🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Người Đưa Đường Thọt Chân Ebooks Nhóm Zalo https://thuviensach.vn NGƯỜI ĐƯA ĐƯỜNG THỌT CHÂN Tác giả: Bùi Việt Sỹ Thể loại: Truyện dài - Tiểu thuyết, Văn học Ebook: nguyenthanh-cuibap Nguồn text: Waka - 14/07/2015 https://thuviensach.vn Đôi Lời Về Tác Giả Bùi Việt Sỹ - cây bút tiểu thuyết có đóng góp vào thành tựu văn học Việt Nam 20 năm đổi mới Nhà văn Văn Chinh Người Hà Nội, viết văn rất sớm, tuổi hai mươi đã viết tiểu thuyết, được mời học Trường bồi dưỡng những người viết văn trẻ; làm ở một tờ báo lớn, báo Lao động, nhưng chúng ta ít gặp ông tại các salon văn chương, các quán nhậu mà mới đây được một nữ sĩ coi là nơi "dấn thân" của các nhà văn. ấy là Bùi Việt Sỹ. Là hậu duệ cụ Hoàng giáp Bùi Huy Bích - người hai lần từ chối lời mời làm quan với triều đại mới, hình như Bùi Việt Sỹ cũng thừa kế tính không cố đua ganh của tổ tiên mình? Sau khi có công tích thời kỳ thanh niên xung phong, ông có thể theo học ngành Giao thông vận tải để có thể đã trở thành quan chức của ngành này như đa số bạn bè đồng ngũ; nhưng Bùi Việt Sỹ trót đã mang gen nghệ sỹ trong người, bỏ ngang đi làm báo. Đó là một nhầm lẫn của cả thế hệ tôi, cứ tưởng văn học với báo chí là một. Báo chí là một nghề cần sự căn cơ, chính xác và trực diện; dân nghệ sỹ lạc vào đấy, không bị bật bãi là may, mong gì hiển đạt. Mãi năm gần bốn mươi, Sỹ mới được cử đi học Đại học ở Liên Xô cũ; đó là những năm xứ sở này "Perestroika" (Cải tổ) khiến gã sinh viên già trở nên hoang mang thua thiệt. Ông nói rằng, năm 1980, do công lao cũ, ông có quyền nhận một trong hai đãi ngộ: Đi học Liên Xô hoặc nhận một căn hộ. Thế rồi sau 5 năm đi Tây, số bàn là tủ lạnh mang về quy ra tiền ông mua được quyền thuê đúng một căn hộ - nghĩa là trở về đúng vạch xuất phát. Kinh nghiệm cay đắng này rồi sẽ trở thành một ẩn dụ cay đắng cho một loại nhân vật không may mắn, bị gã đưa đường thọt chân dẫn qua sa mạc, vì thọt chân nên cuối cùng gã lại đưa nhóm người ấy trở về đúng vạch xuất phát. Tiểu thuyết Người đưa đường thọt chân của Bùi Việt Sỹ đã ra đời trong hoàn cảnh như vậy, như một sự vớt vát cái thời gian đã mất và ngưng kết chúng thành nghệ thuật. https://thuviensach.vn Câu chuyên của cuốn sách dài 300 trang chỉ xoay quanh bản kê khai hải quan và chỉ diễn ra trong mấy giờ kiểm tra hàng hoá của một du học sinh Việt Nam sẽ gửi theo đường biển về nước. Thắng, vị tiến sĩ tân khoa là tuýp người điển hình cho cái thời gian khó ấy: Anh tháo vát, lanh lợi, chấp nhận hành xử hèn hèn để mưu cầu sự đổi đời cho mình và vợ con. Nhưng dù hoàn cảnh đã "uốn nắn" tính cách Thắng mềm đi đến mấy, Thắng vẫn còn hạt nhân lương tri và nó khiến anh day dứt khôn nguôi. Thắng khác hầu hết các nhân vật cùng loại, những chàng trọc phú hớn hở hợm hĩnh với mấy ngàn Dmak bồi thường không cả cần biết tới tương lai vô nghề nghiệp từng xuất hiện trên văn đàn thời đầu thập kỷ trước. Tiểu thuyết hấp dẫn chính nhờ tính cách hèn hèn nhưng vẫn đầy khát vọng cao sang của Thắng. Thắng mang hoa hồng đến làm thân với bà thiếu tá Hải quan Nga, chứ không mang tiền. Khi trả lời bà thiếu tá, đôi khi Thắng cũng nói dối cho qua chuyện, chẳng hạn với câu hỏi Mục đích đến Liên Xô, anh nghĩ rằng để đổi đời nhưng lại trả lời rằng để học tập; còn về cơ bản anh trả lời bằng các câu chuyện để qua nó làm mềm lòng người đàn bà thép với các câu hỏi tờ khai lạnh lùng. Để trả lời câu Từ đâu đến nước Nga và đã đến như thế nào? Thắng đã qua câu nói nổi tiếng của vợ một viên tướng trong phim Moscow không tin những giọt nước mắt: "Muốn có một vị tướng à? Thế thì trước hết hãy lấy một viên trung uý mới ra trường và theo hắn 15 năm hết các vùng biên cương này đến hải đảo xa xôi kia, cuối cùng còn phải chờ xem số phận có mỉm cười với mình không..." để kể lại hơn mười năm phấn đấu từ một học sinh xuất sắc, anh phải tham gia phục vụ chiến đấu trên mặt trận giao thông, lập nhiều công tích nhưng rồi vẫn phải hèn hèn làm thân với vợ chồng ông Viện trưởng, rồi lại phải mưu mẹo vượt qua các trò ma lanh khác để kiếm một suất sang đây. Để trả lời câu Mày làm gì ra mà nhiều tiền để mua nhiều hàng như thế, Thắng đã không đến nỗi nói rằng tôi sống bằng nước lã, nhưng anh cũng không dám nói toàn bộ sự thật về cuộc buôn bán chợ đen như một nền kinh tế thực sự hoạt động dưới cái vỏ của nó là nền kinh tế in giá cả lên hàng hoá nhưng mua xong bán lại thì vẫn kiếm lời từ chính nền kinh tế ấy. Những trang Thắng hồi tưởng về việc sản xuất áo lông thú giả cổ, việc bán nó và có thể đã bị lừa mất trắng, việc mua tủ đá https://thuviensach.vn chỉ dành bán cho những người có công huân... đã lột tả thật thê thảm hình ảnh một tiến sĩ học ở Liên Xô mà chỉ có hơn 70 từ tiếng Nga làm vốn và trả thi bằng những trò láu lỉnh được cho qua trong tinh thần hữu nghị, chiếu cố vì đất nước có chiến tranh. Khi chiếc tủ đá bị hải quan giữ lại, Thắng cay đắng nghĩ đến đêm anh lạc đường, không có chiếc taxi nào chứa nổi nó, khiến anh phải chui vào ruột tủ đá mà ngủ qua đêm đã gây được ám ảnh nghệ thuật. Thắng láu lỉnh khôn ranh, để đối phó với chính sách hạn chế hàng hoá đối với lưu học sinh, anh đã bỏ hẳn ba tháng săn lùng hàng độc: tủ đá, máy công cụ, đàn dương cầm... nhưng rồi chúng bị hải quan giữ lại khiến anh trắng tay; sự khôn ngoan láu lỉnh của Thắng đã thành kẻ đưa đường thọt chân của chính mình. Trong bối cảnh như vậy, Thắng nhận được hung tin bên nhà. Bố anh, một vị cựu Vụ trưởng nghỉ hưu trong khi tiền mất giá, bố mẹ anh đã đem tiền bán cái tủ Saratop cho vay lãi rồi bị lừa; mẹ anh đã phải bắt vụng con gà hàng xóm lạc vào nhà mình để dưỡng bệnh cho bố anh. Ông cụ đã chết trong cảm giác nhục nhã và hung tin đã đến với Thắng đúng lúc trắng tay khiến anh gục ngã. Nhưng, nếu như cái tinh khôn đã không giúp gì cho Thắng trong nền kinh tế in giá tiền lên hàng hoá và được điều khiển bằng các lệnh cấm thì nó lại giúp anh có cơ đứng dậy nhờ tin vui đổi mới cơ chế từ bên nhà do Minh đưa sang. Minh biết rõ Thắng, từng chịu ơn anh; Minh đã đứng đầu một tổ hợp sản xuất kinh doanh và trở lại nước Nga lần này là để tìm đối tác liên doanh. Hình ảnh Minh tiêu bằng tiền đô, cư xử có phần "trên tiền" với vũ nữ Nga đã khiến Thắng tìm lại cảm giác tự tin - cái cảm giác mà suốt những năm qua anh đã đánh mất. Tiểu thuyết đã có một cái kết mở ra như vậy và tuy nhà văn không bình luận gì thêm, ta vẫn vững tin rằng, rồi đây, Thắng sẽ tự tin và thành công trên con đường tự chủ làm ăn ngay trên xứ sở quê hương như người bố vợ hụt của anh đã không ngừng tin tưởng như thế. Người đưa đường thọt chân ra đời đã 18 năm và vừa được tái bản lần thứ ba đúng như dự cảm ngay từ ngày ấy của nhiều đồng nghiệp; đây là cuốn sách chịu được thử thách khắc nghiệt của thời gian. Một bố cục vững chãi, https://thuviensach.vn chuỗi hành xử của các nhân vật trước nhiều tình huống luôn mở ra sự chân thực của tâm lý; một kết cục thất bại các toan tính của nhân vật chính không đưa tiểu thuyết đến bế tắc yếm thế là thành công của tiểu thuyết mà chúng ta cần ghi nhận như một thành tựu của văn xuôi 20 năm đổi mới. Nhưng có vẻ như trong con mắt của số đông, cuốn tiểu thuyết thứ nhất này của Bùi Việt Sỹ còn thiếu một thứ và nó sẽ được bổ khuyết bằng cuốn thứ hai, Anh và hai người đàn bà. Quả thật, ở cuốn trước, tình yêu thực chỉ "diễn ra" trong trí nhớ; tình dục chỉ lướt qua nhưng lại mang hàm ý nhọc nhằn của gã đàn ông tha hương kiếm tiền và rồi nó liền bị tan rã bởi "tình phí" quá cao! Trong cuốn sau này, nhân vật chính Huấn lại dính líu tới hai người đàn bà. Họ đều rất đẹp, mỗi người mỗi vẻ. Huấn yêu Thảo thật hồn nhiên nhưng lại ngưỡng vọng Hằng, khi đó đã là vợ của một phó tiến sĩ mới Tây học về; cặp vợ chồng tuy có chênh lệch về ngoại hình lại là hình ảnh lý tưởng của tuổi trẻ trong khu tập thể một thời. Không phải là vô cớ. Thảo đã không thể chờ được cho đến khi mơ ước lãng mạn của Huấn trở thành hiện thực; đêm trước ngày cưới Thảo đã chủ động rủ Huấn đi chơi để hiến dâng - sự hiến dâng quả quyết như một toan tính kết thúc có hậu cho một thời lãng mạn. Nhưng Huấn chưa đủ từng trải để có thể mất tân với các hình dung đẹp đẽ của anh về tương lai. Thảo đã sớm lấy chồng giàu và già, có lẽ trực cảm của một cô gái từng ngâm trong bất hạnh ấu thơ đã mách bảo, đó cũng là cách để Thảo đỡ đần cậu mợ từng thay bố mẹ nuôi nấng cô. Thế rồi gia đình Thảo đã gặp rủi ro chính vì nhan sắc lộng lẫy của cô; tay giám đốc xí nghiệp nơi ông chồng già thợ bậc cao của cô làm việc nảy sinh tà tâm và bị cô cự tuyệt; ông chồng bị sa thải bởi lý do lý lịch không rõ ràng (khổ, một Viều kiều ở Tân thế giới về nước thì lý lịch làm sao mà rõ ràng được?) Họ bị ném ra vỉa hè rồi ông chồng Thảo đã bị chết trên đường di tản. Hằng đã ly dị với anh chồng trí thức đầy mưu toan để yêu và lấy anh chồng cơ bắp từng vô địch việt dã nhưng rồi lại tan vỡ. Còn Huấn thì đã kịp trở thành phó tiến sĩ - nghĩa là thành hình ảnh mơ ước xưa của chính mình khi câu chuyện đang diễn ra. Thế rồi, đúng vào lúc Hằng và Huấn có thể sẽ https://thuviensach.vn bước thêm nửa bước mà đến với nhau thì Thảo xuất hiện, với tư cách Việt kiều về thăm cố hương. Thực ra, khi từ Đông Âu trở về, Huấn cũng đã cứng tuổi và bị bầm dập bởi nhân tình thế thái. Hồi còn trẻ, sau những cống hiến bằng tài năng, Huấn phải đi vòng vèo qua các cửa quyền nhằm một suất đi Tây; khi có bằng cấp trở về thì cơ quan đã đâu vào đấy, Huấn bị đẩy sang làm tạp chí ngành như một sự ra rìa. Anh khôn ngoan thoát ra khỏi sự "đeo bám" của các cô choai choai ở cùng khu tập thể; Huấn đã không còn đủ độ trẻ nên chỉ có thể rung động với cái đẹp dĩ vãng - đúng hơn, đó chỉ là những mảnh của dĩ vãng anh không nguôi hoài niệm. Huấn tha thẩn chăm sóc, chữa chạy cho con của Hằng là cháu Mỹ Hạnh tật nguyền. Rồi anh lại là chỗ dựa cho chính Hằng khi cô bị đối xử bất công, cho những tủi cực của nghệ sĩ hát về già. Rốt cuộc, Huấn cũng là một kiểu bất hạnh: Một trí thức tài năng không được sử dụng; anh chỉ còn là một thứ thuốc thang băng gạc cho quá khứ - cái quá khứ từng là ước mơ khát vọng. Anh và hai người đàn bà - Cuốn tiểu thuyết thứ hai này dường như đã có đủ cả: Cái đẹp bị bật ra khỏi những âm mưu, toan tính và những khuôn phép của quan niệm cứng nhắc; tài năng - một cái đẹp kiểu khác bị "uốn nắn" đến không còn là chính mình rồi bị ném ra rìa vốn là các yếu tố quan trọng cho hình tượng nghệ thuật kinh điển. Lý do khách quan là họ ở cách nhau khá xa và người này thì làm ăn buôn bán còn kẻ kia lại theo đuổi nghệ thuật. Nhưng cả hai đều là cố nhân đối với Huấn, người này là quá khứ hiện thực còn người kia là quá khứ ngưỡng vọng. Nếu ví tiểu thuyết như cây trường thương, còn truyện ngắn là thanh đoản kiếm thì Bùi Việt Sỹ đều có thể sử dụng hiệu quả cả hai loại "binh khí" này. Mặc dù truyện ngắn ông viết không nhiều, nhưng ba truyện Mùi thật thà, Sương mù và Về đi cún con ơi của ông đều là các truyện ngắn đặc sắc với bố cục chặt, tinh tế rất gợi mở - nhiều ẩn dụ các ý nghĩa sâu xa. Bùi Việt Sỹ viết chưa thật nhiều - với bốn cuốn tiểu thuyết và hơn chục cái truyện ngắn - nhưng ông đã chứng tỏ được là một cây bút văn xuôi có nội lực mạnh mẽ và thâm hậu, giống như các "cao thủ võ lâm" trong các https://thuviensach.vn chuyện "chưởng" của Kim Dung, chỉ xuất hiện và giải quyết trong các tình huống điển hình, gay cấn nhất, mà các nhân vật thường xuyên có mặt không thể xoay chuyển được... https://thuviensach.vn Phần 1 Chào một ngày tốt lành! Trong trang phục thiếu tá Hải quan chỉnh tề, vừa ngồi xuống trước bàn chuẩn bị hồ sơ cho một ngày làm việc mới, bà Natalia chợt nghe thấy tiếng chào. Bà ngước khuôn mặt rám nắng rắn rỏi với đôi mắt to, xanh, thăm thẳm dưới hai hàng lông mày cong như cánh cung nhìn lên. Hai người khách Việt Nam đang đứng trước bàn làm việc của bà. Một người cao dong dỏng, choàng áo khoác ngoài mầu hạt dẻ, còn người thứ hai ăn vận có vẻ lễ phục hơn trong bộ com lê đen sang trọng với chiếc cà vạt to bản kẻ sọc trẻ trung trên nền áo sơ mi trắng muốt. Trong tay anh ta nâng niu một bó hồng nhung đỏ thắm quấn ngoài bằng giấy bóng kính. Những bông hoa ở xứ lạnh, muốn mua phải đặt trước ngoài cửa hàng ít nhất là ba hôm. - Chào một ngày tốt lành! - Như một phản xạ tự nhiên, bà thiếu tá đáp lại. Rồi sau một phút im lặng, bà ngước cặp mắt tròn xanh thẫm chiếu thẳng những luồng sáng thông minh chằm chằm nhìn vào người thanh niên mặc com lê và từ cái miệng hơi rộng với đôi vành môi được tô một lớp son nâu, bà cất giọng vừa vui vừa nghiêm trang, hỏi. - Nào, các bạn trẻ! Các bạn yêu cầu gì ở tôi đây? - Thưa bà! Nhưng tôi chỉ có một yêu cầu, xin bà cho phép chúng tôi được gửi hàng về nước thôi ạ! Nhưng trước tiên, chúng tôi muốn tặng bà bó hoa tươi đẹp này!... Những bông hoa của tình hữu nghị, thưa bà! Như một nhà ngoại giao, anh thanh niên mặc com lê vừa đưa bó hoa ra trước mặt vừa vui vẻ nói. https://thuviensach.vn - Tặng tôi ư? - Bà kéo dài giọng với vẻ nửa ngạc nhiên nửa hài hước - Vì lý do gì cơ chứ? Phải, đã ba tháng nay kể từ ngày bà về tăng cường và nhận chức trạm trưởng Hải quan ở thành phố cửa biển Lêningrat này đã có ai đem hoa tặng bà đâu? Đáp lại sự kiên quyết, tận tuỵ của bà trong việc áp dụng quy chế, luật lệ mới được Nhà nước Nga ban hành là những phản ứng vừa quyết liệt vừa bị động với những câu chất vấn đầy phẫn nộ, những sự khóc lóc van nài và cả những lời chửi rủa độc địa nhất. Những trận giằng co, cãi vã kịch liệt diễn ra như cơm bữa. Những người Việt Nam mặt mày mướt mồ hôi, quần áo, mũ mãng xộc xệch vì khuân vác hàng hoá, thường ném vào bà ánh mắt căm giận và kinh hoàng. Không thiếu tiếng gào khóc của những người đàn bà và những giọt nước mắt chan hoà của những thiếu nữ khi hàng của họ bị bà gạt lại. Đôi lúc, bà đã cảm thấy mềm lòng trước đám người nhỏ bé, đáng thương kia. Nhưng bản chất sắt đá, kiên quyết trong con người bà đã thắng. Dường như người ta đã sáng suốt nhận rõ phẩm chất quý giá đó của bà trước khi bổ nhiệm và điều động bà về đây. Phải, phụ nữ đã kiên quyết, cứng rắn thì còn kiên quyết, cứng rắn hơn cả đàn ông. Bởi thế, trước những tiếng kêu xin, van nài, bày tỏ, bà chỉ buông một câu như mệnh lệnh quân sự "không được!" hoặc "tuyệt đối cấm!". Bà hiểu những người Việt Nam ở đây chỉ gửi về nước những mặt hàng dân dụng hết sức thông thường. Những công dân của nước bà từ Việt Nam về cũng vậy, họ "tha lôi" trăm thứ "bà rằn", những thứ ở nước bà khan hiếm hoặc không có. Về một khía cạnh nào đó, nó có ảnh hưởng tốt, kích thích nền sản xuất phát triển hơn. Bà chưa phát hiện thấy trường hợp nào gọi là "buôn lậu hàng quốc cấm", mặc dù có thứ họ mua với một số lượng mà óc người lãng mạn nhất cũng không tưởng tượng ra nổi. Ví dụ có từng va li lớn toàn là nan hoa xe đạp. Hoặc có hòm chứa tới vài vạn viên bi. Nhưng mặt khác, bà hiểu luật lệ. Và bà có nghĩa vụ phải thi hành. Và hành động của bà mỗi lúc một quyết liệt trong sự mềm mại đến ghê người. Đôi tay mập tròn của bà khéo léo sục sạo vào tất cả các ngõ ngách của các loại va li, đến tận các khe kẽ của các vật https://thuviensach.vn dụng có khoang trống bên trong. Đôi tay của bà như có sóng ra đa. Bà đã nghi ngờ là phát hiện trúng. Từ một chiếc đài điện, đến bụng chiếc ô tô nhựa cho trẻ em chơi, bà đã móc ra cơ man nào là vòng bi, dây may so đến các loại thuốc kháng sinh thông thường. Đôi mắt bà có sức bao quát đến lạ lùng. Đó là đôi mắt của một chú diều hâu liệng trên cao mà không một sự lộn xộn dù tinh vi, khéo léo trong việc đổi tráo hàng hoá nào mà không bị bà phát hiện. Nhưng những người Việt Nam ở đây cũng ngày một tỏ ra đa dạng và góc cạnh hơn trong sự đối phó với bà. Đáp lại, bà không tỏ ra cáu bẳn mà trở nên mềm mại có pha chút hài hước. Làm như thế bà cảm thấy thoải mái, không mệt, vả lại có hiệu quả hơn, theo kiểu chú mèo vờn chuột trong nanh vuốt của mình. Nhưng có người đem tặng hoa, những bông hoa rực rỡ như thế này thì quả là chưa thấy bao giờ. "Một cái bẫy chăng? Hay một sự khiêu khích có tính toán?". Trong óc bà loé lên một giả thiết nhắc bà hãy cảnh giác. - Vâng, thưa bà! Những bông hoa này chúng tôi đem đến để tặng bà. - Giọng người thanh niên có phần vui vẻ hơn. - Vì lý do gì cơ chứ! Tôi chịu không hiểu? - Bà vẫn lùi lại, đầy vẻ cảnh giác. - Vì lý do gì ư, thưa bà? Trước hết là vì tình hữu nghị. Và sau đó là để kỷ niệm những ngày lễ lớn của chúng ta. - Anh thanh niên như có phần hứng khởi lên, sôi nổi nói tiếp. - Hôm nay là 29 tháng 4. Ngày mai 30 - là ngày toàn thắng của đất nước chúng tôi. Kế đó là ngày 1 tháng 5 - ngày Quốc tế Lao động, một tuần nữa là ngày 7 tháng 5 - ngày chiến thắng lịch sử ở Điện Biên Phủ của chúng tôi. Và ngày 9 tháng 5, ngày kỷ niệm chiến thắng chủ nghĩa phát xít của nước Nga toàn nhân loại. Vì tình hữu nghị, vì những ngày lễ đó, chúng tôi xin được tặng hoa bà. Và chúc bà luôn luôn trẻ khoẻ, hạnh phúc trong cuộc sống, nhiều thành tích trong công tác. - Ôi anh bạn. Anh làm tôi cảm động quá! Nhưng quả thật là tôi không dám nhận đâu. - Giọng bà vừa hài hước nhưng vẫn không kém phần kiên quyết. https://thuviensach.vn Người mặc áo vét đưa mắt về phía bạn như khích lệ để anh ta nói lên một câu gì đó hỗ trợ cho mình. Nhưng anh ta vẫn im lặng, nét mặt thanh tú đầy ưu tư. Cách đấy một dãy bàn, một đại uý Hải quan rất đẹp trai với bộ ria mép dày và mịn, hung hung vàng và cặp mắt xanh lơ đứng rít từng hơi thuốc lá dài, hồi hộp theo dõi màn "kịch" đang diễn ra. Đó là trạm phó, trợ thủ của bà Natalia, đồng thời cũng là chỗ quen biết thân tình với chàng thanh niên mặc áo vét kia. - Xin bà đừng nghi ngại. Đây là tình cảm tự đáy lòng chúng tôi. - Vừa nói, anh thanh niên vừa đặt một bàn tay lên ngực mình. Cái đầu tròn với mái tóc vàng cắt ngắn của bà thiếu tá hơi cúi. Bà suy nghĩ trong một vài giây ngắn ngủi rồi quyết định nhận như một người chơi bài quyết định đánh bài ngửa với đối phương. Bà đứng dậy và vừa đưa hai tay qua bàn làm việc vừa thốt lên lời cảm ơn! - Xin gửi các bạn trẻ lời cảm ơn nồng nhiệt của tôi! Rồi bà nói với sang người đại uý, giọng vui và như có phần khoe khoang - Ivan này! Hãy lại đây và ngắm xem đoá hoa mới rực rỡ làm sao!... Con gái tôi chiều nay sẽ thích thú lắm đấy. Chàng đại uý cũng mỉm cười đáp lại khiến bà rất hài lòng. Rồi bà lục lọi mãi trong tủ mới thấy một chiếc bình nhỏ tráng men xanh vẫn dùng để múc nước. Bà nhờ Ivan đi múc nước và cắm cả bó hoa vào bình rồi cẩn thận đặt lên nóc tủ. Bà sửa lại quân phục, đàng hoàng