" Trái đất kiêu cứu 🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Trái đất kiêu cứu Ebooks Nhóm Zalo TRÁI ĐẤT KÊU CỨU * That 4 LỜI BÁO NGUY TOÀN CẦU TRÁI ĐẤT ĐANG LÂM NGUY NHƯNG BẠN CÓ THỂ CỨU Đến năm 2000, thủ đô Mexico City sẽ là thành phố lớn nhất thế giới vải trên 25 triệu dân. Tinh trạng ô nhiễm bụi khỏi a đây nghiêm trọng đến nỗi nhà nước phải ban bố tình trạng khẩn cấp năm 1990. nửa số hồ n Khoảng một nửa số hồ nước của Thụy Điển bị tổn thương nghiêm trọng vì mua axit. Khi thải từ các xe ô tô và nhà máy nhiệt điện cũng làm chết. những khoảng rừng lớn ở 7. Bắc và Đông Âu. Những con cả voi và cả heo chết vì ô nhiêm hóa chất ở St. Lawrence Seaway, Canada phải liệt vào chất thai doc hai. X Những thành phố xinh đẹp như Vonido đang bị đe dọa nghiêm trong bởi mực nước biển dâng cao do hiệu ủng nhà kinh. Ở Nga, việc tiêu thụ nước quá mức từ biến Aral đã khiến cho các tàu thủy mắc can. Nước ngọt ngày Càng hiểm. Dự bảo về nhien lieu hóa thạch Mọi khi những nhiên liệu hóa thạch bị dùng cạn kiệt thì không thể phục hồi lại chúng được. Tại hoa là ở cho chúng ta đang phung phi của cải để dành của mình với tốc do đáng báo động. 2000 2060 2090 2120 2150 2180 2210 200 * Dầu có thể sẽ can hết vào năm 2040. * Khi đốt có nguy cơ cạn kiệt vào nám 2055 * Than có nguy cơ cạn kiệt vào khoảng năm 2230. Đã đến lúc phải thay đổi. Bằng cách bắt dùng những dạng năng lượng hiện có và phát triển nhiên liệu thay thế chúng ta có thể để dành những năng lượng chưa dùng đến cho thế hệ tương lai. T hế giới đã thay đổi ghê gớm trong vòng vài thế kỷ gần đây. Trải qua hàng nghìn năm cuộc sống luôn ổn định, con người sống đơn giản, còn các loài vật không lo bị tuyệt chủng. Thế nhưng với đã tiến bộ của y học, người là sống lâu hơn và dân số thế giới tăng lên. Mỗi năm có trên 90 triệu trẻ em ra đại và cần phải có cơm ăn, áo mặc và một mảnh đất để sống. Vì ngày càng có nhiều nguồn năng lượng của Trái Đất bị cạn kiệt, cho nên tất cả chúng là cần phải giữ gìn cho thế hệ tương lai. Rừng bị phá hủy để lấy cho cho những thành phố không ngừng phát triển, nhiều loài động vật, cây cối và các nền văn hóa bộ lạc bị xoa số. - Khi thải độc hại bóp nghẹt bầu khí quyển và ăn thủng tầng ôzôn Tình trạng ô nhiễm gây tác hại cho đại dương và cảnh quan của Trái Đất. Một nửa số rung mua nhiệt đới trên Trái Đất đã bị phá trụi. Nếu như nạn phá rừng vẫn tiếp diễn với đã như vậy thì rừng mua sẽ biến mất trong vòng 40 năm nữa. Tình trạng ô nhiễm không khi cũng rất tồi tệ ở Aten, nơi mà xe ô tô chỉ được phép vào thành phố hai ngày một lần. Việc chăn thả gia súc quá mức đã biến những vùng đất mẫu mô thành bán sa mat. Mặc dầu vậy, hành động vẫn chưa muộn, nhưng với điều kiện là toàn thế giỏi phải cùng nhau làm việc. Xét cho cùng, đây là vấn đề toàn cầu. Điều quan trọng là hãy xem xét các sự việc, rồi xem bạn có thể giúp được gì. Chúng ta đang có cơ hội, hãy cứu lấy hành tỉnh trong khi còn có thể. 5 HÃY HÀNH ĐÔNG! Nhiều khó khăn của thế giới nối kết với nhau nhung tất cả chúng ta vẫn có thể làm điều gì đó để cứu giúp. Thông qua quyển sách này, bạn sẽ nảy ra những ý hay có thể cứu Trái Đất đang làm nguy. BẮT ĐẦU TỪ ĐÂY! Buớc đầu tiên gồm ba từ sau: giảm bớt, tận dụng và tái chế. Giảm bớt số lượng hàng hóa mà bạn sử dụng. Bao bì không cần thiết chiếm một phần ba lượng rác thải. Hãy cố mua những hàng hóa có ít hoặc không có bao gói. Tận dụng bất kỳ cái gì bạn có thể. Giữ lại giay một mặt để viết nháp, dẫn đề lên đĩa chỉ, bạn có thể tận dụng lại phong bi, lấy quần áo cũ làm giẻ lau. Trước khi vứt bất kỳ thứ gì hãy nghĩ xem có thể tận dụng nó làm gì không. Tái chế những gì mà bạn không thể tận dụng được nua. Hơn một nửa rác thải có thể tái chế gồm thủy tinh, kim loại, giay vụn, THƯ VIỆN. リ ΣΥΝ chất dẻo và vải vụn. Xem kỹ hơn ở trang 12 và 18. LỒ HỒNG TRỐNG TRẢI Khi lỗ hồng trên tầng ozon ngày một to rai thi nhận thức của bạn và tinh hình khó khăn cũng lớn theo. Ở trang 22 bạn sẽ thấy rất nhiều ý tưởng mà hôm nay bạn có thể giải quyết theo cách khác. Thậm chí chỉ một việc đơn giản như tắt bớt một bóng đèn cũng là một bước tiến theo hướng đúng. THỰC HIỆN HÀNH ĐỘNG CỦA BẠN Đừng bỏ lỡ cơ hội quét sạch rác bản. Bạn sẽ biết được có bao nhiêu là vấn đề đang chất đồng xung quanh bạn, vậy hãy lên đường đến trang 10). TRÔNG SANG LÁNG GIỀNG Hầu hết các nơi đều thành lập những nhóm bảo tồn nhằm cố gắng bảo vệ và giữ gin môi trường địa phương. Thư viện địa phương của bạn sẽ giúp bạn tìm thấy những tổ chúc gần nơi bạn ở và những người mà bạn cần tiếp xúc. TIN TỨC VƯƠN THỦ Các vườn thủ ngày nay thường bị chỉ trích khá nhiều nhưng họ cũng làm được rất nhiều việc dù có cứu những loài động vật sáp tuyệt chủng. Ngày này một số loài động vật chỉ còn lần tại trong vườn thủ. Hãy để ý xem trong wuan thủ yêu thích của bạn có danh sách những động vật có thể được ban nhận đỡ đầu không. Trong một số vuan thì bạn có thể nhận đó đầu bất kỳ con vật nào là chim hoàng yên đến lúc đã. Mẹ!... PHÂN NHANH Bạn không cần một tấm bản đồ vùng Amazon mới có thể biết được gốc rễ những vấn đề của rừng mưa nhiệt đới. Có rất nhiều cuộc vận động quốc gia và quốc tế mà bạn có thể tham gia. Bạn cũng có thể Bố mẹ kinh yêu, dùng mua gỗ gụ nữa nhé! Duoc không? thực hiện công việc giúp bảo tồn rừng mua ngay tại nhà như tuyên truyền bức thông điệp về cây gỗ gụ. (Xem kỹ hơn ở trang 