Giáo trình Địa chất cơ sở được biên soạn nhằm phục vụ cho việc dạy và học nhập môn về Địa chất học ở Đại học Quốc gia Hà Nội, đồng thời giáo trình cũng cung cấp những kiến thức địa chất cơ bản phục vụ cho việc dạy và học các môn Khoa học Trái Đất, Địa chất Đại cương ở bậc Đại học.
Trong Địa chất học từ những thập kỷ cuối của thế kỷ 20 có những tiến bộ có tính chất cách mạng đã được khẳng định, trước hết do thành tựu mới về nghiên cứu cấu trúc và hoạt động của các mảng thạch quyển. Sự ra đời của học thuyết kiến tạo mảng hay còn gọi là kiến tạo toàn cầu đã có tác động cải cách nhiều nội dung trong Địa chất học và trong Khoa học Trái Đất nói chung. Trong quá trình biên soạn giáo trình này, các tác giả một mặt chú ý những nội dung kinh điển của Địa chất học, mặt khác coi trọng việc cập nhật những kiến thức mới đã được thừa nhận rộng rãi, trước hết là những nội dung cơ bản về kiến tạo mảng và những vấn đề liên quan. Trong giáo trình một số nội dung để đọc thêm được in ở dạng chữ nhỏ.
Hiện nay chưa có sự thống nhất về viết các thuật ngữ có nguồn gốc tiếng nước ngoài, do đó có nhiều cách viết khác nhau. Trong khi chờ đợi sự thống nhất chung, chúng tôi tham khảo cách viết của “Tự điển Tiếng Việt” do Viện Ngôn ngữ biên soạn và xuất bản lần thứ sáu (Hà Nội – Đà Nẵng 1998) và cách viết quen thuộc hiện nay trong các ấn phẩm địa chất. Nói chung, trong sách này thuật ngữ nguồn gốc tiếng nước ngoài được viết dựa theo chữ gốc của chúng đã được latin hoá, đôi khi phụ âm được lược bớt để dễ ghép vần hơn nhưng không xa lệch với cách viết của chữ gốc.
Bản thảo của sách được chuẩn bị theo đề cương và sự biên tập của chủ biên, tác giả của từng chương mục được ghi trong mục lục của sách. Các Giáo sư Tô Linh, Trần Nghi, các Phó Giáo sư Nguyễn Ngọc Trường, Đỗ Thị Vân Thanh đã đọc và góp nhiều ý kiến cho việc hoàn thiện bản thảo của giáo trình. Tiến sĩ Nguyễn Văn Vượng đã góp phần hoàn thiện các chương mục về cấu trúc địa chất và kiến tạo, đồng thời thực hiện hình vẽ minh hoạ của giáo trình với sự cộng tác của kỹ sư Nguyễn Đình Nguyên. Các tác giả chân thành cảm ơn về sự giúp đỡ quý báu nói trên của bạn bè và đồng nghiệp.
Tập thể tác giả mong nhận được sự góp ý của đồng nghiệp về nội dung cũng như về hình thức trình bày sách và xin chân thành cảm ơn về mọi góp ý quý báu để chúng tôi tiếp tục hoàn thiện thêm cuốn sách này.