20 nhân vật nhà văn-nhà báo-nghệ sĩ điện ảnh, truyền hình trong và ngoài nước qua cái nhìn sắc sảo của tác giả – nhà báo Nguyễn Lệ Chi. Với họ, chị vừa là một đồng nghiệp, vừa là một người bạn thâm giao. Một góc nhìn khác về những con người trí thức, nổi tiếng trong xã hội hiện đại luôn chuyển động và vươn mình ra thế giới.
Nguyễn Lệ Chi không ngần ngại đưa vào tập sách này những lời các văn nghệ sĩ nói về chị. Người trả lời phỏng vấn đã quay lại nói về người đi phỏng vấn. Không phân vân, mà còn rất quả quyết, đó chính là bản tính của dịch giả Nguyễn Lệ Chi. Khởi đầu từ dịch tiếng Trung, khi cần chị cũng xông thẳng vào tiếng Anh. Khởi đầu là một dịch giả, chị cũng hăm hở bước vào làm báo, rồi làm sách. Mê sách đến mức tự đứng ra mua bản quyền, tổ chức bản thảo, rồi làm đủ các công đoạn in ấn để được cầm cuốn sách thơm mùi giấy mùi mực trong tay. Sự can đảm, hồn nhiên, muốn được làm những gì mình thích quả thật đã đem lại niềm vui, trước hết là cho Nguyễn Lệ Chi, sau nữa là cho những người đã thành bạn bè của chị, sau nữa là những người đọc có khả năng chia sẻ…
Nghề báo đã giúp tôi gặp gỡ rất nhiều người, có những người thú vị, có những người không. Có những người mang lại cho tôi sự kính trọng, khâm phục, nhưng cũng có những người khiến tôi mất đi những cảm nhận đẹp đẽ trước khi gặp. Có những người mà sau những cuộc phỏng vấn, tôi không bao giờ gặp lại, nhưng cũng có những người đã trở thành bạn bè của tôi, thành những đồng nghiệp mãi gắn bó, luôn có tinh thần chăm sóc và hỗ trợ cho nhau. Tôi coi những nhân vật mà tôi đã phỏng vấn như cơ duyên gặp được nhau trong đời. Với những người có duyên, họ sẽ ở lại bên tôi lâu hơn, có thể lặp lại trong một bài phỏng vấn tiếp theo, hoặc đủ duyên để cùng nhau đi uống café, tám chuyện về công việc hoặc đời sống. Những người kém duyên hơn, có lẽ chỉ đi qua một lần rồi thôi. Những nhân vật như những mảnh đời vụn trong lăng kính muôn màu của cuộc sống, được gắn kết một cách lỏng lẻo bởi sợi dây tình cảm vô hình dễ đứt đấy mà cũng dễ bền lâu, tùy thuộc vào tôi và bạn. Ở đây tôi đặc biệt chọn ra những nhân vật nam và coi họ như những người đàn ông đã đi qua cuộc đời tôi, lướt qua công việc và cuộc sống của tôi, để rồi đọng lại trong tôi những kỉ niệm và những mối quan hệ khác nhau, cái thì đằm thắm, sâu sắc như tìm được người tri kỷ, cái thì mờ nhạt, nhạt nhòa, cái thì đơn thuần chỉ là quan hệ công việc, nhưng cũng có cái thậm chí khó có thể định nghĩa về tên gọi.
Nhiều lúc tôi cũng lẩn thẩn nghĩ rằng việc tập hợp lại các nhân vật của mình, cưỡng ép họ phải ngồi chung trong một cuốn sách, cùng nhìn lại quá khứ, nhìn lại công việc mà họ đã từng làm như thế này, phải chăng là một việc rất nhàm chán và cũ kĩ? Thế nhưng tôi vẫn không tài nào cưỡng lại nổi ý tưởng này. Dường như có một tiếng gọi từ bên trong tôi cần phải hoàn thành công việc này cho xong, phải dũng cảm tự đứng riêng ra, cùng nhìn lại quá khứ, nhìn lại những việc mình đã làm, dẫu tốt, dẫu xấu, dẫu không có nhiều tiếng vang lẫn ảnh hưởng gì tới các nhân vật. Có lẽ việc bắt mình đối diện với công việc của mình vẫn là điều mà tôi mong muốn hơn cả.
Tôi biết những gì tôi viết về họ không tâng bốc, không hoa lá, không sử dụng những từ ngữ sắc sảo, hoa mỹ. Tôi mong muốn những nhân vật của tôi xuất hiện trước bạn đọc đúng như con người họ, chân thật và thuần khiết. Qua ngôn từ họ nói, qua việc làm của họ, độc giả có thể tự nhận xét và phán đoán về tính cách, tài năng, lối sống, cách suy nghĩ và cách ứng xử và con người họ. Từ đó bạn đọc có thể tiếp tục yêu quý, thần tượng hoặc thậm chí thay đổi suy nghĩ của bạn về nhân vật của tôi cũng là điều dễ hiểu.
Cuốn sách được làm theo phong cách báo chí, bên cạnh phần đăng tải lại bài viết, bài phỏng vấn cũ của tôi về các nhân vật, còn có những cảm nhận hiện tại của tôi về từng nhân vật sau một quá trình đã phỏng vấn, cùng một số nhận xét của nhân vật về tác giả để tạo nên sự tương tác giữa hai bên. Gọi đó là một kiểu “tit for tat” (ăn miếng trả miếng) cũng được.
Cuốn sách sử dụng phần lớn những bài viết của tôi đã đăng trên Thanh Niên báo ngày, Thanh Niên tuần san và một vài tạp chí khác, sẽ khép lại một quá trình làm việc của tôi trong 3 năm qua (2008-2010), như một dấu ấn lưu giữ lại kỷ niệm về những nhân vật mà tôi có duyên được gặp. Tôi trân trọng và cám ơn sự xuất hiện của họ.
Mời các bạn đón đọc Đàn Ông, Đàn Bà Và Chuyện… của tác giả Nguyễn Lệ Chi.