Từ điển Chăm-Việt

🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Từ điển Chăm-Việt Ebooks Nhóm Zalo Viện Viễn Đông Pháp Chương Trình Tự Điển Phổ Thông Chăm-Pháp bởi Ts. Po Dharma Tự Điển Phổ Thông Chăm-Pháp là chương trình nghiên cứu của Viện Viễn Đông Pháp đặt dưới sự điều hành của Ts. Po Dharma. Đây là từ điển khoa học tập trung tất cả từ vựng viết trên tất cả văn bản Chăm cổ lưu trử tại thư viện Pháp, trong đó văn bản Tư Liệu Hoàng Gia Champa. Mỗi mục từ và mỗi thí dụ của từ vựng Chăm nằm trong từ điển này đều có nguồn xuất xứ của văn bản (như Tài Liệu Hoàng Gia Champa, Inra Patra, Dowa Mano, Ariya Gleng Anak, Sah Sakei, Dalukal Cei Balaok La-u, v.v.), kèm theo gốc từ (Phạn, Mã, Á Rập, v.v.) và phần phân tích ngữ pháp (danh từ, động từ, giới từ, v.v.). Những từ không có trong tác phẩm Chăm cổ, chúng tôi xử dụng thêm những từ đã có trong các tác phẩm đã xuất bản, nhưng luôn luôn ghi rỏ nguồn xuất xứ của nó, như Từ điển của E. Aymonier, G. Moussay, Bùi Khánh Thế, Sakaya, v.v. Từ điển Chăm-Việt Chủ biên: Bùi Khánh Thế TPHC,1995 Công tác đưa Từ điển Chăm-Việt của Bùi Khánh Thế vào máy vi tính là chương trình của a a [Bkt.] kùy hi_"u ghi nguy"n ém f^éu c%ua b_ç ch¨è akhar thrah. aban ab˜ [Bkt.] d. ''d^&n'' c%ua ph_u n¨è. — aban gaoh ''d^&n'' tr!n (thè^!ngà; aban tuk ''d^&n'' hoa. abaoh abIH RdE [Bkt.] d. cv baoh qu%a, trùai. — paik abaoh kaoh phun (tngà hùai qu%a h_a céy; abaoh charamai trùai ch^um ru_çt; phun amil tabiak abaoh céy me ra trùai; abaoh tathak trùai chùin. abaw ab◊ [Bkt.] d. (conà ùçc. — dalikal abaw saong tapay chuy_"n k%" v^" con ùçc v^a con th%o. § abaw damang ak ab◊ dm! a [Bkt.] d. (conà ùçc hùut. § abaw darang ab◊ dr! [Bkt.] d. (conà ùçc bè!u. § abaw bilut ab◊ bIlUˇ [Bkt.] d. (conà ùçc mùum. § abaw mah ab◊ mH [Bkt.] d. (conà ùçc g_ao. § abaw lan ab◊ l˜ [Bkt.] d. (conà ùçc fùét. § abaw lingik ab◊ lIfI [Bkt.] d. (conà ùçc s"n. § abaw saralang ab◊ srl! [Bkt.] d. (conà ùçc x^a c^è. abih abIH [Bkt.] 1 fg. hù"t. — blei abih jien mua hù"t ti^"n; amaik abih ginaong m_e hù"t gi_én; abih tung hatai saong yut hù"t l^ong vù!i b_an; brah abih dalam khang je hù"t g_ao %! trong khè!ng r^çi. § abih abIH [Bkt.] 2 t. hù"t, tùét c%a. — siam di abih f_ep h!n hù"t; abih drei tùét c%a m_oi ngè^!i; nduec nao abih ch_ay fi hù"t. § abih kaok abIH Ok@ [Bkt.] t. hù"t s_ach. — padai brah abih kaok dalam tong trong l¨ém, lùua g_ao fä hù"t s_ach. § abih gilaong abIH gIOl# [Bkt.] t. hù"t fè^!ng, hù"t lë. — ndom saong nyu abih gilaong je nùoi vù!i nùo fä hù"t lë r^çi. § abih cih abIh cIH [Bkt.] t. 1 www.atabook.com hù"t s_ach. — papeh abih cih vùet hù"t s_ach. § abih cih cac abIH cIH cÇ [Bkt.] s_ach s^anh sanh. — klaik abih cih cac &n cù&p hù"t s_ach s^anh sanh. § abih taklen abIH tkL–˜ [Bkt.] t. s_ach tr!n. § abih tung abIH tU! [Bkt.] t. hù"t l^ong, hù"t d_a. — daok deng abih tung saong gep &n %! hù"t l^ong vù!i nhau. § abih tung abih tian abIH tU! abIH tY˜ [Bkt.] d. hù"t l^ong hù"t d_a. — abih tung abih tian saong paran hù"t l^ong hù"t d_a vù!i dén t_çc. § abih drei abIH RdE [Bkt.] fg. m_oi ngè^!i. — abih drei thei jang mayaom nyu siam m_oi ngè^!i ai cüng khen nùo l^a ngè^!i tùçt. § abih pran abIH Rp¨˜ [Bkt.] 1 d. hù"t sùèc. — ba abih pran tabiak ngap bruk fem hù"t sùèc ra l^am vi_"c. § abih pran abIH Rp¨˜ [Bkt.] 2 t. m_"t l%a. § abih baoh abIH Ob@H [Bkt.] t. hù"t l^!i, c_an lùy. — abih baoh abih kadha (tngà hù"t l^!i, hù"t lë. § abih brah abIH RbH [Bkt.] chù"t. § abih mbong abIH Oµ! [Bkt.] t. hù"t s_ach, mùét trù&ng. — padai thun ni lihik abih mbong lùua m^ua n&m nay mùét trù&ng. § abih rasi abIH rSfl [Bkt.] hù"t sùç, tù!i sùç. § abih rup abIH rU_∏ [Bkt.] d.,t. hù"t mînh, to^an thén. — ngap bruk abih rup l^am vi_"c hù"t mînh. § abih suac abIH sVÇ [Bkt.] t. hù"t s_ach. abileh abIOl⁄H [Bkt.] d. ma qu%y. — ndik abileh n%çi s^ung, n%çi fi"n. abu abU_ [Bkt.] d. cv bu chùao, ch^e. — savar huak, sa var mbeng bu b¨èa c!m b¨èa chùao; abu ritak ch^e f_éu. abuk abU [Bkt.] d. cùai v_u. — mak abuk nao ndua aia d^ung cùai v_u fi lùéy nèù!c. ac aÇ [Bkt.] t. chùan, chùan b%o. — ac hatai ngä l^ong, n%an l^ong; birau mboh kan blaoh ac hatai mù!i thùéy khùo fä ngä l^ong. acar ac‰ [Bkt.] d. th^éy Chan (f_ao B^anià. — acar jamaah th^éy Chan mù!i th_o giùao. acaryak ac‰y [Bkt.] d. ngè^!i hèù!ng d¨én, ngè^!i ch&n dù&t. achaow aOC@◊ [Bkt.] 1 d. (saoà th^én nçng. — patuk achaow sao th^én nçng. achaow aOC@◊ [Bkt.] 2 th%u lïnh. — achaow paran hatan th%u lïnh b_ç l_ac. § achaow aOC@◊ [Bkt.] 3 achaow pabaiy ngè^!i ch%u nù&m k%e ch&n d". § achaow gaon aOC@◊ Og@˜ [Bkt.] d. ch%u quy^"n. § achaow lingan aOC@◊ lIF˜ [Bkt.] d. dén c^ay, nçng dén. achat aCˇ [Bkt.] d. vç ùy, vç tùè. achiat aCYˇ [Bkt.] fg. quùéy r^éy. acung acU! [Bkt.] d. (conà trai. — nao mak acung tuk masem fi bù&t con trai nùéu canh. ada ad_ [Bkt.] d. (conà vºt; ada aia vºt nèù!c; ada siem ngan, vºt xi"m. adac adÇ [Bkt.] fg. giùan fo_an. — adac mang liwik giùan fo_an t^è léu. adakan adk˜ [Bkt.] d. con c%ua Po iné nagar. adam ad* [Bkt.] d. Adam. @ anak adam con ngè^!i. adamah admH [Bkt.] t. damah huy ho^ang, xùan l_an, nguy nga. — sa baoh lew adamah m_çt t^oa° léu f^ai nguy nga. adan ad˜ [Bkt.] fg. khuy"n b%ao. — adan anak bik khuy"n b%ao con cùai; adan yah gi¨ai b^ay; amaik ginaong, adan yah wek ka amaik peng m_e h^!n, tîm cùach gi¨ai b^ay cho m_e nghe. adaoh aOd@H [Bkt.] 1 fg. hùat. — pok sep daoh cùét ti°eng hùat; adaoh pamre hùat xèù!ng trong fùam tang; kadha adaoh b^ai hùat. 2 t. adaoh tr_çng (g_aoà. — brah daoh yau anak halak (tngà g_ao tr_çng nhè con séu. § 2 www.atabook.com adaoh ayeng aOd@H ay⁄! [Bkt.] fg. hùat xèù!ng (nùoi chungà; adaoh kaong d. hùat ti¨"n fèa. — patao tikan hu radiyeng adaoh kaong dua gah (DNà nh^a vua fi kinh lùy, cùo ngè^!i h^éu c_én hùat ti¨"n fèa %! hai b"n; adaoh dem dara d. hùat giao duy"n; adaoh pandao fg. hùat f°o; adaoh pasa d. hùat f°oi fùap; adaoh rathung chai d. hùat giä g_ao; adaoh ru d. hùat ru; adaoh ru ka adei ndih hùat ru cho em nghe. adar ad_‰ [Bkt.] t. cv dal nh^e nh_e. — ndom adar nùoi nh%o; yam adar bèù!c nh^e nh_e. adarap adr∏ [Bkt.] t. quùy bùau. — dom panuec kakei adarap nh¨èng l^!i nhù&n nh%u quùy bùau. adarha ad‰h_ [Bkt.] d. lèng tr^!i. — ahaok per glaong matah adarha mùay bay bay cao lèng tr^!i. adat adˇ [Bkt.] d. 1 f_ao. — adat ngap anak manuis f_ao l^am ngè^!i; adat ngap anak likei f_ao l^am trai; 2 adat phùep tù&c, lu_ét. — khik adat gi¨è phùep tù&c; adat ngap yang phùep tù&c cùung t°e; adat cambat lu_ét l_", phong t_uc; adat cambat tana rakun phong t_uc t_ép quùan. adei adE [Bkt.] d. em (trai, gùaià. — adei nao main maik em fi ch!i fi; ai ndik cek adei mbeng harek yua (tngà anh tr^eo non, em &n c%o c^ém h!i; adei ai anh chº em; adei ai thau anit ranem gep anh chº em bi°et thè!ng y"u nhau; adei kamei em gùai; adei gep f^an em, f^ç f_"; nhu adei gep min nùo ch%i l^a f^an em thçi; adei sang em r%", em déu; adei maduw v_! bùe, v_! thùè; adei yua em c^ung cha (ho_&c c^ung m_e; adei likei em trai. ader ad⁄‰ [Bkt.] d. lºch duy_"t, t^èng tr%ai. — sa urang ader m_çt con ngè^!i t^èng tr%ai. adhia aDY_ [Bkt.] d. (Sktà pa adhia th^éy c%a (Ch&m B^alamçnà. adhua aDV_ [Bkt.] d. l_ç trînh, fè^!ng; padeh di krah adhua ngèng gi¨èa l_ç trînh; adhua atah d_&m trè^!ng, l_ç trînh d^ai; nao di adhua atah fi tr"n d_&m fè^!ng. adhuan aDV˜ [Bkt.] d. (Sktà fè^!ng, con fè^!ng; jalan adhuan con fè^!ng (nùoi chungà. adiak adY [Bkt.] fg. l&n. — adiak tapeng dien l&n (sùap ong f%" l^amà céy n°en. adier aOdY⁄‰ [Bkt.] d. (conà ve. — adier manyi dalam bilan pa-ndiak m^ua h^e ve s^éu k"u. adih adIH [Bkt.] d. phè!ng. — adih pur phè!ng fçng; duah grep adih grep akieng fi tîm khù&p n!i (khù&p hèù!ng m_oi phè!ngà; adih akieng phè!ng hèù!ng. adit adIˇ [Bkt.] d. chùua nh_ét. aditiak adItY [Bkt.] d. (Sktà m_&t tr^!i. — yang aditiak th^én thùai dè!ng. aduk adU [Bkt.] d. ph^ong. — nah jieng dua aduk phén th^anh hai ph^ong; tama aduk ndih v^ao ph^ong ng%u; aduk adai ph^ong °oc (nùoi chungà. adung, idung adU!, iIdU! [Bkt.] d. müi. — gilaong adung l¨ç müi; bilau adung lçng müi. aek a⁄ [Bkt.] t. nhºn fùoi, fùoi. — bilan aek thùang chay (B^anià; ndih aek fi ng%u fùoi (fi ng%u trong lùuc chèa cùo gî f%" &nà; matai di aek chù"t fùoi; nduec mbeng aek ch_ay &n cùèu fùoi. § aek lipa a⁄ lIp_ [Bkt.] t. fùoi khùat. — mai liweng gaok bilan aek lipa fù"n th&m g_&p m^ua fùoi khùat. 3 www.atabook.com aelwel a⁄Òv⁄Ò [Bkt.] d. b^ao thai. — mang daok dalam aelwel amaik t^è thu%! c^on trong b^ao thai m_e. aem a° [Bkt.] fg. nung, nèù!ng. — aem bitathak bhong nung cho chùin f%o; aem gaok glah nung n^çi gùçm; mbeng aem mbeng tuk (tngà &n lu_çc &n nèù!ng (khçng gia vºà; aem ikan nèù!ng cùa. aem pem a° p° [Bkt.] d. s_è tùich, giai tho_ai. aem pun a° pU˜ [Bkt.] fg. xin l¨çi. aen a⁄˜ [Bkt.] d. !n. — ndua aen mang !n; aen amaik ama !n cha m_e; ngap aen oh caong biyar (tngà l^am !n khçng mong tr%a. aes a⁄Í [Bkt.] (cà %ua. — aes ngap hagait nan %ua l^am chi thù". § aes aes a⁄Í a⁄Í [Bkt.] (cà %ua %ua. aes sanai a⁄Í SØn [Bkt.] d. thùè hai (theo lºch f_ao H^çià. aes sarik a⁄Í srI [Bkt.] d.,tg. m_çt trong cùac gi^! h^anh l¨" c%ua f_ao B^ani (2 gi^! chi^"uà. aey a⁄Á [Bkt.] (cà h¨!i. — aey po h¨!i Ng^ai. agal agÒ [Bkt.] d. c%ç thè vi°et tr"n lùa buçng. — akhar dalam agal ch¨è tr"n lùa buçng. § agal tapuk agÒ tpU [Bkt.] d. kinh sùach (nùoi chungà. § agal bac agÒ bÇ [Bkt.] d. kinh f_ao B^alamçn. agam ag [Bkt.] d. lo_an luén. — ban nan ndom puec dom baoh agam th^&ng fùo nùoi to^an chuy_"n lo_an luén. agama agm_ [Bkt.] d. f_ao, tçn giùao. — agama asulam f_ao islam. agamah agmH [Bkt.] d. b^ua. — cih agamah vë b^ua. agaol Og@Ò [Bkt.] 2 t. r_çng. — lanâng gaol r_çng lù&m. § gaol gaol Og@Ò Og@Ò [Bkt.] t. suçn s%e, f^"u (khçng tr_uc tr_&cà, ro ro. — traow mrai nduec gaol gaol quay s_!i ch_ay f^"u. § gaol Og@˜ [Bkt.] 1 d. (céyà g^on pater gaol gùçi bçng g^on. agaw ag◊ [Bkt.] d. tai n_an. — gaok agaw g_&p tai n_an. agha aG_ [Bkt.] d. r¨", c_çi. — mada hu agha gi^au cùo ngu^çn g°oc; agha phun amil r¨" céy me; hla hu halau, kayau hu agha céy cùo c_çi, nèù!c cùo ngu^çn. agha harek thu°oc b^&ng r¨" céy; kuec agha harek b°oc thu°oc; nao pablei agha harek fi bùan thu°oc r¨" céy. agheh G⁄H [Bkt.] 2 t. v^èa, v^èa f%u. — manyum nde nan gheh je uùçng bao nhi"u fùo v^èa r^çi. § gheh G⁄H [Bkt.] 3 t. khùeo, khùeo lùeo. — ngap gheh l^am khùeo; gheh di ndom khùeo nùoi. § gheh di mata G⁄H di mt_ [Bkt.] t. f_ep mù&t. — bingu ni maong gheh di mata biak hoa n^ay xem f_ep mù&t th_ét. § gheh ghang G⁄H G! [Bkt.] t. khùeo lùeo, tù" nh_i. — daok deng gheh ghang fùçi x%è tù" nh_i; manuh manâng gheh ghang thùai f_ç tù" nh_i. § gheh G⁄H [Bkt.] 1 d. chim d^çng d_çc (chim mùiaà. agraok aORg@ [Bkt.] d. (céyà vçng f^çng. agrih aRgIH [Bkt.] d. (Sktà fçng nam. agul agUÒ [Bkt.] d. c%u. — agul patei c%u chu°oi. agun agU˜ [Bkt.] d. (déyà cè^!m th%ao. ah aH [Bkt.] tr. chùè, chù!. — luai maik ah thçi fi chùè; juai klak dahlak juai ah f^èng b%o tçi chù!. âh a¨H [Bkt.] (cà hè ù(ùy khçng h^ai l^ongà. ahak ah_ [Bkt.] 1 fg. cv hak xùe. § ahak ah_ [Bkt.] 2 fg. (bà cv hak cùç, gù&ng, rùang. — ngap mbeng ahak rup l^am &n quùa gù&ng sùèc. 4 www.atabook.com ahaok aOh@ [Bkt.] d. t^au. — ndik ahaok nao nagar l"n t^au v^" nèù!c. § ahaok jallidi aOh@ jÒlIdI [Bkt.] d. (DVMà t^au vi¨"n dè!ng. § ahaok per aOh@ p⁄‰ [Bkt.] d. mùay bay. ahaow aOh@◊ [Bkt.] fg. h_o (hç cho tréu, b^o d^èng l_aià. — ahaow kabaw h_o tréu, hç tréu ng^èng. ahar ah‰ [Bkt.] d. bùanh. — baoh bingi ahar yaman (tngà qu%a ngon bùanh ng_ot. § ahar manang ah‰ mn![Bkt.] d. bùanh trùai. — ba ahar manang nao payak tuai mang bùanh trùai tù!i fäi khùach. § ahar yaman ah‰ ym˜ [Bkt.] d. bùanh ng_ot. ahe aOh_ [Bkt.] fg. (cüà bùao, cho biù"t, thçng bùao. aheh ah⁄H [Bkt.] fg. (cüà b^ai tr^è, xua fu%çi. — aheh dom dana jhak b^ai tr^è t_" n_an. ahei ah‡ [Bkt.] (cà hoan hç, hay. Ahier aOhY⁄‰ [Bkt.] d. Ch&m (B^alamçnà. ahir ahI‰ [Bkt.] d. h_a bî. ahu ahU_[Bkt.] fg. thui. — ahu takuh thui chu_çt. ai - A ai A [Bkt.] ai kùy hi_"u ghi nguy"n ém thùè n&m trong b_ç ch¨è Akhar thrah. ai ØA [Bkt.] d., f. anh, chº. — ai kacua anh c%a; hâ nao maik, ai daok wek m^éy fi fi anh %! l_ai; ai ngap hagait pak ni? anh chº l^am gî %! féy?. § ai kamei ØA kmE [Bkt.] d. chº.§ ai likei ØA lIkE [Bkt.] d. anh.§ ai sang ØA S! [Bkt.] d. anh r%", chº déu. Aia Aik aY_ ØA [Bkt.] d. (l^angà Nha ùe. Aia Ba aY_ b_ [Bkt.] d. (l^angà Nha Bù!. Aia Ba aY_ b_ [Bkt.] d. (l^angà Nha Bù!. Aia Binguk aY_ bIfU [Bkt.] d. (l^angà Nghïa L_ép (Ninh Thu_énà. Aia Cak aY_ c [Bkt.] d. (l^angà La Ch¨è (Ninh Thu_énà. Aia Chaih aY_ ØCH [Bkt.] d. (l^angà Nha xùe. Aia Hoa aY_ hV_ [Bkt.] d. (l^angà Nha Hoa. Aia Kaba aY_ kb_ [Bkt.] d. l^ang Cab!. Aia Kak aY_ k_ [Bkt.] d. (l^angà Suùçi Fùa. Aia Kaok aY_ kOk@ [Bkt.] d. l^ang Gia F_ç. Aia Karang aY_ kr! [Bkt.] d. m_çt f_ia danh %! Phanrùi (ASPà. Aia Kiak aY_ kY [Bkt.] d. l^ang B^éu G_ach. Aia Li-u aY_ lIu_ [Bkt.] d. (l^angà Phèù!c Tè^!ng (Ninh Thu_énà. Aia Mamih aY_ mmIH [Bkt.] d. (l^angà Minh M_y (Bînh Thu_énà. Aia Mbak aY_ µ [Bkt.] d. l^ang T^è Thi_"n (Ninh Thu_énà. Aia Mblang aY_ µL! [Bkt.] d. (l^angà Trang H^oa. Aia Pabaow aY_ pOb@◊ [Bkt.] d. t"n m_çt l^ang %! Phan Rùi. Aia Pluk aY_ pLU [Bkt.] d. (l^angà Bù"n f^o. Aia Rak aY_ r [Bkt.] d. (l^angà L^ç ç. Aia Ru aY_ rU_ [Bkt.] 1 d. m_çt f_ia danh %! MaLém (trong SPKà. Aia Ru aY_ rU_[Bkt.] 2 d. Tuy H^oa. — akaok aia Ru, iku aia Trang (d^ai d^&ng d_&cà. Aia Sara aY_ sr_[Bkt.] d. (l^angà Nèù!c Muùçi. Aia Trang aY_ Rt! [Bkt.] d. Nha Trang. — tapien tathik aia trang bäi bi%"n Nha Trang; bimong po aia Trang (Po Nagar) Thùap B^a %! Nha Trang. 5 www.atabook.com aia aY_ [Bkt.] (yù"u tùç cùéu t_ao f–ia danh l^a f!n vº cè dén c! s%! c%ua ngè^!i Ch&mà aia mbak l^ang t^è thi_"n. § aia aY_ [Bkt.] 1 d. nèù!c. — jhaok aia papai mbaok mùuc nèù!c r%èa m_&t; aia bingun nèù!c giù"ng; aia hajan nèù!c mèa; mu sa karan aia sa bilaok (cdà cùat l^çi m_çt h_at, nèù!c m_çt l_o. § aia aY_ [Bkt.] 2 d. dùang, v%e. — asaih nao aia dara ng_èa fi (dùangà nèù!c ki_"u; aia mbaok banjuai v%e m_&t bu^çn r^éu. § aia aY_ [Bkt.] 3 d. nèù!c. — aia Biet nam nèù!c Vi_"t nam; lihik aia mùét nèù!c; kalin dalam aia n_çi chiù"n. § aia idung aY_ idU! [Bkt.] d. nèù!c müi. § aia cuak aY_ cV [Bkt.] d. nèù!c ng_on (nèù!c cùçt fä phaà. — aia phun o mbak aia cuak siber yaman (tngà nèù!c cùçt khçng ngon, nèù!c ng_on l^am sao cho ng_ot. § aia darah aY_ drH [Bkt.] d. mùau kinh nguy_"t. § aia drei aY_ RdE [Bkt.] d. m^ç hçi. — patuh aia hep, dep aia drei (tngà f%ç m^ç hçi, sçi nèù!c mù&t. § aia gahak aY_ gh [Bkt.] d. f^!m. § aia janak aY_ jn [Bkt.] d. nèù!c xùac chù"t (khi qu^an f%" l^am l¨" thi"uà. § aia kakuer aY_ kkV⁄‰ [Bkt.] d. sè!ng. — mbeng yau tapay liah aia kakuer (tngà &n nhè th%o liù"m h_at sè!ng; aia kakuer laik sè!ng r!i. § aia kakuer ber aY_ kkV⁄‰ b⁄‰ [Bkt.] d. sè!ng m^u. § aia khik aY_ KI [Bkt.] d. tinh dºch. § aia njuh aY_ ÔUH [Bkt.] d. nèù!c nçi. § aia pabah aY_ pbH [Bkt.] d. nèù!c miù"ng. — mbeng aia pabah gep (tngà &n (nuùçtà nèù!c miù"ng nhau (bº %anh hè%!ng n_&ng b%!i ngè^!i khùacà; kacuh aia pabah nh%ç nèù!c miù"ng. § aia taba aY_ tb_[Bkt.] d. nèù!c ng_ot. — ikan aia taba cùa nèù!c ng_ot. § aia tabuw aY_ tbU◊ [Bkt.] d. nèù!c mùia. § aia tanak aY_ tn [Bkt.] d. nèù!c nùéu. § aia tanut aY_ tnUˇ [Bkt.] d. nèù!c sùup thºt d", tréu. § aia tathak aY_ tT [Bkt.] d. nèù!c chùin. § aia tathik aY_ tTI [Bkt.] d. nèù!c bi%"n. — ikan aia tathik cùa (nèù!cà bi%"n; manei aia tathik tù&m bi%"n. § aia tathik ju aY_ tTI jU_ [Bkt.] h^çng th%uy (nèù!c bi%"n sçià. — tel thun aia tathik ju fù"n n&m n_an h^çng th%uy. § aia tathik ndik aY_ tTI ÎI [Bkt.] tri^"u l"n. — tuk aia tathik ndik gi^! th%uy tri^"u l"n. § aia tathuw aY_ tTU◊ [Bkt.] d. s¨èa. — mum aia tathuw amaik bùu s¨èa m_e; aia tathuw pabaiy s¨èa d". § aia tuic aY_ tVIÇ [Bkt.] d. thuùçc nhu_çm. § aia banruw aY_ bRnU◊ [Bkt.] d. (pngà nèù!c sùup d". § aia batuw aY_ btU◊ [Bkt.] d. cv aia patuw nèù!c fùa. § aia bilan aY_ bIl˜ [Bkt.] d. m_&t tr&ng. — aia bilan wil tr&ng tr^on; aia bilan mbaih tr&ng khuyù"t; aia bilan purami tr&ng r^&m; aia bilan jrang tr&ng (sù&pà lùo d_ang. § aia brah aY_ RbH [Bkt.] d. nèù!c g_ao. — tuh aia brah ka pabuei manyum f%ç nèù!c (voà g_ao cho heo uùçng. § aia bu aY_ bU_ [Bkt.] 1 d. c%o ti"u (t"n m_çt lo_ai c%oà. § aia bu aY_ bU_ [Bkt.] 2 d. nèù!c c!m. — njek aia bu chù&t nèù!c c!m. § aia habai aY_ hØb [Bkt.] d. canh ng_ot (m_çt lo_ai canhà. § aia harei aY_ hrE[Bkt.] 1 d. m_&t tr^!i. — aia harei tagok m_&t tr^!i l"n; aia harei nyaik m_&t tr^!i chù"ch bùong; aia harei tama cek m_&t tr^!i khuùét (sauà nùui; aia harei nyup m_&t tr^!i l_&n. § aia harei aY_ hrE [Bkt.] 2 d. (déy, qu%aà mù&t m^eo. § aia hep aY_ h⁄∏ [Bkt.] d. m^ç hçi. — patuh aia hep f%ç m^ç hçi. § aia li-an aY_ lIa˜ [Bkt.] d. nèù!c lä, nèù!c l_anh. § aia ma-ik aY_ miI [Bkt.] d. nèù!c ti%"u. § aia manyum aY_ mzU* [Bkt.] d. nèù!c uùçng. — nao anaong aia manyum fi gùanh nèù!c uùçng. § aia masem aY_ mS° [Bkt.] d. canh chua. § aia masin aY_ mSI˜ [Bkt.] d. nèù!c mù&m. — aia masin ngac nèù!c mù&m cùa c!m; aia masin ja-ngaih nèù!c mù&m nh%i. § aia mata aY_ mt_[Bkt.] d. nèù!c mù&t. — aia mata 6 www.atabook.com biya (tngà nèù!c mù&t cùa sùéu; samer aia mata mau nèù!c mù&t. § aia mbaok aY_ Oµ@ [Bkt.] d. nùet m_&t, v%e m_&t. — jak gleng di asal mata. @ gila gleng di aia mbaok (tngà khçn hi_"n %! con mù&t, d_ai t%o %! nùet m_&t. § aia batuw aY_ btU◊ [Bkt.] d. cv aia patuw nèù!c fùa. § aia bilan aY_ bIl˜ [Bkt.] d. m_&t tr&ng. — aia bilan wil tr&ng tr^on; aia bilan mbaih tr&ng khuyù"t; aia bilan purami tr&ng r^&m; aia bilan jrang tr&ng (sù&pà lùo d_ang. § aia brah aY_ RbH [Bkt.] d. nèù!c g_ao. — tuh aia brah ka pabuei manyum f%ç nèù!c (voà g_ao cho heo uùçng. § aia phun aY_ PU˜ [Bkt.] d. nèù!c cùçt. § aia raneng aY_ rn⁄! [Bkt.] d. nèù!c um thºt g^a, vºt. § aia ranu aY_ r [Bkt.] d. nèù!c r%èa chùen, nèù!c b%én, nèù!c d!. § aia raok aY_ Or@ [Bkt.] d. nèù!c lü nh%o. § aia srai aY_ ØRS [Bkt.] d. nèù!c ùçi. § aia sraik aY_ ØRS [Bkt.] d. th%" dºch (m%u c%ua vù"t thè!ngà. § aia su un aY_ SUu˜ [Bkt.] d. nèù!c dè!ng mç. § aia sua aia lic aY_ sV_ aY_ lIÇ [Bkt.] (tngà lü l_ut (nùoi chungà. aia puh aY_ pUH [Bkt.] d. ch%çi. § aia puh thar aY_ pUH T‰ [Bkt.] d. ch%çi fùot. § aia puh bah aY_ pUH bH [Bkt.] f^ç fùçn m_at (ch%çi quùetà. § aia puh biluw aY_ pUH bIlU◊ [Bkt.] d. ch%çi lçng. § aia puh linja aY_ pUH lIÔ_ [Bkt.] d. ch%çi ch^a. aiak aY [Bkt.] t. hi^"n, thu^én tùinh. — kabaw aiak tréu thu^én tùinh. aiaok OaY@ [Bkt.] 1 d. ng_um. — manyum sa aiaok uùçng m_çt ng_um. aiaok OaY@ [Bkt.] 2 t. (siù"tà ch_&t. — aiaok takuai (siù"tà ch_&t c%ç. aiaop OaY@∏ [Bkt.] t. eo, teo. aiek aY⁄ [Bkt.] fg. ngùo, xem. — halei hu hagait blaoh aiek cùo gî féu m^a xem; nao aiek phim fi xem phim; aiek kabaw (xemà ch&n tréu. aiem aY° [Bkt.] fg. ù"m, fùanh b%a. — nao ikak gaok urang aiem fi buçn g_&p ngè^!i ta ù"m; buh jru aiem asau fùanh b%a chùo. aiet hamiet aY⁄ˇ hOmY⁄ˇ [Bkt.] t. ch%inh t^". — anak seh khen aw aiet hamiet h_oc sinh qu^én ùao ch%inh t^". aih aoh ØaH Oa@H [Bkt.] fg. xùot thè!ng. — aih aoh ka urang matuei madharxùot thè!ng cho ngè^!i cç qu%a. aih Kheng ØaH K⁄! [Bkt.] d. t"n m_çt vº vua Champa ( 1 61 8-1 62 2 à. aih ØaH [Bkt.] 1 d. cùèt, phén. — aih idung cùèt müi; aih tagei cùau r&ng, nha chu; aih tangi rùay tai. § aih ØaH [Bkt.] 2 fg. %ia, c^éu, %ia ch%ay. — nao aih fi c^éu; anak aih con bº %ia ch%ay; aih oh thau ngaok angin yok angin (tngà %ia khçng biù"t f^éu giùo cuùçi giùo (ngu ngùçc, kh^! kh_aoà. § aih asaih ØaH aSØH [Bkt.] t. (m^auà cùèt ng_èa. — saradang aih asaih fè^!ng (m^auà cùèt ng_èa. § aih kabaw ØaH kb◊ [Bkt.] 1 d. cùèt tréu. — akaok daok aih kabaw thùop f^éu c^on dùinh cùèt tréu (c^on con tr%eà. § aih kabaw ØaH kb◊ [Bkt.] 2 t. (m^auà cùèt tréu. — saradang aih kabaw fè^!ng (m^auà cùèt tréu (fen néuà. § aih kagék ØaH kOg⁄ [Bkt.] d. m_at cèa. § aih mata ØaH mt_ [Bkt.] d. d%è, gh^en mù&t. § aih pasei ØaH pSE [Bkt.] d. (c%oà da, (c%oà b_ui. § aih ruai ØaH ØrV [Bkt.] d. nùçt ru^çi. — hu aih ruai di kang cùo nùçt ru^çi %! c^&m. § aih taganum ØaH [Bkt.] d. méy. — mboh lingik aih taganum trçng thùéy c%anh tr^!i méy. aik Øa [Bkt.] 1 d. (céyà ùe, quù", ùe hùung d^çi. § aik cam Øa c* [Bkt.] d. (céyà ùe lù!n lùa, hùung chanh. § aik laow Øa Ol@◊ [Bkt.] d. (céyà hùung (ùeà t^au (d^ung nùéu canhà. 7 www.atabook.com aik Øa [Bkt.] 2 fg. nh%a. — aik njah hala nh%a b%a tr^éu; mbeng asar aik talang (AGAà &n thºt nh%a xè!ng. aing Øa![Bkt.] 1 d. th%o con. aing Øa![Bkt.] 2 t. (lçngà t!. — bilau aing lçng t!. aiy ØAÁ [Bkt.] t. " ch^". — laik di thraiy, aiy di duiss (tngà mù&c n_! n^én, " ch^" vî t_çi l¨çi. ajah ajH [Bkt.] d. (conà giçng. — nao caoh ajah fi f^ao giçng. ajal ajÒ [Bkt.] t. 1 jal b_én. — ama daok ajal cha fang b–én; ajal bruk b–én vi–"c; harei ni hu ajal hagait? hçm nay cùo b_én gî khçng? 2 ajal tr%! ng_ai, nguy ng_ép, nguy cùép. — ajal di hagait tr%! ng_ai v^" chuy_"n gî? tuk ajal lùuc nguy cùép. ajan di aj˜ dfl [Bkt.] d. m°oi nguy, nguy hi%"m. ajaong aOj# [Bkt.] d. rîu. — asar jaong lè¨!i rîu; ger ajaong cùan rîu; ajaong haluek kayua thah rîu cùo m^ai mù!i sù&c. ajeng aj⁄Ï [Bkt.] d. (conà nai f_èc. aji ajfl [Bkt.] d. 1 f_oc, t_ung kinh; 2 ng%ai, b^ua. ajiak ajY [Bkt.] fg. ùap bùèc. — ajiak urang kathaot rambah ùap bùèc k%e ngh^eo kh%ç. ajin ajI˜ [Bkt.] d. qu%y. — malak yau ajin tagok di labang b%én nhè qu%y ra kh%oi hang. ak a [Bkt.] d. (conà qu_a juk yau ak (tngà fen nhè qu_a. âk a¨ [Bkt.] fg. v_çi, v_çi v^ang, nçn. — âk si nao ka sumu mboh anak v_çi fi cho kºp trçng thùéy con. akaih aØkH [Bkt.] d. lùac. — jieng akaih bº lùac; akaih pabaiy lùac con d". akaik aØk [Bkt.] d. mä näo. akal ak_Ò [Bkt.] d. trÈ khçn; lùy lë. akam ak* [Bkt.] 1 d. (céyà c%u chi, mä ti)en. § akam ak* [Bkt.] 2 d. c%u nùen. akan ak˜ [Bkt.] d. tr^!i, thi"n. — akaok ndua akan f^éu f_çi tr^!i. akansak ak˜s [Bkt.] d. b^éu tr^!i. — gleng di ngaok akansak nhîn b)au tr^!i f¬e foùan (thi"n v&nà. akaok, kaok aOk@, Ok@ [Bkt.] d. 1 f)au; c%u. — pandik akaok fau f)au; kheng akaok cùèng f)au; akaok ikan f)au cùa; ndom hu ikaok hu iku nùoi cùo f)au fuçi; akaok mang pasei, drei mang ha ban (tngà f)au sù&t, thén f)ong. § akaok aia aOk@ aY_ [Bkt.] 1 d. %ç m–ét ong. § akaok aia aOk@ aY_ [Bkt.] 2 t. (f^éu tayà f^éu tay. — anak akaok aia con f^éu tay (con féu l^ongà. § akaok iku aOk@ ikU_ [Bkt.] d. f^éu fuçi, ng_on ngu^çn. — dak akaok iku ka kau peng k%" f^éu fuçi cho ta nghe; ndom puec oh hu akaok iku &n nùoi ch%&ng cùo f^éu fuçi gî c%a. § akaok kur aOk@ kU‰ [Bkt.] d. %ç ki°en. § akaok ndih aOk@ ÎIH [Bkt.] d. f^éu n&m. § akaok padai aOk@ pØd [Bkt.] d. f^éu thùoc c^on l¨én trong g_ao. § akaok phunti aOk@ PU˜tfl [Bkt.] d. kh%!i f^éu, akaok phunti tuk halei jang kan v_an s_è kh%!i f)au nan. § akaok buel aOk@ bV⁄Ò [Bkt.] d. dén s°o; akaok buel aia Biet nam dén Vi_"t Nam. § akaok mada aOk@ md_ [Bkt.]d. thùop. § akaok mac aOk@ MÇ [Bkt.] 1 d. f)au mùay. § akaok mbut aOk@ µUˇ [Bkt.] d. ng_on bùut, ng^oi bùut. — akaok mbut halei, talei akhar nan ng_on bùut n^ao, d^ong ch¨è nùéy. § akaok panuec aOk@ pnV⁄Ç [Bkt.] d. l^!i m^ao f^éu; peng akaok panuec urang taha blaoh ndom tuei nghe l^!i m^ao f^éu c%ua ngè^!i cùo tu%çi r)oi nùoi theo. 8 www.atabook.com akaphiér akOP⁄‰ [Bkt.] t. (Ar) ngo^ai f_ao (H)oi, Isalamà. akarah, akhirah akrH, aK^rH [Bkt.] d. (Ar) th°e giù!i b"n kia, cöi ém. — ahar siam pak akarah (UMRà mi°eng bùanh t°ot l^anh %! th°e giù!i b"n kia. akayet akOy⁄ˇ [Bkt.] d. trè^!ng ca. — akayet Dewa Mano trè^!ng ca Dewa Mano. akha aK_ [Bkt.] d. khùi giù!i, vü khùi. — mablah akha khameng ataong wek khameng gi^anh vü khùi f_ich fùanh l_ai f_ich. akhan aK˜ [Bkt.] fg. k%", mùach. — akhan tapak nùoi th%&ng, thùu th_ét; akhan dalikal k%" c%ç tùich, akhan paon bùao tin m^èng; akhan pa-ain ka anak khing likei bùao tin m^èng v^" vi_"c con lùéy ch^çng. akhar aK‰ [Bkt.] d. ch¨è. — akhar Cham ch¨è Ch&m; bac akhar threm katih h_oc ch¨è, t_ép toùan; o thau akhar khçng bi°et ch¨è. § akhar kaduk ciet aK‰ kdU OcY⁄ˇ [Bkt.] sùach quùy (sùach cùét gi¨è dèù!i fùay chi°età. § akhar tapuk aK‰ tpU [Bkt.] d. ch¨è nghïa. — nyu akhar tapuk daok mada lo ch¨è nghïa c%ua nùo c^on non kùem lù&m. § akhar tapeng aK‰ tp⁄! [Bkt.] d. sùach g°oc. § akhar tuer aK‰ tV⁄‰ [Bkt.] d. d_ang ch¨è vi°et tù&t. § akhar thrah aK‰ RTH [Bkt.] d. ch¨è vi°et Ch&m thçng d_ung. § akhar bhaw aK‰ B◊ [Bkt.] d. sùach khçng fè_!c ai xem tù!i. § akhar matai aK‰ mØt [Bkt.] d. ch¨è vi°et b^&ng cùach kùeo d^ai nùet cu°oi c%ua kùy hi_"u ghi m–çt s°o ph_u ém k°et thùuc ém ti°et. § akhar yok aK‰ Oy [Bkt.] d. ch¨è vi°et khçng dùéu, ch¨è bùi %én. § akhar rik aK‰ rI [Bkt.] d. ch¨è hoa, ch¨è c%ç (m–çt d_ang ch¨è c%ç c%ua ngè^!i Ch&m, ch¨è thùanh. § akhar sarak aK‰ sr [Bkt.] d. ch¨è vi°et (nùoi chungà. akhin aKI˜ [Bkt.] fg. c¨è, ki"ng c¨è, k_y. § akhin pakel aKI˜ pk⁄˜ [Bkt.] f.,t. akhin pakel ki"ng k_y, cùém, fi^"u cùém; gaok akhin pakel g_&p fi^"m g¨!. akiak,kiak akY, kY [Bkt.] d. g_ach, ngùoi; akiak tak ngùoi; akiak dak g_ach; sang tak akiak nh^a l_!p ngùoi. akiéng aOkY⁄! [Bkt.] 2 d. hèù!ng, phè!ng. — pak adih dalipar akieng b°on phè!ng tùam hèù!ng. akiéng aOkY⁄! [Bkt.] 3 d. èù!c tùinh kho%ang cùach trong dén gian t^è c^ui ch%o tay n^ay f°en f^éu ngùon tay kia. akiéng aOkY⁄! [Bkt.] 1 d. g°oc. — akieng paga g°oc r^ao. akuh akUH [Bkt.] d. ch¨ç giùap mùai. ala al_ [Bkt.] 1 d. (conà rù&n. — ala caoh rù&n cù&n; aw ala xùac rù&n l_çt. § ala aia al_ aY_ [Bkt.] 1 d. rù&n nèù!c. § ala kaman asaih al_ kM˜ aØSH [Bkt.] d. rù&n läi. § ala klen al_ k⁄L˜ [Bkt.] d. rù&n giun. § ala klen gaok al_ kL⁄˜ Og@ [Bkt.] d. rù&n cuùçn chiù"u. § ala cal bom al_ cÒ Ob* [Bkt.] d. rù&n l_uc. § ala cal bom puei al_ cÒ Ob* pVE[Bkt.] d. rù&n l_uc l%èa. § ala cal ralaoh al_ cÒ rOl@H [Bkt.] d. rù&n rùao. § ala cah al_ cH [Bkt.] d. rù&n mai g^ém. § ala njem mbat al_ Ô° µˇ [Bkt.] d. rù&n l_uc xanh. § ala thrak laman al_ RT lM˜ [Bkt.] d. rù&n voi. § ala pal wak al_ pÒ v_ [Bkt.] d. rù&n h%ç mang. § ala hlaong al_ OhL#[Bkt.] d. rù&n r^çng. ala al_ [Bkt.] 2 fg. thay m_&t. — ala mbaok ka manga wom thay m_&t cho gia fînh. ala al_ [Bkt.] 3 d. dèù!i. — ala oh thei pataok, ngaok oh thei tuer (m_&t tr&ngà. § ala ngaok al_ Of@ [Bkt.]t. trùao tr%!. — urang ala ngaok k%e 9 www.atabook.com trùao tr%!; ndom puec ala ngaok &n nùoi trùao tr%!. § ala lingik al_ lIfI [Bkt.] d. g^ém tr^!i. — duah grep ala lingik jang o mboh tîm khù&p g^ém tr^!i cüng khçng thùéy. Alah alH [Bkt.] 1 d. Allah. alah alH [Bkt.] 2 fg.,t. thua. — masuh gep o thei ciip alah chiù"n fùéu bùét phén thù&ng b_ai; ai alah di adei anh chºu thua em. alah alH [Bkt.] 3 t. l^am biù"ng. — alah si ngap bruk biù"ng l^am vi_"c; pataok danaok alah, krah danaok tarieng (tngà v_ung v^" do lè^!i biù"ng, khçn lanh nh^! si"ng n&ng. § alah di matai alH [Bkt.] trùçi chù"t. — nduec alah di matai ch_ay trùçi chù"t. § alah matah alH mtH [Bkt.] t. biù"ng nhùac. — ban alah matah nan apah ngap hagait th^&ng biù"ng nhùac fùo m^a thu" l^am gî. alaiy aØlÁ [Bkt.] d. (céyà le (h_o tre trùucà. alak al [Bkt.] d. rè_!u. — alak mbak rè_!u n^çng; alak taba rè_!u l_at; nao yau urang mabuk alak fi nhè ngè^!i say rè_!u; rahai di alak phai rè_!u. § alak kaok al Ok@ [Bkt.] d. rè_!u nhùét. § alak jru al RjU_[Bkt.] d. rè_!u thuùçc. alam al*[Bkt.] d. (id, Arà thù" giù!i, vü tr_u. — dom aia ngaok alam cùac nèù!c tr"n thù" giù!i. alamin alMI˜ [Bkt.] d. (idà vü tr_u, thù" gian. alang al! [Bkt.] fg. gi%ai, gi%ai nghïa. — alang ar gi%ai nghïa bùong; urang pandao alang o truh ngè^!i ta fùç m^a gi%ai khçng n%çi. § alang kar al! k‰ [Bkt.] fg. cn atak kal khùén vùai. — alang kar likau po pakah payua khùén vùai xin Ng^ai ph^u h_ç. alaok aOl@ [Bkt.] d. fùam. — alaok hamu fùam ru_çng; alaok dem fùam (ru_çngà v^èa. alaong aOl#[Bkt.] 1 d. (cüà kho%ang khçng; cùanh f^çng; darah dep alaong mùau ng_ép f^çng. alaong aOl#[Bkt.] 2 d. (cüà d_çi, xùçi (nèù!cà. — alaong ak xùçi qua loa, tù&m r%èa thén tr"n. alaya al_y_[Bkt.] d. khùam th^! (cùo f%" tè_!ngà. aleh al⁄H [Bkt.] fg. gi%am. — aleh thraiy gi%am n_!; aleh ruak gi%am b_"nh. Ali alfl[Bkt.] d,tg Ali. alih alIH [Bkt.] fg. xùich, x", dºch. — alih pajaik xùich cho g^én. alim al§[Bkt.] 1 d. (Arà bùac h_oc, nh^a thçng thùai. — gru alim ngè^!i thçng suùçt phùap lu_ét. alimu alImU_[Bkt.] 1 d. khoa h_oc. alin alI˜ [Bkt.] 1 fg. ban, t_&ng. — ba kaya nao alin mang c%ua fi t_&ng; alin drep ka anak matuw ban (t_&ngà c%ua cho cç déu, chùu r%". alin alI˜ [Bkt.] 2 fg. thay. — alin drei thay f^ç. allamu aÒlmU_[Bkt.] d. s_è h_oc thùèc, s_è hi%"u biù"t. almaharem aÒmhr°[Bkt.] d. thùang 1 H^çi giùao. Aluah alVH [Bkt.] d. (tgà cv Alwahuk, Awlah, Allah. Aluahuk al_VhU [Bkt.] d. cv Alwah, Awlah Allah. aluw alU◊ [Bkt.] fg. tru. — asau aluw bhut con cùo tru ma. âm a¨*[Bkt.] fg. cv um vù!i, vùoi. ama am_[Bkt.] d. cha. — oh hu ama khçng cùo cha; ama dahlak nao glai cha tçi fi r^èng. § ama jieng am_ jY⁄! [Bkt.] d. cha f%e. § ama raong 10 www.atabook.com am_ Or# [Bkt.] d. cha nuçi. § ama hamaom am_ hOm [Bkt.] d. cha gh%e. amaik aØM [Bkt.] d. cv