🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Gió Vĩnh Cửu Ebooks Nhóm Zalo https://thuviensach.vn GIÓ VĨNH CỬU Xécgây Ghêôrơghiêvích Giêmaichixơ Khoa học giả tưởng Nguồn: welcom1985 - vnthuquan Sửa lỗi chính tả: 4DHN e-thuvien.com https://thuviensach.vn MỤC LỤC LỜI GIỚI THIỆU Chương 1 - BUỔI LIÊN HOAN TIỄN BIỆT Chương 2 - CHÚNG TÔI BAY Chương 3 - CON NGƯỜI BÍ ẨN Chương 4 - THEO DẤU VẾT BỌN CƯỚP BIỂN Chương 5 - MỘT BUỔI SÁNG NẮNG ĐẸP Chương 6 - TỪ TRÊN CHÒI QUAN SÁT Chương 7 - VẮT SỮA CÁ VOI Chương 8 - SỰ XÂM LƯỢC Chương 9 - BA TRĂM GIÂY Chương 10 - BẠCH TUỘC THẤY GÌ Chương 11 - THÊTITS Chương 12 - CON GIẾC KHỔNG LỒ Chương 13 - SỰ PHÁ PHÁCH Chương 14 - TUẦN TIỄU TRÊN KHÔNG https://thuviensach.vn Chương 15 - TRUYỆN CỔ TÍCH CỦA KHARITA Chương 16 - MỘT SINH VẬT THAY HÌNH ĐỔI DẠNG PHỨC TẠP Chương 17 - GIÓ HANH GÀO THÉT Chương 18 - TIẾNG GỌI CỦA TỔ TIÊN Chương 19 - TẤM ẢNH CŨ Chương 20 - CUỘC RƯỢT ĐUỔI Chương 21 - HÒN ĐẢO “X” Chương 22 - MỤC ĐÍCH CUỘC SỐNG Chương 23 - HẠNH PHÚC ĐÃ PHẢN BỘI GIÉC Chương 24 - “NGÀY ĐẠI TU” Chương 25 - TRẬN CHIẾN ĐẤU CỦA CÁC TITAN Chương 26 - CON MỰC VĨ ĐẠI Chương 27 - GIÓ VĨNH CỬU Chương 28 - NHỮNG NGƯỜI THÍCH SỐNG NƠI CÔ QUẠNH Chương 29 - BỮA ĂN BÊN ĐÁM LỬA BẬP BÙNG https://thuviensach.vn LỜI GIỚI THIỆU Xécgây Ghêôrơghiêvích Giêmaichixơ là một nhà văn chuyên viết về đề tài biển. “Gió vĩnh cửu” - là tác phẩm khoa học viễn tưởng đầu tiên của ông. Khi đánh giá về cuốn sách này giáo sư I.A.Êphơrêmốp đã viết: “Cuốn truyện khoa học viễn tương “Gió vĩnh cửu” là sự kết hợp giữa đề tài về biển với bức tranh khoa học viễn tưởng trong tương lai. Khác với nhiều truyện khoa học viễn tưởng của các tác giả khác như Giuyn Vécnơ với cuốn “Hai vạn dặm dưới biển”, G.B.Ađamôp với “Bí mật hai đại dương”, A.Beliaép với “Người cá” v. v... “Gió vĩnh cửu” của Giêmaichixơ nói lên không khí lao động tươi vui của những người nghiên cứu và khai thác biển vì lợi ích của xã hội cộng sản. Nơi diễn ra các sự kiện chính là Ấn Độ Dương, trên một hòn đảo nhân tạo nằm giữa vùng nước ấm trong suốt. Sống quanh đảo là những đenphin thông minh, hiểu biết con người. Đenphin làm nhiệm vụ chăn cá voi, bảo vệ cá voi khỏi bị lũ cá mập và cá kình tấn công và giúp con người nghiên cứu biển sâu huyền bí, nơi sinh sống của loài nhuyễn thể khổng lồ. Người đọc không thể không thú vị về tình bạn giữa con người và đenphin, một mối quan hệ giống như của những sinh vật có tri thức. Những miêu tả về việc chăm sóc cá voi, về cuộc đấu tranh với tên kẻ cướp - cá kình Giéc Đen thật là sinh động. Quan hệ tốt đẹp giữa những con người trong xã hội không có giai cấp làm cho các nhân vật trở nên đáng yêu, ngay cả cô gái Biata, nhân vật nữ trong truyện, say mê nghiên cứu các vì sao cũng không đối lập với hai người bạn yêu cô là những nhân viên của trạm đại dương. Biata đến đảo như đi dự hội, cô hết sức vui mừng được gặp lại Trái Đất và biển cả. Truyện của Xécgây Ghêôrơghiêvích Ghêmaichixơ làm cho người đọc có cảm giác như thấy được vùng biển đượm ánh nắng trời, thấy được niềm vui của lao động vất vả, hữu ích trong tương lai trên cơ sở những quan hệ tốt https://thuviensach.vn đẹp với mọi loài vật nói chung, không phải chỉ riêng với đen phin có tri thức. Giáo sư I. A. Êphơrêmốp cho rằng “Gió vĩnh cửu” rõ ràng là một thành công của tác giả và cuốn sách này được xuất bản sẽ là một món quà tốt cho các độc giả trẻ tuổi. https://thuviensach.vn Chương 1 - BUỔI LIÊN HOAN TIỄN BIỆT Thành phố đồ sộ nằm ở phía dưới. Dòng sông Mátxcơva bị những chiếc cầu mảnh dẻ bao lại, uốn khúc nhịp nhàng. Vòm điện Cremli hồng lên trong ánh nắng chiều. Các khu nhà lô nhô, rải rác giữa đám cây cối, giống như quần đảo trên biển xanh. Những tòa nhà chọc trời cổ kính, lạnh lẽo, đơn độc nhô lên như những nhũ đá màu xám. Chúng tôi đứng dưới mái hiên của một trong những tòa nhà như vậy - đó là tòa nhà cũ của trường đại học tổng hợp trên đồi Lênin. Tòa nhà cao, nhiều tầng này không có vẻ lạnh lẽo và cô đơn. Vì rằng nơi đây có sự đăm chiêu rất thông thái của một ông giáo già hơi kỳ quặc với những thói quen và tính cách khó hiểu của mình, nhưng ông thật đáng quý và thân thiết. Không gian trên thành phố trong lành, vì theo quyết định của Xô Viết Mátxcơva máy bay không được phép bay lượn trên bầu trời thành phố vào lúc chiều tối. Chỉ mãi ở xa xa nơi chân trời một chiếc khinh khí cầu màu bạc óng ánh bay qua bay lại, giữ liên lạc giữa Mátxcơva với các thành phố vệ tinh. https://thuviensach.vn Ngay phía dưới chân chúng tôi là dãy nhà của các khoa, tường được quét vôi màu trắng, đầu tường bắt ánh nắng hồng, các sân thể thao, công viên cũ với mạng lưới đường nhỏ có trồng cây hai bên mờ trong bóng chiều. Cùng đứng dưới mái hiên với chúng tôi còn có nhiều sinh viên. Theo truyền thống, mỗi khi kết thúc những ngày học tập, thường tổ chức trẩy hội lên tháp cũ. Ngày mai, một số lớn sẽ tỏa đi khắp các miền Trái đất, thậm chí còn bay lên Mặt trăng. Cùng đứng với chúng tôi có Biata. Biata được phân công bay lên vệ tinh thiên văn lớn nhất. Đó là một hành tinh nhân tạo. Đã gần một năm nay, trên vệ tinh này đang nghiên cứu một mảnh bầu trời, nơi một ngôi sao Cực Mới đang bừng cháy. Biata sung sướng sẽ được đến nơi nguy hiểm nhất, nhưng cô cảm thấy trong lòng xốn xang. Ai nấy đều phảng phất nỗi buồn bã, rất tiếc phải chia tay, nhưng lại cũng muốn mau chóng được đắm mình trong thế giới mới đầy cảm xúc. Tôi và Côxchia gặp may: chúng tôi được cùng nhau đến trạm nghiên cứu sinh vật học “BX - 1009”, một hòn đảo thực sự đang bồng bềnh trên Ấn Độ Dương. Trên đảo là một tổ hợp công nghiệp hoàn chỉnh và một trung tâm khoa học bao quát hết sức rộng rãi nhiều vấn đề sinh vật học. Hai bên đường xích đạo thường có khá nhiều hòn đảo như vậy. Những hòn đảo này nằm trong một vùng làm nghề biển rất náo nhiệt. Cùng với chúng còn có những bãi chăn cá voi và những cánh đồng phù du. Côxchia và Biata đứng cạnh lan can, mắt nhìn xuống dưới, đang nói nhỏ với nhau điều gì đó. Tôi có cảm tưởng như hiểu được điều họ đang nói. Côxchia nhắc Biata nhớ đến cái ngày cách đây hai năm chúng tôi “hoàn toàn bất ngờ” gặp cô trên sân trạm thiên văn. Và nhất định cậu ta không thú nhận rằng cái thú bất ngờ đó đã được chúng tôi bố trí từ trước thật chu tất. Tuy vậy, cũng khó mà đoán được chính xác rằng Côxchia có thể nói điều gì. Hay là cậu ta nói về tôi? Trong thời gian gần đây, Biata hình như cố lảng tránh tôi. Đối với tôi, cô ta thật khó hiểu. Có lần tôi đã nói với cô ta điều đó, nhưng cô lại cho sự chân thật của tôi là những lời tán tụng thô thiển. Quả thật sau khi phân tích hành vi của mình, nếu loại trừ lòng chân thành của mình đi, tôi có thể đồng ý với Biata. Ông tôi thường nói phụ nữ chứa https://thuviensach.vn đầy những điều bí ẩn như vật trầm tích của thời kỳ đồ đá mới (ông tôi là nhà nghiên cứu cổ thực vật học), và ông tôi đã nói rất đúng. Ví dụ như hôm nay đây, khi bước chân lên bậc thềm dẫn vào cổng chính, Biata vịn vào tay tôi. Trong lúc đó, Côxchia cũng chỉ đi cách cô một khoảng như vậy. Thật ra bây giờ cô rủ cậu ta đứng vào một phía, nhưng cái đó phỏng có ý nghĩa gì. Kinh nghiệm của một nhà tâm lý học ở tôi (tất cả đều nhận thấy tôi có những mầm mống của nhà phân tích tâm lý) bảo với tôi rằng: Côxchia ít có khả năng thành công. Kìa, Biata đang đưa mắt tìm tôi trong đám đông đấy. - Ivơ! - cô ta gọi. - Anh làm gì một mình ở đằng ấy đấy? - Mình không hiểu cô ấy ra thế nào cả, - Côxchia nói, khi tôi bước đến gần cậu ta. - Cậu tưởng tượng xem cô ta muốn gánh cả nỗi đau thế giới. Biata mỉm cười lắc đầu: - Hoàn toàn không phải. Đó là những tính toán rất tỉnh táo và những lo lắng hết sức có cơ sở. Và phải công nhận là tôi thật khó hiểu sự nhẹ dạ của anh. Ai mà biết được cái gì sẽ xảy ra khi NÓ bùng cháy. Côxchia nhún vai: - Những ngôi sao Cực Mới đã bùng cháy rất nhiều lần rồi. Và ta đã thấy đấy, chả có gì đặc biệt xảy ra với hành tinh và cả với chúng ta nữa. - Giờ đây chúng ta cũng đã biết được một cái gì đó về những biến đổi trong sinh quyển ngay trong và cả sau khi những ngôi sao Cực Mới bùng cháy. - Nhưng chả có gì khủng khiếp cả. Tất cả những cái đó chỉ là phỏng đoán. - Thế còn cái chết của loài bò sát cổ đại? Còn những đột biến trong động vật và cây cỏ? - Chao ôi loài bò sát khổng lồ đáng thương! Chao ôi, những đột biến trong động vật và cây cỏ! Đó là sự biến đổi kỳ diệu đấy nhé! Có lẽ nào việc chúng ta mọc cánh, có mang cá và mọc thêm một đôi chân nữa, rồi lại biến thành những con ngựa - người có tay thì là không tốt? Khi đó ta di chuyển https://thuviensach.vn sẽ thuận tiện biết chừng nào! Chúng ta sẽ đạt được những kỷ lục như thế nào về các môn chạy và nhảy! Biata bất giác mỉm cười: - Nhưng tôi lại chưa tính cho mình cái viễn cảnh ấy đấy. Lúc này thật ồn ào, náo nhiệt. Nhiều nhóm sinh viên mới xuất hiện. Họ dồn đến chỗ tay vịn. Nhiều giọng nói khoan khoái, tiếng cười và lời chào cứ vang lên. Thành phố bên dưới tối dần. Nhưng trên đường phố và quảng trường vẫn chưa sáng ánh đèn, thành thử sự hài hòa của buổi hoàng hôn vẫn chưa bị phá vỡ. Thoáng nghe tiếng ho quen thuộc trong loa truyền thanh, mọi người lập tức im lặng, quay lại phía màn ảnh gắn liền vào tường ngoài thang máy. Người quay phim giới thiệu khuôn mặt ông giám đốc chiếm toàn màn ảnh. Đôi mắt màu xanh lơ của ông cười nheo lại. Ông hay cười. Con người bí ẩn này chúng tôi chỉ trông thấy trên màn ảnh của trung tâm vô tuyến truyền hình trường tổng hợp, hoặc đôi khi trên các phim tài liệu truyền đi các lục địa. Ông là Íppôlít Ivanôvích Rexpenhin, một trong những chủ tịch Hội sức khỏe và hạnh phúc thế giới. Nhà bác học vẫy tay chào giảng đường vô hình: - Các bạn thân mến! - giọng nói của ông trong trẻo, trẻ trung. - Tôi và những người thân thuộc của tôi xin chúc mừng các bạn nhân dịp nghỉ hè... Người quay phim giới thiệu toàn bộ cái gia đình đông đúc của ông giám đốc đang ngồi xung quanh một chiếc bàn tròn và người máy bưng chiếc khay đựng những chiếc cốc pha lê màu xám nhạt tiến đến. Íppôlít Ivanôvích đứng vịn tay vào mép bàn. -... Trong dịp nghỉ hè, các bạn sẽ nâng cao và củng cố những kiến thức thu lượm được ở mái trường đại học thân yêu của mình, sẽ tìm hiểu kỹ càng hơn về hoạt động của một lĩnh vực khoa học có một nền công nghiệp gắn liền với nó, ở nơi đây sau này các bạn sẽ phải sử dụng tài năng và sức lực của mình. Đã nhiều năm rồi năm nào vào dịp này tôi cũng nói những điều tương tự (ông giám đốc nở một nụ cười cởi mở và các nhân vật ngồi https://thuviensach.vn quanh bàn cũng mỉm cười theo), nhưng các bạn đừng cho rằng đó là do tôi đãng trí, hoặc quên. (Ông nở một nụ cười hóm hỉnh). Hoàn toàn không. Tôi có trách nhiệm dạy các bạn, cung cấp cho các bạn một đôi điều chân lý giản đơn và vô số những nghi vấn để các bạn bác bỏ trong tương lai. Và đây, một trong những chân lý giản đơn... - Ông im lặng chờ đợi. Chúng tôi đồng thanh tiếp lời: - “Ôn tập là mẹ của học hành”. Ông gật đầu. - Chính thế. “Ôn tập là mẹ của học hành”. Như vậy là hè này chúng ta sẽ ôn tập, nhưng có gắn liền với thực hành. Tôi không phản đối ước mơ và sáng kiến có tính chất sáng tạo. Hãy để cho những cái đó luôn đến với các bạn. Ôn tập - nghi vấn! Và... - Rexpenhin giơ ngón tay lên im lặng chờ đợi. Chúng tôi tiếp lời: - Hãy lật đổ những cái gì hào nhoáng bề ngoài, nhưng thực tế là những chân lý cũ rích. Ông khoát tay: - Rất đúng. Tôi chẳng còn nói gì hơn là chúc các bạn sức khỏe, hạnh phúc. - Ông đưa tay về phía người máy đang trượt tới gần ông. Ông giám đốc cầm chiếc cốc pha lê và nâng lên cao. Íppôlít Ivanôvích còn nói thêm một điều gì nữa. Nhưng chắc đó không phải là những câu đã chuẩn bị sẵn. Thỉnh thoảng cuối bài diễn văn ngắn gọn của mình, ông giám đốc thường ứng khẩu tài tình những câu chuyện mà sau đó đã được hiện đại hóa, kể lại như một giai thoại cứ lan truyền mãi trong đám sinh viên. Lần này lại nổi lên tiếng ồn ào, tiếng cười và chúng tôi lại chỉ trông thấy khuôn mặt tươi cười của ông. Mọi người bỗng nhớ ra, đã đến giờ ăn tối ở phòng ăn, hoặc ngồi quanh bàn tiệc ở nhà từ lâu. Khi chúng tôi xuống thang máy, Côxchia bảo: - Đấy mới là diễn văn chứ! Chỉ diễn ra độ một phút rưỡi. Con người đó nhớ rằng mình đã từng là sinh viên. Đáng tiếc là chúng mình không nghe hết phần cuối và phần chính của bài diễn văn. https://thuviensach.vn Đứng phía trên chúng tôi là một sinh viên cao kều đeo kính khá mốt. Anh ta lấy ra một câu: “trở thành người hữu ích - có nghĩa là chỉ trở thành người hữu ích, trở thành con người tuyệt đẹp - có nghĩa là chỉ trở thành con người tuyệt đẹp, nhưng trở thành hữu ích và tuyệt đẹp - có nghĩa là trở nên vĩ đại”. Cả bạn sinh viên cùng đi với anh ta nhắc: - Anh cũng đã đủ cao lớn, chỉ còn cần trở thành hữu ích, hoặc tuyệt đẹp nữa thôi. Cả bọn cười ồ. Nhưng to hơn cả là tiếng cười khà khà trầm đục của anh sinh viên đeo kính mốt nọ. Biata không cười. Khi chúng tôi ra khỏi thang máy, đến gần cửa ra vào cô ta mới nói: - Ông ta có thể nói về những việc khác quan trọng hơn thay cho những câu châm ngôn đã tranh cãi chán ra rồi. Côxchia hỏi: - Cô cho rằng ông ta cần phải nhắc đến vì sao hả? - Chính thế! Ông ta phải nói, phải báo trước. Ông ta biết nhiều. Cần phải báo trước những nguy hiểm. - Để gieo rắc hoang mang à? - Không. Để đoàn kết trong những ngày hiểm nguy. Biết rằng sẽ đi đến chỗ đoạn tuyệt, nhưng vì tự ái, Côxchia không nén được mình và đã tranh cãi với Biata. Buổi tối thế là mất vui. Cô ta chỉ cho phép chúng tôi tiến đến bên chiếc xe ca tự động và lên xe đi về Gôlixưnô. Côxchia chau mày, trầm ngâm: - Thế đấy! Ngu ngốc làm hại mình và những người xung quanh. - Im lặng một lúc, cậu ta tiếp: - Những người thân thiết. Tôi tán thành: - Cậu tự phân tích như thế đúng đấy. Lần này Côxchia cho những lời chỉ trích của tôi là phải nên ngoan ngoãn gật đầu nhắc lại: https://thuviensach.vn - Cậu nói đúng. Tuyệt đối đúng. Nhưng sao cậu không lái câu chuyện sang vấn đề khác, hay nói lảng đi? - Mình cũng đã định. - Vâng, cậu đã định. Cái vì sao ấy thật đáng nguyền rủa. Mong cho nó cháy sớm trước thời hạn đi cho rồi. - Đó chỉ là một sự an ủi mềm yếu. - Cậu nói đúng. Giá mà mình có được cái trí tuệ như của cậu. Sự ân hận chân thành và tính nhu mì của Côxchia khiến cho tôi khi về đến nhà ở tập thể, đã tự dọn bàn ăn và chăm sóc Côxchia như người ốm. Người máy Trarơli của chúng tôi nằm bẹp ở hốc tường cạnh cửa. Học kỳ một, Côxchia muốn hiện đại hóa đi một chút đã tháo nó ra. Nhưng sau vì thiếu thì giờ thành thử đến nay vẫn chưa lắp lại được. Thế là sau “bữa tiệc chiều ngày lễ”, tôi lại phải thu dọn căn phòng để sáng mai khỏi bận rộn trước lúc lên đường. Đáng nhẽ việc này là của Côxchia, vì cậu ta đã tháo Trarơli. Trong khi tôi loay hoay với máy hút bụi thì Côxchia uể oải, mệt mỏi, đau khổ ngồi trước màn ảnh xem một buổi trình diễn tẻ ngắt trong mục: “nếu bạn rỗi rãi”. Tôi vội vã chuẩn bị về thăm bố mẹ, vì đã hứa là sẽ về nhà trước nửa đêm. Dù sao, buổi liên hoan cũng đã kết thúc tốt đẹp. Bất thình lình, Biata hiện lên trên màn ảnh điện thoại truyền hình. Và bao giờ cũng vậy, cô hỏi chúng tôi như trước đó không có chuyện gì xảy ra: - Các anh ở nhà đấy à? - Ở nhà! Ở nhà! - Côxchia nhỏm dậy, gào lên. - Gặp được các anh thật là hay quá! - Một sự ngẫu nhiên lạ thường! - Côxchia nhanh trí. - Đúng thế. Tôi đã ngờ là không gặp được các anh cơ đấy. Côxchia im lặng, cả hai chúng tôi cười sung sướng. Cô ta cũng im lặng nhìn chúng tôi vẻ chỉ trích, nói tiếp: - Các anh xem có thể đến chỗ tôi ngay bây giờ được không? https://thuviensach.vn - Ờ, ờ! - đó là câu trả lời của chúng tôi. - Rất tốt. Buổi tối thế này mà lại ngồi ở nhà tay đôi, lại còn quét dọn nữa chứ. Côxchia vẻ khiêm tốn nhìn xuống: - Yêu lao động - một trong những đức tính ưu việt của chúng tôi. - Đặc biệt là của anh. Tôi đợi các anh đấy. Chúng ta sẽ nhảy. Nhà tôi bao nhiêu là người, toàn khách của bà chị. Nhìn họ, tôi bỗng nhớ tới các anh. Đến ngay nhé! - Cô ta tặng chúng tôi một nụ cười và biến mất. Côxchia hít không khí căng đẩy lồng ngực như trước lúc lặn xuống sâu, rồi thở mạnh ra, nói: - Cậu có nhận thấy là cô ta không nói bóng gió gì đến cái ngôi sao chết tiệt đó không? https://thuviensach.vn Chương 2 - CHÚNG TÔI BAY Sinh viên khoa chúng tôi tỏa đi thực tập khắp nơi. Chúng tôi đứng trên nền lát bằng chất dẻo màu vàng ở ngay chính giữa tòa nhà mới