🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Bến Bờ - Ma Văn Kháng full mobi pdf epub azw3 [Tiểu Thuyết] Ebooks Nhóm Zalo BẾN BỜ (Tiểu thuyết) Tác giả: Ma Văn Kháng Nhà xuất bản Phụ Nữ - 2012 Thực hiện ebook: hoi_ls TABLE OF CONTENTS CHƯƠNG MỘT CHƯƠNG HAI CHƯƠNG BA CHƯƠNG BỐN CHƯƠNG NĂM CHƯƠNG SÁU CHƯƠNG BẢY CHƯƠNG TÁM CHƯƠNG CHÍN CHƯƠNG MƯỜI CHƯƠNG MƯỜI MỘT CHƯƠNG MƯỜI HAI CHƯƠNG MƯỜI BA CHƯƠNG MƯỜI BỐN CHƯƠNG MƯỜI LĂM CHƯƠNG MƯỜI SÁU CHƯƠNG MƯỜI BẢY CHƯƠNG MỘT Mưa buông hạt từ lúc con tầu khởi hành. Những hạt mưa cuối thu hiền lành, nhỏ li ti, không trọng lực, bay lơ lửng, kết tụ như bụi, như ở bên kia xứ sở, ở bên ngoài cảm giác. Chúng chỉ hiện diện mỗi khi con tầu tăng tốc độ, hắt số nước tích đọng trên mui sang hai bên, thành những làn nước mỏng tanh; và dựa vào đà chạy của con tàu, chúng quay đảo, đè rạp đám cỏ dại cùng lau lách mọc ở hai bên lề đường. Không gì hắt hiu hơn là những bông lau trắng xám, chúng tự nở hoa, tự bạc đầu. Quẫy động trong luồng gió con tầu tạo ra, những bông lau tỏa ra bóng đêm sớm hơn những ngày thông lệ. Xuất phát từ lúc sáu giờ chiều ở một ga nhỏ biên giới, con tầu cảm nhận ngay được thân phận lẻ loi trên dặm đường xa. Nó hú còi liên tục và dàn bánh xe guồng rối rít tít mù như trốn chạy khỏi ám ảnh của một cuộc đuổi bắt hãi hùng. Nó làm dậy lên cuộc sống hoang dã hai bên đường. Hai bên đường thuần núi đất và rừng cây gỗ tạp chợt như được đánh thức và lập tức náo loạn lên với những tiếng gào thét, rên rỉ hoặc khoái trá của loài rắn rết, lũ côn trùng đang bắt đầu vào cuộc sát hại lẫn nhau hoặc cặp díp nhau, giẫy lên đành đạch vì lạc thú điên rồ khi trời sửa soạn vào phần đêm. Náo động từ hai bên đường, ở trong con tầu. Bao giờ cũng vậy, lộn xộn, hỗn loạn là trạng thái thường tình của con tầu ở mấy ga đầu. Người lên tầu còn chưa ổn định được chỗ ngồi, lại bỡ ngỡ trước môi trường mới. Dọc theo các lối đi xẻ giữa hay ở bên cạnh toa, nầm nập khách ngược xuôi đi lại và chỉ cần một người dừng chân để ngó nghé, hỏi han gì đó là đủ gây nên cảnh ùn tắc và ngay tức khắc ồn lên những lời mắng mỏ tức tối rồi. Cảnh sát dã chiến và người nhà tầu vung vẩy cây đèn pin hoặc đèn hiệu trong hộp kính mầu, nổi bật như các hồng huyết cầu trong dòng người chuyển động này, bao giờ cũng len lách vượt lên trong tinh thần chủ động. Rẽ vào một toa nằm để soát vé, giải quyết khiếu nại về sự trùng lắp của một vé ngồi, nhiều nhất là xử lý tình trạng đi tầu không vé, việc này bao giờ cũng gặp khó khăn, khúc mắc. Cũng giống như việc đi lại trên con tầu, lát sau tuy đã thưa người di chuyển, nhưng mọi việc diễn ra cũng không dễ dàng gì, vì con tầu bắt đầu phóng nhanh hơn. Nhất là khi bóng đêm đen tuyền đã phủ trùm toàn bộ cảnh vật. Không hề biết đến việc gì khác, con tầu dường như chỉ có mỗi một nỗi lo là hoàn thành lộ trình càng nhanh càng tốt. Đầu tầu chắm chúi lao hồng hộc và dàn bánh thép của nó càng lúc càng như tự trôi trượt trên mặt đường ray về đêm đã ướt nhoáng nước mưa. Như không có người lái, nó tự động chạy, vẻ như bất cẩn, ở những khúc quanh, vành xe chỉ còn mớm nhẹ vào mặt ray, như sắp buột ra khỏi khẩu độ, phát ra tiếng thép xiết như liếc dao, nghe ghê cả người. Nhiều đoạn, đường gập ghềnh như đường trâu đi trong làng bản, tầu nhảy chồm chồm, các điểm nối giữa các toa chỉ chực buột ra khỏi khớp khóa. Ngồi trong toa tầu mà dập dềnh như ngồi thuyền đè sóng sang ngang sông mùa lũ, như ngồi võng, như cưỡi ngựa. Đường xấu vì làm ẩu, làm vội để lấy thành tích báo cáo, để kiếm chác là một chuyện. Mặt khác, nó xấu kém còn vì bọn trộm cắp phá phách gần đây bỗng hoạt động rộ lên. Đạo chích là những kẻ nhạy cảm vô cùng đối với các khoản sinh lợi. Mà con đường thì cứ phô ra cả trăm, cả ngàn cây số, toàn bộ số tài sản khổng lồ không người canh giữ của mình. Đá có thể lấy về để rải đường, lát sân, đổ bê tông làm móng nhà, trần nhà. Ray, tà vẹt, lập lách, cóc đều có thể bán được tiền. Còn những chiếc guốc hãm các dàn bánh xe ở các toa tầu thì xứng đáng là nguyên liệu loại một để đúc nồi gang, chảo gang cỡ đại hoặc chân bàn máy khâu Trung Quốc, Nga, Phần Lan, loại máy công cụ khi nhập vào nước này vốn chỉ có mỗi cái đầu máy. Khủng khiếp! Nhiều chỗ đá bị moi, hai thanh ray như hai sợi thép căng giữa khoảng trống không điểm tựa đỡ. Ở những đoạn xuống dốc, con tầu mất lực hãm, lao sầm sập vô phương kìm giữ, nó chỉ dừng lại, khi các toa đang trôi tự do bỗng đâm vào nhau loảng xoảng chùn cả lại, vì sức cản của chiếc đầu tầu nặng như một quả núi đá chẹn đường. Tuy vậy, xóc lắc đều đều thì cũng là một kiểu nhịp điệu. Hiểm nguy liên tục thì cũng trở nên bình thường. Hơn nữa, lúc này vòng bánh xe quay theo cánh tay truyền lực phát tiếng kêu xục xịch đều đặn và tiếng hẫng hụt đứt gẫy cách quãng mỗi khi bánh xe qua điểm nối giữa hai thanh ray đã tạo nên trạng thái điều hòa trong cảm nhận mọi người. Dao động nhịp nhàng tác động vào thính giác hóa ra cũng thành một điệu ru. Hành khách được con tàu ru. Điền được con tàu ru. Duỗi thẳng chân, ở thế nằm nghiêng, úp mặt vào vách ngăn, trong con tầu xóc lắc liên tục, Điền đã tách mình ra khỏi hiện tại, để con người có thói quen đóng kín của mình trở nên trơ trụi, ở ngoài dòng thời gian. Vốn không dễ ngủ, nhưng Điền đã ngủ. Nói đúng hơn là Điền vừa chủ động vừa bị dìm nghỉm vào mớ tạp âm phát ra của con tàu và hơi mưa mát rượi chốc chốc lại tạt nhẹ vào khuôn cửa sổ tối mờ. Hơi mưa giải tỏa oi nồng trong toa tầu. May mà có mưa. Vì toa tầu đã chật hẹp lại đầy người. Mà người thì phát xạ như một hành tinh giầu năng lượng. Đã chật lại oi ngột. May mà có mưa. Mưa tắm mát vỏ con tầu. Mưa xóa nhòa các đường biên không gian, tạo nên cái hư giác là con tầu đang trôi trượt vào bóng đêm mung lung không thanh sắc, hình tướng. Trong mưa, tiếng va đập, rít xiết của con tầu trở nên phẳng bẹt, nhòa mờ, loang rộng. Mưa ru Điền vào giấc ngủ của kẻ lữ hành có cuộc sống phiêu tán đó đây đang rất cần những khoảnh khắc tĩnh lặng để nghe được tiếng nói dịu dàng bên trong của một đời sống bình dị, lâu bền. Thiếp đi thật sâu, nhưng lát sau Điền đã thức giấc bất chợt. Nằm yên, lọc qua mớ tạp âm va đập, nhận ra tiếng hạt mưa đậu nhè nhẹ trên mui tầu, Điền có cảm giác như đã chạm tới nỗi quạnh vắng mênh mang của đời người, lòng chợt dịu mềm đi vì như gặp được niềm tâm cảm; nỗi lo âu có sẵn từ sâu xa bỗng chập chờn ẩn hiện. Trong Điền từ lâu rồi đã tồn tại một cơ chế cảnh báo tự động. Đời sống luôn khắc khoải muôn nỗi lo toan. Điền đã thức giấc vì tiếng quát tháo, hò hét vừa chợt rộ lên ở đâu đó trong con tầu. Giữa đêm đen mù mịt, trên con tầu chạy hộc tốc như bị săn đuổi, tiếng người quát tháo, hò hét như được khuếch đại lên nhiều lần, lại như nhiễm thêm nỗi kinh sợ bàng hoàng. Ở ga Phố Lu đã xảy ra một vụ cướp giật. Một viên thiếu tá bị mất chiếc túi dết đựng ba trăm mười lăm triệu đồng tiền lương mới lĩnh của đơn vị. Bọn cướp giật được túi tiền từ toa số 6. Cảnh sát đuổi chúng tới toa số 2, toa Điền nằm, thì mất tích. Chúng đã nhảy xuống tầu hay trà trộn vào mấy chục hành khách cùng toa với Điền vừa thất thần thức giấc? Điền ngồi dậy, nhìn vào khoảng không mờ mờ ánh đèn điện trong toa tầu chỉ thấy những bóng người qua lại mặt mày ngác ngơ hốt hoảng. Người trong khoang tầu nằm cùng Điền đã lục sục thức giấc. Nằm trên chiếc giường cạnh anh, ở tầng dưới cùng là một người đàn ông trung niên. Ông ngáp một cái rõ to rồi nhìn anh, lắc lắc đầu cười: “Thôi, các chú công an chào thua các ông kẻ cướp Việt Nam đi!”. Một người cảnh sát cầm súng ngắn đi qua, lườm người nọ, lướt mắt qua mặt Điền. Mắt anh ta đánh một tia chớp. Hình như anh ta nhận ra nét quen thuộc trên mặt Điền. Hay là đã có hồi anh ta cùng Điền tham gia chiến dịch săn bắt băng cướp trên các chuyến tầu Nam Định - Vinh? Chà, cuộc sống chứa chất bao điều quái dị. Có thể nào tin rằng bọn lưu manh chuyên nghề này xây nhà, sắm đài, mua xe đạp, xe máy... thuần bằng tiền móc ví hành khách? Buồn thay, cả băng hơn hai chục tên toàn là dân cày nghèo khổ và thợ thuyền. Người đàn ông trung niên đã leo lên tầng giường trên, gọi mấy ông bạn mình dạy chơi bài và uống trà. Chả còn ai ngủ nữa. Canh bạc ăn nhau về sáng. Bọn bất lương sang nửa phần đêm còn lại càng hoành hành dữ dội. Ở ga Lâm Giang một bà nạ dòng và một cô thiếu nữ Tày bị giật hai sợi dây chuyền vàng. Tên cướp nhảy tầu thật lành nghề, tầu đang chạy với tốc độ sáu mươi cây số giờ, thế mà nó cũng chỉ hơi chuệnh choạng khi chân chạm đất. Trong ánh đèn pin dọi ngược chiều, còn nhìn thấy cái mặt gồ ghề và bộ râu quai nón lục lâm thảo khấu của nó, thấy nó nhe răng cười và giơ hai sợi dây chuyền lên để giễu cợt những người định đuổi bắt nó thò cổ ra ngó nó từ trên các cửa sổ con tầu. Chuyến tầu đầy những sự cố bất thường. Vì đoạn đường nào cũng có người trình báo mất hành lý, mất ví tiền, sắp vào ga Ngòi Hóp, tầu hãm độc giật cục bất thình lình. Có một người nằm vắt ngang đường tầu. Tài xế phụ và một cảnh sát nhảy xuống. Người nọ là một gã đàn ông trẻ, mặt mũi bặm trợn. Bị dựng dậy, gã nhe răng: “Thằng chủ tịch xã nó chiếm đất nhà em, nó cướp cả vợ em. Em chán đời, em muốn chết. Với lại em muốn thử tài các bác lái đầu tầu anh hùng!”. Đúng là trò lưu manh dở. Anh tài xế phụ túm cổ gã, vung quả đấm: “Tài của tao đây!”. Gã nọ lăn ra đường, giẫy đành đạch, gào: “Ôi giời ơi, nó giết tôi. Mày nôn tiền đền ông đi không có ốm nặng với ông đấy”. Thật là chẳng còn ra kỷ cương, phép tắc gì! Thật chẳng còn ra kỷ cương, phép tắc gì. Vì từ ga Cổ Phúc tràn lên cả bọn hơn chục tên thiếu niên ngổ ngáo nhất loạt trọc đầu, áo may ô đen bỏ ngoài quần, tay xăm hình đàn bà cởi truồng. Trưởng tầu đeo xà cột đến hỏi vé thì một thằng lên tiếng, rồi cả đám nhao nhao phụ họa: “Tầu của nhà nước chứ của riêng ông à!”. Được giải thích ôn tồn thì đồng loạt giả ngây: “Nhưng mà bố em bỏ mẹ em đi với con bồ nhí của ông, không cho em tiền mua vé”. Các bà buôn đường dài chứng kiến vở bi hài kịch cười ré lên: “Thôi các anh nhà tầu mấy lỵ cảnh sát ơi! Quên cha nó thằng cùn đi”. Trưởng tầu và mấy anh cảnh sát hợp lực kéo đẩy, dồn cả bọn vào một chỗ để lát nữa tới ga gần nhất sẽ đưa xuống. Thì chúng xô họ, ùa sang toa bên, sau khi phanh ngực áo, nghiến răng: “Tao nhớ cái bản mặt chúng mày nhé. Còn gặp nhau nhiều, nghen”. Ngồi ở tầng giường trên, người trung niên ngó xuống, như nói với Điền: “Thời kỳ mạt thế là đây. Đám dân Việt này hỏng từ gốc rồi, đến Khổng Tử cũng chẳng giáo dưỡng được chúng đâu, có phải không, các vị?”. * * * Ngoài trời, bóng đêm đang rã ra từng mảng. Và tình trạng hỗn độn hình như đã bớt đi. Vậy mà con tầu thi thoảng vẫn giật đùng đùng. Có lúc nó như một linh hồn bất an, chợt rít ré lên, chợt hùng hùng hổ hổ rồi sau đó lại uể oải lờ ngờ lê dịch từng vòng bánh xe, như một kẻ kiệt lực. Đèn trong khoang tầu đã tắt. Người trung niên và mấy người ở tầng giường trên sau một hồi uống trà, chơi bài đã nằm ngủ lại. Điền nằm lắng nghe tiếng bánh xe quay vòng, cố tìm thấy ở đó một tiếng nói nội tâm của chính mình. Điền rất thích sự yên tĩnh. Có lẽ vì đối với Điền, sự ồn ào là quá thừa thãi rồi. Điền cần yên tĩnh để thư giãn, để lập lại thế cân bằng giữa thân thể và trí óc. Để có được sự yên hòa giữa cái hỗn tạp, nhộn nhàng, để nhận ra cái mênh mang, thăm thẳm của đời sống tinh thần và cái bến bờ bí ẩn của cuộc đời mỗi người. Điền có cảm giác đã tìm được sự yên tĩnh và thấy mình đang ở trong cuộc phiêu du của con tầu, đang đi tới cái bến bờ xa xăm trừu tượng và rất khó hiểu nọ. Chính lúc ấy, Điền đã phải bật dậy. Ở tầng giường trên Điền, người trung niên vừa giật thột mình, chồm dậy, giọng mê hoảng như vừa qua cơn chiêm mộng. - Cái gì thế? - Tôi... tôi... Mấy người ở tầng giường trên đã thức cả, và sau câu hỏi với người trung niên, họ liền vội vàng kiểm tra mấy bọc hành lý của mình. May, không ai bị mất mát gì. - Tôi nghe thấy, ông kêu la cái gì kinh hoảng lắm? - Tôi mơ mà hình như không phải chỉ là mơ. Tôi thấy, rõ ràng là thấy như là có một con bướm. Một con bướm rất to, lọt qua cửa sổ toa tầu, vào khoang tầu này. Con bướm đậu lên mặt tôi. - Bật đèn lên xem nào! Tiếng công tắc bật khô khan tiếp ngay sau tiếng một ông già. Con tầu vọt tăng tốc trên quãng đường thẳng. Dàn bánh thép dội lên từ nền đường làn âm thanh như đá đổ. Qua môt cây cầu dài, có cảm giác con tầu đang bị hút xuống một chiều dốc thăm thẳm và mọi người như mất tri giác, cũng bị lôi theo và phó mặc. Bóng đêm đã tan loãng trong những dao động nọ. Ngoài cửa sổ đã thấy lờ mờ khung cảnh miền trung du đồi đất trập trùng, cùng những vạt mây xám nặng nề như những nỗi buồn đau vón cục không thể tiêu tan. - Tôi có bà cô chết trẻ thiêng lắm. Cứ mỗi khi tôi sắp gặp tai nạn, bà lại hiện về để báo trước. Lần thì bà hiện thành hoa, lần bà hóa thành bướm. Bà hiền lắm. Từ nhỏ đến lớn không cãi nhau với ai một lời. - Bác năm nay đã bảy mươi chưa? - Tôi già đến thế kia ư? - Xin lỗi bác. - Vừa tròn sáu chục. Nhưng tôi về hưu được năm năm rồi. Vừa rồi là lên Lao Cai thăm đơn vị cũ. Nghề coi tù mệt mỏi, chóng kiệt lực lắm. Anh tính: suốt ngày tiếp xúc với cái bẩn tưởi. Ông Các Mác chia người thành giai cấp, là căn cứ vị trí của mỗi người trong hệ thống kinh tế - chính trị. Đúng! Còn tính khí con người thì có thể chia hai bậc chính: quân tử và tiểu nhân, hiền lành và độc ác. Tôi không phủ nhận hoàn cảnh xã hội. Còn bất công thì còn nổi loạn. Nhưng, có những người tiên thiên hiền hậu, hảo tâm, thánh thiện như bà cô tôi. Lại có những kẻ vốn sinh ra đã ác độc rồi kia. Cạnh nhà tôi có một thằng bé mà từ lúc nó sáu bảy tuổi tôi đã thấy nó là đứa trẻ tàn bạo. Đồ chơi nào vào tay nó, nó cũng đập phá tan tành mới thỏa thích. Không con mèo con nào sống nổi với nó. Lớn hơn gặp dịp là nó đánh đập bè bạn không tiếc tay. Bố nó nuôi một con béc giê để giữ nhà. Mới mười bốn tuổi đầu mà nó đã nhiễm có cái thú tính tàn ác là đánh chó. Nó xích con chó lại rồi cứ cái roi da đầu có mấu quất. Chuých! Bụp! Chuých! Bụp! Trăm phát không sai phát nào! Con chó sợ rúm lại, thậm chí phát điên mà nó cứ lì ra, như không. Ngày nào không đánh con chó một trận là nó ăn không ngon. Sau này, tôi gặp nó ở xà lim tử hình. Tội nó là giết vợ, giết nhân tình. Hỏi nó, nó cứ nhơn nhơn, chẳng chút ân hận. Mặt nó cũng dị hình dị tướng lắm. Độc ác hiện ra từ cái đầu hói khi mới có ba chục tuổi. Mắt thì mắt rắn. Mũi thì khoằm khoặm. Lại rỗ nữa mới kinh! Chết! Chết! Nó thuộc loại nhân chi sơ, tính bản ác, các anh ạ. * * * Vậy là ngay ở trong khoang tầu có mấy người nằm, chạy từ Lao Cai về Hà Nội đêm nay đã có ít nhất là hai người làm công việc có quan hệ hàng ngày với bọn tội phạm, với cái ác. Điền cũng là nhân viên của ngành công an nhưng khác với ông già giám thị trại tù, Điền đóng vai người trinh sát, điều tra các tội phạm hình sự tức bọn cướp của giết người, gây rối loạn trật tự xã hội và gây nguy hiểm cho đời sống người dân. Hai mươi tư tuổi, Điền tốt nghiệp khóa đào tạo đại học chuyên ngành, tới nay Điền đã già hai tuổi nghề. Câu chuyện của người giám thị Trại giam vừa rồi, khiến Điền nhớ đến vụ án giết người mà tội phạm là một kẻ vị thành niên. Đây là vụ án đầu tiên anh giữ vai đảm trách chủ yếu trong đời. Anh đã tóm được nó. Đúng thế! Nó là một thằng nhóc, nói đúng hơn là một thân xác vừa trẻ con vừa còi cọc. Nó mới mười sáu tuổi. Người nhỏ tóp, chân tay ống sậy. Mặt choắt, trán dô, mắt lỗ đáo. Thằng lỏi này gọi người lái xe Honđa ôm tên là Ngạc, hai mươi tám tuổi, bảo anh chở nó từ Gốc Riếu đi Cam Đồng. Đi được chừng tám cây số, nó rút búa đập liên tiếp vào đầu anh. Anh chết, nó hất xác anh xuống vực, lấy xe đem về Yên Bái bán lấy tiền ăn chơi. Điền hỏi. Nó kể, kể rất thản nhiên. Rằng em ngồi sau anh ấy. Đến cây số tám, đường xấu, xe bị xóc, nên đi chầm chậm. Trời lúc này đã tối. Em bảo: “Cho xe dừng lại đi, em đánh rơi dép rồi!”. Xe vừa dừng, em liền rút cái búa để sẵn ở túi áo Natô đập mấy nhát vào sọ anh ấy. Anh ấy kêu ối. Em nghĩ: chưa chết đâu. Thế là em đập mấy cái nữa cho chết hẳn! Uất tức, Điền quát và bật đứng dậy, hai con mắt như hai tia lửa điện phóng thẳng vào mặt tên hung thủ trẻ con. Nó cũng giật mình đứng dậy, sợ hãi run lẩy bẩy. Nó choắt cheo, lép kẹp một khúc xương khô, đứng chỉ đến vai anh. Chỉ cần một quả đấm của anh là nó có thể nằm liệt cả tuần. Thế mà nó lại có thể giết người! Nó cần tiền, nó vốn hư đốn, quen ăn chơi lêu lổng? Không! Không chỉ có vậy! Còn một nguyên nhân nào nữa khiến thằng ranh nổi cơn hung đồ và tợn tạo như thế? Hay nó là đứa lãnh cảm, vô hồn, vì sau khi xác định nó là thủ phạm, theo dõi nó suốt mấy hôm, anh vô cùng kinh ngạc vì thấy nó quá thản nhiên, không hề lộ ra mảy may mặc cảm, áy náy gọi là, điều mà những tên sát thủ già đời cũng khó tránh khỏi. Lúc dẫn nó đi qua mộ người lái xe ôm ở bên đường, anh hỏi nó: “Mộ ai đấy?”. Nó đáp thản nhiên: “Mộ anh lái xe Hon đa ôm đấy mà!”. “Mày có biết là anh ấy người Hải Dương, đi bộ đội về, gia đình nghèo khổ, phải đem thân lên tận miền rừng núi này làm nghề lái xe ôm để kiếm tiền nuôi vợ con không? Tại sao mày lại giết anh ấy?”