🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Việt Nam Vẻ Đẹp Tiềm Ẩn - 99 Danh Thắng Việt Nam Ebooks Nhóm Zalo ^ t ệ t Cíẻ t ẫ v n ịụ /i , Q í^ ^ n h th đ n V iộtN am Minh Anh-Thân Phương Trà- Quách Thu Huyền •'niiiiĩTiiiiirr •• ~T \ V(ệT N AH 1/ể Ĩ>ẸP V ỀH ẳ N 99 DARH THẮ NG VỆ T NAM MINH ANH- THÂN PHƯƠNG TRÀ - QUÁCH THU HUYỀN V(fT VẼ f>ỆP TỂM ẨN 99 D A llÁ i VỆT IM NHÀ XUẤT BẢN VĂN HÓA - THÔNG TIN I I. tio va-A - tiaụổN Tícti Ttidy ctiiẻN Khu du lịch Ao Vua thuộc địa phận xã Tản Lĩnh, huyện Ba Vì, tủìh Hà Tây (cũ), cách thủ đô Hà Nội khoảng 7C km về phía tây. Nơi đây xưa kia Sơn Tinh - Thuỷ Tinh đã từng giao chiến để trở thành "phò mã" của vua Hùng. Ao Vua được tạo thành do lưỡi gươm của Sơn Tửứì cắm xuống lấy nước cho ba quân. Cuộc chiến long trời lở đất của hai vị thần mãi mãi là môt trong những truyền thuyết đep nhất của người Việt. Đây cũng ìà nơi Đức Thánh Tản Viên giúp dân trị thuỷ, dạy dân cách'câ'y lúa, dệt lụa, chữa bệnh,... Chứth vì vậy mà khách đếrĩ Ao Vua không chỉ được ngắm cảnh đẹp mà còn được tắm nước Vua xưa, thăm động Sơn Tinh - Thuỷ Tinh, và hình dung về trận thuỷ chiến có một không hai trong huyền tích Việt Nam. Khu du lịch sinh thái Ao Vua là một trong những địa điểm hiếm hoi ở ngoại vi Hà Nội còn giữ được cảnh núi rừng thiên nhiên nguyên sơ, hùng vĩ và đặc biệt không khí trong lành, rất phù hợp với kì nghỉ cuối tuần, nghỉ dưỡng. Việt Nam vẻ Đẹp Tiếm Ân Lần đầu đến đây, du khách sẽ không khỏi bất ngờ trước một kiệt tác hoàn hảo của "đức mẹ tạo hoá" với cảnh sắc thiên nhiên thơ mộng, một món quà quý giá của thiên nhiên ban tặng cho con người. Leo núi, vượt thác, nghe tiếng nước chảy rì rào, chiêm ngưỡng cảnh vật trời mây, non nước thơ mộng, trữ tình là những phút vận động và thư giãn thú vị. Là một nơi thắng cảnh tuyệt đẹp cùng thời tiết, không gian khoáng đạt trời ban, Ao Vua đã thu hút rất đông khách du lịch nội địa và quốc tế từ nhiều năm nay. Chmh vì vậy, có rất nhiều công ty du lịch đã về đây khai thác và xây dựng thêm rửiiều hạng mục thư giãn mới. Ngoài những kỳ thú tự nhiên, du khách đến đây có thể vui đùa trong công viên nước, chơi trò đu quay và với rửiững vị khách ưa lãng mạn có thể rong ruổi du thuyền trên mặt hồ Tiên hay đùa vui với chim thú trong vườn. Vào những đêm hè, du khách có thể dạo chơi trên hệ thống thuỷ đình hay bồng bềnh trên các nhà thuyền, nhà nổi dưới bầu trời đầy sao lung linh toả sáng, để rồi đắm mình trong hương sen ngào ngạt. Xung quanh khu trung tâm còn có nhiều khu nghỉ dưỡng, sân gôn, tennis,... và rất nhiều thắng cảnh di tích lịch sử khác như đền Thượng, đền Trung, đền Và, khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Mữứi,... Hiện trung tâm khu du lịch Ao Vua đang được đầu tư mở rộng quy mô xây mới nhiều khu vườn: vườn chim thú, vườn 99 DANH THẮNG VIỆT NAM trụyền thuyết cổ tích, vườn tượng châu Âu, trồng thêm nhiều loại cây quý nhằm tạo bóng mát và hoàn thiện hệ sinh thái rừng. Một khách sạn 3 sao, gồm 50 phòng, hội trường 500 chỗ, nhà ăn và phòng họp hội thảo trên diện tích 5.000m2 cùng với nhiều trò chơi hấp dẫn, mạo hiểm như: khu nhà đa năng, công viên vầng trăng, đường đua công thức 1 có thể phục vụ hàng ngàn người cùng một lúc,... Đến với Ao Vua, du khách có thể dễ dàng nối tour với khu vườn cổ Ngọc Nhi, hồ Suối Hai, rừng Bằng Tạ,... ở các vùng lân cận. Và khi ra về, du khách có thể mua rứriều loại sản phẩm du lịch, đó là những đồ thủ công mỹ nghệ, những vật dụng tiiứi xảo, độc đáo, đẹp mắt được làm từ nguyên liệu tre, nứa bởi đôi bàn tay khéo léo của chính con người nơi đây. Được thiên nhiên ưu đãi, lại tắm mình trong không gian huyền ảo của truyền thuyết văn hoá, cơ sở vật châT khang trang hiện đại, đến với Ao Vua, để trải lòng mình với thiên nhiên, cảnh sắc, bạn sẽ thấy cuộc sống quanh mình thật đẹp và thú vị biết bao. 2. StÍN 9-ĩíO ẫơN TRtÍ Bán đảo Sơn Trà nằm trên địa phận huyện Sơn Trà, cách trung tâm thành phố Đà Nấng lOkm về phía Đông Bắc. Đảo có diện tích là 60 km^ chiều dài là 13 km, chiều rộng là 5 km, nơi hẹp nhất là 2 km. Với độ cao 693 m so với mực nước biển, đứng trên đừih Sơn Trà du khách có thể tận hưởng những làn gió mát rượi trong lành từ biển khơi thổi vào không gian của cây xanh um tùm toả bóng. Từ đây bạn cũng có thể phóng tầm mắt ra xa để bao quát bức tranh phong cảnh thiên nhiên tươi đẹp của thành phố Đà Nẵng, Ngũ Hành Sơn, Bà Nà- Núi Chúa,... Nhờ có hình dáng đặc biệt nên bán đảo này được rửiiều người so sánh giống như hmh cây nấm, đầu nấm là núi Sơn Trà, thân nấm là những bãi cát vàng tuyệt, đẹp. Sơn Trà có 3 ngọn núi nhô cao, mọi người dựa vào hình thù của núi mà gọi những cái tên thú vị: ngọn Đông Nam như hình con nghê nên gọi là Hòn Nghê; ngọn phía Tầy như mỏ diều hâu gọi là ngọn Mỏ Diều; núi phía Bắc như cổ ngựa gọi là ngọn c ổ Ngựa,... Theo thời gian, núi 99 DANH THẮNG VIỆT NAM Hải Vân và bán đảo Sơn Trà hợp lại thành những vũng biển đẹp tuyệt vời làm say đắm lòng người như Vũng Tiên Sa, Vũng Thùng, Vũng Hàn, Vịnh Đà Nẵng,.. Cảrứì quart nguyên sơ, khí hậu trong lành khoáng đạt, dạo bước trên những con đường kề cạnh những bãi tắm dài hàng chục km với cát vàng óng sạch mịn màng cuốn theo làn sóng vỗ, mang đến cho du khách rữiững cảm xúc mới mẻ, đầy hấp dẫn. Ngày lại ngày, chẳng biết từ bao giờ, những đợt thuỷ triều kéo dài hàng triệu năm đã bào mòn và cọ sạch những tảng đá chồng chất ven bờ khiến chúng trở lên láng mịn, mềm mại mỗi khi có ánh mặt trời chiếu vào. Dường như cảnh sắc nơi đây có núi và biển xen kẽ nhau tạo ra một vẻ đẹp hoà ữộn khác biệt với những bãi biển khác. Trên núi là dòng suối Tiên và suối Đá róc rách chảy, dưới biển là một loạt các bãi tắm như: Bãi Bụt, Bãi Rạng, Bãi Nồm, Bãi Nam,... rì rào sóng vỗ. Biển Sơn Trà có rửrững dải san hô tuyệt đẹp kề cạnh ngay bờ, đây cũng là thiên đường dành cho thú ngụp, lặn đã hấp dẫn bao du khách ưa thích chiêm ngưỡng khám phá thế giới sữih vật trong lòng đại dương. Sơn Trà còn là khu bảo tồn thiên nhiên đa dạng và phong phú với 4000 ha 10 Việt Nam về Dẹp Tiếm Ẩn rừng bao phủ, trong đó có một phần đất đồi dang được bao phủ bởi cây công nghiệp, đây là nơi giao thoa của hai hệ động thực vật miền Nam - Bắc. Với tầm quan trọng và những giá trị của thiên nhiên tạo hoá ban tặng cho con người nên nơi đây được bảo vệ theo chế đồ rừng câm quốc gia. Theo thống kê, khảo sát của các nhà khoa học thì Sơn Trà có những loài động vật quý hiếm như hươu, nai, khỉ; vượn, đười ươi, voọc, gà mặt đỏ,... Một không gian tươi xanh của rừng núi, những khoảnh khắc thoáng đãng, tươi xanh của biển cả luôn mang đến những ân tượng sâu đậm về thiên nhiên mà con người muốn đắm chìm và giải thoát trong nó... 3. Ntí - NÚI ctlú-fl Cách thành phố Đà Nắng 30km theo quốc lộ lA, đến ngã 3 Hoà Khánh rẽ vào hướng Tây theo đường Âu Cơ - đường 602 khoảng 16 km là đến trung tâm Bà Nà, đi thêm 10 km nữa đến một dãy núi (thuộc địa phận huyện Hoà Vang) cao khoảng l.SOOm so với mực nước biển, chửửi là Núi Chúa. Nhiệt độ trung bình hàng năm từ 17 đến 20 độ, khí hậu mát mẻ quanh năm, thiên nhiên tươi đẹp phong phú. Chmh vì vậy người ta thường gọi Bà Nà - Núi Chúa là Sapa của miền Trung. Quả thực, cảnh sắc thiên nhiên nơi đây có rất rủìiều điểm tương đồng với vùng núi Sapa của miền Bắc. Núi Chúa là một thiên đường huyền ảo hết sức lãng mạn. Những buổi chiều, sương mù bay lơ lửng tan vào thiên nhiên hoa lá, ẩn hiện trong không gian đó là bóng dáng, sinh hoạt thường nhật của con người. Cảnh và người hoà trộn trong một màu mộng mị như một bức tranh thuỷ mặc Trung Quốc. Suối Mơ, điểm đến đầu tiên của Bà Nà, thu hút khách du lịch nhiều nhất trong dịp hè. Du khách thoả thích tắm mát 12JỊ Việt Nam vẻ Đẹp Tiềm Ân trong làn Tóc Tiên, một dải thác tung bọt trắng xoá và mềm mại như mái tóc của nàng tiên buông dài. Suối Mơ đông nhất vào những ngày nghỉ .cuô'i tuần, những đôi tình nhân đến đây để nhờ thiên nhiên làm hun đúc thêm tình cảm, những gia đmh đến đây để tụ họp, quây quần bên rửiau, người già đến đây dể dạo chơi, chữa bệrứi nghỉ dưỡng,... lánh xa những phút giây mệt mỏi của cuộc sống thường rửiật nhiều lo toan. Khu nghỉ mát Bà Nà cũng được ngưdi Pháp khám phá vã xãy dựng vào những nõm đầu Ihế kỷ XX. Ngay từ thôi đô, họ đã cho xây những khu biệt thự, những khách sạn để lòm nơi thâm thú, thư giãn. Khác biệt hẳn với thời tiết nóng nực, khô rát của vùng miền Trung, Bà Nà là một không gian ôn đới riêng biệt, một ngày luôn có 4 mùa diễn ra và một năm có hai mùa rõ rệt. Những khoảnh khắc trong ngày được so sánh như mùa xuân của nước Pháp: sáng là mùa xuân, chiều là mùa thu, tối là mùa đông se lạnh. Sự thú vị cho du khách là những cơn mưa bất chợt đến rồi cũng tạnh rất nhanh, mưa nhưng không gian không hề ẩm ướt mà rất mau khô ráo, bầu trời lại quang đãng như thường, những làn mây trắng lại bồng bềnh nhởn nhơ uô"n lượn trên lưng chừng. Một trong những thú vui và cũng là điều tuyệt thú của du khách dến Bà Nà đó là những giây phút đứng từ xa bao quát, thâu tóm quang cảnh thiên nhiên và cuộc sống con 99 DANH THẮNG VIỆT NAM 13 người, từ trên cao hướng ra xung quarửi. Từ trên đừih Bà Nà, có thể hướng ra biển Đông, nhìn sang dãy Hải Vân, phóng tầm mắt ra những bãi biển tuyệt đẹp như biển Bắc Mỹ An, Mỹ Khê, Non Nước, Cù Lao Chàm. Và đây, bức trarửi điển hình của nông thôn Việt Nam với dòng sông Thu Bồn uốn lượn quanh co ôm những bản làng, những cánh đồng lúa xaiửi tận chân trời,... Ngắm nhìn thiên nhiên và cuộc sống từ trên Bà Nà, người ta bỗng thấy mình mạnh mẽ biết bao. Thời gian trôi qua, dấu tích của một thời vẫn còn hiện hữu là một vài biệt thự, lâu đài rêu phong còn lại tô điểm thêm cho sứ sở sương mờ. Chiến tranh đã tàn phá và làm hư hỏng nặng những căn nhà, nhưng không vì thế mà khu du lịch này kém hấp dẫn, trái lại nó không chỉ làm tăng thêm vẻ đẹp huyền bí của khu du lịch Bà Nà mà còn lưu giữ và gợi cho người ta về những hoài niệm lịch sử. Bà Nà là thiên đường nghỉ dưỡng còn bởi vì thiên nhiên ban tặng cho nơi đây những cánh rừng nguyên sinh tươi xarửi bát ngát, những đồi thông reo vi vút đêm ngày. Ngoài ra nơi đây còn có dòng sùối trong mát chảy trên nền đá 14 Việt Nam vế Dẹp Tiếm An hoa cương lóng lánh khi mặt trời chiếu vào. Ngoài sự đa dạng về thực vật, Bà Nà còn là khu bảo tồn thiên nhiên nơi đây có 544 loài thực vật bậc cao, 256 loài động vật, có 6 loài cây và 44 loài động vật quý hiếm được ghi trong sách đỏ Việt Nam và theo tiêu chuẩn quốc tế. Bà Nà ngày nay có kiến trúc khá đa dạng, bên cạnh rửiững biệt thự cũ là sự xuất hiện nhiều biệt thự mới được trang bị đầy đủ tiện nghi hiện đại săn sàng phục vụ du khách. Đến Bà Nà bạn có thể đi cáp treo và vãn cảrửi. Với 16 ca-bm dài hơn 1 km có thể chở hơn 300 người/giờ được đánh giá là hiện đại nhất Đông Nam Á sẽ đưa du khách tới đồi Vọng Nguyệt và các địa danh nổi tiếng khác như Núi Chúa, thác cầu vồng, thăm nhà hát Opera, Miếu Bà, chùa Linh ứng, ngắm tượng Phật Bà cao