Công nghệ thông tin và công nghệ sinh học (CNSH) là hai lĩnh vực công nghệ ưu tiên phát triển ở hầu hết các quốc gia trên thế giới. Nhiều học giả đã dự báo sức mạnh to lớn của CNSH đối với cải tạo sinh giới, trong đó có bản thân con người. Vai trò của CNSH đối với phát triển kinh tế và y học, đối với an sinh xã hội và hệ sinh thái trên trái đất đang ngày càng mạnh lên cùng với sự tích luỹ nhanh chóng của tri thức về các quả trình sống. Nhiều câu hỏi lớn liên quan đến phát triển công nghệ sinh học đang đặt ra.
1. Lịch sử hình thành và phát triển của công nghệ sinh học?
2. Công nghệ sinh học là gì? Công nghệ sinh học bao gồm những ngành khoa học và công nghệ nào?
3. Quan hệ giữa CNSH với các ngành khoa học tự nhiên, khoa học xã hội khác?
4. Các kiến thức cơ bản của công nghệ sinh học?
5. Vai trò khám phá bản chất sự sống và khả năng cải tạo sinh giới của CNSH
6. Vai trò của công nghệ sinh học đối với phát triển kinh tế – xã hội và ngược lại vai trò của kinh tế- xã hội và chính sách quốc gia đối với phát triển CNSH?
7. Hiện trạng và dự báo phát triển công nghệ sinh học trên thế giới và ở nước ta?
8. Định hướng phát triển công nghệ sinh học ở nước ta?
Một trong các nhiệm vụ của quyển sách này là đặt ra những câu hỏi, đồng thời cùng sinh viên và người đọc tìm ra câu trả lời các câu hỏi mang tính tổng quát trên.
Hiện nay, nền kinh tế toàn cầu đang trải qua những thách thức ngày càng lớn. Đó là sự phát triển nóng của các nền kinh tế, nhất là ở Trung Quốc, Ấn Độ, Brasil, Nga và các nước Đông Nam Á trong đó có Việt Nam, đòi hỏi sự gia tăng khai thác và sử dụng năng lượng. Khả năng suy kiệt các nguồn than đá, dầu mỏ, khí đốt là nhãn tiền trong khoảng 30 năm tới. Các quốc gia đông dân như Trung Quốc, Ấn Độ, Nga đang dần trở thành các nền kinh tế lớn với mức tiêu dùng năng lượng và sản xuất khi thải nhà kinh tương tự như Mỹ hiện nay. Tình hình đó có thể đẩy nhanh quá trình khủng khoảng năng lượng và môi trường toàn cầu, có thể dẫn đến chiến tranh vì những khoảng không gian sinh tồn và các nguồn năng lượng. Vấn đề môi trường sinh thái trở thành vấn đề tồn tại hay không tồn tại? Phát triển hay không phát triển? Phát triển phải như thế nào? Giải pháp phát triển nào được xem là bền vững trên phạm vi toàn cầu và cho từng quốc gia? Vai trò của CNSH đến đấu trong giải quyết các vấn đề trên?
Định hướng và xu thế phát triển của công nghệ sinh học trong tương lai phụ thuộc rất nhiều vào việc trả lời cho các câu hỏi trên đây.
Vai trò của CNSH trong giải quyết các vấn đề an sinh xã hội, vấn đề năng lượng tái sinh và sinh thái bền vững là rất to lớn. Các nhà khoa học trẻ và sinh viên trong lĩnh vực sinh học – nông nghiệp, bên cạnh việc phải có những kiến thức chuyên môn sâu, phải có tầm nhìn rộng lớn hơn, bao quát hơn và định hướng tốt hơn trong hoạt động thực tiễn,
Cuốn “Công nghệ sinh học đại cương” nhằm góp phần cung cấp cho học viên các kiến thức cơ bản về CNSH và vai trò của CNSH đối với thực tiễn, đồng thời gợi ý một số các định hưởng và giải pháp phát triển của CNSH trong giai đoạn mới.
Giáo trình được phân công viết như sau:
Đỗ Năng Vịnh – Chủ biên, viết các chương từ 1 đến 10.
Ngô Xuân Bình – tham gia viết các chương 10 và 11.
Vì công nghệ sinh học là một lĩnh vực khoa học rộng lớn, đang phát triển và đổi mới hàng ngày nên quyển sách này khó tránh khỏi có thiếu sót, mong bạn đọc góp ý hoàn thiện.
Chúng tôi xin trân trọng cảm ơn.
Nhóm tác giả