18). VẤN ĐỀ Dân số quá đông, mối lo ngại số một DÂN SỐ đang ngày Mỗi giây trên thế giới có khoảng 3 em bé ra đời. Hàng năm có thêm 92 triệu người, bằng số. dân của Mehico. Và vì hàng năm số người chết không bằng số người sinh ra, cho nên thế giới. cứ ngày một đông dân them. Cho đến năm 1901 dân số বেগ বাবার হ càng thế giới chỉ mới khoảng một tỉ người, nhưng đến năm 1994 đã lên tới 5,6 tỉ. Đến cuối thế kỷ có khả năng tăng thêm 500 triệu người nữa, thật kinh khủng. TĂNG LÊN MÃI, LÊN MẪU Dân số của một số nước tăng lên nhanh hơn nhiều so với nước khác. Thi du như Ai Cập có khoảng bốn em bé sinh ra trong khi chỉ một người chết. Với đà này, dân số Ai Cập sẽ tăng gấp dõi chi trong vòng 31 năm. Thật khổ khăn vì phải cần biết bao tài nguyên để nuôi sống những dân tộc đang tăng lên này, 6 7 00 BUM! Vụ bùng nổ dân số toàn thế giới GIỚI HẠN CỦA THÀNH PHỐ Dén năm 2000 gån mot nua so dân của thế giới sẽ sống trong các thành phố. Cuộc di cư ồ ạt rời bỏ nông thôn này đã thúc đẩy những khu nhà ổ chuột lụp xụp lan khắp các vùng ngoại ô thành phố. Như bạn thấy trong ảnh một khu ổ chuột ở Rio de Janero, Brazil, đây là cuộc sống âm đạm của ba triệu dân. Người ta tính đến lúc dân số thế giỏi đạt đến 10 ti vào năm 2050, chúng ta cần phải có thêm 4,5 triệu km đất cày cấy và làm nhà ở, bằng nửa diện tích nước Mỹ. TRUNG QUỐC Dán só: 1,2 ti. Thời gian để dân số tăng gấp 61 năm doi: Một đạo luật mới ban hành năm 1979 nhằm ngăn chặn nạn bùng nổ trẻ em. Hiện nay ở Trung Quốc nếu cha mẹ nào có hai con trở lên sẽ không được Chính phủ trợ cấp và còn có thể bị phạt nữa. Vì vậy các bậc cha mẹ thường giữ bí mật về số con cái, và người ta ước tính có khoảng 100 triệu người Trung Quốc không có khai sinh. Tại các nước thế giới thứ ba, người dân thường có những gia đình rất đông còn. Một trong những nguyên nhân của tình trạng trên là do trong quá khứ rất nhiều trẻ em bị chết non. Ngày nay, nhờ tiến bộ y học, ngày càng ít trẻ em bị chết và do đó dân số tăng lên. Tinh hình này lại càng làm căng thẳng vấn đề các phương tiện sống. Để cung cấp lương thục và nhà ở cho tất cả số dân. sinh ra thêm, các thành phố mọc lên và cần thêm đất đai để cày cấy. Hàng năm một diện tích rừng mưa nhiệt đới bằng diện tích nước ảo và nước Bỉ bị chặt phá để lấy đất cày tắc và xây dựng làng mặc. Nguồn cung cấp nước cũng bị đe dọa. Một số nước khô hạn nhất thế giới ở châu Phi và các nuớc A-rap lại là những khu vực có dân số tăng nhanh nhất. Cộng đồng thế giới hiện này đang cố gắng giáo dục mọi người về dân số. Nhưng lại cần phải có thời gian để cho nhận thức thay đổi trong khi vấn đề vẫn ngày một lớn. CHÂU PHI: Dán só: 700 triệu Thời gian để dân số tăng gấp đôi 24 năm Vào năm 2025 dân số châu Phi sẽ gấp ba lần châu Âu. Đúng 5 năm nữa họ sẽ phải nhập khẩu gần một nửa số ngũ các cần thiết nuôi sống số dân tăng lên này. THÁI LAN Dan só: 59,4 tridu Thời gian để dân số tăng gấp đôi: 50 năm Thái Lan là một trong những nước giải quyết thành công văn đã dân số. 20 năm và trước phụ nữ Thái thường có 6 con hoặc hơn. Nhưng sau khi chính sách giáo dục được thực hiện năm 1970, tỉ lệ sinh để dàn dần giảm xuống mỗi gia định chỉ có hai con. 2-TBKC ẤN ĐỘ Dân số: 911,6 triệu Thời gian để dân số tăng gấp doi: 36 пат. Mặc cho Chính phủ vận động. dân số Ấn Độ vẫn tiếp tục tăng. Đến năm 2000 có thể sẽ bàng dân số Trung Quốc hiện đã hơn 1 tì người. Nhưng với diện tích đất chỉ bằng một phần ba Trung Quốc, nước này gặp phải nguy cơ nghiêm trọng là không thể trồng đủ lương thực CHÂU ÂU Dán só: 728 triều Thời gian để dân số tăng gấp đôi: 1025 Ti lệ sinh và tử của châu Âu gan bằng nhau, cho nên dân số không thay đổi. Ở một số nước như Lalia, Đức và Hungari dân số thực tế còn giảm. VẤN ĐỀ RÁC NE BÍ MẬT CỦA QUÁ TRÌNH TÁI CHẾ CHÍNH LÀ GÁNH NẶNG RÁC THẢI! ETHAI Ô tô bẹp gì rồi! Từ xác những chiếc ô tô ép bep này có thể tài sinh thành những chiếc xe máy mài láng bóng. Hàng năm mỗi gia đình trung lưu ở châu Âu vút ra hơn một tấn rác. Một khi chúng đã bị quẳng vào thùng rác thì đa số trong chúng ta không hề nghĩ tới chúng đến lần thứ hai - sau khi dùng rãi thì chúng chỉ là rác ruổi thời, đúng không Có thể bạn không thích điều này, nhưng hơn một nữa những thứ xe rác đó đi lại có thể tái chế. Thật là không may vì hiện nay 10 mới chỉ có khoảng một phần mười số rác thải gia dinh được tái chế. LẤP ĐẤT LAI Khi rác được các xe chở rác mang đi, phần lớn chúng được chất đống lại rồi phủ một lớp đất - để cho rác bị thiên nhiên phản hủy. Việc này tồn rất nhiều thời gian và có thể sinh ra khi gia de nó. Ở một số địa phương khi ga được gom lại làm khi đất để lấy nhiệt lượng, nhưng không phải mọi thứ rác đều dễ dàng phân hủy. Một số loại chất dẻo có thể tồn tại it nhất là 400 năm. Một giải pháp khác tất hơn nhiều, đó là hay giảm bớt lượng rác ngay ở trạm dầu tiên, sau do tan dụng những thứ ta chuẩn bị vứt đi. Sau cùng, việc tái chế sử sử dụng ít năng lượng hơn và nhờ đó có thể tiết kiếm được tiền. Và nếu ta càng tái chế được nhiều rác, thì chỗ cần để đổ rác cang it di. That don gian! NHỮNG KIM LOẠI QUẢ Một phần lớn rác thải của chúng ta là bia và giấy vun, những våt lieu ly tưởng để tái chế, nhưng nói đến chuyện tiết kiệm năng lương thi kim loại dùng đầu bảng. Loài người đã từng tán dụng kim loại từ những ngày đầu tiên phát hiện ra sát. Ngày nay đến 40% thép được làm từ kim loại