Với người Việt Nam, Làng mang biết bao ý nghĩa. Đó chính là quê hương, là nơi chôn nhau cắt rốn, với luỹ tre xanh, giếng nước, sân đình, với tiếng võng đưa kẽo kẹt cùng tiếng hát ru mỗi buổi trưa hè với những ngày hội làng rộn rã… Hàm chứa trong tiếng Làng giản dị ấy là cả một bản sắc văn hoá của mỗi làng mỗi khác, mà mỗi chúng ta đều muốn khám phá để hiểu hơn về những ngôi làng thân thương với bao điều còn ẩn sâu trong đó.
Với ý nghĩa ấy, các soạn giả của cuốn Làng Văn hoá cổ truyền Việt Nam đã cố gắng chọn lựa để có thể giới thiệu với bạn đọc một cách tương đối toàn diện các làng Việt, thông qua sự giới thiệu làng của nhiều vùng, miền trong cả nước. Ở Nam Trung bộ có các làng ở Quảng Ngãi, ở vùng núi có các làng ở Yên Bái… Lại có những làng công giáo như ở Hưng Yên. Có làng lấy lại cái tên cổ, phải tra cứu mới rõ; Lại có làng nay đã mất hẳn tên gọi, đã thành ra phố xá rồi. Có làng văn hiến, có làng danh nhân, làng khoa bảng làng cách mạng, làng võ, làng nghề… Chúng tôi cho rằng như vậy, mới có thể giúp bạn đọc nhận ra diện mạo Làng văn hoá cổ truyền Việt Nam với những người dân quê mộc mạc bình dị và một bề dày truyền thống đáng tự hào.
Về hình thức, bạn đọc có thể nhận thấy có nhiều cách thể hiện khác nhau trong cuốn sách. Có thể có bài không miêu tả hẳn một làng theo trật tự điển phạm quen thuộc, mà đi riêng vào một tập tục, từ đó mà nhận ra nét đặc sắc về làng, có bài lại khảo tả rất chi tiết, đúng như một tư liệu điều tra dân tộc học… Đó là tính đa dạng, nó khiến cho khi đọc sách bạn sẽ không thấy sự đơn điệu, nhàm chán….
Tuy nhiên với khuôn khổ của một cuốn sách, sự hạn chế của tư liệu, của người viết và biên soạn, chúng tôi không thể giới thiệu với bạn đọc một cách đầy đủ toàn bộ làng Việt Nam, mà chỉ giới thiệu được một số nào đó trong hàng ngàn, vạn làng Việt Nam và cũng không tránh khỏi những thiếu sót trong nội dung cũng như cách thể hiện. Vì vậy chúng tôi rất mong nhận được những ý kiến đóng góp, cũng như bổ sung thêm tư liệu của bạn đọc để cuốn sách hoàn chỉnh hơn trong những lần in sau.
Xin chân thành cảm ơn và trân trọng giới thiệu cuốn sách Làng văn hoá cổ truyền Việt Nam.
NHÀ XUẤT BẢN VĂN HỌC