Xác Định Tiêu Chuẩn Và Phương Pháp Đánh Giá Chính Quyền Xã Trong Sạch Vững Mạnh

" Xác Định Tiêu Chuẩn Và Phương Pháp Đánh Giá Chính Quyền Xã Trong Sạch Vững Mạnh 🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Xác Định Tiêu Chuẩn Và Phương Pháp Đánh Giá Chính Quyền Xã Trong Sạch Vững Mạnh Ebooks Nhóm Zalo 2 TËp thÓ t¸c gi¶ TS. NguyÔn H÷u §øc ThS. Phan V¨n Hïng (§ång chñ biªn) ThS. Lª Träng Vinh ThS. NguyÔn Quang M¹nh CN. Ph¹m Quang TuyÕn ThS. Vò Ph−¬ng Lan ThS. Chu Xu©n Kh¸nh ThS. NguyÔn ¸nh D−¬ng 4 Lêi nhμ xuÊt b¶n ë n−íc ta, viÖc chuyÓn tõ nÒn hμnh chÝnh truyÒn thèng qu¶n lý theo c¬ chÕ kÕ ho¹ch hãa tËp trung bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng ®Þnh h−íng x· héi chñ nghÜa vμ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®ßi hái qu¶n lý hμnh chÝnh nhμ n−íc cña chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng ph¶i thay ®æi sang "nÒn hμnh chÝnh dÞch vô". Yªu cÇu vÒ "nÒn hμnh chÝnh dÞch vô" ph¶i n©ng cao chÊt l−îng ho¹t ®éng qu¶n lý, ®iÒu hμnh cña c¸c c¬ quan hμnh chÝnh ®−îc coi lμ môc tiªu chiÕn l−îc cña Ch−¬ng tr×nh tæng thÓ c¶i c¸ch hμnh chÝnh nhμ n−íc giai ®o¹n 2001- 2010, ®ã lμ: "X©y dùng mét nÒn hμnh chÝnh d©n chñ, trong s¹ch, v÷ng m¹nh, chuyªn nghiÖp, hiÖn ®¹i hãa ho¹t ®éng cã hiÖu lùc, hiÖu qu¶ theo nguyªn t¾c cña Nhμ n−íc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa d−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng". ViÖc x¸c ®Þnh chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng theo yªu cÇu míi ®ßi hái ph¶i x©y dùng tiªu chuÈn vμ ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ chÝnh quyÒn trong s¹ch, v÷ng m¹nh theo chuÈn mùc khoa häc, phï hîp víi thùc tÕ còng nh− víi xu thÕ quèc tÕ hiÖn nay. ViÖc x©y dùng tiªu chuÈn vμ ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ chÝnh quyÒn x· trong s¹ch, v÷ng m¹nh vÒ thùc chÊt lμ ®¸nh gi¸ n¨ng lùc, chÊt l−îng qu¶n lý, ®iÒu hμnh thùc thi nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña chÝnh quyÒn x·. 5 §Ó ®¸nh gi¸ ®−îc chÊt l−îng qu¶n lý cña c¸c c¬ quan hμnh chÝnh nãi chung vμ chÝnh quyÒn x· nãi riªng lμ viÖc kh«ng ph¶i dÔ dμng, nhÊt lμ trong bèi c¶nh nÒn hμnh chÝnh ë n−íc ta. V× vËy, viÖc nghiªn cøu ®¸nh gi¸ tiªu chuÈn ph¶i cã c¶ ®Þnh tÝnh, ®Þnh l−îng, ph−¬ng ph¸p khoa häc lμm c¬ së phôc vô cho x©y dùng v¨n b¶n h−íng dÉn tiªu chuÈn, ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ chÝnh quyÒn x· trong s¹ch, v÷ng m¹nh lμ rÊt cÇn thiÕt, cã gi¸ trÞ c¶ vÒ lý luËn vμ thùc tiÔn, ®¸p øng nhu cÇu cÊp thiÕt trong viÖc c¶i c¸ch nÒn hμnh chÝnh cña Nhμ n−íc vμ x©y dùng chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng hiÖn nay. Nh»m gãp phÇn thùc hiÖn th¾ng lîi NghÞ quyÕt §¹i héi ®¹i biÓu toμn quèc lÇn thø XI cña §¶ng v× môc tiªu d©n giμu, n−íc m¹nh, d©n chñ, c«ng b»ng, v¨n minh; ®ång thêi ®Ó gióp c¸c nhμ nghiªn cøu, b¹n ®äc, c¸c ®Þa ph−¬ng, nhÊt lμ c¸c x·, ph−êng, thÞ trÊn t×m hiÓu vÒ nh÷ng vÊn ®Ò trªn, Nhμ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia - Sù thËt t¸i b¶n cuèn s¸ch X¸c ®Þnh tiªu chuÈn vμ ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ chÝnh quyÒn x· trong s¹ch, v÷ng m¹nh do TS. NguyÔn H÷u §øc vμ ThS. Phan V¨n Hïng ®ång chñ biªn. Cuèn s¸ch ®−îc t¸i b¶n trªn c¬ së s¸ch xuÊt b¶n n¨m 2010. Xin giíi thiÖu cuèn s¸ch víi b¹n ®äc. Th¸ng 12 n¨m 2011 Nhμ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia - sù thËt 6 CH¦¥NG I C¥ Së Lý LUËN §Ó X¸C §ÞNH TI£U CHUÈN Vμ PH¦¥NG PH¸P §¸NH GI¸ CHÝNH QUYÒN X· TRONG S¹CH, V÷NG M¹NH I- sù cÇn thiÕt nghiªn cøu tiªu chuÈn vμ ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ chÊt l−îng ho¹t ®éng cña chÝnh quyÒn x· X·, ph−êng, thÞ trÊn (th−êng ®−îc gäi chung lμ ®¬n vÞ hμnh chÝnh c¬ së) lμ thùc thÓ hμnh chÝnh nhá nhÊt trong hÖ thèng chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng; lμ bé phËn cÊu thμnh nªn ®¬n vÞ hμnh chÝnh cÊp huyÖn, cÊp tØnh ë n−íc ta, ®ång thêi lμ n¬i thÓ hiÖn tÝnh céng ®ång tù qu¶n cao; do ®ã, nã cã mét vÞ trÝ chiÕn l−îc quan träng trong cuéc ®Êu tranh gi¶i phãng d©n téc tr−íc ®©y, còng nh− trong c«ng cuéc x©y dùng vμ ®æi míi ®Êt n−íc hiÖn nay. X· lμ cÊp hμnh chÝnh gÇn d©n nhÊt vμ lμm viÖc th−êng xuyªn víi ng−êi d©n nhÊt. N¨ng lùc qu¶n lý, ®iÒu hμnh cña chÝnh quyÒn x· ¶nh h−ëng trùc tiÕp tíi 7 mäi mÆt ®êi sèng kinh tÕ, x· héi, v¨n hãa cña ng−êi d©n sèng trªn ®Þa bμn. §¶ng vμ Nhμ n−íc ngμy cμng quan t©m tíi viÖc n©ng cao chÊt l−îng qu¶n lý, ®iÒu hμnh cña chÝnh quyÒn cÊp x· vμ ®· cã nh÷ng chÝnh s¸ch, chÕ ®é phï hîp ®Ó khuyÕn khÝch ®éi ngò c¸n bé chñ chèt vμ c¸n bé chuyªn m«n lμm viÖc tËn tôy, hÕt lßng v× d©n. ChÊt l−îng qu¶n lý, ®iÒu hμnh cña chÝnh quyÒn cÊp x· v× vËy cÇn ®−îc th−êng xuyªn theo dâi, ®o l−êng. Tuy nhiªn, viÖc ®o l−êng, ®¸nh gi¸ n¨ng lùc cña tæ chøc nãi chung vμ chÝnh quyÒn x· nãi riªng lμ mét lÜnh vùc t−¬ng ®èi míi víi ViÖt Nam vμ thùc tÕ cho thÊy ch−a cã mét khu«n khæ chung gióp c¸c cÊp qu¶n lý bªn trªn cã thÓ ®¸nh gi¸, ®o l−êng chÊt l−îng ho¹t ®éng cña chÝnh quyÒn cÊp x·. ViÖc x©y dùng khu«n khæ nμy ®ßi hái sù nghiªn cøu kü l−ìng vÒ c¸c ho¹t ®éng ë chÝnh quyÒn cÊp x· vμ tham kh¶o c¸c m« h×nh, kinh nghiÖm trªn thÕ giíi. L©u nay chóng ta vÉn tiÕn hμnh ®¸nh gi¸ vμ ph©n lo¹i hμng n¨m nh−ng cßn mang nÆng tÝnh h×nh thøc, ®¸nh gi¸ theo c¶m tÝnh, kh«ng cã tiªu chÝ mang tÝnh ®Þnh l−îng khoa häc nªn ë c¬ së rÊt khã so s¸nh nhiÖm vô vμ kÕt qu¶ cô thÓ. ViÖc x©y dùng tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ kh«ng chØ lμ cÇn thiÕt cho c«ng t¸c x©y dùng chÝnh quyÒn x· mμ cßn cã ®iÒu kiÖn ®Ó ng−êi d©n, chÝnh quyÒn cÊp trªn cã c¨n cø ®Ó thùc hiÖn quyÒn gi¸m s¸t, ®¸nh gi¸. 8 II- mét sè Kh¸I niÖm cã liªn quan 1. Kh¸i niÖm vÒ gi¸m s¸t Gi¸m s¸t lμ chøc n¨ng qu¶n lý liªn quan ®Õn viÖc thu thËp mét c¸ch th−êng xuyªn d÷ liÖu theo c¸c tiªu chÝ ®−îc x¸c ®Þnh tr−íc, nh»m gióp cÊp l·nh ®¹o cã ®−îc th«ng tin ®Ó x¸c ®Þnh xem: - Nguån lùc vËt chÊt vμ tμi chÝnh cã ®ñ kh«ng; - Nh÷ng ng−êi chÞu tr¸ch nhiÖm cã ®ñ phÈm chÊt c¸ nh©n vμ kü thuËt cÇn thiÕt kh«ng; - C¸c ho¹t ®éng cã diÔn ra theo kÕ ho¹ch kh«ng; - KÕ ho¹ch ®Ò ra cã ®−îc tu©n thñ vμ ®¶m b¶o sÏ ®¹t ®−îc c¸c môc tiªu vμ kÕt qu¶ mong ®îi kh«ng. Gi¸m s¸t lμ viÖc thu thËp, ph©n tÝch liªn tôc vμ th−êng xuyªn c¸c d÷ liÖu liªn quan ®Õn triÓn khai c«ng viÖc nh»m ®¸nh gi¸ tiÕn ®é thùc hiÖn c«ng viÖc. Môc ®Ých cña gi¸m s¸t lμ ®−a ra nh÷ng yªu cÇu ®iÒu chØnh cÇn thiÕt trong qu¸ tr×nh triÓn khai ®Ó ®¶m b¶o sù thμnh c«ng cña c«ng viÖc. Gi¸m s¸t tr−íc hÕt lμ ho¹t ®éng néi bé - mét phÇn quan träng cña ph−¬ng thøc qu¶n lý hiÖu qu¶, vμ v× vËy lμ mét phÇn kh«ng t¸ch rêi trong ho¹t ®éng qu¶n lý th−êng nhËt. Gi¸m s¸t lμ mét chøc n¨ng cña Héi ®ång nh©n d©n cÊp x·. Muèn ®¹t ®−îc hiÖu qu¶ trong gi¸m s¸t ph¶i b¶o ®¶m néi dung vμ kÕ ho¹ch gi¸m s¸t. 9 §Ó ®¹t ®−îc nh÷ng yªu cÇu trªn, ch−¬ng tr×nh ho¹t ®éng gi¸m s¸t ph¶i cã nh÷ng néi dung chÝnh sau ®©y: - X¸c ®Þnh ®èi t−îng gi¸m s¸t, ph¹m vi gi¸m s¸t vμ thêi ®iÓm thùc hiÖn viÖc gi¸m s¸t. §©y lμ vÊn ®Ò quan träng nhÊt cÇn ®−îc x¸c ®Þnh chÝnh x¸c, cô thÓ ®Çu tiªn trong ch−¬ng tr×nh, ph¶i tr¶ lêi ®−îc mét c¸ch cô thÓ, chÝnh x¸c c¸c c©u hái: Gi¸m s¸t ai? Gi¸m s¸t viÖc g×? Gi¸m s¸t vμo thêi ®iÓm nμo? Nh÷ng vÊn ®Ò quan träng nhÊt trong môc nμy lμ cÇn thuyÕt minh cho râ vμ cã c¨n cø v÷ng ch¾c lý do ®· lùa chän ®èi t−îng gi¸m s¸t vμ néi dung gi¸m s¸t trªn, tøc lμ x¸c ®Þnh nh÷ng c¨n cø lùa chän môc ®Ých cÇn ®¹t ®−îc cña ch−¬ng tr×nh gi¸m s¸t. Ph¶i tr¶ lêi ®−îc mét c¸ch cô thÓ c©u hái t¹i sao l¹i gi¸m s¸t ®èi t−îng nμy, vÊn ®Ò nμy, vμo thêi ®iÓm nμy mμ kh«ng chän ®èi t−îng, vÊn ®Ò vμ thêi ®iÓm gi¸m s¸t kh¸c? - X¸c ®Þnh kÕ ho¹ch vμ ph−¬ng thøc thùc hiÖn gi¸m s¸t, tøc lμ x¸c ®Þnh cô thÓ, chÝnh x¸c nh÷ng ng−êi tham gia vμo ho¹t ®éng gi¸m s¸t vμ c¸ch thøc thùc hiÖn ho¹t ®éng gi¸m s¸t. Ph¶i tr¶ lêi ®−îc cô thÓ, chÝnh x¸c c©u hái: chñ thÓ thùc hiÖn viÖc gi¸m s¸t vμ ph−¬ng thøc thùc hiÖn gi¸m s¸t? - X¸c ®Þnh tÝnh kh¶ thi cña ch−¬ng tr×nh vμ kÕ ho¹ch gi¸m s¸t, tøc lμ quy ®Þnh mét c¸ch cô thÓ nh÷ng ®iÒu kiÖn vËt chÊt vμ ph¸p lý ®Ó thùc hiÖn ho¹t ®éng gi¸m s¸t; dù trï kinh phÝ cho ho¹t ®éng 10 gi¸m s¸t, ph−¬ng tiÖn thùc hiÖn gi¸m s¸t vμ c¶ thêi gian dμnh cho ho¹t ®éng gi¸m s¸t. Ph¶i tr¶ lêi ®−îc cô thÓ vμ chÝnh x¸c c©u hái: cÇn bao nhiªu kinh phÝ cho ho¹t ®éng gi¸m s¸t vμ nh÷ng kho¶n nμo, thêi gian tiÕn hμnh gi¸m s¸t lμ bao l©u, ph−¬ng tiÖn ®Ó thùc hiÖn gi¸m s¸t vμ bao nhiªu ng−êi phôc vô cho ho¹t ®éng gi¸m s¸t? - CÇn x¸c ®Þnh c¬ chÕ phèi hîp ho¹t ®éng gi¸m s¸t víi nh÷ng ho¹t ®éng kiÓm tra, thanh tra, kiÓm s¸t vμ gi¸m s¸t cña Quèc héi vμ nh÷ng c¬ quan cã thÈm quyÒn kh¸c trong n¨m ®Ó tiÕt kiÖm chi phÝ vμ kh«ng trïng lÆp néi dung, thêi ®iÓm gi¸m s¸t, kh«ng g©y khã kh¨n cho ho¹t ®éng b×nh th−êng cña ®èi t−îng chÞu sù gi¸m s¸t. Nh÷ng néi dung c¬ b¶n trªn ®−îc thÓ hiÖn trong ch−¬ng tr×nh, kÕ ho¹ch gi¸m s¸t vμ ®−îc ban hμnh b»ng nghÞ quyÕt cña Héi ®ång nh©n d©n biÓu quyÕt th«ng qua. Nh÷ng c¨n cø ®Ó x©y dùng ch−¬ng tr×nh vμ kÕ ho¹ch gi¸m s¸t hμng n¨m cña Héi ®ång nh©n d©n: - Chñ tr−¬ng, ®−êng lèi cña §¶ng vμ chÝnh s¸ch, ph¸p luËt cña Nhμ n−íc vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi trong n¨m ®−îc thÓ hiÖn trong c¸c v¨n kiÖn cña §¶ng vμ v¨n b¶n ph¸p luËt cña Nhμ n−íc. - NhiÖm vô chÝnh trÞ cña ®Þa ph−¬ng (nh÷ng môc tiªu vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi, an ninh, quèc phßng...) 11 ®−îc ghi nhËn trong nghÞ quyÕt cña Héi ®ång nh©n d©n cÊp trªn vμ Héi ®ång nh©n d©n ®· th«ng qua. - C¨n cø vμo nh÷ng kiÕn nghÞ vÒ gi¸m s¸t trong dù kiÕn ch−¬ng tr×nh cña th−êng trùc Héi ®ång nh©n d©n vμ c¸c ban cña Héi ®ång nh©n d©n. - C¨n cø vμo nh÷ng th«ng tin thu nhËn ®−îc th«ng qua ho¹t ®éng cña ®¹i biÓu khi tiÕp xóc cö tri, gi¸m s¸t viÖc gi¶i quyÕt ®¬n th− khiÕu n¹i, tè c¸o cña cö tri; th«ng qua ho¹t ®éng cña chÝnh c¬ quan, ®¬n vÞ vμ ngμnh m×nh trùc tiÕp lμm viÖc; th«ng qua c¸c ph−¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng. Nh÷ng lùa chän cña ®¹i biÓu vÒ ®èi t−îng vμ ph¹m vi néi dung cÇn gi¸m s¸t nªn tr¸nh khuynh h−íng côc bé mμ ph¶i soi vμo nhiÖm vô chÝnh trÞ chung nhÊt cña ®Þa ph−¬ng. Do ®ã, c¸c vÊn ®Ò cÇn gi¸m s¸t nªn theo h−íng nh÷ng vÊn ®Ò gi¸m s¸t th−êng kú, nh÷ng vÊn ®Ò cã tÝnh chÊt bøc xóc ë ®Þa ph−¬ng. - Do thêi gian vμ nh÷ng ®iÒu kiÖn vËt chÊt cã h¹n mμ néi dung cÇn gi¸m s¸t l¹i nhiÒu, v× vËy, cÇn cã tiªu chÝ ®−a ra thø tù −u tiªn nh÷ng ®èi t−îng, vÊn ®Ò cÇn ph¶i gi¸m s¸t. Nh÷ng tiªu chÝ ®ã cã thÓ thay ®æi tuú thuéc vμo t×nh h×nh kinh tÕ, v¨n hãa, x· héi ë ®Þa ph−¬ng vμ c¶ n−íc, nh−ng trong ®iÒu kiÖn b×nh th−êng thø tù −u tiªn ®ã ®−îc s¾p xÕp nh− sau: + Gi¸m s¸t nh÷ng vÊn ®Ò v¨n hãa - x· héi, nh÷ng ch−¬ng tr×nh, dù ¸n vμ nh÷ng môc tiªu x· héi c¬ b¶n 12 mμ nghÞ quyÕt cña Héi ®ång nh©n d©n ®· ®Ò ra hoÆc nh÷ng vÊn ®Ò bøc xóc ®−îc tæng kÕt tõ viÖc tiÕp xóc cö tri vμ ph¶n ¸nh nguyÖn väng cña cö tri ë ®Þa ph−¬ng mμ nÕu kh«ng ®−îc gi¶i quyÕt sÏ tiÒm Èn nguy c¬ dÉn ®Õn bÊt æn ®Þnh an ninh, chÝnh trÞ ë ®Þa ph−¬ng. + Gi¸m s¸t nh÷ng ho¹t ®éng kinh tÕ, nh÷ng ch−¬ng tr×nh, dù ¸n vμ nh÷ng môc tiªu kinh tÕ c¬ b¶n mμ nghÞ quyÕt cña Héi ®ång nh©n d©n ®· ®Ò ra. + Gi¸m s¸t nh÷ng ho¹t ®éng cña c¬ quan c«ng quyÒn cã chøc n¨ng, nhiÖm vô vμ thÈm quyÒn mμ ho¹t ®éng cña nh÷ng c¬ quan ®ã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn quyÒn d©n chñ cña nh©n d©n. 2. Kh¸i niÖm vÒ ®¸nh gi¸ §¸nh gi¸ lμ quy tr×nh chuyÓn ®æi c¸c d÷ liÖu gi¸m s¸t thμnh th«ng tin vμ kiÕn thøc. §¸nh gi¸ lμ quy tr×nh hç trî cho viÖc ra quyÕt ®Þnh cña c¸c c¸n bé qu¶n lý. MÆc dï ®¸nh gi¸ chØ diÔn ra sau khi c¸c d÷ liÖu ®· ®−îc thu thËp vμ ph©n tÝch, ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ cÇn ph¶i ®−îc x¸c ®Þnh ngay tõ giai ®o¹n thiÕt lËp môc tiªu. §¸nh gi¸ ®Æt ra c¸c nguyªn t¾c cho c«ng t¸c gi¸m s¸t, cô thÓ lμ c¸c chØ dÉn vÒ viÖc th«ng tin ph¶i ®−îc thu thËp vμ sö dông nh− thÕ nμo. §¸nh gi¸ kh«ng ph¶i ®Ó ®¸nh gi¸ mμ ph¶i g¾n víi c¸c môc tiªu ®−îc x¸c ®Þnh tr−íc vμ ph¶i chØ ra hiÖu qu¶ c«ng viÖc cã thÓ ®−îc n©ng cao nh− thÕ nμo tr−íc khi tiÒn b¹c, thêi 13 gian vμ c¸c nguån lùc kh¸c ®−îc tiªu tèn vμo c«ng t¸c gi¸m s¸t. Nh− vËy, gi¸m s¸t vμ ®¸nh gi¸ lu«n g¾n kÕt víi nhau. Gi¸m s¸t cung cÊp d÷ liÖu th« ®Ó cã c©u tr¶ lêi cho c¸c c©u hái ®Æt ra. Tuy nhiªn, gi¸m s¸t b¶n th©n nã lμ mét ho¹t ®éng tèn kÐm vμ kh«ng mang l¹i gi¸ trÞ. ChØ khi g¾n víi ®¸nh gi¸, c¸c d÷ liÖu thu ®−îc tõ gi¸m s¸t míi ®−îc sö dông hiÖu qu¶ vμ cã gi¸ trÞ. §¸nh gi¸ nãi chung lμ qu¸ tr×nh nhê vμo ®ã c¸c bμi häc ®−îc rót ra, c¸c khuyÕn nghÞ vμ c¸c biÖn ph¸p c¶i tiÕn ®−îc ®−a ra. C¸c c©u hái cÇn tr¶ lêi ®èi víi ®¸nh gi¸ Tr−íc khi tiÕn hμnh ®¸nh gi¸, ng−êi ta cÇn tr¶ lêi nh÷ng c©u hái sau: - §¸nh gi¸ c¸i g×? - Ai ®¸nh gi¸? - §¸nh gi¸ nh− thÕ nμo? - Khi nμo ®¸nh gi¸? 