Trong cuộc chơi kinh doanh đầy khốc liệt ngày nay, làm thế nào để một công ty có thể giữ vững được vị thế dẫn đầu trong dài hạn? Đây chính là câu hỏi lớn mà cuốn sách “Leap – Đột phá tư duy trong kinh doanh” của Howard Yu tìm cách giải đáp. Qua việc khảo sát những công ty thành công bền vững như Steinway, Novartis, P&G, tác giả đã chỉ ra ba yếu tố quan trọng để duy trì lợi thế cạnh tranh trong bối cảnh thay đổi không ngừng: (1) Khả năng kết nối tri thức từ nhiều nguồn, (2) Sự hỗ trợ của công nghệ thông minh, và (3) Vai trò sáng tạo của con người.
Cuốn sách được chia làm hai phần chính. Phần đầu phân tích những thất bại đau đớn của các ông lớn như Steinway trong ngành đàn piano hay ngành dệt may ở Piedmont để rút ra bài học về tầm quan trọng của việc liên tục đổi mới sản phẩm và nền tảng kiến thức. Phần thứ hai giới thiệu những xu hướng mới như “kết nối mọi nơi”, trí tuệ nhân tạo AI và tư duy thiết kế sáng tạo. Những xu hướng này đang mở ra cơ hội tạo ra đột phá trong cách thức các doanh nghiệp hoạt động và cạnh tranh.
Với lối kể chuyện sinh động và phân tích sâu sắc về tương lai của kinh doanh, “Leap – Đột phá tư duy trong kinh doanh” trở thành một người cố vấn đáng quý giúp các nhà quản lý, doanh nhân nhìn nhận rõ hơn về những thách thức phía trước cũng như cách vượt qua chúng. Cuốn sách chính là hành trang không thể thiếu cho các tổ chức muốn tiếp tục phát triển và thống lĩnh trong thế giới kinh doanh luôn thay đổi nhanh chóng này.
– Cạnh tranh khốc liệt khiến nhiều công ty không thể duy trì vị thế dẫn đầu lâu dài. Tuy nhiên, vẫn có những công ty tiên phong vượt qua thử thách và thịnh vượng theo thời gian.
– Tại Piedmont, ngành dệt may từng thịnh vượng nhờ xuất khẩu sang Trung Quốc, nhưng sau đó suy tàn vì cạnh tranh từ Nhật Bản và các nước khác với chi phí nhân công rẻ hơn.
Chương 1:
– Trong ngành sản xuất đàn piano, Steinway & Sons nổi tiếng với kỹ thuật thủ công và chất lượng cao, nhưng đã thất bại trong cạnh tranh với Yamaha – công ty áp dụng sản xuất hàng loạt và tự động hóa.
– Kiến thức chuyên môn dần trở nên phổ biến, những kẻ đến sau với công nghệ và quy trình mới dễ dàng vượt qua các tiên phong. Steinway không đầu tư đổi mới vì lo ngại ảnh hưởng doanh số sản phẩm hiện tại.
Chương 2:
– Ngành dược phẩm ở Basel phát triển mạnh mẽ nhờ không ngừng tiến từ hóa học hữu cơ sang công nghệ vi sinh, tạo ra nhiều loại thuốc đột phá.
– P&G cũng thành công khi chuyển từ thủ công sang sản xuất hàng loạt, rồi đến tiếp thị dựa trên tâm lý người dùng. Sản phẩm Tide ra đời nhờ kết hợp hóa học với nghiên cứu hành vi khách hàng.
Chương 3:
– Novartis tạo ra thuốc Gleevec điều trị ung thư nhờ chuyển từ công nghệ vi sinh sang sinh học phân tử và hóa sinh. Họ chấp nhận đầu tư mạo hiểm dù thị trường CML nhỏ hẹp.
– P&G cũng luôn sẵn sàng từ bỏ sản phẩm cũ để tạo ra đột phá mới, nhờ kết hợp các nền tảng kiến thức khác nhau.
– Để duy trì vị thế tiên phong, các công ty phải liên tục học hỏi kiến thức mới, chấp nhận thay thế sản phẩm hiện tại, và điều chỉnh chiến lược kịp thời nhờ sự can thiệp quyết liệt của lãnh đạo cao nhất.