xây của sân bay Sêrêmêchiép. Tốp người ồn ào, ăn vận sặc sỡ của chúng tôi làm mọi người để ý. Những bộ quần áo của các cô gái may bằng chất pentaxilon nhuộm thuốc inluidorin đã đập vào mắt mọi người. Học kỳ cuối của khóa học, chúng tôi đã nghiên cứu loại thuốc nhuộm đặc biệt này, một loại thuốc làm thay đổi màu sắc do tác dụng của dòng điện sinh vật. Chỉ một tuần nữa thôi trong thành phố sẽ rực rỡ màu sắc pentaxilon inluidorin. Còn giờ đây chỉ có các cô gái của chúng tôi là hấp dẫn mọi người và gây nên nỗi ghen tị kín đáo trong các cô gái cùng lứa tuổi ở các trường khác. Chất inluidorin đang mở ra một triển vọng chấn động đối với ngành sinh vật thực hành. Một biến đổi nhỏ trong trường sinh vật cũng đủ làm thay đổi sắc thái của màu và cường độ của nó. Mà những triển vọng gì sẽ mở ra đối với các nhà tâm lý học? Ôléc Dôtốp dựa trên cơ sở này đã tiên đoán tính chất nhất thời của kiểu nhuộm inluidorin. Và có lẽ, anh ta đúng. Phụ nữ bao giờ cũng cần https://thuviensach.vn phải kín páo, thế mà bây giờ có thể đọc được mọi tình ý, thiện cảm, ác cảm của họ khi chỉ cần nhìn xem áo sơ mi, áo len, quần phăng của các cô gái của chúng tôi có màu sắc gì. Trong khi chàng Côxchia Balôchin, điển trai, có mái tóc vàng đang dạy cô Ôlia Galôviăng một bước nhảy khó tập thì áo của Lita Trápcanade chuyển sang màu tím. Thế là cuối cùng Côxchia đành phải rời Ôlia để đến với Lita. Chiếc áo len của cô này lúc đầu đổi sang màu tàn thuốc lá, sau rực lên như cỏ xanh dưới ánh mặt trời. Chỉ riêng Biata là mặc quần áo bảo hộ, may bằng thứ vải đặc biệt màu vàng óng dùng cho các phi công vũ trụ trong năm nay. Và cũng chỉ có một mình Biata trong khoa thiên văn là đi vào vũ trụ. Nhóm của cô, chủ yếu gồm các nhà vật lý thiên văn nổi tiếng, sẽ lên thay các nhân viên cũ của đài thiên văn. Chưa một ai trong bọn họ có mặt ở ga. Chả như những sinh viên chúng tôi, họ quen xem trọng thời gian và đến rất đúng giờ. Biata cùng đến với chúng tôi. Giữa đám đông màu sắc sặc sỡ còn có cả những người máy do gia đình cử đi tiễn và dặn dò. Đi sau tôi không rời nửa bước là bác Vaxia. Có lẽ bác là người máy cổ kính nhất trên hành tinh chúng ta, được chế tạo ra để phục vụ, trông trẻ, cất giữ tin tức gia đình và lo toan việc nội trợ. Bác không có khả năng gì khác nữa, nhưng chúng tôi thích loại máy không hay hỏng hóc này, và nó cũng gắn bó nhiều với gia đình chúng tôi. Trong trí nhớ của bác Vaxia còn giữ lại tất cả những trường hợp nho nhỏ lý thú của chúng tôi và những chuyện vui nhộn trong gia đình. Từ khi rơle ngắt bộ phận ghi từ của bác bị hỏng thì bác ghi nhớ mọi âm thanh trong nhà và đôi khi nhắc lại chân lý những cuộc cãi cọ. Việc này làm cô em gái Cachia của tôi khó chịu. Tuy vậy, chính cô lại đứng ra bảo vệ bác khi bàn đến chuyện thay Vaxia bằng một kiểu máy hoàn chỉnh hơn. Bác Vaxia truyền lại giọng nói điềm đạm hơi run run của ông tôi: - Ivan, ông gửi kèm với chiếc “Hải âu” của cháu công trình nghiên cứu gần đây nhất của ông “55 phần trăm lượng phấn hoa bách tán lắng trong vật trầm tích của thời đồ đá mới”. Công trình còn rất xa với những vấn đề mà ở tuổi mình cháu đã quan tâm và về mặt khoa học cháu cũng chưa được https://thuviensach.vn chuẩn bị chu đáo lắm, nhưng theo ý ông, ở đây có một số suy nghĩ có tính chất chung... - Vaxia, tăng nhịp độ truyền đạt lên! - tôi ra lệnh. Thế là giọng nói người ông bác học của tôi tuôn ra vù vù với tốc độ một nghìn tín hiệu trong một phút. Khi theo ý tôi, giọng bác Vaxia được chuyển về tần số cũ, ông tôi kết luận: - Ông hi vọng rằng những câu châm ngôn bổ ích không được mới mẻ lắm của ông sẽ không làm cháu mệt mỏi. Chúc cháu mạnh khỏe và thỉnh thoảng hiện lên trên điện thoại truyền hình của ông. Tiếp đó là khúc nhạc chào mừng. Cachia và cha tôi chơi bài “Mặt trời mọc” của Igơnatốp. Âm nhạc bỗng nhiên bị ngắt và tôi chợt nghe tiếng mẹ tôi: - Con của mẹ, mẹ đã sắm cho con một bộ quần áo trượt tuyết có bộ phận sưởi điện. Mẹ yêu dấu! Quần áo trượt tuyết có bộ phận sưởi điện để đến vùng nhiệt đới! “Có lẽ đây là đoạn ghi mùa đông, Vaxia lầm lẫn hết cả” - tôi nghĩ như vậy. Nhưng không phải. Mẹ tôi nhắc đến trạm của chúng tôi, gọi được cả tọa độ của nó. Sau cùng, bà buồn rầu nói thêm: - Thật đáng tiếc là gần đây mẹ con ta ít gặp nhau. Mẹ lúc nào cũng cảm thấy thiếu con. Tại sao cha con lại xa cách nghệ thuật như vậy? Mẹ lo cho Cachia. Nó là đứa con gái tài hoa nhất trong chúng ta. Nó cần học nhạc một cách nghiêm túc. Thế mà gần đây nó lại đi học thêm về sinh hóa. Nó chịu ảnh hưởng cái xấu xa của con đấy... Bỏ qua cho mẹ, ba mươi phút nữa mẹ phải đến xưởng phim. Nhưng, hãy hượm đã. Con chớ quên rằng hai mẹ con mình có thể thấy mặt nhau vào các ngày thứ tư từ 13g40 đến 13g55. Trong đám người đi tiễn còn có cả những người máy vạn năng rất hiện đại làm bằng chất dẻo, hoàn toàn giống người thật. Với những người máy này thường xảy ra những trường hợp ngộ nghĩnh, chừng nào người nói chuyện nhận ra họ đang nói với ai. Độ mươi người máy này có thể lập được một dàn đồng ca không đến nỗi tồi. https://thuviensach.vn Côxchia cũng nhận được những lời tiễn đưa do một người máy có sọc, loại khá cũ, truyền đạt lại. - Nào, cảm ơn bác Marơpha! - Côxchia nói. - Cho tôi gửi lời chào mọi người. Còn bây giờ bác về cùng với bác Vaxia đi. Bác ấy cũng vừa mang đến một lô những lời chúc tụng đấy. Đừng có mà đi tàu khách và tán tỉnh những người không quen thân. - Tôi hiểu, - Vaxia buồn rầu thở dài. - tán tỉnh cái gì. Chúng tôi buộc phải đi trong cái ống han gỉ cùng với những đồ vật không hồn khác. Khi những người máy của chúng tôi đã đi ra phía đường xe tải ngầm, tôi và Côxchia bắt đầu tham gia vào cuộc thảo luận nguyên nhân thất bại của đội tuyển nước ta trong kỳ thi Ôlimpích gần đây ở Riô-đơ-Gianâyrô, đồng thời chúng tôi khi thì tham gia vào câu chuyện tản mạn của những người đi bên cạnh, khi thì chào hỏi những anh chàng cùng năm học đang đến và cùng kêu lên rành rọt: “Chúc hạ cánh an toàn!” Tôi nghe thấy như ở bên cạnh mình giọng nói nghiêm trang của người máy điều độ nhắc nhở rằng chỉ còn mười phút nữa là đến chuyến bay tiếp theo. Một chiếc xe ca tự động tiến lại. Thật ra bọn tôi ít có ai đi loại xe này. Thế mà các anh chàng chẳng khác nào những sinh viên năm thứ nhất chạy ùa ra theo con đường màu trải ra trước bánh xe, chỉ hướng cho chiếc xe ca về bến đỗ. Lúc đầu Biata đứng với các bạn gái. Nhưng khi họ ríu rít chạy đi thì cô ta đến với chúng tôi. Cô kéo tay Côxchia sang một phía. Côxchia liếc nhìn tôi lộ vẻ ái ngại và vụng về che giấu sự đắc thắng. Hôm qua, sau buổi liên hoan tuyệt diệu ở nhà Biata, tôi và cô ta lại bắt đấu tranh cãi một cách hết sức ngu ngốc. Vấn đề lại chỉ tại cái vì sao Cực Mới ấy. Côxchia gợi chuyện trong lúc nghỉ giữa hai lần nhảy. Thế mà tôi lại vơ lấy để tranh cãi rồi ra sức chứng minh rằng cô ta không cần thiết phải bay lên vệ tinh. Khó mà nghĩ ra được điều xỉ nhục nào lớn hơn. Và bây giờ cô đi với Côxchia. Biata xách một cái xắc. Trong xắc kể ra thì phải có cái lọ pha lê đựng “Bụi sao” (nếu như cô ta đừng vứt đi) và các cuộn băng ghi âm, sách vở, các bản nhạc, phim ảnh. Tôi nghĩ: “Giá mà biết được ở trong đó có cuộn phim” cuộc đi nghỉ đông của chúng tôi nhỉ? Có lẽ https://thuviensach.vn nó cũng chịu một tai họa như các món “Bụi sao” ấy rồi. Thật đáng tiếc”. Tôi tiếc nhất là “Bụi sao”. Tiếng tăm về “bài ca hương liệu” đó đồn khắp học viện. Những nhà chế tạo hương phẩm ở Mátxcơva, Vôrônhegio, Riga và ngay cả Pari không để tôi yên. Họ đã hỏi công thức, bản ghi chép công việc, và thật là khủng khiếp khi họ biết rằng tất cả những thứ đó đã bị vứt vào sọt rác. Dĩ nhiên, tôi cũng còn nhớ được đôi chút song chính cái đôi chút ấy đã đem đến một kết quả đáng tiếc. “Bụi sao” là một tổng hợp phức tạp, trong đó nhân tố chính là tình cảm của tôi đối với Biata. Thế là Biata trở thành người sở hữu của loại hương phẩm độc nhất mà cô ta gọi là “Bụi sao”. Một hương vị buồn man mác thoảng đến tôi. Trong đó có cái gì đó như âm nhạc. Tôi nghĩ ngợi: “Hãy để cho cái hương vị đó nhắc nhở cô ta nhớ đến tôi, nhớ đến cuộc tranh cãi vô lý của chúng tôi. Hương vị đó sẽ không bị mất đi, toàn bộ đồ dùng của cô và chính bản thân cô sẽ luôn luôn lấp lánh “Bụi sao”. Không hiểu sao cái câu cách ngôn này lại đem đến cho tôi một sự mãn nguyện cay đắng. Biata nói gì đó với Côxchia. Cô cúi thấp đầu, chạm ngón tay vào ống tay áo cậu ta. Từng lúc một vang lên tiếng còi tàu từ nơi xuất phát, những tiếng còi tàu kéo đưa những con tàu từ bến đỗ đến đường bay, tiếng rít của xe ca tự động chở các nhà du lịch chạy ngang qua chỗ chúng tôi. Tôi làm ra vẻ thản nhiên quay lưng về phía Biata và Côxchia, buồn rầu đưa mắt nhìn khắp gian phòng hình dáng giống như sân vận động có mái che dùng làm nơi thi điền kinh trong mùa đông, có điều nó to hơn, đẹp hơn. Với một niềm đau khổ có ý phê phán, tôi phải nghĩ là ngôi nhà ga mất bao công phu xây dựng này đã mất hẳn cái ấm áp. Ở đây bạn sẽ cảm thấy thật cô độc, mất mát thật chẳng khác nào bỗng nhiên bị rơi vào vùng sa mạc Xahara hay Caracumư hoang vắng, nơi cồn cát vẫn chưa được chinh phục. Một điều duy nhất làm vui mắt, ấy là cái sà gỗ vàng óng với những https://thuviensach.vn vệt trong suốt và đường vẽ trang trí của các nghệ nhân thuộc trườn phái Vaxiliép, nhà hội họa phân tích tâm lý. Kể ra cũng nên nhìn kỹ những vệt trong suốt và những đường vẽ trang trí ở trên sàn đã tạo thành những bức tranh hiện thực. Những bức tranh đó như được linh cảm trước mà sinh ra và nổi lên rất rõ trên sàn Tôi trông thấy hình ảnh Biata như in lên tấm phông sáng do nghệ nhân của nhiều thế kỷ trước tạo nên. Khuôn mặt cô ta nghiêm nghị, lạnh lùng làm tôi đến sởn gai óc. Tôi phải chịu đựng cái cảm giác như lần đầu tiên ở trong tình trạng mất trọng lượng. Mọi thứ đều chuyển động tứ tung, đôi bàn tay chới với. Nhưng tình trạng đó kéo dài không lâu, chừng vài chục giây, tôi đã chuẩn bị chịu đựng tình trạng đó và chú động được mình. Và nổi sửng sốt trước một việc không bình thường nhanh chóng đổi thành niềm vui của một cảm xúc mới. Giờ đây tôi lại không cảm thấy niềm vui đó. Tôi bỗng sợ hãi như hồi còn nhỏ lẻn vào thư viện của ông tôi xem những băng ghi hình mượn ở Bảo tàng lịch sử Trung ương. Trên màn ảnh nhỏ tôi thấy bãi chiến trường, từng đống xe nát vụn và đứng ở giữa là một chú bé trạc tuổi tôi. Một lão ăn vận quần áo đen đến gần và bắn vào mặt chú bé... Người máy thông báo số chuyến đi và số phút còn lại trước khi bay. Bạn bè vỗ vai tôi nói những câu gì đó rồi ồn ào bước lên xe ca tự động, hoặc chạy theo các điểm sáng đang trượt đi. Một người nào đó nói: - Cậu ta đang đắm mình trong cõi Niết bàn. Đừng ai cản trở cậu ta tiền đến nơi hoàn thiện. - Tạm biệt! Tạm biệt! Anh Côxchia! Anh ấy làm sao vậy? Biata nhìn tôi. Đôi mắt cô dịu dàng, nghiêm nghị. - Cậu ấy đang tu luyện như một hành giả, - Côxchia giải thích. - Kéo cậu ta ra khỏi tình trạng này thì nguy hiểm. Và họ cười khà khà. Một chiếc xe ca tự động màu tím nhạt tiến đến. Loại xe này thường chỉ đưa hành khách đến sân bay vũ trụ. Tôi bắt tay Biata. Cô nói: https://thuviensach.vn - Tôi sẽ ở đây ba tuần lễ. Anh có biết tôi may mắn thế nào không? Cả khoa chỉ có một mình tôi. Giá mà mắt tôi được thấy ngôi sao Cực Mới đó bùng cháy. Vuđơ tin chắc là không phải chờ đợi lâu đâu. Cô ta chỉ nghĩ đến cái ngôi sao Cực Mới giả định. Theo các nhà vật lý thiên văn đã tính toán, thì ngôi sao này đã nổ tung ở một nơi nào đó trong vụ trụ bao la từ hàng ngàn năm về trước. Những mảnh nhỏ của vì sao đó bay về phía chúng ta và dòng thác của chúng cứ bay nhanh lên trong từng khoảng khắc. Trên xe ca chỉ có mình Biata. Cô ta nghiêm nghị, lạnh lùng. - Chúng tôi chờ đón cô! - Côxchia nói. - Cảm ơn! Thế nào tôi cũng ghé thăm hòn đảo của các anh. Tôi và Côxchia nắm tay vịn bậc lên xuống và chạy theo xe. Bất giác cô ta mỉm cười: - Chúng ta sẽ gặp nhau, - và cô ta vội vàng lục trong xắc. - Lùi xa xe ra! Nguy hiểm! Để phòng bất trắc! - tiếng người máy làm nhiệm vụ việc phòng ngừa tai nạn, nói oang oang. Xe ca dừng lại cạnh một hàng ghế bành. Nơi đó có một ông già gầy gò dong dỏng cao cùng năm sinh viên gồm hai gái và ba trai đang đứng. Những người này cũng mặc bộ quần áo bảo hộ lao động như Biata. Căn cứ theo huy hiệu đeo trước ngực thì các sinh viên này ở trường đại học Tômxcơ. Còn ông già cao, gầy là Giêmxo Vuđơ, nhà vật lý thiên văn nổi tiếng đã tiên đoán sự bốc cháy của ngôi sao Cực Mới. Khi chiếc xe ca chuyển bánh, Biata vẫy tay, vài vật gì đó lấp lánh trong không khí và lăn trên sàn gỗ kêu thành tiếng. Đó là hai chiếc tích kê bằng kim loại. Trên một mặt có viết “Trạm quan sát thiên văn Vũ trụ-10”, mặt kia là số “943” - số hiệu của tích kê và con số “5” trong ngoặc kép. Mỗi tích kê cho phép nói chuyện năm phút với trạm vũ trụ, có nghĩa là với Biata. https://thuviensach.vn Nắm chặt tích kê trong tay, tôi và Côxchia nhìn theo hút chiếc xe ca tự động màu tím nhạt. Chiếc xe đi vòng gần khắp gian phòng, đón thêm chừng mươi khách nữa, rồi khuất dần sau cửa vào sáng lóa của đường hầm. Côxchia trầm ngâm: - Có lúc mình nãy ra ý nghĩ muốn nghiên cứu khoa sinh học vũ trụ. - Chưa muộn đâu. - Ừ, nhưng mà... - Cái tiếng “nhưng mà” của cậu có ngụ ý gì? - tôi hỏi. - Cậu thấy không, cô ấy nói rằng sẽ có lúc đại đương cũng hấp dẫn cô ấy. Chúng tôi đứng im lặng vài phút. Thỉnh thoảng Côxchia ngẩng lên trên không mỉm cười. Nhưng khi nhìn đến tôi, trong ánh mắt cậu ta có vẻ gì đó như thông cảm. Côxchia là một thanh niên có tâm hồn hết sức giản dị. Mỗi biến đổi trong ý nghĩ của cậu ta, như vẫn thường nói, tâm hồn cậu ta, bộc lộ ngay trên nét mặt. Chẳng cần phải phân tích tỉ mỉ, chẳng cần nhiều lời cũng có thể hiểu được cậu ta. Ấy thế mà cậu ta lại tự cho mình là kín đáo, khó hiểu. Cái ý nghĩ đó còn đặc biệt được củng cố vững chắc trong đầu óc cậu ta kể từ ngày chúng tôi làm quen với Biata. Cậu ta tưởng rằng có thể giấu được tôi tình cảm của cậu đối với Biata, và điều đó day dứt cậu ta. Không hiểu tại sao cậu ta lại không coi tôi là một địch thủ quan trọng. Cậu ta bảo tôi: - Đừng tự ái, Ivan ạ, cậu và Biata không hợp nhau đâu. Mình thấy ngay điều đó. Cô ta rất tình cảm, bản chất tinh tế, cao thượng, đồng thời lại có ý thức vươn tới mục đích một cách lạ thường. Mình tin rằng cô ta sẽ trở thành một nhà vật lý thiên văn vĩ đại. Trong cuộc đời, cô ta cần một người bạn đường có tư chất đặc biệt, người đó có thể bổ sung cho cô ta, nhưng cũng không vượt ra khỏi trường tâm lý của cô. Cậu cũng biết rằng trường tâm lý của cậu thật xa cách ghê gớm. Cậu không có cái tâm lý phức hợp đó. Cậu nên hiểu và không nên tự ái, cần phải triết lý một chút”. Côxchia là môn đồ rõ rệt của cái mốt lý luận mới về trường tâm lý. Đúng thế, trường tâm lý của tôi và Biata không có liên quan đến nhau, còn của Côxchia thì hầu như trùng nhau. Và điều đó đã khuyến khích cậu https://thuviensach.vn ta. Nhưng cũng có khả năng là, ở chỗ này trường tâm lý không dính líu gì, bởi vì nó không cố định. Cái chính không phải ở chỗ đó. “Không phải ở chỗ đó! Không phải ở chỗ đó! - tôi nghĩ ngợi trong óc. - Cái chính là cô ta cho tôi cái tích kê. Như vậy là cô ta có nghĩ đến tôi. Nhưng Côxchia cũng có tấm tích kê đó. Điều này có ý nghĩa gì? Cô ta đã xử sự một cách lịch thiệp. Côxchia có thể nghĩ gì, nếu như cô ta cho tôi cả hai tấm tích kê? Cô ta thật là kỳ lạ! Và mọi thứ trên trái đất này đều kỳ lạ!” Tôi bất giác ngắm nghía đường cong của các cửa cuốn, các tấm biển lấp lánh trên cao miêu tả bằng hình ảnh lịch sử các chuyến bay trong không trung và chinh phục vũ trụ. Tôi sửng sốt vì cái hương vị đặc biệt như một đám mây vô hình bỗng nhiên bao phủ quanh tôi. Đó là hương vị nước hoa của Biata, hương vị thứ nước hoa của tôi, món quà của tôi. Mùi hương tỏa ra từ tấm tích kê tôi đang nắm chặt trong tay. Ai đã nghĩ ra cái tục lệ tặng người thân những kỷ vật chỉ do bàn tay, khối óc, tình yêu của mình làm ra? Suốt nửa năm trời tôi đã ra công tìm kiếm sự kết hợp có một không hai đó của các phân tử... Tôi chợt nghe thấy tiếng Côxchia: - Có lẽ nào như vậy? Chúng mình bị tụt lại một cách thảm hại rồi sao. Cậu có nghe tiếng người máy gào lên không? Quả là những anh chàng ngớ ngẩn không may. Cậu như người mất hồn thì còn có thể được, chứ mình thì thật chẳng ra sao cả. Trong khi còn kịp, chúng ta chạy đi. Có lẽ nếu muốn thì cậu