. Điền đã gào thét và túm cổ áo nó giật. Nó giẫy, nó kêu: Đau quá! Mặt nó nhăn nhúm. Má nó vạc hai nét vạc sâu hoắm. Điền nhìn hai nét vạc ấy, bỗng sợ hãi, buông tay, sờ lên mép mình. Nó ngồi xuống lí nhí: Em không hiểu tại sao em lại giết anh ấy ạ. Nó đã khai thật. Vì lúc ấy, như có một linh hồn xa lạ nào đó nhập vào nó. Nó bỗng thấy người nó nổi gai xù xì rồi phồng lên to tướng và chân tay bỗng ngứa ngáy, bứt rứt, chỉ muốn đập phá giết chóc. Thế là nó rút cái búa đóng đinh buổi chiều đi làm thuê ở phòng triển lãm thị xã còn để trong túi. Giang tay Điền đã cho nó một cái tát. Nó ngã nghiêng xuống đất, tay đưa lên che má, người co rúm lại, không dám đứng dậy. Còn Điền bỗng thấy người rơn rởn như chạm phải lông sâu róm. Thằng khốn! Một hồn ma bóng quỷ đã nhập vào nó, điều khiển nó, xui khiến nó. Nó không nhận thức được nó. Nó chỉ nhận ra cái bóng chạy ở phía trước nó và lưu lại ở sau nó thôi. Nó là một thực thể chưa hoàn chỉnh, một quái trạng, một thai nhi lọt lòng chưa đủ năm đủ tháng, một thể xác lỏng lẻo hồn vía, trống rỗng và bỏ ngỏ. Nó là đứa trẻ bị đẻ non. Nó chưa hoàn thiện. Và anh lái xe Hon đa ôm buồn thay, con người là vậy đó, cuộc đời thì quá ngắn ngủi, bến đợi thì xa tắp mịt mùng mà cái chết lại rập rình ngắt đoạn bất cứ lúc nào. CHƯƠNG HAI - Ơ kìa, anh Điền! Anh Điền! Cửa buồng mở toang cùng với tiếng gọi rõ to và thật hồn nhiên của một phụ nữ trẻ. Điền đóng nắp hòm thư lưu ở ngoài hành lang, quay lại. Cô Phấn, kế toán ban A, hăm ba tuổi, mặt tròn, vóc hình thôn nữ mập mạp in lằn trong cái áo dài màu hồng đào đứng sững ở trước cửa, chớp chớp hai con mắt hai mí, hớn hở. Hai năm rồi mà cô Phấn vẫn như hôm qua. Cũng vẫn vậy, hàng cây mỡ định hình những thân hình cổ thụ lực lưỡng tỏa bóng bên hè một đại lộ trước cổng cơ quan. Ngôi nhà năm tầng đồ sộ một cấu trúc hình hộp đông cứng. Dòng xe chảy một chiều mải miết xô bồ gợi hình tượng một con sông mùa lũ. Vẫn là cảnh cũ, giọt mưa hai năm trước nay vẫn rơi đúng chỗ ấy, không sai lệch. Vì bên trái lối vào cổng Trung Tâm vẫn là một vũng nước mưa đọng lưu cữu từ mùa này qua mùa khác; trên nó bu kín cả ngàn chấm muỗi, hiển nhiên đó là con cháu bọn muỗi ông bà tổ tiên cách đây hai mươi tư tháng. Không có gì khác, kể cả chiếc cầu thang lên tầng bốn, nơi có căn buồng của Ban A thuộc Trung Tâm của Điền. Bao thuốc lá bẹp và đầu mẩu thuốc lá rải rác trên bậc thang bụi bậm. Khai nồng ở khúc cầu thang gấp. Ở đó hệt như hai năm trước, dựng một dẫy tủ gỗ cũ, cánh cửa mất bản lề, lỏng lẻo, lỗ chỗ lỗ đanh khuy, định thanh lý mà chưa ai mua vì đặt giá quá cao. - Chào cô Phấn! Cô đi đâu bây giờ mà diện thế? Tôi vừa xuống tầu Lao Cai. - Trông anh chẳng khác trước tẹo nào. Chị Khanh biết anh về thì phấn khởi lắm nhỉ? Đẹp giai ra dáng! Này, ông Hói với các anh ấy đang mong anh về lắm đấy. - Cơ quan đi đâu hết mà vắng vẻ thế này? - Em không biết. Hôm nay em xin nghỉ phép đi hầu đồng theo mẹ em. Úi giời, đừng có mà vội quy kết mê tín dị đoan nhé. Ông thầy bổ đôi quả cau ra, xem đường vân lòng quả cau, nói tiền kiếp hậu vận từng người trúng như đọc sổ, chỉ còn biết gật đầu lia lịa thôi. Ông cụ thân sinh ra anh hy sinh ở chiến trường Đường 9 Nam Lào nhỉ? Anh có muốn nói chuyện với cụ ở bên âm không? Em sẽ dẫn đi! Không cần phải trích ngang lý lịch đâu. Chỉ cần nói họ tên ông cụ là ông thầy khấn mời vong hồn cụ về ngay được thôi. - Tài thế cơ à? - Này, cả thủ trưởng Hói cũng đến rồi đấy! Ông thầy vừa thoạt trông thấy mặt đã phán: “Chú ở ngành cảnh sát chuyên đi bắt người, hả! Nói chú đừng giận, thuở nhỏ ở nhà quê, chú đã thò tay vào cái mà cua nào ở bờ ruộng thì bất kể cua, ếch chứ đến rắn, chú cũng bóp chết, số chú ấy mà một là làm tướng hai là làm giặc!”. Mặt ông Hói chưa kịp tím lịm đã đần thối ra. Ông thầy cười hềnh hệch, nháy mắt, thêm: số anh là hai vợ đấy. Rồi ghé tai nói tiếp: Nhưng, vợ cũ không rủ cũng đến, chưa dứt được đâu. Rồi mà xem! Đang láu cháu chợt ngắt lời, cô Phấn hấp tấp cúi xuống xách cái làn nhựa đỏ đựng vàng hương, chào Điền và đâm bổ xuống cầu thang. Đã đến giờ hẹn hay cô ngại gặp ông Hói, trưởng ban. Ông trưởng ban chưa đến. Cửa buồng ông khóa trái. Điền đi qua buồng ông, vào phòng họp. Anh nhận ra, cả đến làn không khí cũng nhàn nhạt, cũ cũ như hai năm trước đây. Hai năm trước đây, Điền mới về nhận công tác ở Ban A này. Điền ngồi cái ghế ba nan ọp ẹp này, trước cái bàn họp vốn là chiếc bàn pinh pông cũ này, Khanh cũng đến đây. Và ông Hói đứng ở chỗ đầu bàn kia, người thì thấp, con mắt thì bé mà giọng nói thì to. Ông Hói nói liền tù tì một hơi, không rào đón, cộc cằn và cay nghiệt từ cách phát âm. - Nào thôi tuổi trẻ nghỉ ngơi giao đãi tâng nịnh nhau sơ sơ thôi - Ông Hói nói - Vì như tôi năm nay năm mươi tuổi xuất thân cố nông không một ngày nào cho mình được phép xả hơi. Năm một chín bẩy tư đang còn chiến tranh tôi làm đồn trưởng ở đồn Phước Lung, sát vùng Mĩ - ngụy chiếm đóng; liền chín mươi ngày đêm không chợp mắt một phút gọi là. Đến mức quên cả ngủ sau này phải tập lại, vì mất thói quen đi ngủ. Vì lúc đó không ngày nào không xảy ra vụ việc hoặc ăn cắp giết người cướp của hiếp dâm, cuối cùng thế mà mọi việc đều đâu vào đấy, trở lại trật tự. Lúc ấy Điền lặng phắc cùng với một người bạn tên là Khuynh mới về đây nhận việc, lặng phắc trong áy náy và ngỡ ngàng. Chẳng lẽ ông Hói, người vừa nói này lại là người đứng đầu công việc và sẽ chi phối cuộc đời mình? - Khuynh! Khuynh hả? - Ôi, Điền! Điền xô ngay tới một người trai trẻ vừa bước vào phòng đã nhăm nhăm đi tới cái tủ lớn để ở giữa phòng. Người đó là Khuynh cùng khóa học với anh. Khuynh choắt người, da ngăm ngăm, hai con mắt sáng, linh lợi, rất hợp với gương mặt nhỏ có cái chóp mũi nhọn. Mở tủ, Khuynh lôi ra một cái áo tránh đạn nặng trịch, một tiểu liên báng gập, mấy tép hêrôin đóng trong túi nhựa, rồi xếch bao da súng lục bên sườn, rõ là oai vệ: - Dạo này bọn nghiện ma túy và đĩ điếm phát triển thoải mái. Hôm qua vừa quây được một đám ở khách sạn Sâm Cầm. Ông mới về, hả? - Ở nhà có nhận đủ báo cáo của mình không? - Có! Ông Hói lưu tất. Ông đi biệt phái thế mà sướng. Ở nhà cứ như cái đèn cù, xoay như chong chóng. Được ông Hói sai bằng thích. Làm bỏ cha bỏ mẹ mà ông ấy cứ kèn kẹt như ông dượng ghẻ với con riêng của vợ. - Đâu thì cũng công việc. Mà ở địa bàn mới, chưa quen, cũng lúng túng lắm. Mặc cái áo tránh đạn vào người, Khuynh hích vai Điền, nháy mắt: - Các em Mán, Mèo trên ấy có thơm thịt không? Điền lắc đầu như không hiểu. Khuynh tít mắt: - Thành phố giờ khác lắm rồi. Đủ trò. Rồi tôi sẽ dẫn ông đi quan sát. Nhưng mà thôi, để mình ngắm cậu một cái đã. Chà! Hai năm qua rồi! Rắn rỏi hơn! - Và già hơn! - Đâu có. Phong trần hơn và lãng mạn hơn! Hai con mắt sâu trầm. Nhiều tư duy hơn. Đúng không? Điền cắn môi. Mặt nong nóng, ngường ngượng. Mất tự nhiên như khi ngồi chụp ảnh làm chứng minh thư. Thế đó! Rõ là một trang nam nhi, vạm vỡ, nghiêm ngắn, gương mặt sáng láng, không chút tà niệm, vậy mà chẳng có tấm ảnh nào phản ánh đúng bản chất nọ! Ngay cả giờ đây, hai năm qua, từ Trung Tâm điều tra, nơi được nhận vào làm việc sau khi ra trường, được cử đi biệt phái, hỗ trợ công việc của ngành ở một tỉnh miền núi và lúc này, trở lại Trung Tâm, khi phần việc được giao của Điền đã hoàn thành. Sự trưởng thành của nhân cách bao hàm trong nó cả việc tích lũy các kinh nghiệm nghề nghiệp một cách trực tiếp. Hai năm qua, công việc mang bản tính mạo hiểm đã giúp Điền nắm bắt được những điều gì là kín ẩn ở đằng sau các sự kiện? Hai năm qua Điền đã biết thêm được bao nhiêu điều mới mẻ chưa từng được chép ở các giáo trình chuyên môn. Rằng ở các vệt máu văng lên tường thì phần đầu hẹp của nó chỉ hướng trước mắt của hung thủ. Rằng, người cao thì có bước đi dài, còn người béo, người nặng cân thì để giữ thăng bằng, các dấu chân thường có hình gẫy khúc. Người chết chôn chục năm, răng vẫn còn, nhìn độ hẹp của răng ta có thể biết được đó là người nam hay người nữ. Đã đọc trong sách vở, nhưng bây giờ anh mới nhìn thấy hình dạng méo mó của xác người chết cháy, các cơ của họ bị co rách do tác động của sức nóng, họ đều ở tư thế võ sĩ quyền Anh phòng thủ, hai chân khuỳnh, hai tay dang rộng để đỡ che, và trông họ lúc này thật thảm thương! Hai năm qua, dấn thân vào một địa bàn miền núi địa vực cách chia, một dải biên địa dài ngót trăm cây số là trực tiếp đối mặt với hoạt động của cả chục băng cướp triền miên gây cảnh cướp của giết người. Thù hận như thú tính sổ lồng lại nhiễm thêm trạng thái bán khai tạo nên những tội ác thật táng đởm kinh hồn. Nơi đây, trong một bản nhỏ vùng cao, giữa thời đại tin học lôi cuốn cả tỉ người vào công cuộc cách mạng khoa học vĩ đại, ai mà tin được lại đã xảy ra một cuộc tự sát tập thể của hơn ba chục người đàn bà và trẻ con. Và thủ phạm là một tên pháp sư hoang dâm chuyên lợi dụng mê tín dị đoan để thỏa mãn thói hoang dâm vô độ! Hai năm qua, chập chững và kinh ngạc. Hai năm qua, trinh trắng một tuổi trẻ hồn nhiên dấn thân vào một thế giới tội lỗi hắc ám, bừng bừng bao uất nghẹn cùng với những thắc thỏm, lo âu, kinh sợ về cuộc sống, con người. Lao vào công việc như một viên đạn đi thẳng đầu, Điền có cảm giác thời gian đi những bước gấp gáp trong nỗi lo toan bời bời và đúng như ông già coi tù trên tầu nói, tiếp xúc với cái bẩn tưởi, con người ta chóng kiệt lực lắm! - Thôi, tạm biệt đã nhé! Khuynh chìa tay. Điền giữ tay bạn: - Cho mình hỏi một câu. Sao không thấy ông Hói điện lên cho mình về. Trên đó, tỉnh họ cứ thắc mắc. Khoác súng lên vai, Khuynh nhếch mép: - Thông cảm. Hồi này cụ đang bối rối! - Bối rối cái gì? - Nghe nói, bà vợ trước, tức bà Liễu xinh đẹp vừa từ nước Bỉ gửi tiền về cho ông ấy. Ông anh đâm ra khó xử. Có nhẽ cả hai đều có ý định tái hồi Kim Trọng. - Ông ấy trước đây đã có một đời vợ rồi à? - Ông chưa hiểu gì thủ trưởng của chúng ta đâu. Con người luôn luôn không được miêu tả đúng là thế đấy. Thôi, ông nghỉ đi. Tôi đi biệt phái xuống Quận 15 đây. Nghỉ đi. À mà, tuần trước cô Khanh có lên đây hỏi tin ông. Ông Lập ở Trại giam Tam Giang cũng mấy lần gọi điện lên hỏi ông đã về chưa đấy. Bai nhé! Hẹn gặp! * * * Chưa có được đến mươi phút nghỉ ngơi. Cũng chưa đủ thời gian để dọn vệ sinh góc nhỏ căn buồng và chiếc giường con, nơi Điền sẽ ăn ở bắt đầu từ ngày hôm nay. Thậm chí còn chưa kịp đẩy cửa vào toa lét để rửa ráy qua loa. Nói gì đến việc chạy xuống nhà ăn báo suất cơm trưa và ra phố vẫy chiếc xe ôm, đến ngõ nhà Khanh báo tin cho Khanh biết là mình đã về. Hai năm qua rồi, giờ Khanh sống thế nào? Mới chỉ kịp mở ba lô, lấy ra bộ bàn chải và chiếc khăn mặt ướt trong túi ni lông, Điền đã nghe thấy tiếng bước chân bậm bạch ở cầu thang. Bước chân ông Hói, trưởng ban. Không thể lẫn được. Cả Trung Tâm, không ai có đôi chân vòng kiềng như ông. Ông cao có mét rưỡi. Vai chảy xuôi. Lưng ông khum như lưng rùa. Bụng ông tròn. Mặt ông to hơn bình thường lại có mấy chấm rỗ huê. Mũi ông khoằm khoặm, hòa hợp với đôi mắt ti hí như mắt rắn. Nói rằng ông đã từng có một người vợ là diễn viên sân khấu, là ca sĩ trong các nhà hàng, đẹp cao quý và đa cảm đa tình, ai mà tin được! Chỉ có thể tin được là ông đang có một người vợ như hiện thời thôi. Bà vợ hiện thời xấp xỉ tuổi ông. Mặt cũng rỗ. Mũi lại tẹt. Miệng đã rộng lại lộ xỉ. Và cũng lùn, thô như ông. Bà xấu xí thô kệch lắm. Hợp với nhau họ thành đôi đũa gồm hai chiếc cân xứng. Và đồng cân đồng lạng về phương diện sinh học, giờ đã có năm mặt con với nhau, mà toàn là con trai. Chẳng ai khi sinh ra lại muốn mặt mình lại rỗ nhằng, vóc mình lại thấp lùn, dị dạng cả. Nó là ông Tạo bắt buộc. Biết vậy mà tiếp xúc với ông, mọi người vẫn thấy ngài ngại, ghê ghê thế nào. Điền nhận ngay ra ông Hói khi ông vặn quả nắm đấm, đẩy bung cánh cửa kính, và bước vào với cái đầu hói như chúi về phía trước, vẫn như xưa, ông Hói không khác tẹo nào, từ cái cách đi hăm hở và một giọng nói vang rền đầy khí lực phát ra từ cái miệng rộng hơi quá khổ: - Mới về, hả? Có công việc cho cậu ngay đây. Hừ! Tuổi trẻ không có nghỉ ngơi gì hết. Như tôi năm nay năm mươi hai tuổi xuất thân cố nông không một ngày nào cho phép mình xả hơi. Năm một chín bẩy tư đang còn chiến tranh tôi làm đồn trưởng đồn Phước Lung, sát vùng Mĩ - ngụy chiếm đóng liền chín mươi ngày đêm không chợp mắt một phút gọi là đến mức quên cả ngủ. Sau này phải tập lại vì mất thói quen đi ngủ, vì lúc đó... Điền nghĩ: vẫn cộc cằn, cay nghiệt như thế, nhưng ông Hói đã có một điểm khác trước, ông nhớ là mình đã năm mươi hai tuổi. - Ngồi xuống đi. - Dạ. - Cậu phải đi vào Thành phố Biển ngay. Mai được không? - Báo cáo... - Tình hình nơi đó chứ gì? Sẽ nói ngay bây giờ! Tôi, hồi một chín bẩy tư đang còn chiến tranh, nhận lệnh đi làm đồn trưởng đồn Phước Lung, sát vùng Mĩ - ngụy chiếm đóng chỉ trong vòng ba tiếng đã lên đường tắp lự, không kịp báo cho vợ con biết đâu. Thủ trưởng đẩn đít lên ô tô ra sân bay để nhảy dù, nói theo: “Về đấy mà hỏi tình hình. Nhớ chưa!”. Bây giờ các cậu sướng quá rồi đấy. Nào, nghe đây. Tóm tắt là thế này. Còn cụ thể, vào đó liên hệ với cơ sở mà hỏi và có đối sách thì báo cáo ra... Áp sát vào Điền là gương mặt của ông Hói khi ông hạ giọng. Hạ giọng mà cằn cặt vì hàm răng ông như nghiến nát mỗi từ ông định phát ra. Ở gần, Điền mới nhìn rõ từng nốt rỗ trên mặt ông và những nốt rỗ khiến cái mũi khoằm của ông nham nhở như một cục sụn bị chuột gặm dở. Bất giác Điền bỗng dịch lui xa khỏi ông. Nhưng lập tức khi quay lại nhìn ông, anh có cảm giác bị thôi miên, trở nên đần dại thế nào. Rõ ràng là ông Hói đã tỏa ra một uy lực ghê gớm, uy lực của sự từng trải, lõi đời, của sự độc đoán và tai ác có tính bản năng. Từ trong bản năng, ông có vẻ không ưa những chàng trai trẻ dưới quyền. Cứ như từ định kiến ông không có thiện cảm với cái trẻ trung, thông tuệ. Ông đố kỵ với cái vượt trội, xuất sắc. Ông có ác cảm với Điền và với cả Khanh ngay từ lần tiếp xúc thứ nhất. Ôi, Khanh! Mặt Khanh sáng tươi như mặt trăng và mặt trời định vị. Mắt Khanh hai mí thăm thẳm, phản ánh một tâm hồn giầu có, vời vợi niềm phức cảm và bí ẩn không lời. Gò mũi nàng cao, thanh nhã và một nốt ruồi nhỏ chếch dưới mũi nàng là nét chấm phá của tạo hóa thiên tài khiến cho các chuẩn đích số học về cái đẹp thông thường bị phá vỡ hoàn toàn. Khanh đã đến đây thăm Điền, thăm cơ quan, trò chuyện với ông Hói và các bè bạn của Điền. Khanh ngồi ở cái ghế này, cạnh cái bàn này. Nàng có vẻ lạ lẫm trước khung cảnh đơn sơ của căn buồng. Cứ tưởng công việc trinh sát là một đặc nhiệm thì người làm việc này phải được ưu tiên, hơn người mọi mặt. Hóa ra là chén uống nước không có đĩa lót, hơn chục cái sứt quai để chung vào một cái khay sứ tráng men, vật liệu nay đã chẳng mấy ai dùng. Chẳng thấy ai có máy mobifone. Chiếc điện thoại duy nhất trong phòng đen sì thuộc loại quay số cổ lỗ. Liên hoan mà chỉ có bánh biscốt và nước trà. Khanh cười: “Các hiệp sĩ sao mà giản dị thế!”. Được gọi là hiệp sĩ, bất ngờ các chàng trai trong ban đều sáng trưng hai con mắt sung sướng. Chỉ có ông Hói ngẩn người vì nghĩ chẳng ra. Rồi ông Hói cũng chẳng nghĩ nữa: lúc đó bà vợ ông vừa đến tìm ông để lấy chìa khóa cửa ông quên không giao cho bà. Lần đầu tiên Điền nhìn thấy bà vợ ông. Bà thấp lùn, thô vụng đứng ở cửa cầm cái nón múc gió hất vào mặt, nhe hàm răng khấp khểnh cười khình khịch thật tự nhiên. Và Khanh đứng dậy đon đả: “Mời chị vào uống nước, chị”. Đã hai năm qua rồi mà Điền vẫn còn nhớ như in cảnh tượng ấy. Nghe cô Phấn nói đêm ấy ông Hói đánh vợ một trận nhừ tử. Hai hôm sau, mặt lầm lầm, ông Hói hỏi Điền: “Cậu yêu cô diễn viên ca kịch ấy hả? Đàn bà đẹp là con rắn độc. Mà gia đình cô ấy phức tạp lắm đấy. Chớ chủ quan!”