Chương 4:
– “Kết nối mọi nơi” nhờ tiến bộ công nghệ cho phép tạo ra các giải pháp thông qua trí tuệ và sáng tạo của đám đông (crowdsourcing) như Wikipedia hay cuốn sách “Business Model Generation”.
– Các cuộc thi của DARPA, NASA, Syngenta cũng thu hút được nhiều giải pháp đột phá từ những người ngoài tổ chức. Để thành công, cần tách biệt được vấn đề khỏi bối cảnh, cung cấp đầy đủ thông tin và công cụ, đồng thời phân chia thành các bước nhỏ.
– WeChat đã tạo ra nền tảng mở cho các bên thứ ba phát triển chương trình phụ (mini program), giúp tạo ra vô số tiện ích mới mà không cần cài đặt riêng, biến WeChat thành “siêu ứng dụng”.
– Crowdsourcing và tự động hóa sẽ trở thành yếu tố quan trọng để thúc đẩy đổi mới.
Chương 5: Tận dụng trí tuệ máy móc: Từ trực giác đến thuật toán
– Sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI) cho phép máy tính bắt chước trí thông minh của con người như trong trò chơi cờ vây với AlphaGo.
– IBM Watson đã chứng minh khả năng xử lý ngôn ngữ tự nhiên, thiết lập giả thuyết và học tập dựa theo dữ liệu trong chương trình Jeopardy!
– Các công ty như Recruit Holdings và Wanda Group sử dụng hệ thống thông tin để thúc đẩy kinh doanh bằng cách mã hóa hiểu biết chuyên môn.
– AI sẽ thay đổi cách các doanh nghiệp đánh giá chuyên môn quản lý của một người.
Chương 6: Tận dụng tư duy quản lý sáng tạo: Từ big data đến tầm quan trọng của con người
– Khác biệt giữa ẩn số và câu đố trong kinh doanh: Ẩn số cần phải có tư duy sáng tạo để giải quyết.
– Rosanne Haggerty và Common Ground đã giải quyết vấn đề người vô gia cư bằng cách thấu hiểu và tìm ra giải pháp sáng tạo.
– Doug Dietz của GE đã thiết kế lại trải nghiệm chụp MRI cho trẻ em bằng tư duy thiết kế.
– P&G dưới thời CEO A. G. Lafley đã áp dụng tư duy thiết kế để cải thiện sản phẩm và kết nối tốt hơn với khách hàng.
– Trí tuệ nhân tạo là công cụ hỗ trợ, nhưng khả năng phán đoán, sáng tạo và đồng cảm của con người vẫn đóng vai trò quan trọng.
Chương 7: Từ thấu hiểu đến sẵn sàng hành động
– Jonney Shih và Asus đã phát triển máy tính xách tay nhỏ gọn Eee PC bằng cách có sự can thiệp sát sao của CEO.
– Honda thành công tại thị trường Mỹ nhờ chiến lược đột biến – nhận ra cơ hội mới và thích nghi với cách tiếp cận khác biệt.
– CEO cần có khả năng can thiệp sâu khi cần thiết để đưa ra quyết định đổi mới táo bạo như Jonney Shih và Jeff Bezos của Amazon.
– Community Solutions đã giải quyết nạn vô gia cư bằng sự can thiệp sâu của lãnh đạo để thử nghiệm phương pháp mới.
– Khi đổi mới gặp trở ngại, việc có đủ kiến thức chuyên môn kết hợp với quyền lực để thực thi là rất quan trọng.
– Ba yếu tố đặt ra quy luật mới cho cạnh tranh: Xu hướng “kết nối mọi nơi”, máy móc thông minh và vai trò đổi mới của con người.
– Các công ty cần liên tục tiếp nhận kiến thức mới và thay đổi quy tắc cuộc chơi để tạo lợi thế cạnh tranh.
– Cần sự quyết tâm để “tự ăn thịt chính mình”, đổi mới và hành động kịp thời để đột phá sang nền tảng kiến thức mới và tránh bị hất cẳng.