tái chế. Trong đám rác thái gia đình của chúng ta phần lớn kim loại bị bỏ đi dưới dạng vỏ đồ hộp. Thực vậy, nếu đem 16 tỉ Núi rác đang cao dần, nhưng đã có cách. vỏ hộp mà ta dùng hàng năm đem chúng lên nhau thì sẽ dựng hai cột cao đến tàn mặt trăng. Và dò hộp có thể làm bằng nhóm hoặc sát. Nhóm dài hỏi nhiều năng lương để luyện chúng từ quang, nhưng nếu tái chế thì sẽ tiết kiệm được tới 95% năng lượng, tiết kiệm được. một đồng tiền. Chính vì thế mà các nhà máy vẫn thích tái chế những vỏ hộp nhôm hơn. Hầu hết mọi thứ đều có thể chế tạo tir vật liệu tài XE QUÉT RÁC VŨ TRU ASPO che từ mảnh giấy về sinh, dõi giày ủng, dụng cụ làm vườn cho đến chiếc ô tô mới tinh, chứa tới 81% nguyên liệu tại chế. Tuy nhiên việc tái chế sẽ và nghĩa nếu như không có ai sử dụng sản phẩm hoàn chỉnh. Do đó lần sau đi mua hàng ban hay để ý những biểu trưng của việc tại sinh khác nhau trên nhan hiệu sản phẩm, biết dầu cái này đã từng là rác thải trong nhà bạn. Các nhà khoa học Mỹ bắt đầu nghiên cứu về một chiếc xe qua rác rất đặc biệt của kỳ nguyên vũ trụ, để dọn một loại rác mà trước nay chưa một xe quét rác nào làm. Các tên lửa giao rác bừa bài lên quĩ đạo của Trái Đất rất nhiều mảnh vụn đến mức chúng do dọa những chuyến bay vũ trụ tưởng lại. ASPOD (viết tắt của Autonomous Space Frocessor for Orbital Debris - Thiết bị không gian tự hành dan minh vun trên quỹ đạo sử tóm lấy những mảnh vụn của con tàu vũ trụ, băm nhỏ rồi giữ chúng lại. Đến khi đầy, ASPOD sẽ quay về bầu khí quyển của Trái Đất với vận tốc cao đến mức chủng sở bác chảy thành tro cùng với rác thải vũ trụ bên trong. Nghe có vẻ phức tạp hơn việc bạn quét nhà dây như 11 BẮT LẤY KẺ VỨT RÁC BỪA BÃI BẠN CÓ THỂ TÁI CHẾ NHỮNG GIA GIAY: THỦY TINH: KI LOÀI: CHAT DEO: THỨC ĂN THỪA: VAI VUN: Giấy báo, tạp chí, giấy vụn và bia cùng. Các loại chai là. Và đã hợp nhằm và sắt là nhóm, địa mong. Chai nước uống, nước rửa chén, túi bóng, ống dụng bo, hộp dụng sữa chua và khay thức ăn. Thực phẩm có thể chế thành phân trộn, một loại phân bón thiên nhiên rất tốt. Quần áo cũ được hầu hết các nhà tốt thiện thu gom, cũng có thể đem tới cho thu mua vải vụn (giống như hàng thu mua vo chai). NHỮNG THỨ KHÁC: Pin cũ, dầu máy, săm lớp ả ta cùng nhiều máy móc khác như tủ lạnh, v.v... có thể mang đến nơi thu mua gần nhất. HÃY ĐỌC TẤT CẢ ĐIỀU NÀY! Bước đầu tiên để tại thể giấy vụn là phải biết chắc bạn đã dùng cả hai mặt giấy. Cố gắng tập thói quen tận dụng những tờ giấy một mặt, như tập hóa đơn thanh toán tiền diện thoại. Tập hợp tất cả báo và tạp chí cũ của bạn lại và đem đến nơi thu mua giấy vụn. 12 CHAI LO CÙ Tháo bỏ nắp hoặc nút chai lọ cùng những vật dụng thủy tinh khác, rồi tách riêng thủy tinh theo từng màu khác nhau (màu trắng, xanh, nâu). Hầu hết các chai nhựa và các loại chất đảo khác đều được dàn nhân khiến ban có thể nhận ra chúng thuộc loại chất nhựa dẻo nào. Sau đó kết thúc công việc bằng cách den đến các trạm thu mua nhưng chủ đi ở tỏ mà lăng phi xăng DONG GÓI CHÚNG LAI! Cách tot nhất để tái Gom những thứ rác ruổi và bắt đầu tại thể t hôm nay chế vỏ đồ hộp là tách riêng các và hộp sát và nhóm ra. Phần lớn các nhận in trên vỏ hộp đều cho ta biết chủng bằng sát hay nhóm - nhưng mẫu nghi ngờ, ta có thể lấy năm chăm để thủ. Sát bị nam châm hút còn nhóm thì không. Khi đã phân loại rồi, ta hãy rửa qua và Cáp bẹp lại. Khi bạn đã gom được một túi đây, hãy mang đến hàng thu mua và hợp gần nhà. Nếu bạn là tay nghiện uống nước ngọt, thì có thể tích cóp được một khoản kha khá đấy. Nham và cá kim loại khác 9% Giấy và bìa 30% vai vun 3% Hac linh tinh 21% Thủy tinh 10% Chat déo 4% Rác thực vật TỈ LỆ TRONG RÁC 23% RỪNG ĐẤY, BẠN CÓ TIN NỔI KHÔNG? Mười ngàn năm trước, một nửa thế giới được rừng che phủ. Kể từ đó, hơn một phần ba số rừng bị chặt hạ để lấy đất trồng trọt và làm nhà - và phần lớn tai họa ấy lại xảy ra trong vòng 50 năm gần đây. Cây cối đóng vai trò không thể thiếu đối với Trái Đất, chúng giúp ta thở, ngăn chặn lụt lội, và cung cấp nơi ở theo đúng nghĩa đen cho hàng triệu loài động vật và thực vật. Đã đến lúc nên ngừng việc chặt hạ cây và hoàn toàn chấm dứt nạn phá rừng. 13 AN CƯỚP Ăn trộm rừng, GIỮA BAN NGÀY nơi có tiền mọc trên cây Đây là sự thật - từng giay dùng hù rừng mưa bị chất pha với diện tích có bång mot sån bong da. Nan chặt phá rừng với qui mô sừng sót này càng diễn ra tại những khu rừng mưa nhiệt đới. Hơn một phần ba so cây bị đón trên thế gian hàng năm đó xuống ở Brazil. Không chỉ ở vùng nhiệt đới, những khu rừng qui gia khác trên khắp địa cầu cùng dang bị tán pha de lay go. VẤN ĐỀ NÓNG BỎNG cây, nhưng có thể kiếm tiền bang cách khai thác gò - chỉ một cây gỏ têch hoặc go gu có thể bán dược từ 2 đến 2 nghìn bảng Anh (1 bảng Anh tương đương 21.000d VN). The nhưng loa cây này không mọc thành bụi. chúng chỉ mọc ven ven có ba cây trên một diện tích bang hai sân bóng đá. Go gụ cũng rất kho kiêm và những người khai thác gò thường phái phá hết các cây xung quanh để đưa Thay vào dòn mỏi một cây gò qui này. Một phân ba đất rừng bị đàn trui làm bãi chân súc vật ở vùng | Amazon hiện nay bị BÃI CHĂN SÚC VẬT bỏ hoang không dùng được nữa. Khi rừng cây bị đòn trú, ngư ta áp dụng kỹ thuật coi là "dit nương làm ray”. Cây to bị dòn nga và những cây con sót lại của rừng thì bị đốt cháy. Hành dòng này làm uy thoại mặt đất và ô nhiệm bầu không khi ban khoi và