. * * * Thật tình, thoạt đầu Điền chưa có được một cảm nhận thật đầy đủ về Khanh và hoàn cảnh sống của Khanh. Những cái đặc biệt đã trở nên thường ngày, và sự tha hóa đã làm cho những cái bình thường trở nên đặc biệt là một đặc trưng của đời sống hôm nay. Điền chỉ thấy cô bạn học này là biểu trưng của một vẻ đẹp đoan trang, một phong cách gia giáo và sự hảo tâm, những điều cuộc sống hiện thời đang còn rất khuyết thiếu. Trường học thời nào thì cũng vậy thôi; dù ở cấp học phổ thông, nó cũng chưa bao giờ là môi trường của tính hồn nhiên và sự công bằng. Trước sau nó vẫn là một xã hội, một xã hội mi ni, một xã hội trích đoạn. Cha là liệt sĩ hy sinh trong chiến dịch Đường 9 Nam Lào. Vào tuổi thiếu niên, sau khi qua bậc tiểu học và trung học cơ sở, Điền được chú thím Giang đón từ miền quê Thái Bình lên thành phố, cho đến khi bước vào năm thứ hai của cấp trung học phổ thông, Điền vẫn nguyên khối là một gã trai đồng quê tự nhiên chất phác, đã định hình một nhiệt huyết sâu trầm, một bản thể đắm say những tín điều được coi là thiêng liêng cao cả. Thương chú thím nghèo, Điền học nửa buổi, còn nửa buổi lao động chân tay để kiếm sống. Điền làm thợ khuân vác ở ga xe hỏa. Công việc khổ sai cho Điền một thể chất cường tráng và quan trọng nữa, giúp anh nhận ra sâu sắc hơn giá trị một ngày sống và ý nghĩa của nó. Trong lớp, anh chỉ có một người bạn duy nhất, đó là Lập. Hiện giờ Lập là Giám thị Trại giam Tam Giang, đóng quân ở một huyện vùng xa của thành phố. Lập hơn Điền năm tuổi, đã có vợ con, nhưng là một người ham học và có ý chí hơn người, anh khai thụt tuổi để đi học phổ thông ở thành phố. Năm đầu, Điền học không trội bật, tuy tiếp nhận kiến thức có vững vàng, chắc chắn. Anh hoàn toàn tách biệt với lũ học sinh con nhà bố mẹ quyền chức, giầu có, bọn này học hành tài tử, rỗng đít bụt, nhưng lại hay huênh hoang lên mặt, cậy thế, kéo bè kết cánh lấn át, bắt nạt những kẻ yếu kém hơn mình. Đánh mất sự vô tư rất sớm, mới ti toe mười lăm mười sáu tuổi, chúng đã khôn ngoan lọc lõi, biết đủ mánh khóe lừa đảo và buông thả tình dục. “Ê, thằng Điền! Thằng Điền nhà quê!” Ở trường hợp này, cái tên kép Điền nhà quê chúng gọi anh, không còn là một tục danh tếu táo của một thời học trò nghịch ngợm như thông lệ. Như Thái mà da dẻ trắng trẻo thì gọi là Thái bột. Quang còi cọc thì đặt là Quang còi. Nó phản ánh sự cách bức, hơn nửa, một thái độ miệt thị. Một đối nghịch đã xuất hiện từ sự phân chia đẳng cấp ngấm ngầm. Và cuộc đối đầu giữa Điền với bọn nọ đã hình thành thật sự ở năm lớp mười một. Khi ấy, cá tính Điền đã phát triển thành hệ thống và do có nền tảng kiến thức cơ bản, anh học trội hẳn lên, đặc biệt xuất sắc ở các môn khoa học nhân văn, trong đó có điểm nhấn là văn học, vùng phản ánh năng lượng tinh thần và thẩm mĩ thật giầu có của anh. Con người tạo ra bạn, tạo ra kẻ thù. Điểm khởi đầu là từ một kẻ tiêu biểu, thằng Nghiệm, con một vị thứ trưởng xoàng xĩnh được trí tưởng tượng phóng đại tô vẽ, tự phong cho mình quyền thủ lĩnh mang bản tính ác độc lại nhiễm thói lưu manh phố phường, nó dồn Điền về phía cô độc. Câu chuyện đã không còn đơn giản khi ở khoảng giữa đôi bên đã thấp thoáng bóng hình người thiếu nữ xinh đẹp. Anh hùng và giai nhân là một cặp hình tượng dính liền được ngưỡng mộ từ tuổi thiếu niên. Lúc này, Điền như từ bóng tối hiện ra dần dần những giá trị ở tầm nhân cách, đang đòi hỏi phải được khẳng định. Thế là trận tuyến ngấm ngầm đã giăng hàng, với đủ các ngón trò, từ cấp độ học trò con nít đến đê mạt hạ đẳng. Kê kích, giễu cợt, thôi thì còn thiếu gì đề tài, đối tượng; từ cái giọng nói quê quê, cái cách ăn mặc luộm thuộm, đôi dép đứt quai, chiếc xe đạp cũ, tới thói chôn đứng dựng ngược, đặt điều bôi nhọ và gán ghép anh với một cô bé bán bánh cuốn chân què ở cạnh cổng trường. Cuối cùng cái phải đến đã đến. Thời gian được chọn là sau giờ tan lớp sáng thứ bẩy. Địa điểm được chọn là trước ngôi chùa Kim Sơn, cách cổng trường ba chục mét. Đi chiếc xe mi ni Nhật sơn trắng, đánh võng vòng vèo từ cửa trường ra, thằng Nghiệm cố tình sạt tay lái qua sườn Điền, làm như vì Điền mà cái mũ cát két dạ kẻ ca rô đang đội trên đầu nó bị rớt xuống đất, rồi dừng phắt xe lại, hất cái cằm nhọn choăn choắt vào mặt Điền: - Ê! Nhà quê! Nhặt giả tao cái mũ, mày! Điền đứng sững lại. Thằng Nghiệm cao lêu nghêu, cổ lang ben, đầu nhỏ, mắt híp, răng cặn xỉ, chân chống đất, ngón tay chỏ bàn tay trái chỉ thẳng vào mặt Điền đầy vẻ khiêu khích và trịch thượng. Như đã sắp đặt sẵn, ba thằng bạn cùng cánh nó, một thằng mồm lệch như miệng trai, một thằng tóc xoăn bụt ốc, một thằng lùn tì, mặt già câng, từ phía sau, áp ngay tới cạnh Điền. Nghiệm kéo xoạc khóa áo bu dông da, xòe tay, giả giọng phân trần: - Hùng, Bảo, Long! Chúng mày xem, thằng nhà quê như thế có bất lịch sự không? Nó đánh rơi cái mũ của tao, tao bảo nó nhặt, nó lại lừ lừ nhìn đểu tao thế kia kìa! - Nhặt thôi, ông tẩm! - Làm sai phải sửa là cái lẽ thông thường thôi, mày! - Điền! Tao không ngờ bọn nhà quê chúng mày cùn thế đấy. Thằng lùn hích vào sườn Điền, rồi trợn mắt: - Mày để lâu là hơi bị phiền đấy. Đám nữ sinh trong đó có Khanh, từ cổng trường đi tới, như bị chặn lại vì thằng mồm lệch đã giơ ngang tay và toang toang kể lể. Nghiệm gạt chân chống, dựng xe, đánh đuôi mắt về phía Khanh, đập hai tay vào nhau, ra cái điều khổ não: - Đấy nhé. Mình rất muốn giải quyết vấn đề một cách hòa bình. Nhưng Điền lại chơi bài bây. Vậy thì bây giờ hình phạt sẽ nặng nề hơn: Điền, mày phải nhặt cái mũ của tao do mày làm rơi lên, đội vào đầu tao và xin lỗi tao. Thằng lùn hậc một tiếng cười cụt lủn, hất hàm: - Đúng rồi. Phải nói: Em xin lỗi anh Nghiệm ạ! - Không! Nói cho đầy đủ là thế này: Em là Điền, em là nhà quê em dớ dẩn, em trót bất lịch sự, xin anh tha lỗi cho em ạ! Thằng mồm lệch thêm. Và thằng tóc xoăn hất mắt vào mặt Điền, cười khẩy: - Đây có con què bán bánh cuốn đâu mà sợ ngượng, mày! - Tôi đề nghị! Một người trai trẻ, tóc húi ngắn, mặt tròn, vóc chắc nịch ôm cái cặp da cũ, từ đám đông bước ra giơ tay. Thằng Nghiệm hất hàm: - Đ. phải việc của ông, xin đừng chõ mõm vào, ông Lập. - Chúng ta là học sinh cùng lớp. Không hay không phải thì bảo nhau. Và tuyệt đối không được bắt nạt, ức hiếp nhau. - Thôi đi ông Lập! Hay là ông muốn nhặt mũ thay cho thằng bạn ông? Thằng mồm lệch hích nhẹ vào vai người tên Lập. Người tên Lập dang hai cánh tay nở nang, cất giọng vang trầm: - Tôi có trách nhiệm phải bảo vệ lẽ phải! - Lẽ phải lúc này là ông bảo bạn ông xin lỗi anh Nghiệm và nhặt mũ cho anh ấy đi! Nhanh lên! - Anh Lập, cám ơn anh! Điền biết cách xử trí! Kéo Lập về phía sau, lướt qua bạn như một hơi gió thoảng, Điền dấn lên, hai bàn tay nắm chặt, xương quai hàm nổi gờ rắn câng, hai mắt xối cái nhìn như phóng lửa vào mặt thằng Nghiệm. Không còn là chuyện trẻ con nữa rồi. Một tình thế thù địch đã xuất hiện. Thằng Nghiệm và đồng bọn, những cao thủ của nghệ thuật hạ nhục con người, đã đạt đến mức hoàn chỉnh của sự đểu giả. Đã hoàn toàn đánh mất tuổi học đường vô tư trong trẻo, chúng đã biến thành những tên lưu manh quái ác. Một cơn rùng mình đã rung chuyển cả cơ thể Điền. Hai con mắt như phồng to và lóe lên tia căm hận mang tính động vật. Lần đầu tiên trong đời và thật không ngờ, ám ảnh này sẽ trở thành một động lực ghê gớm thúc đẩy các hành vi cao quý sau này của Điền: anh đã cảm nhận đến tận cùng nỗi thống khổ của kẻ bị sỉ nhục, và nỗi đau đớn đến tê dại của con người trước cái ác đang hồi thịnh đạt. Trên da mặt Điền lúc này có cảm tưởng cả triệu triệu tế bào cùng lúc đều căng ra, co cứng lại. Tuổi mới lớn là một thời kỳ không dễ thích nghi. Điền đang bị chế nhạo. Phẩm giá Điền đang bị dè bỉu. Cả con người Điền, cái phần quý giá nhất là danh dự, cái làm nên con người, khiến con người có thể kiêu hãnh, đang bị bêu riếu. Điền bị coi thường, bị đem ra làm trò cười, bị khinh miệt. Điền đang bị nhạo báng, bị lũ người hung ác, ngu xuẩn giày xéo, chà đạp. Nỗi đau khổ của con người, xét cho cùng không phải là bị bỏ đói, bị đánh đập, mà là sự giày đạp lên phẩm giá, danh dự. Danh dự đã trở thành miền mẫn cảm đặc biệt. Danh dự, nhân cách cá nhân, sự độc lập của nó, không nằm ở cái tôi của anh, nó còn nằm ở sự thừa nhận, đảm bảo của người khác. Người rừng rực, miệng khô đắng như lên cơn sốt, người Điền trương căng tưởng như đến cực đại mới có thể chứa đựng đủ nỗi thống khổ nhân thế này. Nhất là khi Điền đã để cái cặp xuống đất, chậm rãi đi tới, nhặt cái mũ cát két dạ kẻ ca rô của thằng Nghiệm lên, quay lại, thấy tốp nữ sinh đã co cụm lại với nhau, sợ hãi vùi mặt vào lưng nhau, duy chỉ có Khanh, gương mặt trắng hồng chợt nhợt tía cùng chấm nốt ruồi bên cánh mũi bệch bạc hẳn đi, trân trân hai con mắt lớn ậng nước, như muốn chia sẻ với Điền cả nỗi khổ tâm và tinh thần quyết tử, với lòng yêu mến trinh trắng của một thời thiếu nữ ngọc ngà. Chính là sự có mặt của Khanh đã biến đổi tình thế, đã như một chất kích ứng đẩy câu chuyện tới đỉnh cao cần có và gia thêm vào nó tố chất lãng mạn và hào hùng. Khanh không chỉ đơn thuần là một sự khích lệ. Quan trọng hơn, Khanh đã trở thành chứng nhân của sự nhận lời quyết đấu đối với lời thách đố ngạo mạn vô liêm sỉ. Chưa kể ngoài Khanh, anh còn có Lập. Lập cũng đang dõi theo hành động của anh. Một cuộc quyết đấu để bảo toàn danh dự! Ôi, những trận quyết đấu của các hiệp sĩ, của các trang công tử thuộc tầng lớp quý tộc thượng lưu đã được xem, được đọc trong các cuốn phim, các cuốn sách của Xtăngđan, Lécmôntốp, ở một thời đã xa; lúc này đây Điền mới hiểu rằng: bỉ bai, chê cười họ là không phải đâu; con người, đã là con người thì phải quý trọng phẩm giá mình, phải bảo vệ nó như bảo vệ trái tim, bảo vệ nó bằng toàn bộ sức lực và sinh mệnh mình. Danh dự, phẩm giá, khí tiết là tinh hoa cần được ủ ấp, được bảo vệ như trái tim trong ngực con người, như đóa hồng cài trước ngực. Điền tiến lên một bước. Đấu trường sẽ là nơi kia, khoảng đất sáng bừng ánh nắng mùa đông mà anh đang đi tới. Mắt anh nhìn thẳng. Anh nhận thấy thằng Nghiệm đã đặt cả hai chân sang một bên chiếc xe đạp. Mắt nó chớp chớp. “Hay là...”. Anh chợt nghĩ tới một tình huống, ừ, có thể lắm. Nó đã nhận ra ánh lửa căm hờn trong hai con mắt lầm lì của anh. Nó nhận ra tinh thần quyết đấu của anh và nó sẽ thu lại lời thách đấu. Nghĩa là nó sẽ chạy đến, đón nhận chiếc mũ cát két từ tay Điền và cúi đầu chào Điền, rồi nhe nhởn một cái cười nhạt: “Điền, tớ đùa một tí thôi mà. Xin lỗi cậu nhé”. Tất nhiên, nếu là như thế thì Điền cũng chưa thể nguôi giận ngay, nhưng trận đấu chắc là sẽ không xảy ra. Điền sẽ đập vào vai nó và hất hàm: “Lần sau đừng đùa dai thế nhé”. Rồi đi. Và Khanh cùng các bạn gái sẽ thở phào, sau đó sẽ xúm lại bảo bọn thằng Nghiệm rằng: may nhé, chứ không thì rắc rối to! Nhưng, Điền đã hy vọng hão! Đã có cái mở đầu thì sẽ có cái tiếp theo và cái tiếp theo nữa. Trí thông minh vốn có giới hạn, còn ngu xuẩn và vô liêm sỉ thì vô cùng. Thằng Nghiệm him híp hai con mắt, đầu gật gật đầy vẻ đắc chí, đang đón đợi sự khuất phục hèn hạ của anh. Làm sao mà thằng nhà quê thân cô thế cô tên là Điền kia dám chống lại bọn chúng. Tai ngược thế chứ tai ngược nữa ông tẩm cũng phải chấp nhận thôi. Ông tẩm lù đà lù đù yếu thế lắm. Và màn kịch sắp diễn ra sẽ thú vị xiết bao. Ông tẩm sẽ dâng cái mũ lên, mặc kệ, mày phải kiễng chân lên để với tới đầu tao, mày phải khoanh tay lại, nói rõ ràng: “Em là Điền nhà quê...”. Máu chảy giần giật trong huyết quản Điền. Điền hiểu, sẽ không thể khác được nữa. Con đường đi đến đấu trường là dứt khoát. Dẫu là ngay chiều nay Điền sẽ bị gọi lên ban giám hiệu. Sẽ bị kiểm điểm. Sẽ nhận kỷ luật cảnh cáo. Thậm chí có thể bị đuổi học. Và toàn trường từ thầy giáo đến học trò sẽ chia làm hai phe. Một phe gọi Điền là thằng du côn tẩm ngẩm tầm ngầm. Một phe thì tuyên bố: Điền là thằng tự trọng, nếu nó không vậy thì rất đáng khinh. Chầm chậm từng bước chân, Điền đi lên. Nắng trưa mùa đông đổ bóng anh xù xì, góc cạnh, đen ngòm, in rõ cả hình cái mũ cát két anh nâng trên tay. Thằng Nghiệm đang đứng ở phía trước anh, nó giống như một vật cản đường. Trong đời người có những thời điểm vô cùng hệ trọng, nó tách cuộc đời con người ta thành hai phần trước sau. Và Điền có cảm tưởng rằng nếu như bây giờ, anh không vượt qua được vật cản là thằng Nghiệm kia thì anh không bộc lộ được anh; anh chỉ là một kẻ đớn hèn suốt đời lênh đênh, không tới bến bờ, không bao giờ có thể hoàn thiện được tư cách con người mình. Đớn hèn, điều đáng khinh bỉ nhất của đàn ông, cũng như sự phản bội là thói tệ tồi tàn nhất của con người. Trong giây lát cả cơ thể như thành thép rắn đanh lại, Điền có cảm giác già đi đến mười tuổi. Thằng Nghiệm gập cổ, nghiêng đầu, hàm răng xỉn nhe nhe. Đồng bọn nó giãn ra sau nó, gật gật gù gù chờ đợi. Chúng hoàn toàn không biết rằng, kịch bản đã viết xong và bây giờ diễn viên đã ra mặt tiền sân khấu. Quả nhiên, thằng Nghiệm đã bất thình lình giật nảy lên, bắn về phía sau, ngã ngửa người trên chiếc xe đạp vừa đổ kềnh theo nó. Đòn đánh trả kẻ làm nhục người thật thích đáng! Quả đấm thẳng, trúng bụng nó, đã xoáy lại múc ngược lên của một sức vóc được tôi luyện trong lao động khổ sai đã khiến nó dựng thẳng người lên, như một cái xác không hồn, rơi ịch xuống đất, nằm ngửa, không động đậy và ứa máu mồm. Ba thằng đồ đệ bắng nhắng là thằng mồm lệch, thằng lùn và thằng tóc xoăn trước cảnh chủ tướng ăn đòn, há hốc mồm kinh hoàng, vội ôm cặp giật lui trước Điền vừa lừng lững tiến đến với hai nắm tay quặp chặt và cặp mắt lầm lầm xối lửa: - Còn chúng mày? Có muốn tao nhặt mũ, tao xin lỗi nữa không? Đồ bọ chó múa bấc! Bỏ cặp xuống. Tao chấp cả ba! - Điền! Nghe một tiếng gọi, Điền quay lại. Lập, nục nịch một khối cơ bắp rắn chắc, mặt hừng lên màu bánh mật đã ôm choàng lấy anh, vỗ vỗ lưng anh. “Can đảm, không phải ai cũng bắt chước được đâu. Mình yêu cậu!”. Cảm giác cô độc hoàn toàn tan biến. Lóe lên trong óc anh một ý nghĩ kỳ quái mà không ngờ sau này lại phù hợp với hiện thực: biết đâu, đây chỉ là khởi đầu một cuộc quyết đấu trường kỳ giữa một bên là nhân phẩm, một bên là cái ác, một bên là anh, một bên là bọn thằng Nghiệm, lũ lưu manh. * * * Khanh đã tách ra khỏi bối cảnh, nổi bật giữa đám nữ sinh trung bình về tài, sắc, mang đặc trưng nữ tính phổ biến là luôn e dè, sợ sệt, vào năm cuối cùng của cấp trung học phổ thông thu gọn ao ước vào một mục tiêu duy nhất: một tấm chồng giầu có và một đời sống gia đình yên vui. Khanh đã trở thành biểu trưng của sắc đẹp và lòng tốt đi liền với thái độ hướng thiện. Và với Điền, Khanh còn là sự đồng điệu, hơn nữa sự thức tỉnh, kích thúc. Bước vào tuổi mười bảy, Khanh như một bông hồng lộng lẫy. Trong khi Điền còn là một bức tượng mộc mạc, nguyên khối, một bản thể chân chất thì bọn thằng Nghiệm đã nhảy vọt qua tuổi trẻ trong lành, trở thành những tên đàn ông lọc lõi thực thụ. Chúng lén lút truyền tay nhau tạp chí Playboy. Trong túi đứa nào cũng đã có cỗ tulơkhơ Tầu mặt sau in hình trai gái làm tình đủ các kiểu díu đôi, díu ba. Chúng thường xuyên xem phim con heo và bí mật thủ dâm. Trong khi ham thích của Điền đang hoàn toàn hướng vào các hành động cao cả: tự kiếm sống bằng lao động bền bỉ và ước vọng trở nên một tính cách không tầm thường thì tình dục và các thói tệ xấu xa khác, đặc biệt là trộm cắp, hà hiếp, làm nhục người khác trở thành niềm khoái thú chi phối mọi hành vi của bọn này. Khanh nổi bật giữa các bạn bè và được sự yêu mến của mọi người vì nhan sắc, trí thông minh, tính tình vui vẻ, hóm hỉnh và vô tư. Khanh vô tư, thậm chí lơ đễnh và thật thà đến vụng dại như tất cả những người tốt ở trên đời. Nàng chẳng khôn ngoan như các thiếu nữ cùng trang lứa. Túi xách của nàng thường hay bị bọn kẻ cắp rạch. Tiền chợ ba nàng giao nàng hay đánh mất. Ba nàng trách yêu nàng gọi nàng là cái chuối hột. Cái chuối hột chẳng bao lâu trở thành tâm điểm thu hút cảm tình của các thầy. Mọi người đàn ông đều yêu phụ nữ đẹp và người ta yêu những người gần gụi mình. Đó là tình cảm thông thường, mạnh mẽ. Thầy dạy Toán, thầy dạy Sử, thầy dạy Địa... cả đến thầy dạy Thể dục cũng không hề giấu diếm thiện cảm với cô nữ sinh xinh đẹp này. Nhưng nồng nàn và tương xứng nhất có lẽ chỉ là thầy Bình dạy Văn. “Je n'oublierai jamais les lilas ni les roses. Tôi không thể nào quên hoa lilas với hoa hồng”. Đó là câu thơ của Louis Aragon thầy hay đọc ở lớp và có bận ghi vào vở Khanh, để bộc lộ tâm tình một cách ý nhị. Thầy thật giỏi, thật tốt, thật đẹp. Thầy sung sướng vì nghĩ tới cái quy luật: tình yêu mến sẽ bắt đầu bằng sự khâm phục. Nhưng thầy đã có vợ. Và đó nếu là tình yêu thì sẽ là một tình yêu đơn phương, tình yêu một phía, lại có thêm khoảng cách vì lòng tự trọng của người thầy. Tình yêu ấy làm cho con người thêm yêu cuộc sống. Nó chẳng gây hại cho ai, cam đoan là vậy, nếu bọn thằng Nghiệm không vì ghen tức mà gây chuyện phá thối. Cảm thấy như bị hớt tay trên, tên học trò bất trị và đồng bọn hắn đang tấp tểnh bước vào cuộc sống trụy lạc lập tức biến quan hệ thầy trò thành quan hệ tình địch. Một chiến dịch bôi nhọ thầy được phát động. Thư giấu tên nói xấu thầy, dựng đứng đủ chuyện tồi tệ để quy kết thầy có thói giăng hoa, gửi tới tấp về gia đình thầy. Những tên học trò đã đánh mất hoàn toàn tuổi thiếu niên trong sáng còn tiến bước xa hơn trong trò sỉ nhục con người, chúng gửi thư nặc danh về các cấp chính quyền và các cơ quan thông tấn, kiến nghị đuổi thầy ra khỏi bục giảng. Trò đánh lén thật là tệ hại. Dẫu danh dự không hẳn đã là phẩm chất đạo đức thì với ông thầy việc ngưng giảng dạy vẫn là phương sách tối ưu và cần thiết. Thầy dạy Văn phải chuyển về Sở làm công tác nghiên cứu. Chia tay, thầy bỏ công chép cả một tuyển tập thơ tình của các thi sĩ lừng danh thế giới, như thơ của Ácve, của Pútxkin, của Nêruđa, của Nadim Híchmét, của Onga Becgôn, của Akhamatôva... tặng Khanh. Buồn thay, cuộc truy đuổi của lũ học trò mất dạy với thầy lúc này mới vào hồi quyết liệt. Bọn thằng Nghiệm nhất loạt bỏ học, sung vào đội quân du thủ du thực phố phường. Mất gốc kiến thức, tối dạ, lại quen thói lười biếng, thích ăn chơi, chiếm đoạt, chúng biết có học, có thi cũng không nên cơm cháo gì. Một đêm thầy đi dạy bổ túc trở về, đến giữa một phố vắng, bỗng thấy xe loạng choạng mất tay lái rồi đổ kềnh. “Này hoa hồng! Này hoa lilas!”