Trong năm Ất Mão, cuộc xâm lược của quân Mông Cổ do Ngột Lương Hợp Thai chỉ huy đã khiến nước Đại Lý (Vân Nam) rơi vào tay giặc, nhằm vào việc tiêu diệt nhà Nam Tống. Khi đang lập nền cai trị tại nơi đây, Ngột Lương Hợp Thai sai ba sứ giả đến Thăng Long với mục tiêu thuyết phục vua nhà Trần đầu hàng. Thái Tôn không chỉ từ chối yêu sách của Mông Cổ mà còn bắt giam sứ giả của họ. Sự phẫn nộ của Ngột Lương Hợp Thai khiến ông dẫn quân sang Đại Việt đầu năm Đinh Tị. Ông chia quân ra làm hai cánh, một cánh đi Vân Nam, tiến về Hưng Hóa theo sông Thao, còn cánh còn lại theo Hà Giang dọc sông Lô, hai cánh sẽ hội ngộ tại Bạch Hạc trước khi tiến công Thăng Long. Vua Thái Tôn phái Hưng Đạo vương Trần Quốc Tuấn, lúc đó mới 31 tuổi, chỉ huy cánh quân tiền phong tại Bạch Hạc. Tuy nhiên, với sức mạnh mới của quân Nguyên, vương đã không thể chống đỡ và buộc phải rút quân về Sơn Tây. Vua Thái Tôn tự mình ra trận tại Bình Lễ (Vĩnh Yên), cuộc đối đầu khốc liệt, quân ta gặp nhiều khó khăn. Nhờ tướng Lê Phụ Trần dũng cảm lao vào chiến trận, mới thực sự dừng bước quân Nguyên. Dù có người khuyên vua Thái Tôn nên đóng quân để tự chấp nhận chiến thất, nhưng Lê Phụ Trần nói:
– Đây chỉ như người mẫu nhuộm tóc bạc lần cuối trước khi chết! Hãy chiến đấu, đừng chấp nhận thất bại!
Nghe lời của Lê Phụ Trần, vua Thái Tôn rút quân. Lê Phụ Trần tiếp tục cản trở kẻ địch để quân ta rút về một cách toàn vẹn. Đồng thời, để đối phó với khả năng tấn công tiếp theo của quân Mông Cổ, Thái sư Trần Thủ Độ cũng rút khỏi Thăng Long để bảo vệ Hưng Yên. Trong khi đó, Linh Từ quốc mẫu chỉ huy việc lánh về Nam Định cùng Thái tử Trần Hoảng, hoàng tộc và vợ con của quan tướng.
Quân Nguyên dễ dàng chiếm Thăng Long. Trong thành, ba sứ giả Mông Cổ vẫn bị trói, quân đội giặc phải giải phóng họ, mặc dù một người đã thiệt mạng. Quân Nguyên cực kỳ tàn bạo khi đến tấn công và cướp phá dân ta ở Thăng Long. Do đó, quan tướng và dân chúng Đại Việt đều tràn ngập lòng căm hận.
Vua Thái Tôn nhìn thấy tình thế không mấy lạc quan, nên tìm ý kiến từ Thái sư Trần Thủ Độ. Thái sư quyết liệt đáp:
– Vương chưa buông xuống đầu tôi, xin bệ hạ đừng lo lắng!
Nhờ lời nói mạnh mẽ này, vua Thái Tôn duy trì tinh thần để tiếp tục chiến đấu. Sau đó, thời tiết bất ngờ thay đổi, khí hậu trở nên gay gắt. Quân Mông Cổ không chịu đựng được khí hậu nóng bức, dẫn đến nhiều dịch bệnh nổi lên, khiến họ mất sức và động viên ban đầu. Nhận thức được điều này, vua Thái Tôn ra lệnh tấn công toàn diện. Quân ta tập trung cuộc đánh lớn ở Đông Bộ Đầu*. Quân Mông Cổ mệt mỏi không thể chống cự, buộc phải rút lui về phía Tàu. Trong quá trình rút lui, họ không thể cướp bóc ai nên dân chúng gọi chúng là “giặc Phật”.
Cuộc chiến chống lại sự xâm lược của quân Mông Cổ dưới thời Trần Thái Tôn kết thúc với chiến thắng lớn, khiến quân dân Đại Việt rất hồi hộp. Lúc đó, Thái sư Trần Thủ Độ đã 65 tuổi, vua Trần Thái Tôn đã kiểm soát gần hết quyền lực. Vua tự xem xét công lao của những người tham gia chiến tranh để thưởng cho họ. Khi đến tướng Lê Phụ Trần, vua Thái Tôn suy tư rất lâu. Nếu không có Lê Phụ Trần can ngăn, ông đã có thể chấp nhận chiến thất tại Bình Lễ, không biết nước Đại Việt sẽ đi về đâu? Với sức mạnh của kẻ địch, quân ta gặp rất nhiều khó khăn! Trong cuộc rút lui, nếu không có Lê Phụ Trần dám lao vào đằng sau, chắc chắn quân ta sẽ phải trả giá nặng nề. Trong chiến dịch phản công, Lê Phụ Trần đã đóng góp một phần lớn công lao. Vậy thì xứng đáng với chức vị và tước vị nào để thưởng cho ông ta? Cuối cùng, vua Thái Tôn phải nhờ ý kiến của Thái sư Trần Thủ Độ. Thái sư nói:
– Lê Phụ Trần là người có bản lĩnh và tài năng, đáng được ban chức Ngự sử đại phu vậy!
Những diễn biến ở Lý Trần Tình Hận tại thời kỳ đó đã phần nào xác định đến kết cục của cuộc chiến và vị thế của các nhân vật chính trong lịch sử.Nghề Đánh Cá-Làng Được Bảo Vệ Bằng Võ Tự Nhiên
Nghề đánh cá là một ngành nghề phát triển sùng sục ở làng chài, nhưng cũng khám phá chứa nhiều rủi ro từ những đợt tấn công của bọn cướp. Xuất phát từ tình hình nguy cơ này, nhà hào phú địa phương Trần Lý đã lập ra đội hương dũng võ trang để bảo vệ người dân. Với sự hướng dẫn của một ông thầy võ tài năng, thanh niên trẻ trong làng, trong đó có chàng trai Độ, đã hăng hái học võ để trở thành những Chiến binh mạnh mẽ.
Độ, một chàng trai mồ côi từ nhỏ, nhờ được trợ giúp và dẫn dắt của ông Trần Lý, đã phát triển năng khiếu võ nghệ hiếm có và trở thành một tướng quan trọng trong làng. Sau khi người thầy võ truyền nghề về, Độ trở thành người đứng đầu chỉ huy, tiếp tục huấn luyện thế hệ trẻ sau.
Hấp dẫn và đầy kịch tính, cuốn sách “Lý Trần Tình Hận” của tác giả Ngô Viết Trọng sẽ đưa bạn đọc vào thế giới hấp dẫn của làng chài, nơi mà bảo vệ và lòng dũng cảm là điều cần thiết nhất.