🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Thường Thức Bảo Vệ Sức Khỏe Mùa Thu Ebooks Nhóm Zalo ỉ H E p I^ É ^ S Í * H | 11 | ^ | M B ’ ■* V-■"' ^■‘ÍSĩk." ' I I | \ f \ F | ^ \ J | - i T l l l r ^ p T ''- - B M V Ệ ^ K H Ỏ E ■ — ^ 1NHÀ XUẤT BẢN QUÂN ĐỘI NHÂN DÂN 2 Bis Nguyễn Thị Minh Khai' Q.1 - TP.HCM ĐT: 0873 910 2062 / FAX: 08.3 910 2063 E-maÌl: [email protected] Webs!te: //www.thanglong.com.vn IH ÉG TÉÉIIẸÉKÉ Mùn THU NHÀ XUẤT BẢN MONG BẠN ĐỌC GÓP Ý KIẾN. PHÊ BÌNH Bien mục trSn xuất bản phẩm của Thư viện QuO'c gia Việt Nam Nguyễn Văn Đức Thường thức bảo vệ sức khỏe mùa thu / Nguyễn Văn 0ức, Nông Thúy Ngọc. - H. : Quân đội nhân dân, 2013. - 200tr. ; 21cm 1. Bảo vệ sức khoẻ 2. Mùa thu 3. Sách thường thức 613 - dc14 ta QDH0030P-CIP Những thư viện mua sách của Nhà sách Thăng Long điứ^c biên mục chuẩn Marc 21 miễn phí. Dữ liệu được Nhà sách Thăng Long chép vào đĩa mềm, hoặc gửi email đến thư viện, hoặc download từ trang web:thanglong.com.vn íil:^ - 111-201;; (ỈĐN'1) - -^1)1:^ NGUYÊN VẢN ĐỨC BÁC SĨ NÔNG THÚY NGỌC HIÉGiltÚIIẺSIitllÉ mùn THU NHÀ XUẤT BẢN QUÂN ĐỘI NHÂN DÂN Tổ chức bản thảo: phòní; biên Tập sách quốc tế J í í ) 'i í Ị Ì â i i l t ì e t í Y học cá inivciì vù V h<>( liicii dại dcii kliăiìỊi dịnh sự tluiv doi khi hạn hon nihu có anh Inùhn; rál lớn tới hoạt dộ/nt sóhít cún cơ thc. Y học lìiộn dại cho rdnỊ’ dicn kiỴn khi hận tự nhicn nlnf nhict dộ khóiỉ'^ khí. dọ íhn. khí áp. hiừhìíỊ Ịỉió. t()c dọ pió. Iưíftì'ỉ num, VCI dcn trcn mặt tr('fi. sự vận dinip ciia thán thè... C(') anh Itườnp tù\ theo nu'(c d<> t(fi chiíc nãiìsĩ chnvcn hóa và iu')i tiẽt trom; cơ thè con npioyị. Y học co trnvcn thì cho rchn; vạn vạt trotìỊi trời daì klnhip tóiì lại n c n Ị i lè. Cí) lặp. nià chihn; (inh hườnp qua Un. quan hẹ qua lại dé sinh nhi. "con nỊiưi'fi nhi'r khi liờ i dài nià sinh, nliiíphép h(hi mùa nià thành". Sự tliav d(h khí Inin lự nlìicn cùa h(hì mùa C('> anh hưónp lớn dim cơ thi' con npưih: (inh hườin; tới hoạt d(}ní’ linh thần, lun lươnp khi hnycì. vạn hành cna npíi lạiìỊ;. chnyén h(>a trao dõi chát... Dậc hict là. sự phát sinh hợnh líii theo mùa khác nhan, và cnny mot hệnh thi hién hUhi niỊiií; nhẹ theo mùa cnniỊ khác nhan. Dicn d('i díin dcn viẹc ph('my hệnh theo mùa khác nhan, chữa trị ( íni'.; theo d('> mà (■(') sự vạn diuìỊi phíi hơp. \'i V(jy, con Iiíỉưih phai ììíhn và thích i'(ny với qnv Inal ilìíiv doi khi hítn h(hì mna de dnv tri hoạt dóii'.^ sõníỊ. lĩniíỉ khá năny i)hi'nnỊ chữa Inhilì. Mìtu iliit (lược tính từ n^('l\' Lap Ih u . kết thúc từ Iì' Giánii vù lấy Tniin; 1 hu ỉủni phún yiới clìuxcn lìóu thời tiẽt. f)(Ịc dicni niùci thu là khi àni dà thủny. vạn vụt dã hoàn ihủidi két ípid. dcn lúc thu hoạch. Th('n tict quú dộ chuyhtì từ tìóny suny hinh. hanh khó dc phát .'