Giáo trình vật lý điện tử

Từ lâu vật lý đã là cơ sở khoa học của nhiều ngành kỹ thuật, đặc biệt là ngành kỹ thuật điện tử, viễn thông. Càng ngày càng nhiều những thành tựu khoa học vật lý được nhanh chóng ứng dụng vào kỹ thuật điện tử, viễn thông.
Kỹ sư điện tử, hơn ai hết, cần có những hiểu biết sâu sắc về vật lý hiện đại. Vì vậy ngoài giáo trình “Vật lý đại cương” chung cho tất cả các ngành kỹ thuật, trong chương trình đào tạo kỹ sư điện tử được bổ sung thêm giáo trình “Vật lý điện tử”.
Giáo trình “Vật lý điện tử” nhằm mục đích cung cấp thêm cho sinh viên những hiểu biết về vật lý hiện đại liên quan trực tiếp đến ngành kỹ thuật điện tử, viễn thông. Năm 1981, Phó giáo sư Nguyễn Minh Hiển, với mục đích trên, đã biên soạn tập “Các bài giảng về vật lý điện tử”.
Gần đây do yêu cầu hiện đại hóa nội dung chương trình giảng dạy, khoa Điện tử – Viễn thông trường Đại học Bách khoa Hà nội đã xây dựng một đề cương mới cho môn học “Vật lý điện tử”. “Giáo trình Vật lý điện tử” này được biên soạn dựa theo đề cương đó. Tuy nhiên, để cho giáo trình được mạch lạc, sự sắp xếp các chương mục trong giáo trình có ít nhiều thay đổi so với đề cương môn học.
Giáo trình được chia làm năm chương, gồm ba đơn vị học trình với thời lượng 45 tiết. Chương thứ nhất trình bày “Chuyển động của các hạt tích điện trong chân không dưới tác dụng của điện trường và từ trường”. Chương thứ hai giới thiệu “Một số vấn đề vật lý lượng tử”, cung cấp những hiểu biết cơ bản để tiếp tục nghiên cứu những chương sau. Chương thứ ba trình bày “Phổ năng lượng của các hệ hạt lượng tử”, từ nguyên tử hyđro đơn giản, nguyên tử có nhiều điện tử, phân tử và cuối cùng đến tinh thể chất rắn. Chương thứ tư đề cập “Một số vấn đề Vật lý bán dẫn”, giới thiệu những khái niệm cần thiết nhất để nghiên cứu vật lý linh kiện điện tử, linh kiện quang điện tử. Chương thứ năm giới thiệu “những cơ sở vật lý của quá trình truyền và xử lý tín hiệu quang”, đề cập những cơ sở vật lý của các linh kiện quang điện tử như linh kiện dẫn sóng quang, sợi quang, điều biến tín hiệu quang, nguồn phát quang, thu tín hiệu quang, tách sống quang. Cuối mỗi chương có bài tập kèm theo đáp số.

Giáo trình Vật lý điện tử này đã được lưu hành nội bộ từ năm 1976 và được tác giả cùng một số đồng nghiệp sử dụng để giảng dạy cho sinh viên hệ chính quy và hệ tại chức ngành điện tử-viễn thông trường Đại học Bách khoa Hà nội cũng như cho sinh viên ngành điện tử-viễn thông ở một vài trường đại học khác trong nước. Do yêu cầu cấp bách về tài liệu giảng dạy và học tập, nghiên cứu chúng tôi xuất bản rộng rãi “Giáo trình Vật lý điện tử” nhằm phục vụ kịp thời đông đảo bạn đọc. Chúng tôi rất mong được sự góp ý của các bạn đọc về những sai sót chắc chắn khó tránh khỏi trong sách.