maik m_e. — nduec nao taom amaik ch_ay fù"n vù!i m_e; anak nao amaik deng maong (cfà con fi m_e fùèng nhîn? (h^on s%oi v^a cùai nùa cao suà. § amaik hamaom aØM hOm [Bkt.] d. dî gh%e. amal aMÒ [Bkt.] 1 d. rui. — amal sang rui nh^a. amal aMÒ [Bkt.] 2 fg. tu luy_"n. — nao amal dalam cek fi l"n nùui tu luy_"n; amal klaoh tu luy_"n fä thu^én th_uc. amal aM_Ò [Bkt.] 1 fg. s&n. — amal mang pateng s&n b^&ng lèù!i; amal tapay s&n th%o. § amal patiap aMÒ ptY_∏ [Bkt.] fg. s&n bù&n. — amal patiap duah rilaow glai fi s&n bù&t th_it r^èng. amam am*[Bkt.] d. cv imam çng imam (B^anià. amaoh aOM@H [Bkt.] fg. ghùet. — amaoh dom urang ndom bilei ghùet nh¨èng k%e nùoi lùen. Amar aM‰ [Bkt.] 1 d.,tg. (poà Omar (H^çi giùaoà. amar aM‰ [Bkt.] 1 t. (Arà tùçt, thùanh thi_"n. — diip sa ray amar sùçng m_çt cu_çc f^!i thùanh thi_"n. amat aMˇ [Bkt.] d. cv mat trùi, tém trùi. — amat paran glaong yua paben pataow pakai njep dén trùi cao do n^"n giùao d_uc fùung fù&n. amieng aOmY⁄Ï [Bkt.] fg. xem bùoi. — nao gleng nao amieng hagait o thau fi xem bùoi, xem tèù!ng l^am gî khçng hi%"u. amil amIÒ [Bkt.] d. (céyà me. — phun amil tei céy me téy. among aOmÏ [Bkt.] 1 d. qu^ay, bu^çng. — among patei bu^çng chuùçi. § among aOmÏ [Bkt.] 2 d. chi phùai trong h_o. — dalam gep ni hu klau among trong h_o n^ay cùo ba chi phùai. § among aOmÏ [Bkt.] 3 d. mu (b^an tayà. — tangin praong among (lo_aià mu b^an tay to; birah among tangin sèng mu b^an tay. amra aRm_ [Bkt.] d. r_èa. — amra haluh r_èa c^un; amra haluek r_èa bùen; amra atah ger r_èa cùan d^ai. amraik aØRm [Bkt.] d. (céyà ù!t. § amraik kalu aØRm klU_ [Bkt.] d. (céyà ti"u. § amraik catai lingik aØRm cØt lIfI [Bkt.] d. ù!t hi%"m. § amraik baok aØRm Ob@ [Bkt.] d. (céyà ù!t s^èng tréu. amrak aRm_ [Bkt.] d. (conà cçng. — biluw amrak lçng cçng; dalikal ka amrak saong ajah truy_"n k%" v^" con cçng v^a con dçng. amraow aORm@◊ [Bkt.] d. s^o. amu amU_ [Bkt.] 1 d. (idà bùua. amu amU_[Bkt.] 2 d. mùçi. — amu ndik mùçi &n. § amu gon am_U Og˜ [Bkt.] d. (conà mùçi, g^o mùçi. § amu raik amU_ Ør [Bkt.] d. (conà mùçi nh^a. amur amU_‰ [Bkt.] 2 d. th^!i f_ai. — amur ita th^!i f_ai chùung ta. amur am_U‰ [Bkt.] 1 d. thuçn (khùuc fuçi lù!nà. — amur ajah thuçn con dçng. an a˜ [Bkt.] 1 d. quan t^oa, th%ém phùan; an praong chùanh ùan. 2 an s_è suy y°eu, s_è suy f^çi; an hatai fg. (idà d%èng dèng. — si ber daok an hatai (Iptà sao l_ai cùo th%" d%èng dèng fè_!c. ân a¨˜ [Bkt.] 1 d. y"n. — ân asaih y"n ng_èa. ân a¨˜ [Bkt.] 2 fg. nhºn nhè^!ng. — thau ân di adei biù"t nhè^!ng nhºn em; ân di janâk tok siam (tngà nhºn fi^"u gi¨è f%" fè_!c tùçt l^anh. anaih aØnH [Bkt.] t. nh%o. — alaok hamu anaih fùam ru_çng nh%o; pot anaih cùai m%ung nh%o; anaih dal n&n n%i, van n^ai; juai anaih dal tra juai f^èng 11 www.atabook.com n&n n%i n¨èa; puec anaih puec dal n&n n%i %i çi; anaih drei khi"m t°on, khi"m nhè^!ng; sa urang thau anaih drei m_çt ngè^!i bi°et khi"m t°on; anaih panuec h_a gi_ong; urang kheng sep ye drei anaih panuec wek ngè^!i ta lù!n ti°eng thî mînh h–a gi_ong l_ai; anaih sari thùu t_çi, chºu l¨çi, nh_én l¨çi; anaih sari saong muk kei chºu l¨çi vù!i çng b^a t%ç ti"n. anak aN [Bkt.] d. trèù!c, ph^én trèù!c m_&t. — deng pak anak gru fùèng trèù!c m_&t th^éy; gruk mang anak cçng vi_"c trèù!c m_&t; mang ni tel anak t^è nay v^" sau; pak anak f^&ng trèù!c; di anak trèù!c m_&t; yuak klaih anak g_&t dùèt l°oi; anak mata trèù!c mù&t; bruk pak anak mata cçng vi_"c trèù!c mù&t. anak an [Bkt.] d. con (trai, gùaià. — anak manuk con g^a; anak manuis con ngè^!i; hu dua urang anak cùo hai fùèa con; anak pok anak giem con b^çng con mang; anak ama cha con; anak ama dreh gep kadi hak cha con gi°ong nhau nhè t_ac; anak kacua con c%a; anak kamar 1 con th!, 2 th! ngéy. — ngap yau daok anak kamar lo l^am nhè c^on th! ngéy lù&m; anak kamei con gùai; anak kamuen con chùau; anak kier chîa khùoa; anak jieng con f%e, con ru_çt; anak tacaow con chùau; anak tacaow dalam sang con chùau trong nh^a; anak taluic con ùut; anak tah tabha con thùè; anak naok (conà n^ong n_oc; anak naok klaih iku n^ong n_oc fùèt fuçi; anak phaw f_an; anak bik con cùai; hu anak bik oh pael hu cùo con cùai m^a ch%&ng nh^! fè_!c; tawak takai di anak bik vèù!ng chén b%!i con cùai; anak mata con ngè!i (c%ua mù&tà; anak matuw chùu r%", con déu; anak matuw biruw birang con déu (chùu r%"à mù!i; anak manuis con ngè^!i; anak manuis matai diip pak baoh panuec con ngè^!i s°ong hay ch°et b%!i l^!i &n ti°eng nùoi; adat ngap anak manuis f_ao l^am ngè^!i; anak mahlei con cùui; anak maik m_e con; anak ralo amaik con nhi^"u m_e (nhi^"u ùy ki°enà; anak rinaih con tr%e, tr%e con; anak ranaih ma-in guei gep con tr%e gi¨!n rè_!t nhau; daok anak rinaih c^on tr%e con (non kùemà; anak raong con nuçi; anak likei con trai, trai; adat ngap anak likei f_ao l^am trai; anak linyan b_éc thang; anak halai con r_a; anak khan tùac ph%ém. anang an! [Bkt.] d. gùut fºnh ng^ay. — ikak anang c_çt gùut. anaong aOn@Ï [Bkt.] fg. gùanh. — anaong aia gùanh nèù!c; gai anaong céy f^on gùanh; akaok ndua bira anaong féu f_çi vai gùanh (mangà; anaong ndua = ndua anaong gùanh chºu. — nyu ngap chaor luai ka dahlak anaong ndua hù&n l^am sai f%" tçi ph%ai gùanh chºu. âng a¨! [Bkt.] 1 fg. muùçn. — hâ âng hagait? m^ay muùçn gî?. § âng a¨! [Bkt.] 2 fg. thu_én. — thau nyu âng lei thaoh biù"t nùo cùo thu_én hay khçng. âng galaih a¨! gØlH [Bkt.] d. èù!c tùinh fo f_ç d^ai t^è f^éu ngùon tay cùai fù"n khù!p xè!ng cuùçi c%ua nùo. angah aFH [Bkt.] d. than l%èa fang chùay. — angah apuei than l%èa; cang apuei laik angah f_!i c%ui chùay cùo than. angak af [Bkt.] fg. ngèù!c. — angak maong ngèù!c nhîn. angan aF˜ [Bkt.] d. t"n. — cuk tangi brei angan x%o tai f_&t t"n; dahlak angan jaka tçi t"n l^a Jaka; deng angan fùèng t"n; angan jii danh d_è; khik angan jii b%ao v_" danh d_è; angan jia danh ti°eng; hu angan jia dalam aia cùo danh ti°eng trong nèù!c. angap aF∏ 1 [Bkt.] d. thao tùac. — ngap dom angap kan th_èc hi_"n cùac thao tùac khùo. 12 www.atabook.com angap aF∏ 2 l^am; bruk angap mbeng cçng vi_"c l^am &n. angar aF‰ [Bkt.] d. (ng^ayà thùè ba. angat aFˇ 1 [Bkt.] fg. lèu ùy, quan tém. — angat tel bruk patao pakai anak bik quan tém f°en vi_"c giùao d_uc con cùai; 2 angat nghi"n ngo_eo. — angat takuai ngo_eo c%ç. angin afI˜ [Bkt.] d. giùo. — rakak angin l_&ng giùo; angin praong giùo lù!n; angin birak yuk mai, padai brong tathak giùo bùéc th%çi tù!i, lùua chùin v^ang; angin krah giùo n^çm; angin cru giùo téy; angin birak giùo bùéc; angin maraong giùo nam; angin raok giùo may; angin salitan giùo nam. angka a!k_ [Bkt.] d. s°o. — angka lima s°o n&m. ângkar Dewa a¨!k‰ Od_v_ [Bkt.] d. t"n m_çt nhén v_ét trong trùang ca DVM. angua afV_ [Bkt.] d. chi dèù!i. — daok jaoh angua ng^çi du¨çi trùeo chén; jaoh angua hua ginraong du¨çi chén l" c%&ng. anguec afV⁄Ç [Bkt.] fg. t%éy, r%èa (theo nghi thùèc b^ua phùepà. Anguei afVE 3 [Bkt.] (bal-à th%u fç Ch^a B^an (Bînh fºnhà. — anguei crip thè%!ng thùèc; siam likei seh di seh anguei crip baoh kayau (UMRà (Umrupà f_ep trai tuy_"t tr^én fang thè%!ng thùèc trùai céy; anguei cuk &n m_&c; anguei mbeng &n m_&c; anguei mbeng oh dreh palei nagar urang &n m_&c ch%&ng gi°ong ngè^!i f^!i; anguei mbeng pagep thaik hai &n m_&c tu^y thén hînh. anguei afVE [Bkt.] 1 fg. m_&c. — aw nyim di urang mai anguei ùao mè_!n n!i ngè^!i v^" m_&c. § anguei afVE [Bkt.] 2 d^ung, s%è d_ung. — akhar drei blaoh o ciip anguei ngçn ng¨è ta m^a khçng ch_iu d^ung; anguei sep pareng s%è d_ung ti°eng Phùap. anguh afUH [Bkt.] d. tr_uc cu°on v%ai (khung c%èià. aniai aØnY [Bkt.] fg. tr^u. — kau aniai di ha tao tr^u m^éy; aniai dhar h^anh thi_"n, l^am vi_"c thi_"n, l^am phèù!c; § aniai yak [Bkt.] 1 fg. cn aniai tr^u. § aniai yak [Bkt.] 2 fg. lèu f^éy, b_ac fäi. — tapuer jaguk aniai yak raumat quén xém lè_!c b_ac fäi thè^!ng dén. anih anIH [Bkt.] d. ch¨ç, n!i. — ndih di anih n^&m li_"t t_ai ch¨ç; hu anih padei cùo n!i ngh%i; sang ndih, anih padei nh^a ng%u, ch¨ç ngh%i. anik anI [Bkt.] d. thu%çng, xu%çng. anit anIˇ [Bkt.] fg. y"u, thè!ng. — anit bengsa y"u T%ç qu°oc; thau anit amaik bi°et thè!ng m_e; anit sari y"u thè!ng thù&m thi°et. anngak a˜F [Bkt.] d. mèu thu_ét. — suw nuw jai hapak, anngak glaong di suw nuw b^ua phùep cùo thù&ng %! n!i féu thî cüng khçng qua n¨çi mèu thu_ét. anraong aORn@Ï d. l^çng, cüi. anrat aRnˇ [Bkt.] fg. (idà coi ch^èng. — anrat asau hanruai coi ch^èng con chùo d_ai. anreng aRn⁄! [Bkt.] d. r_a. — cuh anreng blaoh ka mang li-ua f°ot r_a xong r^çi mù!i c^éy. anta a˜t_ [Bkt.] d. (conà l_ac f^a. anuec anV⁄Ç [Bkt.] d. fo_an (fè^!ngà. — nao matah anuec fi n¨èa fo_an fè^!ng. anuek anV⁄ [Bkt.] d.,tg. ph^én c!m ngè^!i ch°et. — huak lisei anuek drei &n ph^én c!m c%ua ngè^!i ch°et. anuh anUH [Bkt.] d. (cùaià c^um. — buh anuh tra c^um 13 www.atabook.com anung anU! [Bkt.] d. (cùaià b_oc. — paik baoh buh dalam anung hùai trùai b%o v^ao trong b_oc. anya aZ_ [Bkt.] d. thçng fi_"p. anyim az§ [Bkt.] fg. mè_!n. — anyim tapuk di yut mè_!n sùach n!i b_an; anyim sep urang mè_!n ngçn ng¨è khùac. aoh Oa@H [Bkt.] 1 d. (céyà ùo. aoh Oa@H [Bkt.] 2 fg. ch", h^!n, l¨éy. — aoh di lisei ch" c!m; aoh di likei gi_én l¨éy ch^çng. aok Oa@ [Bkt.] 2 d. mang. — aok ikan mang cùa. § aok Oa@ [Bkt.] 3 fg. cn jalok m%èa, ùoi. — aok tabiak dom aia ka-nyik ùoi ra to^an chùét nèù!c m^au v^ang. § aok Oa@ [Bkt.] 1 d. ng_oc. — aok ala ng_oc rù&n. aol Oa@Ò [Bkt.] fg. lù!p. — padai aol lùua bº lù!p. aom Oa [Bkt.] 1 f. bao ph%u. — juk jalan aom lingik méy fen bao ph%u b^éu tr^!i. § aom aom Oa Oa [Bkt.] t. r^!n r_!n. — thur mak aom aom s_! r_!n tùoc gùay, s_! fù"n r_!n ngè^!i. aom Oa [Bkt.] 2 t. nh%o. — gaok aom ni"u; klaik aom tré nh%o. aong Oa# [Bkt.] f. çng. — hec aong daok sa drei tanan h¨!i çng ng^çi fùo m_çt mînh m_çt bùong. aot Oa@ˇ [Bkt.] 1 (thtà cn ting, mo l^çn. aot Oa@ˇ [Bkt.] 2 fg. la ùo. — ma-in prew aot dalam sang ch!i la-ùo trong nh^a. § aot aot Oa@ˇ Oa@ˇ [Bkt.] ut it (tiù"ng l_!n k"uà. ap a∏ [Bkt.] t. h%ém. — mbau ap h%ém hçi. apa ap_ [Bkt.] d. b^" r_çng, r_çng. — apa praong sa tapa r_çng m_çt s%ai tay. apah apH [Bkt.] 3 fg. mèù!n, thu". — daok apah %! mèù!n; ngap apah l^am thu"; hamu padua kabaw apah ru_çng rë tréu thu". apakal apkÒ [Bkt.] 1 d. cv apakar v_u, vi_"c, s_è v_u, s_è vi_"c. — akhan dom apakal k%" nh¨èng s_è v_u. 2 apakal cçng !n; amik ndua apakal grep kamuen (DWMà chùu mang cçng !n tùét c%a cùac chùau. apakar apk‰ [Bkt.] d. cv apakal v_u, vi_"c. — dom apakar raong raih nh¨èng vi_"c v_un v_&t. apan ap˜ [Bkt.] 1 d. m^çi, thùèc &n cho lo^ai v_ét. — ikan katip apan cùa nhùép m^çi. apan ap˜ [Bkt.] 2 fg. cn thaow c^ém, nù&m. — apan bikajap nù&m cho v¨èng; apan di tangin rieng nù&m tay dù&t; apan tachaor nù&m h_ut. § apan ap˜ [Bkt.] 3 fg. cai qu%an. — apan sa nagar cai qu%an c%a m_çt v^ung. apaong aOp#[Bkt.] d. (cüà tr^o ch!i s%ç xùç. aphaow aOP@◊ [Bkt.] t. d^çi d^ao, phong nhi"u; h^ung vï. — aia tamuh yagok mang aphaow di tali t^è t%ang fùa b^an, nèù!c tuçn ra tr^an tr^"; praong glaong mang aphaow cao lù!n h^ung vï. apieng apY⁄! [Bkt.] d. g_ao rang. — sa kadung apieng mbeng jieng hanuk (DNà m_çt tùui g_ao rang l^am ph^én &n. apphap a∏P∏ [Bkt.] t. m^u méy. — lingik apphap tr^!i kùeo méy m^u. aprai aØRp [Bkt.] fg. väi. — aprai cuah väi cùat; aprai padai ka ada väi lùua cho vºt. apthap a∏T∏ [Bkt.] 1 t. (cüà trung th_èc, ngay th%&ng; 2 tha thi°et. — ranem apthap y"u thè!ng tha thi°et. 14 www.atabook.com apuei apVE[Bkt.] d. l%èa. — hu apuei ka ha athak cùo l%èa mù!i cùo khùoi; apuei pong l%èa r!m; buh apuei ch_um l%èa; kaoh njuh pagem apuei (tngà ch_&t c%ui nùçi l%èa (kù"t tùoc xe t!à. § apuei kadhir apVE kDI‰ [Bkt.] d. l%èa thi"n dèù!i fùét; apuei kadhir mbeng palei (AGAà l%èa thi"ng chùay l^ang. § apuei cakala apUE ckl_ [Bkt.] d. chù!p. § apuei tian apVE tY˜ [Bkt.] d. sùan läi, giun sùan. § apuei tiah apVE tYH [Bkt.] d. l%èa v^o (l%èa lùéy fè_!c b^&ng cùach v^o ho_&c m^ai xùat c^anh céy con, tre nùèaà. — apuei tiah krungmang cru cuh banak mbeng patuw (AGAà l%èa v^o t^è xùè Churu fùçt f_ép l^am chùay fùa. § apuei pong apVE OpÏ [Bkt.] d. l%èa r!m. § apuei phun apVE PU˜ [Bkt.] d. l%èa nh_on. — ahu takuh di ngaoh apuei phun thui chu_çt b"n tr"n ng_on l%èa. § apuei lengka apVE l⁄! k_ [Bkt.] d. l%èa thi"ng tr"n tr^!i. § apuei haluw apVE hlU◊ [Bkt.] d.,tg. l%èa f^éu r_ap (fùçng l%èa fè_!c fùçt v^a gi¨è chùay thè^!ng xuy"n %! f^éu r_ap fùam thi"u ngè^!i chù"tà. apuh apUH [Bkt.] d. r¨éy. — apuh tamakai r¨éy dèa; jah glai ngap apuh (cdà phùat r^èng l^am r¨éy. § apuh takak apUH tk [Bkt.] d. nè!ng r¨éy. — apuh takak thun ni oh jieng gilaong nè!ng r¨éy n&m nay ch%&ng ra gî. apung ap!U [Bkt.] d. (cùaià d^ung. — buh apung mak ikan f_&t cùai d^ung bù&t cùa. Ar Bingu a‰ bIfU_ [Bkt.] d. t"n m_çt tùac ph%ém c%ç Ch&m. ar a_‰ [Bkt.] d. b^!. — bek ar fù&p b^!; nao ngaok ar hamu fi tr"n b^! ru_çng. § ar khem a‰ K° [Bkt.] d. b^! (nùoi chungà. — ngap hamu seng bek ar khem l^am ru_çng ph%ai fù&p b^!. ar a‰ [Bkt.] 1 d. nghïa, ùy nghïa. — ar kanaing ariya ùy nghïa c%ua céu th!. § ar a‰ [Bkt.] 2 t. bùong (nghïaà. — ndom ar nùoi bùong. § ar kate a‰ kOt_ [Bkt.] t. bùong giùo, %én ùy. — ndom ar ndom kate (tngà nùoi bùong nùoi giùo. § ar bingu a‰ fU_ [Bkt.] t. bùong b%éy. — panuec ar bingu l^!i bùong b%éy (vù!i nghïa %én ùyà. ar thak a‰ T [Bkt.] d. khçng khùi. — matah ar thak gi¨èa khçng trung (khçng khùià. ar ti a‰tfl [Bkt.] d. (idà ki%"u m¨éu, gè!ng m¨éu. — ngap arti ka anak seh l^am gè!ng cho h_oc sinh. ara ar_ [Bkt.] d. (chimà le le. arah arH [Bkt.] d. (conà r_"p. arai aØr [Bkt.] 1 t. (lùuaà r^ai. — padai rai lùua r^ai. § arai aØr [Bkt.] 2 d. m%anh v¨!, gi%e rùach. arak aring ar arIÏ [Bkt.] d. gén cùçt. arak ar [Bkt.] 1 fg. cv rak ham m", hùao. — nyu arak di kamei lo hù&n ta hùao sù&c lù&m. arak ar [Bkt.] d. gén, m_ach mùau. — ban khaih arak th^&ng fùèt gén (quùa yù"u ù!tà. aram ar* [Bkt.] d. r^èng r_ém. — nao tama dalam aram fi v^ao trong r^èng r_ém; aram riya r^èng gi^a; glai aram r^èng r_ém (nùoi chungà. § aram binan ar* bIn˜ [Bkt.] d. r^èng gi^a, r^èng séu. — rimaong gamrem dalam aram binan c_op g^ém trong r^èng séu. araok aOr@ [Bkt.] 1 d. (conà cùoc. — araok trah canar di ngaok saban (PCà cùoc xù"p b^&ng tr"n b_" cao. araok aOr@ [Bkt.] 2 d. sinh fçi. — anak araok fùèa con sinh fçi. araong aOr# [Bkt.] d. cv raong lèng. — crong ngaok raong f_&t l"n lèng. 15 www.atabook.com Arap ar∏ [Bkt.] 2 d. ·A R_ép. — akhar Arap ch¨è ·A R_ép. arap ar∏ [Bkt.] 1 d. (cüà b_ach tè_!ng. arap ar∏ [Bkt.] 3 fg. thu_çc (h_ocà. — bac arap h_oc thu_çc. Arayah aryH [Bkt.] d. Arayah (t"n m_çt vº n¨è th^énà. ardhar a‰D‰ [Bkt.] fg. fam m". — adhar saong bruk ngap fam m" cçng vi_"c. areng ar⁄! [Bkt.] d. tiù"ng sùém bi%"n. — areng manyi sùém bi%"n f–çng. areng gina ar⁄! gIn_ [Bkt.] d. thi"n th^én. ares ar⁄Í [Bkt.] t. cv ires huy ho^ang, trùang l_", nguy nga. arieng aOrY⁄Ï [Bkt.] d. (conà cua. — arieng mat cua l_çt. § arieng tathik aOrY⁄Ï tTI [Bkt.] d. cua bi%"n. § arieng bak aOrY⁄Ï b [Bkt.] d. (conà r_am. § arieng baong aOrY⁄Ï bOb# [Bkt.] d. gh_e (lo_ai cua bi%"n lù!nà. § arieng mah aOrY⁄Ï mH [Bkt.] d. cua bçng. § arieng hamu aOrY⁄Ï hmU_ [Bkt.] d. cua f^çng. arieng aOrY⁄Ï [Bkt.] fg. dù&t, dîu. — arieng ong taha nao tapa ribaong dù&t c_u gi^a di qua mè!ng. § arieng ba aOrY⁄Ï b_ [Bkt.] fg. dîu dù&t. — thau arieng ba adei agep biù"t dîu dù&t f^an em. arik arI [Bkt.] d. cùa khç. — ba-mbu ikan ngap arik ph!i cùa l^am cùa khç; livang yau arik gang (tngà ùçm nhè cùa li_"t khç. aring arIÏ [Bkt.] d. mao qu%an. arip arI∏ [Bkt.] d. (Mà th%u lïnh. ariya arIy_ [Bkt.] d. th!, trè^!ng ca, th%" th!, céu th!. — cuak ariya l^am th!; ariya Cham Bini trè^!ng ca Cham Bini. aro aOr_ [Bkt.] 1 d. c_&n. — lu aia kadeng aro je lu nèù!c fä lù&ng c_&n r^çi. § aro aOr_ [Bkt.] 2 d. f^ç th^èa. — brei ka asau mbeng aro cho chùo &n f^ç th^èa. § aro arah aOr_ arH [Bkt.] d. f^ç th^èa, c_&n bä. — aro arah liwik thun blaoh daok mbeng f^ç th^èa f%" léu r^çi m^a c^on &n. asa aS_ [Bkt.] 1 d. l_!i ùich. — sa bruk ngap asa m_çt cçng tùac h¨èu ùich; hu asa ka palei pala cùo ùich l_!i cho thçn xùom. § asa aS_ [Bkt.] 2 d. ni^"m tin. — hu asa tama dalam harei hadei cùo ni^"m tin v^ao tè!ng lai. § asa aS_ [Bkt.] 3 fg. trçng c_éy. — oh asa di thei hu ch%&ng trçng c–éy v^ao ai fè_!c. asaih aØSH [Bkt.] d. (conà ng_èa, ng_èa (f%" k" vùanà. — ndik asaih cè¨!i ng_èa; asaih paphur ng_èa phi; takhaok asaih fi ng–èa nèù!c ki_"u. § asaih kalak aØSH kl [Bkt.] d. ng–èa kim. § asaih bilang aØSH bIl! [Bkt.] d. ng–èa bçng. § asaih bilang akaok aØSH bIl! aOk@ [Bkt.]d. ng–èa bèù!m trù&ng (cùo m%ang lçng trù&ng %! trùanà. asal aSÒ [Bkt.] 1 d. gi^ong. — asal patao bimaw mah d^ong döi vua chùua. asal aSÒ [Bkt.] 2 d. tr^ong. — Asal mata tr^ong mù&t. asar aS‰ [Bkt.] 1 d.t. (th_ità n_ac; löi. — rilaow asar th_it n_ac; kayau asar g¨ç löi. § asar aS‰ [Bkt.] 2 d. h_at. — asar ratak h_at f_éu; sa ka-ndaoh sa asar m_çt trùai (v%oà ch%i cùo m_çt h_at. § asar aS‰ [Bkt.] 3 d. lè¨!i. — kaoh mang asar, jen mang gaw (tngà ch_&t f^&ng lè¨!i, gi_ép f^&ng sùong. asat aSˇ [Bkt.] fg. b%o r!i. asau aSU⁄ [Bkt.] d. (conà chùo. — yau asau tuei po (tngà nhè chùo theo ch%u; asau graoh chùo s%ua; asau wen chùo v_"n; asau piak chùo fùçm. § asau amal aSU⁄ aMÒ [Bkt.] d. chùo s&n. § asau kaih aSU⁄ ØkH [Bkt.] (kngà chùo gh%e. — asau kaih klaih iku (tngà chùo gh%e fùèt fuçi (khùç rùach ùao 16 www.atabook.com çmà. § asau thing aSU⁄ TIÏ [Bkt.] d. chùo sùoi. § asau mayaw aSU⁄ my◊ [Bkt.] (kngà c^ém thùu (chùo m^eoà. § asau hanruai aSU⁄ hØRnV [Bkt.] d. chùo d_ai. asir aSI‰ [Bkt.] 1 d. (Arà khçng trung, kho%ang khçng. asir aSI‰ [Bkt.] 2 d. tùa. — aw sa asir ùao m_çt tùa. asit asIˇ [Bkt.] t. cv sit nh%o, bùe. — anak asit con nh%o; daok asit c^on bùe; asit nde aih mata bùe b^&ng gh^en mù&t (rùét bùeà. § asit ina asIˇ in_ [Bkt.] t. nh%o con. § asit praong asIˇ ORp# [Bkt.] d. lù!n nh%o. — asit praong thei jang ngap abih lù!n nh%o ai cüng l^am hù"t. asul aSUÒ [Bkt.] fg. (idà thùam hi%"m, kh%ao sùat, fi^"u tra. — asul ngaok rawang cek glaong thùam hi%"m tr"n v^ung cao. asur aSU‰ [Bkt.] d. thùu v_ét. § asur glai aSU‰ ØgL [Bkt.] d. thùu r^èng. § asur sang aSU‰ S= [Bkt.] d. gia sùuc. § asur bhiép aSU‰ OBY⁄∏ [Bkt.] d. thùu v_ét (nùoi chungà. — ngap yau anak asur bhiep l^am nhè f^ç thùu v_ét. asur marak aSU‰ Mr [Bkt.] d. ém h^çn cùac con thùu. at aˇ [Bkt.] d. t"n m_çt v_º vua Champa (1 553 -1 579à. atabha atB_ [Bkt.] (kà theo; trong trè^!ng h_!p. — atabha dahlak dahlak sanang yau ni theo tçi, tçi nghï nhè th°e n^ay. atadha atD_ [Bkt.] fg. li"n k°et, li"n hi_"p; giao thi_"p, giao t°e, giao du. — atadha saong urang li"n k°et vù!i ngè^!i khùac; manuis thau atadha con ngè^!i bi°et giao thi_"p. atah atH [Bkt.] d. 1 xa. — atah di palei dom thun mang ni xa l^ang mùéy n&m nay; o ciip tah di amaik khçng chºu xa m_e. 2 atah d^ai, xa, cùach xa. — dua palei daok atah di gep hai l^ang %! cùach xa nhau; jalan atah fè^!ng xa; talei atah déy d^ai; ama birau nao atah mai cha mù!i fi xa v^"; atah juaing d^ai, d^ai d^ong; ndom puec atah juaing &n nùoi d^ai d^ong; katung talei ka atah juaing kùeo s%oi déy cho d^ai; atah jaik xa g^én; gep gan atah jaik ngè^!i quen xa g^én; atah palei karei angan tha phè!ng xùè l_a qu" ngè^!i; atah libhuai xa v^!i v_!i, xa x&m; tapuer akaok per nao nagar halei atah libhuai f^an c^o bay v^" phè!ng tr^!i n^ao xa v^!i v_!i; atah handaoh xa cùach, cùach bi_"t; dom harei atah handaoh dom hala tian druai (Aà bao ng^ay xa cùach l^a bùéy nhi"u tùém l^ong hùeo hon. atak kal at kÒ [Bkt.] fg. alang kar c^éu, kh%én. — atak kal likau po lingik pakah payua kh%én xin tr^!i ph_ét f–ç trî. atal atÒ [Bkt.] fg. suy tè. — atal ka than pajan anak manuis suy tè v^" thén ph_én con ngè^!i. atam at* [Bkt.] fg. cùéy. — atam padai cùéy lùua. atang at! [Bkt.] d. ralang c%o tranh. — yuak atang cù&t tranh. ataong aOt# [Bkt.] fg. fùanh. — rinaih ataong gep tr%e fùanh nhau; ataong asau malau po fùanh chùo thî xùéu h%ç ch%u; ataong paoh fùanh f_ép; ataong paoh anak bik fùanh f_ép con cùai. ateng at!⁄ [Bkt.] d. f°e (c%o l_!pà. atha atah aT_ atH [Bkt.] d. kho%ang cùach. — atha atah dua palei kho%ang cùach gi¨èa hai l^ang; atha gan b^" r_çng, chi^"u r_çng. athah aTH [Bkt.] t. th%oa, th%oa män. — athah tung tian suon th%oa l^ong nhù! mong; ngap yau nan athah tung hatai ha je l^am nhè th°e fä th%oa l^ong m^ay chèa? athah bilah tung tian amaik ama nùoi sao cho cha m_e fè_!c 17 www.atabook.com th%oa män trong l^ong; daok deng athah bilah saong gep &n %! th_ét tînh vù!i nhau. athak aT [Bkt.] d. khùoi. — ridaih apuei caglaoh athak xe l%èa phun khùoi; athak pakaw khùoi thu°oc. athal aTÒ [Bkt.] d. 1 b%an chùét. — athal siam b%an chùét t°ot. 2 hùoa chùét. athawbah aT◊bH [Bkt.] d.,tg. l¨" t%éy u°e (B^anià. — gru acar ngap athawbah théy Chan l^am l¨" t%éy u°e. athua aTV_ [Bkt.] d. (s_èà xa cùach, chi^"u d^ai, kho%ang cùach. — athua oh duel tian suon s_è xa cùach khçng l^am nguçi n¨çi nhù!. athur aTU‰ [Bkt.] fg. 1 r_!n, s_!. — athur di bhut s_! ma; 2 athur n¨!. — athur alim thè!ng h_ai, thè!ng xùot; likau po athur alim ka klaong xin ng^ai thè!ng xùot con; athur tian n¨! l^ong; ai athur tian halei ngap di dahlak yau nan anh n¨! l^ong n^ao h^anh f_çng vù!i tçi nhè th°e; athur mak ho%ang s_!; athur mak tatek drei s_! run; asau mboh rimaong athur mak lo nduec o truh con chùo thùéy c_op ho%ang quùa ch_ay khçng n%çi. ating atIÏ [Bkt.] d. aot ém h_ç. atuel atV⁄Ò [Bkt.] d. mèù!p r^&n; atuel haluw mèù!p d_ai. atuer atV⁄‰ [Bkt.] d. tuer treo. — atuer brei tangi feo tua tai; atuer khaok di takuai kabaw feo mö n!i c%ç tréu. atuk atU [Bkt.] d. lùong, fo_an, f°ot. — atuk tangin lùong tay; nah jieng ralo atuk phén th^anh nhi^"u fo_an. atuw atU◊ [Bkt.] d. h^çn c%ua ngè^!i ch°et, h^çn thi"ng; xùac ch°et; atuw o thei dar xùac ch°et khçng ai chçn; atuw cek th^én nùui; atuw craok vong linh c%ua ngè^!i ngo^ai t_çc h_o fè_!c mang v^ao th^!; atuw tathik th^én bi%"n; atuw talang h^ai c°ot, xùac; matai klak atuw talang ch°et b%o xùac; atuw praok h^çn con tr%e ch°et; atuw bhut tr°ot, giùo l°oc. auec aV⁄Ç [Bkt.] (tr trà n^ang, cèng. — auec ley! n^ang !i¡ cèng !i¡. auek aV⁄ [Bkt.] 1 fg. trang fi%"m. — aduk uek ph^ong trang fi%"m. § auek lok aV⁄ Ol [Bkt.] l^am f%" f_ep mù&t thi"n h_a. auek aV [Bkt.] 2 t. rùao. auel aV⁄Ò [Bkt.] fg. mù&c ngh_en. — huak samar lo blaoh auel &n v_çi quùa b–i mù&c ngh_en. auen aV⁄˜ [Bkt.] fg. cv on m^èng. — raok auen fùon m^èng; auen ka mboh mbaok anak m^èng vî thùéy m_&t con; thau ka ai ngap mbeng hu, dahlak biak auen biù"t anh l^am &n fè_!c, tçi rùét m^èng. § auen tabuen aV⁄˜ tb⁄V˜ [Bkt.] fg.,t. vui m^èng. auer aV⁄‰ [Bkt.] fg. th%çi bay. — angin auer biar giùo th%çi (l^amà bay giùéy. auis aVIÍ [Bkt.] d. (céyà %çi. — baoh auis trùai %çi. § auis kbaw aVIÍ kb◊ [Bkt.] d. %çi tréu. § auis mah aVIÍ mH [Bkt.] d. %çi s%e. aw a◊ [Bkt.] d. ùao. — cuk aw m_&c ùao; aw oh hu si anguei ùao ch%&ng cùo m^a m_&c. § aw atuw a◊ atU◊ [Bkt.] (tgà ùao th^!. § aw kaok a◊ Ok@ [Bkt.] (kngà ùao trù&ng (ngè^!i thu_çc t^éng lù!p tu sïà. § aw klem a◊ kL° [Bkt.] d. ùao m^au (thu_çc émà. § aw cam a◊ c* [Bkt.] (tgà ùao l¨" b^a bùong. § aw juk a◊ jU [Bkt.] (kngà ùao fen (ngè^!i khçng thu_çc t^éng lù!p tu sïà. § aw tikuek a◊ tIkV⁄ [Bkt.] (tgà ùao th^éy xù". § aw patra a◊ pRt_[Bkt.] (tgà ùao th^én nam. § aw patri a◊ pRtfl[Bkt.] d. (tgà ùao th^én n¨è. § aw padrip a◊ [Bkt.] d. cv aw hajan ùao mèa, ùao t!i. § aw bak kuang a◊ b kV![Bkt.] d. ùao vùa qu^ang. § aw yor a◊ Oy‰ [Bkt.] 18 www.atabook.com d. ùao trù&ng (thu_çc dè!ngà. § aw rata a◊ rt_[Bkt.] d. ùao b^ao, y ph_uc th"u (m_&c cho tè_!ng th^énà. § aw hajan a◊ hj˜ [Bkt.] d. cn aw padrip ùao mèa, ùao t!i. § aw lah a◊ lH [Bkt.] d. ùao c%ç gi¨èa. § aw luak a◊ lV [Bkt.] d. ùao d^ai khoùet c%ç. § aw sah a◊ sH [Bkt.] d. ùao l¨". awah avH [Bkt.] fg. v¨éy. — awah tangin v¨éy tay. await aØvˇ [Bkt.] d. khùuc, fo_an. — sa await jhuh m_çt khùuc c%ui; jaoh jieng dua await b%e th^anh hai fo_an. awak av_ [Bkt.] 1 d. vùa, muçi. — awak jhaok lisei vùa mùuc c!m. § awak av_ [Bkt.] 2 d. x%eng. — jhaok haluk mang awak xùuc fùét b^&ng x%eng. Awal avÒ [Bkt.] 1 d. B^ani. @ Cham awal ngè^!i Cham (f_aoà B^ani. awal avÒ [Bkt.] 2 d. (idà s_è kh%!i th%uy, c_çi ngu^çn. — palei awal nguy"n quùan. awal avÒ [Bkt.] 3 t. %én kùin, %én giùéu. — ma wal %én tu. awan av˜ [Bkt.] 1 d. nhùanh. — phun kayau lah dhan lah awan céy fém c^anh t%e nhùanh. § awan av˜ [Bkt.] 2 d. b_ç ph_én. — dom awan hajat nh¨èng b_ç ph_én thiù"t yù"u; parabha ralo awan phén l^am nhi^"u b_ç ph_én. awaow aOv@◊ [Bkt.] fg. khiù"u n_ai. — harak awaow f!n khiù"u n_ai. Awlah a◊lH [Bkt.] d. cv Alwah, Aluahuk Allah. awok aOv [Bkt.] d. (conà cùut. ây a¨Á [Bkt.] (cà çi chao, ùçi ch^a. ayaman aym˜ [Bkt.] d. cv uyaman én tînh, tînh nghïa. ayap ay∏ [Bkt.] fg. (idà c%am thçng, thè!ng h_ai; ayap manuis kasaot thè!ng h_ai ngè^!i ngh^eo. ayau ayU⁄ [Bkt.] d. fçi. — sa ayau kabaw m_çt fçi tréu; limaow rideh sa ayau b^o xe m_çt fçi. ayeng ay⁄Ï [Bkt.] 1 d. quay. — ayeng gah iw quay trùai; ayeng tuei quay theo. ayeng ay⁄Ï [Bkt.] 2 fg. (adaoh-) ca, hùat. ayodhia aOyDY_ [Bkt.] d. (cüà A-yo-thi-da t"n g_oi nèù!c Thùai lan xèa kia. ayuk ayU [Bkt.] fg. th%çi. — ayuk saranai th%çi k^en; ayuk apuei th%çi l%èa. ayun ayU˜ [Bkt.] d. vöng. — ayun amur vuong cùang; dai ayun fèa vöng; ndik ayun l"n vöng. Ayuseh ayUs⁄H [Bkt.] (tgà Aicha (v_! Mahometà. ba - b ba b [Bkt.] kùy hi_"u ghi ph_u ém thùè hai mè!i b°on c%ua b_ç ch¨è Akhar Thrah. ba b_ [Bkt.] fg. d¨én, fem, mang. — ba adei nao main d¨én em fi ch!i; ba drep nap limah mang c%ua c%ai fi déng. § ba aia b_ aY_ [Bkt.] chm. theo nèù!c (khi gieo lùua fè_!c ba ng^ayà. — ba aia di padai tanrak theo nèù!c v^ao fùam ru_çng mù!i gieo. § ba akaok b_ aOk@ [Bkt.] fg. d¨én f)au. — asau ba akaok nao dahlau chùo d¨én f)au fi trèù!c. § ba anak b_ aN [Bkt.] chm. d¨én l°oi ngè^!i g_&t. — yuak ba anak nao dahlau g_&t d¨én l°oi fi trèù!c. § ba baok b_ Oı@ [Bkt.] fg. vùac m_&t, ch^èng m_&t. — juai ba mbaok tama sang ni wek juai f^èng vùac m_&t v^ao nh^a n^ay n¨èa. § ba bilai b_ b^Øl [Bkt.] fg. fùanh f^ang xa. — urang kamei nan ba bilai hu thaik biak ngè^!i f^an b^a °ay fùanh f^ang xa cùo dùang th_ét. § ba jalan b_ jl˜ [Bkt.] fg. d¨én fè^!ng, hèù!ng f_ao, b^ay vë. — ba jalan ka urang klaik d¨én fè^!ng cho ngè^!i ta &n cù&p. § ba mak b_ m [Bkt.] fg. (maà 19 www.atabook.com bù&t. — bhut ba mak ma bù&t. § ba ndom b_ OÎ* [Bkt.] fg. g_!i chuy_"n. — ba ndom saong ranaih g_!i chuy_"n vù!i tr%e con. § ba payua b_ pyV_ [Bkt.] fg. mai tùang t_am (f_!i l^am l¨" thi"uà. § ba phun b_ PU˜ [Bkt.] fg. l^am gè!ng x°au, xùui gi_uc. — juai ba phun ka adei mblah f^èng l^am gè!ng x°au cho em bù&t chèù!c¡. § ba pong tabiak b_ OpÏ tbY [Bkt.] chm. ra r!m. — padai jruh abih paje, ba pong tabiak maik! lùua r_ung h°et r)oi, ra r!m fi. § ba rup b_ rU_∏ [Bkt.] fg. d¨én xùac. — ba rup nao limah d¨én xùac fi déng hi°en. § ba klem b_ kL° [Bkt.] d. fi_"u ca c%ua th)ay Ka-th^an. baaep ba⁄∏ [Bkt.] fg. dùu, r°am. — ba paaep baoh lahaong dùu trùai fu f%u. babaoh bOb@H [Bkt.] d. séu f_ot d^èa. babha bB_ [Bkt.] d. b_ç ph_én, m_uc. — babha ndom ka bruk daok deng m_uc nùoi v)e cùach cè x%è. babuel bbV⁄Ò [Bkt.] fg. (b)o céuà g^u. — katraw babuel b)o céu g^u. babùen bOb⁄˜ [Bkt.] d. cv pabùen c&n cùè, n)en, c! s%!. — babén blek salih c&n cùè cùach m_ang. bac bÇ [Bkt.] 3 fg. h_oc. — bac akhar, bac katih h_oc ch¨è, h_oc toùan. § bac bÇ [Bkt.] 2 fg. t_ung. — bac agal t_ung kinh. § bac mathrem bÇ mRT° [Bkt.] fg. h_oc t_ép. — bac mathrem akhar katih h_oc t_ép ch¨è nghïa, toùan f°ç. § bac ndaom bÇ OÎ [Bkt.] fg. h_oc thu_çc l^ong. § bac bÇ [Bkt.] 1 d. cn tapah phùo c%a (m_çt chùèc sù&c c%ua B^alamçn giùao Ch&mà. — pok bac tagok dhia tçn phùo c%a l"n c%a sè. bacah bcH [Bkt.] 2 fg. s_up f¬o, v¨!. — ataong daop o bacah phùa khçng v¨! th^anh, khçng h_a fè_!c th^anh. § bacah bcH [Bkt.] 1 fg. fù&m (t^auà. — gaiy pacah t^au fù&m. bada bd_ [Bkt.] t. cv bidha kh¬o tém, lo éu. — dahlak bidho lo kayua anak! tçi kh¬o tém vî con. badhuk bdU [Bkt.] d. cv padhuk lè hè!ng. — badhuk haban lè f)ong. baduk bdU [Bkt.] d. l^o l%èa, b°ep l%èa. badut bdUˇ [Bkt.] d. ph^u th%uy. baginrac b_g^RnÇ [Bkt.] tg. b^an th^!, mém th^! (d_ung c_u f_èng f)o h^anh l¨" c%ua C%a sè B^alamçnà. bah bH [Bkt.] 1 t. tinh, mºn. — tapung bah tinh b_çt. bah bH [Bkt.] 2 fg. fèa. — angin bah hala dok giùo fèa lùa c^!. § bah bH [Bkt.] 3 fg. quùet. — bah mang aia puh quùet b^&ng ch¬oi; bah cur quùet vçi; bah aia mrak s!n. § bah trah bH RtH [Bkt.] fg. quùet tèù!c. — bah trah sang danaok ka hacih quùet tèù!c nh^a c%èa cho s_ach. baha bh_ [Bkt.] 1 d. f)en th^!, ch^ua. baha bh_ [Bkt.] 2 t. vç tè l_è. bahuw bhU◊ [Bkt.] d. cv bhuw gùay. bai lidu Øb lIdU_ [Bkt.] d. m_çt lo_ai gùém. — patri cuk aw bai lidu Cçng chùua m_&c ùao gùém. bai Øb [Bkt.] d. cv habai gi%o. — yuak harek sa bai cù&t c%o m_çt gi%o. § bai gaok Øb Og@ [Bkt.] d. gi%o f_èng n^çi. — mak bai gaok buh glah lùéy gi%o f_èng trä. § Bai gaor Øb Og@Â [Bkt.] d. S^ai g^on. — Bai gaor harei ni ew madin Ho chi Minh S^ai g^on ng^ay nay g_oi l^a th^anh phùç H^ç