Bông Hoa Nâu

Mọi người đều biết rằng mùa thu bắt đầu với ngọn gió may. Trời xanh một màu xanh đẹp đẽ, nổi trội những đám mây xốp như bọt biển. Tít trên cao, từng đàn chim bay qua thành phố, trông xa như những nắm hạt cải bị gió cuốn đi. Không có nắng, chỉ có một thứ ánh sáng màu lơ nhạt tỏa trong không trung, thật dịu dàng. Chú bé Minh ngồi tựa lưng vào cửa. Trước sân, mẹ đang giặt quần áo, bọt xà-phòng trắng xốp nở phồng trên miệng chậu thau nom như một tảng trứng ếch kỳ dị khổng lồ, nhiều chiếc bọt nhỏ bắn lên, bay lấp lánh. Minh chống tay vào cằm lặng lẽ nhìn đám bọt xà-phòng, mẹ chú ngạc nhiên vì không thấy con chạy ra chơi thổi bong bóng như mọi bữa. Mẹ lo lắng nhìn chú và hỏi:

– Minh, con ốm phải không?

– Không ạ!

– Sờ trán xem sao?

Minh đưa tay xoa trán và cười:

– Trán con mát lắm mẹ ạ.

Mẹ tiếp tục vò xát quần áo nhưng thỉnh thoảng lại liếc nhìn con.

Minh vẫn đang im lặng theo dõi những chiếc lá trên sân. Cây hoa thùy-liên đã bắt đầu rụng lá, những chiếc lá bé xíu như những mảy cốm vàng. Chú nhặt một hạt vàng nhỏ bé đó, tung lên cho gió cuốn rồi đi đến gần mẹ:

– Mẹ ơi!

Mẹ chú quay lại, băn khoăn chờ đợi.

– Mẹ ơi, ngày hôm qua con được điểm chín văn…

Người mẹ cười âu yếm:

– Thế à, con mẹ giỏi quá…

Chú bé phụng phịu, vẻ không bằng lòng. Chú luôn luôn được điểm chín và mười môn văn. Chú khẽ cau mày nói:

– Tuần trước con cũng được điểm chín… Nhưng… cô giáo không phê bài như lần này.

Người mẹ bỏ chiếc khăn đang vò dở xuống chậu, ngoảnh mặt nhìn con.

– Cô giáo phê thế nào?

– Cô giáo chỉ phê một chữ thôi… Cô giáo phê là “Lạ!”.

Mẹ chú bé nhúng hai cánh tay dính đầy xà-phòng vào chiếc thùng chứa nước đặt một bên, mẹ rửa tay thật kỹ, rút khăn lau khô rồi bảo con vào nhà:

– Nào, con cho mẹ xem bài.

Chú bé lấy chiếc cặp da nâu, rút ra một quyển vở mỏng, ngoài bìa đề:

Nguyễn Giang Minh

Học sinh lớp 1D

Bên trong là những trang giấy chi chít chữ tím và nhiều con số 9, 10 đỏ chót. Mẹ chậm rãi lật từng tờ:

– Đây rồi.

Bài văn ra đề: Mùa đông có gió gì?

Chú bé trả lời: Mùa đông gió bấc xám như chì.

Bên cạnh là chữ cô giáo phê: “Lạ”, có một dấu chấm than và điểm chín to tướng.

Mẹ gập quyển vở lại, đưa cho Minh. Chú bé mở rộng đôi mắt đen, đầy vẻ thắc mắc:

– Tại sao cô giáo lại phê “Lạ” hở mẹ?

– À à… à…

Người mẹ lúng túng ậm ừ chưa biết trả lời con ra sao cho phải. Nhưng Minh đã cất vở vào cặp sách chú cài khóa lại rồi nói tiếp:

– Mùa đông gió bấc xám như chì, đúng thế mà cô lại ghi là “Lạ”.

Hai mẹ con im lặng một hồi lâu. Mẹ nhìn Minh chăm chú:

– Con bảo không có gì lạ phải không?

– Vâng.

– Mùa đông gió xám như chì… .

Mẹ nhắc lại và nghĩ ngợi. Rồi bỗng nhiên, một tia sáng vui sướng bừng lên trong đôi mắt dài, mẹ ôm Minh, nhìn làn môi hồng của chú và êm ái hỏi:

– Thế còn mùa hè thì sao?

Chú bé nhìn ánh mắt vui tươi của mẹ bất giác nhoẻn miệng cười, để lộ ra những chiếc răng mới thay:

– Mẹ không biết à?

– Không.

– Về mùa hè gió màu hồng rực rỡ, gió có đôi cánh rộng, suốt ngày nhào lộn trên không như một người làm xiếc.