ánh các hộnh do "láo tà" 'ẠIV ru. í ụ thi’ là ánh hưởny dciì các hẹnh vc phdi. dại triiny. da... Mùa thu thời licì thay dõi licn lục. ddu thu U íu n t. yiữa thu mát. cuói thu lạnh, lìyười la phái dùiu; vi('c yiữ yin khi ủm là iỊuan trọmt. lai phai dớ phcmy hcnlì .sót rcl. hen .\uycn. hi riựn. rụny tóc, viêm hom> man linh, vicm m ùi... Mùa thu chú V dư('nì'.i phc. vì nớu Uim tôn ihươmt phi' khí thì mùa dôny sc phát sinh hcn.ìì tiêu chdv. DL' yiúp han dọc nắm vữny tìhữns; nyuvcn tốc háo vụ sức khóc. Nha \U iil han Quăn dội nhân dán tó chức họ sách "Thườni’ thức hd(> >'í' sức khóc". Irony dó có cuốn "'Lhườny thức háo vẹ sức khóe mùa thu", cuõtì sách cuny cáp nhữtìỊi kiíhì thức chù vcu Ircn các phiúmít diẹn Ún uõny. Viin dộny. sinh hoai. h(h hò sức khóc dc phàm; hipih. chữa hộnlì mùa thu. Mony muôn lớn nhát là thòny qua cuon sách nàv it('ip phần !.iiúp han doc dù là dany khóc manh cũmc, hci sức qhì i;ìn sức khóc quÝ qiá cùa mhdì. quanh nãm hốn mùa. Xin trán irony yiứi ihicu cùny hạn dọc. NHA XUÃI HAN Ọl ÁN HÓI NH \N DÁN Mùa thu cần dưỡng phế Theo quv luật dường sinh, nêu như m ùa xuân dưõng can (gan), m ùa hò dưỡng tâm (tim), dưỡng tì (la lách), mùa dông dưỡng thận thì m ùa thu cần dưữn^T phô (phoi). M ùa thu tính từ lập thu dên lập dóng, là m ùa chủ vôu cúa phô, phê khí m ùa thu thịnh vượng nhât, dồng thời phố cũng là tạng khí vôu duối nhất, dỗ sinh bệnh nhât vồ m ùa này. Sau khi bước vào m ùa thu, khí hậu dần dcấn khô hanh, thành phần nước trong niêm mạc da của con người bôc lnti rất nhanh lam cho da trở nên khô nẻ, mũi, môi dổu khô táo, họng dau rát. Miện tưọng dó chính la do khô táo - khí chủ vôu của m ùa thu. 1. Mua thu dưõng phê, trước nhàt phải dưỡng thán Bo thán về m ùa thu chủ vôu là thu liỗm thần khí lam cho khí vổ m ùa thu bình hoà, Icàm cho phê khí thanh sạch. Mùa thu là m ùa của vạn vật chín muồi, dưọc thu hoạch, dưítng khí dán thu tàng, âm khí dần thịnh vượng, khí hậu từ nóng chuyổn sang mát, giới tư nhiên dần chuvcn sang thanh mát, dương khí của co' thô người bắt dấu thu liỗm. Lúc này cần ngủ sớm. dậy sớm, thần trí duv trì ninh tĩnh, làm cho thần khí thu vào trong, không làm cho ý chí bộc lộ ra ngoài, tránh dể dương khí tiét ra ngoài kìm cho khí bị thương tổn. Một cách tuyệt vời d ể diều chỉnh thần khí, bổ thần vổ m ùa thu là dược tắm m ình trong không khí cùa rừng cây, nghe tiêng lá cây reo, dược ngắm trăng thu soi bóng xuống m ặt hồ lung linh huyền ao, giúp cho tâm hổn thư thái, như vậy có thể làm cho thần liềm chí thu. 2. Diều dưỡng bằng tẩm bo \'à dùng thuốc trong m ùa thu