hơn 27m, ngắm đồi Vọng Nguyệt, vườn Tĩnh Tâm... 4. SÃI í)-fi Htltíy Bãi Đá Nhảy là bãi biển cát trắng và sạch, có nhiều núi đá, cột đá to nhỏ, cao thấp với trăm hình nghìn vẻ khác nhau rất kỳ thú như: hình con cóc, còn trâu nằm, hình "trống - mái", hình hổ quỳ, voi phục,... Mỗi khi có sóng xô, trông các tảng đá như những con cóc lớn nhảy lên trên sóng, tạo nên hàng loạt âm tharửi rì rào khác nhau. Phải chăng vì thế mà bãi đá này được dân gian gọi tên là Đá Nhảy. Bãi Đá Nhảy là một điểm du lịch hấp dẫn, một bãi tắm tuyệt đẹp và những thắng cảnh với nhiều hang động kì thú. Đến bãi Đá Nhảy, ấn tượng đầu tiên củạ du khách là một bãi tắm bằng phẳng, nước trong và sạch. Khách du lịch cùng một lúc vừa đưỢc bơi thuyền leo núi, săn bắn, vừa được dạo chơi trong rừng dương, hay tắm mình trong bãi biển yên bình, v ề mùa hè, bãi Đá Bãi Đá Nhây nốm dưỗi chân đèo u ; Hoã, thuộc đỊa phộn xã Hãi Trợch,Ị huyện Bố Trọch, tỉnh Quàng Bỉnh, ỉ ’ cách thành phố Đồng Hdi 40km về j í phía bổc Địa danh nãy đõ được Bộ > ' Vãn hoã - Thõng tin công nhộn vò^ xếp hgng là thâng cảnh quốc|piạ. ' 16 Việt Nam vế Dẹp Tiếm An Nhảy chật kứì du khách từ Nam ra, Bấc vào, có cả người dân địa phương sau ngày làm việc vâd vả cũng ra đây thưởng thức những làn gió biển mát rượi, ngắm đại dương mênh mông với rứrững con sóng mềm mại liên tục vỗ bờ cát trắng. Mỗi lần thuỷ triều lên, sóng vỗ vào mọi ngách hang tung bọt trắng xoá, phát ra âm thanh thật vui tai. Đứng trên bãi đá, nhìn về phía bên kia là ngọn hải đăng Khe Gà như một ngọn tháp sừng sững điểm nét uy nghi cho dáng biển. Bình minh lên, rọi ánh hồng lấp lárửi xuống bãi đá lô nhô đủ màu sắc. Ban mai trên biển, từng đoàn thuyền quăng lưới, kéo cả mặt trời lâ'p loáng cuốn du khách say mê với cuộc sống yên bình. Đá Nhảy không chỉ là khu du lịch nghỉ mát lí tưởng vì có bãi tắm đẹp nằm dưới chân núi, mây nước hữu tình nên thơ mà biển nơi đây có nhiều dải đá ngầm, đó chửih là nơi cư trú của nhiều loại hải sản quý như: tôm, cá, cua, mực, ộc,... Chứửi vì thế hải sản nơi đây rất phong phú, có thể chế biến thành những món đặc sản biển hấp dẫn du khách khi dừng chân nghỉ dưỡng nơi đây. Có thể nói, ở bãi Đá Nhảy, từ khách du lịch có yêu cầu bình dân đến cao cấp, khách nội địa hay quô"c tế, đều được thoả Trong khu vực bãi Đã Nhảy cỏ nnột cái giếng rất lợ, đưỢc gọi lò giếng Cóc. Chỗm chệ ừên miệng giếng lò một con cóc đó ngồi như muốn che giấu giếng. Lòng giếng rất sãu, muốn lẳy nưỡc phải chui vào bụng cóc để múc từng gầu nưõc Nhưng nưdc giếng rất ừong và sọch, mùa đông thỉ ầm, mùa hẻ thì mót. Ngư dãn quanh vùng xem nưõc giếng như một thứ nưổc độc biệt tinh . khiết, vò họ chỉ dùng nước phục vụ cho những lễ nghi độc biệt, như lẳy nưỡc tắm rửa tưỢng hay phục vụ cho việc cúng lễ Nam Hỏi Đọi Vướng ừong lễ cầu Ngư hòng nãm độc biệt quan ừọng dối või dãn làng. Giếng đã tự nhiên này ngày càng tâng thêm sự hâp dẫn cho cành quan ndi đây. 99 DANH THẮNG VIỆT NAM mãn và hưởng thụ nhiĩng dịch vụ tốt nhất với giá thành hợp lý. Những khu du lịch thể thao như sân ten-nis, bi-da, đi mô tô nước, ném phi tiêu, thuyền thăm quan đăng Khe Gà, đi tháp treo Tà Cú; du lịch sinh thái cộng đồng như thăm các địa chỉ, danh thắng ở địa phương như cây sến thiêng, bàu Quy, bàu Rau Má,... ngày được xây dựng qui mô và hoạt động chuyên nghiệp. lố Việt Nam vẻ Đẹp Tiềm Ẩn 5. SIỔN Ĩ)ÔNS Ctl-^a Từ vùng đầm lầy hoang sơ, đồng chua nước mặn toàn cỏ lau mọc, năm 1828 Doanh điền sứ Nguyễn Công Trứ đã khởi xướng và quy tụ dân làng khai hoang lấn biển, dần biến bãi biển Đồng Châu trở thành mảnh đâ't phì nhiêu, phong cảnh hữu tình và ngày nay đang trở thành điểm du lịch súìh thái hấp dẫn du khách. Bãi biển Đồng Châu còn nhiều nét hoang sơ, Bãi biển Đồng Châu thuộc xã Oỗng Minh, huyện Tiền Hài, cãch thành phố Thãi Bình hơn 30 km đi dọc theo quốc lộ 39B. thích hợp cho nhu cầu nghỉ ngơi, dưỡng bệnh. Đến với Đồng Châu vào những ngày hè, du khách được tận hưởng khí hậu trong lành, mát mẻ, xua tan đi cái nóng oi bức, ngột ngạt. Khu du lịch bao gồm bờ biển thuộc xã Đông Minh, Cửa Lân, hai đảo cồn Thủ và cồn Vành. Diện tích toàn khu rộng hàng chục km^, trung tâm của khu du lịch này là bãi biển Đồng Châu trải dài 5 km. Săm sắp dọc theo bờ biển là hệ thống các nhà nghỉ, khách sạn cao tầng. Từ bãi tắm Đồng 99 DANH THẮNG VIỆT NAM 19 Châu, du khách có tỉiể đi tàu hay xuồng máy, khoảng 7 km, thăm và tắm biển tại hai ngọn sóng xanh giữa biển khơi lộng gió là ở Cồn Thủ và cồn Vành. Cồn Thủ có bãi cát trắng mịn, có rừng thông, phi lao xanh ngắt một màu đung đưa trước gió, nơi đây còn có bãi tắm nhỏ thơ mộng là địa điểm lí tưởng cho du khách đi tắm biển, tổ chức các cuộc pic-nic và nghỉ dưỡng bằng tàu thuyền với các trò vui chơi, giải trí trên biển như: câu cá, lướt ván, bóng chuyền, bóng đá trên biển... Cồn Vành rộng 15 km^ có khu bảo tồn rừng ngập mặn là điểm dừng chân của các loài chim quý hiếm như: cò thìa, bồ nông, mòng biển,... Hàng năm nơi đây thu hút rất nhiều các nhà nghiên cứu, khách du lịch tới thăm cồn đảo. Nơi đây cũng rất thuận lợi cho việc phát triển du lịch sinh thái. Trên cồn có rừng thông, rừng phi lao xanh ngắt, có những bãi tắm nhỏ yến tĩnh và thơ mộng, với bãi cát trắng trải dài, nước biển trong vắt. Đến với cồn Vành, du khách được hoà mình trong thiên nhiên, khám phá rừng ngập mặn, với những loài cây sú, vẹt nhiều tầng, nhiều lớp, tận hưởng không khí trong lành do gió biển đem lại; thăm quan vùng nuôi trồng thuỷ hải sản tươi sông, để rồi tự tay mình được đánh bắt từ biển lên... Hiện nay, con đường nối từ đất liền ra cồn Vành đang được xây dựng. Khi tuyến đường hoàn thành, nơi đây sẽ là điểm du lịch lí tưởng cho mọi du khách. 20 Việt Nam vẻ Đẹp Tiềm Ẩn Tửứi Thái Bình và Viện Kiến trúc Nhiệt đới đang khẩn trương quy hoạch khu phố biển Đồng Châu theo phương án: xây dựng khu điều dưỡng và thưởng ngoạn khí hậu biển, khu nghỉ ngơi tắm biển, khu nhà biệt thự sinh thái, hội nghị, hội thảo du lỊch, trung tâm dịch vụ du lịch và hoạt động nghỉ ngơi phổ biến, khu du lịch sihh thái trên nền tự nhiên. Vào những ngày mùa thu, du khách sẽ được tận hưởng cảm giác se lạnh của tiết trời mùa thu, không giông như ở bất kì bãi biển nào ở miền Bắc. Để rồi mỗi khi thuỷ triều lên, nghe tiếng sóng biển vỗ rì rào khúc hát mê say, du khách như được hoà mình vào biển trời bao la. Kề cận Đồng Châu có nhiều khu thắng cảnh di tích lịch sử như: đền Đức Vua, khu di tích nhà Trần, đền Tiên La, chùa Keo, làng chạm bạc Đông xầm, làng vườn Bách Thuận,... Vì thế đến Đồng Châu, du khách sẽ được hưởng không gian và sức của biển cả đồng thời khám phá ra những nét độc đáo về phong cảnh, kiến trúc và sinh hoạt thú vị của người dân nơi đây. 6. SIỔN 3 i{ Ĩ)ỘNS Ba Động là tên gọi chung của một bãi biển dài gần chục cây số, ngay từ thời Pháp thuộc, người Pháp đã cho xây dựng trên bãi biển này một khu nghỉ dưỡng tuyệt đẹp để thường xuyên đến đây nghỉ ngơi, tắm biển. Trước 1975 Ba Động còn là một khu căn cứ địa cách mạng của huyện Duyên Hải (Trà Vinh). Địa danh này từng chịu nhiều mưa bom bão đạn của kẻ thù, sau chiến tranh nơi đây dường như bị lãng quên, bị bỏ rơi và cô lập. Khu tắm biển nghỉ dưỡng này thực sự được Rdi ừung tâm thị xã Trõ Vinh, đi khoáng 55 km, hưởng về Huyện Duyên Hải, tõi xã Trưdng Long Họà, du khách sẽ tôi thâm biển Ba Động. Vôi bãl cât dài và đẹp, đây iã địa điểm lí tưdng cho việc tấm ^biển vò nghbmát vôi cảnh quan hoang sd vổi cát frổng> nưdc trong, không khí trong lãnh yên tĩnh. 'chú ý từ năm 1992 với việc đầu tư xây dựng các tuyến đường giao thông, đường bộ nối liền các khu di tích và thắng cảnh đẹp. Lần lượt các nhà hàng, khách sạn, hồ bơi, khu giải trí. 2 2 Việt Nam vẻ Dẹp Tiềm Ân chăm sóc sức khỏe tiện lợi cho du khách, các địa danh như cầu Long Toàn, Kinh Xáng, bãi Đồn, phà Láng Chim là điểm vui chơi thú vị cho những ai một lần ghé thăm. Dọc bờ biển, những đụn cát nhấp nhô nằm chen giữa hàng phi lao xanh mướt, mỗi buổi chiều khi nắng hoàng hôn lướt xuống làm cát trắng thêm mịn màng và làn nước thêm lấp lánh. Lắng tai nghe tiếng sóng biển và tiếng phi lao rì rào trong gió, bạn sẽ có những giây phút thư thái trong không gian yên tĩnh của rừng và biển cả. Biển đêm thật đẹp, từ những khách sạn nép mình bên hàng dương, du khách có thể phóng tầm mắt ra xa, trong không gian thâm u mịt mùng của biển là những đoàn thuyền đánh cá nhấp nhô những vệt sáng lấp lánh. Khi một ngày mới bắt đầu cũng là lúc đoàn thuyền trở về với cá nặng đầy khoang, du khách như thấy vui lây khi nhìn những khuôn mặt ngư dân rạng rỡ, rám bóng, lấp loá dưới những ánh đèn. Từ biển Ba Động, du khách còn có thể tham gia những chuyến du khảo tìm hiểu về lịch sử và văn hoá, mọi người như được tiếp thêm tình yêu dân tộc từ tinh thần đấu tranh bất khuất truyền thông chống giặc ngoại xâm rất đỗi hào hùng của người dân Trường Long Hoà (huyện Duyên Hải) khi đến thăm di tích Cồn Tàu, căn cứ Tỉnh uỷ Trà Vinh (Gồng Giếng),...; Thăm rừng ngập mặn Trường Long Hoà, Long Khánh để thưởng thức những sản vật đã trở thành đặc sản 99 DANH THẮNG VIỆT NAM 23 của vùng quê ven biển này như: dưa hâ"u Ba Động, nghêu Nhà Mát, tôm sú Cồn Cù, đuôn chà là, cá kèo kho gợt, chù ụ rang me, nước mắm rươi... Mặc dù mới được đưa vào đầu tư khai thác nhưng Ba Động là một địa chỉ du lịch ngắn ngày hấp dẫn Đặc sản Ba Động cho mọi tầng lớp rửiân dân. Đặc biệt vào những ngày lễ, ngày nghỉ cuối tuần, bãi biển như một bức tranh nhiều màu sắc sôi động. ĩ.SIỔ N Cử -A TÙNS- Nđ tiO-ỉ ^NS cdfl ũẠC Stĩl TĩÍM mua Hàng năm, dến mưa bão, vùng bờ biển miền Trung luôn là điểm nóng, đón nhận sự cuồng nộ của thiên nhiên. Những trận gió to, sóng lớn, bão tố thất thường diễn ra liên miên trên dải đất đầy nắng gió và nghèo khó này. Nhưng trong rốn thiên tai ấy, Cửa Tùng lại là nơi hiền hoà, kừi gió, là nơi trú ẩn, neo đậu an toàn cho tàu thuyền đánh cá củạ ngư dân. Vì thế có thể nói Cửa Tùng là một thực thể thiên nhiên sống động với rử\ững nét riêng biệt so với các bãi biển khác. Nằm phía Bắc cửa biển, Cửa Tùng như một thiếu nữ thon dài nằm trễ nãi, tắm nắng bên làn nước xanh biếc. Bãi biển Cửa Tùng đẹp, cát trắng phau, phẳng mịn, dịu dàng đón những cái hôn ngọt ngào của trời nước bao la. Đây là bãi tắm êm đềm, có hai bãi đá ngầm ăn sâu ra biển từ hai phía là Mũi Si và Mũi Lai đã tạo nên một cái vịnh nhỏ km đáo và không có các dòng hải lưu cuốn xoáy. 99 DANH THẮNG VIỆT NAM 25 Cửa Tùng có cấu tạo địa chất đặc biệt, bãi tắm ở đây thoai thoải chứ không quá sâu. Đi từ bờ ra ngoài khơi để được lao mình vào vòng tay của biển và có thể đi mãi như vậy tới nửa cây số mà nước mới chỉ đến ngang ngực. Quả là một sự thú vị tuyệt vời! Những mũi đất bazan đỏ au như ráng chiều nhô ra phía biển tựa như một chiếc lược đồi mồi kì vĩ, nơi ấy có râT nhiều cây xanh. Ngoài xa khơi, đảo Cồn Cỏ như một con rùa vàng ngoi lên khỏi mặt nước tím biếc, gợi cho ta bao ý tưởng về huyền thoại thủa hoang sơ. Với