Chùi Minh. 20 www.atabook.com bai Øb [Bkt.] fg. nùéu canh. — bai baoh kadaoh nùéu canh b^éu. baik Øb [Bkt.] 1 tr. v_éy. § baik Øb [Bkt.] 2 tr . cn maik fi. — ngap baik l^am fi; luai baik thçi fi. bail ØbÒ [Bkt.] d. khi"n. — bail pieh paceng ndaw katuang khi"n d^ung f%" chùçng f¨! giùao mùac. baiy ØbÁ [Bkt.] 2 t. ti^"u t_uy, b_" r_ac. — rup pabhap baiy thén hînh ti^"u t_uy. § baiy mbaok ØbÁ Oµ@ [Bkt.] kng. xºu m_&t. — alah lo baiy mbaok bº thua lù&m n"n xºu m_&t; urang puec baiy mbaok bº ch%èi xºu m_&t. § baiy ØbÁ [Bkt.] 1 d. ch!i cùut bù&t. — ranaih main baiy tr%e con ch!i cùut bù&t. Bajai bØj [Bkt.] d. cv Pajai xùè Phùu H^ai (Bînh Thu_énà. bajap bj∏ [Bkt.] d. tr^ang h_at. bak b [Bkt.] 5 t. f)ay, v^èa fùung. — bak han fùung m_çt thèù!c; bak bilan f)ay thùang; bak thun f)ay n&m; padai bak jak lac bak lii (cd) lùua f)ay gi_a b%ao l^a f)ay thùung. § bak b [Bkt.] 6 t. f)ay, khù&p. — nduec bak palei ch_ay khù&p l^ang. § bak aik b Øa [Bkt.] fg. f)ay ùè, f)ay ù&p. — jiah bak aik nhùet f)ay ùè. § bak balaok b bOl@ [Bkt.] kng. n"n thén, ra gî. — nyu ngap bruk bak balaok lei? nùo l^am vi_"c cùo n"n thén khçng? § bak baoh b Ob@H [Bkt.] 1 t. quÈ t_çc (f%&ng c°ap khi h%oa tùang cùo c^! cùo nh_acà. — ndam bak baoh fùam tang quÈ t_çc. § bak baoh b Ob@H [Bkt.] 2 t. tr^on. — ai bilan bak baoh tr&ng tr^on. § bak bar b b‰ [Bkt.] kng. n"n thén. — o bak bar vç tÈch s_è, khçng n"n thén. § bak bilan b b^l˜ [Bkt.] f)ay thùang. — patrip bak bilan gi¨ç f)ay thùang. § bak drei b Rd‡ [Bkt.] t. khù&p c%a ngè^!i, khù&p chéu thén. — pandik bak drei fau khù&p mînh. § bak glaih bak janak b ØgLH b jn [Bkt.] tng. m_"t l%è. — (asaih) takhaok bak glaih bak janak (ANI) (ng_èaà phi fä m_"t l%è. § bak glaih b ØgLH [Bkt.] t. quùa m_"t, th°am m_"t. — nao bak glaih fi quùa m_"t. § bak hatai b hØt [Bkt.] t. v^èa l^ong. — ngap haber bak hatai gep l^am sao v^èa l^ong nhau. § bak jala b jl_ [Bkt.] d. fùung trèa, fùung ng_o. — liua tel bak jala c^ay fùung ng_o. § bak janak b jn [Bkt.] t. män nguy_"n; h%a h", phÏ. — ndom bka janak paje nùoi h%a h" r)oi. § bak lamak b lM [Bkt.] t. f)ay khù&p. — harek tamuh bak lamak di mblang c%o m_oc lan khù&p m_&t sén. § bak mata b mt_ [Bkt.] t. f¨éy gi°ac, fä. — ndih o bak mata ng%u khçng f¨éy gi°ac. § bak mbaow b Oı@◊ [Bkt.] fg. f)ay ù&p, f)ay vun. § bak pabah b pbH [Bkt.] t. fä mi_"ng, sèù!ng mi_"ng. — dom nan njuk o bak pabah (DL) bao nhi"u fùo hùut khçng fä mi_"ng. § bak sraiy b ØRsÁ [Bkt.] t. tr^an f)ay. — tuh aia bak sraiy cawan rùot nèù!c f)ay tr^an tùach. § bak thaik b ØT [Bkt.] t. v^èa, fùung sùèc, fùung kh%a n&ng. — ngap bruk bak thaik maik l^am vi_"c v^èa sùèc thçi. § bak thun b TU˜ [Bkt.] f)ay n&m. — anak dahlak bak thun paje con tçi fä f)ay n&m r)oi. § bak tung tian b tU! tY˜ [Bkt.] v^èa l^ong. — patuei habar ka bak tung tian nyu chi)eu th°e n^ao cho v^èa l^ong nùo. § bak yang b y! [Bkt.] fg. b°at thu_én. — dua urang nyu daok bak yang saong gep hai fùèa nùo c^on b°at thu_én vù!i nhau. § bak yaom b Oy [Bkt.] fg. èng thu_én. — oh bak yaom saong gep khçng thu_én vù!i nhau. § bak b [Bkt.] 2 fg. kùeo. — bak rideh kùeo xe. § bak b [Bkt.] 4 fg. mang. — bak paok khan aw nao palei mang gùoi qu)an ùao fi bùan. § bak hanray b hRnÁ 21 www.atabook.com [Bkt.] kng. mang nhau (thai nhià, qu^ang nhau. — kamar bak hanray h^ai nhi mang nhau¡ § bak tian b tY˜ [Bkt.] t. cùo thai, cùo mang. — kamei bak tian f^an b^a cùo thai. § bak yuw b yU⁄ [Bkt.] fg. cho^ang vai. — nao bak yau fi cho^ang vai. § bak b [Bkt.] 3 fg. dÈnh. — mak bak tangin m_èc dÈnh tay. § bak buel b bV⁄Ò [Bkt.] fg. ch°et lùuc mang thai. — kamei bak buel f^an b^a ch°et lùuc mang thai. § bak b [Bkt.] 1 d. m_çt trong tùam can lºch Ch&m. bakal bkÒ [Bkt.] d. nguy"n li_"u, v_ét li_"u. — aia drei baik mada bakal nèù1c mînh th_ét gi^au nguy"n v_ét li_"u. bakam bk* [Bkt.] t (idà. long tr_ong, trang nghi"m. — nao raok po gru nan bakam hai fi rèù!c ng^ai C%a Sè ph%ai trang nghi"m. Bakran bRk˜ [Bkt.] d. cv Pakran. Ba Thùap (Ninh Thu_énà — Yang Bakran Ba Thùap. bakuang bkV! [Bkt.] d. tïn. — kuang masin tïn mù&m. bal bÒ [Bkt.] 1 d. th%u fç. — Bal Anguei t"n m_çt th%u fç Champa; Bal (palei) Chanar l^ang Tºnh Mÿ (Bînh Thu_énà. § Bal Caong bÒ Oc# [Bkt.] d. (l^angà Chung Mÿ (Ninh Thu_énà. § Bal Huh bÒ hUH [Bkt.] d. (l^angà Mÿ Tè^!ng (Ninh Thu_énà. § Bal Lai bÒ Øl [Bkt.] d. Ba Thùap H^oa Lai (Ninh Thu_énà. § Bal Riya bÒ r^y_ [Bkt.] d. (l^angà BÈnh Nghïa (Ninh Thu_énà. bal bÒ [Bkt.] 2 fg. vùa. — bal aw vùa ùao; bal baoh ridaih vùa ru_çt xe. § bal bÒ [Bkt.] 3 t. b^èa b_çn. — klak bal b%o b^èa b_çn. § bal glai bÒ ØgL [Bkt.] t. b^èa bäi, l_çn x_çn, khçng thùè t_è. — nao duah bal glai fi tîm lung tung khù&p n!i; ndom bal glai nùoi l_çn x_çn; parah bal glai nùem b^èa bäi. § bal glai bal klaow bÒ ØgL bÒ Ok@L◊ [Bkt.] tng. l_çn x_çn, lung tung. — rueh bal glai bal klaow l_uc lung tung. § bal saal bÒ saÒ [Bkt.] t. b^èa bäi, ng¬on ngang. — ndom bal saal nùoi b^èa bäi. § bal tot bÒ Otˇ [Bkt.] d. chim ru)ong c°ot (h_o gö ki°enà. bala bl_ [Bkt.] 1 d. n_an, tai bi°en, thi"n tai. — gaok bala g_&p n_an; maradhak saong bala ch°ong thi"n tai. bala bl_ [Bkt.] 2 d. mînh th^ung (xeà. — bala ridaih mînh th^ung xe. bala-uk blu [Bkt.] d. s°am. — bala-uk akaok balan sa f)au thùang gi"ng (Ch&mà s°am f_çng. balah blH [Bkt.] fg. thè%!ng. — alin balah ban thè%!ng. balai bØl [Bkt.] d. dùang fi. — nyah balai, ba balai fùanh f^ang xa; balai siam dùang fi f_ep. balaih bØlH [Bkt.] d. t"n m_çt lo_ai sùoc. balakei blk‡ [Bkt.] d. tinh dºch, tinh tr^ung. balakeng blk⁄! [Bkt.] d. chim c^ao cùat (h_o h)ong ho^angà. balakiak blkY [Bkt.] d. cùa ch^ao, cùa nhùet. balan bl˜ [Bkt.] d. cv bilan thùang. balang bl! [Bkt.] 1 d. con cè¨!ng. balang bl! [Bkt.] 2 t. cv bilang lang. — limaow balang b^o lang. balanyaow blOz@◊ [Bkt.] d. chim th)an c°ot (h_o b)o nçngà. balat blˇ [Bkt.] d. ch&n. — lang balat di naok canang tr%ai ch&n tr"n giè^!ng. balidal bl^dÒ [Bkt.] d. cv palidal lùac. balidu bl^dU_ [Bkt.] d. m)em. 22 www.atabook.com balih bl^H [Bkt.] fg. t¬ay u°e. — balih sang t¬ay u°e nh^a. balihuai bl^ØhV [Bkt.] d. sao ch¬oi. balik bl^ [Bkt.] 1 fg. cv bilik cu°on, xe. — balik mrai xe chÏ; balik ciew cu°on chi°eu; halak balik hala séu cu°on lùa. § balik pei cam bl^ p‡ c* [Bkt.] chm. (f°atà cu°on bùanh trùang. — tanah balik pei cam f°at cu°on bùanh trùang (f°at quùa khç, cu°on th^ang mi°engà. § balik bl^ [Bkt.] 2 t. cv bilik ¬au, c^an. — ndom balik nùoi c^an; ngap balik l^am ¬au. § balik patel bl^ pt⁄Ò [Bkt.] t. b_éy b_a, t)am b_éy. balin bl^˜ [Bkt.] fg (cüà t°an cçng, fùanh ùup. balinyuw bl^zU◊ [Bkt.] d. (chimà h%ai éu. balok bOl [Bkt.] t. cv bilok m°oc. — asau bilok chùo m°oc. baluk blU [Bkt.] t. s_&c s¨!, hoa h^oe, di"m dùua, l^oe lo_et. baluw blU◊ [Bkt.] 1 d. cv biluw lçng. — baluw manuk lçng g^a. § baluw kang blU◊ k! [Bkt.] d. réu. — kamei hu baluw kang (cfà f^an b^a cùo réu (con d"à. § baluw mata blU◊ mt_ [Bkt.] d. lçng m^ay. — cih baluw mata k%e lçng m^ay. § baluw mbiùep blU◊ OıY⁄∏ [Bkt.] d. réu mùep. — baluw mbiép rimaong réu mùep c_op. § baluw blU◊ [Bkt.] 2 t. hoang, gùoa. — kamei baluw b^a gùoa; hamu klak baluw ru_çng hoang. bamanang bmn! [Bkt.] d. thùèc &n, mùon &n. — huak ralo bamanang &n c!m nhi)eu mùon. bamao bOm@ [Bkt.] d. cv bimao f)au, chùop. — hop pariak bamao mah h_çp b_ac chùop v^ang. bambeng bı⁄! [Bkt.] d. cn baoh mbeng c%èa. § bambeng katho bı⁄! kOT_ [Bkt.] d. c%èa s¬o. bambu bıU_ [Bkt.] fg. ph!i. — bambu aw ph!i ùao. ban b˜ [Bkt.] d. th^&ng. — ban nan kheng ndei! th^&ng fùo m_anh quùa¡; ban asit th^&ng nh%o. bana bn_ [Bkt.] fg. %! dèù!i trèù!ng, ph_uc dºch. — buel bala bana patao th)an dén ph_uc dºch Fùèc Vua. banal bNÒ [Bkt.] d. mi°eng v%ai vùa. — cuk aw bal tajuh banal m_&t ùao vùa b%ay lù!p (vùa ch^&m vùa f_upà. banar bN‰ [Bkt.] 1 d. f_ai gè!m. § banar bN‰ [Bkt.] 1 d. kh&n qu^ang. — sa blah banar wak di takuai m_çt t°am kh&n qu^ang cho^ang c¬o. bandang bÎ! [Bkt.] fg, ng%èa tay ch^ao. bandùen bOÎ⁄˜ [Bkt.] d sè^!n, ven. — bandén cek sè^!n nùui; bandén glai ven r^èng. bandung bÎU! [Bkt.] t. ph%ong, b%ong. — bandung apuei ph%ong l%èa. bang b! [Bkt.] 1 tg. m_çt nghi l¨" c%ua f_ao B^ani. bang b! [Bkt.] 2 fg. ch°et fu°oi, m°at tÈch. — ranaih bang dalam kraong tr%e con ch°et fu°oi dèù!i sçng. § abang b! [Bkt.] 4 t. cv habang l^!, m^!. — mata bang mù&t m^!. § bang b! [Bkt.] 3 t. bº c^oi vî r_!p bùong. — phun amil paceng ngap ka tangey bang céy me che l^am cho bù&p bº c^oi; haluei krâm paceng padai bang bùong tre che khu°at l^am cho lùua bº c^oi. bangal bFÒ [Bkt.] fg. cv bingal qu°ay. — juai bingal juai f^èng qu°ay chù!. bangu bfU_ [Bkt.] d. cv bingu hoa bçng. § bangu riyak bfU_ r^y_ [Bkt.] d. b_ot sùong, ng_on sùong (nghïa bùongà. — ndik bangu riyak fi tr"n ng_on sùong. 23 www.atabook.com banguk bfU [Bkt.] d. cv binguk bùong. § banguk haluei bfU hlV‡ [Bkt.] d. bùong mùat. — kandap tap ala banguk haluei kayau nùup dèù!i bùong céy. § banguk thaik bfU ØT [Bkt.] d. hînh %anh. — banguk thaik nai kandieng hînh %anh n^ang ‰Ut. bangun bfU˜ [Bkt.] d. cv bingun thè_!ng tu)an. — mbeng Kate di bangun &n t°et Kat" v^ao thè_!ng tu)an. bani bnfl [Bkt.] 1 d. cv bini buçn bùan. — urang bini thè!ng nhén. § bani bnfl [Bkt.] 3 t. xa, l_a. — urang bani tama palei ngè^! l_a v^ao l^ang. § bani bnfl [Bkt.] 4 t. hi_"n di_"n, cùo m_&t. — nyu oh bani nùo vù&ng m_&t (khçng hi_"n di_"nà. § bani bnfl [Bkt.] 5 f°en béy gi^!. — dahlak cang saai mang page bani tçi ch^! anh t^è sùang f°en béy gi^!. § Bani bnfl [Bkt.] 2 d. t"n g_oi ngè^!i Ch&m theo f_ao H)oi cü. — saai Cam adei Bani anh Ch&m em B^ani. bania bnY_ [Bkt.] 1 trtr. b_" h_a. bania bnY_ [Bkt.] 2 trtr. ch^ao m_çt cùach trén tr_ong. — likau bania po xin trén tr_ong ch^ao ng^ai. baniai bØnY [Bkt.] 1 d cv biniai ti¬eu x%ao, mèu m_eo. — anak seng plaih di biniai urang baik! con n"n trùanh xa ti¬eu x%ao c%ua ngè^!i ta fi. § baniai bØnY [Bkt.] 2 d. n&ng l_èc. § baniai bØnY [Bkt.] 3 d. phong cùach. § baniai bØnY [Bkt.] 4 t. gi%a, gi%a t_ao, gi%a b_ç. — pariak baniai b_ac gi%a; ngap baniai l^am b_ç. banrac bRnÇ [Bkt.] d. cn baginrac b^an th^!, mém th^! (f_ao B^alamçnà. — pieh agal dalam banrac c°at kinh trong mém th^!. banran bRn˜ [Bkt.] d. th^&ng h)e. — banran glaoh ka ranaih klao th^&ng h)e ch_oc cè^!i tr%e nÈt. banrok bORn [Bkt.] d. cv binrok ch°oc. — cang sa banrok f_!i m_çt ch°oc. banung bnUÏ [Bkt.] 1 d. cùai phao. — banung wah phao c)an céu. banung bnUÏ [Bkt.] 2 t. cv binung tè!i mùat, tr%e trung. — kamei banung cç gùai tr%e trung; aia mboak banung v%e m_&t tè!i mùat. banuw bnU◊ [Bkt.] d. (céyà néu. banyak bz [Bkt.] 1 t. cv binyak nhi)eu, lù&m. § banyak bel bz b⁄Ò [Bkt.] t. fè_!c m^ua. banyak bz [Bkt.] 2 t. lî lè_!m. banyuai bØzV [Bkt.] t. cv binyuai %u d_çt, bu)on rè_!i. — aia mboak banyuai v%e m_&t %u d_çt. banyuel bzV⁄Ò [Bkt.] fg. l^am r_çn. — ngap banyuel grep palei l^am r_çn c%a l^ang. banyuer bzV⁄‰ [Bkt.] 1 d. dºp, c! h_çi. — gaok banyuer siam g_&p dºp t°ot; banyuer siam oh marai dua mbeng c! h_çi t°ot khçng f°en hai l)an. § banyuer bzV⁄‰ [Bkt.] 2 d. cv binyuer con c^u l)an, con trùuc. — ngap yau anak banyuer (tng) l^am nhè co c^u l)an (ngè_!ng ngºuà. baoh Ob@H [Bkt.] 1 d. trùai. — dahlak hu klau baoh tçi cùo bùçn trùai; baoh liu trùai d^èa. § baoh Ob@H [Bkt.] d. trùèng. — baoh manuk kacua trùèng g^a so. § baoh akhar Ob@H aKÂ [Bkt.] d. v&n t_è. § baoh balaot Ob@H bOl@Ê [Bkt.] d. nùut thù&t x^a rçng. § baoh basak Ob@H bS [Bkt.] d. rùçn. § baoh bingu Ob@H bIfU_ [Bkt.] d. hoa v&n. — pok baoh bingu l^am n%çi hoa v&n (trong ngh^" d_"tà. § baoh jien Ob@H OjY⁄ˆ [Bkt.] d. lùum f^çng ti^"n. — mbaok hu baoh jien mùa lùum f^çng ti^"n. § baoh kadha Ob@H kD_ 24 www.atabook.com [Bkt.] d. chém ngçn, th^anh ng¨è. — pandit baoh kadha d¨én chém ngçn. § baoh klu Ob@H kLU_ [Bkt.] d. cn baoh ciim ng_oc h^anh, h^on dùai. § baoh paliek Ob@H pOlY⁄ [Bkt.] d. tr_anh (c^ayà. § baoh pandaoh Ob@H pOÎ@H [Bkt.] d. trùai céy (nùoi chungà. — hu baoh pandaoh pak halei blaoh paik cùo trùai %! féu m^a hùai. § baoh panuec Ob@H pnV⁄Ç [Bkt.] d. l^!i nùoi. — manuis hagait mboh dom baoh panuec ngè^!i gî féu ch%i cùo l^!i nùoi (nùoi m^a khçng l^amà. § baoh pong Ob@H OpÏ [Bkt.] d. trùai r_a (b_"nhà. § baoh tanah Ob@H tnH [Bkt.] d. trùai fùét. — di grep baoh tanah ni tr"n khù&p trùai fùét n^ay. § baoh tian Ob@H tYˆ [Bkt.] d. ru_çt thºt, cùçt nh_uc. — sa baoh tian blaoh nyu oh thau ru_çt thºt vù!i hù&n m^a hù&n khçng biù"t tù!i. § baoh lingan Ob@H lIFˆ [Bkt.] d. m%o c^ay. § baoh mbeng jang Ob@H µ⁄! j! [Bkt.] d. c%èa ngö. § baoh mbeng Ob@H µ⁄! [Bkt.] d. c%èa. — gem baoh mbeng fùong c%èa. § baoh rabai Ob@H rØb [Bkt.] d. (bingu-à bçng f_éu vùan (t"n m_çt lo_ai hoa v&n th%ç c%ém Ch&mà. § baoh ratak Ob@H rt_ [Bkt.] d. th_én. § baoh rideh Ob@H rIOd⁄H [Bkt.] 1 d. bùanh xe. — baoh rideh kabaw bùanh xe tréu. § baoh rideh Ob@H rIOd⁄H [Bkt.] 2 d. (céyà ùich m¨éu. § baoh sarak Ob@H sr [Bkt.] d. b^ua. — cih baoh sarak vë b^ua. § Baoh Bini Ob@H bInfl [Bkt.] d. (l^angà Ho^ai Trung (Ninh Thu_énà. § Baoh Dana Ob@H dN_ [Bkt.] d. (l^angà Chùét Thè^!ng (Ninh Thu_énà. § Baoh Deng Ob@H d⁄! [Bkt.] d. (l^angà Phùu Nhu_én (Ninh Thu_énà. baok Ob@ [Bkt.] d. f^ém l^éy. — tel thun manyi grum ngaok. danaw krâh baok mai jieng bingun (PCà fù"n n&m v^ung tr"n vang tiù"ng sùém, v^ung gi¨èa f^ém l^éy së khç th^anh giù"ng. § baok Ob@ [Bkt.] 3 t. m_uc. — njuh baok c%ui m_uc. § baok Ob@ [Bkt.] 4 t. sînh. — lisei baok c!m sînh; takuh matai baok chu_çt chù"t sînh. § baok brah Ob@ RbH [Bkt.] t. ùçm o, hay fau ùçm. — baok brah thah glar (tngà ùçm o g^éy m^on. § baok deng Ob@ d⁄Ï [Bkt.] t. sînh chèù!ng l"n. — ikan matai baok deng cùa chù"t sînh chèù!ng l"n. § baok tane Ob@ tOn–[Bkt.] d. f^ém. baok Ob@ [Bkt.] d. vùo (rù!à. — pok baok fùèng vùo. baol Ob@Ò [Bkt.] d. cv buel dén. § baol kalin Ob@Ò klIˆ [Bkt.] d. chiù"n sï. — baol kalin di mblang masuh chiù"n sï ngo^ai m_&t tr_én. § baol raduh Ob@Ò rdUH [Bkt.] d. dén nç l_". — nyu nan baol raduh min nùo l^a dén nç l_" thçi. baong Ob# [Bkt.] 1 fg. ch_ay fua. — ndik asaih takhaok baong cè¨!i ng_èa ch_ay fua. baong Ob@Ï [Bkt.] d. mai, v%o, h^om (chù"tà. — buh manuis matai tama baong b%o xùac ngè^!i chù"t v^ao h^om; baong kara mai r^ua; baong arieng v%o cua. § baong Ob# [Bkt.] 2 t. u, hoang. — limaow baong b^o u; kabaw baong tréu hoang. baow Ob@◊ [Bkt.] 1 t. (lùuaà lùçp. — padai baow lùua lùçp. baow Ob@◊ [Bkt.] 2 t. f^éy, f%u, ph%u ph". bara br_ [Bkt.] 2 d. cv bira vai. — bara ribaong vai mè!ng. § bara br_ [Bkt.] 1 d. cv bira n%èa s%ai (f!n vº èù!c ch^èng d^ai kho%ang t^è khù!p xè!ng vai f°en cu°oi ngùon tay gi¨èaà. — ar talah sa bara b^! l%! f°en n%èa s%ai. barabaoh brOb@H [Bkt.] d. cv parabaoh b_ot nèù!c. — jieng di aia kakuer, jieng di barabaoh hînh th^anh t^è gi_ot sè!ng, t^è b_ot nèù!c (ùy nùoi fùèa con khçng fè_!c nuçi n°ang chu fùaoà. 25 www.atabook.com barahak brh [Bkt.] d. ùo bi¬en. — barahak mbeng ikan tathik ùo bi¬en &n cùa bi¬en. barahum brhU* [Bkt.] d. h°o, v_èc th%&m — laik tama dalam barahum rù!t xu°ong v_èc th%&m. barakat brkˇ [Bkt.] d. tin l^anh. barakhah brKH [Bkt.] d. (idà s_è khoan h)ong, bao dung. — manuis pan akaok seng hu barakhah l^am th%u trè%!ng ph%ai cùo s_è bao dung. baranang brn! [Bkt.] d. baranèng, tr°ong v¨ç (tr°ong m_çt m_&t c%ua ngè^!i Ch&mà. barapah brpH [Bkt.] d. quy)en l_èc — barapah jien padai mänh l_èc f)ong ti)en. barat brˇ [Bkt.] d. nhén ti_"n, c! h_çi. barathuw br_TU◊ [Bkt.] tg. r_ap m_çt mùai (fùam maà. barayar bry‰ [Bkt.] fg. trçi, b!i. — ahaok barayar thuy)en trçi. bareng bareng br⁄! br⁄! [Bkt.] d. cv bireng bireng muçn v_ét, m_oi s_è. — bareng bareng ngaok baoh tanah ni m_oi s_è tr"n trùai f°at n^ay. Bargana b‰gN_ [Bkt.] d. t"n m_çt vº th)an. — ong maduen duh po Bargana th)ay gi¨ç th^! th)an Bargana. bariam brY* [Bkt.] d. tém h)on. baribau br^bU⁄ [Bkt.] d. h^&ng ng^an — putirai deng di ray baribau thun ho^ang f°e trº vî h^&ng ng^an n&m. barih br^H [Bkt.] d. nùet. — barih akhar nùet ch¨è. bariyar br^y‰ [Bkt.] d. cv layar ghe bu)om. — ndik bariyar tapa tathik anaih fi ghe bu)om qua b¬e (bi¬en nh%oà. baruh brUH [Bkt.] fg. gäi, c^ao. baruna brUn_ [Bkt.] d. tu)ong, truy_"n k¬e. basa bS_ [Bkt.] 2 fg. t°o cùao. — ndom saong nyu maca nyu basa wek saong urang nùoi vù!i hù&n k%eo hù&n l_ai fi t°o cùao mînh vù!i ngè^!i khùac. § basa bS_ [Bkt.] 3 fg. nùoi. — basa panuec saong gep nùoi chuy_"n vù!i nhau. § basa bS_ [Bkt.] 1 d. ngçn ng¨è. basa b_s_ [Bkt.] fg. (cüà li"n l_ac. — basa ka dua gah drei li"n l_ac cho fçi b"n. basah bSH [Bkt.] t. bº thè!ng. — rasa basah nduec o truh nai bº thè!ng ch_ay khçng n¬oi. basan bS˜ [Bkt.] d. s^èng t". basar bS‰ [Bkt.] d. ùy mu°on, ùy thÈch. — juai patuei basar anak lo juai! f^èng chi)eu ùy thÈch con quùa. bat baiy bˇ ØbÁ [Bkt.] t. l_&t v_&t. — ruak bat baiy fau l_&t v_&t; mbeng bat baiy &n l_&t v_&t; ndom bat baiy nùoi l_&t v_&t. bat bˇ [Bkt.] 2 d. thu%!, th^!i. — di bat nan anak Cam daok gila o thau... (DN) v^ao th^!i fùo, ngè^!i Ch&m c^on ngéy ngç chèa bi°et gî. § bat bˇ [Bkt.] 3 d. céy si"u (vü khÈ, m_çt bi¬eu hi_"u cho ngçi vuaà. — masuh mang bat fùanh gi_&t b^&ng céy si"u. § bat palidaw bˇ pl^d◊ [Bkt.] d. cv bat mbek thanh long fao. § abat mbek bˇ Oı⁄ [Bkt.] d. thanh long fao. § bat bˇ [Bkt.] 1 d. v_at. — bat aw v_at ùao; pan bat aw katung wek nù&m v_at ùao kùeo l_ai. bata bt_ [Bkt.] d. cv pata bùat b^&ng kim khÈ. — tuh aia di bata rapao akaok rùot nèù!c v^ao bùat f¬e g_çi f)au. 26 www.atabook.com bateng bt⁄! [Bkt.] d. cv pateng lèù!i (s&n th%oà. — wang bateng mak tapay gi&ng lèù!i s&n th%o. batha bT_ [Bkt.] t. ri"ng bi_"t, ri"ng rë. — ngap sa aduk batha ka anak kamei l^am m_çt ph^ong ri"ng bi_"t cho con gùai. bathak bT [Bkt.] d. cv pathak r°on. § bathak bT cN‰ [Bkt.] d. trung tém. — Bathak Canar Ilimo Cam Trung Tém V&n Hùoa Ch&m. bathal bTÒ [Bkt.] d. l)eu, n!i trùu ¬an. bathik bT^ [Bkt.] 2 fg. tr_çn, h¨çn h_!p. § bathik bT^ [Bkt.] 1 fg. tç m^au. — cih thaik blaoh ka bathik ngaok vë hînh xong r)oi tç m^au l"n. Batthinang bˇTfln! [Bkt.] d. t"n m_çt th%u fç cü Ch&m. batuk btU [Bkt.] 1 d. cv patuk sao. — batuk haok th°at tinh. § batuk aia puh btU aY_ pUH [Bkt.] d. sao ch¬oi. — iku batuk aia puh fuçi sao ch¬oi. batuk btU [Bkt.] 2 d. cv patuk khù!p, ch¨ç giùap nhau. batuw btU◊ [Bkt.] d. cv patuw fùa. § batau btU⁄ [Bkt.] d. ng_oc bÈch. § batuw akaik btU◊ aØk [Bkt.] d. ho^ang th_ach. baw b◊ [Bkt.] 2 d. cv abaw °oc. — cambeh baw mbeng l¬e (nh¬eà °oc &n. § baw b◊ [Bkt.] 1 d. t^u v^a. — yuk baw th¬oi t^u v^a. bayap by⁄∏ [Bkt.] d. (Sktà téy bù&c. — nao gah bayep fi hèù!ng téy bù&c. bayar by‰ [Bkt.] fg. cv biyar tr%a. — ba tapuk nao bayar mang sùach fi tr%a; nyim blaoh oh bayar mè_!n m^a khçng tr%a l_ai. § bayar karun by‰ krU˜ [Bkt.] fg. f)en !n. — anak bayar karun aia tathuw amaik ama con f)en fùap cçng !n cha m_e. § bayar mabai by‰ mØb [Bkt.] fg. tr%a th^u. — pieh bayar mabai klak f¬e tr%a th^u xèa. bayùen bOy⁄˜ [Bkt.] d. lo_ai chim cao c%&ng lù!n b^&ng con cçng. — tamia bayén mùua theo fi_"u bayùen. beh mbeng b⁄H µ⁄! [Bkt.] d. b^ç l_"ch (b_"nh lùuaà. bei bE [Bkt.] d. c%ai bù&p. — bai njem bei nùéu canh c%ai bù&p. bek b⁄ [Bkt.] 1 fg. ng&n, fù&p. — bek banek fù&p f_ép. § bek b⁄ [Bkt.] 2 fg. c^ém, dùèt. — bek darah c^ém mùau; bek aih dùèt %ia. § bek ar b⁄ a_Â [Bkt.] chm. fù&p b^!. — ama nao bek ar paje cha fi fù&p b^! r^çi. § bek gaok b⁄ Og@ [Bkt.] fg. tr^ung dºp. — ai mai bek gaok mbeng Kate anh v^" fùung dºp &n Kat". § bek pabuer b⁄ πbV⁄Â [Bkt.] fg. vun fù&p. — bek pabuer mada kheng kajap vun fù&p ng^ay m_çt b^"n v¨èng. bel b⁄Ò [Bkt.] d. m^ua. — bel liua m^ua c^ay; bel manik m^ua g_&t. § bel bingu b⁄Ò bIfU_ [Bkt.] d. m^ua xuén. § bel birak b⁄Ò bIr_ [Bkt.] d. m^ua fçng. § bel lian b⁄Ò lIaˆ [Bkt.] d. m^ua fçng (m^ua l_anhà. § bel pandiak b⁄Ò pÎY [Bkt.] d. m^ua h^e. § bel pataih b⁄Ò pØtH [Bkt.] d. m^ua thu. bel Ob⁄Ò [Bkt.] d. lùuc fùo, thu%! ùéy. — tak di bel lùuc bùéy gi^!. belbuai b⁄ÒØbV [Bkt.] fg. mùua x^oe. — amrak bel buai con cçng mùua x^oe. beltok b⁄ÒOt [Bkt.] d. cv balatot chim ru^çng cùçt. ben b⁄ˆ [Bkt.] d. vè^!n. — urang taha ngap ben çng läo l^am vè^!n. § ben main b⁄ˆ miIˆ [Bkt.] d. cçng vi"n. — ben main Lenin cçng vi"n L"nin. § ben pachai b⁄ˆ pØC [Bkt.] d. fi^"n vi"n. § ben tren b⁄ˆ Rt⁄ˆ [Bkt.] d. vè^!n tè_!c. beng b⁄! [Bkt.] 1 d. t"n m_çt ngçi sao. beng b⁄! [Bkt.] 2 d. b¨éy b^&ng lèù!i f%" bù&t chim. — mak katruw mang beng bù&t cu b^&ng lèù!i. 27 www.atabook.com beng b⁄! [Bkt.] 3 d. ém h_ç (thè^!ng ch%i ém h_ç con voià. — biluw beng ém mao (voià. beng b⁄! [Bkt.] 4 fg. hè, khçng m_oc. — pajaih beng giùçng hè. beng b⁄! [Bkt.] 5 tt. t^è mç ph%ong tiù"ng n%ç (f^ungà. — phaw patuh beng tiù"ng n%ç f^ung. beng nasak b⁄! nS [Bkt.] d. cung m_ang. — dua urang khing gep oh njep beng nasak hai fùèa lùéy nhau khçng h_!p cung m_ang. beng tangi b⁄! tffl [Bkt.] d. bçng tai. — beng tangi mang mah bçng tai b^&ng v^ang. beng yau lagaih b⁄! yU⁄ lØgH [Bkt.] d. sùach chi"m tinh. bengsa b⁄!s_ [Bkt.] 4 d. dén t_çc. § bengsa b⁄!s_ [Bkt.] 2 d. t%ç quùçc. — anit bengsa, ranem buel bhap (tngà y"u t%ç quùçc, thè!ng f^çng b^ao. § bengsa b⁄!s_ [Bkt.] 3 d. f%&ng cùép. — bengsa paseh f%&ng cùép giùao sui B^alamçn. § bengsa b⁄!s_ [Bkt.] 1 d,Skt. giù!i tùinh. — bengsa likei, bengsa kamei nam giù!i, n¨è giù!i. ber b⁄Â [Bkt.] 1 d. m^au. — ber patih m^au trù&ng; kalik thac ber nèù!c da f%çi m^au. § ber hut b⁄Â hUÊ [Bkt.] d. (céyà ho^ang bùa. § ber mah b⁄Â mH [Bkt.] d. (g¨çà gùao v^ang. ber b⁄Â [Bkt.] 2 f. cn haber thù" n^ao? t_ai sao?. — ngap ber ndom saong urang ni? l^am sao nùoi vù!i ngè^!i ta féy?; ber hâ ataong nyu t_ai sao m^ay fùanh nùo?. bet b⁄Ê [Bkt.] t. v_&t. — mbeng bet &n v_&t. bha B [Bkt.] kùy hi_"u ghi ph_u ém thùè hai mè!i l&m c%ua m¨éu t_è akhar thrah. bha B_ [Bkt.] 1 d. ph)an. — bha thei thei nao ph)an ai n°ay fi. § bha B_ [Bkt.] 3 fg. thu_çc, thu_çc v)e. — bruk bha urang, sunuw bha drei (tng) cçng vi_"c thu_çc v)e ngè^!i, c! mèu thu_çc v)e mînh. bha B_ [Bkt.] 2 vch. ngè^!i, lo^ai ngè^!i. bhabhak B_B [Bkt.] d. sinh v_ét. bhagiak B_gY [Bkt.] d. chùèc tèù!ng, quén h^am danh d_è ban cho cùac vº tèù!ng trong quén f_çi. bhai ØB [Bkt.] d. (conà rùai cùa. — mbeng ikan yau bhai (tng) &n cùa nhè lo^ai rùai cùa. bhain ØB˜ [Bkt.] 1 fg. v_ach ra. bhain ØB˜ [Bkt.] 2 t. l_ut. — taow bhain dao l_ut. bhaing bhaing ØB! ØB! [Bkt.] ti°eng d^ung f¬e t°ong t^a ma. bhaiy ØBÁ [Bkt.] fg. k^e nh^e, l^e nh^e. bhan B˜ [Bkt.] fg. (idung-à hù&t h!i, nh%ay müi. bhang B! [Bkt.] 1 t. khç. — bilan bhang m^ua khç. bhang B! [Bkt.] 2 t. (m^auà h)ong, f%o nh_at. bhaok OB@ [Bkt.] 1 d. löm. — bhaok cek löm nùui. § bhaok OB@ [Bkt.] 2 d. v^ung cao, r%eo cao. — danay grum manyi ngaok bhaok (PC) vang ti°eng s°am tr"n v^ung cao. § bhaok OB@ [Bkt.] 3 d. cn bhum f°at. — po bhaok th¬o th)an. bhaok takuai OB@ tØkV [Bkt.] d. ùot. — tacaoh tama bhaok takuai chùem v^ao ùot. bhaol bhaol OB@Ò OB@Ò [Bkt.] t. kh^o kh^o. bhaol OB@Ò [Bkt.] fg. l^oi. — bhaol tung l^oi ru_çt. 28 www.atabook.com bhaong OB@Ï [Bkt.] t. è!n. — ikan bhaong cùa è!n. § bhaong raong OB@Ï Or@Ï [Bkt.] t. è!n th°oi (è!n v^a rä raà. bhap B∏ [Bkt.] d. dén. — ralo di bhap, lap di nagar (tng) phong phùu trong dén thî r%e trong nèù!c (khi c%ua c%ai fè_!c s%an xu°at ra nhi)eu thî giùa c%a trong nèù!c r%eà. § bhap bani B∏ bnfl [Bkt.] d. nhén dén, dén chùung. — padhau saong grep bhap bani thçng bùao cho to^an th¬e nhén dén bi°et. § bhap ilimo B∏ il^Om_ [Bkt.] d. v&n hùoa dén t_çc. — sa baoh cek tajuh gilaong, siber ka thraong bhap ilimo (PC) m_çt ng_on nùui b%ay ng%a fè^!ng, l^am sao v&n hùoa dén t_çc fè_!c t)on t_ai. § bhap pari B∏ prfl [Bkt.] d. cçng chùung, dén chùung. bhar B‰ [Bkt.] d. ch)ong. bharriya B‰r^y_ [Bkt.] d. cn subharriya v_!. — sanang ka bharriya kau daok rimbah (ABC) nghï f°en v_! ta c^on fang c! c_èc. bhat Bˇ [Bkt.] fg. xu°at hi_"n; sùang chùoi. bhaw B◊ [Bkt.] t. khçng cùo ai bi°et. — matai bhaw ch°et khçng cùo ai bi°et; rilaoe bhaw thºt con v_ét khçng f¬o mùau. bhéng bhéng B¨! B¨! [Bkt.] t. h°ap t°ap, v_çi vä. — nao bhâng bhâng fi h°ap t°ap. bhian BY˜ [Bkt.] 1 d. kinh nghi_"m. — jak alah di bhian, sanang haluh di tian, bhian alah di jak (tng) khçn ngoan thua kinh nghi_"m, bi°et suy nghï cho th°au fùao thî kinh nghi_"m l_ai thua khçn ngoan. § bhian BY˜ [Bkt.] 2 p. thçng thè^!ng, thè^!ng. — panuec bhian ndom t^è thçng d_ung, t^è thè^!ng d^ung; bhian mboh thè^!ng th°ay. § bhian BY˜ [Bkt.] 3 tr. thè^!ng. — yau bhian nhè thè^!ng; ndom gait ndom nyu jang nao yau bhian nùoi gî nùoi nùo v¨én fi nhè thè^!ng. § bhian bhian BY˜ BY˜ [Bkt.] p. thè^!ng thè^!ng. § bhian nguei BY˜ fV‡ [Bkt.] t. thçng d_ung, thè^!ng d^ung. thùoi Bhik B^ [Bkt.] 1 d. Ph_ét. — katuec bhik g^o m°oi tè_!ng hînh ph_ét. bhik B^ [Bkt.] 2 d. t"n m_çt ngçi sao. bhin B^˜ [Bkt.] 1 d. khuy°et fi¬em. — thei jang hu bhin ai cüng cùo khuy°et fi¬em. § bhin B^˜ [Bkt.] 2 d. t_ét, v°et. — hu bhin di dhei cùo t_ét n!i trùan. bhiw B^◊ [Bkt.] d. di)eu héu. — mbeng yau bhiw sawah (tng) &n nhè di)eu héu gi_ét. bho OB_ [Bkt.] 1 d. f°ang. — bho patih ho^ang f°e; bho darha f°ang chÈ tçn %! tr"n cao. § bho OB_ [Bkt.] 3 d. chùua t¬e, länh chùua. § Bho Tijang OB_ t^j! [Bkt.] d. danh hi_"u Po Klaong Girai. bho OB_ [Bkt.] 2 d. th! l_ai, th! kùy. bholir OB_ [Bkt.] d. t°oi, bùong t°oi. bhong OB! [Bkt.] t. f%o. — ber bhong m^au f%o. § bhong bhang OB! B! [Bkt.] t. f%o l^om. § bhong brep OB! Rb⁄∏ [Bkt.] t. f%o s_ém. § bhong kiep OB! OkY⁄∏ [Bkt.] t. f%o chùot. — ataong cambuai bhong kiep fùanh son mçi f%o chùot. § bhong rong bhong rah OB! Or! OB! rH [Bkt.] t. f%o l^oe. — aw bak jru nyaom bhong rong bhong rah ùao dÈnh ph¬am f%o l^oe. bhuec BV⁄Ç [Bkt.] t. m_uc. — kayau bhuec céy m_uc. § bhuec ruec BV⁄Ç rV⁄Ç [Bkt.] t. rä m_uc. — khan aw bhuec ruec abih je qu)an ùao rä m_uc h°et r)oi. bhuktik BUt^ [Bkt.] fg. th^! phè_!ng. — bhuktik malieng kana th^! phè_!ng cùung t°e; kalan o thei bhuktik ngçi thuap f)en ch%&ng ai th^! phè_!ng. 29 www.atabook.com bhum BU* [Bkt.] 1 d. Skt. xùè, f°at. — po bhum chùua xùè, th)an ch%u ru_çng; manak pak bhum Caklaing sinh ra %! f°at Mÿ Nghi_"p. § bhum BU* [Bkt.] 2 d. xä. — bhum Phuet Hai xä Phèù!c H%ai. § bhum bhaok BU* OB@ [Bkt.] d. xùè s%!. § bhum pachai BU* pØC [Bkt.] d. c! f)o. — harung gep padak padeng bhum pachai c^ung nhau xéy d_èng c! f)o. § bhum palei BU* [Bkt.] d. qu" hè!ng. — bhum palei drei buei lo qu" hè!ng mînh vui lù&m. § bhum patih BU* pt^H [Bkt.] d. (AGAà xùè s%!. bhummi BU*mfl [Bkt.] d. Skt. f°at fai, xùè s%!, qu" hè!ng. bhuor OBV‰ [Bkt.] d. s_è bu)on bä, %am f_am. bhup BU∏ [Bkt.] t. l%ung, th%ung. — klep bhup fém th%ung; bhup gilaong ni tapa gilaong deh th%ung b"n n^ay sang b"n kia. bhut BUˇ [Bkt.] d. ma. — bhut mak ma bù&t; atuw bhut c!n tr°ot. § vbhut bhaong BUˇ OB@Ï [Bkt.] d. t^a ma (nùoi chungà. — bhut bhaong hapak blaoh huec t^a ma %! féu m^a s_!. § bhut kamalai BUˇ kmØl [Bkt.] d. ma quÏ. bi b^ [Bkt.] m_çt hînh vº ti)en t°o trong ti°eng Ch&m t_ao n"n nghïa ''cho''. — bisamar cho mau; bihacih cho s_ach. bia bY_ [Bkt.] d. n¨è vè!ng, ho^ang h_éu. — bia Ut, hadiip Po Rome Ho^ang h_éu Ng_oc Khoa, v_! Pç Rçm". § Bia Naih bY_ ØnH [Bkt.] d. müi nùe. — Bia Naih daok pak nagar Malithit müi nùe %! Phan Thiù"t (Bînh Thu_énà. bia harei bY_ hrE [Bkt.] d. cn bier harei bu%çi chi^"u. biai ØbY [Bkt.] fg. b^an, b^an b_ac. — biai gep b^an b_ac vù!i nhau; ngap hamu biai saong khak (tngà l^am ru_çng b^an vù!i phén; biai gep b^an nhau. biak bY [Bkt.] 1 t. th_ét. — cang ka aia biak ju ka ch^! cho nèù!c th_ét sçi fä; nyu tamia gheh biak! nùo mùua hay th_ét¡. § biak biai bY ØbY [Bkt.] t. th_ét s_è, th_ét tînh. — ngap biak biai l^am th_ét tînh. § biak jeh bY j⁄H [Bkt.] p. qu%a, qu%a th_ét. — biak jeh ong mada min ong kalih qu%a th_ét çng gi^au nhèng çng h^a ti_"n. § biak min bY mIˆ [Bkt.] p. th_ét m^a, th_ét thçi. — nyu hu biak min nùo cùo th_ét m^a. biar b^a‰ [Bkt.] d. gi°ay. — mak biar wak harak l°ay gi°ay vi°et thè. § biar bi aiw b^a‰ b^a^◊ [Bkt.] d. gi°ay mùa, gi°ay t^!. — bruk ni daok ralo biar bi-aiw vi_"c n^ay c)an nhi)eu gi°ay t^!. bibak b^b [Bkt.] t. cho f)ay. — tuh aia ka bibak jek f¬o nèù!c cho f)ay lu. bibiak b^bY [Bkt.] p. qu%a th_ét. — bibiak yau nan, hâ ngap njep qu%a th_ét v_éy, c_éu l^am fùung. biblaoh b^ObL@H [Bkt.] t. cho xong. — ngap biblaoh bruk nan caik! l^am cho xong vi_"c °ay fi¡. bican b^c˜ [Bkt.] fg. phùan. — po bican ng^ai phùan. § bican bino b^c˜ b^On_ [Bkt.] fg. phùan foùan. § bican ina b^c˜ in_ [Bkt.] 1 fg. phùan xùet, x%è. — lik kleng bican ina gah yak bak lùy trè%!ng xùet x%è vi_"c ki_"n t_ung. § bican ina b^c˜ in_ [Bkt.] 2 fg. cv pacan ina suy lu_én. — bican ina blaoh ndom suy lu_én r)oi nùoi. bidalam b^dl* [Bkt.] t. cho séu. — pakuec ribaong bidalam cho f^ao mè!ng th_ét séu. bidha b^D_ [Bkt.] 1 d. phè!ng ti_"n. — duah bidha ngap mbeng tîm phè!ng ti_"n l^am &n. § bidha b^D_ [Bkt.] 2 d. cung cùach. § bidha b^D_ [Bkt.] 3 fg. thi°et l_ép. § bidha b^D_ [Bkt.] 4 fg. lo éu, kh¬o tém, b&n kho&n. — mbeng huak puec klao dalam hatai juai bidha (DWM) &n u°ong cè^!i 30 www.atabook.com nùoi vui v%e, trong l^ong chù! cùo b&n kho&n. § bidha hatai b^D_ hØt [Bkt.] fg. b_én tém. — ong juai bidha hatai di hagait juai (DL) çng f^èng b_én tém gî c%a. bidhen b^OD⁄˜ [Bkt.] t. m! h)o. — peng daok bidhen hi¬eu c^on m! h)o. bidrah b^RdH [Bkt.] t. cho nhanh. — nao bidrah nao! fi cho nhanh l"n. biék b^a¨ [Bkt.] t. l)am lî, Èt nùoi. — manuis biâk k%e l)am lî Èt nùoi; padai, phun biâk lùua nghën, lùua cho Èt n&ng su°at. biel b^a⁄Ò [Bkt.] t. l_&ng thinh, l^am thinh; th^! !. — ndom saong nuy blaoh nyu ngap biel nùoi vù!i hù&n m^a hù&n l_&ng thinh. biel ObY⁄Ò [Bkt.] d. tù"ch (g^aà. biem bY° [Bkt.] d. ch¨ç h_!p lèu, ch¨ç ngä ba sçng. — ngap rija pasah pak biem c^éu f%ao %! ngä ba sçng. biem ObY° [Bkt.] d. bîu. — biem manuk bîu g^a. bien ObY⁄ˆ [Bkt.] d. cv habien lùuc, khi, bao gi^!. bieng bY⁄! [Bkt.] fg. bºt v^anh sù&t (xeà, fùçt v^anh sù&t. — bieng baoh rideh limaow fùçt v^anh sù&t bùanh xe b^o f%" lù&p v^ao bùanh xe. biep ObY⁄∏ [Bkt.] fg. vùeo. — biep mbaok rinaih vùeo mùa tr%e. bier bY⁄Â [Bkt.] d. b^ai, b_ac. — main bier fùanh b_ac. bier harei ObY⁄Â hrE [Bkt.] d. cn bia harei bu%çi chi^"u. — bier harei daok ngaok buen jua, maong hala kayau jruh pahuai paha tian drei (Aà bu%çi chi^"u ng^çi tr"n f^çi vù&ng, nhîn lùa v^ang r!i, l^ong ta bu^çn rè^!i rè_!i. bier ObY⁄Â [Bkt.] t. thùép. — daok bier mbluak di urang ng^çi thùép h!n ngè^!i khùac; sang bier nh^a thùép. § bier tait ObY⁄Â ØtÊ [Bkt.] t. l^un ch%un, l^un t^e. — ong taha nan bier tait çng gi^a kia l^un t^e. Biet Nam ObY⁄Ê N* [Bkt.] d. Vi_"t Nam. — aia Biet Nam nan sa... nèù!c Vi_"t Nam l^a m_çt... bih bIH [Bkt.] 1 d. n_oc f_çc. — bih ala n_oc f_çc. § bih bIH [Bkt.] 3 t. f_çc, xùéu. — tuk bih gi^! xùéu. bih bIH [Bkt.] 2 fg. cv abih hù"t. — sang dahlak bih brah je nh^a tçi hù"t g_ao r^çi. bihaluh bIhlUH [Bkt.] t. cho thçng. — ngap hamu juai klak puh kuhria bihaluh njep tuei bilan (tngà l^am ru_çng chù! b%o r¨éy, tùinh cho thçng cho fùung theo m^ua. bihu bIhU_ [Bkt.] t. cho fè_!c. — ngap bihu l^am cho fè_!c; mak bihu ba mai ka kau bù&t cho fè_!c mang tù!i cho tçi. bijai b^j [Bkt.] t. (idà cçng khai. — bruk jien padai ngap ka bijai vi_"c ti)en b_ac ph%ai l^am cçng khai. bijak b^j [Bkt.] t. thçng thùai, thçng minh, sù&c s%ao. — ban asit nan bijak biak c_éu bùe °ay thçng minh th_ét. § bijak chaina b^j ØCN_ [Bkt.] d. anh h^ung, thi"n t^ai. — aen ka De sreh ra brei ires bijak chaina (INP) m^èng vî F°ang T_ao Hùoa fä ban cho m_çt b_éc anh h^ung. bijieng b^jY⁄! [Bkt.] t. cho th^anh, cho ho^an th^anh. — adei ai drei ngap ka bijieng bruk anh em mînh l^am cho ho^an th^anh cçng vi_"c. bik b^ [Bkt.] tr. (khçng d^ung m_çt mînhà. — oh bik khçng th¬e; oh bik payau khçng sùanh b^&ng. § bik... bik b^... b^ [Bkt.] c^ang...c^ang. — bik manyum bik mahu c^ang u°ong c^ang khùat; bik limuk bik gaok c^ang ghùet c^ang g_&p (ghùet c%ua n^ao tr^!i trao c%ua °ayà. 31 www.atabook.com bikajap b^kj∏ [Bkt.] t. cho chù&c. — apan kaok talei bikajap nù&m f)au déy cho chù&c. bikal b^kÒ [Bkt.] 2 t. x°au, fùang kinh t%!m. — bruk bikan vi_"c x°au. § bikal b^kÒ [Bkt.] 3 t. ki"ng c%è, f_çc h_ai. — hamu bikal ru_çng f_çc h_ai (khi canh tùac cùo th¬e ch°et ngè^!i ho_&c v_étà. § bikal b^kÒ [Bkt.] 1 d. cv paken fi)em x°au, fi)em g%!. — juai ba bikal tama rup f^èng rèù!t l°ay fi)em x°au v^ao mînh. bikan b^k˜ [Bkt.] t. cv paken khùac. — panuec bikan l^!i khùac; urang bikan min k%e khùac thçi. bil b^Ò [Bkt.] t. c_én thº. — bil mata mù&t c_én. bila b^l_ [Bkt.] d. ng^a. — bila liman ng^a voi; tagei bila r&ng ng^a; duah bila f%ua ng^a. § bila aw b^l_ a◊ [Bkt.] d. bçng ng^a ùao (t"n m_çt lo_ai hoa v&n th¬o c¬am Ch&mà. bilah b^lH [Bkt.] t. trùang, v"nh. — baoh ridaih bilah bùanh xe v"nh. bilaih bIØlH [Bkt.] t. x_". — cambuai bilaih mçi x_"; tian bilaih b_ung x_"; trei bilaih tian no tr^an hçng. bilak bilal b^l b^lÒ [Bkt.] fg. d^anh d_um. — bilak bilal bayar thraiy d^anh d_um f¬e tr%a n_!. bilal b^lÒ [Bkt.] t. l^!n. — kawik ridaih bilal tr_uc xe l^!n. bilan b^l˜ [Bkt.] d. cv balan thùang. — bilan kran thùang nhu_én; bilan bhang thùang 12 nhu_én; bilan sa thùang gi"ng; bilan sa pluh thùang mè^!i; abih harei abih bilan (tng) h°et ng^ay h°et thùang. bilang b^l! [Bkt.] 2 t. cv balang lang. — limaow bilang b^o lang; kabaw bilang takuai tréu khoang c¬o. § bilang b^l! [Bkt.] 1 d. sùao s_éu. — ciim bilang con sùao s_éu. bilaok bIOl@ [Bkt.] 1 d. s_o. — bilaok liu s_o d^èa; bilaok ricaow (tgà s_o d^èa d^anh f%" l^am phùep g_çi. § bilaok bIOl@ [Bkt.] 2 d. l_o. — bilaok len l_o fùét; bilaok akaok s_o f^éu. bilaot bIOl@Ê [Bkt.] d. f^um kh&n (nùut thù&t x^a rçng giù&t n!i thù&t lèng v^a fè_!c d^ung nhè cùai tùuià. — mbaik khen kat bilaot m_&c ch&n quùén f^um. bilar b^l‰ [Bkt.] fg. buçng l%ong, l!i l%ong. — juai bilan bruk bac khçng n"n l!i l%ong vi_"c h_oc. bilei b^l‡ [Bkt.] fg. gi^em pha. — juai palei urang atah f^èng gi^em pha ngè^!i %! xa. § bilei binguk b^l‡ b^fU [Bkt.] fg. nùoi x°au sau lèng. — ndom bilei binguk urang nùoi x°au sau lèng ngè^!i ta. bilia bIlY_ [Bkt.] d. gi^! tùçt, lùuc thu_én l_!i. — gaok tuk bilia nyu wek dok g_&p th^!i c! nùo phùét c^!. bilidhuer b^l^DV⁄‰ [Bkt.] t. cho "m ùai. — yah hu manuis di sang, pandar urang sep bilidhuer (APA) n°eu cùo ngè^!i %! trong nh^a, häy sai b%ao vù!i l^!i lë th_ét "m ùai. biligaih b^l^ØgH [Bkt.] fg. h^oa thu_én, h^oa h_!p. — daok di lok biligaih juai peng, panuec kadha waiy weng (AGA) %! f^!i n"n h^oa h_!p, f^èng nghe l^!i lë quanh co. bilik b^l^ [Bkt.] 1 fg. cv balik cu°on, cu_çn. — riyak bilik sùong cu_çn; tanah bilik pei cam f°at cu°on bùanh trùang. bilik b^l^ [Bkt.] 2 t. b_éy. — ndom bilik nùoi b_éy. § bilik patel b^l^ pt⁄Ò [Bkt.] t. bùa lùap, b_éy b_a. — ndom bilik patel nùoi bùa lùap. bilimak b^l^m [Bkt.] t. cho bùeo. — mbeng ka bilimak &n cho bùeo. 32 www.atabook.com bilo b^Ol_ [Bkt.] t. cho nhi^"u. — likau po sanang anit ranem bilo (DVMà xin ng^ai nghï l_ai h^éu thè!ng xùot (chùung conà th_ét nhi^"u. bilok b^Ol [Bkt.] t. cv balok mùçc, xùam tro. — bilok yau habuw ging (tngà xùam nhè tro bù"p; asau bilok chùo mùçc. § bilok mata b^Ol mt_ [Bkt.] t. m^! mù&t. — aek bilok mata fùoi m^! mù&t. bilong bIOl! [Bkt.] d. (rauà nhù!t. — aia bai njem bilong canh rau nhù!t. biluic bIlVIÇ [Bkt.] t. cho fù"n cuùçi, cho suùçt. — gleng baik biluic palei nagar döi nhîn suùçt qu" hè!ng. bilut b^lUˇ [Bkt.] d. f_ut. — sa biluk m_çt f_ut. biluw b^lU◊ [Bkt.] 1 d. cv baluw lçng. — biluw kang réu; ciluw mbiep réu mùep; biluw mata lçng m^ay. § biluw kanjuw b^lU◊ kÔU◊ [Bkt.] d. lçng lùa. — ngap ralaow daok dom biluw kanjuw l^am thºt c^on f^éy lçng lùa. § biluw b^lU◊ [Bkt.] t. f_çc thén. — kamei biluw qu%a ph_u; likei biluw gùoa v_!. § biluw b^lU◊ [Bkt.] 3 t. hoang. — tanah biluw fùét hoang. bimao b^Om@ [Bkt.] 1 d. n°am. — bimao aia hala n°am bä tr)au; bimao aih kabaw n°am cùèt tréu; bimao paldal n°am m¨!; bimao aia n°am m°oi; bimao kayuw n°am céy m_uc; bimao panang n°am cau; bimao pong n°au r!m; bimao tangi takuh n°am m^eo; bimao tagilao n°am b^&ng l&ng; bimao mak n°am f_çc. § bimao idung b^Om@ idU! [Bkt.] d. chùot müi. § bimao nduen b^Om@ ÎV⁄˜ [Bkt.] d. chùop nùon. § bimao b^Om@ [Bkt.] 2 t. m°oc, m°oc meo. — aw bimao ùao m°oc. bimbang b§b! [Bkt.] t. l_ép l^!, do d_è, khçng nhùét quyù"t, khçng dùèt khoùat. — nyu ndom daok bimbang nùo nùoi khçng dùèt khoùat. bimbong b^OıÏ [Bkt.] t. cho s_ach. — lingiw tel dalam sang bah bimbong (AGA) quùet cho s_ach c&n nh^a t^è trong f°en ngo^ai. bimong b^OmÏ [Bkt.] 2 d. thùap. — bimong po Klaong Giray thùap po Klaong Girai. § Bimong b^OmÏ [Bkt.] 1 d. (l^angà K^a Mçn. Bin Suer b^˜ SV⁄‰ [Bkt.] d (po-à t"n m_çt vº vua Champa, Ch°e B)ong Nga. binah b^NH [Bkt.] 3 d n%èa. — binah rup n%èa thén; sa binah malam m_çt ph)an f"m. § binah b^NH [Bkt.] 2 d. mi°eng. — binah krâm mi°eng tre. § binah b^NH [Bkt.] 1 d. trang. — binah biar trang gi°ay. binai b^Øn [Bkt.] 2 d. cùai, gùai. — limaow binai b^o cùai; jhak binai x°au gùai. § binai rup b^Øn rU_∏ [Bkt.] d. di_"n m_ao c%ua f^an b^a, y¬eu fi_"u th_uc n¨è. § binai b^Øn [Bkt.] 1 d. l¨ç khuy. — binai aw l¨ç khuy ùao. binak b^n [Bkt.] d. cv banek f_ép. — ong ganuer binak çng trè%!ng f_ép; bek binek fù&p f_ép. binan b^n˜ [Bkt.] 2 d. r^èng r_ém. § Binan b^n˜ [Bkt.] 1 d. (l^angà Vïnh Phong (Ninh Thu_énà. Binaong b^On# [Bkt.] d. ngè^!i M'nçng. binara b^Nr_ [Bkt.] d. (DWMà quan f_ai th)an. binasa b^Ns_ [Bkt.] fg. t^an phùa. phùa. — kalin binasa palei nagar chi°en tranh t^an phùa xùom l^ang. binatamang b^N_tM! [Bkt.] d. nh_ac cçng. — binatamang uak rabep yuk mari (ITP) nh_ac cçng kùeo f^an rabep th¬oi sùao mari. binateng b^N_t⁄! [Bkt.] d. muçn thùu. — ngap haber ka dom binateng tama kadaoh pagindeng palei nagar (DN) l^am th°e n^ao cho muçng thùu chui v^ao b)au h°et f¬e cè dén fè_!c bînh an. 33 www.atabook.com Binay b^nÁ [Bkt.] d. (Sri-à t"n m_çt th%u fç c%ua Champa (Bînh Fºnhà. bindang b^Î! [Bkt.] 1 fg. th°ay. — bindang mboh trçng th°ay. § bindang b^Î! [Bkt.] 2 d. tri_"u t_ép, v^!i. — patao bindang panraong jabuel cinbiai (DWM) vua tri_"u tèù!ng sï tù!i b^an. § bindang b^Î! [Bkt.] 3 fg. ng_è. — patao bindang ngaok maligai vua ng_è trº tr"n ngai v^ang. § bindang b^Î! [Bkt.] 4 t. l_ç li¨"u. — ngak bindang lo h^anh f_çng quùa l_ç li¨"u. § bindang mbaok b^Î! Oı@ [Bkt.] fg. l_ç di_"n. bindi b^Îfl [Bkt.] 1 d. mèu trÈ. — ong nan glaong bindi lo çng °ay mèu cao lù&m. § bindi b^Îfl [Bkt.] 2 d. tri thùèc. § bindi b^Îfl [Bkt.] 3 d. sù&c f_ep. — kamei hu bindi f^an b^a cùo sù&c f_ep. § bindi biniai b^Îfl b^ØnY [Bkt.] 1 d. thùai f_ç, c%è chÏ. — pandar dahlak laong po blaoh khing gleng bindi biniai (DWM) khi°en tçi th%è Ng^ai f¬e xem xùet thùai f_ç (c%ua Ng^aià. § bindi biniai b^Îfl b^ØnY [Bkt.] 2 d. mèu trÈ. — glaong bindi biniai mèu trÈ. § bindi biniai b^Îfl b^ØnY [Bkt.] 3 d. n°et na. — bhian kamei dara seng hu bindi biniai ph^am con gùai ph%ai cùo n°et na. § bindi kadha b^Îfl kD_ [Bkt.] fg. l^am l¬ay. — Dewa Mano nyu patrak bindi kadha oh bican (DWM) D"va Manç bu)on l^ong, l^am l¬ay khçng nùoi n&ng. bingal b^FÒ [Bkt.] fg. bangal phùa, nghºch. — juai bingal f^èng phùa; bingal luic harei nghºch su°ot ng^ay. bingar b^F‰ [Bkt.] t. cn hangir tanh, m^ui tanh. — mak masem juak bingar (tng) l°ay chua ùat tanh. bingi b^ffl [Bkt.] t. ngon. — buw bingi m^ui ngon (m^ui th!m kÈch thÈch kh¬au vºà; alak bingi rè_!u ngon; bingi tangi "m tai. § bingi cambuai b^ffl cØıV [Bkt.] kng. fäi bçi, l^!i nùoi ng_ot ng^ao. — thei manuis dunya yakrâ ra bingi cambuai thi"n h_a ai èa k%e fäi bçi. § bingi pabah b^ffl pbH [Bkt.] t. ngon mi_"ng, sèù!ng mi_"ng. — huak o thau bingi pabah &n khçng bi°et ngon mi_"ng; puec ka bingi pabah r)ay la cho sèù!ng mi_"ng. § bingi yaman b^ffl ym˜ [Bkt.] t. ngon ng_ot. — mak panuec bingi yaman palue anak d^ung l^!i ngon ng_ot d¨ç con. bingu b^fU_ [Bkt.] 1 d. cv bangu bçng, hoa. — bingu hara bçng sung; aw bingu ùao bçng. § bingu jap b^fU_ j∏ [Bkt.] d. tr^ang hoa. § bingu krém b^fU_ Rk¨* [Bkt.] t. v¬ay cùa. — mata bingu krâm mù&t bº v¬ay cùa. § bingu la b^fU_ l_ [Bkt.] t. hoa h^oe, hoa sùoi. § bingu mbuk b^fU_ ıU [Bkt.] d. mäo, hia. § bingu palai b^fU_ pØl [Bkt.] t. th"u hoa. — pacait mah bingu palai, tuak kapiah mah likem (DWM) l_ong v^ang th"u hoa f)au f_çi mü b^&ng v^ang r^ong. § bingu rimaong b^fU_ r^Om# [Bkt.] d. tia chi°eu sùang qua khe. § bingu ru b^fU_ rU_ [Bkt.] t. r^&n ri. — cuk aw bingu ru m_&t ùao r^&n ri. § bingu yang b^fU_ y! [Bkt.] d. bçng fi_"p. § bingu b^fU_ [Bkt.] 2 t. r¨ç hoa. — mbaok bingu m_&t r¨ç hoa. § bingu rung b^fU_ rU! [Bkt.] d. (patuk-à sao rua. binguk b^fU [Bkt.] 2 d. banguk bùong. — binguk haluai bùong mùat; haluh binguk ch_up hînh; tanrak binguk chi°eu bùong. § binguk yawa b^fU yv_ [Bkt.] d. h)on vÈa. — tapeh binguk yawa abih h)on vÈa bay fi h°et. § Binguk b^fU [Bkt.] 1 d. (Aia-à (l^angà Nghïa L_ép (Ninh Thu_énà. bingun b^fU˜ [Bkt.] 2 d. t"n g_oi cùac ng^ay t^è m)ong m_çt f°en r^&m c%ua lºch Ch&m. — klau bingun m)ong ba thè_!ng tu)an. § bingun kanem b^fU˜ kn° [Bkt.] kng. kinh nguy_"t. — hu bingun kanem cùo kinh nguy_"t. § bingun b^fU˜ [Bkt.] 1 d. gi°eng. — bingun tabeng gi°eng xéy; bingun 34 www.atabook.com aia palei adei gi°eng nèù!c l^ang em. § Bingun Cam b^fU˜ c* [Bkt.] d. (l^angà Thè!ng Di"m. Bini b^nfl [Bkt.] d. cv Bani B^ani (t"n g_oi ngè^!i Ch&m theo f_ao H)oi cüà. — Cam saong Bini ké atah, yaom sa darah krung mang dahlau (cd) Ch&m vù!i Bini féu xa, c^ung gi^ong mùau t^è thu%! trèù!c. § Bini Cam b^nfl c* [Bkt.] d. (Ariya-à t"n m_çt tùac ph¬am tr¨è tiinh Ch&m. biniai b^ØnY [Bkt.] 1 d. cv baniai mèu m_eo. § biniai b^ØnY [Bkt.] 2 d. cv baniai n&ng l_èc. § biniai b^ØnY [Bkt.] 3 d. cv baniai phong cùach. § biniai b^ØnY [Bkt.] 4 fg. cv baniai suy tè. binik b^n^ [Bkt.] t. cv binrik quùy. — kaya binrik f)o quùy. binis b^n^Í [Bkt.] fg. t^an sùat. — nyu binis halau bilang saong jabuel (DWM) hù&n t^an sùat sï quan v^a binh lÈnh. § binis drei b^n^Í Rd‡ [Bkt.] fg. t_è t%è. — nda ka patri ruak hatai binis drei tuan patri (DWM) e cçng chùua bu)on l^ong r)oi t_è t%è. binjep b^Ô⁄∏ [Bkt.] t. cho fùung, cho h_!p. — sanang baik binjep jalan (APA) suy nghï cho h_!p vù!i f_ao lùy. binjuai b^ØÔV [Bkt.] t. bu)on rè^!i rè_!i, %u d_çt. — aia mboak binjuai v%e m_&t bu)on rè^!i rè_!i. bino b^On_ [Bkt.] 1 fg. thu_ét chuy_"n. — gru bino demnay ka saih peng th)ay k¬e truy)en thuy°et cho tr^o nghe. § bino b^On_ [Bkt.] 2 fg. b%ao, cho bi°et. — ai bino adei anh b%ao em. § bino b^On_ [Bkt.] 3 fg. hè c°au, sùang tùac. — bini ariya sùang tùac th!. binrai b^ØRn [Bkt.] t. thè^!ng. — pareng binrai dïa nh%o lo_ai thè^!ng; urang binrai thè^!ng dén. binrik b^Rn^ [Bkt.] t. cn binik quùy hi°em. — sunuw binrik b^ua phùep hi°em; tuai banrik khùach quùy. binrok b^ORn [Bkt.] d. ch°oc lùat. — cang sa binrok f_!i m_çt chùut. binuh b^nUH [Bkt.] fg. hùuc, bùang. — kabaw binuh gep tréu hùuc nhau. binuk b^nU [Bkt.] d. (céyà b)o f)e. — phun binuk klak binguk bak mblang céy b)o f)e t%oa bùong f)ay sén. binung b^nU! [Bkt.] 2 d. cv banung tè!i mùat, tr%e trung. § binung binai b^nU! b^Øn [Bkt.] t. nön n^a, m!n m%!n. — mbaok mata binung binai khuçn m_&t nön n^a. § binung b^nU! [Bkt.] 1 d. tre non. — mak binung talak tanuen l°ay tre non ch%e l_at. binya b^Z_ [Bkt.] d. vö tèù!ng. — brah binya quan vö. binyak b^z [Bkt.] 1 t. lî lè_!m. — binyak mbaok rù&n mù&t. binyak b^z [Bkt.] 2 t. nhi)eu. — binyak drep nhi)eu c%ua; binyak hajan thu_én mèa. binyuer b^zV⁄‰ [Bkt.] 2 d. th^!i c!, c! h_çi. — binyuer siam c! h_çi t°ot. § binyuer b^zV⁄‰ [Bkt.] 3 d. c!n. — binyuer patuk c!n ho; binyuer pandiak c!n nùong. § binyuer b^zV⁄‰ [Bkt.] 1 d. cv banyuer con c^u l)an. bio ObY_ [Bkt.] d,cü. cùép b_èc. — dom bio panraong jabaol cùac cùEep b_éc tèù!ng lïnh. bira b^r_ [Bkt.] d. cv bara vai. — bira aw vai ùao; guel bira aw lùot vai ùao; luic bira lùut vai; gleh bira sùai vai; kiah bira sùat vai; bira ribaong vai mè!ng; bira car vai b^! c%an. birah b^rH [Bkt.] t. sèng. — birah mata sèng mù&t; tangin birah tay sèng. Birahim b^rh& [Bkt.] d. Ibrahim, Ibraham. 35 www.atabook.com birak b^r_ [Bkt.] d. bù&c, b°ac. — angin birak giùo b°ac; hajan birak mèa b°ac; birak mai f°en m^ua giùo b°ac; birak yuk giùo b°ac th¬oi. birak b^r [Bkt.] t. b_ach, trù&ng. — asaih birak b_ach mä. biraok b^Or@ [Bkt.] d. mu. — biraok ting (tht) f)oi v_" n¨è. biraong b^Or@Ï [Bkt.] 1 d. mu (ph)an cùèng cong tr"n lèng con r^uaà. — biraong kara mu r^ua. § biraong b^Or@Ï [Bkt.] 2 d. cv biraok ch¨ç g^o cao nhè cùai mu, bèù!u. — biraong tangin mu b^an tay; biraong takai mu chén; biraong asaih bèù!u vai ng_èa. birayan b^ry˜ [Bkt.] d. chu)ong (voià. — karek liman dalam birayan nh°ot voi v^ao chu)ong. bireng bireng b^r⁄! b^r⁄! [Bkt.] d. cv. bareng bareng mçn v_ét, m_oi v_ét. — bireng bireng ngaok dunya ni muçn v_ét tr"n tr)an gian n^ay. birung tangai b^rU! tØf [Bkt.] t. r_ép rînh. — taong hagar rabap mari birung tangai (DWM) fùanh tr°ong g%ay f^an ti°eng vang r_ép rînh. biruw b^rU◊ [Bkt.] 2 t. cv baruw mù!i. — sang biruw ùao mù!i. § biruw b^rU◊ [Bkt.] 3 d. mù!i, v^èa. — kabaw biruw blei tréu mù!i mua; nyu biruw thau nao nùo mù!i bi°et fi; nyu biruw nao nùo v^èa fi. § biruw birang b^rU◊ b^r! [Bkt.] t. mù!i m%e, mù!i. — anak matuw biruw birang con r¬e mù!i. § biruw dùeh b^rU◊ Od⁄H [Bkt.] k. b"n c_anh fùo. — biruw déh nyu daok ndom b"n c_anh fùo nùo c^on nùoi r^&ng... § biruw mang b^rU◊ m! [Bkt.] 1 k. n"n. — nyu main lo biruw mang gru ngap glac nùo ch!i nhi)eu n"n th)ay ph_at. § biruw mang b^rU◊ m! [Bkt.] 2 k. r)oi mù!i, r)oi thî. § biruw puw b^rU◊ pU◊ [Bkt.] t. mù!i tinh. — khan aw biruw puw qu)an ùao mù!i tinh. § Biruw b^rU◊ [Bkt.] 1 d. (l^angà Phèù!c Nh!n (Ninh Thu_énà. bisamar bIsMÂ [Bkt.] t. cho nhanh. — ngap bisamar l^am cho nhanh. bisamok bIsOm [Bkt.] t. khçng th%" vù!i tù!i, bùét kh%a thi, xa v^!i. — bruk bisamok vi_"c khùo th_èc hi_"n. biséh bIsËH [Bkt.] t. tuy_"t v^!i, cao cùép. — sa basa bisâh m_çt ngçn ng¨è tuy_"t v^!i. bisiam bISY* [Bkt.] t. cho tùçt. — o hu mei ndom wek bisiam (APAà nù"u khçng fè_!c thî em nùoi l_ai sao cho tùçt. bita b^Ô⁄∏ [Bkt.] d. l_o b^&ng kim khÈ. bitait b^ta^ˇ [Bkt.] t. cho y"n. — daok batait salibik ng)oi cho y"n m_çt ch¨ç. bitanat b^tNˇ [Bkt.] t. cho c¬an th_én, cho chu to^an. — ngap bitanat bruk l^am chu to^an cçng vi_"c. bitarak b^tr [Bkt.] t (cüà r_çng m"nh mçng, r_çng mùut mù&t. bitel b^t⁄Ò [Bkt.] t. cho f%u. — yap bitel jien ka nyu f°em cho f%u ti)en cho nùo. bithah b^ta^ˇ [Bkt.] d. d_è ùan. bithruai b^ØRTV [Bkt.] t. cho léu b)en. — pieh nyu daok bithruai cho nùo %! fè_!c léu b)en. bitrat b^ˇrˇ [Bkt.] d. sa m_ac. — bitrat Sahara sa m_ac Sahara. bitruh b^RtUH [Bkt.] t. cho kh%oi. — nao bi truh di sang ni fi cho kh%oi cùai nh^a n^ay. biuh b^aUH [Bkt.] t. cv bauh n_èc, nùong bùèc. — sang biuh lo blaoh o peh bambeng nh^a n_èc th°e n^ay m^a ch%&ng m%! c%èa. § biuh biang b^aUH b^a! [Bkt.] t. nùong n_èc. — lingik biuh biang tr^!i nùong n_èc. 36 www.atabook.com biuh bYUH [Bkt.] d. lüy, th^anh trî. — ngap biuh khik nagar xéy th^anh trî gi¨è gîn qu" hè!ng; bek biuh fù&p lüy. § biuh glaong bYUH OgL@Ï [Bkt.] d. phùao f^ai. — sa biuh glaong oh thei khing caong creng m_çt phùao f^ai bùét kh%a xém ph_am. biwal bIvÒ [Bkt.] 1 t. lo lù&ng. — biwal ka bruk anâk daok pak nagar urang lo lù&ng v^" vi_"c con fang %! xùè ngè^!i. biwal bIvÒ [Bkt.] 2 t. f¨ang trùi. biya b^y_ [Bkt.] d. cùa s°au. — aia mata biya (tng) nèù!c mù&t cùa s°au. biyar b^y‰ [Bkt.] fg. cv bayar tr%a. — biyar thraiy tr%a n_!; nyim di urang blaoh oh thau ba nao biyar mè_!n c%ua ngè^!i ta m^a ch%&ng bi°et mang f°en tr%a. biyau b^yU⁄ [Bkt.] p. th°e n^ao, sao cho gi°ng, sao cho fùung. — ndom biyau panuec nyu nùoi th°e n^ao cho fùung l^!i nùo; mayah kamlah puec biyau, panuec nan biruw mang siam (AGA) n°eu nùo ch°oi thî häy nùoi sao cho fùung. l^!i nùoi fùo mù!i t°ot f_ep. biyor b^Oy‰ [Bkt.] d. bçng bidçn (t"n m_çt lo_ai v&n hoa th¬o c¬am Ch&mà. bla bL_ [Bkt.] d. b^" m_&t. bla praong bL_ ORp# [Bkt.] d. di_"n tùich. — bla praong hamu tanah di_"n tùich ru_çng fùét. blac bLÇ [Bkt.] fg. ch%e, fùanh (sùetà. — blac kayau ch%e g¨ç; thei ndom thaoh lingik blac nyu ai nùoi khùçng tr^!i fùanh (ch%eà nùo. blah bLH [Bkt.] 3 fg. ch%e. — blah njuh ch%e c%ui; blah jieng dua ch%e fçi. § blah dueh bLH d⁄VH [Bkt.] li dº (chë f%uaà. § blah bLH [Bkt.] 1 d. t^!, tùém, chiù"c... — sa blah aw m_çt tùém ùao; sa blah papan m_çt tùém vùan; sa blah ciew m_çt chiù"c chiù"u; sa blah khen m_çt cùai ch&n; blah biar daok mbong t^! giùéy c^on trù&ng. § blah bLH [Bkt.] 2 fg. tr^an ng_ép. — aia blah tapa banek nèù!c tr^an qua f_ép. blak bL_ [Bkt.] fg. x_çc, nh^ao, ^ua v^ao. — blak tama sang fi x_çc v^ao nh^a; anak blak nao kuer amaik fùèa con nh^ao tù!i çm lùéy m_e. § blak kan bL kˆ [Bkt.] kng. fè^!ng f_çt. — ndom puec blak kan nùoi n&ng fè^!ng f_çt. blan bLˆ [Bkt.] d. tr_uc (xeà. blang bL! [Bkt.] 1 fg. vùen. — blang khen tel tauk vùen vùay l"n tù!i gùçi. § blang bL! [Bkt.] 2 fg. tr^an, tr^ao. — ju blang sçi tr^ao; aia blang nèù!c cu_çn. § blang blep bL! bL⁄∏ [Bkt.] 1 t. m^!, lu. — akhar blang blep ch¨è m^! (luà. § blang blep bL! bL⁄∏ [Bkt.] 2 t. leo lùet, leo lù&t. — manyâk blang blep ng_on f^en leo lùet. blaoh ObL@H [Bkt.] 1 t. r^çi, qua. — malem blaoh nyu hu mai main f"m qua (r^çià nùo cùo tù!i ch!i. § blaoh ObL@H [Bkt.] 2 p. r^çi. — nyu mai blaoh nùo fù"n r^çi; dahlak hu hadiip blaoh tçi cùo v_! r^çi. § blaoh ObL@H [Bkt.] 3 p. xong. — ngap bruk nan blaoh je l^am vi_"c fùo xong r^çi. § blaoh ObL@H [Bkt.] 4 k. m^a. — siam blaoh lap tùçt m^a r%e; ndom blaoh o ngap nùoi m^a khçng l^am; duah bruk blaoh ngap tîm vi_"c m^a l^am. § blaoh blai ObL@H ØbL [Bkt.] t. xong xuçi. — bruk ngap harei nan blaoh blai je vi_"c l^am féu fùéy xong xuçi r^çi. blaon ObL@ˆ [Bkt.] t. l^çi. — mata blaon mù&t l^çi. blaow ObL@◊ [Bkt.] t. (nùoià lùung bùung. — ndom blaow dalam pabah nùoi lùung bùung trong mi_"ng. 37 www.atabook.com blei bLE [Bkt.] fg. mua. — blei tawak mua chºu; blei dreh mua m_&t; blei lap mua r%e. § blei talei bLE tlE [Bkt.] d. mua bùan. — bruk blei talei cçng vi_"c mua bùan; blei talei di darak mua bùan ngo^ai ch_!. blek bL⁄ [Bkt.] 1 fg. l_ét, gi%!. — nao blek nduk fi bù&t f^çi m^çi (b^&ng cùach l_ét ng%èaà; blek tapuk l_ét sùach. § blek bL⁄ [Bkt.] 2 fg. l¨éy. — mang kal cei thau blek, amaik nao yuak harek raong cei (DNà ng^ay xèa bùe biù"t l¨éy, m_e fi cù&t c%o (thu"à nuçi bùe. § blek drei bL⁄ RdE [Bkt.] fg. thay f%çi. — tel thun lingik blek drei fù"n khi th^!i thù" thay f%çi. blek bL⁄ [Bkt.] 3 t. gian. — urang blek k%e gian. § blek bleng bL⁄ bL⁄! [Bkt.] t. gian dùçi, gian l_én. — ndom puec blek bleng &n nùoi gian dùçi. § blek bleng ama bL⁄ bL⁄! am_ [Bkt.] t. tr_ang, f_ai bºp (lùéy t^è t"n m_çt nhén v_ét trong truy_"n c%ç tùich Ch&mà. blu bLU_ [Bkt.] 1 d. ùçng ngoùay tr^éu, cùçi giä tr^éu. blu bLU_ [Bkt.] 2 d. (cùaià lu. blua bLV_ [Bkt.] t. h&ng, hù&c. bluh bLUH [Bkt.] fg. th%çi. — bluh manyâk th%çi f^en (tù&tà. bluk bLU [Bkt.] tt. phºch (tiù"ng v_ét r!i xuùçng fùétà. — laik bluk di haluk rù!t phºch xuùçng fùét. blung bLU! [Bkt.] 1 d. bong bùong. — yuk blung th%çi bong bùong. § blung bLU! [Bkt.] 3 d. f^en l^çng. — daning kreh tuer blung harei malem (AUMàvùach tè^!ng b^&ng kùinh treo f^en l^çcng suùçt ng^ay f"m. § blung bLU! [Bkt.] 2 d. fuùçc. — apuei blung (l%èaà fuùçc. bluw bLU◊ [Bkt.] 1 fg. ph^èng, b^èng. — apuei mbeng bluw tagok l%èa chùay b^èng l"n. § bluw bLU◊ [Bkt.] 2 t. n_èc, bùèc. — lingik harei ni biak bluw tr^!i hçm nay quùa n_èc. § bluw blang bLU◊ bL! [Bkt.] t. nùong n%éy. — tung tian bluw blang tùinh tînh nùong n%éy. § bluw bluw bLU◊ bLU◊ [Bkt.] t. ng^un ng_ut. — apuei mbeng bluw bluw l%èa chùay ng^un ng_ut. bo Ob_ [Bkt.] d. (gaià cùai v^ç, ch^a v^ç. — mak gai bo peng jamang lùéy ch^a v^ç fùong c_oc. bok Ob [Bkt.] 2 d. v%ai bçng. — aw bok ùao b^&ng v%ai bçng. bok Ob [Bkt.] 3 fg. fùçn, ph_at (b^&ng rîuà. — bok kayau fùçn céy. bok Ob [Bkt.] 4 fg. l^çi l"n, u l"n. — birah bok sèng u l"n; baoh habei ala tanah praong bok tagok c%u khoai dèù!i fùét lù!n l^çi l"n. § bok Ob [Bkt.] 1 d. (katruw-à cu cè^!m. — katruw bok kanjaok dalam ram cu cè^!m hùot trong b_ui. bom Ob* [Bkt.] t. quùang g^a. — bom mata mù&t quùang g^a. bom rideh Ob* rIOd⁄H [Bkt.] d. vai xe. bot ObÊ [Bkt.] d. (céyà b^ç f^". — samboh ciim balatot. page ndom di bot klem ndom di jrai thùéy con chim ru^çng cùçt. sùang f_éu b^ç f^" tùçi f_éu céy fa. brah binya RbH bIZ_ [Bkt.] 1 d. vö tèù!ng, quan vö. — po paruah brah binya (DNà vua tuy%"n ch_on vö tèù!ng. § brah binya RbH bIZ_ [Bkt.] 2 d. quan l_ai. brah RbH [Bkt.] d. g_ao. — brah ba g_ao lùèc; brah makoc g_ao tùém. § brah ndiep RbH OÎY⁄∏ [Bkt.] d. g_ao nù"p. brah sunit RbH SUnIÊ [Bkt.] d. b^ua h_ç m_ang (B^alamçnà. brai ØRb [Bkt.] fg. tan, nùat. — saradang brai dalam aia fè^!ng tan trong nèù!c; pacah brai b%" nùat. § brai rai ØRb Ør [Bkt.] fg. nùat bùéy, rä r^!i, 38 www.atabook.com tan rä. — calah brai rai yau aia ralah (ASPà l_ac lo^ai tan rä nhè nèù!c v¨! b^!. brait ØRbÊ [Bkt.] t. ho%ang ch_ay. — anak pabuei brait nduec calah heo con ho%ang s_! ch_ay tùè tung. braiy ØRbÁ [Bkt.] t. khan. — braiy sep khan tiù"ng. § braiy braiy ØRbÁ ØRbÁ [Bkt.] t. kh^an kh^an. — ndom sep braiy braiy nùoi tiù"ng kh^an kh^an. brak Rb [Bkt.] d. déy da. — brak nan déy n^ai; brak tarah déy nùeo; brak tarah kaok rideh déy nùeo f^éu xe. § brak kruk Rb RkU [Bkt.] d. déy da b^o r^èng. braoh ORb@H [Bkt.] 1 fg. ch^a, fùanh. — braoh palah ch^a ch%ao; braoh tagei fùanh r&ng. § braoh ORb@H [Bkt.] 2 fg. %ui. — braoh haluk %ui fùét. braok ORb@ [Bkt.] fg. l^am ph^çng, l^am sèng. — braok takuai c%ç sèng. braong ORb# [Bkt.] 1 fg. f_ép l"n f^éu. — mak aia puh braong lùéy céy ch%çi f_ép l"n. § braong ORb# [Bkt.] t. gi_ép. — baoh kayau braong trùai bº gi_ép. brei RbE [Bkt.] fg. cho, ban. — brei nyim cho mè_!n; brei mathraiy cho vay; brei wah cho mè_!n t_am f¨!. § brei adat RbE adÊ [Bkt.] fg. cho phùep. § brei aia RbE aY_ [Bkt.] kng. khùich l_", c%ç vü. — pah tangin brei aia v%ç tay khùich l_". § brei dan RbE dˆ [Bkt.] fg. l^am nghïa. § brei gaon RbE Og@ˆ [Bkt.] fg. ban l_"nh. § brei janang RbE jn! [Bkt.] fg. phong chùèc, ban chùèc. § brei jao RbE Oj@ [Bkt.] fg. ban cho. § brei sep RbE s⁄∏ [Bkt.] fg. l"n tiù"ng. — tanyi nyu klau mbeng klaoh yaom nyu brei sep h%oi nùo ba l^én m^a nùo chù! h^" l"n tiù"ng. brem guh Rb° gUH [Bkt.] d. m^! sùang, t^è m^! sùang. — tagok mang brem guh thùèc t^è lùuc t^! m^! sùang. brem Rb° [Bkt.] t. gi_ép. — baoh brem trùai gi_ép. bréng cham RbË! c* [Bkt.] d. déy gai. bréng kal RbË! kÒ [Bkt.] d. déy mùéu. — pak talei mang haraik brâng kal b_"n déy b^&ng déy mùéu. bréng RbË! [Bkt.] d. (céyà bùç. brep Rb⁄∏ [Bkt.] 1 t. f_ém. — bhong brep f%o f_ém. brep Rb⁄∏ [Bkt.] 2 t. b^ém. — ataong brep puk mata fùanh b^ém mùi mù&t. bres sana Rb⁄Í sn_ [Bkt.] p. fçi khi, khi. brok ORb [Bkt.] fg. n%çi l"n. — sara brok muùçi n%çi l"n. § brok dara ORb dr_ [Bkt.] t. d_éy thî (con gùaià . — kamei brok dara gùai d_éy thî. § brok dayep ORb dy⁄∏ [Bkt.] d. f^éu hçm. — brok dayep tuk rinaih ndih jua f^éu hçm gi^! tr%e con y"n giùéc. § brok dem ORb d° [Bkt.] t. d_éy thî (traià. — tel thun brok dem fù"n tu%çi d_éy thî. § brok hadah ORb hdH [Bkt.] d. h^èng sùang, h^èng fçng. § brok jamaong ORb jOm# [Bkt.] t. v^ang m!. — patei brok jamaong chuùçi v^ang m!. § brok tagok ORb tOg [Bkt.] fg. v^ung l"n, n%çi d_éy. — grep buel bhap brok tagok deng masuh to^an dén n%çi d_éy chiù"n fùéu. brong ORb! [Bkt.] t. (lùuaà sù&p chùin, v^ang m!. bruai ØRbV [Bkt.] t. cn buai t^an. bruei RbVE [Bkt.] 1 d. tua. — bruei tangi tua tai. § bruei RbEV [Bkt.] 2 d. b^ui nh^ui, m^çi l%èa. 39 www.atabook.com bruh RbUH [Bkt.] fg. v^ung l"n. — daok krâh ndih, madeh bruh tagok c^on fang ng%u, v^ung thùèc giùéc. bruk RbU [Bkt.] 1 d. cv gruk vi_"c. — sa urang sa bruk m¨çi ngè^!i m_çt vi_"c; bruk asit ngap jieng praong vi_"c bùe xùe ra to. § bruk hit RbU hIÊ [Bkt.] d. cçng vi_"c. — duah bruk hit ka anak ngap tîm vi_"c l^am cho con. § bruk ngap RbU F∏ [Bkt.] d. vi_"c l^am. — panuec ndom nao gem saong bruk ngap l^!i nùoi fi fçi vù!i vi_"c l^am. § bruk sang RbU S! [Bkt.] d. vi_"c nh^a, n_çi tr_!. — kamei ngap bruk sang f^an b^a l^am vi_"c nh^a. bruk RbU [Bkt.] 2 t. thùui, thùçi. — mbuw bruk mùui thùçi (thùuià. § bruk brem RbU Rb° [Bkt.] t. ung thùçi, thùçi tha. — rilaow matai bruk brem je thºt thùu chù"t ung thùçi r^çi; ngap dom pakar bruk brem l^am nh¨èng fi^"u thùçi tha. brung RbU! [Bkt.] d. c%u chi m¨éu. bu bU_ [Bkt.] d. cv abu chùao. § bu heng bU_ h⁄! [Bkt.] d. chùao m_&n. § bu lanung bU_ lnU! [Bkt.] d. (lùongà f^on roi. — mbeng bu lanung &n f^on. § bu rabai bU_ rØb [Bkt.] d. ch^e f_éu vùan. § bu ritak bU_ rIt_ [Bkt.] d. ch^e f_éu. § bu tanaow bU_ tOn@◊ [Bkt.] kng. c!m nhäo, c!m nùat. § bu tangey bU_ tf⁄Á [Bkt.] d. chùao ngç, bù&p h^ém. § bu yaman bU_ ymˆ [Bkt.] d. ch^e. buai ØbV [Bkt.] 1 d. fu. — dai buai fèa fu. buai ØbV [Bkt.] t. cv bruai t^an, hùeo. — hala kayau buai abih lùa céy t^an hùeo hù"t. buak bV [Bkt.] fg. t_ao ra. buak suak bV sV [Bkt.] t,id. l_çn x_çn. — mayai buak suak nùoi l_çn x_çn. buc bUÇ [Bkt.] fg. nh%ç. — buc harek nh%ç c%o; buc gai wak nh%ç neo; buc biluw nh%ç lçng. budaman bU_dmˆ [Bkt.] d. ùçng d^om. buel bV⁄Ò [Bkt.] d. cv baol dén. — buel drei daok rambi rambah dén ta c^on c! c_èc. § buel bala bV⁄Ò bl_ [Bkt.] d. quén f_çi. § buel bhap bV⁄Ò B∏ [Bkt.] d. qu^én chùung, nhén dén. — duah panuec yau dalam buel bhap Cham sèu t^ém t_uc ng¨è trong qu^én chùung Ch&m. buen bV⁄ˆ [Bkt.] t. ti_"n, d¨" chºu. — libik ni daok biak buen n!i féy %! rùét d¨" chºu. buh bUH [Bkt.] 4 fg. f_&t, fùanh. — buh jung ciim fùanh b¨éy chim; buh pung f_&t d^ung. § buh bUH [Bkt.] fg. nhùom, nhen. — buh apuei nhùom l%èa. § buh bUH [Bkt.] fg. b%o. — buh sara tama gaok bu b%o muùçi v^ao n^çi chùao; mak ni buh deh (tngà lùéy b"n n^ay b%o qua b"n kia. § buh bUH [Bkt.] 3 fg. r%ua. — kau buh hâ di grep yang tao r%ua m^ay fù"n tùét c%a th^én linh. § buh jru bUH RjU_ [Bkt.] fg. fùanh b%a, suùçt. — buh jru di asau fùanh b%a chùo. § buh kalih bUH klIH [Bkt.] tg. cv buh kalih tuh aia m_çt phùep g_çi f%" g_çi r%èa fi^"u nh! nhù!p v^" tinh th^én (trong tùin ngè¨!ng dén gian Ch&mà. § buh kasang bUH ks! [Bkt.] fg. fùong