Mùa Tôm

Trong nền văn học Ấn Độ thế kỷ XX, các tác giả càng ngày càng muốn nắm bắt và thể hiện được cuộc sống trong dạng chân chất, nguyên khai của nó, không thỏa mãn với các miêu tả đầy lãng mạn và huyền bí, cũng như không chỉ thu hẹp vào thế giới tinh thần mang đậm màu sắc tôn giáo của con người, như trong những tác phẩm viết về Ấn Độ thế kỷ 19. Trong số các tác giả có nhiều cách tân, Thakagi Sivasankara Pillai là một ngòi bút có nhiều đóng góp xuất sắc. Ông sinh ngày 17/4/1912 tại làng Thakagi, bang Kerala, một trong những bang nghèo bậc nhất ở Ấn Độ nhưng lại có truyền thống lâu đời về văn hóa — nền văn hóa Malayalam. Thiên nhiên ở miền nam Ấn Độ này hết sức khắc nghiệt, cộng với một bối cảnh xã hội còn chịu ảnh hưởng nặng nề của đời sống đẳng cấp đã khiến đời sống người dân nghèo luôn luôn đứng trước những xung đột, tai họa, bất công. Thakagi Pillai có ý thức rõ rệt muốn góp một tiếng nói, một cách nhìn xây dựng vào thực tế xã hội của quê hương mình. Từ bút pháp lãng mạn thời kỳ đầu, ông chuyển sang bút pháp hiện thực. Năm 1942, ông sáng lập Liên đoàn các nhà văn tiến bộ bang Kerala. Ngay những tác phẩm thời trẻ như Hoa mới nở (1934), Những câu chuyện Thakagi (1938), Pillai đã dũng cảm đứng về phía người nghèo, phê phán những bất công xã hội. Trong nhiều truyện dài của ông, nhân vật chính thường là những con người lao động, xuất thân từ những đẳng cấp thấp, luôn phải hứng chịu những thử thách khốc liệt của cuộc sống như trong Cái đầu lâu (1947), Con trai người quét rác (1948), Hai vốc cơm (1949). Nhưng với tiểu thuyết Mùa Tôm (1956), Pillai đã trở lại với bút pháp lãng mạn ban đầu của mình khi viết về tình yêu khác đẳng cấp và tín ngưỡng ở một vùng dân chài. Cuốn tiểu thuyết đã đem lại vinh quang cho Pillai, được giải thưởng của Viện hàn lâm văn học Ấn Độ do Tổng thống Ấn Độ trao tặng (năm 1957), Giải thưởng văn học cao nhất ở Ấn Độ. Trong Mùa tôm, cuộc sốngvới những vật lộn khắc nghiệt hàng ngày của người lao động tại một làng chài Ấn Độ hiện lên rất sáng rõ trong bối cảnh thiên nhiên nghiệt ngã, giữa những hàng rào vô hình mà tai ác, ngăn cách những con người ở những đẳng cấp xã hội và tín ngưỡng khác nhau và dẫn đến kết cục thật bi thảm. Cuốn sách từ khi ra đời đã được bàn cãi sôi nổi, tính đến năm 1965 đã được in đi in lại mười bốn lần và trở thành một sự kiện trong đời sống văn học Ấn Độ những năm 50-60. Đưa tác phẩm này của Pillai đến với bạn đọc Việt Nam, chúng tôi muốn giới thiệu một ngòi bút giàu lương tri, nhân ái. Suốt đời chiến đấu cho sự đổi mới và tiến bộ xã hội, dũng cảm bênh vực những khát vọng của con người ở dưới đáy xã hội, và luôn kêu gọi họ hợp lực lại đấu tranh cho một cuộc sống thật xứng đáng với con người.