tư thế địa lý ấy, Cửa Tùng được ví như một "bà hoàng" đang tựa liíng vào .uiaiỉÌỉiâillÉÌBÌÉ^* ÌTMii ’• •H'ilể’1^*'^ . Cửa Tùng là một bãi biển đẹp frảỉ dài gần licm nằm ở thôn An Đức, xõ Vĩnh Quang, huyện Vĩnh Linh, lỉnh Quảng Tii. Kê sót phía nam bãi biển ià cửa sõng Hiền Lưdng (sõng Bến Hải). Ndi đãy đã từng đưỢc cóc nhà du lịch quốc tế mệnh danh là "nữ hoàng của các bãi tám". Từ Hò NỘI cỏ thể đến cửa Tùng bằng õ tõ hoộc tàu hoả. Tàu Thống Nhốt dừng ỏ ga Đông Hà - Quàng Trị. làng biển Vĩnh Quang bốn mùa rợp xanh bóng mát của cây tiêu chè và rừng phi lao rì rào trong gió. Cửa Tùng như một bức tranh sirửì động, thay đổi màu sắc từng giờ dưới ánh mặt trời. Thật thú vị khi được ngồi thuyền xuôi dòiỊg Bến Hải để ngắm nhìn cảnh sắc nơi đây. Từ chân cầu Hiền Lương, thuyền sẽ đưa du khách lướt nhẹ trên dòng nước trong xanh, sóng gợn lăn tăn, gió thổi vi vu. Dọc hai bên bờ sông là màu xanh mướt của ruộng lúa, nương ngô, màu 26 Việt Nam vế Dẹp Tiềm Ân xanh đậm của luỹ tre, của rặng phi lao giữa các xóm làng mờ xa. Vào chiều tà, du khách có thể thoả sức ngắm rứiìn rứìững đàn hải âu nhởn nhơ chao liệng đùa giỡn trên làn nước xanh thẳm. Đêm đến là thời khắc của gió trời và rứiạc biển. Tiếng sóng vỗ bờ hoà với tiếng reo hiền miên của rặng phi lao sẽ đưa du khách vào giấc ngủ êm đềm. Những ngày ở Cửa Tùng, du khách sẽ cảm thấy sảng khoái và tràn trề sức sống, tâm hồn như rộng mở thêm, được vui chơi thoả thích, được hoà vào mây trời, sóng biển và thưởng thức rửrững đặc sản yêu thích của vùng biển hiếu khách này. Nhiều năm trôi qua nhưng Cửa Tùng vẫn còn giữ được dấu ấn của ngày xưa. Du khách có thể tìm thấy ngôi nhà nghỉ mát của vua Duy Tân từ năm 1896 và thích thú trong những giai điệu đẹp qua lời kể của những người dân; hay là ghé thăm các nhà nghỉ của các cố đạo và tu sĩ. Tại Cửa Tùng, người Pháp đã từng đặt các đồn binh, sở bưu điện và sở thương chánh nhằm phục vụ khách du lịch tới đây. Du khách cũng có thể lang thang trong vùng biển này để tìm đến với làng chài Cát Sơn tồn tại hàng trăm năm nay. ở đây có những người dân bình dị, chất phác, nổi tiếng với những nghề đánh bắt cá, mộc và khảm xà cừ. Cửa Tùng còn hấp dẫn du khách bởi lẽ: đến với Cửa Tùng là đến với Vĩ tuyến 17, cầu Hiền Lương, sông Bến Hải, nghĩa trang liệt sĩ Trường Sơn, địa đạo 99 DANH THẮNG VIỆT NAM 27 Vịnh Mốc, đảo Cồn cỏ anh hùng,.. Những cái tên lịch sử ghi dấu những tháng năm dài gian khổ và hào hùng của dân tộc để xoá đi ranh_giới ngăn cách đất nước cho Bắc - Nam xum họp một nhà. Những địa danh đó đã trở thành một quần thể du lịch độc đáo. Cửa Tùng không chỉ đẹp nên thơ mà còn mang đến cho du khách một cảm giác rất "miền Trung". Với nhiệt độ trung bình năm là 24“C 'râ't thích hợp cho các loại hình du lịch biển phát triển vào mùa hè. Cửa Tùng có nhiều hải sản quý và ngon có tiếng như: mực, ruốc (khuyết), tôm he, tôm hùm, cá chim, cá thu, cá nụ và cá đé với cách chế biến món ăn rất đặc biệt của người dân địa phương. s. S lểN lot^NS CÔ •Híiy “CtìỐN SỔNS lííll TIÔN C-r^Ntl” Lãng Cô nằm ở trimg tâm của một chùm thắng cảnh Việt Nam đẹp nhâ't và một chùm di sản thế giới nằm ở Việt Nam, đó là: cố đô Huế, phố cổ Hội An và thánh địa Mỹ Scfn với bán kính 70km. Người ta nói rằng xưa kia Lăng Cô là một làng ÌiẼiiilÌI ■ ilỄiillÌÌ slí “'I. -í "í- , chài có nhiều cò trắng bay về tụ hội sinh sống. Khi người Pháp tới xâm lược và chế ngự Thừa Thiên Huế, lúc ghi địa danh lên bản đồ, người Pháp ghi tiếng Việt là "Làng Cò" nhưng bỏ dấu, thành ra là "Lang Co", đọc lên với giọng cứng rứiắc, nghe như "Lang Cô", từ đó phát sinh tên Lăng Cô với giọng nặng người Thừa Thiên. Cũng chừửi vì thế mà Lăng Cô ngày nay được mệrứi danh là "Người đẹp làng chài". Nhiều du khách khi tới Huế, được đắm mình trong khung cảnh Lăng Cô đã nói rằng "Lăng Cô đẹp hơn tranh sơn thuỷ" và lời ca tụng này quả thực không hề quá với thực tế. Bãi biển Lăng Cô từ lâu đã nổi tiếng là một bãi biển có 99 DANH THẮNG VIỆT NAM 29 các điều kiện tự nhiên và phong cảnh vào loại đẹp nhất ở Việt Nam. Với bãi cát trắng dài tới hơn lOkm, làn nước biển trong xanh bao la tuyệt đẹp, bên cạnh những cánh rừng nhiệt đới rộng lớn trên các dãy núi nhấp nhô vẫn chưa đủ để mô tả Lăng Cô bởi còn thiếu đầm Lập An rộng lớn, đầy huyền bí. Được ví như chốn bồng lai tiên cảnh, Lăng Cô hiện Lãng cỏ nằm ừong vùng khí hộu nhiệt đôi gió mùa, có haỉ hưởng gió chính là gió mùa đông bấc (về mùa đõng) vã gió mùa tây nam (về mùa hè), đổng thdi cũiìg chịu tác động của gió biển vò gió đất liền theo chu kì ngây đêm. Nhiệt độ ừung bìhh nỗm là 25°C; tháng nóng nhốt là tháng 6, 7 vỡi nhiệt độ lên tôi 41°c và lợnh nhốt vào tháng 12 vỡi nhiệt độ là 8°c. Lượng mưa trung bình nãm là 3.368 mm; ^ , tháng mưa Idn nhốt là thãng 10. ra trước mầt du khách như một bức tranh hữu tình với non cao, nước biếc, mây phủ đầu non. Nằm lọt thỏm giữa một nhánh rẽ của dãy Trường Sơn đâm ra biển, một đầu là đèo Hải Vân, đầu kia là đèo Phú Gia. Lăng Cô là dãy cồn cát tuyệt đẹp dưới những hàng cây xanh mát. Vào mùa hè, du khách sẽ cảm nhận được một bầu không khí dịu mát và được đắm mình trong sóng biển rì rào. Là nơi nghỉ mát lí tưởng từ hàng chục năm nay, với những bãi tắm thoai thoải, cát trắng, nước xanh trong, sóng ví5'a, rất thích hợp cho loại hình du lịch và thể thao trên 30 Việt Nam Vẻ Đẹp Tiếm Ẩn biển như nghỉ dưỡng, lặn biển, lướt sóng,... nhẩ't là vào những ngày cuối thu, Lăng Cô đắnn chìm trong màn sương mờ ảo, tựa như chôn thần tiên. Kế bên bãi biển Lăng Cô là Chân Mây với làn nước yên ả, bãi tắm rộng, bằng phẳng hoà hợp cùng làn nước biển trong xanh và âm thanh reo ca của rừng dương nằm sát bãi tắm. Biển Lãng Cô được bao bọc bởi dãy núi Hải Vân - một thắng cảnh nổi tiếng của Việt Nam. Dọc theo chân núi Hải Vân, biển Lăng Cô có dải san hô, tôm hùm và rứiiều hải sản có giá trị cao. Trong khu vực đó còn có bán đảo Sơn Trà, nơi bảo tồn nhiều loại động, thực vật hoang dã. Đứng trên đửứi đèo Hải Vân, du khách không chỉ ngắm nhìn bao quát làng chài và bãi tắm Lăng Cô tuyệt đẹp, cùng với toàn cảnh thàrữi phố Đà Nang và bán đảo Sơn Trà mà còn cảm nhận được không khí trong lành của vùng núi cao hùng vĩ này. Phần lớn du khách đến Lăng Cô đều thích thú với các hoạt động như; câu cá, leo núi, lặn biển, thăm rừng. Đặc biệt khi đến với Lăng Cô, du khách sẽ được thưởng thức sự độc đáo trong phong cách ẩm thực của người dân bản xứ. Đó có thể là món bánh canh chả cua thơm ngọt, đĩa ghẹ luộc đỏ au mời gọi, bát bún riêu càng cua bóc vỏ lộ lớp thịt trắng thơm hay món sò huyết Lăng Cô, với những gia vị cay nồng, ngọt béo nổi tiếng khắp vùng. Cùng với tôm chua, ruốc, mắm sò Lăng Cô là món ăn đặc sản của vùng đất cố đô, vừa lạ 99 DANH THẮNG VIỆT NAM 31 miệng mà lại ngon và bổ. Du khách có thể mua mắm sò làm quà cho bạn bè, người thân trước khi lên đèo Hải Vân về phưctng Nam hay sau khi qua đèo ra Bắc. Từ hàng trăm năm qua, Lăng Cô vẫn là làng chài êm ả, thơ mộng và trữ tình. Với dãy cát trắng nghiêng mình óng ánh, với rừng xanh thăm thẳm và non cao hùng vĩ, Lăng Cô đã thu hút biết bao lữ khách ghé thăm chỉ vì vẻ đẹp quyến rũ đến vô cùng. 9. SlẻN Ntl-ỉ^TIsệ - NƠỚCM-^TnỲĩÍN eiflN Biển Nhật Lệ thuộc thành phô' Đổng Hới, tỉnh Quảng Bình. Biển Nhật Lệ nằm rigsy cửa sông Nhật Lệ. Thời điểm đẹp nhâ't để đến Nhật Lệ là từ tháng 5 đến tháng 8. Theo truyền thuyết, thời Trịnh - Nguyễn phân tranh làm dòng sông Gianh bị chia cắt thành hai bên. Lưu dân bờ nam thường nhìn về bên kia bờ bắc, nhớ về quê hưofng mình mà tuôn lệ. Nước mắt của họ chảy thành sông và từ sông chảy ra biển, gọi là biển Nhật Lệ. Biển Nhật Lệ được thiên nhiên ban tặng bãi cát trắng mang đậm vẻ hoang sơ và nước biển trong xanh. Từ lâu, nơi đây đã nổi tiếng với một vùng mây trời, sông nước, gió lộng khí trời, nước biển, hơi biển mặn mà. Biển Nhật Lệ kéo dài một màu cát trắng, những lúc trời thanh gió mát là tiếng sóng vỗ rì rào, từ xa những lớp sóng như những chùm hoa tung bọt tựa muôn ngàn viên ngọc đang lăn vào bờ, ngân lên một thứ âm thanh dào dạt, đều đều không dứt. Bãi biển sạch như nệm mới, cát mịn. 99 DANH THẮNG VIỆT NAM 3 3 óng ánh trong nắng mai, du khách có thể đạp xe hay chơi bóng đá một cách thoải mái. Đến đây, bạn hãy tranh thủ dậy sớm để chiêm ngưỡng vẻ đẹp hoang dã của một cửa sông Nhật Lệ đổ dài ra biển, được tắm mình trong những con sóng lăn tăn hoặc phơi mình trên những bãi cát. Lúc ấy, bạn sẽ cảm nhận được hương vị của biển, của gió, của thiên rứiiên hoang dã. Khi đêm về, một vùng cửa biển đèn giăng chấp chới đủ loại tàu thuyền, các loại đèn bắt cá, bắt tôm,... Cửa biển sáng rực như một thàrửì phố lung linh; đứng xa xa nhìn về cửa biển, ta thây như hàng ngàn ánh sao toả sáng. Cảnh đẹp của Nhật Lệ đã đi vào thơ ca với vùng sông nước trên bến dưới thuyền tâ'p nập. Vào những ngày hè, khi mặt trời vừa khuất sau dãy núi Trường Sơn, du khách sẽ thấy được cảnh Đồng Hới hiện ra trước mắt thật hùng vĩ với núi Đầu Mâu, núi Ba Rền dường như áp gần Đồng Hới với thành cổ soi bóng dưới dồng Nhật Lệ thơ mộng. Có lẽ vì vậy mà người Quảng Bình đã lấy ngọn núi Đầu Mâu và dòng Nhật Lệ làm biểu tượng văn hoá cho cảnh quan sổng núi quê mình: 34 Việt Nam vẻ Đẹp Tiềm Ẩn Sông Nhật Lệ dòng sâu biết mấy Núi Đầu Mâu cao biết bao tầng. Cảnh biển Nhật Lệ vừa nên thơ, vừa hùng vĩ, là nơi tắm biển tuyệt với, nơi an dưỡng, nghỉ mát lí tưởng; cá, tôm, mực, cua, ốc,... đủ các loại hải sản,... vẫy gọi du khách thập phương về với Đồng Hới, về với cửa biển Nhật Lệ của Quảng Bìrửi. ÍO. SIỔN ẵ-n tia ộ N ti Hỏi mình biển đẹp vô ngần Sóng xanh như đến dừng chân Sa Huỳnh Xuân Diệu Nhắc đến Sa Huỳnh, người ta nghĩ ngay đến một địa danh di chỉ khảo fổ học nổi tiếng Việt Nam và thế giới với những di tích và khảo cổ Sa Huỳnh thuộc nền văn hoá Chămpa cổ xưa. Song Sa Huỳnh còn là tên một bãi biển miền trung tuyệt đẹp. Làn nước biển đã m đậm trong câu thơ của nhà thơ tình Xuân Diệu, nhưng nổi bật trên làn nước ấy là bãi cát vàng óng, mà có lẽ Xuân Diệu đã thiếu sót khi không nói đến ữong tứ thơ ông. Quả vậy, khác với rất nhiều bãi biển khác, cát thường mịn và trắng, nhưng ở Sa Huỳnh, cát lại óng ả một màu vàng, nhất là dưới árửì nắng mặt trời, màu vàng như rực rỡ và lấp lánh hơn. Chúứi vì bãi cát này mà bãi biển nơi đây có tên là Sa Hoàng - cát vàng, nhiíng vì chữ "Hoàng" trùng với tên chúa Nguyễn Hoàng thời Nguyễn Sơ nên gọi chệch đi là Sa Huỳnh. Bãi biển Sa Huỳnh có dáng cong cong như mảnh 36J Ị Việt Nam vẻ Đẹp Tiềm Ân trăng khuyết, dài 5 - 6km, đáy biển là những bãi cát vàng thoai thoải nhìn thâu lớp cát mịn dưới đáy. Cùng với những thắng cảnh ghềnh đá Châu Me, đảo Khỉ,... kết hỢp với những khu nghỉ ngơi an dưỡng trong không khí trong làrứi mát mẻ của biển khơi, nơi đây trở thành điểm du lịch an toàn và hấp dẫn cho du khách. Du khách đến với Sa Huỳnh sẽ có dịp thưởng thức những đặc sản hấp dẫn như món cầ u gai và cua Huỳnh đề - một giống cua rất to, cân nặng mỗi