chạy đi còn mình sẽ đi bằng xe. Cuộc chia tay làm mình rã rời cả tâm hồn và thể xác. Côxchia đi bằng xe tự động, còn tôi chạy theo con đường nhỏ màu da cam dọc theo sàn đá hoa ngũ sắc. https://thuviensach.vn Chương 3 - CON NGƯỜI BÍ ẨN Tôi và Côxchia là những hành khách cuối cùng. Thấy chúng tôi đến, người máy kiểm soát bảo: - Phải ngồi vào chỗ mình không chậm quá một phút trước khi nắp đậy. Các anh chỉ còn năm giây... Bốn... Ba... Hai... Một! - Cánh cửa tròn sập xuống, khóa tự động cài lại. Người máy tiếp tục cằn nhằn: - Chỗ các anh ở phòng tròn lớn số chín trăm sáu ba và chín trăm sáu tư. Yêu cầu về chỗ mình, nhanh lên! Chín mươi giây nữa tàu “Hải âu số bảy trăm sáu ba gạch chéo năm sẽ cất cánh”. - Biết rồi, ông lão ạ! - Côxchia nói. - cảm ơn. Xin lỗi. - Đừng nói chuyện ngoài lề. Chỉ nên nếu câu hỏi có liên quan đến chuyến bay của anh. Đi theo tôi. - Người máy trượt trên lối đi màu xanh giữa những hàng ghế. Các hành khách mỉm cười nhìn chúng tôi. Giờ đây người máy không để chúng tôi yên thân. Vừa đọc bản nội qui trong khi bay, người máy còn https://thuviensach.vn lường trước từng nguyện vọng của chúng tôi. Đây cũng là một cách trừng phạt đối với việc vi phạm kỷ luật. - Đây là chỗ của các anh, chín trăm sáu ba và chín trăm sáu tư. - Cảm ơn ông lão, cảm ơn. Bây giờ thì đi mà nạp điện đi! - Côxchia nói. - Tôi đủ điện năng cho cả chuyến bay. Nạp điện vào lúc sáu giờ ba nhăm, - người máy trả lời, không tỏ vẻ bực dọc, và nhìn chúng tôi bằng cặp mắt màu vàng, nói tiếp: - Phòng vệ sinh ở đuôi tàu, ở đó có cả phòng tắm điện, phòng người máy tẩm quất và cắt tóc. - Chúng tôi biết cả rồi, ông lão ạ, - Côxchia nói, - ông có thể đi về chỗ mình được đấy. - Chuyến bay kéo dài bốn giờ bốn mươi tám phút rưỡi. - Hắn còn nói lâu, - Côxchia rên rỉ. - Làm thế nào mà ngắt được hắn đây. Phía sau chiếc lưng ghế tựa cao trước mặt chúng tôi hiện lên khuôn mặt cô gái có đôi mắt to. Cô ta thông cảm nói: - Không ngắt được đâu. Những người thiết kế đã tính đến phương án này. Người máy không ngắt được, chương trình dành cho những ai vi phạm kỷ luật dài ba mươi phút, để lần sau đừng có đi chậm. Chiếc “Hải âu” bắt đầu lúc lắc nặng nề: chúng tôi bị kéo ra đường bay. Côxchia bắt chuyện với cô gái. Người máy tập trung mọi chú ý vào tôi và không hiểu sao lại chuyển sang nói chuyện thân mật. - Ống kính thu toàn cảnh có khả năng quan sát bề mặt trái đất trong suốt chuyến bay. - Ồ, thì ra là anh đến trại nuôi cá voi! - cô bạn gái mừng rỡ thốt lên. Từ chiếc loa phóng thanh bên sườn người máy hướng về tai tôi tuôn ra một loạt những số liệu về con tàu: trọng tải, tốc độ, độ cao. - Chiếc tàu bay lớn chở hành khách và hàng hóa loại “Hải âu” ngoài hai ngàn hành khách, còn chở ba trăm năm mươi tấn hàng. Tốc độ ở độ cao ba mươi kilômét là năm ngàn... Côxchia hích vào sườn tôi: https://thuviensach.vn - Vêra khuyên phải làm phân tán sự chú ý của tên ngốc nghếch này. Cậu đến phòng điều khiển đi, còn mình sẽ đến phòng phục vụ sinh hoạt. Cô ta sẽ đến vườn thực vật ở Xâylan. Đi thực tập hè mà. - Cậu ta nói thêm rồi vội vã đi về đuôi tàu. Nửa bên trái màn ảnh Mátxcơva tràn ngập ánh sáng huyền ảo của mặt trăng nhân tạo đang bồng bềnh trôi. Khi tôi đứng dậy, người máy rùng mình, cặp mắt màu vàng của nó lơ đãng nhấp nháy: nó đang chọn giải pháp. Vài giây sau ánh sáng con mắt người máy trở lại bình thường: giải pháp đã chọn xong. Người máy đi theo tôi. Tôi đi về phía phòng điều khiển con tàu, người máy không rời nửa bước, lắp bắp thông báo những số liệu bổ ích. Người máy còn cho tôi biết trên tàu “Hải âu” có thể mượn đọc được bản sao bất kỳ một cuốn sách nào không quá nửa tiếng sau khi đặt mượn ở thư viện tàu. Tôi chợt nhớ ra là đã quên không mang theo cuốn sách “ngôn ngữ và tâm lý loài động vật có vú cao đẳng ở biển cả”. Cái công trình đặc biệt này đã gây một ấn tượng mạnh mẽ trong giới bác học thế giới và được các độc giả trên khắp các lục địa hoan nghênh. Từ thời cổ sơ đenphin đã đứng ở vị trí thứ hai sau con người. Nhưng vị trí đó, theo truyền thuyết đã định, bị coi thấp hơn nhiều so với những điều mà các anh em ở đại dương đã đạt được về mặt trí tuệ. Tôi đã được đọc và được nghe một số đoạn của cuốn sách đó. Cuốn sách được xuất bản đúng vào lúc có đợt tự kiểm tra kiến thức. Nhưng cho đến nay tôi vẫn chưa có dịp đọc toàn bộ. Hòn đảo mà chúng tôi bay đến được coi là một trong những trung tâm chủ yếu nghiên cứu tổng hợp các động vật có vú cao đẳng ở biển. Tôi không muốn mang tiếng dốt nát khi gặp các nhà bác học, hơn nữa những động vật có vú cao đẳng luôn luôn được tôi quan tâm. Từ đó tôi bắt đầu suy nghĩ nghiêm túc rằng mình nên đóng góp một cống hiến vào ngành khoa học rất lý thú này. Người máy lẵng nhẵng đưa tôi đến tận cửa thư viện, vừa đi vừa đọc bản chỉ dẫn thái độ của hành khách trong lúc bay. https://thuviensach.vn Trong một gian phòng không lớn có một người cao gầy, mặc bộ quần áo kiểu rất cổ đứng cúi xuống bàn điều khiển. Đầu ông hói lên tận đỉnh, ông đội một chiếc mũ vải bạc màu, hẳn đây là loại mũ đã lâu đời, tôi thường thấy ở bảo tàng Xamasan. Người đó nhanh nhẹn ấn tay lên các phím màu khác nhau, đặt mượn một vài cuốn sách nào đó. Xong việc, ông ta đứng vươn thẳng người lên. Khuôn mặt ông ta làm tôi rất ngạc nhiên: rất rám nắng, và mặc dù không có một nếp nhăn nào, nhưng là một khuôn mặt cổ kính, khi ông ta lặng lẽ ngồi im thì chả khác mặt một pho tượng hay một người máy. Thật chỉ muốn sờ vào má ông ta xem có phải bằng chất dẻo hay không. Tương phản với khuôn mặt là cặp mắt đen, sinh động với ánh mắt giễu cợt. Ông ta nhường chỗ cho tôi, nhưng không hiểu sao vẫn chưa bỏ đi. Tôi bối rối xem xét thiết bị của thư viện. Tôi chưa từng sử dụng những phím khác màu có chữ số như thế này. Không những thế, sự kỳ lạ trong con người, hay có thể nói là trong cái thực thể giống con người này làm tôi ngạc nhiên: trong người ông ta, trong thân thể ông ta có tiếng gì kêu tích tắc như tiếng máy một chiếc đồng hồ chính xác cổ kính nào đó. Tôi không thể lầm lẫn được, vì rằng các máy móc điện tử trong thư viện đều làm việc không một tiếng động, còn ông ta thì đã đến sát tôi như tôi có thể chạm vào người ông ta được. Ông ta nói chuyện với tôi. Giọng ông không lớn, âm điệu dễ chịu. - Rất đơn giản anh bạn ạ. Đây là qui trình sử dụng. Không cần đọc tất cả. Anh cần gì nào? Tôi nói lên tên sách. Ông ta mỉm cười. - Vâng, cuốn sách khá được phổ biến. Nhưng thật là lạ, chúng tôi chỉ tìm được sự hiểu biết chân thực tư tưởng nếu ra trong cuốn sách này ở giới độc giả rộng rãi, như trước đây đã từng nói và viết. Tư tưởng của cuốn sách này được giới thanh niên đặc biệt hoan nghênh, trong khi đó đa số các nhà bác học đáng kính lại viết những điều mà chẳng ma nào hiểu được. Anh đã đọc thông báo gần đây của Viện hàn lâm chưa? Chưa hả? Càng tốt. Tôi mà có https://thuviensach.vn được mái tóc đen như của anh, thì nó cũng sẽ bạc đi khi đọc cái mà nếu có thể được, gọi là tư tưởng của các ông bác học ấy. Thật là lạ ngay cả ở thời đại các anh, - ông ta nhấn mạnh chữ “các anh”, - nhóm các nhà bác học mang nặng kinh nghiệm hàng ngàn năm cũng không hiểu được rằng sức sáng tạo của thiên nhiên không thể bị mất đi hết do việc chế tạo ra một cái máy duy nhất nào đó, - ông gõ vào trán mình, - đem nhét máy đó vào hộp sọ một vật tạo ra chưa được hoàn chỉnh gọi là con người. - Ông ôm lấy đầu như muốn bảo vệ nó và mỉm cười. - Cái bệnh nặng nề và trì trệ của con người là sự bảo thủ của tư duy. Điều này bất kỳ lúc nào cũng có thể thấy được. Anh cũng đã học qua lịch sử phát triển của nhận thức. Dĩ nhiên chúng ta có nhích được đôi chút trong lĩnh vực này, nhưng, đáng tiếc là vẫn chưa cân đối so với sự tiến bộ chung. Rõ ràng đây là cái gánh entropi tích lũy trong hàng trăm năm. Tôi muốn nói rằng cái này chỉ liên quan đến nhà bác học nào bị cái khuôn khổ chuyên môn hóa hẹp hòi bó buộc. Nhưng dù sao cũng không có lý do để than thở. Bài ca của họ đã tiêu tan. Giờ đây một nhà bác học chân chính có thể lên tiếng kêu gọi toàn nhân loại. Anh thử hình dung xem, - ông ta bóp khuỷu tay tôi, - năm triệu bức thư! Trong nửa năm! Tôi đành phải trả lời chỉ qua báo chí mà thôi... À, xin tự giới thiệu: tôi, Pôlicácpốp Paven Mêphôđiêvích. Vâng, đúng, đúng, chính là tôi. Đại diện toàn quyền của đenphin, một trong những đồng nghiệp rất thông minh của tôi đã gọi tôi như vậy. Thế nhưng chính ông ta lại không nhận ra rằng mấy tiếng đó mang đến cho tôi một sự mãn nguyện như thế nào. Đại diện toàn quyền cho dân cư sống ở môi trường nước. Chả đến nỗi nào! Tôi thấy cái tên gọi ấy nghe có lý. Khi tôi giới thiệu tên mình và mục đích của chuyến đi, ông ta nắm lấy vai tôi lắc lắc: - Thật là tuyệt! Sinh viên đi thực tập hè. Anh tưởng tượng xem tôi cũng sẽ đến đó thực tập. Chắc chắn là lần đầu tiên anh đến vùng này, còn tôi thì đã đến năm thứ mười chọn hòn đảo trôi này làm phòng thí nghiệm của mình. Mấy hôm trước đây tôi được báo tin về anh và một anh nữa, và được biết là sẽ hướng dẫn các anh. Này, tôi và anh có lẽ chúng ta nên đến tiệm https://thuviensach.vn rượu uống mừng buổi gặp gỡ này bằng một thứ gì đó cay hay mát chứ?... Có lẽ chúng ta sẽ phải uống nước mát thôi - trên chiếc tàu loại này không chứa chất “cay”. Nào, ta đi đi cho khỏi mất hứng thú trong cái tiệm rượu thiếu chất “cay” này. Còn mi, xin hãy thôi cái trò lảm nhảm đi và biết thân biết phận thì trở về cái giàn của mình, - ông ta nói với người máy. - Cái tiếng “biết thân biết phận” thật khó hiểu. Trong trí nhớ của tôi không có tiếng đó. Xin hỏi phòng tra cứu ngăn số mười, phòng băm hai. - Cảm ơn anh bạn. Cứ nhìn đến anh là tôi lại thấy anh thật đáng thương và đần độn. - Tôi không phải là anh bạn và không phải là dần độn. Tên tôi là “người máy có liên hệ ngược số ba bê tám không ba”. Tôi có trách nhiệm phục vụ hành khách và giải đáp những mắc míu ban đầu. - Thế thì xin phục vụ bằng cách bước đi cho. - Như thế là vi phạm. Không nên cản trở “tôi trong khi thi hành nhiệm vụ” như thế ngài chỉ kéo dài thời gian nói chuyện của chúng ta mà thôi. Paven Mêphôđiêvích cười khà khà. - Thế mới đúng kiểu chứ! Anh có nghe thấy không? Hài hước thật không thiếu. May sao anh thợ máy trên tàu đi ngang qua hành lang đã cứu chúng tôi thoát cái người máy ngán ngẩm này. - Tôi sẽ trung hòa cái anh chàng hay nói này. - Anh thợ nháy mắt, đưa tay ra sau gáy người máy. Một tiếng búng nhẹ vang lên, người máy dậm bàn chân cao su, lui ra. Côxchia và Vêra đã ngồi trong tiệm ăn. Cậu ta tỳ khuỷu tay lên bàn, mắt chăm chú nhìn vào cặp mắt đang cười của Vêra, nói gì đó với cô ta và vẫn giữ vẻ đạo mạo. Thấy tôi, Vêra chìa tay mời lại bàn mình. Chúng tôi rót hai cốc nước dứa và ngồi cạnh cô ta. Paven Mêphôđiêvích nhìn Vêra và để ý hơi lâu đến mái tóc rối bù của Côxchia và hỏi: - Thế nào, gió cuốn hả? Bây giờ thì sẽ bị gió cuốn đi đấy. Khó mà dừng lại được đâu. Dù có căng buồm thì gió vẫn cuốn đi. Mặc cho nó cuốn. Có https://thuviensach.vn điều là phải học lái. Còn lâu mới đến đích. Ồ, còn xa lắm. Đừng vội nghĩ đến chuyện thả neo. Dây neo sẽ đứt. Thế nào người già nói có khó hiểu không? - Không, hiểu cả ạ, - Vêra trả lời thay mọi người. - Diễn đạt rất hay ạ. - Thế thì tuyệt. “Quan trọng là đồng tâm nhất trí” - người xưa nói như vậy. Nhưng tôi đã ngắt lời các bạn. Có điều gì mà cô Vêra lại hăng hái thuyết phục anh thế? - ông hỏi Côxchia. Côxchia tỏ thái độ kính trọng nói lại câu chuyện của Vêra, và liếc nhìn tôi: - Vêra cho rằng bằng sự tiến hóa định hướng có thể tạo được các giống thực vật biết suy nghĩ. Và cô ấy cùng người hướng dẫn của mình là Côkixi Môkimôtô không nản chí trong việc cố gắng để có được dù là một động vật dạng cây. Theo tính toán của họ, sắp tới đây một trong những thực vật thí nghiệm sẽ bắt đầu biết đi. Viện sĩ cười mỉa và hỏi: - Ông Môkimôtô này hoành hành ở Xâylan thì phải? - “Hoành hành” là gì ạ? - Vêra không hiểu, hỏi lại. - Ừ, thì cho là lao động, là nghiên cứu. Vào cái thời của tôi đôi khi hai từ này có từ đồng nghĩa là từ hoành hành. - Vâng, hoành hành, - Vêra cười. - Em vừa kể với anh Côxchia những nét chung về cuộc hoành hành của chúng em. Gớm cái từ thật khó nhớ!... Còn cậu ta thì bịa ra một cuộc đàm thoại giữa hai loài cây có trí tuệ đang bay trong tên lửa. - Hẳn là chuyện của họ thú vị lắm, - viện sĩ nói. - Ông gõ gõ vào thành cốc rồi nhìn chúng tôi, cười: - Nói đúng ra, trước kia tôi cũng quan tâm đến vấn đề này. Tôi nhớ đã có viết về đề tài này. Cũng được khen ngợi. Thần kinh hệ của cây trinh nữ, hay của cây sồi chẳng hạn. Tôi cũng đã bắt đầu suy nghĩ nghiêm túc rằng về phương diện đạo đức mình có quyền ăn rau sống không? Hồi đó chúng tôi cũng rất lo ngại vấn đề người máy biết suy nghĩ, có khả năng sản sinh ra chính mình, cuối cùng chinh phục vũ trụ và tiêu diệt nhân loại. Thế rồi các mô hình đối lập nhau được xây dựng trên cơ https://thuviensach.vn sở mâu thuẫn giai cấp thời đó. Mất bao nhiêu là tâm trí, bao nhiêu là giấy mực để thể hiện những thế giới khác nhau và để mô tả những cuộc gặp gỡ với người sao Hỏa, sao Mộc, với cư dân của các Hệ thống hành tinh khác. Đâu đâu chúng tôi cũng tìm những người anh em cùng có trí tuệ của các hành tinh khác, ấy vậy mà lại bỏ sót họ ngay trước mũi mình. Trong ánh mắt Vêra lóe lên một cái nhìn láu lỉnh. - Thầy nói sao vậy? Chẳng lẽ họ bí mật lẻn đến chúng ta hay sao? Ông giơ ngón tay đe dọa, nheo mắt, nói tiếp: - Hẳn cô đã rõ là tôi đang nói về ai rồi. Nói thẳng ra, tôi có đủ bằng chứng rằng ông Côkixi Môkimôtô đáng tôn kính của các cô đang giam hãm mười hai động vật cao đẳng của biển cả. - Ông lắc lắc vai. - Đang xảy ra một điều thật khó hiểu: con người đi tìm hệ thần kinh của bắp cải và không muốn nhận thấy hệ thần kinh của động vật có trí tuệ. Mà điều đó đang xảy ra ở thời đại chúng ta, khi ta đi trên mặt Trăng, sao Hỏa, sao Kim! Chúng ta ước mơ, không chỉ ước mơ, - chúng ta còn chuẩn bị chế tạo những con tàu dành cho các chuyến bay tới các mặt trời khác. Tôi chịu không hiểu được cái gì đang xảy ra ở trên thế giới này! - Ông đứng dậy nhìn chúng tôi, như chúng tôi là những kẻ có lỗi vì những lý thuyết và quan điểm sai lầm. Ông chép miệng vẻ hoàn toàn không tán thành rồi quay ngoắt, đi ra khỏi tiệm. Vêra nói: - Tôi chưa từng gặp người nào độc đáo như vậy. Côxchia phá lên cười: - Ông cụ thật giống đenphin và cũng chép miệng như đenphin. Cậu tìm đâu ra ông cụ đấy? Tôi nói ông cụ là người hướng dẫn thực tập của chúng tôi. Côxchia khẽ rít lên: - Thật là tai bay vạ gió. Mình cũng hình dung kiến thức của chúng ta sẽ được trao giải như thế nào nhờ cái lý trí ấy. Vêra chớp mắt nói: https://thuviensach.vn - Tôi rất thích ông cụ. Có lẽ đây là một nhà bác học chân chính cũng như Côkixi của chúng tôi. Một nhà bác học tầm cỡ lớn, không khoan nhượng với những sai lầm của người khác và có lẽ rất nghiêm khắc với bản thân. Trên nét mặt ông cụ có cái gì đó rất đặc biệt. Ông cụ nói về gió mới hay chứ. Thật chẳng khác nhân vật trong một bức tranh cổ hay bức bích họa. Tiếc là tôi đã làm ông cụ bực mình. Phải xin lỗi mới được. - Và cô ta vội đứng lên, đi ngay. Côxchia nói: - Cậu may thế, vớ được một cuộc gặp gỡ thật lý thú. Mà cậu lại rơi vào nhóm của một nhà bác học kỳ quặc thì thật đúng lúc. Cuộc tranh cãi của chúng tôi bị ngắt quãng vì mười phút liên lạc với Mặt trăng. Trên màn ảnh hình bầu dục hiện lên khuôn mặt Nađia Pavơlôva, người phát thanh của bộ phận khoa học Hội truyền thanh quốc tế. Cô ta thông báo rằng bây giờ sẽ truyền đi tin tức từ Mặt trăng. Côxchia soi chiếc cốc của mình ra ánh sáng nói: - Cuộc gặp gỡ với ông già đáng kính này làm cho mình bắt đầu có suy nghĩ về những điều tuyệt diệu đang chờ đợi chúng ta ở công trình bằng đá ba-dan nổi trên mặt nước nóng, mặn... - Cậu ta im lặng khi trông thấy các nhà du hành vũ trụ đi trên bề mặt ánh bạc của Mặt trăng. Hình ảnh thay đổi đột ngột, các nhà du hành vũ trụ đang di chuyển giữa các khối đá kỳ quái, lúc lúc biến thành bóng tối đen như mực. Gương phản xạ cực mạnh chiếu sáng bao khối đá giống như những chiếc vòm cuốn kỳ lạ. Các nhà du hành vũ trụ gồm ba người đang đi vào vòm cuốn. Người phát thanh thấp giọng vẻ bí ẩn, giải thích từng bước đi của những người khảo cứu. Kìa, họ đang đi trong cái hang bằng những bức tường lỗ chỗ màu nâu. Bất thình lình khắp màn ảnh tràn ngập ánh lửa nhiều màu. Đó là những tinh thể lấp