. Cứ một cú đá, một quả đấm lại kèm theo một lời nhiếc. Thầy bị gẫy hai xương sườn, giập lá lách. Công an lần ra đầu mối sự việc, thằng Nghiệm bị bắt. Nhưng sau đó nó đánh lại quản giáo, bắn bị thương cảnh vệ, vượt trại giam. Nghe nói, nó gây ra vài vụ án nữa, trong đó có trọng án cướp của giết người, rồi trước khi được sự chở che của bố, bay đi Đức, tuyên bố: Sẽ giết chết kẻ nào định chiếm đoạt Khanh! Khanh đã gặp trắc trở trên đường đời! Khanh đã gặp bước ngoặt rủi ro ngắt đoạn đời nàng làm hai vào mùa hè năm ấy: cha nàng tục huyền và nàng bỗng dưng rơi vào cảnh sống xa lạ bất thường. Nàng có một bà mẹ kế và một lũ con trai con gái của bà, những kẻ thuộc một tầng lớp khác, nghèo khổ và bất lương. Nàng đã bắt đầu chểnh mảng việc học hành. Đó là năm cuối cùng của cấp trung học phổ thông. Bắt đầu là buổi học Khanh vắng mặt không báo cáo. Nàng dẫn một người bạn gái đi thi tuyển vào trường nghệ thuật ca kịch. Rồi từ đó nàng buổi học buổi không. Cuối cùng nàng bỏ dở năm học cuối cùng. Người ta đã phát hiện ra năng khiếu nghệ thuật bẩm sinh của nàng. Cũng đã đến một bước gấp khúc mới trên đường đời: cha nàng mất, người vợ kế của ông và lũ con của bà đã trở thành niềm hung hiểm với chuỗi ngày bình thường của nàng. CHƯƠNG BA Năm giờ sáng, Khanh đã trở dậy. Lúc ấy, đài phát thanh đã nổi quốc thiều và vẳng lại từ phía công viên lớn của Thành phố tiếng hô tập thể dục của các chiến sĩ quân đội. Nhưng, dẫu không có những âm thanh ấy, Khanh vẫn tỉnh dậy đúng thời khắc đã định. Đã thành thói quen của cả gia đình, từ ngày ba mẹ nàng còn sống với nàng, trở dậy sớm là để đón bình minh một ngày. Ba Khanh bao giờ cũng dậy vào giờ đó, kể cả đêm qua mải đọc cuốn sách hay đến hai ba giờ sáng, ông dậy sớm để chăm chút vườn hoa, thắp hương bàn thờ tổ, uống trà và ngẫm ngợi. Dạy ở đại học, về hưu khi tuổi cao, ông vẫn giữ gìn nếp sống phong nhã, thanh cao; chỉ tiếc là sa vào vòng tục lụy ở ba năm trước khi từ giã cõi đời, để đến nỗi phải ân hận khi nhắm mắt xuôi tay, vì đã để lại một di sản tồi tệ cho con gái yêu. Mẹ Khanh mất sớm khi nàng lên mười, vì một trọng bệnh. Khanh thừa hưởng ở mẹ sắc đẹp, năng khiếu thẩm mĩ; bà là bà giáo dạy nhạc ở trường trung học. Nàng nhận ở cha tình âu yếm và học vấn, cùng trí thông minh. Khanh dậy sớm, theo thói quen, dẫu là đêm qua nàng đi diễn về muộn. Khoảng thời gian đó thật quý báu với nàng. Đó là lúc nàng tách mình ra khỏi cái bồn ngộn, hỗn tạp hàng ngày. Đó là lúc nàng nghĩ về mình, về Điền, về những ngày vừa qua. Và trong làn hương tỏa ngan ngát niềm thương nhớ trên bàn thờ ba mẹ nàng, nàng nhớ tới cuộc sống êm đềm của cái gia đình xinh xắn gồm ba cá thể: nàng, mẹ nàng và ba nàng. Rồi tự hỏi: vì cơn cớ gì mà cuộc sống lại đảo lộn ghê gớm đến thế? Vì sao ba nàng lại mất sớm? Vì sao nàng lại rơi vào hoàn cảnh sống khủng khiếp thế này? Vì sao căn nhà nàng ở, là sở hữu của ba mẹ nàng, của nàng, dương cơ của gia đình nàng, lại biến thành một nơi trú ngụ của những bất trắc khôn lường? Cuộc sống là chuỗi nối tiếp những ngẫu nhiên, lẽ tiền định của hóa công, ở ngoài ý định của con người. Điền từ một miền quê lên thành phố học. Ngồ ngộ ở sự chất phác, ở những thổ âm của anh. Anh nói sẫn khi ở thành phố người ta nói là sẵn. Anh nói bi giờ, bửn thỉu, khi mọi người nói bây giờ, bẩn thỉu. Nhưng nàng đã trở nên quen thân với Điền. Ngẫu nhiên nàng chứng kiến trận quyết đấu chống lại sự nhục mạ của thằng Nghiệm với Điền. Và sau đó càng lúc càng nhận ra sự sâu trầm và phong phú ở nhân cách Điền, đặc biệt là từ buổi Điền đến thăm nàng, ngày Điền được giấy báo trúng tuyển vào trường Đại học An ninh; khi ấy nàng đang tưới những luống hoa hồng trong khu vườn. Ngẫu nhiên đã chi phối đời mỗi con người và dường như đã có rất nhiều điều xảy ra kỳ lạ và bất thường, là do sự can thiệp của định mệnh, của các lực lượng phi hình, siêu nhiên của các đấng thần linh. Ngay như việc nàng trở thành một diễn viên ca kịch dân tộc tài năng cũng vậy. Thực tình chính nàng đâu có ý định lập nghiệp bằng con đường nghệ thuật, mặc dầu nàng vốn yêu văn học, nghệ thuật từ bản năng và nhờ học vấn gợi mở. Ngẫu nhiên đã chi phối đời Khanh. Khanh tin là như vậy ở các sự kiện vừa qua. Nhưng nàng lại không thể tin rằng ngẫu nhiên vô tâm như tạo hóa vốn vô tư chẳng thù hận ai, như thiên nhiên tàn bạo nhưng chẳng biết thiên vị ai, lại quá độc ác như thế với nàng! Nàng đáng được hưởng niềm phúc lộc, hay chí ít cũng được sống như những người bình thường. Chứ bắt nàng sống trong hoàn cảnh khủng khiếp như hiện thời thì dứt khoát đó là một bất công do một mưu toan thâm hiểm gây nên. * * * Chính là một gã nhiếp ảnh tinh quái trẻ tuổi đã phát hiện ra vẻ đẹp, vừa hiện thực vừa hư ảo ở gương mặt nàng, ở cơ thể của nàng. Mùa hè năm mười lăm tuổi, Khanh đã theo cha đi nghỉ ở bãi biển Thịnh Long tỉnh Nam Định. Dạo đó, nàng vừa mới lớn, rất nhút nhát, đi đâu cũng nấp bóng cha. Lúc ấy, đang chơi trò xây lâu đài cát ướt ở sát mép sóng biển, nhờ có linh giác mách bảo, nàng vội vụt đứng dậy. “Ba ơi!”. Nàng kêu thất thanh khi nhìn thấy một ống kính máy ảnh chõ vào mình như một họng súng ngắm. Và nhìn thấy gã nhiếp ảnh nhà nghề đen thủi đội chiếc mũ lá cọ tuột vành, quần bò xắn cao, dầm chân dưới nước biển, trành hàng ria mép đen rậm toét miệng cười, nàng liền để buột nắm cát ướt còn trong lòng tay, bỏ chạy. Nàng chạy cuống quýt để tìm cha. Bãi biển nghìn nghịt người. Tất cả đều vô danh, vô tình với nàng. Nàng chạy ngược rồi lại chạy xuôi. Cuối cùng, vừa òa khóc thì nàng tìm thấy cha. Cha nàng đang ở dưới nước biển, sóng biển dập dềnh đến ngực ông. Ông đang đẩy một chiếc phao giường, trên đó nằm gối trên hai cánh tay ngoặt sau gáy một thân hình đàn bà phúng phính trong bộ áo tắm đỏ lòe. Người đàn bà chống tay ngồi dậy khi nghe tiếng nàng. Bỏ cái kính râm ra, hai con mắt hình lá khoai sáng trắng như mắt quạ của bà chò chõ vào nàng rồi bà chề môi bài bỉ: “Mày là cái gì mà ầm ĩ lên thế! Rõ dơ không kìa! Mày đẹp thì mày phải lo thân mày chứ!”. Mùa hè năm ấy chia tách đời Khanh thành hai đoạn. Cha nàng ít lâu sau cưới người đàn bà có con mắt tam giác hình lá khoai ấy. Bà tên là Đống. Thế là nàng có dì ghẻ, có mẹ kế, và hệ lụy đến ngay sau đó là có một đám đông những kẻ xa lạ lắp ghép với nàng thành quan hệ thân thuộc. Đúng là lắp ghép. Vì bà Đống và những đứa con riêng của bà đâu có quan hệ máu mủ gì với nàng. Cha Khanh, ông Tuệ, bậc quốc sĩ, tài danh. Ông là một trí thức, một nhà cách mạng. Năm 1946, sau khởi nghĩa, hai mươi lăm tuổi, ông là một luật sư, chủ tịch một tỉnh lớn đồng bằng. Ba mươi tuổi ông là thứ trưởng. Bốn mươi tuổi ông là viện trưởng một viện chuyên ngành khoa học nhân văn. Ngoài năm mươi, ông là giáo sư một trường đại học lớn. Hành trình khởi đầu đã đúng hướng và loại trừ sự kiện vợ mất sớm vì trọng bệnh để lại hai cha con quấn quýt trong đơn côi được coi như sự bất khả kháng của số mệnh, thì ông đã hoàn thành trọn vẹn sự nghiệp riêng của mình, để khi về già ông có thể hoàn toàn thanh thản nói rằng: tôi đã sống một đời sống viên mãn, như hoa nở hết độ và ngát thơm. Bước ngoặt đời ông Tuệ xuất hiện với việc ông lấy bà Đống làm vợ kế. Cuộc hôn nhân này là một thụt lùi tệ hại. Ông đã cưới một con quỷ cái dâm đãng, ông đã lấy một mụ đàn bà gian manh, ông đã kết thân với một quái trạng văn hóa. Ông đã tự hủy hoại đời ông. Ông đã vô tình giày đạp tan nát tình cha con và để lại biết bao khốn khổ cho đời Khanh. Ông ngất ngư trong suy tưởng mù mờ. Ngơ ngẩn rồi chứng não suy đến sớm hơn tuổi, ông như kẻ đã bước ra khỏi lịch sử và cuộc đời. Nhớ nhớ quên quên, ông vật vờ giữa tỉnh thức, giữa mệt mỏi và ngượng ngùng. Ân hận là một phương thuốc đến quá muộn đẩy nhanh ông đến tuổi già thảm hại. Ông xa lánh bạn bè. Ông lẩn tránh con gái. Sáu mươi lăm tuổi, tóc râu bạc phếch, ở nhà thì chỉ có mỗi một việc là ngồi trên cái ghế bành, lờ ngờ, ủ rũ, vô hồn. Tinh tỉnh thì khoác cái áo pađờxuy cũ, cầm cái can đi ra ngõ. Gặp người hỏi thì đáp: “Tôi ra ga đi chuyến tầu vét đây!”. Khởi nghiệp, quá trình và kết cục đời người sao mà vênh vẹo thế. Đời người sao mà bấp bênh, gian khó, không lường thế! Ông Tuệ ngã bất tỉnh ngoài công viên trong khi đi lạc. Ông được Khanh thuê xích lô đưa về nhà. Ông thoi thóp, mở mắt lần cuối, nhận ra con gái, mấp máy môi: “Tha lỗi cho ba, vì ba cả”. Rồi từ từ nhắm mắt. Khanh khóc nấc lên. Trong đau đớn, Khanh kinh sợ nghĩ đến sự trừng phạt khốc liệt của số mệnh với cha. Quan tài mua về, quá ngắn so với thi thể ông. Thầy phù thủy phải dùng mẹo: chặt ba cái thang giường cũ, thi thể ông mới lọt xuống được lòng cỗ áo. Cũng vậy, như có ma ám, việc an táng cha Khanh gặp trắc trở ở tất cả mọi tiết đoạn. Thậm chí chôn xuống rồi lại phải moi lên vì táng nhầm huyệt của người khác. Khanh xót thương người cha sâu sắc tình phụ tử; không trách cha, Khanh chỉ xót xa. Con người thì yếu đuối, cuộc sống thì lắm đa đoan và chỉ số an toàn thì quá thấp. Không thể nói rằng mụ Đống xấu xí hồi cách đây mười năm. Năm mươi tuổi, Đống vẫn còn tươi mởn vẻ thanh xuân của người gái quê có nhan sắc. Mặt Đống tròn. Mũi Đống nhọn. Đôi môi dầy tham lam với cái cằm nõn nà hai lớp của Đống được coi là biểu hiện của thói dâm đãng rất phù hợp với bộ ngực và eo hông hầm hập niềm phồn thực và nhất là đôi mắt khi mở to, tõe hình ba cạnh ướt át đa tình. Bọn nặc nô, lũ ma cô hát: “Chém cha con mắt lá khoai. Nhìn chồng chồng chết, liếc trai trai mù”. Trước ông Tuệ, Đống đã có ba đời chồng. Người chồng thứ nhất là lính chữa cháy, chết trong một vụ hỏa hoạn tại nhà nhân tình sau cơn hành lạc mê mệt bất tỉnh. Y là giống đa dâm vung vãi con khắp thiên hạ, riêng với mụ Đống thì mới chỉ có một thằng Tư, một nhưng cha nào con nấy, Tư y hệt cha nó về khoản đàn bà. Người chồng thứ hai hành nghề xích lô, uống cạn chai thuốc sâu tự tử vì ghen với Đống sau khi đã kịp cùng với Đống cho ra đời thằng con trai tên Túc. Đống có lắm nhân tình quá. Người đàn ông thứ ba chết trên bụng Đống vì chứng thượng mã phong. Y là xế chạy đường Tây Bắc, một tay buôn đồ quốc cấm nổi danh, một con đực máu mê, một kẻ hòa hợp nhất về thể xác và tính tình với Đống. Theo giấy giá thú thì y có với Đống hai đứa con gái, một đứa con trai. Y để lại một số tiền kếch xù, một tỉ năm trăm triệu cho Đống. Đống gặp ông Tuệ trong một ngày hội xuân ở Phủ Tây Hồ, khi số vốn kếch xù nọ tung vào cuộc mạo hiểm buôn thuốc phiện lậu đã mất trắng hoàn toàn. Người đàn ông góa vợ đã ở cái tuổi lẫn cẫn bỗng thấy trái tim mình đập rộn ràng. Năm mươi tuổi, con mắt ướt của Đống đong đưa còn gợi cảm lắm. Cổ Đống còn nõn và cái cổ áo trễ rộng như cánh cửa mở thấp thoáng một vùng da thịt bồng bềnh còn xiết bao bí ẩn với ông. Đống dư thừa kinh nghiệm dẫn lối người đàn ông cao tuổi, vị trí thức tháp ngà còn ngây dại đường đời này vào mê cung ái tình. Đống rủ ông đi nghỉ mát ở bãi biển. Giấu Khanh, hai người thuê nhà trọ ở chung. “Cho anh tha hồ, nhưng đừng để em phải đeo trống đấy!”. Câu nói thô lậu của người đàn bà đa dục hóa ra lại lạ tai và gây kích ứng về một vùng hoang dại chưa biết mùi vị. Ai mà chả thích của lạ! Người đàn ông cao tuổi nào mà chẳng gắng gỏi tận hưởng lạc thú đàn bà ngoài giá thú. Còn Đống từ bãi biển trở về, vừa báo cho ông biết là mình đã có thai, ả đã lếch thếch va ly hòm xiểng đến ở với ông, chia sẻ lập tức quyền làm chủ căn nhà, thửa vườn, vùng đất thừa tự của ông cha. Chiếm hữu người đàn ông tức là chiếm hữu tất cả những gì anh ta có. Giờ thì mụ Đống và lũ con cái đã lấp đầy các căn buồng trống và chia chác nhau từng thước đất ngoài sân và trong vườn. Thốt nhiên Khanh rơi vào tình trạng sống vô cùng tồi tệ và thật ghê sợ. Ông Tuệ đứng tên sở hữu một ngôi nhà năm buồng, rộng hơn trăm mét vuông, một cái sân rộng tương tự và hai sào vườn ở sau nhà - một bất động sản có giá trị không nhỏ. Không phải chỉ có thói tham lam đang ngấm ngầm tước đoạt những giá trị vật chất của cha Khanh để lại. Khủng khiếp hơn, Khanh bỗng trở thành thân thuộc với những kẻ xa lạ, khác biệt hoàn toàn, thuộc về một đẳng cấp khác, một nền văn hóa khác. Mụ Đống hiện diện ở ngôi nhà này cùng năm đứa con. Ba trai và hai gái. Mặt mũi dáng hình chúng có lẽ là xuất phát từ nguồn gốc di truyền khác nhau nên không có nét nào tương đồng. Thằng cả tên Tư, người mỏng, mặt bẹt, mắt trố, ba mươi lăm tuổi tóc đã rụng trơ thóp. Cùng vợ và hai con gái, nó chiếm căn buồng rộng ba chục mét vuông cạnh buồng mụ Đống. Nó trốn nghĩa vụ quân sự, mắc tội cưỡng dâm em gái vị thành niên và bà già, bị bắt cải tạo ở trại Tam Giang, trốn tù một lần, bị bắt lại, tăng án lên bốn năm. Giờ, được tha về, nó hành nghề xích lô. Buổi sáng, nó đẩy cái xích lô ra ngõ, trên ghế có con vợ đậm người mặt nhỏ như mặt chim, mắc bệnh động kinh ngồi vắt vẻo, tay kẹp điếu thuốc lá ngún khói. Ai biết chị ta sống bằng nghề ngỗng gì? Buôn bán vặt thì chắc là không phải. Vậy thì chỉ trỏ, hay là chôm chỉa, hay gái bia ôm, nhà hàng? Cũng như thằng chồng lênh khênh trên cái yên xe ba bánh, đạp rông trên đường phố, chỉ thấy trên xe lúc là đứa con gái què nọ, khi là ả nạ dòng kia. Vào tù, ra tù rồi, nó coi như đã nộp thuế đủ, nên tha hồ phách lối. Dưới đệm xe, nó để con dao nhọn Thái Lan. Ngày hai bữa cơm, nó say cả hai. Say rồi, nó cà khịa cả với nhân viên cảnh sát. Nó là cái hố lửa tình dục ngùn ngụt. Một chân guồng bàn đạp, một chân ghếch cao, miệng nó hát rông rổng. “Trăng lên đỉnh núi mu rùa. Cho anh đụ cái đến mùa anh trả khoai”. Nổi cơn cuồng dục, nó đi tìm mụ vợ, chở về, đóng cửa lại, giữa ban ngày ban mặt hai đứa quần thảo nhau rú rít như điên như rồ. Cảnh ấy như kích thích hai đứa trẻ con nhà thằng thứ hai thỉnh thoảng lại chạy tới gõ cửa cành cạch: “Đã tối đâu mà lên ngựa sớm thế, ông Tư!”. Thằng con thứ hai của mụ Đống tên Túc có vợ là một người đàn bà vóc hình đầy đặn, dáng tần tảo, ít nói, buôn bán hàng khô. Túc là thằng nhân bần trí đoản, cục súc cũng đã một lần vào nhà đá bóc lịch vì tội cố ý đánh đồng nghiệp trọng thương hồi nó làm thợ xây ở một hợp tác xã xây dựng. Giờ nó vô nghề nghiệp, ăn bám vợ, đã thế lại chơi bời, đàn đúm. Dạo này Túc lại chơi gà chọi. Sao mà nhiều lúc Khanh thấy nó giống con gà chọi thế. Con gà chọi đầu công, cổ dài, mình cóc, cánh xòa. Thì đâu Túc ngật ngưỡng, cổ nó ngỏng, bụng nó phình, tay nó dài ngoẵng. Cũng như gà, tay chân hắn cũng cóc cáy như bọc một lớp sừng và tính tình hắn thì vừa cục vừa hùng hổ thô bạo. Hắn cho gà uống thuốc bắc, lại đái đêm vào chậu để xoa bóp cho gà. Nổi cơn, hắn có thể đánh nhừ tử hai đứa con, nếu chúng trêu chọc gà của hắn. Hai thằng đàn ông lớn nhất nhà này là hai kẻ thù của nhau. Một thằng có thể làm đủ mọi việc đê mạt. Một thằng đủ sức gây mọi chuyện độc ác. Gầm ghè nhau, âm mưu toan tính loại nhau, để chiếm đoạt mọi sở hữu của nhau: nhà cửa, đất đai, tài sản, và đàn bà... nhưng chúng vẫn lại có thể thi thoảng cùng nhau khề khà trên chiếu rượu, chia sẻ với nhau hai niềm khoái lạc: gái và tiền. Trong khi hai cô vợ thì chị em dâu vốn như bầu nước lã, lại thêm thói ghen tuông vì đứa nọ nghi đứa kia tằng tịu với chồng mình, ngấm ngầm công kích nhau, vài ngày lại gây chuyện chửi chó mắng mèo, văng quéo văng muỗm ra, chỉ vì bỗng dưng trên cái yên xích lô của nhà kia lại có cứt gà và quần áo nhà nọ giặt sạch, đem phơi rõ ràng mà lại biến thành giẻ lau xe, vứt ngoài sọt rác. Làm cho cuộc sống thêm phần rối ren và tanh tưởi còn là hai đứa con gái mụ Đống. Lụa, hăm tám; Thảo, hăm mốt. Cả hai đều chưa chồng. Lụa y sì mụ Đống. Nó là tuổi trẻ của mụ. Cũng phốp pháp. Và nhất là hai con mắt lá khoai sắc sảo, tinh quái, nanh nọc. Loại đàn bà này, cứ ba giờ sáng là tỉnh ngủ vì đến giờ động đực, hai con mắt sáng trắng lên, sùng sục đi tìm đàn ông. Lụa công khai là chân gỗ, ghi số đề cho một gã chủ đề bán quán. Nó nổi tiếng thớ lợ, đành hanh. Việc của nó là hàng ngày bảnh mắt ra mới dậy, cặp cái đuôi tóc vóng lên, diện bộ váy ngắn cũn cỡn, tay cặp điếu thuốc lá, lê la ở các quán nước, hàng quà, và tót cái là biến mỗi khi có ám hiệu. Thật khuya nó mới về nhà. Đã vài lần bị bắt quả tang đang tiếp khách, nhưng chẳng thấy nó bị tập trung lên trường phục hồi nhân phẩm bao giờ. Thảo thanh nhã hơn chị. Nhỏ nhắn, mảnh mai mặt trái xoan, gò mũi cao, ăn nói rành rẽ, đang dở lớp bảy thì bỏ học vì mắc vòng tình ái với một lão thầu khoán già bị vợ lão đánh ghen, suýt chết. Nó kiếm sống bằng nghề phe vé ở ga xe lửa thành phố. Lăn lóc nơi các hạng người giang hồ tứ chiếng, nó đáo để chẳng kém con chị. Nhưng nó vẫn có điểm gần gụi Khanh. Chứ không khinh khỉnh, ghen tức ngầm hay móc mói xỏ xiên Khanh như con chị nó. Trong thâm tâm, nếu có hằn học với Khanh thì cũng chỉ là a dua a tòng với anh chị nó, chứ thật tình nó không oán thù gì Khanh. Có lẽ cũng vì nó thấy mình xinh xắn và dễ thương. “Chị Khanh ơi, làm sao mà chị mặc cái gì cũng đẹp? Đến cái váy Thị Mịch vào người chị cũng thành quý phái, sang trọng”. - “Chị ơi, em mặt gầy, đeo đài hoa tai dài có hợp không chị?”. Học ăn một đời. Học mặc phải năm đời kia. Khanh thấy nó hay hỏi vậy, nghĩ nó trong sâu xa vẫn có ý tách khỏi chị nó và mụ Đống, nên vẫn hay trò chuyện, bảo ban nó. Nhiều khi còn tặng nó áo quần và những món quà quý giá. Cái tổ hợp những con người cư trú trong cùng một căn nhà với Khanh, ngẫu nhiên có một quan hệ với Khanh tiêu biểu cho một lớp người ở tầng dưới cùng của xã hội đang trên đà tha hóa, đang đi dần vào vòng tăm tối. Mấp mé bên cạnh cái ác, họ là cái dị dạng, không bình thường của đời sống, có đặc tính chung là thất học, dâm loàn và hung bạo. Kể cả những đứa trẻ, những đứa con trai con gái của thằng cả Tư và thằng hai Túc. Tiếng vẫn là có đi học đấy, nhưng buổi đực buổi cái, đúp đi đúp lại, hỏi đâu mít đấy, còn học hay đã bị đuổi, bố mẹ cũng chẳng hay biết. Oe con mà cũng đã phì phèo thuốc lá, chơi số đề, ăn cắp vặt. Thỉnh thoảng lại thấy một đứa biệt tăm biệt dạng. Hỏi thăm hỏi nom mãi không thấy, bố mẹ chúng liền lên đồn cảnh sát báo cáo thì thấy ông con quý tử đang bị nhốt ở trụ sở công an phường vì tội móc túi ở bến xe bến tầu. Chửi lại bố mẹ và đánh chửi lẫn nhau, với chúng là chuyện cơm bữa. Thằng lớn nhảy tầu đi chơi Nam Định, Hải Dương vài ngày là chuyện thường. Ăn cắp tiền của bố mẹ, lấy đồ đạc của mụ Đống đi bán, không phải là chuyện hiếm, về hùa với bố mẹ, chúng gây lắm điều phiền nhiễu cho Khanh; nhất là hay ăn trộm của Khanh từ đôi dép, bộ đồ lót, chiếc chậu, cái khăn mặt đến chiếc đồng hồ đắt tiền. Cái đám người đứng đầu là mụ Đống ấy tụ bạ lại trong một mối quan hệ gia đình, cũng thì là mẹ con, anh em đấy, nhưng lỏng lẻo sơ sài vì tính chất bí ẩn của căn nguyên tông tộc, vì chắc gì họ đã cùng chung huyết hệ. Hục hặc nhau thường xuyên, nhưng họ lại thống nhất với nhau trong cách đối xử với Khanh. Họ coi Khanh như vật chướng tai gai mắt, như quân thù quân hằn, như một kẻ xâm phạm đến quyền lợi của họ, đối nghịch với họ. Rõ nực cười! Đang cầu bơ cầu bất nơi gầm cầu, xó chợ, bỗng dưng có nơi ăn ở đàng hoàng, lại phát sinh lòng ganh ghét, đòi người cưu mang phải lụy mình. Không ngụ cư bắt nạt chúa làng thì hiển nhiên cũng là bây bửa không phải lối. Họ có quyền gì mà tranh giành quyền sở hữu căn nhà với Khanh. Khanh can hệ gì với họ mà họ ghen tức với Khanh cả nhan sắc và nền học vấn, đẳng cấp tri thức của gia đình nàng. “Cái đứa con hát ấy nó là cái gì mà là bà chủ căn nhà, lô đất này!”