ngồi xuống ghế rồi mới cất giọng nghiêm chỉnh hỏi: - Ta bắt đầu làm việc được rồi chứ? - Thưa bà, chúng tôi đã sẵn sàng. - Tốt lắm! Thế các anh định đăng ký gửi hàng vào thời gian nào? - Thưa bà, ngay ngày hôm nay. Nhưng trước hết, chúng tôi phải xin lỗi bà, rằng có thể bà chưa hiểu hết chúng tôi. Xin bà thông cảm và hiểu cho, chúng tôi không muốn mua chuộc tình cảm hay lòng thương hại của bà. Chúng tôi chỉ muốn chứng minh rằng chúng tôi cũng biết những phép cư xử, xã giao tối thiểu như những người khác. https://thuviensach.vn - ồ không sao cả anh bạn trẻ ạ. Mọi cái đều có thể xảy ra - Giọng bà trở lại chất hài hước. Nhưng có điều tôi nghĩ, các anh muốn gửi hàng ngày hôm nay thì sao mà chuẩn bị kịp được - Bà nhanh chóng hướng vào vấn đề chính. - Chúng tôi đã chuẩn bị rồi, thưa bà! Và tôi cũng đã làm thủ tục đăng lại từ tuần trước với ngài Ivan, trạm phó của bà. - Thật thế chứ Ivan? - Bà quay sang hỏi người đại uý. Anh ta vẫn đứng tựa lưng vào thành bàn hút thuốc. - Đúng! Và hôm nay cũng chỉ có một vận đơn xin gửi thôi. - Ivan xác nhận, giọng có vẻ bực bội điều gì đó. - Nếu vậy thì tốt quá! - Bà Natalia vừa thốt lên vừa nhìn xoáy vào người khách ngồi trước mặt mình. Phải nói thực là những ngày đầu về đây, bà không phân biệt được thật rõ ràng, chính xác từng người Việt Nam đến gửi hàng. Vì họ có vẻ giống nhau quá. Bà thấy người nào cũng hao hao như người nào với mái tóc đen, dáng bé nhỏ, đi lại, hoạt động thoăn thoắt trước mắt bà. Nhưng dần dà như người đứng lâu trong bóng tối, bà có thể phân biệt những nét khác nhau giữa người Việt Nam này với người Việt Nam kia. Nhưng chưa có ai gây được ấn tượng sắc nét như người đang ngồi trước mặt bà đây. Anh ta hơi cao hơn người Việt Nam bình thường một chút. Nhưng cái đó không đáng chú ý, cái nổi lên, gây ấn tượng nhất ở anh ta là những đường nét rộng và vuông - Cái trán vuông, đôi hàm vuông trên gương mặt rộng. Đôi vai gầy nhưng cũng rộng và vuông. Khoé miệng rộng dưới cái mũi thẳng, cao và hơi nhọn. Giữa hai gờ hằn hẳn lên, đoạn nhân trung dài hõm sâu xuống như vết đục của một thợ chạm khéo tay. Còn đôi mắt đen thì to vừa phải nhưng thật là trầm tĩnh một cách sâu sắc với cái đuôi mắt sao mà dài và sắc như có thể chích vào người ta. Bên cạnh người bạn trẻ hơn, với những đường nét thanh tú nhưng hơi mờ nhạt, non nớt, anh ta càng nổi hơn bởi những đường nét rắn rỏi, từng trải. Những người Việt Nam khác đi gửi hàng thường ăn mặc quần áo xoàng xĩnh với một cái túi vải nặng những kìm, búa, cưa, đục. Còn chàng thanh niên thì mặc comlê như đi xem hát với cái túi da mềm trên vai như một chàng phóng viên. https://thuviensach.vn Nhưng nét khác lạ đó vừa khiến cho bà phải cảnh giác, thận trọng, vừa gợi sự tò mò muốn tìm hiểu kỹ càng hơn - Hộ chiếu và giấy được phép gửi hàng của anh đâu? - Sau khi đã quan sát và suy ngẫm, bà tiếp tục công việc. - Thưa bà, đây - Anh thanh niên rút từ túi ngực trên áo vét, lễ phép trao tận tay bà. - Được! Bà buông một tiếng, không xem mà đẩy cả hai thứ giấy tờ đó lên một góc bàn. Rồi bà rút từ ngăn kéo ra một tập giấy, tập tờ khai Hải quan với những câu hỏi đã được in sẵn. Nhưng khác với mọi lần, bà phát giấy để người gửi hàng tự khai lấy, lần này bà muốn tự hỏi và tự điền vào chỗ trống, trong tờ khai. - Họ và tên? - Bà hỏi câu đầu tiên. - Trần Quyết Thắng. - Người thanh niên nói rành rọt từng chữ một để bà thiếu tá phiên âm và điền chính xác. - ồ, tên họ anh nghe như một mũi tên bay về phía trước ấy! Không hiểu tiếng Việt có đúng thế không? - Sau khi đã nắn nót ghi từng chữ, đột nhiên bà dừng lại, không - đúng hơn là bà đã thể hiện năng khiếu âm nhạc được giáo dục khá hoàn chỉnh của bà. Cái năng khiếu mà chỉ nghe giai điệu, chứ không hề biết lời nhưng vẫn tưởng tượng ra bản nhạc muốn gửi gắm điều gì bên trong. - Thưa bà, cũng gần đúng như vậy ạ! Tôi sinh ra vào năm đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp. Bố tôi đặt tên đó cho tôi, để tỏ rõ ý chí quyết chiến đấu của cả dân tộc mình - Được sự gợi mở đầu tiên, anh thanh niên vội sôi nổi tiếp lời. - Thế thì thật là tuyệt! Quả là một cái tên đẹp! Bà thốt lên và sau đó nhìn vào tờ khai nhưng không hỏi tiếp câu "Từ nước nào đến đây" mà điền thẳng câu trả lời "Từ Việt Nam sang" ngay bên câu hỏi. Anh thanh niên nhìn bà viết và bỗng nhiên mỉm cười, khoé miệng rộng mở ra tươi như một bông hoa. Nụ cười của anh khiến bà thiếu tá thấy vui vui. - Anh cười gì vậy? - Bà hỏi một cách thân mật. https://thuviensach.vn - Tôi vừa nghĩ đến một đoạn trong một bộ phim rất hay của Liên Xô. Phim "Matxcơva, không tin vào những giọt nước mắt". Bà Natalia cảm thấy hết sức lạ lùng "sao lại phim trong lúc đi gửi hàng!". - Anh kể tiếp đi! Phim làm anh cười là thế nào? - Đoạn đó rất phụ thôi. Nó như thế này. Một vị tướng vào cửa hàng bách hoá. Cô bán hàng mê ông ta quá, chần chừ mãi không chịu trao gói hàng ông đã mua. Vợ ông đứng bên vội giật lấy và cho một lời khuyên "Muốn có một vị tướng à? Thế thì trước hết hãy lấy một viên trung uý mới ra trường. Sau đó theo hắn mười lăm năm, hết các vùng biên cương này đến hải đảo xa xôi kia. Nhưng như thế vẫn chưa đủ đâu. Cuối cùng còn phải chờ xem số phận có mỉm cười với mình không, lúc ấy mới nghĩ tới một người chồng cấp tướng". - Tôi nhớ ra đoạn đó rồi! Nhưng có liên quan gì đến anh ở đây. - Bà thiếu tá không giấu được vẻ tò mò. - Tôi thấy bà điền vào câu hỏi "Đi từ nước nào tới" đơn giản và chóng vánh quá! Bà không biết rằng, để điền vào chỗ trống, sau câu hỏi này, tôi đã phải phấn đấu gian khổ và trong một khoảng thời gian dài như thế nào? - Thế thì anh kể đi? Bà Natalia chợt thấy hào hứng. Sự hào hứng đầu tiên kể từ khi bà đến nhận công tác ở đây. - Bà cho phép chứ? Tôi kể hơi dài dòng một chút. - Xin mời! Tôi sẵn sàng chờ nghe - Bà khích lệ. ... Phải, ngay từ hồi còn ngồi trên ghế trường phổ thông, Thắng đã ước mơ được đến nước Nga xa xôi này. Ngoài thành tích học tập xuất sắc, Thắng không quên phấn đấu, rèn luyện về mọi mặt. Có lần, tâm sự với một người bạn gái, Thắng đã vô tình cởi mở cả ruột gan mình: "Mọi tiêu chuẩn đi nước ngoài, tớ đã đạt cả. Chỉ còn cái danh hiệu đoàn viên nữa thôi". Nào ngờ, câu nói chân tình ấy đã được người bạn kia đưa ra mổ xẻ. Những ý kiến thành tâm nhất, xây dựng nhất của các bạn đều quy cho Thắng "động cơ phấn đấu không trong sáng". Đó là cú "sốc" đầu tiên. Nhưng Thắng đã cắn răng lại để vượt lên. Trong kỳ thi học sinh giỏi toàn miền Bắc, Thắng đã đoạt giải nhất môn vật lý và giải nhì môn toán. Rồi những ngày lao động https://thuviensach.vn đắp đê, những kỳ xuống nông thôn giúp các hợp tác xã làm mùa, Thắng hùng hục lao vào việc như "trâu húc mả". Rồi các buổi đến nhà cô giáo, đến bí thư đoàn trường, ngay các giờ giải lao năm, mười phút giữa các tiết học, Thắng cũng phải cập kè với các đoàn viên, thành thực thổi phồng ra những thiếu sót của mình và được xin những ý kiến đóng góp sửa chữa... Như một vận động viên chạy đường trường, quyết không chịu bỏ cuộc, cuối cùng Thắng cũng đã kịp về đích. Trước khi hoàn thiện hồ sơ gửi lên ban tuyển sinh, Thắng đã được Đoàn kết nạp. Với kết quả 38 trên 40 điểm của bốn môn thi, Thắng được gọi đi "chuyên tu" một năm ngoại ngữ, chờ ngày xuất ngoại. Nhưng đúng vào mùa hè năm sau, đùng một cái, từng đoàn sinh viên du học từ Nga im lìm xách va ly lên tàu liên vận về nước để học nghị quyết "chống xét lại". Sau ba tháng học tập và lao động nông nghiệp, hầu như 100 phần trăm số sinh viên trên được bố trí học tiếp tục ngay tại các trường đại học trong nước. Tất nhiên số dự bị như Thắng cũng ngán ngẩm, chung một số phận. Sau bốn năm học, trong hoàn cảnh chiến tranh ác liệt, Thắng tốt nghiệp loại ưu ngành cơ khí chính xác. Có hai hướng mở ra trước mắt anh. Một là ở lại làm cán bộ giảng dạy. Hai là đi đến các công trường đảm bảo giao thông ở tuyến lửa. Cả hai, theo như cán bộ tổ chức thời đó nói, đều có tiền đồ sáng lạn như nhau. Thắng đã chọn hướng thứ hai. Bốn năm sau, nhân có viện trợ đào tạo đồng bộ cán bộ kỹ thuật và công nhân cơ khí chính xác do nước Nga đài thọ, Thắng được tổ chức nhớ tới và gọi đi. Nhưng công văn triệu tập gửi tới đơn vị thì Thắng đã theo một đội khảo sát, đem máy vào đường Trường Sơn rồi. Nhận được tin, không một chút đắn đo, Thắng quyết định đi bộ vượt Trường Sơn ra. Ròng rã hàng tháng trời vừa đến chỗ tập trung, nhận xong va ly quần áo thì Thắng lăn ra ốm. Đến lúc lần được thành giường chập chững bước đi thì đoàn thực tập đã lên đường từ lâu. Năm sau thì Hiệp định Pari được ký. Một thời kỳ xây dựng sau chiến tranh bắt đầu. Thắng lại bị cuốn vào guồng máy mới với những tiêu chuẩn mới. Thời đó, người ta chỉ cử chứ không thi. Mà tiêu chuẩn để "cử" thấp nhất cũng phải có cái mác "đỏ", Thắng lại chưa có. Nhưng rồi những lớp "cử" ấy đa số trở về đã cùn hơn, ù lỳ ra, lúc đó, người ta mới vỡ lẽ là phải thi mới mong chọn được nhân tài. Nhưng muốn https://thuviensach.vn được thi đâu có đơn giản. ở đơn vị công tác phải được cả bốn vị Đảng, Chính, Công, Thanh nhất trí. Sang Bộ đại học lại phải cọ sát đề tài một lần nữa. Rồi qua công an. Lên Ban Khoa giáo Trung ương... Ngần ấy cây cầu với bao nhiêu khúc ngoặt, chỉ run tay một chút là sự nghiệp lao xuống vực thẳm ngay. Rất nhiều trường hợp "vạ gió tai bay". Chỉ một cái thư nặc danh vu vơ cũng thừa đủ để gạt anh ra khỏi vòng đua. Có người đã lên tầu liên vận rồi mà còn không đi thoát. Có gì đâu, cũng lại chuyện "ghen ăn, tức ở" của người hàng xóm, tố cáo gia đình anh ta có nợ máu với cách mạng. Chờ được "vạ thì má đã sưng", đến khi xác định rõ trắng đen, anh đã quá tuổi đi nghiên cứu sinh mất rồi. Thắng thì bị mắc vào một chuyện vớ vẩn khác. Thắng vốn kiêm chức chủ nhiệm câu lạc bộ Khoa học kỹ thuật của Viện. Bữa đó, Thắng mời Viện trưởng xem một bộ phim khoa học mới. Chả hiểu sao mà khách vào xem đông nghịt. Một chuyện xô xát xảy ra giữa một thanh niên càn quấy với chính Viện trưởng. Ông nổi giận cho ngừng buổi chiếu lại. Tưởng chuyện thế là xong. Ngờ đâu, có kẻ tâu với ông rằng, chàng thanh niên càn quấy ấy là em ruột của Thắng. Thắng cay đắng ngậm nỗi oan và hết hy vọng vào "sự nghiệp lớn lao". Nhưng rồi một dịp may lại đến với anh. Nhân một chuyến đi khảo sát Tây Bắc với Viện trưởng, Thắng đã chinh phục được ông bằng sự liều mình, trèo tít lên các ngọn cây trong rừng già, kiếm được cho thủ trưởng, mấy dò phong lan "đuôi sóc". Thời ấy, các vị cán bộ trung cao còn có thú chơi thanh bạch này. Nhìn quần áo bẩn thỉu với cái bụng trắng hếu của Thắng đầy những vết xước rớm máu, Viện trưởng đã buông một câu khiến anh sung sướng, nhẹ bỗng người. "Người anh hùng của rừng Trường Sơn có khác". Và quả nhiên, chỉ nửa năm sau, Thắng được hoàn chỉnh hồ sơ để đi thi. Chỉ thiếu nửa điểm là Thắng đạt tới đỉnh trần. Nhưng với 29,5 điểm cũng là vinh quang tuyệt mỹ rồi. Thắng lại vác sách bước vào trường "chuyên tu" ngoại ngữ lần thứ hai. Một năm học nhanh chóng trôi qua. Tháng mười, rồi tháng mười một, mười hai ập đến. Các bạn cùng khoá lần lượt nhận hộ chiếu xuất cảnh, lên máy bay. Riêng Thắng vẫn phải chờ. Qua một mùa đông, lại đến một mùa hè. Thắng chạy vạy hết cửa này https://thuviensach.vn sang cửa nọ. Ban đầu thì do chưa tìm được giáo sư hướng dẫn chuyên ngành của Thắng. Sau đó thì do "ngành cơ khí chính xác của Nga tạm dừng không nhận đào tạo nữa. Vì có liên quan tới bí mật quốc phòng". Thắng đã tưởng sẽ không bao giờ được bước chân ra khỏi biên giới nữa thì số phận, sau ba lần nhếch mép, đã mỉm cười với anh. Trong một chuyến đi công tác, giữa giờ ăn trưa ở nhà khách một xí nghiệp đóng tàu, Thắng đã ngẫu nhiên làm quen được với hai người - hai nghệ sĩ, cán bộ của ngành văn hoá - đang đi tuyển người có năng khiếu gửi ra nước ngoài học tập. Thắng xin dự tuyển. Tưởng chuyện đùa vu vơ thế, không ngờ lại thành thực. Khi thi, Thắng có làm gì đâu, anh chỉ hào hứng kể lại những chuyện hài hước ở câu lạc bộ khoa học của mình, thế mà lại là một trong những thí sinh có năng khiếu nhất. Anh quyết định bỏ nghề và được cử sang đây. Thắng chậm rãi kể tới đâu, bà thiếu tá ngẩn người ra nghe tới đó, cái miệng hơi rộng với vành môi cong được tô bằng son nâu luôn thốt lên! "Thế hả?" "Thật đúng thế hả?". - Vâng thưa bà, chặng đường và thời gian để đến được đây cũng đủ để một trung uý quèn lên tướng đó - Thắng ý nhị nói tiếp. - Rõ rồi! Bây giờ thì tôi hiểu! Người Nga, trong lúc làm việc, không có thói quen nghỉ giải lao. Sau khi nghe Thắng kể hết câu chuyện, bà thiếu tá ra chiều ngần ngại. Nhưng bà không đi sâu thêm vào chi tiết gì nữa. Một phút im lặng trôi qua, một chút im lặng để cho bà lấy lại phong độ làm việc lúc đầu, bà bảo: - Ta tiếp tục làm việc được chứ? - Thưa bà, vâng! - Bây giờ sang mục "Mục đích đến". Chắc chắn anh không phải là đi du lịch rồi. Vậy tôi có thể ghi thực tập? nghiên cứu? hay học tập đây? Mục đích của chuyến đi? Với sự gợi ý của bà thiếu tá, Thắng chỉ việc nhắc lại một câu đơn giản là xong. Nhưng kìa, sao anh lại chần chừ. Anh là kỹ sư cơ khí, như "cá bỏ giỏ cua", rõ ràng là anh sang đây chẳng có ích lợi https://thuviensach.vn gì cho nghề nghiệp chuyên môn của mình. Vậy mục đích thực là gì? Chả lẽ anh lại nói thật ra rằng, anh đến đây với một "Khát vọng đổi đời ư?". Anh là người có trí nhớ tuyệt vời. Điều đó đúng một phần. Phần còn lại, quan trọng hơn là kỷ niệm như một chiếc triện nung nóng đã đóng những dấu ấn không bao giờ có thể mờ phai. Một thị trấn nhỏ gần ngã ba đường, tựa lưng vào vách núi đá, phía trước mặt là rừng vầu âm u. Đó là những năm 1950 - 1951. Không khí kháng chiến chống Pháp, sau những ngày dài cầm cự liên miên, đã hừng lên hy vọng. Đêm đến, từng đoàn bộ đội, dân công tạt qua, dừng chân nghỉ vài giờ trong thị trấn với những câu hò, tiếng hát thật lạc quan. "Anh em ơi! Vui vì có bát cơm đầy. Thợ thuyền, bộ đội, dân cày ấm no này anh em ơi!". https://thuviensach.vn Phần 2 Ở một cái lán cao, giữa rừng vầu trên chiếc bàn viết được ghép bằng những ống nứa, Thắng đã đặt bút viết và tập đọc bài học chính tả đầu tiên. Đó là bài nói về tình cảm quốc tế của một bà mẹ Nga với một em bé Việt Nam. Thắng vừa xuýt xoa nuốt nước bọt, vừa cặm cụi ghi câu, mà có lẽ đến phút chót của cuộc đời anh vẫn có thể nhớ lại như in: "Mẹ vừa âu yếm hỏi chuyện, vừa thái thịt cho Hiền ăn". Không riêng một mình Thắng, mà cả hai chục cái miệng non nớt của lớp học đều ồ lên thích thú mỗi lần thầy giáo già thọt chân đọc lại câu đó. Chỉ riêng có thằng Hưng, con ông Vượng, cùng làm ở xưởng quân giới với bố Thắng là tỉnh bơ ngồi im. Phải chăng những trận sốt rét rừng, rồi những trận phù, mặt vàng bủng ra, ấn ngón tay vào má vết lằn hàng nửa tiếng mà vẫn còn y nguyên vì đói, vì thiếu đủ loại vitamin đã là bằng chứng xác thực nhất làm bật lên thứ tình cảm sâu kín, bản năng nhất của tuổi thơ. Riêng với Thắng, anh không thể quên, mỗi buổi sáng ngủ dậy, lẩy bẩy ngồi xuống mảnh chiếu rách trải trên nền đất, trước chiếc mâm gỗ chỏng chơ đĩa sắn luộc, bát muối vừng mặn chát với hai lưng cơm độn nhiều ngô hơn gạo. Ôi cái giống ngô được trồng tỉa giữa khe nứt của những tảng đá sau nhà mới kỳ lạ làm sao. Hạt của nó không trắng, không vàng mà phơn phớt tím. Thứ hạt mà có ninh hàng giờ với nửa gánh củi gộc mà vẫn trơ ra như những viên sỏi. Hàm răng sữa của Thắng lúc bấy giờ không sao nghiền nó vỡ nổi. Thắng luôn liếc nhìn trộm mẹ và thừa cơ, tranh thủ gắp bỏ từng hạt ra giấu vào góc mâm. Nhưng không bữa nào, mẹ Thắng không phát hiện ra. Mỗi hạt ngô bỏ ra Thắng phải chịu hình phạt là một cái cốc vào đỉnh đầu, kèm theo tiếng rít qua nước mắt "mày có tọng vào không? Có tọng cho đầy diều không thì bảo bà?". https://thuviensach.vn Bữa chiều đơn giản hơn, thường không phải dọn mâm. Cả nhà ngồi vây quanh nồi khoai luộc. Mỗi khẩu phần được chia từ hai đến ba củ, sàn sàn bằng ngón chân cái người lớn. Thứ khoai dỡ non, mới chỉ là một loại dây chưa biến thành củ. Từ chập tối tới lúc nhắm mắt ngủ được thời gian mới dài làm sao. Thắng cố nhịn, chứ hai đứa em thì phụng phịu suốt buổi vì đói. Nhưng mọi việc được thu xếp gọn gàng ngay bằng một chiếc roi giang mẹ gài ở vách liếp. Bà quật mà không cho khóc, bắt nhắc đi, nhắc lại câu: "Cơm có bữa, chợ có phiên", nhắc đến mỏi mồm, không còn kêu đói được nữa mới tha. Rồi những cuốn phim được xem cũng đã gieo vào tâm hồn bé Thắng những ấn tượng rất mạnh. Bãi chiếu phim ở một khoảng trống giữa rừng. Phải đốt đuốc đi hàng giờ, lội qua ba bốn đoạn suối, nhưng có sức cuốn hút thật kỳ lạ. Giữa tiếng máy nổ chạy xình xịch át cả tiếng nhạc và tiếng thuyết minh, song chẳng hề gì. Sức cuốn hút, hấp dẫn là ở hình ảnh về đất nước và những con người trên tấm phông trắng kia. Thật là thần tiên với những cánh đồng đầy lúc mì và hoa. Những con người thì béo tốt, đàn bà mặc váy, đàn ông đi ủng cao, kéo đàn ác coóc, quấn lấy nhau hào hùng với xe tăng, đại bác, máy bay và ngựa chiến nữa. Thắng còn nhớ một đoạn tả một cô Masa nào đó, gùi một túi bánh mì và chạy. Đạn của bọn phát xít bắn đuổi theo. Khi cô về được đến chiến hào, bẻ chiếc bánh mì ra, ở giữa có một đầu đạn nhọt hoắt. Thật là tuyệt diệu, cái bánh mì Nga vừa ăn no bụng, vừa như tấm lá chắn che đỡ, cứu người thoát chết. Tất cả ký ức xa xôi ấy vụt sống dậy trong lòng Thắng. Giờ đây Thắng muốn kể cho bà thiếu tá nghe từ đầu, từ những kỷ niệm thời thơ ấu cho tới những sự việc mới diễn ra gần đây. Lý giải cho bà hiểu rằng, vì sao Thắng đã kiên trì vượt qua mọi thử thách trớ trêu của số phận trong một khoảng thời gian dài đủ cho một trung uý quèn lên cấp tướng để tới được đây. Trong con mắt người Việt Nam, chữ giầu bao giờ cũng gắn liền với chữ sang. Được ra nước ngoài, nhất là được đi đến nước Nga thì vinh dự lắm. Không ít những ông bố, bà mẹ, những người đang yêu không kể về người thân của mình đang chiến đấu ở chiến trường mà lại khoe những người đang sống, học tập và làm việc ở Nga. Và chỉ những con người đó mới đem https://thuviensach.vn lại vinh dự, niềm tự hào cho bản thân và gia đình họ. Trong con mắt Thắng đã có một thời nhìn những người từ "Nga" về như nhìn những vị thánh. Từ bộ com lê rẻ tiền đến đôi giày hoá học giả da, cho đến cái túi xách tay... cái gì cũng nhuốm mùi vị sang trọng lắm. Cả đến cử chỉ "cả ngô" của một thằng nhóc, đi học nghề về, trong bữa cơm khách đã thò tay vào bát canh vớt mấy cục sườn cũng được đề cao là "tự nhiên, thực thà như Nga". Sự quý trọng, ưu tiên cho lớp người này không chỉ tồn tại trong ý thức cá nhân riêng biệt mà nó còn được xã hội