Hợp chất liên kim loại Nd Fe B dạng khối và màng

Nam châm đất hiếm – kim loại chuyển tiếp (nam châm đất hiếm) có năng lượng từ cao được phát hiện vào những năm 70 của thế kỷ trước. Cho đến nay, theo các tài liệu công bố, các nam châm đất hiểm loại Nd-Fe-B thiêu kết thương mại có giá trị năng lượng ((BIF)as) trong khoảng 25 -50 MGOe, gấp 5-10 lần năng lượng của các nam chăm hợp kim AlNiCo.
Nam châm đất hiếm là sự kết hợp giữa kim loại 3d có mô men từ cao và kim loại đất hiểm có dị hướng tử cao. Với các đặc tính từ vượt trội. các nam châm đất hiếm đã được sử dụng ngày càng nhiều trong các lĩnh vực thay thế các nam châm khác. Việc sử dụng nam châm đất hiểm với năng lượng tử cao dẫn đến việc giảm thiểu kích thước, năng lượng tiêu thụ giảm, song các tính năng của thiết bị lại tăng lên.
Các nghiên cứu cơ bản về hợp chất đất hiếm – kim loại chuyển tiếp là điều kiện tiên quyết để chế tạo các nam châm có chất lượng cao.
Việt Nam có nguồn tài nguyên đất hiếm rất phong phú. Vào đầu những năm 80 của thế kỷ trước, các nhà khoa học Việt Nam đã thành công trong việc tách chiết các nguyên tố đất hiếm dưới dạng các ôxit riêng rẽ và chế tạo hỗn hợp các kim loại đất hiếm nhóm nhẹ (mishmetal). Điều này đã tạo nguồn khích lệ các nhà khoa học trong nước triển khai nghiên cứu và đưa vào ứng dụng các vật liệu chứa đất hiếm.
Tập tài liệu này giới thiệu các kết quả nghiên cứu vật liệu liên kim loại đất hiếm – kim loại chuyển tiếp loại Nd-Fe-B ở dạng khối, dạng mảng dầy, màng mỏng đơn và đa lớp nhằm làm cơ sở để chế tạo các nam châm đất hiểm do PGS tiến sĩ Lưu Tuấn Tải chủ biên.
Các kết quả nghiên cứu được thực hiện trong khuôn khổ các đề tài nghiên cứu khoa học công nghệ trọng điểm cấp Nhà nước; các đề tài nghiên cứu cơ bản trọng điểm cấp Nhà nước; các đề tài, dự án sản xuất thử, thử nghiệm cấp Bộ và các chương trình hợp tác khoa học công nghệ với nước ngoài trong giai đoạn từ 1982 đến 2007 do các tác giả chủ trì hoặc đóng vai trò chủ chốt. Ngoài ra, nội dung chủ yếu của tài liệu này được công bố trong các bài báo khoa học đăng trong các tạp chí khoa học và kỷ yếu của các hội nghị khoa học ở trong và ngoài nước. Nội dung chính của tài liệu này còn được trình bầy trong các bản luận văn tiến sỹ và thạc sỹ đã được bảo vệ trong thời gian qua.

Tập tài liệu bao gồm các phần chính sau:
– Lịch sử phát triển nam châm; sơ lược về các tính chất của hợp chất liên kim loại Nd-Fe-B.
– Công nghệ và các tinh chất của hợp chất liên kim loại đất hiếm – kim loại chuyển tiếp Nd-Fe-B dạng khối và bảng
– Công nghệ và các tính chất của hợp chất Nd-Fe-B dạng màng mỏng đơn lớp và đa lớp.
– Công nghệ chế tạo và các tính chất của nam châm Nd-Fe-B đã chế tạo và đưa vào ứng dụng ở Việt Nam.
– Phần phụ lục.

Sau mỗi chương đều có các tài liệu tham khảo.
Các tác giả xin cảm ơn sự cộng tác của các đồng nghiệp: Nguyễn Phú Thủy, Nguyễn Hoàng Lương, Phạm Quang Niệm, Nguyễn Hữu Đức, Hoàng Ngọc Thành, Nguyễn Minh Hồng, Phạm Hồng Quang, (phòng thí nghiệm Vật lý nhiệt độ thấp (Trường Đại học Tổng hợp (cũ)), Nguyễn Phúc Dương (Viện đào tạo quốc tế về Khoa học vật liệu – ITIMS) và ông C.O. Kim (Trường Đại học Chung Nam, Hàn Quốc).

Các tác giả xin cảm ơn các ý kiến đóng góp của các quý độc giả.
Hà Nội, tháng 1 năm 2010
Các tác giả