🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Giải phẫu x-Quang Ebooks Nhóm Zalo BO YTE iiiiiiiiiiiiiii C I A I P H A U X O U A N C SACH DAO TAO CU NHAN KY THUAT Y HOC ■ ■ ■ (Chuyen nganh ky thuat hinh anh) Chu bien: NGUYEN DOAN CUONG nhA x u a t bAn y hoc 4* __n* BO YTE ■ GIAI PH&U X - QUANG SACH DAO ta o cCr NHAN ky th u A t y h o c Ma so: DK.05.Z.10 Chu bien: NGUYiN DOAN CUdNG NHA XUAT BAN Y HOC HA NOI - 2007 CHI DAO BIEN SOAN Vu Khoa hoc va Dao tao, Bo Y te CHU BIEN: Nguyin Doan Cudng NGUdl BIEN SOAN: Nguyen Doan Cudng THAM GIA TO CHL/C BAN THAO: ThS. Phi VSn Tham TS. Nguyln Manh Pha © Ban quyen thuoc Bo Y te (Vu Khoa hoc va Dao tao) LCfl Gldl THIEU ThUc hien mot so" dieu cua Luat Giao due, Bo Giao due & Dao tao va Bo Y te da ban hanh chUdng trinh khung dao tao Cvf nhan ky thuat y hoc. Bo Y te to chvfc bien soan tai lieu day- hoc cac mon cd scl, chuyen mon va cd ban chuyen nganh theo chUdng trinh tren nham tting bu6c xay dung bo sach chuan trong cong tac dao tao nhan liic y te. Sach “Giai phau X quang” dUdc bien soan dUa tren chUdng trinh giao due cua Dai hoc Y dUdc Thanh pho" Ho Chi Minh tren cd sd chUdng trinh khung da dUdc phe duyet. Sach dUdc bien soan dUa tren phUdng cham: kien thiic cd ban, he thong; noi dung chinh xac, khoa hoc; cap nhat cac tien bo khoa hoc, ky thuat hien dai va thuc tien Viet Nam. Sach “Giai phlu X quang” da dtfdc bien soan bdi cac nha giao giau kinh nghiem va tarn huyet cua TrUdng dai hoc Y Dtfdc TP Ho Chi Minh. Sach “Giai phiu X quang” da dvfdc Hoi dong chuyen mon tham dinh sach va tai lieu day- hoc chuyen nganh Cii nhan ky thuat y hoc cua Bo Y te tham dinh nam 2006. Bo Y te ban hanh lam tai lieu day-hoc dat chuan chuyen mon cua nganh y te trong giai doan 2006 - 2010. Trong qua trinh svi dung sach phai diidc chinh ly, bo sung va cap nhat. Bo Y te xin chan thanh cam dn cac Nha giao, cac chuyen gia cua TrUdng dai hoc Y DUdc TP Ho Chi Minh da danh nhieu cong siic hoan thanh cuon sach nay, cam dn TS. Pham Ngoc Hoa, PGS.TS. Nguyen Duy Hue, TS. Hoang Minh Ldi, BS. Ta Duy Chinh da doc phan bien de cuon sach difdc hoan chinh kip thdi phuc vu cho cong tac dao tao nhan liJc y te. Vi lan dau xuat ban nen con co khiem khuyet, chung toi mong nhan difdc y kien dong gop cua dong nghiep, cac ban sinh vien va cac doc gia de lan xuat ban sau dUdc hoan thien hdn. VU KHOA HOC VA OAO TAO BO Y TE 3 f i i i o I D j Ldl NOI OAU Cuon “Giai phau X quang” dUdc soan theo chUdng trinh chi tiet dao tao Cut nhan Ky thuat hinh anh da dtfdc Bo Giao due va Dao tao thong qua theo quyet dinh so 12/200l/QD-BGD&DT/DH, ky ngay 26/4/2001. Sach dUdc sip xep thanh tilng bai. Moi bai deu co muc tieu d phan dau va cl cuoi moi bai co phan tu liidng gia de sinh vien co the ttf hoc va tii danh gia dufde. Chung toi cung da difa them vao nhulng cau hoi suy luan de khuyen khich kha nang tu duy, tim toi hoc hoi cua sinh vien. Chung toi tran trong cam dn: TS.BS. Pham Ngoc Hoa - Chu nhiem bo mon Chan doan hinh anh Dai hoc Y DUdc thanh pho' Ho chi Minh, kiem Trifdng Khoa Chan doan hinh anh benh vien Chd Rly thanh pho" Ho Chi Minh, da hieu dinh cho cuon sach. PGS.TS. Nguyln Duy Hue - Chu nhiem Bo mon Chan doan hinh anh Dai hoc Y Ha