đề cao quá mức, đẩy đến những nghịch cảnh. Giữa một chuyến đi công tác đảm bảo giao thông, Thắng cùng hàng ngàn người khác chen chúc trong các toa tàu nóng bức, chật chội, không ghế ngồi. Ai cũng mong tàu chóng tới đích. ấy thế mà phải "stốp" lại hai tiếng đồng hồ, giữa một ga sép. Không ai hiểu nổi vì sao. Hai tiếng đồng hồ sau, một đoàn tàu lướt qua, toa nào cũng giường nằm, ghế đệm sang trọng - những con người trên đó mới sang trọng, đẹp đẽ làm sao. Đã quá quen với những chuyến tàu đông nghịt, ồn ào bẩn thỉu, mọi người ngơ ngác như muốn hỏi: "Cái gì thế này". Chỉ có Thắng, từ tiềm thức, nhìn và hiểu ngay, tàu liên vận. Tàu liên vận chở người đi Nga. Thảo nào! Rồi đời sống thường nhật, sau những năm chiến tranh ác liệt, những tưởng sẽ khấm khá dần lên. Ai ngờ, cứ đi xuống, rơi xuống với một gia tốc chóng mặt mà không bao giờ thấy đáy. Một kỹ sư như Thắng mà đồng hương không nuôi nổi bản thân mình. Vợ Thắng cũng là một cán bộ kỹ thuật chỉ có một đứa con mà vẫn khốn khổ vì túng thiếu. Một lần đi công tác, Thắng bớt lại một quả cam trong bữa liên hoan chiêu đãi. Con Thắng vừa ăn vừa nói với cha như lần đầu trong đời nó biết thế nào là vị ngọt. "Ngon lắm bố ạ! Mai bố lại đi công tác nữa nhé! Để bố lại đem cam về cho con". Lòng Thắng đau quặn lại, xót xa. Thời thơ ấu của anh với cơm độn ngô, khoai dây và sốt rét rừng. Thời đó là chiến tranh, Thắng không ân hận và chẳng oán trách gì. Thế nhưng bây giờ, đất nước đã hoà bình cả hai mươi năm rồi, không lẽ con Thắng lại lặp lại đời Thắng... Trong khi đó, Thắng nhìn ra xung quanh, trong đôi mắt anh chỉ nhận thấy những người đi Nga về là khấm khá hơn cả. Bọc bịch tha lôi theo https://thuviensach.vn người. Rồi hàng máy bay chậm. Hàng tàu biển phải thuê xe tải mới xong. Hai chữ "Tiền-Đồ" cháy sáng lên trước mắt Thắng cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng. Chưa biết hay dở thế nào, có mảnh bằng về là được lên chức, lên lương. Và cái nọ móc xích cái kia. Lương cao, chức vụ khá lập tức được điều chỉnh cái này, phân phối cái nọ. Nhà cửa cũng được chia thêm, rộng rãi, khang trang hơn. Rồi đến các cuộc họp hành, hội thảo quốc tế hàng quý, hàng năm, vì có tiếng Nga họ cũng lại "phải" đi, để rồi hồ sơ khoa học lại có thêm một chấm đỏ nữa. Thực tế đó khiến Thắng chỉ nhận thấy một hướng đi duy nhất để thoát ra cảnh nghèo túng của đất nước cũng như của bản thân là trông ra nước ngoài, mà cụ thể là ngóng vào các chuyến đi du học ở Nga để đổi đời. Cái khát vọng đi, đã có lúc biến Thắng thành kẻ nhẫn tâm. Trong một buổi tiễn bạn đi thực tập sinh ở Nga, sân ga dưới con mắt Thắng, tưng bừng như mở hội với sự dặn dò, gửi gấm biết bao hy vọng trong lời nói và cả ánh mắt của kẻ ở, người đi. Thắng đã nháy mắt cười với một thằng bé có dáng nghịch ngợm, không biết nó có đi tiễn ai không, hay chỉ là đứa lang thang kiếm sống ở ga. Nó vừa nhìn đám đông vừa hát "Cái quạt máy xua đi nỗi nhớ. Cái đài to gạt nỗi riêng tư. Tàu liên vận mùa này đẹp lắm. Mà người bên ta nhớ người bên Nga". Giữa khung cảnh náo nức đó, có một người đàn bà gần bốn mươi, mặt buồn rười rượi như đi đưa đám. Tàu đã từ từ chuyển bánh mà chị vẫn bím chặt lấy người thân. Ba bốn người phải xúm vào gỡ ra. Tàu tăng tốc chạy, người thiếu phụ ấy không cố kiễng chân, nhìn qua đầu đám đông mà lại ngồi thụp xuống, nghẹn ngào nấc lên không thành tiếng. - Khốn khổ, chờ nhau mươi năm trời. Vừa ở chiến trường về, mới cưới được một tuần thì lại phải xa nhau. Lại xa cách dăm bảy năm nữa! Nghĩ cũng tội!... Một người đàn ông đứng tuổi, than thở như phân trần với đám đông vây quanh. - Đi vào chốn thiên đường chứ có phải ra trận nữa đâu mà khóc với chả lóc!... Chỉ được cái thương hão thôi. Cả mấy trăm con người đi tiễn hôm https://thuviensach.vn nay mong được khốn khổ như thế mà còn chưa được đấy! - Ngó vào đám đông, Thắng đột nhiên xổ ra một câu như thế. Rồi mọi người cũng lặng lẽ tản ra. Thôi về đi! Ngồi mà ăn vạ gì đấy nữa? Trước khi đi, Thắng còn nói một câu khiêu khích, châm chọc nữa mới buông tha. Than ôi! Mãi sau này, khi đã thực sự sống ở Nga rồi, nghĩ lại Thắng mới thấy ân hận vì sự nhẫn tâm thô bạo của mình mà nguyên nhân chỉ vì sự thiếu từng trải và cả tin gây ra. Thắng muốn kể cho bà Natalia hiểu ngọn ngành tất cả những gì đã diễn ra mà anh nhớ lại được. Nhưng cuối cùng, anh chỉ ngập ngừng đáp lại câu hỏi của bà thiếu tá. - Mục đích đến đây? - Để học tập. Bà Natalia liếc nhanh xuống mặt chiếc đồng hồ hình bầu dục đeo ở cổ tay. Hãy còn sớm, vả lại hôm nay chỉ có một vận đơn xin gửi hàng, lòng bà lại thanh thản, bởi thế bà ngả chiếc bút bi xuống mặt bàn, hỏi một câu như tâm sự, không có trong tờ khai. - Thế việc học của anh ra sao? Có khó khăn không? - ồ, cảm ơn bà! Tôi học như thế nào ư? Thưa bà, không đến nỗi tồi. - Thế nào! Chỉ không tồi thôi à? Tôi nghĩ anh học xuất sắc là đằng khác. Nhưng anh khiêm tốn đó thôi. - Bà không tin ư? Quả thực là không dễ một chút nào, nhất là năm học đầu tiên, tiếng tăm còn hiểu lõm bõm. Những lúc giảng viên giảng hay nhất, hùng hồn nhất hoặc bi hài nhất, lũ Việt cộng chúng tôi mặt cứ nghệt ra. Có căng tai lên mà nghe cũng là vô ích. Tôi phải tìm một "góc chết" được che chắn bởi những sinh viên Nga to béo, ngồi lọt thỏm vào đó, thích nghe thì nghe, không thì viết thư về nhà cho gia đình, bè bạn. Thậm chí còn có thể đánh một giấc ngủ ngon lành. Giờ thảo luận tổ (xemina) có gay go hơn. Đó là giờ để sinh viên nói chứ không phải nghe, không thể ngủ hoặc viết thư được - Muốn không phải đứng "chào cờ", tôi chủ động chuẩn bị trả lời trước một vài câu hỏi dễ dàng, giản đơn, thậm chí, giả vờ nêu thắc mắc để được nghe giải đáp. https://thuviensach.vn Thắng chỉ kể tới đó, còn chuyện chuẩn bị thi cử của mình anh lờ tịt đi. "Năm năm là chín mùa thi. Một kỳ luận án còn gì là xuân". Đối với sinh viên khác, đạt yêu cầu đã là hạnh phúc rồi. Nhưng sinh viên Việt Nam, thi chỉ đạt yêu cầu thì hãy coi chừng. Hai học kỳ liền mà chỉ gặt hái kết quả ấy thì hãy khăn gói mà về. Nhưng có điều Thắng không phải là sinh viên mới toanh. Anh đã từng bốn năm "mài đít quần" giữa giảng đường đại học ở Việt Nam. Do vậy, anh cũng có ít nhiều kinh nghiệm trả thi. ở anh, còn có cái bản chất mà ít người có thể sánh được là sự lỳ lợm đến mọc rễ ra. Cũng cái cần câu ấy, nơi câu ấy, địa điểm ấy, thời gian ấy, nhưng cả nhóm không ai câu được con cá nào. Nhưng hễ Thắng ra đi thì ít nhiều thế nào cũng có một xâu đem về. - Khổ lắm! Tao có phép lạ gì khác chúng mày đâu. Nếu có mà giấu ư? Lần sau trời vật lộn cổ xuống vực mà chết! Thắng đã phải thề độc như thế các bạn mới tin. Và cái tên Thắng, kèm theo cái đuôi "lỳ" xuất hiện từ đó. Cái bản chất "lỳ" trong con người anh, lần này lại được phát huy tác dụng. Đầu tiên, anh đến thư viện mượn những cuốn sách có liên quan đến môn thi. Những cuốn sách bìa cứng, gáy dày nhìn lại anh như một sự thách đố. Tràng giang đại hải những trang chữ. Đọc cho hết cũng không nổi, nói chi đến hiểu và nắm cho vững. Làm thế nào đây? Chẳng lẽ chỉ sang đây học hai kỳ rồi để bị đuổi về. Cái gì cũng có chìa khoá để mở nó. Và Thắng đã tìm thấy lời mở đầu và kết luận của mỗi cuốn sách chính là một phần quan trọng của chiếc chìa khoá đó. Còn những đường rãnh, đường ngạch của chiếc chìa thì nằm ở phần mục lục. Và cái nghề cơ khí đã giúp anh nghĩ và dựng ra sơ đồ của mỗi môn học "Tại sao mỗi cuốn sách mình không dựng nên một sơ đồ tóm tắt như một cái cây nhỉ? Phải, một cái cây với phần mở đầu là cái gốc. Mỗi chương, hồi là một cành chính, mỗi mục nhỏ là một cành phụ. Và phần kết, đó chính là hoa, là quả của loại cây đó". Thế là mỗi môn thi anh trồng chừng sáu, bảy cây như vậy. Cái cây kiến thức ấy không chỉ giúp anh đối phó trong lúc thi mà thực chất nó giúp anh tổng hợp, nắm chắc được vấn đề của môn học. Vị giáo sư già, người nhỏ bé với cái trán hói, đôi mắt diều hâu nhìn hau háu như thấu hiểu mọi trò ma mãnh https://thuviensach.vn của cánh sinh viên. Không hề quát nạt mà ngược lại với cách pha trò hóm hỉnh, hài hước, ông ta lần lượt cho hàng loạt sinh viên đo ván, phải thi lại. Một cô gái Nga to lớn với hàng ria mép đậm như ria mép đàn ông, nổi tiếng là tinh nghịch nhất lớp giục Thắng lên. - ồ, anh không phải là vật tế thần của các bạn anh chứ? Vừa trông thấy Thắng, ông đã hài hước pha trò. - Dạ, thưa giáo sư! Người ta không thể chết hai lần ạ! Thắng đáp lại làm cả lớp cười ầm lên. - Tốt lắm! Tôi sẽ cho anh điểm đạt yêu cầu mà không cần hỏi gì thêm, anh nghĩ sao? - Ông chợt nghiêm trang hỏi. - Cám ơn giáo sư! Tôi đã chuẩn bị. Một là thi lại. Hai là nhận điểm tốt hơn - Anh cứng cỏi đáp. - Anh rút câu hỏi và về chỗ chuẩn bị 15 phút. Tôi sẽ "đấu súng" với anh - Ông ta lại pha trò làm cả lớp cười rộ lên. Câu hỏi này không khó, nhưng rộng. Thắng dựa theo cái cây anh đã chuẩn bị rút ra năm ý chính. Anh phát âm chưa được chuẩn, nhiều chỗ sai trọng âm, vị giáo sư phải nhấn lại. Nhưng nội dung thì ông rất vui lòng, đầu gật gật liên tục. Đối với sinh viên ngoại quốc, trả lời được như thế là có thể nhận điểm tối đa. Nhưng vị giáo sư vốn rất nghiêm khắc, ông tiếp tục đưa ra những câu hỏi phụ nữa. Thoạt đầu, Thắng hơi lúng túng, nhưng sau đó, anh nhớ lại bộ "sưu tập cây" của mình. Anh chọn từ ngắn gọn nhất để diễn tả ý cần nêu. - Tốt lắm anh bạn ạ! Trận "đấu súng" không có ai chết hoặc bị thương. Nhưng anh là người chiến thắng đấy - Vị giáo sư đặt cho anh một điểm đỏ với lời thán phục. Sau thắng lợi đầu tiên, anh khẳng định hướng đi của mình là đúng. Ba môn tiếp theo, anh đều đạt điểm tối ưu. - Thế nào Thắng! Bạn nhỏ bé và thân thiết của tôi! Mày chỉ có ngủ và viết thư trong giờ học mà bằng cách nào mày lại đạt điểm cao thế? - Cô sinh viên người Nga, to như một chiếc thùng phi, với bộ ria mép xanh rì như ria mép đàn ông, vừa ngạc nhiên, vừa tinh nghịch hỏi có vẻ trêu chọc. https://thuviensach.vn - Bạn gái nhỏ bé và mến yêu ơi! Thắng cũng trêu đùa lại. Chắc bạn đã nghe kể về nhà bác học Nga Menđêlêép chứ? - ờ, nhà bác học Nga làm sao? Cô ta nũng nịu hỏi lại. - Nhà bác học đã tìm ra bảng tuần hoàn của các nguyên tố hoá học vào lúc nào "mày" có biết không? Chính vào lúc ông ta ngủ đấy! Thắng đáp. - Đúng! Đó là sự thật. Nhưng đó là nhà bác học! Còn "mày" bạn thân mến ạ, mày đã thấy gì, phải kể thật ra. Cô ta biết là Thắng hóm hỉnh trả lời như vậy nhưng vẫn không buông tha. - Ôi, mơ thấy gì ư? Chính là mơ thấy "mày" đấy! Tao thấy mày mọc thêm hai cánh ở lưng và bay... - Sao máy tán "dóc" một cách ranh mãnh thế? Tao như thế này thì làm sao mà bay được!... Rồi cô ta oà lên khóc nức nở. Một cô gái Nga rất tốt bụng, cười đùa đấy mà khóc ngay đấy. Cô ta tủi thân, nỗi tủi thân của các cô "Tây" to béo quá cỡ, chắc chắn không kiếm nổi tấm chồng. - Xin lỗi! Chắc tôi làm bạn phiền lòng - Thắng an ủi. - Không. Mày không có lỗi!... Mày có biết không, lúc nào tao cũng ước mơ bé nhỏ như mày!... Và chừng dăm phút sau, mắt còn thấm nước, cô ta đã lại pha trò, trêu chọc các bạn khác rồi. Năm năm học, với các Hội đồng thi khác nhau. Nhưng Hội đồng thi càng nghiêm ngặt, Thắng càng được đánh giá cao. Gặp giáo viên hóc búa, vừa thấy thí sinh đã hỏi đột ngay, Thắng tìm cách kéo dài thời gian suy nghĩ bằng cách dùng chính câu hỏi làm câu trả lời. Ví dụ "Anh hãy nêu ý nghĩa học thuyết về chuỗi của Tay Lo" chẳng hạn. Thắng bèn ê a trả lời ngay "học thuyết về chuỗi của Tây Lo giữ một vai trò rất quan trọng trong lĩnh vực chuyên môn hoá sản xuất". Trong thời gian ê a đó, Thắng đã kịp dựng lại "Cái cây" của mình, lần từ "gốc" rồi phát triển ra các "cành" rồi "lá", không bị rơi vào tình trạng để "thời gian chết". Còn khi câu trả lời mới nằm ở ranh giới giữa khá và giỏi, để chắc ăn, Thắng mở https://thuviensach.vn rộng phạm vi cần trả lời ra, nêu một vài đặc điểm của Việt Nam. Nhấn mạnh tới việc Việt Nam đang áp dụng những kinh nghiệm về lý thuyết cũng như thực hành của Nga vào việc xây dựng chủ nghĩa xã hội thế nào. Anh không quên vẽ ra kết quả khả quan. Với cách trả lời như thế, Hội đồng thi có khó đến mấy cũng không thể nghi ngờ khả năng học tập tuyệt vời của Thắng - "Một sinh viên ngoại quốc lý tưởng". Song, có một người vẫn nghi ngờ khả năng thực sự của Thắng. Đó là bà giáo dạy tiếng Nga. Cánh sinh viên Việt Nam gọi bà là "bà Gấu" vì cái tên của bà rất dài, không thể nhớ nổi. Vả lại, đặc điểm của bà ta, nhất là vào mùa đông, khi bà khoác chiếc pantô đen lông xù thì bà hoàn toàn không khác gì con gấu với cái dáng to béo, nặng nề và cái lưng cũng hơi gù gù. - Thắng! Anh là một sinh viên giỏi. Nhưng anh ghét tôi hay sao mà rất ít khi anh học thuộc các từ mới! Anh phải hiểu ngoại ngữ là công cụ để học tập chứ? - Trong một tiết học, bà đã thẳng thắn hỏi anh. - Dạ, thưa bà! Tôi rất thành thực, tôn trọng và quý mến bà, nhưng về việc này, bà có thể cho phép tôi hỏi lại một câu hỏi nhỏ có được không ạ? Thắng từ tốn đáp lại. - Xin mời! Anh cứ nêu bất cứ câu hỏi nào anh thấy cần thiết. - Thưa bà, bà vừa nói về công cụ. Vậy tôi xin phép được hỏi nhà soạn nhạc sử dụng bao nhiêu nốt để sáng tác? - ...?! - Thưa bà, nếu tôi không nhầm thì chỉ có bẩy nốt với một cái dấu chấm lặng và một vài cái móc thôi ạ! ấy thế mà sao? Ấy thế mà âm nhạc có thể biểu hiện cả thế giới này từ tình yêu đến cái chết, sự dũng cảm và đớn hèn, lòng chung thuỷ và sự phản bồi. Không có gì có thể miêu tả tâm trạng tinh tế của con người hơn âm nhạc. Tôi không phải là nhạc sĩ. Tôi không có tham vọng làm được như họ. Nhưng thưa bà, tôi có chừng 700 từ Nga đã được học thuộc. Với số lượng công cụ một trăm lần hơn, không lẽ tôi lại không thể nhắc lại những kiến thức mà các giáo sư đã truyền lại cho tôi. Thưa bà, việc tôi đạt điểm ưu là có cơ sở chính đáng https://thuviensach.vn ạ! Bà giáo hơi bực mình, nhưng trước câu trả lời rất thông minh của Thắng bà phải hài lòng. Bà thoáng đỏ mặt. Một lúc sau bà nói: - Có thể là anh đúng đấy, Thắng ạ! Tất cả những điều kể trên Thắng không hề mở miệng nói với bà thiếu tá. Anh nghĩ, càng giấu kín được mình càng tốt. Thậm chí tỏ ra hơi "ngờ nghệch" thì càng hay. Nhưng bà thiếu tá không phải người bình thường, trong ánh mắt bà vẫn ánh lên sự nghi ngờ. - Sang câu hỏi tiếp theo nhé! Bà Natalia cầm cây bút bi lên và nói với Thắng: - Thời gian học bao lâu? - Thưa bà, năm năm! Đúng năm năm. - Năm năm! Bà vừa ghi vừa xuýt xoa kêu lên. - Thế nào trong năm năm đó, anh sống ra sao? Đột nhiên bà lại thốt lên một câu hỏi nữa không có trong tờ khai: Không phải, đó không phải là câu hỏi mà là một lời tâm sự thì đúng hơn. Nỗi ác cảm đối với người đàn bà Nga khắc nghiệt trong lòng hai người Việt Nam như vụt tiêu tan. Lần đầu tiên người bạn ngồi bên Thắng khẽ mỉm cười. Khuôn mặt nhỏ bé với những đường nét thanh tú của anh ta như rạng rỡ ra, thay thế cho vẻ đăm chiêu, căng thẳng. - Anh ta có vẻ hiểu câu hỏi của bà thiếu tá hơn Thắng, nhưng anh muốn để Thắng diễn tả có ngọn, có ngành hơn. - Thưa bà, mọi chuyện đều bình thường. Thắng lỳ lợm đáp. - Bình thường! Kể cả cái lạnh khủng khiếp của nước Nga cũng bình thường ư? Bà thiếu tá vừa nhắc tới tuyết, khiến Thắng nhớ lại. Lúc đó, anh vừa ở Nhà Hữu nghị bước ra thì bắt gặp những luồng trắng loang loáng lao chéo xuống. Mưa ư? Không phải! Thắng chợt nhớ ra một điều gì đó và thốt to lên: "Tuyết tuyết"; trong khi đó thì Huy, nép sát mãi người vào bên bờ tường, dưới ban công. Thắng vừa kéo hắn ra vừa reo lên "Ra đi! Ra đi! Biết bao nhiêu gian khổ, khó khăn mới được thấy, những bông tuyết đầu mùa như thế nay! Sao lại trốn". Rồi Thắng ngửa mặt lên trời, hứng những bông https://thuviensach.vn tuyết xốp lành lạnh như muốn tận hưởng thành quả già nửa đời người khát vọng, ước ao nay mới được toại nguyện. https://thuviensach.vn Phần 3 Sáng sớm hôm sau, từ ký túc xá nhìn ra, cảnh tượng đổi thay như có phép mầu. Khắp nơi, từ bãi đất trống đến những mái nhà lô nhô, những con đường mòn dẫn ra bến xe, một lớp bột trắng xốp đã phủ lên tất cả. Những chiếc lá cây cuối cùng của mùa thu, sau một đêm tuyết phủ, đã rụng hết. Gió đã lặng từ lúc nào. Những bông tuyết không còn hối hả lao chéo xuống như hồi đêm mà nhẹ nhàng, xoè ra những cánh nhỏ hình răng cưa, lơ lửng bay và khẽ khàng đáp xuống muôn nơi. Bầu không khí được những lớp tuyết lọc sạch tinh khiết hơi se lạnh, thấm qua hơi thở vào tận các phế nang xa nhất của cơ thể con người. Thắng cảm thấy chưa bao giờ mình được thở một bầu không khí tươi nguyên như thế. Ôi! Tuyết, tuyết mà như thế này thì ta sống ở đây cả trăm mùa đông cũng chẳng hề gì. Trong chiếc pantô thu nhẹ và chiếc ni lông nhuộm đen đội trên đầu, Thắng đã nói với Huy như thế. Nhưng than ôi, đó mới chỉ là khúc nhạc dạo đầu êm ái, mát dịu. Chẳng phải chờ lâu, những cơn bão tuyết nối nhau ào ạt kéo đến. Nhiệt độ tụt nhanh từ 0o xuống âm 10o rồi âm 20oC. Những bông tuyết không xoè cánh, nhẹ nhàng bay lượn mà như bị gió nghiền, tan ra thành những mảnh nhỏ như những hạt cát, cũng sắc cạnh như thế, ném vào mặt, vào mũi, luồn qua khe áo lọt vào cổ bỏng rát vì lạnh. Qua những ngày bão tuyết, trời vụt cao lên, xanh thăm thẳm không một gợn mây và mặt trời chiếu những tia nắng chói chang như ngày hè. Những ống máng nước, tuyết đóng thành băng, óng ánh dưới ánh nắng như những dòng thuỷ tinh pha lê. Những người có kinh nghiệm hiểu đó thực sự là những ngày của mùa đông với cái lạnh mới thật ác liệt, tê tái đến thấu xương. Không một lớp áo pantô nào có thể ngăn được cái lạnh như hàng vạn mũi kim châm vào da. Và Thắng đã https://thuviensach.vn nhận được một bài học nhớ đời trong một ngày hết sức đẹp trời đó. Tưởng như những ngày đông ấm áp ở nhà, Thắng phong phanh trong bộ thể thao bằng len dệt bổ ra cửa, chạy đến cửa hàng thực phẩm gần đó mua thức ăn. Cả người anh chút nữa thì biến thành một cây đá. Khi xách túi thực phẩm về được đến nhà thì hàm đã cứng lại, không mở miệng ra nói được nữa. Nhưng sự chịu đựng dai dẳng nhất, vẫn là vào các buổi sáng. Khi tiếng chuông đồng hồ cắt ngang giấc ngủ, cảnh sinh viên trong những chiếc pantô nặng chịch, bước thấp, bước cao đạp trên những mô tuyết, vượt qua chiếc cổng tò vò như cổng pháo đài cổ của ký túc xá để ra bến xe buýt. Một buổi sáng, Thắng và Huy vừa ra khỏi bãi đất thì bão tuyết nổi lên. Không gian mịt mù một thứ bột trắng lạnh buốt. Tà áo pantô lật lên, đập xuống như những cánh buồm. Gió thổi từng hồi như có người đẩy từ phía sau. Thắng gào Huy dừng lại. Nhưng Huy đã ra đến gần đường. Thắng phải lao vọt lên đến lúc anh muốn ghìm chân đứng lại mà không nổi, gió cứ đẩy anh