Một Số Chương Trình Pascal Đơn Giản Dùng Cho Thiết Kế Đường Ô Tô

Kiến thức về ứng dụng máy vi tính trong hoạt động văn hóa – kinh tế – kỹ thuật cho mọi ngành nghề, đến ngày nay, có thể ví như biển cả mênh mông. Biển của thế giới không thay đổi, không “mở rộng” thêm, nhưng biển của ứng dụng máy tính lại mở rộng “hàng ngày” !
Nếu ví ứng dụng máy vi tính cho mọi ngành nghề như biển cả mênh mông, thì ta có thể coi phạm vi ứng dụng cho một chuyện ngành như vùng biển của một quốc gia.

Hiện có rất nhiều phần mềm, sách hướng dẫn sử dụng máy vi tính theo Windows, Excel, AutoCAD, Softdesk, SAP… đó là những hướng dẫn “cho mọi ngành nghề”. Thực tế một kỹ sư chuyên ngành, chỉ có thể đọc, hiểu và vận dụng một số rất nhỏ các hướng dẫn đó (trong một tập sách dày hàng trăm trang). Sách hướng dẫn vận dụng cụ thể cho một chuyên ngành, như thiết kế – thi công đường , thì “hình như còn ít có.

Một kỹ sư cầu đường sử dụng máy vi tính thường gặp hai loại việc:

– Lên bản vẽ thiết kế bình đồ, cắt dọc, cắt ngang đường: có thể dùng phần mềm Sofilesk hoặc NOVA (của Công ty Hài Hòa).
– Tính kết cấu cầu, cổng bằng phần mềm SAP. Tính ổn định mái dốc bằng Bishop. Ngoài ra, còn có một số phần mềm khác do một số cơ quan “tự biên” về tính toán độ lún, cải tạo nền đất yếu v,v.., nhưng chưa hẳn được thừa nhận và phổ cập rộng rãi.

Thực tế cũng cho thấy là: một kỹ sư “quen” sử dụng phần mềm tính toán sẽ có thể “quên” nguyên lý tính toán, công thức tính toán. Mà các phần mềm trên không phải lúc nào cũng có sẵn, có đủ để cài đặt vào mọi máy tính (ở một công ty thiết kế hay trong một công trường thi công). Ấy là chưa kể học cách sử dụng cũng không phải là đơn giản. Chính vì vậy đã có nhận xét: máy vi tính giúp kỹ sư “làm việc nhanh” nhưng cũng “làm lười, làm dốt” việc học tập tri thức mới của kỹ sư !

Cách khắc phục có thể là: các kỹ sư nên nắm vững các nguyên lý tính toán, để ở mọi nơi, mọi lúc, có thể dựa vào Excel, Pascal, Visual Basic… “tự biên tự diễn” các chương trình con phục vụ cho công việc, và theo các nguyên lý tính toán mà mình cho là hợp lý.
Tác giả viết cuốn sách này nhằm “gợi ý” cho phương pháp làm việc trên. Một số bài toán lập trình giới thiệu chỉ bó hẹp trong phạm vi thiết kế ổn định nền đường, thiết kế thoát nước.

Sự cải tiến về máy vi tính, về chương trình phần mềm (Windows, Excel, AutoCad, SAP…) thay đổi hàng tháng, hàng năm. Do đó có e ngại: viết về máy vi tính vừa xong thì đã lạc hậu rồi ! Tuy vậy, cũng có thực tế là: các phiên bản (version) sau của máy vi tính thường theo nguyên tắc kế thừa phiên bản trước. Do đó ta có thể yên tâm: những điều viết ra theo phiên bản trước vẫn giúp ta ứng dụng theo phiên bản sau, đúng như nguyên tắc “ôn cố tri tân”.

Cuốn sách này được biên soạn theo trình tự: giới thiệu lý thuyết chung, ví dụ tính toán bằng tay, sau đó lập chương trình tính toán Pascal để minh họa, đối chiếu.

Ngoài ra, trong phần Phụ lục có giới thiệu sơ lược cách sử dụng phần mềm NOVA và SAP 2000.

Do trình độ có hạn, những chương trình viết ra chỉ ở mức đơn giản. Chắc rằng các bạn đọc, đặc biệt là các kỹ sư trẻ, còn có nhiều cách lập trình khác hay hơn nhiều.

Mong độc giả góp ý, lượng thứ cho các thiếu sót khó tránh khỏi khi viết tập sách này.

Tác giả