con lên tới cả kí, toàn thân cua có màu đỏ gạch, cua luộc chấm muối ớt thật là món ăn hâ'p dẫn khó quên. Nằm ở huyện Đức Phổ cách thị xã Quảng Ngãi 60 km về phía Nam của tmh, sát quốc lộ lA, ở km 985 gần ga xe lửa - tuyến đường sắt thực dân Pháp cho xây dựng để thuận lợi cho việc khai thác muối, ngày nay là địa điểm tiện lợi cho tham quan du lịch. Bên cạnh món cua luộc chấm muối, nơi đây còn có món mắm nhum nổi tiếng, món ăn này là niềm tự hào của người dân miền biển, nó đã trở thành câu nói quen thuộc "Giàu châ't của kho, nghèo lo hũ mắm". Đây là một trong món tiến vua xưa của cư dân địa phương nơi đây. Con nhum hay còn có tên gọi khác là con cầu gai không phải mùa nào cũng có thể bắt mà tuỳ từng mùa, nhân dân làm món mắm rứium để có thể dùng quanh năm, chẳng thế mà mắm nhum nổi tiếng cả nước, ngày xưa vua Minh Mạng ra lệnh hàng năm phải tiến về kinh đô 12 kg mắm. Đầu thế kỉ XX các nhà khảo cổ học người Pháp với công trình "văn hoá Sa Huỳnh" đã phát hiện ra một nền văn hoá Chămpa lâu đời đặc sắc, với hàng loạt mộ chum và hiện vật 99 DANH THẮNG VIỆT NAM 37 cổ xưa được chôn vùi trong lòng đất. Ngày nay, tuyến đường dài khoảng llTkm, đi qua các huyện Binh Scfn, Sơn Tịnh, Tư Nghĩa, Mộ Đức, Đức Phổ và thành phố Quảng Ngãi, kết nối các vùng biển đẹp ở Quảng Ngãi: Lệ thuỷ, Khe Hai, Nho Na, An Cường, Thanh Thuỷ... nối kết với khu du lịch biển đảo Lý Sơn, Vạn Tường, Mỹ Khê và vùng biển Sa Huỳiứi đang được triển khai thực hiện, đây sẽ trở thành con đường đặc sắc của miền Trung. Tửìh Quảng Ngãi cũng đang tập trung đầu tư xây dựng khu du lịch Mỹ Khê, Sa Huỳnh làm điểm rửìấn cho tổng thể vùng du lịch trên. Làng chài nhỏ, hoang sơ Sa Huỳnh ngày nay đã trở thàrứr một thị trấn nhỏ xinh. Càng ngày, khách du lịch tới đây càng đông. Họ tới để chiêm ngưỡng nét đẹp êm đềm nằm trong một vùng văn hoá cổ xưa lưu dấu trên nét mặt, lối sống thân thương gần gũi của người địa phương cũng như nếm vị mặn mòi của muối - tinh hoa của biển nơi đây, và cũng là sản phẩm nổi tiếng khắp cả nước, cùng chiêm ngưỡng những tác phẩm gốm cổ xưa cũng như những đồ gia dụng ngày nay của dân bản địa,... để nhận vào mình những nét văn hoá chắt lọc từ đất me. II. SIỔN TtilÔN C-^M Truyền thuyết kể rằng, vua Hừng thứ 13, một lần xuất kinh qua vùng Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh ngày nay, Đức vua và quần thần nghe như có tiếng đàn ai gẩy khúc nhạc dạt dào bất tận. Ngài sai quân lính tìm kiếm và leo lên đỉnh núi. Là đây, hiện ra trước mắt quân thần là một bãi biển hoang sơ, nằm dựa vào vách núi tựa như một chiếc đàn tì bà, và quả Biển Thiên cầm thuộc huyện cẩm Xuyên, ^nh Hã Tĩnh, cách th| xã Hà Tĩnh hơn 20km, cách Hà Nội khoảng 341km. thật "tấu khúc dạt dào" vang vọng lên từ "chiếc đàn tì bà" thiên nhiên ấy. Đó là những âm thanh hoà quyện từ gió, sóng biển, và tiếng lá thông reo dội vào vách núi tạo nên một bản hoà tấu âm vang. Nhà vua liền hạ bút phê đặt tên cho là "Thiên c ầ m Sơn"- Núi đàn trời. Bãi biển từ đó được gọi là Thiên cầm . Câu chuyện là truyền thuyết, nhưng Thiên cầm là có thật. Bãi biển Thiên cầ m cách thị xã Hà Tĩnh hơn 20km, núi 99 DANH THẮNG VIỆT NAM 39 không cao, lại nằm kề biển tạo thành thắng cảnh sơn thuỷ hữu tình. Ngày nay, biển Thiên cầm vẫn còn khá hoang sơ. Nơi đây chỉ có tiếng sóng dội vào hang núi khiến những chuông đá, khánh đá vọng vang trở thành khúc nhạc muôn điệu như tiếng đàn trời có tự ngàn xưa. Bản hoà tấu của biển cả, núi rừng đưa du khách tới một miền diệu kì với những giây phút thoải mái, nhẹ nhõm vô cùng. Bãi biển Thiên cầm hình cáiửi cung trải dài gần 3km bắt đầu từ núi Thiên cầm đến núi Đầu Voi, cùng với Cùm Nậy (núi lớn) và Cùm Con (núi bé) tạo nên những phím đàn trời án ngự dòng suôi Kì La, để dòng suối trong vắt này uốn lượn rồi đổ ra biển. Bờ cát trắng mịn màng, chạy dài thoai thoải hàng trăm mét ra biển. Sau một hồi thoả thê tắm mình trong làn nước biển trong xanh, bạn có thể thả mình trên những phiến đá ngắm mây trời non nước. Đá ở đây đủ hình thù phong phú, xếp chồng lên nhau tha hồ khơi gỢi trí tưởng tượng. Phía xa xa là những hòn đảo nhỏ xinh và kì bí mà du khách có thể tới khám phá hoặc tìm cho mìiứi những giờ phút tĩnh lặng, riêng tư, bằng bằng thuyền máy. Thả hồn giữa trời nước mêrửi mông hay là đắm mình trong làn nước trong xarữi trên bãi tắm nhỏ. Du khách có thể ra đảo Bớc - nơi có một bãi đá tuyệt đẹp quay ra biển, sóng dội trắng tữih. Phía quay vào bờ là bãi tắm lí tưởng lăn tăn gợn sóng. 407 Việt Nam vẻ Đẹp Tiềm Ân êm đềm, nhẹ nhàng đến êm dịu. Rời đảo Bớc, thuyền sẽ đưa du khách ghé vào bãi tắm Tiên dưới chân núi Tượng. Bãi tắm chồng chất các hang đá và bãi cát đan xen, có khe nước vừa mặn, vừa ngọt phân chia ranh giới tuỳ theo thuỷ triều vào, ra. Rải rác theo bờ đá là những người thợ bẫy chim Cu Kì, lặn tôm hùm, bắt nhím biển. Án ngữ biển Thiên cầm là núi Thiên cầm, cao 108m so với mực nước biển. Trên núi có bàn cờ tiên, có dấu chân trái của người khổng lồ in trên phiến đá qua hàng triệu năm vẫn rõ; có đảo Hòn én, Hòn Bớ gần bờ rất đẹp; có chùa Yên Lạc xây dựng từ thế kỉ 13 gần bãi tắm. Chùa có bộ tranh "Thập Điện Diêm Vưcrtig" nổi tiếng (sống trên đời và sự trừng phạt dưới âm phủ). Ngoài ra còn có đền cầm Scm được xây dựng từ trước thế kỉ 13, hay còn gọi là đền cha con Hồ Quý Ly, nay thờ cả Phật nên gọi là chùa cầm Scfn. Nhìn về hướng đông, nơi ngọn núi nhô mình ra biển chửửi là Bãi Lài, có thể đi thuyền máy du lịch sang đó. Hang động Bãi Lài đủ chỗ cho vài trăm người vào ngắm cảnh cùng một lúc. Phía trên hang động huyền bí này là nơi những người thợ săn kiên nhẫn bẫy chim Cu Kì nghe đâu từ bên Tây Tạng (Trung Quốc) di cư sang Trường Sơn kiếm ăn. Những lão Thdl tiết ở Thiên cầm, mùa hè nóng, mưa nhiều cồn mùa đông thỉ lọnh, hanh khô. Nhiệt độ trung , bình nâm vào khoảng 23,7®c. Thôi s *«et\nổa hè ồ 11^^11, Nghệ An xếp hàng ngàn viên đá ^ thành bậc thang. Trên Trưãng sõn thổi sang, ngưôl những bậc thang chuẩn bị thưông ra Thiên cồm sẵn những giếng nước ngọt „ghi tránh nổng. 99 DANH THẮNG VIỆT NAM 4 1 tự nhiên. Bãi biển Thiên cầm nổi tiếng với món đặc sản chim Cu Kỳ, các loại hải sản như: tôm hùm, mực ống, nước mắm Nhượng. Đến thăm Thiên cầm , du khách sẽ được hoà mình vào những con sóng của biển cả, thả hồn theo trời mây trên đửứi núi hay tham quan những danh thắng nổi tiếng và thưởng thức những món ăn của vùng biển miền Trung đầy nắng và gió. Những bãi tắm, nhà nghỉ, khách sạn cao tầng, những con đường nhánh trải nhựa khiến Thiên cầm có sự quyến rũ mới giữa một vùng thiên nhiên một bên là núi rừng tĩnh lặng và một bên là sóng biển dập dồn. Ngày nay, Thiên cầm vẫn đang được xây dựng và đưa vào khai thác những vẻ đẹp tiềm tàng mà thiên nhiên ban tặng cho nơi đây. 12. S lểN TtiQ-ổN tlN Huế là một trong những điểm du lịch quanh năm ở Việt Nam. Đến Huế mỗi mùa, du khách đều được tận hưởng dòng chảy văn hoá trong một không gian cổ xưa trầm mặc chốn kinh kỳ. Song mùa hè vẫn được coi là mùa du lịch lí tưởng ở Huế. Sau môt ngày * . J ^ _ Bãi bjẽn Tnúộn An năm bẽn cgnh du ngoan lăng tâm, hoàng ~ ^ ~ ỵ _ ' , . ị , cửa bién Thuộn An, ntíl dông sõng cune. chùa chiên.... du __ i, Hướng đô ra phía Tam Giang rôi cung, chùa chiền,... du khách đến đây thường xuôi theo quốc lộ 49 về biển Thuận An hoà mình với sóng biển. Bãi biển chỉ cách thành hoà cùng biển. Bãi biển chỉ cách thành phố Huế 15 km, thuộc thj frẳn Thuộn An, huyện Phú Vang, tinh Thừa Thiên - Huế'. phố có 2 km đường nhựa. Qua khỏi Đập Đá đã thấy không khí mát rượi bởi ngọn gió sông Hương và màu xanh của cây vườn Vĩ Dạ. Vượt 6 cây số qua huyện lị Phú Vang, những cánh đồng mênh mông trải dài đến đầm phá Tam Giang, đầm Chuồn, đầm Sam. Khu du lịch nước nóng Mĩ An sát bên đường đầy đủ các dịch vụ tắm đơn, tắm đôi hoặc gia đình. 99 DANH THẮNG VIỆT NAM 43 Xe chạy thêm 6 cây sô" nữa là đến bãi tắm cửa Thuận An trải dài hcfn 2 cây số, được bồi đắp tự nhiên rất sạch và đẹp. Bãi biển tấp nập nhất thường kéo dài từ tháng 4 đến tháng 9 lúc tiết trời oi bức. Nhiều khi lượng khách quá đông, trên bãi không còn đủ chỗ cắm lều trại. Ngoài thú vui tắm biển, du khách có thể đi thăm miếu Thái Dưcfng với sự tích nữ thần Thái Dương được dân làng hết sức sùng bái; thăm miếu Âm Linh thờ thần cá voi, con vật lừih thiêng của dân miền biển. Ngoài ra còn các di tích lịch sử văn hoá khác như: thàrửi Trần Hải, hành cung xưa của các vua Nguyễn... Ngoài ra, vùng núi Bạch Mã cách Huế 55 km cũng là một trung tâm nghỉ mát rất lí tưởng trước đây và trong những năm sắp tới. v ề Thuận An, du khách còn được thưởng thức các món ăn hâ"p dẫn chế biến từ những con ghẹ, mực, tôm vừa bắt ở biển, ở đầm, phá lên còn tươi rói. Những đặc sản đó mà thưởng thức cùng rượu trắng làng Chuồn thì thật là tuyệt. Đêm ở biển bình yên đến mức có thể nằm lăn ra cát ngủ một giấc vô tư tới sáng. Văn Cao và Nguyễn Tuân sinh thời đã về đây thức trắng đêm rửiâm nhi rượu Chuồn và chiêm ngưỡng cảnh đẹp. Đến Huế mà chưa di tắm biển Thuận An, chưa thức cùng Tam Giang và chưa thưởng thức rượu Chuồn thì mới hiểu về Huế có nửa chừng mà thôi. 13. SIỔN Tĩì-^ CỔ - SÃI 0IỔN ©tíl Htl-^T VlệT HflM Trà Cổ là một trong những bãi biển đẹp nhất Việt Nam, nằm ở cực đông bắc đất nước, thuộc tỉnh Quảng Ninh, kề sát với biên giới Trung Quốc, cách thị xã Móng Cái và cửa •khẩu Móng Cái 8 - 9km. Bãi biển Trà cồ (phường Trà cổ, thị xã Móng Cái) dài đến 17km nên thu hút nhiều khách du lịch đến tắm biển. Đây được đánh giá là một trong những bãi biển đẹp nhất ở Việt Nam. Trà c ổ đẹp bởi những cảnh quan thiên nhiên như: cồn Mang, Hòn Mang,... và rửìững điểm di tích lịch sử mang đậm bản sắc nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc truyền thống Trà Cổ nằm trong vùng khí hậu nhiệt đỡi gió mùa: mùa hè nóng, mưa nhỉều; mùa đông Ignh, mưa ít. Từ tháng 5 đến tháng 9 là mùa nóng và mưa, từ tháng 11 đến tháng 3 nãm sau ià mùa đõng, thdi tiết khõ rào. Giữa hai mùa đó lợi có hai thdi kì chuyển tiếp (tháng 4 và tháng 10). Một nãm có đỏ 4 mùa: xuân, họ, thu, đông. Nhiệt độ trung bình hồng nãm là 22°c, có 4 tháng nhiệt độ dưdi 20°c (tháng 12 đến tháng 3) tháng 6,7 nóng nhất tử 26 - 28°c. Nhd đó, Trò Cổ là nưi rãt thkh hỢp cho cóc hoọt động vui chơi, tám biển mùa hẻ, nghỉ dưỡng mùa đông. 99 DANH THẮNG VIỆT NAM 45 như: đình Trà cổ, chùa ' Linh Khánh, chùa Xuân Lan, nhà thờ Trà cổ,... Du khách có thể đi tàu cao tốc hay tàu thuỷ từ Hải Phòng đến Móng Cái với quãng đường khoảng 206km hoặc từ Hồng Gai với hành trình 132km là sẽ đến Trà cổ. Hiện nay Ma , ' j|i^ i:i;ii « I Ì ÌIÌiỀliẳ ilS ÌÌÌI^ ^ ^ J ;:|g ' " > fc , ^ , * đường ra bãi biển Trà c ổ đã có hệ thống đê ngăn và đường đi được mở rộng, khang trang, rất thuận lợi cho việc thông thương. Trà Cổ có nguồn hải sản rất phong phú như: cá, tôm, mực, cua, ghẹ; đặc biệt Trà c ổ còn nổi tiếng bởi các món ăn chế biến từ con sam biển. Nếu bạn muốn thưởng thức hải sản tươi sống, có thể mua được ở ngay