N huận táo là dcii pháp dưỡng phê về m ùa thu. Phải chọn ăn các thức ăn và vị thuốc bổ âm nhuận táo, bổ dưỡng phê khí. Mùa thu khí ôn dần trờ nên mát, khí hậu khô táo, mồi ngàv thanh phần nưctc trong cơ thê bốc hcti m ất h('in bOOml thông qua da, cho nên phải bô sung nước cang nhiều càng tốt. Thu tao dễ tổn thưctng phoi cỉia con người, hao tôn phê âm, làm cho con người m iệng khô họng tóo, ho ít dòm , dcỊÌ tiện phân táo bón. Do dó căn cứ vào nguyôn tắc bo dưỡng táo thì phải nhuận, tư âm nhuận phê, sử dung những thức ăn và vị thuốc có tác dụng nhuận ngọt dê bd dương. N hững thức ăn và thuốc có thể sử dung bao gổm quà lê, mía, mộc nhĩ, chuôi tiêu, m ật ong, bcích lìỢp, thiên môn dông, mạch môn dóng, sa sâm, ngân nhĩ... Các thuốc Dõng y viên chê sẵn có Lục vị dịii h o ả m ; h o ủ n , M c ì c h vị d ịc ì hi\m ìỊ hoAn... giúp cho phôi được yên ổn khỏe m ạnh qua m ùa thu. M ột số bài thuốc bổ bằng ăn uống về m ùa thu Bài 1. Thịt gà 30()g ninh hầm vói ngọc trúc 30g, cho gia vị vừa ăn vào để ăn. Có công hiệu tư âm nhuận táo, giảm nhẹ táo vồ m ùa thu. Bài 2. Khiôm thực 30g, S (tn dược 50g, g^ul tẻ 200g, nâu thành cháo đê ăn. Có công hiệu thu liễm, rít tinh, kiện ti, bo phê. Bài 3. Bách hỢp 30g, bạch quà 15g, mạch môn đông lOg, gạo tỏ 2(H)g, nâu thành cháo đò ăn. Có công hiệu tư âm nhuận táo, trừ hỏa, có thô’ dùng dè chữa ho do táo vổ m ùa thu. 4. N hững diêm sinh hoạt vỢ chổng về m ùa thu cần chú ý H am m uốn tình duc vồ m ùa thu không dỗ p h át sinh giống n h ư m ùa xuân, cũng không dẻ lên cao trcào n h ư m ùa hò, mà cỏ p h ẩn giảm httn m ột chút. Nói ch u n g dưctng khí cùa con người bất túc, có thô nhò' vào sự trỢ giú p của tình dục sinh sỏi vổ m ùa xuân, khí dư ơ ng nh iệt vồ m ùa hè nhờ vào dươ ng khí sinh sới p h át tricn dổ ôn dư ỡ ng. Còn nhữ ng phu n ữ cám huvôt bcVt tuc thi có the nhờ vào tình duc thu tàng về m ùa thu d ô n g dê nuôi d ư ỡ ng cím hu\'êt, cho nên q u an niệm d ư ỡ n g âm tuv nhcĩn nicỊnh vốu tô bcìo d ư ỡ n g sức khỏe \'ề m ùa dóng, như ng thưc ra thì dcĩ phải bcit dcầu ngay từ m ùa thu. Tính chât của m ùa thu làm cho xung động và hưng phấn tình dục cũng cỏ phần hạ thâp đôi chút so với m ùa hè. Phu nữ về m ùa thu có thổ xuât hiện hiện tượng suy giảm ham m uốn tình duc, thường có hiện tượng âm dạo khô táo khi giao hỢp, dó là do tán khí vổ m ùa thu gây nên, không phải lo ngại nhiều. Tóm lại, vồ m ùa thu khi sinh hoạt tình dục cần có su' thu licm dc dư ỡ ng thần khí, phải cỏ nhận thức chính xác dối với nhữ ng nhân tô bất lợi trong sinh hoạt tình duc, dồng thời áp d ụ n g những biện pháp thích lìỢp dc d ạt dược nhữ ng diều n hư m ong m uốn. Làm thế nào để sống vui vẻ và