🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Những Biên Bản Cuối Cùng Tại Nhà Trắng: Phút Sụp Đổ Của Việt Nam Cộng Hòa Ebooks Nhóm Zalo ! !"# "$ "% " & ' ( )* + ", - ! ./0 1 2 +3 +4 5 6 78 & ' (9 D EF DG9 I J K 9 Q R S 9 2 !"# : $ " 2 ";% # " "< 2 /*= "> "?* @A !"B $ " C =/ " "% " H !"# "?* C =/ /*= "> "L /*= "> "?* T , "/ 2U VW( XY NÄ KR°FK 9 Z[\ \]\]^ . !"^_ \[`^ 6Ô T FI V 9 _Za[ ^ . b (EF ca^]_^\]\] 1&8 gh i ( W \]\] 0¯ ,6%1 Biªn môc trªn xuÊt b¶n phÈm cña Th viÖn Quèc gia ViÖt Nam Nh÷ng biªn b¶n cuèi cïng t¹i Nhµ Tr¾ng: Phót sôp ®æ cña ViÖt Nam Céng hßa / Ng« B¾c dÞch. - H. : ChÝnh trÞ Quèc gia, 2019. - 312tr. ; 24cm §TTS ghi: ViÖn Nghiªn cøu ph¸t triÓn Ph†¬ng §«ng 1. LÞch sö 2. Kh¸ng chiÕn chèng Mü 3. ChÝnh quyÒn Sµi Gßn 4. Mü 5. ViÖt Nam 959.7043373 - dc23 CTK0200p-CIP 1J{ %ҳF ELrQ GӏFK 1+¬ ;8Ҩ7 %Ҧ1 &+Ë1+ 75ӎ 48Ӕ& *,$ 6Ӵ 7+Ұ7 +¬ 1Ӝ, 5 L¢I NHÀ XUqT BlN CuԐc kháng chiӶn trчԔng kć chԈng MԮ, cԠu nчԒc cԞa Nhân dân ta ¶ã kӶt thúc vԒi ¶Әi thӦng mùa Xuân 1975, chӜm dԠt sԨ can thiӾp quân sԨ cԞa ¶Ӷ quԈc MԮ vào nчԒc ta, ¶Ԋng thԔi, ¶ánh dӜu sԨ sԜp ¶Ԍ không thӺ cԠu vãn cԞa chӶ ¶Ԑ ViӾt Nam CԐng hòa - tay sai ¶Ӧc lԨc cԞa ¶Ӷ quԈc MԮ. /ây là thành quӚ vË ¶Әi nhӜt cԞa sԨ nghiӾp giӚi phóng miӸn Nam, thԈng nhӜt ¶Ӝt nчԒc do /Ӛng ta và ChԞ tԂch HԊ Chí Minh lãnh ¶Әo; là trang sԤ hào hùng và chói lԄi trên con ¶чԔng dԨng nчԒc và giԦ nчԒc mӜy ngàn n©m cԞa dân tԐc. /ã hхn 40 n©m trôi qua kӺ tԢ thԔi khӦc lԂch sԤ thiêng liêng cԞa ¶Ӝt nчԒc - trчa ngày 30 tháng 4 n©m 1975 - nhчng nhԦng sԨ kiӾn, sԨ viӾc xӚy ra xung quanh và tӘi thԔi ¶iӺm ¶ó vӢn còn in ¶Ӥm trong lòng ngчԔi dân ViӾt Nam, nhân dân thӶ giԒi cüng nhч trong chính giԒi Hoa Kć. /ã có nhiӸu công trình nghiên cԠu, sách báo viӶt vӸ sԨ chiӶn thӦng hào hùng cԞa quân và dân ta, sԨ thӜt bӘi thӚm hӘi cԞa ¶Ӷ quԈc MԮ và tay sai, ¶чԚc nhìn nhӤn tԢ nhiӸu phía. Tuy nhiên, mӚng sách, tài liӾu vӸ nhԦng diӼn biӶn bên trong chính giԒi Hoa Kć và chính quyӸn ViӾt Nam CԐng hòa khi ¶Ԉi diӾn vԒi các ¶Ԛt tӜn công nhч vü bão cԞa quân và dân ta, trчԒc giԔ phút sԜp ¶Ԍ không thӺ cԠu vãn, thì chчa có nhiӸu. NhӨm giúp bӘn ¶Ԅc nghiên cԠu và hiӺu sâu hхn nԦa vӸ nhԦng vӜn ¶Ӹ này, Nhà xuӜt bӚn Chính trԂ quԈc gia SԨ thӤt phԈi hԚp vԒi ViӾn Nghiên cԠu Phát triӺn Phчхng /ông thuԐc Liên hiӾp các HԐi Khoa hԄc và KԮ thuӤt ViӾt Nam tԌ chԠc xuӜt bӚn cuԈn sách NhԦng biên bӚn cuԈi cùng tӘi Nhà TrӦng: Phút sԜp ¶Ԍ cԞa ViӾt Nam CԐng hòa do Ngô BӦc biên dԂch. 6 NHŸNG BIÊN BlN CU’I CÙNG TnI NHÀ TRwNG: PHÚT SšP ô“... CuԈn sách ¶чԚc chia làm hai phӞn: PhӞn I gԊm nhԦng tài liӾu nguyên bӚn tuyӾt mӤt do phía Hoa Kć giӚi mӤt vào n©m 2015 vԒi nԐi dung xoay quanh nhԦng toan tính, quyӶt sách và hành ¶Ԑng cԞa nhԦng ngчԔi ¶Ԡng ¶Ӟu bԐ máy chiӶn tranh cԞa nчԒc MԮ trong nhԦng ngày sԜp ¶Ԍ cuԈi cùng cԞa chính quyӸn Sài Gòn. /ó là nhԦng bӚn dԂch toàn v©n biên bӚn các cuԐc hԄp cԞa HԐi ¶Ԋng An ninh quԈc gia Hoa Kć do TԌng thԈng MԮ Gerald Ford chԞ trì; v©n thч tóm tӦt, v©n thч ghi nhԒ, báo cáo vӸ tình hình ViӾt Nam; bӚn ký âm cuԐc ¶iӾn ¶àm giԦa TԌng thԈng Ford và BԐ trчԖng NgoӘi giao, BԐ trчԖng QuԈc phòng MԮ, v.v.. PhӞn II gԊm nhԦng bài viӶt, trang hԊi Ԡc không thӺ lãng quên cԞa mԐt sԈ tчԒng lËnh cӜp cao cԞa MԮ trԨc tiӶp có mӮt và chԀ huy cuԐc di tӚn trong nhԦng giԔ phút sԜp ¶Ԍ cuԈi cùng cԞa ViӾt Nam CԐng hòa. Có rӜt nhiӸu thông tin lӞn ¶Ӟu tiên ¶чԚc tiӶt lԐ qua các bài viӶt này, sӴ giúp cho ngчԔi ¶Ԅc thӜy ¶чԚc toàn cӚnh sԨ hԎn loӘn cԞa cuԐc di tӚn ngчԔi MԮ, cüng nhч nԎi thӜt bӘi ê chӸ cԞa quân ¶Ԑi MԮ trong cuԐc chiӶn tranh xâm lчԚc ViӾt Nam. SԨ thӜt bӘi mà ¶Ӷn chính hԄ cüng chчa thӺ hiӺu hӶt, nhч mԐt lính MԮ trong cuԐc tháo chӘy khԆi Sài Gòn ¶ã tԨ hԆi “Làm sao mԐt quԈc gia vԒi mԐt sԠc mӘnh lԒn lao nhч thӶ lӘi kӶt thúc mԐt cuԐc chiӶn tranh bӨng viӾc bԆ rхi ¶Ԋng minh cԞa mình và cԠu vԒt các công dân cԞa chính mình trong mԐt tình huԈng ô nhԜc nhч thӶ?”. /Ԑc giӚ sӴ phӞn nào tìm ¶чԚc câu trӚ lԔi khi ¶Ԅc nԐi dung cuԈn sách này. VԢa là thԞ phӘm, vԢa là thӶ lԨc trԨc tiӶp ¶чa quân tham chiӶn tӘi ViӾt Nam, giԒi chԠc MԮ ¶ã tìm cách xuyên tӘc sԨ thӤt và tính chӜt cԞa cuԐc chiӶn. Không lӘ gì, khi hԄ gԄi cuԐc kháng chiӶn chԈng xâm lчԚc, giӚi phóng ¶Ӝt nчԒc cԞa Nhân dân ta là “cuԐc chiӶn tranh ViӾt Nam” nhӨm ngԜy trang cho hành ¶Ԑng xâm lчԚc cԞa hԄ. Trong bӚn báo cáo lên TԌng thԈng Gerald Ford, TчԒng Fred C. Weyand, Tham L¢I NHÀ XUqT BlN 7 mчu trчԖng LԜc quân Hoa Kć còn rêu rao rӨng hԄ ¶Ӷn ¶Ӻ “trԚ giúp ngчԔi dân Nam ViӾt Nam - không phӚi ¶Ӻ ¶ánh bӘi quân BӦc ViӾt”. TrӦng trԚn hхn, hԄ còn ¶Ԍ lԎi cho miӸn BӦc xã hԐi chԞ nghËa “xâm lчԚc”, “xâm l©ng” miӸn Nam. HiӾp ¶Ԃnh Paris ¶чԚc ký kӶt, nhчng MԮ vӢn chчa chԂu tԢ bԆ ViӾt Nam, tiӶp tԜc hӤu thuӢn cho chính quyӸn Sài Gòn phá hoӘi HiӾp ¶Ԃnh Paris. TӤn dԜng nhԦng ¶iӸu kiӾn lԂch sԤ mԒi sau HiӾp ¶Ԃnh Paris vԒi nhԦng thay ¶Ԍi cх bӚn trong so sánh lԨc lчԚng ¶ang ngày càng có lԚi cho cách mӘng, Nhân dân ta Ԗ niӸm Nam ¶ã ¶Ӡy mӘnh ¶Ӝu tranh chԈng lӘi âm mчu và hành ¶Ԑng mԒi cԞa MԮ - ThiӾu. NhԦng ngày cuԈi tháng 4 n©m 1975, trчԒc cuԐc tӜn công nhч vü bão cԞa quân và dân ta, chính quyӸn Sài Gòn bên bԔ vԨc sԜp ¶Ԍ toàn toàn, chính quyӸn MԮ ¶ã tԌ chԠc di tӚn ngчԔi MԮ và tay sai. /Ӻ tiӶp tԜc tô vӴ cho hành ¶Ԑng “trách nhiӾm” ¶Ԉi vԒi “¶Ԋng minh”, giԒi chԠc MԮ ¶ã tԨ nghË ra “nguy cх chԂu các sԨ trӚ thù sau khi có sԨ sԜp ¶Ԍ cԞa Sài Gòn”, nên “thчԔng dân và các nhân viên quân sԨ Nam ViӾt Nam ¶ang chӘy trԈn sԨ tàn sát bԖi các lԨc lчԚng BӦc ViӾt”. ThԨc tӶ là sau ngày 30-4-1975, không có mԐt cuԐc “trӚ thù”, “tàn sát” nào cԞa chính quyӸn cách mӘng ¶Ԉi vԒi nhԦng ngчԔi làm viӾc cho MԮ và chính quyӸn, quân ¶Ԑi ViӾt Nam CԐng hòa. NhԦng tài liӾu ¶чԚc biên dԂch, công bԈ trong cuԈn sách này phӚn ánh quan ¶iӺm, cách nhìn nhӤn và hoӘt ¶Ԑng cԞa chính giԒi MԮ vӸ cuԐc chiӶn, có giá trԂ tham khӚo phԜc vԜ viӾc nghiên cԠu, tìm hiӺu vӸ cuԐc kháng chiӶn chԈng MԮ, cԠu nчԒc vË ¶Әi cԞa Nhân dân ta. Các tài liӾu ¶чԚc biên dԂch trung thành vԒi bӚn gԈc và không phӚi là quan ¶iӺm cԞa Nhà xuӜt bӚn. Là v©n nói nên trong nԐi dung các tài liӾu là biên bӚn cuԐc hԄp, bӚn ký âm cuԐc trao ¶Ԍi, ¶iӾn ¶àm có nhԦng câu chчa rõ nghËa, ngчԔi ghi biên bӚn, giӚi b©ng, ngчԔi dԂch ¶ã thêm mԐt sԈ tԢ, cԜm tԢ hoӮc ¶oӘn v©n ¶Ӻ trong ngoӮc vuông nhӨm làm rõ thêm ý nghËa. 8 NHŸNG BIÊN BlN CU’I CÙNG TnI NHÀ TRwNG: PHÚT SšP ô“... NhԦng nԐi dung do ngчԔi dԂch bԌ sung có ký hiӾu - N.D. /Ԉi vԒi mԐt sԈ nhӤn ¶Ԃnh, phân tích, ¶ánh giá sai sԨ thӤt, bóp méo tính chӜt cuԐc chiӶn, chúng tôi chú thích chân trang ¶Ӻ ¶Ԃnh hчԒng thông tin giúp bӘn ¶Ԅc. Nhân kԬ niӾm 44 n©m Ngày giӚi phóng miӸn Nam, thԈng nhӜt ¶Ӝt nчԒc (30/4/1975 – 30/4/2019), cuԈn sách NhԦng biên bӚn cuԈi cùng tӘi Nhà TrӦng: Phút sԜp ¶Ԍ cԞa ViӾt Nam CԐng hòa sӴ góp phӞn cung cӜp thêm nguԊn tч liӾu chԠng minh rӨng sԨ thӜt bӘi cԞa ¶Ӷ quԈc MԮ trong cuԐc chiӶn tranh xâm lчԚc ViӾt Nam và sԨ sԜp ¶Ԍ cԞa ViӾt Nam CԐng hòa là mԐt tӜt yӶu lԂch sԤ. ChiӶn thӦng cԞa quân và dân ta dчԒi sԨ lãnh ¶Әo cԞa /Ӛng sӴ mãi là bӚn anh hùng ca bӜt hԞ cԞa chiӶn tranh nhân dân trong thԔi ¶Әi HԊ Chí Minh, ¶чԚc thӶ hӾ hôm nay và mai sau giԦ gìn và phát huy trong sԨ nghiӾp xây dԨng và bӚo vӾ TԌ quԈc ViӾt Nam xã hԐi chԞ nghËa. Xin trân trԄng giԒi thiӾu cuԈn sách vԒi bӘn ¶Ԅc. Tháng 3 n©m 2019 NHÀ XUӛT BәN CHÍNH TRԁ QUԇC GIA Sԧ THӣT / 9 L¢I NÓI ôpU Әi thӦng mùa Xuân n©m 1975, giӚi phóng hoàn toàn miӸn Nam, thԈng nhӜt ¶Ӝt nчԒc là sԨ kiӾn lԂch sԤ có ý nghËa trԄng ¶Әi. Báo cáo Chính trԂ tӘi /Әi hԐi /Әi biӺu toàn quԈc lӞn thԠ IV cԞa /Ӛng, do ¶Ԋng chí TԌng Bí thч Lê DuӠn trình bày ngày 14-12-1976 ¶ã khӪng ¶Ԃnh: “N©m tháng sӴ trôi qua, nhчng thӦng lԚi cԞa nhân dân ta trong sԨ nghiӾp kháng chiӶn chԈng MԮ, cԠu nчԒc mãi mãi ¶чԚc ghi vào lԂch sԤ dân tԐc ta nhч mԐt trong nhԦng trang chói lԄi nhӜt, mԐt biӺu tчԚng sáng ngԔi vӸ sԨ toàn thӦng cԞa chԞ nghËa anh hùng cách mӘng và trí tuӾ con ngчԔi, và ¶i vào lԂch sԤ thӶ giԒi nhч mԐt chiӶn công vË ¶Әi cԞa thӶ kԬ XX, mԐt sԨ kiӾn có tӞm quan trԄng quԈc tӶ to lԒn và có tính thԔi ¶Әi sâu sӦc”1. /ã hхn bԈn thӤp niên trôi qua, nhчng nhԦng hԊi Ԡc vӸ cuԐc chiӶn tranh giӚi phóng miӸn Nam, thԈng nhӜt ¶Ӝt nчԒc vӢn chчa phai nhӘt trong lòng ngчԔi dân ViӾt Nam cüng nhч trong chính giԒi Hoa Kć. TԌng thԈng Hoa Kć Barack Obama ¶ã tԢng phát biӺu tӘi Hà NԐi ngày 24-5-2016, trong chuyӶn th©m ViӾt Nam, rӨng: NhԦng bài hԄc trong chiӶn tranh sӴ là nhԦng bài hԄc cho cӚ thӶ giԒi. Theo báo New York Times, CԈ vӜn cӜp cao cԞa TԌng thԈng MԮ Donald Trump khi mԒi nhӤm chԠc Steve Banno ¶ã _______________ 1. /Ӛng CԐng sӚn ViӾt Nam: V©n kiӾn /Ӛng Toàn tӤp, Nxb. Chính trԂ quԈc gia, Hà NԐi, 2005, t.37, tr.471. 10 NHŸNG BIÊN BlN CU’I CÙNG TnI NHÀ TRwNG: PHÚT SšP ô“... ¶Ӹ nghԂ các quan chԠc Nhà TrӦng ¶Ԅc cuԈn sách phân tích sai lӞm cԞa nчԒc MԮ dӢn ¶Ӷn cuԐc chiӶn tranh Ԗ ViӾt Nam trong thӶ kԬ XX ¶Ӻ “nhӤn ra nhԦng lԎi lӞm nhԆ (cԞa lãnh ¶Әo) có thӺ dӢn tԒi nhiӸu hӤu quӚ nghiêm trԄng trong tчхng lai”. ThԔi gian ngày càng lùi xa thì diӼn biӶn nhԦng sԨ kiӾn lԂch sԤ Ngày giӚi phóng miӸn Nam, thԈng nhӜt ¶Ӝt nчԒc (30-4-1975) càng ¶чԚc sàng lԄc, kiӺm nghiӾm và thông ¶iӾp gԤi lӘi cho chúng ta hôm nay càng sâu sӦc hхn. NhӨm ¶áp Ԡng yêu cӞu tìm hiӺu và nghiên cԠu cԞa bӘn ¶Ԅc, ViӾn Nghiên cԠu Phát triӺn Phчхng /ông thuԐc Liên hiӾp các HԐi Khoa hԄc và KԮ thuӤt ViӾt Nam tԌ chԠc biên dԂch giԒi thiӾu nhԦng tài liӾu nguyên bӚn trong HԊ sх mӤt cԞa Toà BӘch ԇc vӸ nhԦng quyӶt ¶Ԃnh, hành ¶Ԑng cԞa TԌng thԈng MԮ và các quan chԠc cao cӜp nhӜt cԞa Nhà TrӦng trong nhԦng ngày sԜp ¶Ԍ cuԈi cùng cԞa ViӾt Nam CԐng hoà (chính quyӸn NguyӼn V©n ThiӾu). NԐi dung các cuԐc ¶iӾn ¶àm cԞa TԌng thԈng MԮ, biên bӚn hԄp HԐi ¶Ԋng An ninh quԈc gia do TԌng thԈng MԮ chԞ trì cùng các báo cáo, phúc trình do các quan chԠc cao cӜp nhӜt cԞa Nhà TrӦng trԨc tiӶp vӤn hành bԐ máy chiӶn tranh trong nhԦng ngày sԜp ¶Ԍ cuԈi cùng cԞa chính quyӸn Sài Gòn, ¶чԚc chúng tôi tԌ chԠc sчu tӞm, biên dԂch, giԒi thiӾu nguyên v©n ¶Ӷn bӘn ¶Ԅc. ThԔi gian chӪng nhԦng không làm phai nhӘt mà trái lӘi càng làm rõ nét hхn /Әi thӦng mùa Xuân n©m 1975 - cuԐc TԌng tӜn công và nԌi dӤy oanh liӾt nhӜt, vË ¶Әi nhӜt, có tӞm quԈc tӶ lԒn lao và có tính thԔi ¶Әi sâu sӦc cԞa quân và dân ta, mà nԌi bӤt và có ý nghËa quyӶt ¶Ԃnh nhӜt là sԨ lãnh ¶Әo sáng suԈt và tài tình cԞa /Ӛng ta. ԕ mԐt bình diӾn khác, nhԦng tài liӾu tuyӾt mӤt trong HԊ sх Tòa BӘch ԇc ¶чԚc giԒi thiӾu vԒi bӘn ¶Ԅc trong L¢I NÓI ôpU 11 cuԈn sách này, do chính phía Hoa Kć thԢa nhӤn, ¶ã ¶чa ra nhiӸu tч liӾu cԜ thӺ, tin cӤy và rӜt ¶áng quan tâm, phӚn ánh sԨ thӜt bӘi cԞa Hoa Kć và sԨ sԜp ¶Ԍ hoàn toàn cԞa ViӾt Nam CԐng hòa trong nhԦng ngày cuԈi cùng cԞa chiӶn tranh. Nhân dԂp kԬ niӾm 44 n©m Ngày giӚi phóng miӸn Nam, thԈng nhӜt ¶Ӝt nчԒc (30-4-1975 – 30-4-2019), xin trân trԄng giԒi thiӾu vԒi bӘn ¶Ԅc cuԈn NhԦng biên bӚn cuԈi cùng tӘi Nhà TrӦng: Phút sԜp ¶Ԍ cԞa ViӾt Nam CԐng hòa, do ViӾn Nghiên cԠu phát triӺn Phчхng /ông sчu tӞm, biên soӘn; dԂch giӚ Ngô BӦc biên dԂch. Hà NԐi, tháng 3 n©m 2019 VIӽN NGHIÊN CԟU PHÁT TRIӹN PHцфNG /ÔNG 12 13 PHpN I NG›¢I Mª QUY‚T GÌ TRONG PHÚT SINH Tž C˜A SÀI GÒN 14 15 Tài liÇu 1 BIÊN BlN PHIÊN HP H•I ô‘NG AN NINH QU’C GIA Ngày: ThԠ Sáu, ngày 18-3-1975 GiԔ: 15 giԔ 15 phút chiӸu ¶Ӷn 17 giԔ 15 phút Nхi hԄp: Phòng hԄp NԐi các, Tòa BӘch ԇc - Washington ChԞ ¶Ӹ: Trung /ông và /ông Nam Á Các tham dԨ viên chính yӶu: TԌng thԈng Gerald Ford Phó TԌng thԈng Rockefeller BԐ trчԖng NgoӘi giao Henry A. Kissinger BԐ trчԖng Ngân khԈ William Simon BԐ trчԖng QuԈc phòng James Schlesinger ChԞ tԂch Ban Tham mчu liên quân, tчԒng George S. Brown Giám ¶Ԉc Cх quan Tình báo Trung чхng William Colby Các tham dԨ viên khác: BԐ NgoӘi giao: ThԠ trчԖng NgoӘi giao Robert Ingersoll (chԀ tham dԨ phӞn vӸ ViӾt Nam); PhԜ tá BԐ trчԖng NgoӘi giao ¶Ӯc trách chính trԂ sԨ vԜ Joseph Sisco BԐ QuԈc phòng: ThԠ trчԖng William Clements WH (Tòa BӘch ԇc): Donald Rumsfeld NSC (HԐi ¶Ԋng An ninh quԈc gia): Trung tчԒng Brent Scowcroft, ông Robert B. Oakley 16 NHŸNG BIÊN BlN CU’I CÙNG TnI NHÀ TRwNG: PHÚT SšP ô“... MԠc ¶Ԑ bӚo mӤt: XGDS-3 GiӚ mӤt: NhӤt kć không thӺ xác ¶Ԃnh BԖi sԨ cho phép cԞa TiӶn sË Henry A. Kissinger ….1 Kissinger: Và lӤp trчԔng cԞa XôviӶt ra sao vào lúc viӾc ¶ó xӚy ra? Colby: Chúng tôi nghË XôviӶt thì tԨ do ¶Ӻ Ԟng hԐ khԈi ArӤp nhiӸu hхn so vԒi vԂ thӶ trчԒc ¶ây cԞa hԄ. SӴ chԀ cӞn rӜt ít ngày ¶Ӻ chuyên chԖ sԨ yӺm trԚ phòng thԞ chӪng hӘn nhч các hԆa tiӼn SAM và máy bay. Các binh sË nhӚy dù cԞa hԄ có lӴ sӴ bԂ ¶ánh bӘi bԖi quân Do Thái, bԖi hԄ chԀ ¶чԚc trang bԂ nhӰ, nhчng hԄ có thӺ t©ng cчԔng sԨ phòng vӾ không quân quanh Cairo [thԞ ¶ô cԞa Ai CӤp - N.D] và Damascus [thԞ ¶ô cԞa Syria - N.D] và các thành phԈ khác. Kissinger: Tôi không chӦc là Do Thái sӴ tӜn công trԨc tiӶp các toán quân XôviӶt. Brown: Khi tôi ¶Ԅc bӚn цԒc tính tình báo quԈc gia ¶Ӯc biӾt, tôi có cӚm tчԖng nghe lӘi mԐt ¶Ëa hát cü mԐt lӞn nԦa. Chúng ta ¶ã phӘm phӚi mԐt sai lӞm vӸ ArӤp hԊi tháng 10-1973. NhԦng gì mà ông Sisco ¶ã phӚi nói thì rӜt quan trԄng. Chúng ta phӚi giԦ ¶Ӟu óc chúng ta luôn ¶чԚc mԖ rԐng. Schlesinger: Do Thái sӴ chӦc chӦn chiӶn thӦng mԐt hiӾp nԦa. Brown: Quân ¶Ԑi cԞa Do Thái rӜt thiӾn chiӶn. Chúng ta ¶Ӹu biӶt ¶iӸu ¶ó. Nhчng chúng ta ¶Ԣng gӘt bԆ khԈi ArӤp ra ngoài. _______________ 1. Trong nguyên bӚn có ¶Ӹ cӤp vӸ tình hình khi ¶ó tӘi Trung /ông, Nam MԮ, vӸ vӜn ¶Ӹ dӞu hԆa…, trчԒc khi thӚo luӤn ¶Ӷn tình hình Campuchia và ViӾt Nam - N.D. PHpN I: NG›¢I Mª QUY‚T GÌ TRONG PHÚT SINH Tž C˜A SÀI GÒN 17 Phó TԌng thԈng: Hãy nghË vӸ mԐt cuԐc chiӶn tranh khác có ý nghËa gì ¶Ԉi vԒi chúng ta. Các nчԒc thuԐc TԌ chԠc OPEC sӴ cӜu kӶt vԒi nhau trong mԐt cuԐc cӜm vӤn dӞu hԆa, ¶Ӯc biӾt bԖi các nчԒc MԮ Latinh vԈn ¶ã không bӨng lòng vԒi chúng ta. /iӸu này có thӺ làm tê liӾt bԔ biӺn phía /ông cԞa HԚp chúng quԈc. TԌng thԈng: Tôi ¶ã nói ông Morton ¶úc kӶt thành mԐt kӶ hoӘch ¶Ԉi phó khӠn cӜp vӸ nhԦng gì sӴ có nhiӸu xác suӜt xӚy ra nӶu có mԐt cuԐc cӜm vӤn dӞu hԆa khác, nhԦng biӾn pháp nào mà chúng ta sӴ có thӺ áp dԜng, và kӶt quӚ khӚ dË sӴ ra sao. Chúng ta cӞn theo dõi viӾc này. Simon: Tôi không tin Vênêxuêla sӴ ¶ình chԀ các sԈ xuӜt cӚng sang Hoa Kć. Phó TԌng thԈng: Vênêxuêla ¶ang lãnh ¶Әo phong trào liên Latinh ¶Ӻ ¶Ԡng ¶Ԉi chԄi vԒi Hoa Kć trong các vӜn ¶Ӹ kinh tӶ. LiӾu ông có muԈn ¶ánh liӸu nӶu ông là ThԈng ¶Ԉc cԞa TiӺu bang New Jersey hay không? Clements: Tôi ¶Ԋng ý vԒi ông Nelson [Rockefeller]. Colby: Chúng ta sӴ có hai hay ba tháng ân huӾ nhԔ sԈ dԨ trԦ cԞa chúng ta. Clements: Có vӜn ¶Ӹ di dԔi vӸ mӮt ¶Ԃa dч. Chúng ta ¶úng là không sӦp xӶp viӾc chuyӺn giao sӚn phӠm và các hàng hóa ¶Ԟ nhanh chóng tԢ mԐt phӞn cԞa xԠ sԖ ¶Ӷn mԐt phӞn khác. TԌng thԈng: Tôi ¶ã nói vԒi Cх quan FEA và các cх quan khác hãy làm sӬn mԐt sԈ kӶ hoӘch ¶Ԉi phó khӠn cӜp. Tôi ¶ã quyӶt ¶Ԃnh rӨng khi QuԈc hԐi quay trԖ lӘi vào ngày 9 hay ngày 10, tôi sӴ ra trình bày trчԒc mԐt khóa hԄp chung [lчԘng viӾn] vӸ chính sách ngoӘi giao. Tôi sӴ trình bày mԐt cách thӪng thӦn vӸ: ViӼn /ông, Trung /ông, an ninh quԈc gia - quԈc phòng, và các ¶Ӹ tài khác. TԌng thԈng phӚi phát biӺu mԐt cách mӘnh mӴ và 18 NHŸNG BIÊN BlN CU’I CÙNG TnI NHÀ TRwNG: PHÚT SšP ô“... tích cԨc. Xin gԤi các ý kiӶn ¶Ӹ nghԂ cԞa quý vԂ cho ông Brent ¶Ӻ nhӤp vào bài diӼn v©n. Chúng ta sӴ loan báo viӾc ¶ó vào ngày mai và tôi sӴ mӜt nhiӸu thԔi giԔ tӘi California vӸ viӾc này. Henry sӴ cùng ¶i và trԚ giúp. Vào lúc tôi quay trԖ vӸ hôm mԊng 7, chúng ta sӴ có mӮt ¶Ӻ cùng gԄt giüa cho bài diӼn v©n. NgчԔi dân MԮ muԈn biӶt hԄ ¶ang Ԗ ¶âu và QuԈc hԐi cӞn biӶt nhԦng gì phӚi làm. Thông ¶iӾp Liên bang ¶ã không nói gì vӸ chính sách ngoӘi giao, nhч thӶ ¶ã khá lâu mԒi có mԐt diӼn v©n quan trԄng vӸ chԞ ¶Ӹ này. [Vào thԔi ¶iӺm này cuԐc thӚo luӤn hчԒng ¶Ӷn /ông Nam Á; ThԠ trчԖng Ingersoll ¶ã gia nhӤp buԌi hԄp]. TԌng thԈng: Colby, tình hình tӘi chԎ Ԗ ViӾt Nam ra sao? Colby: Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa có ¶Ԟ sԠc ¶Ӻ kiӺm soát khu vԨc chung quanh Sài Gòn và vùng châu thԌ trong mùa khô này nhчng hԄ nhiӸu phӞn sӴ bԂ ¶ánh bӘi trong n©m 1976. Ông ThiӾu ¶ã cԈ gӦng rút quân cԞa ông Ӝy ra khԆi vùng cao nguyên ¶úng lúc nhчng sԨ chuyӺn quân cԞa ông Ӝy ¶ã thӜt bӘi. Ông Ӝy quá lo ngӘi vӸ các sԨ tiӶt lԐ tin tԠc cho phe cԐng sӚn ¶Ӷn nԎi ông không nói trчԒc vԒi ai cӚ, ngay cӚ vԒi các tч lӾnh cԞa ông Ӝy cüng bԂ bӜt ngԔ. ThԨc sԨ chԀ có mԐt trӤn ¶ánh. Ông ThiӾu hay biӶt vӸ sԠc mӘnh tчхng ¶Ԉi vчԚt trԐi cԞa BӦc ViӾt tӘi vùng cao nguyên, vì thӶ ông Ӝy ¶ã muԈn rút ra khԆi Plâycu và Kon Tum. Ông muԈn chiӶn ¶Ӝu tӘi Buôn Mê ThuԐt, nhчng ông Ӝy ¶ã không làm ¶чԚc chuyӾn ¶ó. Trong sԈ các khó kh©n, các chiӶc máy bay C-130 cԞa ông Ӝy trԖ nên vô dԜng, nӨm chӶt tӘi chԎ. Nhч thӶ cuԐc di chuyӺn vӸ vùng duyên hӚi trԖ thành mԐt cuԐc tháo chӘy thay vì mԐt cuԐc triӾt thoái trӤt tԨ. Sau ¶ó hԄ bԂ tӜn công tӘi QuӚng TrԂ và ông ThiӾu không quyӶt ¶oán vӸ HuӶ, ¶Ӟu tiên ông Ӝy ¶ã không muԈn giԦ lӘi và sau ông lӘi muԈn giԦ PHpN I: NG›¢I Mª QUY‚T GÌ TRONG PHÚT SINH Tž C˜A SÀI GÒN 19 và rԊi sau cùng ông ¶ã quyӶt ¶Ԃnh là không. ViӾc này khiӶn cho vԂ Tч lӾnh Quân ¶oàn I trԖ nên hoang mang và tԠc giӤn. Và giԔ ¶ây, quân nhӚy dù, ¶Ԑi quân thiӾn chiӶn nhӜt cԞa hԄ, ¶ang ¶чԚc rút ra khԆi /à NӬng vӸ Nha Trang và Sài Gòn. Ông ThiӾu cüng muԈn mang Sч ¶oàn ThԞy quân lԜc chiӶn ra khԆi ngoӘi vi quanh /à NӬng. NӶu nhч thӶ, /à NӬng chӦc chӦn sӴ sԜp ¶Ԍ. Ban ¶Ӟu, ông ThiӾu muԈn phòng thԞ các khu vԨc nԐi phӤn (enclaves) giԈng nhч tчԒng Gavin. Kissinger: SԨ чԒc lчԚng cԞa Colby cho thӜy rӨng cuԐc rút quân cԞa ông ThiӾu ¶чԚc trù hoӘch ¶Ӻ ¶Ӯt ông ta vào mԐt vԂ thӶ cӦt bԒt các sԨ tԌn thӜt cԞa ông ta và kéo dài lay lӦt sang n©m 1976. Ông ta ¶ã quyӶt ¶Ԃnh làm ¶iӸu này bԖi không có ¶Ԟ sԨ yӺm trԚ tԢ Hoa Kć. SԨ viӾc này xӚy ra là bԖi thiӶu các bԐ phӤn phԜ tùng thay thӶ và ¶Әn dчԚc. Ý tчԖng thu vén lӘi không phӚi là tԊi, nhчng khi sԨ chuyӺn quân bӦt ¶Ӟu, các dân tԪ nӘn làm nghӴn ¶чԔng và các binh sË không biӶt di chuyӺn bӨng cách nào. Ông ThiӾu ¶ã cԈ gӦng ¶Ӻ sӬn sàng Ԡng phó. SԨ чԒc lчԚng cԞa ông ta và cԞa chúng ta giԈng nhau; mԐt cuԐc tӜn công toàn diӾn vào n©m tԒi sӴ kӶt liӼu ông ta, trԢ phi ông ta nhӤn ¶чԚc thêm sԨ yӺm trԚ. Vì thӶ ông ta ¶ã muԈn kéo dài cho ¶Ӷn hӶt n©m nay và hy vԄng vào mԐt sԨ thay ¶Ԍi. Clements: Ông ta ¶ã không nói cho chúng ta bӜt kć ¶iӸu gì cӚ và ¶ã không nói vԒi các tч lӾnh cԞa chính ông ta. Kissigner: SԨ di chuyӺn chԀ có thӺ ¶чԚc thԨc hiӾn bԖi sԨ bӜt ngԔ. Colby: Các con sԈ dân tԪ nӘn trԊi sԜt lên xuԈng, vԒi sԈ lчԚng cao nhӜt diӼn ra sau cuԐc tӜn công TӶt [MӤu Thân - N.D]. GiԔ ¶ây chúng ta ¶ang quay trԖ lӘi vԒi hхn mԐt triӾu ngчԔi tԂ nӘn. 20 NHŸNG BIÊN BlN CU’I CÙNG TnI NHÀ TRwNG: PHÚT SšP ô“... TԌng thԈng: LiӾu ViӾt Nam có thӺ tԨ túc vӸ kinh tӶ trong mԐt khu vԨc nhԆ hхn hay không? Colby: Thчa có, vùng châu thԌ là mԐt khu vԨc lúa gӘo rԐng lԒn. N©m nay sӴ là n©m ¶Ӟu tiên cԞa sԨ tԨ túc vӸ kinh tӶ nӶu không gӮp phӚi tình trӘng suy ¶Ԋi ¶Ԑt biӶn. SԈ lчԚng dân tԂ nӘn ¶ang ¶Ӯt mԐt gánh nӮng to lԒn lên trên chính phԞ nhчng ¶iӸu ¶áng lчu ý ¶Ӻ ghi nhӤn rӨng hԄ hoàn toàn chӘy vӸ phía chính phԞ. SԨ viӾc ¶ó cho thӜy mԐt cách rõ ràng hԄ thԨc sԨ cӚm nghË ra sao vӸ cԐng sӚn. Clements: Nhчng quân ¶Ԑi có thӺ ¶ã ¶Ӻ lӘi sԈ vü khí và trang bԂ quân sԨ trԂ giá khoӚng 200 triӾu ¶ôla chԀ tӘi riêng /à NӬng. Colby: Và ¶ang có mԐt sԈ phàn nàn vӸ ông ThiӾu trong quân ¶Ԑi cüng nhч trong các giԒi chính trԂ. Chúng ta có thӺ nghe nhiӸu hхn nԦa vӸ ¶iӸu này. TԌng thԈng: Ông không lӘc quan vӸ viӾc /à NӬng có thӺ giԦ ¶чԚc hay sao? Colby: Nó sӴ mӜt trong vòng hai tuӞn ngay cӚ khi Sч ¶oàn ThԞy quân lԜc chiӶn Ԗ lӘi ¶ó thay vì ¶чԚc rút vӸ ¶Ӻ bӚo vӾ Sài Gòn. TԌng thԈng: VӸ viӾc di tӚn thчԔng dân thì sao? Colby: Có nhiӸu cӚnh tчԚng hԎn ¶Ԑn kinh hoàng, cӚ Ԗ phi trчԔng nхi hԄ tràn lên các máy bay vӤn tӚi lӢn Ԗ hӚi cӚng nхi hԄ chen chúc ¶Ӻ lên các con tàu. MԐt sԈ quân nhân còn bӦn súng trên ¶чԔng tiӶn ra các con tàu. MԐt sԈ lчԚng nhԆ ¶ã ¶чԚc chԖ ¶i nhчng luӤt pháp và trӤt tԨ bԂ phá vԘ hoàn toàn và tình hình gӞn nhч không thӺ [kiӺm soát ¶чԚc]. Ingersoll: Có báo cáo cho hay 6.000 ngчԔi tԂ nӘn ¶ã lên PHpN I: NG›¢I Mª QUY‚T GÌ TRONG PHÚT SINH Tž C˜A SÀI GÒN 21 ¶чԚc mԐt chiӶc tàu vào sáng nay và mԐt chiӶc khác hiӾn ¶ang bԈc ngчԔi tԂ nӘn. TԌng thԈng: NhԦng tin ¶Ԋn vӸ viӾc ông Kć ¶ang quay trԖ lӘi ra sao? Kissinger: Ông Kć là mԐt hчԒng ¶Әo sinh, mԐt ngчԔi bԈc ¶Ԋng hay khoa trчхng; ông ta không thӺ ¶Ӛm ¶чхng công viӾc [trong lúc này]. Colby: TԌng Tham mчu trчԖng [Cao V©n] Viên và ThԞ tчԒng [TrӞn ThiӾn] Khiêm là các Ԡng viên khӚ dË ¶Ӻ thay thӶ ông ThiӾu. Kissinger: Ông ThiӾu ¶ã tԨ chԠng tԆ mình, mԐt cách vчԚt trԐi hӪn lên, là kӲ có khӚ n©ng nhӜt trong sԈ tӜt cӚ các nhà lãnh ¶Әo ViӾt Nam CԐng hòa mà tôi ¶ã hay biӶt tԢ n©m 1965. Không kӲ nào khác có thӺ làm ¶чԚc nhч vӤy. Ông ta nӦm giԦ giӸng mԈi tԌ chԠc mԄi viӾc lӘi vԒi nhau. Ông ta ¶ã phӘm phӚi mԐt sai lӞm khi ra lӾnh rút quân khԆi vùng cao nguyên nhчng ông ta ¶ã không có sԨ lԨa chԄn tԈt hхn. Chúng ta ¶ã không thӺ cung cӜp cho ông ta sԨ Ԟng hԐ mà ông ta cӞn ¶Ӷn. Colby: Tôi ¶Ԋng ý vԒi ông Henry. Không có kӲ nào khác sánh ¶чԚc vԒi ông ThiӾu. Ông Khiêm có thӺ là ngчԔi khá nhӜt kӶ tiӶp nhчng ông Ӝy trên mԐt sԈ phчхng diӾn không sánh ¶чԚc vԒi ông ThiӾu. TчԒng Brown: Tôi ¶Ԋng ý vԒi sԨ чԒc lчԚng cԞa ông Colby vӸ /à NӬng. Nó sӴ khó có thӺ giԦ ¶чԚc trong vòng 10 ngày. Chúng ta ¶ã cho di tӚn hӶt ngчԔi MԮ Ԗ ¶ó. MԐt chiӶc tàu thԠ hai ¶ang bԈc ngчԔi lên. Có hai phi trчԔng, phi trчԔng chính tӘi Ngü Hành Sхn (Marble Mountain) và mԐt phi trчԔng nhԆ. Có mԐt tiӺu ¶oàn bԐ binh ViӾt Nam CԐng hòa (ARVN) ¶ang bӚo vӾ phi trчԔng nhԆ trчԒc ¶ám ¶ông hԎn ¶Ԑn và mԐt vài chiӶc 22 NHŸNG BIÊN BlN CU’I CÙNG TnI NHÀ TRwNG: PHÚT SšP ô“... máy bay C-47 ¶ang cӜt cánh. /ám ¶ông hԎn ¶Ԑn ¶ã chiӶm giԦ bãi ¶áp chính và có thӺ chiӶm cԠ phi trчԔng thԠ hai. Colby: /ang có sԨ giao tranh nhԆ tӘi vùng châu thԌ và quanh Sài Gòn. TrԢ khi BӦc ViӾt cho di chuyӺn các sч ¶oàn trù bԂ cԞa hԄ vào miӸn châu thԌ tԢ miӸn BӦc, Sài Gòn và vùng châu thԌ có thӺ có khӚ n©ng giԦ lӘi ¶чԚc vӸ mӮt quân sԨ, nhчng vӜn ¶Ӹ to lԒn sӴ xӚy ra khi các chuyӾn kӺ vӸ /à NӬng bӦt ¶Ӟu ¶чԚc loan truyӸn tӘi Sài Gòn. Liên quan ¶Ӷn Campuchia, ông Lon Nol sӦp sԤa rԔi sang In¶ônêxia vào ngày ¶Ӟu tháng 4. Nhчng không có hy vԄng vӸ các cuԐc nói chuyӾn vԒi phe cԐng sӚn. HԄ sӴ nhìn sԨ ra ¶i cԞa ông Lon Nol nhч sԨ yӶu kém và sӴ ¶Ӡy tԒi mӘnh hхn. /Ӹ nghԂ mԒi cԞa cԐng sӚn vӸ mԐt chính phԞ khiӶn cho ông Sihanouk sӴ không có c©n bӚn nào cӚ, ngay dù ông ta có mang danh là ChԞ tԂch. Kissinger: CuԐc chiӶn tranh hiӾn giԔ ¶ang ¶чԚc tiӶn hành ¶Ӻ chԈng lӘi ông Sihanouk. NӶu có vӜn ¶Ӹ vӸ ra ¶i cԞa Lon Nol và sau ¶ó chúng ta thчхng thӚo vԒi Sihanouk, sԨ viӾc sӴ dӼ dàng. Nhчng phe Khmer /Ԇ muԈn xóa sӘch mԄi cх sԖ chính trԂ khӚ hԦu cԞa Sihanouk và chԀ mang ông ta trԖ lӘi làm bình phong cho hԄ. NgчԔi Pháp cho chúng ta biӶt, tӘi Martinique, rӨng Sihanouk ¶ã muԈn ¶iӸu ¶ình nhчng không thӺ làm ¶чԚc bԖi có phe Khmer /Ԇ. Colby: CӞu không vӤn cho Campuchia ¶ã bԂ ¶ình chԀ. Phe cԐng sӚn có khӚ n©ng làm cho bãi ¶áp không thӺ sԤ dԜng ¶чԚc. Chính phԞ ¶ang mӜt ¶Ӝt Ԗ phía ¶ông thԞ ¶ô, cüng nhч tӘi vùng xuôi xuԈng dԄc con sông. Mùa mчa bӦt ¶Ӟu vào cuԈi tháng 5 nhчng con sông sӴ không dâng cao cho mãi ¶Ӷn cuԈi tháng 7 và khi ¶ó có lӴ mԄi viӾc sӴ quá trӼ. PHpN I: NG›¢I Mª QUY‚T GÌ TRONG PHÚT SINH Tž C˜A SÀI GÒN 23 Schlesinger: Chúng ta ¶ang nhӤn ¶чԚc các báo cáo ¶Ӟu tiên rӨng các binh sË Campuchia bӦt ¶Ӟu mӜt ¶i nghԂ lԨc cԞa hԄ. HԄ lo sԚ vӸ sԨ Ԟng hԐ cԞa Hoa Kć và mӜt ¶i các vԂ chԀ huy cԞa hԄ. VԒi sԨ tái tiӶp tӶ thích ¶áng hԄ sӴ cӞm cԨ cho hӶt mùa khô. Nhчng tinh thӞn không ¶чԚc tԈt. CuԐc tranh luӤn tӘi QuԈc hԐi ¶ã làm hԄ tԌn thчхng nӮng nӸ. NhiӸu phӞn nó sӴ sԜp ¶Ԍ trong vòng hai tuӞn. Kissinger: Chúng ta phӚi ¶чa ra quyӶt ¶Ԃnh vӸ sԨ di tӚn. MԐt cách lý tчԖng, chúng ta phӚi giԦ vԦng cho ¶Ӷn sau khi có bài diӼn v©n cԞa ông [TԌng thԈng] và sau khi QuԈc hԐi ¶чa ra mԐt quyӶt ¶Ԃnh vӸ lԔi yêu cӞu viӾn trԚ cԞa chúng ta. Nhчng nӶu chúng ta chԔ ¶Ԛi, tӜt cӚ mԄi thԠ có thӺ sԜp ¶Ԍ tԠc thԔi trчԒc khi chúng ta có thӺ rút ngчԔi cԞa chúng ta ra khԆi ¶ó. Nhчng nӶu chúng ta rút ra, chúng ta chӦc chӦc sӴ khích ¶Ԑng mԐt sԨ sԜp ¶Ԍ. HiӾn có khoӚng 1.100 ngчԔi thuԐc mԄi quԈc tԂch sӴ ¶чԚc di tӚn. Chúng ta có thӺ cӞn quyӶt ¶Ԃnh trong tuӞn tԒi. TчԒng Brown: Tình hình ¶ã thay ¶Ԍi. ViӼn cӚnh u ám hхn. Chúng ta cӞn quyӶt ¶Ԃnh ngay bây giԔ ¶Ӻ mang hԄ ra hay chúng ta có thӺ sӴ gӮp mԐt khó kh©n to lԒn. Có mԐt trung ¶oàn thԞy quân lԜc chiӶn tӘi Thái Bình Dчхng. Chúng ta có thӺ sԤ dԜng các lԨc lчԚng Hoa Kć ¶Ӻ mang các cч dân ra và cԈ gӦng ¶Ӡy lui ¶ám ¶ông hԎn ¶Ԑn bӨng các máy bay trԨc th©ng. TԌng thԈng: /Ӻ lӜy hԄ ra sӴ cӞn ¶Ӷn bao lâu? TчԒng Brown: NӶu chúng ta phӚi sԤ dԜng các phi cх trԨc th©ng trong thành phԈ, sӴ cӞn ¶Ӷn mԐt ngày ¶Ӻ ¶чa 1.200 ngчԔi ra. NӶu chúng ta có phi trчԔng, sӴ cӞn ít thԔi giԔ hхn. HԄ có thӺ ¶Ӷn ¶ó bӨng phчхng tiӾn riêng cԞa hԄ. /ây sӴ là mԐt chiӶn dԂch rӜt khó kh©n. 24 NHŸNG BIÊN BlN CU’I CÙNG TnI NHÀ TRwNG: PHÚT SšP ô“... Phó TԌng thԈng: ThԞy quân lԜc chiӶn có thӺ phӚi bӦn vào thчԔng dân và ¶iӸu ¶ó sӴ tӘo ra mԐt sԨ Ԋn ào lԒn tiӶng. TчԒng Brown: /ám ¶ông sӴ khó ¶Ӻ kiӺm soát. Chúng ta có thӺ sӴ phӚi bӦn vào dân tԂ nӘn trчԒc mӮt báo chí. TԌng thԈng: NӶu ông quyӶt ¶Ԃnh sԤ dԜng phi trчԔng, ông sӴ cӞn phӚi quét sӘch ¶Ԃch quân hay không? TчԒng Brown: Chúng ta có thӺ cӞn ¶Ӷn không quân yӺm trԚ. NӶu có bӜt kć sԨ khai hԆa nào vào ngчԔi cԞa chúng ta dчԒi mӮt ¶Ӝt tӘi phi trчԔng, chúng ta sӴ tӜn công. Chúng ta sӴ có máy bay trên trԔi. Clements: Chúng ta không thӺ nói là liӾu quân Khmer /Ԇ sӴ ¶ánh chúng ta hay không. Kissinger: Chúng ta cӞn mԐt sԨ чԒc lчԚng chung vӸ sԨ gԘ rԈi tӘi Campuchia. NӶu hԄ không thӺ giԦ ¶чԚc, TԌng thԈng cӞn có mԐt cх hԐi ¶Ӻ xem xét tình hình. Chúng ta cӞn mԐt sԨ чԒc lчԚng vӸ khoӚng thԔi gian có thӺ chԈng giԦ ¶чԚc là bao lâu ¶Ӻ chúng ta có thӺ quyӶt ¶Ԃnh vӸ viӾc liӾu có ra lӾnh cho máy bay có cánh cԈ ¶Ԃnh bay vào ¶Ӻ di tӚn hay không. Phó TԌng thԈng: Cüng có ý nghËa biӺu trчng vӸ sԨ ra ¶i cԞa ông Lon Nol. /iӸu này sӴ có mԐt Ӛnh hчԖng xӜu trên tinh thӞn. Kissinger: Phe Khmer /Ԇ sӴ chԀ thчхng thuyӶt vӸ sԨ ¶Ӟu hàng vô ¶iӸu kiӾn. HԄ có thӺ có mԐt sԨ giӚi quyӶt qua thчхng thӚo bӜt kć lúc nào nhчng hԄ bác bԆ ¶iӸu ¶ó. Khi ông Lon Nol ra ¶i, ¶iӸu ¶ó sӴ làm ¶Ӝt nчԒc mӜt tinh thӞn. Ông Long Boret cԈ gӦng chèo chԈng nhчng sӴ thӜt bӘi. Schlesinger: Chúng ta sӴ giԦ nhԦng ngчԔi dân Hoa Kć Ԗ ¶ó bao lâu sau khi ông Lon Nol ra ¶i? Kissinger: Chúng ta ¶ang tӘo áp lԨc ¶Ӻ hԄ rԔi ¶i. Ông Lon Nol ¶ã muԈn Ԗ lӘi nhчng chúng ta cüng ¶ã phӚi làm áp lԨc ¶Ӻ ông ta phӚi ra ¶i, hӞu làm dԂu tình hình. PHpN I: NG›¢I Mª QUY‚T GÌ TRONG PHÚT SINH Tž C˜A SÀI GÒN 25 TчԒng Brown: Chúng ta cӞn mԐt quyӶt ¶Ԃnh ngay lúc này vӸ viӾc cӚi thiӾn n©ng lԨc tình báo cԞa chúng ta. Chúng ta không thӺ chԔ ¶Ԛi ԝy ban BԈn mчхi (Forty Committee), thчa TԌng thԈng. TԌng thԈng liӾu có cho phép chúng tôi bԈ trí máy bay thu thӤp tin tԠc tình báo vào lúc này cho chúng ta trên BӦc ViӾt hay không nӶu chúng ta cӞn ¶Ӷn viӾc ¶ó. TԌng thԈng: /чԚc, ¶iӸu ¶ó ¶чԚc chӜp thuӤn. [Phiên hԄp kӶt thúc lúc 17 giԔ 15 phút]. 