bên bờ biển khi thuyền chài ngư dân đi đánh bắt về. Đến với vùng biển Trà cổ, du khách còn được nếm rủiững món ăn Trung Quốc, đồng thời được thoả sức mua sắrn các mặt hàng từ Trung Quốc đổ về. Bãi biển Trà c ổ được mệnh danh là "trữ tình nhất Việt Nam" - một vẻ đẹp còn vẹn nguyên, hài hoà, nên thơ với bãi cát trắng mịn màng trải dài phẳng lặng trong nền nước biển xanh biếc bốn mùa. Gần biển Trà c ổ có một nơi đón bìrửi minh hoặc hoàng hôn Cực kì lãng mạn, đó là cồn Mang, cồn Mang cách Trà Cổ chừng 6km. Cát ở đây chắc và mịn đến mức có thể thoải mái phóng xe máy trên bãi biển mà không hề sợ lún hay trơn trượt. Ngồi trên những hòn đá to, lắng nghe những con sóng bạc đầu rì rào vỗ đá và xung quanh hoàn toàn vắng vẻ, ta 467 Việt Nam vẻ Đẹp Tiềm Ân có cảm giác như mình được hoà vào với thiên nhiên, được tự do, thư thái và tĩnh tại. Nếu du khách đến Trà Cổ vào khoảng cuối tháng 5, đầu tháng 6 sẽ được tham gia lễ hội đình Trà Cổ. Ngày 25 tháng 5 đoàn thuyền rước từ Trà c ổ về quê tổ Đồ Sơn. Ngày 30 Chợ Trung tãm Thương mại Móng cái tháng 5, đoàn thuyền từ Đồ Sơn quay về đến Trà cổ. Ngày 1 tháng 6, bắt đầu vào hội rước vua ra bể với những nghi thức rất trang trọng. Sau lễ rước là cuộc thi các sản phẩm chăn nuôi, trồng trọt và hội thi làm cỗ, thi nấu ăn của người dân trong làng. Ngày 6 tháng 6, lễ hội kết thúc với phần biểu diễn múa bông, cầu mong thần lirứì phù hộ 'bắt được nhiều cá tôm, buôn bán phát đạt, cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Trà Cổ là một trong số bãi biển đặc biệt rứìất Việt nam được phong tặng rất nhiều danh hiệu: * Là bãi biển đầu tiên trên bản đồ đất nước. * Là bãi biển dài nhất Việt Nam, với đường bờ biển lên tới ITkm. Đây cũng là rìa ngoài của một đảo bồi tự nhiên do tác động của sóng và dòng biển ven bờ tạo nên khiến cảnh quan nơi dây rất nên thơ và hấp dẫn. * Bãi biển gần biên giới rứìất: đứng ở Sa Vĩ-nét bút đầu tiên tạo hoá vẽ nên chữ s của Việt Nam, cách bãi biển Trà c ổ khoảng 6km, bạn có thể phóng tầm mắt sang bên bờ Trung Quôc. Còn nếu muốn sang 99 DANH THẮNG VIỆT NAM 47 đó du lịch, mua sắm thì bạn có thể đến thị xã Móng Cái (khoảng 12km) để làm thủ tục xuất nhập cảnh. * Bãi biển có nhiều địa danh du lịch nhất: quanh đó có nhà thờ Trà cổ , đình Trà Cổ, chùa Linh Khánh, chùa Xuân Lan,... * Bãi biển nguyên sơ nhất. * Bãi biển lãng mạn nhất. Cho đến ngày nay, Trà c ổ vẫn luôn đón nhận được nhiều lời ca tụng, cũng như chờ đợi những khám phá mới của du khách về những điều đặc biệt khác vẫn đang ẩn mìrửi ở đâu đó nơi đây. C-i^ N-Á ■^^ằm trên quốc lộ lA 1 Icách trung tâm thị xã Phan Rang - Ninh Thuận 30 km về phía Nam, là một trong những bãi biển đẹp rứiất Việt Nam, nước biển và khí hậu ấm nóng quanh năm, đó là bãi biển Cà Ná. Từ trên cao nhìn xuống là một màu xanh miên man bâT tận của biển, với dòng nước xanh mát và độ mặn cao hơn các vùng khác từ 3 đến 4 độ, biển đẹp với những bãi cát trải dài quanh co uốn lượn như một bức tranh thuỷ mặc. Cà Ná hội tụ đủ những yếu tố lí tưởng cho nhiều loại hình du lịch thể thao Thiên nhiẽn ban tộng cho Cà Nã một vẻ đẹp gổm thảm rừng nhiệt đỡi xanh mát của dãy Trưởng Sdn hùng vĩ või những tảng đó vôi nhô ra ốm frọn tuyên đưông sắt Bac Nam men theo bd biển, ở đây có đoọn biển chỉ cách đưdng bộ 5 mét, đưdng bộ cách đưõng sắt, đưdng sắt cãch núi cũng 5 mét. như leo núi, khám phá, du lịch biển, hải đảo... là một trong những điểm du lịch hấp dẫn nhất của Việt Nam. Nơi đây còn có quần thể san hô rất đẹp, từ bờ chỉ cần ra khơi khoảng 20 99 DANH THẮNG VIỆT NAM 4 9 mét ở độ sâu từ 1 đến 1,5 mét bạn sẽ bắt gặp những dải san hô màu sắc sặc sỡ lộng lẫy trong màu xanh ngọc của nước biển. Trong không gian muôn trùng sóng nước, một hòn đảo nhô lên giữa biển có tên gọi là hòn Lao, nơi đây là nơi cư trú của rất nhiều loại chim biển. Ngư dân trong vùng vẫn truyền tai nhau về câu chuyện những nàng tiên trên trời thường xuống đây tắm, và lấy nước giếng Tiên để tráng rửa trước khi khoác xiêm y về trời. Trên hòn đảo nhỏ đẹp mộng mơ này còn có Thạch Động mang trong mình nhiều truyền thuyết lạ khác. Cách Cà Ná chừng 10 km về phía Nam lại là một ốc đảo khác, có tên gọi là hòn Lao Câu (Rau Câu), một ốc dảo nguyên sơ với nhiều chim và hải sản quý. Đây cũng là một trong những điểm chơi đêm của du khách tới Cà Ná, lửiất là khách quô"c tế. Họ thường ra đảo, cắm trại, lặn ngụp và ngủ qua đêm để hưởng trọn vẹn không khí và không gian hoang dã của thiên nhiên. Cùng nhau thưởng thức những đặc sản chỉ riêng vùng biển này mới có như ốc nhảy, tôm sú, cá bạc,... Cà Ná có nhiều dãy núi đá vôi đủ hìrửi dạng nằm sát mép bờ, là địa điểm lí tưởng cho rứìững ai ưa mạo hiểm, muốn dừng chân chụp ảnh lưu niệm hoặc tổ chức leo núi kết 50 Việt Naw vế Đẹp Tiềm Ẩn hợp với viếng chùa. Ngoài ra du khách có thể ngồi xe ngựa đi thăm các thắng cảnh như Mũi Dinh, hang ông Phật, ghềnh ộng Nông, giếng Đục, núi Bạc và thưởng thức những móii ăn ngon được chế biến từ nhiều loại hải sản như tôm, cua, sò, ốc, hến. BChi tới thăm các vùng dân cư lân cận, bạn còn chứng kiến không khí lao động khẩn trương của ngư dân trên những cánh đồng muối, trong việc thu lượm vỏ ốc và san hô bị sóng tấp vào bờ. Tại đây du khách có thể chọn mua cho mình rứiững món quà lưu niệm xinh xắn. 15. C-flO NSOỤêN L đN ổ c ú Đến Hà Giang, ai cũng mong một lần được lên cao nguyên Đồng Văn, được đặt chân lên mỏm đất Lũng Cú - nơi địa đầu của Tổ quốc. Từ Đồng Văn đến đửứi chóp Lũng Cú ‘ dài gần 150km, núi triền miên núi. Còn từ đồn biên phòng Lũng Cú đến Cột cờ địa đầu Tổ quốc cách khoảng 12km, đường đi uốn khúc quarứi co qua nhiều ngọn núi đá, không gian núi rừng thật hoành tráng. Thtmg lũng Lô Lô chợt hiện ra đột ngột, phong quang và bảng lảng sương khói. Càng lên cao, khí hậu càng mát mẻ và lạnh dần, du khách càng cảm thấy choáng ngợp bởi không gian rộng lớn và núi non quá hùng vĩ. Đứng trên mặt đường nhìn xuống sông Nho Quê, dòng sông chỉ nhỏ như một sợi chỉ mong manh. Du khách có thể đi trên sông Nho Quê bằng thuyền độc mộc, vừa ngắm cảnh, vừa nghe người lái đò kể chuyện về truyền thuyết bí ẩn vùng núi cao. Truyền thuyết kể rằng, thời Tây Sơn, sau khi đại thắng quân xâm lược, hoàng đế Quang Trung đã cho đặt một chiếc 527 Việt Nam vẻ Dẹp Tiềm Ân trống rất to ở trạm gác vùng biên ải này của Tổ quốc. Cứ mỗi canh, tiếng trống lại vang lên ba hồi đinh đạc, như một sự khẳng địiứi chủ quyền đất nước. Thời đó, tiếng trống là phương t'ện thông tin nharứi nhất. \T thế, Lũng Cú đọc chệch âm sang tiếng Mông là Long cổ, tức Sông Nho Quế "trống của vua". Người ta nói rằng nơi đặt chiếc trống của nhà vua cũng chứửi là trạm biên phòng Lũng Cú bây giờ. Một câu chuyện truyền thuyết khác lại kể rằng, ngày xưa có một con rồng thiêng đến ở trên ngọn núi của vùng đất này, nên Lũng Cú cũng là cách đọc chệch âm từ Long Cư (nơi rồng ở). Núi rồng ở chừửì là núi Rồng ngày nay - nơi có cột cờ cực bắc Tổ quốc. Thật dễ hiểu vì sao Lũng Cú lại hút hồn du khách đến thế. Đường đi khúc khuỷu, chạy men theo các triền núi đá cao sừng sững, một bên là vách đá dựng đứng, một bên là vực sâu thăm thẳm. Càng đi, con đường càng trở nên kì diệu với khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ đến diệu kỳ, lên cao được nhìn xuống thung lũng xa ngút tầm mắt, nhìn lại những con đường ngoằn ngoèo, nằm vắt vẻo trên những núi đá chất ngất lưng trời, bên dưới là những đám mây bồng bềnh, ta có cảm giác như đang đi vào một mê cung trên... thiên đường. Đường lên cột cờ Lũng Cú đã mở tương đối rộng rứnửig nhìn lại chỉ như dải lụa trắng vắt qua những dãy núi, ngọn 99 DANH THẮNG VIỆT NAM 53 đồi. Đứng dưới cột cờ, thả hồn theo gió Nam, để gió, nắng, không khí âm ẩm, nhẹ nhẹ ngấm vào từng sợi tóc, từng tế bào,... để được truyền tiếp sự hùng vĩ , sức sống của cao nguyên đá, của non sông Việt Nam là một trong những cảm giác thú vị nhất cho người chiến thắng một chặng đường dài gian nan vượt núi, băng rừng. Tô điểm giữa thiên nhiên hùng vĩ là phong cảnh lãng mạn do con người tạo ra. Đó là những căn nhà sàn xinh xắn, những ô ruộng bậc thang đan xen, nằm chênh vênh trên các sườn núi đá. Thi thoảng, ta lại bắt gặp bóng dáng các cô gái dân tộc Mông trong những bộ váy rực rỡ đang cần mẫn làm nương, hoặc thoăn thoắt trên những mỏm đá tai mèo. Đá là điểm nổi bật và cũng thật độc đáo xuất hiện nơi đây, theo thống Cột cờ Lũng Cú Lũng Củ là chóp nón vĩ đọi cùạ Việt Nam, nơi có lá cd đỏ sao vàng tung bay kiêu hãnh khẳng định chỏ quyền quốc gia, nơi có ba phỉd: Bổc, Trung, Nam đều giáp biên gỉỡi, kéo dài hơn 16km. Lũng Cú cãch huyện lị Đồng Vãn 24km, cách thj xã Hò Giang gần 150km và cách Hò Nội khoảng SOOkrn, lò vùng đất địa đầu cực bấc của Tổ quốc. 54 Việt Nam về Đẹp Tiềm Ẩn kê, 3/4 diện tích tự nhiên của Lũng Cú là đá. Từ những ngọn núi đá chất ngất lưng trời. Cuộc sống của người dân nơi đây cũng dựa vào đá, men vào đá, lách vào đá mà sinh tồn. Những cây ngô len từ hốc đá mà lên, những cây đậu, cây rau nảy mầm, đơm hoa từ trong hốc đá. Đến cái giường nằm, cái bếp lò của người Mông cũng kê vào tảng đá; rồi tường bao quanh nhà, chuồng bò, chuồng ngựa tất cả được xếp bằng đá. Mùa đông cao nguyên Lũng Cú đậm một màu xám xarửi, một màu đá xám đến mênh mông. Nhưng vào mùa xuân, Lũng Cú rửiư khoác một tấm áo choàng khác. Mùa xuân, hoa mận nở trắng rừng Lũng Cú, xen lẫn những hạt sương còn sót lại long lanh dưới tia nắng mặt trời. Dưới thung lũng hoa đào rực lên trong sương sớm, thấp thoáng những dải sa mộc bạt ngàn như hàng ngàn chiếc ô vươn lên bâ"t chấp sương, tuyết, gió lạnh. Nếu đến Lũng Cú vào mùa hè, bạn sẽ thây những trái lê, táo, mận, đào,... quả to và thơm ngon nổi tiếng được thồ châ"t trên lưng ngựa mang xuông bán cùng các sản vật khác tại phiên chợ Lũng Cú. Chợ là nơi buôn bán, trao đổi, gặp gỡ và vui chơi của đồng bào miền núi. Con trai đem theo khèn, con gái cõng quẩy tẩu, cắp ô; tiếng lục lạc, tiếng ngựa hí vang cả núi rừng. Nhộn nhịp nhất là các hàng bán váy áo, chỉ thêu, đám phụ nữ hớn hở khoe váy áo mới, khăn mới, đám đàn ông tụ lại thành nhóm thổi khèn Một góc cao nguyên Lũng Cú 99 DANH THẮNG VIỆT NAM 55 lá, khèn bè, đàn môi mời gọi bạn tình, rượu ngô trong vắt rót tràn bát mời nhau bên rứiững nồi thắng cố sôi sùng sục trên bếp lửa hồng. Phiên chợ Lũng Cú là nét văn hoá tiêu biểu của dân tộc miền núi, và cũng là điểm nhấn đặc biệt của danh thắng này. Khách du lịch thường chọn lựa Cô bé người Lô Lô ở Lũng Cú đến đây vào những dịp chợ phiên. Vừa được ngắm hết những nét đẹp tự nhiên và xã hội của Cao nguyên Lũng Cú, vừa được thưởng thức những sản vật và văn hoá truyền thống nơi đây. Được hoà cùng xúng xmh váy, áo mới của những thiếu nữ Lô Lô, Mông,., xinh đẹp, được uống những chén rượu đầy mới cất chưng, được ăn những trái cây vừa chm tới,., được thấy những nụ cười, được truyền niềm hào hứng, phấn khích từ rửiững con người lao động thuần chất, trong veo...! 16. c-fl0 N s a y ô N MỘC Cti-ỉla