Noi. TS.BS. Hoang Minh Ldi - Chu nhiem bo mon Chan doan hinh anh trifdng Dai hoc Hue, BS. Ta Duy Chinh - nguyen Trvfdng khoa Chan doan hinh anh Benh vien dai hoc Y DUdc TP Ho Chi Minh cd scf I, da dong gop nhieu y kien qui bau trong viec bien soan sach. Cam dn CN. Pham Cong Sach - Khoa X quang - Sieu am, Trung tam y te Q.ll va to Nghe nhin khoa Dieu du5ng Ky thuat y hoc da giup dUa cac hinh anh vao quyen sach. Dac biet chung toi bay to long tran trong biet dn doi vdi GS. Do Dinh Ho - Khoa TrUcing khoa Dieu dUdng - Ky thuat y hoc thuoc dai hoc Y Diidc thanh pho" Ho Chi Minh da nhiet tinh khuyen khich viec hoan thanh cuon sach nay. Tuy nhien do trinh do co han, nen chic chan quyen sach con nhieu thieu sot, kinh mong nhan diidc sU gop y cua cac doc gia. Xin chan thanh cam ta. Nguyen Doan Cilbng 5 MUC LUC ■ ■ Ldi gidi thieu 3 Ldi noi dau 5 Bai 1. Giai phau X quang bo xtfOng tit chi 9 I. Cau true cua xiidng kh6p binh thUdng 9 II. Khoang each binh thUdng cua cac khe kh6p trong cd the 11 III. Tuoi xUdng va sii xuat hien cac diem cot hoa 11 IV. Chi tren 16 V. Chi dtfdi 22 Cau hoi liidng gia 30 Bai 2. Giai phau X quang cot song 36 I. Dai ciidng 36 II. Cac dot song co 37 III. Cac dot song ngiic 40 IV. Cac dot song that liing 41 V. Xiidng cung 42 VI. XUdng cut 43 Cau hoi liidng gia 43 Bai 3. Giai phau X quang he tiet nieu 47 I. Than 47 II. Nieu quan 49 III. Bang quang 50 IV. Nieu dao 51 Cau hoi liidng gia 52 Bai 4. Giai ph£u X quang he tieu hoa va gan mat 55 I. He tieu hoa 55 II. He gan mat 62 Cau hoi liidng gia 64 7 Bai 5. Giai phau X quang so mat xoang I. Dai ciidng II. Cac chieu the cd ban chup so xoang III. Giai phau X quang Cau hoi liidng gia Bai 6. Giai phau X quang ngtfc I. Thanh ngUc II. Khi phe quan III. Cac ranh lien thuy va stf phan chia thuy phoi IV. Cac mach mau phoi, ron phoi V. Nhu mo phoi VI. Cd hoanh VII. Trung that VIII. Tim Cau hoi liidng gia Phan tra ldi cau hoi ltfOng gia Tai lieu tham khao Bai 1 GIAI PHAU X QUANG BO XL/ONG TLf CHI MUC TIEU 1. MQ ta diiOc cau true cua xiicfng khdp binh thiibng. 2. Trinh bay chinh xac khodng cdch binh thitctng cua cac khe khdp trong c<3 the. 3. Mo ta diiOc cac giai doan xuat hi$n nhitng diem cot hod cua chi tren va chi diidi. 4. Tra Icti dung cac moc giai ph&u tren hinh ve va tren phim X quang cua cac hinh xUdng tit chi, khung chau da hoc. I. CAU TRTJC CUA Xl/dN G KHCfP BiNH THlTdNG Cau true cua xUdng gom mo xUdng dac, mo xUOng xop va tuy xUdng. XUdng xop bieu hien tren phim la cac thd xUdng co do can quang thap hdn mo xUdng dac xen ke cac phan tuy khong can quang, con xUdng dac thi co do can quang dong deu do cac thd xUdng day dac tao nen. Ve hinh thai thi xUdng dUdc chia lam ba loai: xUdng dai, xUdng ngln va xUdng det. 1. Xtfdng dai: gom co: - Dau xUdng: la to chiic xUdng xop dUdc bao boc bdi to chiic sun kh6p, co 16p vo xufdng rat mong bao boc. O tre em, dau xUdng dUdc bieu hien bang cac diem cot hoa ngan cach v6i than xUdng bdi sun tang trUdng (sun tiep hdp). Tre cang ldn do xUdng hoan thien dan nen dia sun tang trUdng ngay cang hep lai va mat di d ngUdi trUdng thanh. - Than xUdng: tif ngoai vao trong gom: + Mang xUdng: khong can quang, chi thay dUdc tren phim khi co phan Ung mang xUdng. + Vo xUdng: la to chUc xUdng dac. + Ong tuy chiia tuy va hau nhU khong can quang. - Dau than xUdng: la cho tiep noi giiia than xUdng va dau xUdng, co to chiic xUdng xop giong dau xufdng. 