Vài lời trước truyện
Thế là nhờ có blog mà tôi đã lần lượt đưa lên mạng gần hết nội dung cuốn tiểu thuyết “TRONG VÒNG LỬA” viết xong từ lâu. Tuy nhiên từng chương của tiểu thuyết đã được “gia công chế biến” thành các truyện ngắn như: Gió núi, Nước lũ, Đá dựng, Cái áo trẻ con, Chuyến xe lên biên giới, Thầy ơi, Nấm mộ không mã số, Dốc núi, Tấm vải liệm…
Tên nhân vật chính đứng ở ngôi thứ nhất “tôi” kể chuyện và các nhân vật khác đều được thay đổi để khỏi trùng lặp. Nhưng sự nhất quán đó là câu chuyện xảy ra tại thị trấn biên giới Sóc Giang và những người lính trong chuyện thuộc Tiểu đoàn 3 Anh hùng- nơi tôi đã từng công tác và chiến đấu.
Hy vọng một ngày nào đó không xa, tiểu thuyết “Trong vòng lửa” sẽ được in và ra mắt bạn đọc.
Cách đây 7 năm (năm 2012), tôi cùng với mấy anh em thực hiện dự án từ thiện trên Cao Bằng cho công ty. Chúng tôi được giao nhiệm vụ phải tìm một thôn bản ở xã giáp biên giới với Trung Quốc để xây 1 lớp học giúp đồng bào miền núi có cơ sở cố định. Mục tiêu cao cả là nhằm giữ đất cho miền biên cương của Tổ quốc, chống bọn Tàu lấn biên lấy đất và dụ dỗ dân ta. Tôi tìm kiếm thông tin về Cao Bằng và tình cờ tìm được câu chuyện của tác giả Trọng Bảo. Tôi không nhớ chính xác đã đọc truyện ở diễn đàn nào (có thể là Tinh tế, webtretho hoặc Otofun gì đó). Nhưng tôi đã copy lại thành file pdf để lưu giữ đến bây giờ. Hiện nay, truyện ngắn này vẫn được đăng trên trang quansuvn.net.
Tôi muốn chia sẻ với mọi người truyện này để mọi người đọc và có thêm cảm nhận về cuộc chiến tranh biên giới năm 1979. Truyện có chút hài hước, lãng mạn và có những đau thương của chiến tranh.
Buổi sinh hoạt chi đoàn sắp kết thúc. Nhiều ý kiến góp ý cho tôi và Lâm. Ai cũng mong hai người nhận ra khuyết điểm của mình để sửa chữa, tiến bộ. Nhưng cũng có một số ý kiến đề nghị phải kỷ luật nghiêm khắc, kể cả khai trừ cả hai ra khỏi đoàn. Khuyết điểm của hai chúng tôi là tính tự do vô kỷ luật, suýt để xảy ra sự cố mất tài liệu (bản mật danh thông tin) làm ảnh hưởng đến bí mật quân sự và sức chiến đấu của đơn vị.
Bí thư chi đoàn tiểu đoàn bộ Tính nói lời kết luận cuối cùng trước khi biểu quyết hình thức kỷ luật:
– Chúng ta đang làm nhiệm vụ ở tuyến trước! Chiến tranh có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Tôi xin hỏi đồng chí Hà và đồng chí Lâm, nếu khi cuộc chiến đấu ác liệt nổ ra liệu các đồng chí có trụ vững được không, có giữ được chốt không! Hay là các đồng chí sẽ bỏ chạy?
Tôi và Lâm cúi gằm mặt im lặng không trả lời. Bí thư chi đoàn Tính được thể:
– Các đồng chí không dám trả lời chứ gì. Chiến tranh chưa xảy ra mà các đồng chí đã vô tổ chức, vô kỷ luật, thiếu ý chí chiến đấu vậy thì còn xứng đáng đứng trong đội ngũ tiền phong, xứng đáng là đoàn viên thanh niên nữa không? Các đồng chí đã làm ảnh hưởng rất nhiều đến thành tích chung của chi đoàn ta…
Có nhiều tiếng ồn ào hưởng ứng. Bí thư chi đoàn Tính nhìn mọi người. Anh đi đến quyết định:
– Bây giờ chúng ta sẽ biểu quyết hình thức kỷ luật của đồng chí Lâm và đồng chí Hà. Tôi đề nghị mọi người trong chi đoàn cần hết sức nghiêm túc nhìn nhận khuyết điểm của hai đồng chí ấy. Vẫn biết kỷ luật là để giúp các đồng chí ấy tiến bộ, nhưng cũng không nên xuê xoa, dĩ hoà vi quý, tốt xấu lẫn lộn…
Mọi người im lặng. Bí thư chi đoàn nói tiếp:
– Có hai hình thức kỷ luật. Một là khai trừ khỏi đoàn, hai là cảnh cáo. Chúng ta sẽ lần lượt biểu quyết từng hình thức… – Quan sát một lượt các đoàn viên, bí thư Tính hỏi: – Ai nhất trí hình thức khai trừ Đoàn đối với hai đồng chí thì giơ tay?
