Đạo Làm Người Và Tài Xử Thế: Vuông Và Tròn PDF EPUB

" Đạo Làm Người Và Tài Xử Thế: Vuông Và Tròn PDF EPUB 🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Đạo Làm Người Và Tài Xử Thế: Vuông Và Tròn PDF EPUB Ebooks Nhóm Zalo ĐINH VIỄN TRÍ - ĐÔNG PHƯƠNG TRI NGỌC ANH dịch ----- ĐẠO LÀM NGƯỜI VÀ TÀI XỬ THẾ (VUÔNG VÀ TRÒN) ----- Dịch từ nguyên bản tiếng Trung Quốc, NXB Nhân dân Nội Mông Cổ, tháng 12 năm 2000 ----- NHÀ XUẤT BẢN VĂN HÓA - THÔNG TIN Hà Nội - 2003 ----- Xin gửi lời cám ơn chân thành đến các thành viên đã hỗ trợ hoàn thành dự án này. Chỉnh sửa: tonoth, Anon914, 2tbp, Minh Thu, prof duong cam, ffffff. Biên tập: tonoth, Minh Thu, prof duong cam, Hunter, ffffff. Hỗ trợ: Goóc-ba-chốp, tonoth, ffffff. Nguồn: voz.vn ----- MỤC LỤC Lời Nói Đầu Mở Đầu Phần Thứ Nhất: Phẩm Chất Chương 1: Chiếc Chìa Khoá Vàng Để Đi Tới Thành Công Tiết 1: Tự Tin Tiết 2: Dũng Khí Tiết 3: Lòng Nhiệt Tình Chương 2: Sự Tu Dưỡng Của Người Thành Công Tiết 1: Tạo Lập Tình Người Tiết 2: Giữ Gìn Sự Tôn Nghiêm Của Nhân Cách Tiết 3: Tu Dưỡng Xử Thế Chương 3: Chữa Trị Tâm Lý Tiết 1: Cởi Bỏ Gông Xiềng Tâm Lý Tiết 2: Khắc Phục Sự Ức Chế Phần Thứ Hai: Kỹ Xảo Chương 1: Xoá Bỏ Tâm Lý Đề Phòng Tiết 1: Dựng Lên Những Tình Huống Giao Tiếp Hay Tiết 2: Xoá Bỏ Tâm Lý Đề Phòng Tiết 3: Phương Pháp Dẫn Dắt Trong Cuộc Nói Chuyện Chương 2: Phương Pháp Kỳ Diệu: Đầu Tư Tình Cảm Chương 3: Thỏa Mãn Sự Đói Khát Nhân Tính Tiết 1: Uy Lực Của Việc Khen Ngợi Tiết 2: Kỹ Xảo Phê Bình Tiết 3: Cách Giành Thắng Lợi Trong Cuộc Tranh Luận Chương 4: Bí Quyết Giúp Bạn Thành Công Chương 5: Tăng Sức Hấp Dẫn Của Bạn Nghệ Thuật Quảng Cáo Mục Lục LỜI NÓI ĐẦU Nếu bạn dành chút thời gian đọc lời nói đầu của cuốn sách này, chúng tôi tin rằng bạn sẽ cảm thấy hứng thú với nó hoặc ít nhất là cuộc sống của bạn sẽ có những thay đổi. Lời răn cho con người Bạn đã nhìn thấy đồng tiền của thời Thanh chưa? - Một đồng tiền nho nhỏ hình tròn, có một cái lỗ vuông ở giữa. Đó là lời răn của một ông già đã trải qua bao thăng trầm của cuộc đời, mang trong mình một hoài bão lớn đối với sự nghiệp của tôi, tặng cho tôi trước khi đi Thâm Quyến. Khi đó tôi không thể hiểu được, nhưng những hiện thực trong cuộc sống khiến tôi bị gục ngã, khi bắt đầu phải đối mặt với sự gian khổ của con người, cảm thấy cuộc sống không phải dễ dàng chế ngự được, tôi lại lấy cái đồng tiền ấy ra, lúc đó tôi chợt hiểu đạo lý hàm chứa trong đồng tiền khô khan đó mà tìm lại được ý nghĩa của cuộc sống. Thì ra tất cả những thất bại của tôi, những gian khổ của tôi đều là do tôi không hiểu được cái ý nghĩa sâu xa của đạo lý trong đồng tiền kia. Cái đạo lý mà đồng tiền kia muốn nói lên là đạo lý làm người phải ngoài tròn, trong vuông. Vuông chính là cái chính khí, các phẩm chất của đạo làm người. Tròn đó chính là sự lão luyện, thông hiểu cuộc đời. Cũng giống như con người đi trên đường, nếu không thể đi thẳng được thì phải tìm cách đi vòng. Một người nếu như chỉ biết vuông thì sẽ cứng nhắc như một thanh thép, nếu tìm cách uốn, có thể nó sẽ gãy, nhưng nếu một con người mà các mặt đều tròn, trơn trượt chỉ muốn phần hơn về mình, phần thiệt về người khác thì chẳng ai muốn làm bạn với. Con người như vậy cũng thường là những người thất bại trong cuộc đời, làm người phải có vuông có tròn. Ngoài tròn trong vuông cần phải trở thành “lời răn” cho mỗi con người. Đó cũng chính là những điều mà cuốn sách này muốn mang đến cho bạn đọc. 1. Vuông - chính là nền tảng của đạo làm người. Chúng ta từ nhỏ sống trong gia đình và nhà trường đều được giáo dục là làm người phải lương thiện, chính trực nhưng khi chúng ta bước ra ngoài xã hội thì lại phát hiện thấy rằng cuộc đời không như ta vẫn nghĩ, vậy nên trong ta đổ vỡ tất cả, chúng ta do dự, bàng hoàng, thậm chí hoài nghi những gì chúng ta được giáo dục, nghi ngờ rằng làm người mà phải “vuông” là ngu ngốc. Trên thực tế, vuông chính là nền tảng của đạo làm người, là nền tảng của đạo làm người chân chính. Trên thế gian này được yêu mến nhất chính là những người như vậy chứ không phải là chỉ có cái linh hồn vuông đơn thuần. Một trong những nguyên nhân mà tiểu thuyết Võ Đả (truyện chưởng) có thể được hoan nghênh như vậy là nó đã ca tụng tinh thần nghĩa hiệp. Người không có cái “vuông” ấy thì sẽ không được xã hội chấp nhận, sẽ không thể đạt những thành công lớn lao. Nhưng con người mà chỉ có vuông thôi thì chưa đủ, cần phải có “tròn”, cần phải biết những kỹ xảo đối nhân xử thế mới tránh được những hoàn cảnh bất lợi cho mình. Nhưng kỹ xảo đơn thuần thì mới chỉ là ở bậc thấp, một cuốn sách nếu chỉ ca ngợi cái kỹ xảo mà không ca ngợi cái phẩm chất của con người thì cuốn sách ấy cũng chỉ ở bậc thấp mà thôi; một con người nếu chỉ nhắm mắt lao vào học, rèn luyện cái kỹ xảo đó mà không chú ý đến tu dưỡng phẩm chất thì con người đó cũng chỉ ở bậc thấp mà thôi. Chúng ta không thể vì kỹ xảo mà “kỹ xảo”, mục đích chủ yếu của việc học tập cái kỹ xảo đó là nắm được phương pháp, tu dưỡng phẩm chất. Bên ngoài của một con người là sự phản ánh cái bên trong của con người đó, bên trong không có cái gì cả thì cũng không thể có cái gì thể hiện ra bên ngoài được, bên trong có thì tự nhiên sẽ biểu lộ ra bên ngoài. Con người có tâm linh kiệt xuất, hành vi kiệt xuất, nội tâm cao đẹp thì khí chất mới tốt đẹp được. Khí chất, năng lực của con người chính là do phẩm chất bên trong con người quyết định. Ví như trong quân đội, người làm công tác tham mưu chỉ cần có mưu kế, còn quyết định là Tư lệnh. Đối với con người mà nói, kỹ xảo chỉ là phương pháp và cách thức, quyết định sự thành bại lại là phẩm chất. “Vĩ nhân” sở dĩ có thể trở thành vĩ nhân, về cơ bản họ không khác những người bình thường, chỉ có khác là họ có một phẩm chất vĩ đại. Lý Bạch đã nói: “Trời sinh ra ta có tài tất phải hữu dụng”. Cái tài ở đây không phải là tài hoa mà là phẩm chất, một người có phẩm chất ưu tú, cho dù có ở trong hoàn cảnh nào, điều kiện như thế nào đều có thể vượt qua người bình thường khác. Hoàn cảnh điều kiện chỉ có thể ảnh hưởng tới mức độ của thành công chứ không thể ngăn cản người đó đi tới thành công. Một con người nếu như muốn thành sự nghiệp, cần phải hiểu được quy tắc đối nhân xử thế, cần phải có niềm tin, và quan trọng nhất là phải có một phẩm chất tốt. Trên thực tế thì chúng ta ai mà chẳng muốn có một khí chất, phẩm chất tốt, một sức hút, một sự thành thục mà tất cả những cái đó thể hiện trên một trình độ cao chính là phẩm chất. Nhưng phẩm chất, khí chất và sức hút lại là những thứ rất trừu tượng, vì trừu tượng nên con người thường là không nhìn thấy nó, không sờ thấy nó. Cuốn sách này giới thiệu đến bạn đọc với một cố gắng nhằm cụ thể hoá nó hơn, làm cho bạn đọc có thể nhìn thấy nó, cảm nhận nó, hiểu được cần phải nỗ lực ra sao, làm như thế nào. Tôi có một tham vọng là sau khi đọc xong cuốn sách này có thể làm cho khí chất, phẩm chất, năng lực của các bạn có ít nhiều tiến bộ. 2. Tròn - chính là đạo xử thế ở đời. Một danh ca nổi tiếng của Hồng Kông tên là Khâu Mỹ Vân đã từng là Á hậu thứ hai, trong cuộc thi hoa hậu, một phóng viên có nêu một câu hỏi khiếm nhã rằng: “Khi cô đi học, thành tích học tập rất tồi, phải chăng đó là một vấn đề rất gai góc đối với cô”. Nhưng câu trả lời của Mỹ Vân lại khiến cho chúng ta phải suy nghĩ: “Các anh có để ý không, những người có thành tích học tập đứng hàng đầu sau khi tốt nghiệp họ làm gì? Có thể trở thành kỹ sư xây dựng, luật sư, bác sĩ, còn những người có thành tích học tập chỉ ở hàng thứ hai thì sao, đa số họ trở thành những ông chủ trong các ngành đó”. Người có thành tích học tập đứng đầu thì làm công nhân, kẻ học tập chỉ đứng hàng thứ hai thì làm ông chủ, nhìn lại các bạn học của tôi thời đại học, trung học, thậm chí tiểu học, những người nổi tiếng nhất thì lại là những người học tập chỉ đứng hàng thứ hai, thậm chí là hàng thứ ba, còn những người học tập đứng hàng đầu thì khi ra xã hội lại không hề xuất chúng, vì sao vậy? Chính là vì những người học tập giỏi ấy quá chú trọng vào chuyên môn nghiệp vụ, mà quên rằng làm người thì phải có cái “tròn”, và trong cuộc sống con người cần phải hiểu điều đó. Sự thành công của một con người chủ yếu dựa vào cái gì? Bạn hãy quan sát những người xung quanh bạn, những giám đốc, quản đốc thành công, thậm chí là những kỹ sư, luật sư, bác sĩ là những người mà công việc của họ có tính chuyên môn rất cao, thành công của họ có phải là do trình độ chuyên môn kỹ thuật của họ cao hay không? Đáp án là không phải hoàn toàn như vậy. Thành công của họ, phần lớn là do họ giỏi về giao tiếp, biết cách mở mang quan hệ. Cũng như hạnh phúc gia đình không chỉ đơn thuần là dựa vào nhan sắc của người vợ hay là vẻ anh tuấn hào hoa của người chồng, một gia đình hạnh phúc là một gia đình mà hai bên quan tâm chăm sóc nhau, hoà hợp và hiểu nhau. Một nhà ngoại giao nổi tiếng của Mỹ đã từng nói: “Sự thành công của một con người chỉ có 15% là dựa vào trình độ khoa học chuyên môn nghiệp vụ, 85% là dựa vào sự giao tiếp và các mối quan hệ, tài ăn nói và bản lĩnh của người đó”. Nhưng sự giáo dục của chúng ta lại quá chú trọng đến cái 15% đó mà không hề coi trọng cái 85% kia, trên thực tế, 85% đó có vai trò vô cùng quan trọng đối với chúng ta. Xin lấy một ví dụ đơn giản minh họa, nếu như bạn nói với người láng giềng là: “Nhà tôi có một chậu hoa, anh tỉa nó giúp tôi được chứ?”, thì người hàng xóm sẽ không bao giờ muốn giúp bạn, ngược lại nếu như bạn nói: “Tôi nghe nói các chậu hoa nhà anh tỉa rất đẹp, trong lĩnh vực này anh quả là có tay nghề cao, nhà tôi cũng có một chậu hoa, anh có thể hướng dẫn tôi làm như thế nào cho đẹp được không?”, như vậy anh ta nhất định sẽ rất vui lòng giúp đỡ bạn. Tương tự, cách nói không giống nhau thì kết quả mang lại cũng không giống nhau, đó chính là tác dụng của kỹ xảo. Năm 1924, đoàn giảng viên của trường đại học Harvard của Mỹ đã tiến hành một thực nghiệm “Làm thế nào để tăng sản lượng” tại một nhà máy ở Chicago lần đầu tiên cho thấy, mấu chốt là ở chỗ quan hệ giữa con người với con người. Từ đó về sau, mọi người đều nhận thấy rằng thành công trong sự nghiệp, hạnh phúc gia đình, niềm vui trong cuộc sống đều có mối quan hệ chặt chẽ với việc quan hệ giữa con người với con người mà kỹ năng trong quan hệ giao tiếp làm cho bạn trong quá trình giao tiếp với người khác như cá gặp nước, là một thứ vũ khí lợi hại trong thực tế cuộc sống của chính bạn. Cuốn sách này muốn bạn trên cơ sở cái “vuông” mà sử dụng cái “tròn” một cách linh hoạt, nắm vững được kỹ xảo trong quan hệ giao tiếp. 3. Nắm được nhân tính là nguồn gốc vạn cái “tròn” Con người sống trong xã hội không thể không giao tiếp với mọi người, không thể không coi trọng vấn đề quan hệ giao tiếp, mà kỹ xảo trong quan hệ giao tiếp chính là một thứ dầu bôi trơn cho quan hệ và giao tiếp. Nhưng có thể nói rằng, kỹ xảo quan hệ giao tiếp lại thiên biến vạn hoá, vậy chúng ta làm thế nào để vận dụng nó đây? Tôi đã từng gặp một quý cô viết một dòng như sau trên báo: “Hiểu trái tim đàn ông như mò kim đáy bể”, nhưng thật kỳ lạ lại có một quý ông nói với tôi rằng: “Hiểu trái tim đàn bà như mò kim đáy bể”, chẳng lẽ khó có thể hiểu được trái tim của con người như vậy sao? Bạn hãy quan sát những người thành công trong xã hội này, đàn ông hay đàn bà, phương pháp của họ tuy rằng thiên biến vạn hoá, mỗi người một vẻ nhưng vạn biến không bỏ cái gốc, họ đều vận dụng rất giỏi cơ sở tâm lý con người. Loài người là do động vật tiến hoá mà nên, cùng sống trong cái thế gian này, điều đó đã quyết định cái bản tính chung của con người tức là nhân tính. Hiểu được nhân tính, vận dụng nhân tính chính là kỹ xảo, là nguồn gốc của phương pháp. Nhân tính là cái gì? Hưu Mạc nói: “Nhân tính chính là sự tự tư” nhưng đối với vấn đề nhân tính; sự phân tích mổ xẻ có hệ thống nhất có lẽ là của một nhà tâm lý nhân bản Mỹ. Ông ta cho rằng, loài người sống trong xã hội với rất nhiều động cơ khác nhau đều có nguồn gốc do di truyền, do nhu cầu của bản năng. Ông chia nhu cầu cơ bản của con người thành 5 loại như sau: A. Nhu cầu sinh lý: ăn uống, ngủ, đời sống tình dục. B. Nhu cầu an toàn: sinh mạng, tài sản. C. Nhu cầu tình cảm: cho và nhận tình yêu. D. Nhu cầu được tôn trọng: tôn trọng bản thân và người khác. E. Nhu cầu được làm việc. Nhu cầu cao cấp phải có cơ sở là nhu cầu bậc thấp, khi một nhu cầu nào đó được đáp ứng thì người đó càng có nhu cầu cao hơn bởi vì nhu cầu điều kiện hoàn cảnh xã hội ngày càng phát triển cao đóng vai trò chủ đạo. Đó chính là nhân tính và cũng là căn cứ tâm lý học của cuốn sách này. Hiểu rõ về nhân tính, biết tận dụng nhân tính sẽ giúp cho bạn luôn thành công. TÁC GIẢ MỞ ĐẦU 1. Khơi dậy mong muốn thành công Tôi đến Thâm Quyến, người Thâm Quyến nói tôi là người nơi khác đến, nhưng khi tôi trở về nhà thì người ở nhà lại nói tôi là người ở Thâm Quyến làm cho tôi cũng không biết là mình là người ở đâu nữa nhưng tôi rất thích Thâm Quyến, tự hào mình là người Thâm Quyến. Còn nhớ cảm giác lần đầu tiên đến Thâm Quyến, ngồi trên tàu hoả từ Quảng Châu đến Thâm Quyến mấy chục giờ đồng hồ, tôi đã đói mềm. Nhìn người đầu bếp bên đường nướng chân gà vàng rộm, thơm nức, thật muốn mua một chiếc, nhưng nghĩ đến số tiền có trong túi của mình, tính toán phải tìm việc ở Thâm Quyến mấy chục ngày, hơn nữa người ta nói rằng ở Thâm Quyến mọi thứ rất đắt vì vậy đành nuốt nước bọt bước đi, thậm chí đến cái đùi gà cũng không dám hỏi giá. Cái cảm giác đó đến tận ngày hôm nay tôi vẫn thấy như mới ngày hôm qua đây thôi, từ hôm đó tôi tự nói với mình, làm người phải sống cho ra sống, không thể làm ăn mày của cuộc đời. Quả thực ở Thâm Quyến luôn có một áp lực khiến cho bạn không thể ngừng phấn đấu. Cùng làm người giống nhau họ mở quán bar, sàn nhảy cao cấp mà bản thân mình thì lại thấp kém. Các thứ đồ dùng đắt tiền họ dám dùng, mà tại sao mình không dám mua? Vì sao người khác có thể hưởng thụ một cuộc sống vật chất cao cấp mà bản thân mình lại phải chấp nhận một cuộc sống tầm thường? Nghĩ như vậy không cảm thấy uất ức sao? Cùng làm người thì không được thua kém ai, dù là làm việc như điên cũng không được lạc hậu so với người khác. Tôi cùng với một người ở trong lục địa khi bước vào một cửa hàng, người đó đột nhiên hỏi tôi rằng: “Nhìn thấy cảnh phồn hoa của Thâm Quyến bạn có cảm giác gì?”, tôi chỉ nói là: “Không thể diễn tả hết được”. Anh ấy nói, cảm tưởng của anh ấy rất đơn giản là “Muốn đi cướp nhà băng”. Tuy đó chỉ là câu nói vui, nhưng quả thực là Thâm Quyến sẽ làm cho bạn không ngừng phải phấn đấu, mãi mãi muốn vượt lên. Thành công bắt nguồn từ những mong muốn mãnh liệt, ôm ấp sự vật lộn và tranh đấu để tìm thấy chính mình, cuối cùng đã vượt lên được chính mình. Con người muốn thành công thì phải có một tinh thần phấn đấu vươn lên không ngừng, cái tinh thần đó mạnh hay yếu là do sự mong muốn thành công của bạn lớn hay nhỏ. Sống ở trên đời làm một kẻ tuấn kiệt, chết đi tất trở thành kẻ anh hùng. Mỗi ngày mua một hào, hai hào rau cũng phải mặc cả lên xuống, mỗi tuần phải tiết kiệm nhịn ăn nhịn mặc để mua các thứ đồ gia dụng trong nhà, một cuộc sống như vậy không làm cho con người ta thất vọng sao? Sao không cố gắng làm việc, ra sức thể hiện giá trị của bản thân. Làm người thì phải làm kẻ mạnh, không thể thua kém người khác được. Bây giờ, mỗi ngày trên đường có biết bao nhiêu chiếc ô tô chạy qua, chúng ta không giàu có không phải là điều đáng bi quan, điều đáng bi quan là chúng ta không có ý chí phấn đấu vươn lên trở thành người giàu có. Bi kịch lớn nhất của con người chính là mọi hy vọng đều tiêu tan. Ai cũng có những mơ ước, nguyện vọng, nếu không có mơ ước thì cuộc sống không còn giá trị gì nữa. 2. Động não, đó là điều ghi khắc của kẻ thành công. Bộ máy hữu hiệu nhất, thần kỳ nhất trên thế gian này là bộ não của con người và hệ thống thần kinh. Bộ não và hệ thần kinh, do các tế bào nhỏ bé phát triển lên, tuy nó chỉ nặng vài trăm gam nhưng nó đã trải qua hàng tỷ năm tiến hoá, cơ năng của nó thì không có một thứ máy móc nào trên thế giới có thể so bì được. Nhà sinh vật vật lý học người Anh trong những năm 80 đã nghiên cứu và cho rằng: nếu như muốn chế tạo một cái máy có bộ nhớ và hệ thống thần kinh như của con người cần phải dùng hàng tỷ linh kiện điện tử, chiếm diện tích bằng hai quả địa cầu của chúng ta đang sống, lượng dây dùng cho việc đó cũng phải tới hàng triệu mét. Bộ não và hệ thống thần kinh của con người chính là điểm tựa cho sự sinh tồn và phát triển của nhân loại, là một bằng chứng về địa vị thống trị trên trái đất này của loài người. Bộ não và hệ thống thần kinh chính là một cơ quan bổ trợ hữu hiệu cho mỗi chúng ta có thể đi tới thành công. Một nhà nghiên cứu tâm lý học người Mỹ qua nghiên cứu đã nhận thấy bộ não và hệ thần kinh của con người có thể hỗ trợ cho con người phân tích hoàn cảnh, lựa chọn mục tiêu, phương pháp, sửa chữa những sai lầm khuyết điểm, đưa chúng ta tới thành công. Mỗi chúng ta đều có một cơ quan thần kỳ như vậy. Mấy chốt của thành công là chúng ta phải biết vận dụng nó. Napoleon đã từng viết một cuốn sách nhan đề “Suy nghĩ về con đường để trở nên giàu có”, tôi không khuyến khích bạn chỉ đọc cuốn sách đó mà bạn nên nghiên cứu cuốn sách đó. Cuốn sách sau khi xuất bản đã được in tái bản nhiều lần, được đông đảo bạn đọc hoan nghênh, bởi vì nó đã chỉ ra cho chúng ta thấy chúng ta phải làm thế nào để phát huy được nguồn tài nguyên vốn có quý giá của chúng ta, đó chính là bộ não. Chúng ta muốn có được thành công như thế nào thì cũng phải sử dụng đến bộ não. “Chỉ có suy nghĩ mới có thể tranh thủ được cơ hội, mới có thể đạt được thành công”. Napoleon có lần đến thăm một giáo sư nhưng lại sống bằng nghề buôn bán, bị người thư ký của vị giáo sư đó ngăn lại, ông rất lấy làm ngạc nhiên: “Một người có danh vọng và địa vị như ta đến thăm giáo sư mà lại bị cản trở sao?”