9 Bai 5. Giai phau X quang so mat xoang 68 I. Dai cUdng 68 II. Cac chieu the cci ban chup so xoang 69 III. Giai phau X quang 69 Cau hoi ltfdng gia 76 Bai 6. Giai phau X quang ngtfc 82 I. Thanh ngUc 82 II. Khi phe quan 82 III. Cac ranh lien thuy va sU phan chia thuy phoi 83 IV. Cac mach mau phoi, ron phoi 84 V. Nhu mo phoi 85 VI. Cd hoanh 85 VII. Trung that 85 VIII. Tim 86 Cau hoi lifdng gia 88 Phan tra lofi cau hoi ltfcfng gia 94 Tai lieu tham khao 110 8 B a il GIAI PHAU X QUANG BO Xl/ONG TIf CHI ■ MUC TIEU 1. Mo ta dUOc cau true cua xitcftig khdp hinh thubng. 2. Trinh bay chinh ocac khodng cach binh thitbng cua cac khe khdp trong cd the. 3. Mo ta diidc cac giai doan xuat hiqn nhitng diem cot hod cua chi tren va chi dxidi. 4. Tra Icti dung cac moc giai ph&u tren hinh ve va tren phim X quang cua cac hinh xUdng tti chi, khung chau da hoc. I. CAU TRUC CUAXI/CfNG KHCfP BiNH THl/dNG Cau true cua xUdng gom mo xUdng dac, mo xUdng xop va tuy xUdng. XUdng xop bieu hien tren phim la cac thd xUdng co do can quang thap hdn mo xUdng dac xen ke cac phan tuy khong can quang, con xUdng dac thi co do can quang dong deu do cac th6 xUdng day dac tao nen. Ve hinh thai thi xUdng dUdc chia lam ba loai: xUdng dai, xUdng ngln va xUdng det. 1. XifOng dai: gom co: - Dau xUdng: la to chiic xUdng xop dUdc bao boc bdi to chiic sun khdp, co 16p vo xUdng rat mong bao boc. O tre em, dau xUdng dUdc bieu hien bang cac diem cot hoa ngan cach vdi than xUdng bdi sun tang trUdng (sun tiep hdp). Tre cang ldn do xUdng hoan thien dan nen dia sun tang trUdng ngay cang hep lai va mat di d ngUdi trUdng thanh. - Than xUdng: tU ngoai vao trong gom: nv , + Mang xUdng: khong can quang, chi thay dUdc tren phim khi co phan Ung mang xUdng. + Vo xUdng: la to chUc xUdng dac. + Ong tuy chUa tuy va hau nhU khong can quang. - Dau than xUdng: la cho tiep noi giQa than xUdng va dau xUdng, co to chUc xUdng xop giong dau xUdng. 9 - Khe khdp bang sun khong can quang. Khe khdp tuy theo vi tri cd mot khoang cach binh thUdng, neu hep hdn binh thUdng la do viem khdp hoSc nhilm trung khdp, neu rong hdn binh thUdng la do tang tiet dich mang bao khdp. Hinh 1.1. So do khe khdp v£ sun tang trifdng Hinh 1.2. Sd do xi/dng dai d tre em 1. Sun khdp; 2. Dau xi/dng; 3. Hanh xi/dng (dau than xi/dng); 4. Ong tu;y; 5. Xi/dng dac; 6. Mang xUdng; 7. Sun tiep hop (sun tang tri/dng); 8. Than xi/dng s ' M 5 y I Hinh 1.3. Sd do xi/dng dai d ngi/di Idn 1. Mo xop; 2. Vo xi/dng; 3. Tuy xi/dng; 4. Oi/dng ki'nh than xi/dng; 5. Di/dng ki'nh ong tuy Hinh 1.4. Sd do tang tri/dng cua xi/dng theo chieu dai va chieu ngang Su tang trUdng theo chieu dai cua xUdng (1) la do sun tang trUdng d hai dau xUdng. Su tang trUdng theo chieu ngang cua xUdng (n) la do mang xUdng bao quanh than xUdng (Hinh 1.4). 10 NhGng yeu to anh hUcing den sU tang trUcing cua xUdng theo chieu dai chu yeu la do tuyen yen tilt ra nhufng klch thich to kich thich sU tang trUdng cua xUdng. Ngoai ra tuyen can giap cung anh hUcing den sU tang trUdng cua xUdng do tac dung tren sU chuyen hoa calci va phosphor. 