3. Kh¸i niÖm vÒ tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ n¨ng lùc, chÊt l−îng qu¶n lý Tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ n¨ng lùc, chÊt l−îng qu¶n lý, ®iÒu hμnh cña mét ®¬n vÞ kh«ng thÓ t¸ch rêi viÖc thùc thi nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña nã. 14 Trªn mçi nhiÖm vô ®−îc giao th× ph¶i cã c¸c quy ®Þnh vÒ tiªu chÝ, th«ng sè cô thÓ ®Ó ®¸nh gi¸ møc ®é hoμn thμnh nhiÖm vô ®¹t ®−îc cã hiÖu qu¶ hay kh«ng. Nh− vËy, tiªu chuÈn ph¶i râ c¶ phÇn ®Þnh tÝnh (nhiÖm vô quy ®Þnh râ rμng) vμ phÇn ®Þnh l−îng ph¶i ®o l−êng ®−îc kÕt qu¶ thùc thi nhiÖm vô. Tuy nhiªn, viÖc quy ®Þnh tiªu chÝ ®¸nh gi¸ qua nghiªn cøu mét sè n−íc còng nh− ë ViÖt Nam th× tuú vμo ®iÒu kiÖn, hoμn c¶nh cô thÓ mμ c¸c tiªu chÝ quy ®Þnh kh¸c nhau. Cã n−íc x©y dùng tiªu chÝ theo kÕt qu¶ tæng hîp nh− sù hμi lßng cña kh¸ch hμng th«ng qua dÞch vô c«ng cña chÝnh quyÒn x·. Nh−ng còng cã nh÷ng n−íc th× yªu cÇu quy ®Þnh cã th«ng sè cô thÓ, chi tiÕt. VÝ dô nh− tÝnh minh b¹ch, c«ng khai vÒ c¸c ho¹t ®éng cña chÝnh quyÒn x·. Nh− vËy viÖc quy ®Þnh tiªu chuÈn ®Òu ph¶i dùa vμo c¸c tiªu chÝ cã tÝnh chÊt tæng hîp kÕt qu¶ vμ ®ång thêi x©y dùng c¸c th«ng sè (chØ sè) cô thÓ, chi tiÕt ®o l−êng c¸c ho¹t ®éng thùc thi nhiÖm vô. Khi x©y dùng ®−îc tiªu chuÈn, th«ng qua c¸c tiªu chÝ vμ th«ng sè cô thÓ th× ®· bao hμm ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸, nghÜa lμ ®¸nh gi¸ th«ng qua ph−¬ng ph¸p x©y dùng tiªu chÝ, th«ng sè cô thÓ. Tuy nhiªn, do ®Æc ®iÓm lÞch sö, tù nhiªn vμ yªu cÇu nhiÖm vô cña mçi ®Þa ph−¬ng mμ mçi tiªu chÝ ®ã ®−îc ®¸nh gi¸ víi gi¸ trÞ kh¸c nhau. VÝ dô ë vïng biªn giíi, 15 vïng xung yÕu th× tiªu chÝ b¶o ®¶m an ninh, quèc phßng ®Ó gi÷ v÷ng æn ®Þnh cho ph¸t triÓn kinh tÕ ®−îc ®Æt lªn hμng ®Çu. V× vËy, nÕu ®¸nh gi¸ theo thang ®iÓm th× ph¶i cao h¬n ë vïng ®ång b»ng. ViÖc ®¸nh gi¸ cÇn ®−îc xem xÐt mét c¸ch tæng thÓ bao gåm c¸c yÕu tè ®Çu vμo nh− c¸c thÓ chÕ quy ®Þnh cã phï hîp kh«ng, nguån lùc tμi chÝnh, ®iÒu kiÖn lμm viÖc. X©y dùng ®−îc quy tr×nh ®¸nh gi¸ bao gåm: quy ®Þnh xö lý c«ng viÖc, phôc vô c«ng d©n, viÖc phèi hîp bªn trong néi bé. C¸c kÕt qu¶ ®Çu ra chÝnh lμ c¸c quyÕt ®Þnh cña Héi ®ång nh©n d©n vμ Uû ban nh©n d©n cã phï hîp víi thùc tiÔn kh«ng? KÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi ®−îc thùc thi trªn thùc tÕ, c¸c dÞch vô cung cÊp cho c«ng d©n? C¸c t¸c ®éng, ¶nh h−ëng th«ng qua qu¶n lý, ®iÒu hμnh cña chÝnh quyÒn x· nh−: chÊt l−îng cuéc sèng cña ng−êi d©n cã n©ng lªn kh«ng, th«ng qua thu nhËp tÝnh trªn ®Çu ng−êi; sè ng−êi ®−îc t¹o c«ng ¨n viÖc lμm; vÖ sinh m«i tr−êng ®−îc ®¶m b¶o nh− thÕ nμo, v.v.. Sau khi ®· cã c¸c tiªu chÝ vμ th«ng sè th× chñ thÓ tù ®¸nh gi¸ theo ph−¬ng ph¸p quy ®Þnh cã thÓ lμ chÊm ®iÓm hoÆc nhËn xÐt møc ®é tèt, kh¸, trung b×nh hoÆc kh«ng hoμn thμnh. CÊp trªn ®¸nh gi¸ vμ ng−êi d©n ®¸nh gi¸. Ngoμi ra cßn ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ th«ng qua chuyªn gia. 16 III- NhËn thøc vÒ chÝnh quyÒn x· trong s¹ch, v÷ng m¹nh MÆc dï chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng ë c¸c n−íc ®· tån t¹i hμng thÕ kû nay nh−ng chØ ®Õn n¨m 1993 th× sù miªu t¶ ®Çu tiªn víi c¸c ®Æc ®iÓm vÒ "d©n chñ vμ tÝnh hiÖu suÊt trong chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng", míi ®−îc thùc hiÖn th«ng qua tæ chøc Bertrlsmann. Tæ chøc nμy muèn trao gi¶i th−ëng cho chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng hay nhÊt trªn thÕ giíi nh−ng l¹i gÆp ph¶i mét trë ng¹i lμ ch−a tõng cã mét ai ®Þnh nghÜa chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng tèt lμ g×. KÕt qu¶ lμ, tËp hîp c¸c chuyªn gia cù ph¸ch nhÊt cña mét sè n−íc ®· ®−a ra b¶y tiªu chÝ ®Ó kh¾c häa viÖc qu¶n lý chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng tèt nhÊt nh− sau: 1. Ho¹t ®éng d−íi sù kiÓm so¸t cã tÝnh d©n chñ. 2. §Þnh h−íng c«ng d©n vμ kh¸ch hμng. 3. Hîp t¸c gi÷a c¸c nhμ chÝnh trÞ vμ hμnh chÝnh. 4. ViÖc qu¶n lý ®−îc ph©n cÊp, ph©n quyÒn. 5. KiÓm so¸t vμ b¸o c¸o (víi t− c¸ch lμ tiÒn ®Ò cho viÖc qu¶n lý ®−îc ph©n cÊp, ph©n quyÒn). 6. TiÒm n¨ng cña c¸n bé, nh©n viªn. 7. N¨ng lùc c¸ch t©n vμ tiÕn hãa ®−îc b¶o ®¶m b»ng c¹nh tranh. Khã cã thÓ ®−a ra mét ®Þnh nghÜa chÝnh x¸c liªn quan ®Õn thÕ nμo lμ chÝnh quyÒn x· trong s¹ch, v÷ng 17 m¹nh. B¶n th©n hai tõ "trong s¹ch" vμ "v÷ng m¹nh" lμ hai tõ cã néi hμm réng, tuú tõng bèi c¶nh mμ cã thÓ cã nhiÒu c¸ch hiÓu kh¸c nhau vÒ trong s¹ch vμ v÷ng m¹nh. §Ó tiÕn tíi mét c¸ch hiÓu mang tÝnh thuyÕt phôc vÒ hai ph¹m trï trªn ®èi víi chÝnh quyÒn cÊp x·, c¸c bªn liªn quan cÇn ®−a ra mét tËp hîp c¸c tiªu chÝ, c¸c tiªu chÝ nμy ph¶i ph¶n ¸nh râ nhÊt tÝnh "trong s¹ch" vμ "v÷ng m¹nh" cña chÝnh quyÒn cÊp x·. B¶ng d−íi ®©y ®−a ra mét sè ®Æc ®iÓm hay nh÷ng biÓu hiÖn cña chÝnh quyÒn x· trong s¹ch, v÷ng m¹nh. Nh÷ng ®Æc ®iÓm hay biÓu hiÖn nμy míi chØ ë møc ®é tham kh¶o vμ cÇn ®−îc tiÕp tôc ph¸t triÓn, më réng. Trªn c¬ së nh÷ng ®Æc ®iÓm nμy, chóng ta sÏ cã thÓ x©y dùng mét tËp hîp c¸c tiªu chÝ ®¸nh gi¸ ®èi víi chÝnh quyÒn x· trong s¹ch, v÷ng m¹nh. TT YÕu tè ChÝnh quyÒn x· "trong s¹ch" 1 ThÓ chÕ - Quy chÕ lμm viÖc cña Uû ban nh©n d©n ®−îc thiÕt lËp mét c¸ch râ rμng vμ ®−îc tu©n thñ - C¸c quy ®Þnh, quyÕt ®Þnh ®−îc x©y dùng trªn c¬ së tu©n thñ ph¸p luËt, l¾ng nghe ý kiÕn cña c¸c 18 ChÝnh quyÒn x· "v÷ng m¹nh" - C¸c v¨n b¶n, quy ®Þnh, quyÕt ®Þnh do Uû ban nh©n d©n x©y dùng ®−îc thùc thi ®Çy ®ñ - NghÞ quyÕt cña Héi ®ång nh©n d©n ®−îc thùc thi ®Çy ®ñ TT YÕu tè ChÝnh quyÒn x· "trong s¹ch" bªn liªn quan, ®Æc biÖt lμ ng−êi d©n - NghÞ quyÕt cña Héi ®ång nh©n d©n thÓ hiÖn ®óng nguyÖn väng cña ng−êi d©n ChÝnh quyÒn x· "v÷ng m¹nh" 2 Tæ chøc bé m¸y - C¸c phßng, ban ®−îc thiÕt lËp theo ®óng quy ®Þnh - Bé m¸y tæ chøc gän nhÑ, hiÖu qu¶ 3 Con ng−êi - §¶m b¶o bè trÝ ®óng ng−êi ®óng viÖc - C¸c quyÕt ®Þnh bè trÝ c¸n bé ph¶i ®−îc sù nhÊt trÝ cña c¸c bªn - C¸n bé, c«ng chøc ®−îc khuyÕn khÝch, t¹o ®iÒu kiÖn tham gia ®μo t¹o, båi d−ìng ®Ó n©ng cao n¨ng lùc - Cã chÝnh s¸ch ph¸t triÓn c¸n bé nguån 4 Quy tr×nh xö lý c«ng viÖc 5 V¨n hãa tæ chøc, c«ng së - Quy tr×nh xö lý c«ng viÖc theo m« h×nh mét cöa: c«ng khai quy tr×nh, thñ tôc cho ng−êi d©n - Mäi thμnh viªn trong Uû ban nh©n d©n vμ Héi ®ång nh©n d©n lμm viÖc trªn c¬ së chøc tr¸ch, quyÒn h¹n, nhiÖm vô ®−îc giao, tu©n - Quy tr×nh xö lý c«ng viÖc ngμy cμng khoa häc, chuyªn nghiÖp h¬n - Mäi thμnh viªn trong Uû ban nh©n d©n ®oμn kÕt trong c«ng viÖc, v× lîi Ých chung 19 TT YÕu tè ChÝnh quyÒn x· "trong s¹ch" thñ ph¸p luËt, v× quyÒn lîi cña ng−êi d©n, v× lîi Ých tËp thÓ, kh«ng v× lîi Ých côc bé ChÝnh quyÒn x· "v÷ng m¹nh" 6 Giao tiÕp, lμm viÖc víi ng−êi d©n 7 Qu¶n lý, ®iÒu hμnh chung 20 - Mäi ng−êi d©n ®−îc ®èi xö c«ng b»ng - Kh«ng g©y phiÒn hμ cho ng−êi d©n hoÆc cã th¸i ®é nhòng nhiÔu - Th«ng tin ®−îc b¸o c¸o lªn cÊp trªn mét c¸ch ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c vμ ®óng h¹n - C¬ chÕ b¸o c¸o néi bé ®−îc x©y dùng vμ tu©n thñ - C¸c cuéc häp giao ban ®−îc duy tr× - Th«ng tin ®−îc cung cÊp ®Çy ®ñ, b×nh ®¼ng cho c¸c phßng ban, c¸c c¸ nh©n - Cã c¬ chÕ thu thËp ý kiÕn ph¶n håi cña ng−êi - Tuyªn truyÒn, phæ biÕn ®Çy ®ñ th−êng xuyªn cho ng−êi d©n vÒ c¸c chÝnh s¸ch, chÕ ®é cña §¶ng vμ Nhμ n−íc - KÕ ho¹ch c«ng viÖc ®−îc x©y dùng tr−íc khi triÓn khai mäi c«ng viÖc - KÕ ho¹ch c«ng viÖc x¸c ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm tõng ng−êi, thêi h¹n hoμn thμnh, tiªu chÝ ®¸nh gi¸ kÕt qu¶, v.v. - Nguyªn t¾c d©n chñ c¬ së ®−îc ph¸t huy tèi ®a trong mäi ho¹t ®éng TT YÕu tè ChÝnh quyÒn x· "trong s¹ch" d©n vÒ mäi mÆt ho¹t ®éng cña chÝnh quyÒn x· ChÝnh quyÒn x· "v÷ng m¹nh" 8 Thùc hiÖn c¸c môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, v¨n hãa, y tÕ, ®¶m b¶o an ninh, trËt tù, v.v. - Hoμn thμnh tèt c¸c chØ tiªu cÊp trªn giao vÒ kinh tÕ, x· héi, v¨n hãa, an ninh, quèc phßng - ChÝnh quyÒn x· cã kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi dμi h¹n ®−îc x©y dùng mang tÝnh kh¶ thi cao - ChÝnh quyÒn x· cã nhiÒu nç lùc trong chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ, xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo cho ng−êi d©n - ChÝnh quyÒn quan t©m tíi ®êi sèng v¨n hãa, tinh thÇn cña ng−êi d©n, b¶o tån gi¸ trÞ truyÒn thèng - VÖ sinh m«i tr−êng trªn ®Þa bμn ®−îc ®¶m b¶o, ch¨m sãc søc kháe cña ng−êi d©n ®−îc quan t©m 21 Trong sè nh÷ng yÕu tè nªu ra trong b¶ng trªn, mét sè yÕu tè lμ hÖ qu¶ cña nh÷ng yÕu tè kh¸c, vÝ dô kÕt qu¶ thùc hiÖn c¸c môc tiªu kinh tÕ - x· héi, v¨n hãa, y tÕ, an ninh, quèc phßng, v.v., chØ cã thÓ tèt khi c¸c yÕu tè nh− thÓ chÕ, con ng−êi, qu¶n lý, ®iÒu hμnh, v.v., còng ®−îc thùc hiÖn tèt. §Ó tr¸nh sù trïng l¾p khi ®¸nh gi¸ chÝnh quyÒn x·, cã lÏ chØ nªn lùa chän nh÷ng yÕu tè lμ hÖ qu¶ trung gian hay cuèi cïng cña nh÷ng yÕu tè kh¸c. B¶ng trªn ®©y ®· ®−îc nhãm nghiªn cøu göi lÊy ý kiÕn c¸c chuyªn gia vμ mét sè l·nh ®¹o Së Néi vô ë khu vùc c¸c tØnh phÝa B¾c n¨m 2006 ®Òu cã nhËn xÐt r»ng: viÖc ph©n ®Þnh trong s¹ch, v÷ng m¹nh chØ lμ t−¬ng ®èi. Nh÷ng néi dung, tiªu chuÈn trong b¶ng vÒ c¬ b¶n ®Òu ®−îc nhÊt trÝ kh«ng nªn t¸ch b¹ch ra mμ nªn gép l¹i ®Ó x©y dùng tiªu chuÈn chÝnh quyÒn x· trong s¹ch, v÷ng m¹nh. IV- C¸c yÕu tè cÊu thμnh vμ ¶nh h−ëng ®Õn x©y dùng chÝnh quyÒn x· trong s¹ch, v÷ng m¹nh Theo TiÕn sÜ Richard Maton, mét chuyªn gia hμnh chÝnh cao cÊp, t¹i buæi kh¶o s¸t häc tËp kinh nghiÖm ë ¤xtr©ylia, th¸ng 2-2006, cho biÕt, c¸c yÕu tè cÊu thμnh bao gåm: 22 - TiÒm n¨ng cña nh©n viªn. - Quan hÖ céng ®ång. - Tμi chÝnh. - Ph¸t huy d©n chñ. - N¨ng lùc l·nh ®¹o. - Qu¶n lý nguån nh©n lùc. - Tr¸ch nhiÖm b¸o c¸o, gi¶i tr×nh. Trong c¸c yÕu tè cÊu thμnh trªn, «ng ®Æc biÖt nhÊn m¹nh yÕu tè n¨ng lùc l·nh ®¹o cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh. N¨ng lùc l·nh ®¹o biÓu hiÖn ë viÖc ra quyÕt ®Þnh ®óng, phï hîp víi thùc tiÔn, cã t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn ®êi sèng kinh tÕ - x· héi. N¨ng lùc l·nh ®¹o chØ ®−îc ph¸t huy trªn c¬ së d©n chñ, huy ®éng trÝ tuÖ cña céng ®ång víi tr¸ch nhiÖm râ rμng, cô thÓ, minh b¹ch vÒ tμi chÝnh. 