. Người thư ký trả lời: “Cho dù là ai kể cả tổng thống đương nhiệm của Mỹ cũng phải đợi 2 tiếng”. Vị giáo sư cho biết, ông ta có một gian phòng đặc biệt, bên trong sơn toàn một màu đen, không bài trí gì cả chỉ có một cái giường gấp, mỗi ngày ông ta đều nằm ở cái giường đó trong 2 giờ đồng hồ, trong thời gian đó ông ta suy nghĩ mọi việc, và mọi sáng kiến của ông ta đều từ đó mà ra vì vậy thời gian đó không ai có thể được gặp. Napoleon nghe xong chợt hiểu ra rằng, vận dụng sự suy nghĩ mới chính là bí quyết thành công của con người, thế nên mới cho ra đời cuốn sách nổi tiếng đó. Nhà triết học cổ đại Hy Lạp đã nói: “Tôi suy nghĩ tức là tôi tồn tại”, cái gì làm cho bạn là chính bạn, nếu xem xét dưới góc độ hoá học, ngoại trừ một số chất hoá học, 80% còn lại của cơ thể bạn là nước. Bạn chỉ có thể trở thành một con người chính là bạn có tư duy. Tư duy có sức sáng tạo rất lớn nó cho phép chúng ta có thể có được một cuộc sống vật chất phong phú và một trình độ khoa học tiên tiến, nó làm thay đổi quá khứ, hiện tại cũng như tương lai của chính chúng ta. Có một lần ngồi nói chuyện với một người trên tàu hoả. Anh ta hỏi tôi: “Anh đi đâu?”. “Đi Thâm Quyến”. “Đi Thâm Quyến làm gì?”. Tôi nói đùa: “Kiếm tiền”. “Kiếm tiền? Kiếm tiền thì vì sao lại phải đến Thâm Quyến? Trên cái trái đất này, lớn nhất là tiền, bay lượn trên không trung cũng là tiền, treo trên trời cũng là tiền, chỉ có điều là anh có biết lấy nó không thôi”. Câu nói đó thật vĩ đại. Bạn có cảm thấy vĩ đại không? Cái “kiếm tiền” anh ta nói đó là ám chỉ tới sự thành công. Ý anh ta nói là trên cái thế gian này, cơ hội để thành công có rất nhiều, vấn đề là ở chỗ bạn có biết vận dụng bộ não của mình để nắm lấy cơ hội hay không mà thôi. Nhớ lại, tôi và một người bạn mở một công ty, chúng tôi khi đó chỉ có rất ít vốn, thành lập công ty trong điều kiện khó khăn như vậy, một mặt tất nhiên là chúng tôi có một tinh thần không sợ khó khăn gian khổ, mặt khác chúng tôi đã phải vận dụng bộ não của mình một cách tối đa. Trong số vô vàn các công ty, chúng tôi phải làm như thế nào để có thể thành công, làm thế nào để có thể được sự ủng hộ và sự tín nhiệm của mọi người. Suy nghĩ kỹ lưỡng, cuối cùng chúng tôi chọn hình thức “văn phòng đại diện”. Mặc dù chúng tôi không hiểu gì về nó cả, nhưng năm 1989 khi hình thức này đột nhiên phát triển mạnh mẽ, chiếm một vị trí cao trong đời sống kinh tế quốc tế, vì vậy nó tự nhiên giành được sự ủng hộ và tín nhiệm của mọi người. Đó cũng chính là một trong những nguyên nhân mà công ty chúng tôi thành công. Năm 1990, trong đêm Noel, một nữ nghiên cứu sinh đại học ở Thâm Quyến đột nhiên có một ý tưởng kỳ lạ, tuy rằng sau này nó thất bại nhưng nó cũng đáng để chúng tôi phải suy ngẫm và so sánh. Trong đêm Noel, trên hồ Hương Mật ở Thâm Quyến có tổ chức một số hoạt động văn hoá, có các ca sĩ đến từ Hồng Kông và lục địa cùng biểu diễn, có cả vũ hội hoá trang, hoa đăng, ẩm thực v.v… Bỗng chốc cả Thâm Quyến như bừng lên rực rỡ. Chúng tôi làm một phép tính đơn giản, vé vào cửa 50 đồng, 50 nghìn người tức là có 2500.000 đồng, mời ca sĩ, quảng cáo, các giải thưởng không quá 500.000 đồng, quả là hốt bạc. Đối với người Thâm Quyến mà nói thì bỏ ra 50 đồng để vui chơi cũng là xứng đáng. Như vậy không phải là lợi cả đôi đường sao? Bởi vì các tiết mục hôm đó rất được công chúng ưa thích, hơn nữa việc quảng cáo họ tiến hành rất tốt, khiến cho Thâm Quyến hôm đó không còn chỗ trống, mọi người đổ về khu vực hồ Hương Mật, số lượng người quá đông, lại do công tác chuẩn bị chưa được chu toàn khiến cho có rất nhiều lời ca thán, la ó từ công chúng. Nếu như khi đó chỉ bán ra 50.000 vé vào cửa thì hoàn toàn không thể xảy ra tình trạng như vậy được. Con người sống ở trên đời, khi cơ hội lớn đến thì không được chậm trễ, đồng thời phải biết động não suy nghĩ và nắm bắt lấy cơ hội. a. Cơ hội. Cơ hội là một trong những nhân tố thành công của con người, ai cũng hiểu được điều đó, nhưng làm thế nào để nắm bắt được cơ hội? Tôi có một người bạn mở trung tâm đào tạo vi tính ở Thâm Quyến, bây giờ đã phát đạt. Phải chăng là anh ấy có được cơ hội tốt? Khi anh ta không có một xu trong túi, anh nhìn thấy thị trường đào tạo vi tính của Thâm Quyến, và cho rằng mình phải hoà nhập được vào với Thâm Quyến, trải qua cuộc sống nơi đô thị rồi lại không muốn trở về quê hương nữa, muốn học lấy một cái nghề có thể lập nghiệp được ở Thâm Quyến lâu dài, vậy là chọn nghề vi tính. Anh ta ra thuyết phục mọi người đầu tư và cuối cùng đã thành công. Tôi cũng quen biết với một người có số cổ phiếu rất lớn, mọi người nói anh ta có được cơ hội tốt nhưng tôi lại nghĩ rằng anh ta có cái đầu thông minh và nhạy bén, Đặng Tiểu Bình khi đi xuống phía Nam đến Thâm Quyến, ông nhận thấy rằng cần phải thúc đẩy nền kinh tế Trung Quốc phát triển, kích thích thị trường cổ phiếu tăng giá, và đã thành công. Cơ hội ở một mức độ nào đó mà nói đó là một sự báo đáp với những định liệu của con người. Tôn Tử nói: “Người dùng binh đối với việc của nước nhà thì không thể không xem xét. Có 5 việc cần nhớ là: đạo, thiên, địa, tướng, pháp. Tướng thì phải vững vàng, kẻ biết sẽ thắng, kẻ không biết thì không thể thắng. Khi xem xét tình hình phải tự hỏi: Vua có đạo không, tướng có tài không, thiên có thuận không, pháp lệnh có đúng không, binh sĩ có hùng mạnh không, binh sĩ đã tập luyện tốt chưa, thưởng phạt có công minh không. Tôi biết được điều đó thì sẽ thấy được ai thắng ai bại”. Những lời bất hủ này của Tôn Tử lưu truyền, răn người đời “ngũ sự”; “thất hiệu” là nền tảng của quyết sách. Nhưng thanh niên chủ yếu lại dựa vào những yếu tố chủ quan của bản thân và bầu nhiệt huyết của mình mà làm việc, không phân tích một cách toàn diện, thành thục, suy tính tới các điều kiện khách quan. Lòng nhiệt tình là rất đáng quý nhưng nếu như chỉ có lòng nhiệt tình không thôi thì chưa đủ, khi vấp ngã có thể lòng nhiệt tình hăng hái sẽ tiêu tan, Đặng Tiểu Bình đã từng nói là làm người lãnh đạo phải có tầm nhìn xa trông rộng sao? Đối với sự thành công của con người cũng như vậy, cần phải có cái nhìn toàn diện, suy nghĩ vấn đề trong mối liên hệ của nó, phân tích vấn đề, cần có con mắt nhìn xa hơn. b. Đỉnh cao và khe sâu. Trong triết học, quy luật phủ định của phủ định đã cho chúng ta thấy quy luật phát triển của sự vật hiện tượng theo vòng xoáy trôn ốc lên trên, phát triển như sóng biển. Cổ ngữ có câu: Cực thịnh tất sẽ suy. Sự phát triển của sự vật hiện tượng cũng giống như sóng nước, từ dưới lên trên, tuần hoàn đến vô cùng. Mác cũng căn cứ vào đó mà suy luận ra rằng chủ nghĩa tư bản nhất định sẽ lâm vào khủng hoảng kinh tế chu kỳ. Một loại hàng hoá do rất ít nhà máy sản xuất, đó là “khe sâu”, do vậy mà xuất hiện cung không đủ cầu khiến các nhà máy thu được lợi nhuận cao, chính vì lợi nhuận cao mà các nhà máy khác cũng lao vào sản xuất mặt hàng đó, “đỉnh cao” xuất hiện, dẫn đến hiện tượng cung vượt cầu và khủng hoảng thừa, các nhà máy lần lượt lâm vào thua lỗ, lại xuất hiện khe sâu mới. Các cổ đông ở Thâm Quyến cũng hiểu rất rõ vấn đề này, bắt đầu từ người mua cổ phiếu, kết quả là người mua kiếm được tiền, mọi người thấy lời thế là đổ xô đi mua cổ phiếu làm cho giá cổ phiếu tăng lên, tất nhiên là cuối cùng sẽ dẫn tới hậu quả việc cổ phiếu tụt giá. Sự vật phát triển cao đến đỉnh cao và trở lại điểm xuất phát là sự thống nhất biện chứng, trong cái đỉnh cao đã hàm chứa cái nhân tố quay trở lại điểm đáy cùng, và trong đáy cùng đã hàm chứa cái đỉnh điểm, phía trước của đỉnh núi tất nhiên là đáy vực sâu, phía trước của đáy vực tất nhiên là một đỉnh núi khác. Sự phát triển của sự vật vốn dĩ đã tuân theo quy luật đó nên chúng ta làm gì cũng cần phải nhớ, lên đến đỉnh điểm thì hãy lùi lại, khi ở đáy cùng phải vươn lên. Con người thường thấy lợi thì tiến lên, thấy bất lợi là lùi lại, đó là trực quan triết học của con người, cái đó sẽ làm cho bạn luôn chậm một bước. Sự vật mới phát sinh tất nhiên sẽ thay thế sự vật cũ. Sự vật mới thường có sức sống mãnh liệt hơn, có tiền đồ phát triển hơn, điều đó khiến chúng ta phải không ngừng đi tìm cái mới có sức sống hơn, như vậy mới có thể luôn nắm được đỉnh cao của sự vật. 3. Hành động mới có thể dẫn tới thành công. Bạn có tôn sùng người thành công không? Tôi thực sự tôn sùng người thành công. Khi còn nhỏ tôi tôn sùng người thành công, nhưng sau này khi lớn lên mới nhận thấy nếu như vứt bỏ đi cái vẻ bên ngoài được tô vẽ, muốn tôi tôn sùng họ thì không biết là tôn sùng cái gì, huống hồ trong số họ có người còn tôn sùng tôi. Họ tất nhiên là không phàm phu như những người khác, địa vị cũng không như tôi. Tại sao lại như vậy? Họ thông minh hơn tôi? Hay là họ có điều kiện hơn tôi? Khi tôi bình tĩnh suy xét thì thấy là đáp án chỉ có một: “Họ hành động không biết mệt mỏi”. Hành động làm cho họ bộc lộ tài năng, hành động giúp cho họ có được thành công, đặc biệt là đối nhân xử thế và học vấn xã hội, thực tiễn mới là một người thầy tốt. Mao Chủ tịch trong tác phẩm nổi tiếng “Thực tiễn luận” đã viết: “Nếu như bạn muốn biết mùi vị của quả lê thì bạn chỉ có cách là nếm thử nó”. Nếu như bạn muốn có được tri thức của nhân loại thì bạn phải lao vào thực tiễn. Tôi lại bắt đầu tôn sùng họ, ngưỡng mộ họ dám làm, hành động không biết mệt mỏi, có hành động thì mới có thành công. Hành động, nói thì dễ nhưng khi làm mới là khó khăn, cần phải khắc phục tính không kiên trì, khi hành động tất sẽ gặp phải những khó khăn và vô số những thách thức. Biết suy nghĩ là một năng lực, biết hành động cũng là một năng lực, nếu không thì làm gì có những con người có hành động siêu việt. Không hành động thì tự tin, dũng cảm cũng bằng không hoặc cũng là tự mình an ủi kiểu AQ (kiểu tự bằng lòng) mà thôi. Hành động mới chứng tỏ được sự tự tin và dũng khí của bạn. Đã nhiều lần các câu chuyện về danh nhân, những thành công của họ làm sôi trào bầu nhiệt huyết trong tôi, tự cảm thấy trong mình đầy sức mạnh, chỉ hận một điều là không thể làm một việc gì đó lớn lao nhưng thật đáng tiếc là nó đến rất nhanh và đi cũng rất nhanh như con sóng, ý nghĩ và tình cảm chỉ là cái chợt đến chợt đi, còn cái thực chất chính là hành động, hành động… PHẦN THỨ NHẤT: PHẨM CHẤT Con người không phải là đồ vật, nó là một sinh mệnh thể không ngừng phát triển, mỗi giờ khắc của sinh mạng đều có sự phát triển, nếu không thì sẽ không bao giờ có thể trở thành một con người. MÁC Thành công là điều mà ai cũng mong muốn, trong phong ba của cuộc sống có biết bao nhiêu con người kiệt xuất, họ cũng như tôi, như bạn, cũng là những con người bình thường, trong cái bình thường đó nhân tố nào đã khiến cho họ đạt được thành công? Trường đại học Harvard - Mỹ đã tiến hành một cuộc nghiên cứu, kết quả cho thấy ở nước Mỹ 80% tài sản thì do 20% số người chiếm hữu, 20% số tài sản còn lại do 80% số người chiếm hữu. Giả dụ đem toàn bộ số tài sản của nước Mỹ chia đều cho mọi người, bao nhiêu năm sau sẽ xuất hiện cái quy luật phân phối đó, cũng tức là có số ít người có thể thành công, họ cuối cùng sẽ có được những thành công vượt hơn hẳn những người bình thường khác, như vậy thì nhân tố nào quyết định sự thành công đó của họ? Tri thức - từ rất lâu mọi người đều biết nó có vai trò rất quan trọng trong giáo dục cũng nhấn mạnh việc giáo dục tri thức, thế nhưng đào tạo ra rất nhiều học sinh có kết quả học tập cao mà năng lực thấp thì tri thức lại không phải là nhân tố quyết định. Thế giới là một hệ thống động thái không ngừng phát triển và biến đổi, thông tin bùng nổ, tri thức cũng không ngừng phát triển, cuộc đời ngắn ngủi của con người làm sao mà theo kịp được sự vô hạn của tri thức. Huống hồ chúng ta học và nghiên cứu rất nhiều tri thức đồng thời không thể vận dụng nó vào thực tiễn được. Vậy năng lực thì sao? Bản thân tri thức vốn không phải là quan trọng bậc nhất, điều quan trọng nhất là việc vận dụng nó vào thực tiễn, chính vì vậy từ thập kỷ 80 trở lại đây chúng ta luôn nhấn mạnh bồi dưỡng năng lực thực tiễn, cho rằng năng lực là chìa khoá của sự thành công. Nhưng một con người muốn có năng lực phải trải qua sự đào luyện của thực tiễn và tích lũy kinh nghiệm, cuộc sống của một con người có những bước ngoặt, lịch duyệt càng phong phú thì năng lực càng cao. Nói cách khác, năng lực bắt nguồn từ thực tế. Phương Tây có câu: “Tri thức không bằng năng lực, năng lực không bằng phẩm chất”. Nhân tố có tính quyết định sự thành công của một con người chính là anh ta có các phẩm chất cần thiết hay không. Phẩm chất đương nhiên là một khái niệm phức tạp nhưng yếu tố quan trọng của một phẩm chất ưu tú là lòng tự tin, sự dũng cảm và nhiệt tình. Một con người nếu như có một sự tự tin kiên định, yêu cuộc sống, thì trong cuộc sống anh ta nhất định sẽ trở thành một kẻ chiến thắng. Cái phẩm chất ưu tú đó thúc đẩy anh ta phấn đấu vươn lên, cổ vũ anh ta giành thắng lợi. Không có tri thức anh ta sẽ nỗ lực học tập, không có năng lực thì anh ta không thể giành được thắng lợi trong thực tiễn. Trong cuộc sống anh ta không phải là kẻ mạnh hay sao? Có được phẩm chất ưu tú chính là một nhân tố quyết định thắng lợi thành công của con người. Chương 1: CHIẾC CHÌA KHOÁ VÀNG ĐỂ ĐI TỚI THÀNH CÔNG Có người đã kể cho tôi nghe một câu chuyện, ở vùng Sơn Bắc có một lão nông cả cuộc đời nghèo khổ, một lần gặp cơ hội bất ngờ tìm thấy một mỏ vàng, mỏ vàng đó không lớn nhưng đối với gia đình lão là cả kho tàng. Vì muốn cho mọi người thấy mình là người có tiền, lão mua một chiếc xe hơi, mỗi lần vào các ngày nghỉ, lão lái xe đến thị trấn gần đó, hễ cứ nhìn thấy người quen liền đến gần chào hỏi, xe của ông ta lúc bên phải lúc bên trái nhưng chưa đâm phải ai. Vì sao vậy? Thì ra phía trước xe của ông ta có buộc một con ngựa, ông ta không hề biết rằng chỉ cần mở khoá, khởi động động cơ là xe có thể chạy được, có thể hơn hẳn mấy con ngựa của ông ta nhưng ông ta lại cho một con ngựa kéo chiếc xe. Trên thực tế, phần lớn chúng ta đều như vậy, biết rõ tiềm lực nội tại trong mình là rất to lớn, chỉ cần mở khoá khởi động là có thể sáng tạo nên những kỳ tích nhưng vẫn dựa vào con ngựa bên ngoài. Bi kịch lớn nhất của con người không phải là sự lãng phí một lượng lớn tài nguyên mà là sự lãng phí một lượng tài nguyên nhân lực, tài nguyên nhân lực không giống với tài nguyên tự nhiên, không sử dụng nó thì nó cũng mất đi. Tự thân bạn chính là một kho tàng rất lớn, hãy sử dụng chiếc chìa khoá mà chúng tôi đưa cho bạn mà khởi động một tiềm năng tiềm ẩn của bạn. Tiết 1: TỰ TIN Bạn cảm thấy mình là một con người có giá trị, bạn hãy biến mình trở thành một con người có giá trị, làm những việc có giá trị. Trong đời của một con người sẽ có những bước ngoặt lớn, trong cuộc đời của tôi, cũng có một bước ngoặt mà tôi không thể nào quên. Một đêm không ngủ được trong khách sạn Đông Hồ của Thâm Quyến, bạn tôi nói với tôi: “Chúng ta trở về quê cũ thành lập công ty đi”. “Thành lập công ty, chỉ dựa vào hai chúng ta” trong suy nghĩ của tôi thậm chí không dám nghĩ tới, một thanh niên không có chỗ dựa, lại không có điều kiện kinh tế mà dám mở công ty? “Thành sự tại nhân, các danh nhân trước khi có được thành công cũng giống như anh và tôi lúc này, mọi việc chỉ có cách là làm thử sau đó sẽ biết là được hay không được. Làm một việc gì đó nếu như không thành thì cũng là thử qua rồi, từng trải nghiệm qua, không có gì hối hận cả”. Người bạn tôi trả lời. Với sự cổ vũ của anh bạn, đêm đó chúng tôi tâm sự đến khuya, cuối cùng đi tới quyết định thành lập công ty. Đây không chỉ là một lần thử nghiệm sự thành công của đời tôi mà quan trọng hơn là tư tưởng tôi đã được giải phóng, thực sự hiểu được “mọi sự đều do con người làm nên cả”, tạo được lòng tin, từ đó mở ra một trang mới cho cuộc đời của tôi. Tự tin chính là nhân tố đầu tiên đưa con người tới thành công, nếu như thực sự bạn tự tin thì tức là bạn đã đến được cánh cửa của thành công. Tự tin có thể cho bạn những kỳ tích. Từ xưa tới nay, mỗi bậc vĩ nhân trên đường đời và sự nghiệp của mình trước hết là có sự tự tin dẫn đường, Napoleon đã từng nói: “Trong từ điển của tôi không có từ nào là không thể”. Đó là sự tự tin ở mức độ như thế nào vậy? Chính vì sự tự tin này đã khơi dậy được trí tuệ và năng lực vô cùng lớn của ông, mới khiến ông trở thành một con người ngang dọc cả châu Âu. Chỉ có tin ở chính mình mới có thể khơi dậy được dũng khí của bản thân, cảm nhận được niềm vui của cuộc sống, phát huy được tiềm năng to lớn của chính mình. Một nhà tâm lý học đã tiến hành một cuộc trắc nghiệm, đặt một con bọ chó vào trong một cái cốc, mới đầu con bọ chỉ có thể nhảy ra khỏi cốc, sau đó nhà tâm lý học lại đặt lên trên miệng cốc một tấm kính, con bọ chó vẫn nhảy lên nhưng sau vài lần đâm vào tấm kính, thì nó không nhảy lên cao nữa, lúc đó nhà tâm lý lại bỏ tấm kính ra thì phát hiện ra rằng con bọ chó không thể nhảy lên được nữa bởi vì nó xác định được độ cao chạm tới tấm kính, đối với chúng ta không phải là như thế sao? Muốn vươn lên thì có thể vươn lên, không muốn vươn lên thì không thể vươn lên. Nếu bạn cho rằng: “Tôi không nghĩ được cái gì lớn cả, chỉ cần cuộc sống vui vẻ”, muốn cuộc sống được vui vẻ thì cũng phải có sự tự tin. Không nói ở đâu xa xôi to lớn, chỉ kể đến việc tôi học khiêu vũ chẳng hạn, sự tự tin là không thể thiếu. Khi mới bắt đầu học, trình độ chưa cao, từ chỗ không dám ra sàn nhảy, mỗi lần đến vũ trường chỉ ngồi thu lu một góc, thỉnh thoảng nhận thấy có một vài cô trình độ khiêu vũ so với mình còn kém mới dám mời nhảy. Nhưng khi đã quen rồi thì mời hẳn một vũ nữ, khi tâm trí có một chút hoảng loạn thì động tác cũng không nhớ được nữa, như vậy thì trình độ khiêu vũ không thể khá lên được, nhiều khi bạn nhảy cũng phải cười, đến vũ trường mà chỉ có thể dám mời người nhảy tồi nhất, thật là khó coi. Những lời trêu chọc đó rất có xảy ra. Về đến nhà, tôi liền nghĩ, tại sao khi mời một người trình độ khiêu vũ không cao thì mình lại nhảy tốt, mà khi mời một người trình độ khiêu vũ cao thì mình lại nhảy tồi như vậy? Đó chính là vấn đề sự tự tin. Khi gặp một vũ nữ mà trình độ khiêu vũ kém hơn mình thì trong lòng có đủ tự tin, khiêu vũ thật thoải mái, có thể phát huy được hết khả năng của mình, một khi gặp người có trình độ cao hơn mình thì sự tự tin không lớn, luôn sợ giẫm vào chân người khác, lúc khiêu vũ chân tay gượng gạo. Sau này tự nhủ, một người trình độ khiêu vũ hơn mình thì có gì là ghê gớm đâu, cùng lắm là giẫm vào chân người ta thôi, tôi có thể nói với cô ấy rằng lần đầu tiên gặp nhau có thể