lánh, hình dáng lạ lùng. Những tinh thể này tựa như các cây mẫu đơn biển. Người phát thanh nói: - Đá mặt trăng. https://thuviensach.vn Một trong các nhà du hành vũ trụ vung chiếc búa địa chất và cây “mẫu đơn” lớn vỡ vụn không một tiếng động, biến thành bụi long lanh. - Hang này hẳn là do hoạt động của núi lửa tạo thành, - người phát thanh nói. Côxchia thầm thì: - Giờ thì có thể yên tâm mà dọn lên Mặt trăng được đấy. Cái hang này có thể chứa được cả một thành phố, không một thiên thạch nào có thể lọt tới. Vêra đi tới. Cô nói: - Các bạn ạ, ông cụ ngủ ngay trên ghế bành. Tôi để mảnh giấy lại... Ồ, những con người thật đáng thương! - cô ta nói về các nhà du hành vũ trụ. - suốt ngày ở trong chân không, lại còn phải mặc những bộ quần áo gớm ghiếc. Ở dưới này khác hẳn - màu xanh, rừng cây! Các anh không muốn ngủ à? - Ngủ trong một đêm đẹp như thế này! - Côxchia cố không ngáp. - Nói chung, tôi không ngủ trong những chuyến bay ngắn. - Thế càng tốt. Tôi sẽ cho các anh xem một băng ghi. Anh Côxchia tắt cái Mặt trăng khủng khiếp này đi và chiếu “Sao Mộc” của tôi lên màn ảnh. Thay cho cảnh lạnh lẽo của Mặt trăng, trên màn ảnh tràn ngập màu xanh lộng lẫy của vùng nhiệt đới. Bao chú vẹt vàng, đỏ đang bay chuyền cành cây... Thoang thoảng hương vị của hoa. Tôi nhắm mắt và ngủ thiếp ngay trên chiếc ghế bành có đệm. Tôi bỗng trông thấy Biata. Cô mặc quần áo bảo hộ lao động đi trên một núi lửa của Mặt trăng và đang cười gì đó. Tôi cũng cười và đi bên cạnh. Thật là lạ, chúng tôi thở hít không khí trong chân không và cảm thấy trong người rất khoan khoái. Đâu đây dưới bóng trăng mờ ảo có tiếng cười to. Tôi choàng mở mắt tiếng cười, tiếng sóng vỗ vọng từ màn ảnh. Trong một bể bơi lớn một đám thanh niên đang cưỡi trên lưng đenphin tổ chức đuổi nhau. Qua tiếng ồn ào ấy tôi nghe thấy tiếng Côxchia: https://thuviensach.vn - Cô bỏ qua cho, hôm nay cậu ta có nhiều suy nghĩ và không được thanh thản trong lòng lắm. Cậu ta đã làm đúng là đã tắt máy... Cậu ta cần phải trở lại trạng thái bình thường. Nhiều chuyện khó chịu dồn dập... Một cô gái ngành thiên văn... Trường tâm lý của họ hoàn toàn không gần cận nhau. Tôi thò tay sờ tấm tích kê của Biata ở trong túi, nắm chặt trong tay và ngủ thiếp đi. https://thuviensach.vn Chương 4 - THEO DẤU VẾT BỌN CƯỚP BIỂN Chúng tôi xuất phát từ Côlômbô trên chiếc tàu “Con mực”, một chiếc tàu quân sự kiểu cổ được trang bị lại để cho đội tuần tiễu. Hẹp, dài có những đường viền đẹp, chiếc tàu gợi ta liên tưởng tới một giống vật dưới biển đã thích ứng với quá trình tiến triển lâu dài trong nước. “Con mực” rẽ làn nước biển xanh xẫm không khó khăn gì. Những con đenphin bơi lội hai bên tàu. Chúng vượt xa tàu một cách dễ dàng rồi lộn lại đằng sau biểu diễn các tiết mục xiếc, hoặc bơi lượn, tắm trong làn nước sủi bọt cạnh mũi tàu. Tôi và Côxchia vào buồng lái. Nơi dây còn giữ lại cả những thiết bị để nã pháo và tấn công bằng thủy lôi từ thời chiếc “Con mực” còn là tàu chiến, tuy thủy lôi và các khí tài khác đã được tháo rỡ đi và đưa vào lò đúc từ lâu. Trong tất cả các vũ khí khủng khiếp đó chỉ còn lại một khẩu pháo trên mũi tàu. Chiếc tàu điều khiển bằng bánh lái. Mặc dù đặt vào đó một bộ phận tự động cũng không khó gì cả. https://thuviensach.vn Đứng bên tay lái là một anh bạn cùng lứa tuổi với chúng tôi, anh sinh viên Học viện hàng hải. Trên khuôn mặt rám nắng giễu cợt của anh ta, tôi lấy làm lạ là không thấy một mảy may bực dọc vì đã tiêu phí thì giờ vàng ngọc một cách vô ích. Trái lại, anh ta hình như rất hài lòng đã tham dự vào cái cơ cấu không hoàn chỉnh đó. Anh ta mặc một chiếc quần trắng rộng ống, chiếc sơ mi đồng màu, cổ áo màu xanh sẫm, chụp lên mái tóc cháy nắng là chiếc bêrê màu đỏ. Quần áo kể ra thì thiếu trang nhã, nhưng lại hợp với anh chàng này. Côxchia vỗ vai anh ta, nói: - Cậu ăn mặc hay nhỉ! Hệt như lính thủy từ thời xưa! Mình thích cái kiểu này. Người lái không tự ái: - Chẳng làm thế nào được, - anh ta nói, - ở biển có qui luật của biển. Lúc đầu mình cũng không thích bộ quần áo cổ hủ này, nhưng sau quen dần rôi lại cho là thuận tiện nữa chứ. - Anh ta hốt hoảng bảo Côxchia: - Cậu đừng mó tay vào, không cậu lại làm nổi lên một hồi tín hiệu “tấn công” hay “rút lui” bây giờ. Mình đã hình dung được lúc đó cậu sẽ ăn nói với thuyền trưởng thế nào rồi đấy. - Đừng lo. Mình đi loại tàu này không phải lần đầu tiên đâu. - Tôi rất hài lòng gặp được bạn đồng nghiệp trên tàu của chúng tôi. - Mình cũng không kém phần hân hạnh. Tên mình là Cônxtantin. - Mình là Anđơrây. Thì ra cậu đến trại cá voi hả? - Đúng, anh bạn ạ! “Học hành khó nhai lắm!” - ông cha ta đã từng nói vậy. Tôi và Ivan cứ là bơi đến “phao”. - Thôi đừng có làm mất hứng! Năm ngoái mình cũng đã đi vắt sữa cá voi. Dạo ấy rất vui. - Cậu cũng là nhà sinh vật học như chúng mình à? - Chứ sao. - Thế cậu làm thế nào mà rơi vào cái tàu “bảo tàng” này? https://thuviensach.vn - Theo tiếng gọi của lương tâm. Bao giờ mình cũng muốn làm một việc gì cho ra việc. Từ nhỏ mình đã mơ ước... - Thế còn món sinh vật? - Ai dám phủ nhận giá trị của cái khoa học bổ ích ấy. Ở đây có điều hơi khác. - Lãng mạn ghê, hả? - Quá đi chứ! Cuộc đấu tranh thường xuyên ở đây đã lôi cuốn mình. Sự may rủi thì người máy điều khiển chưa thể loại trừ được hết. Vẫn còn lại những ngọn gió mát lạnh, những cơn bão, những làn gió nhiệt đới và đôi khi có thể gặp cả các trận xoáy lốc nhỏ mang tính chất địa phương. Tất cả những cái đó đối với người anh em chúng ta sẽ còn tồn tại, khi mặt trời còn chiếu sáng và trái đất nhỏ bé của chúng ta còn quay. - Anh ta quay bánh lái, nheo mắt nhìn mặt biển xanh lóa mắt, tiếp tục. - tất nhiên đâu chỉ vì sự thích thú được tròng trành trên sóng ở các biên độ khác nhau mà mình đổi trường. Nghiên cứu sinh vật học, tất nhiên mình không bỏ. Bởi vì mình đang nghiên cứu động vật biển cao đẳng và động vật sống ở dưới lớp nước sâu. Mơ ước của mình là bắt cho được con rắn biển khổng lồ. - Có lẽ nào vẫn chưa bắt được? Mình đã được xem phim và đã trông thấy con rắn của cậu. - Bạn thân mến ơi! Bạn chỉ thấy con rắn con may lắm dài chừng hai chục mét, còn con rắn lớn ấy, à, phải bốn chục mét!... Chỉ có một người trên hành tinh bằng cặp mắt của mình đã nhìn thấy con rắn vĩ đại. Đấy là vận động viên bơi lội nổi tiếng Ônôê Itimura. - Hiện các anh đang săn đuổi con rắn của các anh đấy à? - tôi hỏi. - Không, giản đơn hơn. Bọn mình đang tìm con Giéc Đen. Với lối tìm quá dễ dãi và các phương tiện như của chúng mình thì phải mất hàng năm. Tiếp đó, cậu ta kể cho chúng tôi nghe về một con cá kình kỳ lạ, thủ lĩnh của một đàn cướp biển. Đội đenphin dẫn tàu “Con mực” theo dấu vết chúng. - Bây giờ chúng mình đang một lần nữa thử bắt nó, - người lái tàu nói tiếp, - nhưng khó mà bắt nổi. Nó học được cả cách lẩn tránh khi bị theo dõi https://thuviensach.vn từ trên không. Thật khó mà phân biệt được nó với các con cá kình “hiền lành” mà chúng mình thường gặp. Nhiều cá kình và đenphin được cử đến đàm phán với nó, nhưng tất cả đều không trở về. Nó đã giết chúng. - Thế ra các anh giữ kẽ với nó à? - Côxchia thốt lên. - Bọn mình thực hiện qui trình. Cậu cũng biết rằng các giống sinh vật cao đẳng ở biển có qui luật bảo vệ chúng. Theo ý kiến của ủy ban nghiên cứu về biển thì bọn mình vẫn chưa áp dụng đầy đủ mọi biện pháp giáo dục. Ngoài ra hôm qua nó lại vừa giết mất một con cá voi. Và trong tuần trước nó đã xộc vào khu nuôi cá, không hiểu nó đã làm cái quái gì mà để biết được là trường lực ở một vùng bị yếu đi. Khu chăn nuôi mất hẳn. Côxchia hỏi: - Và các cậu lại đi khuyên bảo nó đừng làm cái việc thô bạo ấy nữa à? - Lần này thì được phép dùng thuốc mê, - cậu ta tỏ vẻ sợ hãi: Thuyền trưởng đây rồi! Chạy đi! Các cậu ơi! Vào cửa bên trái! Tất cả hành khách đang đứng, ngồi dưới vòm che trên cầu tàu ngắm nhìn mặt biển phẳng lặng và những con đenphin. Ngoài tôi với Côxchia và viện sĩ ra còn có một nhóm bác học thuộc các ngành chuyên môn khác nhau cũng đi đến đảo nghiên cứu biển, nhà thực vật học Côkixi Môkimôtô cũng đến đây. Paven Mêphôđiêvích bước qua chân những người nửa nằm nửa ngồi trong các ghế bành dài đang vừa cười vừa nhìn ra xung quanh. Hẳn là ngày hôm nay với cuộc hành quân xuất sắc giải vây cho các đenphin đã làm ông hài lòng. Bể nuôi cá ở Côlômbô nối với biển bằng một con kênh dài. Một năm trước đây - người ta đã nhử những con đenphin cả tin bơi qua kênh vào bể nuôi cá rồi ngăn lại bằng một tấm lưới. Thực ra, theo hình dung của con người thì bể nuôi cá có đủ mọi tiện nghi cho các sinh vật khác nhau sống ở đó: nước lưu thông, giầu thức ăn và tương đối rộng rãi. Nhưng dù sao thì các sinh vật cao đẳng vẫn thấy tù túng. Chúng có phản kháng, nhưng các nhà thực vật không thấy sự phản kháng đó, nói đúng hơn là không hiểu, bởi vì không tìm được cách tiếp xúc với chúng. https://thuviensach.vn Côkixi Môkimôtô, thư ký khoa học của vườn thực vật, bị viện sĩ Pôlicácpôp tấn công trấn áp ngay một cách ác liệt. Người Nhật chỉ còn biết áp tay vào ngực hạ giọng xin lỗi. Ông ta vừa gượng cười, vừa tỏ ra đau khổ vì sự việc đã xảy ra. Cuối cùng ông thốt lên: - Xin lỗi... Chúng tôi tưởng rằng mình không làm phiền đến tự do của chúng. Chúng tôi muốn làm tất cả sao cho sinh hoạt của chúng được thoải mái hơn. Chúng có thể tùy ý nghe hoặc không nghe thứ âm nhạc dành riêng cho chúng. Xin lỗi, tôi không nhớ tên nhà soạn nhạc. Đáng tiếc là chúng tôi không có những phương tiện làm cho việc tiếp xúc được dễ chịu hơn. Câu chuyện diễn ra trong khu nhà kính dùng làm nơi thí nghiệm cho thư ký khoa học. - Không có những phương tiện tiếp xúc! - viện sĩ hét lên và nhấc ở trên sân để máy móc một chiếc hộp nhỏ màu vàng. - Kiểu mới nhất “LK-8006”! Tạm thời mới sản xuất được một ngàn chiếc, vậy mà không hiểu sao một chiếc đã được gửi đến đây. Tôi nghĩ rằng hẳn các ngài phải hiểu rõ mọi khả năng của phát minh này chứ!? - Ồ, vâng... vâng... - Xin phép cho tôi được hoài nghi điều này. Và nếu tôi không đúng thì xin thứ lỗi. Nhưng dù sao cũng không thừa khi nhắc lại rằng nhờ cái máy “LK-8006” - thật là một cái tên lẩm cẩm - chúng ta có thể nói chuyện với người trên sao Hỏa, nếu như họ có sống ở đó, chúng ta có thể trao đổi tin tức với tất cả những khách lạ sống ở bất kỳ nơi nào, miễn là họ có cấu tạo gốc cácbon, florua, xilic hay một cái gốc nào đó có trời biết được là thuộc loại nào. Tôi hi vọng sẽ không làm mệt óc ngài vì những câu chuyện dài dòng văn tự về cái chân lý mà ngay học sinh sơ cấp cũng đã biết. - Ồ, không! Thậm chí rất lý thú là khác, mặc dù... - Mặc dù có lẽ ngài đã biết rõ? Thôi, để khỏi phí thì giờ quý báu, chúng ta cùng đi thả ngay những tù nhân bất hạnh đó ra. Nhân tiện tôi sẽ hướng dẫn ngài sử dụng máy “LK-8006”, một sáng chế nổi tiếng, lại mang cái tên lẩm cẩm... https://thuviensach.vn Viện sĩ rảo bước đến bể nuôi cá. Chúng tôi và Môkimôtô vội vã theo ông. Thư ký khoa học nói nhỏ với tôi: - Một trí tuệ độc đáo! Cách nói chuyện của ông ta gây một ấn tượng khá mạnh mẽ... Côxchia và Vêra vùng vẫy dưới nước giữa bầy đenphin. Bất thình lình, Vêra leo lên lưng một con đenphin bóng nhoáng vừa cười vừa cưỡi nó đi lượn vòng. - Tệ quá! - viện sĩ kêu lên. - Các anh, các chị biến chúng thành trò giải trí à! Phải chấm dứt ngay cái lối nhạo báng ấy đi! - Ông ta thả ngay máy dò âm dưới nước xuống nước và nói điều gì đó. Ngay lập tức bầy đenphin lao đến chỗ ông. Vêra bay vụt xuống nước, vừa cười sặc sụa vừa phân trần gì đó với Côxchia. Lần đầu tiên tôi được nghe nói chuyện trực tiếp giữa người và đenphin không phải qua màn ảnh truyền hình. Viện sĩ nói theo kiểu cách của lối thông tin cũ kỹ trước kia: - Chào các bạn, các anh em biển cả! Đenphin trả lời cùng một kiểu: - Chúng tôi xin chào mừng các bạn, những người anh em của mặt đất. - Chúng tôi đến xin lỗi các bạn vì đã cản trở các bạn tự do bơi lội, mặc dù chúng tôi không có ý định xấu. - Chúng tôi rất khó chịu phải sống trong cái vùng nhỏ bé này, nhưng chúng tôi chưa hề có ý nghĩ xấu về các bạn. - Bây giờ chúng tôi sẽ nâng tấm lưới chắn cửa ra biển, các bạn có thể bơi theo hướng nào tùy thích. Về phần mình, tôi đề nghị các bạn cùng tham gia một cuộc du lịch xuống phía tây nam, tới một trong những hòn đảo trôi. Ở đó có nhiều anh em biển sống và lao động cùng với chúng tôi vì lợi ích chung. Các bạn có đồng ý không? - Chúng tôi đồng ý. https://thuviensach.vn Paven Mêphôđiêvích báo trước chỗ hẹn gặp. Đó là ở cửa thông ra biển... Môkimôtô áp tay lên ngực cúi người chào từ biệt, không nói nửa lời. Và sự lặng lẽ nhận lỗi đó đã làm động lòng viện sĩ. - Hãy tha thứ cho tôi, một ông già thô lỗ, - ông ta bất ngờ vỗ vào lưng Môkimôtô. - Bạn đồng nghiệp này, ngài có thể đi cùng chúng tôi đến hòn đảo đó không? Tôi biết rằng ngài rất bận, ít thì giờ rỗi, nhưng dù sao tôi cũng mong mỏi ngài hạ cố... Môkimôtô ngắm nhìn phòng thí nghiệm xanh của mình, nở một nụ cười và đưa tay ra. Và thế là chúng tôi cùng rập rờn trên làn sóng lăn tăn của Ấn Độ Dương. Làn gió ngược đã thổi bạt cái nóng nực nhiệt đới. Paven Mêphôđiêvích đứng cạnh chiếc ghế bành mà Môkimôtô đang ngả lưng, lim dim mắt. - Hi vọng rằng ngài không quá phiền lòng vì tôi, bạn đồng nghiệp thân mến. - Ồ, ồ - ngài Pôlicácpốp! Tôi thực cảm ơn ngài! Đã lâu rồi tôi không được tham dự một chuyến đi xa thú vị như thế này. Tôi yêu biển cả xiết bao! Cha ông tôi là ngư dân ở Kiôtô. Và trên huy hiệu của thành phố có những con đenphin vàng. - Tôi biết. Có nhiều truyện thần thoại về cái nguyên do này. Nhưng đáng tin hơn cả là câu chuyện về những con đenphin đã cứu một trong những người sáng lập ra thành phố. Có lẽ là tổ tiên của ngài chăng? - Đáng tiếc là trong gia tộc tôi không có những câu chuyện lãng mạn như vậy. Họ im lặng. Tiếp đó Môkimôtô nói: - Một sự yên tĩnh phi thường chế ngự tâm hồn khi mà ta cảm thấy cái đẹp của thế giới và sự thống nhất những ngọn nguồn của cuộc sống. - Tôi đồng ý với ngài. Và chỉ có thể thêm rằng những ý nghĩ này thường nảy sinh ra không phải trong lúc bay trên tên lửa, cũng không phải trên những chiếc tàu nhanh, hoặc những xe lội nước khó chịu, mà ở đó chúng ta https://thuviensach.vn phải ngồi trong chiếc vỏ kín, bị phóng đi từ đại lục này sang đại lục khác với một tốc độ cực lớn, mà là lúc chúng ta đi theo con đường cổ xưa, có thể đưa tay ra là chạm tới đại dương, lục địa và núi đồi. - Đó là ưu việt của các phương tiện giao thông lịch sử, - Môkimôtô cười. - Đáng tiếc là hiện nay ít dùng đến chúng! Ngay cả chúng ta, những người hiến thân cho công cuộc nghiên cứu thiên nhiên cũng ưa thích những phương tiện chạy nhanh. Kể ra thì như vậy là được lợi về tốc độ đấy, nhưng đôi khi cũng không nhất thiết, chúng ta mất đi cái chính là cảm giác thấy được sự vĩ đại của hành tinh chúng ta. - Nhưng tôi chẳng có gì phàn nàn cả, - viện sĩ vươn vai. - Phần lớn thời gian tôi chỉ phải ở đây, - ông khoát rộng tay, - trong cái nôi của sự sống này. Ở đây mỗi tốc độ quá lớn không thể có và không cần thiết... Côxchia đến gần và kéo tay tôi ra tận thành cầu treo trên mặt nước. - Thế nào, cậu ngồi hóng chuyện các ông già đấy à? - cậu ta nói. - Bây giờ đang nói về những thành phố ngầm dưới nước đấy... Đúng như vậy. Kia kìa, cái người đeo kính xanh kia đã sống nửa năm ở “xóm những con bạch tuộc” trên bãi san hô đấy. Bây giờ anh ta đang chuẩn bị báo cáo trong một khoảng dài ba trăm dặm. Tốt hơn cả là chúng mình xuống dưới kia nói chuyện với đenphin bằng máy dò âm dưới nước đặt trên boong tàu. Vừa rủ tôi xuống cầu tàu, cậu ta vừa nói: - Mình càng ngày càng hay để ý đến ông thầy của chúng ta. Một nhân vật lý thú, sâu sắc và bí ẩn. Cậu không nghĩ rằng ông cụ giống một người máy sinh vật ư? Mình lúc nào cũng nghĩ đến điều đó. Vêra cũng có ý kiến như vậy. Cậu đừng cười, cô ấy có thính giác tốt lắm, cô ấy đã nghe thấy trong người ông cụ có tiếng đập của một cái máy chưa được hiệu chỉnh hoàn toàn, tựa như máy của những “đầu bếp” cổ xưa. Lẽ dĩ nhiên là máy này hoàn chỉnh hơn nhiều. Thế cậu không thấy gì à? Tôi không trả lời Côxchia, mặc dầu tôi nhớ rất rõ là tôi đã để ý đến những nhịp đập khàn khàn trong người viện sĩ bí ẩn, khi tôi đứng cạnh ông, ở thư viện tàu “Hải âu”. https://thuviensach.vn Chương 5 - MỘT BUỔI SÁNG NẮNG ĐẸP Đúng 6 giờ sáng Pênhêlôpa đánh thức tôi dậy. Cô ta đứng cạnh giường tôi luôn mồm nhắc đi nhắc lại bằng cái giọng khàn khàn: - Đến giờ dậy rồi đấy! Đến