1. C¸c yÕu tè ¶nh h−ëng ®Õn chÊt l−îng qu¶n lý hμnh chÝnh nhμ n−íc cña chÝnh quyÒn x· C¸c yÕu tè ¶nh h−ëng ®Õn chÊt l−îng qu¶n lý nhμ n−íc cña chÝnh quyÒn x· cã thÓ chia thμnh ba nhãm chÝnh nh− sau: a) C¸c yÕu tè tæ chøc - ph¸p lý §©y lμ nhãm yÕu tè quan träng hμng ®Çu cã ¶nh h−ëng ®Õn chÊt l−îng qu¶n lý hμnh chÝnh, bëi v× c¬ cÊu tæ chøc hîp lý hay kh«ng, c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt cã chÆt chÏ, cã hîp lý, râ rμng hay chång chÐo... ®Òu 23 sÏ ¶nh h−ëng trùc tiÕp ®Õn chÊt l−îng ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan hμnh chÝnh x·. §iÒu nμy ®−îc thÓ hiÖn rÊt râ trong hÖ thèng c¸c c¬ quan hμnh chÝnh nhμ n−íc cña chóng ta hiÖn nay. Thø nhÊt, vÒ c¬ cÊu tæ chøc, trong nh÷ng n¨m qua, tæ chøc bé m¸y cña c¸c c¬ quan qu¶n lý nhμ n−íc tõng b−íc ®−îc c¶i c¸ch theo h−íng tinh gi¶n, tõng b−íc t¸ch chøc n¨ng qu¶n lý nhμ n−íc vÒ kinh tÕ víi chøc n¨ng qu¶n lý kinh doanh. Trong qu¶n lý, ®iÒu hμnh, tõng b−íc ph©n cÊp qu¶n lý phï hîp víi quan ®iÓm cña §¶ng, ph¸t huy søc s¸ng t¹o cña ®Þa ph−¬ng. Do ®ã ®· ®em l¹i nh÷ng chuyÓn biÕn m¹nh mÏ vÒ chÊt l−îng c«ng t¸c qu¶n lý hμnh chÝnh nhμ n−íc cÊp x·. Tuy nhiªn, vÉn ph¶i thõa nhËn r»ng bé m¸y hμnh chÝnh trong néi bé x· cßn ch−a ®ñ c¬ së khoa häc ®Ó thuyÕt phôc, ch−a thùc sù xuÊt ph¸t tõ chøc n¨ng, nhiÖm vô qu¶n lý nhμ n−íc trong c¬ chÕ thÞ tr−êng. V× vËy, ch−a mang l¹i ®−îc diÖn m¹o míi vμ t¹o nªn ®−îc søc m¹nh qu¶n lý míi mét c¸ch c¬ b¶n. Thø hai, c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt ch−a chÆt chÏ vμ cßn kÏ hë ®· ¶nh h−ëng lín ®Õn chÊt l−îng cña c¸c ho¹t ®éng qu¶n lý. Ch¼ng h¹n nh− nhiÖm vô, quyÒn h¹n cô thÓ cña chñ tÞch víi tËp thÓ ñy ban nh©n d©n ch−a râ rμng, cßn chång chÐo; c¸c quan hÖ liªn x· vμ l·nh thæ vÉn cßn ch−a hîp lý, ch−a thùc sù linh ho¹t vμ cßn gß bã... ®· dÉn ®Õn t×nh tr¹ng cã nh÷ng nhiÖm 24 vô, nh÷ng lÜnh vùc qu¶n lý nhμ n−íc nhiÒu x· cïng lμm vμ lμm kh«ng cã hiÖu qu¶ nh− vÊn ®Ò kiÓm tra, thanh tra, vÊn ®Ò d©n sè vμ kÕ ho¹ch hãa gia ®×nh, vÊn ®Ò qu¶n lý ®Êt ®ai, ®« thÞ... Trong khi ®ã l¹i cã nh÷ng nhiÖm vô cÇn thiÕt ph¶i lμm th× l¹i ch−a cã hÖ thèng c¬ quan chuyªn tr¸ch ®¶m nhiÖm, ch¼ng h¹n nh− vÊn ®Ò ®¸nh gi¸ chÊt l−îng ho¹t ®éng qu¶n lý hμnh chÝnh nhμ n−íc. N¨m 2000, ChÝnh phñ ®· tæ chøc mét ®ît tËp trung gÇn bèn th¸ng ®Ó rμ so¸t chøc n¨ng, nhiÖm vô, thÈm quyÒn cña c¸c cÊp nh»m ph¸t hiÖn nh÷ng chång chÐo, bÊt hîp lý trong c¸c quy ®Þnh hiÖn hμnh, lμm râ chøc n¨ng qu¶n lý hμnh chÝnh nhμ n−íc. KÕt qu¶ thu ®−îc lμ ®· ph¸t hiÖn cã mét sè lo¹i c«ng viÖc chång chÐo, ph©n c«ng kh«ng hîp lý. ChÝnh v× kh«ng cã sù ph©n c«ng, ph©n ®Þnh chøc n¨ng, nhiÖm vô còng nh− thÈm quyÒn mét c¸ch râ rμng, nªn dÉn ®Õn t×nh tr¹ng "dÔ lμm, khã bá" hoÆc ®ïn ®Èy lÉn nhau, nÕu gi¶i quyÕt ®óng th× kh«ng sao, nh−ng nÕu gi¶i quyÕt sai th× khã quy kÕt tr¸ch nhiÖm, g©y ¸ch t¾c vμ ¶nh h−ëng ®Õn tiÕn tr×nh gi¶i quyÕt c«ng viÖc vμ chÊt l−îng thÊp. b) C¸c yÕu tè tæ chøc thùc hiÖn §©y lμ nhãm yÕu tè cã ¶nh h−ëng quyÕt ®Þnh ®Õn chÊt l−îng qu¶n lý hμnh chÝnh ë cÊp x·. Nhãm yÕu tè nμy bao gåm mét sè c¸c yÕu tè c¬ b¶n sau ®©y: 25 Thø nhÊt, lμ c«ng t¸c kÕ ho¹ch hãa. §©y lμ mét trong nh÷ng c«ng cô qu¶n lý chÝnh cña Nhμ n−íc. V× vËy, ®Ó qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®¹t kÕt qu¶ nh− mong muèn th× tr−íc hÕt, mçi x· cÇn ph¶i lμm tèt c«ng t¸c kÕ ho¹ch hãa. Trong nh÷ng n¨m qua, c«ng t¸c x©y dùng kÕ ho¹ch cña c¸c x· ®· cã nhiÒu tiÕn bé, b−íc ®Çu ®· kh¼ng ®Þnh vai trß, vÞ trÝ cña nã trong c¬ chÕ qu¶n lý míi. Tuy nhiªn, so víi yªu cÇu lμ mét c«ng cô quan träng cña hÖ thèng c¸c c«ng cô qu¶n lý nhμ n−íc th× c«ng t¸c nμy vÉn cßn nhiÒu h¹n chÕ, ch−a thùc sù ph¸t huy ®−îc vai trß tham m−u cho c«ng t¸c qu¶n lý nhμ n−íc cña x·. VÝ dô, t×nh tr¹ng chung cña nhiÒu x· trong nh÷ng n¨m qua lμ ph¶i x©y dùng quy ho¹ch ph¸t triÓn trong bèi c¶nh ch−a cã chiÕn l−îc ph¸t triÓn ngμnh hoÆc quy ho¹ch tæng thÓ cña huyÖn nªn thùc chÊt c¸c x· ch−a cã ®ñ c¨n cø ®Ó x©y dùng quy ho¹ch vμ kÕ ho¹ch ph¸t triÓn x· m×nh. VÝ dô, ChÝnh phñ vÉn ch−a cã quy ho¹ch tæng thÓ vμ quy ho¹ch cô thÓ ®Ó ®Çu t− träng ®iÓm vμo c¸c vïng chuyªn canh c©y trång, vËt nu«i ®Ó t¹o nguån hμng hãa phôc vô xuÊt khÈu cã chÊt l−îng. Do ®ã dÉn ®Õn t×nh tr¹ng tõng ®Þa ph−¬ng tù quy ho¹ch sÏ t¹o manh món, kh«ng thèng nhÊt. T×nh tr¹ng chung lμ chØ khi nμo ®Õn "mïa kÕ ho¹ch" th× c¸c c¸n bé kÕ ho¹ch míi b¾t tay vμo lμm kÕ ho¹ch. Kh©u h−íng dÉn, ®iÒu hμnh, kiÓm tra, ph©n tÝch t×nh h×nh 26 thùc hiÖn còng cßn yÕu. Nh÷ng h¹n chÕ nμy lμm cho kh«ng Ýt c¸c x· lu«n lu«n ph¶i ch¹y theo kÕ ho¹ch hoÆc kh«ng hoμn thμnh kÕ ho¹ch ®Æt ra, thËm chÝ cßn cã t×nh tr¹ng "ng−êi v¹ch kÕ ho¹ch th× cø v¹ch, ng−êi lμm th× cø lμm", ¶nh h−ëng ®Õn chÊt l−îng c¸c ho¹t ®éng qu¶n lý. Thø hai, lμ c«ng t¸c x©y dùng ®éi ngò c¸n bé, c«ng chøc bao gåm chiÕn l−îc ®μo t¹o, sö dông vμ ph¸t triÓn c¸n bé, c«ng chøc. Nh©n tè cã tÝnh quyÕt ®Þnh ®Õn chÊt l−îng qu¶n lý nhμ n−íc, suy cho cïng, chÝnh lμ nh©n tè con ng−êi. §©y lμ nh©n tè quan träng hμng ®Çu cã ¶nh h−ëng trùc tiÕp ®Õn c¸c dÞch vô c«ng mμ Nhμ n−íc cã nghÜa vô cung cÊp cho c¸c c«ng d©n cña m×nh. Khi xem xÐt nh©n tè con ng−êi, chóng ta cã thÓ xem xÐt trªn mét sè ph−¬ng diÖn sau: - Tr×nh ®é, n¨ng lùc cña c¸n bé, c«ng chøc: Tr×nh ®é, n¨ng lùc cña ®éi ngò c¸n bé cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng trong viÖc n©ng cao chÊt l−îng ho¹t ®éng cña c¬ quan nhμ n−íc cÊp x·. NÕu c¸n bé, c«ng chøc kh«ng ®¸p øng ®Çy ®ñ nh÷ng yªu cÇu vÒ mÆt chuyªn m«n, nghiÖp vô cho vÞ trÝ c«ng t¸c hiÖn cã cña m×nh th× kh«ng thÓ ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ cao. VÝ dô, do thiÕu n¨ng lùc nªn mét sè c«ng chøc chñ yÕu gi¶i quyÕt c«ng viÖc dùa vμo chñ nghÜa kinh nghiÖm mμ kh«ng dùa trªn nh÷ng c¨n cø khoa häc thùc sù; do 27 thiÕu tr×nh ®é, ®Æc biÖt lμ nh÷ng kü n¨ng nghÒ nghiÖp nªn c«ng chøc gi¶i quyÕt c«ng viÖc ch−a thùc sù nhanh chãng; do kh¶ n¨ng hiÓu biÕt vÒ ph¸p luËt cña ®¹i bé phËn c«ng chøc cßn yÕu, nªn kh«ng Ýt tr−êng hîp c¸n bé, c«ng chøc hiÓu sai tinh thÇn cña v¨n b¶n ph¸p luËt vμ dÉn ®Õn sù thiÕu thèng nhÊt trong viÖc thùc hiÖn c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt cña Nhμ n−íc. - PhÈm chÊt ®¹o ®øc: PhÈm chÊt ®¹o ®øc cña c¸n bé, c«ng chøc ®ang lμ mét vÊn ®Ò ®−îc rÊt nhiÒu c¸c quèc gia quan t©m chó ý. §¹o ®øc lμ mét ph¹m trï trõu t−îng vμ kh«ng ®−îc l−îng hãa cô thÓ. ChÝnh v× vËy, kh«ng cã nh÷ng tiªu chÝ râ rμng ®Ó ®¸nh gi¸ phÈm chÊt ®¹o ®øc c«ng vô. V× vËy, muèn cho c¸c ho¹t ®éng qu¶n lý hμnh chÝnh ®¹t ®−îc chÊt l−îng tèt th× c«ng chøc nhμ n−íc ph¶i cã ®Çy ®ñ c¸c tiªu chuÈn sau ®©y: - BiÕt l¾ng nghe; - Cã kiÕn thøc vμ kü n¨ng gi¶i quyÕt c«ng viÖc; - NhÉn n¹i vμ kiÒm chÕ; - DiÔn ®¹t râ rμng; - Th¸i ®é th©n thiÖn; - KÞp thêi vμ linh ho¹t; - Tèi kþ sù thê ¬, l·nh ®¹m, m¸y mãc, n«n nãng hoÆc cã hμnh vi thiÕu t«n träng c«ng d©n (kh¸ch hμng) hoÆc kh«ng tÕ nhÞ. 28 §Ó ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu trªn th× hÖ thèng c¬ quan hμnh chÝnh nãi chung vμ cÊp x· nãi riªng cÇn ph¶i quan t©m ®Õn c«ng t¸c c¸n bé, ph¶i cã chiÕn l−îc ®μo t¹o, sö dông vμ ph¸t triÓn c¸n bé, c«ng chøc. Thø ba, lμ ®iÒu kiÖn vËt chÊt, kü thuËt phôc vô cho qu¶n lý. C¸c ®iÒu kiÖn vËt chÊt, kü thuËt hay cßn gäi lμ ®iÒu kiÖn lao ®éng lμ tæng hîp c¸c yÕu tè m«i tr−êng cã ¶nh h−ëng ®Õn kh¶ n¨ng lμm viÖc vμ søc kháe cña c¸n bé, c«ng chøc trong qu¸ tr×nh lμm viÖc. NÕu ®iÒu kiÖn lμm viÖc kh«ng thuËn tiÖn cã thÓ g©y ra mÖt mái, thËm chÝ lμm ¶nh h−ëng ®Õn viÖc thùc thi c«ng vô cña c¸n bé, c«ng chøc. NÕu ®iÒu kiÖn lao ®éng ®−îc b¶o ®¶m th× søc kháe vμ chÊt l−îng c«ng viÖc cña c¸n bé, c«ng chøc sÏ ®−îc t¨ng lªn, gióp hä hoμn thμnh tèt nhiÖm vô ®−îc giao. Bëi vËy, quan t©m ®Õn trô së, ®iÒu kiÖn lμm viÖc vμ tæ chøc chç lμm viÖc cho c«ng chøc cã mét ý nghÜa quan träng ®Ó n©ng cao chÊt l−îng vμ hiÖu qu¶ c«ng t¸c cña c¸n bé, c«ng chøc trong c¸c c¬ quan hμnh chÝnh nhμ n−íc. Sau ®©y lμ mét sè c¸c yÕu tè vÒ ®iÒu kiÖn vËt chÊt cã ¶nh h−ëng tíi chÊt l−îng c«ng viÖc cña c¸n bé c«ng chøc: - §iÒu kiÖn ¸nh s¸ng, nhiÖt ®é, ®é Èm, tiÕng ®éng. - Bè trÝ, s¾p xÕp phßng lμm viÖc khoa häc. Bè trÝ, s¾p xÕp hîp lý chç lμm viÖc t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho lao ®éng cña c¸n bé, c«ng chøc, gi¶m ®−îc 29 hao phÝ thêi gian ®Ó thùc thi c«ng vô, ®¶m b¶o cho quy tr×nh lu©n chuyÓn tμi liÖu trong c¬ quan hîp lý, nh»m n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, gi¶m bít c¨ng th¼ng vμ mÖt mái cña c¸n bé, c«ng chøc. §Ó bè trÝ phßng lμm viÖc cho c¸c ®¬n vÞ trong c«ng së ph¶i dùa trªn tÇm quan träng vÒ chøc n¨ng cña c¸c ®¬n vÞ, néi dung vμ quy tr×nh c«ng t¸c còng nh− m«i tr−êng quan hÖ hîp t¸c trong qu¸ tr×nh lao ®éng, qu¸ tr×nh thùc hiÖn chøc n¨ng, nhiÖm vô chung cña c¬ quan. Khi bè trÝ s¾p xÕp phßng lμm viÖc cho c¸n bé, c«ng chøc ph¶i tÝnh ®Õn yªu cÇu chuyªn m«n, tÝnh chÊt c«ng viÖc cña c¸n bé, c«ng chøc ®Ó bè trÝ phßng cho thÝch hîp, ®ñ diÖn tÝch vμ ®Çy ®ñ trang thiÕt bÞ lμm viÖc. - B¶o ®¶m th«ng tin liªn l¹c. ViÖc b¶o ®¶m th«ng tin liªn l¹c cÇn thiÕt cho c¸n bé, c«ng chøc còng nh− lμ mét ®ßi hái kh«ng thÓ thiÕu ®−îc trong thùc thi c«ng vô. HiÖn nay, nãi chung c¸c c¬ quan hμnh chÝnh nhμ n−íc ®· ®−îc trang bÞ kh¸ tèt cho viÖc b¶o ®¶m th«ng tin liªn l¹c nh− trang thiÕt bÞ m¸y ®iÖn tho¹i, m¸y fax, ®iÖn tho¹i di ®éng, vμ tõng b−íc trang bÞ m¸y vi tÝnh, tiÕn hμnh nèi m¹ng néi bé hoÆc nèi m¹ng chung, tiÕn tíi nèi m¹ng Internet. Trong viÖc ®¶m b¶o th«ng tin liªn l¹c trong qu¶n lý cÇn ph¶i qu¸n triÖt quan ®iÓm trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i ph¶i phï hîp víi tr×nh ®é cña ®éi ngò c¸n bé, c«ng chøc ®Ó tr¸nh l·ng phÝ vμ ph¸t huy tèi ®a hiÖu qu¶ kinh tÕ 30 cña chóng. §ång thêi còng ph¶i t«n träng nguyªn t¾c b×nh ®¼ng, c«ng b»ng trong c«ng vô, trang thiÕt bÞ th«ng tin liªn l¹c lμ ®Ó phôc vô c«ng viÖc, v× c«ng viÖc, vÞ trÝ c«ng viÖc nμo cÇn ph¶i liªn l¹c trao ®æi xö lý th«ng tin nhanh vμ th−êng xuyªn th× ph¶i trang bÞ cho vÞ trÝ c«ng viÖc ®ã, tr¸nh t×nh tr¹ng chç, ng−êi cÇn ®−îc trang bÞ th× l¹i kh«ng ®−îc trang bÞ vμ ng−îc l¹i. - §¶m b¶o ph−¬ng tiÖn giao th«ng: §¶m b¶o ph−¬ng tiÖn giao th«ng cho c¸n bé, c«ng chøc lμ ®iÒu kiÖn hÕt søc cÇn thiÕt nh»m b¶o ®¶m cho c¸n bé, c«ng chøc ®Õn c¬ quan lμm viÖc kh«ng bÞ mÊt qu¸ nhiÒu thêi gian vμ c«ng søc cho viÖc ®i l¹i. Tr−íc hÕt, cÇn ®¶m b¶o ph−¬ng tiÖn giao th«ng c«ng céng vμ c¸ nh©n ®Ó c¸n bé c«ng chøc ®i tõ nhμ ®Õn n¬i lμm viÖc, thø hai lμ ®¶m b¶o ph−¬ng tiÖn giao th«ng còng ph¶i theo nguyªn t¾c c«ng b»ng vμ b×nh ®¼ng. Ph¶i ý thøc r»ng b¶o ®¶m ph−¬ng tiÖn giao th«ng lμ v× c«ng vô, ë ®©u c«ng vô cÇn ph¶i cã ph−¬ng tiÖn giao th«ng th× ë ®ã cÇn ph¶i cã ph−¬ng tiÖn giao th«ng ®Ó phôc vô. 2. C¸c yÕu tè kiÓm tra, gi¸m s¸t, ®¸nh gi¸ §©y còng lμ nhãm yÕu tè cã ¶nh h−ëng kh«ng nhá ®Õn chÊt l−îng ho¹t ®éng qu¶n lý hμnh chÝnh nhμ n−íc, v× nhê cã nh÷ng th«ng tin thu ®−îc th«ng qua c«ng t¸c kiÓm tra, gi¸m s¸t mμ c¸c nhμ qu¶n lý hμnh chÝnh cã 31 c¨n cø ®Ó ra c¸c quyÕt ®Þnh s¸t vμ ®óng víi t×nh h×nh thùc tÕ. Còng nhê cã nguån th«ng tin ®¸ng tin cËy nμy mμ c¸c c¸n bé l·nh ®¹o cã c¬ së ®Ó ®¸nh gi¸ ®óng n¨ng lùc vμ sù cèng hiÕn cña c¸c nh©n viªn thõa hμnh trong c¬ quan m×nh. Mét khi c«ng t¸c ®¸nh gi¸ lμm tèt th× sÏ cã t¸c ®éng khuyÕn khÝch, thóc ®Èy nh÷ng ng−êi hoμn thμnh tèt vμ nh¾c nhë nh÷ng ai cßn l¬ lμ, ch−a hoμn thμnh nhiÖm vô cña m×nh. Víi b¶n s¾c v¨n hãa cña con ng−êi ViÖt Nam lμ con ng−êi lu«n mong muèn thùc hiÖn tèt bæn phËn cña m×nh víi Tæ quèc, víi gia ®×nh, víi céng ®ång vμ c¬ quan ®Ó ®æi l¹i mong ®−îc céng ®ång, c¬ quan vμ gia ®×nh c«ng nhËn diÖn