phối hợp với nhau chưa hài hoà, lần sau chắc chắn là sẽ tốt hơn hoặc là nói cách nhảy của cô ấy không giống với mình, vì mỗi người đến từ một nơi khác nhau, cô ấy không quen biết tôi, nghĩ vậy sự tự tin trong tôi tăng lên. Lần sau đến vũ trường, tôi hạ quyết tâm sẽ mời một cô gái khiêu vũ xuất chúng, nhưng khi nhìn thấy một cô gái có điệu nhảy mềm mại uyển chuyển thì tôi lại sợ, khi đó càng nghĩ càng thấy hồi hộp lo lắng, nhạc vừa nổi lên tôi liều bước tới, đã đến trước mặt nhau thì dù có hồi hộp lo lắng cũng phải mời. Khi tôi đưa tay mời, cô gái cũng đồng ý. Lúc khiêu vũ giẫm vào chân cô ấy, tôi lập tức cười tỏ thái độ xin lỗi đồng thời nói đùa: “Chân tôi và chân cô nhảy không giống nhau rồi nhưng tôi nhận thấy là cô nhảy đẹp hơn tôi, cô dạy tôi nhé”. Cô gái đó nhận thấy là tôi nhảy không tốt lắm nhưng vì sự lịch sự, tự nhiên của tôi mà nảy sinh tình cảm tốt nên cố gắng dạy tôi nhảy. Thế là tôi có thêm sự tự tin, cuối cùng tôi đã học được khiêu vũ. Một lần, tôi nói chuyện tầm quan trọng của sự tự tin đối với con người với một nhà văn, ông kể cho tôi nghe một câu chuyện. Vào những năm 50, một vị kỹ sư xây dựng yêu người nữ sinh đại học, tuy rằng cô gái đã có bạn trai, nhưng người kỹ sư xây dựng cảm thấy ở cô gái đó có những phẩm chất, nhân cách, diện mạo mà anh cần, anh quyết tâm phải lấy được cô gái đó làm vợ. Mỗi lần gặp, anh đều tặng hoa, viết thư tỏ tình. Rất lâu sau, bạn trai của cô sợ xảy ra chuyện không hay nên đã chủ động chia tay với cô gái đó. Sau đó, cô gái lại có bạn trai mới, vị kỹ sư xây dựng liền viết thư trực tiếp gửi cho anh ta, trong thư viết: “Anh có thể không thèm quan tâm tới tất cả để yêu cô ấy như tôi không? Tôi tin là anh không làm được, nếu như không làm được thì hãy rút lui”. Bạn trai của cô nghĩ, thấy rằng mình mới quen cô gái đó, có thể là không làm được như vậy, nghĩ rồi anh ta ra đi. Dần dần, cô gái đó lớn tuổi, khó lấy được chồng, cô liền đến toà án tố cáo anh kỹ sư xây dựng can thiệp vào đời sống của cô, can thiệp vào sự tự do, uy hiếp, đe dọa cô, toà án cuối cùng phán quyết anh kỹ sư xây dựng 15 ngày cải tạo. Rời khỏi toà án, cô gái nhận thấy người kỹ sư rất yêu mình mà mình lại làm cho anh ta phải chịu 15 ngày cải tạo, cũng có một chút động lòng liền mỉm cười với anh. Anh kỹ sư xây dựng liền nói: “Em yêu, 15 ngày nữa anh sẽ lại đến tìm em”. Cô gái đó cuối cùng đã bị tình yêu của anh kỹ sư xây dựng làm cảm động, rút đơn khiếu nại, và họ đã nên vợ nên chồng. Bạn được mời đến phỏng vấn, nếu như trước mặt người phỏng vấn mà bạn không có sự tự tin thì làm sao bạn có thể được sự tín nhiệm của mọi người? Là một công chức nhà nước, thái độ của bạn phải tự nhiên thoải mái, có được phong độ như mọi người, nếu như bạn rụt rè e ngại như có trái núi đè trong tim thì không tránh khỏi người khác sẽ nghĩ rằng công ty của bạn là một công ty chỉ có cái vỏ bề ngoài? Hình ảnh của nhân viên trong công ty còn quan trọng hơn giám đốc, bản lĩnh của giám đốc không thể chỉ một lúc mà thể hiện được, nhưng nhất cử nhất động của nhân viên lại là đại diện cho hình ảnh của công ty. Là một nhân viên bán hàng, bạn bán không chỉ có hàng hoá, quan trọng hơn, trước hết là bạn mang chính mình ra “bán”. Một nhân viên bán hàng người Mỹ đã lập một kỷ lục trong vòng một năm với số lượng xe hơi bán lẻ trung bình mỗi ngày từ 4 đến 5 chiếc, khi anh ta đến phỏng vấn để làm nhân viên bán hàng, giám đốc hỏi anh ta: “Anh đã từng đi bán xe hơi chưa?”. Anh ta trả lời: “Tôi chưa từng đi bán xe ô tô bao giờ, nhưng tôi đã từng là nhân viên bán hàng gia dụng, đồ điện và tôi đã thành công, điều đó cho thấy tôi có thể trở thành một nhân viên bán xe ô tô tốt” - câu nói đó rất có lý. Là một người bán hàng, trước hết phải biết mang chính mình ra bán, khách hàng chấp nhận bạn, nhìn thấy bạn thật dễ chịu thì mới chấp nhận mua hàng hoá của bạn, nếu khách hàng không chấp nhận bạn, nhìn thấy bạn thật đáng ghét thì hàng hoá của bạn cũng sẽ không được họ thích, muốn vậy trước hết bạn phải có sự tự tin. 1. Tự tin không phải là một câu nói suông, cũng không phải là một phép thắng lợi tinh thần kiểu AQ, mỗi người chúng ta đều có đủ lý do để tự tin. Nhà tâm lý học, logic học, sinh vật học nhân chủng học hiện đại đã chứng minh con người có tiềm lực vô cùng lớn. Các học giả thời xưa đã cho rằng một con người bình thường có thể vận dụng được một nửa cái tiềm lực đó. Sau này lại nhận thấy rằng người bình thường chỉ vận dụng được từ 2% đến 5% tiềm lực bản thân. Điều này có nghĩa là người thành công nhất cũng chỉ vận dụng được tối đa 5% tiềm năng này. Như vậy sự khác biệt giữa họ và người bình thường không vượt quá 3%. Nói tóm lại, cùng với sự phát triển của khoa học thì sự phát hiện ra tiềm lực của con người cũng càng ngày càng lớn, những bộ phận chúng ta dùng tới càng ít đi. Một học giả Liên Xô cũ đã đưa ra một ví dụ hình tượng, một người bình thường muốn phát huy một nửa cái tiềm lực đó thì cần phải biết tới 40 ngoại ngữ, học qua cả chục chương trình đại học, khi đó con người sẽ như là một cuốn bách khoa toàn thư. Chúng ta đều có một tiềm năng vô cùng to lớn, vậy thì tại sao lại không tin ở chính mình, phải tin tưởng ở chính mình thì mới có thể làm nên mọi chuyện được. Nhà tâm lý học nhân bản nổi tiếng người Mỹ Maslow cho rằng, nhu cầu tự mình thực hiện mọi việc là một nhu cầu bậc cao. Cũng như bạn cần có không khí, ánh sáng, bạn cũng cần phải phát huy tiềm lực của bản thân, tự tin chính là một phương pháp quý báu để khai thông cái tiềm lực đó. Nếu bạn có lòng tin vững chắc vào chính mình, thì mới có thể dám nỗ lực đi tìm giá trị của bản thân, dám bắt tay vào việc, phát huy được tiềm lực bản thân, tự giải thoát khỏi những ràng buộc mà giải phóng cho bản thân. Có một học viên mang một vấn đề khó giải quyết đến lớp, nhưng đến tận khi tốt nghiệp mà không dám tới gặp tôi, tôi hỏi anh ta: “Anh có một vấn đề khó giải quyết ở lớp tại sao không dám nhờ tôi giúp đỡ?”. “Tôi đã giải quyết được rồi”, anh ta trả lời. Tôi rất lấy làm ngạc nhiên: “Anh giải quyết như thế nào?”. Anh ta tự hào trả lời: “Hôm đó được nghe thầy giảng về bài sự tự tin, tôi cảm thấy mình có đủ tự tin có thể giải quyết được vấn đề, liền bắt tay vào giải quyết và cuối cùng tôi đã giải quyết được”. Bạn có cảm giác như vậy không? Rất nhiều vấn đề trong cuộc sống, khó khăn, trên thực tế đều xuất phát từ sự thiếu tự tin của bạn. Một khi bạn tự tin thì rất nhiều vấn đề sẽ được giải quyết. Tự tin có thể làm cho bạn luôn giữ được trạng thái bình tĩnh, rất có lợi cho việc phát huy khả năng của bản thân bạn. Chúng ta thường nói, vẻ ngoài của con người chỉ là tạm thời, còn khí chất bên trong mới tồn tại mãi mãi. Rất nhiều người bạn hỏi tôi: “Bạn gái của tôi có đẹp không?”. Thật là kỳ lạ, bạn gái của họ đẹp hay không phải do chính họ xác định, tại sao lại là tôi? Sau một hồi suy nghĩ, quả thực, cho dù có đẹp như thế nào thì nhìn lâu cũng thành ra nhàm, cho nên bản thân cũng không thể phân biệt được đâu là đẹp, đâu là xấu, vậy mới tìm người khác xác định để an ủi chính bản thân mình. Người khác nói là đẹp thì cảm thấy rất tự hào, người khác nói là xấu thì vô cùng thất vọng. Thế nên, chỉ có nhân tố khí chất mới có sức hấp dẫn lâu bền, mà sự tự tin chính là một nhân tố để xây dựng nên khí chất tốt. Còn nhớ, khi tôi đi gặp tổng giám đốc của một công ty trách nhiệm hữu hạn môi giới ở Thâm Quyến, công ty đó gồm 21 tầng rộng lớn. Khi vào đến bên trong công ty, tôi nhận thấy nội thất toàn là đồ ngoại nhập, bài trí rất đẹp, nhân việc của công ty đều mặc âu phục rất đẹp, một cô gái dẫn tôi tới gặp giám đốc, nhưng giám đốc đi vắng, cô gái mời tôi ngồi và bưng trà mời tôi, sau đó đi tìm tổng giám đốc. Phía sau bàn của giám đốc là một cái ghế lớn, tôi ngồi trên một cái tràng kỷ nhung nhỏ, khi tôi đang quan sát bốn phía thì có một thanh niên bước vào, anh ta khoảng 24 - 25 tuổi, ăn mặc cũng rất đơn giản. Tôi nghĩ một công ty lớn như vậy thì giám đốc cũng phải trên dưới 30, cho rằng anh ta chỉ là một nhân viên nên tôi không chú ý, không ngờ anh ta đến ngồi lên chiếc ghế giám đốc, khi đó tôi cảm thấy không thoải mái, một người nhân viên bình thường mà lại dám ngồi lên chiếc ghế giám đốc! Anh ta chủ động hỏi tên tôi, anh ta giới thiệu anh họ Trần, thì tôi chợt hiểu anh ta chính là giám đốc. Khi đó, tôi bỗng cảm thấy có một áp lực lớn nên trước mặt anh ta, tôi hơi căng thẳng, lời nói và hành động của tôi không còn được tự nhiên nữa. Anh ta nhận thấy tôi không được bình tĩnh liền mỉm cười khiến tôi cảm thấy đó là nụ cười khoan dung của một người lớn tuổi đối với một người trẻ tuổi - tôi bỗng thấy bị kích thích. Tôi thường nở một nụ cười khoan dung như vậy với người khác, hôm nay lại bị người khác đối xử như vậy, tự ái trong tôi bỗng trỗi dậy, anh ta thì có gì đáng ghê gớm đâu, cái công ty lớn như vậy chắc gì đã là của anh ta, có thể bố hoặc mẹ anh ta có tiền mà giúp anh ta lập ra công ty, công ty của tôi tuy nhỏ nhưng đó là thành quả lao động của chính bản thân tôi. Nghĩ vậy, tôi liền lấy lại sự tự tin, trấn tĩnh trở lại. Buổi nói chuyện hôm đó rất thành công. Trước mặt một người khác, bạn cảm thấy mình yếu thế hơn, không thể hiện được năng lực của mình, chính vì vậy mà bạn chịu phần thiệt hơn. Trước một người khác, bạn luôn tỏ ra bình tĩnh, tự tin thì bạn hoàn toàn có thể phát huy sở trường của bạn. Tự tin khiến bạn luôn tỏa sáng. Điều đàn ông quan tâm là làm gì để luôn đẹp lòng phụ nữ. Tôi có một đồng sự luôn biết cách làm đẹp lòng phụ nữ, phải thừa nhận anh ta là một người rất có sức hấp dẫn phụ nữ. Vậy sức hấp dẫn của anh ta do đâu mà có? Tôi cố gắng quan sát và nhận thấy rằng sự hấp dẫn đó là do anh ta có sự tự tin rất cao, trước mặt phụ nữ luôn thể hiện mình là một con người rất tự tin làm cho bạn cảm thấy rằng anh ta là một người mạnh mẽ, dường như trên thế gian này không có việc gì là khó đối với anh ta cả. Có lần, tôi nghe thấy anh ta nói chuyện qua điện thoại, lời lẽ không giống như mọi ngày: “Có anh ở đây, em yên tâm, sẽ không có vấn đề gì xảy ra đâu”. Phụ nữ thường thích mẫu người như thế nào? Tất nhiên là những người đầy nam tính. Nếu một phụ nữ mạnh mẽ thì tất nhiên cô gái đó cũng thích một người đàn ông mạnh mẽ, chỉ có những người đàn ông ngu ngốc mới thể hiện một bộ mặt sầu muộn ảo não trước mặt phụ nữ: “Chà, trước mắt cần phải mua một căn nhà, cả đồ điện gia dụng nữa, quả là khó khăn”. Những lời nói đó sẽ làm mất đi hình ảnh đẹp của bạn trong con mắt phụ nữ. Một người đàn ông thông minh cũng gặp những vấn đề lớn như vậy nhưng trước mặt phụ nữ họ thường tỏ ra rất tự tin: “Mua một căn nhà, không vấn đề gì, mua một số thứ đồ điện, cũng chẳng có vấn đề gì”. Có họ, tất cả đều tràn trề hy vọng, sự chân thành mà những người thể hiện tự nhiên rất có sức hấp dẫn. Tự tin có thể mang lại cho bạn sức mạnh trong lời nói, nếu bạn thiếu tự nhiên ắt sẽ nói năng ấp úng. Bạn sẽ mất đi sức hấp dẫn người khác, chính vì vậy bạn không thể phát huy được khả năng của bản thân mình. “Nếu bạn không tôn trọng chính bản thân bạn, thì cũng sẽ làm cho người khác coi thường bạn”. Trên thực tế, tự tin luôn là sức hấp dẫn của đàn ông. Những người đàn ông khiến phụ nữ thích, thậm chí khiến đàn ông ngưỡng mộ đều vì tâm hồn cao quý và sự tự tin, kiên cường. Nói đến tự tin thì sự tự tin trong nội tâm mới là sự tự tin thực sự, nghề nghiệp của chúng ta có thể có địa vị xã hội không cao, nhưng tâm hồn của chúng ta không thấp kém. Chỉ có tâm hồn cao thượng, con người chúng ta mới có thể cao thượng được. Có tâm hồn cao quý chính là có sự tự tin, tự tin có thể làm cho bạn có được một khí chất cao quý. Chúng ta có thể rất thực tế, tính toán hơn thiệt trong những việc nhỏ nhưng tư tưởng của chúng ta phải phóng khoáng. Sự phóng khoáng sôi nổi của tình cảm, tinh thần cũng chính là sự tự tin, sự tự tin đó làm cho bạn trở nên lãng mạn, đầy sức hấp dẫn. Linh cảm của con người bắt nguồn từ đâu? Sức sáng tạo do đâu mà có? Tôi cho rằng tất cả bắt nguồn từ sự cao quý của tâm hồn, sự phóng khoáng của tình cảm. Mao Chủ tịch khi viết chữ, tình cảm vô cùng khoáng đạt, khi viết ra chữ thì khí tràn ngập trời đất, làm việc thì long trời lở đất, những cái đó không phải là do sự phóng khoáng sôi nổi và nhiệt huyết của tình cảm mà có sao? Một tâm linh cao quý, một tình cảm phóng khoáng sôi nổi, nếu như có được sự chín chắn trong tự tưởng, sự lão luyện trong hành động thì sức hấp dẫn của người đó không có gì có thể ngăn trở được. Đàn ông chinh phục thế giới, chinh phục sự cuồng bạo của con người, hãy để lá cờ tự tin tung bay trong sâu thẳm tâm hồn bạn, như vậy bạn đã có được một khí chất ưu tú. Trên thế giới này điều gì là thần kỳ nhất? Vĩ đại nhất? Đại đa số người được hỏi đều trả lời rằng đó chính là con người. Con người là thần kỳ nhất, vĩ đại nhất, nhưng con người đó không phải là ai khác mà chính là bạn. Tôi phát hiện ra một hiện tượng rất kỳ lạ, trên thế giới này phần lớn con người đều không thích chính bản thân mình, mà lại thích một người khác. Tôi đã từng làm một trắc nghiệm với một nhóm học sinh, trong đó có một câu hỏi: “Bạn thích ai nhất?”, kết quả là đa số mọi người đều điền tên các danh nhân như: Đặng Tiểu Bình, Lý Gia Thành, không có một ai điền tên của chính mình cả. Đặng Tiểu Bình tất nhiên là một người rất vĩ đại, nhưng bạn cũng có điểm vĩ đại của bạn chứ, bởi vì ở bạn cũng có rất nhiều điều mà người khác mong muốn có được. Bạn muốn là Đặng Tiểu Bình thì bạn không bao giờ có thể làm được, bạn chỉ có thể là bạn mà thôi, bạn cũng chính là một sự thần kỳ của thế giới này rồi. Mỗi con người đều do 24 nhiễm sắc thể của người cha và 24 nhiễm sắc thể của người mẹ kết hợp tạo thành, mỗi nhiễm sắc thể gồm rất nhiều gen, sự biến đổi của mỗi nhiễm sắc thể cũng ảnh hưởng tới sự thay đổi trên cơ thể bạn nhưng bạn không thể hoàn toàn giống bất cứ một người nào cả. Giả dụ bạn có tới 3 nghìn tỷ người anh em thì bạn vẫn là bạn, vẫn có điểm không giống với họ, cũng như trên trái đất này có biết bao nhiêu là cây cỏ vậy mà không hề có cây nào giống hệt nhau. Quả là kỳ diệu, xác suất một phần ba nghìn tỷ lại có tôi, có bạn ở trên đời này. Cơ thể chúng ta là một điều kỳ diệu! Cho nên, mỗi chúng ta phải biết quý trọng chính bản thân mình, chúng ta đều là những sinh linh mới được sinh ra dưới ánh mặt trời, chúng ta thở một phần không khí, chiếm một phần trong không gian này, vậy phải biết tin vào chính mình. Tự tin chính là một thái độ tích cực của cuộc sống. Trước đây khi gặp thất bại, tôi thường hoài nghi năng lực của chính bản thân mình mà bị sự tự ti đánh gục, vì vậy tôi cảm thấy cuộc sống thật là khổ, u ám. Về sau, khi đã đạt được một số thành công, lấy lại được sự tự tin nên lại lạc quan, cuộc sống của tôi cũng dần tốt đẹp hơn. Tôi nghĩ rằng nếu như có gặp phải khó khăn, thậm chí thất bại thì tôi cũng sẽ không đánh mất niềm tin, bởi vì chỉ có như vậy mới có thể vượt qua được thất bại đó mà vươn lên, sống lạc quan hơn. Hãy tạo lập cho mình một sự tự tin vững vàng như vậy bạn mới có thể lạc quan mà vui sống, tất cả con người xung quanh bạn đều phải như vậy. Nếu như bạn không dám thừa nhận điểm yếu của mình thì không ai có thể làm thay bạn được. Nói tóm lại, tự tin chính là một chiếc quyền trượng, một khi bạn có sự tự tin, thì cách nhìn cuộc sống và nhìn vào chính bản thân bạn cũng sẽ thay đổi, khí chất sẽ càng ưu tú hơn, bạn sẽ càng lạc quan hơn. 2. Khách sạn Thế giới của vua khách sạn Hilton bây giờ được cả thế giới biết tới với rất nhiều chi nhánh, nhưng ông khởi nghiệp chỉ với 200 đô la, bí quyết nào đã cho ông thành công như vậy? Ông trả lời: “Đó là lòng tin”. Ban đầu, Hilton muốn xây dựng một khách sạn lớn nhưng vì không có tiền, ông tự tin kêu gọi sự đầu tư, khuyến khích mọi người đầu tư, cuối cùng sự tự tin của ông ta đã lay chuyển được mọi người, mọi người thi nhau đầu tư vào. Nhưng khi khách sạn mới xây dựng được một nửa đột nhiên có một người nghe lời nói xấu, nghi ngờ ông, liền rút vốn đầu tư. Lúc đó nếu rút vốn đầu tư thì khách sạn không thể tiếp tục xây dựng được, có thể dẫn tới sự rút vốn ồ ạt của mọi người, mà khi đó thì ông không thể có tiền bồi thường, có thể phải ngồi tù. Song trước giờ phút hiểm nguy đó, Hilton vẫn bình tĩnh, trước tiên đến ngân hàng rút một khoản tiền lớn, đợi người đó tới và nói: “Ông muốn tiền mặt hay là ngân phiếu”, rồi mở ngăn kéo cho ông ta nhìn thấy một ngăn bàn chứa đầy tiền mặt và ngân phiếu, người đó xem xong nói muốn lấy ngân phiếu. Hilton liền nói: “Nếu ông muốn không tham gia nữa, ông vẫn có thể rút vốn đầu tư, số ngân phiếu này là của ông”. Hành động của Hilton đã tạo dựng được lòng tin ở mọi người, nếu như lúc đó nói là không thể rút vốn đầu tư được thì sẽ tạo sự thất tín đối với các nhà đầu tư, càng làm cho các nhà đầu tư khác rút vốn, như vậy có thể dẫn tới phải bồi thường do phá hợp đồng. Cuối cùng, người đó đã bị Hilton thuyết phục, lại tiếp tục đầu tư. Lòng tin có thể sinh ra lòng tin. Hành động và lời nói có lòng tin của bạn có thể làm cho mọi người tin tưởng ở bạn. Là một người lãnh đạo, đặc biệt là vào những giờ phút khó khăn bạn càng phải thể hiện lòng tin gấp trăm lần, nếu như bạn cũng mất lòng tin thì cấp dưới của bạn càng khủng hoảng. Napoleon bị lưu đày ở một hòn đảo nhỏ, sau khi trốn thoát, hoàng đế nước Pháp phái quân đi bắt, tuỳ tùng của Napoleon đều khuyên ông chạy trốn, ông nói: “Tại sao ta lại phải chạy trốn, ta là nguyên soái của họ cơ mà, họ đều là binh lính của ta, vì sao ta lại phải trốn?”. Ông đợi cho binh lính đến, vẫn phong thái của một vị nguyên soái chỉ huy họ, cuối cùng binh lính đều theo ông làm phản. Con người thường hay mềm yếu, bị động, nhất là trong những giờ phút khó khăn thường hay hoài nghi dao động nên có thể dẫn tới thất bại. Chính vì vậy vào những giờ phút quan trọng đó, bạn phải bình tĩnh, tạo lòng tin ở quần chúng. 