. Mụ Đống thường nói vậy. Mụ gọi nàng là con hát và rắp tâm chiếm đoạt quyền sở hữu nhà cửa, đất đai của nàng. Chính là thằng Huy, đứa con trai út của mụ Đống, nhân vật chưa được nói tới, đã thường xuyên nhắc nhở Khanh điều đó. “Chị phải cẩn thận với bọn này. Chúng có thể dở đủ trò bỉ ổi với chị, nhất là lão Tư. Không phải là lũ trẻ con đâu, chính lão ăn cắp quần áo lót của chị đấy”. Khủng khiếp và tởm lợm đến thế! Huy, mười sáu tuổi, cao lêu đêu, trắng trẻo, ngay ngoại hình cũng tách riêng một cội nguồn sinh học với bọn Tư, Túc. Học dở lớp mười, Huy đã đi làm ở công ty cấp thoát nước thành phố. Sống bằng lao động lương thiện của mình, nó là một tâm hồn trong sáng, một tính nết ngay thẳng, trung hậu và một phong cách đàng hoàng. Khanh hay cho nó tiền, nhưng rất ít khi nó nhận. “Em sức vóc thế này, không tự lo được cho mình thì hèn quá!”. Huy nói, miệng cười cười. Nó chỉ hay mượn sách của Khanh và có lần khoe: “Ba chị quý em lắm. Có bận ông còn tắm cho em kia. Em biết là ông rất ân hận, rất buồn”. Huy tách ra khỏi đám anh chị nó và mụ Đống. Nó rất hay giúp đỡ Khanh. “Em học thì kém thôi. Nhưng làm việc bằng chân tay thì chị cứ yên tâm đi!”. Quả thật Huy rất khéo tay. Nó sửa bếp dầu, bắc ổ điện, chữa quạt, thậm chí hiệu chỉnh cả ti vi, rađiô của Khanh. Nó bênh vực Khanh, bảo vệ Khanh. Lũ con nhà Tư, nhà Túc mất dạy, lúc thì ăn trộm, khi thì leo trèo nghịch ngợm làm vỡ ngói buồng Khanh, không hiểu sao rất sợ nó. Thấy nó là thin thít, là lỉnh đi ngay. Nhiều lần nó cự lại mụ Đống và lũ anh chị nó, Khanh đã phải can ngăn. Nàng không muốn đối đầu với họ. Trước cái hung hăng thô bạo, tốt nhất là né tránh, nhịn nhường. Ghê tởm nó, không gì hơn là quay mặt đi, không nhìn nó nữa. Khanh đã như thế trong quan hệ với bọn người này. Hàng tháng, nàng phải chi trả toàn bộ tiền điện tiền nước cho họ. Lấy cớ là không có lương bổng, họ dồn tất cả gánh nặng đóng góp công việc của phường, quận và cả tiền thuế đất hàng năm cho nàng, nàng cũng chấp nhận. Nhưng, hình như Khanh đã chấp nhận, đã nhịn nhường mà chúng vẫn chưa hài lòng. Chúng vẫn tìm mọi cách để trút hờn uất cho nàng, kể cả thua thiệt của chúng do tự chúng gây ra. Chúng là thói ganh ghét, gian manh của lớp người đang hủy hoại hết nhân cách, trở thành cặn bã của xã hội. Ổ quỷ này chứa ẩn bao bất trắc với Khanh! * * * Sáng nay, Khanh dậy, thắp hương trên bàn thờ ba mẹ xong, đang cúi xuống đưa lưỡi chổi vào quét gầm chiếc tủ gương, bỗng thấy cửa sổ thấp thoáng bóng người. Nàng đứng ngay dậy và nhận ra Huy. Vẫn là thói quen mỗi sáng đi làm hay ghé vào với Khanh, vẫn cái mũ vải lưỡi trai kéo thấp tới sát lông mày và hai ống tay áo dài quá khổ buông thõng không cài khuy, làm bộ người lớn, nhưng sáng nay mặt Huy có vẻ nghiêm nghị và giọng nó khan khan như viêm họng: - Chị Khanh, chị mới đi diễn ở Thái Nguyên về đêm qua à? Em gặp anh Điền, anh bảo anh sẽ viết thư cho chị vì anh phải đi công tác ngay. Chị phải chú ý nhé. Hồi này ở phố mình có mấy đứa nghiện ngập, chuyên giật dây chuyền của phụ nữ đấy. Túi xách chị móc ở tay lái xe đạp cũng không an toàn đâu. Thôi, chiều về em nói chuyện. Em đi đây! Chưa kịp gọi Huy, Khanh đã thấy cái sân toang toang tiếng mụ Đống và lố nhố bóng người. Hình như đêm qua đã xảy ra một sự việc bất thường và Huy không muốn dính dáng vào. - Thế nào? Thế nào? Sao là con gái mà ngu như chó thế! Nứng c. thì vác đến nhà. L. còn đau mắt chưa ra đến ngoài. Việc gì phải rủ nhau đi đâu để bị bắt, hả đồ ngu! Mụ Đống, vừa thấy người đã thấy tiếng. Ngoại sáu mươi, người chảy xệ, mặt xì xị, nhưng hai con mắt còn phát sáng quăng quắc, cũng như tiếng nói còn chao chát, dư thừa sức lực lắm. Mới sớm đã vậy, nên Tư vừa ra khỏi buồng, đã lấy làm khó chịu, cắm cái vòi bơm vào đầu van một bên bánh chiếc xích lô, Tư khuỳnh tay dận một nhát bơm, rồi quay cái mặt bẹt vàng bủng lại, lừ mắt, xịt một tia nước bọt: - Đã biết đầu đuôi nó thế đ. nào mà đã sồn sồn thế! - Mày bảo ai sồn sồn? Tay vơ mớ tóc xổ sau lưng, như chỉ chờ dịp, mụ Đống sấn ngay lại trước thằng con cả. Tư khom khom lưng, sườn nổi vệt từng rẻ xương cong, ấn tay bơm, mặt vẫn tỉnh không: - Tôi không nói cụ! - Chỉ có chó nó mới sồn sồn thôi, hiểu không? Đồ mất dạy! - Mất dạy thì tôi cũng là con bà! - Bố mày là con con dê đực. Con dê đực nó ngủ với mẹ mày là con chó cái. - Ha ha ha... - Tao không phải mẹ mày. Mẹ mày lấy chồng nào chết chồng ấy. Phải cởi quần áo nằm tênh hênh ở ngoài bãi cỏ bờ sông cho con dê đực nó phủ nên đẻ ra mày bất nhân bất nghĩa, mày có hiểu không? Câu chuyện không hiểu sẽ trở nên rối rắm đến thế nào vì lúc đó Tư đã vứt cái bơm, phanh ngực, cất tiếng cười phá lên, bảo mụ Đống rằng: kể nữa đi, hay lắm đấy, khiến lũ trẻ con đã ngủ dậy, ùa hết cả ra sân. May mà Túc xuất hiện lúc đó. Từ trong buồng, Túc ôm con gà chọi to như con hạc lừng lững bước ra. Vợ Túc cũng đã dậy, đang rửa mặt ở bể nước, thấy chồng, liền quay lại lạu bạu: “Chỉ chết vì gà thôi. Gọi hai đứa trẻ nó vào sửa soạn đi học hộ tôi đi”. Túc lừ mắt lườm vợ, rồi quay lại mụ Đống, cười hị một tiếng cụt ngủn, đoạn hất hàm: - Cụ có muốn cứu con gái êu của cụ không? - Mày nói cái gì? Không đáp, Túc đánh tía mắt về phía sau mụ. Ở đó, trên mảnh sân trước căn buồng nhỏ đã thấy Lụa mặc cái quần soóc trắng, ngồi vắt vẻo trên cái ghế mây đang rũa móng tay. - Cụ ơi! Cụ có nhiều đạn không mà định cứu con Thảo? Lụa nghển cổ. Mắt nó nheo nheo giễu cợt. Nó đã gỡ được mớ bòng bong và đưa câu chuyện vào chủ đề. Cái Thảo con gái út nhà này vừa bị công an bắt, vậy có cách gì cứu nó? Nhìn mụ Đống ngẩn ngơ giữa lời qua tiếng lại, Tư gài cái bơm vào cạnh xe, bước lại, bật cười đắc ý: - Cụ đã nghe thủng đầu đuôi câu chuyện chưa? Con Thảo bị công an họ tóm rồi. Cứu nó giờ phải có sìn. Chứ cái mẹt rách của bà già biếu không con dê đực để nó xài là hổng có được! Hàng ấy chỉ bán cho người ngây thôi! - Mẹ tiên nhân mày chứ! Mẹ mày đây, trăm năm trăm tuổi trăm chồng, hễ ai có bạc thì bồng trên tay đây. Mày định móc máy ai? Nghe Đống chửi, Lụa đứng dậy, ngoẹo đầu: - Mẹ già chu du nơi non bồng nước nhược đã tỉnh ngủ chưa? Nghe con gái mẹ kể nhé. Không phải nó đi tầu nhanh hay tầu suốt với bọn khứa mà bị bắt đâu. Con Thảo con gái út mẹ ra ga. Có một người khách hỏi mua vé Lao Cai. Con Thảo và con Luyến bạn nó cùng chìa vé. Người nọ chỉ mua một vé của con Thảo thôi. Vé tám chục, bán được một trăm. Con Luyến ghen ăn, túm lấy con Thảo đòi chia lãi. - Con ranh nói dễ nghe nhỉ! - Cụ làm gì mà nóng tính thế. Chó nào ăn được cứt thuyền chài con gái cụ. Nhưng cụ để nó nói hết đã. Túc tặc tặc lưỡi. Lụa chành chẽ: - Con Thảo là đứa thơm thảo, nó đưa cho cái Luyến năm nghìn. Cái Luyến không chịu, đòi cưa đôi, tức mười nghìn kia. Bên thừng, bên chão, đối đáp rồi giằng giật, xô đẩy nhau. Bất thình lình cái Luyến mất đà buột tay hay bị du đẩy gì đó nên ngã ngửa, gáy đập vào cạnh cái ghế con quán nước bà Hội, bất tỉnh rồi tắt thở. Công an người ta mới chạy đến. - Thế là toi đời rồi, cụ ạ. Tư chêm. Túc cười hềnh hệch: - Có ngộ sát thì cũng nghỉ mát nhà đá mười niên là ít. Mụ Đống mím mím môi: - Ngã một cái chết ngay thế đ. nào được. Con kia nếu không bị bệnh tim thì cũng mắc bệnh não rồi chứ. Tư thủng thỉnh: - Ở tù có cái hay của tù đấy. Có khi nó lại kiếm được tấm chồng cũng nên. - Chồng con gì, có mà giập hoa nát bướm thì có. Túc buông lời bình. Mụ Đống xếch hai ống quần, nhảy tành tạch: - Đồ đểu! Đồ ba que! Tiên nhân cha chúng mày, con Thảo nó là em gái chúng mày mà chúng mày coi nó như người dưng thế à? Hòn cứt thì nó cũng có đầu có đuôi nhé! Của ai thì nó cũng như chúng mày, từ đít tao chui ra nhé. Chỉ khác là đứa chui ra trước, đứa tọt ra sau thôi nhé! Rồi đưa tay lên xoa mặt, gài lại tóc mai, mụ già ngửa mặt lên trời, rên một hồi dài: - Rõ đẻ con khôn mát l. rười rượi. Đẻ con dại thảm hại cả cái l. chưa! Cha con đẻ ra mẹ chúng mày, mở mắt ra mà xem kìa. Cùng là bằng trà bằng lứa chúng mày mà người ta như hoa thơm bướm lượn, ăn trắng mặc trơn, mưa chẳng đến mặt nắng chẳng đến đầu, sung sướng cả đời. Hỏi rằng chúng bay có đứa nào đáng giặt váy cho người ta không? - Có đấy! Như chỉ chờ có thế là Tư đang đi ra cái bể nước liền quay ngoặt lại, cất tiếng và cười khè khè, trơ trẽn: - Đây xin xung phong suốt đời giặt cả quần lót trong lẫn váy ngoài cho người ta đây. Nào, bà thấy có được không? Sự việc đã diễn ra đúng như thông lệ, kết thúc của màn xung khắc nội bộ gia đình mụ Đống, thế nào Khanh cũng bị lôi ra, trở thành cái đối tượng cho bọn họ châm chọc, móc máy. Khanh ngồi im trong căn buồng. Nàng thật sự không hiểu câu chuyện sẽ diễn biến đến đâu, nếu lúc đó ngoài cổng không có tiếng người bưu tá già gọi người ra nhận thư. Ở căn nhà này, chỉ có nàng là người hay có thư. Lần này đúng như nàng đoán, người gửi thư cho nàng là Điền. Nàng mở vội thư Điền và được biết, Điền đến thành phố Biển đã được một tuần. CHƯƠNG BỐN Đã là ngày thứ bảy, kể từ hôm bay trên chiếc Boeing 747 vào Sài Gòn trong vai giám đốc một công ty thương mại, rồi đáp xe lửa ra đây, Điền đã thu vào tầm mắt thành phố Biển phương nam này. Thành phố trắng toát như làm bằng thạch cao uốn mình theo vụng biển hình cánh cung. Nước biển xanh như pha mực, thanh khiết và dịu hiền. Tất cả đều thanh khiết, dịu hiền và xinh xẻo, không bụi bậm, không ồn ào. Phố xá thẩy đều ngắn, nhưng phủ xanh cây lá và chạy sát tới bãi cát biển. Các ngôi nhà đều nhỏ nhắn, lặng lẽ sau cánh cổng đóng với giàn hoa giấy tím biếc, thấp thoáng vẻ êm đềm. Tách ra khỏi thành phố Biển là cái sản phẩm mới ra đời trong những ngày gần đây, chính là một đại lộ ở phía nam vụng biển. Đại lộ rộng, xe chạy hai chiều, ở giữa là dải phân cách trồng hoa tuylíp nhiều màu. Ở đây, gió biển thổi suốt ngày, càng về chiều càng hoang dại và hăng hắc mùi hải sản. Trong gió đêm, trước các cửa hàng ăn nhậu vàng ửng biển hộp, san sát nhau, phi lao ngả nghiêng một vũ điệu náo hoạt và từ bờ nhìn ra, mới ngả chiều đã thấy những chấm đèn thuyền câu mực giăng hàng vàng lóe bập bềnh ngoài khơi xa. Bãi biển thuần cát mịn, uốn vòng nhè nhẹ, xoải dài ra tít tắp. Lần đầu tiên đến đây, Điền không thể không bồi hồi. Thành phố, bãi tắm đẹp đến thế này là cùng! Thành phố với bãi biển xinh đẹp, sạch sẽ, đầy cảm hứng lãng mạn đến thế tưởng như chỉ là nơi dành cho con người nghỉ dưỡng và suy tưởng, hóa ra lại đang giấu trong lòng nó một tổ chức tội phạm. Một nguồn tin đáng tin cậy nhưng chưa được xác minh cho hay, ở đây vừa xảy ra một vụ bắt cóc tống tiền tàn bạo của một băng nhóm lưu manh. Đây là lần đầu tiên ở đất nước này, người ta nhận thấy: tội phạm không chỉ là những cá thể tự do, chúng đã được tổ chức và tính chất nghiêm trọng là ở chỗ đó, nếu nó là sự thực. Sự việc đầu đuôi như sau: một người đàn ông quê ở Hà Đông vào đây định lập công ty du lịch, bỗng nhiên bị một nhóm người ập đến bắt. Sau một hồi bị đánh đập, anh phải nộp cho bọn người này sáu trăm triệu đồng rồi mới được trả lại tự do. Được thả, anh không dám hé răng, chỉ một lần kể sơ cho một người bạn thân ở ngành thủy sản chuyện nọ. Người bạn thân này lại là em họ gần của Thủ trưởng Trung Tâm. Và tất nhiên là ông Hói trưởng ban A được gọi lên. Dùi động đến đục, đục chạm đến săng và thế là Điền sau hai năm xa cách chưa được gặp Khanh đã phải lên đường, với lời dặn của ông Hói: vào đấy liên hệ với cơ sở mà hỏi, rồi có phương án thì báo cáo về. * * * Còn bây giờ, thế là đã rõ. Hiển nhiên là đã tồn tại một băng nhóm lưu manh chuyên nghiệp ở thành phố xinh đẹp này. Chúng có khoảng mười tên, hành nghề ở trong cái gọi là Nhà hàng Đại Dương, một kiểu quán ăn nhậu và nghỉ trọ, kiến trúc ba tầng hiện đại, ở bên bờ biển, nơi Điền đang nóng lòng trong tinh thần muốn bắt cọp phải vào tận hang nó. Vụ tống tiền người đàn ông định lập công ty du lịch chỉ là một trong cả chục vụ bọn này đã gây ra hơn năm năm nay. Không một nạn nhân nào dám hé lộ. Và cơ quan an ninh cơ sở thì ở vào tình trạng phân tâm. Bảo biết thì cũng không hẳn. Nhưng nói rằng không biết thì cũng chẳng phải. Đúng là họ đánh bài tảng lờ. Bởi vì bọn này hoành hành đâu có kín đáo. Chúng đã lần lượt thanh toán và thu gom tất cả bọn trộm cướp lẻ tẻ trong thành phố vào một mối điều hành và thực hiện việc phân chia lãnh địa hoạt động. Bọn đàn em nhất nhất phục tùng bọn trùm sỏ và thực hiện việc nộp khoán. Còn nhóm hạch tâm, tức bọn đầu sỏ thì đảm nhiệm vai trò bảo kê tất cả các cơ sở kinh tế tư nhân ở bãi biển này. Tất cả, hàng tháng đều phải nộp một khoản tiền gọi là thuế bảo hiểm cho chúng. Nếu không, chúng có thể kéo đến đập phá bất cứ lúc nào. Chúng chăn dắt gái bán hoa và khống chế các ổ mãi dâm, các sòng bạc. Thích cô gái nào chúng có thể bắt về hãm hiếp thỏa thích ngay tức khắc. Hứng chí, chúng kéo cả vài chục chiếc xe máy phân khối lớn như một cơn lốc diễu võ dương oai qua thành phố. Chẳng một ai dám tố cáo chúng. Vì đòn cảnh cáo lúc nào cũng như thể đã sẵn sàng. Một vụ đụng độ xe cộ. Một can xăng đặt trước nhà. Thậm chí có khi chỉ là một cú điện thoại vô danh. Mọi người đều sợ hãi chúng. Không dây vào chúng đã đành, lại còn tỏ ra thân thiện, cậy nhờ vào chúng nữa. Nhờ chúng đòi nợ, nhờ chúng tranh giành trong các cuộc chấp chiếm đất đai, thậm chí dựa vào chúng để thanh toán tư thù, đòi lên chức, lên lương trong các công sở nhà nước và tư doanh. Tổng quát về các hành động càn rỡ mặc sức của chúng, người ta bắt buộc phải nghĩ tới tính chất mafia của vụ việc. Tuy vậy, cũng phải nói rằng bọn lưu manh chuyên nghiệp lộng hành này, rất khôn ngoan, thật đàng hoàng. Chúng đeo mặt nạ ông chủ, nhân viên tài vụ, người tiếp thị, lao công ở các nhà hàng. Đặc biệt là ở Nhà hàng Đại Dương, ở đây, có nhóm hạch tâm gồm ba tên với kẻ cầm đầu là Kơn, biệt hiệu là Kơn đầu trọc, hay Kơn trọc. “Tao là người của anh Kơn trọc đây!”. Một lần tỉ tê hỏi chuyện một chú bé đánh giầy, Điền được nó khoe, mỗi khi gặp kẻ ăn hiếp, nó chỉ cần xưng danh vậy là thằng nọ khiếp vía liền. Kơn trọc! Oai danh một kẻ càn rỡ, thần tượng khủng khiếp của lớp chúng sinh hèn mọn. Bọn trẻ đánh giầy, bán báo kháo nhau: Ở đây, trên là giời, dưới là anh Kơn trọc. Anh cạo trọc đầu từ hồi mười tuổi. Vì một ông thầy tướng coi tướng mạo anh, nói: Nghiệp nhà cậu lớn lắm, song phải cạo trọc đầu mới nên được. Quả nhiên, nghiệp anh Kơn lớn thật. Ở Mátxcơva, anh chỉ huy tất cả các quầy bán thuốc lá lẻ của dân Việt lưu vong. Anh đánh nhau với Hải quan, cảnh sát Tiệp. Anh làm chủ xưởng bánh mỳ ở Đức. Bố anh là quan to lắm. Anh buôn bán cả tên lửa, xe tăng. Đừng có kẻ nào hòng động đến anh Kơn! * * * Vậy là sẽ có một người động đến Kơn trọc đây, và người đó chính là Điền, nhà kinh doanh đặc sản biển, chiều chiều vẫn hay có mặt ở bãi biển này. Biển ở đây thật đẹp. Đẹp vì phóng khoáng, vì mầu sắc nguyên thủy. Đẹp vì sóng, đẹp vì gió, vì cảm giác tự do và vô hạn. Đẹp vì phụ nữ, tất cả phụ nữ ở đây đều phơi trần, theo nguyên tắc càng hở nhiều càng đẹp, thú vị thay! Nằm dài bên mép biển, Điền lim dim hai con mắt nhìn ra xa. Hai hòn đảo ngoài vịnh mang tên đảo Cá Vàng, đảo Yến Xanh trông tựa hình hai con cá voi đang rẽ sóng vào bờ trông thật trang nghiêm. Cái đẹp là sự trang nghiêm. Nghề nghiệp của anh là một nghề nghiêm trang. Anh là một kẻ ưa sự nghiêm trang. Có đúng thế không? Mà đám thiếu nữ ở bãi biển ríu rít như một bầy chim cánh cụt, cô nào cô nấy trần như nhộng không để anh tách ra khỏi ngoại cảnh, chống trả lại nỗi buồn nhân thế, cứ bám riết anh đồng thanh la hoài: “Anh hai ơi, anh hai đẹp mà nghiêm lạnh thế!”. Cạnh Điền mấy anh đàn ông cũng lớp thương gia cao cấp sành điệu ăn chơi quàng vai các em, cười ha ha, để mặc các em khênh, dìu xuống nước tắm chung. Anh hai xem ngực em, đùi em, trắng không? Bọn này an toàn xăng puốc xăng đó. Tiếng Pháp anh hai rành quá còn gì. Hàng em tươi nguyên tiêu chuẩn quốc tế đó. Vai kịch nhà kinh doanh bắt Điền cười, bảo Điền đưa tay vuốt má em này, sờ vai em kia và thủ thỉ: Anh đang mắc công chuyện, tâm thần bất định mà em. Chứ anh là dân chịu chơi có hạng đó. Các em so vai rụt cổ là làm sao! Úi, bàn tay anh hai chai cứng như sắt nguội, chém gạch được, mà hai con mắt anh hai phong tình quá. Nhưng anh hai kinh doanh những mặt hàng gì. Bộ nhiều tiền mới thu gom cả tổ én, bào ngư, tôm càng xanh. Thế em đây, anh hai quên à? Hay là Sudui quen tính. Hay chỉ là võ sĩ ba mươi giây? Nhà kinh doanh Điền cười phá lên trong cái lắc đầu giật cục: đừng coi thường anh, cưng. Ai giữ kỷ lục ở đây, anh thách đó. Một cô cười ré lên: Bộ bằng anh chủ? Anh chủ nào? Anh chủ Kơn trọc ấy. Bạn em phải bỏ của chạy lấy người đó, anh. Ai lại mười hai ngày đêm ảnh đánh phá thân xác bạn em liên tục mà vẫn không hề suy mỏi. Sao có người dai bền thế! Mà học đủ 36 mode man di mọi rợ của Tây, Tầu, lại còn dùng cả răng lưỡi mới khiếp chứ! Coi như ảnh ăn thịt tụi em à! Có bận, ảnh còn tổ chức cướp cả bầy bọn em đem về chia nhau đồng loạt. Thật là tơi tả một đời hoa, tan tác một đời bướm! Lại còn bảo: Tao gia ân, tẩm bổ cho bọn mi, nhờ tao mà bọn mi mập ú lên đó! Ngày chưa bao giờ dài thế. Vầng trăng đêm trên biển căng nở thật to và tròn vành vạnh như một tấm gương. Từ ngoài bãi biển, đêm đêm Điền đăm đắm nhìn vào Nhà hàng Đại Dương. Thế đấy! Đời người có những thời điểm tâm cảm hài hòa với ngoại cảnh làm nên những kỷ niệm không bao giờ có thể mờ phai là vậy! Nhớ lắm cái lần đầu tiên Điền nhìn thấy trăng. Một gương trăng rằm vàng tươi như đột ngột và lừng lững nhô lên ở sau lũy tre làng. Trời! Một vật thể khổng lồ, một niềm kinh dị siêu tầm. Đến mức Điền sáu tuổi đang đẽo con khăng [1], ngẩng lên chợt nhìn thấy, liền buột rơi con dao, rồi vừa sợ hãi vì sự cô lẻ của mình vừa bàng hoàng trước cái khối vật chất có tầm kích vũ trụ, chứa đựng ở bên trong nó ký ức cả thiên niên kỷ, đứng phắt dậy, chạy ào đến ôm chặt lấy người cha và khóc òa. “Cha đây mà, đừng sợ, con!”