giờ dậy rồi đấy! Sáu giờ rồi. Sáu giờ rồi! Tôi trùm chăn lên đầu định ngủ tiếp, nhưng biết ngay rằng không thể ngủ nổi với cái loại người máy này. Pênhêlôpa có thể đứng mãi như thế để lầu nhàu và nhấp nháy hoài con mắt độc nhất của mình. Vả lại tôi đã ra lệnh cho cô ta đánh thức tôi vào đúng 6 giờ sáng. Tôi và Côxchia qui ước với nhau sẽ dậy đúng vào lúc mặt trời mọc. Bất thình lình chăn đêm của tôi bị lật sang bên cạnh, còn tôi thì lăn xuống sàn nhà. Cái đó cũng là do lệnh của tôi, nếu sau năm phút vẫn không chịu dậy. Kể ra thì nằm dưới sàn vẫn có thể ngủ được, nhưng tôi không biết rằng Pênhêlôpa còn có thể làm gì nữa. Theo qui trình đặt ở trên lưng, cô ta vẫn còn đủ “giải pháp lôgich”. Thế là thế nào? Suýt nữa thì tôi phải chịu đựng. Tôi vừa kịp nhỏm dậy thì Pênhêlôpa vơ lấy chăn đệm bằng cánh tay đòn của mình và lôi ra cửa. Tôi vội vàng ấn chiếc nút bấm trên vai cô hầu gái để ngắt mạch giải pháp lôgich. - Cô định làm gì chăn đệm của tôi đấy? - tôi vừa kéo quần vừa hỏi. Anh chả bảo: “nếu tôi không dậy, thì cô ném tôi xuống vũng biển là gì”. https://thuviensach.vn Pênhêlôpa định thu xếp chăn đệm, nhưng tôi sai cô đi đánh thức Côxchia. Cậu ta đã yêu cầu tôi như vậy. Buồng cậu ta cạnh buồng tôi. Thế là từ buồng bên đó vẳng lại tiếng lầu bầu của người máy. Tiếp theo đó là giọng ngái ngủ của Côxchia van nài người máy để cậu ta được yên thân. Tôi không chờ xem kết cục cuối cùng ra sao nữa. Kề sát ngay tường ngôi nhà chúng tôi ở là rừng cây nhiệt đới. Tôi chạy theo con đường nhỏ mờ tối. Những giọt sương lạnh trên lá cây rỏ xuống lưng. Từ đây đến vũng biển không xa quá hai trăm mét, vậy mà tôi cứ luẩn quẩn mãi trong cái mê cung xanh thắm ấy, rồi lại lọt vào một khoảnh rừng thưa có nhiều lớp cỏ xanh, đâm bổ vào lưới của một sân quần vợt nữa. Cuối cùng băng qua đám tre pheo, tôi đã tới cạnh chiếc cầu lao xuống nước. Khi tôi vừa thở hổn hển vừa leo lên đến đầu cầu lao thì trời vẫn còn là một buổi sớm mai mát mẻ, ngắn ngủi của ngày nhiệt đới. Bức thành mây màu vàng xám bao phủ chân trời. Những tia mặt trời chọc rách bức thành mây chiếu xuống mặt nước đàn hồi của đại dương cùng một màu vàng xám. Luồng gió nhiệt đới thọc vào lưng tôi. Tôi phải nắm chặt lấy tay vịn. Dưới kia một người nào đó đội mũ xanh da trời đang bơi ở giữa vũng biển có hai con đenphin bơi kèm. Vài động vật cao đẳng lao vào cửa vũng biển https://thuviensach.vn với một tốc độ ghê gớm. Khi bơi ngang phao hiệu màu vàng-đen chúng giảm tốc độ, dàn hàng ngang, rồi ùa vào cửa vũng biển. Đúng là chúng đang tập dượt cho cuộc thi. Những tấm thân di động màu xám nhanh nhẹn cố hết sức lao xuống đáy nước. Tôi quay đầu nhìn mọi phía, cố gắng không bỏ sót một vật nào, ghi nhớ tất cả những gì vây quanh tôi trong nhiều tháng tới. Đó là những vết lốm đốm nhiều màu của trại chăn cá voi, những cánh đồng nhân giống thực vật. Một đàn chim biển ở phía bắc hòn đảo, những vệt di động trên bức thành mây che lấp ánh mặt trời, lôi cuốn sự chú ý của tôi. Một đàn gì đó vẫy đôi cánh sặc sỡ ở ngay cửa vào vũng biển. Chắc hẳn đó là một đàn cá bay vừa vụt qua. Tôi không chú ý lắm đến hòn đảo. Tôi coi nó như một thiết bị khổng lồ được ngụy trang dưới hình thức một đảo san hô, hay nói một cách khác, tôi coi nó như một cái máy giản đơn không lấy gì làm tinh xảo. Mãi về sau này tính chất vĩ đại và giản đơn của cái vật do tài năng con người sáng tạo ra này mới vô tình gợi lên trong tôi một sự kính trọng không tự giác. Nhưng giờ đây tôi chỉ thấy có đại dương, chỉ thấy cảnh lộng lẫy huy hoàng của buổi sớm mai và của vầng thái dương. Mặt trời rực rỡ vượt lên khỏi thành mây ngạo nghễ vươn lên đỉnh đầu. Giờ phút này tôi bỗng hiểu được các nhà thơ xưa đã phú cho thiên nhiên những tình cảm xúc động của con người như thế nào. Đồng thời, tôi thấy tràn ngập trong lòng một tình cảm vừa vui sướng, vừa lo âu chờ đợi một cái gì bất thường, chẳng khác nào hồi nhỏ, khi nhìn lên trời sao tôi thấy những hố sâu thăm thẳm một màu đen bí hiểm, trong đó có thiên hà, có thái dương, hành tinh và có thể cả con người. Tôi quên bẵng bạn mình. Trong khi đó cậu ta đang cắm đầu cắm cổ leo lên chỗ tôi. Cậu ta vịn vào tay vịn nhảy từng năm bậc thang một, vọt lên như không có trọng lượng. Trong cái mau lẹ đó chẳng có gì đặc biệt, vì anh chàng Côxchia chậm chạp đôi khi cũng thể hiện một năng lực tuyệt vời. Thế là cậu ta đã leo lên đến đầu cầu. Tôi thấy mặt cậu ta đỏ gay, mồ hôi ròng ròng, trán sây sát, mắt nheo lại và tôi hiểu ngay chuyện gì đã xảy ra. Cố nhịn cười, tôi hỏi: https://thuviensach.vn - Pênhêlôpa hả? Côxchia quắc mắt: - À, lại còn cười! Đi xúi cái con ngốc ấy, bây giờ lại còn nhe răng ra mà cười... Bình thường tôi nhảy từ độ cao mười mét. Nhưng lần này là lần đầu tiên tôi nhảy từ độ cao mười lăm mét, hai tay dang rộng như đôi cánh, chẳng hề cảm thấy sợ hãi. Tôi vừa lao xuống nước vừa hình dung thấy bộ mặt ngạc nhiên của anh bạn. Nhoi lên, tôi ngước mắt nhìn và thấy Côxchia đang ngồi xổm trên cầu. Cậu ta giơ nắm đấm ra dọa tôi và chạy xuống cầu nhảy năm mét, nhảy với động tác uốn ba vòng. Nổi lên mặt nước, Côxchia ho sặc sụa khá lâu, cặp mắt cay sè khó chịu trừng trừng nhìn tôi. Cuối cùng, cậu ta nói: - Sặc nước, - và tươi tỉnh nhận xét thêm: - Nhảy khá đấy. Tính tình Côxchia rất bồng bột, tâm trạng cậu ta rất dễ thay đổi. Tuy vậy chưa bao giờ thế này. Cậu ta đã nhanh chóng bỏ qua cho tôi vì cái vết sây sát trên trán, lại còn khen lối nhảy của tôi. Tôi nhũn nhặn trả lời: - Ừ, mình nhảy cũng tàm tạm. Có lẽ uốn chưa đẹp lắm phải không? - Hà, hà! Không sao, tạm được, ừ mà cậu rơi tõm xuống nước như cá bơn rơi khỏi mỏm đá ấy. Mình mới chính cống là uốn. Năm vòng nhé. - Ba là quá. - Năm, năm rưỡi là khác. Cậu thấy mình lao xuống nước chứ? Cắm như một cái đinh. Ba con đenphin bơi lại gần và nhìn chúng tôi bằng những cặp mắt to, thông minh. Côxchia vỗ vỗ vào lưng một con: - Chào buổi sáng! Ngay lập tức mấy con cá lặn mất, không hề lại gần chúng tôi nữa. - Chúng giận à? - Côxchia bơi bên cạnh tôi càu nhàu. - Nào mình có làm gì chúng đâu. Tôi bảo có lẽ chúng không thích cách đối xử thô bạo và suồng sã. https://thuviensach.vn - Có gì mà suồng sã. Mình chỉ vỗ nhẹ vào vai vài cái theo kiểu bạn bè, - Côxchia phun phì phì, bơi nhanh về phía bờ trước mặt. Giọng nói và cử chỉ của cậu ta chứng tỏ cậu ta hết sức giận mình. Tôi thì không mất đi cái cảm giác của một ngày nắng đẹp. Tôi chỉ buồn cười cho cái nỗi khổ tâm của Côxchia. Cậu ta thì bao giờ cũng gặp những chuyện này chuyện khác. “Có lẽ đó là do ảnh hưởng của di truyền”, - tôi nghĩ và bơi thong thả dọc theo bờ vũng biển. - Cậu ta lại tự bực bội với những hành động thiếu suy nghĩ của mình. Phải tìm cách đưa cho cậu ta xem bài giảng của nhà tâm lý Vátxlap Cadimêgiơ mới được. Dĩ nhiên tôi cũng có thể khuyên nhủ cậu ta, nhưng Côxchia có bao giờ để ý đến những lời khuyên nhủ của tôi... Trong lúc đó tôi cho rằng tôi có thừa những phẩm hạnh tốt để có thể tưới phun vào cậu ta như mạch nước khe. Một con đenphin cắt ngang ý nghĩ sư phạm của tôi: chú cá hóm hỉnh thúc mõm vào gót chân tôi - một chú đenphin còn bé, chưa đầy một tuổi. Chú cá ngoi lên chừng mười mét bơi bên tôi, vừa bơi vừa phun nước. Sau nó là một đàn chẳng hiểu moi từ đâu ra những con nghịch ngợm như vậy. Chúng vừa bơi vừa kêu lên the thé. Sau lưng tôi bỗng có tiếng cười. Quay lại, tôi thấy một thanh niên mặt ướt đầm đìa, đội mũ màu xanh da trời đang cười. Anh ta nói: - Bây giờ chúng sẽ bị phạt. Kharita bắt chúng lên “ban công” khoảng mười phút. Cậu tưởng tượng cái giống quỉ sứ này mà lại bị ở yên một chỗ lấy một phút xem. Nhưng đùa với Kharita không xong. Nó cấm bọn nhóc xuất hiện giữa đám “động vật hai chân” vào buổi sáng, lúc họ đang vận động dưới nước khá khó khăn. Có thể có những điều không hay lắm và dĩ nhiên là không phải là chúng có lỗi vì chúng ta rất lúng túng trong môi trường thân thuộc của chúng. Anh thanh niên đáng mến đội mũ màu xanh da trời tên là Pêchia Xamôilốp. Anh ta tuyên bố một cách hãnh diện, không cần giấu giếm rằng đã làm việc ở trại vắt sữa cá voi đến năm thứ hai. Về chuyện thực tập khoa https://thuviensach.vn học anh ta nói vẻ coi thường, ra điều đã hiểu hết: “rồi cũng sẽ phải quanh quẩn với phòng thí nghiệm. Đề tài của mình thật là vớ vẩn: “phù du”. Nhưng về cá voi thì anh ta lại kể rất hấp dẫn, giọng rất say sưa”. Tôi và Pêchia đứng trên “ban công”, nước ngập đến thắt lưng, dưới chân là những tấm chất dẻo xốp, đàn hồi để đenphin có thể nghỉ ngơi trên đó mà không sợ hỏng đến lớp da rất nhạy cảm của chúng. Pêchia gọi các bậc thềm gắn liền với mỏm đá badan này là “ban công”. Những “ban công” này dài chừng một kilômét. Dọc suốt chiều dài đó là những tấm lưng đenphin lấp lánh. Pêchia giải thích: - Đây là trường học, câu lạc bộ, trại điều dưỡng và cũng là khách sạn của chúng. - Cậu ta bỗng phá lên cười. - Kìa, Kharita đã tha cho chúng rồi đấy. Một đàn đenphin không lớn lắm bơi cạnh chúng tôi. Bây giờ chúng bơi vòng tránh những người của đảo một khoảng khá xa. - Thật là những sinh vật tuyệt diệu! - Pêchia nhận xét, mắt nhìn theo hút những con đenphin. - Càng hiểu nhiều về chúng càng thấy rõ hơn. Lượng thông tin mà chúng ta nhận được về chúng còn chung chung và phiến diện. Chúng ta cố tìm kiếm những nét giống chúng ta, nhưng có lẽ phải tìm cách khác - phải tìm những gì chúng ta không có. Cậu chưa quen Trauri Xinkhơ hả? Rồi sẽ làm quen ngay thôi. Anh ta cùng với Lagơrănggiơ đã làm những thí nghiệm lý thú lạ thường với những loài thân mềm chân đầu. Có lẽ phương pháp này cần thiết để tìm hiểu tâm lý của bất kỳ sinh vật nào. Pêchia nói rất nhanh, không đặc biệt chú ý đến cách kết cấu lôgich. Cậu ta muốn nhồi nhét cho tôi tất cả những hiểu biết về đenphin, mặc dù số tin tức đó đối với tôi không lấy gì làm nhiều lắm. Pêchia nói tiếp: - Đặc biệt là loại choai choai. Gần đây chúng bắt đầu nhận ra sức mạnh và khả năng của mình. Trước đây chúng chưa có tiêu chuẩn. Có phần nào đó chúng hơn chúng ta mặc dù ít hợp lý hơn là vì không có tay. Chúng đã trải qua một quá trình phát triển bình thản hơn. Vấn đề là ở chỗ không bao giờ chúng phải lo lắng đến việc tìm kiếm thức ăn. Vì vậy, thời giờ rỗi rãi https://thuviensach.vn chúng dùng để suy nghĩ và nhận thức thế giới. Chính vì vậy mà nảy sinh ra nền văn minh độc đáo không cần văn tự và các loại nghệ thuật tạo hình khác. Sự tiếp xúc với con người làm cho chúng phong phú lên nhiều. Về phía chúng ta cũng vậy. Chúng ta có thể nhận thấy nhiều chuyện dớ dẩn cũng làm chúng xáo động. - Pêchia khoát tay. - Ví dụ, không ai có thể ngờ rằng cái phương tiện đơn giản này lại đóng một vai trò to lớn trong đời sống của các sinh vật cao đẳng dưới biển. Trước hết là những con đenphin không hề có lấy một phút yên tĩnh. Ban ngày đi săn, đánh nhau với cá mập, di chuyển rất xa. Một vài bộ tộc, như cậu biết đấy, lại chuyên về “chăn nuôi”. Chúng chăn cá đàn, chăm lo việc ăn uống cho chúng và dẫn chúng đến những nơi có lắm phù du. Ban đêm, ngay cả những khi đẹp trời thì sự chăm lo của chúng cũng không ít hơn. Bất kỳ lúc nào những con đenphin cũng có thể bị cá kình, con mực, rắn biển, lươn khổng lồ tấn công. Những con đenphin con lim dim bên vây mẹ. Những con đenphin lớn mà không phải canh gác thì là thiu thiu ngủ trong chốc lát. Lúc nào cũng thế đấy. Lý thú nhất là hãy còn khá nhiều sinh vật cao đẳng sống dưới biển vẫn ưa thích lối sống xưa và truyền bá điều đó cho lớp trẻ. Bất thình lình Pêchia nín lặng, ghé nhìn chiếc mặt đồng hồ màu đen có chữ số vàng. Rồi như để kiểm tra độ chính xác chiếc đồng hồ giây điện tử của mình, cậu ta nheo mắt ngước nhìn mặt trời gật đầu, xong lặn xuống nước. Lâu quá không thấy cậu ta nổi lên tôi đã bắt đầu lo sợ, tìm kiếm xung quanh, e rằng có chuyện không may xảy đến với cậu ta, thì ngay cách đó khoảng một trăm mét hiện lên chiếc mũ màu xanh da trời, hai bên có hai con đenphin. - Xin nhớ là ở đây chết đuối không phải chuyện dễ và không thể xảy ra được. - Côxchia buồn rầu nói. Cậu ta bất ngờ bơi vào ngồi ngay mép “ban công”. - Việc cấp cứu ở đây làm không thể chê vào đâu được. Mình chỉ vừa hụp xuống nước, tức thì sau lưng đã thấy ba, bốn trực nhật. Và chúng thật thất vọng khi thấy mình không cần đến sự giúp đỡ của chúng vẫn có thể nổi lên trên mặt nước. Đã mấy lần mình thử cảm ơn chúng, thử trò chuyện hay tiếp xúc đơn giản thôi, nhưng cậu hình dung xem chúng cư xử rất lạ lùng, https://thuviensach.vn hệt như cái con mà mình đã vỗ lên vai ấy. - Côxchia im lặng. Nét mặt cậu ta trở nên trang nghiêm, chăm chú. Cậu ta giơ ngón tay lên trước mũi. - Nghe thấy không? Đang bơi đấy! Trên mặt nước vang vọng những tiếng thở phì phò rất mạnh, những tia nước phụt lên tung tóe, một đàn cá voi xanh đang bơi vào vũng biển. Có chừng ba chục con lớn và mười lăm con nhỏ. Chúng bơi rất thận trọng, như thể sợ làm hỏng hòn đảo của chúng tôi. Tiếng chuông vang lên êm dịu - đúng là tiếng của một chuông đồng được ghi vào băng ghi âm. - Bảy giờ! - Côxchia thì thào vẻ bi đát. - Chạy mau! Có thể chậm mất giờ ăn sáng đấy. Mình được biết là ở đây có qui tắc của biển. Đúng bảy giờ nhà ăn đóng cửa. - Thế nào là qui tắc của biển? - Tôi vừa chạy vừa hỏi. - Cậu sẽ được biết bây giờ đây. Vừa đuổi theo cho kịp Côxchia, tôi vừa nghĩ: không biết cậu ta cho cái gì là qui tắc của biển nhỉ... Nhà ăn ở đây tốt hơn ở trường đại học: có thể đặt món gì cũng được. Hôm qua, trong lúc nuốt vội bữa ăn chiều khá ngon lành, Côxchia đã gọi người máy và nói thầm gì đó vào ống nghe của nó. Người máy đem đến cho cậu ta một cái máy đục lỗ cổ lỗ sĩ và một cuốn sách bằng giấy xenluylô. Côxchia làm ra vẻ quan trọng đỡ vội cuốn sách các món ăn và gõ vào phím của máy đục lỗ. Tôi để ý thấy hầu hết những người sống trên đảo ăn xong không đi ngay. Một vài người thong thả uống nước quả đựng trong những chiếc cốc cao thành, một số khác không giấu vẻ tò mò, đòi xem kết quả món sáng tạo của Côxchia. Cuối cùng, lại vẫn người máy đó xuất hiện, hắn bưng một cái khay ngoại cỡ bằng cả bốn tay. Trên khay đặt một con rồng bằng bột nặn không đến nỗi xấu, nặng chừng năm chục cân. Người máy dõng dạc tuyên bố trong không khí im lặng: - Món ăn riêng! Thỏ sao Hỏa. Tôi có cảm tưởng khuôn mặt tròn vành vạnh của anh chàng người máy bốn tay ngập trong cái cười láu lỉnh. Ngừng một lát người máy thông báo tiếp: - Nấu trong bảy phút ba mươi tư giây, giờ sao Hỏa. https://thuviensach.vn Có lẽ chưa bao giờ trong nhà ăn lại vui nhộn như vậy. Tôi đã để ý là ở đây luôn luôn có một không khí trầm lặng đặc trưng cho những chỗ như thế này. Mọi người vây quanh chúng tôi cười nói ồn ào, xúm lại xem món “thỏ sao Hỏa”. Phải nói rằng không ai nuốt nổi một miếng cái món “thỏ sao Hỏa” đó. Một khối “thịt thỏ” xanh xám nấu mặn chát với các gia vị thiên nhiên tổng hợp đủ loại mà Côxchia vớ được trong cuốn sách nấu ăn. Côxchia cười hô hố to hơn cả, rất hài lòng với cái hiệu quả của trò nghịch ngợm đó. Thực ra cái vui nhộn của cậu ta có giảm đi một chút khi trên màn ảnh vô tuyến truyền hình hiện ra khuôn mặt của Nhinxen. Anh ta nói không nhịn được cười: - Đề nghị tác giả món “thỏ sao Hỏa” đến trạm trung tâm... Tất nhiên là sau bữa ăn chiều... Không thấy Côxchia nói gì về cuộc đến thăm này, chỉ thấy cậu ta nói là trên đảo có một “trật tự kỳ lạ”. Cậu ta hỏi tôi không hiểu tại sao Nhinxen lại biết được rằng khuynh hướng của cậu ta là thích làm thí nghiệm trong bất kỳ lĩnh vực khoa học và nghệ thuật nào. - Còn món “thỏ sao Hỏa”? - tôi hỏi. - Nhưng đó là một trường hợp riêng. Sao lại có thể dựa vào một sự việc, lại là một sự việc thành công để đi đến những kết luận vội vã? Có lẽ lợi dụng trường hợp này Nhinxen đã nhắc nhở cậu ta “Qui tắc của biển”. Ngoài anh chàng người máy bốn tay có nét mặt láu lỉnh, thì trong căn phòng ăn lớn, mát mẻ không thấy một bóng người. Người máy trượt trên những bánh xe nhỏ êm nhẹ qua lại giữa các bàn ăn để thu dọn. Có lẽ nó cũng chẳng để ý đến sự có mặt của chúng tôi, chỉ chăm chú vào công việc của mình. Chúng tôi hiểu ngay rằng các máy tự động nấu ăn đều đã ngừng và hiện giờ không thể nhận được dù là một đĩa cháo kiều mạch, hay một cốc cà phê. https://thuviensach.vn Côxchia trịnh trọng nhìn tôi tuyên bố: - Đấy, cái đó cũng được gọi là “Qui tắc của biển”! Chậm đến ăn sáng. Hãy đợi đến bữa trưa! Chậm bữa trưa. Hãy đợi đến bữa chiều! Cậu không thấy cái đó khó