3. Nếu như chỉ có sự tự tin thì chưa chắc bạn đã thành công, nhưng nếu như không có sự tự tin thì bạn cầm chắc thất bại. Trước đây, vận động viên bóng bàn của Trung Quốc là Hàn Ngọc Trân, ở trong nước đã từng giành được rất nhiều giải thưởng. Khi tham gia giải đấu quốc tế, đêm trước khi thi đấu, do không chịu được áp lực, dùng dao cắt vào cổ tay mình, nói có kẻ hành thích mình đã chạy rồi. Sau này, khi sự việc được điều tra rõ ràng đã trở thành tiếng xấu trên trường quốc tế, vì vậy mà đội bóng đã khai trừ cô. Nhưng sau đó tại các giải trong nước, cô lại giành được chiến thắng liên tiếp, vì muốn tạo cho cô một cơ hội nên gọi cô trở lại đội. Tại một giải đấu quốc tế lớn, đối phương là một vận động viên Nhật Bản, từ trước tới nay chưa từng thắng được cô. Ban đầu, Hàn Ngọc Trân thắng liền hai séc, séc thứ 3 đối phương đuổi gần kịp, Hàn Ngọc Trân bắt đầu dao động, rốt cục là thua liền 3 séc. Bình luận viên cho rằng Hàn Ngọc Trân không phải thua về kỹ thuật mà thua về sự tự tin. Nhìn lại vận động viên bóng bàn ưu tú Thái Chấn Hoa, trong nước rất ít khi có thể đứng được vào hàng thứ 3 nhưng khi thi đấu quốc tế lại hiếm lúc bị thua, trong giới bóng bàn được coi là ma thuật sư. Trình độ kỹ thuật của anh không phải là đứng hàng đầu, nhưng anh có thể chiến thắng là vì anh có một tinh thần, ý chí thi đấu kiên cường. Trong thi đấu anh thường dùng nắm tay để cổ vũ cho chính mình, mỗi lần phát bóng, anh thường cố gắng giấu một chân, mỗi pha bóng đẹp anh thường chạy vòng quanh sân thi đấu. Khi thi đấu với một vận động viên người Thụy Điển, Lynd, anh đã bị dẫn trước 15 - 20, tới lượt vận động viên Thụy Điển phát bóng, khi đó anh đứng ở một góc bàn, dùng tay chỉ vào mũi của đối phương, nhìn chằm chặp vào đối phương, khiến đối phương bất chợt bị mất bình tĩnh, cuối cùng thua Thái Chấn Hoa với tỷ số 20 - 22. Tinh thần và ý chí của Thái Chấn Hoa gây nhiều khó khăn cho các đấu thủ quốc tế, khiến họ phải thay đổi quy tắc thi đấu, như vậy không đáng tự hào sao? Một người có thể thất bại, chính là vì người đó muốn thất bại, một người có thể thành công vì người đó khát vọng thành công. 4. Vai trò của sự tự tin ngày càng được nhiều người chú ý tới, các nhà doanh nghiệp có tầm nhìn đều lấy đó làm tiêu chuẩn để tuyển chọn nhân tài. Trường đại học Tokyo của Nhật Bản có một học sinh giỏi, sau khi tốt nghiệp, đăng ký thi tuyển vào một công ty nhưng không trúng, buồn không thiết sống nữa, tự tử nhưng vẫn sợ chết do vậy chỉ để lại trên cổ một vết hằn. Sau khi được cứu sống, vui mừng khôn xiết, anh liền mời bạn bè tới ăn uống. Sự việc đó được lan truyền, do vậy mỗi khi anh ta đi xin việc chẳng có công ty nào nhận cả, giám đốc công ty cho rằng chỉ có một chút thử thách của cuộc sống mà anh ta đã không vượt qua được như vậy thì khi vào công ty anh ta sẽ làm được gì. Khi công ty gặp khó khăn thì nhất định anh ta sẽ là người đầu tiên rời khỏi công ty. Một công ty bảo hiểm nhân thọ của Mỹ đã tiến hành một thử nghiệm, trong số những người không trúng tuyển làm tiếp thị viên, tuyển dụng 10 người có điểm thi thấp nhưng có tinh thần lạc quan và sự tự tin. Kết quả là sau một năm, so với những đồng nghiệp có điểm thi cao nhưng thái độ sống không tích cực, thành tích tiếp thị của họ bình quân cao hơn 10%. Thái độ tích cực với cuộc sống sẽ mang lại cho bạn những thành quả tích cực, thái độ tiêu cực sẽ khiến cuộc đời bạn sa sút. Tôi yêu tất cả mọi người, vì vậy tôi muốn tất cả mọi người có thể làm nên sự nghiệp, không nên tự ti. Địa vị của chúng ta có thể thấp hơn, tiền bạc của chúng ta có thể không nhiều bằng người khác, nhưng tâm hồn của chúng ta thì không thể như người khác được. Tâm hồn chúng ta phải cao quý hơn người khác. Tự tin là một yếu tố quan trọng nhất của mỗi con người, nếu như mỗi con người đều có thể tạo lập cho mình sự tự tin thì cái thế giới này sẽ vô cùng tốt đẹp. Sự tự tin chân chính không chỉ dừng lại ở tư tưởng mà nó cần phải thấm sâu vào bạn, chi phối mọi hành động và lời nói của bạn, thể hiện trong cách đối nhân xử thế của bạn. Nhưng cũng cần phải chú ý, ở đây chúng tôi không khuyên bạn nhe nanh múa vuốt khiến cho gà bay chó chạy. Tự tin nếu chỉ là vẻ bên ngoài thì đó không phải là sự tự tin, sự tự tin thực sự nằm ở sâu thẳm trong tâm hồn bạn. Chỉ cần trong lòng bạn, trong tiềm thức của bạn, hoặc trong những lời nói bất giác của bạn có sự tự tin thì sẽ trực tiếp chi phối hành động, lời nói, cách đối nhân xử thế của bạn một cách tự nhiên, khiến cho con người càng thêm lạc quan vui vẻ. Tự tin cũng không có ý nói không cần khiêm tốn, nếu như tôi cho rằng tự tin là cuồng vọng, lãng mạn của tinh thần thì khiêm tốn chính là chú trọng hiện thực, chính là biểu hiện sự tôn trọng người khác. Bạn đã công nhận tiềm lực của chính mình thì cũng nên biết tiềm lực của người khác. Cha ông ta nói: “Giang hải sở dĩ năng thành bách cốc vương giả, dĩ kỳ thiện hạ chi, cố năng lực bách cốc vương”. Trăm sông sở dĩ hội tụ lại thành biển bởi vì nó ở vùng hạ du, cho nên mới trở thành vua của trăm sông. Đây chính là cái khiêm tốn mà cha ông khắc họa cho chúng ta. Bởi vì họ mới có thể thực sự hiểu được gian nan của thế sự và tầm quan trọng của đối nhân xử thế. Bạn có để ý không, thường những người ăn nói bừa bãi, hành vi thái quá thường là những người trẻ tuổi hoặc là những người thiếu kinh nghiệm sống. “Cây ở trong rừng tất sẽ bị phá”. Khiêm tốn không chỉ là một nét đẹp của đạo đức, quan trọng hơn nó còn là một cách đối nhân giúp cho bạn có thể đạt được thành công. Trong cuộc đời tôi, tôi đã trải qua rất nhiều chuyện, đã từng làm nên sự nghiệp nhưng tất cả đều dựa trên khả năng thực tế của bản thân mình. Trong tiềm thức của con người thường có sự tranh tài, hiếu thắng, bạn có sự nghiệp, mọi người có thể khâm phục bạn nhưng nếu như bạn kiêu ngạo, làm tổn thương tới sự tự tôn của người khác đối với bạn thì mọi người sẽ nói ngay: “Trái đất này nếu như thiếu bạn thì nó vẫn quay”. Sự vật chỉ mạnh mẽ cứng rắn thì không thể trường tồn. Lão Vu nói: Đường sinh của con người thì yếu đuối, đường tử thì kiên cường. Vạn vật cây cỏ khi sinh ra cũng mềm yếu, khi chết đi thì khô lại. Người kiên cường sẽ đi trên tử lộ, kẻ yếu đuối sẽ đi trên sinh lộ, đó là triết lý của đời người. Vì vậy làm người, chúng ta không chỉ đơn thuần là phải “vuông”, cần phải hiểu “tròn”. Trong tâm cần có tự tin, cần có dũng khí coi thường nhất loạt nhưng trong hành động cần phải mềm dẻo, biết tôn trọng người khác, để cho họ thể hiện bản thân, nói năng phải khiêm tốn. Đó cũng chính là biết “thấp” rồi sau này có thể “cao”. Như Lão Tử nói: “Thiên hạ mạc nhu nhược vu thủy, nhi công kiên giả mạc chi năng thắng, chân vô dĩ dịch chi”. Quả thực không có cái gì mềm hơn nước, nhưng những gì là cứng rắn, mạnh mẽ thì cũng không hơn được sức nước, chẳng có gì có thể thay thế nổi nước. Làm người cũng phải như vậy, lấy nhu mà thắng cương. “Giang hải sở dĩ năng thành bách cốc vương giả, dĩ kỳ thiện hạ chi, cố năng lực bách cốc vương”. Nếu như tất cả thanh niên đều hiểu được cái đạo lý đó thì cuộc đời sẽ bớt đi nhiều khúc ngoặt. Hiểu được chữ khiêm tốn là biểu hiện của con người chín chắn, tự tin. Khiêm tốn chính là sự thống nhất biện chứng, nếu kết hợp lại trở thành tấm biển chỉ đường cho mỗi chúng ta, cũng như một câu nói thật đúng đắn của giám đốc hãng IBM nói với con trai của ông: “Tâm hồn phải cao thượng như hoàng đế, hành động như kẻ ăn mày”. Tâm hồn luôn phải cao thương mà hành động phải giống như kẻ ăn mày, đi tìm kiếm, nắm bắt được tất cả các cơ hội có lợi cho việc thành công và hạnh phúc của chúng ta. Tiết 2: DŨNG KHÍ Dũng khí khiến cho bạn đứng vững chẳng lùi bước! Tạo cho mình được sự tự tin, có được mục tiêu, hiểu được hoàn cảnh thì chưa thực sự đầy đủ, cần phải có dũng khí hành động. Trên thế gian này không có việc gì có thể bảo đảm chắc chắn sẽ thành công. Người thành công và kẻ thất bại là không giống nhau, không phải là do không chú ý, hay có năng lực hay không mà phụ thuộc vào việc bạn có tin tưởng vào phán đoán của mình hay không, có dám vượt lên khó khăn để hành động hay không. Rất nhiều người một mặt cảm thấy mình rất dồi dào tinh lực, mặt khác lại cảm thấy vô vị, buồn khổ, lo lắng. Sao bạn không cố gắng phân tích điều kiện hoàn cảnh của bạn hiện tại, chọn lựa một mục tiêu rồi dũng cảm thực hiện nó? Dũng khí chính là bạn dám làm dám chịu, đó chính là sự tự tin biểu hiện khả năng dám đảm nhận trong hành động. Một người bạn của tôi đã ví bản thân mình là chỉ nghĩ, chỉ nói mà lại không làm thì cũng giống như là dung nham trong lòng đất chuyển động nhưng không đủ sức phun trào lên. Khi bạn có thể hiểu được tất cả điều này thì điều bạn cần nhất là dũng khí, dũng khí sẽ giúp bạn dám hành động. Trước đây, tôi không thể hiểu được tại sao lại phải hao phí nhân lực, vật lực như vậy để đi lên đỉnh Chomolungma, thậm chí đã có rất nhiều người vì thế phải bỏ mạng. Một lần, có một phóng viên phỏng vấn một thành viên trong đội thám hiểm đã lên tới đỉnh Chomolungma, anh ta nói: “Khi leo tới đỉnh, tôi mới phát hiện ra rằng, từ trước tới nay tôi chưa từng chinh phục được cái gì cả, tôi chỉ chinh phục được chính bản thân mình”. Cuối cùng thì tôi cũng hiểu ra, hành động đó là nhằm chứng minh năng lực của con người, là dũng khí thúc giục, cổ vũ khích lệ con người. Mỗi một người vượn dũng cảm đứng thẳng lên đi trong rừng sâu mới có con người ngày hôm nay. Phương Tây có rất nhiều nhà thám hiểm trèo đèo lội suối chính là dũng khí đã cổ vũ họ, khơi dậy ở họ tiềm lực lớn lao đó. Dũng khí là bản năng tự nhiên, trong mỗi người chúng ta già, trẻ, gái trai đều có một bản sắc anh hùng tiềm tàng, khi bạn bị lăng nhục, bạn sẽ nghĩ tới phản kháng, ở đâu có áp bức ở đó có đấu tranh, điều đó đã chứng minh cho chúng ta thấy rằng dũng khí chính là bản năng tự nhiên của con người. Chỉ có điều, có rất nhiều người sống với sự hoài nghi tràn ngập trong lòng, trên thực tế chỉ cần họ dũng cảm thực hiện thì dũng khí sẽ phát huy được tiềm lực to lớn trong bản thân họ, có thể họ sẽ làm nên kỳ tích. Thế giới này mỗi một ngày có biết bao nhiêu thiên tài lặng lẽ đi vào nấm mồ, bạn bè của tôi cũng có rất nhiều người tài hoa nhưng cuối cùng cũng chẳng làm được cái gì cả, vấn đề mấu chốt là ở chỗ họ không dám dũng cảm bước lên một bước nữa, nhiều người thì ôm hận vì tài mà không gặp thời. Tài năng của bạn ở đâu, bạn đã mang cái tài của mình ra sử dụng hay chưa, hay bạn ngồi ở nhà mà than thở. Tôi vẫn tin rằng, con người sinh ra vốn là một đệ tử của canh bạc, chỉ có điều có rất nhiều người lao đầu vào bàn bạc này. Nếu như bạn tự xây dựng cho mình một sự nghiệp, sáng tạo, như vậy thì chính là bạn đã dùng tài năng và trí tuệ để trở thành ông chủ sòng bạc đó. Kẻ hèn nhát thì mới tìm dũng khí trong ly rượu, dũng khí của con người nằm ở trong chính bạn, trong lòng bạn. Tôi rất thích điện ảnh Nhật Bản thời Cao Thương Kiện, nó ca tụng sự trầm tĩnh, kiên nghị của người đàn ông. Tất nhiên, tôi không cổ vũ cho tư tưởng trọng nam khinh nữ, điều chúng ta muốn là một vẻ đẹp mạnh mẽ nam tính, một người đàn ông chân chính không chỉ là eo thon vai rộng, như Kiện Mỹ Quan Quân thì cũng chỉ là một người đàn ông tinh thần mà thôi. Napoleon thân mình thấp bé nhưng ông đã từng chỉ huy quân đội ngang dọc cả châu Âu, ai cũng nói ông ta là người đầy dũng khí. Beethoven trong mình đầy bệnh tật, vừa câm vừa điếc nhưng đã sáng tạo nên một bản giao hưởng anh hùng làm rung động lòng người, đó không phải là những nốt nhạc trong tâm hồn ông đó sao? Dũng khí thực sự là dũng khí ở trong tâm hồn con người, là dũng khí đối mặt với mọi thách thức, dũng khí khi hành động. Hãy làm một người đàn ông chân chính! Barton là vị đại tướng trong thế chiến 2, có người hỏi trước khi bước vào trận đánh ông có sợ hãi không, ông trả lời: “Có, thường trước những trận đánh quan trọng, thậm chí trong khi giao tranh, tôi cũng có cảm giác sợ hãi”. Nhưng ông lại nói: “Tôi quyết không để sự sợ hãi khuất phục, một dũng khí thực sự không phải là không biết sợ hãi mà chính là không để sự sợ hãi quật ngã”. Rất nhiều người khi phỏng vấn sợ muốn chết, bạn có thể chết không, không thể, nhiều nhất là bạn không trúng tuyển mà thôi, tìm đến một công ty khác có sao đâu, có cái gì là ghê gớm đâu. Sự sợ hãi có thể làm cho bạn trở nên mềm yếu, bất tài, không có trình độ, nó sẽ giết chết sự tôn nghiêm làm người của bạn. Một con người mất đi tiền bạc, là mất rất ít, một con người mất đi sức khỏe là mất rất nhiều, mất đi dũng khí là mất tất cả. Ung dung mà sống cũng là sống, kiên cường mà sống cũng là sống, nhưng người sống ung dung rồi sẽ chết, còn người sống kiên cường có thể sẽ sống mãi. Dũng cảm hành động đó chính là chiếc chìa khoá thứ hai mở ra cánh cửa thành công cho bạn, vậy làm thế nào để có được dũng khí? Bạn có rất nhiều của cải, cũng chưa chắc đã mua được một thân thể tráng kiện, muốn có một đôi vai to khỏe rắn chắc chỉ có một cách duy nhất là bạn tập luyện. Bạn muốn rèn luyện dũng khí, thì phương pháp duy nhất là bạn luôn dùng đến nó. Bạn sợ nhất là làm gì? Không ngừng thử thách bản thân bạn, dũng cảm hành động, đó chính là con đường đi tới thành công. Ngoài ra, bạn còn cần phải luôn bồi dưỡng tâm trạng thắng lợi. Trong thi đấu thể thao, vận động viên thường hay kêu lên một tiếng, vận sức lực vào đôi tay, có lòng tin tất thắng, lòng tin đó làm cho họ phát huy được năng lực và trình độ. Về mặt tâm lý mà nói, kiểm tra hệ thống thần kinh không thể phân biệt được sự thất bại thực sự và thất bại tưởng tượng. Khi bạn nghĩ tới thất bại thì hệ thống thần kinh của bạn cho rằng bạn đã thực sự thất bại, khi bạn cảm thấy sẽ chiến thắng thì cơ chế bên trong bạn cũng sẽ định hướng cho thành công của bạn. Tiết 3: LÒNG NHIỆT TÌNH Đau khổ lớn nhất của con người có lẽ là sự cô độc, vô vị. Con người cần mưu cầu hạnh phúc, cuộc sống đầy đủ, mà yêu chính là phương pháp tốt nhất để bồi đắp cuộc sống, thoát khỏi nỗi cô độc. Được yêu tất nhiên là hạnh phúc, yêu lại càng hạnh phúc, con người ai cũng muốn được yêu, vậy bạn hãy yêu đi: yêu một con người, yêu cuộc sống, yêu công việc. Nhiệt tình trong tiếng Hy Lạp cổ có nghĩa là sự bổ sung nội tâm, nếu như nói thành công là nhờ vào sự giúp đỡ của thần linh, thì thứ thần linh đó chính là lòng nhiệt tình, tục ngữ nói: “Thế gian không có việc gì khó, chỉ sợ người không có tâm”. Tôi cho rằng người có tâm nếu lý giải một cách chính xác là người có lòng nhiệt tình. Nhiệt tình có nghĩa là có lòng yêu cuộc sống, yêu công việc. Cuộc sống là ý nghĩa chân thực của con người, yêu mến con người chính là yêu cuộc sống, chỉ những con người có lòng nhiệt tình đối với cuộc sống mới thực sự là người hưởng thụ nhiều nhất. Cuộc đời của con người có thể trải qua hàng trăm, hàng nghìn việc tốt đẹp, có những sự việc thoảng qua như mây khói nhưng cũng có những sự việc làm chấn động tâm can con người, có ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống con người. Những câu chuyện tôi kể dưới đây có thể chứng minh cho điều đó. Là một người phiêu bạt, lưu lạc kiếm sống, khi mới tới Thâm Quyến, tôi rất cô độc, vì muốn tìm một chỗ dựa tinh thần, tôi luôn mong có được một lời động viên an ủi của bạn bè. Một lần tình cờ, tôi gặp một người đồng hương, đó là một cô gái khoảng 17, 18 tuổi rất ngây thơ, hoạt bát, đáng yêu, sống trong sự vô tư trong sáng, dường như từ trước tới nay chưa hề có chuyện gì khiến cô phiền lòng cả, cuộc sống đối với cô là một màu xanh. Chúng tôi đều rất thích ở cạnh cô ấy, cho dù bạn có điều gì phiền não, chỉ cần ở bên cạnh cô ấy, thì sự trong sáng, ngây thơ của cô ấy sẽ truyền sang bạn khiến cho mọi ưu phiền trong bạn như tan biến đi. Lần đó, tôi có việc phải đi, hai tuần sau mới trở lại Thâm Quyến, có người bạn cho tôi hay cô ấy đã chết, tôi thực sự không tin ở tai của mình nữa, tại sao một con người đầy sức sống như vậy lại có thể dễ dàng ra đi như vậy? Một cô gái vô cùng ngây thơ yêu đời, trong sáng, bỗng nhiên biến mất trên thế gian này, thực sự là tôi không tin nổi, nhưng sự thực vẫn là sự thực. Tôi cùng một người bạn đến chia buồn cùng gia đình cô gái, mẹ cô gái nói với tôi trong nước mắt. Một buổi tối, nó đột nhiên đau bụng, đưa đến bệnh viện, chưa tìm hiểu được nguyên nhân thì nó đã đi rồi. Hôm đó, trở về nhà, tôi đã nghĩ ngợi rất nhiều, sinh mệnh của con người sao mà ngắn ngủi đến vậy, nếu như ngày mai tôi cũng ra đi như thế, hôm nay tôi cần phải làm gì? Ăn thứ mà tôi thích nhất, chơi trò chơi mà tôi thích nhất. Nhưng tôi lại nghĩ, cho dù ngày mai tôi không chết, thì tại sao hôm nay tôi không làm như vậy, bởi vì làm như vậy thì sẽ vui vẻ biết bao. Được sống vui vẻ là đủ rồi, còn muốn điều gì hơn nữa đây? Buổi sáng ngày hôm sau, khi chuông báo thức réo vang, mọi khi tôi thường nói: “Thật đáng ghét, lại phải dậy rồi”, nhưng hôm nay tôi lại nghĩ: nếu như chiều nay tôi chết thì tại sao bây giờ còn nằm ở trên giường chứ, sống buông thả uổng phí thời gian tức là tự sát. Có thể đó chỉ là cảm giác, hôm đó quả nhiên là có chuyện. Tôi mượn một chiếc xe đạp của người quen, đạp trên một con phố chật hẹp của Thâm Quyến, nhìn thấy phía trước có một chiếc ô tô đang đậu liền đi vòng qua nó vượt lên, khi đó đột nhiên có một chiếc xe khác xuất hiện ở phía trước, tôi cuống cuồng bóp phanh, may mà phản ứng nhanh, nhảy ra khỏi xe kịp thời nhưng khuỷu tay trái cũng bị chảy máu. Song người lái xe sau khi nhảy xuống xe không hề quan tâm tôi có bị đè chết hay không, mà lại xem chiếc xe của anh ta đụng vào xe đạp của tôi có bị xước hay không, trong mắt anh ta, sinh mạng của tôi không đáng giá bằng chiếc đèn pha ô tô của anh ta, nếu như không phải là anh ta khá to khoẻ thì có thể tôi đã cho anh ta vài quả đấm! Nhưng dù cho mọi người có biết quý trọng sinh mạng chúng ta hay không thì chúng ta cũng cần phải biết quý trọng sinh mạng của mình. Diễn viên điện ảnh Nhật Bản nổi tiếng - Cao Thương Kiện - khi đi tới Nam Cực có mang theo một con nhặng xanh trên máy bay. Con nhặng đó khi ở Nam cực phải vật lộn với băng giá để sinh tồn, Cao Thương Kiện nhìn thấy như vậy thì rơi cả nước mắt, một con nhặng mà còn muốn sống nữa là con người! Sống thì bạn sẽ làm được biết bao nhiêu là việc, vậy nên bạn hãy biết quý trọng cái sinh mạng của chính mình. Nếu như nói rằng đối với phụ nữ tình yêu là tất cả, thì đối với đàn ông sự nghiệp là hơn nhất. Trên thế gian này có vô vàn cách hưởng thụ, có sự hưởng thụ cao cả, có sự hưởng thụ thấp hèn, là một