26 Tài liÇu 2 BlN KÝ ÂM CU•C ôI…N ôÀM Giáa TÕng thÔng Ford và B× trÝæng Ngo°i giao Kissinger 19 giä 15 phút, ngày 1-4-1975 Kissinger: Chào TԌng thԈng. Ford: Henry, ông thӶ nào? Kissinger: OK. Ngài thӶ nào? Ford: TԈt. Ông nên Ԗ ¶ây hôm nay. TrԔi rӜt ¶Ӱp. Kissinger: Tôi ¶ang thԨc sԨ trông ¶Ԛi ¶чԚc ¶Ӷn ¶ó vào tԈi ThԠ N©m. Tôi hiӺu rӨng tчԒng Fred Weyand ¶ang bԂ trӼ Ԗ Sài Gòn bԖi ông ThiӾu không thӺ gӮp ông ta cho tԒi hôm nay hoӮc ngày mai. Ford: James Schlesinger [Jim] ¶ã nói vԒi tôi ¶iӸu ¶ó sáng nay rԊi. Tôi ¶ã nói chuyӾn vԒi (...)1 và Fred sӴ gӮp tôi tӘi San Francisco vào ThԠ Sáu trчԒc khi xuԈng ¶ây vԒi chúng ta, cho nên tôi sӴ gӮp ông ta tӘi San Francisco vào ThԠ Sáu, rԊi sau ¶ó ông ta sӴ ¶Ӷn và ba chúng ta sӴ gӮp nhau Ԗ ¶ây. Kissinger: RӜt tԈt. Tôi biӶt mԐt ¶iӸu Jim ¶ã nói vԒi ngài vӸ viӾc di tӚn Ԗ Phnom Penh. Tôi ¶Ӹ nghԂ chúng ta hãy loan báo vԒi Chính phԞ rӨng ngài ¶ang dԨ ¶Ԃnh có mԐt bài phát biӺu vào ngày 9 hoӮc 10. Tôi ¶Ӹ nghԂ vào ngày 10. _______________ 1. PhӞn dӜu chӜm (...) là phӞn nԐi dung còn ¶чԚc bӚo mӤt. PHpN I: NG›¢I Mª QUY‚T GÌ TRONG PHÚT SINH Tž C˜A SÀI GÒN 27 Ford: PhӚi là ngày 10 rԊi vì HӘ viӾn ¶ã dԨ ¶Ԃnh nhч vӤy. /ã ¶чԚc Ӝn ¶Ԃnh rõ ràng vào tԈi ngày 10, lúc 21 giԔ. Kissinger: /iӸu ¶ó sӴ cho chúng ta thêm mԐt chút thԔi gian ¶Ӻ chuӠn bԂ cho bài diӼn v©n. Tôi ¶Ӹ nghԂ chúng ta sӴ nói vԒi QuԈc hԐi trong bài diӼn v©n ¶ó rӨng ngài sӴ dành mԄi nԎ lԨc ¶Ӻ hԎ trԚ, chԀ ¶Ӻ mang lӘi cho hԄ [chԀ Campuchia - N.D] mԐt ¶iӸu gì ¶ó ¶Ӻ bám víu lӜy chúng ta trong lúc này, hхn là (...). Ford: Tôi nghË nhч vӤy là khôn ngoan. Kissinger: NӶu chúng ta bӦt ¶Ӟu di chuyӺn ngчԔi dân ra ngoài, thì sӴ có mԐt sԨ sԜp ¶Ԍ hoàn toàn trчԒc khi ngài có thӺ (...). VԒi sԨ cho phép cԞa ngài, tôi sӴ gԤi mԐt bԠc ¶iӾn và làm viӾc ¶ó theo cх sԖ này. Chúng ta sӴ nói vԒi hԄ vӸ các kӶ hoӘch cԞa ngài, vӸ mԐt bài diӼn v©n. /iӸu này sӴ mang lӘi cho hԄ mԐt ¶iӸu gì ¶ó ¶Ӻ bám víu và trong khi ¶ó chúng ta sӴ rút 200 ngчԔi MԮ ra ngoài. Ford: Jim nói vԒi tôi là 60 - 70 ngчԔi thԨc sԨ không (...) trong tình trӘng hiӾn tӘi. Kissinger: /úng thӶ và có mԐt sԈ ngчԔi Ԗ các cх quan (...). Ford: Tôi nghË chúng ta nên trình bày ¶iӸu này. Kissinger: Tôi nghË chúng ta lӤp kӶ hoӘch rút 150 ngчԔi trong vài ngày tԒi. /iӸu này có thӺ châm ngòi cho sԨ sԜp ¶Ԍ nhчng tôi thӜy chúng ta không thӺ làm ¶чԚc gì nhiӸu vӸ viӾc này. NӶu chúng ta gԤi hԄ lԔi nhӦn mà tôi ¶ã thӚo luӤn vԒi ngài, tôi nghË ¶iӸu ¶ó sӴ cân bӨng viӾc này. Ford: DчԔng nhч nӶu chúng ta gԤi tin nhӦn tԒi hԄ, hԄ sӴ phӚi bám víu tԒi ngày 10 bԖi nhԦng gì tôi sӴ nói và nӶu có gì ¶ó sai lӞm, nó có thӺ bԂ hiӺu lӞm và bԂ khai thác mԐt cách tai hӘi. ChԢng nào chúng ta (...). Kissinger: Tôi ¶Ӹ nghԂ ghi trong bԠc ¶iӾn tín nhч thӶ này. Chúng ta sӴ thông báo cho hԄ vӸ kӶ hoӘch ngài sӴ có mԐt bài diӼn v©n và ngài có thӺ yêu cӞu viӾn trԚ. Chúng ta ¶Ӻ hԄ quyӶt ¶Ԃnh và 28 NHŸNG BIÊN BlN CU’I CÙNG TnI NHÀ TRwNG: PHÚT SšP ô“... sӴ yêu cӞu chính phԞ cԞa hԄ có quyӶt ¶Ԃnh riêng và rӨng chúng ta sӴ di chuyӺn nhԦng nhân sԨ không thiӶt yӶu ¶i, và chúng ta sӴ nói vԒi hԄ rӨng TԌng thԈng sӴ có mԐt bài diӼn v©n, ¶Ӻ hԄ không sԜp ¶Ԍ vào cái ngày chúng ta bӦt ¶Ӟu rút ngчԔi MԮ ¶i. Ford: Tôi nghË ¶ó là cách xԤ lý ¶úng ¶Ӧn. Kissinger: Chúng ta sӴ phӚi bӦt ¶Ӟu triӺn khai các kӶ hoӘch di tӚn cho Sài Gòn. Sài Gòn vӢn chчa tԒi mԠc ¶ó, nhчng có nhiӸu ngчԔi MԮ Ԗ ¶ó hхn. Chúng ta nên có sӬn kӶ hoӘch mӮc dù chчa nhӜt thiӶt phӚi thԨc hiӾn. Ford: Tôi nghË viӾc triӺn khai các kӶ hoӘch phӚi bӦt ¶Ӟu ngay nhчng phӚi ¶чԚc giԦ kín. Kissinger: TuyӾt ¶Ԉi ¶úng nhч vӤy. PhӚi ¶чԚc giԦ kín... [các ¶Ԉi thoӘi sau ¶ó ¶Ӹ cӤp ¶Ӷn tình hình Trung /ông và các vӜn ¶Ӹ quԈc tӶ khác - N.D] TԌng thԈng Ford thuyӶt trình cho giԒi lãnh ¶Әo CԐng hòa tӘi QuԈc hԐi vӸ tình hình tӘi /ông Dчхng, ngày 22-4-1975 29 Tài liÇu 3 BÁO CÁO C˜A T›£NG FRED C. WEYAND, THAM M›U TR›¤NG LšC QUÂN HOA K§ LÊN T“NG TH’NG HOA K§ GERALD FORD, V TÌNH HÌNH VI…T NAM* THAM MцU TRцԕNG LԛC QUÂN HOA K€ Ngày 4-4-1975 Tԓ TRÌNH LÊN TԋNG THԇNG Trích yӶu: LчԚng ¶Ԃnh tình hình ViӾt Nam Theo các chԀ thԂ cԞa TԌng thԈng, tôi ¶ã ¶i th©m Nam ViӾt Nam trong giai ¶oӘn tԢ ngày 28-3 ¶Ӷn ngày 4-4. Tôi ¶ã hoàn tӜt sԨ lчԚng ¶Ԃnh cԞa mình vӸ hiӾn tình nхi ¶ó, phân tích nhԦng gì mà Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa có ý ¶Ԃnh thԨc hiӾn ¶Ӻ ¶Ԉi phó vԒi sԨ xâm lчԚc tԢ phчхng BӦc1, bӚo ¶Ӛm vԒi TԌng thԈng ThiӾu _______________ * /Ӟu ¶Ӹ do ngчԔi biên dԂch ¶Ӯt (B.T). 1. Trong bӚn Báo cáo, TчԒng Fred C.Weyand gԄi cuԐc chiӶn tranh giӚi phóng dân tԐc, “¶ánh cho MԮ cút, ¶ánh cho ngԜy nhào” cԞa quân và dân ta là cuԐc “xâm lчԚc”, “xâm l©ng” cԞa BӦc ViӾt. /ây là luӤn ¶iӾu xuyên tӘc tính chӜt chính nghËa cԞa cuԐc kháng chiӶn chԈng MԮ, cԠu nчԒc cԞa nhân dân ta, ¶Ԋng thԔi biӾn minh cho hành ¶Ԑng xâm lчԚc phi nghËa cԞa ¶Ӷ quԈc MԮ và tay sai (B.T). 30 NHŸNG BIÊN BlN CU’I CÙNG TnI NHÀ TRwNG: PHÚT SšP ô“... vӸ sԨ Ԟng hԐ vԦng chӦc cԞa TԌng thԈng trong thԔi ¶iӺm khԞng hoӚng này, và xem xét các giӚi pháp và hành ¶Ԑng ¶чԚc mԖ ra cho HԚp chúng quԈc ¶Ӻ trԚ giúp ngчԔi dân Nam ViӾt Nam. Tình hình quân sԨ hiӾn tӘi ¶ang Ԗ thԔi kć nguy kԂch, và xác suӜt cԞa sԨ sԈng còn cԞa Nam ViӾt Nam nhч mԐt nчԒc bԂ thu nhԆ lӘi vào các tԀnh phía Nam nhiӸu nhӜt là Ԗ mԠc biên tӶ. Chính phԞ Nam ViӾt Nam ¶ang Ԗ trên bԔ vԨc cԞa mԐt sԨ thӜt trӤn quân sԨ toàn diӾn. Tuy nhiên, miӸn Nam ¶ang hoӘch ¶Ԃnh tiӶp tԜc phòng vӾ vԒi các nguԊn tài nguyên khӚ Ԡng cԞa hԄ, và, nӶu ¶чԚc phép nghԀ ngхi, sӴ tái xây dԨng các khӚ n©ng cԞa hԄ ¶Ӷn mԠc ¶Ԑ mà sԨ Ԟng hԐ cԞa HԚp chúng quԈc vӸ vӤt liӾu sӴ cho phép. Tôi tin rӨng chúng ta thiӶu nԚ hԄ sԨ Ԟng hԐ ¶ó. Chúng tôi ¶ã ¶Ӷn ViӾt Nam, trчԒc tiên là ¶Ӻ trԚ giúp ngчԔi dân Nam ViӾt Nam - không phӚi ¶Ӻ ¶ánh bӘi quân BӦc ViӾt1. Chúng ta ¶ã chìa bàn tay cԞa chúng ta ra cho ngчԔi dân Nam ViӾt Nam, và hԄ ¶ã nӦm lӜy. GiԔ ¶ây hԄ cӞn ¶Ӷn bàn tay trԚ giúp ¶ó hхn bao giԔ hӶt. Trong mԄi phчхng diӾn, chúng ta ¶ã có thӺ vӤn dԜng 20.000.000 ngчԔi nói vԒi thӶ giԒi rӨng hԄ lo sԚ cho sinh mӘng cԞa hԄ, hԄ ôm Ӝp các giá trԂ liên kӶt mԐt cách chӮt chӴ vԒi các giá trԂ cԞa hӾ thԈng phi cԐng sӚn, hԄ tìm kiӶm mԐt cách vô vԄng cх hԐi ¶Ӻ tiӶp tԜc sԨ phát triӺn cԞa hԄ mԐt lԈi sԈng khác biӾt vԒi lԈi sԈng cԞa nhԦng kӲ hiӾn giԔ ¶ang sԈng dчԒi sԨ cai trԂ cԞa BӦc ViӾt2. MԠc ¶Ԑ hiӾn tӘi trong sԨ Ԟng hԐ cԞa HԚp chúng quԈc Hoa Kć bӚo ¶Ӛm sԨ thӜt trӤn cԞa Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa. Trong sԈ 700 triӾu ¶ôla dԨ liӾu cho tài khóa n©m 1975, sԈ 150 triӾu ¶ôla còn lӘi có thӺ ¶чԚc sԤ dԜng trong mԐt thԔi gian _______________ 1, 2. /ây là luӤn ¶iӾu xuyên tӘc sԨ thӤt, lԢa bԂp dч luӤn, hòng che giӜu hành ¶Ԑng xâm lчԚc ViӾt Nam cԞa MԮ và tay sai (B.T). PHpN I: NG›¢I Mª QUY‚T GÌ TRONG PHÚT SINH Tž C˜A SÀI GÒN 31 ngӦn cho mԐt chiӶn dԂch tiӶp tӶ quan trԄng; tuy nhiên, nӶu ¶Ӻ có bӜt kć cх may thԨc sԨ nào cho sԨ thành công, mԐt khoӚn bԌ sung 722 triӾu ¶ôla ¶чԚc cӞn ¶Ӷn mԐt cách khӠn cӜp ¶Ӻ mang Nam ViӾt Nam ¶Ӷn mԐt vԂ thӶ phòng thԞ tԈi thiӺu ¶Ӻ ¶Ԉi phó vԒi cuԐc xâm l©ng do XôviӶt và CԐng hòa Nhân dân Trung Hoa Ԟng hԐ1. KhoӚn viӾn trԚ bԌ túc cԞa Hoa Kć nӨm trong phӘm vi cӚ vӸ tinh thӞn lӢn ý ¶Ԃnh cԞa HiӾp ¶Ԃnh Paris, vӢn còn là khuôn khԌ thԨc tiӼn cho mԐt sԨ giӚi quyӶt hòa bình tӘi ViӾt Nam. ViӾc sԤ dԜng không lԨc quân sԨ Hoa Kć ¶Ӻ t©ng cчԔng các khӚ n©ng cԞa ViӾt Nam, làm chùn bчԒc cuԐc xâm l©ng cԞa BӦc ViӾt2 sӴ cung cӜp cӚ mԐt sԨ trԚ lԨc cԜ thӺ lӢn tâm lý cho Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa và mang lӘi mԐt sԨ hчu chiӶn rӜt cӞn thiӶt. Tuy nhiên, tôi nhìn nhӤn các hàm ý chính trԂ và pháp lý ¶áng kӺ liên can ¶Ӷn sԨ hành xԤ giӚi pháp lԨa chԄn này. VԒi mԠc ¶Ԑ mà các biӶn cԈ ¶ang chuyӺn ¶Ԑng, có mԐt vӜn ¶Ӹ khác nԦa mà TԌng thԈng cӞn cԠu xét ¶Ӷn. Vì các lý do cԞa sԨ thӤn trԄng, giԔ ¶ây Hoa Kć cӞn phӚi lӤp kӶ hoӘch cho mԐt cuԐc di tӚn Ԋ Әt khoӚng 6.000 ngчԔi MԮ và hàng chԜc nghìn ngчԔi dân Nam ViӾt Nam và nчԒc thԠ ba mà vԒi hԄ chúng ta phӚi ¶Ӛm ¶чхng mԐt trách vԜ và nԚ hԄ sԨ bӚo vӾ. Các bài hԄc Ԗ /à NӬng cho thӜy rӨng cuԐc di tӚn này sӴ ¶òi hԆi Ԗ mԠc tԈi thiӺu mԐt lԨc lчԚng ¶Ӯc nhiӾm Hoa Kć Ԗ cӜp mԐt sч ¶oàn t©ng phӚi ¶чԚc hԎ trԚ bԖi không lԨc chiӶn thuӤt ¶Ӻ trӜn áp pháo binh và phòng không BӦc ViӾt, khi ¶чԚc cӞn ¶Ӷn. TӘi thԔi ¶iӺm thích hԚp, mԐt lԔi tuyên bԈ công khai vӸ chính sách này cӞn _______________ 1. /ây là luӤn ¶iӾu xuyên tӘc sԨ thӤt, lԢa bԂp dч luӤn, hòng che giӜu hành ¶Ԑng xâm lчԚc ViӾt Nam cԞa MԮ và tay sai (B.T). 2. /ây là luӤn ¶iӾu xuyên tӘc cuԐc kháng chiӶn chԈng xâm lчԚc cԞa Nhân dân ta, ngԜy biӾn cho hành ¶Ԑng xâm lчԚc ViӾt Nam cԞa MԮ và tay sai (B.T). 32 NHŸNG BIÊN BlN CU’I CÙNG TnI NHÀ TRwNG: PHÚT SšP ô“... phӚi ¶чԚc ¶чa ra, và BӦc ViӾt phӚi ¶чԚc cӚnh cáo mԐt cách rõ ràng “vӸ ý ¶Ԃnh cԞa Hoa Kć ¶Ӻ sԤ dԜng vü lԨc cho viӾc di tӚn nhân viên mԐt cách an toàn”. ThӠm quyӸn sӴ phӚi ¶чԚc bӚo ¶Ӛm ¶Ӻ cho phép viӾc sԤ dԜng thích ¶áng các chӶ tài quân sԨ chԈng lӘi BӦc ViӾt nӶu có sԨ can thiӾp vào cuԐc di tӚn. Lòng tin tчԖng nхi Hoa Kć nhч mԐt ¶Ԋng minh ¶ang bԂ thԤ thách tӘi ViӾt Nam. /Ӻ duy trì sԨ tín nhiӾm ¶ó, giԔ ¶ây chúng ta phӚi thԨc hiӾn mԐt nԎ lԨc tԈi ¶a ¶Ӻ Ԟng hԐ cho Nam ViӾt Nam. MԐt sԨ phân tích chi tiӶt hхn ¶чԚc thӺ hiӾn trong báo cáo ¶ính kèm. Kính trình, [Ký tên] FRED C. WEYAND, TчԒng lËnh, LԜc quân Hoa Kć, Tham mчu trчԖng *** BÁO CÁO LÊN TԋNG THԇNG HԙP CHÚNG QUԇC HOA K€ Vӷ TÌNH HÌNH TӗI NAM VIӽT NAM NԏI DUNG I. TÌNH HÌNH HIӽN THԓI A. BԈi cӚnh B. Tình hình hiӾn tӘi C. Các kӶ hoӘch và các chԞ ¶Ԃnh cԞa BӦc ViӾt II. CÁC LENH VԧC KHÓ KH"N CHÍNH YӵU III. CÁC Kӵ HOӗCH VÀ CHԝ /ԁNH CԝA CHÍNH PHԝ VIӽT NAM IV. CÁC VIӻN CәNH HIӽN THԓI V. VAI TRÒ CԝA HOA K€ VÀ CÁC /цԓNG LԇI HÀNH /ԏNG KHә HԥU * PHpN I: NG›¢I Mª QUY‚T GÌ TRONG PHÚT SINH Tž C˜A SÀI GÒN 33 DӡN NHӣP Vào ngày 24-3-1975, TԌng thԈng ¶ã chԀ thԂ tôi thԨc hiӾn mԐt nhiӾm vԜ tìm hiӺu sԨ kiӾn tӘi ViӾt Nam CԐng hòa. Công tác cԞa tôi nhӨm: LчԚng ¶Ԃnh tình hình quân sԨ hiӾn thԔi và các chԞ ¶Ԃnh có thӺ cԞa BӦc ViӾt trong cuԐc tӜn công hiӾn nay. Xác ¶Ԃnh và lчԚng ¶Ԃnh nhԦng gì mà Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa ¶ang thԨc hiӾn và có ý ¶Ԃnh thԨc hiӾn trong viӾc ¶Ԉi ¶Ӟu vԒi cuԐc tӜn công này và trчԒc tác ¶Ԑng cԞa nó trong cӚ lãnh vԨc quân sԨ lӢn dân sԨ. Xác ¶Ԃnh nhԦng gì Chính phԞ Hoa Kć có thӺ làm ¶Ӻ cԞng cԈ các n©ng lԨc quân sԨ cԞa Nam ViӾt Nam và ¶Ӻ làm giӚm bԒt sԨ thԈng khԌ cԞa tӞng lԒp thчԔng dân. BӚo ¶Ӛm vԒi TԌng thԈng ThiӾu rӨng chính quyӸn này vӢn kiên quyӶt trong sԨ Ԟng hԐ cԞa mình cho các nԎ lԨc cԞa ViӾt Nam CԐng hòa ¶Ӻ kháng cԨ cuԐc xâm lчԚc cԞa BӦc ViӾt1 và rӨng nó sӴ làm nhԦng gì có thӺ làm ¶чԚc ¶Ӻ cung cӜp sԨ trԚ giúp tiӶp liӾu cӞn thiӶt cho sԨ phòng vӾ nӸn cԐng hòa. I- TÌNH HÌNH HIӽN THԓI A. BԇI CәNH HiӾp ¶Ԃnh Paris ngày 27-1-1973 ¶ã ¶ánh dӜu không phӚi sԨ khԖi ¶Ӟu cԞa hòa bình tӘi ViӾt Nam, mà thay vào ¶ó là bчԒc khԖi ¶Ӟu cԞa mԐt sԨ t©ng cчԔng vӸ phía cԐng sӚn các ¶Ԋ tiӶp liӾu và trang bԂ dành cho cuԐc xâm lчԚc quân sԨ liên tԜc cԞa BӦc ViӾt tӘi ViӾt Nam2. Trong 26 tháng tiӶp theo sau ngày bӚn _______________ 1, 2. /ây là luӤn ¶iӾu xuyên tӘc cuԐc kháng chiӶn chԈng xâm lчԚc cԞa Nhân dân ta, ngԜy biӾn cho hành ¶Ԑng xâm lчԚc ViӾt Nam cԞa MԮ và tay sai (B.T). 34 NHŸNG BIÊN BlN CU’I CÙNG TnI NHÀ TRwNG: PHÚT SšP ô“... HiӾp ¶Ԃnh ¶чԚc ký kӶt, BӦc ViӾt ¶ã tái xây dԨng /чԔng mòn HԊ Chí Minh thành mԐt mӘch tiӶp tӶ chính yӶu trong mԄi thԔi tiӶt. HԄ ¶ã xây dԨng Ԉng dӢn dӞu chӘy dài 350 dӮm Anh vào Nam ViӾt Nam dành cho viӾc vӤn chuyӺn nhiên liӾu cԞa hԄ [POL trong nguyên bӚn, là chԦ viӶt tӦt chԀ các loӘi nhiên liӾu: petroleum, oil, and lubricants - N.D]. VԒi hӾ thԈng tiӶp tӶ quan trԄng hoӘt ¶Ԑng toàn công suӜt này, hԄ ¶ã t©ng gӜp bԈn lӞn lԨc lчԚng pháo binh trên chiӶn trчԔng cԞa hԄ, gia t©ng lԒn lao lԨc lчԚng phòng không và ¶ã gԤi xuԈng miӸn Nam nhiӸu hхn sáu lӞn vӸ thiӶt giáp so vԒi sԈ hԄ có hԊi tháng 1-1973 (xem BӚng A). Cùng lúc, hԄ ¶ã gia t©ng quân sԈ lên ¶Ӷn gӞn 200.000 quân. TӜt cӚ nhԦng hành vi này ¶ã vi phӘm trԨc tiӶp bӚn HiӾp ¶Ԃnh Paris. NgчԚc lӘi, Hoa Kć ¶ã không chu toàn nghËa vԜ cԞa mình ¶Ӻ duy trì các mԠc ¶Ԑ tiӶp liӾu và trang bԂ cԞa Nam ViӾt Nam nhч hԄ ¶чԚc cho phép ¶Ӻ làm chiӶu theo bӚn HiӾp ¶Ԃnh. SԈ ¶Әn dчԚc tӘi chԎ sԜt giӚm 30% tԢ 179 nghìn tӜn hхi kém mԐt chút vào lúc ngчng bӦn xuԈng còn 126 nghìn tӜn hхi kém mԐt chút khi cuԐc tӜn công hiӾn thԔi bӦt ¶Ӟu. Các sԨ thiӶu hԜt nhiên liӾu (POL) và ¶Ԋ phԜ tùng ¶ã cӦt giӚm các hoӘt ¶Ԑng cԞa không lԨc Nam ViӾt Nam khoӚng 50%. ChԠng liӾu lԂch sԤ phác hԄa Ԗ trên ¶ã sӦp ¶Ӯt diӼn trчԔng cho tình trӘng hiӾn thԔi tӘi Nam ViӾt Nam. Tình trӘng này vԢa linh ¶Ԑng lӢn mong manh. Nó ¶ã thay ¶Ԍi ¶áng kӺ trong tháng 3 và có tiӸm n©ng thay ¶Ԍi nhanh chóng hхn nԦa trong nhԦng tuӞn, hay ngay cӚ theo tԢng ngày, trong tчхng lai trчԒc mӦt. _______________ 1. Nguyên v©n là short ton: tӜn non trong nguyên bӚn, ¶хn vԂ trԄng lчԚng, tчхng ¶чхng vԒi 2.000 cân Anh (pounds), hay 0,907 tӜn theo hӾ thԈng thӤp phân tӘi MԮ; trong khi tӘi Anh, mԐt tӜn Anh tчхng ¶чхng vԒi 2.240 cân Anh (pounds), hay 1.016 tӜn theo hӾ thԈng thӤp phân, vì thӶ ¶чԚc gԄi là long ton: tӜn già, hхn mԐt tӜn mԐt chút - N.D. PHpN I: NG›¢I Mª QUY‚T GÌ TRONG PHÚT SINH Tž C˜A SÀI GÒN 35 Vào ngày 10-3, phe cԐng sӚn ¶ã phóng ra “/Ԛt II” cԞa chiӶn dԂch n©m 1975 cԞa hԄ. Các sч ¶oàn quân ¶Ԑi BӦc ViӾt ¶ã tӜn công Buôn Mê ThuԐt, mԐt giao ¶iӺm chiӶn lчԚc tӘi miӸn cao nguyên phía tây, vԈn ¶чԚc phòng thԞ mԐt cách nhӰ nhàng bԖi lԜc quân ViӾt Nam CԐng hòa [trong nguyên bӚn ghi: ARVN: Army of Republic of Vietnam - N.D]. Vào khoӚng cùng lúc, các ¶хn vԂ quân ¶Ԑi BӦc ViӾt phía tây Sài Gòn phát ¶Ԑng mԐt nԎ lԨc có hӾ thԈng ¶Ӻ loӘi bԆ sԨ hiӾn diӾn cԞa Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa, mang lӘi cho cԐng sӚn mԐt hành lang xâm nhӤp an toàn hхn, ngӦn hхn Ԗ phía nam vào vùng châu thԌ sông CԤu Long và, ¶Ԋng thԔi, ¶Ӻ ng©n chӮn hai con ¶чԔng duy nhӜt nӨm giԦa Sài Gòn và Tây Ninh. HԊi giԦa tháng 2, TԌng thԈng ThiӾu ¶ã gԤi ThчԚng nghԂ sË TrӞn V©n LӦm sang Hoa Kć vԒi tч cách /Ӯc sԠ ¶Ӻ lчԚng ¶Ԃnh thái ¶Ԑ cԞa QuԈc hԐi ¶Ԉi vԒi ViӾt Nam và các triӺn vԄng vӸ mԐt hành ¶Ԑng thuӤn lԚi cԞa QuԈc hԐi trên pháp chӶ viӾn trԚ. Ông LӦm ¶ã ¶Ӿ trình mԐt lчԚng ¶Ԃnh rӜt bi quan, mà ông ThiӾu cӚm thӜy ¶ã ¶чԚc xác nhӤn bԖi các vԜ bԆ phiӶu hԊi ¶Ӟu tháng 3 trong các cuԐc hԄp kín cԞa nhóm Dân chԞ tӘi HӘ ViӾn. Ông ThiӾu ¶ã phӚi nuԈt lӜy sԨ чԒc lчԚng thê thӚm cԞa [NghԂ sË] LӦm khi cԐng sӚn phóng ra các cuԐc tӜn công “/Ԛt II” nêu trên. Ông ThiӾu ¶ã nhìn thӜy ¶Ӝt nчԒc cԞa ông1 phӚi ¶Ԉi diӾn vԒi mԐt cuԐc tӜn công quan trԄng cԞa cԐng sӚn cùng lúc vԒi mԐt sԨ cӦt giӚm, và mԐt sԨ ¶ình chԀ khӚ hԦu, trong viӾn trԚ cԞa Hoa Kć. Ông ta và các cԈ vӜn quân sԨ cԞa ông ta vì thӶ ¶ã quyӶt ¶Ԃnh rӨng mԐt sԨ thԤ sԠc chiӶn lчԚc quyӶt liӾt là ¶iӸu thiӶt yӶu cho sԨ sԈng còn cԞa Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa. _______________ 1. /ây là cách nói cԞa nhԦng thӶ lԨc thԨc hiӾn âm mчu chia cӦt lâu dài ¶Ӝt nчԒc ta (B.T). 