Một Người Chồng Lý Tưởng

Trong gia tài kịch của Oscar Wilde – 3 bi kịch, 4 hài kịch và 2 vở di cảo dở dang – thì quyển sách này chỉ có hai hài kịch: Một người chồng lý tưởng và Chiếc quạt của Windermere phu nhân. Thật khó để đoán ra lí do vì sao ban biên tập lại chọn hai vở này để in, bởi chúng không được coi là kiệt tác của Wilde đến mức ngày nay vẫn còn diễn như vở Ai cũng muốn nghiêm trang (The Importance of being Earnest) và bi kịch một hồi Salomé; nhưng tôi mạnh bạo đoán có thể do ban biên tập nhận thấy hình ảnh của chính Wilde hiện lên rõ nét nhất trong hai vở này chăng?

Ở Một người chồng lý tưởng ai cũng biết rằng Wilde đã lấy chính mình để hoá thân vào một nhân vật trong tác phẩm, nhân vật ấy là một anh chàng bảnh bao, một triết gia biết ăn diện đầu tiên trong lịch sử, một người thích được người khác hiểu nhầm, một tay quí tộc nhàn rỗi và tự hào về lối sống không làm gì của mình, một người yêu mến tuổi trẻ đến mức ám ảnh về nó – đây cũng là ý tưởng để trước đó Wilde viết ra Bức hoạ Dorian Gray.

Còn ở Chiếc quạt của Windermere phu nhân chúng ta thấy rõ nét quan điểm đạp lên dư luận mà ung dung sống của Wilde. Bà Erlynne trong vở kịch này thay mặt Wilde cho chúng ta thấy những đánh giá của dư luận về nhân cách của ai đó thật nông cạn và võ đoán, nhưng mặt khác lại cho thấy cái tính thích được hiểu nhầm và mặc kệ cho người đời hiểu nhầm của Wilde, miễn sao tự ta biết ta đúng và không thẹn với bản thân là được, và cuối cùng là một cái kết trêu ngươi người khác khi bà Erlynne chẳng cần giải thích với dư luận mà chỉ lẳng lặng cưới một ông chồng giàu và ra nước ngoài sống, mãi mãi hạnh phúc…