người đàn ông thực sự thì cần phải có sự hưởng thụ cao cả, tất cả những gì bạn muốn đang chờ đợi bạn ở phía trước. Đã có một người trung niên nói với tôi rằng: “Thanh niên các anh cũng thật là, nơi tỏ tình đáng đến thì không đến, lại muốn tìm đến những nơi có hoa có cỏ, không sợ muỗi cắn cho”. Tôi có thể hiểu được tâm lý của ông ấy, thời thanh niên của ông ấy đã qua rồi, đó là một tâm lý đố kỵ. Trong tình yêu, mọi người đều muốn có sự lãng mạn, nhưng tôi cho rằng sự lãng mạn chân chính đó là gây dựng sự nghiệp. Mỗi ngày bạn gặp phải vô số khó khăn, thách thức, mỗi ngày đều cảm nhận được niềm vui, thành công, thất bại trong cuộc chiến đấu cho sự nghiệp này. Một nhà thư pháp nổi tiếng Trung Quốc đã tự răn mình cần phải kiên trì chiến đấu, mỗi ngày anh đều luyện chữ đó cũng chính là một sự tranh đấu, đó mới thực sự là một trạng thái lãng mạn. Trong nhật ký của tôi, tôi đã tự nói với lòng mình mong muốn cuộc sống của mình như là một cuốn sách sinh động, như một giấc mộng đẹp, như một bài ca. Bạn có bao giờ tự hỏi mình không, trong cuộc đời bạn đã bao giờ thực sự cười chính mình hay thực sự khóc chưa, nếu như chưa có, thì cuộc sống của bạn quả là đơn điệu, nhàm chán như uống một bát nước trắng vậy. Một nhà thơ người Đức năm 80 tuổi còn bị gãy chân, khi đó ông ta trèo cây, vì vậy mà rơi từ trên cây xuống. Nếu như tôi sống được tới 70 tuổi thì tôi cũng sẽ nhất định đi trèo cây, nếu không khẳng định sự tồn tại của bản thân mình thì cũng như là đã chết. Có người đã nói với tôi như thế này, trong cuộc đời đầy gian nan vất vả này, thoi thóp chút hơi tàn, đó chính là cái tư tưởng của kẻ yếu hèn. Cuộc sống không phải là một gánh nặng mà là một bữa tiệc thịnh soạn, chỉ có những người yêu lao động mới có thể thưởng thức được nó. 1. Cách đây nhiều năm, có một vị quốc vương thông minh triệu tập một vị quan đại thần thông minh tài giỏi, giao cho một nhiệm vụ, đó là biên tập một bộ sách “Cổ kim trí tuệ lục” với mong muốn là góp nhặt những trí tuệ của nhân loại truyền đời cho con cháu. Sau khi rời triều, vị quan đó đã hoàn thành được một bộ sách đồ sộ như vậy gồm 12 cuốn. Quốc vương xem xong liền nói: “Ta cho rằng đây là sự kết tinh trí tuệ từ xưa tới nay, ta sợ mọi người xem không hết nên ta muốn rút gọn nó lại”. Vị đại thần đó lại mất một thời gian rất dài biên tập lại cuốn sách đó thành một cuốn, nhưng nhà vua vẫn cho là quá dài lại lệnh cho ông rút gọn lại nữa, kết quả là người đại thần đó rút gọn cuốn sách đó còn một chương rồi một đoạn cuối cùng chỉ còn lại một câu. Nhà vua xem xong câu đó vô cùng tâm đắc, khi được hỏi, nhà vua trả lời, đó chính là kết tinh của trí tuệ từ trước tới nay, thần dân trong cả nước ta chỉ cần biết cái đạo lý đó thì mọi việc sẽ được giải quyết. Câu nói đó chính là: “Trên đời này không thể có được mọi thứ mà không phải trả giá”. Bạn muốn mọi người hiểu được sự gian khổ, cách tốt nhất là trước hết đưa cho anh ta 100 đồng, sau khi anh ta đã tiêu hết, lúc đó hết tiền, cái đói nghèo bắt đầu vây bọc lấy anh ta, anh ta mới có thể hiểu được thế nào là gian nan vất vả. Nếu trước đây anh ta chưa từng có tiền thì anh ta sẽ không phân biệt được sự khác biệt giữa giàu và nghèo, như vậy thì anh ta sẽ mãi mãi không thể hiểu được sự nghèo khó. Cũng như vậy, bạn muốn người khác mất đi năng lực, trở thành một kẻ mất trí, như vậy là bạn đã làm cho người đó không cần làm mà vẫn được hưởng thụ, ở nhà mát ăn bát vàng, mọi thứ đều phải trả giá. Tôi rất thích câu chuyện của người già nọ. Một lần, có mấy con lợn chạy mất, vài năm sau những con lợn đó càng ngày càng hung tợn thậm chí còn uy hiếp cả người dân ở đó, có một vài người thợ săn có kinh nghiệm rất muốn săn được chúng, nhưng đàn lợn đó rất tinh khôn, không hề sa bẫy. Một hôm có một lão nông cùng với một con ngựa kéo theo một đàn lừa đi vào thôn trang đó, trên xe chất đầy những hạt thóc được làm bằng gỗ, ông già nói muốn giúp đỡ mọi người săn đàn lợn đó, họ đều cười ông già, vì ai cũng cho rằng ông già đó không thể làm được cái việc mà ở đó không ai làm được. Nhưng sau nửa tháng, ông già quay trở lại thôn trang, ông nói với họ rằng tất cả đàn lợn đã bị ông nhốt ở trên đỉnh núi. Họ rất lấy làm ngạc nhiên hỏi ông làm thế nào có thể bắt được đàn lợn đó, ông nói, trước hết ông chọn một nơi mà đàn lợn thường đến kiếm ăn, sau đó ông ta rải ở chỗ trống một ít thức ăn làm mồi nhử, thử xem đàn lợn sợ hãi hay là sẽ chạy lại. Trước hết có một con đầu đàn đến ngửi thử, sau đó nó ăn, và các con khác cũng chạy lại ăn, khi đó ông biết chắc chắn là sẽ bắt được đàn lợn đó. Ngày thứ hai, ông cho thêm nhiều thức ăn và cắm một cái cọc ở cách đó không xa, cái cọc đó đầu tiên khiến cho chúng sợ hãi, nhưng thức ăn rất hấp dẫn chúng nên không lâu sau chúng lại tới ăn, khi đó đàn lợn không thể biết chúng đã thuộc về ông rồi. Việc ông cần làm lúc này là mỗi ngày đóng thêm một cái cột như vậy bao quanh nơi để thức ăn, khi cái vòng vây của ông gần khép kín, mỗi ngày ông ta cho thêm vào trong cái vòng đó một thứ đồ vật, ban đầu chúng cũng sợ hãi nhưng sau đó vẫn đến ăn. Mọi thứ đã chuẩn bị xong, chúng mải ăn mà không hề biết rằng ông đã khép kín vòng vây đó. Đó chính là cái giá phải trả của việc tham ăn. Một công ty sản xuất phim chụp ảnh của Mỹ thống kê cho thấy, rất nhiều những người đã giành được những giải thưởng lớn sau đó không những không giàu thêm mà lại còn nghèo đi. Tài sản lớn đến với họ như trên trời rơi xuống khiến cho họ lười lao động, cuối cùng gia đình nghèo khó hỗn loạn, vì vậy có thể nói của cải trời cho sẽ khiến cho họ đi vào ngõ cụt. Có một lần tôi ngồi trên xe buýt, gặp một vị bác sĩ ở bệnh viện Ninh Ba của Thâm Quyến, anh ta nói với tôi rằng, từ khi thành phố Thâm Quyến có thị trường cổ phiếu tới nay, số bệnh nhân vào viện Ninh Ba ngày càng nhiều, những người không có cổ phiếu thấy những người mua cổ phiếu như thể mua phiền não vào người, cuối cùng phải vào nằm viện, thậm chí có những người mua cổ phiếu phát tài, mỗi tháng có tới hàng trăm đồng, đột nhiên bỗng chốc có tới cả trăm triệu cũng không biết phải làm gì, tới mức không thèm đi làm nữa, việc gì cũng không muốn làm, suốt ngày trong trạng thái hưng phấn dẫn tới gia đình tan vỡ, vợ chồng chia lìa, rốt cuộc cũng vào bệnh viện Ninh Ba. Sự hưng phấn thái quá, tiền bạc có được như trên trời rơi xuống không mang lại cho bạn thành công mà là thất bại. Có được một con cá chỉ có thể dùng được trong một ngày, nhưng nếu học được cách câu cá thì có thể có cá ăn cả đời. Thành công chính là như thế đó, thành công là một thứ vinh quang nhưng thành công không phải là do cơ hội và may mắn mang lại - thứ thành công đó cũng chỉ như là một ánh chớp loé lên mà thôi, sự thành công là ở sự nỗ lực của chính bạn, đó mới là sự thành công vĩnh cửu. Bạn hận mình không có tài năng, nhìn thấy người khác thành công, thấy được sự nghiệp huy hoàng của người khác, lẽ nào bạn không thấy bầu nhiệt huyết trong mình tuôn trào? Làm người cần phải như một thiên tài, toàn thân hừng hực khí thế, khiến thế tục phải ngưỡng mộ người có vận may ấy. Bạn phải theo đuổi tài năng, học vấn thật sự, thật là một kỳ tài xuất chúng! Song tất cả vẫn đang chờ bạn phấn đấu làm việc! Thành công chính là một chiếc giường êm ái cho con người, nếu như bạn hướng tới thành công, khát vọng thành công, thì bạn hãy nỗ lực làm việc, chỉ có làm việc mới là nấc thang đưa bạn tới thành công. Muốn thu hoạch tất phải trả giá. 2. Từ góc độ hiệu quả và lợi ích mà nói, công việc chính là nấc thang đưa bạn tới thành công, từ góc độ nhân sinh mà nói, công việc chính là sự hưởng thụ to lớn của con người. Trên thế giới này có biết bao nhiêu con người vì không có việc làm mà phải khốn khổ, nhưng cũng có rất nhiều người có công việc nhưng lại không nỗ lực trong công việc. Danh họa người Pháp Leonard Vince những năm cuối đời bị bệnh viêm khớp, mỗi khi cầm bút vẽ rất đau đớn nhưng ông không đầu hàng số phận, có người hỏi ông, tại sao đau như vậy còn vẽ làm gì? Ông trả lời, mọi đau khổ rồi cũng sẽ qua, nhưng những điều tốt đẹp sẽ trường tồn. Trong dòng chảy của lịch sử, đời người chỉ là một chớp mắt ngắn ngủi, trong chớp mắt đó, chỉ có công việc mới sản sinh ra được cái đẹp vĩnh hằng, mới để lại dấu ấn vĩnh cửu cho bạn. Nhà chính trị gia nổi tiếng của Mỹ Dulles những năm cuối đời bị bệnh ung thư, thường phải chịu những cơn đau hành hạ, các bác sĩ đều không thể đứng nhìn, muốn tiêm cho ông một liều moocphin, nhưng ông nói: “Đừng làm như vậy đối với tôi, như thế thì tôi không thể làm việc được nữa”. Có thể nói, Dulles vô cùng say mê với công việc. Trên thực tế, những người thành công trên thế gian này đều là những người yêu công việc như những cỗ máy. Điều đau khổ lớn nhất của con người là gì? Tôi cho rằng đó cuộc sống vô vị, con người ta thường nói nhàn hạ là một sự hưởng thụ nhưng tôi cảm thấy sự nhàn hạ này phải được có từ trong sự bận rộn. Nếu như ngày nào bạn cũng nhàn hạ thì đó là một sự đau khổ vô cùng. Trong một bộ phim Mỹ, một vị cảnh sát già dạy con mình mục đích sống: thứ nhất, hãy phát huy sở trường của mình; thứ hai, lạc quan để sống. Đó là hai câu nói phổ thông nhất, nhưng tôi lại cảm thấy đó là chân lý để sống. Con người làm việc vì cái gì? Kiếm tiền chỉ là một trong những mục đích! Điều quan trọng hơn là trong công việc con người thể hiện được giá trị của bản thân mình, có được niềm vui. Tiền bạc chỉ là công cụ, không phải là mục đích của con người. Có người suốt ngày lao động, cuối ngày kiếm được một chút tiền, thế là thoả mãn, trở thành nô lệ của đồng tiền là một biến thái của tâm lý con người - con người bị đồng tiền thao túng. Trên thực tế, hạnh phúc của con người chính là có được công việc mà mình yêu thích, đồng thời nỗ lực để đạt thành tích, bản thân công việc chính là một sự hưởng thụ lớn nhất của con người, nó làm cho bạn cảm nhận được niềm vui sáng tạo, thể hiện giá trị bản thân mình. Bí quyết thành công của con người chính là vượt qua được sự trói buộc của khó khăn, say mê lao động. Để mọi người cùng có niềm vui, từ đó mình có thể thành công - đây mới là niềm vui đích thực. 3. Nếu như bây giờ có hai cái gánh, một cái nặng 50 kg, một cái nặng 100 kg, thù lao đều là 50 đồng, thì bạn sẽ chọn cái nào? Rất nhiều người nói rằng thù lao bằng nhau thì đương nhiên phải chọn gánh nhẹ hơn, nhưng tôi nói, bạn sai, nếu bạn chọn gánh nặng hơn, bạn sẽ mất nhiều sức lực hơn nhưng nó làm cho năng lực của bạn được nâng lên, bạn chọn gánh nhẹ, bạn sẽ tốn ít sức lực hơn nhưng bạn không thể nào phát huy được năng lực của bạn, do đó mà nguồn tài nguyên nhân lực của bạn bị lãng phí. Làm như thế nào để có thể có được lòng tin đối với cấp trên, tôi cho rằng đây là một vấn đề mà mọi người đều quan tâm. Tôi có một người đồng sự rất được lòng cấp trên, năm 20 tuổi đã được bổ nhiệm làm trưởng phòng cán bộ, thành công của anh ta khiến cho tôi phải suy nghĩ. Qua quan sát tôi nhận thấy, sở dĩ anh ta được lòng cấp trên vì anh ta luôn tích cực chủ động trong công việc, cần cù chăm chỉ, không tính toán sự đền đáp. Chẳng hạn như trong cơ quan tổ chức văn nghệ, tôi lên sân khấu với bộ mặt miễn cưỡng nhưng anh ta lại không như vậy, anh ta đều tích cực tham gia các hoạt động như thế này, và thế là trong hoạt động anh ta đã thể hiện được năng lực của mình. Người lãnh đạo thích mẫu người như thế nào? Tất nhiên là họ thích mẫu người năng động, có năng lực, ai mà chẳng muốn có được đội ngũ cấp dưới năng động tích cực và chủ động chứ. Nếu như trong công ty của tôi có một người năng động, tích cực, không hề tính toán, tất nhiên công ty sẽ trọng dụng, khi đề bạt thì người được nghĩ đến đầu tiên là anh ta. Có nhiều người chỉ làm hơn một chút mà đã tính toán với cấp trên, như vậy người đó là người ngu. Bạn làm nhiều việc hơn một chút mà bạn không hề tính toán đòi hỏi sẽ khiến cho cấp trên nhận thấy là bạn biết làm việc, ngoài việc đền đáp xứng đáng bạn còn được cảm tình của cấp trên nữa. Như vậy là, có làm hơn một chút thì bạn cũng đâu bị thiệt thòi. Người thông minh thường chủ động trong công việc, thể hiện năng lực của mình mà không hề tính toán đòi hỏi. Con người ai cũng có con mắt cả, bạn đừng sợ cấp trên không nhìn thấy điều đó, thời gian qua đi, bạn sẽ càng được trọng dụng hơn. Tôi có thể đánh cược với bạn, một năm bạn làm việc cần mẫn, chủ động, không tính toán thiệt hơn, một năm sau bạn sẽ thấy thái độ của lãnh đạo đối với bạn là không tồi. Có một vị thư ký nói với tôi: “Ông chủ à, hôm nay ông tăng lương cho tôi, ngày mai tôi sẽ cố gắng làm việc”, tôi nói ông ta đã sai lầm, điều đó chẳng khác gì ông ta hãy nói với cái bếp lò rằng: “Bếp lò ơi, hãy hồng thêm một chút nữa ta sẽ cho thêm củi”, nhưng bạn chỉ có cách là trước hết hãy cho thêm củi vào lò thì mới có thể làm cho lò hồng hơn. Trước hết bạn hãy nỗ lực làm việc mới có thể hy vọng ông chủ tăng lương cho bạn. Tôi là một người hay đùa, nhưng chúng ta có thể đùa cợt với những chuyện ngoài lề, còn nếu bạn đùa cợt với công việc chính thì nghĩa là bạn đang đùa cợt với chính con người bạn. Dù bạn đang làm gì, chỉ cần bạn muốn làm, hoặc cần thiết phải làm thì hãy cố gắng nỗ lực làm, sống chết cũng phải làm. Đó chính là sự thể hiện nhân cách của bạn chiến thắng nhân cách của người khác. Tôi còn nhớ một cuộc nói chuyện giữa tôi và vị giáo sư ở trường đại học của tôi, cuộc nói chuyện đó đã có ảnh hưởng đến cả cuộc đời tôi. Khi tôi đang cùng ông ta bày tỏ sự ngưỡng mộ đối với một vị giáo sư khác trong vòng một năm đã cho ra đời tới 6 cuốn sách, ông ta có vẻ như là không khâm phục lắm, nhưng tôi thì nghĩ trong vòng một năm mà cho ra tới 6 cuốn sách ắt hẳn phải rất lao tâm khổ tứ, kế hoạch làm việc nghiêm khắc, điều này phản ánh thái độ làm người của vị ấy. Mao Chủ tịch nói: trên thế gian này chỉ sợ hai chữ “chăm chỉ”. Chúng ta có thể ôm ấp những ảo tưởng cao đẹp, những lý tưởng vĩ đại, nhưng cơm phải ăn từng miếng, còn việc phải làm từng bước một, muốn đạt được những lý tưởng kia thì trước tiên cần bước chân vào thực tiễn, nỗ lực cần cù thực hiện nó. Nếu mỗi chúng ta đều chăm chỉ làm việc, thì trên thế gian này không có việc gì là khó cả, cuối cùng chúng ta sẽ vượt qua được tất cả. Cần cù chăm chỉ, thận trọng làm việc đó là một triết lý sâu sắc mà đơn giản của con người. Có một học giả cho tôi biết rằng, hoa Đàn vốn là một loài thực vật sinh trưởng ở đầm lầy Nam Mỹ, hoa Đàn vốn là một loài cây bụi nhưng trong điều kiện khắc nghiệt nó vẫn sống được, huống hồ chúng ta là con người, chỉ được sống một lần, không biết chết lúc nào, vậy hãy sống cho ra một lần sống. Chìa khóa thành công của con người chính là biết tin vào chính mình, dũng cảm hành động, có lòng nhiệt tình đối với công việc và cuộc sống. Nếu như bạn có trong tay 3 chiếc chìa khóa đó, thì con đường dẫn tới thành công đang mở ra trước mắt bạn. Chương 2: SỰ TU DƯỠNG CỦA NGƯỜI THÀNH CÔNG Văn hoá cổ đại Trung Quốc rất chú trọng tu thân, dưỡng tính, tề gia, trị quốc, bình thiên hạ. Chúng đều rất quan trọng theo tuần tự như thế, trong đó tu thân, dưỡng tính là cơ bản. Thực ra, không chỉ về phương diện đạo lý nói như vậy, mà cuộc sống hiện thực của con người cũng cho thấy điều đó. Tôi có một người bạn từ nhỏ nay đã thành danh nói với tôi rằng: “Kiếm tiền là một việc vô cùng đơn giản, chỉ cần biết cách làm người là được. Bây giờ không kiếm ra tiền chỉ vì chưa có cơ hội; anh hiểu thế nào là đạo làm người, có một cơ sở tốt, khi cơ hội đến thì tự nhiên dễ dàng kiếm ra tiền”. Câu nói đó chẳng phải là rất có tính triết lý sao? Học được cách làm người chính là đạt tới bậc cao nhất của học vấn. Trong những năm tháng thơ mộng của tuổi trẻ, con người ai cũng có những ước mơ, mơ ước của tôi là trở thành một anh hùng hào kiệt, vì vậy mà tôi đã tốn biết bao nhiêu là tâm trí và sức lực đi tìm cái bí quyết thành công của các anh hùng hào kiệt. Tôi tin lời của một nhà văn Mỹ, Jack London rằng: đọc sách nên đọc truyện ký, tiểu thuyết thường thêm bớt rất nhiều, truyện ký mới phản ánh chân thực cuộc đời của các anh hùng hào kiệt, vì vậy mà tôi đã sưu tầm được rất nhiều truyện của nhiều tác giả, cố gắng đọc và ghi chép, nhưng cuối cùng tôi đã thất vọng, vì không thể tìm thấy được bí quyết thành công của họ nên tôi đã đau khổ. Một cơ hội ngẫu nhiên đã đến với tôi làm cho tôi chợt hiểu ra, tôi có may mắn được đọc một cuốn sách nổi tiếng của Lý Tông Ngũ nói về thời kỳ đầu của cách mạng Trung Quốc, những trải của nó đã rất hấp dẫn tôi. Lý Tông Ngũ thời trẻ cũng mơ ước trở thành một anh hùng hào kiệt, trải qua bao nhiêu năm nỗ lực, ý chí không hề thay đổi, ông cũng nghiên cứu các bí quyết thành công của các anh hùng hào kiệt nhưng sau bao nhiêu năm vẫn không đạt kết quả. Có lần đọc cuốn “Tam quốc diễn nghĩa” ông chợt hiểu ra mọi điều, cuối cùng đã lĩnh hội được bí quyết thành công của các anh hùng hào kiệt, vì vậy đã viết nên một cuốn sách nổi tiếng thế giới “Hậu hắc học”. Lý Tông Ngũ cho rằng, bí quyết thành công của các anh hùng hào kiệt chỉ gồm 2 chữ “hậu” và “hắc”. “Hậu” chính là da mặt phải dày, hắc chính là tâm phải đen, muốn có được thành công trong cái thế giới này cần phải ghi nhớ hai từ đó. Trong “Tam quốc diễn nghĩa”, điển hình của “hậu” chính là Lưu Bị, Lưu Bị thường xuyên bị thua trận, thua trận có nghĩa là năng lực tồi, nhưng sau mỗi lần bại trận ông ta đều khóc, cảm thấy không xứng đáng với tổ tiên, vì vậy mọi người cảm thấy là Lưu Bị rất nhân nghĩa, mỗi lần ông ta bại trận thì mọi người lại càng ủng hộ ông ta. Điển hình của “hắc” là Tào Tháo, Tào Tháo có một lần chạy nạn đến nhà một người bạn cũ, người bạn đó sai người nhà giết lợn đãi khách nhưng Tào Tháo nghe không hiểu đầu đuôi, lại cho là người bạn có ý giết mình nên đã giết sạch cả nhà người bạn đó. Đến khi nhận ra có một con lợn bị trói ngoài sân mới hiểu ra, mới biết là mình giết nhầm người. Sau khi ra đi, gặp người bạn đó ở trên đường, người bạn hỏi: “Đang chuẩn bị mổ lợn đãi cơm, sao anh lại bỏ đi?”, nhưng Tào Tháo giết nốt người bạn đó. Thuộc hạ của ông ta hỏi: “Đã biết là giết nhầm sao lại còn giết nốt ông ta?”