36 NHŸNG BIÊN BlN CU’I CÙNG TnI NHÀ TRwNG: PHÚT SšP ô“... Khái niӾm chiӶn lчԚc mԒi này ¶чa ¶Ӷn viӾc tԢ bԆ phӞn lԒn các vùng núi non, ít dân cԞa Vùng 1 và Vùng 2 ¶Ӻ tӤp trung các phчхng tiӾn và nguԊn tài nguyên cԞa Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa vào viӾc phòng thԞ Vùng 3 và Vùng 4 cùng vԒi các ¶Ԋng bӨng duyên hӚi cԞa Vùng 1 và Vùng 2, các khu vԨc có hiӾu n©ng vӸ nông nghiӾp cԞa Nam ViӾt Nam nхi có ¶ông ¶Ӛo ngчԔi dân cч trú. ChiӶn lчԚc này thì có vӲ vԦng chӦc trong khái niӾm và sԨ чԒc lчԚng cԞa ông ThiӾu vӸ sԨ cӞn thiӶt cԞa nó. Tuy nhiên, sԨ thi hành cԞa nó lӘi là mԐt thӚm hԄa. Trong cuԐc hԄp ngày 13-3 vԒi Tч lӾnh Vùng 1 cԞa ông ta, tчԒng [Ngô Quang] TrчԖng, TԌng thԈng ThiӾu ¶ã phác hԄa khái niӾm chiӶn lчԚc mԒi cԞa ông và quyӶt ¶Ԃnh hӾ quӚ cԞa viӾc rút Sч ¶oàn nhӚy dù tԢ Vùng 1 vӸ Vùng 3, bӜt kӺ sԨ phӚn ¶Ԉi mӘnh mӴ cԞa tчԒng TrчԖng rӨng sԨ triӾt thoái Sч ¶oàn nhӚy dù sӴ làm cho vԂ thӶ cԞa Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa tӘi Vùng 1 không thӺ chԈng ¶Ԙ ¶чԚc. Trong mчԔi hai ngày kӶ tiӶp (tԢ ngày 13 ¶Ӷn ngày 25-3) ¶ã có mԐt sԨ lчԘng lԨ, cӚ Ԗ Vùng 1 lӢn Ԗ Sài Gòn, vӸ nhԦng phӞn ¶Ӝt nào cԞa Vùng 1 sӴ ¶чԚc giԦ lӘi - và ¶Ӯc biӾt, liӾu có nên thԨc hiӾn bӜt kć nԎ lԨc nào ¶Ӻ phòng vӾ HuӶ hay không. BԖi các mӾnh lӾnh thay ¶Ԍi mà ông nhӤn ¶чԚc tԢ Sài Gòn, tчԒng TrчԖng ¶ã phӚi tái xét duyӾt các kӶ hoӘch bԈ trí binh sË cԞa ông ít nhӜt ba lӞn, ngay trong lúc cuԐc tӜn công cԞa quân ¶Ԑi BӦc ViӾt ¶ã liên tԜc gia t©ng cчԔng ¶Ԑ. Thành phԈ QuӚng TrԂ ¶чԚc di tӚn trong cung cách trӤt tԨ vào ngày 19-3, nhчng trчԒc khi mԐt tuyӶn phòng thԞ mԒi cԞa Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa có thӺ ¶чԚc Ԍn ¶Ԃnh dԄc theo sông MԮ Chánh, các lԨc lчԚng diӾn ¶Ԃa trong vùng ¶ã bӦt ¶Ӟu bԂ tan vԘ khi ¶Ԉi diӾn vԒi áp lԨc cԞa BӦc ViӾt; Sài Gòn rút vӸ Trung ¶oàn nhӚy dù cuԈi cùng tӘi Vùng 1, và PHpN I: NG›¢I Mª QUY‚T GÌ TRONG PHÚT SINH Tž C˜A SÀI GÒN 37 mԐt tiӶn trình tan rã ¶ã khԖi sԨ. Áp lԨc cԞa BӦc ViӾt gia t©ng hӨng ngày vԒi mԐt mԠc ¶Ԑ t©ng trчԖng rõ rӾt. HuӶ ¶чԚc di tӚn vào ngày 25-3, nhчng vào khi ¶ó các ¶хn vԂ quân ¶Ԑi BӦc ViӾt ¶ã cӦt ¶Ԡt QuԈc lԐ 1 Ԗ phía nam thành phԈ và sԨ di chuyӺn 20.000 lính phòng vӾ HuӶ, bao gԊm phӞn lԒn Sч ¶oàn 1 cԞa LԜc quân ViӾt Nam CԐng hòa, trԖ nên lӾ thuԐc nhiӸu vào các chiӶn dԂch hӚi vӤn Ԡng biӶn, ngӢu nhiên. Trong cùng thԔi gian này, các ¶хn vԂ Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa bԂ dàn trӚi quá mԆng tӘi các tԀnh QuӚng Nam, QuӚng Tín, và QuӚng Ngãi, lӘi bԂ phân tán hay ¶ánh bӘi tԢng phӞn bԖi các lԨc lчԚng ¶ang tiӶn tԒi cԞa quân ¶Ԑi BӦc ViӾt. SԨ hiӾn diӾn cԞa Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa tӘi Vùng 1 bԂ thu nhԆ vào mԐt khoӚnh ¶Ӝt tӘi /à NӬng. NhԦng gì còn lӘi cԞa sԠc mӘnh hԦu hiӾu cԞa Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa tӘi vùng ¶Ӝt ¶ó - chԞ yӶu là Sч ¶oàn ThԞy quân lԜc chiӶn và mԐt phӞn cԞa Sч ¶oàn 3, LԜc quân ViӾt Nam CԐng hòa - ¶ã cԈ gӦng thiӶt lӤp mԐt sԨ phòng thԞ tӘi /à NӬng, nhчng nԎ lԨc này ¶ã không thành công. Dàn binh vԒi quân sԈ 10.000 lính phòng vӾ ¶чԚc tԌ chԠc chӦp vá cԞa Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa ¶Ӻ chԈng lӘi hхn 30.000 bԐ ¶Ԑi quân BӦc ViӾt ¶ang tiӶn bчԒc vԒi khí thӶ chiӶn thӦng! MԐt ¶iӸu làm gia t©ng hхn nԦa các khó kh©n cԞa tình hình là sԈ lчԚng hхn mԐt triӾu ngчԔi tԂ nӘn. VԒi mԐt tԌng sԈ gӞn 2 triӾu ngчԔi ngày càng tuyӾt vԄng ¶Ӻ tìm cách thoát ¶i, hԎn loӘn lan tràn và vào ngày 28 tháng 3, trӤt tԨ bԂ sԜp ¶Ԍ. Các xe t©ng cԞa quân ¶Ԑi BӦc ViӾt bӦt ¶Ӟu di chuyӺn vào thành phԈ không lâu sau ¶ó. Chчa ¶Ӟy 50.000 ngчԔi tԂ nӘn ¶ã ¶чԚc chԖ ra bӨng máy bay hay bӨng ¶чԔng biӺn, và Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa ¶ã thành công trong viӾc triӾt thoái khoӚng 22.000 binh sË, bao gԊm khoӚng 9.000 thԞy quân lԜc chiӶn và 38 NHŸNG BIÊN BlN CU’I CÙNG TnI NHÀ TRwNG: PHÚT SšP ô“... 4.000 - 5.000 binh sË tԢ các sч ¶oàn 2 và 3 LԜc quân ViӾt Nam CԐng hòa, nhчng sԈ phӤn cԞa phӞn còn lӘi trong nhân sԈ dân sԨ và quân sԨ cԞa /à NӬng không ¶чԚc hay biӶt. TӘi Vùng 2, TԌng thԈng ThiӾu và viên Tч lӾnh Vùng cԞa ông, tчԒng [PhӘm V©n] Phú, ¶ã gӮp gԘ tӘi VԂnh Cam Ranh hôm 14-3 ¶Ӻ thӚo luӤn tình hình tiӶp theo vԜ mӜt Buôn Mê ThuԐt. TӘi buԌi hԄp ¶ó, TԌng thԈng ThiӾu ¶ã phác hԄa khái niӾm chiӶn lчԚc mԒi cԞa ông ¶Ӻ triӾt thoái khԆi vùng cao nguyên và cԞng cԈ các lԨc lчԚng cԞa Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa nhӨm phòng vӾ các khu vԨc duyên hӚi sinh tԤ. LԔi nói chính xác cԞa các mӾnh lӾnh cԞa TԌng thԈng ThiӾu không ¶чԚc hay biӶt, nhчng tчԒng Phú ¶ã giӚi thích chúng nhч ¶ã cho phép ông ta ¶чԚc quyӶt ¶oán vӸ viӾc di tӚn toàn diӾn, tԠc thԔi khԆi các tԀnh Plâycu và Kon Tum, mà không có các kӶ hoӘch hay sԨ chuӠn bԂ nào ¶чԚc thԨc hiӾn. CuԐc di tӚn ¶ã khԖi sԨ trong hai ngày kӶ ¶ó, vԒi sԨ di chuyӺn các lԨc lчԚng LԜc quân ViӾt Nam CԐng hòa theo QuԈc lԐ 14 và Liên tԀnh lԐ 7B ngang qua các tԀnh Phú BԌn và Phú Yên ra ¶Ӷn bԔ biӺn tӘi Tuy Hòa. BԌ túc nhԦng khó kh©n nghiêm trԄng sӬn có nӨm trong cuԐc di cч không hoӘch ¶Ԃnh này, con ¶чԔng 7B là mԐt con lԐ thԠ yӶu, thԨc sԨ không ¶чԚc sԤ dԜng trong nhiӸu n©m, vԒi nhiӸu chiӶc cӞu ¶ã bԂ mӜt và nhԦng chiӶc cӞu nԌi (fords) ¶ã không ¶чԚc chuӠn bԂ. SԨ chԀ huy và kiӺm soát bԂ tan vԘ. Sáu toán biӾt ¶Ԑng và mԐt trung ¶oàn bԐ binh tԢ Plâycu và Kon Tum bԂ cӦt thành tԢng khúc trong ¶ám ngчԔi khoӚng trên 200.000 thчԔng dân ngày càng tuyӾt vԄng chӘy trԈn theo ¶oàn quân triӾt thoái. Ít nhӜt hai hoӮc có thӺ ba trung ¶oàn quân BӦc ViӾt chuyӺn hчԒng lên phía bӦc tԢ /Ӧk LӦk ¶Ӷn Phú BԌn và Phú Yên ¶Ӻ quӜy rԈi ¶oàn quân, ¶ánh phá mԐt cách có hӾ PHpN I: NG›¢I Mª QUY‚T GÌ TRONG PHÚT SINH Tž C˜A SÀI GÒN 39 thԈng và có phчхng pháp các ¶хn vԂ quân sԨ cԞa LԜc quân ViӾt Nam CԐng hòa ¶ang bԂ phân tán, không ¶хn vԂ nào còn sԠc chiӶn ¶Ӝu hԦu hiӾu khi các ¶хn vԂ dӢn ¶Ӟu ¶oàn quân tiӶn vào thành phԈ Tuy Hòa ngày 26-3. Trong khi các diӼn biӶn kӺ trên ¶ang xӚy ra, Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa ¶ã chuyӺn mԐt trung ¶oàn quân nhӚy dù tԢ khu vԨc HuӶ vӸ tԀnh Khánh Hòa ¶Ӻ chӮn ¶чԔng tԢ hai ¶Ӷn bԈn trung ¶oàn quân BӦc ViӾt ¶ang truy kích sԈ quân còn lӘi cԞa Sч ¶oàn 23 LԜc quân ViӾt Nam CԐng hòa ¶i theo hчԒng ¶ông cԞa Buôn Mê ThuԐt xuyên qua tԀnh /Ӧk LӦk. Sч ¶oàn 23 vԈn ¶ã bԂ ¶ánh phá liên hԊi trong cuԐc phòng thԞ cԞa nó tӘi Buôn Mê ThuԐt, thԨc sԨ ¶ã không còn hiӾn hԦu nhч mԐt ¶хn vԂ có tԌ chԠc vào lúc mà nhԦng kӲ sԈng sót cԞa nó bӦt ¶Ӟu rӚi rác tiӶn vào Nha Trang. B. TÌNH HÌNH HIӽN TӗI Tình hình quân sԨ xuӜt hiӾn trong tuӞn lӼ ¶Ӟu tiên cԞa tháng 4 phӚi ¶чԚc lчԚng ¶Ԃnh dчԒi ánh sáng cԞa nhԦng gì ¶ã xӚy ra trong tháng 3. Trong các sԨ xáo ¶Ԑng nói chung tӘi Vùng 1 và Vùng 2, mԐt sԈ ¶хn vԂ cԞa LԜc quân ViӾt Nam CԐng hòa ¶ã hoӘt ¶Ԑng tԈt. Không có sԨ hԦu hiӾu cԞa thԞy quân lԜc chiӶn và mԐt sԈ thành phӞn cԞa Sч ¶oàn 3 LԜc quân ViӾt Nam CԐng hòa, không ngчԔi nào lӘi có thӺ thoát ra khԆi /à NӬng. TӘi Buôn Mê ThuԐt, các thành phӞn cԞa Sч ¶oàn 23 LԜc quân ViӾt Nam CԐng hòa ¶ã chԈng trӚ trong hхn mԐt tuӞn lӼ trчԒc hai sч ¶oàn BӦc ViӾt. Các trung ¶oàn 40 và 41 cԞa Sч ¶oàn 22 LԜc quân ViӾt Nam CԐng hòa ¶ã chiӶn ¶Ӝu mԐt cách dԦ dӨn ¶Ӻ làm chӤm bчԒc các lԨc lчԚng чu thӶ hхn cԞa BӦc ViӾt trong viӾc 40 NHŸNG BIÊN BlN CU’I CÙNG TnI NHÀ TRwNG: PHÚT SšP ô“... xuyên thԞng ra bԔ biӺn tӘi Quy Nhхn thuԐc tԀnh Bình /Ԃnh. Tuy nhiên, hiӾu Ԡng thuӞn cԞa các biӶn cԈ trong tháng 3 ¶ã tӘo nên sԨ bӜt lԚi mԐt cách nghiêm trԄng cӚ vӸ mӮt vӤt chӜt, và còn nӮng nӸ hхn nԦa, cӚ vӸ mӮt tâm lý. Các lԨc lчԚng cԐng sӚn có khí thӶ cԞa sԨ thành công và mӮc dù hԄ phӚi gánh chԂu các tԌn thӜt có thӺ nӮng nӸ, nhчng hԄ ¶ang ¶чԚc bԌ sung hӨng ngày bԖi các sԨ thay thӶ mԒi và nguԊn tiӶp tӶ tԢ BӦc ViӾt (BӚng A). Trong ba tuӞn cuԈi cԞa tháng 3, n©m sч ¶oàn LԜc quân ViӾt Nam CԐng hòa, 12 toán biӾt ¶Ԑng quân, và tчхng ¶чхng hai trung ¶oàn thiӶt giáp ¶ã trԖ nên vô hiӾu khӚ n©ng tác chiӶn. Các sË quan và binh sË tԢ các ¶хn vԂ này có thӺ ¶чԚc tái hԄp lӘi thành các ¶Ԑi hình mԒi, nhчng thԨc sԨ tӜt cӚ trang bԂ cԞa hԄ ¶Ӹu ¶ã bԂ mӜt. NhiӸu ¶хn vԂ khác cԞa Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa phӚi gánh chԂu nhԦng sԨ tԌn thӜt nӮng nӸ vӸ quân sԈ và trang thiӶt bԂ. Tính ¶Ӷn ngày 1-4, các lԨc lчԚng chiӶn ¶Ӝu cԞa BӦc ViӾt tӘi Nam ViӾt Nam, ¶a sԈ là các ¶хn vԂ và nhân viên cԞa quân ¶Ԑi BӦc ViӾt, có tԌng sԈ trên 200.000 quân lính ¶чԚc tԌ chԠc thành 123 trung ¶oàn – 71 bԐ binh, 7 ¶Ӯc công, 4 thiӶt giáp, 16 pháo binh và 25 AAA . Có thӺ so sánh, các lԨc lчԚng tác chiӶn trên mӮt ¶Ӝt có hiӾu n©ng cԞa LԜc quân ViӾt Nam CԐng hòa hiӾn thԔi có tԌng sԈ chԀ vԢa hхn 54.000 ngчԔi, ¶чԚc tԌ chԠc thành 39 trung ¶oàn/lԦ ¶oàn hay tчхng ¶чхng - 18 trung ¶oàn bԐ binh, 2 trung ¶oàn thiӶt giáp, 5 trung ¶oàn biӾt ¶Ԑng, 3 trung ¶oàn nhӚy dù và _______________ 1. AAA: có thӺ là phòng không - N.D. Xem BӚng B ¶Ӻ có thêm chi tiӶt. Con sԈ này không bao gԊm công tác quӚn trԂ hành chính và sԈ nhân viên yӺm trԚ tác chiӶn, cüng không bao gԊm các ¶хn vԂ ViӾt cԐng thuԐc phӘm vi cӜp tԀnh và quӤn. PHpN I: NG›¢I Mª QUY‚T GÌ TRONG PHÚT SINH Tž C˜A SÀI GÒN 41 2 trung ¶oàn thԞy quân lԜc chiӶn1. VԒi thiӶt bԂ thay thӶ, quân sԈ tác chiӶn có hiӾu n©ng và sԠc mӘnh cԞa ¶хn vԂ LԜc quân ViӾt Nam CԐng hòa có thӺ ¶чԚc bԌ sung bԖi các ¶хn vԂ mԒi ¶чԚc thành lӤp tԢ quân sԈ còn lӘi cԞa các ¶хn vԂ bԂ phân tán trong các trӤn ¶ánh hԊi tháng 3 tӘi Vùng 1 và Vùng 2, nhчng ¶iӸu này sӴ cӞn ¶Ӷn thԔi gian. Tính ¶Ӷn ngày 1-4, lԨc lчԚng tác chiӶn cԐng sӚn BӦc ViӾt chiӶm чu thӶ tӘi Nam ViӾt Nam ¶ông hхn các lԨc lчԚng cԞa Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa gӞn sát vԒi tԬ sԈ 3/1 vӸ mӮt quân sԈ. VӸ mӮt lãnh thԌ, tӜt cӚ Vùng 1 bԂ ¶ánh mӜt bԖi Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa, cùng vԒi phӞn lԒn Vùng 2. Chính phԞ ViӾt Nam hiӾn thԔi chiӶm giԦ mԐt giӚi bình nguyên duyên hӚi chӘy xuԈng phía nam khoӚng tԢ Cam Ranh tԒi biên giԒi Vùng 3, cùng vԒi phӞn phía nam cԞa tԀnh Tuyên /Ԡc. TԀnh Lâm /Ԋng bԂ mӜt vào ngày 1-4, thành phԈ /à LӘt ¶ã di tӚn vào ngày 2 tháng 4 và nhԦng phӞn còn lӘi cԞa tԀnh Tuyên /Ԡc ¶ang tan rã. _______________ 1. Xem BӚng C ¶Ӻ có thêm chi tiӶt. Các con sԈ này không bao gԊm không quân hay hӚi quân Nam ViӾt Nam, cüng nhч các lԨc lчԚng ¶Ԃa phчхng quân và nghËa quân, các lԨc lчԚng cӚnh sát dã chiӶn hay các ¶хn vԂ linh tinh khác không thuԐc LԜc quân ViӾt Nam CԐng hòa. Quân sԈ чԒc lчԚng cho các lԨc lчԚng ¶Ԃa phчхng quân và nghËa quân cԞa Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa ¶чԚc bao gԊm trong bӚng nhч mԐt phӞn cԞa quân sԈ vü trang tԌng quát cԞa Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa. VԒi mԐt sԈ ngoӘi lӾ cá biӾt, các ¶хn vԂ diӾn ¶Ԃa này, tuy thӶ, ¶ã không hԦu hiӾu trong các chiӶn dԂch hԊi tháng 3 tӘi Vùng 1 và Vùng 2, thчԔng phân tán hay giӚi tán khi có các sԨ th©m dò nghiêm trԄng ¶Ӟu tiên (hay ngay sԨ xuӜt hiӾn) cԞa các ¶хn vԂ tiӸn phчхng cԞa quân ¶Ԑi BӦc ViӾt. Các vԂ chԀ huy LԜc quân ViӾt Nam CԐng hòa tӘi Vùng 3 và Vùng 4 nói chung nghi ngԔ các lԨc lчԚng diӾn ¶Ԃa sӴ có hiӾu n©ng hхn khi ¶Ԉi diӾn vԒi các cuԐc tӜn công nӮng nӸ cԞa BӦc ViӾt tӘi nԤa phӞn dчԒi cԞa xԠ sԖ. HӤu quӚ, các lԨc lчԚng diӾn ¶Ԃa ¶ang ¶чԚc nâng cӜp vào cх cӜu chính quy cԞa LԜc quân ViӾt Nam CԐng hòa. 42 NHŸNG BIÊN BlN CU’I CÙNG TnI NHÀ TRwNG: PHÚT SšP ô“... TӘi Vùng 3, tԀnh PhчԒc Long bԂ mӜt trong tháng 1. Trong tháng 3 ¶ã có sԨ xói mòn lãnh thԌ hхn nԦa trong mԐt vòng cung rԐng lԒn khoӚng 50 dӮm phía tây, bӦc và ¶ông Sài Gòn. ChiӶn sԨ tӘi Vùng 3 thì rӚi rác và, ¶ôi khi, nӮng nӸ, nhчng Ԗ ¶ó, LԜc quân ViӾt Nam CԐng hòa ¶ã giԦ vԦng mԐt cách c©n bӚn vùng ¶Ӝt cԞa mình trong suԈt ba tuӞn qua. TӘi Vùng 3, các lԨc lчԚng LԜc quân ViӾt Nam CԐng hòa chчa ¶Ԉi diӾn vԒi vӜn ¶Ӹ bԂ áp ¶Ӛo vӸ quân sԈ. MӮc dù quân cԐng sӚn ¶ang sӬn tӘo áp lԨc nghiêm trԄng tӘi nhiӸu khu vԨc (thí dԜ Tây Ninh và chung quanh Xuân LԐc) và rõ ràng ¶ang hoӘch ¶Ԃnh mԐt ¶Ԛt các cuԐc tӜn công mԒi, các lԨc lчԚng Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa nói chung ¶ang giԦ vԦng lãnh thԌ cԞa hԄ và chiӶn ¶Ӝu tԈt, và trong diӼn tiӶn, ¶ã làm ¶iêu ¶Ԡng mԐt cách thӚm hӘi mԐt ít ¶хn vԂ cԐng sӚn. NgoӘi trԢ sԨ xói mòn tinh thӞn nói chung vӸ phía các lԨc lчԚng LԜc quân ViӾt Nam CԐng hòa hay mԐt sԨ gia t©ng ¶áng kӺ hхn nԦa trong sԠc mӘnh cԞa phe cԐng sӚn vчԚt quá mԠc ¶Ԑ cԞa tuӞn vԢa qua, Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa cӞn phӚi có khӚ n©ng ¶Ӻ giԦ vԦng tình hình tӘi Vùng 3 nhч là ¶ã diӼn ra vào ngày 3-4, ít nhӜt trong mԐt tчхng lai trчԒc mӦt. TӘi châu thԌ sông CԤu Long (Vùng 4), các tuӞn lӼ vԢa qua không nhӤn thӜy có bӜt kć sԨ thay ¶Ԍi có thӺ nhӤn thԠc ¶чԚc. /Ԉi chiӶu các lԨc lчԚng tác chiӶn chính quy Ԗ vào mԠc ¶Ԑ tчхng xԠng ¶Ԋng ¶Ӹu vԒi nhau (xem BӚng B và BӚng C). Tình hình chiӶn thuӤt có thӺ trԖ nên tԊi tӾ mԐt cách mau chóng nӶu các ¶хn vԂ cԐng sӚn bԌ sung xâm nhӤp vào vùng này hay nӶu Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa phӚi tái bԈ trí ¶Ӷn Vùng 3 bӜt kć mԐt trong ba sч ¶oàn LԜc quân ViӾt Nam CԐng hòa hiӾn ¶ang ¶чԚc chԀ ¶Ԃnh ¶óng quân tӘi Vùng 4. PHpN I: NG›¢I Mª QUY‚T GÌ TRONG PHÚT SINH Tž C˜A SÀI GÒN 43 VӸ mӮt quân sԨ, Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa ¶ang Ԗ thӶ phòng thԞ và bԂ vây hãm. Các sԨ ¶Ӛo lԐn quân sԨ trong tháng 3 và các hӤu quӚ liên hӾ cԞa chúng - viӾc mӜt lãnh thԌ, các tԌn thӜt dân sԨ và quân sԨ, và sԨ dԔi cч khԈi lчԚng dân chúng khԌng lԊ hхn hai triӾu thчԔng dân tԂ nӘn - ¶ã có mԐt tác ¶Ԑng nӮng nӸ, bӜt lԚi trên cх cӜu xã hԐi và chính trԂ tԌng quát cԞa Nam ViӾt Nam. TӞm mԠc nӮng nӸ, sâu rԐng hay lâu dài ¶Ӷn ¶âu thӤt khó nói, mԐt phӞn bԖi vì ngчԔi dân Nam ViӾt Nam ¶ang Ԗ trong trӘng thái chӜn ¶Ԑng và bԖi vì mԐt sԨ hiӺu biӶt trԄn vӰn vӸ nhԦng gì ¶ã thԨc sԨ xӚy ra tӘi Vùng 1 và Vùng 2 vӢn chчa ¶чԚc phԌ biӶn, ngay cӚ Ԗ Sài Gòn, chчa nói ¶Ӷn các khu vԨc nông thôn ¶ông dân cч tӘi Vùng 3 hay châu thԌ sông CԤu Long bӤn rԐn canh tác và vӢn còn thԂnh vчԚng. C. CÁC Kӵ HOӗCH VÀ Ý /ԁNH CԝA BӥC VIӽT Các ý ¶Ԃnh cԞa BӦc ViӾt Nam thì khó mà nhӤn thӜy và các bчԒc tiӶn kӶ tiӶp có lӴ ¶ang là ¶Ӹ tài cԞa sԨ thӚo luӤn tích cԨc hiӾn giԔ ¶ang ¶чԚc thԨc hiӾn bԖi BԐ Chính trԂ /Ӛng Lao ¶Ԑng tӘi Hà NԐi. TԢ nhԦng gì chúng ta ¶ã thӜy khiӶn ta nghË rӨng Hà NԐi ¶ang cân nhӦc giԦa hai giӚi pháp lԨa chԄn bao quát: a) ThԨc hiӾn mԐt nԎ lԨc tԈi ¶a ¶Ӻ khai thác các thành công chiӶn thuӤt gӞn ¶ây và ¶Ӡy