Cơ sở Vật Lý – Tập 6 – Quang học và vật lí lượng tử

Bộ sách “CƠ SỞ VẬT LÍ này do Vụ Đào tạo Đại học – Bộ Giáo dục và Đào tạo và Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội (cũ) tổ chức dịch từ cuốn sách Fundamentals of Physics” của các tác giả David Halliday, Robert Resnick và Jearl Walker. Việc dịch và cho xuất bản bộ sách này nằm trong chủ trương triển khai Chương trình mục tiêu (1993 – 1996) nhằm xây dựng hệ thống giáo trình đại học.
Bộ sách này gồm 42 chương, mỗi chương gồm nhiều tiết. Ở cuối mỗi chương có phần “Ôn tập và tóm tắt” nhằm giúp sinh viên nắm chắc nội dung cơ bản của chương. Trong mỗi chương ngoài phần nội dung lí thuyết còn có các “Mục chủ chốt” được cấu trúc một cách hợp lí để cuốn hút, hướng dẫn sinh viên trong quá trình suy luận và được thiết kế như sau :
Câu hỏi hóc búa mở đầu
Mỗi chương được mở đầu bằng một “câu hỏi hóc búa” về vật lí, trong đó có mô tả một hiện tượng li kì với mục đích cuốn hút sinh viên. “Câu hỏi hóc búa” này liên quan mật thiết tới nội dung vật lí của chương và bức ảnh minh họa cho câu hỏi hóc búa cũng được lựa chọn sao cho gây được ấn tượng mạnh cho người đọc. Việc trả lời câu hỏi hóc búa sẽ tìm thấy (một cách định tính) trong các tiết của chương hoặc (một cách định lượng) trong các bài toán mẫu.
Các bài toán mẫu
Nội dung các bài toán mẫu đề cập tới mọi vấn đề nêu ra trong chương. Các bài toán mẫu này được cấu tạo sao cho sinh viên có dịp thông qua một bài toán mà làm việc cùng với tác giả để thấy rõ cách bắt đầu với một câu hỏi và cách kết thúc với một câu trả lời. Các bài toán mẫu tạo một cái cầu nối từ bài giảng vật lí tới các bài tập và bài toán ở cuối mỗi chương. Chúng cũng giúp sinh viên phân loại các khái niệm, thuật ngữ, kí hiệu, và củng cố kỉ năng toán học.
Các chiến thuật giải bài toán
Sự quan tâm đặc biệt tới việc phát triển kĩ năng giải bài toán của sinh viên là một điểm nổi bật của cuốn sách.
Trong mục “Các chiến thuật giải bài toán” các tác giả nhấn mạnh kĩ thuật và kỉ năng giải bài toán, xem lại cái logic của các bài toán mẫu và biện luận các điều hiểu lầm thường gặp về thuật ngữ và về khái niệm vật lí. Phần lớn các hướng dẫn học tập này nằm ở các tập sách đấu của bộ sách, chỗ mà sinh viên cần giúp đỡ nhiều nhất ; các hướng dẫn này cũng thấy ở các tập sau khi xuất hiện các tình huống đặc biệt rắc rối.
Các câu hỏi, bài tập và bài toán
Tập hợp các câu hỏi, bài tập và bài toán ở cuối mỗi chương vượt xa mọi giáo trình nhập môn về vật lí về sự rộng lớn và sự phong phú. Các tác giả đã đưa vào một số lượng đáng kể các câu hỏi, các bài tập và bài toán mới về ứng dụng và lí thuyết. Việc sử dụng rộng rãi các hình vẽ và ảnh chụp đã giúp cho việc minh họa tốt các câu hỏi, các bài tập và bài toán.
Các câu hỏi
Các câu hỏi định tính (chỉ cần suy nghỉ, mà không phải tính toán trước khi trả lời) có khoảng 1150 câu. Đó là một nét đặc biệt của cuốn sách. Các câu hỏi này liên hệ mật thiết với các hiện tượng xảy ra quanh ta hằng ngày nhằm gợi tính tò mò và gây hứng thú và nhấn mạnh những khái niệm vật lí.