Ban Công Lên Trời

Một tập truyện ngắn hiện đại, văn phong tưng tửng, dễ dàng chọc cười độc giả, cười bật thành tiếng, đến mức chảy nước mắt. Ban công lên trời của Tomasz Jastrun chính là những lát cắt rất sắc nhọn từ đời sống. Ông dùng đôi mắt nhìn sâu vào bên trong những mảnh đời đàn bà giữa đời sống đô thị, để phơi bày những tâm tư sâu kín của họ một cách trần trụi. Trong tập truyện, những truyện ngắn của ông chủ yếu xoay quanh mối quan hệ của đàn ông và đàn bà, hai giống loài tồn tại bên cạnh nhau như định mệnh, bởi vì chúa đã tạo ra Adam và Eva. Những nhân vật của Tomasz Jastrun chủ yếu được kêu bằng gã, hắn, cô, em, anh, nàng, chàng…, họ là một người, là rất nhiều người sống trong đô thành phát triển của đất nước Ba Lan. Tomasz Jastrun viết nhiều về tình dục, hầu hết truyện ngắn của ông cũng xuất hiện yếu tố này một cách khá trực diện. Đọc những đoạn ông viết về tình dục, người đọc chắn chắn sẽ bật cười, vì nghĩ, ồ nó giống với những cảm giác mà đã từng trải qua. Tình dục là khởi đầu, là bản năng, là khao khát của con người, và Tomasz Jastrun đi sâu vào khám phá cái bản năng ấy. Hiếm có nhà văn nào viết về tình dục tự nhiên, không chút e ngại, không chút khiên cưỡng như ông. Ông viết tự nhiên đến nỗi khiến chúng ta cảm giác như ông chỉ đang hít thở vậy. Viết về tình dục, nếu không khéo, hẳn sẽ dễ biến câu chuyện trở nên lố bịch. Nhưng Tomasz Jastrun viết khéo, viết giỏi. Và bởi thế những chuyện tình dục ông viết khiến người đọc đi sâu hơn được vào cõi thẳm của lòng người. Và ở đó, con người va chạm vào nhau, bằng một nỗi đồng cảm thắm thiết khi cảm nhận được những nỗi đời riêng trong những tâm tư chung của loài người. Tomasz Jastrun từng là tùy viên văn hóa Đại sứ quán Ba Lan, Giám đốc Viện Nghiên cứu Ba Lan tại Thụy Điển. Ông đã được nhận nhiều giải thưởng văn chương, như giải thưởng Văn bút, giải Robert Graves, giải thưởng văn học của tạp chí Văn hóa Paris, giải thưởng Quỹ Nhà thờ… Hiện ông làm việc tại tờ Tấm gương, cộng tác với tuần báo Newsweek và nhiều tờ báo quốc tế khác. Ông là hội viên Hội Nhà văn Ba Lan.*** Tomasz Jastrun là nhà văn, nhà thơ, nhà phê bình văn học Ba Lan, sinh ngày 15 tháng 9 năm 1950 tại Warszawa. Từng là Tùy viên văn hóa Ðại sứ quán Ba Lan, Giám đốc Viện nghiên cứu Ba Lan tại Thụy Ðiển. Ông đã được nhận nhiều giải thưởng văn chương, như giải thưởng Văn bút, giải thưởng Robert Graves, giải thưởng Văn học của tạp chí “Văn hóa” Paris, giải thưởng Quỹ Nhà thờ… Hiện nay ông làm việc tại tạp chí “Tấm gương”, cộng tác với tuần báo “Newsweek” và nhiều tờ báo và tạp chí khác. Là Hội viên Hội Nhà văn Ba Lan. Tomasz Jastrun được mệnh danh là một trong những nhà văn đương đại Ba Lan viết khá nhiều về đề tài tình dục và tình yêu. Thực ra, tình dục chỉ là cái cớ cho ông viết về người Ba Lan đương đại, nước Ba Lan đương đại, những hệ lụy của cuộc sống đương đại. Truyện ngắn của Jastrun rất đa dạng, khi viết ở ngôi thứ nhất thì nhân vật chính luôn luôn là đàn ông, còn lại là những truyện ông viết theo nhãn quan của nữ giới. Truyện ngắn của ông đi sâu vào mọi hang cùng ngõ hẻm của cuộc sống thường nhật, nơi tình dục và tình yêu diễn ra muôn màu muôn vẻ, mang lại cho con người không chỉ khoái cảm và hạnh phúc, mà lắm khi cả ưu tư, trăn trở, thất vọng và khổ đau. Ðọc tập truyện “Ban công lên trời” của Jastrun, với những truyện ngắn hiện đại, văn phong mượt mà, giàu tính trữ tình, đậm chất sex, nhiều châm biếm và lắm hài hước, người đọc có cảm giác như đọc những áng thơ văn xuôi (có lẽ vì ông còn là nhà thơ. Nhưng quan trọng hơn cả, mỗi truyện ngắn của ông là một bức thông điệp nhiều ý nghĩa sâu xa về cuộc đời, về tình yêu, về gia đình và đạo làm người. Nhà văn, dịch giả Lê Bá Thự Hà Nội, 10 tháng 4 năm 2012