Có thể nói, Mộc Châu là nơi tập trung nhiều nhâ't tài nguyên du lịch của Sơn La và vùng núi Tây Bắc - Bắc Bộ. Trong đó, khí hậu là tài nguyên du lịch đặc biệt có tính đặc thù của Mộc Châu, ở giữa cao nguyên này là một vùng tiểu khí hậu với mùa hè mát mẻ có nhiệt độ trung bình là 200C và mùa đông khô ráo hơn các vùng khác. Mộc Châu là một thảo nguyên rộng lớn và đẹp bậc nhất ở miền núi phía Bắc. Cao nguyên Mộc Châu nám ỗ độ cao lOSOm so vdi một nưdc biển, câch Hà Nội gần 200km về phía tãy bác theo quốc lộ 6. Đây ià cao nguyên lỗn ừải dài khoảng 80km, rộng 25km, vỗi 1.600 hạ đồng cỏ. Nơi đây còn qui tụ nhiều danh thắng như Hang Dơi, động Sơn Mộc Hương, rừng thông, thác dải Yếm, đủih Phiêng Luông,... và những di tích lịch sử, hoà trong sắc màu văn hoá mang đậm tính bản địa, thuần chất của người Mông, người Dao... Động Scttì Mộc Hương (hay còn gọi là Hang Dơi Mộc Châu), là động đẹp nhất phía tây "Tây thiên địa nhất động", được Bộ 99 DANH THẮNG VIỆT NAM 57 Vãn hoá - Thông tín và Thể tìiao xếp hạng di tích quốc gia. Đây là một tác phẩm nghệ thuật, một danh thắng quốc gia mà thiên nhiên ban tặng cho vùng đất cao nguyên. Từ quốc lộ 6 lên tới hang, ta' phải leo 240 bậc đá là tới cửa hang. EXiờng tới hang được tạo dáng uốn khúc, uyển chuyển làm dịu đi nỗi mệt nhọc của du khách. Đón nắng xuãn Tương truyền rằng: Từ thủa xa xưa có con rồng lớn bay về biển Đông. Khi bay qua vùng đất này, thấy núi non hùng vĩ, đất đai trù phú, khí hậu mát mẻ, rồng bèn hạ xuống ẩn mình cư ngự tại nơi đây. Khi chết, rồng đã nhả ra 7 viên ngọc để trả ơn mảnh đất đã nuôi dưỡng mình. Ngày nay, khi nhìn rửìững dãy núi uốn lượn bao quanh thung lũng với những màu sắc huyền bí: trắng ngần trong lúc ban mai, xanh biếc vào buổi trưa, rực hồng trong ánh chiều và tím biếc khi hoàng hôn, người ta thường hình dung đó là thân rồng. Và nơi gặp nhau của bảy ngọn núi nhỏ tương truyền là bảy viên ngọc rồng, là cửa Hang Dơi. Quả nhiên khi bước vào cửa hang, ta thấy như vào bước vào miệng một con rồng khổng lồ. Lối vào hai bên tựa như hai mép rồng, ở giữa cửa có một hòn đá nhô ra như lưỡi rồng, hàm trên của rồng (trần hang) như một mái che thiên tạo, hàm dưới (nền hang) rất phẳng và rộng, đủ chỗ cho hàng trăm người vào tham quan. Càng bước sâu vào trong, ta càng sữ trước cảnh sắc diệu kì hiện ra trước mắt trong ánh sáng mờ ảo từ cửa hắt vào. Trên trần động cao rủ xuống những 5Ố ;ị Việt Nam vế Dẹp Tiềm Ân dải nhũ thạch lấp lánh đủ sắc cầu vồng. Nhiều khối nhũ đá chảy từ trên cao xuông nền hang như những rễ cây đa cổ thụ to lớn thả trên mặt đất. Trên vách động có nhiều nhũ đá hình thù khác nhau: con voi, con sư tử, kì đà, hmh người con gái đang ngồi quay sợi, cây đồng tiền, cây thóc, tiên ông, tiên cô... Phần giữa hang vòm động được nâng cao lên, có bức mành đá chắn, chỉ có một cửa vào, phần này được gọi là "buồng công chúa" như một cung điện nguy nga, lộng lẫy. Trên vòm hang có rứiiều hốc đá là tổ của những đàn dơi đông đúc, có lẽ tên Hang Dơi xuất hiện từ đó. Từ vòm hang, những hạt nước nhỏ xuống tí tách, nhẹ nhàng, thánh thót quanh năm hỢp thành những âm thanh êm dịu của bản nhạc độc đáo. Khu du lịch Hang Dơi là điểm hẹn hò hấp dẫn của du khách trong và ngoài nước. Thác Ta Lét có cảnh Chợ phiên Mộc Châu Thóc Dâi yếm (hay cồn gọi lã thóc nưõc Bản Vột), một địa danh gân liền vôi lịch sử cư trú của dân tộc Thái. Đây là cảnh quan sinh thái tuyệt đẹp được thiên nhỉẽn ban tộng cho chủ nhãn vùng đốt nãy. Điểm khỗi nguồn của dõng Suối Vột là từ hai khe nưõc Bó Co Lằm vò Bo Tó Châu, chảy từ hang đó ở địa đầu Bản Vột, một bỏn của dãn tộc Thói có lịch sử <^nh cư lâu đdi nhất ở đây. Vào mùa mưa, dòng thóc tuôn frão màn nưõc trắng xoã đổ xuống, trông thột hùng vĩ, thđ mộng. Vào mùa khô, chỉ có một dòng chảy từ độ cao 50m xuống triền đã phía dưõi, trông Ihột ngọc nhiên và thú vị. Thỏm thực vột trên tfnh thóc võ cùng phong phú, tọo cho khung cảnh rất hùng vĩ. 99 DANH THẮNG VIỆT NAM 59 thiên nhiên đẹp, hùng vĩ do haị con suối to Bản Vặt và Bản Lùn đổ dồn xuống. Đẹp nhất về mùa mưa, thác Ta Lét tung bọt trắng xoá. Thưởng ngoạn cảnh đẹp thác Ta Lét, ai cũng nhớ đến thăm Xuốm Táo, Xuốm Nang (phòng của nàng, phòng của chàng). Hai dòng suối này đầy ắp nước chảy qua. Du khách đến đây sẽ được nghe thác reo và đổ ầm ầm. Dọc bờ thác có những cây cao tạo cảm giác mát lạnh ở thiên nhiên cây cối và hơi nước như sương mù. Rừng thông bản áng là hơi có những ngôi nhà sàn của dân tộc Thái ẩn hiện bên những tán thông xanh, bên dòng suối, hồ nước làm cho khung cảnh nơi đây thêm thơ mộng, tuyệt đẹp. ở đây, còn có lễ hội "Xe chả", được tổ chức vào ngày rằm sau Tết Nguyên Đán, mang đậm nét tâm linh của đồng bào dân tộc Thái. Tiếng đàn, tiếng trống, tiếng khèn và các bài dân ca trữ tmh, và ẩm thực mang đậm hương vị núi rừng Tây Bắc... Chợ tình Mộc Châu chỉ họp duy nhất vào đêm 01/ 09 dương lịch hàng năm và cũng được coi là ngày Tết Độc Lập của người Mông. Chợ đẹp như một bức tranh sinh động bởi màu sắc sặc sỡ từ trang phục của các cô gái Mông Đơ(trắng), Mông Si (đỏ), Mông Lềnh (hoa), Mông Súa... tất cả hoà trộn vào nhau tạo nên một rừng hoa. Chợ tùứi là nơi gắn kết nhiều thế hệ tharửi niên nên duyên vợ chồng, cũng có đôi không dẫn đến hôn nhân nhiửrg vẫn giữ quan hệ bạn bè, mỗi năm một lần họ hẹn c/?ợ tình 6 0 Việt Nam vế Đẹp Tiềm Ẩn gặp nhau ở Mộc Châu, thăm hỏi động viên nhau trong cuộc sống. Vì vậy, đêm về khuya, bô" đi đường bố, mẹ đi đường mẹ, con đi đường con. Họ hẹn nhau đến sáng thì đợi ở một điểm nào đó để cùng về. Chợ đông vui tâp nập lứiư trẩy hội. Rồi từng đôi, từng đôi tách ra để tâm tình, trò chuyện, hát cho nhau nghe, hoặc chụp ảnh, ghi âm những tiếng nói, lời ca trao cho nhau làm kỉ niệm. Chợ tình Mộc Châu là điểm khởi đầu cho một tình yêu trong sáng, vừa là sự gặp gỡ, ưng thuận, lời tỏ tình, vừa là đmh ước để mùa hoa ban tới, tình yêu sẽ kết thành trái chín. Mộc Châu không chỉ nổi tiếng là một thảo nguyên cỏ, với những đàn bò sữa và những sản phẩm được chế biến từ sữa bò như; sữa tươi, kẹo sữa,... đã trở thành thương hiệu nổi tiếng; mà chè cũng sản vật đặc biệt có nổi tiếng lâu năm. Những đồi chè bạt ngàn một màu xarửi tươi tốt cũng là một hình ảnh khó quên khi đến Mộc Châu. Thảo nguyên Mộc Châu mênh mông cỏ và hoa, là nơi tìm đến cho những ai muốn tìm đến sự tĩnh lặng trong tâm hồn và niềm yêu cuộc sống. ir. CÔN ©“^ 0 1^'hắc đến Côn Đảo, 1 Ingười ta nghĩ đến những dãy nhà tù u tối, những hình phạt tàn độc, những con người méo mó vì đau khổ, những ngọn đuốc sáng của tinh thần bất khuất quả cảm. Nhưng đó là những câu chuyện của lịch sử. Côn Đảo hôm nay đã trở thành một trong rửìững điểm du lịch, một môi trường nghiên cứu sinh thái nguyên sơ lí tưởng cho các nhà môi trường, sinh thái học và cho những, ai yêu quý, ưa thích gần gụi tự nhiên. Nơi đây có tài nguyên rừng, biển còn tương đối nguyên vẹn, thiên nhiên hoang sơ và nhiều loài động thực vật quý hiếm. Côn Đảo là một hệ sinh thái đặc biệt hoà trộn của rặng san hô, thảm cỏ biển và rừng ngập mặn, đây là môi ữường lí tưởng cho việc sinh sản, ươm giống và bảo tồn các loài sinh vật biển. Nổi bật trên huyện đảo nhỏ này là Đầm Trầu, một bãi biển thơ mộng nhất nằm cạnh sân bay cỏ ông. Theo truyền thuyết, Đầm Trầu gắn với một câu chuyện tình buồn đầy éo le ngang trái của một chàng trai và một cô gái. Ngày â'y, ở 62 Việt Naw vế Đẹp Tiềm Ảii•> làng Cỏ Ông có chàng Trúc Văn Cau rất thông minh nhanh nhẹn, chàng là con của ông Câu và bà Thaiah. Một lần tình cờ chàng gặp được cô gái tên là Trầu thông minh duyên dáng, qua lời đối đáp chuyên ữò, họ đem lòng cảm mến và yêu nhau. Mọi chuyện đang tốt lành thì cha của chàng Cau cho biết, nàng Trầu là em cùng cha khác mẹ của chàng Cau. Biết được sự thật, ữong lòng chàng Cau vô cùng đau đớn, chàng quyết định thả bè ra một hòn đảo nhỏ và sống ẩn dật cho đến chết. Hòn đảo ấy người ta gọi là đảo Hòn Cau vì khi chàng chết nơi đây mọc lên một rừng cau xanh tốt quarửi năm có ữái chúi. Cô gái tên Trầu, khi chưa biết hai người là anh em, họ đã ăn nằm với rứiau và cô đã có thai. Khi 'chàng Trầu bỏ đi, cô thường xuyên ra vách đá ngóng trông với niềm đau đớn và tuyệt vọng, nàng chọn cái chết để kết liễu cuộc sống của mình. Cũng từ đó nơi hò hẹn của chàng Cau và nàng Trầu được dân làng cỏ ông đặt tên là bãi Đầm Trầu. Trải qua thời gian, khung cảnh nơi đây ngày càng thu hút du khách tới tham quan, cứ vào thời gian từ tháng 2 đến tháng 5 dương lịch, những hàng cây khẳng khiu lại căng tràn nhựa sống. Đâu đó trên bãi cát, những dây muống biển nở hoa e ấp sau những vòm dá nhấp nhô trên cát. Côn Ởảo ngày nay được nhiều người biết đến bởi đây là khu rừng quốc gia đa dạng về loài trên Hồ Bạch Liên - Hổ nước ngọt ở Côn Đảo 99 DANH THẮNG VIỆT NAM 63 cạn và dưới nước trong thế giới động thực vật của Côn Đảo có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo tồn thiên nhiên biển của Việt Nam. Động vật trên cạn có chồn, "sóc, kì đà, khỉ, hươu, nai, gà rừng sóc mun (toàn thân đen tuyền không có ở nơi nào trên đất nước ta) và một số loài chim quý rứiư chim điêu mặt xanh, én biển. Vùng nước ven bờ là nơi trú ngụ nhiều loại động vật biển quý hiếm như rùa biển, cá heo, bò biển. Động vật dưới nước là những loài có giá trị cao như tôm hùm, cá hàng, cá gióng, cá mập, cá heo, cá rửiám, hải sâm, đồi mồi, vích. Tại Côn Đảo còn một quần thể rùa biển rất lớn, cứ đến mùa sữửi sản có hàng ngàn lượt rùa lên bãi cát đẻ trứng mỗi năm. Là một vùng rừng tương đối cách xa bờ nên chưa có nhiều biến đổi do tác động bởi con người, dưới nước là dải san hô nhiều màu sắc, trên rừng là nhiều loại cây gỗ quý như bời lời, lát hoa, sao đen, cấm thi, thiên niên kiện, săng đào, dầu lá bóng. Trong hành trmh khám phá sự đa dạng sinh thái rừng, biển du khách sẽ có những hiểu biết mới lạ, với những chuyến lặn chiêm ngưỡng thế giới đại dương, những rải san hô trải dài hàng cây số với hàng chục loại và nhiều màu sắc đẹp mắt chen lẫn những đàn cá bơi lội tung tăng, thật là thú vị. 18. CÔN ẳơN - Klêp SĩỊC Dãy núi Côn Sơn nằm ở xã Cộng Hoà, huyện Chí Lmh, từih Hải Dương, cách Hà Nội hơn 70 km. Khu di tích - danh ửiắng này gồm núi non, chùa, tháp, khe suối, rừng thông và các di tích nổi tiếng gắn liền với cuộc đời của nhiều danh nhân trong lịch sử, như: Trần Nguyên Đán, Huyền Quang, Nguyễn Trãi,... Phía bắc giáp núi Ngũ Nhạc, phía tây tiếp nối núi u Bò với một vùng thung lũng xanh biếc cũng những mái nhà tranh ẩn hiện sau luỹ tre làng. Phía đông là chùa và hồ Côn Sơn. Nhìn về phía đông bắc có một quả núi hình hoa sen cây cối quanh năm tươi tốt mang tên Bài Vọng - là nơi yên nghỉ của cụ Nguyễn Phi Khanh, thân sinh ra Nguyễn Trãi. Phía nam là xóm núi Tiên Sơn và bãi giẽ, tương truyền do bà vỢ Trần Nguyên Đán trồng cây, khai hoang mảnh đất này. Chùa Côn Sơn có tên chữ là Tư Phúc tự, hay còn gọi là chùa Hun, toạ lạc dưới chân núi Côn Sơn, được xây dựng vào trước đời Trần. Thời