m¹o cña m×nh. Cho nªn, kiÓm tra, gi¸m s¸t, ®¸nh gi¸ lμ c¸c yÕu tè gãp phÇn ®¾c lùc cho viÖc n©ng cao chÊt l−îng qu¶n lý hμnh chÝnh nhμ n−íc. §Ó lμm tèt c«ng t¸c kiÓm tra, gi¸m s¸t, ®¸nh gi¸ cÇn ph¶i quan t©m ®Õn c¸c yÕu tè c¬ b¶n sau ®©y: Thø nhÊt, lμ hÖ thèng kiÓm tra, gi¸m s¸t vμ ®¸nh gi¸ cã hîp lý hay kh«ng? T×nh tr¹ng nhiÒu c¬ quan cïng thùc hiÖn chøc n¨ng kiÓm tra ®· g©y kh«ng Ýt khã kh¨n cho ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan hμnh chÝnh nãi chung vμ ®Æc biÖt lμ c¸c doanh nghiÖp nãi riªng. Trong khi ®ã l¹i ch−a cã mét c¬ quan, tæ chøc nμo ®¶m nhiÖm c«ng t¸c ®¸nh gi¸ mét c¸ch chuyªn tr¸ch, c¸c ho¹t ®éng thanh tra, kiÓm tra chñ yÕu kh«ng 32 ph¶i ®Ó thùc hiÖn chøc n¨ng th−êng xuyªn ®¸nh gi¸ chÊt l−îng qu¶n lý hμnh chÝnh nhμ n−íc cÊp x· mμ chØ ®Ó xö lý c¸c vô viÖc trong qu¸ tr×nh liªn quan ®Õn chøc n¨ng, nhiÖm vô qu¶n lý cña x·. §©y lμ vÊn ®Ò cÇn ®−îc cÊp x· quan t©m, nghiªn cøu vμ xem xÐt trong khi tiÕn hμnh c¶i c¸ch vÒ c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y cña x·. Thø hai, lμ sù ®iÒu chØnh nh÷ng ho¹t ®éng chÖch h−íng hoÆc nh÷ng bÊt hîp lý ®Ó qu¸ tr×nh qu¶n lý trong t−¬ng lai ®¹t ®−îc chÊt l−îng tèt h¬n. NÕu kh«ng cã sù ®iÒu chØnh nμy th× kiÓm tra, ®¸nh gi¸ sÏ ch¼ng cã ý nghÜa. Mét trong nh÷ng h¹n chÕ cña bé m¸y hμnh chÝnh nhμ n−íc lμ ch−a cã sù ®iÒu chØnh kÞp thêi víi nh÷ng thay ®æi cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vμ ®iÒu nμy ®· ¶nh h−ëng kh«ng nhá ®Õn chÊt l−îng ho¹t ®éng qu¶n lý hμnh chÝnh nhμ n−íc. Cuèi cïng lμ c«ng t¸c xö lý c¸c kÕt qu¶ kiÓm tra, gi¸m s¸t. NÕu c«ng t¸c khen th−ëng, kû luËt c¸n bé, c«ng chøc ®−îc thùc hiÖn nghiªm chØnh, c«ng b»ng th× sÏ lμ ®éng lùc thóc ®Èy c¸n bé, c«ng chøc lμm viÖc tèt h¬n vμ sÏ h¹n chÕ ®−îc nh÷ng hμnh vi tiªu cùc cña c¸n bé, c«ng chøc trong khi thi hμnh c«ng vô. Thùc tÕ nh÷ng n¨m gÇn ®©y cho thÊy, v× thiÕu kiªn quyÕt trong viÖc gi÷ g×n kû c−¬ng, phÐp n−íc, ch−a xö lý nghiªm minh vμ kÞp thêi nh÷ng viÖc lμm t¾c tr¸ch hoÆc lμm sai, 33 ®Æc biÖt lμ ®èi víi nh÷ng vô vi ph¹m ph¸p luËt, nªn ®· g©y ra bÊt b×nh trong nh©n d©n. V- kinh nghiÖm c¸c n−íc trong ®¸nh gi¸ n¨ng lùc chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng D−íi ®©y lμ kinh nghiÖm vÒ ®¸nh gi¸ n¨ng lùc chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng ë V−¬ng quèc Anh vμ bang Tasmania (¤xtr©ylia). Kinh nghiÖm tõ hai quèc gia nμy chØ ra r»ng c¸c tiªu chÝ ®¸nh gi¸ n¨ng lùc chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng tr−íc hÕt ph¶i dùa trªn c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng vμ c¸c nhiÖm vô ph¶i thùc thi cña chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng. MÆt kh¸c, khi lùa chän c¸c tiªu chÝ ®¸nh gi¸ cÇn tËp trung vμo nh÷ng tiªu chÝ kÕt qu¶ mμ nh÷ng nç lùc cña chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng ¶nh h−ëng trùc tiÕp tíi nh÷ng kÕt qu¶ ®ã. 1. C¸c th«ng sè, tiªu chÝ ®¸nh gi¸ chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng ë V−¬ng quèc Anh V¨n phßng Phã Thñ t−íng cña V−¬ng quèc Anh cã nhiÖm vô thùc hiÖn nh÷ng c¶i c¸ch trong khu vùc c«ng. Phßng ChÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng thuéc V¨n phßng Phã Thñ t−íng l¹i cã tr¸ch nhiÖm cô thÓ lμ ®¶m b¶o c¸c chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng ë Anh lu«n ho¹t ®éng hiÖu qu¶ ®Ó n©ng cao chÊt l−îng cuéc sèng cña c¸c 34 céng ®ång d©n c−. V× vËy, Phßng ChÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng ®· x©y dùng c¸c tiªu chÝ ®¸nh gi¸ chÊt l−îng ho¹t ®éng cña c¸c chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng (thμnh phè, thÞ trÊn), tõ ®ã cã c¬ së so s¸nh chÊt l−îng ho¹t ®éng gi÷a c¸c chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng kh¸c nhau vμ cã nh÷ng ®iÒu chØnh cÇn thiÕt. Cã 97 tiªu chÝ ®¸nh gi¸ thuéc 12 lÜnh vùc ho¹t ®éng ®· ®−îc x©y dùng ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt l−îng ho¹t ®éng cña chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng. Cô thÓ nh− sau: 1. Ch¨m sãc søc kháe (16 tiªu chÝ). 2. Gi¸o dôc (18 tiªu chÝ). 3. DÞch vô x· héi (14 tiªu chÝ). 4. Nhμ ë (9 tiªu chÝ). 5. ThuÕ (6 tiªu chÝ). 6. Xö lý n−íc th¶i (8 tiªu chÝ). 7. Giao th«ng (9 tiªu chÝ). 8. Quy ho¹ch (5 tiªu chÝ). 9. M«i tr−êng vμ c¸c tiªu chuÈn th−¬ng m¹i (1 tiªu chÝ). 10. DÞch vô v¨n hãa/th− viÖn vμ b¶o tμng (4 tiªu chÝ). 11. An toμn céng ®ång (7 tiªu chÝ). 12. DÞch vô ph¸p lý céng ®ång (1 tiªu chÝ). 2. Dù ¸n x©y dùng hÖ thèng ®¸nh gi¸ chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng ë bang Tasmania (¤xtr©ylia) Th¸ng 6 n¨m 1999, chÝnh quyÒn bang Tasmania, d−íi sù tμi trî cña ChÝnh phñ vμ ®−îc sù t− vÊn cña C«ng ty 35 t− vÊn Deloitte Touch Tohmatsu, ®· triÓn khai Dù ¸n §¸nh gi¸ n¨ng lùc chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng, trªn c¬ së nhËn thøc r»ng: "ChÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng lμ cÊp chÝnh quyÒn gÇn céng ®ång d©n c− nhÊt. N¨ng lùc cña chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng lμ rÊt quan träng trong viÖc cung cÊp c¸c dÞch vô kinh tÕ vμ con ng−êi, ®¸p øng víi c¸c nhu cÇu cña ng−êi d©n". Môc tiªu quan träng cña Dù ¸n lμ x©y dùng mét hÖ thèng ®¸nh gi¸ n¨ng lùc chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng bao gåm c¸c tiªu chÝ, quy tr×nh, ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸. HÖ thèng ®¸nh gi¸ cã môc ®Ých: - N©ng cao kh¶ n¨ng ®¸nh gi¸ cña c¸c héi ®ång (councils). - Cho phÐp so s¸nh gi÷a c¸c héi ®ång vμ rót ra c¸c bμi häc quan träng. - N©ng cao tr¸ch nhiÖm cña c¸c héi ®ång víi ng−êi d©n. - Theo dâi n¨ng lùc cña c¸c héi ®ång theo thêi gian. C¸c th«ng sè ®¸nh gi¸ chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng: C¸c th«ng sè ®¸nh gi¸ chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng ®−îc x©y dùng tËp trung vμo hai khÝa c¹nh: 1. C¸c th«ng sè vÒ céng ®ång: liªn quan ®Õn thùc tr¹ng ®êi sèng kinh tÕ, x· héi, m«i tr−êng ë céng ®ång. C¸c th«ng sè nμy gióp tr¶ lêi c©u hái: "Mäi viÖc diÔn ra ë céng ®ång nh− thÕ nμo"? 36 2. C¸c th«ng sè vÒ tæ chøc: liªn quan ®Õn n¨ng lùc cña héi ®ång (chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng) víi t− c¸ch lμ mét tæ chøc. C¸c th«ng sè nμy ®¸nh gi¸ n¨ng lùc qu¶n lý ®iÒu hμnh chung cña héi ®ång, bao gåm c¸c lÜnh vùc nh− qu¶n lý nguån nh©n lùc, dÞch vô tμi chÝnh vμ dÞch vô kh¸ch hμng. Dù ¸n ®· quyÕt ®Þnh tËp trung vμo c¸c th«ng sè tæ chøc víi lý do ®©y lμ c¸c th«ng sè mμ chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng cã thÓ chñ ®éng, hay dùa vμo ®ã ®Ó ®¹t ®−îc c¸c kÕt qu¶/®Çu ra mong muèn. C¸c th«ng sè céng ®ång th× nhiÒu khi n»m ngoμi tÇm kiÓm so¸t cña chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng, vÝ dô vÊn ®Ò t¹o viÖc lμm chÞu sù chi phèi cña c¸c chÝnh s¸ch quèc gia h¬n lμ chÞu ¶nh h−ëng bëi nh÷ng nç lùc cña chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng. C¸c th«ng sè ®¸nh gi¸ ®−îc x©y dùng xoay quanh n¨m lÜnh vùc qu¶n lý sau: - Qu¶n trÞ: ∙ qu¶n trÞ; ∙ quy ho¹ch dμi h¹n; ∙ sù tham gia cña céng ®ång. - Qu¶n lý vμ tμi chÝnh: ∙ tμi chÝnh; ∙ dÞch vô kh¸ch hμng; ∙ qu¶n lý nguån nh©n lùc; ∙ qu¶n lý hÖ thèng th«ng tin. 37 - §¶m b¶o tiªu chuÈn chÊt l−îng: ∙ an toμn vμ søc kháe céng ®ång; ∙ quy ho¹ch vμ ph¸t triÓn. - H¹ tÇng vμ c¸c tiÖn Ých: ∙ ®−êng s¸, giao th«ng; ∙ n−íc; ∙ xö lý n−íc th¶i; ∙ qu¶n lý chÊt th¶i. - DÞch vô céng ®ång vμ ph¸t triÓn: ∙ dÞch vô nhμ ë, søc kháe, hç trî céng ®ång, cøu th−¬ng, v.v.; ∙ dÞch vô thÓ thao, v¨n hãa, gi¶i trÝ, v.v.. Trªn c¬ së c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng trªn, Dù ¸n ®· x©y dùng c¸c tiªu chÝ vμ th«ng sè ®¸nh gi¸ chi tiÕt t−¬ng øng víi tõng lÜnh vùc ho¹t ®éng. Tæng céng ®· cã 47 tiªu chÝ ®¸nh gi¸ chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng ®−îc x©y dùng cho chÝnh quyÒn Tasmania. VÝ dô ®èi víi qu¶n trÞ hiÖu qu¶, ng−êi ta sö dông ba tiªu chÝ: - Tû lÖ cö tri tham gia bÇu cö; - ChÝnh quyÒn cã tÇm nh×n, ®Þnh h−íng ph¸t triÓn râ rμng vμ cã b¸o c¸o vÒ c¸c kÕt qu¶ thùc hiÖn; - ChØ sè hμi lßng kh¸ch hμng (ng−êi d©n). ë Hång K«ng (Trung Quèc) x©y dùng mét bé tiªu chÝ ®¸nh gi¸ chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng gåm 21 tiªu chÝ (v¨n hãa 10, kinh tÕ 7, m«i tr−êng 4). Hä ®Ò cao vÒ tiªu 38 chÝ chÊt l−îng cuéc sèng cña ng−êi d©n theo h−íng chuÈn mùc cña thÕ kû XXI ®Ó ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng, trong ®ã cã chÝnh quyÒn c¬ së. Malaixia, PhilÝppin lÊy tiªu chÝ vÒ sù hμi lßng cña ng−êi d©n trong viÖc cung cÊp dÞch vô c«ng cho nh©n d©n ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt l−îng ho¹t ®éng qu¶n lý hμng n¨m cña chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng, v.v.. NÕu coi chÝnh quyÒn x· lμ mét tæ chøc hay mét hÖ thèng nμo ®ã, khi x©y dùng c¸c tiªu chÝ ®¸nh gi¸, chóng ta cÇn xem xÐt c¸c yÕu tè ®Çu vμo, quy tr×nh, ®Çu ra cña mét tæ chøc/hÖ thèng. Ngoμi ra, cÇn tÝnh tíi t¸c ®éng cña c¸c ®Çu ra ®èi víi céng ®ång, x· héi. §Çu vμo lμ nguyªn liÖu ®−îc ®−a vμo mét tæ chøc/hÖ thèng. Quy tr×nh lμ c¸c b−íc xö lý, chuyÓn ®æi c¸c ®Çu vμo. §Çu ra lμ kÕt qu¶ thu ®−îc tõ nh÷ng quy tr×nh xö lý ®Çu vμo. T¸c ®éng lμ nh÷ng ¶nh h−ëng (tèt hoÆc xÊu) cña c¸c kÕt qu¶ trªn mang l¹i cho x· héi hay céng ®ång d©n c−. N¨ng lùc cña mét tæ chøc ®−îc thÓ hiÖn ë c¶ bèn yÕu tè ®Çu vμo, quy tr×nh, ®Çu ra vμ t¸c ®éng, v× vËy c¸c tiªu chÝ ®¸nh gi¸ n¨ng lùc tæ chøc nãi chung hay n¨ng lùc chÝnh quyÒn x· nãi riªng cÇn bao hμm c¶ 39 bèn yÕu tè trªn. B¶ng d−íi ®©y chØ ra c¸c h×nh thøc cña bèn yÕu tè ®Çu vμo, quy tr×nh vμ ®Çu ra ®èi víi chÝnh quyÒn x·. YÕu tè §Çu vμo 1. ThÓ chÕ 2. Chøc n¨ng, nhiÖm vô 3. Con ng−êi 4. Ng©n s¸ch 5. V¨n hãa c«ng së 6. Ph−¬ng ph¸p lμm viÖc 7. Ph−¬ng tiÖn, vËt chÊt Quy tr×nh 1. Quy tr×nh xö lý c«ng viÖc 2. Quy tr×nh phôc vô c«ng d©n 3. Phèi hîp lμm viÖc víi c¸c bªn liªn quan §Çu ra 1. C¸c quyÕt ®Þnh cña ñy ban nh©n d©n hay nghÞ quyÕt cña Héi ®ång nh©n d©n 2. KÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi ®−îc x©y dùng vμ thùc thi 3. V¨n b¶n, hå s¬ ®−îc xö lý 4. DÞch vô cung cÊp cho ng−êi d©n T¸c ®éng 1. ChÊt l−îng cuéc sèng cña ng−êi d©n ®−îc n©ng cao 2. ViÖc lμm ®−îc t¹o ra 3. VÖ sinh m«i tr−êng ®−îc ®¶m b¶o 40 ViÖc xem xÐt c¶ bèn yÕu tè, nhÊt lμ yÕu tè t¸c ®éng lμ hÕt søc quan träng. Nã lμm c¬ së cho viÖc ®æi míi t− duy vμ ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ hiÖn nay ë ViÖt Nam. Trªn thùc tÕ cã nhiÒu x· ®· bÞ x©m nhËp lèi sèng lai c¨ng, gia t¨ng tÖ n¹n x· héi, tû lÖ hé ®ãi nghÌo vÉn cßn cao, vÖ sinh m«i tr−êng bÞ xuèng cÊp nh−ng nhiÒu c¸n bé, c«ng chøc chÝnh quyÒn x· vÉn ®−îc nhËn b»ng khen, giÊy khen... 41 CH¦¥NG II THùC TR¹NG C¤NG T¸C §¸NH GI¸ CHÝNH QUYÒN X· TRONG S¹CH, V÷NG M¹NH ë N¦íC TA HIÖN NAY I- Thùc tr¹ng vμ kÕt qu¶ c«ng t¸c x©y dùng chÝnh quyÒn c¬ së trong s¹ch, v÷ng m¹nh Trªn thùc tÕ, tïy theo nhiÖm vô cña tõng thêi kú c¸ch m¹ng, chóng ta cã ®Æt ra c¸c yªu cÇu hoμn thμnh nhiÖm vô cña chÝnh quyÒn x· nh−ng ch−a x©y dùng thμnh hÖ thèng tiªu chÝ cô thÓ. Trong c«ng cuéc kh¸ng chiÕn chèng Mü, cøu n−íc (1954-1975): Trong kh¸ng chiÕn, tiªu chÝ hμng ®Çu ®Ó ®¸nh gi¸ lμ ph¶i b¶o ®¶m cung cÊp nh©n lùc, vËt lùc cho tiÒn tuyÕn nh−: - ChØ tiªu giao qu©n (thanh niªn nhËp ngò, d©n qu©n háa tuyÕn, thanh niªn xung phong). 