Nguyên tác: Улица младшего сына (1949)
–★–
Tác giả: Lev Kassil & Max Polyanovsky
Dịch giả: Phạm Ngọc Long & Vũ Việt
NXB Tiến bộ – 1978
Chiếc khăn quàng đỏ thiếu niên mang ba dấu hiệu của mối quan hệ gắn bó giữa ba thế hệ: những người đảng viên cộng sản, các đoàn viên thanh niên và đội viên thiếu niên tiền phong.
(Trích “Sổ tay người phụ trách thiếu niên”)
***
Tác phẩm viết về Volodia Dubinin (Володя Дубинин), một thiếu niên Liên Xô anh hùng có thật (29 tháng 8 năm 1928 – 4 tháng 1 năm 1942).
Cuốn sách được chia làm hai phần, phần một về Volodia thời học sinh, là một học sinh sáng tạo và tích cực tham gia các hoạt động, phần hai là Volodia du kích, một thiếu niên gan dạ dũng cảm tham gia cuộc chiến đấu trong mỏ đá chống lại phát-xít Đức.
Tác phẩm khi dịch sang tiếng Việt vào cuối thập niên 70 đã được nhiều bạn đọc yêu mến và nhắc tới, cũng như những độc giả thời nay muốn được đọc. Vì vậy chúng tôi đã làm ebook này để đáp ứng những yêu cầu đó. Xin mời các bạn!
***
Thật khó để viết, và sắp xếp các ấn tượng thực sự của mình về cuốn sách này. Có một cái gì đó hấp dẫn trong văn học Liên Xô, đặc biệt là sách viết cho trẻ em, như “Ti-mua và đồng đội”, “Chú bé Mi-sca”, “Cô-Xchi-a lùn”, “Chuyện kể về kim loại”, “Thuyền trưởng đơn vị”… Cách dẫn dắt truyện và các nhân vật trong đó sống động khiến bạn có cảm giác bản thân đang được tham gia vào những cuộc phiêu lưu, đọc và vui chơi. Cuốn Đường phố người con út này cũng mang lại cảm giác như vậy, cuốn sách có mọi thứ mà mình yêu thích: những người anh hùng mà bạn ngưỡng mộ, những cuộc phiêu lưu, tình bạn chân thật, tình cảm chân thành thuần khiết và dĩ nhiên là một thông điệp mạnh mẽ về lòng tốt và thái độ đúng đắn với cuộc sống.
Cho tới tận bây giờ, thỉnh thoảng mình vẫn đọc lại, đặc biệt là khi nhớ về trường học, mùa hè, bạn bè… bãi biển, những buổi đốt lửa quây quần ban đêm… các tình tiết trong sách bằng cách nào đó đan xen với những ký ức thời thơ ấu và trở thành một.
“…Trên thế giới rất hiếm những em nhỏ được lấy tên đặt cho cả một dãy phố… Đây trước kia là phố Krestian, nhưng bây giờ và mãi mãi về sau là phố Volodia Dubinin… Em ấy rất xứng đáng với vinh dự đó…” – Mình nghĩ rằng những câu mở đầu thế này đã đủ để lôi cuốn và chỉ ra đây là một cuốn sách hấp dẫn.
Đường phố người con út kể về Volodia Dubinin – một cậu bé tinh nghịch nhưng cũng rất thông minh, quả cảm. Volodia, cùng với những người bạn của mình, Vania Gritsenko và Tolia Kovalev, thường chơi đùa và đã quen thuộc với các mỏ đá Cựu Karantin trước chiến tranh. Do đó, khi tham gia vào đội du kích và ẩn náu trong lòng các mỏ đá, nhận được nhiệm vụ của một trinh sát – cậu bé Volodia biết tất cả những chỗ có thể còn sơ hở. Nhiều lần đội du kích chịu sự tấn công của quân Đức, bằng sự nhanh nhẹn và nhanh trí cậu đã giúp đội du kích di chuyển, ẩn náu và phản công từ dưới lòng đất. Khi người Đức lắp đặt máy bơm để làm ngập các mỏ đá, bằng trí thông minh sáng tạo, Volodia đã giúp những người lính xây dựng con đập kịp thời. Họ đã sống sót. Ở nơi không có ánh sáng, không có không khí trong lành, dưới ách thống trị của Đức quốc xã. Họ đã vững đến cuối cùng chờ đợi giải phóng quê hương. Và Volodia… mệt mỏi, bẩn thỉu… cuối cùng cũng được trở về nhà, với mẹ và chị gái. Cậu bé đã sống sót, sống sót ở đó, trong sự chiếm đóng, trong cuộc phong tỏa dưới lòng đất… Nhưng cuộc chiến chưa thực sự kết thúc. Các chiến sĩ công binh vẫn còn đầy việc, mặc dù quân Đức đã rời khỏi vùng đất Kerch, nhưng bẫy mìn vẫn còn. Volodia rơi trúng vào một trong những cái bẫy ấy, cậu đã ra đi. Cùng với các chiến sĩ du kích đã hy sinh Volodia được chôn cất trong một ngôi mộ tập thể gần mỏ đá…
