Bán đảo Ả Rập

Như chúng ta đã biết, trong Hồi kí và trong Đời viết văn của tôi, cụ Nguyễn Hiến Lê đều bảo:

“Từ năm 1963 tôi viết nhiều bài đả đảo chính sách của bọn thực dân cả Đông lẫn Tây ở bán đảo Ả Rập, và đề cao tinh thần đấu tranh của các nước Hồi giáo trên bán đảo đó. Sau tôi dùng các bài đó cho vào hai cuốn Bài học Israël xuất bản năm 1968 và Bán đảo Ả Rập xuất bản năm 1969”.

Tuy cụ Nguyễn Hiến Lê bảo “Từ năm 1963” nhưng tôi thấy trong bảng kê các bài đăng trên Bách khoa năm 1962 có các bài sau đây mà tôi đoán là cụ đã cho vào cuốn Bài học Israël:

Số 125: Quốc gia Israël

Số 123: Vụ Exodus

Số 122: Từ vụ Dreyfus tới L’État juif

Số 138: I. P. Semmelweiss”.

(theo Đời viết văn của tôi, Nxb Văn hoá Thông tin, tr. 350-351).

Riêng đối với cuốn Bán đảo Ả Rập, tôi đoán cụ Nguyễn Hiến Lê còn dùng các bài sau đây đăng trên Bách Khoa năm 1960, số 86, 87: Mustapha Kémal; số 107, 109, 110, 111 năm 1961: Ibn Séoud[1] (Sđd, tr. 350).