Đến gần một nửa chi đoàn giơ tay. Một số đang ngập ngừng giơ rồi lại rụt tay xuống. Mấy người thì đang ngập ngừng, có lẽ họ chờ nếu quá bán thì cũng giơ lên luôn cho xong. Bí thư Tính dọi đèn pin bắt đầu đếm. Hội trường như lắng hẳn đi…
– Một… hai… ba… bốn… – Tiếng bí thư Tính lầm rầm: – Mười… mười một… mười hai… mười ba…
Chỉ cần một người biểu quyết nữa là quá bán. Bí thư Tính dọi đèn về phía cuối hội trường, nơi có mấy cánh tay lúc thì giơ lên, lúc thì hạ xuống. Đây rồi, có hẳn ba cánh tay nữa giơ lên. Bí thư Tính vừa cao giọng đếm tiếp: “Mười… bờ…ô…” thì có tiếng còi nhịp ba vang lên dồn dập: “Toét… toét… toét…”. Báo động chiến đấu. Cả chi đoàn nhốn nháo. Bí thư Tính chưa biết xử trí ra sao thì trực ban tiểu đoàn xuất hiện ở cửa hội trường gấp gáp thông báo:
– Báo động chiến đấu! Tất cả mang theo vũ khí trang bị ra vị trí tập trung, nhanh lên…
Tôi kéo Lâm bật dậy. Chúng tôi lao ra khỏi hội trường phóng như bay về nhà ở. Vớ vội khẩu súng và chiếc ba lô quân tư trang luôn luôn buộc đầy đủ các thứ cuốc xẻng, dây thông tin, máy điện thoại tôi và Lâm chạy ra địa điểm tập trung. Tiếng súng đạn, xẻng cuốc va chạm vào nhau lách cách. Dọi đèn pin nhận ra chúng tôi, tiểu đội trưởng Bùi quát:
– Hai thằng nhanh lên! Mà đã mang đầy đủ vũ khí trang bị chưa?
– Đủ rồi ạ!
Tôi đáp rồi lập cập hỏi lại:
– Lại báo động tập để kiểm tra như mọi lần hả anh?
– Tập gì mà tập… tình hình khẩn cấp lắm rồi! Tao vừa cùng bộ phận trinh sát đi nắm tình hình từ đường biên về đây. Bọn giặc đã cắt mất ba mươi mét rào biên giới và xua đến ba bốn chục con trâu sang đất ta rồi…
– Chúng xua trâu sang đất ta để làm gì hả anh?
– Sao hỏi ngu thế! Nó đuổi trâu bò sang là để phát hiện bãi mìn của ta đấy!
Thì ra thế! Đến vị trí tập trung chờ nhận lệnh triển khai nhiệm vụ chiến đấu, tiểu đội trưởng Bùi quay sang khẽ hỏi nhỏ tôi:
– Buổi sinh hoạt chi đoàn thế nào?
– Đang biểu quyết thì báo động nên vẫn chưa xác định hình thức kỷ luật…
– Đánh nhau đến nơi rồi kỷ luật, kỷ liếc cái con khỉ gì! Thôi, mọi chuyện trở về trước coi như xong, không nhắc đến nữa. Từ bây giờ trở đi hai thằng phải chú ý rèn luyện nhé!
– Vâng… vâng ạ!
Tôi và Lâm cùng đáp. Tiểu đội trưởng Bùi lại thì thào dặn:
– Chắc chắn chiến tranh sẽ xảy ra, chả hôm nay thì hôm khác. Tiểu đội có mấy thằng, tình huống thế nào cũng không được bỏ nhau nhé!
– Vâng… anh cứ yên tâm.