đi. Huy cũng đang ở tình trạng như thế. Nhưng lúc này Huy đang ở sát mép đường rồi. Những vệt đèn pha ôtô vàng vọt lấp loáng ngay trước mặt. Một cơn gió bất ngờ thúc vào lưng đẩy Huy ngã xuống, trượt theo vết tuyết trôi xuống lòng đường. Không hiểu vì ngã đau, hay vì trơn, vì vướng quần áo hay vì gió đang quay lộn mà Huy không đứng dậy nổi. Thắng vội vứt cặp, kêu to lên một tiếng, trượt một bước dài tới. Trong phút nguy nan nhất, Thắng vẫn đủ tỉnh táo phát hiện ra một gốc cây to bằng cổ chân giữa hàng cây trồng trên vỉa hè. Anh ngã nhoài người ra, hai chân vòng ôm lấy thân cây. Còn toàn thân thì nhoài ra phía trước, nắm lấy áo Huy mà lôi, mà kéo. - Cuối cùng, những bàn tay đã tìm được nhau, Thắng vần Huy lên vỉa hè như vần một cái bao. Giữa lúc đó, một ánh đèn pha sáng loá vụt tới rồi tiếng xe con rèn rẹt nghiến trên tuyết lượt qua. Bùn tuyết ném tới tấp vào mặt hai người còn nằm còng queo trên vỉa hè. Thật hú vía! Chiếc cặp da hình vuông có những đường nẹp đua ra của Huy bị bánh xe đè bẹp dúm. Phải chờ đến nửa tiếng, bão tuyết tan, hai người mới đứng dậy nổi. Chợt nhớ lại cảnh đó, Thắng cố tìm một câu pha trò. https://thuviensach.vn - Hồi ở trong nước, tôi có được nghe một chuyện do mấy tay đi học về tả cái rét ở đây như thế này: Cả quân của Napôlêông trước kia và của Hítle sau này, sáng ra đều kinh hoàng khi tiểu tiện, nước giải lập tức biến thành một cái que... Bây giờ tôi mới biết là mấy tay ấy nói đùa. Nhưng quả thật, cái rét ở đây cũng đã góp phần không nhỏ làm Napôlêông lẫn Hítle đại bại. - Còn các anh thì vẫn khoẻ mạnh đấy chứ! Như thế có nghĩa là các anh còn giỏi hơn cả Hít le lẫn Napôlêông. Bà thiếu tá cũng hóm hỉnh trả đũa lại câu pha trò của Thắng. - Không, ý tôi không nói thế! Thắng chống đỡ. - Tôi cũng nói đùa vậy thôi! Bà thiếu tá cười xoà, nụ cười hiền hậu một cách lạ lùng - Thế còn nỗi nhớ nhà, nhớ người thân? Chả lẽ các anh không buồn sao? - Mọi cái từ ngôn ngữ, phong tục đến cái rét ác nghiệt, tôi có thể quen đến mức gần như vô tâm. Có lần từ trong ô kính nhìn ra, thấy bão tuyết quay cuồng với những con người đi lại như ngụp lặn trong đó, tôi cũng chỉ buột mồm thốt ra một câu "trời lạnh ghê". Đó là cái lạnh từ đầu lưỡi trở ra. Thực trong lòng vẫn cảm thấy ấm áp dễ chịu. Còn nỗi nhớ nhà, chắc không nói nhiều bà cũng hiểu... Giọng Thắng nhỏ, lắng lại, và bà thiếu tá thấy đôi mắt đen, sắc của anh thoáng nhoà đi bởi một làn hơi nước phủ. - Xin lỗi! Điều tôi vừa hỏi, có gì làm anh phiền lòng chăng? - Không, không sao cả! Mà ngược lại, bà hiểu được chúng tôi cũng là điều rất tốt. Đúng như Sêkhốp từng viết, có những giọt nước mắt đời không thấy bà ạ! Có những người kể với tôi rằng không lúc nào họ không nằm mơ thấy người thân ở nhà. Có thể nói ngày chúng tôi sống ở đây, giữa lòng nước Nga, còn đêm thì về châu á, trên mảnh đất của gia đình, Tổ quốc mình. Riêng tôi, trong năm năm tôi chỉ nằm mơ gặp vợ có hai lần. Lần thứ nhất chỉ thấy thoáng qua eo lưng và hai cánh tay. Còn lần thứ hai thì thật là lạ. Tôi thấy khi tôi trở về thì vợ tôi đã đi lấy chồng. Tôi không giận, không ghen, không ghét mà lại rất thương. Tôi khóc lóc nói với người chồng mới của cô ấy, xin cho tôi chuộc lại vợ mình, bao nhiêu tiền của tôi cũng xin chuộc. Anh ta không đồng ý. Còn vợ chồng tôi thì cứ nhìn nhau mà khóc. https://thuviensach.vn Còn ban ngày, chợp mắt một tý tôi cũng nằm mơ, nhưng có điều lạ là chỉ nằm mơ thấy mình về được gần đến nhà là tỉnh lại. Lần thấy mình đi ôtô về đến chỗ rẽ vào khu tập thể. Lần thì thấy ngay ở bức tường đầu ngõ. Nhưng chỉ đến đó là tỉnh giấc để rồi day dứt, nhớ thương trằn trọc. Cố ngủ để trong giấc mơ về được đến nhà cũng không được. Kể đến đó, trước mắt Thắng chợt hiện lại cái cảnh đón tết xa nhà đầu tiên. Mọi cái chỉ thực sự linh thiêng khi anh nhớ ra là mình có đem theo một nắm hương. Anh vội vàng kiếm một chiếc ống bơ, đổ gạo vào đó và thắp ba nén nhang lên. Trong phòng kín, mùi hương trầm gợi bao nỗi nhớ nhung dào dạt. - Tết năm ngoái, giờ này, tao còn đang bấn lên giết gà cho vợ để còn kịp cúng giao thừa. Thế mà năm nay đã ở đây được bẩy tháng rồi. Thắng gợi chuyện với Huy. Nhưng Huy vẫn im lặng nằm dài trên giường. Ngọn đèn bàn chỉ toả ra một quầng sáng hẹp. Trong bóng tối lờ mờ Thắng nhìn thấy hai mắt Huy như hai hòn than mới tắt lửa. - Sao thế? Dậy đi mà đón giao thừa chứ! - Trời ơi! Giờ này vợ con chúng mình ở nhà đang làm gì hả anh? Huy bỗng nấc lên, thổn thức. Không, không phải là Thắng không nhớ tới gia đình vợ con ở nhà. Có điều Thắng phải giả bộ chuẩn bị mọi thứ một cách xăng xái để quên đi. Nhưng những tiếng nấc nghẹn ngào của Huy như điểm đúng vào nỗi lòng sâu thẳm nhất của anh. Anh cũng rũ ra, gieo mình ngồi phịch xuống giường bên cạnh Huy. - Chắc chắn giờ này vợ con ở nhà cũng đang nhắc đến chúng mình. Thắng buồn rầu đáp. Nhưng biết làm thế nào được! - Tết sang năm, sứ quán không cho phép, em cũng về! - Gần tới đó hẵng hay!... Còn phải bốn cái tết thế này nữa. - Căng thẳng quá! Em đến không chịu được mất. - Thế ngày xưa, ăn tết ở chiến trường, giữa bom đạn https://thuviensach.vn thì sao? - Xưa khác, ngày ấy chưa vợ, chưa con... Mọi cái còn thanh thản. - Thôi dậy đi! Dậy mở sâm banh ra uống! Sau đó đi các phòng chúc tết "anh em Việt cộng" nhà mình cho khuây khoả. Thắng giục mãi Huy mới mệt mỏi đứng lên. Hai người nâng cốc nhưng rượu cũng không làm họ lấy lại được khí thế. Sau khi đi gặp gỡ, chúc tụng bạn bè, một vòng qua các tầng, Thắng bảo Huy "Chúc một năm tốt lành. Giờ, tao phải về viết thư cho vợ con. Cố mà ngủ đi một tý nhé!". Nhưng Thắng đang viết được giữa chừng thì Huy lò dò đi lại: - Không thể nằm một mình được. Đêm nay, anh cho em ở cùng với anh vậy. - Được thôi! Mày nằm cái giường của thằng Tây về nghỉ đông còn bỏ trống đấy! Thắng chỉ cho Huy chiếc giường đệm mút đối diện với giường mình. - Anh kể chuyện đi anh Thắng! Kể bất kỳ chuyện gì cũng được. Sau khi thấy Thắng đã cho thư vào phong bì, Huy giục. - Chuyện gì? Bây giờ thì hai đứa coi như bằng nhau. Nhưng hồi bé, tao vất vả hơn mày nhiều. Mày có muốn tao kể về những cái tết của tao hồi đó không? - Được, chuyện gì cũng được! Mà chuyện ấy thì càng hay. - Nhà tao hồi đó sống bằng nghề gói bánh chưng. Tao còn nhớ, lúc ấy tao mới sáu bẩy tuổi thôi. Nhưng mọi việc từ tước lá dong, rửa lá đến buộc lạt tao đều làm thạo, kể cả chuyện sang rừng vầu lần theo các rạch nước, cắt lá dong tao cũng phải làm. Rừng vầu nghe đồn là không có hổ, nhưng lại có ma. Cứ mỗi lần thấy động, tao lại giật thót người nhớ tới câu bọn trẻ con thường hát "ở quán rừng vẫn có ma lão đi câu, cái râu đỏ choét" sợ tưởng vỡ mật ra. Mẹ tao gói xong, chuyền sang cho tao buộc. Cái nào buộc lỏng, bà kiểm tra lại là bà thưởng cho tao một cái cốc biêu đầu bằng hạt ngô ấy. Nhưng hồi ấy, tao chả thấy gì là khổ cả. Còn thấy vui là khác. Vừa trông nồi bánh, luộc cho rền, tao thường lấy vỏ trứng, bỏ gạo nếp vào đó, đổ nước và vần trong những hòn than kều ra. Cơm nếp nấu trong vỏ trứng https://thuviensach.vn cũng thơm ngon ra phết. Tao nhớ có một lần, nhà tao đã đóng cửa hàng, nghỉ ăn tết. Đúng vào đêm giao thừa, có đoàn dân công hết hạn ghé qua. Bao nhiêu bánh trái, thịt thà họ sà vào ăn hết. Mẹ tao thấy đắt hàng quá, cả bánh tết cũng đem ra. Còn tao thì giẫy lên đành đạch khóc bắt đền. Như lần khác sẽ nhừ đòn. Nhưng lần ấy, chắc vì thương hay cảm động thế nào, bà chỉ dỗ ngon, dỗ ngọt. Được thể, tao càng làm già. Cuối cùng bà lại phải phết cho một trận mới yên. - Còn em, mẹ mất từ ngày em rất nhỏ. Đến nay em chẳng nhớ được gì nữa. - Những kỷ niệm làm cho cuộc sống có bề dày và phong phú lên. Không có những kỷ niệm, đó cũng là một thiệt thòi đấy. Nhưng thôi, cái chính là hiện tại... hiện tại chúng ta phải phấn đấu làm sao để con cái chúng ta có được những kỷ niệm đẹp, no ấm từ tuổi ấu thơ. Biết đâu được, giờ này, ở nước mình, có biết bao nhiêu người đang ước ao, khát vọng và chúc tụng nhau sẽ có được cái tết xa nhà như chúng mình bây giờ. Lời phán đoán của Thắng như một liều thuốc an thần phần nào đã làm dịu được nỗi lòng của Huy và cả nỗi lòng của bản thân anh. - ở Việt Nam chúng tôi có câu châm ngôn thế này "Có ăn nhạt mới biết thương mèo". Hồi còn ở trong nước với những nỗi khát khao đi đổi đời ở nước ngoài, tôi đã xử sự thiếu nhân bản với một người đàn bà khi chị ta tiễn chồng đi công tác xa. Thay vì những lời tâm sự về nỗi nhớ nhà của mình, Thắng vắn tắt kể lại câu chuyện xảy ra ở sân ga ngày ấy - Cho đến bây giờ, khi đã là người trong cuộc, tôi mới hiểu ra thì đã muộn. Mong người đàn bà không quen kia hãy tha thứ cho tôi! - Anh ân hận thốt lên. - Thế còn những người ở nhà? Họ sống có dễ chịu hơn các anh ở đây không? - Như để cảm thông và xoa dịu nỗi ăn năn ân hận của Thắng, bà thiếu tá tiếp tục đưa ra những lời tâm sự. - Cũng tuỳ bà ạ! Mỗi cây mỗi hoa, mỗi nhà mỗi cảnh". Riêng ở gia đình tôi, có thể vợ con tôi chịu đựng dễ dàng hơn... - Cô ta là một phụ nữ cứng rắn như thế ư? Bà vừa hỏi, vừa giơ một bắt tay lên. https://thuviensach.vn - Không, ngược lại là khác. Chỉ hơi một tý cô ấy đã chảy nước mắt ra rồi. Nhưng cái chính là cô ấy luôn luôn hiểu và nghĩ đến tôi. ... Vân về thực tập ở Viện cùng lúc Thắng ở đường Trường Sơn ra. Vân không đẹp nhưng được cái trẻ khoẻ và nhanh nhẹn. Hơn nữa lại dịu dàng, hiền hậu. Mọi người bảo Thắng đã không lầm khi lấy Vân. Nhưng có điều làm Thắng vừa buồn cười, vừa hơi bực vì tính Vân quá rụt rè. Có hỏi gì, bàn gì Vân cũng chỉ đáp một tiếng vâng. "Em có yêu anh không?" "Vâng". "Mùa thu này, bọn mình về quê xin phép các cụ chứ?" "Vâng". "Em tính nên thuê phòng cưới hay tổ chức ở hội trường của Viện?" "Vâng". Cứ vâng tràn như thế nhưng đừng tưởng cô ấy không biết gì. Một lần Thắng chỉ đưa Vân đến gia đình ông Vượng, bạn nối khố từ thuở thiếu thời với bố anh, là Vân đã hiểu ra tất cả. Vân chưa có sự từng trải, nhưng lại có sự nhậy bén của nữ giới. Lần đầu tiên và có lẽ là duy nhất, Vân đã hỏi Thắng một cách gay gắt, khi cánh cửa sắt của ngôi biệt thự hai tầng, sáu buồng rộng rãi ở một ngõ yên tĩnh khép lại sau lưng: - Anh đưa em đến đây để làm gì? - Để giới thiệu chứ còn làm gì nữa! Em phải biết rằng bác Vượng còn quý anh hơn cả con trai của bác ấy. - Không phải thế! - Vân giận dỗi đáp. - Thế là cái gì? - Là gì, tự anh hỏi anh ấy! - Ngồi sau xe đạp của Thắng Vân quẫy mạnh chực nhảy xuống. Em không phải là quân bài nhé! Quân bài để anh ngả với gia đình bác ấy. - Ai bảo với em thế? - Em cứ nhìn thái độ của bác giai, bác gái và của chị Hoà trong buổi tối nay là em hiểu. Bị bắt đúng mạch, Thắng đành im lặng, khẽ thở dài. - Sao anh lại im lặng thế! Có phải anh đã bỏ rơi con gái nhà người ta không? https://thuviensach.vn - Bỏ rơi! Em nghĩ anh là người thế nào? Song quả thật là đã có chuyện, chưa ai nói ra nhưng mọi người đều đinh ninh như thế... Từ bao nhiêu năm nay, hai gia đình đi lại rất khăng khít. Thời kháng chiến chống Pháp, sau mấy năm đầu phiêu dạt, hai gia đình cùng định cư ở vùng chợ Chu, Quán Vuông. Rồi bố anh đưa bác Vượng vào làm trong công binh xưởng. Bác ấy là người có trình độ kỹ thuật, tay nghề không ai chê vào đâu được. Bác ấy đặc biệt quý anh, hồi anh mới bảy tám tuổi bác đã nói đùa "Mai kia, con Hoà lớn, tao sẽ gả không cho mày". Có một lần, bác đến chơi, thấy anh đang bóc những quả dẻ gai để lấy hạt. Bác cầm một quả xù xì lên bóc thử, rồi bất chợt nắm lấy tay anh giật giọng gọi bố anh "Thật kỳ lạ chưa anh Thành. Anh hãy nhìn bàn tay thằng Thắng mà xem. Nó bóc hạt dẻ gai mà ngón tay không có một vết xây xát nào. Tuyệt chưa!". Rồi bác ta ngắm nghía từng ngón tay anh, nắm lòng bàn tay và bảo "Thằng này có hoa tay đấy. Lớn lên tôi bảo đảm nó là một tay thợ cừ". Hoà bình lập lại, bác ấy chuyển ra làm ngoài ngay. Bố anh hỏi "Anh có điên không?". Bác ấy chỉ cười. Rồi bác ấy về quê bán vườn, tập trung tất cả tiền nong tậu nhà. Nhà cửa hồi ấy rẻ như bèo. Bác mở một xưởng cơ khí nhỏ. Nhưng cứ lận đận mãi, chả việc nào ổn định cả. Nhiều lần bị khám nhà, tịch thu máy móc, công cụ, sản phẩm. Và nếu không có mấy năm ở công binh xưởng với tấm huy chương kháng chiến hạng nhất thì bác đã đi ở tù rồi. Sau mỗi lần như thế, bác đến nhà anh chơi cả ngày. Bố anh giải thích khuyên bác rất nhiều. Bác bảo "Mọi cái bây giờ đều quy ra thóc cả. Anh làm việc nước, tôi làm ngoài. Cuối cùng thì cũng ra sản phẩm cho xã hội chứ gì!". "Cung cách của anh tất yếu dẫn đến tư bản chủ nghĩa là không thể được". Bố anh bảo. Bác bật ra lời than "Chả lẽ đời chỉ có thế mà thôi ư!". Cái câu cửa miệng ấy "đời chỉ có thế mà thôi!" bác ta luôn dùng để an ủi mình vừa để chọc kẻ khác rất là hiệu nghiệm. Ngay cả đến mấy đứa con, bị mẹ rầy la khắt khe, bác cũng bảo "Đời chỉ có thế mà thôi". Nhưng có điều đặc biệt là từ khi anh lớn lên một chút, bác không hề đả động gì đến việc tác thành anh và con gái bác ta nữa. Tuy vậy, anh biết, bác vẫn theo dõi mỗi lần anh đến chơi, không hề khuyến khích nhưng vẫn ngầm hy vọng. Em thấy Hoà cũng được đấy chứ! Còn hiền hơn cả em nữa cơ. https://thuviensach.vn - Phải, em hiểu... Cứ nhìn thái độ chị ấy em cũng rõ, chị ấy chết mê, chết mệt anh thế nào. - Để nguyên anh kể tiếp nào... Ngay từ hồi còn bé chị ấy đã mến và thích chơi với anh. Bọn anh có một kỷ niệm thế này. Khi anh học lớp chín thì phải. Anh học cùng lớp với Hoàng, anh cả của Hoà. Hai nhà đi lại thân tình nên đến ăn cơm ở nhà nhau là chuyện thường. Bọn anh đang tán dóc trên nhà thì nghe "ụp" một cái ngoài sân. Anh chạy vụt ra thấy nồi riêu cua đổ tung toé dưới chân, còn mặt cô bé Hoà tái mét vì suýt bị bỏng. "Không sao là may rồi", anh an ủi dỗ dành nhưng Hoà vẫn đứng tần ngần. Lát sau anh mới hiểu là Hoà sợ mẹ mắng. Anh nhìn trước, nhìn sau, thấy đống mai cua vẫn để ở gần vại nước gạo "Em chạy ù ra chợ mua quả dọc với ít hành. ở nhà anh chỉ làm ù một tí là xong". Rồi em biết anh làm gì không? Anh rửa sạch chỗ mai cua, cho vào cối, giã và lọc. Một lát sau Hoà đem hành và dọc về. Anh bỏ rõ nhiều mỳ chính khiến nỗi canh mới nấu cũng không đến nỗi nào. Chỉ có một người thấy ngờ ngợ, chê canh riêu có vị gì cứng mà chan chát, là bác Vượng gái. Bác ấy thuộc diện người không gì có thể giấu được. Chờ cho mọi người ăn xong, anh mới kể lại mọi chuyện. Bác Vượng giai thích thú lắm, vỗ vào vai anh khen "Thằng khá!" Nhưng vẻ mặt béo tròn của bác gái xị ra, im lặng một cách khó hiểu. Đôi mắt nhiều lòng trắng của bác ấy đã khiến anh sợ. Sợ cho tới tận bây giờ. Anh cũng mến Hoà lắm. Cô ta dịu dàng, tốt bụng giống tính bố hơn là tính mẹ. Nhưng nỗi sợ đã khiến anh nén lòng lại. Còn Hoà nhìn anh như hờn tủi, như trách móc. Anh biết Hoà rất yêu anh. Biết làm sao được. Và bây giờ, anh chỉ có em. - Anh không giấu em điều gì nữa chứ? - Anh nói thật lòng mà... Bố anh và bác Vượng thân thiết lắm, ít có tình bạn lâu dài và gắn bó như thế. Nhưng giữa hai người như có hai con đường mà ai cũng cho là mình đúng và còn có một cuộc ganh đua ngầm nữa. Bản thân anh, hình như cũng là một thứ vừa cụ thể, vừa trừu tượng trong cuộc giành giật giữa hai người... Anh biết bố anh vừa muốn lại vừa không muốn anh có quan hệ với Hoà. Còn bác Vượng, như anh đã nói, bác đặc biệt quý anh và không phải đã hết hy vọng anh trở thành con rể của bác. https://thuviensach.vn - Anh gớm ghê thật đấy! Bởi thế anh mới đưa em đến để một mặt trả lời dứt khoát bác ta. Mặt khác làm cao với em chứ gì. -... - Em nói thật, bây giờ anh vẫn có quyền lựa chọn. Cũng chưa muộn đâu. Không sau này lại hối, lại trách... Vân làm căng vậy thôi. Chứ trong thâm tâm Vân có phần nể, quý và yêu Thắng hơn. Sự vị nể xuất phát từ lòng biết ơn Thắng nữa. Vân biết về hình thức mình thua đứt Hoà. Gia đình chị ta lại giàu có, bề thế nhường kia. Vậy là Thắng vẫn chọn và yêu mình, yêu thực lòng. Điều đó khiến Vân thật cảm động. Có lẽ những ngày hạnh phúc nhất trong đời Vân, còn hạnh phúc hơn cả tuần trăng mật lúc mới cưới là những ngày Thắng học hết năm thứ hai, về nước nghỉ phép. Những buổi trưa hè, dưới mái nhà ngói tây của khu tập thể nóng như rang, điện bị cúp, Vân đã cảm thấy sung sướng được quạt cho Thắng. Rồi những phút giây thiêng liêng, thấm kín của cảnh sinh hoạt vợ chồng, Vân rưng rưng nước mắt hỏi. - Cứ như thế này, sang bên kia, không có em, làm sao anh chịu nổi? - Mọi cái đều quen đi em ạ! Thắng đang nằm ngửa, vội quờ tay kéo sát Vân ngã đổ vào lòng mình. - Anh không nói thực! Em cứ suy từ em ra là em biết chứ! Vân vẫn nghẹn ngào qua làn nước mắt. - Suy ra là sao? ... Thế ở nhà em cũng đi cải thiện ngoài à? Thắng đùa trêu vợ. - Em phải cắn răng lại mà chịu thôi. Anh có biết em mất bao nhiêu đêm trằn trọc thức trắng không? Có những lúc em đã muốn mở cửa ra để đi... Muốn đi đến đâu thì đi. Nhưng em lại nghĩ đến anh, đến con. Thế là chỉ biết ôm chặt con vào lòng mà khóc. Tội nghiệp, có lúc làm con giệt cả mình. Thế còn anh bên đó thế nào, kể thực cho em nghe đi. Không là em phạt đấy! - "Mắt xanh, da trắng, tóc nâu. Bỏ qua thì tiếc nhìn lâu thì thèm". Bọn anh ở bên đó, nói thực cũng căng thẳng lắm em ạ! Không đơn giản như khi ở nhà mình tưởng tượng ra đâu "Sang Tây thì tha hồ xả láng". Trằn trọc gần https://thuviensach.vn sáng mới chợp mắt được một tý để sớm mai còn đến trường và lo trăm thứ việc, ấy thế mà lại phải giật mình thức giấc. Giường bên, một ông bạn Tây đã dắt gái về, quần nhau huỳnh huỵch. Tiếng đệm giường lò xo phát ra bản nhạc kỳ diệu làm sao, cùng với tiếng rên hết sức thoải mái của con mái nó làm cho trái tim anh lạnh buốt đến tức thở như đang rơi từ trên cao xuống vực thẳm. Hôm sau, nhắc khéo, ông bạn chỉ cười hì hì. Không ít trường hợp xảy ra xô xát giữa quân mình với Tây chỉ vì chuyện đó. Nó hành hạ, tra tấn mình vô cùng khủng khiếp. Nội quy ký túc xá rất nghiêm. Nhưng nội quy là nội quy, có ai thi hành nó đâu. Cứ phải tự xử lý, giải quyết với nhau thôi. - Thế anh làm thế nào? - Làm căng quá cũng không được! Mà cho nó thoải mái thì mình cũng chết luôn. Đành thoả thuận, một tuần mình vác chăn đệm đi ngủ nhờ một đêm hai đêm ở phòng khác vậy. - Sao anh không kiếm thêm một cô về có phải vui vẻ cả không. - Anh đã nói rồi, không đơn giản một chút nào. Em cứ suy từ mình ra thì biết, những cô gái có quan hệ với người nước ngoài thì bao giờ cũng có mục đích vì tiền cả. Chứ vì tình thì hiếm lắm. Quân mình làm sao mà đáp ứng nổi. Rồi tự nhìn ngó, hành hạ lẫn nhau, ông nào cũng thèm cả. Nhưng cứ thử có quan hệ thân thiết với gái Tây xem. Đem ra kiểm điểm cả chụp ảnh, báo cáo ngầm về sứ quán. Thương