. Ôm chặt con trong vòng tay bảo vệ, cha anh ghé tai anh, thì thầm với một tiếng nói ấm áp đầy ân tình và khích lệ. Nhớ lắm cái buổi đến thăm Khanh đầu tiên. Đó là ngày nhận được giấy báo nhập trường Đại học An ninh. Chạy một mạch từ nhà chú thím đến nhà Khanh, đẩy cổng bước vào, anh rùng mình vì quang cảnh hoang vắng của cái sân và nép vào bên tường cho một gã đàn ông có gương mặt hôn ám, sùm sụp cái mũ lá hậm hụi đẩy chiếc xích lô đi ra. Sau này anh biết đó là Tư, con đầu của bà dì ghẻ của Khanh, nhưng ngay từ lúc đó anh đã mang máng nhận ra: Tư đã khiến cho khung cảnh bị xiêu lệch khỏi cảm giác thân thuộc trìu mến. Thoáng chút hoang mang, Điền băng vội ra khu vườn. Ở đây, một cảnh huống giản dị mà hãn hữu đang chờ anh. Khanh vừa tắm xong, trong cái áo liền váy mong manh, xổng xểnh, tóc xõa dài, nàng nghiêng mình trên cái cầu ao gỗ, tay đảo nhẹ một vòng tròn để dìm chiếc bình tưới xuống nước, rồi sau đó đứng dậy xách nó lên bước tới mấy luống hoa trong vườn nơi tụ hội niềm vui thanh nhã của cha nàng; lúc đó toàn bộ thân hình nàng như đươc chiếu dọi từ bên trong, bừng thức, lồ lộ căng tràn và bồng bềnh trong ánh nắng thu ngược chiều vừa hiện thực vừa như hư ảnh mộng mơ. Chiều tháng tám, những tia nước tưới lung linh sắc cầu vồng, những đóa hoa rung rinh, đẹp cao quý mà thân mật, quyến rũ mà bí ẩn, như được hưởng ân ưu, bừng bừng một màu hồng thắm tươi rực rỡ hội hè. Vườn hồng đang bao bọc quanh Khanh. Hay chính Khanh đã hóa thân thành vườn hồng với những đóa hoa bảy cánh xếp lớp đẹp huyền ảo như chỉ có trên thiên đường trong Thần khúc của thi hào Đăngtê vĩ đại. Ôi, gương trăng rằm cùng ảnh hình, tiếng nói người cha và Khanh lúc này, Điền đã gặp những thời điểm siêu thường. Có cảm giác vừa bắt gặp cái gì đó ở ngoài sức tưởng tượng và phi thực, anh liền rơi vào cơn thác lũ của những xúc động đầu đời về tình yêu và những khát vọng vô cùng lớn lao. Nhưng mà thôi, hãy để kỷ niệm sang một bên, vấn đề đặt ra gay gắt lúc này là Điền phải lọt được vào tận hang ổ của chúng kia! Lọt vào sào huyệt của chúng, chỉ có cách ấy mới tiếp cận được Kơn trọc, hiểu biết cặn kẽ về nó, về quy luật sinh hoạt đi lại của nó và ra đòn quyết định cuối cùng. Nhưng lọt vào đó thì khó nhất là điều gì? Vai kịch phải đóng? Không khó! Kinh nghiệm thì đã đành, nhưng sau kinh nghiệm còn là nỗi đam mê tới mức có thể hóa thân vào sự vật, để cái tôi chìm vào lòng sự vật. Thì điều đó Điền hoàn toàn có thể. Vì Điền đã vài lần vào ra cái quán hàng ăn nhậu vừa sang trọng vừa dân dã nọ và đã tìm cách làm quen với một vài nhân viên ở đó. Cao ráo và thanh nhã trong cái áo lụa tơ tằm may kiểu Pierre Cardin, với đôi giầy Italia, cặp kính côn và chiếc điplômat Nhật, gương mặt vuông vức được nắng gió phương nam bào dũa của anh vẫn giữ vẻ chất phác tự nhiên và hòa hợp với khung cảnh nơi cửa hàng nầm nập khách khứa nam nữ áo tắm xanh xanh đỏ đỏ sặc sỡ vào ra cùng dàn tiếp viên cô nào cô nấy đều vừa xinh đẹp vừa vui vẻ. Rót ly Macten cho anh, cô Mai ở quầy rượu có gương mặt đẹp thùy mị và nốt ruồi duyên trên má gợi anh nhớ tới Khanh, rất có thiện cảm với anh. Trong vai kịch phải đóng, anh boa cho cô năm chục ngàn sau ly rượu, lại tỏ ra bất đắc dĩ phải ở căn buồng loại hai giá có 350 ngàn mỗi đêm và yêu cầu tha thiết cô đổi ngay cho buồng loại xịn khi có khách trả, cô đã nhiệt tình hứa hẹn và chẳng lộ ý nghi ngờ khi anh như kẻ tò mò hỏi về nơi ăn ở của anh chủ Nhà hàng tên Kơn. Sau chín ngày ăn ngủ vật vã ngoài bãi biển, Điền đã vào ở căn buồng loại hai Nhà hàng này. Lột tấm đệm mousse lẳng xuống sàn, anh lăn lên cái giát giường, dang rộng tay chân, bật cười một mình. Thật là một cuộc ăn chơi tốn kém. Thật là một vở kịch bi hài! Mút với chả mát. Nằm vừa dí dị vừa bức nóng và mỏi! Còn ly rượu thì vừa chát vừa đắng, chứ ngon lành gì. Khốn khổ! Tất cả chỉ là vì cái vai kịch mà anh, tên hiệp sĩ lang thang, đang phải đóng vậy thôi. Chẳng lẽ nhà kinh doanh lại không có được cái giọng khinh bạc, ra cái điều ta đây là kẻ giầu có, chỉ quen với tiện nghi sang trọng. Có biết đâu, chưa cần nói đến căn buồng xịn 500 ngàn đồng một đêm, cũng chưa cần nói đến căn buồng loại hai, chỉ riêng cái giá ly Marten năm chục ngàn cũng đủ ông Hói vừa nhìn thấy trong bản kê khai đã giẫy đành đạch lên rồi. “Chi hoang thế này thì bán tất cả tài sản quốc gia đi mất thôi, các ông trẻ ơi!”. Ông Hói gãi gãi cái đầu hói, xót xa như bị móc ruột, làm như ông là kẻ duy nhất quan tâm đến sự sinh tồn của quốc gia này. Còn cô Phấn do cái nghề kế toán nó sinh ra hay tính cô vốn là hay bới móc chi li? Khổ, cô đi xa nhất là mấy cái đền chùa trong thành phố để cúng bái, cầu tài cầu lộc, chứ đã có khi nào ra khỏi thành phố biền biệt cả tháng trời nơi xa lạ đâu mà biết! Nhà hàng tư nhân nó làm gì có hóa đơn đỏ với biên lai mà lúc nào cũng đòi giấy với tờ. Mà tôi có đòi thanh toán tiền boa ly Marten đâu. “Này, nếu cô còn quầy quậy như bà quẩy tôm như thế thì bận sau tôi...”. Tức lên thì nói vậy thôi. Bận sau thì cũng vẫn phải lên đường nhận nhiệm vụ, chứ từ chối sao được! Nhưng thôi, mọi chuyện bàn sau, còn bây giờ, phải tiết kiệm tối đa, nghĩa rằng là cái gì không thể không chi thì mới đành phải chi vậy. Khoe mẽ tư sản, nhà kinh doanh không lẽ không thuê buồng xịn. Còn những khoản khác, xin lỗi, phải tính từng xu. Ha ha, đóng cửa lại, ở tịt trong buồng, ai biết Điền là cái thằng gì? Việc ăn uống bởi vậy trở nên vô cùng giản dị. Nước trà bình thường thôi, rẻ hơn nước khoáng Lavie nhiều. Còn cơm bữa? Hoàn toàn có thể vẫn trong phục trang công tử, giám đốc một công ty thương mại, nhà kinh doanh tầm cỡ, ung dung thả bộ dọc đại lộ ven biển, rồi rẽ vào bất cứ một ngõ phố nào, sà vào một quán cơm nhỏ, gọi một đĩa cơm mười lăm ngàn. Mười lăm ngàn thôi! Cơm bụi như thế cũng là quá đắt so với bữa cơm người lao động lương thiện rồi, anh bạn trẻ! Cũng có thể ghé vào một chiếc xe đẩy, mua một chiếc bánh mì cặp xá xíu, dưa chuột, tương ớt xớt cả ra vỏ bánh, giá chỉ có bảy ngàn hoặc hơn tí chút. Ăn ngay tại chỗ hoặc đem về buồng đóng cửa lại, nhá rồi nuốt cũng chẳng ai biết đấy là đâu. Đặc sản thành phố biển như cá thạt lạt, tôm càng xanh, bào ngư... không phải là cái thèm muốn. Vì không bao giờ nghĩ ngợi đến chúng, vì đã quen nếp rồi. Vì con người thực ra có thể sống rất bình dị trong sự ăn uống. Mà không phải là thực hiện sự ép xác tu hành, khổ hạnh. Gần tám năm trời ở với chú thím Giang của Điền ở Hà Nội, Điền hiểu ra điều đó. Chú Giang làm nghề đưa thư. Còn thím thì làm cấp dưỡng ở một công trường thủy lợi. Họ có hai con. Lương xướng hai người gộp lại chẳng được bao lăm mà vẫn nuôi được Điền. Điều kỳ lạ là không có sự than vãn, kêu ca, so bì. Càng kỳ lạ hơn là không thấy dấu vết của sự tằn tiện chắt bóp, để từ đấy sinh ra thói chi li, ti tiện. Mọi người tiêu dùng trong cái mức đã ổn định, trong cái ngữ đã được hình thành một cách tự nhiên, phù hợp với hoàn cảnh riêng và khung cảnh chung. Ai sống thế nào, ăn mặc, tiêu xài thế nào mặc ai. Họ cứ ăn vừa đủ, mặc vừa đủ, tiêu xài vừa đủ theo cái cách của họ. Theo cái cách của họ còn là một tâm thái yên hòa, một cái nhìn rộng rãi sâu xa về điều căn bản của hạnh phúc ở một kiếp người. Thức dậy lúc bình minh; rung động với tiết thu kỳ ảo, nghe được một tiếng con khiếu hót; chứng kiến một cơn lốc bay bay những phiến lá vàng; nôn nao vì một tiếng ru trẻ giữa trưa hè; bồi hồi trước một ngọn khói ấm buổi chiều đông; sung sướng vì tìm thấy tình thương mến trong cặp mắt một người thân; nghe được một lời nói phải. Chú Giang của Điền nói, đó là niềm vui lớn của con người, niềm vui cao cả và thường ngày. Chủ trương sống tận cùng với niềm vui lớn ấy ở nơi thanh tĩnh, sau khi nghỉ hưu, chú thím Điền đã rời bỏ phố phường, trở lại làng quê, nơi chôn rau cắt rốn của họ rồi. Lúc này có lẽ Điền cũng như chú thím Điền, đã vượt qua cái nông sờ, đi tới cái uẩn súc trong cảm nhận, vì bỗng nhiên như vừa nhấp chén rượu đầu, người anh cứ lâng lâng say. Cái bí ẩn như một vùng đất lạ ở phía trước cuốn hút cả tầm lực trai trẻ. Đi tới cái chưa biết. Cuộc sống là cái còn bị che khuất. Cho nên dẫu có thế nào thì cũng không thể giảm thiểu niềm say mê với mục tiêu theo đuổi. Không thể giảm thiểu vì dẫn dắt mình là cái gì đó cao đẹp lắm, như một bến bờ xa xôi, còn hơn cả tinh thần trách nhiệm, nó như một nỗi khổ tâm, một day dứt khôn nguôi về một món nợ tinh thần với cuộc sống, ám ảnh bắt đầu từ câu chuyện với bọn thằng Nghiệm, nhập vào bản năng, trở thành một khát vọng đối đầu và vượt lên. * * * Cuối cùng thì tên lưu manh chuyên nghiệp nọ dường như từ mong đợi của Điền đã hiện hình. Nó đã xuất hiện trưa nay, ngày thứ sáu kể từ khi anh là khách của Nhà hàng này, lúc anh ngồi ở quầy rượu vừa đón ly Marten từ tay cô Mai tiếp viên đưa. Nghe thấy tiếng móng chân con chó béc giê trượt ràn rạt trên mặt đường và tiếng một chiếc xe máy nổ pình pình ở bên trái, quay ra, không cần hỏi, anh đã biết ngay gã trai đó chính là Kơn, tên lưu manh mà anh có nhiệm vụ theo dõi và bắt giữ. Tầm thước, nhưng chắc nịch như một súc gỗ dẻ, Kơn có vóc người trên to dưới thu nhỏ lại. Cái đầu trọc đặc trưng không mũ, trơ trẽn như gương mặt trác trụy có hai con mắt xếch của nó. Trọc đầu mang tiếng bất lương. Quả nhiên, ngay từ phút đầu tiên, nó đã gây nên một cảm giác là lạ, hơi khác thường cho Điền, nó đánh thức cân não Điền, nó khiến Điền nhớ tới một hình ảnh đã được lưu giữ trong ký ức anh, một kết tinh vừa cụ thể vừa trừu tượng về sự nanh ác, bạo liệt. Quần đen bó ống, áo gilê đen vải dầy phanh ngực. Kơn vừa dừng xe thì từ phía sau nó, một gã trai nhỏ con hơn vội vã chạy lên đỡ tay lái và dẫn chiếc xe đi vào phía nhà xe. Đó là chiếc Suzuki 120 phân khối, đen bóng với những bộ phận mạ kền sáng loáng. Kơn cúi xuống vỗ đầu con bécgiê đi theo đang đứng cạnh. Người vật tương liên. Con vật cũng gây cảm giác rơn rởn về sự dữ tợn như chủ nó. Con chó cao tới háng Kơn, lông xám, nhe răng, lòng thòng dớt dãi. Túm cái vòng cổ, Kơn dẫn nó đi tới cái cũi đặt ở cạnh một chậu nhài. “Chà, cái cũi chó!”. Lần đầu tiên Điền để mắt tới cái cũi chó bằng sắt ở góc vườn và hơi chột dạ vì sự vô tâm của mình. Một công việc lớn có thể tan hoang chỉ vì một chi tiết nhỏ sơ sểnh. Kơn bập khóa cũi chó. Sau nó, thằng khi nẫy đưa xe đi cất, quay trở ra, bước vội vã tới, hai đứa trao đổi với nhau điều gì đó rồi cùng bước vào quầy rượu. Điền đã lập tức cúi gằm mặt lúc đó. Anh vội nhấc ly rượu, dốc tuột vào miệng, rồi lặng lẽ chuyển chỗ ngồi về một góc khuất căn phòng. Thằng Mồm lệch! Trời! Chính là cái thằng dắt xe cho Kơn trọc! Chính là bằng vẻ tôi đòi của nó mà Điền nhận ra... nó. Chà, một thằng lùn tì, một thằng tóc xoăn và nó, ba tên đồ đệ của thằng Nghiệm hồi nào. Trong giây phút, toàn bộ hoạt cảnh đánh rơi chiếc mũ cát két dạ kẻ ca rô thằng Nghiệm tạo ra để làm nhục Điền vụt tái hiện, sống động, tràn đầy mùi vị, âm thanh và cảm xúc khiến Điền lặng đi đến mấy phút. Thằng Mồm lệch dị tướng! Ông trời muốn đánh dấu nó nên bắt môi nó vén cao, xếch chéo về bên má trái, khiến mồm nó như bị vẹo lệch treo về một bên và ở phía đó, hai dẫy răng cùng hở hoác. Thói theo đóm ăn tàn hèn hạ của nó, Điền đã nhận ra. Và như vậy vừa nhận mặt được tên thù nghịch, trong anh cũng bừng dậy một linh cảm sục sôi: sự kiện này còn có thể ẩn chứa ở sau nó những điều hệ trọng hơn! - Thằng Thanh rụt đâu rồi? Leo lên chiếc ghế cao, tì tay lên mặt quầy rượu, Kơn hất hàm. Nghe tiếng nó vang, khỏe và tràn đầy sinh lực. Người được gọi ở phía trong quầy rượu vội đáp và bước ra. Đó là một lão già tuổi đã lục tuần, tóc đen rậm chớm bạc, vai u, cổ rụt, vẻ mặt thô lỗ và dâm tiện. Gõ những ngón tay rắn như thép xuống mặt quầy, Kơn hất hàm vào mặt lão: - Nè, ông đại lý Tiger nói hôm kia mày đi lấy 200 két bia! - Dạ. - Sao dám nói là chỉ có 150 két? - Dạ, em quên. - Tiên sư mày, thằng Mường Cẩm Thủy quen thói bị gậy. - Dạ, em lạy anh. - Lạy cái mả tổ mày. Cút mẹ mày đi không ông cho ăn bã trầu bây giờ. Cút! Điền hiếng mắt, anh nhận ra, có lẽ thằng Kơn đuổi lão già đê tiện nọ đi vì cô Mai vừa bước ra quầy và khẽ khàng đặt xuống trước mặt y một cốc nước sinh tố. - Cám ơn em. Em vào đây làm được bao lâu rồi, Mai? - Dạ, thưa anh chủ, đã được nửa tháng rồi ạ. - Sao cưng biết anh ưng nước sinh tố? - Dạ, bà Nghi bảo em, anh chủ chỉ ưng thứ nước đó thôi. - Cưng ngoan quá! - Dạ. - Nè, anh bảo. Bố em ngã bệnh, mất, nó là cái vận số. Sông có khúc, người có lúc. Bởi vậy, em đừng buồn tủi. Sống với anh, em sẽ hiểu. Anh ưa thẳng thắn, thành thật. Trung thành, thủy chung thì anh coi như bà hoàng. Còn lừa dối trắc nết, hà, như cái thằng Thanh Mường kia, anh coi không bằng con chó. - Dạ. - Nè, anh đã đi khắp thế giới, tiêu đủ các loại tiền, biết đủ các loại con gái đàn bà. - Dạ. - Mà sao anh lại chưa yêu cưng, chưa ngủ với cưng của anh nhỉ? - Dạ. - Nè, lui đây, anh bảo. Kơn móc túi áo ngực. Tờ giấy 100 đô kẹp bằng hai ngón tay nó vẫy vẫy rồi luồn nhè nhẹ qua diềm đăng ten tọt vào hõm sâu giữa hai bầu ngực cô gái. “Em cám ơn anh chủ”. Nghe tiếng nói thỏ thẻ của cô gái, Điền liền cúi gập mặt. Khói thuốc lá tỏa ra mù mờ khuôn mặt, hai cánh mũi anh cay xè. Anh ngẩng lên, hướng ra phía biển. Chưa bao giờ anh thèm một vùng trời biển bát ngát trong lành như thế. * * * Ngày thứ mười ở Nhà hàng, vẫn trong vai nhà kinh doanh, nhưng đã vét túi đến đồng tiền cuối cùng, Điền nhận được tin, đội hình rắn gồm năm chiến sĩ với áo giáp, trang bị súng AK đã đi máy bay vào, hiện đã ở địa điểm tiếp cận. Cùng ngày đó, anh được dọn xuống căn buồng loại I theo yêu cầu đặt trước. Gõ cửa buồng báo tin đó cho anh là cô Mai. Trông cô bơ thờ mệt mỏi. Điền nhận chìa khóa từ tay cô, bỗng nhiên sập mạnh cửa, nằm ngửa trên giường, trân trân nhìn lên trần nhà trắng lốp màu sơn. Thế là thế nào nhỉ? Ngột ngạt, anh nhổm dậy đang định đẩy tung cửa sổ bỗng ghìm tay lại. Cửa sổ căn buồng này nhìn xuống một căn nhà hầm, bên dưới tầng nhà đặt quầy rượu, ở đó thoáng thấy thằng Kơn vừa nhô ra nhổ phịt một bãi nước bọt và quát to một tiếng. Kơn là thằng nóng tính, hung tợn và gian hiểm. Nó là hung thần liều tính bất chấp. Đồng bọn không đứa nào dám chống lại nó. Điều đó, rất rõ ở lúc này. Nó vừa quát một tiếng, lão Thanh già cổ rụt đã sụp xuống đất, chắp hai tay van lạy nó rối rít. Thằng già to bộp, lểu bểu, đang mặt tái xanh tái tử cầu xin anh chủ nó rủ lòng thương, tha thứ cho tội gian dối, quen thói bớt xén vừa rồi, nhưng biết là nước đổ lá khoai, vội chồm dậy, co chân nghiêng người, đâm bổ ra cửa trốn chạy. Cuống quýt vì sợ hãi, Thanh rụt quên rằng cửa ra vào đã bị anh chủ khóa trái. Bật trở lại, lão chỉ kịp rú một tiếng, đã ôm đầu, lăn xuống đất. Ngọn roi da trong tay Kơn trọc đã tung lên không trung và bổ thẳng xuống như một mũi tên nhọn. Chuýt! Chuýt! Tránh đòn, Thanh rụt lăn tròn như khúc gỗ. Nhưng khốn nạn cho lão, không một làn roi nào trượt ra ngoài tấm thân già của lão. Xiết vào không khí như lấy thêm từ đó nguồn lực bổ sung, ngọn roi bổ xuống và giật lên thật đĩnh đạc chậm rãi nhịp nhàng, có thể đếm được. Không chệch ra ngoài, ngọn roi như có mắt nhằm trúng vào từng huyệt điểm. Cú nào cũng đích đáng như được lựa chọn. Tiếng quất nào cũng đanh gọn như tích tụ toàn bộ sức lực của anh chủ Kơn. Kơn quả nhiên là một thể chất được cấu tạo đặc biệt. Cái quần dài đen bó ống và đôi dầy da cỡ đại không thay đổi, như lúc nó đóng vai anh chủ tiếp khách hoặc đi kiểm tra các bộ phận trong Nhà hàng. Chỉ khác là nó cởi trần. Cởi trần mới thấy rằng, quần áo đôi khi mang cả nhiệm vụ che giấu tính chất động vật ở con người vậy. Quần thì rõ rồi. Còn áo, áo khiến ta không nhìn thấy tấm lưng gấu bì bì, và hai cánh tay đười ươi của nó. Nửa trên của thằng trùm sỏ phát triển như của lực sĩ cử tạ. Hình một con rồng săm cuộn khúc nhe răng gớm guốc rộng như một tấm lưới chiếm cả phần trên, lan tới tận cái ức đỏ hỏn, phủ kín bộ ngực nở căng, rắn như đá đẽo, nổi từng ô vuông của nó. Hai cánh tay nó cuồn cuộn từng bắp lớn, tưởng nó kẹp cổ chết tức khắc một cô gái như Mai. Tuy vậy đáng kinh ngạc hơn vẫn là vẻ lạnh lùng của nó. Khuôn mặt sói với cái cằm nhọn, hai con mắt xếch thản nhiên, không động đậy, không hiền hơn, không ác hiểm hơn. Dưới ngọn roi của nó lúc này, với nó, Thanh rụt chỉ là một con vật không hơn không kém. Cú đánh nào của nó cũng thật lực mà mặt nó không chút biến sắc, nhịp thở của nó vẫn điều hòa, tưởng như nó có thể cứ tiếp tục đánh lão già hết ngày này sang ngày khác được. Quả nhiên, không phải vì nó mệt. Mà vì thấy lão già lúc đó đã bất động, lùng nhùng như một đống giẻ rách, nó mới vứt tạch cái roi xuống góc nhà. Và chậm rãi mặc lại cái áo đen, thản nhiên còn hơn vừa chơi xong một séc bóng bàn, một ván cờ tướng. Chính lúc