hạnh phúc? Luôn sống vui vẻ, không phải lo nghĩ nhiều là liều thuốc rất tốt cho tinh thần, tình cảm; sức khoe tám Iv tốt sẽ giúp tăng cường sức khỏe vổ m ặt sinh lý. Người luôn sống lạc e]uan vôu dò'i sẽ trẻ lâu và trường thọ. Lo nghĩ, buồn phicMi, bực tức, tcâm trạng tiêu cưc sẽ hủy hocại sức khỏe. Rât nhiều bệnh tàt dều là do phiền não, lo nghĩ, thât vọng trong cuộc sống hàng ngàv tích lũy lâu ngày, chồng chât vượt quá mức chịu dim g của cơ thể. Căn nguyên của bệnh phần nhiều là ở sự kiem soát không thỏa dáng tám tư tình cảm. 10 Y học hiện đại qua nghiên cứu X iíc etịnh sự phản ứng của tâm tư tình cảm và tâm trạng có thê kích thích tuyên vcm cùa não và adrcnin. Chỉ cần loại bò tâm trạng tiêu cực gây nôn căng thẳng và có những kích thích lam cho vui vỏ thoải mái sõ có thổ duy trì dược sự cân bằng thích dáng nội tiôt, có lợi cho sức khoe. Trong cuộc sống cùa con ngưừi, của cải vỏ hình con quan trọng và quý hơn nhiều so với của cải hữu hình. Tiến bạc, tuổi tac, giới tinh, chủng tộc và sự gick) dục dều không phải là m ấu chốt của niềm vui. Niềm vui thực ra không phải là càng có nliiều nhĩm g thứ nói trên càng tòt, mà là ở chỗ hiêu dược những gì mìnla dã dược hưởng thụ cì' trên dời này. Mồi buổi sáng ngủ dậy, dược hít thở khổng khí trong lành, mỗi khi hoàng hôn dêh co thê tìm thâv ở dó niềm vui, làm cho tâm tình tro' nên thư thái, dó la cái quý gicá nhát cua con người. Cần học biết cách làm m ọt bác sĩ tâm lý của minh dể làm cho m ình giữ mãi dược tâm tình tốt dẹp và sư trẻ trung yêu dời, dó la diểu kiện quan trọng dê' dưỢc tận hưởng cuộc sống luôn vui vẻ hạnh phúc: - ĩràn trề tin tường và hi vọng vào cuộc dời. Qua nghiên cứu cho thâv, có tới 15% sô người cảm thấy rât vui vì kiêm soát dưỢc cuộc sống của m ình và hăng long với cuộc sống ấv- N hững người luôn sông vui vè, co niêm tin yêu cu()c dời, bât luận trong hoàn cành thuận lợi hav khó khăn dều có thái dộ tích cực. n Nói chung, người có tâm trạng tích cưc, vô tư thì càng khỏe m ạnh, càng ít bệnh tật. N gười luôn lạc quan yêu đừi cho dù có bị bệnh đi nữa cũng sẽ nhanh chóng phục hổi sức khỏe. - Bồi dưỡng tính Ctách hướng ngoại. N hững người tính cách hướng ngoại dễ có bạn bè, người yêu và gia dinh hơn những người hướng nội. - Tìm mọi cách vôu quý m inh. Trường Đại học M ichigan dã tiên hành diều tra về quan niệm hạnh phúc của con người, kêt quả cho thày nổi bệt là sư quan trọng của lòng tư tôn lành m ạnh, co cảm giác hài lòng với sư tồn tại và cuộc sông hiện tại; dó không phải là thòa m ãn với cuộc sống gia dinh, tình bạn bè hay thu nhập, mà là thỏa m ãn dối với cuộc sống minh dược hưởng. Yêu quý chính mình tương như rất dỗ, nhưng làm