gçng. § buh kier bUH OkY⁄Â [Bkt.] fg. khùoa c%èa. § buh lisei bUH lISE [Bkt.] tg. f!m c!m. § buh mul bUH mUÒ [Bkt.] chm. b%o ch^éu (b%o t^èng nhùum lùua f%" tùinh gi_aà. buis bVIÍ [Bkt.] fg,cü. ghi nhù!, khù&c ghi. buis sana bIVÍ sn_ [Bkt.] t. d^çi d^ao. — mah pariak jang mada rim pakar buis sana (ITPà gi^au b_ac v^ang, d^çi d^ao c%ua c%ai. 40 www.atabook.com buk bU [Bkt.] d. hü f_çi nèù!c. — tamia ndua buk mùua f_çi nèù!c. buk kram bU Rk* [Bkt.] 1 d. h_!p tùac xä. § buk kram bU Rk* [Bkt.] 2 d. cçng ty, h_çi. bulayum bUlyU* [Bkt.] d. (céyà finh l&ng. Buma bU_M_ [Bkt.] d. Mianma (Myanmarà. Bumi bU_mfl [Bkt.] d. (l^angà Ph^o Trî (Bînh Thu_énà. bung bU! [Bkt.] 1 d, cü. b^ç f%" f_èng lùua. — katruw kau sa bai, padai kau sa bung (tngà chim cu ta m_çt gi%o, lùua ta m_çt b^ç. bung bU! [Bkt.] 2 d. (céyà bè%!i. burawan bUrvˆ [Bkt.] fg,cü. phi ng_èa. buruh bUrUH [Bkt.] 1 d. phùén th!m. — kamei ataong buruh di mbaok f^an b^a fùanh phùén th!m tr"n m_&t. buruh bUrUH [Bkt.] 2 d. m_an thuy^"n. but bUÊ [Bkt.] 1 d. cùç vùén. but bUÊ [Bkt.] 2 d. thùè tè. — mbeng manyum dalam harei but t%ç chùèc fùam cèù!i v^ao ng^ay thùè tè. but bUÊ [Bkt.] 3 fg. xoù&n, v_&n. but pajaih bUÊ pØjH [Bkt.] d. giùçng n^oi. — sa darah sa but pajaih c^ung mùau m%u, c^ung m_çt giùçng n^oi. buw bU◊ [Bkt.] fg. nhù&c. — manuis halei o thau daok taphia o thei buw (Aà k%e khçng biù"t (ch¨èà, d^u %! ngay b"n c_anh cüng ch%&ng ai nhù&c tù!i; buw angan nhù&c t"n. buy bUÁ [Bkt.] t. vui. — ngap ka saai buy tian l^am cho anh vui l^ong; nao main biak buy fi ch!i th_ét vui. § buy baiy bUÁ ØbÁ [Bkt.] t. vui v%e. — ndom klao buy baiy saong gep nùoi cè^!i vui v%e vù!i nhau. § buy cambuai bUÁ cØµV [Bkt.] fg. vui mi_"ng. — maca buy cambuai nyu khan abih khùeo vui mi_"ng nùo k%" hù"t. § buy klao bUÁ OkL@ [Bkt.] fg. vui cè^!i. § buy tian bUÁ tYˆ [Bkt.] fg. vui l^ong. — saai buy tian dai ngap bruk ni nyâ! anh vui l^ong giùup vi_"c n^ay nhùe¡. c - c ca c [Bkt.] kùy hi_"u ghi ém thùè b%ay trong b_ç ch¨è Akhar thrah. ca c_ [Bkt.] d. vè!ng huy bù&t chùeo ngang ng_èc. ca-aua caV_ [Bkt.] fg. ch%èi bù!i. — Ca-aua muk rok (tngà Ch%èi bù!i çng b^a t¬o ti"n. § ca-aua tian caV_ tY˜ [Bkt.] fg. c)on c^ao ru_çt. — Mbeng masam tuk tian thaoh meca ca-aua tian ye Æn chua khi b_ung fùoi coi ch^èng c)on c^ao ru_çt fùo. ca-mbah cıH [Bkt.] d. khay. — ca-mbah hala khay tr)au. ca-mbak cı_ [Bkt.] d. c%èa, c¬ong. — karek ca-mbak apuh fùong c¬ong r¨éy. Ca-mbang cı! [Bkt.] 2 (nùuià Ch^a Bang (Ninh Thu_énà. ca-mbang cı! [Bkt.] 1 d. n_ang. — kayau lah ca-mbang céy t%e n_ang. ca-mbaoh cOı@H [Bkt.] 1 fg. tùap, fù!p. — asau ca-mbaoh rilaow chùo tùap thºt; ca-mbaoh gan baoh patih fù!p v^ao bù&p v°e. § ca-mbaoh cOı@H [Bkt.] 2 fg. nhùèc nh°oi, nhùèc nhùoi. — laka kabum linâh pa-ndik ca mbaoh v°et thè!ng mèng m%u géy fau nhùèc nhùoi. ca-mbaong cOı# [Bkt.] d. mi_"ng. — ca-mbaong jaong mi_"ng rîu; ca mbaong jraow h^a kh¬au, mi_"ng cùai fùo. 41 www.atabook.com ca-mbeh cı⁄H [Bkt.] 1 fg. xùoc. — ca-mbeh pong mang kaneh xùoc r!m b^&ng m%o g%ay. § ca-mbeh cı⁄H [Bkt.] 2 fg. l¬e, nh¬e. — ca-mbeh daruai l¬e gai, nh¬e gai; ca-mbeh mang jarum l¬e b^&ng kim. ca-mbieng cOıY⁄Ï [Bkt.] d. nhùanh. — dhan ca-mbieng c^anh nhùanh. ca-mbo cOı_ [Bkt.] d. gang trung (f!n vº fo lè^!ng dén gian t^è f)au ngùon tay cùai f°en ngùon tay chÏà. ca-mbraoh cORı@H [Bkt.] t. c_çc c^&n, c_çc l°oc. — ndom puec ca-mbraoh &n nùoi c_çc l°oc. ca-mbri cRıfl [Bkt.] t. sai. — ca-mbri baoh sai qu%a. § ca-mbri ca-mbruw cRıfl cRıU◊ [Bkt.] t. sum su", sum s", xum xu". — baoh paraoh ca mbri ca-mbruw céy trùai sum su". ca-mbruw cRıU◊ [Bkt.] t. r_çn rºp, t°ap n_ép. ca-mbuai cØıV [Bkt.] d. mçi, mi_"ng. — ca-mbuai khiim klao mÏm mi_"ng cè^!i; ca-mbuai tabac mi_"ng r_çng. § ca-mbuai dalah cØıV dlH [Bkt.] d. mi_"ng lè¨!i. — huec lo ca-mbuai dalah nyu s_! mi_"ng lè¨!i hù&n lù&m. ca-mbuec cıV⁄Ç [Bkt.] 1 d. v^oi. — ca-mbuec kadhi v^oi °am. § ca-mbuec cıV⁄Ç [Bkt.] 2 d. m%o. — ca-mbuec ciim m%o chim. ca-mbur cıU‰ [Bkt.] d. l¨" k%y ni_"m cùac vua chùua (thu_çc émà fè_!c t¬o chùèc v^ao 16/9 lºch Ch&m. — Katé di bangun, ca-mbur di klem T°et Kat" v^ao thè_!ng tu)an, T°et Chabun v^ao h_a tu)an. ca-ndah cÎH [Bkt.] d. m%anh. — ca-ndah pangin pacah m%anh chùen (b¬eà v¨!. ca-ndaih cØÎH [Bkt.] d. mi°eng, h_at. — mbeng dua ca-ndaih sara &n hai h_at mu°oi. ca-ndang cÎ! [Bkt.] t. khç rùao, khç c^&n. — thun tua ca-ndang tanâh riya n&m h_an f°at fai khç c^&n. ca-ndaong cOÎ# [Bkt.] d. nia lù!n, cùai nong. ca-ndip cÎ^∏ [Bkt.] fg. gù&p, k_ep, khùep. — ca-ndip ikan mang gai dueh gù&p cùa b^&ng füa; ariéng ca-ndip hadang mang giraong cua k_ep tùep b^&ng c^ang; ca-ndip pha khùep v°e; taow ca-ndip dao nhÈp. ca-ndiùeng cOÎY⁄! [Bkt.] t. ùut. — canew ca-ndiéng ngùon ùut; Nai Ca-ndiéng N^ang ‰Ut. ca-nduei cÎV‡ [Bkt.] d. mçng. caba cb_ [Bkt.] t. rù&n r%oi, lù!n m_anh. cabah cbH [Bkt.] fg. phùat, ph_at. — cabah ka nyu klaih ph_at cho nùo fùèt. § cabah gah cbH gH [Bkt.] (chmà phùat c%o b^!. cabak cb [Bkt.] fg. f°am. — cabak gep fùanh f°am nhau; cabak gen tada f°am v^ao ng_èc. cabak tada cb td_ (kngà v¨ç ng_èc. — cabak tada brei angan v¨ç ng_èc xèng t"n. cabaoh cOb@H [Bkt.] fg. v_ét. — cabaoh ka matai v_ét cho ch°et; cabaoh gep v_ét nhau. § cabaoh mbaok cOb@H Oı@ [Bkt.] fg. ph_ung phºu. — cabaoh mbaok di amaik ph_ung phºu vù!i m_e. cac cÇ [Bkt.] d. h^e. — cac sang h^e nh^a, hi"n nh^a. cac rac cÇ rÇ [Bkt.] t. tùè tung. — Paguei nduec cac rac fu¬oi ch–ay tùè tung. cacat ccˇ [Bkt.] d. chim bùoi cùa. cacrai cØRc [Bkt.] t. d_ép dîu; fi cùo fo^an. 42 www.atabook.com cadaik cØd [Bkt.] fg. fùanh li"n t_uc, fùanh tù!i t°ap b^&ng roi. — handaoh di hawei cadaik, handaoh di haraik girak takuai (ACB) gi_ét l°ay roi fùanh li"n h)oi, gi_ét l°ay déy r^èng bu_çc c¬o. cadak cd fg. bùung, bù&n. — cadak di akaok bùung v^ao f)au; dhan kayau cadak gaok mata c^anh céy bùung f_ung mù&t; cadak mehlei bù&n bçng; cadak dahlak ch_éc lu¨!i. § cadak dang cd d! [Bkt.] fg. cn caoh dang gi¨éy gi_ua. — menuk cadak dang si matai g^a gi¨éy gi_ua sù&p ch°et. § cadang cadar cd! cd‰ [Bkt.] t. c&ng th%&ng. — rakuh rakuen cadang cadar tînh hînh c&ng th%&ng. Cadang cd! [Bkt.] 1 d. ngè^!i S"f&ng. Cadang cd! [Bkt.] 2 d. (l^angà V&n S!n (Ninh Thu_énà. cadaoh cOd@H [Bkt.] t. chînh înh, ch)enh )enh. — ndih cadaoh tak nan n^&m chînh înh ra fùo. § cadaoh raoh cOd@H Or@H [Bkt.] t. r^anh r^anh. — bruk cadaoh raoh nan je blaoh kamlah vi_"c fä r^anh r^anh ra fùo r)oi m^a c^on ch°oi. cadaow cOd@◊ [Bkt.] d. cùach tinh, cçng thùèc tÈnh, m°oc th^!i gian tÈnh lºch. — cadaow sakawi cçng thùèc tÈnh lºch. cadar cd‰ [Bkt.] fg. c&ng. — cadar kalik kabaw pacateng c&ng da tréu cho th%&ng. Cadeng cd⁄Ï [Bkt.] d. (sçngà Fa Nhim. cadu cdU_ [Bkt.] 1 d. (cùaà trçi. cadu cdU_ [Bkt.] 2 fg. cv tadu d^un, ch^ung. — yuek talei kanyi pacateng, palau talei kanyi pacadu l"n déy f^!n cho th%&ng, th%a déy f^!n cho ch^ung. § cadu cdU_ [Bkt.] 3 t. tho%ai mùai, d¨" d^ang. — duah mbeng biak cadu ki°em s°ong r°at tho%ai mùai. cadua cdV_ [Bkt.] fg. cv padua l^am rë, länh canh. — hamu ngap cadua ru_çng l^am rë, ru_çng länh canh. caga cg_ [Bkt.] 1 fg. cv jaga ng^èa, ng&n ng^èa; f)e ph^ong, ph^ong ng^èa. — Oh caga dahlau hu khçng ng&n ng^èa trèù!c fè_!c. § caga cg_ [Bkt.] 2 fg. chu¬an bº. — caga jien nao Pareng chu¬an bº ti)en fi Phùap. § caga cg_ [Bkt.] 3 fg. ch_èc. — meyaw caga pah takuh m^eo ch_èc ch_up chu_çt; Thei ngap laik pieh drei caga si duen Cùo ai fùanh r!i cho mînh ch_èc lè_!m. cagam cg* [Bkt.] 1 d. gang tay (t^è f)au ngùon tay cùai f°en f)au ngùon tay gi¨èaà. — sa cagam m_çt gang tay. § cagam cg* [Bkt.] 2 fg. fo b^&ng gang tay. cagaong cOg# [Bkt.] fg. ngo_am tha fi. — asau cagaong sa klaih rilaow chùo tha m_çt mi°eng thºt. caghue cGV—[Bkt.] d. (céyà du°oi. cagrao cORg@ [Bkt.] t. (ng)oià ch¨"m ch_". — daok cagrao ngaok papan ng)oi ch¨"m ch_" tr"n vùan, caguer cgV⁄‰ [Bkt.] d. (conà trï. § caguer mbait cgV⁄‰ Øıˇ [Bkt.] d. (chimà r%e qu_at. caguw cgU◊ [Bkt.] d. con g°au. § caguw asau cgU◊ aSU⁄ [Bkt.] d. g°au chùo. § caguw asaih cgU◊ aØSH [Bkt.] d. g°au ng_èa. § caguw pabuei cgU◊ pbV‡ [Bkt.] d. g°au heo. cah cok cH Oc [Bkt.] fg. ly tùan. — adei ai cah cok ni sa urang, deh sa urang anh em li tùan m¨çi ngè^!i m_çt ng%a. 43 www.atabook.com cahya cHy_ [Bkt.] 1 d. (Sktà s_è huy ho^ang, sùang chùoi; ùanh sùang. — cahya mata kau ùanh mù&t c%ua ta. § cahya cHy_ [Bkt.] 2 t. anh düng, h^ao h^ung. § cahya cHy_ [Bkt.] 3 t. ki)eu di¨"m, mÿ l_". — nai patri cahya n^ang cçng chùua ki)eu di¨"m. cai caih Øc ØcH [Bkt.] fg. cv tai taih t_ép fi. cai Øc [Bkt.] d. nh_èa, tinh d)au, d)au chai. caih ØcH [Bkt.] 1 d. (cùaià chùe. — craok tapaiy dalam caih l^am rè_!u c)an trong chùe. caih ØcH [Bkt.] 2 fg. n%! con. — baoh manuk caih trùèng g^a n%!. § caih ØcH [Bkt.] 3 fg. n_&n, b°am. — caih mun n_&n m_un; caih katieng b°am nh_ot f¬e l^am v¨! m%u. caik Øc [Bkt.] 1 fg. f¬e, f_&t. — caik tapuk ngaok papan f¬e quy¬en sùanh tr"n b^an; caik tangin di dhei vù&t tay l"n trùan. § caik Øc [Bkt.] 2 tr. cho, fi, fi n^ao (t^è f_&t cu°oi f¬e bi¬eu thº m_çt f)e nghº, m_çt y"u c)au mang tÈnh thén m_étà. — ngap samar nao caik! l^am nhanh fi n^ao¡; brei gem baoh mbeng caik! cho fùong c%èa fi n^ao¡; ai anit dahlak caik! anh thè!ng cho¡. § caik... caik Øc...Øc [Bkt.] mù!i fùo... m^a fä. — caik ngap caik ndok jien mù!i l^am fùo fä f^oi ti)en. § caik tian cØc tY˜ [Bkt.] fg. f¬e b_ung, f¬e ùy. — caik tian mang asit tel praong (cdà f¬e ùy t^è nh%o f°en lù!n. § caik thaoh Øc OT@H [Bkt.] fg. b%o khçng, f¬e khçng. — sang daok caik thaoh nh^a c^on f¬e khçng. § caik drei Øc Rd‡ [Bkt.] fg. cùui r_ap mînh. — caik drei talibat (DWMà cùui r_ap mînh l_ay t_a. § caik nam angan Øc n* aF˜ [Bkt.] Ø lèu danh. — caik nam angan ka harei hadei lèu danh l_ai cho f^!i sau. § caik mat Øc Mˇ [Bkt.] fg. lèu ùy. — paka seng caik mat fi)eu fùang lèu ùy. § caik sanuai Øc SØnV [Bkt.] fg. fÈnh èù!c. — Menye caik sanuai ka Ja Ka je cç Nh! fä fÈnh èù!c vù!i c_éu Ka r)oi. caiy ØcÁ [Bkt.] d. tr^a. — manyum aia caiy u°ong nèù!c tr^a. cak c_ [Bkt.] d. cn cak cak chim xanh. — ciim cak cak, padai bak jak lac bak lii (cd.à con chim xanh, lùua f)ay gi_a b%ao f)ay thùung. cak c [Bkt.] 1 d. lùua bùo. — sa mbuk cak M_çt f°ong lùua bùo. § cak c [Bkt.] 3 fg. trùoi. — mék cak bù&t trùoi. § cak c [Bkt.] 4 fg. bùui, bù!i (tùocà. — cak mbuk bùui tùoc. § cak girak c g^r [Bkt.] fg. trùoi bu_çc, trùoi (nùoi chungà. cak c [Bkt.] 2 fg. ch%ay, nhÏ, phun, rÏ. — aia cak nèù!c rÏ. cak c [Bkt.] 5 fg. nùèc, m_oc. — harek cak c%o m_oc; Phun kayau cak hala Céy nùèt lùa. § cak mbaok c Oı@ [Bkt.] t. qu°an réu. — Pajaih cak mbaok Thùoc gi°ong m_oc quùa c%è n"n r¬e qu°an l_ai vù!i nhau. § cak mbluak c ıLV [Bkt.] t. th"m th^èa. — Ndom cak mbluak nùoi th"m nùoi th^èa. § cak rok c Or [Bkt.] fg. phùat tri¬en. — Mada harei mada cak rok c^ang ng^ay c^ang phùat tri¬en. cakac ckÇ [Bkt.] fg. moi, f^ao. — cakac labang moi l¨ç; cakac duah moi tîm. cakah ckH [Bkt.] t. ch¨è bùat. — nao takai cakah fi bèù!c chén nhè ch¨è bùat. § cakah cakah ckH ckH [Bkt.] t. chén ch¨è bùat. — Yam nao cakah cakah fi h^ang hai, bèù!c chén ch¨è bùat. cakak ck [Bkt.] fg. cù&t. — cakak klak cù&t b%o; cakak aw cù&t ùao. cakala ckl_ [Bkt.] d. chù!p. — lingik cakala tr^!i chù!p. 44 www.atabook.com cakan ck˜ (buah-à [Bkt.] d. trùai tr^am f)au g°oi; khù!p c)au. cakang ck! [Bkt.] fg. ch°ong ngang. — Wil wil mék gai cakang, wil dalam labang, wil pak mata (cd.à tr^on tr^on, tr^on trong hang, tr^on ra b°on m_&t? (cùai c°oi xayà. cakar ck‰ [Bkt.] d. cçng chùèc; cùan b_ç. cakeh ck⁄H [Bkt.] t. t_uc, t_uc tïu. — ndom cakeh nùoi t_uc. cakiel cOkY⁄Ò [Bkt.] fg. xÏa. — cakiel tagei xÏa r&ng. cakkuba ckUb_ [Bkt.] d. n_çi cùac; tri)eu th)an. cakkuraba phat ckU_rb_ Pˇ [Bkt.] d. lo_ai ma d¨è. caklaik cØkL [Bkt.] d. (cùaà tr^au, qu%a. caklaiw cØkL◊ [Bkt.] d. (cùaà tr^au v^èa. cakong cOkÏ [Bkt.] fg. khi"ng. — Klau urang ong cakong sa urang muk (cd.à Ba çng khi"ng m_çt b^a; cakong ataw khi"ng xùac ch°et. cakong ier cOkÏ Oi⁄‰ [Bkt.] d. t^è c^ui ch%o f°en khù!p xè!ng c¬o tay (m_çt f!n vº fo lè^!ng dén gianà. cakran cRk˜ [Bkt.] 1 d. l^o, l^o nung. — cakran kiak l^o nung g_ach. § cakran cRk˜ [Bkt.] 2 d. b°ep l%èa. cakri cRkfl [Bkt.] d. (cüà thè_!ng thè; b_ç tru%!ng. cakuai cØkV [Bkt.] d. cheo; chu_çt nh%o. cakuk ckU_ [Bkt.] fg. g°ap fçi l_ai. — cakuk blah biar g°ap fçi t^! gi°ay, x°ep t^! gi°ay l^am hai. cakung ckU! [Bkt.] (tnà khung tre ùup l"n xùac ch°et (fùam tang Ch&m B^alamçnà. cala cl_ [Bkt.] 1 d. (Sktà s°o ph_én, s°o m_ang, s°o m_"nh. § cala cl_ [Bkt.] 2 d. (idà vç phùuc, b°at h_anh. calah clH [Bkt.] fg. l_ac. — nao calah fi l_ac; kabaw calah tapuer tréu l_ac b)ay. § calah gah clH gH [Bkt.] t. r^anh rë, r^anh r_ot, r^anh m_ach. — ndom puec calah gah &n nùoi r^anh r_ot. § calah caluen clH clV⁄˜ [Bkt.] fg., t. l_ac lo^ai. — bhap paran calah caluen, urang mâk drei nao dahlau con dén l_ac lo^ai, ngè^!i ta bù&t mînh fi f)au. § calah blah clH bLH [Bkt.] t. lèu l_ac. — nao calah blah grep jalan fi lèu l_ac khù&p n%eo fè^!ng. calaih calaoh cØlH cOl@H [Bkt.] t. b%un r%un. — tangin takai calaih calaoh chén tay b%un r%un. calaing calaong cØlÏ cOl@Ï [Bkt.] t. f^um f)e. — anâk tuei calaing calaong con theo f^um f)e. calang caluai cl! cØlV [Bkt.] t. tè!i tù&n. — mbaok mata calang caluai m_&t m^ay tè!i tù&n. calaoh cOl@H [Bkt.] d. rù&n nèù!c. caleh cl⁄H [Bkt.] fg. cv paleh b%o r!i. — caleh gep krâh nuec b%o r!i nhau gi¨èa ch^èng. Cam c* [Bkt.] 1 d. Ch^am, Ch&m. — ilimo Cam v&n hùoa Ch&m; paran Cam dén Ch&m. § Cam ala c* al_ [Bkt.] d. “Ch&m dèù!i“ (Ch&mà (AKOà. § Cam cuh c* cUH [Bkt.] d. Ch&m thi"u (B^alamçnà. § Cam dar c* d‰ [Bkt.] d. “Ch&m chçn“. § Cam jat c* jˇ [Bkt.] d. cv Cam jiat “Ch&m thu)an“ (Ch&m khçng lai gi°ong hay theo tçn giùao mù!i du nh_épà. § Cam jiat c* jYˇ [Bkt.] d. cv Cam jat “Ch&m thu)an“. § Cam Kur c* kU‰ [Bkt.] d. m_çt fºa danh %! Phan RÈ (ASPà, Ch&m lai Khmer. § 45 www.atabook.com Cam ngaok c* Of@ [Bkt.] d. “Ch&m tr"n“ (ngè^!i Thè_!ngà (AKOà. § Cam baong c* Ob# [Bkt.] d. cn Cam dar “Ch&m chçn“. § Cam bar c* b‰ [Bkt.] d. Ch&m lai. § Cam Bini c* b^nfl [Bkt.] (Ariya-à t"n m_çt tùac ph¬am tr¨è tînh Ch&m. § Cam biruw c* b^rU◊ [Bkt.] d. “Ch&m mù!i“ (chÏ Ch&m gi¨èa, ngè^!i Ch&m theo f_ao Islamà. § Cam Hraoy c* ORh@Á [Bkt.] d. Ch&m Hroi. § Cam Yuen c* yV⁄˜ [Bkt.] d. cv Yuen Cam ngè^!i Kinh c_èu. cam c* [Bkt.] 2 d. fè^!ng ranh, ranh giù!i. — cih cam k%e fè^!ng ranh. § cam anih c* an^H [Bkt.] d. m_uc ti"u. — cam anih pieh raksa m_uc ti"u ph_uc v_u. Camaik cØm [Bkt.] d. Vïnh H%ao. camakaoh cmOk@H [Bkt.] t. nùong tÈnh, c_çc c^&n, fi"n ti°et. — kabaw camakaoh tréu n¬oi fi"n. camaluw cmlU◊ [Bkt.] d. fi_"u b_ç c%ua ngè^!i giä g_ao. — ngap camaluw gi%a b_ç; l^am fi_"u. camanaoh cmOn@H [Bkt.] d (cüà chè h)au. Camanei cmn‡ [Bkt.] d. çng T^è (trçng nom cùac thùapà. — ong Camanei bimong Po Romé Áng T^è thùap Pç Rçm". camaoh cOm@H [Bkt.] d. n!i, ch°on. — aia di kraong nduec mang ngaok mai tel, camaoh patri caok nan aia sawing nduec o truh (DWMà Nèù!c sçng t^è tr"n cao f¬o xu°ong, f°en n!i cçng chùua khùoc, nèù!c xoùay khçng ch%ay n¬oi. camaong cOm# [Bkt.] d. b_e. — camaong patei b_e chu°oi. camat cMˇ [Bkt.] t. lai, gi°ong lai. — anak camat con lai. cammran c*Rm˜ [Bkt.] fg. l_uc soùat, ki¬em chùèng. cammrep c*Rm⁄∏ [Bkt.] d. c&n nguy"n, c_çi r¨", g°oc tÈch. — cammrep ilimo Champa c_çi r¨" n)en v&n hùoa Ch&m. Campa c*p_ [Bkt.] 1 d. Champa, Chi"m Th^anh. campa c*p_ [Bkt.] 2 d. bçng sùè. campi c*pfl [Bkt.] d. f^an (f^!nà tranh. camraih cØRmH [Bkt.] t. d°oc. — ba-ndan cak mamraih sè^!n nùui d°oc. camraoh cORm@H [Bkt.] t. quùa khÈch. — hu biniai camraoh cùo thùai f_ç quùa khÈch. camrih cRm^H [Bkt.] t. (idà b°at thè^!ng; k^y qu_&t. can c˜ [Bkt.] 1 d. m%om fùa, t%ang fùa. — can tablah t%ang fùa nùèt. can c˜ [Bkt.] 2 d. m_&t tr&ng. can c˜ [Bkt.] 3 fg. cv canék n%¬ay n¨!, phùat tri¬en. canah cNH [Bkt.] 1 d. ngä. — jalan klau canah fè^!ng ba ngä; canah klau ngä ba fè^!ng. canah cNH [Bkt.] 2 d. v^ong méy. canai cØn [Bkt.] fg. id ti"u h°et. canaih cØnH [Bkt.] 1 d. s^ang. — canaih ring brah s^ang g_ao. § canaih cØnH [Bkt.] 2 d. r¬o. — canaih jhik r¬o may; canaih gem lasei cùai l)ong b^an. canak cN [Bkt.] d. bùo, bùui canak mbuk bùui tùoc; cak klau canak njuh bu_çc ba bùo c%ui. Canar cN‰ [Bkt.] 3 (bal-à Tºnh Mÿ (m_çt th%u fç cü c∞ua vè!ng qu°oc Champaà. 46 www.atabook.com canar cN‰ [Bkt.] 1 d. khuçn vi"n, chu vi. — Bathak Canar Ilimo Trung Tém V&n Hùoa. canar cN‰ [Bkt.] 2 d. b_". — canar yang rup b_" tè_!ng th)an. canar wer cN‰ v⁄‰ d. b_", f°e, n)en. canék cn¨ [Bkt.] 1 d. (cüà d^ong döi. canék cn¨ [Bkt.] 2 fg. (cüà nùèt, sinh sçi n%ay n%!, phùat tri¬en. — tel thun bhik tapah di mblang, nan mang Pangdarang canék (PCà F°en n&m ph_ét tu ngo^ai ch^ua, °ay l^a n&m Phan Rang phùat tri¬en. canéng cn¨! [Bkt.] d. giu^!ng. — canéng kayuw giè^!ng g¨ç; canéng krém giè^!ng tre. cang c! [Bkt.] 1 fg. ch^!, f_!i. — cang gep ch^! nhau; cang chuai je o mboh thei mai f_!i léu r)oi m^a ch%&ng th°ay ai tù!i. § cang ka c! k_ [Bkt.] (cà khoan fä. — cang ka juai ndom dahlau juai Khoan fä, f^èng nùoi trèù!c. cang c! [Bkt.] 2 fg. cè!ng. — cang lanâh cè!ng m%u. § cang gineng c! g^n!⁄ [Bkt.] d. m_&t v¨ç c%ua tr°ong gin&ng. cang wah c! vH [Bkt.] fg. (cüà nhºp, fùanh nhºp. cangak cF [Bkt.] t. id th°ap h^en, ph^am t_uc. — menuh meneng sa urang cangak tÈnh n°et c%ua m_çt k%e ph^am t_uc. cangua cfV_ [Bkt.] d. nia. — Urang jiong di mik saong wa, drei me-aom cangua kaoh gai pataok Ngè^!i tîm an %ui n!i chùu bùac, ri"ng mînh fi f_çi cùai nia, ch_&t céy v)e ch°ong f¨! (mÏa mai k%e fùanh m°at tînh mùau m%u fi tîm l_!i danh vù!i ngu^!i ngo^aià. cani cnfl [Bkt.] 1 t. l°ap lùanh, sùang chùoi, ùong ùanh. cani cnfl [Bkt.] 2 t. cùo s_oc, nhi)eu m^au. — khan bai cani t°am v%ai s_oc (cùo nhi)eu m^auà. canih cn^H [Bkt.] d. m¨éu. — nai gru cih canih ka anak saih methram wak cç giùao k%e m¨éu cho h_oc sinh t_ép vi°et (nùetà. canni c˜nfl [Bkt.] d. (cüà am th^!. canu cnU_ [Bkt.] 1 d. d°au in, cùo l^&n, cùo v_"t. — ataong hawei hu canu fùanh b^&ng roi cùo l^&n. § canu cnU_ [Bkt.] 2 d. cùai c¨!. — duk mang canu fo b^&ng cùai c¨!. § canu cagam cnU_ cg* [Bkt.] d. kÈch thèù!c. — canu cagam kaya nan nde halei? kich thu!c v_ét °ay l!n hay nh%o? canuk cnU [Bkt.] d. céy l_ui. — cuk ikan di canuk l_ui ca v^ao céy l_ui. canuw cnU◊ [Bkt.] 1 d. ngùon. — canuw takai ngùon chén; canuw tangin ngùon tay. § canuw cnU◊ [Bkt.] 2 d. ngùon tay feo nh¨én. cao cik Oc@ c^ [Bkt.] t. id Èch k%y, h^a ti_"n, b%un xÏn. caoh Oc@H [Bkt.] 1 fg. m¬o. — manuk caoh brah g^a m¬o g_ao. § caoh Oc@H [Bkt.] 2 dt. cu°oc. — caoh labang dar ataw matai f^ao l¨ç chçn xùac ch°et; caoh haluk cu°oc f°at. § caoh Oc@H [Bkt.] 3 fg. fùa. — main caoh bilaong ch!i fùa bùong; gaok asaih caoh bº ng_èa fùa; manuk caoh gep g^a fùa nhau. § caoh chom Oc@H OC* [Bkt.] d. tr^o ch!i fùa kh&n. § caoh cin Oc@H c^˜ [Bkt.] fg. ch_ay nh%ay tho%ai mùai. — main caoh cin ch!i bay nh%ay. § caoh dang Oc@H d! [Bkt.] fg. cv tadak dang gi¨éy gi_ua. § caoh haluh Oc@H hlUH [Bkt.] (chmà cu°oc m_çi. § caoh ina Oc@H in_ [Bkt.] fg. ch%èi bù!i. — ra kamei caoh ina gep f^an b^a ch%èi bù!i nhau. § caoh klan Oc@H kL˜ [Bkt.] fg. nh%ay c¨éng. — limaow nduec caoh klan con b^o v^èa ch_ay v^èa nh%ay c¨éng. § caoh parah Oc@H prH [Bkt.] fg. bù!i mùoc, bè!i mùoc. — caoh parah duah mbeng bè!i mùoc tîm &n. § caoh parah Oc@H 47 www.atabook.com prH [Bkt.] fg. h°at h%ui, h°at c%&ng. — caoh parah anak h°at h%ui con; caoh parah gep h°at c%&ng nhau. § caoh ruah Oc@H rVH [Bkt.] fg. kùen, kùen ch_on. caoh Oc@H [Bkt.] 4 t. l%e. — harei caoh ng^ay l%e. Caok Oc@ [Bkt.] 1 d. (l^anhà Hi°eu L¨" (Ninh Thu_énà. caok Oc@ [Bkt.] 2 fg. khùoc k¬e. — hadiip caok ka pathang matai v_! khùoc k¬e ch)ong ch°et. caok Oc@ [Bkt.] 3 fg. bùoc. — huak caok &n bùoc; caok buh tapa gah deh bùoc b%o qua b"n kia. § caok laok Oc@ Ol@ [Bkt.] fg. moi mùoc. caong Oc@Ï [Bkt.] fg. sùang t_ao, t_ao ra. — kamei caong baoh bingu f^an b^a t_ao ra ki¬eu (hoa v&nà d_"t; caong anak ribaong khai (t_ao raà mè!ng con. § caong Oc@Ï [Bkt.] fg. èù!c, mong, c)au. — acaong jieng hadiip pathang mong th^ang v_! th^anh ch)ong. § caong takré Oc@Ï tRk¨_ [Bkt.] fg. èù!c mu°on. — caong takrâ hu sa baoh sang siam èù!c mu°on cùo m_çt c&n nh^a t°ot. § caong raow Oc@Ï Or@◊ [Bkt.] (chmà fùanh lu°ong, l^am lu°ong. caop Oc@∏ [Bkt.] d. ch%om. — caop mbuk ch%om tùoc. caor Oc@‰ [Bkt.] d. f_çng, f_un. — caor cuah f_çng cùat, f_un cùat. caow Oc@◊ [Bkt.] d. cv tacaow chùau (ti°eng çng g_oi n_èng chùauà. — buei halei caow? vui khçng chùau? cap c∏ [Bkt.] fg. ch°ap. — sa baoh o thau, sa ribuw o cap (tngà m_çt fi)eu khçng hay, ng^an l^!i sai Ng^ai cüng khçng ch°ap (khçng ai ch°ap k%e ngu d°ot c%aà. capagem cπg° [Bkt.] fg. gù&n bùo. — hai tai ranam capagem l^ong y"u thè!ng gù&n bùo. capait cØpˇ [Bkt.] fg. nh)oi. — capait tapung nh)oi b_çt. car c‰ [Bkt.] 1 d. b^! c_an, f". — bek car fù&p b^! c_an. car c‰ [Bkt.] 2 fg. x&m. — car rup x&m mînh. § car c‰ [Bkt.] 3 fg. hùoa trang. — car rup ng_uy trang. car c‰ [Bkt.] 4 fg. r_an, nùèt. — kalaok car chai bº nùèt. cara-mbap crı∏ [Bkt.] d. nhung. carah crH [Bkt.] fg. kh%oa, g_at, phùa. — carah padai pa-ndap kh%oa lùua cho ph%&ng. carai cØr [Bkt.] d. truy)en thuy°et, truy)en th°ong, truy)en k^y. — carai pajieng paran Cam truy)en thuy°et hînh th^anh dén t_çc Ch&m. Caraih cØrH [Bkt.] 2 d. (l^angà Thanh Khi°et (Bînh Thu_énà. caraih cØrH [Bkt.] 1 d. sen, hoa sùung. caramai crØm [Bkt.] d. (céyà ch^um ru_çt. carana crn_ [Bkt.] d. vè!ng mi_"n. carang cr! [Bkt.] d. vè!ng mi_"n cùo gù&n lçng cçng. caraoh cOr@H (pabah-à [Bkt.] d. l¨ç tr¬o (%! b^! ru_çng f¬e nèù!c ch%ayà. § caraoh tian cOr@H tY˜ [Bkt.] t. b^ao b_ot, c)on c^ao. caraok cOr@ [Bkt.] fg. chö, nùoi chen. — ndom caraok tama nùoi chö v^ao. caraong cOr# [Bkt.] d. chçng. — phaw caraong sùung v^a chçng (sùung °ongà. caraow cOr@◊ [Bkt.] d. c)au v)ong. caraw cr◊ [Bkt.] d. (conà sùao. § caraw patei cr◊ pt‡ [Bkt.] d. sùao f)au rîu. § caraw buk cr◊ bU [Bkt.] d. sùao f)ong. § caraw bilang drew cr◊ b^l! ORd⁄◊ d. sùao séu. 48 www.atabook.com careng cr⁄! [Bkt.] d. trém. — klep careng di canak mbuk c^ai (giù&tà trém v^ao f)au tùoc. carit caraot cr^ˇ cOr@ˇ [Bkt.] t. inh %oi. — main prew carit caraot ch!i la inh %oi. carit cr^ˇ [Bkt.] 1 d. (Mà ki°em ngù&n, ki°em charit. carit cr^ˇ [Bkt.] 2 d. d°e m^en. — sep carit kanjaok ti°eng d°e gùay; pacaoh carit fùa d°e. caritrak cr^Rt [Bkt.] 1 d. (Sktà t_ép quùan, phong cùach. caritrak cr^Rt [Bkt.] 2 d. (cüà truy_"n k¬e, truy_"n ng_u ngçn. carmil c‰m^Ò [Bkt.] d. kÈnh, gè!ng (feo mù&tà. — tuak carmil feo kÈnh. catai cØt [Bkt.] d. trùai non. — catai paaok trùai xo^ai non. catai kia cØt kY_ [Bkt.] d. céy thº. cataik cØt [Bkt.] fg. ngù&t. — cataik hu jung ngù&t ng_on. cataot cOt@ˇ [Bkt.] d. f°ong, bäi. — daok sa cataot ng)oi m_çt f°ong (y"nà; aih sa cataot Ïa c%a bäi. catei ct‡ [Bkt.] d. cùai ch^ang, ch^a tay. cateng ct!⁄ [Bkt.] t. c&ng, th%&ng. — Katung calei pacateng keo déy cho c&ng; huak kateng tung &n c&ng b_ung. § cateng arak takuai ct⁄! r tØkV [Bkt.] gén c¬o. — cateng rak takuai methao saong urang gén c¬o m^a c%ai ngè^!i ta; klaik paje daok cateng arak takuai kamlah Æn c&p r)oi m^a c^on gén c¬o ra cäi. catuai cØtV [Bkt.] 1 fg. d_u, nh%u. — catuai katrew d_u b)o céu; katrew catuai b^ç céu m)oi. catuai cØtV [Bkt.] 2 t. huy)en bÈ, bÈ m_ét. — panuec paoh catuai ngçn ng¨è huy)en bÈ, l^!i s°am. catul ctUÒ [Bkt.] 3 d. f^on tre, s^ao tre. — bambu khen aw di gai catul ph!i qu)an ùao tr"n céy s^ao tre (f^on treà. catur ctU‰ [Bkt.] d. c^! tèù!ng. — man catur ch!i c^! tèù!ng. caw c◊ [Bkt.] fg. khoan, moi. — caw labang khoan l¨ç, moi l¨ç. § caw ci c◊ cfl [Bkt.] t. b_èc b_çi, cau cùo. — ong taha caw ci çng gi^a cau cùo. cawah cvH [Bkt.] 1 d. r)ong r)ong (cùa tr^au conà. — anâk cawah con r)ong r)ong. cawah cvH [Bkt.] 2 t. ¬am m°oc. — mbaw cawah hçi m°oc. cawan cv˜ [Bkt.] d. chung, chùen nh%o. — cawan alak chung rè_!u. cawei ak cv‡ a_ [Bkt.] d. chim khùach. cei c‡ [Bkt.] 1 d. ho^ang t%è. § cei c‡ [Bkt.] 2 d. c_éu, chùu. § Cei Brei c‡ Rb‡ [Bkt.] d. t"n m_çt chè%!ng lùy Ch&m. cek c— [Bkt.] t. (nùoià dùoc, phùet, lùao. — juai ndom cek juai f^èng nùoi dùoc chù!¡ § cek karek c— kr— [Bkt.] fg. dùoc phùach, phùach l°oi. — ban nan cek karek biak cùai th^&ng °ay phùach l°oi th_ét¡ cek c⁄ [Bkt.] 1 d. b^a n_çi (m_e c%ua m_eà. cek c⁄ [Bkt.] 2 d. nùui. — cek glaong glai paceng mang anak (cdà nùui cao r^èng lùa che ngang m_&t. § cek car c⁄ c‰ [Bkt.] d. nùui non, non sçng. § cek dhuk c⁄ DU [Bkt.] d. h^on non b_ç. Cem c° [Bkt.] d. cv Cam Cham, Ch&m, Ch^am. ceng c⁄![Bkt.] fg. chù&n. — Kut nan hu batau ceng Kut fùo cùo fùa chù&n ngang. ceng c⁄Ï [Bkt.] d. (Và chè%!ng lùy. ceng Oc⁄Ï [Bkt.] d. chi"ng. — paoh ceng fùanh chi"ng. 49 www.atabook.com ceng rai c⁄! Ør [Bkt.] t. gan l^y. — anâk rinaih ceng rai fùèa bùe gan l^y. cep c⁄∏ [Bkt.] fg. thù&t. — ceo canah thù&t v^ong; cep kacing aw thù&t nùut ùao. ch - C cha C [Bkt.] kÈ hi_"u ghi ph_u ém thùè tùam trong b_ç ch¨è Akhar thrah. chai ØC [Bkt.] 1 d. m_çt tr&m ng^an. chai ØC [Bkt.] 2 fg. xay. — tuh padai dalam chai pieh chai jieng brah ba f¬o lùua v^ao c°oi xay f¬e xay ra g_ao lùèc. chai ØC [Bkt.] 3 k. nhè (so sùanh cùo tÈnh khu°ech f_aià. — siam likei chai yang f_ep nhè ti"n; ndom puec chai ribuk &n nùoi nhè bäo ()on ^aoà. § chai ... chai ØC ... ØC [Bkt.] p. c^ang ... c^ang. — chai manyum chai mahu c^ang u°ong c^ang khùat; chai puec chai padrâh c^ang r)ay c^ang rù&n mù&t (lî l_!mà. chaitan ØCt˜ [Bkt.] d. quÏ Satan. chak cahak C C [Bkt.] p. ch°oc ch°oc. — chak chak mboh chak chak lihik ch_!t hi_"n ch_!t m°at. chak C [Bkt.] p. b¨çng ch°oc. chang C! [Bkt.] t. chùoi. — chang aia harei chùoi m_&t tr^!i. § chang chang C! C! [Bkt.] t. l^! m^!. — mânhâk hadah chang chang f^en sùang l^! m^!. § chang hadah C! hdH [Bkt.] t. m^! sùang. — lingik biruw chang hadah tr^!i v^èa m^! sùang. chaong OC@Ï [Bkt.] t. khai. — mbaw chaong hçi khai; chaong aia mâik khai nèù!c fùai (ti¬euà. chaor OC@‰ [Bkt.] t. cv suail sai. — ndom chaor paje nùoi sai r)oi. § chaor njep OC@‰ Ô⁄∏ [Bkt.] d. ph%ai qu°ay, ph%ai trùai. — nyu thau chaor njep hai blaoh ndom nùo cùo bi°et ph%ai qu°ay féu m^a nùoi. chaot chaot OC@ˇ OC@ˇ [Bkt.] t. lä chä, nh%o gi_ot. — aia hep tanjoah chaot chaot m)o hçi r!i lä chä. chap C∏ [Bkt.] fg. r%ua. — randap ca-mbuai chap urang quen mi_"ng r%ua ngè^!i. § chap hatem C∏ ht° [Bkt.] fg. cv hatem chap r%ua s%a. char C‰ [Bkt.] d. ph^eng la, thanh la. — paoh char fùanh ph^en la. chaya Cy_ [Bkt.] t. (Sktà l_çng l¨éy, hoa l_". cheh C⁄H [Bkt.] fg. thÈch. — cheh bac thÈch h_oc; cheh di tian l^ong ham thÈch; tian cheh ngap bruk ham l^am vi_"c. § cheh chai C⁄H ØC [Bkt.] fg. thÈch thùu. chia CY_ [Bkt.] (chmà xa, xe kùeo s_!i. — chia traow mrai xa fùanh °ong. chiah CYH [Bkt.] d. ven, bi"n. — chiah glai ven r^èng. chiar CY‰ [Bkt.] fg. s%èa cho fùung, cho cén. chieng CY⁄! [Bkt.] t. chùeo, trùeo. chit C^ˇ [Bkt.] d. s_è bong gén, sai khù!p. — chit takai sai khù!p chén. chiùer OCY⁄‰ [Bkt.] fg. l_ang. — chiér rilaow gem di kalik l_ang thºt dÈnh v^ao da; chiér mâk limâk l_ang l°ay bù!t m¨! ra. chiùet OCY⁄ˇ [Bkt.] 1 d. cv kachiùet l_ong. — chiùet mah pahaluai klau tel (DWNà l_ong v^ang che ph%u ba t)ang. chiùet OCY⁄ˇ [Bkt.] 2 fg. nh%ay. — chiét yau asau, kaduw yau asaih (tngà phùong nhè ng_èa, nh%ay nhè chùo (m_anh kh%oeà. chom OC* [Bkt.] fg. xçng h!i. — riak aia chom n°au nèù!c xçng h!i. chu CU_ [Bkt.] fg. ù!n (l_anhà. — chu lian dalam rup ù!n l_anh trong mînh. chuah CVH [Bkt.] t. mau l_e, f_çt ng_çt. — nyu mai chuah nùo f°en f_çt ng_çt. 50 www.atabook.com Chuai ØCV [Bkt.] 1 d. (Mbaok -à Müi Dinh. chuai ØCV [Bkt.] 2 t. léu, ho^ai, kùeo d^ai. — mbeng chuai &n léu; hajan chuai mèa ho^ai. § chuai chuai ØCV ØCV [Bkt.] t. ho^ai, d^ai d^ai, mäi mäi. — mbeng chuai chuai &n ho^ai. § chuai jamuai ØCV jØmV [Bkt.] t. léu lù&c. — nao chuai jamuai fi léu lù&c. chùeh OC⁄H [Bkt.] t. cv seh xinh. — cheh di cheh xinh tuy_"t. § cheh maleng OC⁄H ml⁄! [Bkt.] t. xinh f_ep. — rup pabhap cheh maleng thén hînh xinh f_ep. chuer CV⁄‰ [Bkt.] t. vç tr_ét t_è. chuk CU [Bkt.] t. l¨én l_çn; sai. — ndom chuk paje nùoi l_çn r)oi; wak akhar chuk vi°et ch¨è sai. chung CU! [Bkt.] 1 d. s_è sai trùai, sai l)am. chung CU! [Bkt.] 2 t. xéy x¬am. — darah chung xéy x¬am, choùang vùang. chut CUˇ [Bkt.] fg. tr_ét. — takai chut chén tr_ét khù!p; chut takai tr_ét khù!p chén. ciak cY [Bkt.] fg. cù&t, xù&t. — mak taow ciak taduk l°ay dao xù&t rau. ciem OcY° [Bkt.] fg. cho &n. — ciem manuk cho g^a &n. ciep OcY⁄∏ [Bkt.] d. g^a con, chim non. — kalang sawah sadrei anak ciep di)eu héu v)o m_çt con g^a con. ciet OcY⁄ˇ [Bkt.] d. chi°et (f)o d^ung l^am b^&ng treà. — ciet paong chi°et hînh ch¨è nh_ét f¬e f_èng sùach v%! Ch&m. ciew OcY⁄◊ [Bkt.] 1 d. (harek-à c%o chi°eu. § ciew OcY⁄◊ [Bkt.] 2 d. chi°eu. — lang ciew tr%ai chi°eu. § ciew kaok OcY⁄◊ Ok@ [Bkt.] d. chi°eu fan b^&ng dùèa r^èng. § ciew bang OcY⁄◊ b! [Bkt.] d. chi°eu gon (d^ung cho l¨" t_ucà. § ciew bingu OcY⁄◊ b^fU_ [Bkt.] d. chi°eu bçng. § ciew ridaih OcY⁄◊ r^ØdH [Bkt.] d. chi°eu