2. Xtfcfng ngan va xufcfng det Chu yeu dUdc tao bdi xUdng xop va dUdc boc bdi vo xUdng mong. Tren phim X quang, xUdng ngln va xUdng det dUdc bieu hien bang ldp vo xUdng mong dam bao quanh va ben trong la xUdng xop co nhieu be th6 manh. Ngoai ra trong bo xUdng con co mot so xUdng phu d ngon tay, ngon chan, kh6p goi, co chan goi la xUdng hat vting, bieu hien tren phim X quang la hinh cua cac xUdng tron nho, bd ro net, nlm canh cac xUdng binh thUdng khac. II. KHOANG CACH BINH THl/ONG CUA CAC KHE KHOP TRONG CO THE - Vai: 4 mm - Khuyu: 3 mm - Co tay: 2 - 2,5 mm - Ban- ngon tay: 1,5 mm - L/c don: 3 - 5 mm - Lien dot song: (cang xuong dudi cang rong) 2 - 6 mm - Cung chau: 3 mm - Mu: 4 - 6 mm - Hang: 4 - 5 mm - Goi: 4 - 8 mm - Co chan: 3 - 4 mm - Ban chan ngon chan: 2 - 2,5 mm III. TUOI XlTONG VA SIT XUAT HIEN CAC DIEM COT HOA * Thdi ky bao thai Khi bao thai con trong bung me da co sU xuat hien cac than xUdng dai, xUdng got, xUdng sen, xUdng hop, dau du6i xUdng dui, dau tren xUdng canh tay va mam chay cua xUdng chay. * Sau khi sinh 11 1. Chi tren 1.1. Dau tren xitdng canh tay Xuat hien luc 1. Chom xi/dng canh tay: 3 thang 2. Cu I6n: 3 thang -1,5 nam (nur) 6 thang - 2 nam (nam) 3. Cu be: 3 - 5 nam Hinh 1.5. Thdi diem xuat hien cac diem cot hoa cua dau tren xtfdng canh tay Cac diem cot hoa nay dinh vao nhau luc 4 - 6 tuoi va dinh hoan toan vao than xUdng luc 17 - 20 tuoi d nti va 18 - 25 tuoi d nam. 1.2. Khuy 1. Chom con 2. Chom xirong quay 3. Mom tren loi cau trong 4. Rong roc 5. Mom khuyu 6. Mom tren loi cau ngoai 1. 1 -8 thang 2. 3 - 6 tuoi 3. 3 - 7 tuoi 4. 7-10 tuoi 5. 8-10 tuoi 6. 11-14 tuoi Dinh vao than xirong Luc 14-18 tuoi d ca nam va nur Hinh 1.6. Thdi diem xuat hien cac diem cot hoa cua vung khuyu 12 1.3. Co tay - ban tay 1. Xirong ca 2. Xi/ong moc 3. Xuong thap 4. Dau di/di xirong quay 5. Xi/dng nguyet 6. Xirong thuyen 7. Xirong thang 8. Xirong the 9. Dau di/di xirong try 10. Xirong dau 11. Dau gan dot xa ngor i cai in cai Xirong co tay Xirong ngon tay r <£) ® i ? 10 0^ 15 12. Dau gan dot gan ng< O 14 13. Dau gan xi/Ong ban thurl oo 14. Dau gan dot giufa cac ngon Il ls. Dau gan dot gan tir ngon II- V va dau xa xirong ban II- V Hinh 1.7. Thdi diem xuat hien cac diem cot hoa cua xi/ong cd tay - ban tay va ngon tay Xuat hien Dinh vao than xifcfng (1) 1 - 12 thang Cac xUdng co tay cot hoa hoan toan vao tuoi day thi. (2) 1 - 18 thang Cac diem cot hoa cua dau du6i xUOng (3) 6 thang 4 tuoi quay va xUdng tru dinh vao than xUdng (4) 3 - 18 thang luc 17 - 19 tuoi. (5) 6 thang 9 tuoi (6) + (7) 2 tuoi 91/2 tuoi (8) 1 - 101/2 tuoi (9) 4 - 9 tuoi (10) 61/2 - 16 1/2 tuoi (11) 1 - 11/2 tuoi (12) 2 - 3 tuoi (13) 1 - 3 1/2 tuoi (14) + (15) 2 - 3 tuoi 13 2. Chi dxidi 2.1. Viing hong Nganh tren xirong mu xuat hien b bao thai luc 5 thang tuc5i Nganh di/6i xutlng mu xuat hien b bao thai luc 3 - 4 thang tuoi 1 Xifdng canh chau da xuat hien b bao thai luc 8 thang tuoi 1. Nganh tren xi/dng mu; 4. Mau chuyen Idn 2. Nganh difdi xtfdng mu; 5. Mau chuyen be 3. Chom xtfdng dui 6. Xi/dng canh chau; Hinh 1.8. Thdi diem xuat hien cac diem cot hoa cua xirong vung hong Xuat hien Dinh vao