Những Yếu Tố Cơ Bản Của Nghề Dạy Học

Cuốn sách này nói về nghề dạy học và chính vì đề cập đến việc dạy học nên phần lớn nội dung của cuốn sách được dành để nói về các phẩm chất của các nhà giáo giỏi nghề.

Nếu cho rằng dạy học là một nghệ thuật thì cũng có nghĩa là chúng ta đã nhấn mạnh đến vai trò của người nghệ sĩ trong bộ môn nghệ thuật đó. Điều này không có nghĩa là chúng ta không ý thức được một chút gì về khoa học giảng dạy và cũng giống như mọi bộ môn nghệ thuật khác, muốn dạy giỏi ta phải quan tâm sâu sát đến phương pháp và chất liệu của bộ môn nghệ thuật đó cũng như quan tâm đến sự rèn luyện các năng khiếu bẩm sinh. Tuy nhiên ở đây chúng ta chủ yếu nhấn mạnh đến các phẩm chất vừa bẩm sinh vừa được rèn luyện của những người đi dạy hơn là đến các kỹ thuật mà họ sử dụng bởi vì đã có quá nhiều sự quan tâm đến việc giải thích quá trình dạy học và hầu như không có đủ sự quan tâm đến những người chịu trách nhiệm thực thi quá trình ấy. Ta không thể tách rời người dạy ra khỏi những gì họ dạy. Có sự biến thiên rất lớn trong yếu tố con người trong việc dạy học và điều này nằm ngoài tầm nghiên cứu của khoa học. Chính nhân tố này chứ không phải yếu tố nghiệp vụ chuyên môn mới là đối tượng nghiên cứu của cuốn sách này.

Chúng tôi biên soạn cuốn sách này cho những người đang đi dạy và cho những người muốn tìm hiểu điều gì đã làm nên nghệ thuật dạy học và muốn biết được thành quả của nghệ thuật đó. Nói một cách cụ thể, chúng tôi muốn gửi gắm cuốn sách này cho những loại độc giả nào?

– Những người đang cân nhắc xem có nên lấy việc dạy học làm một nghề và những người chỉ mới bắt đầu đi dạy – những người cần biết những yêu cầu của nghề mình chọn và sự toại nguyện to lớn khi theo đuổi và nắm vững nghề này.

– Các giáo chức kỳ cựu từ lâu đã nắm vững các phương pháp giảng dạy và các đặc tính của lớp học nay muốn có sự trấn an về các giá trị của nghề dạy và thực ra đôi lúc là sự vinh quang của nghề từ những nỗ lực mà mình đã bỏ ra và cũng có thể muốn tìm kiếm nguồn cảm hứng và sự khích lệ để đánh giá lại những thói quen cũ của mình và có nên có những thói quen mới hay không.

– Những phụ huynh học sinh, các nhà quản lý, các thành viên hội đồng quản trị và các viên chức nhà nước muốn đánh giá việc dạy học vì những lý do cá nhân hay chuyên môn.

– Và rất nhiều những người khác có ý định tốt và cái tâm nghiêm túc không kém các nhà giáo chuyên nghiệp, những người đôi lúc phải chỉ dạy người khác những công việc không quen thuộc với mình – các bậc cha mẹ, các viên cảnh sát, các nhà quản lý, các nhà tư vấn, các huấn luyện viên và tất cả những người làm các công việc chuyên môn khác – nói tóm lại là bất cứ ai và tất cả mọi người.

Cuốn sách hình thành từ những kinh nghiệm riêng của chúng tôi. Nó là sự chắt lọc của hai đời người hành nghề dạy học trong nhiều bối cảnh khác nhau, từ một lớp học tại một trường tiểu học tại khu ổ chuột ở phía đông nam thành phố Luân Đôn đến những khóa học hội thảo sau đại học trong một đại học danh tiếng của Hoa Kỳ. Tuy nhiên cuốn sách hoàn toàn không phải là một tập hồi ký; nó không có những chi tiết để ta tham khảo về lịch sử cuộc đời của một cá nhân nào đó. Thay vào đó, cuốn sách như Gilbert Highet trong tác phẩm đã thấm sâu vào lòng người của ông, “Nghệ Thuật Giảng Dạy”, đã miêu tả là “cuốn sách về những đề xuất rút ra được từ việc thực hành”,