nhà Trần, chùa Côn Sơn là một trong ba trung tâm của thiền phái Trúc Lâm cùng với chùa Yên Tử và chùa Quỳnh Lâm (ở Quảng Ninh). Trải qua tác động về lịch 99 DANH THẮNG VIỆT NAM 6 5 sử và thời gian, chùa Côn Son ngày nay cbi còn là một ngôi chùa nhỏ ẩn mình dưới tán lá xanh của cây cổ thụ. Chùa được Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch xếp hạng di tích quốc gia đợt I năm 1962 và xếp hạng đặc biệt quan trọng vào năm 1994. Chùa được kiến trúc theo kiểu chữ công, gồm tiền đường, thiêu hương và thượng điện. Thượng điện thờ Phật, trong đó có những tượng Phật thời nhà Lê cao 3 m. Phía sau chùa là nhà tổ, có tượng Trúc Lâm Tam Tổ (Trần Nhân Tông - Pháp Loa - Huyền Quang), tượng ông bà Trần Nguyên Đán, cùng với hai pho tượng Nguyễn Trãi và Nguyễn Thị Lộ. Sân chùa có cây đại thụ 600 tuổi, 4 nhà bia, đặc biệt là bia "Tharứi Hư động" được tạo từ thời Long Khánh với nét chữ của vua Trần Duệ Tông và bia hình lục lăng "Côn Sơn thiện từ bi phúc tự" càng làm tăng cảnh đẹp và tôn nghiêm của chùa. Phía sau chùa có một khu mộ tháp. Đăng Mũứí Bảo Tháp được dựng bằng đá xanh, cao 3 tầng, trong đó đặt xá lị và tượng thiền sư Huyền Quang. Lễ hội chùa Côn Sơn chứh thức bắt đầu từ ngày 15 tháng riêng tới hết ngày 22 tháng giêng, tuy nhiên hiện nay lễ hội này thường bắt đầu từ ngày 10 đến hết tháng giêng. Giếng Ngọc nằm ở sườn núi Kì Lân, bên phải là nối lên Bàn Cờ Tiên, phía dưới chân Đăng Mừửì Bảo Tháp. Tương truyền đây là giếng nước do thiền sư Huyền Quang được thần lữứi báo mộng ban cho chùa nguồn nước quý. Người 66 Việt Nam vẻ Dẹp Tiếm Ân xưa thì cho rằng Giếng Ngọc chính là mắt của con Kì Lân. Nước giếng trong vắt, xanh mát quarửì năm, uống vào thấy khoan khoai dễ chịu. Từ đó có tên là Giếng Ngọc và nước ở đây được các sư dùng làm nước cúng lễ của chùa. Từ chùa Côn Sơn leo lên khoảng 600 bậc đá quanh co bên những ngọn đồi thông là đến đỉnh núi Côn Sơn cao 200m. Đmh Côn Sơn là một khu đất bằng phẳng, tại đây có một phiến đá khá rộng, tục gọi là Bàn Cờ Tiên, là chốn dành cho các vị tiên đánh cờ khi xuống hạ giới. Hiện nay, Bàn Cờ Tiên có dựng rửrà bia theo kiểu Vọng Lâu đình. Nơi đây ngày xưa có một cái am nhỏ hình chữ công (I), tám mái chảy, có lan can xung quanh. Am này có tên là am Bạch Vân. Từ đửứì Côn Sơn, du khách sẽ thu vào tầm mắt toàn cảnh hùng vĩ của núi rừng trập trùng, ẩn hiện trong mây. Ngước mắt lên là khoảng ữời xanh ngắt, lờ lững ữôi theo những chòm mây trắng tựa bông. Chúìh vì vẻ đẹp ấy mà vào lúc cuối đời Nguyên Trãi đã chọn chốn này làm niềm vui ẩn dật và chợt thốt lên những câu thơ: Côn Sơn suối chảy rì rầm Ta nghe như tiếng đàn cầm bên tai Côn Sơn có đá rêu phong Ta ngồi trên đá như ngồi chiếu êm... Bên con suối Côn Sơn có một phiến đá gọi là Thạch Bàn, từ chân núi đi theo lối mòn có một tảng đá lớn, mặt phẳng và nhẵn nằm kề ven suối, gọi là Thạch Bàn lớn. Tương truyền khi xưa Nguyễn * Trãi lấy làm "chiếu thảm" để nghỉ ngơi, ngắm cầnh, làm thơ và luận bàn việc nước. 99 DANH THẮNG VIỆT NAM 67 Từ dãy Côn Scfn đi thêm khoảng 5km về hướng đông bắc, xuyên qua những thung lũng xanh tươi và làng mạc yên bình, du khách sẽ đến với khu núi Rồng, nơi có đền Kiếp Bạc. Đây là một quần thể gồm nhiều di tích như: đền thờ Trần Hưng Đạo, Dược Sctn, dòng sông Lục Đầu, bến Bình Than, cồn Kiếm. Đền Kiếp Bạc thuộc địa phận hai thôn Dược Sơn và Vạn Kiếp, xã Hưng Đạo, huyện Chí Linh, tmh Hải Dương. Kiếp Bạc là tên ghép của hai vùng Vạn Yên (làng Kiếp) và Dược Sơn (làng Bạc). Vào thế kỉ 13, đây là nơi Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn lập căn cứ, tích trữ lương thực, huấn luyện quân sĩ trong các cuộc kháng chiến'chống quân Nguyên - Mông. Sang thế kỉ 14, đền thờ ông được xây dựng tại đây và là nơi tổ chức các lễ hội hàng năm để dâng hương tưởng niệm vị anh hùng của dân tộc Việt, người được nhân dân tôn sùng là Đức Thánh Trần. , Khu vực đềa Kiếp Bạc là một thung lũng trù phú, ba phía có dãy núi Rồng bao bọc, một phía là Lục Đầu Giang. Núi tạo thành thế rồng chầu, hố" phục, sông tạo thành minh đường rộng rãi. Phía trước đền có cổng lớn với ba cửa ra vào nguy nga, đồ sộ. Đi qua khoảng sân rộng, hai bên có hai dãy hành lang là đến đền chính. Đền gồm có thượng điện, lăng mộ Trần Quô"c Tuấn, bàn thờ mẹ và hai con gái, con rể cùng bàn thờ Yết Kiêu - Dã Tượng, là hai vị tướng giỏi thân cận của Trần Quốc Tuấn. Trong đền hiện còn 7 pho tượng bằng đồng: tượng Trần Quốc Tuấn, phu nhân, hai con gái, con Đền Kiếp Bạc 6Ổ VĩỆT Nam Vẻ Đẹp Tiềm Ẩn rể là Phạm Ngũ Lão, Nam Tào, Bắc Đẩu và 4 bài vị thờ các con trai của ông cùng hai tướng là Yết Kiêu và Dã Tượng. •* Khu di tích là một trung tâm tín ngưỡng và du lịch lớn của đất nước. Hàng năm có một mùa lễ hội lớn từ ngày 15 đến ngày 20 tháng 8 âm lịch, thu hút hàng chục vạn người, trọng hội là ngày 18. Di tích được xếp hạng đợt I vào năm 1962 và được xếp hạng đặc biệt quan trọng năm 1994. Lục Đầu Giang hay sông Lục Điện thờ Đức Thánh Trần trong Đền Kiếp Bạc Đầu, nơi hội tụ của sáu con sông lớn: sông cầu, sông Thương, sông Lục Nam, sông Đuống, sông Kirửi Thầy và nhánh chứữi của con sông Thái Bình. Hiện nay ở Kiếp Bạc đã xây kè, đứng trên đó ta có thể nhìn bao quát được "ngã sáu" - nơi gặp gỡ của sáu con sông. Tương truyền tại khúc sông Trần Hưng Đạo thả kiếm, sau này đã hình thành một bãi bồi chạy dài, rất giống hình một lưỡi kiếm, dân gian gọi bãi bồi đó là "Thanh kiếm thần" của Trần Hưng Đạo. Bãi bồi ngày nay vẫn còn trên dòng sông Lục Đầu, trước cửa đền Kiếp bạc. Giếng Mắt Rồng tương truyền lúc sinh thời, Hiing Đạo Vương có nuôi một con chó rất tinh khôn. Khi con chó bỏ nhà đem con từ thung trong ra thung ngoài, Người linh cảm có điều gì khác lạ nên truyền cho tướng thuỷ chiến Yết Kiêu đến chỗ con chó ở để xem xét. Ra thăm thvmg ngoài, Hiing Đạo Vương thấy chỗ chó mẹ và đàn con nằm ở một thung lũng rộng lớn, um tùm lau sậy, lại có một khu đất rộng bằng phẳng, địa hmh rất thuận lợi cho việc xây dựng quân doanh, huấn luyện quân sĩ. Còn Yết Kiêu thì nhìn'thấy cách chỗ đàn 99 DANH THẢNG VIỆT NAM 69 chó nằm không xa lấp lánh những vệt sáng. Đến nơi, ông phát hiện ra một vũng nước tròn sâu, trong vắt. Múc nước uống, ông thấy ngọt, mát. ông mời Hưng Đạo Vương tới và múc nước mời Người uống thử. Hưng Đạo Vương uống xong thấy khoan khoái, dễ chịu lạ thường, ông biết đây là nguồn nước chảy từ các mạch ngầm của dãy núi Rồng. Người chắp tay vái lạy thiên địa, thần linh đã ban cho nguồn nước quý. v ề tư dirửi, Người quyết định chuyển chỗ ở từ thung trong ra thung ngoài và giao cho gia tướng Yết Kiêu khcri sâu, mở rộng vũng nước, dùng gạch, đá kè thàiứi giếng giữ nguồn nước quý phục vụ bừửì sĩ. Giếng nước nằm ở giữa thung lũng, do mạch ngầm của núi Rồng chảy ra nên được gọi là Giếng Mắt Rồng. Ngày nay, Giếng Mắt Rồng nằm ở sân trước đền Kiếp Bạc, quanh năm đầy ắp nước trong vắt, ngọt mát, là nguồn nước sạch chủ yếu phục vụ rứiu cầu sinh hoạt cho khu vực di tích đền Kiếp Bạc. Dược Sơn có câu ca xưa để lại nói về vườn dược liệu quý được Trần Hưng Đạo cho trồng khi Người về lập quân doanh ở Vạn Kiếp. Dược lĩnh hoa thơm cỏ lạ nhường Biết chăng, chăng biết thuốc thần tiên. Vườn dược liệu để lại cho đời sau nhiều thuốc quý. Trong kháng chiến chống Pháp, vườn thuốc bị tàn phá, hiện còn lại những cây rửiỏ nhưng đều là những vị thuốc Nam quý hiếm. Vườn thuốc được xếp vào "Chí Linh bát cổ". Đến Côn Sơn - Kiếp bạc, du khách không chỉ được vãn cảnh đền chùa mà còn thả hồn với cảnh ữời mây, non nước, núi rừng trùng điệp. Khi trở về, bạn có thể mua những chiếc khárứi, những chiếc vòng bằng đồng, bằng gỗ hoặc xâu băng những hạt cườm nhiều màu, hoặc nhặt những quả thông để làm kỉ niệm hay tặng bạn bè, người thân như một vật may mắn. 19. OHỢ NỔI MlểN Ti^Ụ Một trong những nét văn hoá đặc trưng của vùng sông nước miền Tây Nam Bộ là chợ nổi. Gọi là chợ nổi vì chợ họp trên sông, cứ mỗi buổi chợ là dân quanh vùng từ khắp các ngả kênh rạch lại cùng ghe, xuồng của mình tâp nập về đây tụ tập mua bán. Miền Tây Nam Bộ vốn là một có nhiều kênh rạch và đất đai màu mỡ, nơi đây cung cấp một sản lượng trái cây lớn của cả nước. Thời tiết nóng ẩm, cây cối tươi tốt quanh năm, mùa nào thức ấy đều có những trái cây tươi thơm ngon bổ dưỡng. Do những miệt vườn nằm rải rác trong các kêrửì rạch, đi lại khó khăn, chủ yếu dùng thuyền vì vậy mà khi thu hoạch trái cây thuyền là phương tiện đi lại chủ yếu trong việc vận chuyển trái cây từ vườn tới nơi tiêu thụ. Chợ nổi họp suốt cả ngày nhưng rứiộn nhịp nhất là vào buổi sáng, trên mặt sông tấp nập tàu bè qua lại, tiếng chào mời mua bán, tiếng gọi nhau, tiếng động cơ làm vang động cả một vùng bến sông. Mỗi thuyền có một món hàng hoá 99 DANH THẮNG VIỆT NAM 71 đặc trưng nào là chôm chôm, xoài, cam, mít, bưởi, măng cụt, sầu riêng... hoặc những thứ đặc sản của miền sông nước như: cá, rùa, rắn, cua, tôm, chim, bông súng, rau tươi. Thú vị hơn là chủ nhân những chiếc ghe xuồng trang trí cho thuyền của mình một số trái cây hàng hoá lủng lẳng, cái cao cái thâp, nải chuối, chùm quả...trônẹ thật đẹp mắt. Vì là chợ, nơi có nhiều người*tụ tập nên các loại hình ăn uống, cắt tóc, may vá cũng diễn ra trên thuyền, đó là sự tiện dụng hữu ích đáp ứng nhu cầu sinh hoạt hàng ngày của người dân. v ề miền Tây, du khách sẽ gặp những chợ nổi lớn như Phụng Hiệp, Ngã Bảy, Phong Điền, Cái Răng, Cái Bè...trái cây từ khắp nơi đổ về tập trung ở đây sau đó các lái buôn vận chuyển tới các nhà máy chế biến hoặc mang ra các thành phố lớn. Bên cạnh chợ nổi, tới thăm miền Tây bạn có thể tới thăm các khu du lịch sinh thái vườn, sông nước, trang trại. Một số địa điểm du lịch hấp dẫn như ở Hậu Giang có điểm du lịch sirửì thái Tây Đô, nơi đây bạn có thể thưởng thức trái cây, và câu cá, tham quan vườn ươm... Tiếp theo du khách có thể tới thăm Cần Thơ, tới thăm khu du lịch sinh thái Mĩ Khánh, lần lượt bạn sẽ qua Ninh Kiều, Cái Răng, Rạch Nhỏ... Ngồi trên thuyền ngắm quang cảnh bao la sông nước, bạn còn được nghe 72-) Việt Naw vẻ Dẹp Tiềm Ân đờn ca tài tử, thưởng thức những đặc sản vùng sông nước thật là thú vị. Tới thăm Long An hãy ghé thăm khu du lịch sinh thái làng nổi Tân Lập với sen, tràm mang lại cho bạn cảm giác mát rượi, trong lành. Mỗi vừng miền đều có nét đặc sắc khu biệt với trái cây và ẩm thực hấp dẫn. Nhằm đáp ứng nhu cầu của du khách, miền Tây còn có nhiều tua sông nước thú vị như; Cà Mau - Cần Thơ - Campuchia, hoặc chuyến đi khám phá dọc miền Tây qua các tửủr thành theo mùa và theo lễ hội là một nét đặc sắc khu biệt không phải nơi nào cũng có được. 20. GHÙ-A Cách trung tâm thị Trà Vừửi 7 km, chùa Âng toạ lạc trên khu đất rộng 4 ha thuộc phường 8 thị xã Trà Vũửi. Chùa Âng là một trong những ngôi chùa cổ nhất trong hệ thống chùa Khmer còn lại ở Nam Bộ. Với lối kiến trúc cổ độc đáo, hài hoà mang lứiiều nét đặc sắc riêng nên chùa Âng được Bộ Văn hoá Thông tin công nhận là di tích văn hoá của quốc gia. Theo truyền