. Tào Tháo nói một câu đến giờ còn nổi tiếng là: “Thà rằng ta phụ người chứ quyết không để người phụ ta, nếu như ta không giết anh ta, anh ta trở về nhà thấy cả nhà bị giết nhất định sẽ báo quan bắt ta, chẳng thà nhổ cỏ phải nhổ tận gốc”. “Hậu - Hắc” là chân lý thành công của con người, sự hoá thân trí tuệ của dân tộc chúng ta, như Gia Cát Lượng khi gặp phải đối thủ mặt dày, kiên quyết không động binh như Tư Mã Ý cũng tốn công vô ích. Gia Cát Lượng rất hay dùng kế khích tướng, liền đưa tới cho Tư Mã Ý một bộ quần áo phụ nữ, nói: “Nếu nhà ngươi cũng chỉ như một người đàn bà, không dám ra đánh thì hãy mặc bộ váy áo này vào đi”, nhưng Tư Mã Ý vẫn quyết không ra đánh, Gia Cát Lượng cũng không còn cách nào cả. Hạng Vũ sức mạnh hơn người, uy trấn thiên hạ, nhưng tâm lại không đủ “đen”, muốn giết Lưu Bang tại Hồng Môn Yến, nhưng mặt không đủ “dày”. Thắng bại là chuyện thường đối với nhà binh, nhưng ông cảm thấy không mặt mũi nào nhìn người thân ở Giang Đông nên từ mạnh mà trở thành yếu, để cho kẻ “mặt dày tâm đen” Lưu Bang thành danh. Phải hiểu biết sâu sắc và vận dụng linh hoạt “hậu - hắc” thì mới có thể được lợi. Khi thành lập công ty, mỗi lần có báo cáo đầy tính khả thi trình lên trên đều bị ban quản lý trả lại, sửa xong mang lên lại bị sửa những chỗ khác, lại bị trả lại, lại mang về năm lần bảy lượt như vậy, tôi vô cùng thất vọng. Một lần tình cờ đọc được cuốn “Những thói xấu của người Trung Quốc” của Bá Dương đã khiến cho tôi hiểu ra mọi vấn đề. Khổng Khâu năm đó bị nguy khốn ở Trần Thái đói nằm thoi thóp, thấy gần đó có một nhà sáng đèn liền bảo đồ đệ đến đó xin ăn. Chủ nhà nói: “Tôi viết một chữ, nếu ông đọc được thì sẽ chiêu đãi miễn phí”. Trọng Do đáp: “Ta là môn đồ của thánh nhân, chẳng cần nói là một chữ mà là 10 chữ ta cũng không ngại”. Chủ nhà liền viết một chữ ‘chân’ (chân thật, chân chính), Trọng Do nói: “Một đứa trẻ lên 3 cũng biết đó là chữ gì, đó là chữ ‘chân’”. Chủ nhà liền nói: “Đã không biết gì mà lại khoa trương, người đâu, đánh hắn cho ta”. Trọng Do tháo chạy bán mạng. Khổng Khâu nói: “Không trách ông đánh hắn, để ta xem”. Chủ nhà vẫn viết chữ ‘chân.’ Khổng Khâu nói: “Đó là chữ ‘trực bát’”. Chủ nhà vô cùng kinh ngạc nói: “Quả là danh bất hư truyền, học vấn của ngài quả là đáng sợ”. Sau khi đã cơm no rượu say, Trọng Do hỏi khẽ: “Thưa thầy, con khó hiểu quá, rõ ràng là một chữ ‘chân’ tại sao lại biến thành chữ ‘trực bát’ được?”. Khổng Khâu than: “Con không hiểu sao, bây giờ không còn nhận ra cái thời đại chân (thật) nữa rồi, nếu như con chỉ có chân (thật) thì sẽ chết đói”. Tôi chợt hiểu ra, mình quả là ngốc, quả là ngây thơ, khi các báo cáo bị trả về nguyên nhân chủ yếu không phải là các lỗi trong báo cáo đó mà chính là vì chúng tôi còn trẻ, ban quản lý không tín nhiệm. Chẳng có sự vật nào là hoàn hảo, muốn tìm khuyết điểm thì thực là dễ dàng. Ban quản lý chỉ muốn tìm thấy khuyết điểm của chúng tôi để đánh đổ chúng tôi. Vì vậy, tôi lại trở lại Thâm Quyến tìm tới một người quen công ty Hồng Kông viết một bức thư giới thiệu, thêm cả vài chữ cho long trọng, cuối cùng có ghi: nếu như công ty đó được thành lập, thì công ty Hồng Kông sẽ hỗ trợ rất nhiều tiền. Trong tay cầm một bức thư giới thiệu như vậy, quay trở lại ban quản lý, ban quản lý thấy một hậu thuẫn kinh tế lớn như vậy, lại có thể thu hút đầu tư nước ngoài, vậy là từ trưởng phòng tới cục trưởng, thái độ lập tức thay đổi, báo cáo có tính khả thi của tôi chẳng cần phải viết lại, mà công ty của chúng tôi rất nhanh chóng được thành lập. Sau này khi chúng tôi đã quen biết với cục trưởng, quan hệ cũng đã rất thân thiện mới nói ra, công ty Hồng Kông đó có vấn đề khó khăn về tài chính nên không thể giúp đỡ được, nhưng quyết định đã phê chuẩn rồi, ban quản lý cũng không còn cách nào khác được. Trịnh Bản Kiều nói: “Cái khó làm cho con người ta hồ đồ”, Lưu Thiếu Kỳ nói: “Việc lớn thì sáng suốt, việc nhỏ thì hồ đồ”, cổ ngữ cũng nói: “Nước trong quá thì cá không sống được”, một con người nếu như quá thành thực thì cũng khó đi tới thành công. Trong thực tế cuộc sống, có rất nhiều kẻ quyền thế gây khó dễ cho bạn, moi móc khuyết điểm của bạn, mà thực ra thì đó không phải là khuyết điểm của bạn, chỉ là muốn cho bạn thấy được quyền uy của họ mà thôi, thậm chí khiến cho bạn phải cầu cạnh họ, quà cáp cho họ, nếu như bạn không hiểu mà đi sửa chữa khuyết điểm đó thì thực là phí công. Những tín điều cuộc sống này cũng sẽ rất nhanh xảy ra nguy cơ. Một số nhà doanh nghiệp tư nhân, cho rằng mình làm đại sự, là một thực thể, không thích người khác gọi họ là hộ cá thể. Mỗi ông chủ đều tự đặt cho mình một cái tên thật kêu như là Tổng giám đốc, Chủ tịch hội đồng quản trị, thậm chí có người còn xưng là “Tổng tài”. Tưởng Giới Thạch ngày xưa xưng là tổng tài, họ cũng xưng là tổng tài. Mỗi tháng một lần hội nghị thường kỳ ở Sở Công thương, trưởng phòng phòng quản lý doanh nghiệp tư nhân biết rõ rằng chúng tôi sợ anh ta, nên thường hay cố ý nhấn mạnh rằng: “Chủ tịch hội đồng quản trị Ngô cho biết ý kiến, Tổng tài Trường có lời”. để cười giỡn chúng tôi. Chủ các doanh nghiệp tư nhân có tiền thường hay tổ chức các hoạt động có quy mô lớn, khoa trương trên báo chí, vị nào cũng tiến hành rất rầm rộ, chẳng biết thực chất “vĩ đại” đến mức nào. Nhưng 2 năm sau, tôi đi dự hội nghị thường niên đó thì thấy rằng những nhân vật trước đây nổi như cồn thì nay đã không còn bóng dáng nữa, điều đó khiến cho tôi phải suy nghĩ, vì sao họ thất bại? Chúng tôi cũng có công ty, liệu chúng tôi có theo bước chân họ không? Có một sự việc khác khiến cho tôi bị chấn động, đó là có một số phóng viên trẻ của một vài tờ báo, hô hào tổ chức một cuộc thi bình chọn nước giải khát lần đầu tiên tại Trung Quốc. Chủ ý thì rất tốt, các doanh nghiệp đều tán thành và ủng hộ bằng vật chất, trong nháy mắt đã có tới hàng vạn đồng tài trợ. Nhưng mấy người phóng viên đó lương tháng chỉ có hơn 100 đồng, từ trước tới giờ chưa nhìn thấy số tiền lớn như thế, thế là tranh nhau, chia nhau tiền, không còn nghĩ tới bình chọn nữa, cuối cùng chọn liều một thứ nước giải khát cho là tốt nhất. Kết quả là các nhà sản xuất thấy bị lừa liền phát đơn kiện, sự việc đó trở thành một vụ án đưa ra xét xử, toàn bộ số tiền được giải quyết còn người thì suýt phải vào tù. Xem ra cái lý “hậu - hắc” là chỉ cần mình được lợi, không cần quan tâm tới sự sống chết của người khác giờ đây chưa hẳn đã tốt. Cũng như việc buôn bán, thời xưa con người thật thà chất phác không lừa lọc, mọi người bán đều với phương châm hàng thật giá thật, bỗng nhiên có một kẻ biết được đạo “hậu hắc”, bán hàng giả, từ trước tới nay mọi người không ai bị lừa này lần lượt bị lừa, còn kẻ bán hàng giả thì phát tài. Mọi người thấy thế cũng thi nhau làm hàng giả, vậy là hàng giả tràn ngập, người mua ai cũng cẩn thận, đề cao cảnh giác. Rồi bỗng nhiên lại có người bán hàng thật, mọi người ai cũng đã bị lừa rồi nên tự nhiên ủng hộ người bán hàng thật đó. Kết quả là người đó thành công, đó chính là con đường thành công của buôn bán thời hiện đại. Con người cũng giống như việc buôn bán, cần phải mua bán công bằng. Bạn bỏ ra càng nhiều, giúp đỡ người khác càng nhiều, thì người khác mới càng ủng hộ bạn, cho bạn nhiều hơn. Những doanh nghiệp tư nhân đó có một thời oanh liệt như vậy mà thất bại chính là vì họ đã dựa vào thế giới “hậu hắc”. Năm 1987 - 1988 là thời kỳ kinh tế mở cửa, qua một thời gian dài bế quan toả cảng khiến cho mọi người không hiểu không biết gì cả, lúc đó “đạo hậu hắc” thịnh hành, phương Đông có cách nghĩ của phương Đông, phương Tây có cách làm của phương Tây thế là có không ít người bị lừa, nhiều kẻ kiếm được lời lớn. Nhưng bị lừa mãi rồi cũng phải khôn ra, những công ty trước đây chưa nổi tiếng nhưng có sản phẩm thật thì nay thực sự được mọi người yêu mến, còn công ty của những kẻ dựa vào đạo hậu hắc cứ tự nhiên bị đóng cửa. Panasonic Xingzhizhu nhìn thấy một người ăn mày uống nước bên cái vòi nước công cộng, trong lòng nghĩ: cần phải làm cho sản phẩm của mình được như nước trong cái vòi kia, phải chảy tới mọi nơi. Ông ta đã đứng vững được trước hết là vì ông đã nghĩ cho người khác, làm thế nào để thuận tiện cho mọi người, nên mọi người ủng hộ ông, khiến ông có được thành công. Đó mới chính là con đường đi tới thành công của thời hiện đại. Lý Tông Ngũ đã miêu tả cái “hậu - hắc” của con người như sau: da mặt dày thì phải dày như tường thành, đạn bắn không thủng, không vỡ; tâm đen tối thì phải đen như đáy nồi, đen từ trong ra ngoài. Song tôi lại cho rằng, “hậu - hắc” chỉ là một những thủ đoạn có thể đạt được mục đích trong trường hợp nào đó, có nhiều khi để đạt được một mục đích nào đó, chúng phải hy sinh một chút đạo đức, một chút luân lý nhưng “hậu - hắc” tuyệt đối không thể trở thành nguyên tắc sống được, nó có thể khiến cho bạn mất đi lạc thú ở đời và không thể đem lại cho bạn thành công rực rỡ được. Nguồn gốc sâu xa nhất của “hậu - hắc” chính là tự tư tự lợi. Hưu Mạc nói: “Nhân tính vốn tự tư”, chúng ta tạm thời không xét đến câu nói đó đúng hay sai, nhưng thực sự ai cũng trạng thái tâm lý: muốn được mà không muốn mất. Song trong giao tiếp, nếu ai cũng muốn được mà không muốn mất thì sẽ nảy sinh mâu thuẫn. Vậy chúng ta giải quyết vấn đề “được và mất” như thế nào cho thoả đáng đây? Có người nói: Tự tư tự lợi là khôn. Tôi lại cho rằng người chỉ biết tư lợi là người ngu. Tôi có vài người quen, có năng lực, chịu được khổ, họ cũng đã từng có thời huy hoàng nhưng không được lâu, lại có một số người khác, năng lực thì kém hơn một chút nhưng nghĩa khí, họ hiểu được đạo làm người chân chính, họ lại có thể thành công. Điều khác biệt ở đây là những người loại thứ nhất quá ư tư lợi. Một con người chỉ muốn lợi cho mình và đẩy phần thiệt về người khác thì dần dần sẽ không còn ai muốn kết giao với anh ta nữa, người đó rồi cũng thất bại. Những người thất bại trong giao thiệp cũng chính là vì họ quá tư lợi. Tôi không có ý định nói tới cái gì cao siêu cả, cũng không tung hô tiêu chuẩn đạo đức cao cả, xuất phát từ thực tế cuộc sống, tôi cho rằng tư lợi cũng như là đóng chiếc đinh nghiêng mà thôi. Trước hết, năng lực của con người là có hạn, nếu muốn sinh tồn và phát triển lâu bền thì bạn cần phải hợp tác. Đây cũng chính là “kết bạn để cầu tài” mà mọi người thường nói. Muốn hợp tác với nhau lâu dài, cùng chung sống vui vẻ thì phải biết nghĩ đến người khác. Theo tôi, mình muốn ăn thịt thì cũng phải để canh cho người khác ăn, nếu như vừa muốn thịt lại vừa muốn ăn canh thì cuối cùng bạn sẽ chẳng có cái gì cả. Nhưng người tư lợi thì không thể hiểu được cái đạo lý đó, nếu như họ có thể hiểu được thì họ cũng không thể làm được vì họ luôn bị cái tư lợi che mắt. Nói một cách đơn giản hơn, bạn hợp tác làm ăn với người khác, bạn lừa người đó, tất anh ta sẽ rất hận bạn, sẽ nói cho mọi người biết thực chất con người bạn, bạn sẽ mang tiếng xấu nên khó mà có thể hợp tác với người khác được nữa. Ngược lại, các bạn vui vẻ hợp tác với nhau thì anh ta sẽ nói với mọi người rằng anh ta hợp tác với bạn có thể kiếm ra tiền, vậy là mọi người sẽ hợp tác với bạn. Ngoài ra, niềm vui của con người không chỉ đến từ sự hưởng thụ vật chất, mà quan trọng hơn là sự hưởng thụ về tinh thần. Con người ai cũng muốn được yêu thương, được tôn trọng, được thể hiện giá trị của bản thân, đó là những cái mà người tư lợi không bao giờ có thể có được. Thực tế cuộc sống có rất nhiều người đi theo con đường bất chính mà lại giàu có, cuộc sống vật chất đủ đầy nhưng những con người đó không bao giờ có được một người bạn thực sự, mãi mãi cô độc, đau khổ. Tôi tin cuộc đời có một chân lý: mức độ thành công của một con người tỷ lệ với sự chính trực của người đó. Bạn cho đi nhiều, giúp đỡ mọi người nhiều thì mọi người sẽ cảm kích bạn, sự báo đáp đối với bạn cũng sẽ nhiều. Con người cần phải thể hiện được giá trị của chính bản thân mình, cố gắng được xã hội thừa nhận, đáp ứng được yêu cầu của đông đảo mọi người, thì mọi người sẽ cần đến bạn, từ đó bạn mới có thể đạt được điều bạn muốn. Cũng như vậy, một doanh nghiệp muốn thành công thì không thể chỉ nghĩ đến việc kiếm tiền, đó là cách làm của những người không nhìn xa trông rộng. Trước hết, phải đáp ứng được yêu cầu của đại chúng, mọi người được lợi thì sẽ ủng hộ bạn, cuối cùng thì doanh nghiệp sẽ có lợi, đó mới là con đường phát triển lâu dài của doanh nghiệp. Người tư lợi thì chỉ có thể sống trong cái thế giới nhỏ bé đã mất đi những điều tốt đẹp mà thôi, con người muốn đạt được thành công chân chính trước hết cần phải có lòng bác ái. Tiết 1: TẠO LẬP TÌNH NGƯỜI Đầu những năm 80 có trên 75 người đạt giải thưởng Nobel tụ họp tại Paris. Tại một hội nghị, họ đã viết trong tuyên bố: nếu như nhân loại muốn tồn tại ở thế kỷ 21 thì phải nhìn lại để tiếp thu cái trí tuệ của Khổng Tử cách đây 2500 năm trước. Khổng Tử có điều gì thần thông? Ông nhiều lần nói tới “Nhân” và “Nghĩa”. Nội hàm của Nhân là sự yêu thương con người và tu thân, nhấn mạnh danh phận thấp kém và cao sang, tư tưởng của ông chính là một chữ nhân. Người có nhân biết yêu thương con người, nhân chính là bác ái. Nhà tư tưởng Pháp Simon nhấn mạnh: bình đẳng, tự do, bác ái. Bác ái không chỉ là lý luận mà quan trọng hơn nó mang lại cho con người hạnh phúc, chỉ có người bác ái mới là có thể rộng lượng, mới có thể đối đãi nhiệt tình, thân thiện, vui vẻ giúp đỡ mọi người, mới là người không thất bại trong giao thiệp. Tôi rất thích câu chuyện về một đứa trẻ, nó nhất thời tức giận mà hét lên rằng nó hận mẹ nó, sau đó có lẽ sợ trừng phạt, nó chạy ra khỏi nhà, chạy vào tận trong núi, nơi sơn cùng thuỷ cốc, nó hét lên: Ta hận ngươi, ta hận ngươi, lập tức trong núi cũng vọng lại: Ta hận ngươi, ta hận ngươi. Đứa trẻ kinh hãi, nó chạy về nhà và nói với mẹ trong núi có một đứa trẻ hư, nó nói nó hận con. Người mẹ liền dắt đứa trẻ vào núi, bảo nó nói “ta yêu ngươi, ta yêu ngươi”. Đứa trẻ làm theo và nó phát hiện ra rằng trong núi có một đứa trẻ ngoan nói: “ta yêu ngươi, ta yêu ngươi”. Cuộc đời cũng cho bạn một tiếng vọng, bạn cho đi cái gì thì bạn sẽ nhận lại cái đó, bạn muốn người đó là bạn của bạn thì trước hết bạn hãy là bạn của người ta đã, tình cảm chỉ có thể đổi được tình cảm, trái tim chỉ có thể được đổi bằng trái tim. Một lần, tôi nhìn thấy có hai cô gái trông rất phong trần đang bàn luận về diễn viên điện ảnh nổi tiếng Lý Tiểu Long, một cô nói: “Lý Tiểu Long cuối cùng chết trong phòng của một kỹ nữ”. Cô kia phản bác lại: “Không đúng, anh ta chết vì trọng bệnh”. Cô thứ nhất lập tức nói: “Đó là bịa đặt, nếu như thế này thì thật là đau xót”. Bỗng nhiên tôi nhận thấy: một người dù ở địa vị như thế nào thì trong sâu thẳm tâm hồn người đó vẫn hy vọng người mình yêu mến là một người có đạo đức và phẩm hạnh cao đẹp. Nhân vật Cưu Sơn trong “Hồng Đăng ký” có nói: làm người không vị kỷ thì trời tru đất diệt. Nhưng nếu ai cũng hiểu được trần thế, tin phụng tư lợi làm nền tảng thì thế gian này sẽ như là không có ánh mặt trời, xã hội đó sẽ đi tới diệt vong, vì vậy chúng ta từ nhỏ đã được giáo dục luân lý của xã hội, dạy chúng ta phải hữu ái nhân từ, ảnh hưởng văn hoá thâm căn cố đế này, đúng như lý luận của Florida, đã ăn sâu vào trong tiềm thức của mỗi con người. Trên thế gian này, những người có phẩm chất đạo đức, có lòng nhân ái là những người được yêu mến nhất, bạn có hiểu được điều đó không? Nếu một người trong xã hội này coi tất cả mọi người là kẻ thù của anh ta, đối xử với mọi người rất hung bạo, chẳng coi ai là gì cả, coi người khác chỉ là công cụ của cuộc đời mình, loại người đó cho dù có bản lĩnh tới đâu thì cũng không thể được mọi người yêu mến. Con người cần có lòng yêu thương, thiện chí đối với nhân loại - đây chính là quy tắc thành công của con người. Tôi có một người bạn, một người kinh doanh điển hình, khi nguy nan nhất, trong túi không có một xu lại chẳng có việc làm, tôi đã giúp đỡ anh ta, cho anh ta ăn ở và cho vay tiền, nhưng vì tiền, anh ta lại cùng với người khác lừa tôi. Điều này đúng như cố tổng thống Mỹ Kennedy từng nói “những người kinh doanh đều là phường lang sói”. Cuối cùng tôi hiểu ra, tuy rất tức giận nhưng cũng không thể chửi mắng anh ta, sau đó tôi đã tuyệt giao với anh ta. Tôi chỉ muốn nói với mọi người rằng không nên lừa gạt người, hãy vì thiện chí mà giúp đỡ mọi người. Sau này anh ta phát đạt, do cảm kích trước tấm lòng của tôi nên nhiều lần tìm cách giúp đỡ những lúc tôi gặp khó khăn. Tôi cũng có một đồng sự, tôi và cô ấy không thù không oán nhưng cô ấy thèm muốn cái vị trí của tôi, lúc nào cũng chăm chăm tìm sơ hở của tôi để báo cáo với cấp trên, khiến cho tôi đã mấy lần như cá trên lò, những người xung quanh rất bất bình, sau đó mỗi lần gặp tôi cô ta đều tỏ ra rất gượng gạo, xấu hổ nhưng tôi không để ý, vẫn đối xử bình thường, nếu như có thể giúp đỡ được cô ấy thì tôi vẫn hết lòng giúp đỡ. Cuối cùng vì cảm kích mà cô ta nói với tôi rằng, “tuổi tôi thì hơn anh rất nhiều nhưng tư cách làm người của anh lại cao hơn tôi nhiều”. Đó chỉ là chuyện nhỏ, nhưng lại là chuyện mà mỗi người thường hay gặp trong cuộc sống. Người khác làm hại bạn, bạn có đủ sức trả thù nhưng trồng thêm cây thù oán phỏng có ích gì, tư cách cao thượng luôn làm cho bạn độ lượng và càng làm cho cuộc sống của bạn vui vẻ hơn. Nếu như có người không phải đối với bạn, bạn vẫn đối xử tốt với anh ta thì anh ta sẽ tự cảm thấy xấu hổ, không chừng sau này lại còn đền đáp cho bạn nữa, đó chẳng phải là một biện pháp thông minh sao. Nhân tính vốn tự tư nên chúng ta cần biết cách hiểu người khác, tha thứ cho người khác. Phẫn nộ và bạo lực không giải quyết được vấn đề, chỉ có thiện chí và hữu ái mới có thể cảm hoá được con người, thực sự đi vào lòng người. 