than xtfdng (1) M6i sinh ->• Day thi (2) M6i sinh 4 - 8 tuoi (3) 6 - 8 thang tuoi -» 19 tuoi (nam) -> 18 tuoi (nuf) (4) 11/2 - 3 tuoi (nut) 17 tuoi 2 1/2 - 4 tuoi (nam) -> 18 tuoi (5) 9 - 13 tuoi -> 17 tuoi (nam) 16 tuoi (nut) (6) 15 - 20 tuoi -> 20 - 25 tuoi 2.2. Vung goi 1. Dau diidi xi/dng dui 2. Dau tren xi/dng chay 3. Chom mac 4. Xudng banh che Hinh 1.9. Thdi diem xuat hien cac diem cot hoa cua vung goi 14 Xuat hien (1) 6 bao thai 36 - 38 tuan (2) C) bao thai 40 - 42 tuan (3) 2 - 5 1/2 tuoi (4) 3 - 5 tuoi 2.3. Co chan - ban chan 1. Dau dirdi xi/dng mac 2. Dau di/di xtfdng chay 3. Xirong got 4. Xtfdng sen 5. Xi/dng hop 6. Xtfdng thuyen 7. Xtfdng chem Dinh vao than xtfofng 17 - 19 tuoi 16 - 19 tuoi 15 - 18 tuoi Tuoi day thi 10^ Hinh 1.10. Thdi diem xuat hien cac diem cot hoa cfia cac xi/ong co chan - ban chan Tat ca xtfdng ban chan deu co khi sinh ra. Xuat hien Dinh vao than xtfdng: (1) + (2) 6 thang - 2 tuoi 16 - 18 tuoi (3) 5 tuoi - 12 tuoi 12 - 22 tuoi (8) 6 thang - 12 tuoi 13 - 22 tuoi (9) 9 thang - 12 tuoi 12-22 tuoi (10) 12 thang - 12 tuoi 11 - 12 tuoi 3. Xtfdng tfc Toan bo xtfdng tfc se dinh vao nhau luc 30 - 70 tuoi. Can tfc -QQ Xuat hien 5 thang 6 thang Dinh vao luc 21 tuoi Cac dot than Cfc Mom mui kiem aa 7 thang ' 8 thang 9 thang 3 tuoi 19 thang - 6 tuoi Hinh 1.11. Thdi diem xuat hien cac diem cot hoa cOa xirong Cfc 15 IV. CHI TREN 1. Vai: phim nay giup thay ro kh6p giiia o chao va chom xtfdng canh tay. Thay 1/3 tren xtfdng canh tay, mom cung vai, 2/3 ngoai xtfdng don, xtfdng ba vai va mo mem. Hinh 1.12B. Hinh vai ttfthe trtfdc sau Hinh 1.12A. Sd do hinh vai ti/ the trtfdc sau 1. Kh6p dau don (Kh6p don vai, khdp cung don), 2. Mom cung vai; 3. Xirong don; 4. Chom xtfdng canh tay; 5. Mom qua; 6. O chao; 7. Goc tren xirong ba vai 8. Canh nach xtfdng ba vai 9. Xtfdng canh tay 10. Goc dtfdi xtfdng ba vai 2. Xtfdng canh tay 2.1. Thang: phim nay giup thay xtfdng canh tay va mo mem. 1. Chom xtfdng canh tay 2. Cu Idn 3. Cu be 4. Ranh gian cu 5. Co giai phau 6. Co phau thuat 7. Xtfdng canh tay 8. Mom tren loi cau ngoai 9. Chom con 10. Ho khuyu 11. Mom tren loi cau trong u . , , u- l. . , . * . Hinh 1.13B. Hinh xtfdng canh tay Hinh 1.13A. Sd do hinh xtfdng canh tay the thang ttf the thing 16 2.2. Nghieng: phim nay giup thay xtfdng canh tay va mo mem d htfdng nghieng. Hinh 1.14A. Sd do hinh xirong canh tay nghieng Hjnh 1 U B Hjnh ^ ^ tgy nghj§ng 1. Ranh gian cO 2. Chom xi/ong canh tay 3. CQ Idn 4. Cu be 5. Xi/ong canh tay 6. Rong roc 7. Chom con 3. Khuyu Thang: phim nay giup thay dau dtfdi xtfdng canh tay, dau tren xtfdng tru, 3.1. tren xtfdng quay va mo mem. dau Hinh 1.15A. So do hinh khuyu thing 1 . Mom tren loi cau ngoai 2. Chom con Hinh 1.15B. Hinh khuyu thang 3. Chom xirong quay 4. Co xi/ong quay 5. Xi/ong canh tay 6. Ho khuyu 7. Mom khuyu 8. Morn tren loi cau trong 9. R6ng roc 10. Mom vet xirong tru 17 3.2. Nghieng: phim nay giup thay ro mom khuyu, mom vet va khe khdp khuyu d htfdng nghieng. Hinh 1.16A. So do hinh khuyu nghieng 1. Rong roc; 2. Mom khuyu; 3. Xirong canh tay 4. Chom con; 5. Chom xirong quay; 6. Mom vet xirong tru; 7. Co xuong quay 4. Xtfdng cang tay Hinh 1.16B. Hinh khuyu nghieng 4.1. Thang: phim