các khi đọc hai - xem thêm ở trang Cây cối cùng các loài thực vật khác hầu thu khi dioxit cacbon, chất khi chủ yếu làm nên hiệu ư nhà kinh, để lớn lên và nhà ra khi ôxi. Do đó khi rừng bị phát quang và đốt cháy, không chỉ có các khi nhà kinh được tạo ra thêm, mà nguồn cung cấp khi Ôxi qui giả cũng bị phá hủy. Cây cối cùng hút rất nhiều nước để rồi là cây lại từ từ nhà ra dưới dạng hơi nước. Vì cây sinh ra hồ nước nhiều qua nền phía trên những tan cây ở rừng mưa nhiệt đới hình thành nhưng dam may thực sự. Một khi cây cối bị đón trụi thì lụt lội. có thể trở thành một tham hoa thật sự. Năm 1988 rừng bị chặt phá hàng ngàn cây go và the là những trận mưa xói xã trút xuống gây nạn lụt tràn lan. May thay, sau tai họa do việc chặt phá rừng lay go bản đã bị cắm. GỖ GỤ, TÀI SẢN CỦA RỪNG NHIỆT ĐỚI Tiền bạc không dân gian mọc ở trên 14 Những dải rừng mưa bat ngan vung Amazon cũng đã bị dòn sách, lấy cho chăn thả gia súc lấy thịt. Người ta ước tính cứ mỗi một thỏi thịt bám viên dược bán ra thì có hai cây gủ của rừng mưa bị chặt phá. Trải qua năm tháng người ta mới và lẻ rằng những khoảnh rừng trần trụi ấy hoàn toàn không thể dùng làm bài chăn thả. Đất màu bề mặt rất mong liên kết lại với nhau nhỏ rễ cây. Khi rừng bị bóc đi rồi, lớp đất màu bề mặt ay cùng nhanh chóng bị nước cuốn trời mất. Lớp đất sét bên dưới lò ra dưới năng thiêu đốt và biến thành lớp đất mặt bạc màu cũng như đã khiến rừng không bao gai mọc lại được nữa. KHAI THÁC KHOÁNG SẢN Những người khai thác mỏ cùng là những kẻ phá rừng - họ đó đất thải lên mặt đất để tìm vàng và thiết. Họ không chỉ phá rừng mà còn xã hóa chất làm ô nhiễm đất trùng trọt và nước sông ngòi. Thật không may, sự giàu có vớ văn của rừng mưa nhiệt đới lại dẫn đến việc phá hoại rừng. Quá trình tại sinh rừng đang được thực hiện, nhưng hiện nay chỉ có 1km rừng được trồng trong khi 10km bị chặt phá. CÁI GIÁ CỦA CUỘC SỐNG Bộ lạc Yanomani vùng Amazon đã sống hai hòa với rừng mua hàng bao thế kỷ nay, vậy mà bảy gia họ đang đứng trước nguy cơ mãi mãi diệt vong. Mối đe dọa đến từ bên ngoài, những người làm dương mai đi xuyên qua rừng mưa, công với những người đi đào vàng và thiếc. Vì người Yanomani không có sức đề kháng với bệnh tật nên họ bị nhiễm mầm bệnh do những người ngoài tính có mang đến. Hậu quả là nhiều người dan Yanomani da chét. Đồng thời những sáng ngài mà họ danh cá cũng bị ô nhiễm bởi hóa chất thải từ mỏ, và một số người Yanomani bị bắn chết vì tranh giành dát dai. Ngày nay chỉ còn sót lại khoảng 3000 người Yanomani. Mặc dầu chính phủ Brazil đã công nhận đất đai thuộc quyền sở hữu của người Vangmani, nhưng tương lai của bộ lạc này vẫn rất ảm đạm. Nhưng hiện nay van chua muốn để cứu lấy những tài nguyên phong phủ của rừng mưa Bạn này ghi những của cái của rừng mưa ra giấy, rồi xem lại mách nước ở trang 18 15 Rùng mua nhiệt đới xanh quanh năm là môi trường đa dạng nhất thế giới. Quá một nửa loài động vật và thực vật trên Trái Đất sống ở rừng mua và hàng ngàn sản phẩm mà chúng ta cho là của mình đều có xuất xứ tại đây, kể cả hàng trăm loại thực phẩm khác nhau và nhiều loại thuốc. 1 Cây cao nhất có thể chết người. Người da đỏ 60 m. Cây hạn cũng có 30-45 m làm thành vòm lá xanh. Đám cành cây đan chẳng chịu thành mãi nhà. tổ ấm cho nhiều loại chim như chim tucan và vạt, cũng như cho khỉ và do. Amazon dùng chất của loài nhái leo cây tầm TÁN RỪNG vào dầu mũi tên để san thủ. 72 cm dùng những Cả Candiru gai nhan trên lưng đám vào thịt động vật và người 2 năm luời là một trong đến những động vật beng nhất thế giới - nó có thể treo mình trên cây suốt 21 tiếng đồng hồ để ngủ. 3 Chim điều 8 gần chúng. Một số dạng vật an cỏ lớn như heo với, huou và lĩnh dương sống trên thảm rừng. Nhiều loại đang gặp nguy hiểm g chiếc ung theo xuất vì nạn phá rừng, chúng sống trên các ngọn cây cao nhất, chuyên săn bắt luai và khi. su của chúng ta có xứ từ rừng mưa. Chúng ta ai cũng biết mùi vị dựa và chuỗi, nhung con tới 2.500 loài khác nữa chua từng 4. Cây mẹ sư tử vàng được nếm thử. này từng loại cây mọc phổ biến ở rừng mua Brazil, nhưng vì nạn phá rừng nên ngày nay đây là một trong những loài cây có nguy cơ dễ bị diệt chủng nhất thế giới. 5 Con nhện ăn chín này có khoảng cách giữa hai chân đó được 17cm và bắt mồi bàng cách dùng tám còn mắt 10 Một phần tư các hiện nay có gốc gác từ rừng mua. Các nhà khoa học tin rằng còn tới hàng ngàn cây thuốc nữa đăng đại chúng là phát hiện. Tam Cao su lấy từ một 11 loại cây có quê hương ở Brazil và ngày nay dược trong khắp châu Á. chăm chăm chờ chim hoặc từ các cây họ dủa trùng. nhái 6 loài tiết ra một chất độc chết chóc chi cần 0.00001 gam là có thể giết 16 trên ngọn những cây khác. Chúng hút hơi ẩm từ không khi và hút trạm chất dinh dưỡng từ cây chủ. TẦNG GIỮA THẢM RÙNG W se 9 (8) 8 6 (6) NGOÀI KIA LÀ RỪNG ĐẤY. DAY! 17 MÁCH NƯỚC VỆ RỪNG BAO Rừng mưa là tài sản của thế giới cần bảo vệ. Bạn có thể cảm thấy mình cách xa vấn đề hàng triệu cây số, nhưng bạn vẫn có thể thực sự giúp ích. Hãy mua sản phẩm giấy tại sinh bất cứ lúc nào có thể, bạn đã giúp bảo vệ cây rồi đây. * Tài sinh giấy và sử dụng lại phong bi Dùng khăn mùi xoa thích hợp thay vì dùng giấy ăn một lần rồi vứt đi. Đáy xem trong trường của bạn có bàn ghế làm bằng gỗ tốt như tích và gu không. Nếu có thì hãy làm đơn báo cho giáo viên chủ nhiệm. Việc đó có thể khiến cho thầy có phải