100 năm trước, Lincoln đã dẫn một câu cách ngôn cổ là: “Một giọt mật ong sẽ hấp dẫn nhiều ruồi nhặng hơn là một bát mật ong” lòng người cũng như vậy. Nếu như bạn muốn được lòng người thì phải biết vận dụng sự thân thiện như là một thứ mật để có được lòng người, bạn sẽ có thể khiến người khác đi trên con đường của lý trí. Có người nói: “Bạn đang hô khẩu hiệu rằng, thế giới này vốn là một cuộc cạnh tranh sinh tồn, kẻ yếu sẽ làm mồi cho kẻ mạnh, người hảo tâm thường không được đền đáp, người tốt thường phải chịu thiệt thòi”. Tôi không phủ nhận, trong nhân tính, cái cũ nhất, cái sâu sắc nhất chính là tự tư, sự nhân từ ấu trĩ đó, sự hữu ái ngây thơ ấy sẽ khiến bạn gặp trở ngại ở mọi nơi, nhưng hữu ái và lương thiện không khiến bạn ngu dốt, hữu ái trên cơ sở nhận thức sâu sắc chính là cách khiến cho bạn được yêu mến. Có người sẽ nói rằng “nói thì dễ nhưng làm thì khó”, có những người bạn mới nhìn đã thấy rất ghét họ thì làm sao có thể thân thiện với người đó được. Ở đây tôi muốn giới thiệu đến các bạn một nguyên lý trong tâm lý học - hiệu ứng “soi gương”. Trong giao thiệp với con người, thường có cảm giác: thoáng nhìn thấy không tồi, rất có duyên với mình thì quả nhiên khi nói chuyện rất hợp nhau. Có người lại vừa mới tiếp xúc đã thấy ghét thì rốt cục không thể hợp nhau. Vì thế chúng ta thường nói linh cảm của mình rất nhạy, cảm giác thật sự của bạn có linh nghiệm không? Trong tâm lý học có một quy luật: chúng ta biểu hiện thái độ, lời nói và hành vi như thế nào với người khác thì chúng ta cũng sẽ nhận được thái độ như vậy. Khi giao tiếp, chúng ta nhận thấy thái độ đối đãi với người khác của chúng ta được phản xạ lại qua thái độ đối đãi của người đó, cũng giống như bạn đứng trước gương vậy, khi bạn cười thì người ở trong gương cũng sẽ cười với bạn, bạn nhíu mày thì người trong gương cũng sẽ nhíu mày, khi bạn hét lên thì người ở trong gương cũng hét lên với bạn, dường như rất ít người hiểu được tầm quan trọng của điều này mà quy là linh cảm của mình rất nhạy. Trên thực tế, nếu như bạn thừa nhận người đó là rất khó đối phó, bạn có thể có rất nhiều cách để tiếp cận anh ta, trong thâm tâm bạn luôn chuẩn bị sẵn sàng để chiến đấu với anh ta. Thực ra, khi bạn làm như vậy tức là bạn đã sắp đặt sẵn một võ đài để anh ta biểu diễn, anh ta cũng là bị bức bách phải đóng vai mà bạn đã tạo ra. Nhưng nếu như bạn cho rằng người đó rất thân thiện thì bạn có thể đối đãi thân thiện với anh ta, để đáp lại sự thân thiện ấy, anh ta cũng sẽ đối đãi với bạn bằng sự thân thiện. Lớp huấn luyện của tôi mỗi kỳ đều có một số học viên, khi nghe tôi giảng bài bộ mặt họ tỏ ra rất nghiêm nghị, mỉa mai cứ như là bị tôi lừa lấy học phí. Trước đây, tôi vừa gặp những người như thế thì đã cảm thấy căm ghét, rất ít khi đi tìm hiểu, quan tâm họ, kết quả là khi họ tốt nghiệp, quan hệ giữa tôi và họ rất tồi. Sau khi hiểu được cái quy luật tâm lý trên, tôi nghĩ phải chăng là tâm lý của tôi tạo nên như thế? Sau này tôi có ý tiếp cận những người như thế, trong thâm tâm luôn coi họ là những người bạn tốt, thế là tôi nhận thấy rất nhiều người trong số họ rất thân thiện, trong lòng đầy lửa nhiệt tình, chỉ có điều là do tính cách họ như vậy nên vẻ bề ngoài có chút nghiêm nghị mà thôi. Cần phải hiểu rằng đa số kẻ thù của bạn là do chính bạn tạo ra, thiện chí mới có thể làm cho bạn có thêm nhiều bạn bè, làm cho phẩm chất của bạn thăng hoa, cuộc sống của bạn càng thêm vui vẻ. Thân thiện cũng mang lại cho bạn hai hiệu ứng tâm lý. 1. Hiệu ứng say tàu Thời cổ đại, Trung Quốc có câu chuyện tên là “Trí tử nghi kim”, chuyện kể rằng: Có một người bị mất chiếc rìu liền nghi cho con trai nhà bên ăn trộm. Từ đó, anh ta luôn cảm thấy từ bộ dạng đi đứng đến sắc mặt hay cách nói năng của anh con trai nhà bên đều giống một kẻ ăn trộm rìu. Sau đó, anh ta vô tình phát hiện ra chiếc rìu bị mất khi trèo lên khe núi. Về đến nhà, gặp ngay anh con trai nhà bên, nhưng lần này lại thấy nhất cử nhất động của anh ta lại chẳng giống kẻ ăn trộm rìu nữa. Con người thường có khuynh hướng tâm lý thiên lệch. Nếu có thiện cảm với một người nào đó thì sẽ thấy tất cả cử chỉ lời nói của anh ta đều tốt đẹp, vì thế mới nói: Yêu nhau yêu cả đường đi lối về; Ghét nhau ghét cả tông ti họ hàng. Nếu không có cảm tình với anh ta thì sẽ thấy anh ta lúc nào cũng chướng mắt. 2. Tâm lý báo ứng Danh tướng Hàn Tín triều Hán từng nói với một lão phu nhân thế này: “Ơn dù nhỏ như giọt nước, cũng phải lấy suối nước mà đền đáp”. Đây chính là tâm lý trả ơn. Bạn có thiện cảm với ai là vì người đó thân thiện với bạn, đáp ứng nhu cầu của bạn, khi người đó tốt với bạn thì bạn không thể không đối xử tốt với anh ta, bởi vì “Có đi có lại mới toại lòng nhau”. Bạn sẽ cảm kích anh ta, tiếp nhận mọi quan điểm, ý kiến và đáp ứng yêu cầu của anh ta. Một người bạn của tôi khi thấy buồn chán liền cho tôi xem nhật ký của cậu ta. “Một nỗi đau khổ không rõ ràng, thường xuyên và xé trong lòng. Tôi chưa bao giờ thực sự cười từ trong đáy lòng, dù vui vẻ như thế nào nhưng vẫn lộ ra cái gì đấy chua xót. Trái tim tôi là trái tim khổ đau, dòng máu chảy trong huyết mạch của tôi là máu đắng, cuộc sống của tôi là sự cay đắng. Tôi không rõ cái gì sẽ khiến tôi hạnh phúc, tôi không đi tìm kiếm hạnh phúc nữa nhưng mãi mãi sẽ không biết bến bờ hạnh phúc ở đâu?…” “Tôi đang giày vò tâm hồn và huỷ hoại tính mạng mình, dường như có một sự đảo lộn tâm lý trong tôi: kẻ thần kinh phân liệt, tôi đột nhiên tìm thấy tiếng nói chung giữa chúng tôi”. Điều làm tôi xúc động khi đọc cuốn nhật ký ấy đó là: những cảm xúc như vậy vẫn thấm đẫm từng trang viết của anh. Cuộc sống của anh ta có thật rất tồi và không được như mong muốn không? Tôi hiểu rằng trên thực tế ở nhiều mặt, anh ta còn sống sung sướng hơn những người bình thường khác, song tâm hồn anh ta lại bị bủa vây bởi thứ tình cảm đau khổ nên cuộc sống của anh mới đau khổ như vậy. Xét về tâm lý học, mỗi người ít nhiều đều có động cơ tiềm ý thức làm tổn hại bản thân và người khác, làm những việc hại tới mình và người khác. Đây chính là khuynh hướng “Thiện đãi bản thân” và “Ngược đãi người khác”. “Ngược đãi mình”, thường là cho rằng những mâu thuẫn không thể giải quyết, những ý muốn mang tính phá hoại, mọi cảm giác buồn bực… đè nén trong lòng, mà đâm ra tự trừng phạt mình. “Ngược đãi người khác” chủ yếu lại là để tự vệ, trả thù, thậm chí chỉ là sự trút giận đơn thuần. Ví như lúc bạn đau khổ nhất, bạn sẽ cắn môi dưới, đập đầu vào tường thình thịch. Cách tự hành hạ mình hay lấy rượu, thuốc lá để giải sầu đều thuộc xu hướng tự ngược đãi mình. Cách hành hạ này chỉ làm tổn thương thân xác, tôi cho rằng sự ngược đãi bản thân nghiêm trọng hơn là sự đau khổ về tinh thần. Nó sẽ huỷ hoại cuộc sống của con người. Rất nhiều nhà thơ lớn đã rơi vào trạng thái đau khổ này mà không tự thoát ra được. Byron, Napoleon nhà thơ thế kỷ 19 thành công huy hoàng trên con đường sự nghiệp, nhưng ưu phiền lại là chủ thể cuộc sống của ông. Lôi Thái, ông hoàng của ca khúc lãng mạn, tâm trạng đau khổ thậm chí đã dẫn ông đến cái chết. Có người nói, đau khổ có thể khiến sáng tạo nên nền nghệ thuật sáng lạn. Nhưng tôi cho rằng cái giá đánh đổi này là quá đắt khi phải hy sinh cuộc sống vui vẻ để sáng tạo nghệ thuật. Không chỉ những nhà thơ mới như vậy mà rất nhiều những vĩ nhân đều bị nỗi đau khổ này giày vò. Nhân vật truyền kỳ Napoleon chẳng đã nói rằng ông chưa từng được sống thực sự vui vẻ một ngày đó sao? Trên thực tế, trong chúng ta dù ít hay nhiều ai cũng đều bị đau khổ, còn nhớ lúc trẻ tôi cũng có một thời gian dài bị đau khổ giày vò, lúc đó hễ thấy những từ ngữ như là “khổ nạn cuộc đời” hay “tâm hồn đau khổ” là tâm hồn lại xao động, cuộc sống vì vậy mà trở nên buồn chán, đầy áp lực. Xu hướng tự hành hạ về tinh thần là kẻ thù lớn của cuộc sống vui vẻ. Thử nghĩ xem, một người không biết chăm lo cho bản thân, không biết hưởng thụ niềm vui của cuộc sống thì sao biết trân trọng cuộc sống, biết hưởng thụ cuộc sống, lại không biết đối xử tốt với người khác như thế nào thì “đau khổ và ưu sầu” sẽ đi theo suốt cuộc đời. Nếu nói ngược đãi bản thân chỉ là làm tổn thương chính mình thì ngược đãi người khác lại là một loại tâm lý không bình thường. Rất nhiều người thích xúm lại để xem tai nạn giao thông, họ thấy vui khi chứng kiến những cảnh tượng đó: thấy người bị xe cán chết, họ mừng thầm vì mình may mắn còn sống trên đời. Có một mẩu chuyện cười như thế này: Lần nọ, một vụ tai nạn giao thông xảy ra, người xem chật ních, một anh bạn do không tài nào chen vào được liền nghĩ ra cách giả vờ khóc nói: “Làm ơn tránh ra cho, bố tôi bị cán chết rồi”. Mọi người nghe bi thảm quá liền nhường cho anh ta vào. Đâu ngờ rằng, hoá ra chỉ là con chó bị cán chết. Ở Đài Bắc cũng từng có câu chuyện thế này, một người định tự sát, đã đứng trên sân thượng của một nhà cao tầng, bên dưới người xem xúm đông xúm đỏ. Nhưng người này lại không nhảy xuống ngay. Việc này làm kinh động đến đội cứu hỏa, nhưng khi họ chạy lên để cứu thì anh ta lại nói: “Mấy người mà lên thì tôi sẽ nhảy xuống đó”. Khi nhân viên cứu hoả đứng lại, anh ta cũng chẳng nhảy nữa. Cứ mất thời giờ như vậy, bên dưới có một bác sĩ chờ mãi thấy sốt ruột, liền hét lên: “Nếu muốn thì anh hãy mau nhảy xuống đi, nhảy nhanh để tôi còn đi chợ”. Đó chẳng phải là tâm lý “Ngược đãi người khác” đó sao? Tôi vẫn nghĩ rằng, con người có quyền lực thì chưa hẳn đã là chuyện tốt, quyền lực sẽ làm người ta thay đổi tâm lý. Khi đến Thâm Quyến làm hộ khẩu, tôi vất vả đứng xếp hàng đến gần một tiếng ở đồn công an hộ khẩu, lúc đến cửa ghi tên thì người phụ trách đóng cửa lại và nói: “Hết giờ rồi, ngày mai đến”. Tôi thực sự tức giận, còn anh ta chắc đang cười thầm ở bên trong: “Đồ ngớ ngẩn, lại xếp hàng một tiếng nữa nhé!”. Nếu anh ta nói trước với tôi là sắp hết giờ rồi thì hẳn tôi sẽ không phải lãng phí cả tiếng đồng hồ để chờ như vậy, hoặc anh ta làm thêm một, hai phút để giúp tôi thì tôi đây cảm kích vô cùng. Nhưng “đóng cửa”, đây là quyền lực của anh ta, “ngày mai lại đến xếp hàng”, đó là nhiệm vụ của anh ta. Đây là một loại chuyển dịch của quyền lực, trở thành công cụ thoả mãn tâm lý “Ngược đãi người khác”. Kết hôn với người như thế này thì sẽ chẳng thể có hạnh phúc. Có người lại thấy vui vẻ trước nỗi khổ của người khác, luôn cười trên nỗi khổ của người khác, nói xấu, giẫm đạp lên người khác để leo lên hay thấy chết mà không cứu. Hay, “Trước mắt thì cười nói hỉ hả, sau lưng lại quấy phá” đều là những ngón nghề bọn họ quen dùng. Loại người như thế trong cuộc sống chúng ta có hiếm không? Bọn họ đã mất đi niềm vui đích thực của con người, không bao giờ biết đến hạnh phúc thực sự của cuộc đời, chúng ta trong lòng thì khinh thường loại người đó, nhưng thử nghĩ xem bản thân chúng ta phải chăng ít nhiều cũng có tâm lý này? Tâm lý “Ngược đãi bản thân” và “Ngược đãi người khác” nhẹ thì dẫn đến những phiền phức trong cuộc sống, nặng thì phá huỷ tâm hồn con người. Tại sao có người cay nghiệt, soi mói, có người lòng dạ lại hẹp hòi, tại sao có người cuộc sống lại đau khổ, đây chính là do khuynh hướng tâm lý “Ngược đãi bản thân” và “Ngược đãi người khác” gây nên, nó là nguồn gốc thất bại là nguyên nhân của cuộc sống đau khổ. Nếu tôi đem những từ “cay nghiệt”, “soi mói”, “lòng dạ hẹp hòi” để nói bạn thì chắc bạn cũng sẽ không hài lòng. Đã vậy, sao bạn lại không mở rộng lòng mình? Hugo nói: “Trên Trái Đất, biển là bao la nhất, bầu trời thì bao la hơn biển, nhưng bao la hơn cả bầu trời đấy là tấm lòng của con người”. Người mà Hugo chỉ là những con người giàu lòng “bác ái”. “Bác ái” là một thứ tâm lý bất biến, và hơn nữa, nó chính là văn hoá. Chỉ có người “bác ái” mới biết đối xử tốt với người khác, biết chăm lo cho mình, cuộc sống mới tràn đầy niềm vui. Tiết 2: GIỮ GÌN SỰ TÔN NGHIÊM CỦA NHÂN CÁCH Trong thế giới tự nhiên, hàng triệu loài thực vật được các văn nhân để ý đến, thậm chí nhỏ bé như loài cỏ cũng được coi trọng, nhưng chỉ có loài bèo là không được dùng để liên tưởng tới điều tốt đẹp. Điều này phản ánh những gì mà con người căm ghét: ghét những người chủ kiến không kiên định, gió thổi chiều nào theo chiều ấy. Người biết xử lý linh hoạt được coi là thông minh, nhưng linh hoạt cần phải có giới hạn, làm người nếu không có nguyên tắc sống thì sẽ bị cho là người không có cá tính, thiếu uy lực, thậm chí là kẻ hèn nhát. Nếu muốn làm một con người thực sự thì phải được người khác tôn trọng, thậm chí phải đạt được thành công trong giao tiếp xã hội và trong cuộc sống. Làm người thì phải có nguyên tắc, đấy gọi là: “Không có phép tắc không thành quy củ được”, mà một phần quan trọng trong nguyên tắc sống chính là giữ gìn sự tôn nghiêm của nhân cách. Trong cuộc sống thường có sự thể nghiệm như thế này: Một số người tuy có tiền có thế, nhưng chẳng đáng được tôn trọng. Còn có những người dù tiền không, địa vị không, nhưng chỉ mới tiếp xúc sơ qua lại khiến bạn không thể xem thường, bởi họ có lòng tự tôn tự trọng, biết coi trọng sự tôn nghiêm trong nhân cách của bản thân. Trên thực tế, giữ gìn sự tôn nghiêm của nhân cách chính là bảo vệ quyền lợi làm người của bản thân, chính là tôn trọng mình. Những người ngay đến cái tôn nghiêm của nhân cách cũng vứt bỏ thì tức là đã không coi trọng mình nữa, là tự hạ thấp bản thân. Khi không biết tôn trọng mình, thì người khác sao có thể tôn trọng bạn được? Chúng ta có thể sống dựa dẫm người khác, có thể nhờ vả, nịnh nọt người khác, thậm chí kẻ thông minh còn biết cách để cho người khác tưởng họ thông minh hơn anh ta. Nhưng khi làm những việc như vậy, phải chú ý không để người khác vì thế mà coi thường chúng ta. Phải để họ thấy trong ta cũng có lòng tự tôn, rằng bản thân ta có bản lĩnh, như thế họ mới tôn trọng chúng ta. Nếu hai người cùng dùng một cách để tán dương một người thì ai có địa vị cao hơn sẽ được coi trọng hơn. Địa vị của chúng ta trong mắt người khác sẽ quyết định mức độ giao tiếp giữa chúng ta và người đó. Địa vị này tất nhiên một phần là do địa vị thực tế của chúng ta quyết định, nhưng mặt khác cũng phải xem cảm giác mà chúng ta tạo cho người đó như thế nào. Người coi trọng giữ gìn sự tôn nghiêm của nhân cách biểu hiện ra là người tự tôn tự trọng, sẽ dễ được kính trọng và để lại ấn tượng tốt đẹp trong lòng người khác. Hôm trước đi xem triển lãm hoa, một đoá hồng nở rộ đã thu hút ánh mắt rất nhiều người. Khi tôi đến ngắm hoa, vô tình phát hiện ra trên bông hoa có một cành cỏ nhỏ. Đột nhiên trời nổi gió to, mưa như trút nước, mọi người nháo nhác chạy đi trú mưa. Khi trời quang mây tạnh tôi ra xem tiếp, nước mưa đã làm nát hết cánh hoa, nhưng cành cỏ nhỏ kia lại xanh mơn mởn, tràn đầy sức sống. Tôi từ đó mà liên tưởng đến cuộc đời. Chúng ta có thể không huy hoàng một thời, nhưng sẽ mãi là cành cỏ thơm, là thành viên nhỏ bé của cuộc đời. Chúng ta vẫn có sức sống kiên cường để hát lên bài ca của riêng mình. Nhà thơ Byron nói: “Tôi sinh ra không phải để theo đuổi cuộc sống phiền muộn thế tục này, mà luôn bận rộn với những vai diễn”. Chúng ta có lẽ không thể làm vai chính trong thế gian này, nhưng ít nhất phải làm chủ cuộc đời mình. Đây là quyền làm người cơ bản nhất, là nhân tố cơ bản nhất để ta giữ gìn nhân cách của mình. Tôi còn nhớ lúc nhỏ, được dạy rất nhiều nào là: chí công vô tư, nhiệt tình giúp đỡ, vì dân phục vụ… Lúc đó thấy rằng sống cho mình là hèn hạ. Nhưng khi bước vào xã hội, vật lộn với thử thách cuộc đời, lại nhận ra trong xã hội này, những người biết mưu lợi cá nhân mới thành công được. Tôi tôn thờ niềm tin của con người, ngợi ca ý chí con người. Niềm tin là sức mạnh! Một Thống đốc ngân hàng lớn của Mỹ Stone từng nói: khi nhỏ thường vẽ rất nhiều ký hiệu đô la trên giấy để tạo niềm tin. Kết quả, sau này ông đã trở thành một Thống đốc ngân hàng lớn. Trong trận đánh áp sát biên giới với quân Đức, Stalin bất chấp sự nguy hiểm của bom đạn địch, đã chỉ huy lực lượng phòng không nã pháo giành quyền kiểm soát bầu trời. Sau đó Stalin tổ chức cuộc duyệt binh lớn, mục đích để thông báo cho toàn thể nhân dân Liên Xô rằng: Quân đội Liên Xô không bị thất bại, tạo niềm tin tất thắng cho nhân dân. Từ đó mà thế trận giữa Liên Xô và Đức đã thay đổi. Hitler từng phát động tuyên truyền cơ khí, để cho ý đồ xấu được liên tiếp truyền bá tới nhân dân, nào là: “Hôm nay chúng ta có nước Đức, ngày mai chúng ta có cả thế giới”. Cờ tung bay khắp nơi, khẩu hiệu đâu đâu cũng thấy để cổ động sự cuồng nhiệt của nhân dân Đức. Trong thời kỳ Đại Cách Mạng Văn hoá, Trung Quốc chẳng phải cũng như vậy sao? Không đâu là không nghe thấy, nhìn thấy những “Cách mạng vô tội, tạo phản hữu lý…”, “Đấu tranh giai cấp phải lâu dài”. Những niềm tin ấy bắt rễ sâu trong quảng đại quần chúng chưa từng nhìn thấy thế giới, những người thuần phác, từ đó không có sự suy nghĩ sâu rộng khi xem xét vấn đề nên đã dẫn đến thất bại to lớn của dân tộc Trung Hoa. Dưới đây tôi xin nói về ý nghĩa to lớn mà không nói đến điều xa xôi. Gần đây, mẹ một người bạn của tôi lâm bệnh nặng, bác sĩ cho rằng không thể sống qua được một đêm, nhưng đầu óc bà lại rất tỉnh táo, mọi nguyện vọng của bà là được gặp mặt đứa con gái và con rể ở Nội Mông Cổ xa xôi một lần cuối. Thế là bạn tôi luôn thủ thỉ bên tai bà rằng: “Ba ngày nữa là đại thọ 80 tuổi của mẹ, chúng con đều muốn chúc thọ mẹ, con gái và con rể của mẹ ở Nội Mông Cổ sắp về rồi, mẹ nhất định phải cố chờ đấy”. Kết quả là sau bốn ngày thì bà mất, bà đã gặp được người thân trong giờ phút cuối cùng của cuộc đời. Đấy chẳng phải là tác dụng của niềm tin đó sao? Nếu nói con người có linh hồn, vậy thì niềm tin là linh hồn bất tử của con người. Bruno đã kiên trì giữ vững niềm tin khoa học của mình, thà bị giáo hội La Mã thiêu huỷ cũng không lung lạc ý chí; Trương Chí Tân không sợ áp bức của cường quyền, dù giọng khàn khàn nhưng vẫn hét lên niềm tin của mình, đến nỗi bị cắt lưỡi trên pháp trường. Thế giới bên ngoài có thể huỷ hoại thân xác con người chứ không thể phá huỷ niềm tin của con người. Tinh thần là bất hủ! Niềm tin là bất hủ! Đối với mỗi người trưởng thành, hát bài ca của mình tức là làm chủ cuộc đời mình, hãy giữ vững niềm tin cuộc sống, “say mê” với cuộc sống. Tôi thích sự ương bướng, người nước mình cũng phải ương bướng một chút. Dưới ngòi bút của London, một con sói đơn độc đang hú gọi giữa rừng hoang. Ương bướng là một kiểu phóng khoáng, là sức mạnh, là dũng khí không biết sợ hãi. Hát bài ca của riêng mình chính là một kiểu ương bướng, tôi kêu gọi sự ngang bướng. Viên Vĩ Dân khi giới thiệu kinh nghiệm tuyển chọn nữ vận động viên bóng rổ, từng nhắc tới phải chọn người có cá tính mạnh, đây là cách chọn nhân tài một cách khoa học. Trên thực tế, khi quan sát một chút sẽ phát hiện ra