nay giup thay xUOng tru, xtfdng quay va mo mem. Hinh 1.17A. Sd do hinh cin g tay thing 1. Chom xuong quay; 2. Co xuong quay; 3. Xuong quay; 4. Xuong tru; 5. Mau (Mom) tram tru; 6. Mau (Mom) tram quay 18 Hinh 1.17B. Hinh cin g tay thing 4.2. Nghieng: phim nay giup thay xtfdng tru, xtfdng quay va mo mem d htfdng nghieng. Hinh 1.18A. Sd do hinh cin g tay nghieng 1. Mom khuyu 2. Mom vet 3. Chom xtfdng quay 4. Cd xtfdng quay 5. Xtfdng tru 6. Xtfdng quay 7. Mau tram tru 8. Mau tram quay 5. Co tay 5.1. Thang Hinh 1.19A. Sd do hinh co tay thing 1. Xtfdng ban tay I - V; 2. Xtfdng tru; 3. Xtfdng quay 4. Mau tram tru; 5. Mau tram quay; 6. Xtfdng thuyen 7. Xtfdng nguyet; 8. Xtfdng thap; 9. Xtfdng dau 10. Xtfdng thang; 11. Xtfdng the; 12. Xtfdng ca; 13. Xtfdng moc Hinh 1.18B. Hinh cing tay nghieng Hinh 1.19B. Hinh cd tay thing 19 5.2. Nghieng Hinh 1.20A. So do hinh cd tay nghieng 1. Xuong tru; 2. Xuong quay; 3. Cac xuong ban tay 4. Xuong the; 5. Xuong thang; 6. Xuong thuyen 7. Mau tram xuong quay; 8. Mau tram xuong tru 9. Xuong nguyet; 10. Xuong thap; 11. Xuong ca; 12. Xuong rroc 5.3. Chech Hinh 1.20B. Hinh cd tay nghieng Hinh 1.21 A. So do hinh cd tay chech Hinh 1.21B. Hinh cd tay chech 1. Xuong tru; 2. Xuong quay; 3. Mau tram xuong tru 4. Mau tram xuong quay; 5. Xuong thuyen; 6. Xuong nguyet 7. Xuong thap; 8. Xuong thang; 9. Xuong the 10. Xuong ca;11. Xuong moc; 12. Xuong ban tay thir I; 13. Xuong hat vimg 20 6. Ban tay 6.1. Thang Hinh 1.22A. So do hinh ban tay thing 1. Xi/ong ngon tay; 2. Xuong ban tay; 3. Xirong moc 4. Xi/ong thap; 5. Xirong dau; 6. Xi/ong nguyet 7. Mau tram xuong tru; 8. Xuong tru; 9. Xuong quay 10. Mau tram xuong quay; 11. Xuong thuyen 12. Xuong ca; 13. Xuong thang; 14. Xuong the 6.2. Nghieng Hinh 1.23A. So do hinh ban tay nghieng 1. Xuong quay; 2. Mau tram xtfong tru; 3. Xuong nguyet 4. Xuong thuyen; 5. Xuong thap; 6. Xuong thang 7. Xuong the; 8. Xuong ca; 9. XUOng moc 10. Cac xuong ban tay; 11. Cac xuong ngon tay Hinh 1.22B. Hinh ban tay thing Hinh 1.23B. Hinh ban tay nghieng 21 6.3. Chech Hinh 1.24A. So do hinh ban tay cheo Hinh 1.24B. Hinh ban tay chech cheo I. Xi/ong tru; 2. Mau tram xuong tru 3. Xuong thap; 4. Xuong moc 5. Xuong ca; 6. Cac xuong ban tay 7. Xuong thang; 8. Xuong the 9. Xuong thuyen; 10. Mau tram xuong quay II. Xuong nguyet; 12. Xuong quay V. CHI Dtrcfl 1. Khung chau 1.1. Thang: phim nay giup thay toan bo khung chau, phan tren xUOng dui va dac biet la de so sanh hai kh6p hang. Hinh 1.25A. So do hinh khung chau thing 1. Mao chau; 2. Gai chau tru6c tren; 3. Gai toa Hinh 1.25B. Hinh khung chau thing (Gai ngoi); 4. Mau chuyen I6n; 5. Co xuong dui; 6. Mau chuyen nho; 7. U ngoi; 8. Lo bjt; 9. Xuong cung; 10. Khdp cung canh chau; 11. Gai chau trudc dudi; 12. Khdp mu 22 C) ngtfdi ldn chu y dtfdng cung cd bit (dtfdng Shenton). Binh thtfdng dtfdng nay la mot dtfdng cong deu dan, khong gian doan. Neu dtfdng nay mat la co trat khdp hang. O tre em, ngtfdi ta dung sd do sau de chan doan trat khdp hang: ke dtfdng XX di qua goc dtfdi hai horn khdp hang. Ke hai dtfdng Y, Y va Y\ thing goc vdi dtfdng tren va di qua goc tren cua hom khdp hai ben. Diem cot hoa chom xtfdng dui binh thtfdng phai d goc dtfdi