Tôi đáp nhưng cũng thấy hơi run. Gió bắc thổi lành lạnh. Tôi chợt rùng mình. Cố giấu một hơi thở gấp vì hồi hộp khi nghe cán bộ tiểu đoàn phổ biến tình hình địch và triển khai nhiệm vụ. Ngay trong đêm ấy các đơn vị vào vị trí chuẩn bị chiến đấu. Bộ đội bộ binh trải tăng võng ngủ luôn trong hầm, dưới giao thông hào, súng đạn sẵn sàng. Trung đội công binh thì ngay trong đêm tiến hành rải mìn chống tăng dọc con đường từ biên giới xuống thị trấn và bố trí thêm một bãi mìn hỗn hợp ngay trong sân trường cấp 1. Trung đội thông tin của chúng tôi triển khai ngay các tuyến đường dây, các tổ đài vô tuyến sóng cực ngắn nối thông liên lạc từ vị trí hang đá của ban chỉ huy tiểu đoàn đến các điểm chốt các đơn vị bộ binh và trận địa hỏa lực đi cùng. Xong xuôi mọi việc thì đã sang ngày hôm sau.
*
* *
Chiến tranh đã nổ ra đúng như chúng tôi đã dự đoán trước. Tôi vừa chợp mắt được một lát thì giật mình bởi những tiếng nổ dữ dội. Bầu trời sáng rực lên bởi những luồng lửa của đạn pháo từ bên kia biên giới bắn sang. Những tiếng nổ đinh tai, chói óc. Trong bản Nà Liền mà chúng tôi đóng quân tiếng người gọi nhau thảm thiết, tiếng kêu khóc hoảng loạn, tiếng chó sủa, bò rống, tiếng tre nứa nổ lốp bốp từ những ngôi nhà trúng đạn đang bốc cháy rần rật. Khói lửa, cát bụi mù mịt. Và tất cả chìm đi trong tiếng trọng pháo, tiếng đạn hoả tiễn của bọn giặc ầm ầm dội xuống trận địa, làng bản của ta. Đất dưới chân tôi liên tục chao đảo. Ánh chớp nhoáng nhoàng tựa như một cơn dông bão lớn nhưng dữ dội hơn rất nhiều. Đó chính là những âm thanh, hình ảnh đầu tiên mở màn của một cuộc chiến tranh mà tôi lần đầu được chứng kiến.
Tảng sáng thì bộ binh địch bắt đầu xung phong sau khi pháo binh tầm xa, hỏa lực tầm gần của chúng cày xới tơi bời nát bét điểm chốt tiền tiêu của tiểu đoàn chúng tôi. Đại đội 1 mặc dù bị thương vong một số do hoả lực của địch nhưng ngày đầu tiên đánh thắng, đẩy lui tất cả các đợt xung phong của bọn giặc giữ vững được trận địa. Ngày thứ hai cũng vậy. Lúc tình hình tạm ắng, đi củng cố đường dây tôi mò lên tận vị trí chốt cây đa thứ nhất của đại đội 1. Phó đại đội trưởng Hoàn chỉ cho tôi thấy xác bọn xâm lược chồng chất bên cạnh những chiếc xe tăng địch bị bắn cháy dưới chân điểm tựa. Đứng cạnh người phó đại đội trưởng vốn là lính chiến dày dạn ở mặt trận Tây Nam tôi cảm thấy yên tâm.
Nhưng đến ngày thứ ba thì tình hình thay đổi hẳn. Pháo địch bắn ngày một dữ dội hơn. Trận địa gốc đa của đại đội 1 không còn một cành cây ngọn cỏ nào tồn tại được. Hầu như tất cả đều bị thiêu rụi hoặc nhồi xuống tầng đất sâu hoặc trộn lẫn với đất đá. Các tuyến dây điện thoại đều bị băm nát, đứt vụn, không thể nối được nữa. Việc bảo đảm thông tin liên lạc giữa sở chỉ huy tiểu đoàn và các bộ phận chỉ còn trông chờ vào mấy cái máy vô tuyến sóng cực ngắn và chạy chân của tiểu đội truyền đạt.
Anh Bùi được liên lạc gọi lên gặp cán bộ tiểu đoàn. Về đến vị trí tập kết của tiểu đội, anh gọi chúng tôi tập trung lại chỗ hõm núi bảo:
– Tiểu đội ta sẽ chuyển thành một bộ phận trực tiếp chiến đấu. Tiểu đoàn trưởng giao cho chúng ta lập một điểm chốt chặn địch ở mỏm núi Đầu Bò phía dưới trường cấp 1. Ngay bây giờ, đồng chí Tự tiểu đội phó cùng ba đồng chí sang hang quân khí nhận thêm vũ khí, đạn dược và gửi luôn mấy cái máy điện thoại lại kho. Tôi và đồng chí Hà, đồng chí Lâm, đồng chí Châu lên chiếm lĩnh mỏm núi Đầu Bò trước.
– Rõ! – Tôi đáp.
Mời các bạn đón đọc Trong Vòng Lửa (Dốc Núi) của tác giả Trọng Bảo.