tâm lắm. Chỗ anh có ông bí thư chi bộ chuyên dòm dỏ, quát nạt anh em. Nhưng rồi chính ông lại không giữ được mình. Bố thèm quá, đi quan hệ với loại gái làm tiền ở ngoài phố. Phải đưa đi bệnh viện "thông ống khói", lúc đó chuyện vỡ lở ra vừa hài lại vừa bi. - Thế anh thì sao? Em chỉ muốn biết về anh thôi! - Sao ư? Cắn răng mà chịu... Bí quá vận động cho mồ hôi đổ ra là cảm thấy nhẹ người ngay. Nhưng anh nói rồi, ông Sêkhốp từng viết những giọt nước mắt đời không thấy là chí lý lắm. Một hôm anh nằm đọc sách thì thằng Huy hớt hải chạy bổ vào. Nó bảo họ đang lên cơn sốt rét. Nó đã từng làm lính hậu cần ở Trường Sơn nên anh tưởng thật, thất kinh bảo: "Bỏ mẹ! https://thuviensach.vn ở đây kiếm đâu ra ký ninh được bây giờ". Nó nhăn nhở cười, bảo tiếp "Sốt thật! Sốt rét thật! Sốt dữ dội xin mời anh ra phố, xuống xe điện ngầm giờ cao điểm mà xem. Em vừa mới ở dưới đó lên đây". Đúng là nó không nói đùa. Mùa hè, ở bên đó, thiếu nữ toàn mặc váy ngắn, áo hở cổ, lại không có coóc xê. Tầu xe thì đông, những ngực, những mông, những đùi ép vào tứ phía. Thằng Việt Nam mình, bị chèn cho lên cơn sốt là phải. Nhưng anh không bị sốt rét như nó. Mà gần như bị ngất xỉu đi vì những bộ ngực mềm mại, những cặp mông núng nính, những cánh tay, cặp đùi mát rười rượi cọ xát quanh mình. Nhiều lúc anh đã phải đứng đó mà nhắm mắt lại, cố quên đi. Nhưng một người cứng rắn như anh mà cũng cảm thấy tủi thân quá, những giọt nước mắt cứ rỉ ra từ mi mắt khép hờ. Để cho mọi người biết mình khóc ư? Không, họ làm sao mà hiểu nổi. Mà để họ biết để làm gì. Lại phải khéo léo lấy mùi xoa thấm trộn nước mắt đi... - Thôi, thôi, anh đừng kể nữa!... Em hiểu và thương anh. Vân thổn thức nấc lên. Một lát sau, cơn thổn thức dịu đi, Vân nói tiếp. Mà em bảo thật này, ở bên đó ấy mà... Thỉnh thoảng anh cũng nên... giải trí một tý. Em cho phép anh đấy... không thì khổ lắm! Em không ghen và dằn vặt anh đâu... Nhưng mà em nói thật đấy! Quan hệ với gái Tây anh cứ việc tự do, tha hồ. Chứ với cô Việt nào em tuyệt đối cấm. Tuyệt đối cấm, anh hiểu không? Em mà biết được đừng có trách. Em là em từ. Em không có thể chia sẻ anh được đâu! - Sao lại buồn cười thế! Tây thì được mà ta thì tuyệt đối cấm. Đã cấm cấm hết, mà đã cho tự do, để cho tự do hoàn toàn chứ!... - Em không biết! Em chỉ ra lệnh cho như thế thôi! Đàn ông nông nổi giếng khơi, đàn bà sâu sắc như cơi đựng trầu. Câu ngạn ngữ có thể đúng trong nhiều trường hợp, nhưng đối với Vân, Thắng lại thấy ngược lại. Ngay trong lần trả phép đó, trên máy bay, một cô gái còn trẻ dạy ngoại ngữ được đi chỉnh tiếng ba tháng đã bắt quen với anh. Rồi cô ta như nhảy dù, lăn xả vào Thắng. Trong thang máy, trên xe điện hoặc ôtô, chỗ nào ngó mắt nhìn không thấy người Việt là cô ta âu yếm ôm lưng bá cổ anh như một cặp tình nhân thực sự. Có người đàn ông nào lại từ chối bàn tay dịu dàng của phụ https://thuviensach.vn nữ, dù cho người phụ nữ ấy có hơi già, hơi xấu một chút cũng chả tội gì mà bỏ phí "của trời cho" đó. Cô giáo dạy ngoại ngữ này cũng chỉ hơi quá thì một chút nhưng những đường nét trên mặt rất thanh tú với đôi mắt đen rất ngây thơ và bạo dạn. Sau một ngày nghỉ, giúp cô ta đi khuân đủ thứ hàng nặng trở về, lẽ ra cô ta nên vào bếp nấu món gì ăn cho cả hai đang đói lả thì cô lại chốt cửa lại, gần như ôm lấy Thắng vật xuống giường. Những chiếc cúc áo nơi ngực được những ngón tay thon thon của cô lần lượt cởi ra. Thắng cũng cảm thấy rạo rực nhưng còn tỉnh táo hỏi được một câu "em không sợ có chửa à?" "Sao lại sợ hả anh! Em đi chuyến này cũng chỉ cốt có được một đứa con thôi mà. Dù sao ở đây cũng còn tự do hơn cả ở nhà. Đồ đạc gom góp cũng đủ để nuôi con được". Câu trả lời của cô gái làm Thắng giật mình nhớ tới lời dặn của vợ. Chẳng lẽ Vân lại linh cảm trước được sự việc sẽ diễn biến như thế này sao. Anh vừa thấy thương vợ, vừa thương cô bạn xa quê này quá. "Anh đói và mệt quá! Chờ anh đặt ấm điện pha cốc chè đường đã" Thắng tìm cách gỡ ra. Anh cầm lấy chiếc siêu điện, mở chốt cửa ra ngoài lấy nước, khi trở vào, anh cố tình không khép cửa lại. Cô bạn ôm mặt khóc tức tưởi. - Em, em hãy hiểu và cảm thông cho anh! Vợ anh dường như đã biết cả chuyện này từ trước... Không, anh không thể không nghe lời vợ dặn. Thắng chỉ kể một vài đặc điểm của vợ mình cho bà thiếu tá nghe. Nhưng vốn là người hết sức thông minh, bà cũng suy luận ra và hiểu rõ được cả. Bà tấm tắc thốt ra "Lạy Chúa tôi! Cô ấy cũng là một phụ nữ kỳ diệu thật". - Thế còn các trường hợp khác thì sao? Có như ở đây không, xa chồng một thời gian đủ cho người phụ nữ có quyền đi bước khác? Một lát sau, bà thiếu tá có phần tinh quái hỏi lại. - ở đây, hay ở đâu phụ nữ cũng là những con người, chuyện đó là lẽ tự nhiên, bình thường thôi. Tuy vậy, ở nước chúng tôi, chiến tranh liên miên, người phụ nữ đã quen chờ chồng đến hoá đá. Họ đã được tôi luyện đến mức "Xa nhau không hề rơi nước mắt. Nước mắt chỉ dành cho ngày gặp mặt". https://thuviensach.vn Ấy là điều Thắng nói cứng với bà thiếu tá thôi. Ngoài biết bao "những giọt nước mắt đời không thấy" riêng Thắng chứng kiến nhiều trường hợp cụ thể đau lòng. Đã từng có bác sĩ, chồng đi nghiên cứu sinh ở xa, trong phiên trực chuyên môn, đã tiêm "nhầm" thuốc kích dục cho bệnh nhân để anh ta ngủ với mình. Bệnh nhân suýt toi mạng, còn chị thì bị tước bằng thầy thuốc và bị chồng ruồng bỏ. Ngay ở khu tập thể của gia đình anh chứ không nói đâu xa, một phụ nữ ai cũng phải thừa nhận là đoan chính, dịu dàng và cao sang đã phải lãnh một cái chết bi thảm bởi chính cái vẻ bọc đẹp đẽ và hào nhoáng đó. Chồng chị là một học giả có tên tuổi, thường xuyên ra nước ngoài công cán. Lần đó anh ta đi bảo vệ luận án tiến sĩ trong hai năm. Để tránh tiếng chị dường như không giao dịch với những người đàn ông "bằng vai, phải lứa". Chỉ thỉnh thoảng, duy nhất có một anh thợ mộc, tuổi ngoại bốn mươi, chưa vợ, đen đúa với mớ tóc và râu lởm chởm cùng cặp mắt to, hơi lác, có cái nhìn ngớ ngẩn, chị thuê đến sửa chữa, làm đỡ những việc lặt vặt thay cho người đàn ông trong nhà. Tất nhiên công xá, chị thanh toán rất sòng phẳng, hậu hĩnh. Nào có ngờ, chính chị ta đã sử dụng người đàn ông có cái nhìn ngớ ngẩn ấy vào việc khác. Lần đầu, khi chị nhờ anh ta xuống bếp xem lại cho cái chạn, chị đã đổ vào người anh ta, làm anh ta sợ hãi suýt nữa bỏ chạy. Mãi cho đến khi, bệnh viện phụ sản báo tử về nói chị uống thuốc phá thai quá liều, mọi chuyện mới vỡ lở ra. Đi sau đám tang chị, anh thợ mộc đã khóc ròng như chính mình là thủ phạm gây ra cái chết thảm thương này. Nỗi khổ của những người vợ có chồng đi nước ngoài không chỉ có thế. Những kiện hàng nhận về, chứa bên trong bao sự lục đục, bất hoà giữa bố mẹ, anh chị em chồng với người làm dâu. Chỉ không xử lý khéo, thêm cho người này, bớt đi của người kia một chút xíu là ngọn lửa chiến tranh cả nóng lẫn lạnh, bùng nổ ngay. Những chuyện chẳng đâu vào đâu được thêu dệt, thêm thắt ra. Chỉ một nụ cười, lời nói với người đàn ông nào là lập tức thành chuyện "giăng hoa". Cả chồng lẫn vợ đều đau đớn, xót xa. Biết bao thư đi, thư về, giãi bày, khóc lóc và cả thề thốt. Nhưng hỡi ơi, ngọn lửa nghi ngờ mỗi lúc một bốc cao - Nhiều cặp vợ chồng đã phải cay https://thuviensach.vn đắng gạt nước mắt chia tay nhau vì những điều tưởng như vụn vặt mà thực chất sâu xa chật ních trong những thùng hàng vô tri vô giác kia. Đau đớn lắm! Nhưng lẽ nào Thắng lại nói ra với bà thiếu tá lúc này. Lẽ ra phải có thái độ khác thì Thắng lại nhìn bà Natalia với nụ cười cao ngạo. Trong phòng Hải quan, thời gian như ngừng đọng bởi những câu hỏi và câu trả lời của mọi người. Đại uý Ivan vẫn đứng tựa lưng vào thành bàn, hay tay khoanh trước ngực, chăm chú lắng nghe. Bà Natalia rút khăn mùi xoa từ chiếc xắc xách tay, khẽ khàng thấm những giọt mồ hôi trên trán. Rồi bà âu yếm hỏi như lời thầy thuốc hỏi bệnh nhân. - Luật Hải quan mới các anh biết rõ rồi chứ? - Dạ, về đại thể chúng tôi rõ! Thắng đáp lấp lửng, cố tranh thủ không khí đã đạt được qua những mẩu chuyện với người đàn bà sắt đá kia. - Họ đã ở đây... họ hiểu... Đại uý Ivan nói chen vào. - à, nếu vậy thì tốt. Rất tốt - Bà khẽ nhún vai. "Vâng, về khía cạnh nào đó là rất tốt vì tôi đã kịp chuẩn bị. Không như một số bạn bè của tôi, quyết định mới khiến họ lao đao đến liểng xiểng" ý nghĩ đó thoáng lướt nhanh trong đầu Thắng, suýt nữa anh buột miệng thành lời. https://thuviensach.vn Phần 4 Những ngày ấy, cách đây vừa đúng ba tháng. Thắng chốt chặt cửa suốt cả tuần với quyết tâm dựng xong "sườn" của luận án. Anh đang đánh vật với cuốn từ điển dày cộp để tra nghĩa cho thật chính xác một số thuật ngữ khoa học xã hội thì có tiếng gõ cửa. Khuôn mặt hơi nhỏ với những đường nét thanh tú của chiếc mũi dọc dừa, đôi mắt dịu dàng và cái miệng có hai hàm răng nhỏ như răng con gái của Huy bạc đi vì lạnh. - Sao thế! Có tin gì không hay từ nhà sang à? Đó là nỗi phấp phỏng thường xuyên của những người xa Tổ quốc, luôn luôn nghĩ tới gia đình. - Chưa có tin gì từ nhà... Nhưng gay go rồi! Quân mình mấy ngày nay đang nháo nhác như đàn cò đậu rặng tre bỗng nghe thấy tiếng súng nổ ấy. - Sao? Chắc lại tăng giá một số mặt hàng, tăng cước vận chuyển như đầu năm ngoái chứ gì? - Không! Mấy thằng ở trường kỹ thuật điện ảnh gặp tôi ngoài phố thông báo rằng, một hàng rào thép của Hải quan Nga mới được dựng lên. Tất cả mọi thứ cộng quân ta cần đem về đều "Stop" lại hết. Mỗi thứ chỉ được gửi về một... ông nhớ cho là chỉ một đơn vị thôi nhé. - Không có lẽ! Làm gì có chuyện ngặt nghèo đến phi lý thế! Thắng tỏ vẻ hoài nghi. Mấy năm ở đây, anh còn lạ gì, lúc Hải quan Nga cấm thứ này, lúc giảm số lượng thứ kia. Nhưng chỉ sau ít ngày, mọi thứ đâu lại vào đó. Hay là mấy thằng trường điện ảnh chúng nó "búa" mày? Xuất phát từ ý nghĩ đó, Thắng hỏi lại. - Không, chúng nói nghiêm chỉnh đấy! Vả lại nhìn vẻ mặt chúng nó như mếu cả tôi biết... Chúng còn bảo đến Thắng "lỳ" kỳ này cũng bị "nghiền" ra "tóp" thôi. https://thuviensach.vn - Trăm nghe không bằng một thấy. Tốt nhất là ra chỗ gửi hàng xem sao - Thắng nói như ra lệnh. "Đồ giẻ rách! Cứ khoe mẽ mãi... Nào là giỏi ngoại giao, thạo ngoại ngữ! Thế mà có hơn gì cái đụn giạ đâu! Hỏng hết rồi!... Hỏng hết của người ta rồi!". Men theo dãy nhà kho lợp tôn, vừa đến chỗ rẽ vào chỗ làm thủ tục gửi máy bay chậm. Thắng và Huy đã nghe thấy tiếng rên rỉ, than vãn của một cô gái - Bên cạnh cô ta, mặt mũi phờ phạc, trời lạnh giá mà chiếc áo pantô phải mở phanh ra. Một đống đồ đạc với những gói, những bọc tung toé quanh hai chiếc thùng các tông lớn "Đã bảo cứ nén cả vào. Đằng này cứ trình bày, trình bày cái gì. Thế này còn về phép làm sao được nữa. Lấy gì để làm quà. Lấy tiền đâu mua các thứ sang trả nợ tiền vé". Vẻ mặt xinh đẹp nhưng đanh đá của cô bé tối sầm lại cùng với những tiếng rên la, trách móc. Trong chỗ gửi hàng, mặt bằng rộng rãi của dãy nhà kho được chia cắt nhô ra bằng các hàng rào sắt có bánh xe đẩy của cảnh sát giao thông. Những cán bộ Hải quan Nga trang phục, phù hiệu hết sức nghiêm chỉnh, vẻ mặt còn lạnh lùng nghiêm trang hơn. Trước đây, một người đi gửi có tới năm sáu thậm chí cả chục người đi kèm. Vào chỗ kiểm hàng, cười đùa, tán chuyện với các cán bộ Hải quan. Nhắc cái này ra, bỏ thêm cái kia vào thùng đã kiểm tra cứ như là làm trò ảo thuật. Giờ khác hẳn, Thắng quan sát kỹ một ông già đang gửi hàng. Theo sát bên ông chỉ có một thanh niên chắc là để phiên dịch. Đôi bàn tay bé nhỏ của ông run run hết nhấc gói này, lại nhấc gói khác lên trong lô hàng bị gạt đi, năn nỉ, Thắng nghe lõm bõm lời ông ta, gói này làm quà cho vợ, cái kia cho đứa cháu nội mới ra đời. Còn hộp thuốc này cho chính bản thân ông. Có gì là buôn bán đâu, ông thuộc diện đi công tác theo chế độ nhằm cải thiện tý chút trước lúc về hưu, trong hoàn cảnh đất nước còn đang có nhiều khó khăn. Các đồng chí hiểu và thông cảm cho. Người thanh niên đứng bên ông cố chọn từ bóng bẩy nhất để dịch sao cho toát được ý của ông già. Nhưng cặp mắt xanh, rất trong của viên trung uý Hải quan như mơ màng, lơ đãng. Sau mỗi một câu trình bày và nhấc lên một bọc nhỏ, anh ta chỉ lạnh lùng đáp gọn một tiếng "không". https://thuviensach.vn - Ông thấy chưa? Bọn chúng nó nói có sai đâu. Bây giờ biết làm thế nào? Huy lo lắng hỏi. - Phi ra chỗ gửi tầu biển xem thế nào? Hàng của chúng mình sẽ đi đường biển là chính... Vả lại ở đó có Ivan. Thắng vừa nói, vừa kéo tay áo Huy - Hai người lên tắc-xi phóng nhanh về phía cảng. Khu vực gửi hàng biển rộng mênh mông với những bãi chất đầy hòm xưởng và công-te-nơ. Đã quá quen với những chuyến đi gửi ké hoặc giúp đỡ bạn bè nên vừa tới cổng, Thắng và Huy đã rẽ quặt vào đường lát bằng những tấm bê tông dẫn đến một dãy nhà mái bằng. Trời rất lạnh, bên những đống tuyết không được xúc đi mà chỉ vun cao, lố nhố những người Việt Nam đứng bàn tán trò chuyện. Huy hoà vào đám đông nghe ngóng. Còn Thắng đẩy tấm cửa gỗ nặng chịch có gắn lò xo cối phản lực, sơn nâu đã tróc loang lổ dẫn vào cửa phòng làm việc của Hải quan. Trên dãy ghế dài ở hành lang, vài ba người đang ngồi chờ đến lượt. Vào làm thủ tục kê khai hành lý. Thắng ngồi xuống một đầu dãy ghế. Và anh đưa mắt qua khe cửa mở hé nhìn vào phía trong của phòng làm việc. Sự thay đổi đầu tiên đập vào mắt anh là vị trí chiếc bàn trước khuất ở phía trong thì nay được kê ra án ngữ, chắn nửa lối cửa ra vào. Và ngồi trước bàn đó, không phải là ông trung tá già có khuôn mặt tròn phúc hậu với mái tóc thưa mầu hạt dẻ mà là một phụ nữ trạc năm mươi, mái tóc vàng rất dày được cắt ngắn với hàm hiệu thiếu tá trên ve áo. Một khuôn mặt rắn rỏi, nghiêm nghị với nước da nâu rám nắng, đôi mắt tròn xoe, to mà sâu ánh lên một màu xanh đen lạnh lùng và cái miệng hơi rộng, được tô viền bằng son nâu rõ nét. Bộ đồng phục với áo vét và váy Hải quan mầu lá cây già ôm chẽn lấy thân hình chắc nịch, cân đối càng làm tăng thêm chất nghiêm trang của bà ta. Sau khi làm xong phần thủ tục kê khai, bà ta xếp gọn giấy tờ của người gửi vào ngăn kéo rồi cất giọng nói khô khốc mời chủ hàng cùng sang phòng kiểm tra, việc mà trước đây vị trung tá không bao giờ làm. Chỉ đôi lúc, ông muốn giải lao, rời bàn giấy đi dạo xuống kho một chút, buông mấy câu doạ dẫm bông phèng rồi lại bỏ đi. https://thuviensach.vn - Ivan hôm nay có làm việc không? Thắng đứng bật dậy hỏi khi thấy một thượng uý Hải quan đi ngang qua. - Có đấy! Chờ một lát! Anh ta chạy đâu đó. Thắng lại ngồi xuống, nghĩ ngợi mung lung. Anh cũng đã bắt đầu hoang mang. Sao mọi việc lại biến đổi nhanh thế nhỉ? Và anh đã tự trách sao không sớm nghĩ ra và đề phòng trường hợp sẽ xảy ra thế này. Một sĩ quan Hải quan nhỏ nhắn với cái trán cao hói trước tuổi lướt qua mặt anh. Thắng đứng bật dậy. - Ivan... Người sĩ quan dừng lại và nhận ngay ra Thắng. Động tác đầu tiên của anh ta là cái nhún vai như bất lực và sau đó là cái nhìn của đôi mắt xanh lơ rất đẹp. ánh mắt biết bao cảm thông ấm áp. Thắng chìa bao thuốc trước mặt anh ta. Anh chậm rãi rút một điếu. - Vẫn làm việc ở đây chứ? Thắng tung ra một câu thăm dò. - Vẫn làm ở đây. Nhưng... có nhiều cái không như trước nữa. Mày trông qua cũng thấy đấy! - Rồi anh ta lại nhún vai. - Bà thiếu tá ở đâu về đấy? - Thắng hỏi dấn lên. - Từ Matxcơva về tăng cường và trực tiếp phụ trách ở đây. - Liệu sau một thời gian có trở lại như cũ không? - Có trời mà biết được! - Anh ta mỉm cười, nụ cười có vẻ vô tư nhưng đượm buồn - Hãy chờ và xem xem!... Rồi anh ta vội vã chìa tay cho Thắng. Thắng làm quen với Ivan trong một chuyến đi gửi ké chiếc tủ lạnh về nhà. Đó là chiếc thứ hai nên tay thượng uý kiểm soát hôm đó không cho qua. Vừa lúc đó thì Ivan đi xuống, anh ta là trạm phó ở đây. - Đại uý! Xin chào anh! - Thắng gọi giật giọng. - Anh muốn gì? Ivan dừng lại, cặp mắt xanh lơ ánh lên nhìn xoáy vào Thắng. https://thuviensach.vn - Chúng tôi có một việc muốn trình bày với đại uý, Thắng vừa nói vừa kéo Minh, chủ vận đơn, to béo phục phịch đến trước mặt Ivan. Trong khi Minh còn lúng túng không kịp cả chào, Thắng đã nhanh nhảu: - Anh bạn tôi có một việc rất bí mật. Nhưng cũng phải nói thật với đại uý thôi. Vốn anh ta có những hai vợ. Một ở thành phố và một ở nông thôn, ấy thế mà chỉ được gửi về một tủ lạnh thôi thì... anh ta sẽ chết mất. Một trong hai bà không có tủ sẽ mổ thịt anh ta... Đại uý thông cảm và hiểu cho hoàn cảnh của bạn tôi. Ivan hết nghe Thắng lại nhìn con người béo bệu ngờ nghệch, mặt đang đỏ nhừ lên vì màn kịch hết sức bất ngờ của người bạn. Cuối cùng Ivan phá lên cười sảng khoái: - Ai bảo tham! Cho nó chết! - Xin đại uý! Anh ta chết thật đấy! - Thôi được! Bỏ nốt cái thứ hai vào hòm đi! Nhưng mà này "chúng mày" đừng có bắt chước nó đấy nhé! Tất cả cười vui vẻ. Câu pha trò của Ivan cũng có hai nghĩa. Nghĩa thứ nhất là đừng có lấy hai vợ. Nghĩa thứ hai có tính răn đe là chúng mày đừng có lợi dụng sự dễ dãi của tao mà làm bậy đấy. Và trong lúc mọi người hùng hục vào làm việc thì Thắng bám sát Ivan gợi chuyện. Vốn là người vui tính, cởi mở, Ivan cũng hào hứng bắt chuyện ngay. Lần thứ hai, Thắng thực sự đi giúp một người quen. Anh lại tìm đến Ivan nhờ giúp đỡ. Ivan lặng lẽ không nói gì. Nhưng hôm đó mọi người xanh mắt vì bị anh ta quần cho một trận mệt lử. Tất cả các bọc bịch, hòm xiểng, anh ta đều bắt tháo tung ra hết. Đến chiếc bàn là, anh ta cũng dùng tuốc- nôvít tháo tung ra, xem có giấu gì bên trong không. - "Mày" không tin tao hay sao? Tao đã nói không có gì là không có gì thật mà. Chỉ mệt người thôi. Thắng vừa như phân trần, vừa như trách móc. - Bỏ tất cả vào hòm đi! Và nhớ để cho "tao" làm tròn nhiệm vụ! Tao hiểu và rất thông cảm với chúng mày. Ôi, một đất nước bốn mươi năm chiến tranh. Đến bây giờ máu vẫn còn đổ ở biên giới phía bắc và tây nam. Giọng Ivan trầm xuống. Nhưng nguyên tắc là nguyên tắc. "Tao" không thể để lọt https://thuviensach.vn cái gì có hại cho đất nước "tao" và cả cho đất nước "chúng mày" nữa. Còn các đồ vật thông thường... "tao" hiểu, "chúng mày" không ngại gì cả. Thoải mái và dễ dãi với những việc có thể thoải mái và dễ dãi. Còn những vấn đề thuộc về nguyên tắc đối với Ivan đừng có đùa. Đã có lần, phát hiện thấy một mẩu đá ngũ sắc dùng làm cái chặn giấy của một Viện địa chất tặng cán bộ Việt Nam sang công tác làm kỷ niệm, Ivan đã làm biên bản, mời cán bộ tổ chức của Viện kia tới xác minh cẩn thần. Mọi việc tưởng thế là xong, không ngờ Ivan còn làm công văn cảnh cáo Viện địa chất nọ với lý do, lẽ ra Viện phải có thông báo trước cho Hải quan và khi đi gửi hàng, phải cử cán bộ đi kèm để giải thích và chứng