Cà Mau Xưa

Quyển sách này gồm cả thủy 5 chương và mỗi chương gồm 2 phần:

1. Phần thứ nhất trình bày những khái niệm cơ bản thông thường về địa lý, để giúp đồng bào địa phương tìm sự ích lợi thực dụng, biết rành rẽ xứ sở của mình, về các phương diện; người khác tỉnh thì có cơ hội hiểu chút ít lịch sử tỉnh An Xuyên (Cù Miu cũ). Tuy là tỉnh cuối cùng của miền Nam nước Việt. nhưng rẫy đầy rừng cấm, làm sản, thổ sản và hải sản quí báu. Lại còn nhiều phong tục tập quán, tục lệ cổ truyền, thổ ngữ, ca dao, từ tỉnh lỵ đến đồng quê hẻo lánh, từ mũi Cà Mau đến Hòn Khoai và Hòn Đá Bạc..

2. Trong phần nhì, chúng tôi thêm “bài bổ túc” để ghi lại vài gốc tích các sông rạch, chùa, miễu, phong cảnh đẹp cùng nhiều mẩu chuyện vui và lạ như: cách hầm than, đặt ống trúm bắt lươn, chụp ba khía, muốn cưa gạch son, ăn ong mật, đến đuôn chà là, săn khỉ và lọ nồi, trục sầu mắc câu, săn kỳ đà, đốt đồng bắt rùa, cọp Cà Mau, đỉa, vắt muỗi và bồ mắt v

– Chúng tôi rất tiếc là nhiều hình ảnh sưu tập từ nhiều năm để viết quyển sách này lại bị thất lạc trong lúc tản cư năm 1946 và không thể tìm lại được, để làm “sống” thêm những mẩu chuyện vừa kể trên. Đó là lý do chính khiến quyển sách này xuất bản rất trễ. Còn những tài liệu thâu thập tại chỗ do mấy bậc lâu thành một mục kể lại có thể xui lệch chút ít, nhưng chúng tôi cũng ghi ra đây, mong quí bạn đọc vui lòng cải chánh và bổ túc. chúng tôi rất tri ân và vui lòng lãnh hội.

Quyển sách nhỏ này giúp ích phần nào cho học sinh trong tỉnh An Xuyên và người đồng hương cũng như đồng bào ở máy tỉnh khác ít có dịp lặn lội đến vùng quê xa xôi Ca Mau, dựng biết một cách tận tường:

Cà Mau là xứ quê mùa,
Muỗi bằng gà mái, cọp tùa bằng trâu.
và
Cà Mau khí khọt trên bưng.
Dưới sông sấu lội, trong rừng cọp um
thì đó là phần tưởng lệ lớn lao cho tác giả:

NGHỆ VĂN LƯƠNG HUỲNH MINH