42 - NghÜa vô l−¬ng thùc, thùc phÈm, vËt t− phôc vô giao th«ng. NhiÖm vô kÕ tiÕp lμ b¶o ®¶m s¶n xuÊt, tù cung, tù cÊp vμ thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch hËu ph−¬ng qu©n ®éi, "Thãc kh«ng thiÕu mét c©n, qu©n kh«ng thiÕu mét ng−êi", cung cÊp cho tiÒn tuyÕn nh»m môc tiªu "TÊt c¶ ®Ó ®¸nh th¾ng giÆc Mü x©m l−îc", v.v.. Trong thêi kú kÕ ho¹ch hãa tËp trung (1975-1989): §©y lμ thêi kú ®Êt n−íc võa ®−îc thèng nhÊt, n¨m 1975 ®Õn n¨m 1989 lμ thêi kú qu¶n lý ®Êt n−íc theo c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp. C¸c nhiÖm vô cña chÝnh quyÒn x· thêi kú nμy vÉn duy tr× hîp t¸c x· n«ng nghiÖp, cã hîp t¸c x· quy m« toμn x· nªn vai trß cña chÝnh quyÒn x· cã mét phÇn hîp t¸c x· n«ng nghiÖp g¸nh v¸c. V× vËy, thêi kú nμy tiªu chÝ ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng cña chÝnh quyÒn tËp trung vμo viÖc xem xÐt hoμn thμnh c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch cÊp trªn giao: tõ diÖn tÝch lóa, trång mμu, s¶n phÈm giao nép thuÕ, v.v.. ViÖc qu¶n lý cña chÝnh quyÒn x· tõng b−íc ®i vμo nÒn nÕp theo ph¸p luËt. Tuy nhiªn, c¸c chØ sè ®¸nh gi¸ kh¸c th−êng dùa vμo viÖc chÊp hμnh quy ®Þnh, ch−a t¹o ra ®éng lùc khuyÕn khÝch n«ng d©n ph¸t triÓn s¶n xuÊt còng nh− sù n¨ng ®éng, s¸ng t¹o cña chÝnh quyÒn x·. Ch−a cã tiªu chÝ cô thÓ ®¸nh gi¸ vÒ t¹o 43 m«i tr−êng thuËn lîi cho ng−êi d©n vμ tæ chøc mang tÝnh chÊt dÞch vô, khuyÕn khÝch t¨ng nguån thu vμ ph¸t huy d©n chñ sù tham gia cña ng−êi d©n trong x©y dùng chÝnh quyÒn x·. Thêi kú chuyÓn sang qu¶n lý theo c¬ chÕ thÞ tr−êng ®Þnh h−íng x· héi chñ nghÜa (tõ 1990 ®Õn nay): §©y lμ thêi kú chuyÓn tõ c¬ chÕ kÕ ho¹ch hãa tËp trung sang c¬ chÕ thÞ tr−êng ®Þnh h−íng x· héi chñ nghÜa. C«ng t¸c x©y dùng chÝnh quyÒn c¬ së tõng b−íc ®−îc §¶ng vμ Nhμ n−íc quan t©m theo tinh thÇn NghÞ quyÕt Trung −¬ng 3 khãa VII, Trung −¬ng 3 khãa VIII, tËp trung søc ®Ó cñng cè vμ kiÖn toμn chÝnh quyÒn c¬ së, ®Æc biÖt lμ ®Õn NghÞ quyÕt Trung −¬ng 5 khãa IX ngμy 18-3-2002 VÒ ®æi míi vμ n©ng cao chÊt l−îng hÖ thèng chÝnh trÞ ë c¬ së x·, ph−êng, thÞ trÊn. LÇn ®Çu tiªn Trung −¬ng cã mét nghÞ quyÕt toμn diÖn vÒ x©y dùng vμ cñng cè hÖ thèng chÝnh trÞ ë c¬ së. NghÞ quyÕt ®· cã chñ tr−¬ng: ®−a ®éi ngò c¸n bé x· vμo ®èi t−îng ®iÒu chØnh cña Ph¸p lÖnh c¸n bé, c«ng chøc; c¸n bé x· ®−îc h−ëng chÕ ®é, chÝnh s¸ch vÒ c¬ b¶n gièng c«ng chøc nhμ n−íc; tæ chøc bé m¸y chÝnh quyÒn x· cã ba khèi: khèi néi chÝnh, khèi kinh tÕ, khèi v¨n hãa - x· héi, tiÕp tôc ph©n ®Þnh chøc n¨ng, nhiÖm vô cña tõng tæ chøc trong hÖ thèng chÝnh trÞ ë c¬ së, thùc hμnh d©n chñ vμ trÎ hãa ®éi ngò c¸n bé, v.v.. 44 §iÒu ®Æc biÖt chó ý lμ: ViÖc x©y dùng, n©ng cao chÊt l−îng ho¹t ®éng cña chÝnh quyÒn c¬ së ®−îc g¾n liÒn víi viÖc phèi hîp cña c¶ hÖ thèng chÝnh trÞ ë c¬ së. §Æc ®iÓm tæ chøc chÝnh quyÒn ë x· kh«ng ®−îc hoμn chØnh nh− ë cÊp huyÖn trë lªn, v× vËy ph¶i cã sù phèi hîp trong hÖ thèng chÝnh trÞ. Do ®ã, tiªu chÝ ®¸nh gi¸ ph¶i bao qu¸t ®−îc mäi ho¹t ®éng cña c¶ hÖ thèng chÝnh trÞ ë c¬ së. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nhÊt lμ sau khi cã NghÞ quyÕt Trung −¬ng 5 khãa IX, phong trμo x©y dùng chÝnh quyÒn c¬ së trong s¹ch, v÷ng m¹nh ®¹t ®−îc nh÷ng kÕt qu¶ sau ®©y: Phong trμo x©y dùng chÝnh quyÒn c¬ së trong s¹ch, v÷ng m¹nh ®−îc c¸c ®Þa ph−¬ng tËp trung vμo môc tiªu gi÷ v÷ng an ninh chÝnh trÞ, trËt tù an toμn x· héi, t¨ng c−êng ph¸p chÕ x· héi chñ nghÜa, ph¸t huy quyÒn lμm chñ cña nh©n d©n, ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vμ tinh thÇn cña nh©n d©n ngμy mét tèt h¬n. 1. Thùc hiÖn nhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, an ninh - quèc phßng Nhê hÖ thèng chÝnh s¸ch cña Nhμ n−íc, sù nç lùc cña chÝnh quyÒn c¸c cÊp vμ nh©n d©n, víi sù ®Çu t− tËp trung vμ toμn diÖn trªn mäi lÜnh vùc ®êi sèng, kinh tÕ, 45 x· héi, mét sè kÕt qu¶ quan träng trªn nhiÒu lÜnh vùc ®· ®¹t ®−îc nh− sau: - VÒ ph¸t triÓn c¸c ngμnh n«ng, l©m, c«ng nghiÖp, x©y dùng, dÞch vô: C¸c ®Þa ph−¬ng ®Òu phÊn ®Êu duy tr× tèc ®é t¨ng tr−ëng kinh tÕ hμng n¨m tõ 8% ®Õn 12%, b¶o ®¶m an ninh l−¬ng thùc, n¹n ®ãi kinh niªn c¬ b¶n ®−îc gi¶i quyÕt. MÆc dï cßn khã kh¨n vÒ thêi tiÕt, gièng, vèn, thÞ tr−êng tiªu thô s¶n phÈm, nhÊt lμ nh÷ng x· vïng s©u, vïng xa kh«ng thuËn lîi vÒ giao th«ng nh−ng c¸c x· ®· chñ ®éng, n¨ng ®éng ®Ò ra c¸c gi¶i ph¸p phï hîp víi thùc tÕ ®Þa ph−¬ng, tÝch cùc chuyÓn ®æi c¬ cÊu s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, vËt nu«i, c©y trång theo h−íng s¶n xuÊt hμng hãa, øng dông khoa häc - kü thuËt, th©m canh t¨ng n¨ng suÊt, t¨ng gi¸ trÞ trªn mét ®¬n vÞ, diÖn tÝch, ®Çu t− khuyÕn khÝch kh«i phôc c¸c ngμnh nghÒ truyÒn thèng, tiÓu thñ c«ng nghiÖp. Ngoμi c¸c lo¹i c©y c«ng nghiÖp, ®· h×nh thμnh vïng c©y ¨n qu¶ næi tiÕng nh− v¶i, cam, quýt, mËn gãp phÇn xãa ®ãi, gi¶m nghÌo vμ ®em l¹i thu nhËp cao cho ®ång bμo d©n téc, miÒn nói, nhê ®ã ®æi thay c¬ b¶n s¶n xuÊt tõ tù cung, tù cÊp, dùa h¼n vμo tù nhiªn, sang ph−¬ng thøc s¶n xuÊt hμng hãa, tËn dông c¸c ®iÒu kiÖn lîi thÕ, chó träng ph¸t triÓn ch¨n nu«i gia sóc, ph¸t triÓn s¶n xuÊt l©m nghiÖp, chÊt l−îng rõng trång míi ®−îc chó träng. 46 NhiÒu nhμ m¸y, xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp ®· x©y dùng tr−íc ®©y nay ®−îc ®Çu t− l¹i kh¸ ®ång bé, víi c«ng nghÖ t−¬ng ®èi hiÖn ®¹i ®· thóc ®Èy ph¸t triÓn s¶n xuÊt, tËn dông nguån nguyªn liÖu chÕ biÕn n«ng, l©m, ng− nghiÖp vμ vËt liÖu x©y dùng, thu hót ®−îc kh¸ ®«ng lao ®éng. Møc l−u chuyÓn hμng hãa trªn thÞ tr−êng cña c¸c vïng t¨ng m¹nh, hμng hãa phong phó, ®a d¹ng, c¬ b¶n ®¸p øng ®−îc nhu cÇu tèi thiÓu vÒ ®êi sèng vμ ph¸t triÓn s¶n xuÊt. HÖ thèng chî, cöa hμng... ®−îc ®Çu t− ph¸t triÓn phôc vô ngμy cμng tèt h¬n nhu cÇu mua, b¸n cña nh©n d©n. Ngμnh du lÞch b−íc ®Çu ®· ®¹t ®−îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ, c¸c ho¹t ®éng dÞch vô, t¹o c¬ héi mang l¹i viÖc lμm vμ thu nhËp cho ng−êi d©n, kh«i phôc vμ ph¸t huy nh÷ng gi¸ trÞ v¨n hãa truyÒn thèng cña ®ång bμo c¸c d©n téc thiÓu sè, t¹o ra sù giao l−u v¨n hãa víi c¸c céng ®ång ®Þa ph−¬ng trong n−íc vμ quèc tÕ, gãp phÇn më mang kiÕn thøc, n©ng cao d©n trÝ cña céng ®ång. Trong bèn n¨m, tõ n¨m 2001 ®Õn n¨m 2005, c¶ n−íc ®· huy ®éng trªn 10.000 tû ®ång tõ ng©n s¸ch trung −¬ng, ®Þa ph−¬ng vμ céng ®ång ®Ó ®Çu t− cho c¸c dù ¸n xãa ®ãi, gi¶m nghÌo. Hμng v¹n hé nghÌo ®−îc h−íng dÉn ph¸t triÓn ngμnh nghÒ phi n«ng nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp. 47 - VÒ ph¸t triÓn sù nghiÖp gi¸o dôc, y tÕ, v¨n hãa - x· héi Thùc hiÖn nhiÖm vô ph¸t triÓn gi¸o dôc, y tÕ, v¨n hãa - x· héi, c¸c x·, ph−êng, thÞ trÊn ®· tËp trung tæ chøc, triÓn khai thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ chñ tr−¬ng x· héi hãa, huy ®éng ®−îc nhiÒu nguån lùc ®Ó x©y dùng tr¹m y tÕ, tr−êng häc, nhμ v¨n hãa... PhÇn lín c¸c x· vïng cao ®· cã líp mÉu gi¸o, c¸c nhãm trÎ g¾n víi tr−êng tiÓu häc. Tû lÖ trÎ 5 tuæi ®i häc mÉu gi¸o t¨ng ®¸ng kÓ, ë nh÷ng khu vùc ®«ng d©n nh− thÞ x·, thÞ trÊn, ngμnh häc nμy ph¸t triÓn vÒ quy m« vμ chÊt l−îng ®· phÇn nμo theo kÞp c¸c tØnh ®ång b»ng. Gi¸o dôc phæ th«ng ngμy cμng ph¸t triÓn m¹nh, ®Õn nay, hÇu hÕt c¸c x· ®Òu cã tr−êng tiÓu häc. Ngoμi tr−êng tiÓu häc ë trung t©m x· cßn cã c¸c líp häc "c¾m b¶n" ®Ó thu hót trÎ em trong ®é tuæi ®−îc ®i häc, thùc hiÖn xãa "®iÓm tr¾ng" vÒ gi¸o dôc. PhÇn lín c¸c x· vμ côm x· cã tr−êng trung häc c¬ së toμn cÊp, x· nμo ch−a cã tr−êng toμn cÊp th× cã líp 6, líp 7 g¾n víi tr−êng tiÓu häc, tû lÖ ng−êi d©n téc thiÓu sè mï ch÷ ®· gi¶m xuèng. M¹ng l−íi y tÕ c¬ së ®−îc cñng cè vμ n©ng cÊp, 100% sè x· vïng d©n téc vμ miÒn nói T©y B¾c cã tr¹m y tÕ, trong ®ã 83,24% sè tr¹m ®· ®−îc kiªn cè hãa, 69% sè tr¹m cã ®ñ trang thiÕt bÞ, trªn 80% sè tr¹m cã ®ñ ®iÖn, n−íc phôc vô. Sè trÎ em ®−îc tiªm chñng ®¹t trªn 90%. 48 Tû lÖ phñ sãng ph¸t thanh ®¹t 90%, truyÒn h×nh ®¹t 75%. C¸c x· miÒn nói ®· tõng b−íc ®−îc trang bÞ c¸c thiÕt bÞ th«ng tin hiÖn ®¹i nh− video, m¸y thu h×nh, thu thanh, ®iÖn tho¹i... cã thªm nhiÒu lo¹i h×nh v¨n hãa tuyªn truyÒn phï hîp víi nh©n d©n c¸c d©n téc, më réng ch−¬ng tr×nh ph¸t thanh b»ng nhiÒu thø tiÕng d©n téc phï hîp víi nguyÖn väng cña ®ång bμo c¸c d©n téc. Phong trμo “Toμn d©n ®oμn kÕt x©y dùng ®êi sèng v¨n hãa ë khu d©n c−” ®−îc ®Èy m¹nh, trªn 50% hé gia ®×nh ®¹t tiªu chuÈn gia ®×nh v¨n hãa. - VÒ c«ng t¸c an ninh, quèc phßng: ChÝnh quyÒn c¬ së ®· t¨ng c−êng phæ biÕn, tuyªn truyÒn gi¸o dôc ph¸p luËt, x©y dùng phong trμo quÇn chóng b¶o vÖ an ninh Tæ quèc, phßng, chèng tÖ n¹n x· héi; x·, ph−êng, thÞ trÊn lμnh m¹nh kh«ng cã tÖ n¹n ma tuý, m¹i d©m. Thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p chñ ®éng phßng ngõa, ®Êu tranh cã hiÖu qu¶ ®èi víi c¸c lo¹i téi ph¹m. C«ng t¸c biªn giíi ®−îc t¨ng c−êng, chÝnh quyÒn c¬ së ®· phèi hîp víi bé ®éi biªn phßng lμm tèt c«ng t¸c tuÇn tra biªn giíi; xö lý ng−êi v−ît biªn tr¸i phÐp, x©m canh, x©m c− trªn tuyÕn biªn giíi, c¸c ho¹t ®éng truyÒn ®¹o tr¸i phÐp, bu«n b¸n vμ sö dông ma tóy, tõng b−íc th¸o gì nh÷ng vÊn ®Ò bøc xóc ë c¬ së. ViÖc ph©n giíi, c¾m mèc ®−îc thùc hiÖn c¬ b¶n thuËn lîi b¶o ®¶m gi÷ v÷ng an ninh chÝnh trÞ, trËt tù an toμn ë c¬ së. Tû lÖ c¸c 49 vô ph¹m ph¸p h×nh sù n¨m sau gi¶m so víi n¨m tr−íc, gÇn nh− kh«ng cã vô ¸n ®Æc biÖt nghiªm träng x¶y ra. Thùc hiÖn tèt nhiÖm vô x©y dùng, huÊn luyÖn lùc l−îng d©n qu©n tù vÖ, 100% sè x·, ph−êng, thÞ trÊn hoμn thμnh chØ tiªu Nhμ n−íc giao vÒ tuyÓn chän, gäi thanh niªn nhËp ngò. 2. X©y dùng vμ ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng a) VÒ giao th«ng ChÝnh quyÒn c¸c cÊp ®· quan t©m ®Çu t− ph¸t triÓn, ®Õn nay hÇu hÕt ë khu vùc miÒn nói, mét sè b¶n lμng ë vïng s©u, vïng xa ®· cã ®−êng «t« ®Õn tËn n¬i. Qua ®iÒu tra nghiªn cøu riªng vïng T©y B¾c cho thÊy: N¨m 1990, vïng T©y B¾c míi cã 35% sè x· cã ®−êng «t«, ®Õn n¨m 2005 ®· cã trªn 94,6% sè x· cã ®−êng «t« ®Õn trung t©m, ®¸p øng ngμy cμng tèt h¬n nhu cÇu s¶n xuÊt, l−u th«ng hμng hãa vμ ®i l¹i cña ®ång bμo c¸c d©n téc ë miÒn nói T©y B¾c vμ gi÷a miÒn nói víi miÒn xu«i, gãp phÇn thu hÑp kho¶ng c¸ch giμu, nghÌo gi÷a c¸c khu vùc trong vïng. Tuy nhiªn, ph¸t triÓn giao th«ng vËn t¶i trong vïng vÉn cßn nhiÒu khã kh¨n phøc t¹p. C¸c x· ch−a cã ®−êng «t« ®Õn x·, tËp trung chñ yÕu lμ vïng ®ång bμo miÒn nói chiÕm 2,7% trªn tæng sè x· cña vïng T©y B¾c. 50 b) VÒ thñy lîi vμ n−íc sinh ho¹t §Õn nay, hÖ thèng thñy lîi ë 9 tØnh vïng miÒn nói T©y B¾c ph¸t triÓn kh¸ nhanh, ®· gi¶i quyÕt n−íc t−íi cho lóa, hoa mμu vμ c¸c c©y ¨n qu¶, c©y c«ng nghiÖp dμi ngμy, gãp phÇn gi¶i quyÕt vÊn ®Ò l−¬ng thùc t¹i chç vμ tõng b−íc ph¸t triÓn s¶n xuÊt hμng hãa ë miÒn nói. VÒ n−íc s¹ch sinh ho¹t, tr−íc ®©y ®ång bμo chñ yÕu sö dông n−íc tù nhiªn, nhê ®Çu t− cña Nhμ n−íc th«ng qua c¸c ch−¬ng tr×nh, dù ¸n kinh tÕ - x· héi, ®Õn nay trªn 58% d©n sè trong vïng ®· ®−îc gi¶i quyÕt n−íc sinh ho¹t. 3. Thùc hiÖn c«ng t¸c tμi chÝnh ng©n s¸ch C«ng t¸c qu¶n lý tμi chÝnh ng©n s¸ch cña chÝnh quyÒn c¬ së ®−îc ph©n cÊp theo LuËt ng©n s¸ch nhμ n−íc nh− x©y dùng dù to¸n, tæ chøc thu chi ng©n s¸ch vμ c¸c kho¶n chi ®−îc ñy quyÒn tõ ng©n s¸ch cÊp trªn. Thùc hiÖn tÝch cùc LuËt thùc hμnh tiÕt kiÖm, chèng l·ng phÝ; LuËt phßng, chèng tham nhòng vμ t¨ng c−êng h−íng dÉn kiÓm tra LuËt ng©n s¸ch nhμ n−íc theo c¸c ch−¬ng tr×nh dù ¸n ®Ó chèng thÊt tho¸t. Mét sè ®Þa ph−¬ng ®· m¹nh d¹n giao cho c¬ së lμm chñ ®Çu t− x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng, ®· lμm t¨ng hiÖu qu¶ sö dông ®ång vèn ng©n s¸ch nhμ n−íc. Ho¹t ®éng tμi chÝnh, tiÒn tÖ, tÝn dông tiÕp tôc ®−îc chÝnh quyÒn c¬ së quan t©m chØ ®¹o, ®· chó ý khai 51 th¸c c¸c nguån thu tõ ®Êt, thu tõ nguån nguyªn liÖu s½n cã ë ®Þa ph−¬ng. Mét sè x·, ph−êng, thÞ trÊn trong