lԚi thӶ chiӶn trчԔng hiӾn tӘi cԞa quân ¶Ԑi BӦc ViӾt vào mԐt nԎ lԨc toàn diӾn ¶Ӻ ¶ánh sԜp Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa và loӘi trԢ nó nhч mԐt thԨc thӺ chính trԂ hoӘt ¶Ԑng. b) CԞng cԈ các thӦng lԚi gӞn ¶ây và cԈ gӦng giành ¶oӘt mԐt hay hai chiӶn thӦng quan trԄng nԦa (nhч ¶ánh tan Sч ¶oàn 25 LԜc quân ViӾt Nam CԐng hòa và/hay chiӶm giԦ ¶чԚc Tây Ninh), sau ¶ó kêu gԄi các cuԐc thчхng thӚo theo nhԦng ¶iӸu 44 NHŸNG BIÊN BlN CU’I CÙNG TnI NHÀ TRwNG: PHÚT SšP ô“... kiӾn không khác gì hхn sԨ ¶Ӟu hàng cԞa Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa, hoӘch ¶Ԃnh ¶Ӻ cԈ gӦng mԐt lӞn nԦa sԨ chiӶn thӦng quân sԨ sau này trong n©m 1975 hay 1976 nӶu Chính phԞ ViӾt Nam không bԂ áp lԨc vӸ mӮt chính trԂ ¶i ¶Ӷn viӾc chӜp nhӤn mԐt sԈ hình thԠc “chính phԞ liên hiӾp” sӴ giao cho phe cԐng sӚn sԨ kiӺm soát chính trԂ trên thԨc tӶ tӘi Nam ViӾt Nam. KӺ tԢ khi HiӾp ¶Ԃnh Paris ¶чԚc ký kӶt trong n©m 1973, Hà NԐi ¶ã ¶Ӹu ¶Ӯn cӚi thiӾn các n©ng lԨc quân sԨ cԞa hԄ tӘi Nam ViӾt Nam thông qua mԐt sԨ cӚi thiӾn liên tԜc hӘ tӞng cх sԖ tiӶp vӤn (các ¶чԔng lԐ, lԈi mòn, các nhà kho cӜt trԦ, v.v. Ԗ cӚ Lào lӢn Nam ViӾt Nam) và mԐt sԨ thâm nhӤp liên tԜc các ¶Ԋ tiӶp liӾu, trang bԂ và binh sË - tӜt cӚ ¶Ӹu là sԨ vi phӘm trԨc tiӶp vào /iӸu 7 cԞa HiӾp ¶Ԃnh 19731. Tình trӘng này ¶ã lên xuԈng trong 26 tháng qua, nhчng không bao giԔ ngԢng lӘi. Trong mùa hè n©m 1974, khi vԂ thӶ chung cԞa Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa xem ra có nhiӸu hԠa hӰn, tình trӘng nhân lԨc và tiӶp liӾu bԌ sung cho lԨc lчԚng viӼn chinh xâm l©ng cԞa BӦc ViӾt2 tӘi miӸn Nam ¶ã ¶i xuԈng. VԂ thӶ cԞa Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa bӦt ¶Ӟu vчхn lên cao không lâu sau các sԨ phát triӺn chính trԂ mùa hè, nhчng tӘi Hoa Kć thì sԨ Ԟng hԐ cԞa QuԈc hԐi ¶Ԉi vԒi viӾc trԚ giúp liên tԜc cho Nam ViӾt Nam lӘi bӦt ¶Ӟu _______________ 1. HiӾp ¶Ԃnh Paris ¶чԚc ký kӶt, nhчng MԮ vӢn chчa chԂu tԢ bԆ ViӾt Nam, tiӶp tԜc hӤu thuӢn cho chính quyӸn Sài Gòn phá hoӘi HiӾp ¶Ԃnh Paris. TӤn dԜng nhԦng ¶iӸu kiӾn lԂch sԤ mԒi sau HiӾp ¶Ԃnh Paris vԒi nhԦng thay ¶Ԍi cх bӚn trong so sánh lԨc lчԚng ¶ang ngày càng có lԚi cho cách mӘng, nhân dân ta Ԗ miӸn Nam ¶ã ¶Ӡy mӘnh ¶Ӝu tranh chԈng lӘi âm mчu và hành ¶Ԑng mԒi cԞa MԮ - ThiӾu (B.T). 2. /ây là luӤn ¶iӾu xuyên tӘc cuԐc kháng chiӶn chԈng xâm lчԚc cԞa nhân dân ta, ¶Ԋng thԔi ngԜy biӾn cho hành ¶Ԑng xâm lчԚc ViӾt Nam cԞa MԮ và tay sai (B.T). PHpN I: NG›¢I Mª QUY‚T GÌ TRONG PHÚT SINH Tž C˜A SÀI GÒN 45 sԜt giӚm. VԒi viӾc tiӶp vӤn nhân lԨc và vӤt lԨc tԢ BӦc ViӾt - và, tԢ ¶ó, các n©ng lԨc cԞa quân ¶Ԑi BӦc ViӾt tӘi miӸn Nam - bӦt ¶Ӟu t©ng cao trong nԤa phӞn sau cԞa n©m 1974. NhԂp ¶Ԑ gia t©ng mӘnh kӺ tԢ lúc bӦt ¶Ӟu n©m 1975, ¶ã gia t©ng mӘnh trong tháng 2 và tháng 3, và giԔ ¶ây ¶ang vӤn hành Ԗ tԈc ¶Ԑ tԈi ¶a. Hà NԐi chӦc chӦn ¶ã hoӘch ¶Ԃnh mԐt mԠc ¶Ԑ ¶áng kӺ cho hoӘt ¶Ԑng tӜn công trong mùa xuân này. Nhìn lӘi, chiӶn dԂch “/Ԛt I” hԊi tháng 1 (chiӶm ¶óng tԀnh PhчԒc Long), trong sԈ các sԨ kiӾn khác, xem ra ¶ã là mԐt sԨ trӦc nghiӾm rӨng liӾu Hoa Kć sӴ phӚn Ԡng hay không trчԒc sԨ viӾc mà ngay chính Hà NԐi phӚi xem là mԐt sԨ vi phӘm trӦng trԚn HiӾp ¶Ԃnh Paris n©m 1973. Phán ¶oán tԢ hành vi kӶ tiӶp cԞa cԐng sӚn – có nghËa, sԨ cԞng cԈ gia t©ng rõ rӾt, sԨ xâm nhӤp các ¶хn vԂ trù bԂ chiӶn lчԚc cԞa BӦc ViӾt, cuԐc tӜn công vào Buôn Mê ThuԐt vԒi hai sч ¶oàn quân ¶Ԑi BӦc ViӾt (mԐt sч ¶oàn ¶чԚc chuyӺn xuԈng miӸn Nam là thuԐc lԨc lчԚng trù bԂ chiӶn lчԚc cԞa Hà NԐi) và mԠc ¶Ԑ “¶inh tai nhԠc óc” gia t©ng mà vԒi nó cԐng sӚn ¶ã chхi trên chԞ ¶Ӹ tuyên truyӸn vӸ sԨ “bӜt lԨc” cԞa Hoa Kć - Hà NԐi xem ra ¶ã quyӶt ¶Ԃnh rӨng Hoa Kć thì quá bӤn rԐn vԒi các vӜn ¶Ӹ khác ¶Ӻ phӚn Ԡng mԐt cách ¶áng kӺ ¶Ԉi vԒi bӜt kć ¶iӸu gì mà BӦc ViӾt ¶ã làm tӘi /ông Dчхng. Các chԀ thԂ chính thԠc cԞa /Ӛng Lao ¶Ԑng và các chԀ thԂ cao cӜp ¶чԚc ¶чa ra trong tháng 1 và tháng 2 và ngay cho ¶Ӷn tuӞn lӼ thԠ ba cԞa tháng 3 cho thӜy rӨng, ít nhӜt các mԜc tiêu ban ¶Ӟu cԞa chiӶn dԂch n©m 1975 là ¶iӸu gì ¶ó ít hхn mԐt chiӶn thӦng toàn diӾn trong tчхng lai kӸ cӤn - thí dԜ, mԐt vԂ thӶ lãnh thԌ ¶чԚc cӚi thiӾn (có lӴ bao gԊm sԨ chiӶm giԦ thành phԈ Tây Ninh), quӜy rԈi và làm tiêu hao LԜc quân ViӾt Nam CԐng hòa, và tӘo áp lԨc toàn diӾn nӮng nӸ lên Chính phԞ ViӾt Nam CԐng 46 NHŸNG BIÊN BlN CU’I CÙNG TnI NHÀ TRwNG: PHÚT SšP ô“... hòa. MԜc tiêu chính cԞa chiӶn dԂch này rõ ràng sӴ là viӾc ¶Ӯt cԐng sӚn vào mԐt vԂ thӶ chӶ ngԨ tԢ ¶ó hԄ có thӺ ¶òi hԆi các sԨ thчхng thuyӶt dӢn ¶Ӷn mԐt chính phԞ liên hiӾp và, nӶu viӾc nhч thӶ không xӚy tԒi, tԢ ¶ó hԄ có thӺ tung ra mԐt cuԐc tӜn công “chung cuԐc” trong n©m 1976. Các mԜc tiêu cԞa Hà NԐi có thӺ leo thang ¶Ӷn ¶âu hay sԨ khát khao cԞa hԄ ¶ã ¶чԚc kích thích bԖi các biӶn cԈ trong tháng qua tӘi Nam ViӾt Nam - và tӘi Hoa Kć - thì không thӺ nói ¶чԚc, ¶Ӯc biӾt bԖi ngay Hà NԐi cüng không có thì giԔ ¶Ӻ tiêu hóa các sԨ phát triӺn gӞn ¶ây nhӜt. NhԂp ¶Ԑ theo ¶ó nhân lԨc và vӤt lԨc ¶ang ¶Ԍ dԊn tԢ BӦc ViӾt xuԈng Nam ViӾt, tuy thӶ, chӦc chӦn khiӶn ta nghË rӨng Hà NԐi có ý ¶Ԃnh tiӶp tԜc thúc ¶Ӡy các cuԐc tӜn công cԞa lԨc lчԚng viӼn chinh xâm l©ng cԞa hԄ. II- CÁC LENH VԧC KHÓ KH"N CHÍNH YӵU Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa ¶Ԉi diӾn vԒi mԐt mӘng lчԒi ¶an kӶt vào nhau cԞa các vӜn ¶Ӹ t©ng trчԖng mau lӰ nӨm trong ba lËnh vԨc tԌng quát. TrчԒc tiên, có các vӜn ¶Ӹ cԜ thӺ hay hԦu hình. Quan trԄng nhӜt trong các vӜn ¶Ӹ này là quân ¶Ԑi BӦc ViӾt - kӺ cӚ quy mô hiӾn tӘi cԞa hԄ, sԠc mӘnh gia t©ng và hoӘt ¶Ԑng xâm lӜn1. KӶ ¶ó, ¶ích thԨc là mԐt mԠc ¶Ԑ to lԒn cԞa các tԌn thӜt trong ba tuӞn lӼ vԢa qua vӸ quân sԈ và trang bԂ - trԢ khi hoӮc cho ¶Ӷn khi ¶чԚc thay thӶ, ¶Ӯt LԜc quân ViӾt Nam CԐng hòa ngày càng suy yӶu vào mԐt vԂ thӶ xӜu hхn nԦa trчԒc mԐt mԈi ¶e dԄa ¶ang lԒn mӘnh cԞa BӦc ViӾt. Trong khu vԨc dân sԨ, mԠc ¶Ԑ tчхng _______________ 1. /ây là cách nói xuyên tӘc cԞa MԮ vӸ các hình thԠc chiӶn ¶Ӝu cԞa quân ¶Ԑi ta (B.T). PHpN I: NG›¢I Mª QUY‚T GÌ TRONG PHÚT SINH Tž C˜A SÀI GÒN 47 liên ¶ích thԨc cԞa sԈ lчԚng tԂ nӘn, làm bӤt rӼ khoӚng gӞn mчԔi phӞn tr©m toàn thӺ dân sԈ, nhԦng kӲ mà các nhu cӞu khӠn cӜp vӸ thԨc phӠm, quӞn áo, chԎ Ԗ và ch©m sóc y tӶ ¶ã ¶Ӯt sԨ c©ng thӪng khԌng lԊ lên trên guԊng máy cԞa chính phԞ. /áp Ԡng các nhu cӞu tԠc thԔi cԞa nhԦng ngчԔi tԂ nӘn này tԨ nó ¶ã là mԐt vӜn ¶Ӹ to lԒn, nhчng tái ¶Ԃnh cч hԄ và thu nhӤn hԄ vào các khu vԨc hãy còn nӨm dчԒi sԨ kiӺm soát cԞa Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa lӘi là mԐt công viӾc ¶áng sԚ hхn nԦa. Có nhiӸu vӜn ¶Ӹ cԜ thӺ khác mang tính chӜt quan trԄng cх hԦu (thí dԜ, giԦ gìn các ¶чԔng giao thông và các ¶чԔng dây liên lӘc hoӘt ¶Ԑng, di chuyӺn các sԨ tiӶp tӶ vӸ thԨc phӠm, duy trì luӤt pháp và trӤt tԨ cх bӚn tӘi các khu vԨc bԂ tràn ngӤp bԖi ngчԔi tԂ nӘn, kiӺm soát hay kiӸm chӶ sԨ khuynh ¶Ӛo và hoӘt ¶Ԑng khԞng bԈ cԞa ViӾt cԐng1 tӘi các khu vԨc không nӨm dчԒi sԨ tӜn công quy чԒc trԨc tiӶp), nhчng các vӜn ¶Ӹ này bԂ che khuӜt bԖi ba vӜn ¶Ӹ “cԜ thӺ” nêu bên trên. Ngoài ra, có mԐt loӘt các vӜn ¶Ӹ liên hӾ, ¶ang nԌi lên, có thӺ ¶чԚc gԄi là “quӚn lý cԞa nhà nчԒc”. Các vӜn ¶Ӹ này liên can viӾc cung cӜp sԨ lãnh ¶Әo, hчԒng dӢn và chԀ ¶Әo cӞn thiӶt ¶Ӻ ¶Ԉi phó vԒi các vӜn ¶Ӹ cԜ thӺ ghi nhӤn Ԗ trên. Chúng cüng liên can ¶Ӷn sԨ lãnh ¶Әo và quӚn trԂ, quân sԨ và dân sԨ, cӞn thiӶt ¶Ӻ tӤp hԚp mԐt dân tԐc sau mԐt loӘt các thӜt trӤn, kiӸm chӶ sԨ lan truyӸn cԞa sԨ chán nӚn và thӜt vԄng, phát triӺn mԐt ý thԠc ¶oàn kӶt dân tԐc và [hчԒng ¶Ӷn] mԜc tiêu chung, và phát ¶Ԑng mԐt cuԐc chiӶn tranh ¶Ӻ tԊn tӘi. Trong mԐt khung cӚnh ViӾt Nam, tình hình ¶òi hԆi mԐt loӘi lãnh ¶Әo và chính quyӸn hԦu hiӾu mà Churchill và NԐi các chiӶn tranh cԞa ông ta mang lӘi _______________ 1. /ây là cách nói xuyên tӘc cԞa MԮ vӸ các hình thԠc chiӶn ¶Ӝu cԞa quân ¶Ԑi ta (B.T). 48 NHŸNG BIÊN BlN CU’I CÙNG TnI NHÀ TRwNG: PHÚT SšP ô“... cho nчԒc Anh sau trӤn ¶ánh Dunkirk và sԨ sԜp ¶Ԍ cԞa nчԒc Pháp. Cho ¶Ӷn nay (nhч phác hԄa trong PhӞn II dчԒi ¶ây) loӘi lãnh ¶Әo và chính quyӸn này không thӜy thӺ hiӾn rõ rӾt - và tӘi ViӾt Nam, không có Eo biӺn Anh quԈc (English Channel) ¶Ӻ ng©n chӮn làn sóng xâm l©ng ¶ang xô tԒi hay ¶Ӻ cung cӜp mԐt sԨ ngԢng nghԀ hӞu tái tӤp hԚp. KӶ ¶ó có mԐt phԠc hԚp cԞa các vӜn ¶Ӹ thái ¶Ԑ và tâm lý mà nói ¶Ӷn cùng, có thӺ là vӜn ¶Ӹ quan trԄng nhӜt trong mԄi vӜn ¶Ӹ. TӘi Vùng 2 duyên hӚi ¶Ӟy nghӰt tԂ nӘn, sԨ sԚ hãi và hoӚng loӘn bùng nԌ tӘi /à NӬng cüng nԌi lên khi vԂ trí cԞa Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa tӘi bӦc Cam Ranh bԂ sԜp ¶Ԍ. TӘi Vùng 3 và Sài Gòn, ngчԔi dân bԂ chӜn ¶Ԑng và hoang mang. HԄ có thӺ vӢn chчa có mԐt cӚm giác vӸ sԨ nguy hiӺm và khԞng hoӚng cá nhân tԠc thԔi, nhчng xúc cӚm ¶ó ¶ang bӦt ¶Ӟu lan rԐng vԒi nhԂp ¶Ԑ t©ng nhanh. TӘi vùng châu thԌ, nхi các tin tԠc vӸ sԨ phát triӺn tӘi phía bӦc cӞn thԔi giԔ ¶Ӻ lчu chuyӺn, cuԐc sԈng vӢn thԂnh vчԚng và không có sԨ thay ¶Ԍi trong kiӺu mӢu cԞa các biӶn cԈ trong hai n©m qua, song ¶iӸu có thӺ nhӤn thӜy vԒi mԐt công dân thông thчԔng, là dân chúng thì phân vân và khó chԂu song không cӚm thӜy bԂ ¶e dԄa mԐt cách tԠc thì. Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa có ít thԔi giԔ ¶Ӻ hành ¶Ԑng trчԒc khi toàn bԐ câu chuyӾn vӸ nhԦng gì ¶ã xӚy ra tӘi Vùng 1 và Vùng 2 ¶чԚc hay biӶt mԐt cách rԐng rãi khӦp các vùng còn lӘi cԞa xԠ sԖ; nhчng thԔi gian thì rӜt ngӦn. Trong lԜc quân, các vӜn ¶Ӹ tâm lý có ¶ích nhӦm tӤp trung hхn và c©ng thӪng hхn. Các ¶хn vԂ LԜc quân ViӾt Nam CԐng hòa tӘi duyên hӚi Vùng 2 hay biӶt rӨng hԄ có thӺ sԒm bԂ áp ¶Ӛo. BӜt kӺ mԐt sԈ thành công chiӶn thuӤt ¶Ԃa phчхng nào ¶ó, các ¶хn vԂ cԞa Vùng 3 có thӺ trԖ thành con mԊi cho mԐt cӚm giác PHpN I: NG›¢I Mª QUY‚T GÌ TRONG PHÚT SINH Tž C˜A SÀI GÒN 49 chԞ bӘi và tuyӾt vԄng. TӘi vùng châu thԌ, các vԂ chԀ huy cao cӜp cԞa LԜc quân ViӾt Nam CԐng hòa khӪng ¶Ԃnh rӨng tinh thӞn binh sË cԞa hԄ còn tԈt và rӨng khi bԂ tӜn công hԄ sӴ chiӶn ¶Ӝu, nhчng khi nói chuyӾn mԐt cách riêng tч vԒi nhԦng ngчԔi MԮ mà hԄ quen biӶt, và nhԦng kӲ mà hԄ tin tчԖng là kín miӾng, cùng các vԂ chԀ huy này ¶ã cӚnh giác rӨng tinh thӞn binh sË cԞa hԄ có thӺ không ¶Ԡng vԦng trчԒc tin tԠc vӸ các sԨ thӜt trӤn quan trԄng tӘi Vùng 3. MԐt trong các vӜn ¶Ӹ thái ¶Ԑ và tâm lý nghiêm trԄng nhӜt Ԗ mԄi cӜp ¶Ԑ, quân sԨ lӢn dân sԨ, là sԨ tin tчԖng rӨng ngчԔi Nam ViӾt Nam bԂ bԆ rхi, và ngay cӚ bԂ phӚn bԐi, bԖi Hoa Kć. Phe cԐng sӚn ¶ang sԤ dԜng mԄi phчхng kӶ khӚ hԦu cԞa sԨ tuyên truyӸn và chiӶn tranh tâm lý ¶Ӻ tán trԚ quan ¶iӺm này. NgчԔi càng có vԂ thӶ cao hхn trong bԨc thang hӾ cӜp hay xã hԐi càng có mԠc ¶Ԑ nhӘy bén và chú tâm cao hхn ¶Ӷn các cӚm nghË nhч thӶ. PhӞn lԒn sԨ xúc cӚm này bӦt nguԊn tԢ HiӾp ¶Ԃnh Paris n©m 1973 và sԨ rút lui kӶ ¶ó cԞa Hoa Kć. /iӸu ¶чԚc tin tчԖng rԐng rãi rӨng Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa ¶ã bԂ cчԘng ép phӚi ký kӶt vào HiӾp ¶Ԃnh này nhч là kӶt quӚ cԞa sԨ thчхng thӚo riêng tч giԦa Hoa Kć - BӦc ViӾt, theo ¶ó Hoa Kć ¶чԚc chӜp thuӤn ¶Ӻ triӾt thoái các lԨc lчԚng cԞa nó và ¶ón nhӤn tù binh trԖ vӸ, ¶ánh ¶Ԍi vԒi viӾc bԆ rхi Nam ViӾt Nam. CӚm giác vӸ sԨ bԆ rхi ¶ã ¶чԚc t©ng lên bԖi ¶iӸu ¶чԚc nhӤn thԠc mԐt cách rԐng rãi là hiӾn ¶ang thiӶu vӦng sԨ nhìn nhӤn công khai cԞa Hoa Kć vӸ sԨ thԈng khԌ hiӾn thԔi cԞa Nam ViӾt Nam hay sԨ sӬn lòng ¶Ӻ cung cӜp sԨ Ԟng hԐ cӞn thiӶt. TӜt cӚ nhԦng vӜn ¶Ӹ trên ¶Ӹu tчхng tác vԒi nhau. MԐt hӤu quӚ cԞa sԨ tчхng tác này là sԨ mӜt tin tчԖng lan truyӸn trong giԒi lãnh ¶Әo hàng ¶Ӟu cԞa Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa, 50 NHŸNG BIÊN BlN CU’I CÙNG TnI NHÀ TRwNG: PHÚT SšP ô“... mԐt cӚm thԠc ¶чԚc nhӤn thӜy trong khӦp lԒp ngчԔi có ý thԠc vӸ chính trԂ và dâng cao mԐt cách mau lӰ trong giԒi quân sԨ. Nhóm cԈ vӜn cao cӜp, nòng cԈt bên trong cԞa TԌng thԈng ThiӾu ¶чԚc cӚm thӜy sӴ bԂ ruԊng bԆ. TԢng ngày qua, có nhiӸu hхn sԨ chua chát và bӜt mãn này ¶чԚc hчԒng vào chính TԌng thԈng ThiӾu. Có mԐt sԨ nhӤn thԠc chung rӨng bӜt kć mԐt mчu toan ¶Ӛo chính nào, nӶu thành công, có lӴ sӴ là mԐt thӚm hԄa tԈi hӤu; nhчng xác suӜt ¶ang lên cao rӨng trԢ khi cuԐc khԞng hoӚng tín nhiӾm này ¶чԚc ¶ánh tan, nӶu không TԌng thԈng ThiӾu sӴ phӚi tԢ chԠc. III- CÁC Kӵ HOӗCH VÀ CÁC Ý /ԁNH CԝA CHÍNH PHԝ VIӽT NAM CԏNG HÒA HIӽN THԓI Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa có mԐt ¶iӸu mà hԄ gԄi là mԐt “kӶ hoӘch chiӶn lчԚc” nhчng nó ¶ang ¶чԚc tái duyӾt gӞn nhч hàng ngày dԨa theo các biӶn cԈ. MԐt tuӞn trчԒc ¶ây (ngày 25 tháng 3) hԄ ¶ã dԨ kiӶn mԐt khu vԨc nԐi phӤn (enclave) tӘi /à NӬng và mԐt tuyӶn phòng thԞ phía nam cӦm neo tӘi bԔ biӺn Ԗ Bình /Ԃnh hay, nӶu ¶iӸu ¶ó không thành, sӴ nӨm ngay bên dчԒi Tuy Hòa trong tԀnh Phú Yên. TuyӶn dԨ liӾu ¶чԚc vòng qua các tԀnh Tuyên /Ԡc và Lâm /Ԋng, sau ¶ó ¶Ӷn Xuân LԐc tӘi tԀnh Long Khánh và chӘy tԒi Tây Ninh. KӺ tԢ khi kӶ hoӘch ¶чԚc phát triӺn, /à NӬng bԂ mӜt, vԂ thӶ cԞa Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa tӘi duyên hӚi Vùng 2 bԂ sԜp ¶Ԍ tӘi phía bӦc Cam Ranh. Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa chԞ ¶Ԃnh tái tԌ chԠc và tái trang bԂ các ¶хn vԂ ThԞy quân lԜc chiӶn và LԜc quân ViӾt Nam CԐng hòa bԂ tԌn hӘi trong các trӤn ¶ánh trong tháng qua vԒi mԄi tԈc ¶Ԑ khӚ hԦu. Nó cüng chԞ ¶Ԃnh ¶Ӻ thԨc hiӾn các bчԒc tiӶn khác PHpN I: NG›¢I Mª QUY‚T GÌ TRONG PHÚT SINH Tž C˜A SÀI GÒN 51 ¶Ӻ bԌ sung sԠc mӘnh cԞa LԜc quân ViӾt Nam CԐng hòa bӨng viӾc nâng cӜp các sԈ lчԚng ¶áng kӺ các lԨc lчԚng diӾn ¶Ԃa và các toán biӾt ¶Ԑng. SԨ thành công cԞa tӜt cӚ các ¶iӸu này sӴ tùy thuԐc vào mԠc ¶Ԑ theo ¶ó Quân lԨc ViӾt Nam CԐng hòa [RVNAF: Republic of Vietnam Armed Forces] có khӚ n©ng sԤa chԦa các khuyӶt ¶iӺm nghiêm trԄng trong sԨ chԀ huy và kiӺm soát cüng nhч n©ng lԨc cԞa nó ¶Ӻ chuyӺn dԂch các kӶ hoӘch thành hoӘt ¶Ԑng có phԈi hԚp. TԌng thԈng ThiӾu và tчԒng [Cao V©n] Viên ¶Ӹu nhӤn thԠc ¶чԚc nhu cӞu và có hԠa hӰn hành vi sԤa chԦa. VӜn ¶Ӹ tԂ nӘn cüng phӚn ánh tчхng tԨ các khiӶm khuyӶt trong viӾc hoӘch ¶Ԃnh và quӚn trԂ. Có mԐt sԨ quan tâm và чԒc muԈn sӬn sàng giúp ¶Ԙ và các nguԊn cӚm tình và Ԟng hԐ quԈc tӶ có thӺ ¶чԚc khai mԖ, kӺ cӚ các ngân khoӚn, nhân viên y tӶ, tiӶp liӾu, v.v… Bác sË [Phan Quang] /án - Phó ThԞ tчԒng ¶Ӯc trách tԂ nӘn - ¶ang làm nhԦng gì ông có thӺ làm, nhчng, cho ¶Ӷn giԔ, không có cх chӶ cх hԦu cԞa Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa có khӚ n©ng ¶Ӻ trình bày các chi tiӶt rӦc rԈi và theo dõi hӾ thԈng ¶Ӷn cùng mà vӜn ¶Ӹ phԠc tӘp và khԌng lԊ này ¶òi hԆi. HӤu quӚ, gánh nӮng có khuynh hчԒng ¶Ԍ xuԈng mԐt sԈ ít viên chԠc, kӺ cӚ các viên chԠc cӜp tԀnh ¶Ԃa phчхng, mԐt sԈ ngчԔi trong hԄ có sáng kiӶn trong viӾc ¶Ԉi phó vԒi các sԨ khԞng hoӚng trчԒc mӦt nhчng các nԎ lԨc ¶ó chԀ có tính cách cá nhân, rԔi rӘc và không phӚi là mԐt phӞn cԞa mԐt tԌng thӺ kӶt hԚp. SԨ tuyên truyӸn và chiӶn tranh tâm lý và ngay cӚ sԨ truyӸn thông thiӶt yӶu cԞa chính phԞ vԒi ngчԔi dân cԞa chính Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa ¶ã phхi bày các khiӶm khuyӶt tчхng tԨ trong ý niӾm tԌng quát và sԨ theo dõi ¶Ӷn cùng hӾ thԈng. Tóm lӘi, Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa có các hy vԄng và các khát vԄng, và mԐt чԒc muԈn ¶Ӻ ¶Ԉi phó, nhчng ít có ¶iӸu 52 NHŸNG BIÊN BlN CU’I CÙNG TnI NHÀ TRwNG: PHÚT SšP ô“... nào ¶чԚc chú tâm vào tiêu ¶iӺm, truyӸn ¶Әt hay thԨc sԨ ¶чԚc tԌ chԠc. Chính phԞ, ¶Ӯc biӾt giԒi thч lӘi, ¶ang Ԗ trong trӘng thái chӜn ¶Ԑng, hoang mang và các tӞng lԒp trên cùng cüng có vӲ không nhӤn thԠc ¶Ӟy ¶Ԟ tӞm quan trԄng vӸ nhiӸu vӜn ¶Ӹ khó kh©n cԞa Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa. IV- CÁC VIӻN CәNH HIӽN THԓI NhԦng gì xӚy ra tӘi Nam ViӾt Nam trong tháng tԒi hay trong thԔi khoӚng ¶ó, khoan nói tԒi mԐt thԔi khoӚng lâu dài hхn, tùy thuԐc rӜt nhiӸu vào nhԦng gì sӴ ¶чԚc làm - hay không làm - bԖi BӦc ViӾt, Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa và Hoa Kć trong vòng hai ¶Ӷn ba tuӞn sӦp ¶Ӷn và ngay cӚ trong vài ngày sӦp tԒi. TrԢ khi các lԨc lчԚng BӦc ViӾt ¶чԚc kiӸm chӸ bӨng mԐt cách nào ¶ó trong chiӶn trӤn hay Hà NԐi ¶чԚc khuyӶn dԜ ¶Ӻ ngчng lӘi bԖi mԐt sԈ hình thԠc thuyӶt phԜc ngoӘi giao hay sԨ thuyӶt phԜc nào khác, BӦc ViӾt sӴ ¶ánh bӘi Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa vӸ mӮt quân sԨ. Không có bӨng chԠng rӨng BӦc ViӾt ¶ang gӮp các khó kh©n vӸ tiӶp vӤn hay bӦt ¶Ӟu cӘn kiӾt sԈ tiӶp liӾu cԞa hԄ. SԨ Nam tiӶn cԞa mԐt, khoan nói ¶Ӷn hai, trong sԈ n©m sч ¶oàn cԞa Hà NԐi giԔ ¶ây tӘi Vùng 1 sӴ ¶Ԟ ¶Ӻ quyӶt ¶Ԃnh sԈ phӤn cho sԨ kiӺm soát cԞa Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa trên duyên hӚi Vùng 2. NӶu mԐt trong n©m sч ¶oàn cԞa Hà NԐi ¶ã sӬn có mӮt Ԗ Vùng 2 ¶чԚc chuyӺn xuԈng Vùng 3, ¶Ӯc biӾt nӶu ¶чԚc t©ng cчԔng vԒi nhiӸu thiӶt giáp và trԄng pháo hхn, ¶iӸu này sӴ làm nghiêng cán cân các lԨc lчԚng hiӾn tӘi Ԗ Vùng 3. Các lԨc lчԚng cԞa Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa tӘi châu thԌ ¶Ӹu có thӺ ¶чхng ¶Ӟu vԒi các binh sË BӦc ViӾt ¶ã sӬn có mӮt tӘi vùng ¶ó, và Vùng 4 không thӺ giԦ ¶чԚc nӶu Vùng 3 bԂ sԜp ¶Ԍ tiӶp theo sau các sԨ thӜt trӤn tӘi Vùng 1 và Vùng 2. PHpN I: NG›¢I Mª QUY‚T GÌ TRONG PHÚT SINH Tž C˜A SÀI GÒN 53 BԠc tranh nói trên có thӺ ¶чԚc thay ¶Ԍi khi Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa bԈ trí tӘi Vùng 3 các ¶хn vԂ ¶чԚc tái thành lӤp tԢ sԈ quân còn lӘi cԞa các ¶хn vԂ ¶чԚc rút vӸ tԢ Vùng 1 và Vùng 2. Tuy nhiên, ¶iӸu này ¶òi hԆi thԔi gian ¶Ӻ tái tԌ chԠc và trang bԂ. Các sԨ bӜt lԚi là vӸ mӮt n©ng lԨc thuӞn túy, BӦc ViӾt có thӺ di chuyӺn và ¶iӸu ¶Ԑng các sч ¶oàn hiӾn hԦu trong phӘm vi Nam ViӾt Nam nhanh hхn viӾc Chính PhԞ ViӾt Nam CԐng hòa có thӺ thành lӤp các ¶хn vԂ mԒi. /Ԉi vԒi Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa, mԐt sԈ bчԒc tiӶn - quyӶt liӾt và có hiӾu quӚ có thӺ biӺu lԐ ¶чԚc - phӚi ¶чԚc thԨc hiӾn không chԀ ¶Ӻ ng©n cӚn bӜt kć sԨ suy sԜp cӤn kӸ trong vԂ thӶ quân sԨ cԞa Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa tӘi Vùng 3, mà còn - và có lӴ quan trԄng hхn - mang lӘi cho dân chúng, và Quân lԨc ViӾt Nam CԐng hòa, mԐt sԨ hԠng khԖi tâm lý và sԨ tín nhiӾm nхi giԒi lãnh ¶Әo thчԚng tӞng cԞa Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa. Trong phӘm vi tinh thӞn, Nam ViӾt Nam - ít nhӜt tӘi Vùng 3, kӺ cӚ Sài Gòn - ¶ang rӜt gӞn bên bԔ tuԐt xuԈng cԞa sԨ tuyӾt vԄng và ý nghË chԞ bӘi, có thӺ tháo tung mԐt cách nhanh chóng cх cӜu tԌng thӺ. V- VAI TRÒ CԝA HOA K€ VÀ CÁC /цԓNG LԇI HÀNH /ԏNG KHә HԥU NhԦng gì Hoa Kć làm, hay không làm, trong nhԦng ngày trчԒc mӦt có lӴ sӴ có tính cách trԄng yӶu nhч mԐt yӶu tԈ xác ¶Ԃnh các biӶn cԈ cԞa ít tuӞn sӦp ¶Ӷn, giԈng nhч các hành ¶Ԑng hay bӜt ¶Ԑng cԞa Sài Gòn hay Hà NԐi. MԐt mình Hoa Kć không thôi, không thӺ cԠu vԒt Nam ViӾt Nam, nhчng nó có thӺ, tuy là vô tình, quyӶt ¶Ԃnh sԨ tԤ vong cԞa nó. 54 NHŸNG BIÊN BlN CU’I CÙNG TnI NHÀ TRwNG: PHÚT SšP ô“... Các ¶Ӹ nghԂ cԞa tôi sӴ nӨm Ԗ hai loӘi khác nhau. ThԠ nhӜt, có các hành ¶Ԑng ngӦn hӘn - mԐt phӞn cԜ thӺ nhчng chính yӶu vӸ tâm lý - cӞn thiӶt ¶Ӻ mang lӘi cho Nam ViӾt Nam mԐt sԨ nâng cao tinh thӞn và, nӶu có thӺ ¶чԚc, ¶Ӻ khuyӶn dԜ Hà NԐi ngԢng lӘi. ViӾc này không gì khác hхn là ¶Ӻ mua thԔi gian, nhчng vào thԔi khӦc mà thԔi giԔ ¶чԚc cӞn ¶Ӷn mԐt cách khӠn cӜp. ThԠ hai, có các hành ¶Ԑng dài hӘn hхn, chԞ yӶu là vӸ vӤt thӺ mӮc dù vӢn còn có mԐt chiӸu kích tâm lý mӘnh mӴ, cӞn thiӶt nӶu Nam ViӾt Nam có bӜt kć hy vԄng nào ¶Ӻ sԈng sót mԐt cách hԦu hình trчԒc sԨ tӜn công cԞa BӦc ViӾt hay thчхng thӚo bӜt kć sԨ giӚi quyӶt nào không phӚi là sԨ ¶Ӟu hàng vô ¶iӸu kiӾn. /iӸu kiӾn tԠc thԔi và thiӶt yӶu là sԨ nhӤn thԠc cԞa Nam ViӾt Nam vӸ sԨ Ԟng hԐ cԞa Hoa Kć. Các nhӤn thԠc thì quan trԄng Ԗ mԄi khía cӘnh. MԐt sԨ nhӤn thԠc vӸ sԨ Ԟng hԐ sút giӚm cԞa Hoa Kć dành cho Nam ViӾt Nam khuyӶn khích BӦc ViӾt tung ra cuԐc tӜn công hiӾn thԔi cԞa hԄ. Cüng chính nhӤn thԠc này ¶ã khiӶn cho ViӾt Nam CԐng hòa khԖi sԨ triӾt thoái khԆi các vԂ trí rԔi rӘc và bԂ nguy hiӺm tӘi các tԀnh phía bӦc. Các nhӤn thԠc này ¶ã ¶чԚc ¶Ԃnh hình bԖi các hành ¶Ԑng kӺ sau: Ngay sau khi có sԨ ký kӶt HiӾp ¶Ԃnh Paris, 1,6 tԬ ¶ôla ¶чԚc yêu cӞu ¶áp Ԡng cho Nam ViӾt Nam trong tài khóa n©m 1974; 1,126 tԬ ¶ôla ¶чԚc chuӠn cӜp - 70% các nhu cӞu. MԐt yêu cӞu kӶ tiӶp cho 500 triӾu ¶ôla bԌ sung cuԈi cùng bԂ bác bԆ. Trong tài khóa hiӾn thԔi, 1,6 tԬ ¶ôla ¶чԚc yêu cӞu ¶Ӻ duy trì n©ng lԨc quân sԨ phòng thԞ khӚ dË tԊn tӘi ¶чԚc cԞa ViӾt Nam; 700 triӾu ¶ôla ¶чԚc chuӠn cӜp - 44% yêu cӞu ¶ã ¶чԚc ¶áp Ԡng. Các hành ¶Ԑng này và các hành ¶Ԑng liên quan giúp vào viӾc làm phát sinh sԨ khԞng hoӚng lòng tin ¶ã nhanh chóng xô ¶Ӡy ¶Ӷn chiӶn lчԚc thu nhԆ cԞa Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa. PHpN I: NG›¢I Mª QUY‚T GÌ TRONG PHÚT SINH Tž C˜A SÀI GÒN 55 GiԔ ¶ây, chìa khóa cho sԨ sԈng còn cԞa quԈc gia ViӾt Nam CԐng hòa là khӚ n©ng Ԍn ¶Ԃnh tình hình, và mang các nguԊn tài nguyên quân sԨ cԞa Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa ¶Ӻ chԈng ¶Ԙ làm suy yӶu cuԐc tӜn công cԞa BӦc ViӾt. ԕ bình diӾn lԒn, khӚ n©ng Ԍn ¶Ԃnh tình hình cԞa hԄ xoay quanh khӚ n©ng thuyӶt phԜc binh lính và ngчԔi dân rӨng chчa mӜt hӶt tӜt cӚ, BӦc ViӾt có thӺ bԂ chӮn lӘi. MӮc dù ¶iӸu này phӞn lԒn thuԐc trách nhiӾm cԞa Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa nhчng các hành ¶Ԑng cԞa Hoa Kć có ý nghËa sԈng còn trong viӾc vãn hԊi lòng tin. Hành ¶Ԑng mà Hoa Kć có thӺ làm sӴ Ӛnh hчԖng tԠc thԔi lԒn nhӜt ¶Ԉi vԒi nhӤn thԠc cԞa ViӾt Nam - BӦc cüng nhч Nam - sӴ là viӾc sԤ dԜng không lԨc ¶Ӻ làm suy yӶu cuԐc tӜn công hiӾn thԔi cԞa quân ¶Ԑi BӦc ViӾt. Ngay dù ¶чԚc giԒi hӘn vào Nam ViӾt Nam và ¶чԚc thԨc hiӾn trong mԐt thԔi khoӚng hӘn chӶ không thôi thì các cuԐc tӜn công nhч thӶ sӴ tӘo ra mԐt sԨ tԌn thӜt nghiêm trԄng ¶Ԉi vԒi nhân lԨc và ¶Ԋ tiӶp liӾu cԞa lԨc lчԚng viӼn chinh BӦc ViӾt, và có mԐt tác ¶Ԑng tinh thӞn mӘnh mӴ lên bԐ ¶Ԑi xâm nhӤp cԞa BӦc ViӾt. Các cuԐc tӜn công này cüng sӴ tác ¶Ԑng ¶Ӷn các nhà lãnh ¶Әo Hà NԐi và nâng cao sԨ quan ngӘi, vӸ các rԞi ro ¶Ԉi vԒi viӾc không ¶Ӷm xԀa ¶Ӷn mԐt hiӾp ¶Ԃnh chính thԠc ¶чԚc ký kӶt vԒi Hoa Kć. Các nhà lãnh ¶Әo quân sԨ Nam ViӾt Nam Ԗ mԄi cӜp ¶Ӹu trчng dӢn nhiӸu lӞn tӞm quan trԄng cԞa các cuԐc tӜn công bӨng B52 ¶Ԉi vԒi sԨ thԨc hiӾn mԐt cuԐc phòng vӾ thành công chԈng lӘi các lԨc lчԚng ¶Ԃch quân chiӶm чu thӶ và có mԐt sԨ biӾn minh quân sԨ vԦng chӦc cho mԐt quan ¶iӺm nhч thӶ. Các ý kiӶn nêu trên chԀ chuyӺn tӚi mԐt sԨ lчԚng ¶Ԃnh quân sԨ. TӜt nhiên, tôi thԢa nhӤn các hàm ý chính trԂ và pháp lý quan trԄng liên quan ¶Ӷn sԨ hành xԤ bӨng mԐt hành ¶Ԑng nhч thӶ. 56 NHŸNG BIÊN BlN CU’I CÙNG TnI NHÀ TRwNG: PHÚT SšP ô“... MԐt bчԒc tiӶn quan trԄng cӞn phӚi làm là bày tԆ rõ ràng rӨng Hoa Kć Ԟng hԐ Nam ViӾt Nam. /iӸu này bao gԊm các lԔi tuyên bԈ tích cԨc cԞa TԌng thԈng và các viên chԠc Hoa Kć cao cӜp khác. Tinh thӞn ¶ang xuԈng dԈc cԞa Nam ViӾt Nam rõ ràng ¶чԚc cԞng cԈ bԖi sԨ có mӮt cԞa mԐt toán Hoa Kć ¶чԚc phái tԒi bԖi TԌng thԈng ¶Ӻ ¶iӸu tra tình hình. Các hành ¶Ԑng bԌ sung cԞa Hoa Kć thuԐc bӚn chӜt này sӴ làm sáng tԆ sԨ quan tâm cԞa Hoa Kć. Ngoài các lԔi tuyên bԈ tԢ ngành hành pháp, cüng cӞn có mԐt nԎ lԨc ¶Ӻ bӚo ¶Ӛm rӨng mԐt diӼn ¶àn rԐng rãi cԞa sԨ quan tâm ¶ang hiӺn hiӾn tӘi Hoa Kć. SԨ Ԟng hԐ tԢ các thành viên cԞa QuԈc hԐi; các lԔi tuyên bԈ công khai tԢ các nhân vӤt hԦu trách cӚ trong lӢn ngoài chính quyӸn; và sԨ thông cӚm trong báo chí Hoa Kć sӴ hԎ trԚ viӾc thay ¶Ԍi các nhӤn thԠc cԞa Hoa Kć vӸ tình hình tӘi ViӾt Nam. NԎ lԨc này có thӺ nhӜn mӘnh vào ba chԞ ¶Ӹ chính yӶu: - Nhân dân ViӾt Nam, vԒi sԨ hiӺu biӶt tԨ thân vӸ ¶Ԕi sԈng dчԒi cӚ chính phԞ cԞa ông ThiӾu và cԐng sӚn, ¶ã cho thӜy mԐt cách rõ ràng sԨ lԨa chԄn cԞa hԄ qua “viӾc bԆ phiӶu bӨng ¶ôi chân cԞa hԄ”, giԈng nhч ngчԔi dân /ông /Ԡc ¶ã làm trчԒc khi có sԨ du nhӤp bԠc tчԔng Berlin. CuԐc di cч ¶ông ¶Ӛo tԢ các tԀnh phía BӦc, ¶Ԉi diӾn vԒi sԨ khԌ nhԄc, nguy hiӺm và sԨ chԂu ¶Ԩng nԎi ¶au khԌ dԦ dԐi cԞa con ngчԔi, là mԐt dӜu hiӾu chân thӤt cho các cӚm nghË cԞa hԄ. Trong sԨ lԨa chԄn cԞa hԄ, không có ngчԔi nào bԆ chӘy vӸ phía BӦc ¶Ӷn Hà NԐi và quân bӦc ViӾt - nхi không có giao tranh, nхi không có các ¶oàn ngчԔi tԂ nӘn, và nхi mà chiӶn tranh ¶ã không ¶Ԝng chӘm tԒi kӺ tԢ có HiӾp ¶Ԃnh Paris. VӜn ¶Ӹ này không phӚi là ¶Ӹ tài hԄc thuӤt ¶Ԉi vԒi cá nhân ngчԔi ViӾt Nam mà ¶ó là vӜn ¶Ӹ cԞa sԨ sԈng và cái chӶt. BӨng hành ¶Ԑng cԞa hԄ, hԄ ¶ã lԨa chԄn tԨ do và có thӺ cái chӶt. PHpN I: NG›¢I Mª QUY‚T GÌ TRONG PHÚT SINH Tž C˜A SÀI GÒN 57 - Nam ViӾt Nam ¶ang chiӶn ¶Ӝu mԐt cuԐc chiӶn tranh phòng vӾ1. NguԊn lԨc Hoa Kć ¶чԚc sԤ dԜng ¶Ӻ phòng vӾ Nam ViӾt Nam, trong khi các xe t©ng và quân liӾu cԞa XôviӶt và Trung CԐng ¶чԚc sԤ dԜng bԖi quân BӦc ViӾt cho mԐt sԨ xâm lчԚc công khai, trӦng trԚn, và thách ¶Ԉ2. Chính sԨ xâm l©ng cԞa BӦc ViӾt3, chԠ không phӚi là các hành ¶Ԑng cԞa Nam ViӾt Nam, ¶ã sӬn ¶òi hԆi Chính phԞ tìm kiӶm sԨ Ԟng hԐ bԌ sung tԢ QuԈc hԐi. - Chúng ta nên tiӶp tԜc nhӜn mӘnh ¶Ӷn Ӛnh hчԖng ViӾt Nam trên tính khӚ tín cԞa bӜt kć cam kӶt nào cԞa Hoa Kć. ThӶ giԒi rõ ràng hiӺu biӶt vӸ các sԨ cam kӶt cԞa Hoa Kć trong quá khԠ ¶Ԉi vԒi ViӾt Nam. Các hao tԌn vӸ nhân mӘng và tài nguyên trong sԨ theo ¶uԌi cam kӶt này ¶чԚc mԄi ngчԔi biӶt rӜt rõ. Các chính phԞ trên thӶ giԒi hay biӶt quá khԠ, nhчng sӴ nhìn bӜt kć sԨ vô khӚ n©ng hiӾn tӘi nào ¶Ӻ Ԟng hԐ ngчԔi ViӾt Nam trong cuԐc khԞng hoӚng vì sԨ sԈng còn cԞa hԄ nhч mԐt sԨ thiӶu sót ý chí và quyӶt tâm cԞa Hoa Kć. NӶu chúng ta không làm mԐt nԎ lԨc nào, sԨ khӚ tín tчхng lai cԞa chúng ta nhч ¶чԚc nhӤn thԠc bԖi ¶Ԋng minh cüng nhч ¶Ԉi thԞ tiӸm tàng, sӴ bԂ mӜt ¶i trong nhiӸu n©m sӦp tԒi. Các lԔi tuyên bԈ vӸ sԨ Ԟng hԐ cԞa Hoa Kć thì quan trԄng, nhчng ¶iӸu cüng thiӶt yӶu hхn cӚ là thông ¶iӾp ¶чԚc chԠng thԨc bӨng các hành ¶Ԑng cԜ thӺ ¶Ӻ chԠng minh rӨng Hoa Kć ¶Ԡng ¶Өng sau ¶Ԋng minh cԞa mình. Trong khi sԨ cung Ԡng tԈi hӤu các tài nguyên quân sԨ sӴ tùy thuԐc vào sԨ chuӠn chi bԌ sung tӘi QuԈc hԐi cho tài khóa hiӾn thԔi, hiӾn còn hхn 150 triӾu ¶ôla khӚ dË cung Ԡng trong sԈ 700 triӾu ¶ôla ¶ã ¶чԚc biӺu _______________ 1, 2, 3. /ây là luӤn ¶iӾu xuyên tӘc cuԐc kháng chiӶn chԈng xâm lчԚc cԞa nhân dân ta, ngԜy biӾn cho hành ¶Ԑng xâm lчԚc ViӾt Nam cԞa MԮ và tay sai (B.T). 58 NHŸNG BIÊN BlN CU’I CÙNG TnI NHÀ TRwNG: PHÚT SšP ô“... quyӶt trong /Әo luӤt chuӠn chi quԈc phòng (Defense Appropriations Act). SԈ tiӸn này có thӺ ¶чԚc sԤ dԜng ¶Ӻ ¶áp Ԡng vԒi các nhu cӞu tԠc thԔi nhӜt lúc này và trong ít tuӞn sӦp tԒi. Tuy nhiên, sԨ chi tiêu mau chóng ngân khoӚn còn lӘi sӴ sԒm làm cӘn kiӾt nguԊn cung cӜp cԞa Hoa Kć. MԐt dԨ luӤt chuӠn chi bԌ sung, có thӺ vào khoӚng 722 triӾu ¶ôla, ¶чԚc cӞn ¶Ӷn mԐt cách khӠn cӜp cho các nhu cӞu quân sԨ c©n bӚn nhӨm cung cӜp mԐt cх may cho sԨ tԊn tӘi cԞa ViӾt Nam CԐng hòa. Các chi tiӶt cԞa yêu cӞu nhч sau: ChiӶn dԂch tӜn công hiӾn tӘi cԞa quân ¶Ԑi BӦc ViӾt ¶ã gây ra tԌn thӜt phчхng tiӾn nghiêm trԄng cӞn phӚi ¶чԚc thay thӶ hiӾn nay: - N©m sч ¶oàn LԜc quân ViӾt Nam CԐng hòa ¶ã bԂ tiêu diӾt hay trԖ nên không còn tác chiӶn hԦu hiӾu và mԐt sч ¶oàn khác chԀ ¶чԚc cԠu vãn mԐt phӞn. Vào lúc lӤp bӚn báo cáo này mԐt sԨ kiӺm ¶iӺm con sԈ chính xác cԞa các sԨ tԌn thӜt nhân viên và phчхng tiӾn không thӺ có ¶чԚc, các con sԈ kӺ sau là các tԌn thӜt phчхng tiӾn ¶чԚc hay biӶt hiӾn nay: /Әn dчԚc tӘi chԎ (ChԀ kê sԈ trong kho cӜt trԦ) 129,0 triӾu ¶ôla Vü khí cá nhân và toán 24,6 " Pháo binh 16,0 " Xe ¶чԔng ray 85,0 " Xe chӘy bӨng bánh xe 77,0 " Trang bԂ truyӸn tin 15,6 " Nhiên liӾu (POL) 6,3 " Y tӶ 7,9 " KԮ thuӤt cх khí 1,8 " TiӶp liӾu tԌng quát 110,5 " TԌng cԐng: 473,7 triӾu ¶ôla PHpN I: NG›¢I Mª QUY‚T GÌ TRONG PHÚT SINH Tž C˜A SÀI GÒN 59 - Ngoài ra Không quân ViӾt Nam CԐng hòa bԂ mӜt 393 máy bay trԂ giá 176,3 triӾu ¶ôla, 52,8 triӾu ¶Әn máy bay, và 68,6 triӾu ¶ôla ¶Ԋ phԜ tùng và trang bԂ yӺm trԚ. - Trong cuԐc tӜn công hiӾn thԔi, HӚi quân ViӾt Nam CԐng hòa bԂ mӜt ba tàu trԂ giá 2,4 triӾu ¶ôla và 5,4 triӾu ¶ôla vӸ tiӶp liӾu và thiӶt bԂ yӺm trԚ. TԌng sԈ чԒc lчԚng cho sԈ tԌn thӜt trang bԂ và tiӶp liӾu quân sԨ cԞa Quân lԨc ViӾt Nam CԐng hòa trong cuԐc tӜn công hiӾn thԔi là 779,2 triӾu ¶ôla. Các tԌn thӜt này không bao gԊm sԈ ¶Әn dчԚc lӦp vào súng c©n bӚn, các ¶хn vԂ yӺm trԚ không thuԐc sч ¶oàn hay các cх sԖ cԈ ¶Ԃnh nhч các phi trчԔng, hӚi cӚng và cх sԖ quân sԨ. Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa tin tчԖng cuԐc tӜn công hiӾn nay có thӺ ¶чԚc ng©n chӮn bԖi các lԨc lчԚng quân sԨ ¶чԚc cung Ԡng hiӾn thԔi và sӴ ¶чԚc tái thành lӤp. HԄ dԨ liӾu duy trì mԐt nчԒc ViӾt Nam CԐng hòa thu nhԆ bao gԊm phӞn ¶ông nam cԞa các khu ¶Ӝt thӜp thuԐc Vùng 2, hai phӞn ba phía nam cԞa Vùng 3 và toàn thӺ Vùng 4. PhӞn lãnh thԌ ¶чԚc giԦ có ¶ông ¶Ӛo dân chúng và các ¶iӸu kiӾn cӞn thiӶt cԞa mԐt thԨc thӺ kinh tӶ và chính trԂ khӚ dË tԊn tӘi ¶чԚc. HԄ ¶ang làm viӾc theo mԐt kӶ hoӘch tái tԌ chԠc mà, nӶu ¶чԚc thԨc hiӾn mԐt cách thành công, có thӺ cung cӜp sԨ bӚo vӾ quân sԨ cho nчԒc ViӾt Nam CԐng hòa thu nhԆ này. Vào lúc lӤp bӚn báo cáo này, kӶ hoӘch tái tԌ chԠc cԞa Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa dԨ kiӶn tái thành lӤp bԈn sч ¶oàn bԐ binh, biӶn cӚi 12 lԦ ¶oàn biӾt ¶Ԑng thành bԈn sч ¶oàn biӾt ¶Ԑng, và nâng cӜp 27 toán lԨc lчԚng ¶Ԃa phчхng quân lчu ¶Ԑng thành 27 trung ¶oàn bԐ binh. /Ӻ có hiӾu quӚ, sԨ thԨc hiӾn 60 NHŸNG BIÊN BlN CU’I CÙNG TnI NHÀ TRwNG: PHÚT SšP ô“... phӚi khԖi sԨ tԠc thԔi. VԒi giӚ ¶Ԃnh quan trԄng rӨng Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa có thӺ Ԍn ¶Ԃnh tình hình quân sԨ hiӾn tӘi, vԒi phчхng tiӾn và các nguԊn nhân lԨc thuԐc quyӸn quyӶt ¶Ԃnh cԞa hԄ và trong khuôn khԌ cԞa cӜp khoӚn chuӠn chi hӘn chӶ cho tài khóa n©m 1975 còn lӘi, hԄ cӞn các sԨ thay thӶ bԌ sung tԠc thԔi sӴ ¶òi hԆi sԨ chӜp thuӤn và chuӠn chi mԒi. SԨ чԒc lчԚng cԞa chúng tôi vӸ các yêu cӞu tԠc thԔi này gԊm: Trang bԂ cho bԈn sч ¶oàn bԐ binh 138,6 triӾu ¶ôla ChuyӺn 12 toán biӾt ¶Ԑng thành bԈn sч ¶oàn 118,0 " ChuyӺn 27 toán ¶Ԃa phчхng quân thành 27 trung ¶oàn LԜc quân ViӾt Nam CԐng hòa 69,6 " /Әn dчԚc dùng trên ¶Ӝt liӸn ¶Ӻ duy trì các hoӘt ¶Ԑng tác chiӶn và tái tӘo các mԠc ¶Ԑ dԨ trԦ 198,0 " /Әn dùng trên không ¶Ӻ duy trì các hoӘt ¶Ԑng tác chiӶn và tái tӘo các mԠc ¶Ԑ dԨ trԦ 21,0 " Các sӚn phӠm nhiên liӾu ¶Ӻ duy trì các hoӘt ¶Ԑng tác chiӶn và bӚo ¶Ӛm các mԠc ¶Ԑ dԨ trԦ thích ¶áng 10,4 " TiӶp liӾu tԌng quát và các bԐ phӤn sԤa chԦa 21,0 " YӺm trԚ y tӶ (nhà thчхng và tiӶp liӾu) 7,0 " Máy bay (2C-130), ¶Ԋ phԜ tùng, trang bԂ yӺm trԚ dчԒi ¶Ӝt, và sԤa chԦa phi trчԔng 44,9 " Phí tԌn chuyên chԖ ¶Ԋ tiӶp liӾu và trang bԂ 93,7 " TԌng cԐng: 722,2 triӾu ¶ôla Chúng tôi чԒc lчԚng rӨng khԈi lчԚng các vӤt liӾu trên có thӺ ¶чԚc chuyӺn giao cho ViӾt Nam CԐng hòa trong vòng 45 ngày có sԨ cung cӜp các ngân khoӚn. /iӸu phӚi ¶чԚc hiӺu rӨng không có sԨ cung cӜp khoӚn bԌ sung này, sԈ tiӶp liӾu ¶Әn dчԚc cԞa Quân lԨc ViӾt Nam CԐng hòa sӴ bԂ cӘn kiӾt trчԒc khi kӶt PHpN I: NG›¢I Mª QUY‚T GÌ TRONG PHÚT SINH Tž C˜A SÀI GÒN 61 thúc tài khóa n©m nay vԒi mԠc ¶Ԑ tác chiӶn hiӾn tӘi. SԨ tái thành lӤp các ¶хn vԂ không có hiӾu n©ng tác chiӶn sӴ không khӚ thi nӶu không có viӾc cӜp ngân khoӚn bԌ sung. Ngoài sԨ thԆa mãn các yêu cӞu quân sԨ tԠc thԔi này, chúng ta sӴ phӚi tìm kiӶm các sԨ chuӠn chi riêng biӾt cho sԨ cԠu trԚ tԂ nӘn. Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa sӴ không thӺ gánh vác chi phí vӸ viӾc tái ¶Ԃnh cч hхn mԐt triӾu ngчԔi tԂ nӘn khi các nguԊn lԨc cԞa hԄ ¶ã sӬn ¶чԚc cӞn tԒi cho cuԐc chiӶn ¶Ӝu ¶Ӻ bӚo ¶Ӛm sԨ sinh tԊn cԞa hԄ. Không có và không thӺ có bӜt kć sԨ bӚo ¶Ӛm nào rӨng các hành ¶Ԑng mà tôi ¶Ӹ xuӜt sӴ ¶Ԟ ¶Ӻ ng©n cӚn sԨ chinh phԜc cԞa BӦc ViӾt. Tuy nhiên, nԎ lԨc cӞn phӚi ¶чԚc thԨc hiӾn. NhԦng gì bԂ va chӘm tӘi ViӾt Nam hiӾn nay là sԨ khӚ tín cԞa Hoa Kć nhч mԐt ¶Ԋng minh. Chúng ta không ¶чԚc tԢ bԆ mԜc ¶ích cԞa chúng ta vӸ mԐt Nam ViӾt Nam tԨ do và ¶Ԑc lӤp. 62 NHŸNG BIÊN BlN CU’I CÙNG TnI NHÀ TRwNG: PHÚT SšP ô“... BӚng A QUÂN Sԇ/Sԇ Vu KHÍ GIA T"NG CԝA QUÂN /ԏI BӥC VIӽT TRONG PHӝN /ӛT VIӽT NAM CԏNG HÒA Tԡ KHI NGԡNG BӥN (Các con sԈ ¶Ӹu là sԈ чԒc lчԚng xӜp xԀ, gӞn ¶úng) &y WURQJ WD\ 'X QKұS WKrP FKR ÿӃQ 7әQJ FӝQJ GX QKұS WKrP Vӕ JLD WăQJ &KX\ӇQ YjR 1DP /RҥL YNJ NKt 7UӑQJ SKiR O\ 3KzQJ NK{QJ 6$ GjQ SKyQJ GjQ SKyQJ GjQ GjQ &y WKӇ GjQ SKyQJ 6$ ;H WăQJ 37 7 .K{QJ U} 7 Y Y Ĉm ÿӃQ Wӯ Ĉm ÿӃQ WURQJ WKiQJ 6ӕ ÿѭӧF SKiW KLӋQ ÿm ÿӃQ ѬӟF OѭӧQJ Vӕ ÿӃQ QѫL Eә W~F 7әQJ FӝQJ 6ӕ TXkQ [kP QKұS WKiQJ WURQJ WKiQJ ÿm ÿӃQ ÿҩW 9LӋW 1DP &ӝQJ KzD BӚng B V"N PHÒNG TÙY VIÊN QUÂN Sԧ (DAO) VIӽT CԏNG QUÂN /ԏI BӥC VIӽT 03 [?] CÁC /фN Vԁ TÁC CHIӵN CHÍNH TRONG PHӝN /ӛT VIӽT NAM CԏNG HÒA 7KiQJ WKD\ ÿәL VR YӟL &KX\ӇQ [XӕQJ 1DP 6Ĉ 7Ĉ 6Ĉ 7Ĉ 7Ĉ 6Ĉ /Ĉ 7Ĉ 6Ĉ 7Ĉ 7RjQ TXӕF EE EE EE SN EE SN EE SN EE SN EE SE SN ÿF EE SE WJ EE SE WJ SN .K{QJ ÿәL 6$0 4XkQ NKX EE SN EE SE SN EE SN" EE SE WJ 6$0 ÿF EE SE WJ SN .K{QJ ÿәL .K{QJ ÿәL EE 4XkQ NKX EE EE SE EE EE SE WJ SN 6$0 EE SN EE SN 4XkQ NKX EE EE SN EE SE ÿF SN >"@ EE SE WJ ÿF EE EE 4XkQ NKX EE EE EE NK{QJ ÿәL SN EE ÿF SE EE .K{QJ ÿәL .K{QJ ÿәL Ghi chú: Các chԦ viӶt tӦt trong bӚn dԂch: S/: Sч ¶oàn, T/: Trung ¶oàn, L/: LԦ ¶oàn; bb: bԐ binh; pk: phòng không; pb: pháo binh; tg: thiӶt giáp; ¶c: ¶Ӯc công; SAM: hòa tiӼn SAM. PHpN I: NG›¢I Mª QUY‚T GÌ TRONG PHÚT SINH Tž C˜A SÀI GÒN 63 BӚng C CÁC /фN Vԁ TÁC CHIӵN TӗI NAM VIӽT NAM (Sԇ /фN Vԁ) (QUÂN Sԇ) [CԝA VIӽT NAM CԏNG HÒA]* CuԈi tháng 1-1975 Quân khu 1 Quân khu 2 Quân khu 3 Quân khu 4 Quân sԈ ViӾt Nam CԐng hòa T/ BB (10) 16.000 (7) 11.500 (9) 14.800 (9) 10.800 (35) 53.100 L/ TG (1) 1.300 (1) 2.000 (1) 1.700 (1) 1.100 (4) 6.100 T/ PB (6) 7.800 (3) 3.900 (4) 5.200 (4) 5.000 (17) 21.000 L/ B/ (4) 4.800 (7) 8.400 (4) 5.000 (0) (15) 18.000 T/ ND (3) 4.500 (0) (0) (0) (3) 4.500 L/ TQLC (3) 6.000 (0) (0) (0) (3) 6.000 TԌng cԐng /PQ (27) 40.400 20.000 (18) 25.800 32.000 (18) 26.700 33.000 (14) 16.900 40.000 (77) 109.800 125.000 CuԈi tháng 2-1975 Quân khu 1 Quân khu 2 Quân khu 3 Quân khu 4 Quân sԈ ViӾt Nam CԐng hòa T/ BB (10) 16.000 (7) 11.500 (9) 14.800 (9) 10.800 (35) 53.100 L/ TG (1) 1.300 (1) 2.000 (1) 1.700 (1) 1.100 (4) 6.100 T/ PB (6) 7.800 (3) 3.900 (4) 5.200 (4) 5.000 (17) 21.000 L/ B/ (4) 4.800 (8) 9.600 (4) 5.000 (0) (16) 19.400 T/ ND (3) 4.500 (0) (1) 1.500 (0) (4) 6.000 L/ TQLC (3) 6.000 (0) (1) 2.200 (0) (4) 8.200 TԌng cԐng /PQ (27) 40.400 19.000 (18) 27.000 31.000 (18) 30.400 32.000 (14) 16.900 34.000 (80) 114.700 116.000 CuԈi tháng 3-1975 Quân khu 1 Quân khu 2 Quân khu 3 Quân khu 4 Quân sԈ ViӾt Nam CԐng hòa T/ BB (0) (0) (9) 11.800[?] (9) 12.000 (18) 23.800 L/ TG (0) (0) (1) 1.500 (1) 1.500 (2) 3.000 _______________ * ChԀ kӺ quân sԈ cԞa các ¶хn vԂ có hiӾu n©ng tác chiӶn, không gԊm sԈ quân còn thӜt lӘc rӚi rác, ¶ang tuyӺn mԐ, ¶ang huӜn luyӾn, v.v.. 64 NHŸNG BIÊN BlN CU’I CÙNG TnI NHÀ TRwNG: PHÚT SšP ô“... T/ PB (0) (0) (5) 6.500 (4) 5.000 (9) 11.500 L/ B/ (0) (0) (5) 6.200 (0) (5) 6.200 T/ ND (0) (0) (3) [?] (0) (3) 4.500 L/ TQLC (0) (0) (0) 5.000 [?] (2) [?] (2) 5.000 TԌng CԐng /PQ (0) (0) (23) 35.500 31.000 (16) 18.500 34.000 (39) 54.000 63.000 Ghi chú: [Các chԦ viӶt tӦt trong bӚn dԂch: T/ BB: Trung ¶oàn bԐ binh; L/ TG: LԦ ¶oàn thiӶt giáp; T/ PB: Trung ¶oàn pháo binh; L/ BD: Liên ¶oàn biӾt ¶Ԑng; T/ ND: Trung ¶oàn nhӚy dù; T/ TQLC: Trung ¶oàn thԞy quân lԜc chiӶn; /PQ: /Ԃa phчхng quân. 65 Tài liÇu 4 BIÊN BlN PHIÊN HP H•I ô‘NG AN NINH QU’C GIA Ngày: ThԠ Tч, ngày 9-4-1975 GiԔ: 11 giԔ 25 phút ¶Ӷn 13 giԔ 15 phút Nхi hԄp: Phòng hԄp NԐi các, Tòa BӘch ԇc ChԞ ¶Ӹ: /ông Dчхng Các tham dԨ viên chính yӶu: TԌng thԈng Gerald Ford BԐ trчԖng NgoӘi giao Henry A. Kissinger BԐ trчԖng QuԈc phòng James Schlesinger ChԞ tԂch Ban Tham mчu liên quân, tчԒng George S. Brown Giám ¶Ԉc Cх quan Tình báo Trung чхng William Colby Các tham dԨ viên khác: BԐ NgoӘi giao: ThԠ trчԖng NgoӘi giao Robert Ingersoll; PhԜ tá NgoӘi trчԖng Philip Habib BԐ QuԈc phòng: ThԠ trчԖng William Clements Ban Tham mчu liên quân (JCS): Tham mчu trчԖng lԜc quân Hoa Kć, tчԒng Fred C. Weyand WH (Tòa BӘch ԇc): Donald Rumsfeld; Robert Hartmann; John Marsh (vào lúc cuԈi phiên hԄp) NSC (HԐi ¶Ԋng An ninh quԈc gia): Trung tчԒng Brent Scowcroft; ông W. R. Smyser 66 NHŸNG BIÊN BlN CU’I CÙNG TnI NHÀ TRwNG: PHÚT SšP ô“... MԠc ¶Ԑ bӚo mӤt: XGDS-3 GiӚi mӤt: NhӤt kć không thӺ xác ¶Ԃnh BԖi sԨ cho phép cԞa TiӶn sË Henry A. Kissinger TԌng thԈng: Cách hay nhӜt cho chúng ta ¶Ӻ tiӶn hành sӴ là ¶Ӻ ông William Colby [Bill] ¶чa ra mԐt sԨ lчԚng ¶Ԃnh cԞa cԐng ¶Ԋng tình báo. Ông Bill, xin ông bӦt ¶Ӟu cho. Colby: Sau mԐt tuӞn tӘm lӦng ¶Ԅng, phe cԐng sӚn ¶ã khԖi sԨ mԐt hiӾp giao tranh mԒi, vԒi Sài Gòn là mԜc tiêu tԈi hӤu. Phía ¶ông Sài Gòn, mԐt sч ¶oàn BӦc ViӾt yӺm trԚ bԖi pháo binh và thiӶt giáp ¶ã tӜn công Xuân LԐc, tԀnh lԪ cԞa tԀnh Long Khánh sáng hôm nay và giao tranh mӘnh mӴ ¶чԚc báo cáo là ¶ã xӚy ra bên trong thành phԈ. Xuân LԐc nӨm dԄc hai bên QuԈc lԐ 1, nԈi liӸn Sài Gòn vԒi các tԀnh duyên hӚi. Giao tranh cüng gia t©ng trong vùng châu thԌ. CuԐc tӜn công mӘnh nhӜt diӼn ra tӘi các tԀnh phía bӦc châu thԌ, /Ԃnh TчԔng và Long An. Các phӞn tԤ cԞa Sч ¶oàn 8 cԐng sӚn ¶ã tӜn công vào Tân An, tԀnh lԪ cԞa tԀnh Long An, nhчng ¶ã bԂ ¶Ӡy lui. Schlesinger: Chúng cӦt ¶Ԡt QuԈc lԐ 4. Colby: Chúng có cӦt ¶Ԡt nó, nhчng ¶ã bԂ ¶Ӡy lui. MԐt sԨ t©ng cчԔng binh sË cԐng sӚn tӘi tԀnh KiӶn TчԔng ¶ã nâng cao khӚ tính rӨng quân BӦc ViӾt ¶ang chuӠn bԂ ¶Ӻ tӜn công tԀnh lԪ tӘi MԐc Hóa. Tuy nhiên, các báo cáo mԒi cho thӜy các lԨc lчԚng này ¶ã rút lui, rõ ràng ¶Ӻ chuӠn bԂ cho các cuԐc tӜn công gӞn Sài Gòn hхn, nhч tӘi các tԀnh Tây Ninh và HӤu NghËa. PHpN I: NG›¢I Mª QUY‚T GÌ TRONG PHÚT SINH Tž C˜A SÀI GÒN 67 ChiӶn sԨ nhiӸu phӞn gia t©ng hхn nԦa trong tчхng lai gӞn (…) các chԀ thԂ mԒi cԞa Trung чхng CԜc miӸn Nam (COSVN) kêu gԄi viӾc ¶Әt ¶чԚc chiӶn thӦng cuԈi cùng trong n©m nay chԠ không phӚi trong n©m 1976. (…) Các chԀ thԂ cԞa Trung чхng CԜc miӸn Nam kêu gԄi quân cԐng sӚn ¶Ӡy mӘnh cuԐc tӜn công và mԖ rԐng sԨ kiӺm soát diӾn ¶Ԃa cԞa cԐng sӚn trong tháng 4 bӨng viӾc “giӚi phóng” các tԀnh Tây Ninh, HӤu NghËa và Bình Dчхng. (…) khi “thԔi cх ¶Ӷn” quân BӦc ViӾt sӴ tӜn công vào Sài Gòn. (…) Quân cԐng sӚn ¶ang hoӘch ¶Ԃnh mԐt cuԐc giáp công ba müi tԢ phía nam, phía tây và phía bӦc cԞa ngay chính thԞ ¶ô [Sài Gòn]. Khi sԨ giao tranh tiӶn gӞn tԒi Sài Gòn hхn, khӚ n©ng tình trӘng hoang mang, sԨ xáo trԐn công cԐng và sԨ hoӚng loӘn sӴ gia t©ng. TuӞn lӼ tчхng ¶Ԉi im Ӧng vԢa qua ¶ã mang lӘi cho chính phԞ mԐt vài cх hԐi ¶Ӻ cԞng cԈ vԂ thӶ quân sԨ cԞa nó. Tuy thӶ, vӸ mӮt các n©ng lԨc, cán cân chiӶn lчԚc nghiêng hӪn vӸ phía cԐng sӚn. BӦc ViӾt giԔ ¶ây có 18 sч ¶oàn bԐ binh tӘi miӸn Nam ViӾt Nam ¶чԚc yӺm trԚ bԖi nhiӸu xe thiӶt giáp, pháo binh, và các ¶хn vԂ phòng không. Tám trong sԈ các sч ¶oàn này ¶ang ¶óng quân tӘi các quân khu 3 và 4. Hхn nԦa, có các dӜu hiӾu mӘnh mӴ cho thӜy rӨng mԐt bԐ chԀ huy quân khu cԞa BӦc ViӾt và ba sч ¶oàn trù bԂ khác ¶ang di chuyӺn xuԈng Nam ViӾt Nam. Hai trong ba sч ¶oàn này ¶ã _______________ 1. PhӞn dӜu chӜm (…) là phӞn nԐi dung còn ¶чԚc bӚo mӤt. 68 NHŸNG BIÊN BlN CU’I CÙNG TnI NHÀ TRwNG: PHÚT SšP ô“... sӬn sàng vчхn tԒi khu phi quân sԨ (DMZ) và có thӺ xuӜt hiӾn tӘi phía bӦc Sài Gòn trong vòng 2 ¶Ӷn 4 tuӞn lӼ. Ngoài ra, hai sч ¶oàn phòng không BӦc ViӾt ¶ang Ԗ bên trong Nam ViӾt Nam, mԐt tӘi Quân khu 3 nхi mà nó có thӺ sԒm ¶e dԄa các phi trчԔng Biên Hòa và Tân Sхn NhӜt. Khi so sánh vԒi Nam ViӾt Nam, Ԗ thԔi ¶iӺm này, hiӾn có bӚy sч ¶oàn bԐ binh sӬn sàng chiӶn ¶Ӝu. HԄ ¶ang tái xây dԨng ba sч ¶oàn tԢ quân sԈ ¶чԚc rút vӸ tԢ phía bӦc và dԨ trù thành lӤp hai sч ¶oàn nԦa vào ¶Ӟu mùa hè. Trên giӜy tԔ, các viӼn cӚnh trчԔng kć cԞa Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa (GVN) thì Ӛm ¶Әm, bӜt kӺ các ¶хn vԂ và các vԂ tч lӾnh chu toàn nhiӾm vԜ tԈt ¶Ӱp ¶Ӷn ¶âu trong sԨ giao tranh nӨm phía trчԒc mӮt. /iӸu này ¶ang bӦt ¶Ӟu trԖ thành mԐt sԨ phán ¶oán ¶чԚc chӜp nhӤn trong các giԒi quân sԨ lӢn dân sԨ Ԗ Nam ViӾt Nam. Vào lúc này, các áp lԨc tiӶp tԜc ¶чԚc xây ¶Ӧp trong giԒi ¶Ԉi lӤp dân sԨ và trong mԐt sԈ vԂ chԀ huy quân sԨ ¶òi TԌng thԈng ThiӾu hoӮc phӚi hành xԤ bӨng sԨ lãnh ¶Әo düng mãnh, hiӺn nhiên ¶чԚc xem là cӞn thiӶt và ¶ang vӦng bóng, hoӮc là phӚi tԢ chԠc. Cho ¶Ӷn nay ông ThiӾu cho thӜy kԮ n©ng ¶áng kӺ trong viӾc giԦ phe ¶Ԉi lӤp bԂ phân hóa. Ông ¶чԚc trԚ lԨc bԖi sԨ kiӾn rӨng không có mԐt nhân vӤt duy nhӜt nào là kӲ ¶чԚc nhiӸu giԒi phê bình dân sԨ và quân sԨ tin tчԖng là sӴ mang lӘi sԨ lãnh ¶Әo hԦu hiӾu hхn. CuԐc dԐi bom ngày hôm qua vào Dinh TԌng thԈng là mԐt hành vi biӾt lӤp, ¶iӸu ¶ó nhӜn mӘnh ¶Ӷn khӚ n©ng luôn luôn hiӾn hԦu vӸ mԐt biӶn cԈ duy nhӜt sӴ lӤt ¶Ԍ ông ThiӾu và dӢn ¶Ӷn sԨ xáo trԐn chính trԂ. PHpN I: NG›¢I Mª QUY‚T GÌ TRONG PHÚT SINH Tž C˜A SÀI GÒN 69 NgчԔi mԒi ¶чԚc ¶Ӹ cԤ làm ThԞ tчԒng cԞa ông ThiӾu, ông NguyӼn Bá CӠn, hy vԄng sӴ có mԐt chính phԞ ¶чԚc thành lӤp vào khoӚng cuԈi tuӞn này. Ông CӠn sӴ cԈ gӦng khuyӶn khích các ¶Әi diӾn tԢ phe ¶Ԉi lӤp dân sԨ gia nhӤp nԐi các. Tuy nhiên, có sԨ miӼn cчԘng ¶áng kӺ, ¶Ӯc biӾt trong các nhóm PhӤt giáo và Công giáo quan trԄng, khi liên hӾ vԒi mԐt chính phԞ cԞa ông ThiӾu. Trong bӜt kć trчԔng hԚp nào, chúng ta nhiӸu phӞn sӴ không nhìn thӜy sԨ cӚi thiӾn mӘnh mӴ phát sinh tԢ chính phԞ mԒi này. MԐt yӶu tԈ khác là viӾn trԚ cԞa Hoa Kć. MԐt lчԚng viӾn trԚ chuyӺn giao tԠc thԔi và to lԒn sӴ có chiӸu hчԒng vãn hԊi lòng tin tчԖng. /iӸu ngчԚc lӘi hiӺn nhiên cüng ¶úng. HӤu quӚ là nhiӸu khӚ n©ng sӴ ¶чa ¶Ӷn mԐt sԨ sӬn sàng cԞa chính phԞ ¶Ӻ thчхng thӚo vӸ mԐt sԨ giӚi quyӶt theo các ¶iӸu kiӾn cԞa phe cԐng sӚn, tԠc là sԨ ¶Ӟu hàng. Phe cԐng sӚn ¶ang lӤp lӘi ý muԈn cԞa hԄ ¶Ӻ thчхng thӚo vԒi mԐt chính phԞ hӤu ông ThiӾu, trong mԐt nԎ lԨc hiӺn nhiên nhӨm cԌ vü cho mԐt cuԐc nԌi dӤy chính trԂ tӘi Sài Gòn. Cùng lúc, Hà NԐi ¶ang nói rõ rӨng hԄ không quan tâm ¶Ӷn mԐt sԨ thԆa hiӾp bӨng mԐt tӜm lá chӦn cho sԨ chiӶm ¶oӘt cԞa BӦc ViӾt dчԒi áp lԨc quân sԨ. VӸ khía cӘnh này, các chԀ thԂ cԞa Trung чхng CԜc ¶ã ¶Ӹ cӤp, trong ¶ó tuyên bԈ rӨng các cuԐc thчхng thӚo hay mԐt chính phԞ ba thành phӞn chԀ là mчu ¶Ԋ ¶Ӻ cô lӤp Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa. Chúng ta hãy mԒi chԀ có ít các dӜu hiӾu vӸ cách thԠc phe cԐng sӚn sӦp thiӶt lӤp chính quyӸn mԒi cԞa hԄ tӘi nԤa phӞn phía bӦc cԞa Nam ViӾt Nam nhч thӶ nào. 70 NHŸNG BIÊN BlN CU’I CÙNG TnI NHÀ TRwNG: PHÚT SšP ô“... Ít nhӜt trong mԐt sԈ trчԔng hԚp hԄ có vӲ sӴ duy trì mԐt bӸ mӮt cԞa mԐt chính phԞ giӚi phóng dân tԐc chuyӺn tiӶp. Tuy nhiên, chúng tôi tin tчԖng rӨng có mԐt sԨ ¶ánh giá thӜp tԨ c©n bӚn vӸ Chính phԞ Cách mӘng lâm thԔi (PRG) cԞa ViӾt cԐng trong ¶Ӟu óc phe miӸn BӦc. Hà NԐi giԔ ¶ây nhìn thӜy không cӞn có mԐt giai ¶oӘn trung gian kéo dài cԞa sԨ thчхng thӚo và chӶ ¶Ԑ liên hiӾp, và có ít ¶Ԑng lԨc ¶Ӻ duy