Dù có một kết thúc buồn song Đường phố người con út là một cuốn sách hay. Kịch tính. Độc đáo. Những người hùng. Những thiếu niên tinh nghịch nhưng cũng rất quả cảm. Có những hồi hộp, hạnh phúc vỡ òa, nỗi buồn sâu thẳm cùng hòa quyện trong tác phẩm này, nó khiến bạn cảm thấy như mình đang xem một bộ phim cũ và biết rằng sẽ không phải lúc nào cũng là một kết thúc có hậu. Khi trang sách cuối cùng khép lại, chợt nhận ra mắt đã ướt từ lúc nào chẳng hay và hình như vẫn còn tiếc nuối ngẩn ngơ, giá như chiến tranh không xảy ra, giá như cậu bé Volodia nghe lời mẹ trong cái ngày định mệnh ấy thì mọi chuyện có lẽ sẽ khác đi. Song đó cũng chỉ là giá như, có lẽ đó là chủ ý của tác giả hoặc cũng có khi cuộc sống vốn vậy, chẳng có gì thực sự hoàn hảo cả. Sau tận cùng rốt cuộc chúng ta vẫn sẽ… bước đi.
***
Tóm tắt:
Tác phẩm xoay quanh Volodia Dubinin, một thiếu niên Liên Xô anh dũng trong Thế chiến thứ hai. Cuốn sách được chia thành hai phần:
Đánh giá:
“Đường Phố Người Con Út” là một tác phẩm hay, cảm động, mang nhiều giá trị nhân văn.
Nhìn chung:
“Đường Phố Người Con Út” là một tác phẩm đáng đọc dành cho mọi lứa tuổi, đặc biệt là thanh thiếu niên. Tác phẩm không chỉ giúp ta hiểu thêm về lịch sử, mà còn khơi dậy lòng yêu nước, tinh thần dũng cảm và ý chí vượt khó trong mỗi người.
***
“Đường Phố Người Con Út” là một tiểu thuyết lịch sử đầy cảm xúc của các tác giả Lev Kassil và Max Polyanovsky, kể về cuộc đời và những chiến công của Volodia Dubinin, một thiếu niên Liên Xô đã anh dũng chiến đấu chống lại quân xâm lược phát xít Đức. Sách được chia thành hai phần, phản ánh hai khía cạnh của cuộc đời Volodia: từ một học sinh năng động, yêu đời đến một chiến sĩ du kích gan dạ.
Phần đầu của sách cho thấy Volodia như một học sinh tiêu biểu, với niềm đam mê học hỏi và tinh thần tập thể cao. Anh tham gia vào các hoạt động Đoàn và phát triển mạnh mẽ về mặt xã hội và đạo đức. Phần thứ hai biến chuyển mạnh mẽ khi Volodia, dù còn rất trẻ, đã dấn thân vào hoạt động du kích, chiến đấu chống lại kẻ thù với sự dũng cảm đáng kinh ngạc, thể hiện qua những trận đánh giằng co và những kế hoạch quân sự táo bạo.
Những trang viết của Lev Kassil và Max Polyanovsky không chỉ đơn thuần kể lại các sự kiện lịch sử mà còn khắc họa sâu sắc những cảm xúc, suy nghĩ và tâm lý của nhân vật. Sự biến đổi từ một cậu bé tới một người hùng quân sự là hành trình đầy cảm hứng, cho thấy sức mạnh tinh thần phi thường và lòng dũng cảm của lớp trẻ trong chiến tranh.
Tác phẩm này không chỉ là một câu chuyện hấp dẫn mà còn là một tài liệu giáo dục, nhấn mạnh giá trị của sự hy sinh, lòng yêu nước và tầm quan trọng của việc đóng góp cho đất nước trong khó khăn. Cuốn sách cũng phản ánh một phần quan trọng của lịch sử Liên Xô trong Thế chiến thứ hai, khiến nó trở thành một tác phẩm quý giá cho những ai quan tâm đến lịch sử thế giới và các câu chuyện anh hùng thời chiến.
“Đường Phố Người Con Út” là một cuốn sách thực sự cảm động và truyền cảm hứng, phù hợp với mọi lứa tuổi, từ học sinh, sinh viên cho tới người lớn, những ai yêu mến lịch sử và muốn tìm hiểu sâu hơn về tinh thần anh dũng của những người trẻ tuổi trong chiến tranh.
Nguồn: https://www.dtv-ebook.com.vn