vïng b−íc ®Çu ®¶m b¶o c¸c nhu cÇu chi thiÕt yÕu vμ dμnh phÇn lín nguån t¨ng thu ®Ó chi cho ®Çu t− vμ ph¸t triÓn. ChÝnh quyÒn c¬ së ®· chó ý tíi lo¹i h×nh tÝn dông, tÝch cùc huy ®éng c¸c nguån vèn ®Ó cho vay ph¸t triÓn s¶n xuÊt, gi¶i quyÕt viÖc lμm, xãa ®ãi, gi¶m nghÌo cho nh©n d©n. 4. C«ng t¸c tæ chøc vμ c¸n bé a) VÒ tæ chøc vμ ho¹t ®éng cña Héi ®ång nh©n d©n vμ Uû ban nh©n d©n VÒ thμnh phÇn vμ c¬ cÊu cña ®¹i biÓu Héi ®ång nh©n d©n (nhiÖm kú 2004-2009) c¬ b¶n ®¶m b¶o theo quy ®Þnh. Tuy nhiªn, vÒ tr×nh ®é v¨n hãa, chuyªn m«n vμ lý luËn chÝnh trÞ cña ®¹i biÓu Héi ®ång nh©n d©n, mÆc dï ®· ®−îc n©ng lªn so víi tr−íc nh−ng vÉn cßn ë tr×nh ®é thÊp. ë vïng T©y B¾c, tû lÖ ®¹i biÓu cã tr×nh ®é v¨n hãa phæ th«ng trung häc míi chØ chiÕm 15 - 20%, cßn l¹i chñ yÕu lμ tr×nh ®é tèt nghiÖp tiÓu häc vμ trung häc c¬ së; tr×nh ®é chuyªn m«n ch−a qua ®μo t¹o, båi d−ìng chiÕm ®Õn 85 - 95%, sè qua ®μo t¹o chñ yÕu lμ s¬ cÊp vμ trung cÊp. Ho¹t ®éng cña Héi ®ång nh©n d©n x·, ph−êng, thÞ trÊn ®· cã nhiÒu tiÕn bé. ViÖc quyÕt ®Þnh vμ ra nghÞ quyÕt vÒ c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ - x· héi, an ninh, quèc 52 phßng cña ®Þa ph−¬ng ®· tõng b−íc ®−îc ®æi míi, c¶ vÒ h×nh thøc vμ néi dung. §· tæ chøc lÊy phiÕu tÝn nhiÖm c¸c chøc danh do Héi ®ång nh©n d©n bÇu (kÕt qu¶ tÝn nhiÖm ®èi víi chøc danh Chñ tÞch Héi ®ång nh©n d©n ®¹t 85 - 100%, Chñ tÞch Uû ban nh©n d©n ®¹t tõ 65 - 100%), thùc hiÖn xÕp lo¹i ®¹i biÓu Héi ®ång nh©n d©n, thμnh viªn Uû ban nh©n d©n cÊp x· theo ba lo¹i: hoμn thμnh xuÊt s¾c nhiÖm vô, hoμn thμnh nhiÖm vô, kh«ng hoμn thμnh nhiÖm vô. Víi vai trß Uû ban nh©n d©n lμ c¬ quan chÊp hμnh cña Héi ®ång nh©n d©n cÊp x·, ®ång thêi lμ c¬ quan hμnh chÝnh t¹i ®Þa bμn, ho¹t ®éng cña Uû ban nh©n d©n x·, ph−êng, thÞ trÊn ®· thùc hiÖn cã kÕt qu¶ viÖc qu¶n lý, ®iÒu hμnh theo ph¸p luËt, cô thÓ hãa c¸c chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng, ph¸p luËt cña Nhμ n−íc vμo hoμn c¶nh cô thÓ cña ®Þa ph−¬ng. ChØ ®¹o trùc tiÕp bÇu tr−ëng th«n, tæ tr−ëng d©n phè vμ x©y dùng h−¬ng −íc, quy −íc ®êi sèng v¨n hãa ë khu d©n c−. Mét sè tØnh ®· quy ®Þnh cô thÓ tiªu chuÈn c¸n bé kh«ng chuyªn tr¸ch ®Ó lμm c¬ së tuyÓn chän vμ thóc ®Èy ý thøc tù båi d−ìng cña ®éi ngò c¸n bé. Phong c¸ch, ý thøc tr¸ch nhiÖm vμ lÒ lèi lμm viÖc cña c¸n bé, c«ng chøc trong bé m¸y chÝnh quyÒn, nhÊt lμ c¸n bé chñ chèt ®· cã chuyÓn biÕn theo h−íng s¸t d©n, cã tr¸ch nhiÖm víi d©n h¬n, gãp phÇn cñng cè lßng tin cña nh©n d©n víi §¶ng, Nhμ n−íc. 53 b) VÒ chÊt l−îng ®éi ngò c¸n bé c¬ së Theo sè liÖu ®iÒu tra n¨m 2005, tæng sè c¸n bé, c«ng chøc cÊp x· toμn quèc cã 192.438 ng−êi (trong khi ®ã c¸n bé, c«ng chøc hμnh chÝnh ë bé, ngμnh Trung −¬ng, ë cÊp tØnh, cÊp huyÖn c¶ n−íc cã 195.422 ng−êi). So víi d©n sè t¹i thêi ®iÓm ®iÒu tra (toμn quèc cã 83.119.600 ng−êi) th× c¸n bé, c«ng chøc cÊp x· chiÕm 0,23% d©n sè. Nh− vËy, cø 10.000 d©n cã 23 c¸n bé, c«ng chøc cÊp x· vμ 24 c¸n bé, c«ng chøc hμnh chÝnh tõ trung −¬ng ®Õn ®Þa ph−¬ng. So víi diÖn tÝch tù nhiªn (toμn quèc lμ 32.992.918 km2), b×nh qu©n cø 10 km2 cã 6 c¸n bé, c«ng chøc hμnh chÝnh vμ còng cã gÇn 6 c¸n bé, c«ng chøc cÊp x·, trong ®ã: + C¸n bé chuyªn tr¸ch gi÷ chøc vô bÇu cö (sau ®©y gäi t¾t lμ c¸n bé chuyªn tr¸ch) cã 111.124 ng−êi = 57,75% so víi tæng sè. + C«ng chøc chuyªn m«n cÊp x· (sau ®©y gäi t¾t lμ c«ng chøc) cã 81.314 ng−êi = 42,25% so víi tæng sè. + C¸n bé, c«ng chøc lμ nam giíi: 161.240 = 83,79%, n÷ giíi: 31.198 = 16,21%; ng−êi d©n téc thiÓu sè: 41.936 = 21,79%; ®¶ng viªn: 162.932 = 84,67%; t«n gi¸o: 7.469 = 3,88%. - VÒ ®é tuæi cña c¸n bé, c«ng chøc cÊp x·: + C¸n bé chuyªn tr¸ch gi÷ chøc vô bÇu cö: d−íi 30 tuæi cã 7.716 ng−êi = 6,94%; tõ 30 - 45 tuæi cã 42.397 = 38,15%; tõ 46 - 60 tuæi cã 55.535 = 49,98% vμ trªn 60 tuæi cã 5.476 = 4,93%. 54 + C«ng chøc cÊp x·: d−íi 30 tuæi cã 20.243 ng−êi = 24,89%; tõ 30-45 tuæi cã 39.215 = 48,23%; tõ 46-60 tuæi cã 21.486 = 26,42% vμ trªn 60 tuæi cã 370 = 0,46%. - VÒ c¸n bé n÷: tû lÖ b×nh qu©n 16,21%, mét sè n¬i tû lÖ kh¸ cao nh− Thμnh phè Hå ChÝ Minh 40%; Hμ Néi 29%; mét sè tØnh chØ d−íi 8% nh− S¬n La, Qu¶ng Ng·i, VÜnh Long, Trμ Vinh, Cμ Mau. - VÒ ®¶ng viªn: tû lÖ ®¶ng viªn ®¹t 84,67% nh−ng kh«ng ®ång ®Òu, nhiÒu ®Þa ph−¬ng ®¹t trªn 90% nh− H¶i Phßng, H¶i D−¬ng, Hμ Nam, Nam §Þnh, Th¸i B×nh, B¾c Ninh, Ninh B×nh, VÜnh Phóc; nh−ng cã n¬i chØ ®¹t 60% nh− Kh¸nh Hßa, Gia Lai, Ninh ThuËn, B×nh ThuËn, Bμ RÞa - Vòng Tμu. - Tr×nh ®é v¨n hãa: ch−a biÕt ch÷ cã 253 = 0,13%, tiÓu häc cã 6.644 = 2,93%; trung häc c¬ së cã 41.343 = 21,48%; trung häc phæ th«ng cã 145.198 = 75,45%. Nh×n chung tr×nh ®é häc vÊn cña ®éi ngò c¸n bé c¬ së cßn thÊp, mét sè tØnh, thμnh cßn cã c¸n bé tr×nh ®é häc vÊn tiÓu häc, nhÊt lμ c¸c tØnh miÒn nói, T©y Nguyªn nh− Lai Ch©u: 42%; Lμo Cai: 30%; Hμ Giang: 20%; Kon Tum: 21%. - Tr×nh ®é chuyªn m«n: sè c¸n bé cã tr×nh ®é trªn ®¹i häc: 64 = 0,04%; cao ®¼ng vμ ®¹i häc: 17.391 = 9,04%; trung häc: 62.295 = 32,37%; s¬ cÊp: 18.886 = 9,81%, cßn l¹i 93.802 = 48,74% ch−a ®−îc ®μo t¹o vÒ 55 chuyªn m«n. Sè c¸n bé cã tr×nh ®é ®¹i häc ë c¸c thμnh phè kh¸ cao nh− Hμ Néi trªn 33%, Thμnh phè Hå ChÝ Minh 21%, §μ N½ng 19%, H¶i Phßng 14%; c¸c tØnh trung du, miÒn nói, T©y Nguyªn, T©y Nam Bé tû lÖ nμy chØ d−íi 2%. - Tr×nh ®é lý luËn chÝnh trÞ: c¸n bé cã tr×nh ®é cao cÊp, cö nh©n chÝnh trÞ lμ 7.847 = 4,09%, trung cÊp 73.429 = 38,15%, s¬ cÊp 44.106 = 22,94%, cßn l¹i 67.056% = 34,82% ch−a ®−îc ®μo t¹o vÒ lý luËn chÝnh trÞ. - Tr×nh ®é qu¶n lý hμnh chÝnh nhμ n−íc vμ ngo¹i ng÷, tin häc cña ®éi ngò c¸n bé ë c¬ së cßn rÊt thÊp: 55,53% ch−a ®−îc ®μo t¹o vÒ qu¶n lý hμnh chÝnh nhμ n−íc; 98,81% ch−a cã tr×nh ®é ngo¹i ng÷ vμ trªn 87% ch−a cã tr×nh ®é tin häc. - KiÕn thøc an ninh - quèc phßng: míi cã 37.277 = 19,37% c¸n bé ®−îc båi d−ìng kiÕn thøc vÒ an ninh; 23.048 = 12,16% c¸n bé ®−îc båi d−ìng kiÕn thøc vÒ quèc phßng. - VÒ th©m niªn c«ng t¸c: sè c¸n bé cã th©m niªn c«ng t¸c gi÷ chøc vô hiÖn t¹i d−íi 5 n¨m cã 12.411 = 64,49%; tõ 5-10 n¨m cã 46.415 = 24,11%; trªn 10 n¨m cã 21.912 = 11,38%. - VÒ thêi gian c«ng t¸c nãi chung cña c¸n bé: d−íi 5 n¨m cã 95.172 = 49,74%; tõ 5-10 n¨m cã 64.745 = 33,65%; tõ 16-30 n¨m cã 27.039 = 14,05%; trªn 30 n¨m cã 4.933 = 2,56%. 56 - VÒ nguån c¸n bé: cã 100.508 = 90,45% c¸n bé chuyªn tr¸ch gi÷ chøc vô bÇu cö lμ ng−êi t¹i chç; 3.585 = 3,23% lμ c¸n bé t¨ng c−êng; 7.026 = 6,03% lμ c¸n bé h−u trÝ, mÊt søc (mét sè n¬i c¸n bé h−u trÝ, mÊt søc tham gia ®«ng nh− Hμ Néi, §μ N½ng 19%; Thμnh phè Hå ChÝ Minh 14%). Nh×n chung, tr×nh ®é c¸c mÆt cña ®éi ngò c¸n bé, c«ng chøc cÊp x· hiÖn t¹i cßn nhiÒu bÊt cËp vμ thÊp so víi yªu cÇu cña thùc tÕ. - VÒ c¸n bé kh«ng chuyªn tr¸ch cÊp x·, c¸n bé th«n, tæ d©n phè: toμn quèc cã 764.733, trong ®ã, c¸n bé kh«ng chuyªn tr¸ch cÊp x·: 197.025; c¸n bé th«n, tæ d©n phè, c«ng an viªn: 567.708. Nh×n chung, chÊt l−îng ®éi ngò c¸n bé kh«ng chuyªn tr¸ch thÊp, ch−a ®¸p øng ®−îc nhiÖm vô ®−îc giao (nhÊt lμ ë c¸c vïng T©y B¾c, T©y Nguyªn). c) VÒ c«ng t¸c ®μo t¹o, båi d−ìng c¸n bé C¸c ®Þa ph−¬ng ®· x¸c ®Þnh môc tiªu phÊn ®Êu ®Õn n¨m 2010, c¸n bé chuyªn tr¸ch vμ c«ng chøc cÊp x· ®¹t tr×nh ®é chuÈn quy ®Þnh t¹i QuyÕt ®Þnh sè 04/2004/Q§-BNV cña Bé tr−ëng Bé Néi vô. Cã sù hç trî cña c¸c bé, ngμnh trung −¬ng, c¸c tØnh tÝch cùc triÓn khai c«ng t¸c ®μo t¹o, båi d−ìng c¸n bé, c«ng chøc c¬ së vμ c¸n bé th«n, b¶n theo h−íng t¨ng c−êng kü n¨ng gi¶i quyÕt c¸c t×nh huèng cô thÓ. §Õn nay, c¸c tØnh trong c¶ 57 n−íc ®· tæ chøc ®μo t¹o, båi d−ìng cho nhiÒu l−ît c¸n bé, c«ng chøc c¬ së, t¹o sù chuyÓn biÕn tÝch cùc vÒ tr×nh ®é cña ®éi ngò nμy. N¨m 2001-2005, ®μo t¹o, båi d−ìng ®−îc 976.000 l−ît ng−êi. N¨m 2004-2005, ®μo t¹o, båi d−ìng kü n¨ng cho Chñ tÞch Uû ban nh©n d©n, tiÕng d©n téc cho h¬n 3.500 l−ît ng−êi, cho ®¹i biÓu Héi ®ång nh©n d©n lμ 267.960 ®¹i biÓu, chiÕm 96%. C¸n bé kh«ng chuyªn tr¸ch, c¸n bé th«n, tæ d©n phè ®−îc c¸c ®Þa ph−¬ng tæ chøc më líp ng¾n h¹n båi d−ìng kiÕn thøc qu¶n lý nhμ n−íc, kiÕn thøc ph¸p luËt thiÕt thùc liªn quan ®Õn c«ng viÖc ®Ó ®éi ngò c¸n bé nμy tõng b−íc gióp ®Þa ph−¬ng gi¶i quyÕt tèt phÇn nhiÖm vô ®−îc giao. N¨m 2006, båi d−ìng ®−îc 134.812 l−ît ng−êi. d) VÒ c«ng t¸c quy ho¹ch, t¹o nguån c¸n bé C«ng t¸c quy ho¹ch, t¹o nguån c¸n bé c¬ së tuy ®· ®−îc quan t©m nh−ng trong mét thêi gian dμi cßn thiÕu vμ yÕu, ch−a chñ ®éng, tÝch cùc. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, viÖc thùc hiÖn chÕ ®é cö tuyÓn ®Ó ®μo t¹o c¸n bé, c«ng chøc theo ®Þa chØ vμ khuyÕn khÝch, thu hót sinh viªn d©n téc thiÓu sè t¹i chç ®· tèt nghiÖp ®¹i häc, cao ®¼ng, trung häc chuyªn nghiÖp vÒ ®Þa ph−¬ng c«ng t¸c ®−îc mét sè tØnh vïng T©y B¾c x¸c ®Þnh lμ nh÷ng biÖn ph¸p quan träng ®Ó tiÕn tíi chuÈn hãa ®éi ngò c¸n bé, c«ng chøc c¬ së. TØnh Lμo Cai hîp ®ång víi 175 sinh viªn, trong 58 ®ã bè trÝ ®¶m nhËn c¸c chøc danh chuyªn m«n cÊp x· 60 sinh viªn, bè trÝ lμm c«ng t¸c xãa ®ãi, gi¶m nghÌo, thùc hiÖn Ch−¬ng tr×nh 135 ®−îc 46 sinh viªn; tØnh Hμ Giang bè trÝ ®−îc 262 sinh viªn vÒ c«ng t¸c ë x·. VÒ t¹o nguån c¸n bé cho c¬ së, Uû ban nh©n d©n tØnh Hμ Giang, Lμo Cai, Yªn B¸i, S¬n La ®· chó ý t¹o nguån c¸n bé cho c¬ së bao gåm nh÷ng ng−êi ®· lao ®éng, s¶n xuÊt t¹i ®Þa ph−¬ng (®Æc biÖt c¸c em lμ ng−êi d©n téc thiÓu sè), ng−êi ®· ®−îc ®μo t¹o ë c¸c tr−êng ®¹i häc, cao ®¼ng t×nh nguyÖn vÒ ®Þa ph−¬ng c«ng t¸c, bé ®éi hÕt nghÜa vô qu©n sù cho ®i ®μo t¹o ë nhiÒu lo¹i h×nh: dμi h¹n, ng¾n h¹n, tËp trung, t¹i chøc ë c¸c tr−êng cña trung −¬ng, tØnh, huyÖn. Thμnh phè Hå ChÝ Minh ®· thμnh lËp tiÓu ban quy ho¹ch c¸n bé dμi h¹n, thùc hiÖn tuyÓn chän sinh viªn kh¸, giái, cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn ®−a ®i ®μo t¹o, båi d−ìng, ®−a vÒ c¬ së lμm viÖc theo chÕ ®é c«ng chøc dù bÞ, lu©n chuyÓn 114 c¸n bé quËn vÒ ph−êng vμ lu©n chuyÓn 132 c¸n bé gi÷a c¸c ph−êng. II- Thùc tr¹ng vÒ hÖ thèng tiªu chuÈn vμ ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ chÝnh quyÒn x· trong s¹ch, v÷ng m¹nh Qua ®iÒu tra kh¶o s¸t mét sè tØnh th× c«ng t¸c ®¸nh gi¸ chÝnh quyÒn x· trong s¹ch, v÷ng m¹nh tuú thuéc vμo mçi tØnh cã c¸ch lμm riªng. 59 PhÇn lín c¸c tØnh hμng n¨m ®Òu cã b¸o c¸o ®¸nh gi¸ c«ng t¸c x©y dùng chÝnh quyÒn c¬ së theo tinh thÇn nghÞ quyÕt cña Trung −¬ng, c¸c nghÞ quyÕt cña TØnh ñy, hoÆc quyÕt ®Þnh cña ñy ban nh©n d©n. Phæ biÕn lμ ®¸nh gi¸ nh÷ng mÆt lμm ®−îc, ch−a lμm ®−îc theo chøc n¨ng, nhiÖm vô cña luËt ®Þnh vμ c¸c nhiÖm vô ®−îc cÊp trªn ñy quyÒn. V× vËy, viÖc ®¸nh gi¸ ch−a toμn diÖn, vμ khã x©y dùng chÝnh quyÒn c¬ së v÷ng m¹nh, bÒn v÷ng nh−: cã n¨m ®−îc c«ng nhËn ®¹t chÝnh quyÒn c¬ së ®¹t lo¹i xuÊt s¾c nh−ng n¨m sau ®¸nh gi¸ ®¹t lo¹i trung b×nh. ViÖc ®¸nh gi¸ dùa vμo kinh nghiÖm ch−a thËt khoa häc, thiÕu tiªu chÝ cô thÓ, do ®ã c«ng t¸c khen th−ëng vÉn mang tÝnh h×nh thøc, ch−a thùc chÊt vμ khã nh©n réng ®iÓn h×nh. Mét sè tØnh ®· x©y dùng tiªu chuÈn vμ ph−¬ng ph¸p tÝnh ®iÓm vμ ®· ®−a c«ng t¸c x©y dùng chÝnh quyÒn c¬ së vμo nÒn nÕp, æn ®Þnh. Theo b¸o c¸o cña c¸c ®Þa ph−¬ng th× cã c¸c tØnh sau ®©y cã quyÕt ®Þnh cña ñy ban nh©n d©n cÊp tØnh quy ®Þnh tiªu chuÈn, ®¸nh gi¸ ph©n lo¹i chÝnh quyÒn c¬ së hμng n¨m vμ chÊm theo thang ®iÓm 100, cô thÓ lμ: - QuyÕt ®Þnh sè 1542/Q§-UB ngμy 13-11-1997 cña ñy ban nh©n d©n tØnh L¹ng S¬n. - QuyÕt ®Þnh sè 697/Q§-UB ngμy 18-3-2003 cña ñy ban nh©n d©n tØnh H¶i D−¬ng (cã söa ®æi, bæ sung n¨m 2006). 