va trong tao nen bdi stf gap nhau cua cac dtfdng noi tren. Neu no nam cao hdn dtfdng XX’ hoac d ngoai cac dtfdng Y, Y ’ va Yj, Y\ la cd trat khdp hang. 1.2. Nghieng Hinh 1.26. Di/dng cung co bjt (dUdng Shenton) Hinh 1.27. Moc Mon vj Hong trang Hinh 4.4A. Sd do hinh da day chech trudc phai Hinh 4.4B. Hinh da day chech trudc phai 58 Hinh 4.5A. So do hinh da day nghieng Hinh 4.5B. Hinh da day nghieng 1. Cd hoanh 2. Nep niem mac 3. Mon vj 4. Goc bd cong nho Thang 5. Thi/c quan 6. Tam vj 7. Hanh ta trang 8. Ta trang 9. H6ng trang Nghieng Da day nam ngang Da day th in g dtfng Da day hinh thac Hinh 4.6. C ac hinh thai cua da day 59 Hinh 4.7. Niem mac da day binh thtfdng a. Niem mac da day; b. Ta trang; c. Niem mac day hanh ta trang d. Lat cat ngang da day: 1. Mat sau; 2. Mat tri/dc; 3. Niem mac; 4. Ranh niem mac 2.3. Ruot non 2.3.1. Dinh khu: cac quai hong trang cuon lai b vung mang stfdn trai dtfdi bd cong ldn da day, cac quai hoi trang nSm trong vung ha vi va ho' chau phai. 2.3.2. Hinh thdi: hSng trang co do ldn 2 - 3 cm, cac nep gap nam sat nhau va rat manh, gio'ng hinh la dtfdng xi. Hoi trang hep hdn, chi tit 1 - 2 cm va co it nep gap hdn. O tinh trang binh thtfdng, cac quai ruot non de di dong va khi ep bSng bong thi de dan trai ra. niem mac hong trang niem mac hoi trang Hinh 4.9. Niem mac ruot non binh thtfdng Hinh 4.8. Hinh ruot non sau khi uong thuoc can quang 2.4. Dai trang 2.4.1. Hinh dai trang day thuoc Dai trang dtfdc chia thanh bon phan: dai trang len nam tti manh trang den 1/4 tren ben phai o bung, ndi no htidng vao trong va ra trtidc tai goc gan. Dai trang ngang la phan dai nha't cua dai trang. No nam cl phan trtfdc tren cua o 60 bung tit phai sang trai, roi cong vong xuong dutfi va ra sau. Dai trang xuong nam d phia trai o bung va keo dai xuong dtfdi tti goc lach den khung chau ndi no trd thanh dai trang sigma (dai trang chau hong). Dai trang sigma nam d khoang tti mao chau hoac gai chau trtfdc dtfdi cho den S3 va noi vdi trtfc trang tai diem nay. Do n^m d vi tri khung chau nen doi khi dai trang sigma con dtfdc goi la dai trang chau. Trtfc trang la doan cuoi cua dai trang, dai khoang 15 cm. Trtfc trang n&m trtfdc xtfdng cut, cong xuong dtfdi va ra trtfdc tao thanh bong trtfc trang. Ngay dtfdi cho nay trtfc trang lai doi htfdng di xuong dtfdi va ra sau. Can phai chu y den dtfdng cong cd the hoc cua trtfc trang de tranh lam thung thanh trtfc trang khi thut thao. Doan cuoi cua trtfc trang la hau mon. Kich thtfdc dai trang doan manh trang co dtfdng kinh cd 6 cm toi da 9 cm; dai trang len nho hdn con khoang 5 cm co nhtfng ranh nep; dtfdng kinh dai trang ngang cd 4 cm; dai trang xuong dtfdng kinh cd 3 - 4 cm, bau trtfc trang nd ra tti 6 - 9 cm. Cac ranh nep nhieu d dai trang len va dai trang ngang, giam dan khi xuong dai trang sigma. Binh thtfdng bd trong dai trang rat deu, khong co hinh rang ctfa, neu co la co van de. Dai trang goc lach 1 y m v- - * x Dai trang ngangr/ J jj !