bất kỳ một đồ vật nổi tiếng nào cũng đều có đặc sắc riêng, đối với con người thì phải có cá tính, có tính cách. Những tác phẩm văn nghệ, điện ảnh hay tiểu thuyết sở dĩ nổi tiếng cũng bởi cái đặc sắc của chúng, thậm chí sở dĩ tất cả các loại hàng hoá bán chạy trên thị trường cũng là do có tính độc đáo. Tương tự như vậy, muốn được hoan nghênh, muốn đạt được thành công thì phải có cá tính. Tiểu thuyết của Vương Nghi có thể khuấy động một thời, gặp phải nhiều sự phản đối và ủng hộ, chính là nhờ tính cách riêng, mới mẻ của anh ta, thái độ phớt đời đã được các thanh niên thời hiện đại rất ngưỡng mộ. Phim của Trương Nghệ Mưu sở dĩ làm chủ trào lưu một thời là bởi ông có thư pháp nghệ thuật độc đáo. Tuy làm phim về thời cổ nhưng lại bộc lộ ý tưởng hiện đại rõ nét. Trong “Cao lương Đỏ” khắp nơi đều thắp sáng ngọn lửa tinh thần sục sôi, phù hợp với mỗi tâm trạng náo nức sục sôi ẩn sâu trong mỗi thanh niên thời đại. Cá tính chính là sự tồn tại trong mỗi sinh mạng nhỏ của sự vật, không có cá tính thì không có sự sống. Giải thưởng Nobel văn học tại sao lại có rất ít nhà văn chuyên nghiệp đạt được? Tôi cho rằng nguyên nhân là ở chỗ: những nhà văn chuyên nghiệp đã học theo những tác phẩm lớn mà đánh mất cá tính của mình. Trong thực tế, tất cả những người có được thành công trên thế giới không ai trong số họ không có cá tính mạnh mẽ. Trên đời không có cái gì là thập toàn thập mỹ, nếu cứ cố cầu toàn sẽ mất đi cái riêng của mình. Người có cá tính đôi khi hành động và suy nghĩ trở nên phiến diện, nhưng đồng thời cái riêng của anh ta lại được nổi bật, những điểm nổi trội đó đã có sức hấp dẫn rất mạnh, sẽ giành được sự ủng hộ, bản thân cá tính chính là một cái gì siêu việt, một sức hút kì diệu. Tôi cho rằng tính cách có ảnh hưởng to lớn đến khí chất và năng lực của một người, vì tư duy là phương thức hành vi của con người. Người có tính cách phóng khoáng suy nghĩ sẽ thẳng thắn, hành động dứt khoát, tuy có lúc còn chưa tránh khỏi sự lỗ mãng, nhưng lại rất có uy lực. Người có tính cách mềm yếu, suy nghĩ kín kẽ, hành động cẩn thận, tuy do dự thiếu quyết đoán nhưng mọi mặt lại được chú ý đầy đủ. Bản thân tính cách không có sự tốt xấu mà chỉ có mặt tiêu cực và tích cực. Một người có cá tính rõ ràng tất có phương thức tư duy và năng lực riêng. Không nhất thiết phải có ưu điểm nổi trội, chỉ cần biết phát huy ưu điểm, khắc phục nhược điểm thì đã hơn người, đã có thể mở ra con đường cho riêng mình. Giữ cái tôn nghiêm của nhân cách chính là cách bộc lộ cá tính. Muốn giữ sự tôn nghiêm của nhân cách thì trong giao tiếp phải chú ý không được bợ đỡ xun xoe. Người bợ đỡ xun xoe là người sợ hãi, anh ta lo sợ người khác không tốt với mình nên mới nịnh nọt. Mối quan hệ kiểu này không những không tự nhiên mà còn xấu là đằng khác. Cuộc sống là tập hợp của vô số những việc nhỏ, cũng như sông được tạo thành từ vô số những dòng suối nhỏ. Có những việc tuy nhỏ nhưng lại ẩn chứa triết lý cuộc sống, có thể gợi mở suy tư. Câu chuyện dưới đây cũng vậy. Một hôm, tôi đến trường nọ làm việc, thấy hiệu trưởng trường và một người chủ nhiệm đang cùng đạp xe trong trường. Hiệu trưởng thấy một hố thoát nước chưa được đậy nắp lại, liền nói luôn: “Sao không đậy nắp cống thoát nước thế này?”. Nghe vậy, người chủ nhiệm kia vội phanh xe lại như “tuân lệnh thánh chỉ vậy”. Người đó xuống xe và chạy ngay đến cái cống thoát nước, hì hục mãi mới đậy được nắp cống nặng trịch vào. Nhưng sợ hiệu trưởng chờ lâu nên lại chạy vội lấy xe để tiếp tục đi đến mức không kịp thở nữa. Tôi đứng ngoài quan sát và trong lòng nghĩ: “Sao lại phải khổ thế chứ?”, 40 tuổi rồi, nịnh nọt cũng chẳng nên theo kiểu này. Nếu là tôi, chỉ cần phanh xe lại, sau đó gọi vài học sinh gần đấy đậy nắp là xong, như thế vừa tỏ ra nghe lời sếp, lại chẳng phải quá khom lưng quỳ gối như vậy. Nịnh nọt tuy làm cho người khác thích nhưng đồng thời nó làm cho người ta thấy bạn là người không có bản lĩnh. Bởi người có bản lĩnh thực sự ít nhiều cũng làm cho người ta phải nể. Nếu cấp dưới của tôi có một người hay nịnh nọt, tuy có thích anh ta, nhưng xét về sâu xa thì luôn cảm thấy anh ta không có tài cán gì, cùng lắm cũng chỉ để anh ta làm một tay trợ thủ mà không bao giờ để anh ta một mình đảm đương công việc. Bợ đỡ sẽ làm mất đi sự tôn nghiêm về nhân cách của bạn, sẽ chỉ khiến người khác xem thường bạn. Bợ đỡ nói thì đơn giản, nhưng lại là sự tổng kết đầy đau khổ, thất bại trong mười mấy năm của một người tôi quen. Một hôm anh ta với kinh nghiệm từng trải chân thành nói với tôi: “Làm người chớ nên bợ đỡ, ở trường tôi dạy thể dục, vợ tôi vừa dạy anh văn vừa là chủ nhiệm văn phòng trường, lại xinh đẹp, gia đình tôi là một gia đình điển hình về nữ mạnh hơn nam, vì thế, mọi việc tôi đều nhân nhượng với cô ấy. Đầu tiên, tôi được mời đến dạy một trường đại học ở Thâm Quyến, nhưng công việc của cô ấy không thuận lợi, liền gọi tôi về và bảo là: “Anh còn đi nữa thì chúng mình sẽ chia tay”. Tôi nghĩ vợ quan trọng hơn công việc, thế là liền bỏ việc ở Thâm Quyến để về. Về đến nhà, cô ấy vẫn ly hôn với tôi. Tôi quay lại Thâm Quyến nhưng ở đó người đủ rồi, cuối cùng đành phải đi Hoa Kiều thành”. Bình thường ở nhà, vì cô ấy giỏi hơn tôi nên tôi cung phụng cô ấy, hàng ngày đi làm về, tôi vội vàng lo đi mua thức ăn, rửa rau, nấu cơm, ngay đến tã của con, tôi cũng phải giặt, còn cô ấy về đến nhà chỉ ngồi xem báo ở ghế salông. Tôi là một thằng đàn ông, càng làm vậy cô ta càng khinh thường tôi. Tôi đã cố hết sức, nhưng gia đình tôi cuối cùng vẫn bị tan vỡ? Làm người cũng vậy, bạn càng tỏ ra bợ đỡ thì đối phương càng xem thường bạn, đúng như câu ngạn ngữ phương Tây: “Cô gái mà nôn nóng lấy chồng thì sẽ làm chàng trai sợ hãi bỏ chạy”. Một đồng sự đã kể cho tôi hai lần yêu đương của anh ta. “Một đồng sự giới thiệu tôi đến gặp một cô gái tại vũ trường, sau khi gặp, người quen thấy hết phận sự bèn tìm cớ cáo lui. Tôi mời cô gái nhảy, nhưng đến cuối điệu thứ bảy cô ta bèn nói rằng mẹ cô nhắc cô là đã cứng tuổi rồi, mau lấy chồng đi. Bạn thử nghĩ coi, một người con gái lại nhắc đến chuyện kết hôn ngay trong lần gặp đầu tiên thì ai không nghĩ cô ta có vấn đề, đương nhiên là tôi bỏ của chạy lấy người rồi”. Lần thứ hai, anh ta quen biết một cô gái khác. Đúng lúc hai người tình cảm bắt đầu sâu đậm thì cô gái đó đột nhiên mấy ngày không đến, khiến cho anh ta đứng ngồi không yên, cứ kể đi kể lại với chúng tôi rằng cô ấy nói chuyện với anh ta bằng giọng điệu như thế nào, cô ấy nhìn anh ta bằng ánh mắt như thế nào, nhờ chúng tôi đoán xem có phải là cô ấy thích anh ta không? Đến lúc cảm thấy thất vọng thì cô ta lại đến. Cứ thế, cô ta vài ngày đến rồi lại không thấy nữa, làm cho anh ta mong chờ sự xuất hiện của cô như mong trăng mong sao sáng vậy. Tôi cho rằng, cô gái đó rất hiểu về tâm lý học. Con người là như vậy, những gì dễ dàng có được sẽ không trân trọng, cái gì vất vả mới có được thì mới thực sự quý trọng. Trên thế giới này, cái tốt nhất thì không bao giờ có. Bạn không nịnh nọt bợ đỡ, chỉ cần chú ý điều chỉnh một chút đến khẩu vị của cô ta thì sẽ khiến cô ta thèm muốn. Tất nhiên không nên quá mức, nếu không người khác sẽ tưởng không còn hy vọng nữa mà chán nản bỏ bê luôn. Chúng ta thường nói, dưa hái quá sớm thì sẽ không ngọt. Nhưng có một số người hỏi tôi: “Anh bảo dưa non sẽ không ngọt, thế mà có giống dưa phải non mới ăn nổi đó”. Dưa khi chín, rụng cuống thì mới ngọt, dưa chưa chín ăn sẽ bị chua, nếu muốn ăn quả chua thì chỉ việc hái sớm, còn muốn ngọt, vậy phải đợi dưa già. Người nịnh nọt bợ đỡ không chỉ bị xem thường mà còn đánh mất quyền chủ động của mình, trong tâm lý học có một nguyên tắc là quan tâm cái nhỏ nhất. Người thờ ơ hơn sẽ giữ được thế chủ động. Bạn quan hệ với bạn bè mình, nếu bạn quá coi trọng mối quan hệ này thì đối phương sẽ giành được quyền chủ động, ngược lại, nếu đối phương càng cần và càng quan tâm đến mối quan hệ này, vậy thì bạn sẽ giành được vị trí chủ đạo. Người nịnh nọt bợ đỡ không chỉ là đang lo lắng, mà khi người khác nịnh nọt bạn tức là còn có ý đồ riêng. Tôi còn nhớ rằng lúc nhỏ ở xóm tôi có một cái giếng. Mọi người ai cũng thích uống nước giếng, nước giếng ngọt hơn nước máy, vì thế nhà nào cũng có vò nước giếng. Cạnh nhà tôi có một chị hàng xóm, bạn trai của chị mỗi lần đến chơi, trước tiên đều ra xem vò nước giếng nhà chị đã đầy chưa, nếu chưa sẽ đi gánh nước ngay. Dần dà, cứ lúc nào anh ta đến thì thùng nước giếng lại rỗng không. Có một hôm, cậu em nhà đó thấy nước hết chuẩn bị đi gánh thì bà mẹ nói: “Anh Vương sắp đến rồi, con không phải gánh”. Bọn trẻ chúng tôi rất thích náo động, mỗi lần anh ta đến lại chạy đằng sau, vừa chạy vừa hét: “Vua xách nước, vua xách nước”. Nhưng sau khi kết hôn, anh đó cả ngày chỉ ngồi bắt chân chữ ngũ, chẳng làm việc gì cả, có người hỏi anh ta rằng: “Sao hồi trước cậu xách nước chăm thế, kết hôn rồi lại chẳng làm gì nữa cả!”. Anh ta trả lời: “Nô lệ trở thành tướng quân mà!”. Tôi nghĩ cô gái này đã bị hớ rồi. Để tìm người từ tướng quân xuống nô lệ, ban đầu hãy để anh ta làm tướng quân, để anh ta thấy mình được trọng dụng, sau đó mới thuần phục anh ta làm nô lệ. Tôi nghĩ như thế sẽ có hiệu quả hơn nhiều cách bắt làm nô lệ trước của cô ta. Tôi luôn thấy theo đuổi ai đó là một việc rất hạnh phúc. Ai theo đuổi, người ấy sẽ có lợi thế, theo đuổi một người không phải là xu nịnh trước mặt người đó, theo đuổi là một kiểu chinh phục, là tìm cách thể hiện ưu điểm của mình trước đối phương, rồi chinh phục cô ta. Theo đuổi mà chỉ đi xu nịnh thì kết quả sẽ ngược lại. Giữ gìn sự tôn nghiêm của nhân cách là rất phức tạp, chúng ta không chỉ phải bảo vệ quyền lợi cá nhân, sự tôn nghiêm đặc trưng mà còn phải giữ gìn sự uy nghiêm trong phẩm chất đạo đức. Nhân, nghĩa, lễ, trí, tín đều là điều mà một chính nhân quân tử phải thực hiện, nó là nhân cách cao thượng làm người, cũng là cái chúng ta phải ra sức giữ gìn. Tiết 3: TU DƯỠNG XỬ THẾ 1. Có người từng hỏi tôi: “Anh cứu vãn quan hệ giữa người với người, thế anh có kẻ thù không?”. Có, tôi cũng có kẻ thù, có một số người hận tôi đến xương tuỷ. Trên đời này, mỗi người dù vĩ đại, cao thượng đến đâu cũng có kẻ thù, đều có người không thích hay căm ghét mình. Nhưng có người lại rất buồn về chuyện đó. “Tôi tốt với họ thế, sao họ lại không tốt với tôi, không thích tôi, thậm chí căm hận tôi”. Có người thậm chí vì thất tình mà không muốn sống nữa, điều này thật là dại dột. Bạn chết rồi, đối phương có lẽ sẽ thương xót bạn tí chút, nhưng anh ta lại có dịp tâng bốc mình: “Có người mê tôi mà đi tự tử đấy”. Bạn xem thế có đáng không? Bạn tự hỏi mình, có phải bạn thích tất cả những người trên thế giới này không? Bạn không thể thích tất cả mọi người, vậy thì đừng bắt tất cả mọi người phải thích bạn. Có vài người không thích bạn cũng là chuyện bình thường, nếu vì chuyện đó mà sinh buồn phiền thì thật vớ vẩn. Chúng ta sống trên đời này không thể làm vừa ý tất cả mọi người, nếu không, cứ sống mà lo sợ không vừa lòng tất cả thì cuộc đời ta có ý nghĩa gì! Mục đích quan trọng của đời người là sống cho cởi mở, sống cho thật thoải mái, tự nhiên, vui vẻ. Quan hệ giao tiếp học không phải là buộc bạn phải chịu oan ức, làm vừa lòng tất cả mọi người, huống hồ dù bạn có làm thế thì vẫn có người không thích bạn. Tuy nói là không thể làm cho tất cả mọi người đều yêu thích ta, nhưng phải cố gắng giảm bớt kẻ thù, bớt một kẻ thù là có thêm một người bạn, không nên vì sai sót, cách thức đối xử không đúng của ta mà để mất lòng người khác. Bất luận bạn có thích hay không, tất cả mọi người xung quanh chúng ta vẫn đang tồn tại, vẫn có thể gây ảnh hưởng to lớn đến cuộc sống chúng ta. Trong thời đại ngày nay, nếu bỏ qua vấn đề này thì chúng ta sẽ thực sự không thể có được hạnh phúc của bất kì thành công nào. Dưới đây sẽ giới thiệu cách đối nhân xử thế. Công ty chúng tôi hợp tác làm ăn với công ty ngoại thương lâu dài, giám đốc Đồ của công ty ngoại thương có thể nói là thần tài của chúng tôi. Một hôm ở công ty, tôi đang cố gắng khuyên giám đốc Đồ mở rộng phạm vi kinh doanh với chúng tôi, nói rã cả bọt mép mà vẫn không thuyết phục được ông ta. Tôi cực kỳ bực mình. Khi giám đốc Đồ vừa đi khỏi, tôi liền nói: “Mọi người xem, cái ông Đồ béo này mà đứng trước cửa công ty thì muỗi cũng phải nghiêng người mới có thể bay vào, cái quần soóc kia của ông ấy chắc chắn là vợ ông ta khâu lại từ hai bao tải đựng gạo”. Đúng lúc đó, ông Đồ quay lại vì quên túi. Tuy mọi người đều ra hiệu bằng mắt cho tôi nhưng tôi càng nói càng đắc ý, không hề biết rằng giám đốc Đồ đang ở đằng sau tôi. Tôi thấy mọi người không cười nữa liền quay đầu lại, bắt gặp khuôn mặt ông giám đốc Đồ đang đỏ bừng giận dữ, lúc đó tôi cảm thấy rất bối rối. Mọi người xung quanh lập tức xoa dịu: “Cái anh Đinh này, nói bậy bạ không à”. Tôi cũng vội vàng nở nụ cười xin lỗi, nói rằng mình thích trêu đùa, lúc đó ông giám đốc Đồ không nói lời nào và đi thẳng. Sau chuyện đó, tuy tôi nhiều lần mời giám đốc Đồ đi ăn cơm, tìm cách để tạ lỗi, nhưng quan hệ không được như ban đâu, vì vậy những cuộc hợp tác làm ăn ít đi nhiều. Đó là cái giá phải trả vì nói xấu người khác. Thực tế, những cuộc nói chuyện bình thường của chúng ta phần lớn là nói chuyện phiếm, những người có phẩm chất xấu xa thì gọi là những cuộc bình luận và phỉ báng người khác, dường như trên thế giới này mọi người đều chẳng ra gì, chỉ có anh ta là vĩ đại nhất. Hoặc dùng việc bàn luận những nhược điểm của người khác để đề cao mình, để nâng cao giá trị bản thân, loại người này khiến người khác chê cười. Tôi tin vào một quy luật như thế này: Khi bạn đánh giá người khác thì bản thân bạn cũng bị đánh giá. Một người luôn đi bới móc nhược điểm, chỉ trích những sai lầm của người khác thì chỉ làm cho người ta cảm thấy anh ta kén chọn và khó hoà đồng, làm cho người ta cảm thấy anh ta xấu xa và chán ghét. Nếu bạn luôn cho rằng người này không được, người kia không được thì điều đó chỉ chứng tỏ rằng bạn không biết cách chung sống với mọi người, bản thân bạn có vấn đề. Người khác thường đánh giá bạn thông qua cách đối xử của bạn với mọi người. Nếu bạn đi dự tuyển, người phụ trách tuyển dụng thường hỏi một câu là: Bạn làm việc rất tốt ở đơn vị cũ, tại sao lại muốn đến với chúng tôi? Một số người muốn nịnh bợ người phụ trách tuyển dụng liền ra sức chỉ trích đơn vị cũ: Những người ở đó khó hòa đồng, ông chủ khó tính, nghiêm khắc, ở chỗ các bạn tốt hơn nhiều. Những người nói như vậy phần lớn đều sẽ bị trượt. Nếu tôi là người phụ trách tuyển dụng, tôi sẽ nghĩ rằng: Bây giờ anh ta đang nói xấu ông chủ cũ, tương lai liệu có nói xấu mình không? Những người dự tuyển thông minh nên nói những lời tốt đẹp về đơn vị và ông chủ cũ: “Làm việc với ông ấy rất tốt, khi rời đi có một chút gì đó lưu luyến” và sau đó đưa ra một nguyên nhân khách quan như: “Đơn vị của ông thích hợp cho tôi phát huy năng lực của mình hơn”. Đây mới là cách dự phỏng vấn thông minh. Bạn đã nghe câu chuyện một cụ già ngồi bên đường đã lần lượt tiếp chuyện những người khách lạ chưa? Đây là một trong những câu chuyện thú vị nhất. Cụ già ngồi bên đường cái ở ngoại ô một thị trấn nhỏ, một người khách lạ đi xe đến thị trấn, nhìn thấy cụ già liền dừng xe, mở cửa bước xuống và hỏi cụ già: “Thưa cụ, xin hỏi đây là nơi nào, những người sống ở đây là những người như thế nào? Tôi đang định chuyển nhà đến sống ở đây”. Cụ già ngước lên nhìn người khách lạ một chút và hỏi lại: “Thế những người ở chỗ anh vừa rời đi là những người như thế nào?”. Người khách lạ nói: “Những người ở chỗ tôi vừa rời đi đều không ra gì cả. Chúng tôi sống ở đó chả vui vẻ gì, vì thế chúng tôi định chuyển đến đây ở”. Cụ già trả lời: “E rằng cậu sẽ phải thất vọng vì những người ở đây cũng giống như những người ở chỗ cậu thôi”. Không lâu sau, lại có một người khách lạ hỏi cụ già về việc đó. “Đây là nơi nào? Người ở đây như thế nào? Chúng tôi đang tìm một nơi để định cư”. Cụ già lại hỏi người khách lạ: “Thế những người ở chỗ anh vừa rời đi là những người như thế nào?”. Người khách lạ này trả lời: “Ồ, họ đều là những người rất tốt, vợ con tôi sống ở đó rất vui vẻ, nhưng tôi đang tìm một nơi có nhiều cơ hội phát triển hơn so với nơi tôi vừa rời đi. Tôi cũng không muốn rời bỏ nơi đó nhưng tôi phải đi tìm tiền đề phát triển tốt đẹp hơn”. Cụ già nói: “Anh rất may mắn, anh bạn trẻ tuổi. Những người ở đây đều giống như những người ở chỗ anh, anh sẽ thích họ và họ cũng sẽ yêu quý anh”. Nếu chúng ta đang tìm người xấu, vậy thì chúng ta sẽ thực sự gặp người xấu, nếu chúng ta đang tìm người tốt, chúng ta chắc chắn sẽ gặp người tốt. Người không biết cách sống chung với mọi người thì đi đến đâu cũng khó hoà nhập; người biết cách chung sống với mọi người thì gặp ai cũng sẽ hoà hợp được. 2. Một nhà doanh nghiệp Mỹ trong một lần tham gia một buổi gặp gỡ theo lời mời đã được bạn bè giới thiệu cho một nhà báo, mấy ngày trước, nhà doanh nghiệp này đã nhìn thấy tên của nhà báo này trên một tờ báo. Trước vị nhà báo diện com-lê đi giày da phong độ này, ông buông lời nịnh nọt: “Quả là đại danh trong thiên hạ, tôi đã đọc bài viết của ông trên báo, văn hay chữ tốt, đem lại nhiều điều bổ ích cho độc giả”. Nhà báo đó sau khi nghe xong quay đầu đi thẳng. Nhà doanh nghiệp ngơ ngác không hiểu gì liền đi hỏi bạn. “Ôi trời, anh tâng bốc ông ấy quá. Anh biết ông ấy viết gì không? Ông ấy chuyên viết bố cáo đó”. Như vậy là vô ý xúc phạm và làm người khác tức giận. Trong đời mình, bạn đã từng đau đớn bởi những câu nói của người khác và sẽ mãi không quên điều đó chưa? Bạn đã từng nói gì làm người khác đau đớn và họ sẽ mãi mãi không quên chưa? Xúc phạm người khác thường là vô tình, như vậy đã đắc tội với người khác mà mình không biết. Một lần được nghỉ, tôi về quê và ghé thăm một người bạn học. Tập tục ở quê là nếu người thân lớn tuổi hơn mình mà qua đời thì không được cắt tóc trong ba tháng để bày tỏ lòng hiếu thảo. Khi tôi đến cũng là lúc mẹ anh ta vừa mất. Chúng tôi lâu lắm không gặp nhau, nay gặp nhau thì vui lắm, tôi thấy tóc anh ta dài liền nói đùa rằng: “Tóc mày dài như thế này, như là lông chó ấy”. Các bạn học khác ngồi bên đều lườm tôi, nhưng tôi """