60 - QuyÕt ®Þnh sè 23/Q§-UB ngμy 23-5-2007 cña ñy ban nh©n d©n tØnh Lμo Cai. - QuyÕt ®Þnh sè 2010/Q§-UB ngμy 12-9-2005 cña ñy ban nh©n d©n tØnh Gia Lai. - QuyÕt ®Þnh sè 3104/Q§-UB ngμy 12-9-2005 cña ñy ban nh©n d©n tØnh Qu¶ng TrÞ (chi tiÕt cô thÓ c¸c quy ®Þnh trªn xem Phô lôc). C¸c quyÕt ®Þnh trªn ®Òu x©y dùng theo c¸c tiªu chuÈn sau ®©y: Tõ n¨m 1997 ®Õn tr−íc khi cã NghÞ quyÕt Trung −¬ng 5 khãa IX (ngμy 18-3-2002), c¸c ®Þa ph−¬ng x©y dùng dùa theo quy ®Þnh cña LuËt tæ chøc Héi ®ång nh©n d©n vμ ñy ban nh©n d©n; c¸c ch−¬ng tr×nh xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo; ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc phæ cËp, ch¨m sãc y tÕ, v.v.. ViÖc quy ®Þnh dùa vμo kÕt qu¶ ho¹t ®éng trªn c¸c lÜnh vùc. VÝ dô nh− ë tØnh L¹ng S¬n quy ®Þnh bèn tiªu chuÈn sau: - Tiªu chuÈn 1: VÒ ho¹t ®éng cña Héi ®ång nh©n d©n vμ ñy ban nh©n d©n (20 ®iÓm) víi 8 tiªu chÝ cô thÓ. - Tiªu chuÈn 2: VÒ ph¸t triÓn kinh tÕ vμ qu¶n lý ®Þa giíi hμnh chÝnh (40 ®iÓm) víi 8 tiªu chÝ cô thÓ. - Tiªu chuÈn 3: VÒ v¨n hãa, gi¸o dôc x· héi (20 ®iÓm) víi 10 tiªu chÝ cô thÓ. - Tiªu chuÈn 4: VÒ an ninh quèc phßng (20 ®iÓm) víi 8 tiªu chÝ cô thÓ. 61 TØnh Lμo Cai x©y dùng c¸c tiªu chuÈn vμ c¸c tiªu chÝ ®¸nh gi¸ ph©n lo¹i t−¬ng tù nh− tØnh L¹ng S¬n, nh−ng cã c¸ch ®¸nh gi¸, cho ®iÓm tæng qu¸t, nÕu kh«ng hoμn thμnh th× trõ ®iÓm. VÝ dô vÒ thùc hiÖn c¸c chØ tiªu kinh tÕ - x· héi, ®iÓm tèi ®a lμ 35, trong ®ã nhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ lμ 15 ®iÓm. NÕu kh«ng ®¹t chØ tiªu vÒ tæng s¶n l−îng th× trõ 5 ®iÓm. §Æc biÖt, ë tØnh Lμo Cai, c«ng t¸c cña tæ chøc cë së ®¶ng lμ mét tiªu chuÈn ®−îc xem xÐt. C¬ së ®¶ng trong s¹ch, v÷ng m¹nh ®¹t 15 ®iÓm, nÕu chØ hoμn thμnh nhiÖm vô trõ ®i 5 ®iÓm. Tõ n¨m 2003 trë l¹i ®©y, mét sè tØnh nh− H¶i D−¬ng ®−a thªm tiªu chuÈn thø 5: VÒ thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ c«ng t¸c c¶i c¸ch thñ tôc hμnh chÝnh vμ thùc hiÖn quy chÕ d©n chñ ë x·, ph−êng, thÞ trÊn. Trong tiªu chuÈn mét sè tØnh quy ®Þnh ®iÓm liÖt, nÕu vi ph¹m mét trong c¸c ®iÓm liÖt nμy lμ kh«ng ®−îc xem xÐt. §Æc biÖt lμ tØnh H¶i D−¬ng cßn x©y dùng tiªu chuÈn x©y dùng c¸c c¬ quan (së, ban, ngμnh) vμ c¶ cÊp huyÖn trong s¹ch, v÷ng m¹nh t¹o sù ®ång bé, thèng nhÊt. §¸nh gi¸ b»ng ph−¬ng ph¸p theo thang ®iÓm 100, c¸c tØnh ®Òu xÕp bèn lo¹i: Lo¹i xuÊt s¾c (trong s¹ch, v÷ng m¹nh) ®¹t tõ 85 ®Õn 100 ®iÓm. Lo¹i kh¸ ®¹t tõ 70 ®Õn d−íi 85 ®iÓm. 62 Lo¹i trung b×nh tõ 50 ®Õn d−íi 70 ®iÓm. Lo¹i yÕu d−íi 50 ®iÓm. VÒ quy tr×nh ®¸nh gi¸: HiÖn nay ®a sè c¸c tØnh thùc hiÖn theo quy tr×nh sau: - Th¸ng 12 hμng n¨m c¸c ®¬n vÞ chÝnh quyÒn c¬ së tù ®¸nh gi¸ ph©n lo¹i kÌm theo b¸o c¸o thμnh tÝch c«ng t¸c n¨m lªn ñy ban nh©n d©n huyÖn. - ñy ban nh©n d©n huyÖn giao cho c¸c phßng, ban chuyªn m«n nhËn xÐt, ®¸nh gi¸. - Th−êng trùc Héi ®ång nh©n d©n phèi hîp víi th−êng trùc ñy ban nh©n d©n huyÖn cïng Héi ®ång thi ®ua khen th−ëng cña huyÖn ®¸nh gi¸ ph©n lo¹i (trªn c¬ së nhËn xÐt cña c¸c phßng, ban chøc n¨ng). Sau ®ã, b¸o c¸o ñy ban nh©n d©n cÊp tØnh vμ th«ng qua Së Néi vô ®Ó theo dâi. NÕu ®¬n vÞ nμo ®¹t lo¹i xuÊt s¾c th× ®Ò nghÞ Uû ban nh©n d©n tØnh khen th−ëng, ®¬n vÞ nμo yÕu kÐm th× ñy ban nh©n d©n huyÖn cã kÕ ho¹ch cñng cè, t¹o ®iÒu kiÖn kh¾c phôc yÕu kÐm. 1. §¸nh gi¸ vÒ viÖc x©y dùng hÖ thèng tiªu chuÈn, tiªu chÝ ViÖc x©y dùng tiªu chÝ ®¸nh gi¸ chÝnh quyÒn x· trong s¹ch, v÷ng m¹nh ®· cã nh÷ng nç lùc lín ë c¸c ®Þa ph−¬ng b¾t ®Çu tõ n¨m 1997 vμ ®−îc söa ®æi, bæ sung sau khi cã NghÞ quyÕt Trung −¬ng 5 khãa IX. 63 MÆt tÝch cùc: - ViÖc x©y dùng tiªu chÝ ®¸nh gi¸ chÝnh quyÒn x· trong s¹ch, v÷ng m¹nh g¾n liÒn víi viÖc ph¸t ®éng phong trμo thi ®ua tõ c¬ së vμ ®Õn nay lan réng ra c¸c c¬ quan së, ban, ngμnh vμ c¶ chÝnh quyÒn cÊp huyÖn. Thi ®ua víi môc tiªu râ rμng: + ViÖc ®¸nh gi¸ ph©n lo¹i chÝnh quyÒn c¬ së sau mçi n¨m ho¹t ®éng nh»m môc ®Ých n©ng cao tr¸ch nhiÖm, hiÖu lùc, hiÖu qu¶ ®iÒu hμnh cña bé m¸y nhμ n−íc, ho¹t ®éng cña hÖ thèng chÝnh trÞ ë c¬ së. Qua ph©n lo¹i ®¸nh gi¸ thÊy ®−îc mÆt m¹nh, mÆt yÕu cña chÝnh quyÒn mçi x·, ph−êng, thÞ trÊn, tõ ®ã ®éng viªn mÆt tÝch cùc, ®ång thêi gióp ®ì c¸c ®¬n vÞ kh¾c phôc c¸c mÆt yÕu kÐm. Qua ph©n lo¹i ®¸nh gi¸ chÝnh quyÒn c¬ së ®Ó tØnh, huyÖn n¾m v÷ng t×nh h×nh vμ tæ chøc chØ ®¹o s©u s¸t, bao gåm: + X©y dùng tæ chøc c¬ së ®¶ng trong s¹ch, v÷ng m¹nh, thùc sù lμ h¹t nh©n l·nh ®¹o chÝnh trÞ ë c¬ së, lμ n¬i trùc tiÕp ®−a ®−êng lèi, chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vμ Nhμ n−íc tíi quÇn chóng vμ tæ chøc cho quÇn chóng thùc hiÖn th¾ng lîi ®−êng lèi, chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch ®ã. + X©y dùng chÝnh quyÒn vμ c¸c ®oμn thÓ nh©n d©n v÷ng m¹nh; chÝnh quyÒn thùc sù lμ cña d©n, do d©n, v× d©n. 64 + Tæ chøc thùc hiÖn tèt Ph¸p lÖnh thùc hiÖn d©n chñ ë x·, ph−êng, thÞ trÊn nh»m ph¸t huy quyÒn lμm chñ, søc s¸ng t¹o cña c¸n bé, ®¶ng viªn vμ nh©n d©n trong ph¸t triÓn kinh tÕ, æn ®Þnh chÝnh trÞ, x· héi, t¨ng c−êng ®oμn kÕt, ®Èy lïi t×nh tr¹ng suy tho¸i, quan liªu, tham nhòng, gãp phÇn thùc hiÖn môc tiªu d©n giμu, n−íc m¹nh, d©n chñ, c«ng b»ng, v¨n minh, v÷ng b−íc tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi. + Hoμn thμnh toμn diÖn vμ v−ît møc c¸c chØ tiªu, nhiÖm vô vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ, v¨n hãa, x· héi, an ninh quèc phßng hμng n¨m cña ®Þa ph−¬ng. + §¸nh gi¸, xÕp lo¹i chÝnh x¸c hÖ thèng chÝnh trÞ c¬ së vμ ph©n lo¹i chÊt l−îng ®éi ngò c¸n bé, c«ng chøc, ®¶ng viªn, tõ ®ã ®Ò ra kÕ ho¹ch vμ gi¶i ph¸p bæ sung quy ho¹ch, ®μo t¹o, båi d−ìng, kh«ng ngõng cñng cè, kiÖn toμn, n©ng cao phÈm chÊt, n¨ng lùc cña c¸n bé cÊp c¬ së. Thi ®ua ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu sau: + Phong trμo thi ®ua x©y dùng hÖ thèng chÝnh trÞ c¬ së ph¶i g¾n víi nhiÖm vô chÝnh trÞ vμ ®−îc tuyªn truyÒn, qu¸n triÖt s©u réng ®Õn tõng tæ chøc c¬ së ®¶ng, chÝnh quyÒn, Uû ban MÆt trËn Tæ quèc, c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi; c¸n bé, c«ng chøc, ®¶ng viªn vμ nh©n d©n ë x·, ph−êng, thÞ trÊn trªn ®Þa bμn tØnh. + C¸c x·, ph−êng, thÞ trÊn ph¶i x©y dùng ®−îc 65 ch−¬ng tr×nh, kÕ ho¹ch tæ chøc triÓn khai thùc hiÖn th¾ng lîi c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch, nhiÖm vô hμng n¨m cña ®Þa ph−¬ng m×nh. + C¸n bé, c«ng chøc, ®¶ng viªn ph¶i nªu cao tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, g−¬ng mÉu ®i ®Çu trong viÖc thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh x©y dùng hÖ thèng chÝnh trÞ c¬ së trong s¹ch, v÷ng m¹nh; ®ång thêi ph¸t huy quyÒn lμm chñ cña nh©n d©n, cæ vò, ®éng viªn, khuyÕn khÝch nh©n d©n tÝch cùc tham gia phong trμo thi ®ua nμy. + Yªu cÇu trong viÖc ®¸nh gi¸ ph©n lo¹i ph¶i chÝnh x¸c, toμn diÖn, dùa vμo t×nh h×nh cô thÓ cña mçi ®Þa ph−¬ng, kÕt hîp víi ®¸nh gi¸ cña c¸c tæ chøc ®¶ng, ®oμn thÓ ®Ó b¶o ®¶m sù thèng nhÊt chung. §èi t−îng thi ®ua: C¸c x·, ph−êng, thÞ trÊn bao gåm tÊt c¶ c¸c thμnh viªn trong hÖ thèng chÝnh trÞ c¬ së; tæ chøc c¬ së ®¶ng, chÝnh quyÒn, ñy ban MÆt trËn Tæ quèc, c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi vμ c¸n bé, c«ng chøc, ®¶ng viªn, nh©n d©n ë x·, ph−êng, thÞ trÊn trªn ®Þa bμn tØnh. - C¸c tiªu chuÈn x©y dùng chñ yÕu dùa vμo c¸c nhiÖm vô quy ®Þnh trong LuËt tæ chøc Héi ®ång nh©n d©n vμ ñy ban nh©n d©n. ChØ mét sè ®Þa ph−¬ng ®· ®−a thªm mét sè néi dung vÒ c¶i c¸ch hμnh chÝnh, g¾n víi thùc hiÖn Quy chÕ d©n chñ ë c¬ së, quy ®Þnh vÒ ph©n lo¹i c¸n bé, c«ng chøc ®Ó x©y dùng tiªu chuÈn. 66 C¸c tiªu chuÈn ®· ®−îc cô thÓ hãa b»ng c¶ néi dung, cã tØnh ®· thùc hiÖn ®−îc tiªu chÝ phï hîp víi t×nh h×nh ®Þa ph−¬ng. C¸c tiªu chuÈn, tiªu chÝ ®· ®−a vμo ¸p dông vμ ®· cã rót kinh nghiÖm ®Ó söa ®æi, bæ sung ë mét sè ®Þa ph−¬ng. MÆt h¹n chÕ: - Tiªu chuÈn, tiªu chÝ ch−a bao qu¸t hÕt c¸c yªu cÇu nhiÖm vô khi chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr−êng. NhiÒu néi dung qu¶n lý ®· thay ®æi nh−ng vÉn x©y dùng theo yªu cÇu qu¶n lý cña c¬ chÕ bao cÊp; ch−a chuyÓn tõ qu¶n lý sang h−íng b¶o ®¶m cung cÊp c¸c dÞch vô cho ng−êi d©n vμ doanh nghiÖp nh− vÉn x©y dùng kÕ ho¹ch mμ ch−a chó ý ®Õn tiªu chÝ x©y dùng ®−îc c¸c ®Ò ¸n, dù ¸n ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi trªn ®Þa bμn x·. §©y lμ ®iÓm kh¸c c¬ b¶n tõ kÕ ho¹ch hãa tËp trung sang c¬ chÕ thÞ tr−êng. - ViÖc x©y dùng tiªu chuÈn, tiªu chÝ ch−a g¾n víi s¶n phÈm, tr¸ch nhiÖm, kÕt qu¶, hiÖu qu¶, t¸c ®éng ¶nh h−ëng c«ng viÖc cña c¸n bé, c«ng chøc trong viÖc vËn hμnh, thùc thi nhiÖm vô; v× vËy cã t×nh tr¹ng d©n vÉn ®ãi, gia t¨ng tÖ n¹n x· héi nh−ng c¸n bé, c«ng chøc x· vÉn ®−îc nhËn b»ng khen, giÊy khen. - Râ nhÊt lμ thiÕu quy ®Þnh t¹o m«i tr−êng vμ ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ng−êi d©n vμ tæ chøc lμm ¨n, sinh 67 sèng. X©y dùng tiªu chÝ ®¸nh gi¸ chÝnh quyÒn x· trong s¹ch, v÷ng m¹nh vÉn nÆng vÒ qu¶n lý mμ ch−a chó ý ®Õn viÖc t¹o m«i tr−êng ph¸t triÓn. Mét sè tØnh nh− H¶i D−¬ng cã x©y dùng tiªu chÝ quy ®Þnh nÕu vi ph¹m c¸c néi dung bÞ "®iÓm liÖt" th× kh«ng ®−îc xÐt c«ng nhËn chÝnh quyÒn x· trong s¹ch, v÷ng m¹nh. Cô thÓ lμ c¬ quan, chÝnh quyÒn cÊp huyÖn, cÊp x· vi ph¹m mét trong c¸c ®iÓm sau ®©y th× kh«ng ®−îc xÐt c¬ quan, chÝnh quyÒn trong s¹ch, v÷ng m¹nh. + Ban hμnh v¨n b¶n kh«ng ®óng thÈm quyÒn, tr¸i víi néi dung v¨n b¶n cña cÊp trªn hoÆc kh«ng ban hμnh v¨n b¶n chØ ®¹o thùc hiÖn g©y thiÖt h¹i cho Nhμ n−íc, tæ chøc vμ c«ng d©n hoÆc lμm n¶y sinh vô viÖc khiÕu kiÖn ®«ng ng−êi g©y mÊt æn ®Þnh. + Kh«ng chÊp hμnh nghÞ quyÕt, quyÕt ®Þnh cña c¬ quan cÊp trªn. + Kh«ng ®¹t chØ tiªu t¨ng tr−ëng kinh tÕ theo kÕ ho¹ch ®Ò ra. + Kh«ng thùc hiÖn ®óng thêi gian gi¶i quyÕt nh÷ng lo¹i c«ng viÖc theo c¬ chÕ "mét cöa" trong ®Ò ¸n ®· ®−îc c¬ quan cã thÈm quyÒn phª duyÖt, g©y c¶n trë, phiÒn hμ cho tæ chøc vμ c«ng d©n. + MÊt ®oμn kÕt néi bé. + Ng−êi ®øng ®Çu, cÊp phã cña ng−êi ®øng ®Çu c¬ quan, ®¬n vÞ bÞ xö lý kû luËt tõ h×nh thøc khiÓn tr¸ch trë lªn. 68 + Cã c¸n bé, c«ng chøc trong c¬ quan, ®¬n vÞ cã hμnh vi tham nhòng; vi ph¹m ph¸p luËt cã liªn quan ®Õn viÖc thùc thi c«ng vô vμ ®¹o ®øc c«ng vô bÞ truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù. + §Ó x¶y ra vô ¸n h×nh sù ®Æc biÖt nghiªm träng do ng−êi ®Þa ph−¬ng g©y ra (®èi víi chÝnh quyÒn cÊp x·). ViÖc quy ®Þnh ®iÓm liÖt nh− chÝnh quyÒn cÊp x· ban hμnh v¨n b¶n kh«ng ®óng thÈm quyÒn, g©y hËu qu¶ nghiªm träng, thiÖt h¹i cho Nhμ n−íc vμ nh©n d©n hoÆc g©y ra khiÕu kiÖn ®«ng ng−êi, mÊt æn ®Þnh; ®Ó x¶y ra c¸c vô ¸n ®Æc biÖt nghiªm träng do ng−êi thuéc hé khÈu qu¶n lý ë x· g©y ra; c¸c ®¬n th− khiÕu n¹i, tè c¸o cña nh©n d©n ®óng thÈm quyÒn mμ kh«ng gi¶i quyÕt, ®Ó kÐo dμi, g©y bøc xóc - ®ã lμ nh÷ng néi dung cÇn ®−îc nghiªn cøu cô thÓ thªm. Cßn c¸c quy ®Þnh ng−êi ®øng ®Çu, hoÆc cÊp phã cña ng−êi ®øng ®Çu bÞ xö lý tõ khiÓn tr¸ch trë lªn; c¸n bé, c«ng chøc vi ph¹m ph¸p luËt, bÞ truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù, nÕu ®−a vμo ®iÓm liÖt lμ ch−a phï hîp v× sÏ t¹o ra t− t−ëng che giÊu khuyÕt ®iÓm cho c¸n bé, c«ng chøc. NÕu c¸n bé, c«ng chøc vi ph¹m ph¸p luËt bÞ xö lý nghiªm minh sÏ cã t¸c ®éng gi¸o dôc, gi÷ nghiªm kû c−¬ng phÐp n−íc. MÊt ®oμn kÕt néi bé mμ quy ®Þnh ®iÓm liÖt th× vÉn cßn chung chung, ch−a cã quy ®Þnh cô thÓ, khã thùc hiÖn. 69 2. VÒ ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ MÆt tÝch cùc: - Ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ chÝnh quyÒn x· trong s¹ch, v÷ng m¹nh ®· dùa vμo viÖc quy ®Þnh sè ®iÓm cho c¸c tiªu chÝ. ViÖc quy ®Þnh ®iÓm cô thÓ c¨n cø vμo ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt, nhiÖm vô, t×nh h×nh cña tõng ®Þa ph−¬ng. VÝ dô ë vïng biªn giíi, h¶i ®¶o