Bàn về chữ Thời

Các trang này xuất phát từ một câu hỏi đơn giản, và thậm chỉ sơ đẳng, nhưng tôi lại thấy nó chưa được đặt ra bất kỳ ở đâu. Nhưng ít ra cũng khá thẳng thừng: có nên suy nghĩ về thời gian không? Cần hiểu đúng câu hỏi: không phải là tư duy thế nào về thời gian, chuyện này triết học đã không ngừng luận bàn, mà là nói một cách triệt để hơn, ta có cần đến khái niệm về “thời gian”, cần đến khái niệm ấy để làm gશે?

Câu hỏi đó, tôi tin rằng người ta chưa nghĩ tới để nêu ra.

Bởi vì “thời gian” luôn luôn nằm trong tư duy thường ngày của chúng ta như là điều hiển nhiên, được khuôn đúc; và nếu toàn bộ lịch sử triết học trong khi chấp nhận nó như cái hình thành sẵn, đã không ngừng tra cứu về ẩn ngữ này những khi nó có những thay đổi mới, thì cũng vẫn không thoát ra khỏi cái khuôn khổ khái niệm mà ngay từ đầu đã áp đặt cho nó trong ngôn ngữ. Tôi nhận thấy ngay cả ở những người sống vào thế kỷ 20 đã tìm cách giữ một khoảng cách đối với quan niệm chung của chúng ta (theo lập luận của Aristote) về , thời gian, – và cho dù họ đã thử tìm thấy lại trong thời gian cái “trực giác” của độ lâu (Bergson) hay họ đã mong trở về với một quan niệm “nguyên thuỷ” hơn về kinh nghiệm của chúng ta (Heidegger) – thì họ vẫn chưa làm được.