ấy, Điền mới rởn da gà. Tiềm thức thức dậy cùng với nỗi kinh hoàng. Anh nhớ tới câu chuyện ông già giám thị trại tù kể ở trên chuyến tầu hỏa hôm nào, về thói hung ác của một kẻ nhân chi sơ tính bản ác, nhơn nhơn khi phạm tội giết vợ, giết nhân tình, ngay từ khi mới lớn đã nhiễm thú tính đánh chó vô cùng tàn bạo. Lúc này, khác chăng là thằng kia thì đánh chó. Còn Kơn thì đánh người như đánh chó. Thằng Kơn nẩy nòi từ đâu ra vậy? Trích ngang lý lịch nó như sau: Bố nó là Nguyễn Văn Chét, cán bộ công đoàn một ngành kinh tế, xuất thân là một tay đồ tể ở lò sát sinh, vốn người hung hãn. Mẹ nó là nhân viên coi kho, tính tình thô lậu. Nó lêu lổng, hư đốn từ nhỏ. Mười sáu tuổi đã mắc tội hiếp dâm bà già, em gái, bị đuổi học, nhờ thế lực bố lúc này là cán bộ lãnh đạo cấp vụ, trốn được tù tội, đi xuất khẩu lao động ở Nga. Nhưng sang Nga, nó bỏ việc, chuyên tâm dựng nghiệp bằng con đường lừa lọc. Chẳng bao lâu nó đã nổi tiếng giầu có và bạo tàn. Bị cảnh sát Nga truy lùng, nó chạy sang Đức. Ở đây nó kết băng đảng với bọn côn đồ người Việt tổ chức các đường dây buôn lậu, cướp bóc, đâm thuê chém mướn quốc tế. Nó giết người, cướp của ở Bon. Nó hiếp phụ nữ Tiệp. Nó phá két một Công ty dịch vụ ở Béclin và giao du với bọn phát xít trọc đầu ở Đức. Nó còn sang Ápganitxtan buôn súng ống đạn dược. Cuối cùng, bị truy đuổi gắt gao và tránh đòn thù của một băng đảng đối lập, nó liền bay về nước. Nó về nước từ lúc nào? Vì sao nó lại đến thành phố Biển này và bên cạnh nó có thằng Mồm lệch? Điền báo cáo ra Trung Tâm: “Bằng suy xét trên cơ sở các dữ kiện, có thể thấy: Kơn đã thoát khỏi vòng săn đuổi của cảnh sát Đức nhưng không thoát được lưới vây của bọn lưu manh chuyên nghiệp ở trong nước. Có lẽ là bọn lưu manh ở trong nước đã nhận được thông tin của đồng bọn ở Matxcơva, Béclin, nên vừa xuống sân bay Cát Lẫm, Kơn đã bị bắt cóc và đưa về giam tại sào huyệt của bọn này. Ở đây đã diễn ra cuộc mặc cả, dàn xếp gì đó, nên Kơn đã được đánh vào thành phố Biển này, coi như phân chia lãnh địa. Mồm lệch đi cùng, vừa là phó tướng vừa là kẻ đại diện cho bọn lưu manh quốc nội có nhiệm vụ giám sát Kơn. Nguồn tin trên khớp với thông tin của cơ quan Công an địa phương cho biết: “Kơn đến đây ít lâu thì Mồm lệch đến theo”. Điền kết luận: “Từ băng cướp này có thể nghĩ tới hệ thống tổ chức cao hơn của chúng, ở trong nước và ở cả nước ngoài”. Báo cáo vậy với Trung Tâm, nhưng Điền nghĩ: Không hiểu ông Hói nghĩ thế nào về ý tưởng này? Liệu ông có thể thoát khỏi trình độ tư duy giản đơn cố hữu của ông không? Nói đến thằng Mồm lệch, Điền không thể không nghĩ tới thằng Nghiệm, dứt khoát là chúng có dây mơ rễ má với nhau; giữa anh và nó còn những khoản nợ nần thật là riêng tư, anh có cảm giác trên con đường đi tới đích của anh, thế nào rồi anh cũng gặp nó. * * * Kế hoạch thống nhất là: bắt Kơn trọc trước năm giờ sáng. Bốn giờ, Điền trở dậy, mặc áo tránh đạn, gài súng vào bao da đeo trong áo. Thực tình là cả đêm qua anh không chợp mắt, dù là lấy năm phút. Anh vốn là con người nhạy cảm. Nay trước một sự kiện hệ trọng, lại thêm nỗi hưng phấn và hồi hộp trước cuộc phiêu lưu. Bởi vì, dẫu đã được chuẩn bị chu đáo đến thế nào thì công việc cũng vẫn mang tính bất định và mạo hiểm. Làm sao có thể khác được? Ai dám nói tới sự an toàn tuyệt đối? Dẫu đã có sau lưng kinh nghiệm của vài chục cuộc đối mặt với hiểm nguy, cuộc dấn thân sắp tới cũng vẫn có thể là muôn phần bất trắc. Bởi vậy vấn đề đặt ra là phải cố sức đè nén nỗi bồi hồi, cơn se thắt lo ngại, để tỉnh táo cân nhắc, tính toán kỹ lưỡng cho đến từng chi tiết của cuộc đối đầu. Tính toán cũng có lúc thấy buồn. Giá như có được một chiếc mobifone cầm tay lúc này. Đội hình rắn gồm năm đồng nghiệp vào giờ này đã ở trước cửa Nhà hàng cũng không một phương tiện thông tin liên hệ. Tất cả chỉ là lời hẹn trên bãi biển lúc mười giờ đêm qua. Khốn nạn! Một cái điện thoại di động mà cũng không có nổi thì đúng là nhà doanh nghiệp rởm rồi, Điền ơi. Nhưng mà chẳng lẽ những kẻ thực hiện một sự nghiệp cao cả chân chính lại luôn luôn bị sỉ nhục như thế? Những người lương thiện như chú thím Điền bao giờ cũng nghèo khổ bên cạnh lũ bất lương thừa mứa tiền bạc. Ca nô chiến sĩ biên phòng, Hải quan luôn không đuổi kịp ca nô của bọn buôn lậu. Cán bộ thuế ở các cửa khẩu đi xe đạp đuổi bọn buôn lậu trốn thuế phóng xe máy Suzuki 120 phân khối. Mobifone đang ở trong tay bọn buôn gian bán lậu, lũ trộm cướp và bọn đàn ông đàn bà rửng mỡ. Các cuộc ngoại tình anh ả đều hẹn hò qua mobifone. Các mưu toan ám muội đang được trao đổi bằng mobifone. Một cái mobifone giá là ba triệu. Ông Hói gạch nó trong bản dự trù. Ông nói: “Tay không bắt giặc mới tài. Hồi tôi ở Phước Lung sát vùng Mĩ - Ngụy trong chiến tranh chỉ có cái còng số 8 thôi, các đồng chí ạ”. Đóng bộ trang phục, thêm cái áo bu dông khoác ngoài để che bao súng giấu bên nách trái, Điền kéo cửa, bước ra ngoài. Điện đường le lói, không gian như chia đôi. Phần dưới mặt đất tối thui. Và biển giống một khối lỏng sáng đục, hắt lên trần mây một mầu hồng lênh láng. Điểm giao thời ngày chưa tới, đêm dùng dằng chưa đi, như dừng ở cõi hư vô. Dừng lại mấy phút, đến khi mắt đã phân biệt được trong màn đêm tối thui độ bóng sáng của mặt chiếc lá dâm bụt, Điền liền bước nhanh về phía cái cũi chó. Con bécgiê vừa cong lưng kéo bốn cẳng chân dậy. Nó có thể là điều bất ngờ gây tai họa cho anh. Ở làng Dao Lao Cai, nơi xảy ra thảm cảnh tự thiêu của một nhóm người mê muội, khi anh xông vào nhà tên pháp sư dâm đãng, một đàn chó hơn chục con đã xồ ra cắn xé khiến công việc suýt lỡ thời cơ. Bây giờ thì nhanh như cắt, chỉ hai bước nhảy, anh đã tới cạnh con chó. Và nó chưa kịp phản ứng, anh đã bấm xong cò khóa và lảng ra, khuất bóng sau một gốc hoàng lan. Thật may, con bécgiê còn ngái ngủ không cất tiếng sủa. Im vắng vẫn như sóng tỏa lan. Nhà Hàng Đại Dương gồm hai khu: quán ăn nhậu phía ngoài và nơi ngủ trọ là căn nhà ba tầng phía sau, vẫn còn đang trong giấc ngủ bù sau cuộc truy hoan khuya khoắt đêm qua. Mái bằng quán rượu cắt ngang một đường thẳng phân cách đất và trời. Một cái bóng đèn thõng xuống một mặt bàn lổng chổng vỏ chai rượu, lon bia, ly cốc và các đĩa thức ăn nham nhở. Lặng thầm tiến về phía cổng, tim Điền thoáng chút rộn ràng. Hợp đồng tuyệt đẹp. Nghe tiếng chạm đất khe khẽ và những bước đi nhón nhén như tiếng chân mèo, anh biết thế là các đồng chí của anh ở đội hình có vũ trang đã vượt qua chiếc cổng sắt, lọt vào bên trong Nhà hàng. Họ có trách nhiệm ngăn chặn bọn từ bên ngoài đến đánh phá, đồng thời vây bắt tất cả nhân viên Nhà hàng, trong đó quan trọng nhất là lão Thanh rụt và thằng Mồm lệch. Ngoài ra, họ có trách nhiệm hỗ trợ Điền. Điền có nhiệm vụ tóm cổ thằng Kơn. Cầu thang nhờ nhợ thứ ánh sáng ải mục lúc hoàng hôn. Bước lên tầng hai, nghe đằng sau những tiếng chân dón nhẹ, Điền biết đã có sự trợ lực hiệp đồng. Đôi giầy vải thể dục buổi sáng trong chân anh không gây một vang động, đưa anh qua những căn buồng đánh số đóng cửa im lìm, nhằm tới căn buồng cuối dẫy, nơi ở của thằng Kơn. Thằng Kơn! Tên đầu sỏ gian ác của băng cướp, số phận nó sắp được định đoạt. Hứng khởi đột ngột bừng lên. Điền bỗng có cảm giác người nhẹ bẫng. Thò tay vào phía trong áo khoác, anh định rút khẩu súng ngắn và vừa định dún chân lao thẳng tới mục tiêu thì lạ lùng thay, anh liền đứng sững vì thấy mặt mình bỗng như vừa được ai thoa một lớp phấn hồng. Mặt Điền tràn trề ánh hồng dìu dịu. Ngoảnh mặt sang phải, về phía biển, anh kinh ngạc vì nhận ra, tựa như anh đang ở trong cõi hư huyền. Một mảnh trăng lẹm trốn biệt ở đâu đó lúc này vừa đột ngột ló ra khỏi đám mây đục, đối diện với anh, như chiếu dọi cho riêng anh, êm đềm và ấm áp như một linh hồn vô cùng thân thiết và gần gụi. Trong giây lát, một ký ức đã chìm sâu thăm thẳm, chợt vụt hiện trong óc Điền. Ôi, vầng trăng, một kỷ niệm bất diệt của tuổi thơ Điền, vầng trăng, cái lẽ vô hình linh diệu của trời đất, nhận thức đầu tiên về sự cao cả và tươi đẹp của cuộc đời và tình cha con của anh. Bồi hồi dâng chan, ngoảnh mặt nhìn vầng trăng ngoài phía biển như một tín sứ thiêng liêng, Điền đã chậm vài bước chân, nhưng lòng dạ anh bỗng yên tĩnh hẳn đi vì tin tưởng. Chính lúc ấy, anh nghe thấy tiếng một người kêu ở phía trước mặt: “Ơ, vẫn còn trăng kia kìa”. Anh liền kịp thời rút tay ra khỏi chuôi khẩu súng ngắn treo bên nách, bước lại với dáng vẻ thật tự nhiên. Vầng trăng đã cản ngăn đúng lúc một hành vi hấp tấp của anh. Phía trước, ngoài dự liệu, một bóng người xám mờ vừa xuất hiện, cất tiếng và đi tới. Điền đã thực sự thở phào, khi cái bóng xám mờ chỉ còn cách anh năm sáu thước. Và cùng với độ gần cận đã tách nó ra khỏi vùng nhòe mờ của buổi bình minh non yếu có ánh trăng vàng mơ, Điền đã nhận ra nó từ trong các hốc sâu của thời gian, ở bộ sưu tập tự nhiên của anh. Hình ảnh tên nọ chưa bao giờ rõ nét như lúc này. Nó, thằng Mồm lệch! Với vành môi bên trái vén xếch lên khiến cả khuôn mặt bị vặn vỏ đỗ, trở thành dị dạng, thằng du côn đã hiện hình trọn vẹn một tính cách theo đóm ăn tàn hèn hạ. “Nhặt thôi, ông tẩm!”. Câu nói phát ra từ cái mồm lệch của nó và toàn bộ hoạt cảnh chiếc mũ cát két rơi của thằng Nghiệm hôm nào lúc này lại hiện lên đầy đủ, từ hình sắc đến mùi vị, cảm giác, từ nỗi tủi hổ tới tinh thần trọng danh dự, khiến Điền phải kìm nén mình lại, để khỏi bị cuốn vào cơn bùng nổ của xúc động. Từ lồng ngực Điền, từ nỗi nhớ, bùng dậy trong anh lúc này là ham muốn được bầy tỏ mình như lửa muốn phát sáng, hoa muốn tỏa hương. Cái ác là nỗi sỉ nhục với con người, cần phải trừng phạt nó! - Chào ông. - Ông dậy sớm thế, ông giám đốc? - Tôi muốn ông cho mượn cái giấy chứng minh, hôm nay tôi định ra thăm đảo Cá Vàng và đảo Yến Xanh. - À, ờ... Thằng Mồm lệch ậm ờ, môi trên nó giần giật. Hai con mắt trũng sâu chưa giải tỏa hết nỗi mệt nhọc sau một đêm trụy lạc của nó nhếch lên, liệu có đủ minh mẫn để nhận ra đứng trước nó là Điền, là ông tẩm mười năm trước đây. Cũng có thể là nó vừa nhận ra, nhưng vừa định mở miệng hô hoán thì mặt nó bỗng tối sầm và văng đi đâu mất. Điền đã vung tay. Cũng vẫn là quả đấm thẳng, xoáy và xúc ngược lên đã từng tặng thằng Nghiệm hôm nào, nhưng mạnh hơn vì độ trương căng của cơ bắp và lòng căm hận. Thằng Mồm lệch đập đầu vào tường, chưa kịp dụi xuống đã bị tay Điền túm chặt cổ áo xốc lên. Kéo ngoặt hai tay nó về sau, nhanh như cắt, Điền tra tay nó vào còng thép và đẩy nó vào căn buồng nhỏ cạnh đó, sau khi đã nhét vào mồm nó chiếc khăn tay rút ra từ túi quần. Sao lại có thể nhanh như thế nhỉ? Quay trở ra, Điền kinh ngạc trước cái im vắng đến mức vô thanh thấm nhiễm cả chiều dài hành lang. Nghĩa là không có gì xảy ra cả sau khi có tình huống bất ngờ và cách xử lý gấp gáp kịp thời vừa rồi của anh. Nghĩa là, lúc này trong ý nghĩ của Điền cũng không có cả thằng Mồm lệch và những suy tưởng về đường dây băng nhóm tội phạm có quan hệ tới thằng Nghiệm thuở học trò. Ngoài kia biển vẫn điềm nhiên hắt vào làn sáng hồng hồng màu lông chim gáy. Vầng trăng đã lặn chìm mất tăm, không dấu tích, khiến Điền có cảm giác, vừa rồi vầng trăng chỉ là ảo hình của riêng anh. Gió ngắt đoạn từng đợt ngắn, rụt rè như gió thu đầu mùa, thong thả thổi, run rẩy mấy cành phi lao rập rờn ở các khung cửa nhỏ. Điềm tĩnh đến bất ngờ, chính Điền nhận thấy mình như thế. Có lẽ vì đứng trước cửa buồng thằng Kơn, qua khe cửa chớp, anh nghe thấy tiếng nó ngáy rờn rờn trong tiếng máy điều hòa không khí nhẹ như tiếng một cánh chuồn rung. - Ai đấy? - Nhân viên đội điều tra hình sự! Cùng với lời xưng danh, chiếc chìa khóa đánh thêm đã xoay một vòng trơn nhậy và Điền như tung chân nhảy vào, với khẩu súng ngắn trên tay chĩa về phía trước, khống chế toàn bộ không gian căn buồng. Trong cuộc đời mình, Điền tự hỏi: sẽ còn lần nào anh gặp một cảnh huống như thế nữa không? Vì dẫu đã nghe bạn bè kể lại, với anh, sự việc vẫn cứ là một bất ngờ và không sao có thể cải đổi và né tránh được, ừ, thì kẻ nào muốn coi anh là tẩm, là ngố, là nhà quê xin cứ việc! Anh không bao giờ có đủ nghị lực để nhìn thấy trước mặt mình một thân hình phụ nữ trong trạng thái trần trụi, không áo quần. Trên giường thằng Kơn có một tấm thân phụ nữ. Một cô gái. Chính là cái cô Mai trẻ trung, xinh đẹp, ngực đầy, e dè, đã từng rót Marten cho Điền. Cạnh thằng Kơn đầu trọc, da thịt ninh nịch, tồng ngồng là cô không một mảnh vải che thân, trắng lốp, nở nang, hai bầu vú căng bồng tím bầm vết răng cắn, sau cuộc hành lạc của anh chủ, nằm tênh hênh, hai mi mắt nhắm nghiền, như một xác chết. Nghe tiếng kêu của thằng Kơn, cô mở mắt, chống tay uể oải ngồi dậy định đưa tay che miệng ngáp thì nhận ra mình lõa thể trước ngọn súng của Điền, liền hốt hoảng kéo cái chăn che ngực và gục mặt xuống khóc òa. Khốn khổ! Hình ảnh này sẽ còn bám riết, tấy nhức mãi trong trí nhớ Điền. - Ra khỏi giường, giơ tay lên! Điền quát, hai cánh mũi cay nhức nỗi uất nghẹn và tủi hổ. Thằng trọc lơ ngơ hai con mắt xếch trên bộ mặt bì bì vì trác táng vô độ, tụt xuống giường, khòng khòng hai cánh tay trên đầu, giật lui về phía bộ bàn ghế. - Cô Mai, mặc quần áo vào! Nhanh lên! Thi hành mệnh lệnh. Khóa tay anh ta lại cho tôi! Mắt mưng đỏ, ném cái còng số 8 cho cô gái vừa chui vào cái váy dài để che đậy nỗi nhục nhã, Điền bất ngờ về chính hành vi của mình. Điền luôn bất ngờ với chính mình. Có vẻ là như vậy. Nhưng đó hoàn toàn không phải là sự bột phát của trí thông minh, linh hoạt của con người trước cuộc sống đa tạp, Điền là người luôn xót xa trước nỗi đau tủi của con người. Chính Kơn cũng rơi vào trạng thái mất tự chủ. Mặt ngây đờ, không dám chống đối, y đưa hai tay về phía trước để yên cho cô tiếp viên quàng cái còng số 8 vào hai cổ tay mình. Hạ mũi súng xuống, người Điền như thoát hết sinh lực, rã rượi, lơi lỏng từ mỗi cơ bắp, mỗi khớp xương. Quay mặt đi, anh không dám nhìn người thiếu nữ đang đứng úp mặt vào tường, khóc nghẹn ngào. Hai chiến sĩ công an sắc phục tề chỉnh đẩy cửa bước vào. Một người mở cặp bìa, dõng dạc đọc lệnh bắt giam Lềnh Trí Kơn, tức Kơn trọc, tên đứng đầu băng nhóm tội phạm ở thành phố Biển này. Điền bỏ ra ngoài hành lang, nhìn biển xa, ước gì có cánh bay về được với Khanh. Sao bỗng dưng anh lo cho Khanh quá thế! CHƯƠNG NĂM - Túc, mày có giỏi thì ra đây cho bố mày xử! Mới sáng ra, đứng ngay ở trước cửa buồng Khanh, tay đã lăm lăm cái bơm xe, Tư quát. Đã lại xảy ra một cuộc cãi cọ, xô xát nữa rồi ư? Thật thế. Cả đêm qua Tư đã âm thầm khơi lên một mối uất hận với Túc và bây giờ y bắt đầu gây sự sau khi đánh thức vợ dậy. Có lẽ vì đã biết nguồn cơn, nên vừa nghe thấy Tư to tiếng, vợ Tư liền bỏ chậu quần áo đang vò dở ở cạnh bể nước, chạy tới định can ngăn. Nhưng chị chưa kịp cất tiếng đã bị Tư quay lại xô mạnh, ngã ịch xuống đất. - Kệ tao với nó! - Quát tướng một câu, Tư hướng vào cửa buồng Túc, gằn - Đ. mẹ mày, thằng Túc nhé. Thèm thì ra đầu ngõ quệt vào bờ tường. Còn muốn vui vẻ thì ra bờ hồ Thiên Tạo gọi một con đượi ra. Còn nó, dẫu nó có là con bớp thì nó cũng là chị dâu mày nhé. Mày có đè được nó xuống, lột được quần nó ra, thì mày cũng phải nhớ thế, không thì là chó đấy, Túc ạ. Mụ Đống, tay vòng ra sau gáy búi lại mớ tóc xổ, con mắt tam giác hình chiếc lá khoai loe lóe tia gai ngạnh, xong xóc tiến lại: - Thế nào? Thế nào? Lại cái chuyện tu hú sẵn tổ đẻ nhờ hả? Tư vằn mắt, định vặc một câu, nhưng vội quay phắt lại. Cửa buồng vừa mở. Túc cởi trần, ngực gồ, bụng tròn bước ra, tay cầm con dao phay, tay lôi vợ. Cô vợ, khuôn mặt đầy đặn đang nhăn nhó, chùn người lại, đưa tay cậy ngón tay chồng không được, bị văng một cái ra sân, chập choạng suýt ngã. - Mẹ mày, đừng có giở mưu con đĩ, trí học trò ra đây với tao, Tư! Đứng chạng chân ở hàng hiên, đầu gồ ghề, tóc dựng như mào, mặt lép như mặt gà, Túc cằm hất về phía vợ đang nem nép ở cửa buồng, yết hầu giật giật: - Xuyên, mày hãy nói cho mọi người biết, thằng Tư nó gạ gẫm mày bao nhiêu lần? Thằng Tư kia! Đ. mẹ mày nhé. Một lần mày bảo nó lên xích lô để mày chở ra ga, nhưng đến giữa phố Kim Hải, mày lại dụ đưa nó vào nhà trọ. Mày có nhận không? - Này, cái chữ đ. mẹ dính ở mồm chúng mày hay sao mà mở mồm là thấy, hả? - Tôi đ. mẹ nó thì kệ mẹ tôi! - Rõ đồ vô phúc chưa! - Bà già lui ra để tôi xử nó. Tư văng cái bơm. Vợ Tư kêu xoe xóe: - Nói với thằng say như vay không trả, bà ơi. - Khốn nạn chưa, vừa sáng đã say! - Tao không say. Tiên sư con đượi, mày nứng thì mặc mày, để tao hỏi tội nó. Túc, hôm chủ nhật, tao đi vắng, mày vào buồng nhà tao, có con vợ tao ở nhà, mày làm gì? - Thì mày hỏi con vợ mày ấy. - Chừng nào mà con vợ mày nó trình ra đây số tiền tao đã bao nó thì tao xác nhận ngay. Cũng là buồi anh, dái chú. Sẩy vai xuống cánh tay thiệt gì! - Tiên sư thằng đểu! Vợ Tư gào. Tư nghiến răng, mắt đỏ nọc nhìn Túc, lừ lừ tiến lại. Mặt Túc trầm xuống, lừ lừ vẻ sát nhân. - Đểu nhất hạng là mày, Tư ạ! - Mày ngủ với con vợ tao bao nhiêu lần, nói thật tao tha! - Mày cưỡng hiếp con vợ tao. Tao phải xử mày. - Đồ khốn nạn! - Thằng nào khốn nạn? Thằng nào chuyên ăn cắp quần lót của cô Khanh? Thằng nào ngày đêm ngấm nghé đàn bà, con gái. Thằng nào tim la, giang mai? Choeng! Cái bơm giơ cao đỡ lưỡi dao phay phát tiếng động cùng lúc cái sân váng lên tiếng kêu của mụ Đống: “Ôi giời ơi, chúng nó giết nhau, các ông công an ơi”. Lụa từ nẫy vẫn ngồi trên cái ghế mây, nghiêng nghiêng cái mặt da thiết bì, mắt tóe tia hoan hỉ, tay vẫy mụ Đống, cười nắc nẻ: - Cụ ơi, trâu chết mặc trâu, bò chết mặc bò, cứ củ tỏi giắt lưng. Việc đ. gì phải rên. Cho nó vào