trì Chính phԞ Cách mӘng lâm thԔi nhч mԐt thԨc thӺ chính trԂ riêng biӾt. Tóm lӘi, chúng tôi tin tчԖng rӨng Hà NԐi sӴ làm bӜt kć hành ¶Ԑng nào cӞn thiӶt ¶Ӻ cчԘng bách cuԐc chiӶn ¶i ¶Ӷn mԐt sԨ kӶt thúc sԒm sԞa - có thӺ vào ¶Ӟu mùa hè. Các vӜn ¶Ӹ còn lӘi liên quan ¶Ӷn các chiӶn thuӤt và thԔi biӺu cԞa cԐng sӚn, và liӾu mԐt giӚi pháp chính trԂ theo các ¶iӸu kiӾn cԞa cԐng sӚn có thӺ ¶чԚc dàn xӶp hay không trчԒc khi có sԨ sԜp ¶Ԍ quân sԨ chung cuԐc cԞa Nam ViӾt Nam. Sau cùng, thчa TԌng thԈng, có câu hԆi ¶чԚc ¶Ӯt ra rӨng, các biӶn cԈ gӞn ¶ây có thӺ Ӛnh hчԖng ¶Ӷn thái ¶Ԑ cԞa các nчԒc khác ¶Ԉi vԒi chúng ta ra sao. TԌng quát, tình trӘng tan rã hiӾn nay ¶чԚc nhìn nhӤn không phӚi nhч mԐt khúc ngoӮt, mà nhч trӘm ngԢng cuԈi cùng trên mԐt lԈi ¶i ¶Ӯc biӾt mà phӞn lԒn các chính phԞ tԢ lâu ¶ã cho rӨng sӴ xӚy ra. Tóm tӦt, hԄ nhìn toàn thӺ kinh nghiӾm /ông Dчхng nhч mԐt sԨ thoái bԐ quan trԄng cho Hoa Kć. NhiӸu nчԒc, ¶Ӯc biӾt tӘi châu Âu, tԢ lâu ¶ã chӜt vӜn vӸ sԨ phán ¶oán cԞa Hoa Kć và tính chính ¶áng trong sԨ can dԨ cԞa Hoa Kć. Các nчԒc khác mӜt Ӛo tчԖng vӸ khӚ n©ng cԞa Hoa Kć ¶Ӻ ¶Ԉi ¶Ӟu vԒi mԐt tình trӘng phԠc tӘp khác thчԔng. PHpN I: NG›¢I Mª QUY‚T GÌ TRONG PHÚT SINH Tž C˜A SÀI GÒN 71 Song các nчԒc khác dӞn mӜt niӸm tin nхi ý chí cԞa Hoa Kć ¶Ӻ kiên ¶Ԃnh trong mԐt diӼn biӶn khó kh©n. Các tình huԈng cԞa sԨ sԜp ¶Ԍ cԞa ViӾt Nam [CԐng hòa - N.D] ¶ã cчԔng ¶iӾu hóa các nhӤn thԠc này, nhчng các sԨ ¶iӸu chԀnh ¶ã sӬn ¶чԚc thԨc hiӾn. Các ¶Ԋng minh cԞa chúng ta lӜy làm bԈi rԈi, và các ¶Ԉi thԞ cԞa chúng ta lӜy làm hԒn hԖ, vӸ các chiӸu hчԒng trong thái ¶Ԑ cԞa Hoa Kć ¶Ԉi vԒi: viӾc giԒi hӘn tính linh ¶Ԑng cԞa chính sách ngoӘi giao cԞa Hoa Kć trong viӾc ¶áp Ԡng vԒi nhԦng thԤ thách mԒi; viӾc giӚm bԒt sԨ Ԟng hԐ cԞa Hoa Kć dành cho các ¶Ԋng minh và thân hԦu cԞa chúng ta; viӾc giӚm bԒt phӞn chia sӲ các tài nguyên Hoa Kć dành cho viӾc duy trì sԠc mӘnh quân sԨ và chính sách ngoӘi giao cԞa chúng ta. BӜt kć dӜu hiӾu nào cho thӜy rӨng ngчԔi dân Hoa Kć ¶ang khԖi sԨ mԐt cuԐc tranh luӤn nԐi bԐ chua chát và kéo dài sӴ nâng cao các sԨ quan ngӘi này và làm gia t©ng nԎi sԚ hãi rӨng chúng ta có thӺ hчԒng ¶Ӷn mԐt kԬ nguyên mԒi cԞa chính sách cô lӤp. Các hành ¶Ԑng cԞa Hoa Kć, ¶Ӯc biӾt tӘi vùng Trung /ông, sӴ ¶чԚc theo dõi mԐt cách chӮt chӴ trong viӾc phán ¶oán ¶чԔng lԈi tчхng lai cԞa chúng ta. Tuy nhiên, các mԠc ¶Ԑ cԞa sԨ tin tчԖng sӴ bԂ Ӛnh hчԖng chính yӶu bԖi các nhӤn thԠc vӸ hành vi cԞa Hoa Kć trên các vӜn ¶Ӹ có sԨ chú ý trԨc tiӶp và thúc bách ¶Ԉi vԒi các nчԒc liên can. Thí dԜ, các nчԒc Tây Âu và NhӤt BӚn, không kć vԄng mԐt sԨ sút giӚm trong sԠc mӘnh Hoa Kć liên hӾ ¶Ӷn các mԈi quan tâm trчԒc mӦt cԞa hԄ. Và không nчԒc nào trong hԄ xem sԨ giúp ¶Ԙ cԞa Hoa Kć cho an ninh cԞa hԄ có phӞn kém cӞn thiӶt hхn trчԒc. 72 NHŸNG BIÊN BlN CU’I CÙNG TnI NHÀ TRwNG: PHÚT SšP ô“... MԐt sԈ các quyӸn lԨc cӜp miӸn, chӪng hӘn nhч Iran và Braxin (Ba Tây), sӴ tiӶp tԜc chiӸu hчԒng cԞa hԄ ¶Ӻ tiӶn tԒi sԨ tԨ lԨc hхn là sԨ liên kӶt vԒi Hoa Kć trong bӜt kć hoàn cӚnh nào, ngoӘi trԢ các sԨ ¶Ԉi ¶Ӟu quan trԄng vԒi Liên bang XôviӶt. Trong sԈ các nчԒc nӨm trên chiӶn tuyӶn, sԨ không an tâm sӴ gia t©ng, và nԎ lԨc tiӶn tԒi sԨ tԨ lԨc sӴ gia t©ng. Nam Hàn và Trung Hoa Dân QuԈc sӴ nhìn thӜy nhԦng sԨ tчхng ¶Ԋng nhiӸu hхn ¶Ԉi vԒi tình hình cԞa riêng hԄ, và sӴ làm áp lԨc cho sԨ Ԟng hԐ tԈi ¶a càng lâu càng tԈt. Các nчԒc /ông Nam Á, ¶Ӯc biӾt Thái Lan, sӴ cӚm thӜy bԂ bԐc lԐ nhiӸu hхn, nhчng tԢ lâu ¶ã dԨ liӾu sԨ triӾt thoái sau cùng cԞa Hoa Kć ra khԆi vùng [Á châu] lԜc ¶Ԃa. GiԔ ¶ây hԄ có thӺ ¶Ӡy nhanh sԨ ¶iӸu chԀnh cԞa hԄ ¶Ԉi vԒi sԠc mӘnh gia t©ng cԞa cԐng sӚn. Các nчԒc Trung /ông sӴ nhìn các quyӸn lԚi cԞa Hoa Kć tӘi ¶ó nhч sԨ can dԨ liên tԜc bӦt buԐc. Tuy nhiên, có mԐt tình trӘng ¶Ӯc biӾt trên ¶ó, các sԨ phát triӺn tӘi ViӾt Nam có thӺ có mԐt tác ¶Ԑng trԨc tiӶp. CӚ ThԞ tчԒng Rabin [cԞa Do Thái] và TԌng thԈng Sadat [cԞa Ai CӤp] ¶Ӹu rӜt miӼn cчԘng ¶Ӻ ¶Ӯt các quyӸn lԚi sinh tԤ cԞa quԈc gia cԞa hԄ thành con tin cԞa bӜt kć hiӾp ¶Ԃnh nào không tԨ cчԘng hành ¶чԚc, ¶Ӯc biӾt bӜt kć hiӾp ¶Ԃnh nào im lӮng vӸ các vӜn ¶Ӹ mà mԐt bên xem nhч là mԈi quan tâm lԒn lao. Kinh nghiӾm vԒi bӚn HiӾp ¶Ԃnh Paris n©m 1973 có thӺ t©ng cчԔng cho sԨ miӼn cчԘng vԈn ¶ã hiӺn nhiên này. XôviӶt, Trung cԐng, và các lãnh tԜ cԐng sӚn khác, vӸ phӞn hԄ, sӴ không ¶чхng nhiên kӶt luӤn rӨng các cam kӶt khác cԞa Hoa Kć ¶ang bԂ ¶Ӯt vào sԨ ngԔ vԨc, trԢ khi: PhӚn Ԡng công khai cԞa Hoa Kć cho thӜy mԐt sԨ tԢ bԆ sԨ can dԨ quԈc tӶ khác; hay, PHpN I: NG›¢I Mª QUY‚T GÌ TRONG PHÚT SINH Tž C˜A SÀI GÒN 73 Các sԨ quԖ trách nԐi bԐ Hoa Kć có tính cách phân hóa ¶Ӷn nԎi làm gia t©ng sԨ nghi ngԔ vӸ khӚ n©ng cԞa Hoa Kć ¶Ӻ khai triӺn bӜt kć sԨ ¶Ԋng thuӤn nào trên chính sách ngoӘi giao trong tчхng lai gӞn. Các lãnh tԜ BӦc ViӾt sӴ khai thác sԨ chiӶn thӦng cԞa hԄ ¶Ӻ dèm pha quyӸn lԨc Hoa Kć, ¶Ӯc biӾt tӘi các nчԒc thuԐc thӶ giԒi thԠ ba. Hà NԐi có thӺ gia t©ng sԨ Ԟng hԐ cԞa hԄ cho tình trӘng nԌi dӤy tӘi Thái Lan. Tuy nhiên, các n©ng lԨc chính yӶu cԞa hԄ, ít nhӜt trong mԐt hay hai n©m tԒi, sӴ ¶чԚc dành cho viӾc cԞng cԈ sԨ kiӺm soát cԞa hԄ trên /ông Dчхng. TԌng thԈng có muԈn tôi trình bày tiӶp vӸ Campuchia lúc này hay ¶Ӻ vӸ sau? TԌng thԈng: Hãy cԠ trình bày tiӶp ¶i. Colby: TӘi Campuchia, rӜt khó ¶Ӻ nhìn thӜy chính phԞ còn ¶Ԡng vԦng ¶чԚc nhiӸu hхn mԐt tuӞn lӼ nԦa. Các cuԐc tӜn công cԞa cԐng sӚn tӘi khu vԨc Nam Vang làm suy yӶu các tuyӶn phòng thԞ cԞa chính phԞ Ԗ phía bӦc và phía tây thԞ ¶ô ¶Ӷn mԐt mԠc ¶Ԑ chúng có thӺ bԂ sԜp ¶Ԍ bӜt cԠ lúc nào. (...) Phe cԐng sӚn ¶ang gԄi thêm nhiӸu ¶хn vԂ nԦa tԢ vùng nông thôn cho mԐt cuԐc tӜn công toàn diӾn ¶ánh vào quân phòng vӾ thԞ ¶ô. CԐng sӚn cüng ¶ang bԈ trí thêm pháo binh gӞn thԞ ¶ô. Quân nԌi dӤy sӴ sԒm có các lԨc lчԚng cԞa hԄ sӬn sàng ¶Ӻ bӦt ¶Ӟu trӤn ¶ánh cuԈi cùng. Trong khi ¶ó, thԔi gian ¶ang mau chóng tiӶn tԒi lúc mà các sԨ thiӶu hԜt ¶Әn dчԚc sӴ Ӛnh hчԖng trԨc tiӶp ¶Ӷn các khӚ n©ng cԞa quân ¶Ԑi Campuchia. 74 NHŸNG BIÊN BlN CU’I CÙNG TnI NHÀ TRwNG: PHÚT SšP ô“... Vào ngày 17 tháng 4 tӜt cӚ sԈ ¶Әn dчԚc ¶чԚc dành riêng cho Campuchia sӴ ¶чԚc chuyӺn giao hӶt. SԈ dԨ trԦ trong nчԒc cԞa mԐt sԈ loӘi ¶Әn dчԚc sӴ sԒm bԂ cӘn kiӾt sau ¶ó và toàn thӺ sԈ ¶Әn dчԚc sӴ bԂ sԤ dԜng hӶt vào ngày 25 tháng 4. /Ԉi diӾn vԒi áp lԨc chiӶn trчԔng liên tԜc và sԨ bӜt trӦc vӸ viӾn trԚ cԞa Hoa Kć, tinh thӞn trong quân ¶Ԑi ¶ang tԜt dԈc. BԐ chԀ huy cao cӜp cԞa quân ¶Ԑi gӞn nhч bԂ tê liӾt và hiӾn chԀ ¶чa ra sԨ hчԒng dӢn hӘn chӶ cho các ¶хn vԂ tӘi chiӶn trчԔng. MԐt sԈ viên chԀ huy ¶хn vԂ then chԈt tӘi khu vԨc Phnom Penh ¶ã biӺu lԐ sԨ tin tчԖng rӨng hԊi kӶt cuԐc chiӶn ¶ang gӞn kӸ và sԨ giao tranh có thӺ sӴ sԒm chӜm dԠt ¶Ԉi vԒi quân ¶Ԑi mԐt cách hoàn toàn. (…) các binh sË quân ¶Ԑi ít nhӜt tӘi mԐt khu vԨc nԐi phӤn biӾt lӤp ¶ã tiӶp xúc vԒi các lԨc lчԚng cԐng sӚn ¶Ԃa phчхng ¶Ӻ thӚo luӤn khӚ tính cԞa sԨ ¶Ӟu hàng. Trên mӮt trӤn chính trԂ, phӞn lԒn ngчԔi Campuchia giԔ ¶ây nhӤn thԠc rӨng sԨ ra ¶i cԞa TԌng thԈng Lon Nol ¶ã có ít Ӛnh hчԖng trên các viӼn cӚnh cho các cuԐc thчхng thӚo có ý nghËa vԒi bên kia. ThԞ tчԒng Long Boret ¶ã quay trԖ lӘi Phnom Penh hôm qua nói rӨng không có viӼn cӚnh vӸ mԐt giӚi pháp thԆa hiӾp hay mԐt cuԐc ngчng bӦn. Ông Boret có gӮp gԘ con trai ông Sihanouk, Hoàng tԤ Yuvaneath, tӘi VԄng Các. Yuvaneath nhìn nhӤn rӨng ông ta không ¶чԚc phép nói thay cho cha ông nhчng lԔi tuyên bԈ cԞa ông rӨng Sihanouk sӴ không thчхng thӚo chӦc chӦn là chính xác. Chính phԞ có thӺ mau chóng mԔi Sihanouk trԖ vӸ và cԈ gӦng ràng buԐc lԔi mԔi vԒi mԐt sԨ thԆa thuӤn rӨng các lԨc PHpN I: NG›¢I Mª QUY‚T GÌ TRONG PHÚT SINH Tž C˜A SÀI GÒN 75 lчԚng cԐng sӚn sӴ không tiӶn vào thành phԈ hay cӚn trԖ ¶Ԋ tiӶp tӶ cԠu trԚ ¶Ԍ vào thành phԈ. Vào thԔi ¶iӺm này, viӾc ¶Ӟu hàng có trӤt tԨ kiӺu này là ¶iӸu tԈt ¶Ӱp nhӜt có thӺ hy vԄng ¶чԚc. (...)1 TԌng thԈng: Cám хn ông Bill. Ai có câu hԆi nào khác hay không? Schlesinger: (…) mԐt cuԐc tӜn công vào Phnom Penh có thӺ xӚy ra vào ngày ThԠ Sáu. Chúng ta không có nhiӸu thì giԔ. TԌng thԈng: Ông Fred [Weyand], liӾu bӚn phúc trình cԞa ông sӴ giúp ích ¶чԚc gì cho chúng ta hay không? TчԒng Weyand: Trong khi soӘn thӚo bӚn báo cáo này, tôi ¶ã quay trԖ lӘi và tham khӚo bӚn báo cáo mà tôi ¶ã lӤp trên mԐt chuyӶn ¶i mà tôi ¶ã thԨc hiӾn hԊi tháng 7-1973, khoӚng hai n©m trчԒc ¶ây. Trong bӚn báo cáo ¶ó, tôi có nói rӨng vԂ thӶ cԞa BӦc ViӾt và Chính phԞ Cách mӘng lâm thԔi ¶ã ¶чԚc cӚi thiӾn mԐt cách mӘnh mӴ kӺ tԢ khi bӦt ¶Ӟu cuԐc ngчng bӦn. HԄ ¶ã chuyên chԖ mԐt khԈi lчԚng quan trԄng ¶Ԋ tiӶp liӾu cho các lԨc lчԚng cԞa hԄ. Phía bên kia, các nhà lãnh ¶Әo cԞa quân ¶Ԑi Nam ViӾt Nam ¶Ӹu nhӤn biӶt rӨng hԄ giԔ ¶ây ¶ang tham gia vào mԐt cuԐc ¶Ӝu tranh chính trԂ. Các công tác dân sԨ vԜ cԞa tчԒng [Ngô Quang] TrчԖng tӘi Quân khu 1 ¶Ӯc biӾt tӘo Ӝn tчԚng tԈt. CuԐc ¶Ӝu tranh chính trԂ ¶чԚc tham gia, và Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa quyӶt tâm giành thӦng lԚi. Tôi ¶ã nhӤn thӜy ¶iӸu ¶áng chú ý này trong chiӸu hчԒng _______________ 1. BԆ trԈng mԐt ¶oӘn dài hхn nԤa trang giӜy, không rõ có phӚi vì còn bӚo mӤt hay không - N.D. 76 NHŸNG BIÊN BlN CU’I CÙNG TnI NHÀ TRwNG: PHÚT SšP ô“... các diӼn tiӶn gӞn ¶ây. Nam ViӾt Nam tiӶp tԜc nghË rӨng ¶ây là mԐt cuԐc tranh ¶Ӝu chính trԂ và hԄ ¶ã tԌ chԠc các lԨc lчԚng cԞa hԄ theo hiӾu Ԡng này. Tôi ¶ã nói khi ¶ó rӨng, các nhà lãnh ¶Әo trên cùng cԞa Nam ViӾt Nam ¶ã nghË rӨng vӜn ¶Ӹ không phӚi là liӾu cԐng sӚn sӴ tӜn công hay không mà chԀ là khi nào. Các nhà lãnh ¶Әo ¶ó rӜt nhӘy cӚm vԒi sԨ Ԟng hԐ cԞa Hoa Kć và hԄ ¶ã trông cӤy Ԗ sԨ can thiӾp cԞa không lԨc Hoa Kć trong trчԔng hԚp có mԐt cuԐc tӜn công nhч thӶ cԞa cԐng sӚn. HԄ vӢn còn giԦ thái ¶Ԑ này. HԄ rõ ràng còn Ӝp Ԟ hy vԄng rӨng Hoa Kć sӴ trԚ giúp hԄ. Có nhiӸu lý do giӚi thích tӘi sao hԄ lӘi ¶áp Ԡng nhч cách hԄ ¶ã làm; chính là mԐt trong các lý do ¶ó. Tôi nhӤn thӜy tình hình nguy kԂch. Rõ ràng cán cân thuӤn lԚi nghiêng vӸ phía bên kia. Hà NԐi có nhiӸu sԨ lԨa chԄn; Chính phԞ ViӾt Nam [CԐng hòa] và Hoa Kć chԀ có ít. Nam ViӾt Nam ¶ã gánh chԂu các tԌn thӜt nӮng nӸ. Tinh thӞn cԞa hԄ xuԈng rӜt thӜp khi chúng tôi ¶Ӷn, nhчng ¶ã ¶чԚc cӚi thiӾn kӺ tԢ ¶ó. Tôi tin rӨng quyӶt ¶Ԃnh cԞa TԌng thԈng vӸ viӾc gԤi mԐt toán sang, bӜt kӺ ¶iӸu gì có thӺ nói vӸ thành phӞn cԞa nó, rõ ràng là thích ¶áng. Tôi tin tчԖng rӨng Nam ViӾt Nam ¶ang Ԗ bên bԔ cԞa mԐt sԨ thӜt trӤn quân sԨ toàn diӾn. Tôi ¶ã khӚo sát mԐt kӶ hoӘch vԒi ý ¶Ԃnh ¶Ӻ ¶Ԉi phó vԒi khu vԨc mà hԄ ¶ang kiӺm soát. HԄ ¶ã nghË vӸ ¶iӸu này trong mԐt vài lúc, khi hԄ nhìn thӜy sԨ Ԟng hԐ cԞa MԮ bԂ thu nhԆ và sӴ tiӶp tԜc giӚm bԒt trong khi sԨ Ԟng hԐ cԞa BӦc ViӾt lӘi t©ng trчԖng. /ôi khi hԄ ¶ã thԨc hiӾn viӾc hӘn chӶ vü khí và ¶Әn dчԚc. HԄ ¶ã gӦng sԠc tiӶt kiӾm các nguԊn tài nguyên cԞa hԄ, cӦt giӚm trong sԤ dԜng ¶Әn súng trчԔng và lԨu ¶Әn mԐt cách rӜt triӾt ¶Ӻ. PHpN I: NG›¢I Mª QUY‚T GÌ TRONG PHÚT SINH Tž C˜A SÀI GÒN 77 HԄ ¶ã thԨc hiӾn các kӶ hoӘch ¶Ӻ bԌ sung nguԊn tài nguyên cԞa hԄ tӘi mԐt khu vԨc gӞn tчхng Ԡng vԒi nhԦng gì hԄ ¶ang kiӺm soát, mӮc dù hԄ ¶ã hy vԄng giԦ lӘi nhiӸu hхn vùng bԔ biӺn, ¶Ӯc biӾt ¶Ӷn giԒi hӘn mà hԄ có mԐt sԈ kć vԄng trong viӾc khám phá ra dӞu hԆa. Vùng châu thԌ, dË nhiên, là vԨa lúa cԞa hԄ và rӜt có giá trԂ. Khu vԨc còn lӘi cԞa lãnh thԌ, phía nam phòng tuyӶn hiӾn giԔ chԠa ¶Ԩng cây gԎ và ¶ông dân. Tôi có nói vԒi [TԌng thԈng] ThiӾu rӨng kӶ hoӘch này thì vԦng chӦc nhчng mԐt sԨ phòng thԞ theo tuyӶn ¶чԔng thӪng thì không thích hԚp vԒi loӘi tình hình mà hԄ ¶ang ¶Ԉi ¶Ӟu. HԄ phӚi ¶i tìm các sч ¶oàn ¶Ԃch và triӾt hӘ chúng Ԗ bӜt kć nхi ¶âu chúng hiӾn diӾn, chԠ không chԀ giԦ vԦng mԐt phòng tuyӶn không thӺ xác ¶Ԃnh ¶чԚc bԖi mԐt sԈ ¶Ӯc ¶iӺm vӸ ¶Ԃa dч. VӜn ¶Ӹ to lԒn là liӾu giԔ ¶ây hԄ có ¶чԚc thԔi gian ¶Ӻ tԌ chԠc hay không. Các vӜn ¶Ӹ mà hԄ ¶ang ¶Ԉi diӾn nhч sau: TrчԒc tiên, tái thành lӤp các ¶хn vԂ cԞa hԄ và lӤp thêm bԈn sч ¶oàn ¶Ӻ phòng vӾ chԈng lӘi quân ¶Ԑi BӦc ViӾt ¶ông ¶Ӛo hхn. ThԠ hai, nâng sԈ lԨc lчԚng diӾn ¶Ԃa cԞa hԄ lên 27 trung ¶oàn (là ¶iӸu ¶úng ra phӚi làm tԢ lâu trчԒc ¶ây nӶu hԄ nghË ¶чԚc rӨng hԄ sӴ phӚi ¶Ԉi diӾn vԒi loӘi thԤ thách quân sԨ này). ThԠ ba, gia t©ng các toán biӾt ¶Ԑng cԞa hԄ. NӶu hԄ có thӺ làm ¶чԚc tӜt cӚ các ¶iӸu ¶ó, hԄ sӴ Ԗ vào vԂ thӶ rӜt tԈt. Có mԐt giԒi hӘn vӸ nhԦng gì BӦc ViӾt có thӺ gԤi xuԈng. MiӸn Nam ViӾt Nam có thӺ tӤp trung, và vԒi sԨ yӺm trԚ không quân rӜt mӘnh mà hԄ có ¶чԚc, hԄ có thӺ làm viӾc hiӾu quӚ trong lӞn này. Chúng ta ¶Ӹu ¶Ԋng ý rӨng các viӼn cӚnh trчԔng kć ¶úng là bӜt khӚ ¶Ԉi vԒi hԄ. VӜn ¶Ӹ là liӾu chúng ta có thӺ cung cӜp tiӶp 78 NHŸNG BIÊN BlN CU’I CÙNG TnI NHÀ TRwNG: PHÚT SšP ô“... tӶ cho hԄ kԂp thԔi hay không và liӾu quân ¶Ԃch có ¶Ӻ cho hԄ có thì giԔ hay không? Tôi ¶ã cԈ giԦ ¶Ӻ mình không quá lӘc quan. Tuy nhiên, có các báo cáo tԢ mԐt sԈ nхi mà tôi ¶ã kiӺm chԠng rӨng Chính phԞ ViӾt Nam CԐng hòa có thӺ chiӶn thӦng. HԄ có thӺ chiӶn thӦng, Ԗ ¶Ԃa phчхng, nhчng tôi không tin hԄ có thӺ ¶Ӡy lui quân BӦc ViӾt trԖ lӘi. Tôi có nói rӨng Nam ViӾt Nam có thӺ và sӴ chiӶn ¶Ӝu. Tôi có nói ¶iӸu này góp mԐt phӞn nhӨm ¶Ӻ giԦ ngчԔi dân Nam ViӾt Nam lӘi vԒi nhau. Nhчng giԒi lãnh ¶Әo cԞa hԄ rӜt hԊ nghi. Tôi có nói chuyӾn vԒi [TԌng thԈng] ThiӾu. NӶu ông ta làm nhԦng gì ông ta nói, sԨ viӾc có thӺ tiӶn hành rӜt tԈt ¶Ӱp. VӸ ý chí chiӶn ¶Ӝu, tôi có nói rӨng trong tháng 3-1972, ¶ã có 16 sч ¶oàn BӦc ViӾt ¶Ԍ xuԈng miӸn Nam. Và chúng ¶ã bԂ ¶ánh bӘi, mӮc dù vԒi sԨ giúp ¶Ԙ cԞa Hoa Kć. TчԒng Vogt và tôi ¶ã kӶt luӤn rӨng hԄ ¶ã có ý chí ¶Ӻ chiӶn ¶Ӝu. Nhчng hԄ ¶ã có sԨ Ԟng hԐ cԞa chúng ta. Trong n©m qua, hԄ có 600 ngчԔi bԂ giӶt mԎi tuӞn và nhiӸu ngчԔi bԂ thчхng. Vì thӶ tôi nghË hԄ có ý chí ¶Ӻ chiӶn ¶Ӝu. Tôi không nghË ngчԔi ta nên nhìn cхn hoӚng loӘn này nhч mԐt dӜu hiӾu rӨng hԄ không có mԐt ý chí nhч thӶ. Tôi ¶ã nhìn thӜy sԨ hoӚng sԚ nhч thӶ tӘi TriӸu Tiên trong n©m 1950 cüng nhч tӘi MiӶn /iӾn. /ó không phӚi là ¶iӸu thích thú, nhчng không phӚi là chчa tԢng xӚy ra. Các sч ¶oàn 18 và 25 [cԞa ViӾt Nam CԐng hòa] ¶ang chiӶn ¶Ӝu tԈt. VӜn ¶Ӹ là ý chí cԞa dân chúng ¶Ӻ kháng cԨ hay chӜp nhӤn mԐt hình thԠc chính phԞ mà hԄ xem là thù hӤn. VӜn ¶Ӹ khác là sԨ Ԟng hԐ cԞa nhân dân MԮ. Tôi giӚ ¶Ԃnh rӨng hԄ sӴ Ԟng hԐ sԨ trԚ giúp hхn nԦa, bԖi ¶ã dính líu quá lâu