suy nghĩ kỹ trước khi mua bàn ghế mới. Biểu tình ngòi được đồ đầu trong một chậu tắm đầy hat dau! của các bộ lạc, nếu một số vấn đề mà hỏi phải đối mặt. * Nếu có thể, bạn hay chăm sóc cây trong vườn nhà. sản trưởng hay khu ban tu. đất hoang gần nơi * Nếu bạn hoặc ban minh cần gi Sú dung lai các túi bóng bằng nhựa và nếu bạn mua những thu nhà thì thủ tính xem có thể không cần túi mà đụng ////) chúng trong lần hay cáp sách de mang vě nhà, v.v... - Tổ chức một đợt gây quỹ hay thực hiện hoạt động tán trọ để giúp đỡ hội cứu trợ cây xanh hay nhóm bao ton ở địa phương. • Chăm sóc những cây cổ thụ trong khu vực bạn ở bằng cách tuổi nước cho chúng vào mùa khô. • Tránh những thứ hàng cần nhiều bao gồi. Giúp bảo tồn rừng ở địa phương và phối hợp với cơ quan bảo vệ động vật hoang dã địa phương. 18 Thủ đem xem có bao nhiêu cây phong lan ở trung tâm cây cảnh được gieo trọng trong nước. Diễn một vở kịch và đời sống VIẾT ĐI! tốt" như gó Tàn bị, anh đào hay gỗ sói, chú dùng chọn những loại go cúng đang sắp tuyệt chủng của rừng mua như gu, téch... để làm một cái gì đô, thì hãy chọn những “gọ COU LAY RECAUCA CỦA TRUNG TA a Ve áp phích về rừng mua và đem trung bày ở trường học. Một trong những cách tốt nhất để giúp đỡ các bộ lạc trong rừng và chấm dứt phá rừng là hãy viết thư cho chính phủ các nước có liên quan. Bạn hãy viết cho người đứng đầu chính phủ, mở đầu bằng: Thưa ngài" sau đó giải thích vì sao bạn quan tâm đến những gì đang diễn ra trong rừng mưa. Phải viết sao cho thật ngắn gọn, dễ hiểu và lợi là phải lại sự đầy TRỜI ĐANG NÓNG LÊN ĐẤY! Bầu khí quyển của Trái Đất. bảo vệ chúng ta khỏi cái lạnh khủng khiếp của không gian vũ trụ, dường như nó bao bọc chúng ta trong một tấm chăn ấm áp. Giống như tầm kinh trong nhà kinh, bầu khí quyển cho tia nắng Mặt Trái đi qua và giữ nhiệt lại - vì vậy người là gọi là hiệu ứng nhà kinh. Những khi ga có tác dụng giống như tầm kinh trong nhà. kinh được gọi là khi nhà kính. Chúng gồm có hai nước (mà Nếu không có hiệu ứng nhà kính, Trái Đất có thể lạnh hơn hiện nay tới 33°C, nghĩa là rét run cầm cập, nhưng có phải trời đang nóng đến bóng tay không? máy là một dạng tồn tại), dioxit cacbon và metan. NÓNG LÊN. NÓNG LÊN Qua hàng triệu năm những khi nhà kính này vẫn làm công. việc của nó mà chẳng có vấn để gì, nhưng 100 năm lại đây. sự việc đã thay đổi. Con người thải vào khí quyển quá nhiều điôxit cacbon từ việc đất các nhiên liệu hóa thạch như than, dầu mỏ và khi đặt. • lớn Những khu rừng mưa rộng có thể hấp thu điôxít cacbon đã bị chặt phá. • Nồng độ khí metan tăng lên vi lượng phản gia súc và cây trong tăng lên. * Những khi độc hại khác như CFC và ôxit nitơ cũng xả vào bầu không khí vốn đã ngột ngạt. Khi nhà kinh càng nhiều thì “nhà kinh” càng nóng lên. Trong vòng 100 năm trở lại đây, nhiệt độ Trái Đất tăng lên khoảng 0,5°C và có thể sẽ tăng lên 4,5 °C nữa vào 50 năm tới. Con số này nghe có vẻ không lớn, nhưng các nhà khoa học nói rằng hiện tượng Trái Đất nóng lên sẽ gây tác động tàn phá khí hậu của hành tinh trong tương lai. 19 ww SỐNG TRONG MỘT NHÀ KÍNH Nhiệt độ đang cản trở việc ngăn chặn Trái Đất nóng lên SỰ THẬT VỀ LỖ HỐNG Cách bề mặt Trái Đất khoảng 15-20 km, khi ôzôn tạo thành tầng ôzôn của bầu khí quyển, ngăn chặn hầu hết các tia tử ngoại của Mặt Trời. Thế nhưng những năm gần đây tầng ôzôn này đang mỏng dần. Một nhóm khí ga gọi là khi CFC (Clorua-florua cacbon) chính là thủ phạm. Loại khi này được dùng trong kỹ thuật đông lạnh, làm nhựa xốp và cho đến tận những năm gần đây người ta vẫn tưởng chúng không phản ứng với bất kỳ chất hóa học nào. Thế nhưng khi khi CFC xâm nhập tầng ôzôn, chúng bị tia tử ngoại của Mặt Trời làm thay đổi và bắt dầu tấn công tầng ôzôn. Đây chính là nguyên nhân dẫn đến lỗ hổng lớn ở phía trên cục Bắc và cực Nam. Hiện nay là hằng ở phía trên Nam Cực đã to bằng cả vùng Báo Mỹ và sau bằng chiều cao của đỉnh Everest. LỜI HỨA TOÀN CẦU Hầu hết các nước đã cam kết ngưng sử dụng khi CFC vào năm 2000, nhưng vì tình trạng này đã kéo dài gần 100 năm nền ít nhất phải mất một thế kỷ mới khác phục hết hậu quả. 20 Tầng ôzôn mỏng đi bị nghi là nguyên nhân làm tăng các đau mắt ở Ôxtrâylia và Niu trường hợp ung thư da và Dilan. Người ta cũng đang là việc thiếu khí ôzôn sẽ dẫn đến tình trạng mùa màng thất thụ. Khi CFC nguyên trước đây được gọi là chất khi ekỳ diệuể, nhưng chính chúng đã gây nên rất nhiều vấn đề về “lò hồng". cần ít nhất một thế kỷ để khắc phục hết hậu quả của khi CFC này. Hình ảnh nhiệt của lỗ hồng trong tầng ôzôn chụp từ vệ tinh. Mối đe dọa của con xoáy. lốc đang tăng dần. Khi CFC không chỉ gây hại cho tầng ôzôn, chúng còn làm tăng hiệu ứng nhà kính. Chất khi này. còn mạnh gấp 25.000 lần điôxit cacbon, khiến chúng trở thành nhân tố quan trọng làm cho Trái Đất nóng lên. Nếu như Trái Đất nặng lên làm nhiệt độ tăng, thì những mỏm băng ở cả hai đầu Nam Cục và Bắc Cục sẽ tan ra và mục nước biển dâng lên. Mực nước đại dương đã cao hơn 15cm vào TRỜI NÓNG, NÓNG, NÓNG! thế kỷ này và sẽ tăng đến mức khủng khiếp là 1m vào năm 2030. Đây sẽ là tại họa thảm khốc cho những nước ở nơi đất thấp như Hà Lan, Băngladet và quần đảo Mandivo, hoặc sẽ bị biến mất trong nước, hoặc đất trồng bị hủy hoại vì bị ngập nước mặn. Các sinh vật biển cũng sẽ bị đe dọa khi nhiệt độ ở các đại dương tăng lên. Thí dụ, san hô sẽ ngừng phát triển và chết khi