thuyết, Chùa Âng được xây dựng vào cuối thế kỉ X, nhưng theo những nguồn tin khác thì ngôi chùa có trước năm 1715 và được trùng tu lại năm 1842. Những nét kiến trúc bao quanh ngôi chùa sẽ mang lại cho du khách những khám phá thú vị. Từ cổng vào du khách sẽ có dịp chiêm ngưỡng bàn tay tài hoa nghệ sĩ của những người thợ qua việc chạm khắc rửiững bức tượng: tượng chằn, tượng tiên nữ, chim thần theo mô típ truyền thống. Toàn bộ kiến trúc cảnh quan của ngôi chùa được bao bọc" bởi hào nước sâu xung quanh và ngọn tháp năm ngọn, ngôi chùa còn là nơi lưu giữ tro và xương của các vị trù trì đã qua 74 Việt Nam v ả Đẹp Tiềm Ẩn đời vì tììế ngôi chùa còn mang một nét tâm linh trong tiềm thức của người dân nơi đây. Ngôi chùa rộng nhất là chúìh điện, đây là nơi tập trung các tác phẩm nghệ thuật tiêu biểu, ba phía vách có hàng chục bức trarửi vẽ về cuộc đời bưc trarưi vẽ vê cuộc dởi đức Phật, bốn bức hoạ lớn theo chủ đề: Phật đản sừih, xuất gia, đắc đạo, nhập niết bàn. Bên trong còn là nơi thờ Phật Thích Ca và là nơi tiến hành các nghi lễ tôn giáo của Phật giáo Nam tông. Nền chùa cao 2 mét gồm có 2 bậc, cửa chùa mở về hai hướng Đông Tây, mái chùa lợp ngói có ba tầng được chống đỡ bởi 12 cột bằng gỗ quý, mái trên cùng dốc và cao hơn hai mái kia. Mỗi đầu hồi được đóng kÚT bằng một tấm gỗ hình tam giác được chạm khắc hình vị chủ thiên đội mâm và hoa hướng dương tinh xảo. Vào tháng tám âm lịch hàng năm, Chùa Âng cũng như rứiiều ngôi chùa khác của người Khmer ữở nên khang ữang, sạch sẽ và nhộn nhịp khác thường. Vì đó là tháng người Khmer tổ chức lễ hội Sen Dolta - Lễ cúng ông Bà, một trong những lễ hội quan trọng và lớn nhất của người Khmer Nam Bộ. Sen DoHa lò lễ báo hiếu hay cồn gọi là Lễ Củng ỏng bà. Là thdi điểm để cộng đồng lúỗng nhd, trí ãn tổ tiên, ông bò cùng những ngưõi thân yèu đã khuầt. Vì thế Doita được xem là lễ giỗ chung của cả cộng đổng. Cũng giống như nhiều nghi lễ khác của ngưdỉ Khmer, DoHa bất nguồn tử tín ngưỡng Phột giáo. Thời kỳ Phột giáo dòng tiểu thửa du nhộp vò thịnh hành trong đdi sống của đổng bào Khmer Nam Bộ thì Dolta còn được gọi lã iế Phchum-binh (Lễ Nấm Cdm). 99 DANH THẮNG VIỆT NAM 75 Đến chùa Âng, những ngày tháng tám âm lịch này, du khách sẽ được tận hưởng hương V Ị độc đáo của bản sắc văn hoá Khmer, hiểu về tín ngưỡng, tinh thần cũng quan niệm nhân sinh quan, quan niệm về quan hệ và đạo đức huyết thống, gia tộc, cũng như cộng đồng. ĐưỢc chìm đắm trong không gian mê đắm chay tĩnh, để tâm hồn tĩnh tại và trong trẻo hơn. Cùng với thắng cảnh Chùa Âng, du khách cố thể tới thăm Ao Bà Om với không gian râm mát của trời mây non nước. Con đường vào là hai hàng cây rợp bóng mát thẳng tắp vút lên bầu trời, những cây sao thân mốc xám thẳng tắp lá nhỏ mọc dày là điểm dừng chân thú vị cho du khách cùng gia đình, bạn bè người thân của mình. Lễ Dolta luôn được ngưdi Khmer chú trọng chuén bị và tể chức. Nố không chỉ là rpột tộp tục tín ngưdng mà cỏn thể hiện tính nhãn bỏn cào câ, thuôn hộú trong khát vọng tôm linh đồng thdi mong tính khuyên rãn, gião dục cộng đồng con châu sãu sổc về lòng hiếu thào, sống nhõn đức, thiện nghĩa või ông bò, bố mẹ, thiện tâm vdi cộng đồng làng xỏm, ừãnh xa điều óc, tích giữ điều lãnh gom đức cho bân thân vò con châu mai sau. Lễ Dolta cồn là sợi giây gổn kết, nối mọi ngưdi trong gia đĩnh, họ hòng, phum sork gân gũi nhau hơn, tợo nên tinh thổn đoàn kết cộng đồng cũng như cãc dãn tộc anh em ừong vùng. 21. ctlùil SđT Ttl-Áp Chùa Bút Tháp có tên chữ là Ninh Phúc tự, nằm ở thôn Bút Tháp, xã Đình Tổ, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh. Đây là một ngôi chùa còn khá nguyên vẹn và có quy mô kiến trúc lớn của đồng bằng Bắc Bộ. Theo sách Địa Chí Hà Bắc thì chùa có từ đời vua Trần Thánh Tông. Thiền sư Huyền Quang đã trụ trì ở đây. Ông cho dựng ngọn tháp đá cao 9 tầng có trang trí hình hoa sen (ngọn tháp này đến nay không còn nữa). Thế kỉ 17, chùa trở nên nổi tiếng với sư trụ trì là hoà thượng Chuyết Chuyết (người Phúc Kiến, Trung Quốc). Năm 1644, hoà thượng viên tịch và được vua Lê phong là "Minh Việt Phổ Giác Quảng Tế Đại E)ức Thiền Sư". Tiếp đó, người kế nghiệp chùa là thiền sư Mừủì Hạnh, học trò xuâ"t sắc của hoà thượng Chuyết Chuyết. Vào thời gian này, Hoàng thái hậu Trịnh Thị Ngọc Trúc (Diện Viên) đã rời bỏ cimg thất, về chùa tu hành. Bà cùng con gái là công chúa Lê Thị Ngọc E>uyên (Diệu Tuệ) đứng ra trùng tu lại ngôi chùa. Đến năm 1647, chùa mới 99 DANH THẮNG VÍỆT NAM 7 7 được làm xong, theo kiểu kiến trúc "Nội công ngoại quốc", v ề cơ bản, câ'u trúc của chùa Bút Tháp hiện nay chính là ngôi chùa được xây dựng trong thời kì đó. Đời vua Tự Đức năm 1876, khi vua qua đây thây có một cây tháp hình dáng khổng lồ liền gọi tên là Bút Tháp, nhưng trên đừih vẫn ghi là tháp Bảo Nghiêm. Toàn bộ kiến trúc của chùa quay theo hướng Nam, một hướng truyền thống của người Việt. Kiến trúc của chùa được bố trí cân xứng, chặt chẽ ở khu vực trung tâm, nhưng lại rất tự nhiên ở khu vực xung quanh. Khu trung tâm bao gồm 8 nếp nhà đều nằm ngang, chạy song hành được bố trí trên một trục dọc kiểu mô hình đường thần đạo, đó là: tam quan, gác chuông, tiền đường, thượng điện, toà Tích Thiện Am, nhà trurig, phủ thờ và hậu đường. Hai bên toà tiền đường là hai nhà bia và hai dãy hành lang chạy suốt chiều dài của chùa. Bên trái chùa phía sau dãy hàrửi lang có một nếp nhà 5 gian, được gọi là nhà tổ đệ nhâT, dùng làm nơi thờ các vị thiền sư Chuyết Chuyết, Minh Hạrủì. Hai bên và phía sau quần thể này là những tháp gạch, đá, là những tháp mộ sư, gồm có tháp Báo Nghiêm, tháp Tôn Đức, tháp Tâm Hoa, tháp Ni Châu. Kiến trúc của chùa Bút Tháp cũng mang đậm dấu ấn Trung Hoa, điển hình là cầu đá và tháp Bảo Nghiêm. Chùa Bút Tháp có mảng chạm khắc rất đẹp và độc đáo, trang trí được thể hiện ở mọi nơi, trên các chất liệu gỗ, đá và 7Ố Việt Nam về Dẹp Tiềm Aii đồ thờ. Trên lan can bao quanh toà thượng điện có 26 bức, ữên lan can cầu thang nối với toà Tích Thiện Am có 12 bức và ở lan can quanh sân tháp Bảo Nghiêm có 12 bức chạm đá. Như vậy, tổng cộng có 51 bức chạm với nhiều đề tài khác lứiau nhưng đều thống nhất ở chất liệu, phong cách và thống nhất về niên đại. Hình ảnh chạm khắc sống động, tươi vui, mang đậm tính chất nghệ thuật thiền, chủ yếu tập trung về đề tài cây cỏ, hoa lá, như: sen, cúc, trúc, tùng, các loại động vật, như; ngựa, dê, trâu, khỉ, cá, cò và cả những lirứi vật: rồng, long mã,... Bút Tháp là một ữong số ít những ngôi chùa còn lưu giữ được gần như nguyên vẹn kiến trúc cổ. Sừih viên kiến trúc hàng năm về thực tập ở đây rất đông. Họ thực hành vẽ và tìm hiểu về kiến trúc chùa Việt Nam thế kỷ 17 trở về trước. Du khách thập phương tìm đến chùa như đi về lịch sử và lạc vào cõi Phật nguy nga, linh thiêng với hàng tượng Phật thâm nâu, bóng láng, từ những kiến trúc tháp,đến kiến trúc sân, hiên chùa,... Tháp Báo Nghiêm giống như cây bút khổng lồ, vươn thẳng tới trời cao thanh vắng. Tại đây thờ hoà thượng Chuyết Chuyết. Tháp cao 13,05 m, 5 tầng với một phần đủứi xây bằng đá xanh, 5 góc của 5 tầng có 5 quả chuông nhỏ. Lòng tháp có một khoang tròn đường kmh 2,29 m. Tầng dưới cùng của tháp fiày có 13 bức chạm đá, chủ yếu là hình các con thú. Tháp thể hiện tài ghép đá và nghệ thuật điêu khắc tuyệt vời của người thợ Việt Nam xưa. Tượng Phật Bà Quan Ăm nghìn tay nghìn mắt 99 DANH THẮNG VIỆT NAM .í 79 Tượng phật Quan Âm nghìn tay nghìn mắt, kiệt tác độc nhất vô nhị về tượng phật và nghệ thuật tạc tượng ở gian chính giữa chùa đẹp bí hiểm lạ lùng. Những cánh tay chắp trước ngực, hai tay để trên đùi với những ngón tay đan chéo biểu tượng cho dáng hành đạo và nhập định; các chùm tay để trần từ sườn, vai, lưng, và khắp trên người; những tay được xếp vòng tròn từ lớn đến rửiỏ hướng vào trọng tâm (ngay sau gáy Phật), trong lòng mỗi bàn tay lại hiện lên Cửu phẩm liên hoa một con mắt. Phật ngồi trên toà sen hồng qua bệ tượng hình vuông, được trang trí bằng những nét chạm khắc cổ với dáng hành đạo, thư thái, đôi mắt quảng đại như bao quát các không gian vũ trụ. Nhìn tổng thể, tượng Quan Âm nghìn tay nghìn mắt tựa những vòng hào quang toả ra từ tâm điểm. Tượng Phật Quan Âm nghìn tay nghìn mắt vốn được đánh giá là tác phẩm tuyệt diệu nhất làm nổi bật triết lí nhà Phật bằng thứ ngôn ngữ tạo hình cảm xúc, đặt ở Bút Tháp cùng thâm niên cùng thời gian càng trở nên hiếm có và huyền bí. Trong Tích Thiện Am là một tháp gỗ 9 tầng, 8 mặt, gọi là Cửu Phẩm Liên Hoa có thể quay tròn quanh một trục, có gắn tượng Phật và chạm những cảnh dân gian hay lấy đề tài trong Phật thoại. Nối giữa thượng điện và Tích Thiện am là chiếc cầu đá cong bắc qua hồ nước trồng sen tinh khiết. Đứng trên cầu, ta có thể ngắm rửìững nét đẹp riêng của chùa, cầu dài 4 m. ốo ■> Việt Nam v ẻ Dẹp Tiếm Ân gồm 3 nhịp uốn cong vồng, mặt cầu lát dá xanh trcfn nhẵn, hai bên cầu có 12 bức chạm khắc công phu, tinh xảo được bố trí rất hợp lí: đầu cầu là hai con sư tử và thành cầu là những kiểu chạm trổ quen thuộc, hài hoà. Chùa Bút Tháp là sự hoà hợp giữa kiến trúc với thiên nhiên. Người xưa đã biết kết hợp cảrửi quan của cả vùng để tạo nên sự hoà rứiập đó. Bên trái chùa có dòng sông Đuống trôi lững lờ, trước cửa chùa là đồng ruộng mênh mông, xa xa ở phía trái và phía phải có núi Tam Đảo và núi Phật Tích bao bọc. Và đến lượt mình, kiến trúc của chùa lại tô điểm cho không gian thêm đẹp. Chiêm ngưỡng từ xa, ta thấy ngôi chùa rứiư là tâm điểm của đất trời, vũ trụ; nét cổ kúứì rêu phong được bao bọc bởi thiên nhiên rộng lớn, mênh mông. Ngày nay, chùa Bút Tháp vẫn giữ trong minh những nét đẹp cổ kứứì từ bao đời. Hàng năm, mỗi dịp xuân về, hội chùa Bút Tháp lại diễn ra trong niềm vui náo nức và lòng sùng kính của khách hàrứi hương. Trải qua bao năm dài lịch sử, chùa Bút Tháp luôn được bảo vệ, giữ gìn và tôn tạo ngày càng đẹp hơn, xứng đáng là một di tích Phật giáo độc đáo nhất của đồng bằng Bắc Bộ. Chùa đã được xếp hạng di tích lịch sử quô"c gia. 22. ctlúĩl tlơơNS Chùa Hưcíng nằm ở xã Hương Sơn, huyện Mỹ Đức, tmh Hà Tây (cũ), nay thuộc địa phận Hà Nội, nằm ven bờ sông Đáy. Chùa Hương là cách nói trong dân gian, trên thực tế chùa Hương hay chùa Hương Sơn là cả một quần thể văn hoá - tôn giáo Việt » 1-*- Nam, gồm hàng chục ngôi Theo kinh Phột, Hương sơn lã một ’ ■ ~ ngọn núi phía Bqc Tuyết Sơn ừong chùa thờ Phật, vài ngôi đền thờ thần, các ngôi đình thờ tứì ngưỡng nông nghiệp. Ngôi chùa được xây dựng với quy mô chửih vào khoảng cuối thế kỉ 17. Hệ thống chùa chiền, đền thờ và hang động nằm trong khu vực này dựa theo ngọn núi dãy Hy Mã Lợp Sơn (Ấn ỈDỘ} nơi tuyên truyền Phột đến£ ngồi tu hành khổ hợnh. Theo rách Hương Sơn Thiên Trù phả thỉ chùa Hương Tích được xây dựng từ đdi Lẽ ị Chính Hoã (1860 - 1705) do một vỊ Hoò thưỢng tỉm ra địa điểm. đá vôi và rừng nhiệt đới, diện tích tất cả khoảng chừng 6kml Dãy núi Hương Sơn ở bên sườn Đông của dãy núi đá vôi chạy từ Phong Thổ, Lai Châu, Sơn La, Mộc Châu xuống đến