chịu hả? Nói chung ở đây mình không thích lắm. Cậu hãy nhìn cái thằng ngốc này, hắn đang làm trò gì thế? - Côxchia hất hàm về phía người máy đang trượt cạnh chúng tôi. - Lối trượt mềm mại đây chứ! Đúng như vậy, người máy vui vẻ lượn vòng, luôn luôn đổi hướng, vẽ thành những vòng tròn ở một chỗ, rồi bất thình lình trượt về phía một trong những bức tường trong suốt. Hắn ta lại còn khéo léo lượm bát đĩa rồi bỏ vào một chiếc bị màu vàng. - Ê, anh bạn! - Côxchia gọi. - lại đây! Người máy quay lưng lại. - Họ đã qui hoạch cho nó như vậy từ trước khi chúng ta đến đây. - Côxchia buồn rầu nói. - Cậu không thấy rằng chúng mình bị lên lớp quá mức đấy à? - Cậu ta nhăn trán. - Chúng mình đi khỏi đây, đến chỗ vắt sữa cá voi đi! Uống vài cốc sữa tươi... Ở đầu kia của gian phòng hiện ra thân hình gầy khô của viện sĩ. Ông ta cũng trông thấy chúng tôi và vẫy tay. - Chào các bạn! - ông gọi và nói gì đó với người máy. Người máy giảm nhịp độ và trượt đến chỗ ông. - Thấy không? - Côxchia đưa mắt. - Mình đã nói mà! Ông cụ đã ngán cái xã hội con người và cả những con đenphin nữa, nên đã đến trò chuyện với người máy nấu bếp... Họ đang bí mật cái gì thế? Ông cụ sai hắn đi đâu ấy nhỉ? Người máy đi khuất sau cánh cửa còn ông thầy bí ẩn của chúng tôi thì lại gần chúng tôi cười phô hàm răng giả tuyệt đẹp. Đó là một cái hàm, được tiêu chuẩn hóa bình thường nhất giống như của ông tôi. - Thế đấy! Thế đấy! - Ông thầy vừa nheo mắt vừa nói: “Bụng đói đầu gối phải bò”! Thời đại chúng tôi vẫn nói như vậy. Tôi chợt nhớ câu cách ngôn đã bị bỏ quên này trong lúc đi tìm học sinh của mình. https://thuviensach.vn Côxchia bật lên: - Hai ngày nay chúng em chỉ có mỗi việc là nghe giảng giải những câu cách ngôn và những lời khuyên răn. Nhờ đó chúng em mới thấu hiểu một số lĩnh vực. - Ồ, thầy rõ mà! Một sự trưởng thành vượt bậc. - Paven Mêphôđiêvích nói không hề lộ vẻ bực dọc mà hình như còn thích cái tính cục cằn của Côxchia. Bỗng nhiên Côxchia thay đổi hẳn. Nét mặt cậu ta rạng rỡ lên, cặp mắt long lanh. Người máy trịnh trọng mang thức ăn, trượt đến bên bàn. Ba tay hắn bưng đĩa, còn tay thứ tư bưng khay có đặt những cốc nước quả có đá kêu lanh canh. Ông thầy của chúng tôi mỉm cười, xoa tay: - Thế là mọi việc đều xong xuôi, hay cần phải nói rằng mọi việc sẽ kết thúc tốt đẹp. Nào, xin mời. Cẩn thận kẻo vỡ hết. Anh có thể đi được rồi đấy. Chúng tôi chẳng đợi để nghị lần thứ hai. Paven Mêphôđiêvích uống một chút, sau đó, tuyệt nhiên không tợp thêm một ly nào nữa. Vẻ thỏa mãn rõ rệt, ông ta ngồi quan sát chúng tôi ăn bữa sáng như thế nào. Người máy tiếp tục công việc bỏ dở, nhưng di chuyển rõ ràng là có cái gì đó không được thoải mái. Paven Mêphôđiêvích căn dặn chúng tôi mau chóng hòa mình vào cuộc sống của đảo, và dần dần tìm hiểu khuynh hướng của chúng tôi. Thấy chúng tôi nhìn người máy đang lượn, ông hỏi: - Một vật kỳ lạ có phải không? Đây là đại diện cho một loại người máy hoàn toàn mới. Trong khi lao động và trao đổi với chúng ta nó không những chỉ hoàn chỉnh kiến thức của mình, mà còn cố làm cho hoạt động của nó phức tạp, làm giàu hoạt động đó bằng các yếu tố sáng tạo như các anh thấy đấy. - Một người nào đó đã vạch ra cho nó một chương trình như vậy, - Côxchia nhận xét. https://thuviensach.vn - Vấn đề là ở chỗ đó: chẳng có một chương trình vạch sẵn nào cả. Chuyển động của nó luôn luôn thay đổi, nhưng nếu chú ý các bạn sẽ thấy bao giờ cũng phục tùng một nhiệm vụ chính được giao. Khi lao động là lúc nó giải trí. Nó biết tìm sự thoải mái trong các công việc đơn điệu. Thật là một bản chất hiếm có ngay cả trong một cơ thể biết suy nghĩ. Trong lúc đó người máy chất các bát đĩa rếch vào chiếc bị màu vàng cho sang ống thu bát rếch, rồi đi dọc theo tường bằng những bước nhảy. Viện sĩ đứng dậy: - Chạy mau các cậu! Chạy mau! Cái thằng tồi này đã nghĩ ra một trò đen tối đấy. Chúng tôi vừa chạy ra khỏi ngưỡng cửa, thì các bức tường bỗng chuyển động, cánh cửa đóng sập lại. Những tia nước sè sè vọng tới chỗ chúng tôi: người máy bắt đầu làm “vệ sinh ướt”. Tên họ chúng tôi được ghi vào biên chế của đảo. Mỗi người được nhận một “hộp Panđôra” ở đây vẫn quen gọi là “sổ ghi nhật lệnh”. Nó có dáng một chiếc hộp nhỏ xinh xắn có thể đeo cùng với đồng hồ ở cổ tay, đính vào quần áo, hay bỏ vào túi. Cái hộp này có một đặc điểm: không thể đánh mất được. Chỉ cần đánh rơi là hộp bắt đầu phát tín hiệu về trạm trung tâm và nhờ đó người chủ của nó sẽ được thông báo công khai chỗ đã đánh rơi. Hồi chúng tôi ở trên đảo có một lần Côxchia đã “ranh mãnh” đánh rơi chiếc “hộp Panđôra” của mình mà cho đến ngày hôm nay không sao tìm ra được. Khó mà tìm được một tên gọi chính xác hơn cho cái máy sắc sảo đó. Trong ruột nó chứa đựng toàn những điều bất ngờ khó chịu. Hãy thử tưởng tượng đang nửa đêm anh bị dựng dậy bắt chạy ra tàu, hoặc ra chiếc “Xe ngựa”, đi theo một con cá voi có ý định bơi đến Nam Cực trong đêm mưa bão, hay đặt lại một phao tín hiệu vừa bị “bọn nhóc” trong toán cướp của Giéc Đen làm hỏng. Thiếu gì những chuyện có thể xảy ra ở đại dương và ở trên đảo trong thời đại chúng ta, khi thế giới đầy rẫy những điều bí ẩn và bất ngờ. Hàng ngày chúng tôi làm việc ở phòng thí nghiệm vài giờ. Người hướng dẫn thực tập cùng chúng tôi để ra một chương trình nghiên cứu toàn diện không bị bó hẹp trong nhiệm vụ thực tập của vụ hè. https://thuviensach.vn - Những việc làm của các anh ở đó là những trò trẻ con. Đây mới là chỗ để lao động sáng tạo thực sự. - Paven Mêphôđiêvích thấy chúng tôi cau mày không bằng lòng liền nói, - Đây là bản thống kê sách báo, những băng ghi âm và phim. Các anh ở đây vừa làm việc vừa xem xét. Và đây là chương trình tối thiểu... Chúng tôi nghẹn thở, khi nhìn thấy cái “chương trình tối thiểu” này. - Học tập phải khổ luyện - ông thấy an ủi chúng tôi. Ông làm chúng tôi bực mình nhất là đòi hỏi những sự phân tích hết sức chính xác, nhưng không cho phép sử dụng các trang bị hiện đại. - Những cái ấy để về sau, khi các anh đã hiểu rõ cái nào gắn với cái nào. Những loại máy phân tích chớp nhoáng này làm cho con người mất thói quen suy nghĩ, phân tích các quá trình, các nội qui chủ yếu của thí nghiệm đặt ra. Côxchia chép miệng, dĩ nhiên lúc đó vắng mặt viện sĩ: - Thật là một công việc mọi rợ. Thời đại chúng ta mà lại sử dụng phương pháp của những nhà luyện kim thời cổ, chỉ làm mất thì giờ. Chúng tôi nhầm lẫn các chất phản ứng, đánh đổ vỡ các dụng cụ thí nghiệm bằng thủy tinh. Và thật là lạ lùng chúng tôi mau chóng ham mê công việc như trẻ con. Côxchia vừa làm vừa hát và huýt sáo, dấu hiệu của một sự hài lòng cao độ. Một lần, sau khi đến báo cáo kết quả phân tích ở chỗ ông thấy của chúng tôi trở về, cậu ta hớn hở quăng quyển vở lên bàn, dịu dàng nói: - Ông già thật đáng nguyền rủa! Ông ta tìm ra là những kết quả của mình chính xác hơn của nhân viên thí nghiệm điện tử. Mình hoàn toàn đồng ý với Mêphôđiêvích là những khả năng sáng tạo khó mà được định trước. Mặc dù chính ông cụ bác bỏ sự khẳng định đó. Nhưng cho dù ông cụ có là người máy đi nữa mình cũng phải nhận rằng chưa từng gặp một trí tuệ nào hoàn chỉnh hơn. - Côxchia cười rộ, hích vai tôi và hỏi: - Công việc của cậu ra sao? Tôi tạm thời chưa có gì để nói. Thực ra tôi cũng có thấy vài điều lý thú, nhưng cần phân tích tỉ mỉ và cái chính là cần có thời gian. Những cây huệ https://thuviensach.vn biển mà tôi nghiên cứu hứa hẹn nhiều điều bất ngờ. https://thuviensach.vn Chương 6 - TỪ TRÊN CHÒI QUAN SÁT Đại dương chìm trong giấc mộng. Buổi chiều trở nên nóng nực. Gió hanh thổi nhẹ. Bánh xe dài hai chục mét của những máy phát điện quay chậm đến nỗi có thể đếm được những cánh quạt lấp lánh. Phía tây sừng sừng bức tường mây màu xà cừ, rung rinh, lóng lánh, ở đâu đó sau bức tường cầu vồng, nàng “Ađen” đã biến mất. Theo truyền thuyết cổ, những cơn gió lốc đều mang tên phụ nữ. Suốt ngày những tên lửa khí tượng từ đảo của chúng tôi bay đến đó, hướng vào trung tâm cơn lốc, vào trái tim của “Ađen”. Nàng cô lao đi để tránh khỏi những mũi tên trúng đích, nhưng đã kiệt sức. Khi nàng đến chỗ chúng tôi thì đã bị trọng thương sau bao trận oanh tạc trên không và sau khi bị ngưng tụ hơi nước. Tôi và Côxchia ngồi quan sát trên chòi cao. Đúng hơn thì tôi ngồi, còn Côxchia đứng ngắm bức tường mây cầu vồng. Cậu ta mỉm cười điều gì đó, gõ gõ ngón tay vào bức tường dày trong suốt. Chiếc mái chòi đung đưa nhè nhẹ gây một cảm giác hệt như khi chúng tôi treo mình trên pháo thuyền của https://thuviensach.vn một chiếc khinh khí cầu huấn luyện để tập nhảy dù. Lắc lư ở độ cao sáu chục mét có thích thú đấy nhưng hơi nguy hiểm. Mặt đại dương ánh lên màu sắc của bức tường mây màu xà cừ. Khoảng ba dặm xa lấp lánh những chiếc lưng đen sẫm của những cá voi đang ăn trong các cánh đồng phù du. Những con đenphin hết phiên gác ở các vùng chăn cá voi xanh và cá giống, đang bơi về đảo. Trên đường về chúng đã nghĩ ra một trò chơi vui nhộn tựa trò đuổi bắt nhau của trẻ em. Chòi đứng ở bên phải của vũng biển. Phía dưới chúng tôi có những con đenphin đang bơi. Trông rất rõ chúng đang xếp thành những đội hình phức tạp trong làn nước biển trong suốt. Sau đó chúng cùng lao về phía trước. Bất thình lình hàng ngũ tản ra rồi lặp lại từ đầu. Côxchia vừa ngáp vừa nói: - Những đấu thủ bóng nước. Hôm nay chúng chơi với đội của chúng ta. Những sinh vật lý thú đặc biệt. Hôm nay mình làm quen với Prôtây. Nó bơi đến cạnh mình và nói điều gì đó không rõ. Sau đó mình đoán ra là nó chào mình bằng tiếng Anh. Mình đặt tay lên lưng nó và nói: “Chào bạn”. Nó trả lời, thực ra cũng chả rõ lắm, Hình như là: “Tôi rất sung sướng được gặp anh”. - Bằng tiếng Anh? - Đừng có giễu. Prôtây biết cả tiếng Nga. Khi chúng mình cùng bơi ra đại dương, bất thình lình nó lên tiếng rất rõ: “Quay lại! Nguy hiểm!” - Và thực tế đã có cái gì đe dọa các cậu? - tôi hỏi. - Những con sứa. Những con sứa đỏ rực. Một đám sứa khổng lồ. Bây giờ thì dòng nước đã cuốn chúng đi rồi, chứ như buổi trưa cậu thấy đây, nước đỏ lên vì những con nhuyễn thể độc hại đó. Chúng chưa đốt cậu lần nào hả? Cậu phải biết rằng cảm giác không dễ chịu gì... Côxchia cười nhận lỗi. Theo thói quen của mình, cậu ta bắt đầu triết lý về một vấn đề hoàn toàn chẳng liên quan gì đến việc làm quen với Prôtây cả. - Trong năm chục năm gần đây loài người đã làm được nhiều hơn hai ngàn năm trước. Hiển nhiên đây là một bước nhảy vọt biện chứng đã được https://thuviensach.vn chuẩn bị từ hàng trăm năm nay. Thế mà con người - kẻ sáng tạo ra tất cả, - cậu ta khoát tay, - thì lại hoàn toàn không thay đổi gì cả. Nếu có chăng nữa thì sự thay đổi cũng không đáng kể lắm. Và những nhà nhân chủng học của chúng ta lại còn khẳng định rằng sẽ chẳng có gì thay đổi trong khoảng bốn chục ngàn năm tới đây. Cậu không thấy sửng sốt về những hiện tượng ngược đời ấy à? Không, đúng các ngài là những con người của thời kỳ “ăn lông ở lỗ”! Đúng là những con người của thời kỳ “ăn lông ở lỗ”! Các ngài không thấy sửng sốt là nếu loại trừ những thành tựu của nền văn minh cộng sản chủ nghĩa thì chúng ta vẫn như trước. Tôi im lặng. Bởi vì khi Côxchia triết lý, cậu ta cũng chẳng cần ai tranh cãi. Cậu bạn tôi cười khẩy: - Phải, ta đúng là những con người như vậy. Nhưng cuộc sống đâu phải là trở nên vô vị đến nỗi chúng ta có thể tưởng như bị đánh mất đi một cái gì đó. Và nếu như cái đó là một sự phản ứng của một cuộc đấu tranh căng thẳng sau hàng bao thế kỷ thì sao? Có lúc chúng ta không hiểu, nhưng đó đúng là cuộc đấu tranh. À mà biết đâu cảm giác của chúng ta chả trở nên kém nhạy bén. Chúng ta sống không tròn vẹn như tổ tiên ta đã sống. Mình không thấy những ghi chép lịch sử hiện đại như trong sách ngày xưa. Hồi đó có bao nhiêu là vấn đề chưa được giải quyết! Mọi cái đều bí ẩn. Cậu sẽ nói là: điều kiện đã thay đổi phải không? Ừ mà cậu coi Vêra như thế nào? Tôi nói với cậu ta là không hề thấy có một mối quan hệ nào giữa câu chuyện làm quen với Prôtây, giữa những lời than thở não nề về việc loài người phát triển chậm đến cái mức đáng sợ với cái câu hỏi cuối cùng của cậu ta. Côxchia không chút bối rối. Cậu ta nheo mắt nói: - Cậu thấy không, mỗi cái trong cuộc sống đều có liên quan đến nhau. Điều đó người ta đã dạy chúng ta ngay từ khi ở vườn trẻ. Mình hỏi cậu về Vêra chẳng qua vì thấy mặc dù có tính hay hoài nghi, nhưng đôi khi cậu cũng có một số phán đoán khá đúng. - Cô ta đẹp. Có thể là rất thông minh. https://thuviensach.vn - Cậu nghĩ ngờ trí thông minh của cô ta à! Nếu cậu muốn biết thì chính cô ta là người đoạt giải ba trong kỳ thi về các công trình nghiên cứu của sinh viên trong khoa của cô đấy. Côxchia bực dọc, lên án tôi về thái độ đối xử khinh mạn với con người, về tính vị kỷ cực đoan - và thậm chí còn nói rằng tôi là một con người vô liêm sỉ đến mức khó sửa. Cậu ta nói liền một mạch, song lại bất ngờ quay sang phủ nhận những điều phát biểu vừa rồi về cuộc sống “vô vị”. Cậu ta nói: - Dù sao thì mọi cái cũng đều phức tạp. Chúng ta còn phải phụ thuộc vào sự ngẫu nhiên! Đôi khi cuộc gặp gỡ với một trong hàng chục tỷ người có thể làm thay đổi cả quỹ đạo cuộc sống đã được tính toán kỹ... Cậu ta thở dài và ngước nhìn bầu trời ban chiều. Nơi đó vệ tinh của Biata đang tỏa sáng. Trong giây phút này chắc hẳn cậu ta ái ngại cho Biata và thấy mình khó xử vì đã chạy theo một cô gái khác. - Mình phải đi đây, - cậu ta nói tiếp, - cậu biết đấy, mình là cầu thủ dự bị. Nói chung trực ca ba cũng chả sao, có thể tập trung tư tưởng, ngồi một mình gần các vì sao. Thôi được, còn mình sẽ xuống mặt đất... Trông kìa! Ông thầy - người cha của đenphin đã ra đấy. Cậu có thấy ông cụ vẫy tay không? Hôm nay, không hiểu sao mà cả ngày mình không gặp mặt ông cụ. Ông cụ quẩn quanh đâu đó với cái xuồng máy, lượn quanh hàng đàn động vật cao đẳng ở biển. Anh em họ nói rằng chiều nào ông cụ cũng giảng bài cho những con đenphin nghe. Trông ông cụ có một cái gì đó cao hơn nhận thức của mình. Chẳng lẽ đó là một trong những người máy sinh vật đầu tiên? Nếu quả như vậy thì thật là một chương trình lý tưởng. Hiểu biết mọi việc một cách chắc chắn. Đôi khi phải suy nghĩ thì trông bề ngoài ông cụ như đang có hồi tưởng những ký ức của con người trong cuộc đời của mình. Không những thế ông cụ lại rất nhiệt tình nhé. Cậu biết không, mình bắt đầu thích ông cụ. Một con người chân chính phải như vậy. Chúc cậu trực tốt. Côxchia ngồi vào thang máy và tôi ở lại một mình. https://thuviensach.vn Từ đỉnh cao, hòn đảo đã làm tôi liên tưởng đến hòn đảo san hô xinh xắn. Bề rộng của nó hướng về phía tây bắc. Ở đó, giữa đám cây lá vươn lên những chiếc cánh quạt gió, biến sức gió thành điện năng. Hòn đảo do những khối phún thạch đúc sẵn tạo nên và được cột vào những chiếc neo cố định, không gì lay chuyển nổi. Hòn đảo nom như một khối đá, nhưng đồng thời cũng chẳng khác gì một cái phao bình thường. Trong lòng nó, ngày và đêm các nhà máy chế biến phù du, cá, sữa cá voi và làm hữu ích hóa những nguyên tố hiếm hòa tan trong nước biển đang làm việc. Phía dưới vọng lên một tập hợp âm thanh lạ tai đối với cư dân thành phố: những tiếng kêu, tiếng thở phì phò, tiếng sóng vỗ oàm oạp, tiếng huýt sáo và những tiếng va chạm mạnh. Cuộc chơi bóng nước bắt đầu, và những cầu thủ đenphin xông lên tấn công khung thành của những người trên đảo, có lẽ chúng khích lệ nhau bằng cái kiểu la hét như vậy. Lợi thế rõ ràng về phía những đenphin và dù cho con người có vi phạm luật chơi thì quả bóng vẫn cứ liên tục bay vào khung thành của họ. Tôi trông thấy rất rõ những thân hình kiểu tàu ngầm của các đenphin lấp lánh trong làn nước xanh lơ, để lại sau chúng những dải bọt nước bạc trắng. Gần đây đội bóng nước của đảo chúng tôi đoạt giải nhất trong các cuộc thi đấu ở Xítnây. Quả bóng vẫn đang được chuyền trên mũi các đenphin chính là phần thưởng của cuộc tranh giải lớn đó. Thủ thành của chúng tôi đã phải ném bóng ra khỏi khung thành không biết đến lần thứ bao nhiêu rồi. Cuối cùng tiền đạo của đội đenphin đã phạm sai lầm: đưa bóng cho đối phương. Và hình như xấu hổ vì sai lầm của mình nó mất hút dưới nước. Sau nó là cả đội lặn theo, thủ thành cũng vậy. Đội chúng tôi đang lùa bóng vào khung thành trống rỗng. Nhưng quả bóng bỗng bị một bức tường các đenphin nhô đầu từ dưới mặt nước lên đẩy bật ra ngoài. Chúng không những chơi trội hơn đối thủ của mình mà còn tỏ vẻ chế giễu họ nữa. Và những người trên đảo