dược rât khó. Lòng tụ' tôn bắt nguồn từ mục tiêu phù lìỢp với thưc tẽ. Dối với dại da sô mà nói, giữa nguyện vọng và mục tiêu vẫn có một khoảng cách thường lam cho người ta nản lòng. Chỉ cần làm cho nguyện vọng phù hỢp h(Vn với thực té thì Ciìng có thê dỏ dàng thoa mãn dưỢc. Ngoai ra, tránh so bì với ngươi khác về cac mặt như tướng mạo, thu nhập, thánh tích công việc... mà họ có thê cao h(m minh. - N ghĩ dên việc thay dổi mói trường cóng tcíc. N hững công việc vui vẻ có thế dảm nhiệm dược dem lại niềm vui ràt lớn, nhũng công việc tiêu tốn nhieu thoi gian hoặc khó khàn chì có thê lam cho phải lo 12 nghĩ và căng thiing. Làm nghề được kính trọng là m ột trong những nhân tố Lìm cho con người vui vỏ. N hững công việc thích hựp có thể tạo ra cảm giác hài lòng. - Coi trọng quan hộ giữa người với người. Q uan hệ tốt dẹp với người khác cỏ lợi cho sức khỏe, giúp cho ta nhọ bớt những nỗi buồn khổ trong lòng. Không có bạn ưi kỉ thì rât buồn chán. Theo kêt quả m ột cuộc diều tra ở Hà Lan, những người góa vỢ, góa chồng có tỉ lệ tử vong cao hơn rât nhiều so \'ới những người cỏ bạn dời. Người có quan lìộ m ật thiêt với nhiều người khác sẽ càng thây cuộc sống vui vẻ. Còn người sống cô dộc chắc chắn sẽ cảm thây cuộc dời tẻ nhạt, không mâV ý nghĩa. - H ôn nhân m ĩ m ãn. N hững người cỏ gia dinh vui ve hơn nhiều so với nhữ ng người sống dộc thân. H ôn nhân m ĩ m ãn có thể xây dư n g nên quan hộ m ật thiêt lâu dài, quan hẹ dó có thể sinh ra C iỉm giác su n g sướng. Vui vẻ m ang lại hòn nhân hay là hôn nhân m ang lại vui vẻ cho con người? cả hai cái dó cỏ tác dung hỗ trỢ lẫn nhau. Một người vui vẻ trong giao tiếp xã hội có sức hâp dẫn hem nhiều so với những người luôn lo âu, từ dó càng dề dàng có cuộc sống gia dinh vui vẻ hạnh phúc. - N gủ phải dủ. Người m át ngủ không thể là người vui vẻ dược. Ngủ dủ có lợi cho việc nâng cao 13 hiệu suất công tác, làm cho con người sức lực dồi dáo, tâm trạng vui vẻ, do dó có lợi cho sức khoẻ. Đổ sống vui vẻ, hạnh phúc, cần phải cỏ tâm lý lành m ạnh. Xét về m ặt lý thuvết, vân dề tâm Iv nói chung dều có thể tự m ình diều tiôt. Mỗi người dều cỏ thể dùng nhiều hình thức dể tự làm cho m ình sống vui vẻ thoải mái, hóa giải dưực áp lực tám lý của bản thân, giải tỏa dược những chướng ngại về tâm lý. Đối m ặt với những "bệnh về tâm Iv", mâu chốt là làm thê nào dể nhận thức dưực nó, dồng thời dối xư với nó bằng trạng thái tâm lý chính xác. Mùa thu phải sinh hoạt ăn uống như thế nào? Mùa thu khí hậu khô táo, nhiệt dộ giữa ngàv và dỏm thường chênh lệch rât lớn, việc dường sinh bcảo vệ sức khỏe phải tuân theo m ột số vẻu cầu cơ bản về dưững sinh m ùa thu: vổ m ùa thu cần dưỡng ám, thận