Bởi vì cuốn sách này được viết nhằm nêu bật những đặc tính tạo nên một nghệ thuật dạy học tuyệt vời, chúng tôi thiển nghĩ sẽ rất hữu ích khi nêu ra những hình thức biểu hiện mà những đặc tính này thể hiện trong lớp học cùng với chân dung của người giáo viên – tốt và xấu, mẫu mực và cẩn trọng – trong lúc dạy học. Tuy các nhân vật đều là hư cấu nhưng những nhân vật này hoàn toàn không phải là sự bịa đặt mà chúng tôi tưởng tượng ra; chúng tôi đã phác họa các nét đặc trưng và các chiến thuật dạy học từ các nhà giáo chúng tôi quen biết và từ chính các kinh nghiệm riêng của chúng tôi. Điều chúng tôi mong muốn là các nét phác thảo này minh họa được thực tiễn của việc giảng dạy – một diễn tiến sống động chứa đầy những khuyết điểm, những nhược điểm, những lỗi lầm, những sự kỳ quặc, những hoang tưởng cũng như là các đức tính và các thành tựu vẻ vang. Theo sự hiểu biết riêng của chúng tôi không một cá nhân riêng lẻ nào có được tất cả những tính tốt và các thói xấu mà chúng tôi mô tả nhưng tất cả những thuộc tính này của người giáo viên trên thực tế đã từng hiện diện ở đâu đó và vào một lúc nào đó. Với việc minh họa, bằng những thí dụ cụ thể, những nguyên lý tổng quát mà chúng tôi đã đề cập ở phần trước, chúng tôi hy vọng có thể làm cho những đặc tính trừu tượng trở nên rõ nét hơn.

Đối với những người theo đuổi nghề dạy một cách nghiêm túc chúng tôi tin rằng mỗi một ý tưởng trong cuốn sách này đều muốn nêu lên rằng việc dạy học là một xu hướng, là một sự thôi thúc nội tại, rằng đó là một trong những hoạt động cao cả nhất và đầy trách nhiệm – một hoạt động mà tất cả chúng ta vào một lúc nào đó đã tham dự vào với tư cách là phụ huynh, công nhân hay các bạn hữu và rằng những người dạy học đầy tâm huyết và dấn thân đó xứng đáng được vinh danh và có được sự hỗ trợ mà cộng đồng có thể dành cho họ.

Do đó, như các độc giả đã mong muốn tìm hiểu cũng như chúng tôi đã cố gắng tìm hiểu, chúng tôi hy vọng tìm ra được cách dạy học hiệu quả ở bất cứ nơi nào và bất kể thế nào. Chúng tôi biên soạn cuốn sách này cho tất cả những người, cũng như chúng tôi, sung sướng biết được rằng mình đã tìm được cách dạy học tốt hơn.

Cuốn sách này đã được hoàn thiện rất nhiều nhờ vào việc đọc các tác phẩm có liên quan và những suy tư uyên bác của một số các vị sẵn sàng phê phán các lỗi lầm trong các bản thảo đầu tiên: Olivia P. Banner, Christine R. Beacham, Paul L. Brannan, Betty M. Cannon, Edwin J. Delattre, A. Graham Down, Rechard Ekman, Barbara C. Follansbee, Alan Fraker, Dennis Gray, Norman Hirschfeld, Phyllis Hirchkop, Marvin Hirschfeld, Gwin J. Kold, Bryce V. Lambert, Jacob Neusner, Roger Rosenblatr, Robert A. Scott, Eileen Sheehy, and Jane Zacek – tất cả đều là giáo viên! Mark Caroll và Dana J. Pratt đã cho chúng tôi những lời khuyên khôn ngoan và trấn an chúng tôi về việc xuất bản cuốn sách này. Dan Heaton thuộc Nhà Xuất Bản Đại Học Yale đã biên soạn và khiến cho bản thảo được sắc bén hơn và Charles Grench đã nhiệt tình khích lệ và khéo léo hỗ trợ cho cuốn sách của chúng tôi. Dù họ không còn chịu trách nhiệm về các lỗi còn sót lại trong cuốn sách này và về các tranh luận mà họ vẫn còn chưa đồng ý, chúng tôi vẫn lấy làm biết ơn sâu sắc về sự trợ giúp và tư vấn của họ.