nhận. Đó là việc làm rất đúng đắn và có trách nhiệm của Ivan. Người Việt Nam ở đây gửi hàng đều rất muốn được Ivan kiểm tra. Mặc dù anh ta có quần cho đến mệt lừ, hỏi vặn vẹo mọi thứ, nhưng cuối cùng, với những mặt hàng thông thường, bao giờ anh cũng cho qua hết, không ách lại cái gì. Ivan rất có cảm tình và quý mến Thắng. Phải nói là giữa hai người đã nẩy nở một tình bạn trung thực, thẳng thắn mà thân thiết. Thế mà giờ đây, chỗ dựa vào Ivan trong lòng Thắng đã bị thực tế khắc nghiệt làm cho đổ vỡ. Anh vừa hoang mang, vừa chán nản đẩy cửa bước ra ngoài. Những tốp người Việt Nam, bất chấp cái rét ác liệt, quanh các đống tuyết vươn cao, vẫn tiếp tục bàn tán. - Con mẹ thiếu tá này kinh lắm! Hôm qua nó mới "nghiền" thằng bạn tôi ra "bã" đấy - Một người cao gầy, tay cầm một cái túi lưới, vừa gập người về phía trước, vừa đung đưa kể - Trông tướng nó đã thấy ghê rồi. - Đàn bà... ồ, phải! Đàn bà mà đã dữ và ác thì còn hơn cả đàn ông. Một người đứng tuổi mũ lông trùm kín tai, vẻ từng trải buông ra một lời nhận xét xác đáng. - Cộng quân mình mấy hôm nay hoang mang lắm! Số lao động hợp tác cũng nhốn nháo cả lên. Nghe nói hàng đã gửi bưu điện cũng bị gọi trả về một số thứ đấy. Người cao gầy đưa ra thêm một số thông tin. Những câu bàn tán đó càng làm tăng thêm nỗi tuyệt vọng trong lòng Thắng. Anh kéo Huy ra khỏi đám đông. https://thuviensach.vn - Sao? Anh tính thế nào bây giờ? Khi hai người ra đến bến xe buýt, Huy thất thần hỏi Thắng. - Hãy đợi xem sao! Ivan cũng bảo thế. Thắng đã hết cứng cỏi. - Đợi, đợi cái gì nữa! Cung cách này, bị thít đến nghẹt thở rồi. Huy chuyển qua giọng trách móc. Năm ngoái bàn với ông nên "đá về" trước một ít, ông không nghe - ông đã chuyển được cái tủ lạnh rồi. Còn tôi chưa có gì đáng kể cả. Bây giờ biết tính thế nào đây. - Hoàn cảnh lúc đó khác. Thắng cũng nổi cáu. Mày đưa về lũ em vợ ở nhà nó phá hết à? Muốn xây nhà, ra ở riêng phải có "quả" tập trung mạnh chứ! Mà nào ai có thể ngờ, mọi chuyện lại ra thế này! Huy không dám nói gì hơn. Suốt chặng đường dài trên xét buýt, Thắng điên đầu lên với những tính toán, suy nghĩ. Không, Thắng đã vượt qua một chặng đường dài, đầy trắc trở để một viên trung uý quèn có thể lên được tướng mới tới được đây. Và suốt năm năm qua Thắng đã chịu đựng chống chọi với bão tuyết, với sự học hành, với nỗi cô đơn của kẻ xa nhà, ky cóp từng đồng, có tiền rồi còn phải lặn lội thân cò mới kiếm được một số vật dụng thông thường, không phải để giờ đây, công Thắng trở thành công cốc. Ước mơ đổi đời của Thắng, nảy mầm từ thuở ấu thơ trong bom đạn, đói khát và sốt rét rừng, từ những ngày đánh Pháp không thể bị tiêu tan vào chính lúc này, vào khoảng thời gian còn lại ngắn như gang tấc. Không, ngay từ nhỏ, bản chất "lỳ" của Thắng đã phát triển như một thứ bản năng của rễ cây gỗ nghiến (một thứ lim đỏ) xuyên qua cả kẽ đá, cắm sâu xuống lòng đất để tồn tại và phát triển. Trận Tây nhẩy dù Bắc Cạn, cho đến nay vẫn còn in sâu trong trí nhớ bao người với tất cả sự bất ngờ khủng khiếp. Đó là một buổi sáng đẹp trời giữa mùa hạ, thị xã bằng phẳng lọt thỏm giữa núi đá và rừng già bỗng sôi lên bởi những loạt đạn "đum đum" và "đuixết" từ những chiếc máy bay "Vanhxít" trút xuống. Chưa hết kinh hoàng bởi trận oanh tạc thì mọi người đã loá mắt trước những chiếc dù mở ra như những cây nấm khổng lồ trên đầu mình. Tiếng người kêu thất thanh "Tây nhẩy dù! Tây nhẩy dù!" Xen lẫn tiếng kêu la, than khóc là tiếng Sten quạt từng bồi tằng tặc từ những chiếc nấm khi vừa chạm đất. Mẹ Thắng lưng địu https://thuviensach.vn đứa út mới được vài tháng, một tay cắp nách đứa thứ hai, còn tay kia với chiếc tay nải như một phản xạ tự nhiên, lao từ thềm nhà xuống chân dốc, tìm cách chạy vào rừng. Thắng chỉ kịp túm vào một bên vạt áo của mẹ. Đến bìa rừng bà cứ men theo dòng suối mà chạy. Một con đường mòn hun hút vào sâu chợt hiện ra từ bờ suối bên kia. Nước suối chảy xiết, những hòn đá ông sư trơn như đổ mỡ. Mấy mẹ con Thắng cứ trồi lên, tụt xuống giữa dòng nước xoáy. Gần sang được đến bờ bên kia, mẹ Thắng vấp ngã. Cả hai anh em Thắng bị văng ra. Đứa em ở gần hơn, bà nhanh tay túm được. Còn Thắng như một chú vịt con bị nước cuốn đi, lúc chìm, lúc nổi. Bà mẹ như người chợt tỉnh kêu lên thất thanh. Nước vẫn đẩy Thắng đi đến một khúc quành trôi nhanh khuất vào một bụi cây um tùm. Dòng người phía sau chạy tới, còn mạnh hơn cả thác lũ, cuốn mẹ Thắng và hai đứa em vọt lên bờ. Rồi người nọ dắt díu người kia, mặc cho những tiếng khóc, tiếng thét, tiếng kêu lạc giọng chạy miết. Sau lưng họ tiếng súng của bọn lính dù vẫn vẳng vọng tới. Khi đến được những chiếc lán trong rừng sâu, mẹ Thắng quyết định gửi hai đứa em và lộn lại. Bà cắt ngang rừng tìm xuống chỗ hạ lưu dòng suối, hy vọng vớt được xác con. Suốt cả một ngày đêm mày mò, tìm kiếm, chạy vạy, sáng hôm sau, linh tính của người mẹ xui khiến thế nào, bà tìm đến gần khúc ngoặt ngày hôm qua. Và mắt bà đã hoa lên, ngã chúi xuống khi thấy thấp thoáng giữa lùm cây xoà xuống mặt nước một tấm áo mầu nâu mắc vào đó. Bà lội ào xuống một đoạn. Nhưng chỗ đó nước lặng mà sâu, bà lại phải tìm cách lên bờ. "Nó đã chết rồi, xác mắc vào đó thôi". Bà đau đớn nghĩ tới việc tìm cách vớt xác con lên. Tình thương con của người mẹ đã khiến bà cứng cỏi lên bội phần. Bà bò lần theo các cành cây ra phía mặt nước. Thắng lúc đó như một con dơi, một con dơi khổng lồ đang ngủ, cả tay và chân đều quắp chặt lấy mấy cành lá. Bà nhoài người ra, một tay tóm được cánh tay con, cố sức kéo. "Con dơi" đang ngủ chợt mở mắt ra kinh ngạc, chân tay càng túm chặt lấy cành cây hơn làm người mẹ rú lên một tiếng, suýt nữa thì bỏ nốt tay kia rơi tòm xuống vực suối. Một lúc lâu, bà mới định thần được, loay hoay và tìm cách lay tỉnh Thắng. Như qua một cơn ác mộng. Thắng kêu được một tiếng mẹ, tay chân mới thả lỏng ra khỏi cành cây. Hai mẹ con lần lần mãi mới nhích dần được về phía gốc. Sự may https://thuviensach.vn rủi đã cứu Thắng thoát chết. Nhưng cũng phải nói thêm, cái bản chất "lỳ", quyết bám lấy sự sống cũng đã góp phần không nhỏ. Chiếc xe buýt hai toa không giảm tốc độ khi vào một khúc quành. Ngồi ở phía đuôi, người Thắng nẩy chồm lên, đầu va vào thành ghế trước đau điếng. Nhưng chính cái va đó làm cho Thắng bừng tỉnh. Lúc đó cả anh với Huy mới biết mình đã đi qua hai ga phải xuống. Hai người cuốc bộ, lộn lại quãng đường đi quá. Gió lạnh làm cho cái đầu nóng bỏng của Thắng nguội lại. Giữa mớ bòng bong hỗn loạn của sự tuyệt vọng, trong đầu Thắng vụt loé lên một tia chớp. Tia chớp đó như bắt được vào một mớ bùi nhùi, bùng cháy lên thành ngọn lửa. Thắng buột miệng thốt lên: - Có cách rồi! - Cách gì? Cách gì bây giờ? Huy ngơ ngác hỏi lại. - Đẩy hết những thứ hàng nhỏ, lặt vặt đi. Tập trung tiền mua những cái lớn, có giá trị cao. ít nhất cũng giữ được già nửa. - Nhưng ai chịu "ôm" những cái nhỏ, lặt vặt cho mình lúc này? - Huy lập luận lại một cách xác đáng. - Đúng, mình nghĩ được, ắt mọi người cũng nghĩ được... Nhưng thiếu gì cách. Chính những câu hỏi đặt ra của Huy làm cho suy nghĩ, tính toán của Thắng đi đến hoàn chỉnh. Có thể đến các khách sạn, tìm gặp đoàn Việt Nam sang công tác ngắn ngày. Họ cũng cần. Và chỉ một đoàn hai chục người là họ khuân hết các thứ của mình. - Thay đổi cơ cấu hàng? - Phải! Đó là hướng giải quyết tối ưu. Và lý thuyết này sẽ được toàn thể cộng quân ta áp dụng. Thắng khẳng định. - Nhưng thời gian!... Thời gian đâu còn đủ để cho ta kịp chuyển đổi. Còn phải lo hoàn thành và bảo vệ luận án nữa! - Phải tranh thủ, cướp lấy thời gian. Nghĩ ngợi à? Cắt hết... à, mà còn một cách nữa rất tuyệt diệu. - Cách gì? https://thuviensach.vn - Đơn giản thôi. Chúng ta hãy đọc, cố lọc ra các ý chính. Rồi gạch đít lại, thuê đánh máy. Thuê đánh máy hiểu chưa! Đỡ được bao nhiêu công chép. Rồi trình ông giáo. Ông già sửa xong, ta lại thuê đánh máy lại. Luận án đã hay mà còn đẹp nữa chứ! Ha! Ha!... Thắng bật lên cười sảng khoái. https://thuviensach.vn Phần 5 Và ba tháng qua, bằng một quyết tâm phi thường, một ý chí không hề lay chuyển, cộng với sự thông minh, lỳ lợm, Thắng đã thực hiện được ý đồ của mình. Phần nào, anh còn giúp được cả cho Huy một cách đắc lực và có hiệu quả. Hôm nay, cơ cấu hàng của họ đã chuyển đổi xong. Thắng tin rằng với cơ cấu mới này, mỗi thứ không quá một đơn vị như quy định, Hải quan Nga sẽ bó tay, không còn bắt bẻ anh vào đâu được. Và để chứng tỏ sự chủ động, thế thắng của mình, Thắng không chỉ đi gửi hàng mà anh còn bầy thêm ra một trò chơi cao thượng nữa, một ý mà chưa ai từng làm là mua hoa tặng bà thiếu tá. Theo kế hoạch, Thắng sẽ gửi trước. Nếu mọi việc trót lọt (Thắng tin là mọi việc phải như thế). Tuần sau sẽ đến lượt Huy. Phần thủ tục kê khai giấy tờ đã xong. Cả bà thiếu tá Natalia, đại uý Ivan lẫn Thắng và Huy đều cảm thấy vui vẻ, thoải mái. Qua những lời hỏi han, đối thoại, bà thiếu tá như hiểu và cảm thông với hoàn cảnh cũng như số phận của những người Việt Nam ở đây. Mối cảnh giác, hoài nghi trước việc có người đem tặng hoa mình dường như bị đẩy lùi và đánh tan trong lòng bà. Tâm hồn thư thái, mát dịu như người phát hiện được điều gì mới mẻ bà nghĩ "Họ cũng có những điều hay đấy chứ! Đâu phải như ta vẫn nghĩ bấy lâu nay". - Hàng các anh đã chuyển đến rồi chứ. Bà ân cần hỏi. - Dạ, đã chuyển từ chiều qua, thưa bà! Xin mời bà qua phòng kho để kiểm tra. Thắng vẫn giữ vẻ lịch sự đáp. - Thế thì ta sang đi! Hy vọng mọi điều đều tốt lành. - Tất cả sẽ tốt lành, thưa bà. Thắng đế thêm. https://thuviensach.vn Hai cánh cửa kho được một nữ công nhân cao lớn mở ra. Toán người chậm rãi bước vào một khoang nhà rộng mênh mông, giữa lòng có đường ray chạy qua. Hàng kiểm tra xong, được xe lửa chở thẳng ra cảng. - Thùng của anh đâu? Bà Natalia hỏi. - Thưa bà đây! Thắng vừa trả lời, vừa chỉ vào một chiếc hòm gỗ thông bào nhẵn nhụi nằm bên dãy hòm đủ quy cách. Sắc gỗ hồng tươi của loại thông đã đập ngay vào mắt bà thiếu tá. Chắc chắn đây là lần đầu tiên, bà thấy một chiếc thùng tầu biển của một cá nhân được đóng cẩn thận, trau chuốt đến thế. Những chiếc đinh được tán rất đều. Nẹp sắt tây sáng choang. Cánh cửa lắp bản lề cối. Một thanh sắt to bản được lắp khoá rất an toàn tiện lợi. Nhưng điều làm bà sửng sốt hơn là kích cỡ của hòm vượt quá sự tưởng tượng của bà về số hàng của một cá nhân chứa trong đó: nó đã dài, lại rộng và cao, lù lù như một toa xe điện ở nhà kho. - Ôi! Ôi!... Bà xuýt xoa kêu lên. Lạy Chúa tôi, cái gì thế này! Người bạn khốn khổ của ta ơi, người không gặp may rồi! Bà như người hoa mắt với cảm giác của người bị bỏ bùa mê, thuốc lú suốt từ sáng đến giờ. Nhưng dù sao mối cảm tình với người gửi chưa bị đánh tan ngay, khiến bà thốt lên một câu mà ý nghĩa vẫn nặng về tâm sự hơn là câu hỏi của nhà chức trách. Tiền đầu ra mà "mày" mua đồ chứa trong chiếc hòm lớn thế này? Tiền đâu ra? Tiền đâu ra ư? Câu hỏi thân tình mà thẳng thắn của bà thiếu tá có thể nói thật không dễ trả lời đối với rất nhiều người trên toàn thế giới chứ phải riêng đâu một mình Thắng. Anh thoáng một chút lúng túng và đỏ mặt lên. Nhưng rồi những ký ức chưa xa dồn dập hiện về. Những ký ức nóng bỏng đó đã giúp Thắng trả lời bà thiếu tá vừa lịch sự, vừa có lý: - Tiền đâu ra ư, thưa bà! Đặt chân lên đây, tôi mới thấm thía rằng ở nước tôi, ở đây, hay ở bất cứ nơi nào trên trái đất này, kiếm được đồng tiền mà không phải là tiền ăn cắp quả thực không dễ dàng, đơn giản một chút nào... Những người xung quanh mà Thắng biết, trong đó có cả những cán bộ trung cao có tý chức quyền, họ cũng phải chắt chiu từng đồng xu nhỏ. Chỉ một cái xương bò, họ ninh đi ninh lại đến hết tuần rồi thả mỳ thanh vào làm https://thuviensach.vn phở, loại này ở đây chỉ rẻ bằng một phần mười gạo. Thấy Thắng cười, họ đã phân bua rằng "Về chất hơn hẳn phở ở nhà. Xương thực nhé! Chứ ở nhà chỉ có mỳ chính, nước hàng và tý gừng". Sau mỗi đợt gửi hàng, số cán bộ sắp về, người nào cũng xanh rớt như tàu lá. Các khoá sau, rút kinh nghiệm, phải có nghị quyết, không được ăn uống dưới hai mươi phần trăm mức lương trợ cấp mà bạn đài thọ. Thắng đã từng biết, có những nghiên cứu sinh, giai tầng quý giá nhất của lớp trí thức đã phải vận dụng chất xám của mình nghĩ ra trăm phương, ngàn kế để tiết kiệm. Một trong những sáng chế đặc sắc nhất là mua loại chè hoà tan bao trong các gói giấy nhỏ rồi về nhà buộc thêm một sợi chỉ vào. Mỗi lần pha, cầm đầu sợi chỉ nhứ nhứ vào nước một lát, thấy nước đổi mầu là vội rút lên ngay, treo vào một cái đinh đóng sẵn trên tường. Khí hậu hanh hao nên chỉ một lúc là túi chè khô lại ngay. Người ta sử dụng một lần, nhưng nhờ có "phát minh khoa học" này, có thể dùng tới sáu bẩy lần. Thời gian học tập ở nước ngoài, ít nghiên cứu sinh nào thoát được không phải đi lao động trong những ngày hè, thậm chí cả những ngày đông ngắn ngủi. ở thành phố Lêningrát này có một nhà máy phế liệu mang một cái tên rất có ý nghĩa: nhà máy Vô Sản Đỏ. Nhà máy chỉ có một công đoạn công nghệ đơn giản duy nhất là nghiền giẻ rách, quần áo cũ cho tơi ra rồi đánh thành từng đống lùm lùm. Mỗi công lao động được thù lao từ năm đến bẩy rúp, tuỳ thuộc vào số "mả" sắp được và phụ thuộc cả vào người đàn bà xồ xề ghi sổ chấm công. Đa số công nhân chính thức ở đây là nạ dòng, người to và nhếch nhác. Rất khó xác định tuổi, mặc dù họ không quá bốn mươi. Nhưng để mọi việc suôn sẻ, dễ dàng và tỏ vẻ thân mật, hữu nghị đoàn kết, các nhà khoa học Việt Nam rất khoái chí khi được những người đàn bà xồ xề, nhếch nhác, ngang tuổi với mình xưng là "mẹ" và sẵn sàng tuân lệnh khi nghe nói "Các con thân yêu ơi, hãy làm việc đi con!". Hoặc "Các con bé bỏng của mẹ, đến giờ nghỉ rồi đấy!". Cái hài và bi thường đi liền với nhau như vậy. Những ngày đầu, Thắng nghĩ, rồi có lẽ mình cũng phải chắt chiu, ky cóp như họ. Nhưng ở Thắng, ngoài những tính cách bình thường như mọi người, anh còn có một phẩm chất đặc biệt. ấy là sự nhạy bén khác thường. Một lần, qua cửa hàng đồ cũ. Thắng ngạc nhiên thấy chiếc mũ lông không có gì đặc biệt lắm mà giá hơn cả chiếc ti vi https://thuviensach.vn mầu. Còn chiếc pantô nữ như được may bằng những tấm da chuột lớn đắt bằng chiếc xe du lịch loại sang. Anh cứ ngẫm nghĩ hoài về sự vô lý đó. Và đột nhiên, một chi tiết trong một cuốn sách mà anh đọc từ thời còn ấu thơ bỗng hiện ra như một hàng chữ nổi trước mặt anh. "Con rái cá cuộn mình ngủ ngon lành trên một chạc cây. Nó không biết rằng bộ lông mượt mà của nó hoàn toàn xứng đáng được khoác trên vai, trước ngực các vị vương công, hoàng hậu có tên tuổi nhất ở châu Âu. Ôi cái bộ lông bóng mượt kỳ diệu ấy không chỉ là nỗi thèm khát của cánh thợ săn mà còn là sự đố kỵ, ghen tức của các ông hoàng và bà chúa nữa". Ôi, lông thú! Lông thú, cái thứ mà chưa một người Việt Nam nào ở đây nghĩ đến, bỗng trở thành một mắt xích quan trọng nhất trong khát vọng đổi đời của Thắng. Không ngày nào, anh không lai vãng đến các cửa hàng chuyên bán quần áo mùa đông. Anh ngắm nghía hàng giờ các mẫu quần áo, mũ mãng được may bằng đủ loại lông thật, giả. Thắng đã hoa mắt, lặng người đi khi đọc vào tấm bìa móc kèm với một chiếc áo khoác. Cái thứ lông không hơn lông chuột đực bao lăm mà đắt bằng chiếc xe hơi loại sang thì cũng kỳ lạ thật. ồ, giá mình có một chiếc áo bằng da hổ hoặc da báo chẳng hạn, nhất định phải ăn đứt chiếc áo này. Mà phần lót, không phải bằng sa tanh hoá học, mà mình "chơi" hẳn loại gấm Tứ Xuyên của Tàu. Từng là kỹ sư công nghệ, Thắng biết từ nguyên lý đến kỹ thuật chế tạo là một khoảng cách rất xa, xa có khi không thể với tới được. Ví như việc chế bom nguyên tử chẳng hạn, nguyên lý chế tạo thì sách giáo khoa của học sinh lớp mười đã in rất đầy đủ. Nhưng hỡi ơi, chế tạo một quả bom nguyên tử đâu phải nước nào cũng làm được. Một chiếc áo lông thú, nguyên lý đã thật sáng tỏ rồi. Nhưng còn kỹ thuật thuộc và cắt may? Điều này phải được tính toán kỹ. Nghĩ tới đó, Thắng chợt nhớ ra những sinh viên Mông Cổ mà chế biến lông là nghề nghiệp từ ngàn đời của họ. Và quả như Thắng đã tính đến, kỹ thuật may đồ da lông thú phức tạp vô cùng. Không thể dùng kéo cắt vải mà phải có một loại dao chuyên dùng. May bằng máy là trò ngớ ngẩn mà chỉ có thể khâu bằng tay. Việc chọn da, chắp theo chiều lông, để các đường may lẫn vào trong, chứ không "nhe" ra như đường chỉ trên quả bóng đá là một nghệ thuật rất điêu https://thuviensach.vn luyện, tinh vi. Hiểu biết mới này làm Thắng hoàn toàn chán nản. Nhưng bản chất "lỳ" trong con người anh không chịu buông ra ngay. - Thế mang lông thú sang đây may có được không? Nhiều sinh viên Mông Cổ cười rộ lên trước câu hỏi dường như "ngớ ngẩn" đó của Thắng. - Được! Có thể! Có thể!... Một sinh viên nhỏ bé, hao hao như người Việt Nam ra chiều an ủi. - Thế sao chúng mày lại cười? - Vì nó cũng có thể biến mất! - Một sinh viên to béo mặt đỏ lự, đôi mắt ti hí rất tinh ranh nói thêm. - Sao lại có thể biến được? Và biến đi đâu chứ? - Biến vào lửa! Vẫn người sinh viên mắt ti hí vừa giải thích, vừa huýt sáo và làm một động tác khoát tay rất vui nhộn. Đó là nguyên tắc. Nguyên tắc kiểm dịch giữa các nước. Mang da, mang lông cũng có nghĩa là đem súc vật vào nước người ta, hiểu chưa? Nguyên tắc là phải ném và lửa, hiểu chứ! Còn cũng có thể nó được ném vào chỗ khác... Nhưng cái chính là biến!... Nhóm sinh viên Mông Cổ lại cười rộ lên trước vẻ mặt buồn xỉu, thất vọng của Thắng. Nhưng Thắng vẫn không chịu từ bỏ khát vọng của mình. Ngay ngày thứ hai của dịp nghỉ phép, Thắng đã vội vàng sục đến các cửa hiệu bán chim thú nhồi mà anh nhớ lại được ở Hà Nội. Qua bao sự lần mò, chỉ trỏ, dẫn dắt, Thắng mới tìm mua được hai con da lông, một báo sao, một báo gấm. Da hổ có nhiều, nhưng theo sự phân tích của cánh thợ trong nghề cho biết, lông hổ vằn, cứng và ngắn. Da hổ dầy, chỉ nhồi thì đẹp, chứ kỹ thuật thuộc của ta chưa cho phép xử lý mềm đến mức có thể lên áo được. Việc đem thuộc hai tấm da cho đặt yêu cầu cũng là một kỳ công. Nhà máy da không nhận thuộc cho cá nhân. Mà làm ngoài thì chắc chắn thiếu hoá chất, không đảm bảo độ bền của lông. Lại phải chạy chọt, làm quen để đi lối cổng sau. Một tút thuốc ngoại, với ít đồ dùng từ Tây đem về, mỗi thứ một đơn vị, hai tấm da cuối cùng cũng được thuộc rất mềm, độ bám của lông đạt tới mức lý tưởng. Thắng căng hai tấm da lên cửa https://thuviensach.vn sổ, ngắm nghía suốt ngày, khách ra vào bất chợt, giẫy nẩy mình vì những đốm sao và những vệt vằn vện trên hai tâm da lông. Còn thằng con Thắng thì những tối mất điện không dám lại gần nữa vì sợ những cái vuốt nhọn còn