dù thấy rằng mọi cố gắng không những để chơi thắng hay gỡ hòa mà dù ghi một bàn thắng đều vô ích, nhưng họ vẫn xông lên. https://thuviensach.vn Cuộc chơi bỗng nhiên ngừng lại. Những đenphin bơi về phía đối diện. Ở đó viện sĩ Pôlicácpop đang đứng cùng các vị khách. Từ đỉnh chòi quan sát mở ra một tầm nhìn tuyệt diệu. Tôi có thể ngồi trong chiếc ghế bành xoay được ba trăm sáu mươi độ vừa ngắm được mặt nước phẳng mênh mông và vẫn theo dõi được các thiết bị máy móc. Trong cái đại dương bề ngoài như êm đềm kia đã diễn ra biết bao nhiêu quá trình phức tạp. Ở đó thường nổi lên những làn sóng ngầm, những dòng chảy hiện ra và mất, độ mặn, nhiệt độ của nước thay đổi, những lớp nước lạnh bỗng nhiên nhích dần lên mặt thoáng. Tất cả những tin tức đó do nhiều phao điện tử đặt ở các độ sâu khác nhau báo về chỗ tôi. Trên màn ảnh của các máy thu âm thỉnh thoảng lại nhấp nháy những điểm xanh xẫm. Đó là những đenphin thường trực bảo vệ đường biển của lực trường. Điểm sáng từ màn ảnh tăng lên và căng ra thành một đường. Bất thình lình khung của một trong những màn ảnh biến thành màu vàng. Từ loa vang lên giọng nói của máy tự động ở phao tín hiệu: “Xuất hiện một đàn cá kình ở ô “32-B”. Cá kình là những cư dân tự do của đại dương, sống như những bộ lạc cổ xưa trên dãy Cápcadơ, hay như những người da đỏ ở Bắc Mỹ. Trong chúng có những bộ lạc hiền lành, nhưng cũng có những bộ lạc hung bạo. Xem ra thì tạm thời đàn cá kình chưa có những hành động xâm lược, chúng bơi song song với lực trường bảo vệ chăn cá ngừ và cá nục. Những đenphin cũng bơi theo hướng đó. Lúc đầu tôi nghĩ rằng chúng là những trinh sát của bọn cướp Giéc Đen đi tìm sơ hở của rào chắn. Nhưng theo dõi sự di chuyển hiền lành của chúng thì giả thiết không đúng. Những trinh sát của bọn cướp không bao giờ đi thẳng vào chỗ cạm bẫy. Chúng biết tường tận mọi mưu mẹo chỉ dành cho những kẻ khờ khạo. Còn những con này thì không lường trước được chuyện không may, chúng bơi thẳng vào điểm xanh rực rỡ đón ngọn roi âm thanh. Kìa đàn cá kình đang ở cách phao khoảng hai trăm mét, một trăm mét, năm mươi... Bất thình lình đội hình ngay ngắn của chúng bị xáo lội https://thuviensach.vn trên màn ảnh bừng lên những tia sáng xanh. Thoát khỏi những cú roi siêu âm, lũ cá tăng tốc độ không dưới năm chục dặm một giờ. Tôi ghi vào sổ trực việc lũ cá kình xuất hiện, mặc dù sự kiện này cũng như mọi kiện khác xảy ra xung quanh đều đã được ghi lại trên băng từ. ... Trong lúc tôi ghi chép vào sổ trực, là lúc hoàng hôn ngắn ngủi của vùng nhiệt tắt dần. Làn gió hanh, người lao động vĩnh cửu của biển, đã được nghỉ ngơi, lại đều đều quay cánh quạt gió. Những ngọn sóng sủi bọt lóa lên những ánh hào quang màu xanh nhạt. Những chỏm sao bơi trên bầu trời, giữa những lớp tinh vân màu sữa. Đúng là chúng đang bơi vì gió thổi đung đưa chiếc chòi làm tôi tưởng như cả vũ trụ cũng chuyển động. Hình như ở đó cũng có gió hanh vũ trụ đang thổi - làn gió vĩnh cửu của Thiên hà. “Con tàu” chạy trương những cánh buồm vô hình của mình. “Con Chim thiên dương” lượn quanh chiếc thập tự Phương Nam. Chiếc đĩa vệ tinh thiên văn lấp ló trên đầu như viên ngọc màu vàng, treo lơ lửng ở đó cao ba mươi sáu ngàn kilômét. Chắc hẳn giờ đây Biata cũng đang trực ở bên những máy đếm các hạt cơ bản, hoặc quan sát mặt đất. Đúng hơn cả là đang nhìn vào khoảng đen thăm thẳm của Thiên hà, nơi vì sao Cực Mới sẽ phải bùng cháy. Từ mảnh Thiên hà đó một dòng thác khổng lồ hạt vô hình tăng lên trong từng giây lát. Hàng trăm tỷ hạt nơtrinô liên tiếp xuyên từng xentimét vuông vũ trụ! Xuyên rất nhanh qua các vì sao, các hành tinh, qua mọi cơ thể sống nhẹ nhàng như qua chân không. Trên màn ảnh điện thoại truyền hình hiện lên bộ mặt khoái trá của Côxchia: - Cậu nghĩ rằng cậu chẳng khác gì Ximêôn Xtônpnhíc đang hưởng cái đêm tuyệt diệu như thế này à? - Côxchia hỏi. - Cậu đã sử dụng thời gian hữu hiệu của mình trên chòi quan sát được mười sáu phút rồi đấy. - Tại sao đến bây giờ mà cậu vẫn còn lảm nhảm ở dưới ấy? - Do hai nguyên nhân. Thứ nhất, vì mình trực đêm ở trạm trung tâm như mọi người đều biết và thứ hai, vì mình đang làm nhiệm vụ của người giúp việc cho trực chính trên đảo và vùng phụ cận. Hơn nữa viện sĩ lại đang trò https://thuviensach.vn chuyện với bạn bè dưới nước của ông. Leo lên cái cột ấy có thể là không cần. Công việc đó đặt ra đặc biệt cho những loài “chim mới ra ràng”. Cậu hãy rời cái đỉnh cao ấy xuống đây đi, phòng thể thao đang thi đấu quần vợt. Đã có lúc cậu được xếp vào loại cây vợt khá cơ mà... Khoan đã! - Côxchia làm ra vẻ vừa mới nhớ ra một sự kiện chẳng to tát và chẳng có gì quan trọng lắm. - Suýt nữa quên nói với cậu là mình vừa nói chuyện với Biata. Cô ta khỏe mạnh, chỉ hơi mệt mỏi một chút thôi. Cô ta chỉ nói đến cái ngôi sao Cực Mới ấy. À, còn nói cả về hạt siêu nơtrinô mà cô ta gọi là tiền tổ hạt mà rơi vào bẫy của họ. Không, dù sao cũng may là chúng mình được cùng sống ở trên hòn đảo tuyệt diệu này. Cô ta nhờ chuyển lời chào... Suỵt! Ông già đã trở lại. Không cho chuyện trò với người bạn tốt nhất rồi! - Côxchia biến đi trên màn ảnh. Tôi thấy ghen với việc cậu ta được trực cùng Paven Mêphôđiêvích. Con người bí ẩn và kỳ lạ này càng ngày càng làm tôi thích thú. Còn việc Côxchia vừa nói chuyện với Biata làm tôi bất chợt thấy mừng rỡ: chẳng còn có ai giữa tôi và cô ta trong lúc này. Tôi nắm chắc chiếc tích kê trong lòng bàn tay. Tôi gửi gắm biết bao hy vọng vào cuộc gặp gỡ sắp tới. https://thuviensach.vn Chương 7 - VẮT SỮA CÁ VOI Vắt sữa cá voi mẹ hai lần trong một ngày, vào lúc bảy giờ sáng và năm giờ chiều. Từ chòi canh phát đi tín hiệu siêu âm và có những đenphin chăn cá voi đi kèm cả đàn từ bãi chăn bơi về vũng biển. Cho dù có không đánh tín hiệu thì những con cá voi và đenphin cũng xác định được thời gian chính xác một cách kỳ lạ, trong bất kỳ thời tiết nào. Khác nào chúng đã quên nghĩ đến tín hiệu. Tín hiệu tự động hoạt động đã nhiều năm. Mỗi con cá voi mẹ bơi về ngăn riêng của mình ở bến và dừng lại cách bến khoảng năm mét. Nó thích cọ lưng vào những tảng đá ba-dan xù xì, mặc dù đã một vài lần có những con không may bị sầy da. Và chúng đã bị cấm cọ vào tường. Những đenphin theo dõi việc này rất nghiêm ngặt. Còn Machinđa của chúng tôi trông giống như một chiếc tàu ngầm kiểu mới nhất. Nó thuộc loại cá voi xanh và nặng hai trăm mười tấn. Ở cái thời xa xưa trước đây khi người ta còn săn giết cá voi không thương tiếc, thì hiếm có con cá voi xanh nào đạt tới một trăm ba mươi đến một trăm năm mươi tấn. Hiếm có con nào trong loài cá voi khổng lồ này sống đến cái tuổi https://thuviensach.vn trưởng thành. Sau khi có luật chung về việc cấm đánh cá voi và đặc biệt sau khi chuyển chúng sang “bãi chăn”, những con cá voi nặng lên một phần tư trọng lượng. Trong đàn của chúng tôi có con cá voi Maliútca đã đạt tới trọng lượng ghê gớm là hai trăm tám mươi lăm tấn. Nép vào vây cá mẹ, Machinđa của chúng tôi, là chú cá voi con Hécto. Trong một ngày một đêm chú ta tu hết hàng mấy chục lít sữa. Thế mà mẹ nó vẫn còn khối sữa. Tôi và Côxchia đeo mặt nạ Rốpba bằng cao su hữu cơ silic. Một cái màng dày vài chục mícrông căng trên khung mặt nạ dùng làm phổi nhân tạo. Không khí hòa trong nước tự do xuyên qua màng đó, còn thán khí thì thoát ra và tan vào nước. Quá trình này diễn biến hơi chậm vì vậy trong mặt nạ còn một van đặc biệt để thải hơi nước và thán khí. Mặt nạ Rôpba được dùng cho việc bơi lội ở lớp nước không sâu quá hai chục mét. Bây giờ thì chúng đang bị lật ra sau gáy chúng tôi. Hôm nay là ngày làm vệ sinh cho cá voi. Chúng tôi đi đi lại lại trên tấm lưng rộng của Machinđa tay cầm bàn chải điện và những chiếc xẻng bằng chất dẻo, kỳ cọ rong rêu biển bám trên tấm lưng rộng mênh mông của nó. Công việc này làm Machinđa rất dễ chịu: nó đứng vẫy nhẹ đôi vây, thỉnh thoảng lại thở hắt ra, giống như xả hơi từ van của máy nén khí. Trên lưng Machinđa có in dấu hiệu Hải vương tinh với chiếc đinh ba và số hiệu. Trong lúc tôi và Côxchia đi đi lại lại trên lưng nó thì Pêchia Xamôilốp và Kỳ, - người Việt Nam, vắt sữa. Dòng sữa cá voi đằng đặc màu vàng chảy theo ống trong suốt của chiếc máy vắt sữa. Công tơ trên tường ghi số đecalít. Sữa chuyển tới lòng đảo, ở đó tiến hành khử trùng, đóng vào những hộp bằng giấy ép. Trên trái đất ít có những thực phẩm nào có được những tính chất đặc biệt như loại sữa này. Thật khó mà tin được rằng đã có một thời kỳ người ta giết cá voi để lấy thịt, mỡ và xương. Việc đó không những phản nhân đạo mà còn hết sức vô lý. Theo những tài liệu cổ xưa cho biết thì, như vậy là cả một nhà máy sản xuất “thuốc bổ” có thể hoạt động hàng chục năm, chỉ cần một sự săn sóc rất ít của con người đã bị hủy hoại. Khi nghĩ đến điều đó bao giờ tôi cũng nhớ https://thuviensach.vn câu nói ưa thích của Paven Mêphôđiêvich: “Hợp lý là sự công bằng cao nhất”. Nhưng đã phải tốn biết bao nhiêu sức lực của cả loài người để cho cái sự thật giản đơn về điều thiện đó trở thành qui luật của sự sống! Cần thay đổi Chế độ xã hội trên khắp hành tinh, thực hiện ở một qui mô lớn lao mọi phát minh vĩ đại của thế kỷ này, khẳng định đạo đức cộng sản. Côxchia ngồi trên vây lưng của Machinđa như trên thềm bến và bắt đầu dạy Prôtây bài hát “Những người đánh cá vui tính”. Cậu ta huýt sáo hết sức lạc điệu một khúc hát thật sôi nổi. Prôtây chăm chú nghe, vươn đầu lên khỏi mặt nước. Da Machinđa màu xanh xám nhạt đàn hồi như cao su. Lưng nó hầu như đã sạch. Tôi dùng bàn chải cọ đến tận vây. Côxchia cười rộ lên khi Prôtây nhắc lại âm điệu bài hát khá đúng. Giọng đenphin rin rít, the thé giống như máy đọc tự động kiểu cổ. Prôtây thích bài hát này. Đôi mắt của nó long lanh. Diện mạo tinh ranh biểu hiện một sự hài lòng cực độ về khả năng âm nhạc đặc biệt của mình. Nhưng thì giờ đâu mà âm nhạc. Chúng tôi khoác mặt nạ và nhảy xuống nước: còn phải cọ hai bên lườn và bụng của Machinđa bằng bàn chải. Qua cặp kính lóe lên ánh sáng màu xanh lơ. Lườn cá có những đốm sáng vân như đá hoa. Lớp da bụng của Machinđa hoàn toàn sạch sẽ. Tôi bơi thong thả, chỉ dùng xẻng gạt những chùm rêu nhỏ xuống đáy. Gần đầu là chiếc vây lớn hình lưỡi liềm. Khi tôi chạm vào vết trắng dưới đó, chiếc vây bỗng giật lên. Có lẽ lúc này Machinđa đang nheo mắt như con mèo bị gãi tai. Pêchia Xamôilốp bơi đến gần tôi cùng với hai con đenphin. Trong máy dò âm dưới nước vang lên giọng nói the thé biến dạng của cậu ta: - Hôm nay vắt sữa kỷ lục - một ngàn tám trăm lít. Tại sao cậu lại nấp dưới vây như đứa trẻ con bú thế hả? Chúng ta hãy trang điểm cho bộ mặt xinh đẹp của Machinđa đi. Chỉ huy công việc quan trọng này sẽ là Tavi. Có thể trao đổi thông tin với nó bằng mã. Nhưng chớ có quên rằng nó có thể tiếp nhận xen kẽ tín hiệu ảnh lẫn tiếng. https://thuviensach.vn Tôi nói một cách tự tin là lối trao đổi linh cảm tin tức tiện cho mình hơn. Pêchia chép miệng nhạo báng và bơi đi với đenphin khác. Tôi lơ lửng trong nước ngắm nhìn Tavi. Tôi ngạc nhiên về cái trán lồi và ánh mắt giễu cợt của nó. Nó cũng nhìn tôi lặng thinh không động đậy, có lẽ nó đợi cái gì đó ở tôi, nhưng không kịp đợi, đã thầm thì câu dài câu ngắn. Chẳng hiểu mô tê chi, đến lượt tôi, tôi thử ra hiệu truyền đạt suy nghĩ của mình cho nó rằng tôi vui mừng được làm quen và sẵn sàng thực hiện lời chỉ dẫn của nó. Nhưng ngay lúc đó tôi đã hiểu rằng mình bất lực trong việc nói chuyện bằng cách này. Tavi tiếp thu cái việc làm công cốc vừa rồi của tôi thật không ngờ. Bất thình lình nó phun ra một loạt tiếng lớn đến nỗi tôi tưởng như súng đại bác bắn bên tai. Hẳn rằng nó thấy cái lối nói oang oang như thế đã gây cho tôi một ấn tượng như thế nào, nên nó đổi giọng thì thầm nhẹ nhàng hơn. Tôi vẫn chẳng hiểu gì cả, nhưng cảm thấy nó có thiện cảm với tôi. Đành phải chuyển sang mã nguyên thủy, tôi gõ ngón tay lên lưng nó: - Tên mình là Ivan. Để trả lời nó búng một loạt chấm gạch nhanh đến nỗi quyện vào nhau thành một âm thanh dài the thé. Tôi lắc đầu. Nó hiểu và búng mạch lạc hơn: - Ivơ! Hãy bơi theo tôi. Buổi đầu làm quen của chúng tôi là như vậy. Chúng tôi kết bạn rất nhanh. Nhiều ngày sau tôi hỏi nó tại sao lúc đầu nó lại gọi tôi là Ivơ mà không là Ivan. - Vì anh thích nửa chữ đầu hơn... Chúng tôi bơi cạnh nhau, trao đổi thông tin mộc mạc thỏa lòng bè bạn. Tavi tìm thấy một đám rêu biển còn sót. Tôi bơi lại dùng bàn chải cọ sạch. Chúng tôi trang điểm cho Machinđa đến mười lăm phút. Trong suốt thời gian đó Tavi chỉ ngoi lên mặt nước có một lần để hít thở. Còn chiếc mặt nạ của tôi hoạt động tốt cố lấy cho đủ lượng ôxy cần thiết từ trong nước để thở. https://thuviensach.vn Nước hơi lạnh, trong suốt, màu xanh xẫm không thể miêu tả được. Phía dưới chân mờ mờ sâu thẳm. Khi nhìn xuống, thấy rợn người như nhìn vào một chốn mờ ảo huyền bí. Lúc nhìn lên thì màu sắc bình thường, tươi vui của biển lại xua đuổi ngay những ý muốn đang ám ảnh trong lòng. Tavi lại đánh tín hiệu: - “Xong!” Tôi chưa nổi lên vì còn muốn ở thêm dưới nước. Tôi vẫy nhẹ tay bơi. Trong máy dò âm vang lên giọng nói của Côxchia: - Mình tin rằng Machinđa của chúng ta sẽ chiếm giải nhất trong kỳ thi sắc đẹp. Có ai đó trả lời cậu ta nhưng tôi không rõ vì tín hiệu âm hướng về phía đối diện. Ngoài ra còn những tiếng ồn khác cản trở, hình như có cái gì đó rú lên từng hồi, có ai đó thở hổn hển, tiếng bọt nước sủi sùng sục, tiếng vỗ tay khe khẽ. Tavi bơi kề vai phải tôi, nhẹ nhàng trườn xuống sâu, tôi gõ vào lưng nó hỏi: - “Cái gì ồn ào thế?” Nó trả lời ngay: - Cá voi đang nói chuyện, ở đại dương không ai lắm chuyện như cá voi. - Thế anh có biết tiếng nói của chúng không? - Biết tiếng không phải là cái chính, mà cần trông thấy chúng nói chuyện. - Cá voi thì ở xa, làm sao cậu trông thấy được? - Tôi trông thấy không phải bằng mắt. Tôi trông thấy chúng nói chuyện về cái gì, thấy đối tượng mà chúng nói đến. - Cậu đoán được ý chúng à? - Tôi trông được ý chúng! - Tavi nhìn tôi và tôi cảm thấy nó ngạc nhiên về sự tối dạ của tôi. - Chúng nói về cái gì thế? - Về nhiều cái. Mẹ nựng con. Loan báo tin tức. - Chúng loan báo những tin tức gì mới? Hiện giờ cậu thấy cái gì? https://thuviensach.vn - Thấy hòn đảo của chúng ta ở đằng xa. Thấy những con cá voi xanh. Những con cá kình. Những cá voi mẹ đang lo lắng cho con mình. Tôi trông thấy người trên tàu “Tên lửa” và cả các bè bạn của tôi. Cá kình đang bơi đi, người và các bạn dưới biển đuổi theo chúng. Nói chuyện bằng im lặng thật hoàn toàn dễ dàng và đơn giản. - Tavi nhìn tôi, cặp mắt cười như khích lệ. Tôi cố gắng tập trung tư tưởng và cảm thấy như trước mắt mình là những hình dáng mờ mờ đang bơi. Đó chỉ là tưởng tượng. Những vạch sáng kỳ lạ, màu sắc không quen và sự mệt mỏi trong giây lát tạo cho tôi một ảo ảnh là đang tiếp nhận “ngôn ngữ bằng mắt” của những con cá voi. Tavi nói: - Bây giờ thì chúng đang nói về Con mực Vĩ đại, về chúng... - Không kịp nói hết câu, Tavi đã vọt lên mặt nước để thay đổi không khí. Tôi cũng bơi lên và bỏ mặt nạ, lần đầu tiên tôi nhìn những con cá voi khổng lồ bằng cặp mắt hoàn toàn khác. Và dù sao chăng nữa trong nhận thức, tôi không tin được rằng những sinh vật khổng lồ kia lại đang chậm rãi nói chuyện với nhau về những công việc của chúng, có lẽ nào chúng đang nói xấu nhau, hoặc lo lắng cho số phận của con cái. Tôi phải cố gắng để tin Tavi và sau đó còn phải duy trì khá lâu cái ý niệm cách mạng đó... Trong lúc tôi và Tavi nói chuyện dưới nước thì một sự kiện đã xảy ra trên mặt biển, làm náo động cư dân của đảo chúng tôi. Khi tôi ngoi lên thì nghe thấy tiếng nói oang oang, khuếch đại qua máy tăng âm. Trực nhật cố giữ giọng nói lạnh lùng: - Thực tập sinh Phêđôrốp! Hãy lặn sâu xuống hai chục mét và bơi ra khỏi vùng có cá voi ngay! Tránh ngay những cá voi nhỏ. Hãy tuân theo Prôtây! Chưa đến lúc! Phải, chăng anh không thấy ngay bên cạnh anh là ba con nhỏ đó à! Tôi leo nhanh lên bến và trông thấy một cảnh tượng. Đàn cá voi bơi từ vũng biển đến bãi chăn. Những con mẹ bơi nghiêm trang không quá bốn dặm một giờ. Những con con đùa giỡn quanh mẹ. Lũ nhóc nhảy lên khỏi mặt nước đến nửa thân mình, rồi rơi tõm xuống biến xanh, phun nước, lặn, ngụp. Tiếng thở phì phò đặc biệt của những con cá voi già vọng lên. Tôi https://thuviensach.vn giương mắt cố tìm Côxchia dưới nước và cho rằng cậu ta đã không may lẫn vào đàn cá voi. Bất chợt tôi thấy anh bạn tôi đứng trong đám bọt nước phun phía