■/ Dai trang len - i, ' Z -S ; A "V' > } V ,.. Dai trang - / AU.y-Jh' * r. xuong J Manh trang • j <-N - - K - / . y "•■‘ X/-* " ' 'i 7 ' /- r S L-S * / /' > v-v V \ ~ -« > Trifc Y ' trang Dai trang sigma Hinh 4.10A. Sd do hinh dai trang Hinh 4.10B. Hinh dai trang day thuoc can quang 2.4.2. Hinh dai trang sau khi thao thuoc can quang hoac hinh dai trang sau khi di cau Hinh chi dat yeu cau khi long dai trang ttf khep lai hoan toan, gitf lai dtfdc mot ldp mong baryt gitia cac nep niem mac. Binh thtfdng thi dai trang sigma va dai trang ngang chuyen xuong phia dtfdi khi thao thuoc. 61 2.4.3. Hinh dai trang doi quang kep Cac phim bdm hdi lam noi ro hinh bd ruot bdi mot diidng lien va can quang. Tat ca nhting bat thildng cua be mat niem mac loi len hay lom xuong deu diidc thay dil6i dang cac vet hay cac vung can quang. Hinh 4.11. Hinh khung dai trang sau khi thao thuoc can quang Hinh 4.12. Hinh dai trang doi quang kep II. HE GAN MAT 1. Dai ctidng Hinh 4.13. NhOmg cho that binh thi/dng cua khung dai trang 1. Cannon’s ring; 2. Hirsch; 3. Busi; 4. Payr - Strauss; 5. Balli; 6. Moultier Cac phiidng phap chup can quang diidng mat thong thildng nhil: uong thuoc can quang, chlch thuoc can quang qua diidng tlnh mach khong con diidc ap dung ntia ke tti khi co sieu am va cat 16p dien toan. PhUdng phap chup diidng mat xuyen qua da, qua gan hien chi con dung trong X quang can thiep. Phiidng phap chup diidng mat qua ong Kehr de kiem tra sii lilu thong cua mat qua ong dan mat chinh va tim soi con sot lai trildc khi rut o'ng dan lilu la phiidng phap van con diidc ap dung cho den nay. 62 2. Giai phau X quang ✓ + Ong gan chung dai 3 - 4 cm. a' + Ong tui mat dai 3 - 4 cm. + Ong mat chung dai 7,5 cm. + Tui mat dai 7 - 10 cm, rong khoang 2,5 cm. Muoi va ntfdc bi hap thu bdi thanh tui mat trong khi mat khong bi hap thu, do do dtfa den tinh trang co dong bilirubin gap 20 lan khi dtfdc tao ra d gan, cholesterol gap 5-10 lan. Than kinh phe vi (X) kich thich co bop tui mat va lam dan cd vong Oddi d co tui mat. Khi co mot chat beo xuong ruot non kich thich niem mac ta trang, thi chat cholecystokinin dtfdc thanh lap va phong thich vao mau kich thich co bop tui mat (nguyen ly btfa an Boyden). Khi tui mat bi viem, chat can quang bai tiet nhieu d mat va tui mat se gitf chat can quang lau hdn (do stf tai hap thu chat can quang d thanh tui mat bi viem vao mau va trd lai qua gan). Hinh 4.14A. Sd do diidng mat 1. Ong gan phai 2. Ong tui mat Hinh 4.14B. Hinh tui mat can quang 3. Tui mat 5. Ong gan chung 4. Ong gan trai 6. Ong mat chung 63 Ong gan phai Ong Kehr Ong tuy ii Ta trang Hinh 4.15A. Sd do hinh dudng mat qua ong Kehr CAU HOI LUONG GIA Dien vao cho trong Hinh 4.15B. Hinh di/dng mat qua ong Kehr 1. Tren phim bung khong chuan bi, ta thay cac xUdng gom: 1.................................................................. 2.................................................... 3 4 2. Cd that lUng co hai dac diem la: 1.................................................................... 2..................................................... 3. Bon cho hep sinh ly cua thUc quan gom: 1.................................................................. 2................................................. 3 4 4. Thtfc quan gom ba doan la: 1 ....................................................................................................................................................................... 64