th× nhiÖm vô an ninh quèc phßng cã sè ®iÓm cao h¬n ë ®ång b»ng. §¸nh gi¸ b¾t ®Çu tõ viÖc tù ®¸nh gi¸, cÊp trªn ®¸nh gi¸ th«ng qua ý kiÕn cña c¸c phßng, ban chuyªn m«n, héi ®ång t− vÊn cña huyÖn. - LÊy phiÕu ®¸nh gi¸ cña Héi ®ång nh©n d©n vÒ mét sè chøc danh chñ chèt ®ang ®−îc triÓn khai. - KÕt qu¶ thùc hiÖn theo tiªu chuÈn quy ®Þnh ®· cã nhiÒu chuyÓn biÕn. Mét sè ®¬n vÞ trong s¹ch gi÷ v÷ng ®−îc phong trμo, mét sè ®¬n vÞ kh¸ v−¬n lªn vμ h¹n chÕ nh÷ng ®¬n vÞ yÕu kÐm. MÆt h¹n chÕ: Qua kÕt qu¶ cña chÝnh quyÒn cÊp x· ë tØnh H¶i D−¬ng ®· cho thÊy: - §¸nh gi¸ vÉn khÐp kÝn, ch−a cã sù tham gia ®¸nh gi¸ cña ng−êi d©n. - Quy tr×nh ®¸nh gi¸ tuy ®· ®−îc x©y dùng nh−ng thiÕu thèng nhÊt, thiÕu chuyªn gia ®¸nh gi¸ ®éc lËp, tiªu chÝ ch−a ®Þnh l−îng râ rμng, vÉn nÆng vÒ h×nh thøc, ch−a g¾n víi t¸c ®éng ¶nh h−ëng, ph¶n ¸nh, b¸o c¸o 70 thiÕu kh¸ch quan, thËm chÝ sai lÖch n¨ng lùc qu¶n lý cña chÝnh quyÒn cÊp x·. - VÉn cßn mét sè c¬ quan, chÝnh quyÒn cÊp huyÖn, cÊp x· ch−a thùc sù quan t©m, b¸m s¸t vμo néi dung, tiªu chuÈn ®Ó x©y dùng kÕ ho¹ch phÊn ®Êu x©y dùng c¬ quan, chÝnh quyÒn trong s¹ch, v÷ng m¹nh. - ViÖc thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý nhμ n−íc ë mét sè c¬ quan, ®¬n vÞ vÉn cßn t×nh tr¹ng bu«ng láng; c«ng t¸c kiÓm tra, h−íng dÉn cßn thiÕu ®ång bé, kh«ng kÞp thêi, hiÖu qu¶ thÊp. - C«ng t¸c thùc hiÖn thñ tôc c¶i c¸ch hμnh chÝnh ®· ®−îc triÓn khai, song cßn mét sè ®¬n vÞ lμm ch−a tèt, thêi gian gi¶i quyÕt cßn chËm, ý thøc tr¸ch nhiÖm cña mét sè c¸n bé ch−a cao, ch−a ®¸p øng ®−îc so víi yªu cÇu. - C«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra, gi¸m s¸t cña mét sè c¬ quan chøc n¨ng ch−a th−êng xuyªn, kÞp thêi, cßn cã c¸n bé, c«ng chøc vi ph¹m ph¸p luËt, g©y mÊt lßng tin trong nh©n d©n vμ ®¬n vÞ. - ViÖc tù ®¸nh gi¸, tù chÊm ®iÓm ch−a thùc sù nghiªm tóc, kh¸ch quan, toμn diÖn, nhÊt lμ h¹n chÕ, khuyÕt ®iÓm cña c¬ quan, cña tõng c¸n bé, c«ng chøc. - Phong trμo x©y dùng c¬ quan, chÝnh quyÒn trong s¹ch, v÷ng m¹nh ch−a thùc sù ®−îc quan t©m ®óng møc, ch−a ®ång ®Òu, thiÕu bÒn v÷ng, nh÷ng ®iÓn h×nh tiªn tiÕn ch−a ®−îc chó ý tæng kÕt nh©n réng. 71 III- ®¸nh gi¸ chung vÒ c«ng t¸c x©y dùng chÝnh quyÒn c¬ së trong s¹ch, v÷ng m¹nh 1. Nh÷ng viÖc lμm ®−îc C«ng t¸c x©y dùng chÝnh quyÒn c¬ së trong s¹ch, v÷ng m¹nh, víi nhiÒu néi dung cô thÓ kh¸c nhau nh−ng Uû ban nh©n d©n c¸c tØnh ®· thÓ hiÖn tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao, b¸m s¸t LuËt tæ chøc Héi ®ång nh©n d©n vμ Uû ban nh©n d©n, c¸c v¨n b¶n cña Nhμ n−íc ®Ó triÓn khai vμ tæ chøc thùc hiÖn, gãp phÇn thóc ®Èy sù ph¸t triÓn vμ ®¹t ®−îc kÕt qu¶ b−íc ®Çu kh¸ quan träng. NhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ lμ träng t©m, kinh tÕ kh«ng ph¸t triÓn th× kh«ng thÓ n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn cña nh©n d©n vμ cμng gÆp nhiÒu khã kh¨n trong gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi. Víi nhËn thøc ®ã, Uû ban nh©n d©n c¸c tØnh ®· tËp trung chØ ®¹o Uû ban nh©n d©n cÊp huyÖn, x· trong vïng thùc hiÖn tèt nhiÖm vô, chØ tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, chuyÓn ®æi c¬ cÊu trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, khoanh vïng trång c©y ¨n qu¶ cho phï hîp víi khÝ hËu, thæ nh−ìng, tËn dông ®Êt s¶n xuÊt, ph¸t triÓn ngμnh ch¨n nu«i, nhÊt lμ ch¨n nu«i ®¹i gia sóc, ph¸t triÓn s¶n xuÊt l©m nghiÖp (rõng trång míi, rõng s¶n xuÊt ®−îc c¶i thiÖn), 72 ph¸t triÓn mét sè ngμnh c«ng nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp vμ x©y dùng, ph¸t triÓn c¸c ngμnh dÞch vô (th−¬ng m¹i, du lÞch) ®· t¹o viÖc lμm cho hμng ngμn lao ®éng t¹i chç, thùc hiÖn xãa ®ãi, gi¶m nghÌo vμ n©ng cao ®êi sèng cho ®ång bμo d©n téc thiÓu sè. Thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ c¸c chØ tiªu, nhiÖm vô vÒ quèc phßng, an ninh, chÝnh trÞ vμ trËt tù an toμn x· héi, gi¶i quyÕt ®¬n th− khiÕu n¹i, tè c¸o, phßng, chèng tham nhòng vμ thùc hμnh tiÕt kiÖm, chèng l·ng phÝ. Thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ Ph¸p lÖnh thùc hiÖn d©n chñ ë x·, ph−êng, thÞ trÊn, g¾n c«ng t¸c c¶i c¸ch hμnh chÝnh víi thùc hiÖn c¬ chÕ mét cöa. §Õn nay, hÇu hÕt sè x·, ph−êng, thÞ trÊn thùc hiÖn ®Ò ¸n c¶i c¸ch hμnh chÝnh theo c¬ chÕ mét cöa ë c¸c lÜnh vùc bøc xóc, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c«ng d©n vμ tæ chøc khi gi¶i quyÕt c«ng viÖc. ChÝnh quyÒn c¬ së ®· tËp trung ch¨m lo, n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn cho nh©n d©n th«ng qua viÖc thùc hiÖn vμ hoμn thμnh c¸c chØ tiªu kinh tÕ - x· héi, ®ång thêi tÝch cùc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o, gi¶i quyÕt c¸c yªu cÇu, ®ßi hái bøc xóc tõ c¬ së, lμ ®iÒu kiÖn b¶o ®¶m x©y dùng chÝnh quyÒn c¬ së trong s¹ch, v÷ng m¹nh. C«ng t¸c tæ chøc, c¸n bé ®−îc nhiÒu ®Þa ph−¬ng x¸c ®Þnh lμ kh©u quan träng trong qu¸ tr×nh cñng cè, n©ng cao chÊt l−îng ho¹t ®éng cña hÖ thèng chÝnh trÞ nãi 73 chung, x©y dùng chÝnh quyÒn c¬ së trong s¹ch, v÷ng m¹nh nãi riªng. B»ng viÖc g¾n c«ng t¸c quy ho¹ch víi c«ng t¸c ®μo t¹o, båi d−ìng, sö dông c¸n bé ®· gióp cho cÊp ñy, chÝnh quyÒn c¸c ®Þa ph−¬ng lμm tèt c«ng t¸c chuÈn bÞ nh©n sù bÇu cö ®¹i biÓu Héi ®ång nh©n d©n, c¸c chøc danh cña Héi ®ång nh©n d©n vμ Uû ban nh©n d©n nhiÖm kú 2004 - 2009. Trong tæ chøc thùc hiÖn, mét sè ®Þa ph−¬ng ®· cã nh÷ng c¸ch lμm míi. TØnh Yªn B¸i cã chuyªn ®Ò Thùc tr¹ng vμ gi¶i ph¸p n©ng cao n¨ng lùc vμ ®iÒu hμnh cña chÝnh quyÒn c¸c x· vïng cao tØnh Yªn B¸i. TØnh Lμo Cai vμ mét sè tØnh tæ chøc cuéc thi hiÓu biÕt vÒ ph¸p luËt vμ qu¶n lý hμnh chÝnh nhμ n−íc ®èi víi c¸n bé, c«ng chøc x·, ph−êng, thÞ trÊn. Cuéc thi ®· thu hót c¸n bé, c«ng chøc c¬ së trong tØnh tham gia, gãp phÇn tÝch cùc trong viÖc tuyªn truyÒn, gi¸o dôc ph¸p luËt, khuyÕn khÝch vμ thu hót ®«ng ®¶o c¸n bé, c«ng chøc cÊp x· thi ®ua nghiªn cøu häc tËp n©ng cao kiÕn thøc. Sù l·nh ®¹o cña cÊp ñy ®¶ng c¬ së, chØ ®¹o ®iÒu hμnh cña chÝnh quyÒn, ho¹t ®éng cña MÆt trËn Tæ quèc vμ c¸c ®oμn thÓ nh©n d©n, lÒ lèi lμm viÖc, t¸c phong c«ng t¸c cña ®éi ngò c¸n bé, c«ng chøc ®· cã sù chuyÓn biÕn tÝch cùc. Kú häp Héi ®ång nh©n d©n cña hÇu hÕt c¸c x·, ph−êng, thÞ trÊn ®−îc tiÕn hμnh ®óng luËt c¶ vÒ thêi gian vμ tr×nh tù tæ chøc. Trong qu¸ 74 tr×nh ho¹t ®éng, Héi ®ång nh©n d©n cña nhiÒu x· ®· ban hμnh ®−îc nghÞ quyÕt s¸t thùc, ®−îc c¸c c¬ quan, ®oμn thÓ vμ nh©n d©n ®Þa ph−¬ng h−ëng øng, tÝch cùc thùc hiÖn, mang l¹i hiÖu qu¶ cao vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n hãa, x· héi. Ho¹t ®éng cña Uû ban nh©n d©n c¸c x·, ph−êng, thÞ trÊn ®· cã tiÕn bé trong viÖc thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý, ®iÒu hμnh trªn c¬ së ph©n c«ng vμ quy ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm cña tõng thμnh viªn, cö c¸n bé theo dâi ®Þa bμn ®Ó ®i s©u, ®i s¸t n¾m b¾t, ph¸t hiÖn vμ gi¶i quyÕt kÞp thêi nh÷ng vÊn ®Ò bøc xóc cña nh©n d©n, thùc hiÖn quy chÕ lμm viÖc gi÷a BÝ th− §¶ng ñy, Chñ tÞch Héi ®ång nh©n d©n, Chñ tÞch Uû ban nh©n d©n vμ Chñ tÞch Uû ban MÆt trËn Tæ quèc cïng cÊp. Tõ kÕt qu¶ ®¹t ®−îc nªu trªn, sè l−îng ®¬n vÞ hμnh chÝnh cÊp x· ®¹t danh hiÖu "chÝnh quyÒn c¬ së trong s¹ch, v÷ng m¹nh" n¨m sau so víi n¨m tr−íc ngμy mét t¨ng. 2. Nguyªn nh©n ®¹t kÕt qu¶ ViÖc ban hμnh kÞp thêi NghÞ quyÕt Trung −¬ng 5, khãa IX vÒ §æi míi vμ n©ng cao chÊt l−îng hÖ thèng chÝnh trÞ ë c¬ së x·, ph−êng, thÞ trÊn, víi yªu cÇu ®−a ®éi ngò c¸n bé x·, ph−êng, thÞ trÊn vμo ®èi t−îng ®iÒu chØnh cña Ph¸p lÖnh c¸n bé, c«ng chøc vμ chÕ ®é, chÝnh 75 s¸ch vÒ c¬ b¶n gièng c«ng chøc nhμ n−íc ®· t¹o ®éng lùc phÊn khëi yªn t©m c«ng t¸c h¬n tr−íc ®©y. C¸c tØnh x©y dùng ch−¬ng tr×nh, môc tiªu phÊn ®Êu ®Õn n¨m 2005 vμ n¨m 2010, ®Ò ra ph−¬ng h−íng, nhiÖm vô vμ c¸c gi¶i ph¸p t−¬ng ®èi cô thÓ. TËp trung chØ ®¹o hoμn thμnh nhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, c«ng t¸c quy ho¹ch, ®μo t¹o, båi d−ìng vμ x©y dùng ®éi ngò c¸n bé ë c¬ së, x©y dùng ®iÖn, ®−êng giao th«ng n«ng th«n, tr−êng häc, tr¹m x¸, trô së lμm viÖc. Mét sè ®Þa ph−¬ng ®· ph©n c«ng c¸c ®ång chÝ ñy viªn th−êng vô, cÊp ñy viªn, ñy viªn Uû ban nh©n d©n phô tr¸ch, theo dâi ®Þa bμn c¸c x· träng ®iÓm, phong trμo cßn yÕu. Ban hμnh quy ®Þnh vÒ chÕ ®é ®i c«ng t¸c c¬ së cña l·nh ®¹o vμ c¸c phßng, ban cÊp huyÖn, tæ chøc giao ban ®Þnh kú theo tõng côm x·, ph−êng ®Ó n¾m ch¾c t×nh h×nh vμ kÞp thêi gi¶i quyÕt nh÷ng khã kh¨n, v−íng m¾c ë c¬ së, chó träng, s¬ kÕt, tæng kÕt rót kinh nghiÖm c«ng t¸c chØ ®¹o ®iÓm, gi¶m ®−îc t×nh tr¹ng quan liªu, xa rêi c¬ së. Sù phèi hîp cña cÊp ñy, chÝnh quyÒn c¸c cÊp víi MÆt trËn Tæ quèc, c¸c ®oμn thÓ quÇn chóng trong viÖc tuyªn truyÒn, phæ biÕn néi dung nghÞ quyÕt cña Trung −¬ng vμ c¸c chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch, ph¸p luËt cña Nhμ n−íc ®Ó tõng c¸n bé, ®¶ng viªn, ng−êi d©n hiÓu ®óng, hiÓu ®ñ vÒ nhiÖm vô x©y dùng hÖ thèng chÝnh trÞ ë c¬ 76 së nãi chung vμ x©y dùng chÝnh quyÒn c¬ së trong s¹ch, v÷ng m¹nh nãi riªng, nh÷ng −u ®·i cña §¶ng vμ Nhμ n−íc ®èi víi ®ång bμo c¸c d©n téc trong c¶ n−íc, tõ ®ã mçi ng−êi d©n tù x¸c ®Þnh ý thøc, tr¸ch nhiÖm tham gia x©y dùng, cñng cè chÝnh quyÒn c¬ së trong s¹ch, v÷ng m¹nh. Thùc hiÖn Ph¸p lÖnh thùc hiÖn d©n chñ ë x·, ph−êng, thÞ trÊn vμ c¬ chÕ ho¹t ®éng tù qu¶n cña céng ®ång d©n c− ë th«n, b¶n, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó nh©n d©n c¸c d©n téc thùc hiÖn trªn thùc tÕ quyÒn lμm chñ cña m×nh, tin t−ëng, tù gi¸c thùc hiÖn ®−êng lèi, chñ tr−¬ng cña §¶ng, chÝnh s¸ch, ph¸p luËt cña Nhμ n−íc, quy chÕ cña ®Þa ph−¬ng, c¬ së, h¨ng h¸i thi ®ua lao ®éng s¶n xuÊt, b¶o vÖ th«n, b¶n, b¶o vÖ chÝnh quyÒn. 3. H¹n chÕ, tån t¹i Trong viÖc triÓn khai thùc hiÖn NghÞ quyÕt Trung −¬ng 5 khãa IX, mét sè n¬i thùc hiÖn chËm hoÆc thiÕu cô thÓ nh− c«ng t¸c quy ho¹ch, t¹o nguån c¸n bé; ch−¬ng tr×nh ®μo t¹o, båi d−ìng c¸n bé, c«ng chøc ch−a phï hîp; c«ng t¸c chØ ®¹o vÉn ch−a thÓ hiÖn ®Çy ®ñ vμ th−êng xuyªn theo tinh thÇn cña NghÞ quyÕt, ch−a kÞp thêi h−íng vÒ c¬ së ®Ó gi¶i quyÕt t¹i chç nh÷ng vÊn ®Ò næi cém ë ®Þa ph−¬ng. ChÊt l−îng vμ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña chÝnh quyÒn c¬ së ë nhiÒu n¬i cßn thÊp. Tr×nh ®é qu¶n lý vμ n¨ng lùc 77 ®iÒu hμnh cña chÝnh quyÒn c¬ së cßn h¹n chÕ vμ yÕu kÐm, nhÊt lμ trong qu¶n lý c¸c ch−¬ng tr×nh, dù ¸n ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi ë ®Þa ph−¬ng. Mét sè Ýt chÝnh quyÒn c¬ së ch−a thùc sù trë thμnh chç dùa cña nh©n d©n trong ph¸t triÓn kinh tÕ, x©y dùng v¨n hãa, b¶o vÖ an ninh chÝnh trÞ, trËt tù an toμn x· héi, cã n¬i thiÕu chñ ®éng, û l¹i cÊp trªn. Cßn mét bé phËn c¸n bé quan liªu, xa d©n, qu¶n lý ®Êt ®ai láng lÎo, vi ph¹m ph¸p luËt bÞ xö lý, kû luËt, mÊt tÝn nhiÖm, suy tho¸i ®¹o ®øc, lèi sèng, mÊt lßng tin trong nh©n d©n. Tr×nh ®é vμ n¨ng lùc cña ®éi ngò c¸n bé cßn thÊp vμ h¹n chÕ, tr×nh ®é v¨n hãa thÊp, phÇn lín ch−a qua ®μo t¹o vÒ chuyªn m«n, nghiÖp vô vμ qu¶n lý nhμ n−íc. Tû lÖ c¸n bé n÷ vμ c¸n bé mét sè d©n téc thiÓu sè cßn thÊp. §éi ngò c¸n bé c¬ së, nhÊt lμ c¸c x· vïng III thiÕu vÒ sè l−îng, yÕu vÒ chÊt l−îng. Trô së lμm viÖc vμ trang thiÕt bÞ vËt chÊt cho hÖ thèng chÝnh trÞ c¬ së ho¹t ®éng cßn nhiÒu bÊt cËp, yÕu kÐm, nhÊt lμ vÒ giao th«ng, th«ng tin liªn l¹c. 4. Nguyªn nh©n cña nh÷ng yÕu kÐm, tån t¹i - Nguyªn nh©n kh¸ch quan: ®iÒu kiÖn tù nhiªn kh¾c nghiÖt, kinh tÕ - x· héi chËm ph¸t triÓn, d©n trÝ thÊp, tû lÖ ®ãi nghÌo cao, c¸c thÕ lùc thï ®Þch lu«n lîi dông nh÷ng vÊn ®Ò nh¹y c¶m nh− d©n téc, t«n gi¸o ®Ó g©y mÊt æn ®Þnh chÝnh trÞ. 78 """