trên đầu Machinđa. Đầu Machinđa cất cao khỏi mặt nước, cao hơn những cá voi khác. Chẳng lẽ nó cũng thấy mọi nguy cơ đang đe dọa Côxchia hay sao? - Nhảy đi! - trực nhật thét lên trong máy tăng âm. Nhảy ra khỏi đàn cá, Côxchia leo lên lưng Prôtây và cùng với nó bơi về đảo. Trên đại dương lại vang lên giọng nói oang oang. Bây giờ thì trực nhật lại ra công quở trách Côxchia đã vi phạm nội qui trong quan hệ với các sinh vật cao đẳng của biển. Để kết luận anh ta nói: - Anh bạn trẻ, không được lạm dụng tình bạn của các anh em dưới biển. Côxchia đỏ mặt, thở hổn hển, leo lên bờ và việc đầu tiên là gây sự với tôi. - Cậu cười cái gì? Vui mừng là đã tìm được một đối tượng để giễu cợt hả? - Mình chẳng cười gì cả. - À cậu cho rằng mình đã xúc phạm đến cậu phải không?... Cậu ta chóng nguôi giận và chuyển sang bực bội với mọi người trên đảo. - Chúng ta rơi vào đâu thế này? Toàn một loại trẻ con ngoan ngoãn. Ở đây còn tồi hơn là ở một trường học cho trẻ em có những mầm mống tệ hại về đạo đức. Thôi, với mình thế là đủ quá rồi! Mình sẽ chuồn ngay theo chuyến tàu đầu tiên thôi. Vĩnh biệt! - Và cậu ta bước nhanh đến chỗ các thực tập sinh đang kéo một chiếc máy vét bùn từ đáy vũng biển lên bằng tời điện. Những con tôm rồng, tôm he, một số sao biển và một số cá nhỏ lọt vào lưới. Tavi bơi cạnh tường. Nó nói: - Anh hãy chui vào trong cái vỏ ốc trong suốt kia đi. Tôi đứng cách gian phòng bằng chất dẻo màu xám không xa. Trong đó có máy móc điện tử kiểu cổ để trao đổi tin tức trực tiếp với các đenphin. https://thuviensach.vn Giọng nói lanh lảnh của máy phiên dịch vang lên câu nói của Tavi: - Hỏi và nghe như thế tốt hơn. Tôi đồng ý với nó và hỏi: - Vậy thì những cá voi nói gì về con mực? - Về Con mực Vĩ đại! - Tavi sửa lại. - Con mực, cái Con mực Vĩ đại ấy có gì làm chúng phải chú ý? Chúng có ăn con mực đâu. Có tiếng gì đó giống tiếng cười. - Không thể ăn thịt được Con mực Vĩ đại. Tôi đồng ý rằng khó mà ăn thịt nổi con mực vĩ đại và chỉ có cá nhà táng mới có thể đáp ứng được cái nhiệm vụ không lấy chi làm dễ dàng đó. - Không, cá nhà táng chỉ ăn nổi thịt loài con mực thường. Con mực Vĩ đại không ai làm gì được. Nó là chủ nhân của biển sâu. Con người là chủ nhân bầu trời và ban ngày. Còn Con mực Vĩ đại là chủ nhân của biển sâu và ban đêm. Có cái gì đó thật lãng mạn. Con mực Vĩ đại giống như một thần biển huyền bí trong thần thoại. Tavi tiếp tục: - Con mực Vĩ đại dự định tối qua sẽ bắt con cá voi con. - Con nào? - Con mới đẻ hôm qua. Con mực Vĩ đại biết hết. - Mình hi vọng nó sẽ không làm nổi điều đó. - Các bạn bè dưới biển đã nhận ra nó. Những cá voi lớn sẽ đương đầu với nó. - Và đón đánh nó chứ? - Không thể đánh được nó. Nó là Con mực Vĩ đại. Tôi hỏi tại sao Tavi lại quá sùng bái con mực. Và tại sao các cá voi lại không cho phép nó hành động cướp bóc như vậy? - Nó không muốn gặp những cá voi lớn, - Tavi trả lời. - Mọi cư dân của biển cả đều không muốn gặp Con mực Vĩ đại. https://thuviensach.vn - Ừ, biết rồi. Hãy nói cho mình biết Con mực Vĩ đại của cậu lớn bằng nào? - Tôi không hiểu. - Kích thước của nó bằng nào? Có lớn hơn cá voi không? - Nó không lớn hơn. Nó là Con mực Vĩ đại. Tôi gạn hỏi khá lâu tại sao chúng biết là nó sắp đến gần. Tại sao trong khi chưa nhận thấy kẻ thù, nhưng cá voi đã lao đi tìm gặp con mực để bảo vệ con mình. Hoặc là Tavi đã giải thích lầm lẫn, hoặc là máy tự động không dịch nổi, nhưng phải mất đến gần mười lăm phút sau tôi mới phỏng đoán được là Tavi nói về thị giác thứ hai - sự định vị, và về một cảm giác khó hiểu giống như là linh cảm. Nhưng dù thế nào thì cái việc Con mực Vĩ đại đang đến gần đã rõ ràng và hiển nhiên là một vài loài động vật sẽ đứng dậy để bảo vệ mình, còn một số loài khác thì cúi đầu chịu làm vật hy sinh cho kẻ khổng lồ. Tavi còn báo thêm một tin nữa. Những cá voi đã biết về việc Giéc Đen xuất hiện và việc giết chóc mới của nó. Tin tức trong đại dương truyền đi rất nhanh. Tavi đã làm tôi ngạc nhiên khi nó cho biết rằng chiều hôm qua những trinh sát của Giéc Đen đã đến gần hàng rào trường lực của chúng tôi và sau khi bị “roi âm thanh” quất đã biến mất. Thế mà tôi lại ghi vào sổ trực rằng đó là sự xuất hiện những con cá kình “hiền lành” trong vũng biển của chúng tôi! https://thuviensach.vn Chương 8 - SỰ XÂM LƯỢC Chúng tôi đến hòn đảo trôi này đã một tuần lễ, đúng hơn là mới một tuần lễ trôi qua thôi, nhưng nhờ những ấn tượng phong phú mà chúng tôi tưởng như đã sống ở đây từ lâu. Côxchia rất thích chiếc “phao” của chúng tôi, những con cá voi, những con đenphin, những buổi tắm ban sáng, những lúc báo động đột ngột. Cậu ta mê công việc của mình: nghiên cứu hàm lượng kim loại hiếm trong tế bào của các động vật dưới biển. Cậu ta không còn nói thêm một tiếng nào về cái việc phải chuồn ngay khỏi đây, về những luật lệ và thái độ lãnh đạm của cư dân trên đảo. Không, rõ ràng là cậu ta kiêu hãnh vì đã nhanh chóng nắm được “Qui tắc biển”. Điều này cũng giống như đối với tôi. Tôi và cậu ta đều không tìm thấy một chỗ nào khác trên trái đất lại có thể thích hợp với chúng tôi trong mọi quan hệ như vậy. Lúc có mặt Paven Mêphôđiêvích, Côxchia nói rằng cậu ta có cảm giác như rơi vào một hành tinh khác, mà hòn đảo của chúng tôi chẳng qua chỉ là một con tàu đang bay đi đâu đó và cậu ta ngước nhìn lên bầu trời. https://thuviensach.vn Ông giáo lau tay: - Một sự so sánh đúng đắn lạ lùng đấy anh bạn ạ. Nhiều khi tôi cũng có cái cảm giác tương tự. Xung quanh ta có biết bao nhiêu điều còn chưa nhận thức được! Biết bao nhiêu điều bí ẩn! Ông giáo vỗ vào lưng Côxchia. Hẳn rằng ông thích anh bạn tính khí có phần thất thường của tôi. Với tôi, ông có đôi chút giữ gìn, có thể nói là thận trọng. Tuy vậy, đã đôi lần tôi bắt gặp ánh mắt hài lòng của ông khi đọc những ghi chép thí nghiệm của tôi. Sau bữa cơm chiều mỗi người trên đảo thường tiêu khiển ở hàng hiên lớn nhô ra trên mặt đại dương. Chúng tôi cả thẩy có bốn người: Pêchia Xamôilốp, Kỳ, Côxchia và tôi để tỏ ra lịch sự đã ghé vào câu lạc bộ của địa phương, rồi vội vã đi đến bến để có thể lướt tàu quanh đảo có các đenphin hộ tống. Gió rít bên tai. Vệt lửa xanh trải ra đằng lái. Thân những con đenphin cũng phát sáng khi chúng xuyên qua sóng, rút ngắn đường vươn lên trước. Chúng mới sung sướng làm sao, khi bơi về vũng biển trước tiên, làm kỹ thuật của con người phải hổ thẹn. Chiều hôm qua Côxchia làm ra vẻ nghiêm túc, cố giấu nụ cười trang trọng nói: - Các cậu về phòng mình một lát đi. Mình đánh hỏng mất gần hai trăm mét phim, thế mà đã ghi được một cái gì đó cho đời sau. Chẳng mấy chốc mình sẽ có thể cạnh tranh với Côrinhtơn và ông cụ của mình. Không một ai trong chúng tôi muốn sử dụng thời gian thoải mái nhất trong ngày của mình vào bốn bức tường, mà lại là xem phim nghiệp dư. Chúng tôi nói rằng muốn phóng tàu lướt trên mặt đại dương, nhưng Côxchia nói: - Nào, các cậu không mất quá mười phút đâu. Sau đó chúng ta sẽ cùng nhau quấy ngầu đại dương lên. Trong phòng đã chuẩn bị sẵn sàng để chiếu phim. Chiếc máy “Píchmây” đen sẫm đứng trên giá ba chân, hướng ống kính vào màn ảnh lớn. Chúng tôi ngồi lên thảm và chẳng mấy chốc quên hẳn chuyện dạo chơi trên tàu. Côxchia đúng là một người quay phim có tài. Cậu ta quay hình ảnh đảo ở https://thuviensach.vn các góc độ khác nhau: đạt nhất là những cảnh quay từ trên đèn biển và trực thăng. Cuốn phim quay bắt đầu là cảnh mặt trời mọc. Từ mặt biển tím xám nhô lên một chiếc đĩa tròn đỏ rực. Cậu ta lấy đâu được cái ánh sáng nhẹ nhàng và duyên dáng như vậy? Một cảm giác kỳ lạ tràn ngập trong chúng tôi, như đứng trước bức tranh của một họa sĩ đã có biết bao nhiêu lần quan sát để tạo nên một lần duy nhất. Đó là nhiệm vụ và cũng là câu đố vĩnh cửu của nghệ thuật. Tôi chưa từng được trông thấy đại dương, mặt trời và đàn cá voi như vậy. Những con cá khổng lồ được chăn ở một bình nguyên rải rác màu xanh sữa. Nhưng thích thú nhất vẫn là những bài giảng của Paven Mêphôđiêvích. Thầy giáo đứng trên một chiếc bậc nhô lên trên mặt nước nói qua máy dò âm dưới nước. Phía dưới tập trung gần hai trăm con đenphin. Chúng ở dưới nước với các tư thế khác nhau tỏ vẻ thích thú lắng nghe giảng viên. Có lẽ máy truyền đạt từ của con người đã làm cho các đenphin có một cảm giác chắc chắn là con người đang nói tiếng nói của chúng, nhưng sai ngôn ngữ, sai trọng âm. Đôi khi vang lên tiếng ồn ào chói tai. Tiếng tặc lưỡi và tiếng huýt sáo trong giảng đường biểu lộ một sự khoái trá hay không hài lòng. Nhưng sau đó lại là sự chăm chú im lặng. Phía bên phải giảng viên, trên màn ảnh chiếu phim ban ngày, đang chiếu bộ phim tài liệu về sinh hoạt của một thành phố hiện đại. - Mình đã mất nhiều thì giờ vì những tấm ảnh này, - Côxchia nói. - Ông cụ hai lần ngắt bài giảng và dọa sẽ nhờ các đenphin nhận chìm máy quay phim của mình. Cậu có hình dung được vị trí của mình không? Lênh đênh trên một chiếc thuyền phao giữa đàn cá, mà theo ánh mắt của chúng, thì chúng sẵn sàng làm theo yêu cầu của ông cụ... Mình sợ ông cụ tước mất của các cậu cái thú được xem bộ phim này, mình đã hứa là chỉ chiếu trong phạm vi hẹp và sẽ không đưa một tấm ảnh nào vào phim thời sự quốc tế cả. Chăng hiểu vì sao mà ông cụ sợ phổ biến. Đây lại là một câu đố về con người bí ẩn đó... https://thuviensach.vn Phim và câu chuyện của Côxchia bị Lagơrănggiơ - nhà phỏng sinh học, người trực chính trên đảo, ngắt quãng. Anh ta hiện ra trên màn ảnh vô tuyến truyền hình, má hồng, tươi cười. Anh xin lỗi vì bắt buộc phải làm phiền chúng tôi trong giờ rỗi rãi. Sau đó làm bộ nghiêm nghị tuyên bố rằng có chuyện trục trặc trên đường dây tải điện đến máy bốc rỡ. Tôi và Côxchia liếc nhìn nhau. Điều đó không giấu nổi cặp mắt tinh ranh của Lagơrănggiơ. Anh ta nheo mắt, thở dài thông cảm, gật đầu và biến mất. - Anh chàng Lagơrănggiơ này là một con người kỳ lạ, - Côxchia nói. - Tại sao hắn lại nói với chúng ta về việc này? Nếu là việc chung của mọi người thì tại sao những “hộp Panđôra” lại im lặng? Có lẽ chỉ là chuyện vớ vẩn. Năm phút nữa người máy thợ điện chữa xong chỗ hỏng, còn chúng mình lại tiếp tục xem phim. Bây giờ sẽ là những công trình tuyệt tác dưới mặt nước. Pêchia Xamôilốp thích thú quan sát chúng tôi, rồi hỏi: - Thế các anh đã chú ý làm quen với những nhiệm vụ của mình chưa? Chúng tôi lại nhìn nhau: - Hình như đã, - Côxchia nói. - Chưa hẳn. Lagơranggiơ đúng. Hãy đi, đi nhanh lên. Các tàu ướp lạnh phải ra khơi đúng lúc nếu không thì các nhà máy sẽ phải ngừng việc. Trên đường đi cậu ta giải thích cho chúng tôi biết là cả ba chúng tôi ở trong đội sửa chữa những hư hỏng. Trên đảo hiện giờ chưa có người máy phục vụ có khả năng loại trừ những chuyện trục trặc trên lưới điện. - Nói chung, cho đến nay vẫn còn chưa thấy cần thiết có những người máy phục vụ chuyên về việc này. Ở đây mọi việc đều đáng tin cậy được. Đi theo tôi. Cậu ta kéo chúng tôi đi vào một con đường nhở mờ mờ tối, đom đóm chập chờn đe dọa. Thoang thoảng hương lan. Pêchia rẽ sang con đường nhỏ lờ mờ tối. Chúng tôi lạc vào một rừng dừa. https://thuviensach.vn Mọi cái ở đây đều trật tự: dây cáp phát quang như vậy là vẫn còn nguyên vẹn. Bây giờ tôi mới thấy có một dải lân tinh mờ sáng trải ra trên cổ. Quanh mình có cái gì đó sột soạt, lao xao. Côxchia bấm đèn pin. Trên bãi có những con cua mai vàng rực với những chiếc càng màu da cam to xụ đang bò loàng quàng, đôi mắt hạt cườm hấp háy nhô lên như những chiếc ăng ten của những người từ vũ trụ bay về. Những kẻ mới đến đó đang xột xoạt xén những thân cỏ non. - Lần đầu tiên mình trông thấy những con cua cạn như vậy. - Pêchia Xamôilốp nói. - Thông thường những con ở đại dương bò lên thì xinh xắn, còn những con này thì... Đôi mắt chúng thật lạ lùng. Một quả dừa rơi xuống gần đấy, lại một quả nữa tiếp theo. Côxchia nói: - Những tên ăn cắp dừa. Chúng ta chạy mau không thì... Như để khẳng định mối nguy hiểm cho cậu ta, một quả dừa rơi ngay xuống khoảng giữa hai chúng tôi. Khi chúng tôi đã may mắn chạy thoát khỏi vùng nguy hiểm, Pêchia nói: - Một loại cua mới. Chúng từ đâu đến nhỉ? Sinh sôi nảy nở quá nhiều. Có lẽ ban ngày chúng trú trong hang. Các cậu trông! Chúng đang chén dừa! Không, chúng hoàn toàn không giống những con ăn cắp dừa của chúng ta. Côxchia mỉm cười lưu ý: - Chúng như những con dao pha. Ăn cả dừa lẫn dứa. Pêchia chiếu đèn pin vào một con cua lớn đang gặm ruột quả dừa tươi. - Loại mới! - Pêchia nói giọng run run. - Các cậu hãy nhìn hình dáng cái mai của chúng. Mình thấy loài cua ở quanh vùng đá ngầm giống loài cua này. Côxchia trầm ngâm nói: - Mọi con cua đều giống nhau, đặc biệt là về đêm. - Và nhà tự nhiên học cũng nói thế! Cậu nghe thấy không? - Pêchia hướng về tôi. - đến trẻ con cũng thấy đây là một loại mới hoàn toàn. https://thuviensach.vn - Cho là thế đi nữa. - Côxchia nói, - thì có đáng để mà băn khoăn hay không? Mình không định tranh luận, ừ thì là một loài mới. Pêchia hơi tự ái: - Trong lời lẽ của cậu có ý khinh bỉ người khác. Cậu cho là mình nói chuyện vớ vẩn. Nên nhớ rằng lớp giáp xác mình đã nghiên cứu lâu và nghiêm túc. Côxchia bất chợt nổi khùng: - Còn mình thì mặc xác cái loài tiết túc hay giáp xác của cậu, cả sứa và cả mực. Pêchia nín thinh, thở phì phò không tìm được lời nào đối đáp. Thật là lạ, nhưng tôi thấy háo hức một cách ác ý. Tôi sung sướng được thấy họ cãi nhau và khẽ bật cười một cách vô duyên chờ xem sự việc sẽ ra sao. Côxchia nhận ngay ra tiếng cười của tôi là ngu ngốc không đúng chỗ. Tôi đang định văng tục, thì bỗng nhiên ánh sáng trên dây cáp tắt ngấm. Và chúng tôi dừng lại. Không hiểu tại sao chúng tôi đều thấy sửng sốt tuy rằng đang chờ đợi việc này từ nãy đến giờ. Tôi thấy sượng sùng trước bạn bè vì những ý nghĩ không tốt vừa rồi. - Ừ, - Côxchia nói, - hôm nay thật là lạ. Pêchia, cậu bỏ qua cho mình. Đúng là những con cua đó có một cái gì khang khác. Không biết đặt chân vào đâu với cái loại “trời đánh” này. Không hiểu sao chúng tôi thấy vui nhộn khác thường. Đáng lẽ phải đi chữa chỗ hỏng thì chúng tôi lại nắm tay nhau cười rộ và nhảy cẫng lên. Dưới chân lép bép những mai cua bị đè bẹp và điều đó làm chúng tôi thích thú điên dại... Lại một lần nữa chúng tôi thấy xấu hổ. Pêchia mãi mới trấn tĩnh được, cậu ta nói: - Phải nâng viên gạch này lên và xem tại sao. - Cậu ta gõ đế giày vào lớp men bên ngoài ống góp. https://thuviensach.vn - Cần gọi người máy phục vụ. - Côxchia đề xuất ý kiến. - Ivơ cậu chạy đi gọi Pênhêlôpa. Để cô ta làm. Tôi không hiểu chúng tôi còn đứng đây bao nhiêu lâu nữa, dựa dẫm xem ai sẽ nâng viên gạch đó lên nếu như không có một con cua quắp vào ngón chân Côxchia. Cậu ta kêu lên, nhảy lò cò một chân. Sau đó cúi xuống và nắm lấy cái quai của viên gạch kéo lên ném về một phía. Trong ống góp lúc nhúc những cua. Một con màu đỏ xẫm, đứng yên, càng quắp vào lớp cách điện gây chập mạch. Côxchia hét lên ra lệnh cho tôi và Pêchia. Chúng tôi đành phải ngoan ngoãn nhảy xuống cái hồ nông, nắm chân và mai những con cua ném đi. Côxchia nhìn chúng tôi hồi lâu rồi nói: - Thật là công cốc. Các cậu vứt đi hai con, chúng bò đến bốn. Chúng đến ống góp từ cả hai phía. Phải dùng cách khác. Thôi leo lên. Ừ mà gỡ chỗ chập mạch ra. Một điều lạ, đến bây giờ vẫn chưa ai trong chúng tôi ném con cua mai đỏ xẫm ấy đi. Tôi vất vả mới gỡ được càng nó ra khỏi lớp cách điện bằng chất dẻo. Ngay lúc đó ánh trăng nhân tạo trên các bến bừng sáng. Pêchia ra công bóp nhựa cách điện dùng trong ống nhựa mém vào chỗ hỏng. Còn tôi thì đá những con cua ra khỏi chỗ cậu ta. - Tất cả đi lên! - Côxchia ra lệnh. - Cách điện đã cứng lại. Nhưng mình không dám chắc là nó không có thể hỏng ở chỗ khác. Tiến lên phía trước. Côxchia đi nhanh về vũng biển. Cậu ta dừng lại kêu lên gì đó rồi vừa vẫy tay vừa chạy nhón gót. Tôi chạy theo cậu ta và đã hiểu tại sao cậu ta phải chạy nhón gót: khắp mặt đường lổm ngổm cua bò lóc nhóc thành đàn đông nghịt. Cố gắng để khỏi giẫm lên chúng, tôi vừa nhảy vừa tìm chỗ trống. Vậy mà mỗi bước nhảy lại nghe thấy lép bép dưới chân. Bốn vừng trăng vàng nhạt từ tháp đèn biển chiếu sáng các tàu ướp lạnh tạo thành một cảnh tranh tối tranh sáng. Chúng tôi chạy theo con đường ngắn nhất qua cánh rừng tre đang tỏa bóng lấp loáng trong điệu nhảy cuồng loạn. Tưởng chừng như chúng tôi rơi vào con đường xoáy không có lối ra. Mười mét cuối cùng tôi vừa chạy vừa phải giơ tay ra phía trước lách qua https://thuviensach.vn