xe (chi°eu d^aià. § ciew ranuw OcY⁄◊ rnU◊ [Bkt.] d. chi°eu méy trù&ng. cih c^H [Bkt.] 1 fg. vë, k%e. — cih sa drei kabaw vë m_çt con tréu; barih cih gheh nùet vë f_ep; cih biluw mata k%e lçng m^ay. § cih c^H [Bkt.] 2 fg. fùanh, xÏa, t"m. — cih pakao fùanh thu°oc; cih hala t"m tr)au. ciim cY& [Bkt.] d. chim. — ciim heng con träu (con r)çng ngè^!i Ch&m thè^!ng ch_am tr"n nh^a m)oà; thruh ciim t¬o chim. § ciim catuei cY& cØtV [Bkt.] d. chim m)oi. § ciim barim cY& br& [Bkt.] d. chim chùoc. § ciim bom cY& Ob* [Bkt.] d. d_a fi¬eu. § ciim mah cY& mH [Bkt.] 1 d. (conà träu m^au v^ang. § ciim mah cY& mH [Bkt.] 2 d. (conà quÈt. ciip cY^∏ [Bkt.] 1 fg. chºu. — ciip brei chºu cho; ciip ka urang puec chºu bº ch%èi. § ciip cY^∏ [Bkt.] 2 fg. chºu, thùu th_ét. — kamlah o hu nyu ciip paje cäi khçng fè_!c, nùo chºu thùu th_ét r)oi. § ciip alah cY^∏ alH [Bkt.] fg. chºu thua. — ka marat hatai o blaoh ciip alah chèa ph°an f°au m^a fä chºu thua r)oi. § ciip glac cY^∏ gLÇ [Bkt.] fg. chºu t_çi. — jaguk kuk akaok ciip glac t"n xém lè_!c cùui f)au chºu t_çi. § ciip matai cY^∏ mØt [Bkt.] fg. chºu ch°et. — dak ciip matai, oh ciip tachep th^a chºu ch°et chù! khçng chºu nh_uc. ciip cY^∏ [Bkt.] 3 t. chºu, thi°eu. — pablei ciip bùan thi°eu. cik c^ [Bkt.] 1 d. th^èa, dè (thùèc &n, f)o &nà. — brei cik ka asau mbeng cho chùo &n f)o dè. cik c^ [Bkt.] 2 fg. x^oe. — cik thiap x^oe cùanh; cik kadik r%e qu_at. § cik ca mbuei c^ cØıV [Bkt.] fg. bïu mçi. § cik praik c^ ØRp [Bkt.] fg. 51 www.atabook.com ch" bai (m_çt cùach nh%o nh_&tà. § cik rik c^ r^ [Bkt.] t. chi chÈt. — tapuer anâk cawah cik rik b)ay r)ong r)ong chi chÈt. cikuh c^kUH [Bkt.] d. s°eu. cil c^Ò [Bkt.] (ula-à d. lo_ai rù&n d¨è. — sanak yau ula cil (tngà Hung d¨è nhè rù&n f_çc. cing c^Ï [Bkt.] 1 d. r_çng, l)ong. — katruw klah di habai, tapay klah di cing (tngà b)o céu s¬o gi%o, th%o s¬o l)ong. § cing c^Ï [Bkt.] 2 d. °ong tre f¬e lè^!ng, fong. cing c^Ï [Bkt.] 3 d. khù&c, khùèa, khÈa (th^anh d°auà. co Oc_ [Bkt.] d. (Và cv libik ch¨ç. — caik hu co c°at cùo ch¨ç. coh OcH [Bkt.] 1 d. h_at gi°ong. coh OcH [Bkt.] 2 d. vch (sùongà v¨ç th^anh hoa, n%!. — riyak paoh coh bilik di tada (DWMà sùong cu)on cu_çn v¨ç v^ao b^! cùat; coh bingu n%! hoa. coh OcH [Bkt.] d. bùup, fùoa. — coh bingu bùup hoa; coh kapah bùup bçng. coh pak OcH π_ [Bkt.] d. (hoaà tùè quÈ. cong OcÏ [Bkt.] fg. ch^!. — nao dec pieh cong urang hadei fi t^è t^è f¬e ch^! ngè^!i fi sau. cong ORcÏ [Bkt.] fg. f¬e l"n gùac l"n. — crong laiy ngaok paban gùac chén l"n b^an; pok gaok crong tagok ging bù&t n)oi l"n b°ep. crac RcÇ [Bkt.] fg. khù&c. — crac angan di phun kayuw khù&c t"n v^ao thén céy. crah be RcH b—[Bkt.] fg. f_çi kh&n (m_çt ki¬eu f_çi kh&n c%ua ngè^!i Ch&mà. — muk rija crah be tamia b^a rija f_çi kh&n mùua. crah RcH [Bkt.] fg. b)oi thè^!ng. — crah nde kabaw b)oi thè^!ng duy"n b^&ng tréu. crai ØRc [Bkt.] fg. tèù!i. — crai aia ka njem tèù!i nèù!c cho rau. craih ØRcH [Bkt.] 1 fg. ch%e ra. — craih kem ridaih ch%e chén c&m xe. § craih ØRcH [Bkt.] 2 fg. g_ach b%o. — craih akhar chuk g_ach b%o ch¨è sai. craik ØRc [Bkt.] t. sù!m. — padai craik lùua sù!m. craiy ØRcÁ [Bkt.] fg. xùen. — craiy phun bingu dalam ben main xùen céy hoa trong cçng vi"n. crak Rc [Bkt.] fg. nh)oi, n_ap (f_anà. cran Rc˜ [Bkt.] fg. cv kran (g^aà fùa. — manuk ina kran nyu nùo bº g^a mùai fùa. craoh ORc@H [Bkt.] 1 d. su°oi. — craoh dalam su°oi séu; aia craoh nèù!c su°oi. § craoh ORc@H [Bkt.] 2 fg. fi t%a. — aih craoh Ïa ch%ay. § Craoh Sahala Plom ORc@H shl_ OpL* [Bkt.] d. Su°oi Vïnh H%ao. craok ORc@ [Bkt.] 1 fg. trùut v^ao, fùut, bùon. — craok brah tama khang trùut g_ao v^ao khè!ng; craok lasei ka anak bùon (fùutà c!m cho con. § craok brah ORc@ RbH [Bkt.] tg. l¨" cho &n (trong fùam tang Ch&m B^alamçnà. § craok masin ORc@ m⁄S^˜ [Bkt.] fg. l^am mù&m. § craok suan ORc@ sV˜ [Bkt.] fg. ban h)on, g_oi h)on (l^an s°ong l_aià. § craok ORc@ [Bkt.] 2 fg. n°oi (mùaià ra. — mâk gak craok tabiak pacheng pa-ndiak l°ay t°am tranh n°oi ra che nù&ng. craong ORc# [Bkt.] d. cv traong (céyà c^a. creh Rc⁄H [Bkt.] t. khçng f)eu, ch"nh l_"ch. — dua gah akaok creh di gep hai f)au ch"nh nhau. crem Rc° [Bkt.] 1 d. n!i ch¨ç. 52 www.atabook.com crem Rc° [Bkt.] 2 fg. ngém. — jru crem alak thu°oc ngém rè_!u; crem pajaih ngém gi°ong; crem kakua ngém f°at v¨! c^ay. § crem Rc° [Bkt.] 3 t. thén m_ét, thém tînh. creng Rc⁄! [Bkt.] fg. hùoa phùep, bi°en hùoa. — creng manuis jieng liman kaok bi°en ngè^!i th^anh voi trù&ng. crih Rc^H [Bkt.] t. l_a, mù!i l_a, xa l_a. — urang crih ngè^!i l_a; urang crih palei ngè^!i xùè ngo^ai. § crih bikan Rc^H b^k˜ [Bkt.] t. khùac l_a, l_a. — ralo urang crih bikan biruw mai cùo nhi)eu ngè^!i l_a mù!i tù!i. crik Rc^ [Bkt.] d. m^ui x_a. Cru Rc_U [Bkt.] d. (ngè^!ià Churu. cruh RcUH [Bkt.] 1 fg. d_ép. — cruh apuei d_ép l%èa, d_ép tù&t. cruh RcUH [Bkt.] 2 fg. phùung fi°eu. — cruh ndam matai phùung fi°eu fùam ma. cuah cVH [Bkt.] d. cùat. — cuah liga cùat s_an; cuah kraong cùat (%!à sçng. § Cuah Glaong cVH OgL@Ï [Bkt.] d. t"n m_çt l^ang Ch&m (Ninh Thu_énà. § Cuah Patih cVH pt^H [Bkt.] d. (l^angà Th^anh TÈn (Ninh Thu_énà. cuah ruah cVH rVH [Bkt.] fg. ch_on l_èa. cuak cV [Bkt.] 1 fg. sùang tùac. — cuak jieng ariya sùang tùac th^anh th!. § cuak cV [Bkt.] 2 fg. thù&t, bu_çc, nºt. — cuak ka-ing thù&t lèng. § cuak cV [Bkt.] 3 fg. gùan, ghùep, k°et. — cuak dua urang saong gep gùan ghùep hai ngè^!i vù!i nhau; cuak yut k°et b_an. § cuak cV [Bkt.] 4 fg. gi¨"u. — panuec ndom cuak l^!i nùoi gi¨"u; duah baoh cuak ka urang klao f_&t chuy_"n gi¨"u cho ngè^!i ta cè^!i. § cuak jieng cV jY⁄! [Bkt.] fg. c°au t_ao. cuang cV! [Bkt.] t. r_çn. — ngap cuang di urang l^am r°oi ngè^!i ta. § cuang ka-ndah cV! kÎH [Bkt.] 1 t. r°oi rù&m. § cuang ka-ndah cV! kÎH [Bkt.] 2 t. hi¬em tr%!. — jalan nao daok ralo nuec cuang ka-ndah fè^!ng fi c^on nhi)eu fo_an hi¬em tr%!. cue cV— [Bkt.] fg. chu°ot, vùot nh_on. — cue jamang krâm chu°ot c_oc tre; cue kaké m^ai s^èng. cuh cUH [Bkt.] 1 fg. f°ot. — cuh gahlau f°ot tr)am hè!ng; cuh pakao m)oi thu°oc. cuh cUH [Bkt.] 2 fg. bù&n, s&n. — cuh phaw bù&n sùung; cuh rimaong s&n c_op. cuit cV^ˇ [Bkt.] t. nh_on. — také kubaw cuit s&èng tréu nh_on. cuk cU_ [Bkt.] fg. l_ui, xi"n, x%o, fùut, feo, m_&c. — cuk ikan tama canuk l_ui cùa v^ao céy l_ui; cuk tangi brei angan x%o tai f_&t t"n; cuk nyuk feo chu¨çi; cuk aw m_&c ùao. cuk cU [Bkt.] fg. rùuc. — tapuer ada ruc padai haok dalam hamu anreng b)ay vºt rùuc tîm thùoc väi trong fùam ru_çng. cum cU* [Bkt.] fg. hçn, ng%èi. — cum anâk hçn con; cum ka bak lamak hçn chèa fä; cum mboh buw hanguw ng%èi th°ay m^ui th!m. cur cU‰ [Bkt.] d. vçi. — cur mbeng hala vçi &n tr)au; ataong cur quùet vçi. cut cUˇ [Bkt.] fg. chùui, nh^ao. — cut akaok trun chùui f)au xu°ong. cuw cU◊ [Bkt.] d. ch_éu. — cuw aia ch_éu nèù!c. da d [Bkt.] kùy hi_"u ghi ph_u ém thùè mè^!i sùau c%ua b_ç ch¨è akhar thrah. da d_ [Bkt.] d. cv ada (conà vºt. daa da_ [Bkt.] fg. m^!i. — daa tabiak m^!i ra; daa tuai tama sang m^!i khùach v^ao nh^a. § daa raok da_ Or@ [Bkt.] fg. m^!i fùon, ch^ao m^!i. — cang daa raok ka mâng mai ch^! m^!i fùon mù!i tù!i. 53 www.atabook.com dabuan dbV˜ [Bkt.] t. man di. dadin ddI˜ [Bkt.] d. h%oa. — harei dadin ng^ay h%oa. daduel ddV⁄Ò [Bkt.] fg. chùép nh_én, chùép thu_én. — daduel gep f^çng l^ong. dagen dg⁄˜ [Bkt.] t. (chi^"uà ngang. — duk gah dagen fo theo chi^"u ngang. dah dH [Bkt.] 1 t. cv hadah sùang. § dah ginuh dH gInUH [Bkt.] t. sùang s%ua. — mbaok mata dah ginuh m_&t m^ay sùang s%ua. § dah tambang dH tµ! [Bkt.] t. vinh quang. — dah tambang bengsa khaol ita vinh quang t%ç quùçc chùung ta. § dah dai dH Ød [Bkt.] t. sùang t%o. — lingik dah dai je tr^!i fä sùang t%o r^çi. § dah payah dH pyH [Bkt.] fg. giäi b^ay. — dah payah wek panuec kadha giäi b^ay l_ai cho rö chuy_"n. § dah mata dH mt_ [Bkt.] kng. sùang mù&t. — gaok akaok ralo mbeng ka nyu dah mata hai f_ung f^éu nhi^"u l^én cho hù&n sùang mù&t ra. § dah mat dH Mˇ [Bkt.] t. sùang ùy, sùang d_a. — ban asit nan dah mat biak th^&ng bùe sùang ùy th_ét. dah dH [Bkt.] 2 c. kîa. — dah! hâ ngap hagait nan? kîa, m^éy l^am chi fùéy?. dahak dh_ [Bkt.] t. ti"u x^ai. — dahak jien padai ti"u x^ai ti^"n c%ua. dahlak dhL [Bkt.] f. tçi. — dahlak oh takrâ o tçi khçng thùich féu; amaik dahlak m_e tçi. dahlau dhLU! [Bkt.] t. trèù!c. — ai nao dahlau baik anh fi trèù!c fi; brei thau dahlau dua harei cho biù"t trèù!c hai ng^ay; dahlau deh trèù!c kia. § dahlau di abih dhLU! dfl abIH [Bkt.] trèù!c ti"n. § dahlau hadei dhLU! hdE [Bkt.] d. trèù!c sau. — dahlau hadei jang duah mboh min trèù!c sau cüng tîm thùéy thçi. dai Ød [Bkt.] 1 fg. fèa. — dai yun fèa vöng; dai nao dai mai fèa qua fèa l_ai. § dai buai Ød ØbV [Bkt.] fg. fùanh fu. § dai matei Ød mtE [Bkt.] fg. foùan m_çng (b^&ng cùach cho qu%a lù&c fu fèa qua l_aià. § dai Ød [Bkt.] 2 fg. giùup. — thau dai gep ngap bruk biù"t giùup nhau l^am vi_"c. dait wait Ødˇ Øvˇ [Bkt.] 2 t. tho&n thoù&t. — takai dait wait tuei Sah Pakei (ASPà chén tho&n thoù&t theo Sah Pakei. § dait wait Ødˇ Øvˇ [Bkt.] 1 t. tè!m tùét, g_on g^ang. dak d [Bkt.] 1 d. b^! c%an. — bek dak fù&p b^! c%an. § dak d [Bkt.] 3 fg. sù&p, xù"p. — dak talei sù&p h^ang; dak ka hu danak sù&p xù"p cho cùo thùè t_è. § dak pataom d pOt [Bkt.] fg. chùét fùçng. § dak ray d rÁ [Bkt.] d. bi"n ni"n s%è. — dak ray patao Cham bi"n ni"n s%è cùac vî vua Champa. § dak d [Bkt.] 4 p. khçng, ch%&ng, khçng h^". — dahlak dak anit nyu tçi ch%&ng thè!ng hù&n; dak nao khçng fi. § dak d [Bkt.] 5 p. c^ang. — dak daok tamuh di tian (APAà c^ang ng^çi thî ùy tùè c^ang n%ay ra. § dak d [Bkt.] 6 p. th^a r^&ng, ch%&ng th^a. — dak lihik kabaw yau oh dak di maluw mbaok (tngà th^a mùét fçi tréu c^on h!n mùét m_&t; dak dahlak ngap biblaoh ch%&ng th^a tçi l^am cho r^çi. § dak tra d Rt_ [Bkt.] (o-à khçng h^" gî. § dak dak d d [Bkt.] t. h^ang h^ang, lù!p lù!p. — ritak cei wei wei, traong cei dak dak (cdà f_éu c%ua chùu xanh tè!i, c^a c%ua chùu lù!p lù!p. § dak... dak d d [Bkt.] m¨çi...m¨çi, h^&ng. — dak malem dak hu cùo h^&ng f"m, f"m n^ao cüng cùo. § dak d [Bkt.] 2 d, Skt. phè!ng nam. § dak d_ [Bkt.] d. cv hadak bùi fao. dakhah dakhat dKH dKˇ [Bkt.] fg. bùç thùi. — dakhah dakhat ka rinaih huak dahlau phén phùat (bùç thùià cho lü tr%e &n trèù!c. daklan dkL˜ [Bkt.] fg. chùu ùy. 54 www.atabook.com daksanak dsn [Bkt.] d,Skt. chùinh Nam. dakuh dkUH [Bkt.] d. f^ç trang sùèc. dal cur dÒ cU‰ [Bkt.] d. bînh vçi (f%" &n tr^éuà. dal dÒ [Bkt.] 1 fg. c%an tr%!. — dal gep c%an chén nhau. § dal dÒ [Bkt.] 2 t. th!m, dºu, dºu nh_e. — hangew mbuw dal m^ui hè!ng thoang tho%ang. dala dl_ [Bkt.] fg. (daok-à (ng^çià xuùçng. — daa tuai daok dala di ciew m^!i khùach ng^çi xuùçng chiù"u. dalah dlH [Bkt.] 1 d. lè¨!i. — dalah yau dalah ula parawak (tngà lè¨!i nhè lè¨!i rù&n h%ç mang. § dalah dlH [Bkt.] 2 d. m_&t. — dalah aia m_&t nèù!c. § dalah dlH [Bkt.] 3 d. ng_on. — dalah apuei ng_on l%èa; dalah dien ng_on nù"n. § dalah rasa dlH rS_ [Bkt.] d. (céyà lè¨!i long. — paga apuh mâng dalah rasa r^ao r¨éy vù!i céy lè¨!i long. § dalah riyak dlH rIy_ [Bkt.] d. ng_on sùong. — daok di lok praong yaom aia tathik, ra ngap kapal blaoh ndik hake di ngaok dalah riyak (AGAà tr"n f^!i khçng cùo gî lù!n h!n f_ai dè!ng, nhèng ngè^!i ta cùo th%" l^am thuy^"n vè_!t qua sùong c%a. dalah dlH [Bkt.] 4 d. gi^ai bçng (d_"tà. § dalah jih dlH jIH [Bkt.] chm. cn jih dalah (dà th%ç c%ém, h^ang d_"t tay c%ua ngè^!i Ch&m (nùoi chungà. dalah dlH [Bkt.] 5 t. dè, th^èa. — ndom dalah nùoi th^èa; dalah di tathau th^èa hi%"u; lisei huak daok dalah c!m &n c^on th^èa. § dalah dalai dlH dØl [Bkt.] t. dè d_ét, th^èa thäi. — kaya kal dalah dalai juai bidha juai! c%ua c%ai f¨a dè d_ét, chù! lo. § dalah labaih dlH lØbH [Bkt.] t. dè th^èa. — manuis dalah labaih ngè^!i th^èa, k%e dè th^èa (khçng ai fù"m x%ia tù!ià. dalam dl* [Bkt.] 1 t. séu. — kraong dalam sçng séu; dalam sa yer séu m_çt säi tay. § dalam dl* [Bkt.] 2 k. trong. — dalam tian trong l^ong; tama dalam sang v^ao trong nh^a; dalam dua urang, thei mâk? trong hai fùèa ai lùéy. dalap dl∏ [Bkt.] d. (céyà h^çng. dalar dl‰ [Bkt.] (-siaà d,chm bùanh xe chuy^"n c%ua sa fùanh ùçng. Dalat dlˇ [Bkt.] d. F^a L_at. dali dlfl [Bkt.] d. f_ot. — dali saranai f_ot k^en. daliak dlY [Bkt.] 1 d. (cùaià khoan, v^o. § daliak dlY [Bkt.] 2 fg. khoan. dalikal dlIkÒ [Bkt.] d. chuy_"n c%ç tùich. dalim dl§ [Bkt.] d. (céyà l_èu. — baoh dalim trùai l_èu. dalipel dlIp⁄Ò [Bkt.] t. tùam. — dalipel pluh tùam mè!i; dalipel ratuh tùam tr&m. dalok dOl [Bkt.] fg. nçn m%èa, ùoi. — dalok tabiak kan khing duen (AGAà m%èa ra khùo m^a hùçt l_ai. daluen dlV⁄˜ [Bkt.] 1 fg. mùot, mùot nh_&t. — duah daluen mùot lùua sinh nhai. § daluen dlV⁄˜ [Bkt.] 2 t. thu_én, xuçi. — pagan daluen ngè_!c xuçi. daman dm˜ [Bkt.] fg. tiù"c. — daman ka drep lihik tiù"c c%ua mùét. § daman kalih dm˜ klIH [Bkt.] fg. tiù"c r%e. damang dm! [Bkt.] d. m^çng, c_èa. — damang kaok manuk m^çng g^a; damang takai manuk c_èa g^a. damang manuk dm! mnU [Bkt.] d. (céyà m^çng g^a. damang mata dm! mt_ [Bkt.] fg. tr^èng mù&t. damham d*h* [Bkt.] t. lºch läm, thanh lºch. 55 www.atabook.com damnai d*Øn [Bkt.] d. lºch trînh, chè!ng trînh. — ngap bruk tuei damnai l^am vi_"c theo chè!ng trînh. dan d˜ [Bkt.] d. c%ua bùç thùi, én hu_". — brei dan bùç thùi. § dan dun d˜ dU˜ [Bkt.] fg. tr^èng ph_at, tr^èng trº. — dan dun manuis ba jalan tr^èng trº k%e ch%u mèu. danah dnH [Bkt.] fg. gù&t g%ong, d¨è d_çi. — danah hatai b_èc mînh. danak dN [Bkt.] 1 d. li¨"n (m_çt xùép lùa tr^éu kho%ang 15-20 lùaà. — dak sa danak hala sù&p m_çt li¨"n tr^éu. § danak dN [Bkt.] 2 d. thùè t_è, lù!p. — dak jieng dua danak xù"p th^anh hai lù!p. § danak dN [Bkt.] 3 d. fi^"u kho%an. — dom danak majaik si ba tabiak biai nh¨èng kho%an sù&p mang ra b^an th%ao. § danak dN [Bkt.] 4 d. nghi thùèc. — danak ew yang nghi thùèc cùung th^én. § danak dak dN d [Bkt.] d. chè!ng trînh. — danak dak paben pataow pakai chè!ng trînh giùao d_uc. § danak dane dN dn–[Bkt.] d. nghi thùèc (nùoi chungà. danal dNÒ [Bkt.] d. chùen f_èng tr^éu cau (f%" cùungà. danang dn! [Bkt.] 1 d. bù"n t^au. — ahaok deh pak danang t^au f_éu trong bù"n (c%angà. § danang dn! [Bkt.] 2 fg. d_èa, f_éu. — danang ahaok f_éu t^au. § danang manyim dn! mz§ [Bkt.] d. khung d_"t. — danang manyim aban khan khung d_"t d_ang tùém; danang manyim jih dalah khung d_"t d_ang déy. danaoh dandam dOn@H dÎ* [Bkt.] d. trînh t_è, lù!p lang. — ndom hu danaoh dandam nùoi cùo lù!p lang. danaok dOn@ [Bkt.] 1 d. giùa. — danaok haniel giùa d_ung c_u mù&c s_!i. § danaok dOn@ [Bkt.] 4 d. n!i, ch¨ç %!. — danaok ndih ch¨ç ng%u. § danaok dOn@ [Bkt.] 3 d. miù"u. — danaok po Nagar miù"u B^a Chùua Xùè. § danaok dOn@ [Bkt.] 2 d. ngh^". § danaok danang dOn@ dn! [Bkt.] d. ngh^" nghi_"p. danaong dOn@Ï [Bkt.] t. ngang b^&ng. — dua urang glaong danaong gep hai fùèa cao b^&ng nhau; glaong danaong pabung sang cao ngang nùoc nh^a. danap dN∏ [Bkt.] d. truy^"n thùçng. — danap ilimo Cham truy^"n thùçng v&n hùoa Ch&m. danar dN‰ [Bkt.] t,d. tr!n. — tanâh tanar fùét tr!n; daok di lok yau ra nao di danar (AGAà sùçng %! tr"n f^!i nhè ngè^!i ta fi tr"n n^"n fùét tr!n. danaw dN◊ [Bkt.] d. vüng. — danaw kabaw ndih vüng tréu n^&m; tapa truh tathik jel di danaw (DTLà qua kh%oi bi%"n séu vèù!ng ao nèù!c c_an. § danaw kabaw ma-ik dN◊ kb◊ maI [Bkt.] d. vüng nh%o tréu n^&m (vüng tréu fùaià. — matai di kraong matai di tathik, thei matai di danaw kabaw ma-ik takai palei (tngà chù"t sçng chù"t bi%"n, ai l_ai chù"t vüng tréu n^&m c_anh l^ang. § Danaw Panrang dN◊ pRn! [Bkt.] d. l^ang B^éu Trùuc (Ninh thu_énà. danay dnÁ [Bkt.] fg. vang. — danay sep ai ew vang tiù"ng anh g_oi; prew danay glai k"u vang r^èng. § danay angan dnÁ aF˜ [Bkt.] t. n%çi tiù"ng. — libik padei lahey danay angan n!i ngh%i mùat n%çi tiù"ng. dandaih dØÎH [Bkt.] d. l^o xo; c^o (sùungà. dandep dÎ⁄∏ [Bkt.] 1 t. vù&ng. — nao dandep fi vù&ng; dandep mbaok vù&ng m_&t. § dandep dÎ⁄∏ [Bkt.] 2 t. kùin. — dep dandep trùçn kùin; ndom dandep di anâk nùoi kùin khçng cho con biù"t. § dandep kawek dÎ⁄∏ kv⁄ [Bkt.] t. kùin fùao, bùi m_ét. § dandep jhak dÎ⁄∏ J [Bkt.] t. nham 56 www.atabook.com hi%"m, séu f_çc. — tian dandep jhak ra gleng, mata mboh di baoh mata (AGAà l^ong nham hi%"m së hi%"n l_ç cho ngè^!i thùéy. § dandep tang dÎ⁄∏ t! [Bkt.] t. bi_"t t&m. — nao dandep tang fi bi_"t t&m. § dandep mbaok dÎ⁄∏ Oµ@ [Bkt.] fg. vù&ng m_&t. dang d! [Bkt.] 1 d. déy dang (m_çt lo_ai déy r^èngà. — haraik dang déy dang. § dang d! [Bkt.] 2 d. cn hadang tçm. — dang paong tçm h^um; raong dang lèng tçm. § dang duei d! dVE [Bkt.] d. kinh phong, f_çng kinh. dangih dfIH [Bkt.] fg. khçng b^&ng l^ong. — dangih akaok khçng b^&ng l^ong (b^&ng cùach lù&c f^éuà. § dangih makaik dfIH mØk [Bkt.] fg. c&m tùèc, gi_én d¨è. — dangih makaik tatrem takai (DVMà c&m tùèc quùa (çng taà gi_ém chén. danih dnIH [Bkt.] d. m_a. — dih danih fùuc m_a. daning dnIÏ [Bkt.] 1 d. vùach. — daning cek vùach nùui. § daning dnIÏ [Bkt.] 2 fg. ng&n ph"n. — daning miang papan che ph"n b^&ng tùém vùan. § daning kiak dnIÏ kY [Bkt.] d. bùèc tè^!ng g_ach. § daning paceng dnIÏ pc⁄! [Bkt.] d. ch¨ç d_èa. — nyu hu daning paceng nùo cùo ch¨ç d_èa. § daning haluk dnIÏ hlU [Bkt.] d. vùach fùét. daning dnIÏ [Bkt.] 3 d. c%u n^én. — aek amaik nao mâk daning glai lir tapir tian anâk kau lipa (cdà m^ua fùoi m_e fi tîm f^ao c%u n^én, r^èng r_ém mºt m^ung, b_ung con tçi fùoi. danop dOn∏ [Bkt.] 1 d. ph^én vi_"c. — danop thei thei ngap ph^én vi_"c ai nùéy l^am. § danop dOn∏ [Bkt.] 2 d. cùach sù&p xù"p, bùç trùi. danrah dRnH [Bkt.] d. (céyà quùit r^èng. danrak dRn_ [Bkt.] t. (lùuaà mù!i gieo. — padai danrak ru_çng lùua mù!i gieo. danraok dORn@ [Bkt.] d. rau chua. danreng dRn⁄! [Bkt.] d. (céyà mu^çng tr^éu. danuc dnUÇ [Bkt.] d. n_oc. — duc mâng danuc chùich b^&ng n_oc. danuh dnUH [Bkt.] 1 d. t_çi. — danuh hapak klaong naong ndua (ABCà t_çi %! féu con ph%ai gùanh chºu. § danuh dnUH [Bkt.] 2 t. bº t_çi. § danuh glac dnUH gLÇ [Bkt.] d. t_çi l¨çi. — danuh glac mâng muk kei ka anâk tacaow ndua naong t_çi l¨çi t^è t%ç ti"n f%" con chùau ph%ai gùanh chºu. § danuh khak dnUH K [Bkt.] d. t_çi (nùoi chungà. danuk dnU [Bkt.] d. cn bot (céyà b^ç f^". danum dnU* [Bkt.] d. cv tanum m^ç, m_ç. — tiap umat trun peh danum Deva Samalaik (DVMà sai thi"n sùè xuùçng m%! c%èa m^ç cho D"va Samalek. daoh Od@H [Bkt.] fg. cv adaoh hùat. § daoh pamre Od@H pRm– [Bkt.] fg. hùat xèù!ng, hùat f_"m, xèù!ng ti¨"n fèa. daok Od@ [Bkt.] 1 fg. ng^çi. — daok dala ng^çi xuùçng; daok ngaok canâng ng^çi tr"n giè^!ng; daok cang chuai ng^çi f_!i léu. § daok Od@ [Bkt.] 2 fg. %!, %! mèù!n. — saai daok hapak? anh %! féu?; daok thaoh %! khçng; daok saong po hu dua thun %! vù!i ch%u fè_!c hai n&m. § daok Od@ [Bkt.] 4 fg. fùçi x%è. — daok saong anâk hamem o jieng %! vù!i con gh%e khçng fè_!c. § daok Od@ [Bkt.] 3 fg. c^on. — manuis daok manuis lihik k%e c^on ngè^!i mùét; nyu daok jien hù&n c^on ti^"n. § daok Od@ [Bkt.] 5 p. c^on, fang. — liwik malem je blaoh daok madeh khuya r^çi m^a c^on thùèc; tuk daok rinaih th^!i c^on tr%e; daok cang thei fang f_!i ai. § daok Od@ [Bkt.] 6 k. c^on. — nyu ye sanak, daok hâ? hù&n thî h¨çn, c^on m^ay?. § daok apah Od@ apH [Bkt.] fg. %! f_!. — nao daok apah fi %! f_!. § 57 www.atabook.com daok kandaong Od@ kOÎ@Ï [Bkt.] fg. sùot l_ai. — lihik abih daok kandaong dom blah (giùéy t^!à mùét hù"t c^on l_ai mùéy trang. § daok kréh Od@ Rk¨H [Bkt.] p. c^on fang, trong khi. — dahlak daok krâh ndom blaoh nyu pakak tçi c^on fang nùoi m^a nùo ch_&n; daok krâh pandiak lingik gilac hajan fang khi nù&ng, tr^!i f%ç mèa. § daok thaoh Od@ OT@H [Bkt.] 1 fg. ng^çi khçng. — luic harei daok thaoh o hu bruk hagait ngap suùçt ng^ay ng^çi khçng, ch%&ng cùo chuy_"n gî l^am. § daok thaoh Od@ OT@H [Bkt.] 2 t. (f^an b^aà khçng ch^çng, %! v_éy. — kamei daok thaoh f^an b^a khçng ch^çng. § daok di thaoh Od@ dfl OT@H [Bkt.] khi khçng, ngang nhi"n. — daok di thaoh nyu taong gep khi khçng chùung fùanh nhau. § daok deng Od@ d⁄! [Bkt.] fg. &n %!, cè x%è. — daok deng saong nagar palei cè x%è vù!i h^ang xùom; thau daok deng biù"t xè x%è. § daok hapal Od@ hpÒ [Bkt.] fg. sùçng %én d_ét. daom Od [Bkt.] d. sùçt rùet. — lian daom bº b_"nh sùçt rùet. § daom glai Od ØgL [Bkt.] d. sùçt rùet r^èng. § daom sang Od S! [Bkt.] d. sùçt rùet f^çng. daong Od# [Bkt.] fg. giùup, cùèu. — daong yang giùup fùam; gaok themgraing thau daong gep g_&p ho_an n_an biù"t giùup nhau. § daong aek Od# a⁄ [Bkt.] fg. cùèu fùoi. — daong aek pak anak mata cùèu fùoi trèù!c mù&t. § daong aia Od# aY_ [Bkt.] fg. cùèu quùçc. — tagok jalan nao daong aia l"n fè^!ng cùèu quùçc. § daong nagar Od# ng‰ [Bkt.] fg. cùèu nèù!c, cùèu qu" hè!ng. — marai daong nagar tr%! v^" cùèu nèù!c. § daong pajup Od# pjU∏ [Bkt.] fg. giùup f¨!. — anit ranem daong pajup gep thè!ng y"u giùup f¨! l¨én nhau. § daong paklah Od# πkLH [Bkt.] fg. gi%ai cùèu (DVMà. daow Od@◊ [Bkt.] d. fiù"m canh, tr_am gùac. dap d∏ [Bkt.] d. phùia, h^ang. — (ribaong) dap gah kamei matuaw haniim (DNà con mè!ng phùia b"n ph_u n¨è thî tùçt f_ep. dar d‰ [Bkt.] 1 fg. chçn. — ndam dar fùam chçn; dar sa labang chçn m_çt l¨ç; caoh labang dar f^ao l¨ç chçn; dar diip chçn sùçng. dar d‰ [Bkt.] 2 t. cv adar nh_e, së. § dar dar d‰ d‰ [Bkt.] t. nh^e nh_e, se së. — yam nao dar dar bèù!c fi nh^e nh_e. dara dr_ [Bkt.] d. thanh n¨è, con gùai, gùai f^çng trinh. — hu anâk dalam sang cùo con gùai trong nh^a; brok dara d_éy thî; mrai dara s_!i ch%i nh%o. § dara darom dr_ dOr* [Bkt.] d. con gùai con fùèa. darah drH [Bkt.] d. mùau. — lihik darah tù&t kinh; juer darah sang mùau; darah bhong mùau f%o. § darah patih drH ptIH [Bkt.] d. mùau trù&ng. § darah riya drH rIy_ [Bkt.] d. kinh nguy_"t. § darah linah drH lInH [Bkt.] d. mùau m%u. — sa darah linah saong gep c^ung mùau m%u. darak dr_ [Bkt.] 1 d. ch_!. — nao darak fi ch_!; pablei pak darak bùan ngo^ai ch_!. § darak dr_ [Bkt.] 2 d. bi%"n. — liman tel takai darak, riyak paoh klak gem Sah Pakei (ASPà voi fù"n bäi bi%"n, sùong v¨ç ng_ép chîm Sah Pakei. daraksa drs_ [Bkt.] t. biù"t gi¨è gîn. darang dr! [Bkt.] 1 d. r%ç lù!n. — canaih darang r%ç lù!n. darang dr! [Bkt.] 2 d. (céyà nhän. daraong dOr# [Bkt.] 1 d. nhºp c^éu. § daraong dOr# [Bkt.] 2 d. rè!ng xe. — sang praong daraong daok thaoh (tngà nh^a lù!n rè!ng c^on b%o trùçng. darap dr∏ [Bkt.] fg. xéy, xéy d_èng, xéy cùét. — darap rabang xéy c^éu. darei drE [Bkt.] d. (cùaà thu. 58 www.atabook.com dari daro drfl dOr_ [Bkt.] fg. tr^u li_"u. — dari daro ka sa war payak tuai tr^u li_"u cho m_çt bu%çi fäi khùach. dari drfl [Bkt.] 2 d. fï. — ngap dari l^am fï. § Dari drfl [Bkt.] 1 (Po Yang-à d. t"n m_çt th^én n¨è Ch&m. daro dOr_ [Bkt.] fg. d_è fºnh. — harei ni drei daro nao tao? hçm nay mînh d_è fºnh fi féu?; bruk nan seng daro dahlau vi_"c fùo n"n d_è fºnh trèù!c. daruai dØrV [Bkt.] 1 d. gai. — rom daruai b_ui gai; daruai klep gai fém. daruai dØrV [Bkt.] 2 t. thèa vù&ng, (ùit ngè^!ià. — daruai manuis di darak thèa vù&ng ùit ngè^!i t_ai ch_!. daw d◊ [Bkt.] d. cha m_e c%ua ''çng Y!t'' v^a ''B^a Y!t''. dawah dvH [Bkt.] t. toang hoùac. — mbeng peh dawah c%èa m%! toang hoùac. dawait dØvˇ [Bkt.] d. chim te-te. dawei dvE [Bkt.] fg. vùiu. — dawei di mbuk vùiu lùéy tùoc. Dawet dv⁄ˇ [Bkt.] d. David. dawi dawel dvfl dv⁄Ò [Bkt.] t. lu%én qu%én. — akaok nyu daok dawi dawel ka hagait o thau f^éu ùoc hù&n c^on nghï lu%én qu%én chuy_"n gî khçng hi%"u. dayaong dy# [Bkt.] d. chi^"u d^ai. dayep dy⁄∏ [Bkt.] 1 d. f^éu hçm. — dayep rinaih ndih jua f^éu hçm, tr%e con fä ng%u y"n; ndih dayep ng%u sù!m. § dayep dy⁄∏ [Bkt.] 2 d. m_çt lo_ai l¨" rija (mùua v^ao f^éu hçmà. — ngap dayep l^am l¨" rija ban f"m. dayuw dyU◊ [Bkt.] d. (talei-à déy ùçng. de d–[Bkt.] t. f^"u, b^&ng, ngang. — parabha de gep chia f^"u nhau; de gep b^&ng nhau. de Od–[Bkt.] d. fùéng. § depajieng Od–pOjY⁄! [Bkt.] d. fùéng t_ao hùoa. § debata Od–bt_ [Bkt.] d. thè_!ng fù". § demagru Od–mRgU_ [Bkt.] d. chùèc sù&c cao cùép f_ao B^alamçn. § Dewa Mano Od–v_ mOn_ [Bkt.] d. t"n m_çt nhén v_ét trong v&n chè!ng Ch&m, cüng l^a t"n m_çt tùac ph%ém trùang ca Ch&m. deh d⁄H [Bkt.] fg. cv padeh d^èng, ng^èng. — deh takai d^èng chén; rideh deh daok cang xe c^on ng^èng l_ai f_!i. § deh padei d⁄H pdE [Bkt.] fg. ngh%i ng!i. — drei deh padei pak ni nyâ! mînh d^èng ngh%i t_ai féy nhùe¡. deh Od⁄H [Bkt.] 1 t. fùo, kia. — sang deh nh^a kia; harei deh hçm kia. § deh Od⁄H [Bkt.] 2 c. kîa. — deh! nyu mai paje nùo fù"n r^çi kîa¡. § deh o Od⁄H o_ [Bkt.] k. khçng thî. — jamaow lac dahlak mboh, deh o lihik paje nan may m^a tçi thùéy khçng thî mùét r^çi fùo. dei dE [Bkt.] 1 d. cv adei em. dei dE [Bkt.] 2 fg. s^ang s%ay. — adei kamei dei brah em gùai s^ang g_ao. dem d° [Bkt.] 1 d. nam thanh ni"n, trai trùang. — mbeng katuw tagei, khing kamei katuw dem (tngà &n lùuc c^on r&ng, cèù!i v_! lùuc c^on trai trùang. § dem d° [Bkt.] 2 t. v^èa, trung bînh, nh¨!. — alaok hamu dem fùam ru_çng lù!n v^èa; pot dem cùai müng nh¨!. § dem dara d° dr_ [Bkt.] d. thanh ni"n. — thun dem dara tu%çi thanh ni"n. § dem hék d° h¨ [Bkt.] 1 d. (c%oà xèù!c. § dem hék d° h¨ [Bkt.] 2 fg. nùéc c_ut. § dem nay d° nÁ [Bkt.] d. cv damanay ti%"u s%è, truy^"n thuyù"t. — demnay Po Rome truy^"n thuyù"t v^" Pç Rçm". § Dem Lep d° l⁄∏ [Bkt.] d. (l^angà T^ém L_ép. § Dem Sen d° Os⁄˜ [Bkt.] d. cv D!m S!ng Fam San. den d⁄˜ [Bkt.] 1 fg. fäi, ph!i nù&ng. — den akaok di pandiak däi d^éu ngo^ai nù&ng. § den d⁄˜ [Bkt.] 2 fg. h^anh h_a. § den duh d⁄˜ dUH [Bkt.] fg. h^anh h_a. — hagait den duh nyu yau nan? t_ai sao h^anh h_a nùo nhè thù"?. 59 www.atabook.com deng d⁄! [Bkt.] 1 d. s_!i. — sa deng talei m_çt s_!i déy. deng d⁄! [Bkt.] 2 d. cv hadeng (g¨çà mun. deng d⁄! [Bkt.] 3 fg. fùèng. — deng tagok fùèng l"n; deng di krâh kraong fùèng gi¨èa sçng. § deng d⁄! [Bkt.] 4 fg. ngùén, lèng tr^ong. — aia mata deng nèù!c mù&t lèng tr^ong. § deng d⁄! [Bkt.] 5 fg. f_!i. — deng nyu mai, drei ngap dahlau baik f_!i hù&n fù"n mînh l^am trèù!c fi. § deng angan d⁄! aF˜ [Bkt.] fg. fùèng l"n. — deng angan mathraiy jien fùèng t"n vay ti^"n. § deng kala d⁄! kl_ [Bkt.] fg. l^am chùèng. — manuis deng kala ngè^!i l^am chùèng. § deng cheng d⁄! C⁄! [Bkt.] fg. fùèng s¨èng. § deng jhe d⁄! J–[Bkt.] fg. ng^çi x%çm. § deng tagok d⁄! tOg [Bkt.] fg. fùèng d_éy, n%çi d_éy. — deng tagok maradhak n%çi d_éy khùang chiù"n. § deng saong d⁄! OS# [Bkt.] fg. cn deng trong khi ch^! f_!i. dep d⁄∏ [Bkt.] 1 d. mç fùét. § dep d⁄∏ [Bkt.] 2 d. f^çn bùçt. § dep d⁄∏ [Bkt.] 4 fg. ng_ép. — aia sua dep tanran nèù!c lü ng_ép f^çng. dep d⁄∏ [Bkt.] 3 fg. trùçn, lùanh. — nao dep di kalin lùanh n_an chiù"n tranh. der d⁄‰ [Bkt.] 1 d. v^ong, xung quanh. — klau mbeng der ba v^ong. § der dih d⁄‰ dIH [Bkt.] d. bùçn b^", khù&p chung quanh. — taginum wang der dih méy ph%u bùçn b^"; ra khamang wang der dih nagar gi_&c véy khù&p xùè s%!. § der dua d⁄‰ dV_ [Bkt.] d. m_çt dùéu ém trong ch¨è Ch&m. der d⁄‰ [Bkt.] 2 fg. cv hader nhù!. — der drâk wek s_èc nhù! l_ai; der jalan mai sang nhù! fè^!ng v^" nh^a; der panuec gru pataow nhù! l^!i th^éy d_ay. des sanang d⁄Í sn! [Bkt.] fg. nh_én xùet. desak Od–s [Bkt.] d. t_çi tr_ong. dha D [Bkt.] kùy hi_"u ghi ph_u ém thùè mè^!i b%ay trong b_ç ch¨è akhar thrak. dhai ØD [Bkt.] t. d^ai. — aw dhai ùao d^ai. dhaing ØD! [Bkt.] t. t!i b^!i. dhak D [Bkt.] fg. khùep. — dhak kabaw tama rideh khùep tréu v^ao xe. § dhak nagar D ng‰ [Bkt.] fg. khùang chiù"n. — ong wer palei nao dhak nagar (DNà çng qu"n qu" hè!ng fi khùang chiù"n. dhan D˜ [Bkt.] d. c^anh. — dhan kayau c^anh céy; ciim ndem di dhan klau pluh, ciim nao masuh klak dhan majua (cdà b&m con chim f_éu tr"n c^anh, chim fi chiù"n fùéu b%o c^anh fîu hiu. § dhan wan D˜ v˜ [Bkt.] d. c^anh nhùanh. — cak dhan rak wan (tngà fém c^anh t%e nhùanh. dhang dhuk D! DU [Bkt.] t. ch¨èng ch_ac. — sa likei dem dhang dhuk m_çt ngè^!i thanh ni"n ch¨èng ch_ac. dhaong OD# [Bkt.] 1 d. dao lù!n. § dhaong phai OD# ØP [Bkt.] d. dao phay. § dhaong halak OD# hl [Bkt.] d. dao g&m. dhaong OD# [Bkt.] 2 d. thung lüng. — dhaong dalam lüng séu. § dhaong OD# [Bkt.] 3 t. séu. — hamu dhaong ru_çng séu; di lok ni hu hajan hu khaong, hu kanu hu dhaong, hu pandiak hu lian (AGAà tr"n f^!i n^ay cùo mèa cùo h_an, cùo g^o cùo séu, cùo nùong cùo l_anh. § dhaong tian OD# tY˜ [Bkt.] t. phi^"n l^ong. § Dhaong Panan OD# pN_˜ [Bkt.] (l^angà H_èu An (Phan Rùià. dhaowri OD@◊rfl [Bkt.] d. bçng tai. dhar D‰ [Bkt.] d. th^én h_ç v_" th^én Siva. dharmak D‰m [Bkt.] 2 d. cçng lao. — dharmak inâ amâ cçng lao cha m_e. § dharmak D‰m [Bkt.] 3 fg. cùao l¨çi. § dharmak D‰m [Bkt.] 1 d. thùçt nùçt. 60 www.atabook.com dharraman D‰rm˜ [Bkt.] fg. th^em khùat. dhaw thah D◊ TH [Bkt.] fg. nguy^"n r%ua. dhei DE [Bkt.] d. trùan. dhen dhen D⁄˜ D⁄˜ [Bkt.] t. s^! s^!. — mboh dhen dhen di mata thùéy s^! s^! trèù!c mù&t. dher D⁄‰ [Bkt.] d. phèù!c, phùuc. — ngap dher l^am phèù!c (l^am phùucà; dher amâ caik wek phùuc c%ua cha f%" l_ai. § dher phuel D⁄‰ PV⁄Ò [Bkt.] d. phèù!c fùèc, phùuc fùèc. — anâk hu dher phuel fùèa con cùo phèù!c fùèc. dhi dhaw Dfl D◊ [Bkt.] t. nhu m^i, t^è tùçn. — kumei dhi dhaw f^an b^a nhu mî. dhia DY_ [Bkt.] d. C%a sè (Ch&m B^alamçnà. — Po dhia C%a sè. dhiak DY [Bkt.] fg. kùeo, vù&t. dhien nien DY⁄˜ nY⁄˜ [Bkt.] t. to^an di_"n. dhit DIˇ [Bkt.] 1 fg. l^anh, kh%oi. — dhit ruak l^anh b_"nh, kh%oi b_"nh. § dhit DIˇ [Bkt.] 2 t. mùét, b_&t. — gindeng dhit nùin b_&t; nduec dhit ch_ay mùét. dhua DV_ [Bkt.] d. ch_&ng fè^!ng. — nao matâh dhua gilac mai sang fi fè_!c n%èa ch_&ng fè^!ng l_ai tr%! v^"; yau urang daok di dhua (tngà nhè ngè^!i ta fang %! tr"n (ch_&ngà fè^!ng (m_çt cùach t_am b_!