Ngữ Pháp Tiếng Tày – Nùng

Từ khi Chính phủ thông qua phương án chữ Tày – Nùng đến nay, ở khu tự trị Việt-bắc, tiếng Tày – Nùng đã được dùng để giảng dạy ở phần lớn các trường phổ thông cấp I, được sử dụng rộng rãi trong các ngành văn hóa và nhất là trong lĩnh vực sáng tác văn học nghệ thuật.

Trong đà phát triển đó, chúng tôi biên soạn cuốn sách nhỏ này nhằm giúp các bạn giáo viên giảng dạy bằng tiếng Tày – Nùng và các bạn làm công tác văn nghệ Tày – Nùng có tài liệu tham khảo. Đồng thời chúng tôi cũng mong góp phần nhỏ mọn vào việc làm cho ngôn ngữ Tày – Nùng ngày càng phục vụ tốt hơn nữa sự nghiệp văn hóa giáo dục trong khu.

Cuốn sách “Ngữ pháp tiếng Tày – Nùng, giới thiệu những nét cơ bản về hệ thống ngữ âm, từ vựng và đặc biệt là hệ thống ngữ pháp tiếng Tày – Nùng. Những tư liệu chúng tôi dựa vào đề biên soạn là một số sách báo do các cơ quan văn hóa giáo dục của khu tự trị Việt-bắc và các tỉnh trong khu xuất bản; đồng thời, chúng tôi cũng dựa vào sự hiểu biết của bản thân về ngôn ngữ dân tộc mình. Về chuyên môn, chúng tôi chưa hiểu thấu lý luận ngôn ngữ học, kinh nghiệm biên soạn một cuốn sách như thể này lại càng ít ỏi. Mặt khác, tiếng Tày – Nùng mới có chữ viết, còn nhiều mặt chưa được ổn định, như chưa chọn được phương ngôn cơ sở (điều đó gây khó khăn lớn cho việc chọn từ làm thí dụ); ấy là chưa kẻ đến một số quy tắc ngữ pháp ở một vài nơi chưa thật thống nhất (Thí dụ: về cụm danh từ gồm những từ chỉ số lượng và từ chỉ giống, ở một vài nơi có thể nói là slam tặc vài ( ba đực trâu : ba con trâu đực), nhưng một số nơi khác lại không nói như vậy). Vả lại, gần đây những sách xuất bản bằng tiếng Tày – Nùng phần lớn lại là thơ, số tác phẩm văn xuôi có giá trị về mặt ngôn ngữ để làm tư liệu còn ít. Vì những lý do trên, cuốn sách này chắc chắn còn nhiều thiếu sót. Dù sao, chúng tôi cũng . mạnh dạn và cố gắng trình bày những suy nghĩ bước đầu của mình về tiếng Tày Nùng. Rất mong bạn đọc gần xa chỉ ra những sai sót đề chúng tôi sửa chữa.

Trong quá trình biên soạn cuốn sách này chúng tôi đã được nhiều đồng chí am hiểu tiếng Tày – Nùng ở nhiều nơi và các bạn đồng nghiệp Viện Ngôn ngữ học nhiệt tình giúp đỡ, được các cơ quan văn hóa giáo dục ở khu tự trị Việt bắc cũng như các tỉnh trong khu gửi tới một số tài liệu tốt, đặc biệt được các đồng chí cán bộ Ty giáo dục Cao bằng góp nhiều ý kiến quí báu. Chúng tôi xin chân thành cảm ơn sự quan tâm và sự giúp đỡ to lớn đó của tất cả các đồng chí và các bạn.

Tháng 5 năm 1970

NHÓM NGÔN NGỮ TÀY – NÙNG VIỆN NGÔN NGỮ HỌC