Điều 102 Hiến pháp năm 2013 quy định: “Tòa án nhân dân là cơ quan xét xử của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thực hiện quyền tư pháp” và “Tòa án nhân dân có nhiệm vụ bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân”. Vị trí đặc biệt của Tòa án với tư cách là cơ quan thực hiện quyền tư pháp còn xuất phát từ vai trò và những thẩm quyền hiến định được quy định tại Điều 31 Hiến pháp năm 2013: “Người bị buộc tội được coi là không có tội cho đến khi được chứng minh theo trình tự luật định và có bản án kết tội của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật”. Trong tất cả các thiết chế quyền lực nhà nước, không một thiết chế quyền lực nào có được thẩm quyền phán xét đó. Những quy định trên trong Hiến pháp đã khẳng định vai trò, vị trí đặc biệt quan trọng của Tòa án nhân dân trong hệ thống chính trị của nước ta nói chung và trong hệ thống cơ quan tư pháp nói riêng, qua đó bảo đảm vị thế và tính độc lập của Tòa án – một yêu cầu không thể thiếu được trong cơ chế phân công, phối hợp kiểm soát quyền lực ở nước ta. Chính vì vậy, việc xây dựng Tòa án nhân dân xứng đáng với vị trí và vai trò mà Nhân dân tin tưởng giao phó, thực hiện những nhiệm vụ được đề ra trong Hiến pháp năm 2013 là rất nặng nề, cần sự đóng góp công sức của các cán bộ, Thẩm phán, người lao động đang làm việc tại hệ thống Tòa án các cấp. Để thực hiện được nhiệm vụ đó, việc tổ chức hệ thống Tòa án các cấp hợp lý, khoa học và hiện đại về cơ cấu tổ chức và điều kiện, phương tiện làm việc, trong đó, xác định Tòa án có vị trí trung tâm và xét xử là hoạt động trọng tâm theo tinh thần Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 02/6/2005 của Bộ Chính trị về Chiến lược cải cách tư pháp là rất quan trọng.
Để bạn đọc hiểu thêm về những nỗ lực của đội ngũ cán bộ, Thẩm phán, người lao động ngành Tòa án trong quá trình đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động, chất lượng xét xử của Tòa án nhân dân các cấp thời gian qua, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật xuất bản lần thứ hai, có bổ sung cuốn sách Xây dựng Tòa án nhân dân xứng đáng là biểu tượng của công lý, lẽ phải và niềm tin của PGS.TS. Nguyễn Hòa Bình, Bí thư Trung ương Đảng, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao.
Cuốn sách được kết cấu thành 3 phần:
Phần thứ nhất: Tăng cường xây dựng Đảng, đổi mới công tác tổ chức cán bộ, nâng cao chất lượng xét xử của Tòa án nhân dân (Phát biểu chỉ đạo tại các Hội nghị triển khai công tác Tòa án và Hội nghị toàn quốc về công tác tổ chức cán bộ);
Phần thứ hai: Đẩy mạnh cải cách tư pháp, đổi mới tư duy, phương pháp, áp dụng các giải pháp đột phá trong hoạt động của Tòa án nhân dân (Các bài viết);
Phần thứ ba: Tòa án nhân dân chủ động, tích cực hội nhập quốc tế; nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động (Các bài phát biểu, trả lời phỏng vấn).
Xin trân trọng giới thiệu cuốn sách với bạn đọc.
Tháng 6 năm 2020
NHÀ XUẤT BẢN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA SỰ THẬT