nhiệt độ nước biển lên đến trên 20 C. Hiện tượng này gọi là hiện tượng tẩy trắng và đã tác động đến san hô ở vùng biển Caribe, Ôxtrâylia và Philipin. MƯA BÃO ẤP ĐẾN Khi nhiệt độ Trái Đất tăng lên đáng kể, thời tiết trên thế giới có khả năng thay đổi. Bac Âu sẽ có thời tiết giống như miền Nam Âu. Điều này có vẻ là dễ chịu khi trai dùng lạnh giá nhưng tác dụng trên toàn thế giới thì thật là thảm họa. Một phần của châu Phi, châu Á và châu Mỹ sẽ bị hạn hán, trong khi đó bão tố sẽ trở nên mạnh hơn và thường xuyên hơn trên toàn cầu. Lời dự đoán thật là buồn, nhưng bạn vẫn có thể làm cái gì đó để cứu giúp. 21 NHỮNG Ý TƯỞNG NGỜI SÁNG Ý Bạn hãy góp phần hạn chế hiệu ứng nhà kinh • Bắt điên khi không cần thiết có thể khiến cho khí dioxit cacbon sinh ra nhiều thêm, nên hãy tắt tivi, đầu video và các dụng cụ điện khác khi không dùng đến. * Hãy dùng phương liên giao thông cong cộng nếu co the. Hay tot nhất là tiết kiệm tiền và năng lượng bằng cách đi bộ hoặc xe đạp. • Những bóng đèn tiết kiêm điện cỎ thể đặt hơn một chút, nhưng vì chúng tiêu thụ ít điện và tuổi thơ cao hơn nên dùng vẫn rẻ hơn nhiều. * Nhờ bố mẹ xoay núm binh nóng lạnh giảm nhiệt độ xuống một nốt và chỉnh sao cho nó đảng mạch chậm hơn một chút. Bạn không nhận thấy sự khác nhau đều nhưng sẽ tiết kiệm được năng lượng. NHỮNG CHIẾC VÉ CHÍNH ĐÁNG Một chiếc xe buýt ngay cả khi chỉ một phần tu so ghế có người ngài, thì hiệu quả nhiên liệu của no van gap doi mot xe ô tô gia đình. MAT XAU CỦA ÔN TÔI Hàng năm một ô tô có trung bình thải ra một lượng khí nhà kinh điôxit cachan gấp bốn lần trọng lượng bản thân nó. • Cố gắng vận dụng bộ me hang tuan di xe máy ít thôi, hoặc có đi thi đi chung với người nào đó. " Nếu biết có ai đó mua tủ lạnh mũi, thử tìm hiểu xem họ có chịu khó xử lý an toàn khí CFC trong tủ cũ hay không, và gọi ý họ nên mua tủ lạnh “sạch”, nghĩa là không dùng CFC. = Cố gắng tận dụng và tái chế các thứ càng nhiều càng tốt. * Khi đi mua hàng, hay tìm những món ít bao gói, để khỏi làm rát. Tôi làm nó từ những cuộn giấy vệ sinh cử đại... Bây giờ đây là việc mà ta gọi là quán bao gồ day!... KHÔNG KHÍ TRONG LÀNH NHÉ? KHÔNG, CẢM THI Một số giống cây trắng như cà chua vẫn lớn nhanh khi nồng độ điôxit cacbon cao. RA DI, RA DI... Hết rồi! Loài tê giác Java sẽ thuộc về lịch sử nếu chúng ta không ra tay sớm. Thoạt nhìn bạn có thể tưởng con vật hình thù kỳ quái này thuộc về kỷ khủng long. Chẳng bao lâu nữa, Thổ rất có thể có cái gì giống khủng long hơn là vẻ bề ngoài. Nó cũng có thể bị tuyết chung. Trong vòng 25 năm tới người ta tính có khoảng nửa triệu loài động thực vật sống trên hành tinh sẽ bị tuyệt chủng, tức là khoảng 20 nghìn loại mỗi năm. Ít lâu sau có lẽ chỉ có thể tìm thấy những loài động vật như tẻ giác Java, vườn Gorila núi, cả voi xanh, và còn nhiều, nhiều nữa... ở trong sách mà thôi. 23 22 22 CÂU CHUYỆN THÀNH CÔNG. Hoàn toàn có thể bảo vệ các loài vật. Số lượng linh dương A-rập tụt xuống chỉ còn có ba con hoang dã vì bị sån båt hét. Ngày nay nhờ có Quỹ bảo vệ thiên nhiên hoang dã thế giới, đã có trên 800 con linh dương A-rập được bảo vệ sống trong trạng thái hoang dã. VET XANH TÍM Số lượng: 3.000 con. Là loài chim cảnh qui, vẹt macao xanh SẾU MỸ Số lượng: 140 con. Đã có thời chỉ còn trên 50 con vì bị con người săn bản và xây dựng nhà trên môi trường sống của chúng. Những chương trình nhân giống thận trong hy vọng sẽ tim có thể bản tới giá 12.000 bảng Anh ở cho den. tăng số lượng dàn chim. BÁO SƯ TỬ FLORIA Số lượng: khoảng chừng 30 con. Số lượng giảm dẫn đến mức bảo động vì con người vẫn tiếp tục lấn chiếm môi trường sống của chúng ở đầm läy Florida. VƯỜN GORILA NÚI Số lượng: 600 con. Trong 90 năm gần đây chúng bị săn bắn đến mức gần tuyệt chủng. Thêm vào đó nạn phá rừng đã cướp đoạt môi trường sống của chúng. NHỮNG LOÀI ĐỘNG VẬT ĐANG BIẾN MẤT Có khoảng 6000 loài động vật khác nhau hiện đang bị đe dọa - tuyệt chủng. HÀ MÃ Số lượng: 160.000 сол. Bon săn tróm dá từng giết hà má de lay rằng vì rất khó phân biệt rằng hà mã với ngà voi. CÁ VOI XANH HỔ XIHIA Số lượng: khoảng từ 250 đến 450 con. Thức ăn của hồ Xibia ngày càng khan hiếm, có nghĩa là họ phải đi săn trên mặt diện tích rất rộng cách xa hang ổ thiên nhiên của nó. Thật không may, như vậy cũng có nghĩa là loài hổ thường phải đến gần người, và bị người ta bàn chết. GẤU TRÚC LỚN Số lượng: 1.000 con. Vì gấu trúc sống gần như hoàn toàn dựa vào chồi măng và rễ cây trúc, nên mới de doa lon nhat doi voi chúng là nạn đói do cây cối tàn lụi và nạn phá rừng. TÊ GIÁC NHỎ JAVA Số lượng: khoảng chừng 70 con. Một trong những loài động vật gặp nguy cơ diet chủng nhiều nhất vi bị săn bắn trộm để lấy súng. Đông thoi dân số đảo Java tăng lên, mà mạng các thành phố vào tận rừng mưa và hủy hoại ngày càng nhiều môi trường sống của tê giác nhỏ Java. Số lượng: chưa đến 3.000 con. Suốt gần 100 năm lại đây nạn săn bản làm giảm số lượng cá voi xanh xuống đến 99%. Ngày nay có vẻ chưa chắc số lượng của chúng được phục hồi. THỦ CÓ TÚI Số lượng: không rõ. Loài động vật nhỏ thuộc bở thủ có tủi của Ôxtrâylia lúc mới đầu được biết đến như loài thơ thông thường, nhưng giờ đây chắc chắn chúng chẳng còn thông thường chút nào. Ngoài việc bị săn bắt để lấy bộ lông, số lượng chúng con giảm do nguồn thức ăn ít đi và loài cáo săn chuột phát triển. Hiện chúng đang được bảo vệ nhưng nguy cơ diệt chủng