nhà đá bớt đi cho rộng đất! Này, trại giam Tam Giang ở cách Thành phố có năm chục cây số, nhà này mới có con Thảo, còn rộng chỗ lắm! Câu chuyện sẽ còn tiếp diễn và chung cuộc thế nào, ai mà đoán được? Tuy nhiên, may mắn cho Tư và Túc, chưa đến lúc chúng bị xích tay, dẫn giải ra tòa. Vì ngay lúc ấy mụ Đống quay lại, dậm chân, gào: - Ôi giời ơi! Con Miến nó làm sao kìa! Hai thằng khốn nạn có thôi ngay đi không! Tư và Túc liền dừng cuộc xung sát. Cạnh cái bể nước, vợ Tư đang ngồi rửa cái cối đá bỗng bật ngửa ra đất, chân giẫy, tay quờ, mặt ngửa lên trời, mắt trợn ngược, mép sùi bọt trắng. Tư đi lại cái xích lô, nhổ một bãi nước bọt, thao láo nhìn vợ, rồi quay đi. Vợ Tư mắc bệnh động kinh, thi thoảng lại chết giấc chốc lát, cứ để yên thế, lát sau khắc tỉnh lại. Cửa buồng Khanh vẫn im ỉm. Khanh khóa trái bên trong. Nàng đã đi khỏi nơi đây từ sớm bửng. Đêm qua nàng mơ một giấc mơ dữ. Nàng mơ thấy Điền bị thằng Tư đánh. Cái bơm xe cầm trong tay, thằng Tư cứ thế đập vào mặt Điền cho đến lúc Điền ngã gục xuống đất mới thôi. Giấc kinh hãi này hiện ra đúng thời điểm Điền thức giấc chuẩn bị đi bắt Kơn trọc. CHƯƠNG SÁU Rời khỏi thành phố, con đường chạy về phía tây được khoảng ba mươi cây số thì có lối rẽ trái. Qua chiếc cầu bê tông nhỏ bắc trên một mặt sông le te một dòng chảy nông sờ, con đường hẹp dần và mỗi một khúc ngoặt nó như một linh hồn đơn lẻ lại một lần dấn thân vào miền xa vắng. Dân cư, xóm bản thưa thớt dần. Cuối cùng, con đường hun hút giữa trống vắng, trơ trơ hai bên và trùng trùng bốn phía chỉ còn lại một hình sắc duy nhất là núi rừng đã trụi hết cây cối, bụi rậm. Chỉ còn núi. Núi, rặt một loại núi đá vôi tiến hóa chậm, tạo nên các dáng hình kì lạ. Hoặc đơn độc cô lẻ, vững chãi như những chiếc đe của thợ rèn. Hoặc như khí tiết, tinh anh của cả thiên niên kỷ kết tủa, liền mạch như một bức trường thành, tỏa ra cái ma lực hăm dọa và phong tỏa mọi sinh linh. Cảnh quan nơi đây còn đang ở thể bản nguyên, hoang sơ lắm. Triệu triệu năm trước đây hình như đã là vậy. Và bây giờ cũng vẫn thế. Gián cách giữa các ngọn núi là vùng lún sụt, các đầm lầy. Bị vây bọc giữa các vòng cung núi cũng lại là đầm lầy. Nuôi sống các đầm lầy là các dòng chảy ngầm, phun lên từ các tầng đá vôi nằm sâu trong lòng đất. Nước lưu chuyển âm thầm, chúng đục rỗng chân các sơn mạch, tạo nên các hang động bất ngờ, kỳ quái. Còn trên đỉnh các ngọn núi, mạch núi, cảnh tượng còn kỳ quái, bất ngờ hơn. Ở đây, đá xếp lớp, nghiêng theo một chiều, hoặc lổng chổng thành hòn thành cục chồng chất lên nhau, cũng có khi hiện thành hình người hình vật. Nơi này nhấp nhô bóng dáng đoàn thiên binh thiên tướng, ùn ùn ngựa xe giáo mác, diễu võ dương oai. Nơi kia là hình tướng hùng hổ của cả đàn voi trận, ngựa chiến. Chỗ tạc hình xe tăng đại bác dàn thế trận. Lạ lùng nữa là có nơi nhấp nhô bóng hình thầy trò Đường Tăng trên con đường vạn dặm sang Tây Trúc thỉnh kinh Phật. Im vắng tách biệt tràn ngập không gian ba chiều. Im vắng thấu lên tới tận những đám mây hình đá tảng đục lờ. Im vắng thu vào lòng nó cả những thung lũng lúa tự chín trong cô liêu, những sườn núi đá lác đác mấy mái gianh, vài cây đu đủ dăm khóm nứa, bóng người mặc áo quần mầu xỉn lúi húi đập đá; tiếng đá đập chưa kịp vọng tới cao xanh đã lập tức bị nuốt chửng. Chốn cách biệt, hoang vắng này còn có người cư trú? Có! Có nhiều là khác. Có cả nam lẫn nữ. Tất cả đều mặc áo quần nhuộm mầu ruột pin đèn và được phân chia thành từng tốp ba chục người một, nam riêng, nữ riêng, dưới quyền chỉ huy của một người mặc cảnh phục màu vàng nhạt, gắn phù hiệu đỏ và sự giám sát của một chiến sĩ cảnh vệ mặc quân phục mầu rêu đất, lăm lăm trong tay một cây súng tiểu liên đạn đã lên nòng. Buổi sáng, sau một hồi kẻng rền, những người này rời khỏi nơi ăn ở của họ, để đi làm việc ở ngoài trời. Ngày hai buổi sáng chiều, tổng cộng là tám giờ, những người đàn ông thì phá đá, làm đường, hoặc khai hoang đầm lầy. Còn phụ nữ, như phân công từ thời nguyên thủy, họ phải lo việc trồng trọt cấy hái, chăn dê nuôi lợn, nuôi bò, vào vụ mùa này, họ tập trung thu dọn nương ngô, ruộng đậu, để sửa soạn gieo cấy rau quả vụ đông. Năm giờ chiều, kẻng báo hết giờ ran ran truyền lan vách đá, các tốp người mặc quần áo xỉn mầu xếp hàng hai thong thả trở về nơi ở. Khác lúc ra đi, trên tay họ lúc này có thể là một nắm rau cải, một quả bí đỏ mới mót được, thậm chí một con dúi hay một chú chuột đồng mới bị sập bẫy. Qua cái cổng là một cấu trúc bê tông hình vòm cao rộng, có cánh sắt khép mở bằng năng lượng điện, họ bước vào một con đường bê tông xám trắng, rộng rãi như đường để binh lính đi duyệt binh qua lễ đài. Bên phải con đường lúc này là những dẫy nhà ở tập thể một tầng mái nâu, thân mật hiền lành như mọi khu chung cư. Bên trái con đường, phía đồi cao, là những tòa nhà mới xây, hai tầng, có kiến trúc hiện đại, ốp đá màu, lắp kính râm, vừa hoa mĩ vừa trang nghiêm. Từ đây, nhìn ra xa hơn có thể thấy một bãi đất rộng phía sau khu chung cư, ở đó có sân bóng đá, bóng rổ, một mặt sàn sân khấu và một lễ đài; xa nữa, ba bốn cái lò gạch đang nhả khói êm đềm. Cảnh trí nơi đây đã khác hẳn vùng núi đá bên ngoài chiếc cổng lớn nọ, thật thanh bình và khuôn phép. Tuy nhiên, tính chất khác biệt của khung cảnh chỉ hiện lên ở cuối con đường lát bê tông. Khu vực này được đánh dấu bằng một vọng gác, khoanh vuông bốn bề bằng một lối đi rải đá răm rộng hai mét, và được quây bằng một lớp tường vi cao vót, trên giăng ba hàng dây điện, bốn góc nhô lên bốn cái tháp canh mái nhọn. Trong hàng tường ngăn giữ nọ là hơn chục dãy nhà một tầng, chia thành hai khu vực nam nữ, ra vào đều phải qua những chiếc cổng nhỏ có cảnh vệ đứng gác. Đó là khu giam giữ tù nhân của trại cải tạo có tên là Tam Giang. Những người mặc áo quần xỉn màu pin đèn là những tội phạm đã thành án, là tù nhân của Trại này. Họ là những kẻ phạm tội hình sự; từ trộm cắp vặt tới biển thủ công quỹ cả trăm tỉ đồng, từ ma cô, nghiện hút tới cướp của giết người. Họ phải cách ly khỏi cộng đồng và phải chấp nhận sự trừng phạt của pháp luật, kẻ ít nhất là năm năm, kẻ nhiều nhất là chung thân mãn đời. Mùa đông năm ấy, Trại Tam Giang đã chứa tới hai nghìn tù nhân nam nữ. Và tù nhân thứ 2001, con số cuối cùng của năm, lại là cô Thảo, đứa con gái áp út của mụ Đống, mẹ kế của Khanh, mắc tội ngộ sát, chịu nhận hình phạt năm năm giam giữ cải tạo. Mụ Đống và cả cái bộ lạc hổ lốn ấy không mảy may thương xót Thảo. Họ cũng không muốn mệt nhọc đến thân, nên Khanh đã phải lặn lội đến tận đây, để trình bày rõ hoàn cảnh phạm tội và tư cách của phạm nhân, những mong được giám thị Trần Văn Lập thông cảm, giúp đỡ. Lập đã biết quan hệ giữa Khanh và Điền. Và Khanh từ khi còn học ở trường phổ thông đã biết tình bạn thân thiết giữa Điền và Lập. Rung động trước tấm lòng nhân hậu của Khanh, cảm mến tâm hồn nghệ sĩ và nhan sắc của nàng, Lập hứa sẽ quan tâm giúp đỡ nữ tù nhân này cải tạo tốt để sớm trở về với gia đình. Ba mươi tuổi, đã có vợ và hai con gái, Lập giữ trách nhiệm giám thị trại giam này mới hơn nửa năm. Tầm thước, to ngang, vóc dạc lực điền, Lập có vẻ hợp với nghề giám thị; Khanh nghĩ vậy khi tiếp xúc với anh, vì nhận ra con người này hình thể có chút thô mộc, nhưng thiên chất nam tính tự nhiên, có phong nghi oai vệ, tài khí đẹp đẽ và mạnh mẽ về tính cách. Tốt nghiệp phổ thông cùng năm với Điền, Lập tòng quân. Sau một chiến công bắt trọn một ổ buôn ma túy vượt biên, anh được cử đi học trường sĩ quan và về phụ trách một đồn binh biên thùy tỉnh Lao Cai. Anh là một đồn trưởng quả cảm. Ở vị trí công tác này đến năm thứ hai, Lập mới làm đơn xin chuyển công tác về địa phương. Trong đơn từ và tâm sự không thấy nói lý do gì hơn là để hợp lý hóa gia đình, cụ thể là thể theo yêu cầu gắt gao của người vợ. Bố mẹ hai bên nội ngoại đều đã mất. Vợ Lập là kế toán hợp tác xã thêu ren ở một xã mới lập, thuần dân khai hoang và những người mãn hạn tù ngay bên cạnh trại Tam Giang. Chị là một phụ nữ nông thôn tươi đẹp, sinh lực sung mãn và nồng nàn tính dục, cứ vài tháng lại có một thư đòi chồng về. “Thế là đáng lẽ đảm nhiệm chức trách người ngăn chặn giặc ngoại xâm, mình lại biến thành kẻ quản lý lũ vô lại, những cặn bã dơ bẩn nhất của xã hội. Nhưng mình nhớ tới câu đã nói với Điền hôm cậu đấm ngã thằng Nghiệm: Can đảm, không phải ai cũng bắt chước được đâu. Mình yêu cậu”. Viết thư cho Điền, Lập nói vậy. “Trong công việc, tôi không nệ vào sự yêu thích. Tôi chỉ chú trọng đến bổn phận. Nghề nghiệp chỉ là hình thái tồn tại. Gốc rễ của nó là trách nhiệm làm người”. Lập thường nói vậy. Trong một đợt chỉnh huấn toàn ngành, ở cùng một tiểu tổ với ông Hói và Điền, hồi Điền mới về Trung Tâm nhận công tác, Lập nhấn mạnh: “Tôi không thích thú gì công việc giam giữ, cải tạo bọn tù hình sự. Nhưng được phân công, tôi sẽ làm tròn bổn phận, dù có phải hy sinh thân mình”. Giáo điều và cứng nhắc, ông Hói gồng mình phê phán quyết liệt Lập, cho Lập là kẻ sống thiếu men say lý tưởng. Chấp gì kẻ tư duy không cao hơn phép nhân hai lần hai là bốn, không vượt khỏi vòng tam đoạn luận, lại khôn ngoan, che đậy mình trong vỏ đạo đức giả. Chẳng ai tranh biện, phản bác ông Hói, ngoài sự im lặng đóng băng, biến ông thành kẻ cô độc tội nghiệp. Hơn nữa, còn biến ông thành một chất xúc tác, một phép thử, một dấu hiệu để phân lập; ai ở cao hơn trình độ ông thì sẽ tìm đến liên kết cùng nhau. Tình bạn đã nảy nở từ hồi còn là học sinh giữa Điền và Lập càng trở nên bền chặt; họ trở thành điểm tựa tinh thần của nhau. Giờ đây, động lực chi phối, điều khiển công việc hàng ngày của Lập là ý thức bổn phận. Bổn phận, thực tình khái niệm này đã bị hiểu một cách phiến diện sai lệch, với một nội hàm thuần túy trí tuệ, khô khan. Bổn phận không có nghĩa là làm lấy lệ. Bổn phận với cha mẹ, với con cái, với gia đình, Tổ quốc. Bổn phận, đó chính là tinh thần trách nhiệm đã tạo nên sự bền vững trong các nhân mối rường cột của xã hội và chẳng đã khắc họa nên những hình tượng cao quý đẹp đẽ đó sao! Thiếu một tinh thần trách nhiệm nghiêm túc thì quyền tự do của con người chỉ là mảnh đất mầu vun trồng thói ích kỷ. Sẽ không có sự công bằng. Sẽ lộng hành tệ đặc quyền đặc lợi và thói tật sống chết mặc bay. Tinh thần bổn phận đảm bảo tự do cho mỗi người, chỗ đứng cho mỗi người, nó là cơ sở cho cách sống đẹp: sống cho mọi người và để người khác có điều kiện được sống đẹp cùng mình. Tinh thần bổn phận trước cộng đồng là nhân cách quan trọng nhất của con người. Tinh thần bổn phận của Lập được các chiến sĩ dưới quyền anh thấm nhuần. Năm trăm chiến sĩ cảnh vệ, năm chục cán bộ quản giáo, cùng chia sẻ với thủ trưởng của mình nỗi lo toan quản chế, giáo dục hơn hai nghìn tù nhân hình sự. Xoay quanh cái trục công việc nọ với nỗi lo đau đáu thường xuyên, cuộc sống mỗi chiến sĩ ở đây, có chung một đặc điểm, thời gian biểu của họ bị khóa vào lịch trình sinh hoạt của tù nhân. Vậy là đã mấy năm qua, và giờ đây đã thành thói quen, niềm vui, nỗi lo của Lập, bị neo vào chu trình hoạt động của những kẻ đang ở trong tay anh giam hãm. Năm giờ sáng, kẻng báo thức, Lập trở dậy với bao bồn chồn lo âu. Mười lăm phút sau, sau điểm danh, kẻng ran một hồi báo hiệu an toàn, anh mới cất cơn lo lắng, vì biết chắc đêm qua không có sự cố gì. Phạm đi phá đá, khai hoang, cuốc ruộng, dệt thảm từ hồi kẻng vang lúc bảy giờ rưỡi, cũng là lúc anh rơi vào trạng thái tâm lý căng thẳng nhất, anh phải dõi theo mọi biến động bất thường, vì trốn chạy có bao giờ thôi là ý thức thường trực của những kẻ bị giam giữ đang được làm việc ở ngoài trời. Anh chỉ thở phào, nhẹ nhõm được chút ít, vào hồi kẻng báo an toàn gõ liền một hồi thong thả lúc điểm danh xong, ở các thời điểm: mười một giờ sáng, năm giờ chiều và hai mươi tư giờ đêm. Nỗi lo lại canh cánh ngay sau đó ít phút, vì có gì đảm bảo chắc chắn với anh là không có việc tù trốn, tù sinh sự với cảnh vệ, quản giáo và với nhau, ở cả những giây phút họ ngủ nghê, ngơi nghỉ. Mỗi người tù là một khả năng bùng nổ. Trong tinh thần bổn phận, Lập bằng lòng chấp nhận cuộc sống này. Anh sống vui vẻ với cuộc sống không bình thường, rình rập nhiều bất trắc. Tinh thần bổn phận được biểu hiện bằng sự hết lòng tự nguyện khiến Lập có ít thời gian dành cho riêng mình. Nhà ở cách mười cây số, anh chỉ có thể sum họp với vợ con vào mỗi tối thứ bẩy và ngày chủ nhật hàng tuần. Xem xét việc học hành của hai con, đứa lên mười, đứa lên bẩy, âu yếm trò chuyện với vợ cũng chỉ khuôn vào thời gian ấy. Nhiều lúc, vì công việc đột xuất, bẵng đi cả tháng trời liền mới được về nhà, lên giường nằm cạnh vợ còn như người khách lạ vì đầu óc còn để ở đâu đâu. Con cái đã lớn, vợ Lập sinh lực đang độ căng tràn, thấy chồng rút khẩu súng đặt xuống dưới gối theo thói quen, đã có lúc huẩy người, quay mặt vào tường dằn dỗi: Thì anh đi với công việc của anh đi, về làm gì nữa! Ngủ với vợ ở nhà mà cứ như đang ở trại tù! Nỗi lo bổn phận không tròn khiến cuộc ái ân giảm thiểu niềm hưng phấn. Đã quen nết đi rồi, đã nhập vào máu thịt rồi một cuộc sống đầy lo toan, khắc khoải, biểu hiện từ trong mỗi miếng ăn, trong mỗi giấc mộng. Đến thăm cái Thảo ở Trại giam Tam Giang, Khanh có hai cảm nghĩ. Bấy lâu sống cạnh gia đình mụ Đống, nàng thường nghĩ, cái xấu xa tồi tệ ở con người ta quả là một con ngựa bất kham, không thể kìm giữ được; giờ đây, nàng biết thêm rằng, cái xấu xa tội lỗi là một mặt cấu thành của cuộc sống này; và xã hội đã có lề luật cùng các thể chế nghiêm nhặt để giữ chúng trong vòng cương tỏa. Cảm nghĩ thứ hai nàng hướng về Lập. Lập gây ấn tượng đặc biệt với nàng. Biết Lập từ thời còn đi học ở trường phổ thông, thêm nữa anh lại là bạn thân của Điền, thiện cảm nàng dành cho Lập càng tăng thêm. Thành ra lần này cùng với các đồ tiếp tế thăm nom cho cái Thảo, Khanh còn có những món quà quý để tặng cho vợ Lập: Một tấm khăn voan, một chiếc vòng cẩm thạch và hai mét lụa tơ tằm. Nàng không giấu nổi cảm mến Lập khi trong câu chuyện, luôn miệng ngợi khen: người đàn bà là vợ anh đã thật là hạnh phúc khi có một người chồng là anh. Và vào cuối buổi chia tay, nàng còn ngỏ ý một ngày gần đây được đến thăm gia đình anh. Chân thành và ngây thơ, Khanh không nhận ra vẻ mặt có phần lãnh đạm của Lập khi nghe nàng ngợi khen vợ mình; cả sự hờ hững nữa khi anh đưa tay đón nhận những món quà quý Khanh dành cho vợ anh. Còn lúc Khanh ngỏ ý muốn đến thăm gia đình mình thì anh hoàn toàn tảng lờ. Cuộc sống quả là không ít oái oăm là vậy! Khanh không hề hay biết, đó là những ngày ông giám thị đang cắn răng chịu đựng một nỗi đau đời có thể làm bại xuội cả tâm thể. Một nỗi đau như cốt để chứng tỏ ở cuộc đời này đang còn tồn tại một quy tắc là vô kỳ bất hữu, nghĩa là không cái gì là không thể xảy ra, nên đã xảy ra một sự kiện hết sức bất ngờ, khiến anh rơi vào một tình cảnh vô cùng éo le, chua chát. Vợ Lập, một phụ nữ nông thôn có nhan sắc và sức lực dồi dào. Chị đẹp một vẻ đẹp phồn thực sinh sôi. Ngực nở, hông cả, chân dài, mắt lá dăm, cằm hai lớp, nhìn ngoại hình đã thấy chị thuộc loại đàn bà hiếu dục. Đẻ liền hai đứa, sau đó lại còn nạo hút vài lần, ăn uống kham khổ, việc nhà việc đồng ruộng quanh năm suốt tháng quần quật, lạ thay chị vẫn cứ rừng rực cháy bỏng cơn khát muốn dục tình. Lập hiểu vợ từ bản thể phụ nữ nọ, nhưng vẫn cứ nghĩ người đàn bà khác hẳn người đàn ông ở sự kiềm thúc bản thân, người đàn bà sống chủ yếu vì tương lai của con cái, vì sự danh giá của đức ông chồng chứ không sống cho riêng mình. Vả lại, lạc thú thân xác là một trải nghiệm nhục tính, là một kinh nghiệm lớn vô tận, anh đã có và biết tận dụng lắm. Thêm nữa, anh cũng chẳng phải gã đàn ông hèn kém gì về năng lực giao tình. Nên hoàn toàn yên tâm ở đức hạnh thủy chung như nhất của vợ cũng là phải. Vậy mà, thật là bất ngờ, quá bất ngờ! Quá bất ngờ vì không bao giờ có thể tưởng tượng nổi. Vì không bao giờ có nổi mảy may ý tưởng như thế với một người thân yêu để đề phòng, dự liệu trước, nên khi sự việc xảy ra rồi, thì như bị sét đánh, choáng váng, ngơ ngác cả tháng trời, sống giữa đời thực mà cứ ngỡ chiêm bao gặp ác mộng. Vì mọi việc đều có thể xảy ra, chứ còn tồi tệ như thế thì không thể có, xưa nay vẫn là nghĩ vậy mà hôm ấy, lại không phải vậy. Hôm ấy, sau gần tháng trời đi họp tổng kết công tác ở một tỉnh miền Trung, Lập mới được tạt qua nhà thăm vợ con. Đêm thu ấy mát mẻ, cuộc ân ái vợ chồng diễn ra thật sôi nổi, mãn nguyện. Yêu nhau xong, hai vợ chồng còn đầu gối tay ấp trò chuyện hồi lâu. Vợ Lập nói: Hai tấc gỗ lát anh mua đem về từ hồi còn ở đồn biên phòng Lao Cai, còn để đấy. Mấy hôm nữa sẽ gọi lão Ngộ thợ mộc, ở xóm Bốn, đến đóng cho bộ xa lông. Nói xong lại hỏi: anh có biết lão Ngộ không? Cái lão hãm hiếp rồi bóp cổ giết em dâu, bị tù hai mươi năm mới được tha năm ngoái ấy! Lập đáp: Anh biết. Hồi ở trại lão là tổ trưởng tổ mộc. Ra tù lão không về quê. Lão xin ở lại xã này vì vợ lão đã bỏ lão. Lão này già nhưng còn máu mê lắm. Vợ Lập gật, thêm: Người gì mà dáng hình điệu bộ thô lỗ như trâu. Trông đã phát tởm! Chuyện chìm đi trong giấc ngủ. Sáng sau, Lập trở dậy, từ biệt vợ, về Trại, hẹn vợ ngày kia, tức thứ bẩy sẽ tranh thủ về, hẹn xong lại còn ghé tai vợ thì thầm: “Lại cho anh yêu như đêm qua nhé”. Nghe vậy, vợ Lập hất tay chồng, nguýt chồng một cái rõ thật tình tứ: “Thôi đi, ông tướng, chết khiếp với ông cả đêm qua rồi, ông đi đi cho tôi còn được nghỉ”. Lập cười, thơm nhẹ má vợ rồi nhảy lên xe. Cách nhà chừng bẩy cây số, nghĩa là xe đạp đã guồng được gần một giờ đồng hồ, Lập sực nhớ, mở túi dết ra