à. § dhua padei DV_ pdE [Bkt.] d. ch_&ng ngh%i. dhuk DU [Bkt.] 1 d. g^o nhén t_ao. — cek dhuk h^on non b_ç. § dhuk DU [Bkt.] 2 fg. f_ung. — dua thruh rideh dhuk gep hai chiù"c xe f_ung nhau. dhukik DUkI [Bkt.] fg. phun ra, xuùét ra. — yah nyu thukik nù"u nùo (tinh dºchà xuùét ra. dhul DUÒ [Bkt.] 1 d. b_ui. — dhul ndik akaok b_ui bay l"n f^éu; aw bak dom dhul ùao dùinh f^éy b_ui; takaplung dhul tung b_ui. dhul DUÒ [Bkt.] 2 (ciim-à (conà d!i. § dhul mul DUÒ mUÒ [Bkt.] d. b_ui b_&m. — salao lisei ndem dom dhul mul mém c!m bùam f^éy b_ui b_&m. dhun DU˜ [Bkt.] d. h^om, rè!ng, th^unh (g¨çà. — dhun buh drep er h^om cùét c%ua c%ai. di dfl [Bkt.] k. %!, t_ai, t^è... — daok di sang %! nh^a; tabiak di sang t^è trong nh^a fi ra; ndih di apuei n^&m n!i; gambak di urang d_èa v^ao ngè^!i ta; manyum jru klah di ruak uùçng thuùçc f%" kh%oi b_"nh; mbluak di mbluak quùa; huec di bhut s_! ma; tagok di ndih thùèc d_éy. § di...o dfl o_ [Bkt.] khçng, ch%&ng...féu. — dahlak di thau o tçi khçng biù"t féu; mâk di hu o bù&t ch%&ng fè_!c féu; di khin nao o khçng dùam fi féu. § di...juai dfl ØjV [Bkt.] f^èng, chù!. — di ngap juai chù! l^am; di nao main juai nyâk f^èng fi ch!i nhùe. dian dY˜ [Bkt.] d. cn lik fiù"u thuùçc. — sa dian pakaw m_çt fiù"u thuùçc. diang dY! [Bkt.] fg. d&ng. — diang talei d&ng déy; diang asaih d^ong ng_èa. didan dId˜ [Bkt.] t. fçng fùuc. didhia dIDY_ [Bkt.] t. khçn t%a, khùo t%a. didin dIdI˜ [Bkt.] t. cn didan nhi^"u, sùç fçng; suùçt. — didin asur saong ciim grep drei (DVMà tùét c%a thùu r^èng, chim muçng. § didin didan dIdI˜ dId˜ [Bkt.] d. h^&ng h^a sa sùç. § didin tagirat dIdI˜ tgIrˇ [Bkt.] d. gi^! xùéu, khçng h_!p (IPTà. dien dY⁄˜ [Bkt.] fg. mù&c c_an. — ahaok dien con t^au mù&c c_an. dien OdY⁄˜ [Bkt.] 1 d. nù"n. — sa tapeng dien m_çt céy nù"n. dien OdY⁄˜ [Bkt.] 2 fg. b&ng bùo. — dien takai b&ng bùo chén. 61 www.atabook.com dieng dY⁄! [Bkt.] d. ph_u tùa. dieng OdY⁄! [Bkt.] d. b_o c_ap. — dieng duc b_o c_ap chùich. diep hala OdY⁄∏ hl_ [Bkt.] d. n&m miù"ng tr^éu. — cih sa diep hala t"m n&m miù"ng tr^éu. dier dY⁄‰ [Bkt.] d. cn dier s_eo, th_eo (tréu b^oà. — dier kabaw th_eo tréu. diew OdY⁄◊ [Bkt.] 1 t. d%eo. diew OdY⁄◊ [Bkt.] 2 t. ùua. — hala diew lùa ùua. dih dIH [Bkt.] fg. fùuc. — dih danih fùuc m_a. diip dYI∏ [Bkt.] fg. cv hadiip sùçng. — diip harei halei thau harei nan sùçng ng^ay n^ao hay ng^ay nùéy; daok diip c^on sùçng. Dik dI [Bkt.] d. (l^angà An Bînh (Phan Rùià. dikaila dIØkl_ [Bkt.] t. sung sèù!ng. dikar dIk‰ [Bkt.] d. thè kùy. dil dIÒ [Bkt.] 2 d. vºnh. — gilai haok danâng di dil t^au b^e f_éu trong vºnh. § Dil dIÒ [Bkt.] 1 d. (l^angà S!n H%ai (Ninh Thu_énà. dilir dIlI‰ [Bkt.] d. lùi trùi, trùi thçng minh; s_è hi%"u biù"t. — tabiak dilir fù"n tu%çi trè%!ng th^anh. diman dIm˜ [Bkt.] t. xa xèa. — mang diman t^è th^!i xa xèa; palei diman qu" quùan. din dI˜ [Bkt.] t. bu^çn b_èc. § din dan d^˜ d˜ [Bkt.] t. f^ung f^ung. — din dan kamang ndaih (tngà l^am f^ung f^ung nhè b%ong n%ç (gay gù&t, gù&t gao, khùo kh&nà. ding dIÏ [Bkt.] 1 d. phùç. — brah o hu di taok, takai juak takhaok kau nao trun ding (cdà g_ao khçng cùo trong gùao, chén mang gi^éy tçi fi xuùçng phùç. § Ding dIÏ [Bkt.] 2 d. Phan Rang. ding kata dIÏ kt_ [Bkt.] d. khçng trung. — grum katal ndaih apuei di ding kata (DVMà sùém sùet lùoe sùang gi¨èa khçng trung. diniya dInIy_ [Bkt.] t. khùo nh_oc. dit biya dIˇ bIy_ [Bkt.] d. cn dit diya fùét nèù!c, vè!ng quùçc. — nda ka brai dit biya (DVMà e r^&ng vè!ng quùçc së tan rä. diya dIy_ [Bkt.] 3 t. thºnh vè_!ng, sung sèù!ng, kh%oe m_anh. § diya dIy_ [Bkt.] 1 d. t_&ng v_ét, c%ua biù"u. § diya dIy_ [Bkt.] 2 fg. cho, ban cho. diyang dIy! [Bkt.] 1 d. tù! gùai, fùèa gùai giùup vi_"c. § diyang dIy! [Bkt.] 2 fg. bay lè_!n. § diyeng dIy⁄! [Bkt.] fg. ch_on l_oc. dok Od [Bkt.] d. c^!. — hala dok lùa c^!; gram dok quùçc k^y. § dok duan Od dV˜ [Bkt.] d. c^! xùi. — tuer dok duan rah jalan treo c^! xùi d_oc fè^!ng. dom Od* [Bkt.] f. cv hadom bao nhi"u, mùéy?. — ong hu dom urang anâk? çng fè_!c mùéy con?; oh thau dom khçng biù"t bao nhi"u. § dom di Od* dfl [Bkt.] 1 p. nh¨èng. — dom di caong ka anâk jak gheh nh¨èng mong cho con khçn ngoan. § dom di Od* dfl [Bkt.] 2 cùè... ho^ai. — dom di hia cùè khùoc ho^ai. § dom...dom Od* Od* [Bkt.] bao nhi"u...bùéy nhi"u. — dom mahu dom manyum khùat bao nhi"u uùçng bùéy nhi"u. § dom nan Od* n˜ [Bkt.] p. fo_an, r^çi. — dom nan liman janâk patao nyu hia (DVMà fo_an, voi quùy nh^a vua than khùoc. § dom suan lah Od* sV˜ lH [Bkt.] kng. trùçi chù"t. — urang taong dom suan lah bº fùanh trùçi chù"t. 62 www.atabook.com drah RdH [Bkt.] 1 d. liù"p. — drah janang liù"p giè^!ng. § drah RdH [Bkt.] 2 t. mau, nhanh. — aw thu drah ùao mau khç; nao drah fi nhanh; drah praong mau lù!n. drai ØRd [Bkt.] d. m^ung, m^an. — laik drai gi&ng m^un (m^anà. draiy idung ØRdÁ idU! [Bkt.] fg. nùoi gi_ong müi. drak Rd_ [Bkt.] fg. gieo. — drak pajaih gieo giùçng. drak Rd [Bkt.] fg. x%ia, x%ia xùoi. — gai drak tama mata céy x%ia v^ao mù&c; puec drak tama mata urang x%i v%a v^ao m_&t ngè^!i ta. dran Rd˜ [Bkt.] t. bùét khuùét, ngang bèù!ng. — caraok palei tanran, dran palei Mblang Kathaih (cfà èa sùang tùac l^a l^ang H¨èu Fùèc, bùét khuùét l^a l^ang Mang Thù". draok ORd@ [Bkt.] fg. b%o chua, muùçi dèa. draong ORd# [Bkt.] chm. s_oc m^au (trong hoa v&n th%ç c%émà. draow ORd@◊ [Bkt.] 2 fg. xùçi. — draow aia pahacih rup xùçi nèù!c cho s_ach mînh. § draow ORd@◊ [Bkt.] 1 d. cùai chùe lù!n. drap Rd∏ [Bkt.] fg. c_&p. dreh Rd⁄H [Bkt.] fg. giùçng. — dreh gep giùçng nhau; oh dreh thei khçng giùçng ai. drei RdE [Bkt.] 1 d. (thénà mînh, xùac. — nyu palaik drei trun aia nùo tr^ém mînh xuùçng nèù!c; praong drei to xùac, to con. § drei RdE [Bkt.] 2 d. con. — dua drei ikan hai con cùa. § drei RdE [Bkt.] 3 f. mînh, ta. — khaol drei nao main chùung mînh fi ch!i; ayut nao baik, drei daok b_an fi fi, mînh %! l_ai. § drei jan RdE j˜ [Bkt.] d. thén mînh, mînh m%éy, thén th%". — o thau ka drei jan tra o khçng biù"t gî fù"n thén xùac mînh n¨èa. drék Rd¨ [Bkt.] 1 fg. chùçng. — drâk gai chùçng g_éy; drâk tangin di papan chùçng tay l"n vùan. § drék Rd¨ [Bkt.] 2 p. s_èc, ch_!t. — sanâng drâk wek ch_!t nghï l_ai. § vdrék khuai Rd¨ ØKV [Bkt.] fg. qu^y chùçng tay (trèù!c khi l_ayà. § drék sa Rd¨ s_ [Bkt.] fg. ng¨ém nghï. — patao, Po bia, panraong jabuel drâk sa (DVMà vua, ho^ang h_éu, tèù!ng sï ng¨ém nghï. dren Rd⁄˜ [Bkt.] 1 t. s^ung, h^a, sè_!ng. — habei dren khoai s^ung (khoai h^aà. § dren Rd⁄˜ [Bkt.] 2 t. t". — dren mbeng takai chén bº t". dréng Rd¨! [Bkt.] fg. chùép nh_én. — drâng saong gep f^çng ùy vù!i nhau, chùép nh_én vù!i nhau. § dréng ray Rd¨! rÁ [Bkt.] fg. trº vî. — Po Klaong Giray drâng ray hu limâ pluh limâ thun (DRà vua Pç Klaong Girai trº vî fè_!c 55 n&m. drep Rd⁄∏ [Bkt.] d. c%ua, c%ua c%ai. — drep kau ba mai ka kau c%ua c%ai ta thî mang l_ai cho ta. § drep alin Rd⁄∏ alI˜ [Bkt.] d. t_&ng ph%ém, t_&ng v_ét. § drep aer Rd⁄∏ a⁄‰ [Bkt.] d. c%ua c%ai. — drep aer mâng muk kei (PCà c%ua c%ai t^è th^!i cha çng. § drep hiai Rd⁄∏ ØhY [Bkt.] d. di v_ét, di s%an. — drep hiai amaik amâ caik wek di v_ét m_e cha f%" l_ai. driew ORdY⁄◊ [Bkt.] fg. la ùo. — nao tel halei urang jang driew fi tù!i féu cüng bº la ùo. drih RdIH [Bkt.] t. mu^çi. — baoh kayau tathak drih trùai céy chùin mu^çi. drit RdIˇ [Bkt.] t. rùet, buùçt. — aia lian drit nèù!c l_anh buùçt. drok ORd [Bkt.] fg. fém, fém l"n, xùoc, nhùoi. — gai tapeng drok bº céy c_oc nh_on fém; pandik drok dalam tada fau nhùoi trong ng_èc. 63 www.atabook.com druh RdUH [Bkt.] 1 d. tr_u céy. — nao glai kaoh druh paga l"n r^èng ch_&t tr_u céy r^ao. § druh RdUH [Bkt.] 2 fg. khºt müi. — kabaw druh tréu khºt müi. drup RdU∏ [Bkt.] 1 fg. s_up. — drup takai di labang s_up chén v^ao l¨ç. § drup RdU∏ [Bkt.] 2 fg. d_ém. — asaih drup takai deng cang (ABCà ng_èa d_ém chén fùèng f_!i. drut RdUˇ [Bkt.] fg. f_çng l^ong, xùuc f_çng. — mboh urang hia blaoh drut thùéy ngè^!i khùoc mUˇ ØRdV [Bkt.] t. b^ui ng^ui. — drut druai tuk paralao gep b^ui ng^ui lùuc ti¨"n fèa nhau. du dU_ [Bkt.] 1 fg. ch_ay u, ch_ay ngay fi. — nyu nduec du nao sang nùo ch_ay u v^" nh^a. § du dU_ [Bkt.] 2 t. t_ap sù&c. — ciew du chiù"u t_ap sù&c. dua dV_ [Bkt.] t. hai. — dua pluh hai mè!i; dua rituh hai tr&m. § dua klau dV_ kLU! [Bkt.] t. fçi ba. — birau mai dua klau urang min mù!i tù!i fçi ba ngè^!i thçi. § dua hatai dV_ hØt [Bkt.] t. hai l^ong. — patao lac nyu dua hatai (DRPà vua nghï hù&n l^a k%e hai l^ong. duah dVH [Bkt.] fg. tîm kiù"m. — duah baoh anaih dar tîm l^!i n&n n%i (van n^aià; duah akhar caik di tian (APAà tîm ch¨è (kiù"n thùècà f%" trong l^ong. § duah pataom dVH pOt [Bkt.] fg. sèu t_ép. — duah pataom danay patao Cham sèu t_ép cùac truy^"n thuyù"t v^" vua Champa. § duah baoh dVH Ob@H [Bkt.] fg. kiù"m chuy_"n, sinh s_è. — juai duah baoh pieh mathao gep juai f^èng cùo kiù"m chuy_"n f%" c%ai vä nhau. duc dUÇ [Bkt.] fg. chùich, fùçt. — haong duc ong chùich (fùçtà. dudut dUdUˇ [Bkt.] fg. th%o th%e. hùu hùi. — ndom puec dut dut dalam duk nùoi chuy_"n th%o th%e trong ph^ong. duei dEV [Bkt.] 1 fg. dù&t. — duei kabaw dù&t tréu; duei di idung dù&t müi. § duei dVE [Bkt.] 2 d. kùeo. — lingik duei maphaow tr^!i kùeo méy. § duei akaok dVE aOk@ [Bkt.] fg. dù&t fi f^éu vù!i déy fi^"u khi%"n (d^ung cho tréu mù!i t_épà. § duei pataom dVE pOt [Bkt.] fg. sum v^éy, tùac h_!p, tùac th^anh. — kau mbuah lingik o duei pataom (ABCà em trùach tr^!i khçng chºu tùac th^anh. duel dV⁄Ò [Bkt.] fg. nguçi, khuéy, dºu. — duel pandik dºu c!n fau; klao duel tian lipa cè^!i f%" nguçi khuéy c!n fùoi. duen d⁄V˜ [Bkt.] fg. lè_!m, nh_&t. — duen baoh kayau lè_!m trùai céy. § duen pataom dV⁄˜ pOt [Bkt.] fg. gùop nh_&t. § duen bingu dV⁄˜ bIfU_ [Bkt.] chm. bù&t bçng (khi d_"tà. duh dUH [Bkt.] 1 fg. ph_uc v_u. — duh tuai danguai ph_uc v_u khùach khùèa; duh aia tanah ph_uc v_u fùét nèù!c. § duh dUH [Bkt.] 2 kng. mùét cçng. — duh kau nao wek mùét cçng tao ph%ai fi l_ai. § duh dak dUH d_ [Bkt.] fg. ph_uc dºch. — mâk duh dak yau halun klaoh bù&t ph_uc dºch nhè tçi tù!. § duh raka dUH rk_ [Bkt.] d. t_çi ph_am. § duh hatai dUH hØt [Bkt.] 1 t. lo éu, kh%ç tém. — tanyi kathreh duh hatai liman janâk patao nyu hia (DVMà h%oi xem vî fi^"u gî kh%ç tém m^a con voi nh^a vua than khùoc. § duh hatai dUH hØt [Bkt.] 2 t. mi¨"n cè¨!ng. — duh hatai ngap bruk nan mi¨"n cè¨!ng l^am vi_"c fùo. duha dUh_ [Bkt.] tg. (gi^!à c^éu nguy_"n. — wak duha gi^! c^éu nguy_"n. duis dVIÍ [Bkt.] d. t_çi. 64 www.atabook.com duissak dVIÍs [Bkt.] 1 d. t_çi l¨çi. — duissak ke pep di thei (AGAà mù&c v^ao v^ong t_çi l¨çi r^çi fi tîm g_&p ai fè_!c?. § duissak dIVÍs [Bkt.] 2 t. t_çi nghi_"p. — mboh ban nan duissak biak thùéy th^&ng bùe t_çi nghi_"p th_ét. duk dU [Bkt.] 1 d. ong ru^çi. duk dU [Bkt.] 2 fg. so, fo. — duk dueh so füa; duk khen bai fo v%ai. duk dU [Bkt.] 3 t. tùém tùèc, thùut thùit. — hia duk khùoc thùut thùit. § uk duk dU dU [Bkt.] t. thînh thºch. — duk hatai plaong duk duk trùçng ng_èc f_ép thînh thºch. § duk hatai dU hØt [Bkt.] d. trùçng ng_èc. — huec lo duk hatai plaong s_! quùa m^a trùçng ng_èc f_ép. dung dU! [Bkt.] fg. nùiu. — dung talei ndik tagok nùiu déy leo l"n; aia mblung dung gep (tngà chù"t fuùçi nùiu nhau chù"t ch^um. § dung deng dU! d⁄! [Bkt.] fg. d^ung d^&ng, lè¨!ng l_è. — hadom nao hadom dung deng, hadom daok peng danây sep riyak (ABCà n%èa muùçn fi, n%èa c^on d^ung d^&ng, n%èa c^on muùçn nghe tiù"ng sùong bi%"n (fang v_ong l_aià; hadom dung deng huec kanda (DNà biù"t bao lè¨!ng l_è e ng_ai. dunhajai dU˜hØj [Bkt.] d. länh f_ia, th^anh trî. dunkaidah dU˜k_idH [Bkt.] d. thùang 11 H^çi giùao. dunya dU˜y_ [Bkt.] 1 d. tr^én gian. — dun ya ralo siam takik jhak tr^én gian nhi^"u l^anh ùit d¨è; ngaok dunya tr"n tr^én gian. § dunya dU˜y_ [Bkt.] 2 d. ngè^!i f^!i, thù" nhén. — pabah dunya mi_"ng thù" gian; kuhlaom di lok dunya ew likau (AGAà d^u sao tr"n thù" gian n^ay ngè^!i f^!i cüng c^éu xin. dur dU‰ [Bkt.] r^ém. — sang jaleh manyi dur sa sep c&n nh^a f%ç fùanh r^ém m_çt tiù"ng. § dur dur dU‰ dU‰ [Bkt.] t. r^ém r^ém. — nduec dur dur dalam sang ch_ay r^ém r^ém trong nh^a. duri dUrfl [Bkt.] d. fùa quùy. dut dU_ˇ [Bkt.] 1 d. sùè gi%a. § dut dU_ˇ [Bkt.] 2 d. t"n g_oi b^a rija. e e [Bkt.] fg. (tgà xèù!ng. — e ka urang matai xèù!ng cho ngè^!i chù"t; kadha e b^ai xèù!ng. e e [Bkt.] kùy hi_"u ghi nguy"n ém thùè tè trong b_ç ch¨è Akhar thrah. edarhe ed‰Oh–[Bkt.] (kngà " h^". — mbeng adarhe &n " h^". el dak eÒ d [Bkt.] fg. r!i nèù!c mù&t, tuçn l_". — liman tel palei cakak, mata el dak chai aia hajan (ASPà voi fù"n l^ang C%anh Di¨"n. — Mù&t n^ang tuçn l_" nhè mèa. eng eÏ [Bkt.] fg. t_è; chùinh. — eng tangin dahlak ngap t_è tay tçi l^am lùéy; eng drei ngap rambah drei t_è mînh l^am kh%ç mînh; dahlak eng chùinh tçi; kau mboh hâ mâk eng tao thùéy chùinh m^ay lùéy. § eng kait eÏ Økˇ [Bkt.] fg. t_è sinh. er OA⁄‰ [Bkt.] 1 d. (idà cv aia nèù!c. — malieng er (tgà cùung nèù!c. er OA⁄‰ [Bkt.] 2 fg. ch%ay. — paraong er ch%ay ra (t^è th%" f_&c sang th%" l%ongà. Esa eS_ [Bkt.] d. Gi"su. — Po Esa trun lok Gi"su xuùçng tr^én thù". esan es˜ [Bkt.] d. (Sktà fçng bù&c. ew e◊ [Bkt.] 1 fg. k"u, g_oi. — sep ew tiù"ng k"u; hu thei ew cùo ai k"u; ew gep g_oi nhau nao tao oh thau ew thei fi féu ch%&ng biù"t k"u (nùoi choà ai (biù"tà; ew angan thei thei deng k"u t"n ai nùéy fùèng d_éy. § ew e◊ [Bkt.] 2 fg. cùung. — ew yang cùung th^én; ew lisei (tgà cùung c!m, cùung gi¨ç; ew pabah mbeng jang (tgà cùung n!i c%èa ng%o. § ew gilac e◊ gIlÇ 65 www.atabook.com [Bkt.] fg. chi"u h^çi. — ew gilac dom ra nao chaor jalan chi"u h^çi nh¨èng ngè^!i l^ém fè^!ng. § ew padaong e◊ πOd# [Bkt.] fg. k"u cùèu. — ew padaong di krâh malam ngan harei (AGAà k"u cùèu v^ao gi¨èa f"m hçm hay gi¨èa trèa ng^ay. § ew lac e◊ lÇ [Bkt.] fg. k"u ca. — ngap ka nagar palei ew lac l^am cho h^ang xùom k"u ca. § ew lingik e◊ lIfI [Bkt.] fg. k"u tr^!i. — ew lingik oh hamit (tngà k"u tr^!i khçng thùéu. ga g [Bkt.] kùy hi_"u ghi ph_u ém thùè ba c%ua b_ç ch¨è Akhar thrah. gaal gaÒ [Bkt.] d. (céyà cùoc chua. gaang ga! [Bkt.] t. gù&t. — plak gaang tarakaong chùat fù"n gù&t h_ong. gabar gb‰ [Bkt.] d. n_çi t_ang. gac gÇ [Bkt.] fg. quéy. — gac akaok quay f^éu; gac wek quay l_ai; gac mai quay tr%! l_ai; gac nao quay fi. gagrei gRgE [Bkt.] d. (céyà sao. gah gH [Bkt.] d. b"n, phùia. — daok alih sagah ng^çi xùich sang m_çt b"n; gah amaik b"n m_e; gah amâ b"n cha; gah ngaok b"n tr"n. § gah kamei gH kmE [Bkt.] d. h_o nh^a gùai. § gah likei gH lIkE [Bkt.] d. h_o nh^a trai. gaha gh_ [Bkt.] d. cung fi_"n. — patao daok di gaha, bia daok di kuek (tngà vua ng_è trong cung fi_"n, ho^ang h_éu %! bi_"t th_è. gahak gh [Bkt.] fg. kh_ac. — aia gahak kh_ac f^!m. gaheh gOh⁄H [Bkt.] d. thè^!ng dén (fùçi vù!i giai cùép giùao sïà. gahluw ghLU◊ [Bkt.] d. cv gihluw (céyà tr^ém. — Po Gahluw t"n m_çt v_i th^én. § gahluw asar ghLU◊ aS‰ [Bkt.] d. tr^ém hè!ng. — gahluw asar hapak jang mbuw (tngà tr^ém hè!ng thî %! féu cüng bay m^ui hè!ng (h¨èu x_a t_è nhi"n hè!ngà. Gahul ghUÒ [Bkt.] t"n m_çt v_i vua Champa. gahur ghU‰ [Bkt.] 1 d. f_çng cùat. — gahur cuah Katuh f_çng cùat l^ang Tuùén Tùu. § gahur ghU‰ [Bkt.] 2 d. nghïa f_ia Ch&m B^ani. gai Øg [Bkt.] 1 d. céy. — kaoh ba mai dua mbaik gai ch_&t hai céy mang v^"; gai angka céy sùç. § gai baong Øg Ob# [Bkt.] d. thanh g¨ç c^on thç. — tapak ndak raong, gai baong ndik akaok (tngà th%&ng ngay lèng, céy g¨ç f_ép l"n f^éu (ngu d_ai quùa thî cùo ng^ay &n f^onà. § gai bo Øg Ob_ [Bkt.] d. céy v^ç. § gai buai Øg ØbV [Bkt.] d. thanh fu. § gai cait Øg Øcˇ [Bkt.] d. céy n%e, céy th%e. — main gai cait ch!i th%e. § gai dueh Øg dV⁄H [Bkt.] d. füa. § gai ganrong Øg gORnÏ [Bkt.] d. céy f^on f%" khi"ng. § gai gru Øg RgU_ [Bkt.] d. céy g_éy c%ua th^éy mo. § gai hagar Øg hg‰ [Bkt.] d. d^ui trùçng. § gai jrem Øg Rj° [Bkt.] d. céy f^ém. § gai juel Øg jV⁄Ò [Bkt.] d. ùçng trùuc f%" uùçng rè_!u. § gai linyan Øg lIZ˜ [Bkt.] d. thang. — mâk gai linyan khing ndik, tanyi po lingik yang halei pajieng (cdà bù&t thang l"n h%oi çng tr^!i, Th^én n^ao fä f%" ra f^!i thén con. § gai long Øg OlÏ [Bkt.] d. d^ui f_uc. § gai mjré Øg Rj¨_ [Bkt.] d. céy chùçng d^ai. § gai mong Øg OmÏ [Bkt.] d,tg. céy trè_!ng. § gai naong Øg On@Ï [Bkt.] d. f^on gùanh. § gai palon peh Øg pOl˜ p⁄H [Bkt.] d. cùai xoù&n ru_çt g^a f%" m%! nùut chai. § gai pataok Øg pOt@ [Bkt.] d. céy chùçng xe. § gai tacaoh Øg tOc@H [Bkt.] d. thù!t. § gai talaok Øg tOl@ [Bkt.] d. khùuc g¨ç, khùuc céy. — daok yau gai talaok (tngà ng^çi tr! nhè khùuc g¨ç. § gai tanrah Øg tRnH [Bkt.] d. (cùaià c^ao. § gai thing Øg TIÏ [Bkt.] d. phùach. § gai tuec Øg tV⁄Ç [Bkt.] d. céy f_oc th%o. 66 www.atabook.com gai Øg [Bkt.] 2 fg. kùeo ngä tù!i. — gai akaok pataom kùeo f^éu ch_um l_ai. § gai Øg [Bkt.] 3 fg. khùep. — gai baoh mbeng khùep c%èa. gaim Øg* [Bkt.] d. ghùem. — ngap gaim mâng patei anâk l^am ghùem b^&ng céy chuùçi non. gair Øg‰ [Bkt.] d. mùang. — gair njem pabuei mùang (rauà cho l_!n. gait Øgˇ [Bkt.] cn hagait f. cùai gî, gî. — oh thau hagait o ch%&ng hi%"u gî c%a; gait jang nyu ngap jieng cùai gî nùo cüng l^am fè_!c; gait nan? cùai gî fùo? magait nan ngan gait? cç fùo t"n l^a gî? gaiy ØgÁ [Bkt.] d. f^o, ghe. — aia praong rideh ndik gaiy, tel tuk aia raiy ndik rideh (DTLà nèù!c lù!n thî xe fi f^o, fù"n khi nèù!c r_&t thî f^o fi xe. gak g_ [Bkt.] fg. banh. — gak mata banh mù&t ra; gak galaong v_ach l¨ç. gak g [Bkt.] 2 fg. c_ap. — gak ganak canaih wek c_ap mi_"ng r%ç l_ai. § gak auel g aV⁄Ò [Bkt.] t. c^a l&m. — ndom gak auel nùoi c^a l&m. § gak gel g g⁄Ò [Bkt.] t. ùém ùè, vùép vùap. — nyu ndom abih gak gel je nùo nùoi hù"t vùép vùap r^çi. § gak g [Bkt.] 1 d. tranh. — gak anreng tranh r_a; gak ralang tranh s&ng; pabung sang tak gak mùai nh^a l_!p tranh. gal bo gÒ Ob_ [Bkt.] d (njem-à. p rau c^én nèù!c. gal wak gÒ v [Bkt.] d. neo. — buc gal wak nh%ç neo; palao gal wak buçng neo. gala gl_ [Bkt.] t cv gila. kh^!, d_ai. § gala galap gl_ gl∏ [Bkt.] t. d_ai d_çt. § gala galit gl_ glIˇ [Bkt.] t. kh^! kh_ao. — anit nyu hai, anâk dahlak daok gilai gilit lo con tçi c^on kh^! kh_ao lù&m, thè!ng nùo vù!i. § gala pataok gl_ pOt@ [Bkt.] t. kh^! d_ai. galac glÇ [Bkt.] fg. cv gilac tr%! l_ai, l_ai. — nao matâh jalan galac mai sang fi n¨èa ch^èng l_ai tr%! v^" nh^a; ndom saong gep blaoh je galac kamlah panuec fä th%oa thu_én vù!i nhau xong r^çi l_ai chùçi. § galac kalin glÇ klI˜ [Bkt.] fg. ph%an lo_an. galaik gØl [Bkt.] fg. c^u, th_oc lùec. — galaik paak c^u v^ao nùach, th_oc (lùecà nùach. galaiy gØlÁ [Bkt.] fg. tr_ét. — galaiy takai tr_ét chén. galak gl [Bkt.] 1 d. d^ui. — gai galak cùai d^ui. § galak gl [Bkt.] 2 fg. v^o, d_ui. — galak aw v^o ùao; galak mata d_ui mù&t. § galak gl [Bkt.] 3 fg. sùong. — aia galak nèù!c sùong. galaoh gOl@H [Bkt.] 1 fg. n_at. — galaoh anâk n_at con. § galaoh gOl@H [Bkt.] 2 fg. n%çi (giùoà. — galaoh angin n%çi giùo. § galaoh galua gOl@H glV_ [Bkt.]fg. n_ç n_at, quùat thùao. — galaoh galua anâk bik quùat thùao con cùai. galaong gOl# [Bkt.] 2 d. fè^!ng, n%eo. — o thau galaong halei blaoh nao khçng biù"t fè^!ng n^ao m^a l^én. § galaong gOl# [Bkt.] 1 d. l¨ç. — mbruec dom galaong? th%ung mùéy l¨ç? luak galaong chun l¨ç. § galaong idung gOl# idU! [Bkt.] d. l¨ç müi. § galaong mbak gOl# µ_ [Bkt.] d. fè^!ng lùçi. — o thau galaong mbak halei blaoh rapek ch%&ng biù"t fè^!ng lùçi n^ao m^a m^o. § galaong taok gOl# Ot@ [Bkt.] d. h_éu mçn. galaow gOl@◊ [Bkt.] d. cv tagilaow rù&n mùçi. galem gl° [Bkt.] fg. vùac. — galem kayau vùac g¨ç. galeng gl⁄! [Bkt.] 1 d. kho lù!n. § galeng gl⁄! [Bkt.] 2 d. dinh th_è, cung. — galeng patao cung (fînhà vua. gali glfl [Bkt.] d. lè¨!i g^a. — gali saranai lè¨!i g^a k^en sa-ra-nai. 67 www.atabook.com galic glIÇ [Bkt.] d. con lè (thu_çc h_o f%ia, thén tr!nà. galieng gOlY⁄Ï [Bkt.] fg. tr^èng. galik glI [Bkt.] fg. cùan. — rideh galik xe cùan. galimang glIm! [Bkt.] d. con nh_"n. — galimang wac nh_"n gi&ng. galing glIÏ [Bkt.] d. khù!p, ng^am. — buh galing asaih bù&t khù!p ng_èa, fùong cè!ng ng_èa. galiweng glIv⁄Ï [Bkt.] d. con v_ac. galuh glUH [Bkt.] 1 fg. n_at n_ç, xua fu%çi. — galuh rinaih nduec n_at n_ç xua tr%e ch_ay. § galuh glUH [Bkt.] 2 fg. k"u h_uc h_uc. — rimaong galuh c_op k"u h_uc h_uc. galung glU! [Bkt.] 2 fg. l&n. — baoh rideh galung bùanh xe l&n. § galung drei glU! RdE [Bkt.] fg. l&n l_çn. — amaik taong galung drei hia m_e fùanh l&n l_çn khùoc. § galung galeng glU! gl⁄! [Bkt.] t. f^um f^", lo_an x_a. § galung glU! [Bkt.] 1 d. cùai ch^uy. gamang gm! [Bkt.] fg. tr^èng tr^èng. — mata gamang mù&t tr^èng tr^èng. gamaow gOm@◊ [Bkt.] t. nùam, fen s¨ém. — mbaok gamaow m_&t nùam. gamar gM‰ [Bkt.] 2 fg. bùiu. — gamar di mbuk bùiu lùéy tùoc. § gamar gM‰ [Bkt.] 1 d. déy tro (m_çt lo_ai déy b^oà. gambit gµIˇ [Bkt.] fg. cn gandip nhùay. — gambit mata brei thau nhùay mù&t cho biù"t. gamraih gØRmH [Bkt.] fg. f^&ng hù&ng. — thei gamraih nan? ai f^&ng hù&ng fùo? gamraih ngap sep l"n tiù"ng b^&ng cùach f^&ng hù&ng. gamrak gRm [Bkt.] d. mang cùa. gamrem gRm° [Bkt.] 1 fg. (c_opà g^ém. — rimaong gamrem dalam rem c_op g^ém trong r^èng r_ém. § gamrem gRm° [Bkt.] 2 t. qu_ao qu_o. — mbaok mata gamrem m_&t qu_ao qu_o. gana gn_ [Bkt.] d. th_i t_çc. ganaing ganaong gØnÏ gOn@Ï [Bkt.] fg. nh^ung nh^&ng. — ngap kanaing ganaong pieh ka urang puec anaih cùè nh^ung nh^&ng f%" (ch^!à ngè^!i ta n&ng n%i. ganak gN [Bkt.] d. b"n c_anh, c_anh. — dua urang daok ganak gep hai ngè^!i %! c_anh nhau; nao rah ganak hang fi d_ao c_anh b^! sçng. ganan gN˜ [Bkt.] t. ki"u ng_ao. — ganan hatai tém ki"u ng_ao. gandak gÎ_ [Bkt.] (céyà cùoc. § gandak brah gÎ RbH [Bkt.] (céyà cùoc g_ao. § gandak ndiep gÎ OÎY⁄∏ [Bkt.] (céyà cùoc nù"p. gandeng gÎ⁄! [Bkt.] fg. im. — gandeng sep jua palep (tngà im h!i l_&ng tiù"ng. § gandeng dhit gÎ⁄! DIˇ [Bkt.] fg. nùin thùit, im b_&t. — daok krâh hia gilac gandeng dhit fang khùoc ch_!t nùin thùit. § gandeng jua gÎ⁄! jV_ [Bkt.] t. t_ich m_ich. — labik gandeng jua n!i t_ich m_ich. § gandeng krap gÎ⁄! Rk_∏ [Bkt.] t. im lîm, im phù&c. — aduk bac gandeng krap lù!p h_oc im ph&ng phù&c. § gandeng nagar gÎ⁄! ng‰ [Bkt.] d. h^oa bînh. — mâng deng mariak tel gandeng nagar t^è khùang chiù"n fù"n h^oa bînh. gandi gÎfl [Bkt.] 1 d. lë. — gandi bruk njep lë ph%ai. § gandi gÎfl [Bkt.] 2 d. v_a. — ndih gandi n^&m v_a. § gandi gadha gÎfl gD_ [Bkt.] d. nguy"n do, nguy"n cù!. — patao tanyi gandi gadha nan haber (DVMà vua h%oi nguy"n do vi_"c fùo nhè thù" n^ao. § gandi gandeng gÎfl gÎ⁄! [Bkt.] t. ch%èng ch_ac; ùit l^!i. — nyu jeh sa anâk rinaih gandi gandeng nùo l^a m_çt fùèa tr%e ch¨èng ch_ac. 68 www.atabook.com ganeh gn⁄H [Bkt.] d. c%am giùac; s_è c%am f_çng. — ganeh hatai n¨çi fau l^ong. ganem gn° [Bkt.] 1 d cv ganum méy. — ganem patih méy trù&ng. ganem gn° [Bkt.] 2 t. bùi x_i. — ngap mbaok ganem l^am m_&t bùi x_i. ganeng gn⁄! [Bkt.] d. trùçng gineng. — bem ganeng m_&t fùanh; cang ganeng m_&t v¨ç; jaraong ganeng tang trùçng; brak ganeng déy da trùçng; gawang ganeng fai trùçng. ganep gn⁄∏ [Bkt.] d. cùach, phè!ng thùèc. — ganep saai nan ngap bruk phè!ng thùèc l^am vi_"c c%ua anh ùéy. gang g! [Bkt.] 3 fg. cäi, cè¨!ng, ph%an. — gang di gru jieng kra jieng hawa (tngà cè¨!ng ùy th^éy thî sau n^ay th^anh kh%i th^anh vè_!n. § gang g! [Bkt.] 4 t. f!. — gang pabah f! mi_"ng. § gang gang g! g! [Bkt.] t. cùang nùang. — nao gang gang fi cùang nùang. § gang g! [Bkt.] 1 d. g_ong. — gang carmin g_ong kùinh; gang rideh g_ong xe; gang ayuk g_ong nhùa. § gang g! [Bkt.] 2 d. (cùaà li_"t. — ikan gang cùa li_"t. ganieng gOnY⁄Ï [Bkt.] fg. qu%éy. — ganieng caknak njuh qu%éy bùo c%ui. ganiep gOnY⁄∏ [Bkt.] d. cùai gù&p. — mâk ganiep giep ikan d^ung cùai gù&p k_ep cùa. ganik gnI [Bkt.] t. ch_ét, h_ep. — sang ganik nh^a h_ep; aw ganik ùao ch_ét; daok ganik %! ch_ét. § ganik aik gnI Øa [Bkt.] t. ch_ét cùèng. — sang asit blaoh daok ganik aik yau ni nh^a nh%o m^a %! ch_ét cùèng nhè thù" n^ay. § ganik ganua gnI gnV_ [Bkt.] t. h_ep h^oi, ch_ét ch_çi. — sang danaok daok ganik ganua nh^a %! ch_ét ch_çi; tung tian ganik ganua l^ong d_a h_ep h^oi. § ganik pik gnI pI [Bkt.] t. ch_ét nùich. § ganik tian gnI tY˜ [Bkt.] t. h_ep b_ung. ganim gn§ [Bkt.] d. ranh. — ganim apuh ranh r¨éy. ganjaok gOÔ@ [Bkt.] d. gùao. — jhaok brei sa ganjaok aia mùuc cho m_çt gùao nèù!c. ganrang gRn! [Bkt.] (céyà fi"n fi%"n. § ganrang apuei gRn! apEV [Bkt.] (céyà fi"n fi%"n c!m (l^am phao f%" céu cùaà. § ganrang binai gRn! bIØn [Bkt.] fi"n fi%"n trù&ng. § ganrang tanah gRn! tnH [Bkt.] (céyà fi"n fi%"n nh%o. § ganrang tanaow gRn! tOn@◊ [Bkt.] (céyà fi"n fi%"n f%o. ganraom gORn [Bkt.] d. m_çt lo_ai vè!ng mi_"ng. ganraong gORn@Ï [Bkt.] d. c^ang (cuaà. § ganraong riya gORn# rIy_ [Bkt.] d. bùanh g^èng Ch&m. ganreh gRn⁄H [Bkt.] t. t^ai phùep. — ganreh chai Po Binsuer (tngà t^ai phùep sùanh ngang Chù" B^çng Nga. § ganreh patrai gRn⁄H pØRt [Bkt.] tr tr. b_" h_a, Ng^ai. ganreng gRn⁄! [Bkt.] d. mäo (vuaà. — ganreng patao Po Rome mäo vua Pç Rçm". ganu gnU_ [Bkt.] d. bùèc tranh. ganua gnV_ [Bkt.] d,id. ti_"n dén, dén fen. ganuei gnVE [Bkt.] d. cùai d^ui. ganuer gnV⁄‰ [Bkt.] 1 d. cv ginuer ch%u. — ganuer Raglai ch%u ngè^!i Raglai; ganuer asur ch%u ma qu%y. § ganuer gnV⁄‰ [Bkt.] 2 d. n!i th%o %!. — tapai di ganuer, yuor di darak, ak di thruh (cdà Th%o %! trong hang, ngè^!i Vi_"t %! ch_!, con qu_a trong t%ç. § ganuer bac gnV⁄‰ bÇ [Bkt.] d. nh^a thçng thùai, hi^"n triù"t. § ganuer gleng gnV⁄‰ gL⁄! [Bkt.] d. giùam fùçc. § ganuer huer gnV⁄‰ hV⁄‰ [Bkt.] d. nh^a chi"m tinh. § ganuer kati gnV⁄‰ 69 www.atabook.com ktfl [Bkt.] d. trè%!ng ti. § ganuer khik gnV⁄‰ KI [Bkt.] d. giùam th_i. § ganuer malieng gnV⁄‰ mOlY⁄! [Bkt.] d. ch%u tù". § ganuer nagar gnV⁄‰ ng‰ [Bkt.] d. trè%!ng khu v_èc, k%e nù&m quy^"n m_çt v^ung. ganuh gnUH [Bkt.] cv ginuh h^ao quang. — tanrak ganuh t%oa h^ao quang. § ganuh marta gnUH M‰t_ [Bkt.] d. th^!i tiù"t. ganuk gnU [Bkt.] d. c^én (céuà. — ganuk wah c^én céu. § ganuk pataik gnU pØt [Bkt.] d. cung b_ét bçng. ganum gnU* [Bkt.] fg. chung, h^un. — ganum prân chung sùèc; ganum jien chung ti^"n. § ganum kaya pablei gnU* ky_ pbL‡ [Bkt.] d. h_!p tùac xä thè!ng nghi_"p. ganup gnU∏ [Bkt.] t. gi^au (fçngà con; gi^au; quùy phùai. — ra ganup po sang ngè^!i ch%u gia quùy phùai. § ganup mada gnU∏ md_ [Bkt.] d. phùuc l_çc. — hu ganup hu mada cùo phùuc l_çc. ganyaok gOz@ [Bkt.] d. cùai gi%ui. — mâk ganyaok nao jhaok ikan lùéy cùai gi%ui fi vù!t cùa. gaoh Og@H [Bkt.] t. tr!n (khçng cùo hoa v&nà. — aban gaoh ch&n m^au tr!n. gaok Og@ [Bkt.] 1 d. n^çi. — gaok hu tangi n^çi cùo quai; gaok len n^çi fùét; gaok keng n^çi f^çng. § gaok glah Og@ gLH [Bkt.] d. n^çi ni"u. — luic harei saong gaok glah suùçt ng^ay vù!i n^çi ni"u. § gaok gom Og@ Og* [Bkt.] d. cùai ni"u. § gaok lisei Og@ lISE [Bkt.] ''chùin m_çt n^çi c!m'' (f!n v_i èù!c tùinh th^!i gian c%ua ngè^!i Ch&m ng^ay xèaà. — nao gap sa gaok lisei fi fè_!c ch^èng m_çt n^çi c!m''nùéu chùin''. gaok Og@ [Bkt.] 2 d. gùçc. — gaok phun gùçc céy; mâng hajung tel gaok t^è ng_on tù!i gùçc; lihik gaok mùét gùçc. gaok Og@ [Bkt.] 3 fg. g_&p. — dua urang biruw gaok gep hai ngè^!i mù!i g_&p nhau. § gaok Og@ [Bkt.] 4 fg. f_ung, f_çng; f_çng ch_am. — glem patuw gaok akaok nùem fùa f_ung f^éu; oh thei ndom gaok hu ch%&ng ai nùoi ch_am fè_!c. § gaok angin Og@ afI˜ [Bkt.] fg. trùung giùo. § gaok glac Og@ gLÇ [Bkt.] fg. ph_am t_çi. § gaok kaok Og@ Ok@ [Bkt.] fg. f_ung f^éu. — gaok kaok ka mâng thau f_ung f^éu r^çi mù!i hi%"u. § gaok thun Og@ TU˜ [Bkt.] d. n&m k_y (g_&p n&m sinhà. gaom Og [Bkt.] 2 fg. xi. — karah mâh gaom chiù"c nh¨én xi v^ang. gaon Og@˜ [Bkt.] 1 d. l_"nh. — brei gaon cho l_"nh; tok gaon th^èa l_"nh; ndua gaon patao véng l_"nh vua. § gaon Og@˜ [Bkt.] 2 d. sùè gi%a. — gaon mai pander nao bidrah (DNà sùè gi%a tù!i gi_uc fi nhanh. § gaon Og@˜ [Bkt.] 3 d. quy^"n. — klaoh gaon pak nyu tr_on quy^"n %! hù&n. § gaon Og@˜ nbfl [Bkt.] d. thi"n sùè. § gaon Og@˜ ORp# [Bkt.] d. f_ai sùè. gaong Og# [Bkt.] 1 tht. hùèng tînh, nùèng (t_ucà. gaong Og# [Bkt.] 2 fg. bao b_oc che ch%!. gaot Og@ˇ [Bkt.] d. cçng lùy, lùy. — tapak gaot blaoh ngap theo fùung lùy m^a l^am. gaow Og@◊ [Bkt.] fg. quù&p xuùçng, o^&n. — gaow takuai trun o^&n c%ç xuùçng. garak gr [Bkt.] (céyà lim. garap gr∏ [Bkt.] fg. sù&p xù"p, bùç trùi. — garap bruk ngap ka hu nok dak bùç trùi cçng vi_"c cho cùo tr_ét t_è. garaw gr◊ [Bkt.] fg. gäi. — garaw raong gäi lèng. garay grÁ [Bkt.] d. cn iné giray (conà r^çng. 70 www.atabook.com garih grIH [Bkt.] 1 d. véy, vùi lèng. — garih ikan vi lèng cùa. § garih grIH [Bkt.] 2 d. b_!n. — aia daok garih juai manyum nèù!c c^on b_!n f^èng uùçng. garik grI [Bkt.] fg. nghiù"n, nghi^"n. — garik tagei nghiù"n r&ng; garik ritak nghi^"n f_éu. garuah grVH [Bkt.] fg. cv giruah gi¨éy. — garuah harek gi¨éy c%o; garuah