vẫn con. 24 25 25 KHIẾP QUÁ! Đã đến lúc phải làm sạch ô nhiễm. Ô NHIỄM KHÔNG KHÍ Bình thường chúng ta không nhìn thấy không khí, nhưng trong một số điều kiện thời tiết nhất định, một lớp sương mù dãy đặt gọi là khỏi mủ treo là lùng trên thành phố. Khởi từ ô tô, xe máy thải ra là nguyên nhân của tình trạng ô nhiễm độc hại này. Những a to có lập bộ lọc xúc tác (để chuyển những khí độc hại thành khi ít độc hại hơn) sẽ giảm ô nhiệm tại 90%. BẠN CÓ BIẾT Nuớc bản là kẻ giết người ghê nhất thế giới - hàng năm trên 5 triệu trẻ em chết vì bệnh kiết lỵ do uống phải nước nhiễm bẩn có lẫn nước cống. MUA AXIT Mưa axit gây ra bởi khi thái từ xe cả và các nhà máy nhiệt diện. Những khi này tác dụng với ảnh năng và hai ẩm không khi tạo thành mưa chứa axit. Hua axit roi xuống và gây hại: Nó làm tăng mức độ chất độc hai trong đất, cây cối trụi lá và chết, mặt những pho tượng bị loang lổ vì nước ăn mòn, còn các sông hồ thì nhiễm axit đến mức không sinh vật nào sống được trong đó. Cây cối ở Ba Lan bị mua axit än trui. Ở Thụy Điển người ta rắc với xuống những hồ chết và rừng để chống lại mưa axit. Ô NHIỄM BIỂN Hóa chất công nghiệp xã xuống sông ngòi chảy ra biến và được các sinh vật nồi hấp thụ. Cả nhỏ ăn những sinh vật nồi bị nhiễm độc ấy. Cá to lại ăn cá nhà, và các loài có vũ sống ở biển lại ăn cả là, chất độc chết người cũ thể tích tụ lại. Ô NHIỄM SÔNG NGÒI Hầu hết các chất thải đều được xử lý thật an toàn trước khi đưa trở lại vào môi trường. nhưng một số chất thải thỏ vẫn được bom thẳng xuống sông biển, làm hại đồng thực vật. Người ta còn ngả rằng chúng gây bệnh cho những người hay ngâm minh dưới nước như những vận động viên lượt sóng. VẤN ĐỀ NÓNG HỔI Ngành năng lượng nguyên tử tạo ra chất thải chúa chất phóng xạ nguy hiểm suối 250.000 năm nữa - nghĩa là còn lâu hơn tuổi của những pho tượng sphink tại 245.000 năm Các nhà khoa học thường tổng chất thải hạt nhân vào những thùng phuy rãi cho xuống biển, nhưng việc này đã bị cấm từ năm 1983. Hiện nay các chính phủ không thể quyết định chỗ nào an toàn để chọn loại chất thải đáng lo ngại này. DẦU TRÊN BIÊN Đã có nhiều tàu chở dầu lớn bị đám gây ra những vết dầu loang khổng lồ. Tuy nhiên, sự ô nhiễm dầu chủ yếu gây ra bởi việc do đường ống dẫn dầu hay do các tàu rửa các thùng RÁC THẢI Hàng bao thế kỷ này con người thái rác ra biển. Gia dây lượng rác sinh ra đã lên tới con số khổng lồ và chúa cả chất dẻo là những thứ không bị phân hủy sau hàng trăm năm. Những rác chất dẻo này bao bọc quanh lũ chim, và cả cũng tưởng đó là thức ăn của chúng. HỒI CHẾT Nghệ năng hiện nay sử dụng một lượng lớn phần bản đồ tăng sản lượng mùa màng, nhưng rất nhiều phản bị nước cuốn trôi xuống sông hồ, khiến cho một số thực vật thủy sinh nhu tào phát triển rất mạnh. Chúng ngăn chặn ánh sáng và hút hết ôxi. Chẳng bao lâu nữa trong nước sẽ không còn đủ chỗ cho cá và những động vật sống dưới nước khác. chùa dầu. Lông chim bị dính dầu sẽ làm chim chết rất nhanh. Các động vật hút phải hai dau hay ăn phải các động vật khác bị dính dầu thì cũng gần như phải đối mặt với cái chết chắc chắn. 27 ĐƯỜNG DI Câu chuyện tiếp tục về chu trình của nước. Nước không bao giờ có thể dùng hết hoặc hoàn toàn cạn kiệt - nó thực hiện một vòng tuần hoàn nhờ năng lượng Mặt Trời. Trong chu trình tuần hoàn ấy, giai đoạn trước chuẩn bị điều kiến cho giai đoạn sau. Chính vì vậy mà một tác động xấu như ôn nhiễm nước sẽ gây tác hai dën toàn bộ thu trình BAY HƠI Các đại dương của chúng ta chứa tới 97% lượng nước trên Trái Đất. Hơn 2% bị đóng băng ở hai đầu cực bắc và nam. Thể có nghĩa là chi khoảng 1% lượng nước trên thế giới tham gia chu trình tuần hoàn nước từ 28 xưa đến nay. 1 Nước ở sông hồ và đại dương bị Mặt Trai làm bay hơi, được gia bốc lên khỏi bề mặt Trai Dat. 2 bay hoi tur Nước cũng cây có trên mặt dät. 10% Nước mua BAY HƠI được đất hấp thụ cuối cùng lại ngắm ra sông hoặc biển. 11 tiếp tục. 4 3 Hơi nước bay vào khi quyền cho đến khi nhiệt độ không khi lạnh đi. Sau đó hơi nước ngưng tụ thành những giọt nhỏ, tạo thành máy, Khi hai nước ngung tu gän mät đất chúng tạo thành sương hoặc sương mù. Lượng hơi ẩm ướt này thường được hấp thụ vào lòng đất. Sông chảy ra biển và chu trình tuần hoàn lại CỦA Có Những đám mây 5 lang thang theo chiều gió. Hơi lạnh tư nhiên làm cho nước trong máy rơi xuống thành mưa. Nếu trai đủ lạnh nữa thì hai nước đóng lại thành những tinh thể băng và rơi xuống thanh tuyết. 9 Mức nước đọng lại trong lòng đất gọi là gương nước. NƯỚC " Nước mưa hoặc 6 tuyết trên núi có thể đồng thành bằng rồi cuối cùng tan thành nước, chảy vào sông đổ ra biển. 7 Nước mưa rơi xuống núi và thương chảy ra sông. Nước từ sông hồ được chứa trong các bể chứa cho đến khi được xử lý. Nước đi qua một loạt bộ lọc để khử các chất bẩn và vi khuẩn có hại, sau đó nước sạch được bom vào đường ống của hệ thống cấp nước chính và sẵn sàng cho sử dụng... Nước bẩn chảy vào hệ thống cống thoát nước rồi được đưa vào bộ phận xử lý nước thải. Ở đây phần bản quanh được xử lý để khử vi khuẩn và thất khi cả hai, sau đó được đem vứt bỏ ngoài biển hoặc chôn xuống đất làm phân bón hoặc để tôn cao nền đất. Phần chất lỏng (chảy ra) đi qua những qui trình xử lý khác nhau và lại được khử vi khuẩn và tạp ĐÃ THẤM NƯỚC (XỐP) chất có hại lần nữa. Nước mua thêm DO KHUN 8 Neu THAN NUCC như nước roi vao thoi đất xốp chúng sẽ tham