bám chặt ở chân hai con dã thú. Vấn đề tìm ra một người thợ thực thụ còn khó khăn hơn. Đến các hiệu may có tiếng, vị nào cũng khoác lác may được - "Với giá thật mềm bằng hai chiếc xe đạp loại tốt". Nhưng đến khi, các vị lòi ra cái đuôi dùng kéo để cắt thì Thắng đành ngán ngẩm mà cao chạy xa bay. Hai tháng hè trôi nhanh vùn vụt với bao nhiêu việc không tên bộn bề, Thắng đã tính tới mức liều, cuộn tròn bỏ vào va ly. Giữa lúc đó, Thắng được một bác thợ giầy ở đầu phố mách cho một người có thể giúp Thắng được. - Tôi cũng bôn ba dăm bẩy năm ở xứ người, học được cái nghề may da thú. Nhưng đến khi về nước mới thấy là hỏng. Nước mình nóng và ẩm, không thể xài các thứ đó được. Người thợ già, còm nhom, ở trên một căn gác xép tự giới thiệu với Thắng. Rồi như sợ anh không tin, ông lấy ra một tập an bom cũ, mốc lên vì ẩm. Nhưng những tấm ảnh chụp từ mấy năm trước bằng loại giấy các tông sần rất bền màu đã chứng minh được điều đó. Anh vừa là người biết chơi lại gặp may đấy! Tôi mà chết thì ở nước này không còn ai có thể làm được nữa đâu. - Vâng, thưa bác, thật là quý hoá quá! Bác cứ giúp cháu. Công xá bao nhiêu cũng được!... Vấn đề chính là cái áo phải là một tác phẩm nghệ thuật ạ! - Cách đây mấy năm, tôi chỉ may một chiếc gilê bằng da mèo rừng. ấy thế mà thằng cháu mang sang Đức cũng đổi được về cái Simsơn đấy! Ông già vẫn kể kà kê. ở ta, cái của này chả có ai biết tới. Chứ ở Tây, đồ da, đồ lông quý như vàng. - Vâng, cháu hiểu ạ! Thắng chỉ cốt ông vào việc. - Đã thế thì được! Tôi sẽ may cho anh một chiếc Bludông thụng. Anh hiểu chứ! Bludông thụng thì to nhỏ, ai cũng có thể xỏ tay được... Vì tôi biết, chẳng phải để anh mặc... mà chắc chắn là để đẩy đi thôi! Khà! Khà! Được chứ? https://thuviensach.vn Quả như lời ông già nói, Thắng đã gặp may. Chiếc bludông ông lên thật không chê vào đâu được. Phần trên bằng da báo nâu sẫm với những mảng vằn vện. Phần dưới lông vàng rộm với những đốm sao đen nhánh rất đẹp mắt. Dưới cổ, trong lần lót bằng gấm mỡ gà còn được gắn một cái mác đồng chính hiệu Paris tháo từ một chiếc áo bludông bằng nhung cũ ra. Giữa cái nóng mùa hè nhiệt đới 37oC - 38oC, Thắng súng sính khoác chiếc bludông da báo vào, mồ hôi toá ra đầy lưng, đầy ngực mà lòng mát mẻ như ở non tiên. Anh không ngần ngại dúi vào tay ông thợ chiếc nhiễn hai chỉ vàng chín tám. Ông già cười như mếu, bảo: - Anh là người biết chơi đấy! Sang đó, nếu không được nửa cái ôtô, anh cứ mang về... Tôi đã từng ở Pháp ở Đức hồi trước thế chiến hai, tôi biết. Tiền đâu ra? Tiền đâu ra ư? Lẽ ra Thắng còn có một khoản chênh lệch lớn nữa. Nhưng anh cũng không phải là kẻ ích kỷ, tham lam. Nhất là đối với Huy, Thắng coi Huy vừa là bạn vừa như là em ruột trong gia đình. Những giờ lên lớp trên Viện bảo tàng tranh, rồi những buổi tham quan chơi bời tiếp theo đã giúp Thắng phát hiện ra một quân chủ bài lớn nữa. Đó là những chuỗi hạt trai trang điểm quanh những chiếc cổ cao, thả trước những bộ ngực phập phồng đầy đặn của các công nương quý tộc được các danh hoạ thời kỳ Phục hưng thể hiện tài tình, sống động trong các bức chân dung. Lục địa châu Âu có Đại Tây Dương, vùng biển Bắc rồi biển Đen, biển Đỏ, nhưng giống trai có ngọc chỉ có ở một số vùng biển châu Phi và Việt Nam. Thắng đã thử đem chuyện ngọc trai ra hỏi đùa các cô gái cùng lớp, thậm chí đến cả các bà giáo, họ đều cảm thấy xa vời và huyền diệu như trong các truyện cổ tích. Hạt trai và chuỗi hạt trai cũng sẽ là một mặt hàng được giá đấy. Anh nghĩ thế và đã nhường con át chủ bài này cho Huy. Nhưng chuyện này, Huy cũng như ở trên mây rơi xuống, cậu ta không tin lập luận của Thắng là hiện thực. Đến nước đó, Thắng có thể yên tâm giữ lại con chủ bài của mình. Nhưng hai đứa cùng về phép với nhau, chả lẽ khi mình sang thì giầu có còn bạn chả có gì. Một vài chiếc quần áo bò với cái đồng hồ, thậm chí cho tới cát sét cũng chả giải quyết được vấn đề gì. Nó cũng có khát vọng đổi đời lắm chứ. Suốt những năm dài chiến tranh, nó https://thuviensach.vn làm lính cầm súng. Năm 1972 suýt nữa bỏ xác ở chiếc máy xay thịt khổng lồ Thành Cổ Quảng Trị. Lá phổi bên phải còn hai mảnh đạn chưa được lấy ra. Một thằng hiền như con gái, gặp tý khó khăn, trắc trở là đã run lên, mồ hôi vã ra. ấy thế mà đã từng làm lính bộ binh đến tám năm trời thì cũng lạ. Vợ Huy là một người đàn bà hết sức tình cảm. Nhưng mấy chú em của chị ta thì thật là "rách trời rơi xuống". Một đứa làm nghề đánh xe ngựa. Đứa có cái máy kéo Công Nông. Rượu vào cả xóm phải sợ. Hai đứa đã từng vác dao đuổi nhau khắp các ngõ ngách trong vùng. Đã bao năm Huy ước mơ có một nếp nhà, dù chật chội nhỏ bé đến mấy đi nữa cũng được, cũng còn hơn cảnh "Chó chui gầm chạn" ra vào cùng một nhà với mấy ông đầu gấu. Nhưng tổng cộng, cả trợ cấp thương tật còn chẳng đủ ăn, nói chi đến chuyện đất với nhà. Chờ được phân phối ư? Hãy đợi đấy! Mới chuyển ngành ra được bố trí việc làm đã là may lắm rồi. Vả lại dù có chui ra, chui vào "gầm chạn" cũng còn hơn khối người phải nằm trên bàn làm việc ở cơ quan. Hoàn cảnh Huy như thế, Thắng bo bo một mình sao đành. Cuối cùng Thắng phải thuyết phục: "Làm ăn cũng phải có đầu óc lãng mạn một tí chứ. Cứ một với một là hai chỉ có ăn cháo thôi. Nhưng nếu mày không dám thì tao ưu đãi cho điều kiện thế này. Cứ mua đi, nếu sang đó "thắng" thì mày hưởng cả. Rủi mà "bại" thì tao sẽ "bù" chênh lệch cho mày". Chỉ với điều kiện như thế, Huy mới dám "liều". Đã không "chơi" thì thôi, mà "chơi" phải "chơi" cho độc đáo khác lạ và hấp dẫn - đó là phương châm của Thắng. Suốt cả hai tháng hè, Huy đi lùng được vài chục chuỗi hạt trai mà Thắng cũng không vừa ý. Cuối cùng Thắng phải trực tiếp mó tay vào, mua gộp hai chuỗi, đem đến nhà một nghệ nhân, đặt ông sửa chữa, gia công lại thành một chuỗi kép. Khoá để tháo ra, mắc vào cũng phải được khảm bạc với những đường hoa văn cầu kỳ. "Tất cả phải được toát lên như một tác phẩm nghệ thuật". Tiền đâu ra? Tiền đâu ra ư? Phải, điều rụt rè của Huy không phải là không có cơ sở. Những chiếc quần bò, áo phông với những đồng hồ Citizen mười hai hạt, chỉ hôm trước hôm sau là giải quyết xong. Còn chuỗi hạt trai của Huy và chiếc bludông da báo của Thắng, ai được ngó qua cũng lắc đầu https://thuviensach.vn lè lưỡi. Một thiếu nữ Hải quan mới ra trường mở vali của Thắng ra kiểm tra, đã giật nẩy mình khi trông thấy những lốt vằn vện và những đốm sau trên chiếc áo da. Đến khi Thắng cười và giải thích để cô ta yên tâm rồi thì bàn tay mềm mại, trắng như ngọc của cô cứ vuốt ve một cách âu yếm như vuốt trên lưng một con mãnh thú đã được thuần dưỡng. Quý thì quý thật, đẹp và độc đáo có một không hai. Nhưng vấn đề "đầu tiên", cốt tử nhất để thích được là "tiền đâu" thì họ đều nhún vai, lắc đầu. Mà chuyện đem bán thì có công khai được đâu. Đối với bạn, phải giữ kín một trăm phần trăm đã đành, còn đối với người Việt Nam, cùng cảnh ngộ, cùng khát vọng mà cũng phải bí mật như hoạt động tình báo. Nhiều chuyện chẳng đâu vào đâu cũng hành hạ, tra tấn nhau đến buốt đầu. Chỉ sắc bén, thông minh thôi ư, cũng chưa đủ để kiếm được đồng tiền, dù là đồng tiền ở xứ sở Thắng đã từng coi và mơ ước như thiên đường. Đồng tiền kiếm được nhiều khi còn phụ thuộc vào vận may nữa. Nhưng có được dịp may là quý lắm nhưng vẫn chưa đủ, còn phải có cái duyên, cái duyên của người biết chinh phục, làm cho giới khác say mê nữa. Giá như hôm đó Thắng không về kịp, chắc chắn chuỗi hạt trai của Huy sẽ phải quay về, làm đồ trang sức không thích hợp cho "mẹ sề", vợ Thắng ở nhà và chiếc bludông da báo của Thắng cũng sẽ phải "cưa đôi" như lời cam kết lần thứ hai, nếu chuỗi hạt trai không giải quyết được. Nhưng trong cái rủi cũng có cái may. Hôm đó, tiết học cuối cùng nghỉ, sau giờ giải lao, nhóm của Huy được ra về. Anh lang thang dạo quanh các cửa hàng hy vọng mua sắm được cái xe đạp hay một thứ đồ điện. Hàng hoá dường như mỗi ngày một khan hiếm. Đặc biệt những thứ Việt Nam cần rất khó mua. Anh em ở đấy vẫn thường gọi đùa những chuyến săn lùng hàng hoá là "Đi hoạt động cách mạng". Huy hết chuyển từ xe buýt xuống tầu điện ngầm lại ngồi lên chuyển qua xe điện bánh hơi. Từ trung tâm bách hoá này đi tắt qua mấy phố đến các cửa hàng đồ điện chuyên dùng rồi lại hăm hở lên xe đến trung tâm bách hoá khác. Huy đang ngán ngẩm vì đi suốt nửa ngày không thu được kết quả gì, bất chợt nghe tiếng gọi giật giọng: - Này, anh bạn trẻ! Lại đây! Lại đây!... https://thuviensach.vn Giọng của người miền núi, phía nam, nói tiếng phổ thông còn lơ lớ nhưng rất dịu ngọt, ấm áp. Huy quay lại. Một cặp vợ chồng (chắc vậy), quãng ba mươi ngồi trên chiếc ghế băng dài, trước cửa một trung tâm bách hoá lớn. Người đàn ông đậm đà với hàng ria mép đen nhánh, chiếc mũi diều hâu cao và nhọn hơi quặp xuống, đôi mắt đen hoang dại. Người đàn bà tóc đen, mắt đen, da cũng hơi ngăm ngăm đen nhưng tỏ ra linh lợi sắc sảo dưới nếp khăn sặc sỡ kiểu dân tộc, trùm hờ trên mái tóc. - Mày có gì bán không? - Huy quay đến, vừa đứng trước mặt thì người chồng từ tốn hỏi. Huy im lặng lắc đầu. - Đừng sợ! Ngồi xuống đây! - Người chồng nắm tay Huy kéo anh ngồi xuống ghế. - Chúng tao vừa thu hoạch nho... Mày hiểu rừng nho ở xứ sở "chúng tao" chứ! Vừa nói, người chồng vừa đưa ngón tay cái ra, làm điệu bộ chứng tỏ cho lời nói của mình. Chúng tao có tiền và cần phải tiêu. - Rất tiếc là tôi không có gì để bán cả. Huy thành thực đáp. - Ê, mày nói dối! Chúng tao cần mua thật mà. Cái gì chúng tao cũng mua. Mày cứ mở cặp ra đưa chúng tao xem. Người vợ hăng hái nói thêm. - Thế ngọc trai, các người có thích không? Huy chợt nhớ ra. - Ngọc trai là gì nhỉ? Người chồng quay sang hỏi vợ. - Tốt nhất là mày cứ đưa chúng tao xem. Đừng sợ. Người vợ tỏ ra khôn ngoan hơn. - Ngọc trai là gì mà không biết làm sao mà mua được! Thế các người đã vào các bảo tàng tranh ở thành phố này chưa? Huy chợt nhớ ra xuất xứ của vấn đề Thắng đã bày cho mình. Ngọc trai là đồ trang sức quý như vàng và bạch kim ấy! Nó được kết thành một chiếc vòng, đeo trên cổ phụ nữ. Hai người cùng trố mắt ra nghe những lời giải thích của Huy. Chợt người đàn bà reo lên. https://thuviensach.vn - Tao hiểu rồi. Nó là sinh vật ở dưới biển. Người ta vớt lên. ở ruột nó có những viên ngọc... ồ, cái đó quý lắm. - Đúng! Quý lắm! Chỉ dùng cho các nữ quý tộc thời xưa. Huy nói chen vào. - Đâu, mày đưa ra đây! Chúng tao mua. Chúng tao có tiền. Định mua ôtô nhưng nhà đã có hai chiếc rồi. Người chồng giục cuống quýt. - Nhưng tao không mang theo người. Tao để ở nhà. Để ở ký túc xá cơ. - Có xa không? Người vợ đắn đo hỏi. - Xuống xe điện ngầm chừng mười lăm phút. Rồi chuyển qua ôtô buýt đi nửa giờ nữa. - Thế thì đi! Người chồng quả quyết. Nhưng đi tắc-xi cho nhanh. Huy đang ngần ngừ không biết có nên đưa họ về chỗ mình ở không thì người chồng nói tiếp: - Chúng tao trả tiền tắc-xi, mày đừng lo. Hai mươi phút sau, cả ba đã có mặt ở ký túc xá, trong phòng ở của Huy. May quá, ông bạn Tây ở cùng phòng không có nhà. Huy lịch sự mời hai vợ chồng cởi áo khoác ngoài treo vào móc. Rồi anh mở tủ lấy vali quần áo của mình ra. Người vợ chăm chú theo dõi, chị ta ngạc nhiên thấy Huy rút ra một chiếc hộp mầu trắng ngà từ túi một chiếc quần có vẻ cũ kỹ. Huy mở hộp, một chuỗi hạt trắng muốt hiện ra trước những đôi mắt đen hoang dại của những người miền núi giầu có. - Ôi đẹp quá! Thật là tuyệt vời. Người vợ thốt lên. Người chồng dùng những ngón tay nâu rám, tròn trịa và cứng cáp cầm chuỗi hạt đưa lên ngang mặt ngắm nghía. Rồi anh ta mở khoá, mắc vào cổ vợ. Những viên ngọc trai mát rượi quấn quanh chiếc cổ tròn, nâu nâu của người phụ nữ. Chị ta hơi lim dim cặp mắt đen ra chiều sung sướng lắm. Rồi chị chạy bổ lại bên chiếc gương lớn, đối diện với chỗ treo quần áo khoác. Hết nhìn thẳng, lại nhìn nghiêng không giấu được vẻ sung sướng đến ngây ngất. Người chồng tiến lại gần, không ngắm chị ta trực tiếp mà lại nhìn hình dáng vợ ở trong gương. https://thuviensach.vn - Giá bao nhiêu? Người vợ lên tiếng khi cả hai trở lại ngồi xuống chiếc giường đệm lò xo mút của Huy. - Bốn ngàn! Huy đáp gọn lỏn. - Đắt thế! Hai hoặc cùng lắm là ba được không? Người vợ mặc cả một cách rụt rè. - Có thể thấp hơn một chút, nhưng không thể ít hơn ba ngàn rưỡi được. Huy tỏ vẻ kiên quyết. - Ba ngàn rưỡi! Mày biết một chiếc ôtô chỉ có tám ngàn thôi không. Bằng nửa chiếc ôtô cơ à? Người vợ bắt đầu lý sự. - Ôtô là cái gì? Cái này còn quý hơn ôtô ấy chứ! Huy không biết lý giải thế nào cho người vợ hiểu. Trong khi đó, người chồng vẫn im lặng. Khuôn mặt tròn của anh ta với cái mũi mỏ diều như tạc bằng một thứ gỗ nâu rắn chắc. Anh ta đang suy nghĩ rất lung về một khía cạnh khác. - Thế nào? Ta mua chứ? Người vợ không nhìn chồng, nắm lấy một cánh tay anh ta có vẻ như thúc giục. - Nhưng làm thế nào để biết được là hạt trai thật hay là giả? Bấy giờ, người chồng mới thốt lên điều băn khoăn của mình. Thế mới biết, đàn ông bề ngoài trông có vẻ ngờ nghệch, nhưng suy nghĩ bao giờ cũng có phần chín chắn hơn. - Tao bảo đảm thật một trăm phần trăm. Huy nài nỉ. Mày không tin tao hay sao? - Tao tin mày! Nhưng cái này có phải tự tay mày làm ra đâu? Mày hiểu chứ? Nhỡ trước đó người ta đã lừa mày mà đến lúc này mày vẫn chưa biết thì sao? - Người đàn ông đưa ra lý lẽ của mình. Lý lẽ đơn giản nhất nhưng Huy không biết làm cách nào để chứng minh là mình đúng được. - Bây giờ thế này! Thấy Huy im lặng, người đàn ông đưa một giải pháp. Nếu mày đồng ý, chúng tao đưa trước cho mày một nửa tiền cùng với giấy tờ của vợ tao. Còn chúng tao cầm chuỗi hạt của mày. Chúng tao sẽ đi thử. https://thuviensach.vn Nếu đúng là của thật chúng tao sẽ trả nốt một nửa số tiền còn lại và lấy lại giấy tờ. Nếu là của giả, mày phải hoàn lại tiền cùng giấy tờ cho chúng tao. Huy suy nghĩ một lát, anh thấy không được. Không phải anh không tin vợ chồng người dân tộc phương nam kia. Huy biết họ là những người rất giàu có, trung thực. Nhưng trong quá trình đi thử, nhỡ xảy ra trục trặc ở một khâu nào đó thì rất gay go. Anh trả lời. - Không được? ở chỗ thử, người ta sẽ hỏi mày lấy chuỗi hạt này ở đâu? Lúc đó sẽ rất khó khăn cho tao. Mày hiểu chứ, luật pháp ở đây cấm người nước ngoài không được bán bất cứ một thứ gì. - Nếu vậy chúng tao đành chịu thôi! Đối với chúng tao một số tiền lớn như thế cũng chưa phải là cái gì. Cái mà chúng tao không yên tâm là nỗi thấp thỏm thật giả cứ lơ lửng ở trong đầu. Đó là điều chúng tao không chịu được... Thôi, chúng ta đành tạm biệt nhau vậy. Người chồng đã đứng lên, chìa bàn tay nặng chịch trước mặt Huy. Người vợ như còn chút dùng dằng, luyến tiếc. Huy đành chết lặng, luyến tiếc cơ hội mà hai năm còn lại chắc sẽ không lặp lại. Giữa lúc đó, bên ngoài có tiếng gõ cửa. Tất cả im lặng. Tiếng gõ cửa lại rộ lên, ba tiếng một. Mặt Huy chợt rạng lên, anh vội ra vặn ổ khoá. Thắng xuất hiện đột ngột trước khung cửa. Huy giới thiệu bạn mình với vợ chồng người khách mới quen. Sau khi nghe trình bày phương án của người chồng, cũng như Huy, Thắng thấy lợi ít mà phiền toái chắc chắn sẽ nhiều. Mà cơ hội gặp được người có tiền lại "máu" mua như thế này không phải lúc nào cũng có. Nhưng cái chính là phải làm sao cho họ tin. Phải, đúng thế! Cũng như mình, họ chẳng dại gì lại đi ném tiền vào lửa để sưởi ấm một lúc. Trong đầu Thắng thoáng một phản xạ rất nhanh, khuôn mặt rộng với cái hàm vuông của anh trở nên linh hoạt vui vẻ hẳn ra. Nhìn trên mặt bàn, không thấy có chè nước gì, Thắng tươi cười bảo: - Anh chị đi đâu mà vội! Hãy uống trà với chúng tôi đã. Rồi đâu sẽ vào đó cả mà - Rồi anh quay lại bảo nhỏ Huy bằng tiếng Việt - Mày hãy chạy nhanh ra cửa hàng ở đầu phố, mua một chuỗi trai giả về đây. Nhớ càng nhanh, càng tốt. Thấy Huy vớ áo khoác mở cửa bước ra, người chồng ngạc nhiên hỏi: https://thuviensach.vn - Mày đi đâu đấy! - Yên tâm! Hắn ra cửa hàng mười lăm phút thôi. Chúng ta hãy ngồi uống trà và chờ hắn. Tao sẽ chứng minh cho mày hiểu thế nào là của thật, thế nào là của rởm. Ba người ngồi vào bàn trà. Người đàn ông mở hộp thuốc lá bằng bạc chạm mời Thắng. Anh cảm ơn và từ chối vì không nghiện. Đúng mười lăm phút sau, Huy thở hổn hển bước vào. Thắng đưa cho Huy một cốc chè đường còn bốc khói. Rồi anh quay về người chồng hỏi: - Anh không tin là ngọc trai thật chứ? Thắng đổi giọng nghiêm trang dùng từ anh, chứ không dùng từ mày suồng sã như lúc đầu. - Không phải mình tao, mà ai trong trường hợp như thế này cũng phải đặt câu hỏi nghi ngờ! Anh ta tỏ ra là người biết lý sự. - Không sao cả! Điều đó là đúng và tốt nữa. Bây giờ tôi sẽ chứng minh cho anh rõ thế nào là thật, thế nào là giả. Anh đồng ý chứ? Còn chuyện anh mua hay không, cái đó không quan trọng. Thắng chậm rãi nói tiếp. - Được, mày cứ chứng minh đi. Nếu chúng tao tin là chúng tao mua ngay. - Huy, mở tủ chọn lấy con dao găm lại đây! Thắng chợt quay về phía Huy như ra lệnh. - Dao găm để làm gì? Người chồng ngạc nhiên và bối rối. - Không sao! Còn anh tháo chiếc nhẫn vàng đang đeo ở ngón tay giữa ra. Thấy người chồng ngần ngừ, Thắng giục. Anh cứ tháo ra, đặt trên bàn. Huy mở tủ đem ra đưa cho Thắng một con dao nhọn bằng thép không rỉ sáng loáng. Người phụ nữ mặt tái mét áp sát vào chồng. Còn người đàn ông ngồi im như phỗng. - Sao các người lại sợ! Chúng tôi có phải là kẻ cướp đâu. Bây giờ chúng tôi sẽ chứng minh cho anh chị rõ. Thắng vừa cười vừa nói để trấn an cho hai vợ chồng và giải đáp cả sự nghi ngờ của Huy. Đây là chiếc nhẫn vàng. Đúng không? Anh cầm chiếc nhẫn to bản, dầy cộp mà người đàn ông tháo ra đặt trên bàn lên. Mỗi cái đều có thuộc tính của nó, thuộc tính càng đặc https://thuviensach.vn biệt càng quý. Cái nhẫn này có thể bỏ vào lửa được không? Được, vì nó là vàng. Ngọn lửa là cái để thử cho ta biết vàng thật hay vàng giả. Đúng chưa? Mọi người đều ồ lên nhất trí. Thế còn bây giờ, cái gì sẽ là vật thử để phân biệt ngọc trai thật hai giả? Xin mời các bạn hãy xem đây! Tôi không phải là nhà ảo thuật đâu nhé! Nói tới đó, Thắng vớ lấy con dao. Anh dùng lưỡi dao bén ngọt gọt một vệt vào cạnh bàn. Cạnh bàn để lại một vết sẹo, anh gọt thêm một đường nữa, vết sẹo thứ hai nổi lên. - Các bạn thấy chưa? Bây giờ có thể nào xoá được vết sẹo bên cạnh bàn được không? Tất nhiên là không rồi. Vì thuộc tính của bàn là làm bằng gỗ. Còn bây giờ, Huy đưa vòng ngọc trai thật ra đây! Anh cầm lấy chuỗi ngọc từ tay Huy, anh chọn một hạt to nhất, sáng nhất, sáng bóng. Anh đặt xuống mặt bàn, dùng lưỡi dao bào một lớp, rồi hai lớp trên mặt viên ngọc. Một lớp mùn óng ánh rơi ra. Nhưng viên ngọc lại lành lại ngay, óng ánh như cũ, không