Mẹ lại hỏi:

– Gió mùa xuân thì sao?

– Gió mùa xuân xanh biếc, kéo dài, giống hệt một sợi dây, một sợi dây đàn bé xíu, hễ động đến là nó ngân lên… ngân như là tiếng chuông ấy…

– Và còn mùa thu?

Chú bé trả lời ngay không một chút ngần ngừ:

– Mùa thu lúa chín đầy đồng, lúc ấy gió có màu lúa chín. Gió vàng óng ở Bắc Ninh, vì quê bà ngoại đồng rộng mênh mông. Con còn thấy gió có mùi thơm của cốm, của lá sen già, của xôi mới…

Mẹ lặng lẽ hôn Minh và không hỏi gì thêm.

Câu chuyện giữa hai mẹ con dừng lại ở đấy. Nhưng từ hôm đó, những ngày chủ nhật dù bận đến đâu mẹ cũng đưa Minh ra ngoại ô chơi. Minh được thấy đồng ruộng, bãi cỏ, dòng sông và những cánh buồm chao lượn. Chú bé tập làm thơ. Chú đọc cho mẹ nghe những câu thơ tả sông Hồng, chiếc sà-lan chạy trên đám bọt nước đỏ ngầu, bãi ngô ven bờ cát và bác nông dân đã cho chú mấy bắp ngô non.

Những cuộc đi chơi chủ nhật thật thú vị. Mỗi chiều trở về, trong khi chú bé ngủ ngon lành thì mẹ lại chúi vào bếp làm thức ăn, giặt giũ quần áo, thu dọn cửa nhà.

Đến một ngày chủ nhật mẹ đưa Minh đi thăm làng hoa Ngọc Hà. Làng hoa thật nhiều hoa. Mỗi thứ hoa gợi cho chú bé một tưởng tượng kỳ lạ.

Này nhé, hoa lay-ơn giống những chiếc loa kèn có màu hồng phấn và màu tuyết trắng. Mỗi chiếc hoa ấy giấu một khúc nhạc riêng. Bông màu trắng gợi tiếng hót thánh thót của chim oanh, còn bông hoa màu hường là khúc ca thanh tao của chim sơn tước.

Hoa hướng dương như vầng mặt trời vãi tung tóe những tia vàng rực rỡ.

Hoa sói như chiếc mõm xinh xắn, ươn ướt của một con cún nhỏ, cánh mở ra, khép vào đều đặn giữa hai ngón tay Minh, tưởng chừng sắp sửa phát ra những tiếng: “gâu, gâu…” trìu mến và tinh nghịch.

Hoa cẩm chướng là những ngôi sao bảy màu trên vòm trời xanh lục của lá vườn, chúng rung rinh trong gió hệt như những vì tinh tú nhấp nháy lúc vào đêm.

– Hoa đồng tiền rung rinh lanh lảnh trong buổi bình minh màu tím hồng, đỏ và lam thẫm…

Bao nhiêu thứ hoa, bao nhiêu màu sắc.

Nhưng Minh níu áo mẹ và ngước cặp mắt long lanh hỏi:

– Mẹ ơi, mẹ ơi…

– Sao con?

– Không có hoa màu nâu hả mẹ?

– Ồ, không có đâu! – Mẹ vuốt tóc con và mỉm cười – Chỉ có đất màu nâu thôi. Nhưng tất cả mọi thứ cây đều phải có đất mới sống và nở hoa.

Ngày chủ nhật ấy qua đi đã lâu lắm. Tới một đêm mẹ giở cặp sách của Minh ra xem. Mẹ tìm thấy trong ngăn bên một quyển vở làm văn cũ. Ở trang cuối có bài văn sau đây:

Mẹ đưa em đi Ngọc Hà xem hoa. Em được thấy nhiều loài hoa đẹp, hương thơm ngào ngạt và cánh màu rực rỡ.

Nhưng em còn biết một thứ hoa khác. Thứ hoa ấy không nhìn thấy được. Thứ hoa ấy nuôi sống tất cả các loài hoa. Đó là Đất, bông hoa màu nâu…

Dưới cùng, một dòng chữ lớn viết nắn nót:

Mẹ cũng là một bông hoa nâu…

Bài văn không có điểm và cũng không được ra đề.

Mẹ cảm động xếp vở lại rồi đến bên giường con. Minh đang ngủ say, hai tay dang rộng, cặp má ửng hồng, tấm chăn phập phồng theo hơi thở. Hàng mi đen nhánh của chú bé khẽ rung động. Chú bé mấp máy môi rồi khẽ mỉm cười, một nụ cười dịu dàng, tin cẩn, trong mơ.