lan gi¨éy sén. garuh grUH [Bkt.] fg. m_ang, nhùip l_ai. — garuh aw ka anâk nhùip ùao cho con. garut grUˇ [Bkt.] 2 d. f^ç trang sùèc, f^ç trang trùi. § garut grUˇ [Bkt.] 1 d,Skt. chim th^én garuda. gat gˇ [Bkt.] fg. cv pagat g_at, dùçi, fùanh l^èa. — ndom gat nùoi dùçi; gat urang praong thun g_at ngè^!i lù!n tu%çi. gata gt_ [Bkt.] d, cü. di¨"n v&n. gaw g◊ [Bkt.] t . cv hagaw xui; khçng may. — jamaow klao gaw gindeng (tngà h"n thî cè^!i, xui thî im; war ni gaw hçm nay khçng may. gawak gv [Bkt.] fg. h^u. — gawak ka rinaih takatuak h^u l^am cho fùèa bùe gi_ét mînh. gawang gv! [Bkt.] 3 fg. quùén, cu_çn. — gawang mrai quùén ch%i; ula gawang drei rù&n cu_çn mînh; ndih gawang drei n^&m co; cih gawang vë v^ong. § gawang gv! [Bkt.] 1 d. v^anh, fai. — gawang li-i v^anh r%ç; gawang ganeng fai trùçng. § gawang gv! [Bkt.] 2 d. qu^éng. — gawang mata qu^éng mù&t. gawei gvE [Bkt.] fg. vù!, qu!. — gavei di mbuk guk trun qu! lùéy tùoc kùeo xuùçng. gawi gvfl [Bkt.] fg. quay l_ai. — gawi akaok quay f^éu l_ai. gayong gOyÏ [Bkt.] d. (bilaok-à gùao (b^&ng qu%a b^éu hay s_o d^èaà. gayup gyU∏ [Bkt.] fg. quay tr%! l_ai, thùao ch_ay. — jaguk gayup nao nagar quén xém lè_!c thùao ch_ay v^" nèù!c. ge Og–[Bkt.] d. b¨éy. — ge takuh b¨éy chu_çt. gei gE [Bkt.] fg. xoi, xuy"n th%ung. — gei tapa patuw xoi xuy"n qua fùa. gek g⁄ [Bkt.] fg. nh_én xuùçng. — gek nyu ka matai nh_én nèù!c nùo cho chù"t; gek kalaok tama aia v_uc chai xuùçng nèù!c. § gek katek g⁄ kt⁄ [Bkt.] fg. cn katek gek ùèc hiù"p, f^e nùen. gel g⁄Ò [Bkt.] t. mù&c, k_et, b_i k_ep v^ao. — gel idung ngh_et müi; gel akaok di baoh mbeng k_et f^éu trong cùanh c%èa; rideh kabaw gel xe tréu b_i mù&c; gel di gaiy mù&c b%éy. gem gel g° g⁄Ò [Bkt.] 1 d. thùè d^ui f_uc f^éu to f^éu nh%o. gem gel g° g⁄Ò [Bkt.] 2 d. chu^çn chu^çn. gem g° [Bkt.] 1 fg. dùinh. — ikan klah kakah daok gem (tngà cùa s%éy cùai v%éy c^on dùinh. § gem g° [Bkt.] 3 k. c%a. — gem saai gek nao? c%a anh cüng fi ^a?. § gem g° [Bkt.] 4 k. c^ung, nh^!, vù!i. — brei dahlak nao gem hai nyâk cho tçi fi c^ung nhùe. § gem gambak g° gµ [Bkt.] fg. nè!ng nh^!. — o kan nai tapah thaoh o, ndua gaon po buel gem gambak (DNà n^ang fi tu khçng ph%ai tu cho ri"ng mînh m^a l^a véng l_"nh Ng^ai cho th^én dén nè!ng nh^!. § gem...gem g° g° [Bkt.] v^èa...v^èa. — gem nao gem ndom v^èa fi v^èa nùoi; gem ndom gem klao v^èa nùoi v^èa cè^!i. 71 www.atabook.com gem g° [Bkt.] 2 fg. f_éy. — gem lu aia f_éy lu nèù!c. § gem katek g° kt⁄ [Bkt.] fg. cn gek katek f^e nùen, ùap bùèc. — ngap kuan gilac gem katek buel bhap l^am quan m^a l_ai fi ùap bùèc dén l^anh. gen g⁄˜ [Bkt.] t. ngang, qua. — nao gen fi ngang. geng g⁄! [Bkt.] 1 d. c_çt. — geng patang c_çt cùai; geng tamaih c_çt con h_ang nhî; geng anâk c_çt con h_ang ba. geng g⁄! [Bkt.] 2 t. f!. — geng mata f! con mù&t ra; geng tangin f! tay. § geng geh g⁄! g⁄H [Bkt.] fg. ù!n l_anh (sù&p b_"nhà. — dalam rup geng geh dom bilan ni (c%am thùéyà ù!n l_anh trong ngè^!i mùéy thùang nay. geng Og⁄Ï [Bkt.] d. fùay. — nyuk trun tel geng l_&ng xuùçng tù!i fùay. gep g⁄∏ [Bkt.] 1 t. v^èa, v^èa fùung, v^èa tr^on, ch¨&n. — gep sa asir v^èa tr^on m_çt ch_uc. § gep pakré g⁄∏ pRk¨_ [Bkt.] t. v^èa ph%ai. — ngap gep pakrâ hai ah! l^am v^èa ph%ai thçi chùè¡. § gep mbiak g⁄∏ µY [Bkt.] t. ch^èng m_èc. — hala saong panâng gep mbiak (APà tr^éu vù!i cau n"n cùo ch^èng m_èc thçi (khi tiù"p fäi khùachà. gep g⁄∏ [Bkt.] 2 d. h_o h^ang, b^a con. — gep lingiw kut b^a con b"n cha; gep dalam kut b^a con b"n m_e. § gep g⁄∏ [Bkt.] 3 d. nhau. — khing gep lùéy nhau; nde gep c^ung trang lùèa vù!i nhau; karei di gep khùac nhau; machut gep t^èa t_èa nhau. § gep gen g⁄∏ g⁄˜ [Bkt.] d. ngè^!i h^ang xùom, b^a con lùçi xùom. § gep palei g⁄∏ plE [Bkt.] d. ngè^!i thén quen trong l^ang, ngè^!i c^ung l^ang. § gep yut g⁄∏ yUˇ [Bkt.] d. cv payo ngè^!i y"u. ger g⁄‰ [Bkt.] d. cùan, c^én, c_ong, céy. — ger amra cùan r_èa; thaow di ger nù&m lùéy cùan; ger wah c^én céu; sa ger harek m_çt c_ong c%o; ger njuh céy c%ui. gey g⁄Á [Bkt.] d. bo bo. gh G gha G kùy hi_"u ghi ph_u ém thùè tè trong b_ç ch¨è Akhar thrah. gha G_ [Bkt.] d. cv agha r¨". — aia hu haluw, kayau hu gha (tngà nèù!c cùo ngu^çn, céy cùo c_çi. § gha canak G_ cn [Bkt.] d. r¨" ch^çi. § gha ina G_ in_ [Bkt.] d. r¨" cùai. § gha kabrum G_ kRbU* [Bkt.] d. r¨" ch^um. § gha palaik G_ πØl [Bkt.] d. r¨" ph_u. § gha taruai G_ tØrV [Bkt.] d. r¨" fuçi chu_çt. ghaiy ghaiy ØGÁ ØGÁ [Bkt.] t. h^" h^". — ngap chaor blaoh daok klao ghaiy ghaiy l^am sai r^çi m^a c^on cè^!i h^" h^". ghaiy ghaow ØGÁ OG@◊ [Bkt.] fg. r^" r^a, l^è f^è, f%ung f%inh. — ngap ghaiy ghaow yau nan, habien si blaoh l^am r^" r^a nhè thù" bao gi^! mù!i xong. ghak G [Bkt.] 1 fg. can. — ghak pathang oh brei ataong anâk can ch^çng khçng cho fùanh con. § ghak G [Bkt.] 2 fg. c^ém, ng&n. — ghak aia mata c^ém nèù!c mù&t. § ghak dréh G Rd¨H [Bkt.] fg. ng&n c%an, can ng&n. — amaik amâ kau ghak drâh (ABCà m_e cha ta can ng&n. ghan G˜ [Bkt.] d. d^am (voià. — mâk liman buh ghan (SPà bù&t voi bu_çc d^am. ghang G! [Bkt.] fg. t%oa h!i ùém, ùém nùong, t%oa ùanh sùang. — ghueh pak urang, ghang pak drei (tngà quùi %! ngè^!i sang n!i mînh (chùay %! ngè^!i nùong ùém h!i mînhà. ghar G‰ [Bkt.] d. cùai ly. — manyum aia mâng cawan, manyum alak mâng ghar uùçng nèù!c (tr^aà b^&ng chung, uùçng rè_!u b^&ng ly. 72 www.atabook.com ghem G° [Bkt.] fg. d_oa. — ghem pamatai d_oa giù"t chù"t. § ghem tem G° t° [Bkt.] fg. d_oa d¨ém. — oh bak ber blaoh ghem tem urang mînh ch%&ng ra gî m^a l_ai d_oa d¨ém ngè^!i. ghet G⁄ˇ [Bkt.] 1 t. h%&n. — klaoh ghet hù"t s_ach (dùètà; jien klaoh ghet ti^"n hù"t s_ach; aia klaoh ghet nèù!c dùèt h%&n. § ghet G⁄ˇ [Bkt.] 2 t. ng_&t, nghi"m. — gaon patao ghet l_"nh vua nghi"m ng_&t. ghuai ØGV [Bkt.] d. c_uc. — ghuai haluk c_uc fùét; ghuai lisei c_uc c!m. ghuak GV [Bkt.] d. trùai b^ç l^!i (lo_ai trùai nh%o cùo m%u cùac tr%e em Ch&m d^ung bù&n b^&ng ùçng treà. ghueh G⁄VH [Bkt.] fg. l^èng, chùay b^ung, bù&t chùay. — apuei ghueh l%èa chùay. § ghueh ghang GV⁄H G! [Bkt.] 1 fg. khoe khoang. — anguei maong di urang, ra lo ghueh ghang urang klao bilei (APAà &n m_&c biù"t trçng ngè^!i ta, khoe khoang lù&m ngè^!i f^!i cè^!i ch". § ghueh ghang GV⁄H G! [Bkt.] 2 t. sang tr_ong. — thaik rup ghueh ghang dung nhan sang tr_ong. ghum GU* [Bkt.] t. (r&ngà h^am. — tagei ghum r&ng h^am. ghung ghua GU! GV_ [Bkt.] t. l^èng kh^èng, nùong n%éy. ghur GU‰ [Bkt.] d. cv gahur nghïa f_ia Ch&m B^ani. giem OgY° [Bkt.] fg. bèng nùach. — giem anâk b^çng con; anâk pok anâk giem (tngà con bù" con b^çng. giep OgY⁄∏ [Bkt.] fg. k_ep. — giep ikan di ganiep blaoh aem k_ep cùa v^ao céy gù&p r^çi nèù!ng. gik gI [Bkt.] t. g^én, c_anh. — daok gik ng^çi g^én; daok gik gep %! c_anh nhau. gila gIl_ [Bkt.] t. gala d_ai. — jak patruh urang taka gila patruh urang anit (tngà khçn cho ngè^!i ta dùai, d_ai cho ngè^!i thè!ng. gilac gIlÇ [Bkt.] fg. cv galac tr%! l_ai. § gilac gaiy gIlÇ ØgÁ [Bkt.] fg. ph%an b_çi, tr%! m_&t. — gilac gaiy saong yut that ph%an b_çi f^çng chùi. gilai gIØl [Bkt.] d. ghe. — ndik gilai nao taong ikan l"n ghe fi fùanh cùa. § gilai haok gIØl Oh@ [Bkt.] d. t^au b^e. — ramik gilai haok nao sang thu d_on t^au b^e tr%! v^". gilalem gIl_l° [Bkt.] d. cöi tr^én. — ngaok gilalemni tr"n cöi tr^én n^ay. gilem gIl° [Bkt.] fg. vùac. — gilem kayau trun cek vùac g¨ç xuùçng nùui. gileng gIl⁄! [Bkt.] d. cv galeng kho lù!n. § gileng pariak gIl⁄! prY [Bkt.] d. ngén khùç. gimbak gIµ [Bkt.] 1 fg. v_in, nè!ng nh^!. — gimbak di bara v_in vai; oh gimbak di anâk hu ch%&ng nè!ng nh^! v^ao con fè_!c. § gimbak gIµ [Bkt.] 2 fg. vù&t. — gimbak aw di talei vù&t ùao l"n déy. gimnit g§nIˇ [Bkt.] d. ùy tè%!ng, tè tè%!ng. ginaong gIOn# [Bkt.] fg. gi_én. — ginaong di katuw cuh aw (tngà gi_én chùéy fùçt ùao. § ginaong mbuah gIOn# µVH [Bkt.] tg. h^!n trùach. ginat gINˇ [Bkt.] d. bùong vùia. — liman ginat yù"u bùong vùia. ginel hatai gIn⁄Ò hØt [Bkt.] t. vç tè. ging gIÏ [Bkt.] d. bù"p. — sang ging nh^a bù"p. § ging gaok gIÏ Og@ [Bkt.] d. bù"p nùuc. — bruk ging gaok vi_"c bù"p nùuc. ginrak gIRn [Bkt.] t. f^éy. — ginrak tian f^éy b_ung. ginraong arieng gIORn# aOrY⁄Ï [Bkt.] d. (rauà c^ang cua. 73 www.atabook.com ginuer gInV⁄‰ [Bkt.] d. ch%u. — Po ginuer çng ch%u. § ginuer matri gInV⁄‰ MRtfl [Bkt.] 1 d. quén s_è. § ginuer matri gInV⁄‰ MRtfl [Bkt.] 2 d. t"n g_oi Th^én Civa. ginuh gInUH [Bkt.] d. ganuh h^ao quang. — ginuh hadah glaong matâh adarha h^ao quang t%oa sùang fù"n lèng ch^èng tr^!i. § ginuh ginat gInUH gInˇ [Bkt.] t. oai v_", oai phong. — urang nan ginuh ginat biak çng fùo dùang oai v_" th_ét. ginum gInU* [Bkt.] fg. cv ganum chung, gùop. § ganum biai gnU* ØbY [Bkt.] d. h_çi f^çng. girak gIr_ [Bkt.] fg. gi_ang ra. — girak takai gi_ang chén ra. girak gIr [Bkt.] 1 fg. trùoi. — amaik ataong girak di geng (ACBà m_e bù&t (emà trùoi v^ao c_çt v^a fùanh; mâk girak bù&t trùoi. § girak gIr [Bkt.] 2 fg. cn kapik v^oi. — girak amaik ndok jien v^oi ti^"n m_e. giruah gIrVH [Bkt.] fg. gi¨éy. — giruah karek gi¨éy c%o. giruak gIrV [Bkt.] d. (c%oà cùu. — harek giruak juak po palei (tngà c%o cùu lùén ùat gi^a l^ang. gita gIt_ [Bkt.] d. cn ita chùung ta, ta. — nagar gita xùè s%! chùung ta. glac gLÇ [Bkt.] d. t_çi. — ngap glac h^anh t_çi glac pak halei t_çi n!i féu. § glac suk gLÇ sU [Bkt.] d. t_çi l¨çi. glah gLH [Bkt.] d. tr%a (cùai n^çi fùét d^ung kho cùa...à. glai ØgL [Bkt.] d. r^èng. — trun tathik ndik glai (tngà l"n r^èng xuùçng bi%"n; nao glai fi r^èng; ciim di glai chim r^èng. § glai klaow ØgL OkL@◊ [Bkt.] d. r^èng rùu. § glai rem ØgL r° [Bkt.] d. cn rem glai r^èng r_ém. — ke ken cek glai rem, min ken di tian ai (Aà féu ph%ai trù&c tr%! vî r^èng r_ém, cùo ch&ng b%!i tùém tînh anh (phai nh_atà. glaih ØgLH [Bkt.] t. m_"t. — mai miang glaih mù!i fù"n c^on m_"t; ngap bruk o thau glaih l^am vi_"c ch%&ng biù"t m_"t. § glaih glal ØgLH gLÒ [Bkt.] t. vùét v%a, khùo nh_oc, m_"t m%oi. — ngap mbeng glaih glal l^am &n vùét v%a. glaing ØgL! [Bkt.] d. tiù"ng trùçng. — glaing katek tiù"ng trùçng v¨ç b¨çng; glaing kading tiù"ng trùçng v¨ç tr^ém. glam g*L [Bkt.] (c%oà tr^am. glang gL! [Bkt.] d. khéu, khoan, v^anh. — glang dhaong khéu dao. glaoh OgL@H [Bkt.] fg. th_oc, nhùet, fùut, fém th_oc. — glaoh thruh jalikaow th_oc t%ç ong; glaoh ka urang mathau gep fém th_oc ngè^!i ta ch%èi nhau. glaong OgL# [Bkt.] t. cao, cao quùy. — hagait glaong di abih? hatai hacih nan glaong (tngà cùai gî cao quùy nhùét? ùéy l^a tém trong s_ach; kalang per glaong matâh aderha di^"u bay cao fù"n lèng tr^!i. § glaong akhar OgL# aK‰ [Bkt.] t. hay ch¨è. — urang glaong akhar ngè^!i (b_écà hay ch¨è. § glaong glang Og# gL! [Bkt.] t. cao, cao rùao. § glaong sunuw OgL# SUnU◊ [Bkt.] t. cao tay ùén, mèu cao, cao mèu, cao c!. — urang likei nan glaong sunuw lo ch^ang trai ùéy cao tay ùén lù&m. § glaong wit OgL# vIˇ [Bkt.] t. cao vùut. glaow Og@L◊ [Bkt.] d. ùoc. — glaow sanâng ùoc suy nghï. § glaow kaok OgL@◊ Ok@ [Bkt.] d. f^éu ùoc, tém trùi. — glaow kaok ganik ganua f^éu ùoc h_ep h^oi; sanâng dalam glaow kaok suy nghï trong tém trùi. gleh gL⁄H [Bkt.] 1 fg. s_ép, f%ç. — gaok gleh aia bai haok (tngà n^çi nghi"n (s_épà canh f%ç; ge gleh b¨éy s_ép. § gleh gL⁄H [Bkt.] 2 fg. hè, h%ong. — rideh gleh xe h%ong. § gleh gL⁄H [Bkt.] 3 fg. xù" bùong. — aia harei gleh 74 www.atabook.com m_&t tr^!i xù" bùong. § gleh ganuh gL⁄H gnUH [Bkt.] t. mùét khùi sù&c. § gleh mbaok gL⁄H Oµ@ [Bkt.] t. bë m_&t. — anâk bik ngap gleh mbaok amaik con cùai l^am bë m_&t m_e. § gleh tem pah gL⁄H t° pH [Bkt.] t. b_i ç uù" (v^" m_&t tinh th^énà. glem g°L [Bkt.] fg. nùem, qu&ng. — glem mang patuw nùem fùa; glem trun aia nùem xuùçng nèù!c. gleng g⁄!L [Bkt.] 1 fg. ch&n. — gleng pabaiy ch&n d"; rinaih gleng kabaw tr%e ch&n tréu. § gleng gL⁄! [Bkt.] 2 fg. bùoi. — nao gleng fi xem bùoi; ra gleng th^éy bùoi. § gleng gL⁄! [Bkt.] 3 d. nhîn. — gleng anak linyaiy likuk (AGAà nhîn trèù!c ng%anh sau. § Gleng Anak gL⁄! aN [Bkt.] (Ariya-à t"n m_çt tùac ph%ém c%ç Ch&m. § gleng dahlau g⁄!L dhLU⁄[Bkt.] fg. ti"n foùan. § gleng pasang gL⁄! ps! [Bkt.] fg. quan sùat. — gleng pasang taom der caner ben quan sùat xung quanh khuçn vi"n vè^!n. gler gL⁄‰ [Bkt.] t. fuùçi, fuùçi sùèc. — mayut yau ra luai aia gler (cdà tînh féu m^a nhè ngè^!i l_çi nèù!c fuùçi sùèc; kabaw gler paje tréu fuùçi r^çi. gluh gLUH [Bkt.] d. b^un. — takai bak gluh chén dùinh b^un; kabaw ndih di gluh tréu n^&m trong (vüngà b^un. § gluh baok gULH Ob@ [Bkt.] d. sînh l^éy, b^un l^éy. § gluh kli gLUH kLfl [Bkt.] d. b^un trùat (trùetà. § gluh mada gLUH md_ [Bkt.] d. b^un non. glut gULˇ [Bkt.] fg,t. lùun, lùut. — jalan glut fè^!ng lùun; nduec glut tama sang ch_ay lùut v^ao nh^a. gok Og [Bkt.] d. hùçc. — gok patuw hùçc fùa. gok page Og pOg–[Bkt.] d. sùang sù!m. — pakuh gok page dahlak nao sùang sù!m mai tçi fi. gong gang OgÏ g! [Bkt.] t. k^"nh c^ang. — praong ina lo maong gong gang to con quùa cùo v%e k^"nh c^ang. graim ØRg* [Bkt.] fg. x%a mi_"ng r_çng. graing ØRg! [Bkt.] 1 d. cv hagraing nanh. — graing pabuei glai nanh heo r^èng. § graing pabuei ØRg! pbVE [Bkt.] (céyà nanh heo (d^ung l^am d^éu g_çià. graing ØRg! [Bkt.] 2 fg. g^ém g^è. — asau graing con chùo g^ém g^è. grak Rg_ [Bkt.] t. cùèng v^a to s_!i. — mbuk grak tùoc cùèng v^a to s_!i. gram Rg* [Bkt.] 1 d. xùè, nèù!c. — gram mâh l^ang, thçn. § gram caga Rg* cg_ [Bkt.] d. quùçc ph^ong. § gram daoh Rg* Od@H [Bkt.] d. quùçc ca. § gram dok Rg* Od [Bkt.] d. quùçc k^y. § gram pari Rg* prfl [Bkt.] d. f_ia h_at. gram Rg* [Bkt.] 2 r^ém (tiù"ng f_çng lù!nà. — jaleh manyi gram sa sep f%ç k"u r^ém m_çt tiù"ng. grang Rg! [Bkt.] fg. néng l"n, f¨! (s%è d_ung vù!i ngè^!i fang hùép hùçià. — grang ong taha tagok f¨! çng gi^a (fang hùép hùçià l"n. graoh ORg@H [Bkt.] 2 fg. s%ua. — malam asau graoh hem hem (DNà chùo s%ua f"m nghe r^!n r_!n. graong ORg# [Bkt.] 1 fg. r%u, quyù"n. — birak jak mai, maraong graong mai (tngà phùia bù&c r%u tù!i, phùia nam quyù"n v^". § graong ORg# [Bkt.] 2 fg. %ung h_ç. grap Rg∏ [Bkt.] fg,id. pha. graw Rg◊ [Bkt.] fg. (m^eoà k"u lù!n, g^ao. gre Rg–[Bkt.] t. ngéy m_&t, f^!. — puec gre mbaok mù&ng f^! m_&t. greh Rg⁄H [Bkt.] fg. chu_çc, länh. — greh kabaw chu_çc tréu. 75 www.atabook.com grek Rg⁄ [Bkt.] d. k"n k"n. § grek taayuh Rg⁄ tayUH [Bkt.] d. (conà k"n k"n chùua. gréng Rg¨! [Bkt.] fg. gù&ng sùèc. — grâng ngap bijieng gù&ng sùèc l^am cho th^anh. grep Rg⁄∏ [Bkt.] t. khù&p, m_oi. — grep libik khù&p n!i; grep drei m_oi ngè^!i; grep aia cùac nèù!c. grik RgI [Bkt.] d. cùau, ghùet. — thah grik k^y ghùet. grong ORgÏ [Bkt.] d. nh_ac, l_uc l_ac. — grong asaih nh_ac ng_èa. gru RgU_ [Bkt.] 1 d. th^éy, sè. — ndua karun gru mang !n th^éy. § gru RgU_ [Bkt.] 2 (po-à d. sè c%a f_ao B^ani. § gru khik RgU_ KI [Bkt.] d. giùam th_i. § gru kiyamat RgU_ kIyMˇ [Bkt.] d. quan t^oa. § gru pabac RgU_ πbÇ [Bkt.] d. giùao vi"n. § gru pataow RgU_ pOt@◊ [Bkt.] d. giùao sè. gruai ØRgV [Bkt.] d,id. b^an ch%ai. — gruai braoh tagei b^an ch%ai fùanh r&ng. gruak RgV [Bkt.] t. sùép, ùup. — ndih gruak n^&m sùép. § gruak bem RgV b° [Bkt.] fg. chù"t. — ataong guak bem fùanh chù"t. § gruak duai RgV ØdV [Bkt.] fg. sùép bùong. § gruak pakem RgV pk° [Bkt.] fg. chù"t. § gruak tik RgV tI [Bkt.] kng. chù"t. grum RgU* [Bkt.] 1 d. cùai n!m. — tuak grum n!m. § grum RgU* [Bkt.] 2 d. sùém. — tel thun manyi grum ngaok (PCà fù"n n&m vang tiù"ng sùém v^ung cao. § grum katal RgU* ktÒ [Bkt.] d. sùém sùet. gu gU_ [Bkt.] 1 d. l^! f^!. — gu mata mù&t l^! f^!. § gu gU_ [Bkt.] 2 t. cui. — take kabaw gu s^èng tréu cui. guap gV∏ [Bkt.] fg, cü. nhén fçi, nhén l"n. guec gV⁄Ç [Bkt.] fg. kh^"u, mùoc. — guec baoh amil mâng gai guec kh^"u trùai me b^&ng mùoc. guei gVE [Bkt.] fg. mang. — guei yaot mang g^ui; guei anâk cöng con. guel gV⁄Ò [Bkt.] 1 d. d_a d^ay (lo^ai v_étà. guel gV⁄Ò [Bkt.] 2 fg. k", gùçi. — guel akaok di pater k" f^éu l"n gùçi. § Guel Ging gV⁄Ò gIÏ [Bkt.] d. m_çt t"n l^ang %! huy_"n Tuy Phong (SPKà. guen gV⁄˜ [Bkt.] 1 d. d_ip, lùuc. — mai raweng guen dahlak lanâng tù!i th&m lùuc tçi r%anh. § guen gV⁄˜ [Bkt.] 2 d. h_an k^y. — ralao guen quùa h_an. § guen bac gV⁄˜ bÇ [Bkt.] d. h_oc k^y. guep g⁄V∏ [Bkt.] d. guùçc. guer gV⁄‰ [Bkt.] 1 d,cü. dén sùç. — guer Cam dén sùç Ch&m. § guer gV⁄‰ [Bkt.] 2 d,cü. gia t_çc, gia fînh. guer gV⁄‰ [Bkt.] 3 d. lùa. — guer hala lùa tr^éu. guga gU_g_ [Bkt.] d. (céyà xè!ng r^çng. gugak gUg [Bkt.] tiù"ng f_çng, tiù"ng ^çn ^ao khùo phén bi_"t. — ngap guk gak dalam sang géy tiù"ng f_çng trong nh^a. guh gUH [Bkt.] (patuk-à d. sao mai. guk gU [Bkt.] fg. kùeo xuùçng, trî xuùçng. — pan di dhan guk trun nù&m c^anh céy trî xuùçng. § guk bara gU br_ [Bkt.] d. b%a vai. gul gUÒ [Bkt.] 2 d. b^! cöi. — gleng khik cham gul tanâh riya b%ao v_" b^! cöi fùét nèù!c. § gul gUÒ [Bkt.] 1 d. khùçi tr^on. — pagul (fgà vo tr^on. § gul gUÒ [Bkt.] 3 fg. fo^an kù"t, h_op. — adei ai nyu gul saong gep anh em nh^a nùo fo^an kù"t vù!i nhau. § gul pataom gUÒ pOt [Bkt.] fg. fo^an kù"t. § gul gal gUÒ gÒ [Bkt.] f^ung f^ung. — nduec manyi gul gal dalam sang ch_ay k"u f^ung f^ung trong nh^a. 76 www.atabook.com gum gU* [Bkt.] d,id. mùçi th^u. gun gU˜ [Bkt.] 2 d. giùa tr_i, én hu_". — gun po di nyu nùo hè%!ng !n mèa mùçc c%ua Ng^ai. § gun lima gU˜ lIm_ [Bkt.] d. ngü h^anh. — pasei, kayau, aia, tanâh apuei dalam gur lima Kim, M_çc, Th%uy, Th%ç, H%oa thu_çc ngü h^anh. § gun gU˜ [Bkt.] 1 (céyà cè^!m th%ao. § gun lima gU˜ lIm_ [Bkt.] d. ngü h^anh. — pasei, kayau, aia, tanâh apuei dalam gur lima Kim, M_çc, Th%uy, Th%ç, H%oa thu_çc ngü h^anh. § gun gU˜ [Bkt.] 3 d. b^ua. — ngap gun ù"m b^ua. § gun cambah gU˜ cµH [Bkt.] d. b^ua ng%ai. ha h {tra} kùy hi_"u ghi ph_u ém cu°oi c^ung c%ua b_ç ch¨è Akhar thrah. ha h_ {tra} 1 fg. hùa, m%! lù!n. — ha pabah hùa mi_"ng; ha baoh mbeng m%! lù!n cùanh c%èa. § ha h_ {tra} 2 t. h%!, r%anh vi_"c. — o hu harei ha, o hu jala klah (tng) khçng cùo m_çt ng^ay r%anh, khçng cùo m_çt bu¬oi r%anh r¨çi. § ha h_ {tra} 3 t. thçng. — jalan ha fè^!ng thçng. § ha mbaok h_ Oı@ {tra} t. c%!i m%!. — nan mang hu linâng hatai ha mbaok (AGA) f°ay mù!i g_oi l^a r_çng lè_!ng, c%!i m%!. § ha hueng h_ hV⁄! {tra} t. h%! hang. — cuk anguei ha hueng &n m_&c h%! hang. § ha huai h_ ØhV {tra} t. r_çng räi. — daok deng ha huai saong yut cuai &n %! r_çng räi vù!i b_an b^e. ha-ndaoh hOÎ@H {tra} 1 fg. cùach xa. — ha-ndaoh di gep cùach xa nhau. § ha-ndaoh hOÎ@H {tra} 2 fg. cv ndaoh gi_ét. — arak ha-ndaoh gi_ét gén; ha-ndaoh wah gi_ét céu; pan di tangin ha-ndaoh nù&m l°ay tay gi_ét. § ha-ndaoh ndit hOÎ@H Î^ˇ {tra} fg. r_ut r^e — hu manuh manâng ha ndaoh ndit cùo thùai f_ç r_ut r^e. ha-ndaok hOÎ@ {tra} t. cv ndaok m_uc — kayau ha-ndaok g¨ç m_uc. haaiek haY⁄ {tra} fg. thu)an hùoa. — haaiek kubaw t_ép tréu cho thu)an, thu)an hùoa tréu. haba hb_ {tra} 1 fg. ch^a xùat. — haba brah ch^a g_ao. § haba hb_ {tra} 2 t. lùèc (c^on m^ay, fä xay xong nhèng chèa giäà. — brah ba g_ao lùèc; brah ba sara lingâ g_ao lùèc mu°oi m^e. habai hØb {tra} fg. n°au canh. — aia habai canh rau; habai njem bua n°au canh rau mçn. haban hb˜ {tra} d. cv ban f)ong. — salao haban mém f)ong; karah haban nh¨én f)ong. habang hb! {tra} 1 t. cv bang m^!. — habang mata mù&t kùem. § habang hb! {tra} 2 t. d¨è, hung. — narah ita takik siam ralo habang (AGA) th°e giù!i ta s°ong l^anh Èt d¨è nhi)eu. habaoh hOb@H {tra} fg. gi_&t. — habaoh mrai gi_&t s_!i; habaoh aw gi_&t ùao. habay hbÁ {tra} d. gi%o. — habay manuk gi%o nh°ot g^a; ciim klah di habay (tng) chim s¬o gi%o (s¬o l)ongà. habei hb‡ {tra} d. cv bei khoai. — habei tuk khoai lu_çc; uh habei l^ui khoai. § habei katruw hb‡ kRtU◊ {tra} d. c%u sù&n. § habei gaok hb‡ Og@ {tra} d. khoai s_o. § habei njem bua hb‡ Ô° bV_ {tra} d. khoai mçn. § habei njem leng hb‡ Ô° l⁄! {tra} d. khoai tÈm. § habei tapung hb‡ tpU! {tra} d. khoai m^ai. § habei pareng hb‡ pr⁄! {tra} d. khoai téy. § habei pang hb‡ p! {tra} d. cv habei bet c%u tùoc ti"n. § habei sumék hb‡ SUm {tra} d. khoai t^è. § habei plom hb‡ OpL* {tra} d. khoai mî. § habei bila hb‡ b^l_ {tra} d. khoai ng^a. § habei bet hb‡ b⁄ˇ {tra} d. cv habei pang c%u tùoc ti"n. § habei bhong hb‡ OBÏ {tra} d. khoai lang. § habei ralin hb‡ rl^˜ {tra} d. khoai sùap. 77 www.atabook.com § habei saya hb‡ sy_ {tra} d. khoai tÈm. § habei hajai manuk hb‡ hØj mnU {tra} d. khoai mçn. habeng hb⁄! {tra} 1 d. hoa (taià. — habeng tangi hoa tai. § habeng hb⁄! {tra} 2 d. d°au hi_"u. — ngap habeng l^am d°au hi_"u, ra d°au. § habeng hb⁄! {tra} 3. fg cv beng hè, h%ong. — mata habeng mù&t m^u; mata pajaih habeng m_çng h_at gi°ong hè. § habeng hb⁄! {tra} 4 fg. t^an l_ui. — sa paben ilimo habeng m_çt n)en v&n hùoa bº t^an l_ui. haber hb⁄‰ {tra} f. th°e n^ao?, t_ai sao?. — yau haber? nhè th°e n^ao?; ngap haber l^am sao?; si haber së th°e n^ao?. habien hObY⁄˜ {tra} f. cv bien ch^èng n^ao, bao gi^!. — habien ai mai? ch^èng n^ao anh l_ai? habien si mboh wek amaik ni ch^èng n^ao mù!i th°ay m_e n¨èa féy. § habien halei hObY⁄˜ hl‡ {tra} f. cv habien lùuc n^ao, bao gi^!. — habien halei mai jang hu bao gi^! f°en cüng fè_!c. habik hb^ {tra} fg. nùem, qu&ng. — habik patuw njep akaok nùem fùa trùung f)au; habik ghuai haluk trun aia qu&ng h^on f°at xu°ong nèù!c. habrek hRb⁄ {tra} fg. ng&n c%an. — habrek thei nap bruk gait ng&n c%an ai l^am vi_"c gî. habuw hbU◊ {tra} d. tro. — bilok yau habuw ging (tng) xùam nhè tro b°ep. hacih hc^H {tra} t. s_ach. — tapai mbaok ka hacih r%èa m_&t cho s_ach; bah sang hacih paje quùet nh^a s_ach r)oi. § haci hacih hcfl hc^H {tra} t. s_ach së. — mbeng daok haci hacih &n %! s_ach së. § hacih barih hc^H br^H {tra} t. h°et s_ach. — gru pataow hacih barih dom sunuw gai th)ay fä truy)en h°et s_ach nh¨èng b^ua chùu; thuw hacih barih bi°et s_ach. § hacih cac hc^H cÇ {tra} t. s_ach tr!n. — lihik hacih cac m°at s_ach tr!n. hadah hdH {tra} 2 fg. sùang. — lingik hadah paje tr^!i fä sùang r)oi; sang hadah yua manyâk (tng) nh^a sùang b%!i cùo f^en. § hadah apuei hdH apV‡ {tra} d. con cùui, b^ui nh^ui. § hadah kaok hdH Ok@ {tra} fg. sùang b_ach. — lingik hadah kaok paje tr^!i sùang b_ach r)oi. § hadah tanrak hdH tRn_ {tra} fg. sùang chùoi. § vhadah mata hdH mt_ {tra} fg. sùang mù&t. — gaok akaok ka nyu hadah mata f_ung f)au cho nùo sùang mù&t ra. § hadah mat hdH Mˇ {tra} fg. sùang ùy. — hadah mat sanâng mboh sùang ùy nh_én ra. § hadah mbaok hdH Oı@ {tra} t. mùat mù&t, m%! m_&t — anâk jak karak amaik ama jang hadah mbaok con khçn ngoan thî cha m_e cüng mùat m_&t. § hadah mbrang hdH Rı! {tra} t. h^èng sùang. § hadah mblan hdH ıL˜ {tra} fg. sùang choang, sùang quù&t — lingik hadah mblan tr^!i sùang choang; mata hadah mblan mù&t sùang quù&t. § hadah hatai hdH hØt {tra} fg. sùang d_a. — hadah mata o tapa hadah hatai (tng) sùang mù&t khçng b^&ng sùang d_a. § hadah hadai hdH hØd {tra} t. sùang s%ua — ngap mbeng thau thun halei hadah hadai ni l^am &n bi°et f°en khi n^ao sùang s%ua féy (m%! m_&t m%! m^ayà. § hadah hdH {tra} 1 d. tim, b°ac. — hadah manyâk tim f^en. hadai hØd {tra} fg. ph_u giùup. — hadai adei ngap blaoh bruk ph_u giùup em l^am cho xong vi_"c. § hadai patih hØd pt^H {tra} fg. tr_! giùup. — blaoh po mai sang hadai patih bruk bruk saong po saai (DN) r)oi ng^ai tr%! v)e tr_! giùup vi_"c cho vè!ng huynh. hadak hd {tra} d. b¨éy chim. § hadak hd {tra} d. cv dak bÈ fao. 78 www.atabook.com hadang hd! {tra} 1 d. cv dang tçm. — hadang rak tùep; hadang paong tçm h^um; hadang gawang tçm k_et. § hadang hd! {tra} 2 d. con nh)ong. § hadang haduw hd! hdU◊ {tra} t. bùèt rùèt — hadang haduw oh ciip sanâh bùèt rùèt khùo chºu. hadap hd_∏ {tra} d. (céyà vçng. — basei ndong hadap karem (PC) sù&t n¬oi vçng chîm (th°e s_è f¬oi thayà. haday hdÁ {tra} d. l)eu, tr_ai. — padeng haday d_èng tr_ai. hadeh haduei hdH hØdV {tra} fg. xùuc f_çng, b^ui ng^ui. hadei hd‡ {tra} 1 fg. s%ay. — hadei brah s%ay g_ao. § hadei hd‡ {tra} 2 d. sau. — nao hadei fi sau; hadei di nan sau fùo; hadei sa tra sau n¨èa. § hadei taluic hd‡ tlV^Ç {tra} d. sau r°ot. — nao hadei taluic fi sau r°ot. § hadei harei hd‡ hr‡ {tra} d. mai sau. — hadei harei anâk praong ka anâk mâng thau mai sau khi khçn lù!n con mù!i hi¬eu. hadem hd° {tra} d. ki°en. — hadem kaik ki°en f°ot, ki°en cù&n; thruh hadem t¬o ki°en. § hadem juk hd° jU_ {tra} d. ki°en fen. § hadem tasao hd° tOS@ {tra} d. lo_ai ki°en lù!n m^au f%o. § hadem thiap hd° TY_∏ {tra} d. ki°en cùanh. § hadem bhong hd° OB! {tra} d. ki°en l%èa. § hadem mraik hd° ØRm {tra} d. ki°en b)o nh_ot. hadeng hd⁄! {tra} 2 d. than. — hrem deng ngaok cek f°ot than tr"n r^èng. § hadeng hd⁄! {tra} 1 d. l_o, nh_o. — hadeng gaok l_o n)oi, nh_o n)oi. § hadeng hd⁄! {tra} 3 d. (céyà mun. — duah hadeng füa mun. hadeng hd⁄! {tra} 4 fg. f_!i khi. — hadeng hajan aia sua laik merai (AGA) f_!i khi mèa ngu)on f¬o xu°ong. hader hd⁄‰ {tra} fg. nhù!. — hader mai tian mblung rakak nhù! l_ai l^ong th°ay ng_en ng^ao; hader panuec ama nhù! l^!i cha. § hader karun hd⁄‰ krU˜ {tra} fg. nhù! !n. — hader karun amaik ama nhù! !n cha m_e. § hader ka drei hd⁄‰ k_ Rd‡ {tra} fg. h)oi tÏnh, tÏnh l_ai. — hader ka drei sanâng pachom nda urang (DWM) h)oi tÏnh l_ai tè%!ng féu ngè^!i khùac. hadier h {tra} fg. cv dier r°ong. — liman hadier voi r°ong, voi ''tùet''. hadiip hdY^∏ {tra} 1 d. v_!. — dua hadiip pathang hai v_! ch)ong; hadiip krah ngap hadah mbaok pathang (tng) v_! sùang l^am sang m_&t ch)ong. § hadiip hdY^∏ {tra} 2 d. cv diip s°ong. — hadiip ngaok ray ni s°ong tr"n f^!i n^ay; hadiip wek s°ong l_ai; sa matai sa hadiip m_çt s°ong m_çt ch°et. § hadiip anék hdY^∏ an¨ {tra} d. v_! con. — ngap mbeng raong hadiip anâk l^an &n nuçi v_! con. § hadiip pathanh hdY^∏ pT! {tra} d. v_! ch)ong. — hadiip pathang daok ray saong gep v_! ch)ong s°ong f^!i vù!i nhau. § hadiip praong hdY^∏ ORp# {tra} d. v_! lù!n, v_! c%a. § hadiip phun hdY^∏ PU˜ {tra} d. v_! chÈnh. § hadiip sit hdY^∏ s^ˇ {tra} d. v_! bùe. — hu hadiip sit cùo v_! bùe. § hadiip hajung hdY^∏ hjU! {tra} d. v_! lë. hadom hOd* {tra} d. bao nhi"u, m°ay. — daok hadom harei tra o c^on m°ay ng^ay n¨èa thçi; kheng hadom lac limen, trei hadom lac lipa (AGA) cùèng m°ay cüng b%ao m)em, no m°ay cüng b%ao fùoi; ai nao hu hadom thun paje? anh fi fè_!c m°ay n&m r)oi? haduei hdV‡ {tra} fg. cn hadeh haduei xùuc f_çng. haduk hdU {tra} t. cv duk °am ùèc, t°am tùèc. — hia haduk khùoc t°am tùèc. hadung hdU! {tra} t. n)ong n^an. — anit ranam hadung y"u thè!ng n)ong n^an. 79 www.atabook.com hagait hØgˇ {tra} fg. cv gait gî? cùai gî? — hagait nan cùai gî fùo?; ong ngap hagait çng l^am gî?; kadha hagait blaoh hia vi_"c gî m^a khùoc?; hagait jang thau cùai gî cüng bi°et. hagaow hOg@◊ {tra} fg. cv gaow o^&n, g_uc xu°ong. — dhan kayau hagaow nh^anh céy o^&n; manuk gaow takuai trun g^a g_uc c¬o xu°ong. hagar hg‰ {tra} d. tr°ong. — ataong hagar fùanh tr°ong; hagar tama tal bac tr°ong v^ao lù!p. hagaw hg◊ {tra} 1 d. c¬o giùe. — hagaw padai c¬o giùe lùua. § hagaw hg◊ {tra} 2 d. sùong. — jan mang hagaw gi_&p f^&ng sùong; hagaw taow sùong dao. hagaw hg◊ {tra} 3 t. cv gaw xui, xui x%eo, khçng may. — jamaow hagaw h"n xui; war ni nao glai hagaw hçm nay fi r^èng ch%&ng may. § hagaw tuah hg◊ tVH {tra} t. h"n xui, may r%ui. hagraing hØRg! {tra} d. nanh. — hagraing pabuei glai nanh heo r^èng. hagung hgU! {tra} d. tçm h^um. hah hah hH hH {tra} t. (cè^!ià ha h%a. — klao hah hah cè^!i ha h%a. hai lac Øh lÇ {tra} k. hay l^a. — hai lac hâ o mâk hay l^a m^ay ch%&ng l°ay. hai laih ØhÁ ØlH {tra} t^è cuùçi trong cùac b^ai kh%én th^én (xin ch°ap nh_énà. hai Øh {tra} 2 k. cn ngan hay. — nyu hai hâ mâk? m^ay hay hù&n l°ay?; ngap hai thaoh? l^am hay khçng?. haih ØhH {tra} fg. hÈ, s%ua. — asaih haih ng_èa hÈ; asau haih chùo s%ua khi th°ay m)oi. hail ØhÒ {tra} fg. th^e, l^e, fèa ra. — hail dalah l^e lè¨!i. hainak Øhn {tra} 1 d. suy¨"n. § hainak Øhn {tra} 2 t. ng_çt ng_at. hait hait Øhˇ Øhˇ {tra} t. chang chang. — pandiak hait hait nù&ng chang chang. haiy haow ØhÁ Oh@◊ {tra} fg. th%oa thu_én. — haiy haow saong gep je blaoh kamlah th%oa thu_én vù!i nhau r)oi l_ai chùçi. haiy ØhÁ {tra} fg. ^è, f)ong ùy, f)ong ùy cho. — ong nan haiy je çng °ay f)ong ùy r)oi. haja hj_ {tra} d. chçng (b^&ng treà. — klep haja cù&m chçng. hajai hØj {tra} d. cn ndon f)on, lüy. — jabuel daok dalam hajai cuh tabiak lÈnh %! trong f)on bù&n ra. hajan hj˜ {tra} d. cv jan mèa. — sang hajan l^um méy (mèaà, fùam méy (mang nèù!c mèaà; hajan riya mèa lù!n; hajan tathaiy mèa d)am; hajan palaik halak mèa rè!i. § hajan angin hj˜ af^˜ {tra} d. mèa giùo. hajat hjˇ {tra} 1 t. chÈnh. — nyu hajat nao ye chÈnh nùo fi f°ay. § hajat hjˇ {tra} 2 t. c)an thi°et. — dom bruk hajat nh¨èng vi_"c c)an thi°et. hajaw hj◊ {tra} t. cv jau xanh lùa céy. — aw ber hajaw ùao m^au xanh lùa céy. hajay hjÁ {tra} d. m)e. — hajay manuk m)e g^a. hajei hj‡ {tra} d. cv jei m°oi, f)au m°oi. — duah hajei mrai tîm m°oi chÏ; panuec kadha oh mboh hajei khçng th°ay f)au m°oi c%ua v°an f)e. haji hjfl {tra} 2 d. c_èa g^a, m)ong g^a. — habei haji mânuk khoai m)ong g^a. § haji hjfl {tra} 1 d. ngè^!i h^anh hè!ng t_ai La Mecque. hajieng hjY⁄! {tra} k. cho n"n, b%!i v_éy. — nyu anâk urang kathaot hajieng mâng merat bac sinh ra trong gia fînh ngh^eo khùo b%!i v_ay nùo quy°et chÈ h_oc t_ép. 80 www.atabook.com