hề để lại một vết sẹo nào. - Các bạn đã xem rõ cả chưa? Viên ngọc trai này do một chất men từ con trai tiết ra, phải vài chục năm mới tạo ra hạt ngọc thế này. Phẩm chất của hạt ngọc là óng ánh trắng, lớp nào cũng như lớp nào, do vậy không để lại dấu tích gì khi vết dao cà vào. Xin mời các bạn xem tiếp. Thắng lại chọn một viên tiếp theo. Anh lặp lại các động tác ban đầu. Lưỡi dao bào ra những lớp mùn, những viên ngọc không hề để lại một tí vết, lại sáng bóng lên. - Huy đưa tiếp chuỗi hạt giả mới mua ở hiệu về ra đây! Thắng ra lệnh tiếp cho Huy. Lần này, thay cho chuỗi ngọc thật là chuỗi hạt công nghiệp giả ngọc trai Thắng cầm trên tay. Bây giờ xin các bạn hãy xem đây! Anh lại dùng dao gọt vào các viên hạt trai giả. Lưỡi dao gọt tới đâu, vết sẹo để lại trên các hạt giả tới đó không cách gì có thể xoá đi được. Sau mỗi thao tác, Thắng lại dừng lại để giải thích trình bày. Sự tự tin, khúc triết, rõ ràng của anh đã hoàn toàn chinh phục được cả hai vợ chồng người khách lạ. https://thuviensach.vn - Bây giờ tuỳ các bạn. Thắng nói tiếp. Các bạn thấy thích thì mua, không thích, coi như được thêm một bài học mà không mất tiền. Cũng bổ ích thôi. - Mua chứ! Chúng tao đã hoàn toàn tin rồi. Nhưng giá độ ba ngàn thì tốt. Bây giờ người đàn ông mới lộ nốt cái đuôi thứ hai. Sự cẩn thận, cân nhắc thường đi đôi với tính so kè, hà tiện. Huy đã muốn bán ngay, đưa mắt ra hiệu cho Thắng. Nhưng anh thấy đồng ý ngay chưa chắc đã phải là thượng sách. Biết đâu, có thể tạo ra mối nghi ngờ này khác. - Tôi đã nói ba ngàn rưỡi là ba ngàn rưỡi! Cái gì quý cũng đắt. Chỉ có cái gì tầm thường mới rẻ thôi. Còn nếu ngài (Thắng lại pha trò, đổi giọng xưng hô) thấy tiếc tiền, ngài có thể mua cho vợ chuỗi hạt giả như bạn tôi vừa mua ngoài cửa hiệu đây. Giá chỉ có năm rúp thôi, thưa ngài. Câu nói đùa của Thắng làm cho người đàn ông đỏ mặt. Bàn tay to, nặng của anh thò vào túi áo ngực rút ra một chiếc ví căng phồng. Bên trong toàn tiền một trăm mới cứng. Để chắc ăn hơn, Thắng ngăn bàn tay cầm một xấp tiền của anh ta lại. Anh hướng về người vợ, vừa cười vừa bảo: - Hai chuỗi hạt, giữa cái thật và cái giả, chị đeo chuỗi nào, người ngoài sao mà biết được. Nhưng chị có biết vì sao chuỗi ngọc thật lại đắt thế không? Nó quý đã đành rồi. Mà theo như tôi biết, người châu Phi quan niệm rằng, dùng của thật thì hạnh phúc hơn, còn dùng của giả, của nhân tạo, hay gặp rủi ro, bất hạnh lắm! - Đúng! Đúng! Phong tục chúng tôi đúng như thế đấy. Người vợ vội vã xác nhận. - Tiện đây, tôi cũng nói thêm, ngọc trai của Nhật Bản hiện bán ở cửa hàng kim hoàn của các bạn cũng vào loại đẹp tuyệt trần. Giá cũng chỉ gấp đôi chuỗi của chúng tôi thôi. Nhưng các bạn nhớ cho rằng, đó chưa phải là ngọc tự nhiên một trăm phần trăm đâu. Người Nhật, mọi cái đều được công nghiệp hoá một cách cao độ. Những con trai được nuôi trong bể kính, được cấy sẵn từ một đến ba hạt cát. Rồi từ đó tạo ra ngọc trai. Hạt trai đó mới là hạt tự nhiên năm mươi phần trăm thôi. Còn lại là nhân tạo. Mà như các bạn biết, đeo chuỗi hạt ấy, người ta dễ dàng nằm giữa sự hạnh phúc và rủi ro. https://thuviensach.vn Huy cũng không rõ Thắng biết những chuyện đại loại như thế từ bao giờ. Nhưng sao lúc này anh thuyết trình hay đến thế, nghe cứ êm như ru bởi một thứ duyên kể chuyện rất lạ lùng. Đôi mắt đen của người phụ nữ cứ mở tròn ra, không chớp. - Này đây! Đúng ba ngàn năm trăm đồng. Người đàn ông vừa đếm vừa đặt từng đồng một trăm qua bàn tay dày dặn nặng chịch lên mặt bàn. Thắng không đếm lại. Anh vơ cả đống tiền trao cho Huy, đồng thời bớt lại hai tờ. Anh cầm hai đồng tiền mới còn thơm tho mùi giấy và mực in trao vào tay người vợ. - Hôm nay, người hạnh phúc nhất không phải là chúng tôi mà chính là chị đấy. Người phụ nữ cảm động, nắm hờ hai đồng tiền từ tay Thắng. Anh muốn đặt một chiếc hôn lên đôi má bầu bĩnh, rám vân của chị ta. Nhưng chợt nhớ, phong tục của họ đối với phụ nữ còn có điều khắt khe hơn ở Việt Nam, đã khiến anh kịp dừng lại. - Giá ông không về kịp hôm nay, mọi việc hỏng hết. Sau khi đã tiễn vợ chồng người dân tộc thiểu số lên xe tắc-xi, Huy quay ra nói với Thắng đầy vẻ hàm ơn. - Khổ quá, chỉ tại đất nước mình quá nghèo thôi. Chứ vợ tao, với vợ mày, chúng nó tội tình gì mà không được dùng những đồ trang sức ấy. Ba ngàn ba rúp cơ? Cũng là to đấy! Nhưng biết đâu mình gánh vàng đi đổ sông Ngô như các cụ thường nói không biết chừng. Tiền đâu ra? Tiền đâu ra ư? Tháo vát, thông minh kiên trì đeo đuổi và cả có duyên nữa, những phẩm chất ấy đã đủ để kiếm được tiền chưa? Không ai có thể trả lời cặn kẽ được. Chỉ biết ở Thắng, nếu thiếu đi sự quyết đoán nhanh nhạy trong một khoảng khắc nhanh như tia chớp hay thiếu đi sự dũng cảm vô song, chắc chắn những đồng tiền đã trượt khỏi tay anh. Mùa đông năm ấy, mùa đông sau khi Thắng sang trả phép đến muộn hơn mọi năm. Thời tiết ẩm và oi bức một cách lạ lùng. Lớp tuyết rơi xuống hồi đêm sáng ra đã bị tan biến ngay. Tan học, Thắng khoác chiếc bludông da báo được nguỵ trang bằng chiếc vỏ áo Natô bên ngoài, lượn lờ quanh các tụ https://thuviensach.vn điểm, nơi tập trung những tay anh chị chuyên phe phẩy buôn bán hàng nước ngoài trước cửa các cửa hàng bách hoá lớn. Đã có một vài khách sờ đến, nhưng họ đều rụt tay và nhún vai vì biết đó là thứ quý hoá, có một không hai. Họ chỉ có đủ tiền gạ mua chiếc Natô khoác bên ngoài. https://thuviensach.vn Phần 6 Nhưng Thắng không hề sốt ruột. Bản chất "lỳ" được hun đúc từ thuở lọt lòng khiến Thắng luôn giữ được vẻ bình thảm, tự chủ. Trong lúc đó, Huy lại rất hoang mang, dao động, đắt rẻ gì cũng muốn tống táng đi cho nhanh. Đến giữa mùa đông, thời tiết trở nên rét đậm. Tuyết trút xuống ào ào suốt mấy ngày đêm. Tuyết phủ dầy trên mặt đất, trên các mái nhà lô nhô cao thấp như được lợp thêm một lớp rạ trắng tinh. Được vài hôm, vòm trời lại vút lên xanh thẫm và chan hoà ánh nắng, vào giữa trưa, gay gắt như mùa hè. Đó mới thực sự là những ngày rét buốt nhất. Chiếc bludông da báo toả hơi ấm nồng nàn trước ngực, trên vai và khắp phần trên cơ thể Thắng. Chỉ có đôi chân không loại giầy nào có thể chống được lạnh. Những ngón chân cứng đỏ, nhức buốt, dính chặt vào nhau như những con cá mối ướp trong đá. Những ngày này, ngồi trong phòng hay dạo chơi ngoài hành lang, sau những lớp cửa kính đóng kín, tận hưởng hơi ấm của ánh nắng mặt trời thì thú vị biết bao. Thích nhất là được nằm ườn trên đệm, vứt bộ quần áo, kéo rèm che cửa sổ ra, để những tia nắng châm chích trên da thịt lâng lâng, dễ chịu lạ kỳ. Còn thích hơn cả lúc được phơi mình trên bãi biển giữa mùa hè. Thắng hiểu, đây là cơ hội tốt nhất để anh giải quyết chiếc bludông da báo của mình. Chiếc áo đang đem lại hơi ấm nồng nàn cho anh giữa những ngày rét đại hàn ở xứ sở của băng tuyết. Thế là với chiếc túi khoác vai, anh lại nhào đi. Hôm đó, sau một chiều lang thang, hai chân đã tê buốt và mỏi nhừ, Thắng vừa tụt từ xe buýt để về ký túc xá thì bị một bàn tay nắm lấy quai đeo chiếc túi đem theo. Với phản xạ tự nhiên, Thắng quay lại: một người Âu vâm váp đứng chếch trước mặt anh. Khuôn mặt rộng gân guốc với cặp mắt hơi lồi dưới hàng mi dài và mảnh cùng chiếc mũ lưỡi trai đội https://thuviensach.vn sụp xuống ngang lông mày khiến Thắng rất khó đoán tuổi. Trời rất lạnh mà người đó chỉ khoác phong phanh chiếc áo măng tô bằng da ngoại đen bóng, chiếc khăn phula cũng chỉ vắt qua cổ để lộ những mảng áo sơ mi ca rô xanh đỏ, loại vải bông dày và thô. - ở mày có gì bán không? Gã vừa đảo cặp mắt hơi lồi nhìn xung quanh vừa để chào hỏi. - Đồng hồ, quần bò, ghi âm catsét có không? Hay bất cứ cái gì cũng được, tao mua tất. Gã hỏi dồn dập. - Anh muốn mua những thứ đó à? Thắng ném ra một câu thăm dò - Tất nhiên! Có gì, bao nhiêu tao cũng mua hết. Rồi như để chứng minh cho lời nói của mình, gã thò bàn tay thô với những ngón to và xương xẩu vào túi ngực chiếc măng tô da, lôi ra một xấp tiền rất dày. Cá chìm giăng bẫy chăng? Thắng thoáng nghĩ. Gần đây, những người Việt Nam thường kháo nhau là công an bắt đầu cải trang làm những tay buôn ở tỉnh lẻ về ăn hàng. Hãy cẩn thận kẻo dễ quay ngang giữa chừng. Thắng đưa cặp mắt sắc cảnh giác đảo quanh. Mình chưa bộc lộ điều gì. Nhưng đứng đây, giữa bến tàu, bến xe thật không tiện. Nghĩ thế, anh vội kéo gã đàn ông ra một góc vắng. Chỗ đó có những chiếc ghế băng sơn trắng trước một vườn hoa nhỏ có đài phun nước. Hai người ngồi xuống, Thắng còn cẩn thận ngó xung quanh một lần nữa. Không thấy có ai ở gần hoặc hướng sự chú ý đến hai người khiến Thắng phần nào yên tâm. - Mày có thích đồ lông thú không? Thắng hỏi. - Đâu! Đưa ra coi! Gã vồ vập. - Hãy nhìn đi! Thắng kéo khoá chiếc Natô, khoảng da báo với những đốm sao đen nhánh ở trước ngực Thắng lộ ra, đập vào mắt khiến gã hơi giật nẩy mình lên - Cái gì thế này? Gã hỏi. - Bludông da thú. Da báo gấm và báo hoa đấy! Thắng hồi hộp giải thích. Hàng của Pháp, có mác ở dưới cổ. Rất quý đấy! Bàn tay thô với những ngón to và xương xẩu lướt nhẹ trên lớp lông vằn vện và có những đốm sao một cách rụt rè, có phần kinh ngạc. https://thuviensach.vn - Độ bao nhiêu? - Một lát sau gã mới hỏi. - Trên mười ngàn. Thắng đáp. - Sao đắt thế? - Bằng tiền một chiếc xe trung bình có gì mà đắt. Thắng đã lấy lại được bình tĩnh, xổ ra một bài toán thuyết phục. Mày có biết thế giới này một phút cho ra đường bao nhiêu chiếc xe hơi không? Còn loài báo, thế giới này còn được bao nhiêu con. Và một con phải bao nhiêu năm mới lớn để lột da may áo được? Mà chiếc bludông này phải hai tấm da mới may nổi. - Tao hiểu chứ!... Nhưng tao muốn biết chính xác là bao nhiêu? Đúng mười ngàn có được không? - Nếu mày có tiền và thực sự thích mua thì đúng mười ngàn, không kém một xu. Thắng ra bộ dễ dãi. - Được! Nhưng trong túi tao hiện chỉ có sáu ngàn thôi! Tao sẽ dành riêng cho mày, khi nào chạy đủ tiền rồi lấy cũng được. - Không lâu đâu! Chỉ tối nay là tao có! Bạn tao ở cùng khách sạn nó đem đi rất nhiều. Nhưng biết tìm mày ở đâu? - Mày cho tao địa chỉ, tối tao đem áo đến. - Để tao đến chỗ mày thuận lợi hơn. Khách sạn thường có công an trực, họ dễ để ý và phát hiện lắm! - Được, tuỳ mày! Địa chỉ của tao đây! Thắng đưa cho gã một miếng giấy cứng đã ghi sẵn địa chỉ ký túc xá của mình. Mày cứ đưa địa chỉ này cho lái xe tắc-xi. Họ sẽ đưa mày đến nơi. Nhưng độ mấy giờ mày có mặt để tao xuống đón. - Được! Độ bẩy giờ... à, không, phải tám giờ mới tới được. Nhỡ bạn tao đi vắng, tao phải chờ lấy tiền. - Không sao. Bẩy, tám hay chín đều được. Tao sẽ đợi mày. Khoảng tám giờ, trời đã nhá nhem tối, gã xuất hiện, vẫn ăn vận như hồi chiều. Thắng đưa hắn theo thang máy lên tầng bẩy rồi dẫn vào phòng của mình. Thấy Thắng có khách lạ, anh bạn sinh viên Tây cũng biết ý đã bỏ ra ngoài. Sau khi tỏ ý cảm ơn, Thắng chốt cửa lại. https://thuviensach.vn - Thế nào, đủ tiền rồi chứ? Thắng hỏi. - Tất nhiên. Gã vỗ vào ngực áo. Nào đưa áo ra đây! Thắng mở tủ. Chiếc áo bludông da báo đã được anh bỏ gọn vào một chiếc xắc du lịch. - Cởi áo khoác ra! Hãy mặc thử và xem cho thật cẩn thận! Thích thì hãy mua. Không thích cũng chẳng sao. Thắng tỏ ra làm cao một chút. - Được! Gã đáp gọn lỏn. Rồi cởi áo măng tô da, cẩn thận vắt lên thành giường. Cái tấm lưng gã tròn và to như cánh tủ. Nhưng được cái bludông may theo kiểu thụng nên gã vận vào cũng rất vừa. Hai tay cử động vẫn thoải mái. Thắng kéo gã lại chỗ đặt gương. Gã ngắm nghía một lát rồi giơ tay, nhăn mặt mồm gừ lên một tiếng làm điệu bộ pha trò như một con thú. - Thế nào? Không chê gì chứ? Thắng hỏi câu sau cùng. - Tuyệt! Tuyệt vời! Hắn cởi áo trao lại cho Thắng. Sau đó hắn khoác chiếc măngtô da đen bóng của mình. Rồi từ bàn tay to xương, thô thiển của gã có vẻ rất thận trọng, từ từ rút ra một gói tiền được bọc trong túi nilông có chun nịt bên ngoài rất cẩn thận, gọn ghẽ. Gã đếm rất từ tốn từng tờ một trăm đặt trên mặt bàn. Gói tiền vừa chẵn mười ngàn. Thắng đã định vơ lấy, gã vội chặn lại. Thắng tưởng hắn muốn bớt chút ít hoặc không mua nữa. Nhưng không, đôi bàn tay to xương thô thiển của gã đã gói gọn chỗ tiền lại, nịt chun vào như cũ. Thắng đứng bên, lặng lẽ theo dõi từng cử chỉ của hắn. - Mày đã chứng kiến rồi. Đủ đấy nhé! Hắn cầm cục tiền, tay nọ đập vào bàn tay kia. Bây giờ mày mang áo cùng ra bến tắc-xi với tao. Dưới đó mày trao áo, tao trao tiền. - Việc gì phải thế? Thắng vặn lại. - Bọn chúng mày nhỏ người nhưng khôn ranh lắm! Tao trao tiền ở đây. Ra cổng ký túc mày hô lên là tao ăn cắp thì sao? Hắn vừa cười nhăn nhó vừa giải thích. https://thuviensach.vn - Là thằng điên mày mới nẩy ra ý nghĩ đó. Nhưng được, mày muốn thế, tao cũng chiều. Thắng chưa gặp tình huống này bao giờ, nhưng lúc đó, anh chợt thấy mình hăng lên. Thắng xách túi du lịch đi trước, gã theo sau cách chừng hai, ba mét như hai người không quen biết gì nhau. Hơi lạnh từ bãi tuyết bốc lên khiến Thắng rùng mình. Nhưng hơi lạnh cũng làm cho cái đầu Thắng nghĩ lại và tỉnh táo hẳn ra. Lớp tuyết dầy đến mắt cá chân khiến bước chân anh trồi sụt một cách khó khăn. Cái mũ lưỡi trai luôn đội sụp xuống chiếc trán gồ ghề, cặp mắt hơi lồi dưới hàng mi dài hoe vàng bộ dạng rất khó nắm bắt của gã khiến Thắng chột dạ, thấy phải cảnh giác đề phòng. Anh đi chậm lại chờ hắn đến ngang với mình. - Ai bảo mày là chúng tao ranh mãnh. Thắng gay gắt hỏi. - Tao đùa một tí! Xin lỗi. Gã đáp lại đầy vẻ nhũn nhặn. - Chúng tao có đủ khôn ngoan nhưng không bao giờ lừa lọc ai, mày hiểu chứ? - Mày có đi lính trong thời gian chiến tranh không? Hắn không trả lời mà hỏi lại một câu tưởng như chẳng ăn nhập gì với việc mua bán cả. - Tất nhiên! Cuộc chiến tranh của chúng tao là toàn diện. Mỗi một người dân đều là một người lính. - Mày đã giao chiến lần nào chưa? Gã hỏi tiếp. - Vài chục trận, tao cũng không nhớ hết nữa. - Thế mày có sợ không? Gã hỏi tỏ ra ngây thơ như một đứa trẻ. - Nếu sợ đã không còn sống đến ngày hôm nay để đem bán áo da báo cho mày! Thắng đáp mà trong đầu không ngừng suy tính". Hắn hỏi chuyện đó để làm gì nhỉ?" - Tuyệt! Mày là thằng thông minh đấy! Gã khen nịnh. - Không, tao chỉ là một người bình thường thôi. Thắng đáp xong đột ngột dừng lại giữa bãi tuyết mông mênh phủ trắng trên con đường mòn cắt ngang dẫn ra bến tắc-xi. Thắng đặt chiếc túi du lịch có chiếc bludông da báo xuống đất. Một chân xỏ vào quai xách. https://thuviensach.vn - Nào, bây giờ thì đưa tiền đây và nhận áo! Chỗ này chỉ có tao với mày, không còn sợ bị lừa nhé! - Thắng cố nén hồi hộp, rắn rỏi bảo. Hắn thọc tay vào túi áo ngực, ngập ngừng một vài giây rút bọc tiền ra rồi lại nhét vào ngay. - Mày cứ đưa tiễn tao một đoạn nữa. Đến bến tắc-xi tao sẽ trả tiền và nhận áo của mày! ồ bạn thân mến ạ! Tao còn muốn nói chuyện vui với mày thêm chút nữa. Gã vừa nói vừa cười hềnh hệch một cách dễ dãi. - Thôi, đừng ba hoa nữa. Đủ rồi! Thắng vừa thốt lên lời đó thì lại cảm thấy sợ hãi. Bãi tuyết trống trải quá. ánh đèn huỳnh quang từ các góc phố không hắt được vào tới nơi. Bầu trời chỉ một màu trắng đùng đục như sữa loãng. Dưới chân tuyết cũng phản sáng một mầu như vậy. Thắng tự nhủ nếu mình với theo con dao nhọn hoặc chiếc gậy thủ sẵn thì dễ xử thế biết bao. - Mày có biết karate Việt Nam không? Trong nỗi hoang mang lo lắng, tự nhiên Thắng đổi giọng thổ ra một câu. - Không!... Nhưng mày giỏi karate lắm à? Gã hỏi lại. - Không tuyệt vời lắm! Nhưng cũng đủ đánh thắng cả bốn năm người. - Thôi, ta đi tiếp chứ! Tao thấy lạnh rồi - gã giục. - Tao hỏi thật, mày có muốn mua không? Thắng cố gặng lần cuối. - Mua! Mua chứ! Gã cuống quýt. - Thế đưa tiền đây! Tao kiểm tra lại rồi trao áo cho mày! Gã đặt tay lên túi áo ngực, lần mò gì trong đó một cách lúng túng. - Sao? Không muốn mua hả? Hay mày muốn giở trò gì? Thắng vồ lấy chiếc túi du lịch, nhảy lùi xa ra một đoạn. Giờ thì gã đứng đó, thọc hai tay vào túi chìm phía trước bụng của chiếc măng tô da, miệng cười tinh quái một cách khó hiểu. Tiếng cười khiến hắn lộ nguyên hình, làm cho Thắng thêm chột dạ, người anh đã bắt đầu run bắn lên. Không cần so sánh, anh cũng thừa hiểu, sức vóc của hắn khoẻ hơn sức của anh nhiều lần. Nếu hắn nhẩy bổ vào, cho Thắng mấy quả, chắc chắn anh sẽ nằm đo ván trên tuyết. Còn hắn nhẹ nhàng xách chiếc túi du lịch, https://thuviensach.vn mắt xích quan trọng nhất trong khát vọng đổi đời của anh. "Giết mình thì hắn chắc không dám rồi. Nhưng cướp đi chiếc túi thì sợ gì mà hắn không làm". ý nghĩ đó lướt nhanh trong đầu Thắng, anh tính chỉ còn cách vớ lấy cái túi, vừa chạy, vừa kêu cứu hoạ may mới thoát nạn. Nhưng như vậy hèn quá! Vả lại, chuyện sẽ vỡ lở ra, không khác gì "lậy ông con ở bụi này". Nhà trường sẽ trục xuất về và cánh "Việt cộng" bịt miệng cười thầm khoái trá. Hay là vứt chiếc túi du lịch lại, bỏ của chạy lấy người và âm thầm chuốc lấy nỗi đau đớn của sự thất bại. Không, Thắng không phải người dễ dàng từ bỏ khát vọng của mình, nhất là khát vọng anh hằng nung nấu từ thuở ấu thơ, từ lúc học bài tập đọc đầu tiên. Không thằng vô lại kia không thể chiến thắng nổi anh, không thể tước đoạt khát vọng của anh một cách nhẹ nhàng, đơn giản thế được. Quyết tâm tự bảo vệ khiến máu trong người anh như sôi sục lên. Anh quẳng chiếc túi du lịch ra xa và nhảy tới trước mặt gã. Không hiểu lúc đó gã nghĩ gì hoặc chưa kịp suy nghĩ nên gã vẫn chỉ cười cười và hai tay vẫn để trong túi áo khoác. Một lưỡi dao bấm sẽ bật nhanh ra chăng? Lúc đó, đầu óc Thắng như mụ đi, anh chỉ loáng thoáng với ý nghĩ mơ hồ đó như đã từng thấy trong rất nhiều phim vụ án hình sự. Đôi bàn tay thon dài và cứng cáp của anh đột ngột bập vào hai cánh tay gã ở phía dưới nách. Bài học do chính anh bịa ra về karate để dạy một sinh viên châu Phi ở trại hè bên bờ biển Đen ngày nào vụt về. Chân trái hơi giậm mạnh xuống làm trụ, chân phải nhấc lên, đầu gối co gập lại tạo thành một đường thẳng thúc mạnh vào bộ hạ đối phương. Sự việc diễn ra trong chớp mắt. Tên vô lại kêu "ối" lên một tiếng đổ xõng xoài xuống mặt tuyết, suýt kéo cả Thắng ngã theo. Thắng chợt cảm thấy sợ hãi, anh hơi lùi lại, rất muốn vớ chiếc túi du lịch và bỏ chạy. Nhưng rồi anh vẫn đứng đó, nhìn đối thủ của mình đang quằn quại, lăn lộn trên tuyết. Một lúc sau hắn cố gượng bò dậy, người vẫn cong như con tôm, hai tay ôm đáy bụng dưới, lảo đảo như tên say rượu. Hắn đau tức, muốn rên la mà không phát nổi ra tiếng. Từ một góc đường, cách chỗ hai người không xa, chừng hai trăm mét, một chiếc tắc-xi, đèn hiệu nhấp nháy đỗ đợi từ bao giờ. Rồi một tiếng huýt sáo man dại vọng lại từ phía đó, tiếng huýt của những tên vô lại dùng làm https://thuviensach.vn