sâu xuống cho đến khi gặp lớp đã không thầm ngăn nước lại. Khi ôxi được hom vào nước để tăng cường phát triển các loại vi khuẩn làm sạch nước, sau đó nước được đổ vào sông ngòi hòa lẫn với nước tại đó. 29 NHỮNG GIẢI PHÁP CHỐNG Ô NHIỄM Ô nhiễm là những gì bẩn thỉu, nhưng tất cả chúng ta có thể làm một việc gì đó để làm sạch nó. Khi đi ra bãi biển hay dạo chơi trên thuyền, ban cho vứt rác bùa bai mà hãy mang rác về nhà. Con di hoc day me a... BẢN ĐỒ Hàng nam Có tới hàng triều con * Để ý xem ô tô của nhà bạn có thể chạy bằng loại xăng không pha chi. Nếu có thể, hãy nhạc bộ me ban luôn mua loại xăng không pha chỉ này. * Nếu phát hiện thấy có hiện tượng ô nhiễm trên sông do rác thải, đầu hoặc hóa chất, bạn hãy chụp ảnh và viết bản miêu tả chim những gì mình thấy và báo với cơ quan có trách nhiệm. V a hàng trăm ngàn động vật có vú ở biển chết vì bị mặc vào hoặc ăn phải chất dẻo. * Không đi du lịch bằng ô tô riêng, hãy đi bộ hoặc dùng xe buýt. Nếu có thể bạn hay chung xe ô tô với người khác khi đi du lịch. Ké tu năm 1969 tất * Hãy dùng sản phẩm chạy bằng năng lượng Mặt Trời nếu có thể. - Nhà tại các đồ dùng điện khi không cần - bạn sẽ tiết kiệm được điện năng và như vậy sẽ giảm được lượng khi gã sản ra tạo nen mua axit. cả các xe ô tô mới đều phải chạy bằng xăng không pha chi. người biết nơi thu gọn vật liệu tái chế ở gần nhất. Tìm hiểu kỹ hơn về năng lượng hạt nhân và đề nghị thầy cô giáo tới chúc một dự án về đề tài này. Không để ngủ của số khi không * Nếu bạn hoặc người nào ban biết thích nghề làm vườn, hãy dùng hóa chất như chất diệt cỏ dại cần thiết. - và phân bón một cách hạn chế, theo đúng chỉ dẫn của nhà Nam TEET sản xuất. Nếu làm dụng, chính là bạn đang làm ở * Đừng bao giờ đó dầu thải từ xe máy xuống đất hay cống rãnh - đó chính là nguồn gây ô nhiễm và làm đặc nguồn nước. Bạn hãy mang dầu đến nơi xử lý an toàn. một hội nghị quốc tự thỏa thuận sẽ làm sạch, nhiễm môi trường đây. Biến Bắc. Đến năm 1995 • Để ý lượng tạp chất độc hại thái dọn rác xuống các sông và của • Cần thận với những gì ban đã vào nhà xi và giải nửa nhà vệ sinh. • Nếu bạn ngồi trên sóng đã giảm còn một nửa. một xe ô tô phải dừng lại quá lâu vì tắc đường, hãy bảo chủ lái xe tắt máy đợi cho đến khi đường thông. Như vậy sẽ tiết kiệm xăng nơi hàng nào và nhất bang hét những mẫu rác vết bùa bài. * Thành lập một nhóm thu gồm rất và bạn cũng góp phần chống ăn địa phương và nhiễm không khi. 30 mách cho mai Để ý phát hiện tình trạng ở nhiễm trên bãi biển và báo cáo với chính quyền đa phương. Hoặc nếu có thể, hãy thành lập nhóm giữ vệ sinh bờ biển của riêng bạn. ĐẸP LẮM, ƠI MẶT TRỜI! CÔNG VIỆC CỦA NUỚC Từ bao thế kỷ nước tăng được sử dụng để làm quay guồng nước của coi xay bột, nhưng ngày nay nước được tận dụng với kỹ thuật cao hơn. Hệ thống nhà máy thủy điện giữ nước phía trên những con đạp khổng là rai cho chảy qua tuabin sản ra đến. Biển cả cũng có một nguồn năng lượng to lớn đang cho được sử dụng. Chi ít năm nữa thời chúng ta có thể chuyển năng lượng của những con song in áo thành điện năng có ích. Mặt Trời giống như một trạm năng lượng khổng lồ trong vũ trụ, sinh ra năng lượng nhiều đến mức chỉ nửa giờ đã cung cấp cho Trái Đất một lượng năng lượng đủ dùng cho cả năm! Thiết bị thông dụng nhất dùng để thu năng lượng này là tấm pin Mặt Trái. Tâm này được gắn trên mái nhà để chuyển ánh sáng Mặt Trời thành nhiệt đất nắng nước chạy trong các ống nhỏ lắp bên trong. Một thiết bị khác phức tạp hơn sử dụng những pin quang điện làm bằng sil- icon chuyển trực tiếp ảnh sáng Mặt Trời thành diện năng. Mặt trường đại học ở Anh dự định dùng 450 pin quang điện như vậy để cung cấp một phần ba nhu cầu điện thay thế không thể giai quyết hết những vấn đề của năng cho trường. Pin sil- icon còn được sử dụng chúng ta, bởi chúng quá đắt nên trong vũ trụ để cấp khó có thể cung ấp đủ năng lượng năng lượng cho các vệ thỏa mãn nhu cầu của toàn hành tinh. Đây chính là điều tinh. Nhưng đây là một bước mới mà các bạn gọi là đầy hứa hẹn đi theo hướng đúng tưởng ngồi sáng đầy. đàn. Chúng ta đã có được ĐÂY CHỈ ý TOÀN SẢN PHẨM | Năng lượng THỔI VÀO TÔI ĐI Nếu cối xay giò xưa kia được dùng để xay bột hoặc bom nước từ sông lên, thì những nguồn điện, hãy sử dụng chúng đi! THIÊN NHIÊN THÔI! Ai còn cần đến dầu mỏ, than đá hay khi đất nữa khi bạn sử dụng được năng lượng không gây ô nhiễm của Mặt Trời, gio và biển? cối xay gió hiện đại có thể sản ra diễn năng không gây ô nhiễm. được xây dựng khắp nơi trên thế Giờ đây những trạm phong điện giải tại những chỗ thường xuyên có gió mạnh. Tuy nhiên không phải ai cũng cảm thấy sung suớng trước kỹ quan hiện đại này. Chúng có thể quá n ào và một số người còn thấy chúng xấu xí. NĂNG LƯƠNG TRÊN ĐƯỜNG PHO Khói mù do ô tô gây ra là cảnh tượng quan thuộc ở Los Angeles. Mỹ. Để đấu tranh chống tình trạng này, người la quyết định đến năm 2000, một phần mười số ô tô mới phải chạy bằng điện. Một số kiểu ô tô chạy pin đã đuợc thử nghiệm, giống như chiếc xe tải cảnh sát của hãng Ford Ecostar. Xe đi xa khoảng 100 dặm với tốc độ cao nhất 70 dặm một già, và điều hay nhất là máy chạy cục êm - cho nên cảnh sát có thể lặng lẽ áp đến bắt bọn tội phạm mà chúng không nghe thay gia 31 Scanned & Edited by Tien Phat DA Free for Web: 70-100 dpi Origin scan: 200-300 dpi Burn to CD-DVD Please mail to invinhloca yafioo.com.vn """