trọng dề phòng hao tán tân khí của cơ thể. Trước hê't phải dề phòng tcáo, bảo vệ âm, dưỡng phê'. l'h ứ hai phải diều dường tình chí sao cho tâm tình thanh tịnh, lạc quan yêu dời thoải mái, diều klìí an thần. Sau khi hiểu dược ybu cầu cơ bcản về dưỡng sinh m ùa thu, chúng ta cần phcải tăng cường chú ý vân dề sinh hoạt ăn uôìig dè bảo vệ tôt sức kboe của minh. 14 1. về sinh hoạt ăn uống trong m ùa thu - Cần eĩi ngủ sóm dậy sứm, làm việc và nghỉ ngơi theo đung quy luật. 7’rời cao trong sáng, khí nóng hạ dần, vạn vật có nhiều biên dổi, cu()c sống và sinh hocỊt cua con người cũng phải tiên hành diều chỉnh cần thiết d ể thích ứng với những biêh dổi của dát trời, phải làm việc và nghỉ ngơi theo quy luật nề nôp, tói ngủ sớm, sáng dậy sớm. Ngủ sớm có thể tránh dược phong hàn, dậy sớm có thể làm cho thần thanh khí sảng. N hư Vcậy có thể thu liỗm dược thần khí, Icàm cho phổi khỏi bị tổn hại do táo nhiệt nìùa thu, từ dó duy trì dưỢc chức năng làm thanh sạch phổi. - Ăn các thức ăn thanh nhuận, trcánh ăn các thức ăn kích thích (như ớt, hạt tiêu...): Táo nhiệt là dặc diểm của m ùa thu, cho nên ăn uống cần phải thanh nhuận; ăn nhiều Ccíc locỊÌ rau củ quả Vcà trái câv, VÌ những thức ăn locTÌ nàv tính hàn mát, có công dụng sinh tân chỉ khát, thanh trừ táo nhiệt, có thê’ cải thiện những ảnh hưởng bât lợi của táo hỏa ngàv thu gây ra cho con người; ăn ít những thức ăn có tính kích thích và các thức ăn loại thịt quay, rán, nướng nhiều chát béo, ví dụ như tỏi, hcành, ớt, gừng, hồi hương, chân gà nướng, thịt quay rán nướng... - Tăng cường vận dộng: M ùa thu là thời gian tốt nhât dể ưiển khai vận dộng tập luvộn. Khi tập luyện một m ặt phải căn cứ vào tình hình cụ thể về thể chất, sức khỏe của mỗi người dể chọn các môn tập luyện phù hỢp vó’i mình. M ặt khác phải căn cứ vào dặc 15 điểm thời tiêt đ ể tập luyện. Lượng vận động không nên quá lớn, quá m ạnh. N êu tập khí công thì cần chọn công tĩiìh là chủ vếu. Vì khí trời dần đần trở nên lạnh, phải chú ý rèn luyện sức chịu lạnh ngay từ m ùa thu đ ể tăng cường khả năng chống lạnh của cơ thể khi thời tiôt chuyển mùa. 2. Cần tăng cường bổ dưỡng m ùa thu Con người vừa tTcải qua những ngày hè nóng bức, cơ thể bị tiêu haơ lớn, các chất dinh dưỡng trong cơ thể tương dối thiêu, cho nên có thể cỏ triệu chứiig cơ thể h ư nhược nliư thể trọng giảm nhẹ, người m ệt mỏi rã rời, chán ăn... khi dó diều dưỡng cơ the là diều rât cần thiêt. Căn cứ vào nguyên tắc của Đông V "hư thì bổ", tẩm bổ về m ùa thu có tác d ụ n g tích cưc dối với khôi phục thê lực, nâng cao khả năng dề kháng chống bệnh. Dinh dưỡng về m ùa thu trước hết là cần diều dưỡng bổi bo tì vị. Trải qua m ấy tháng hè táo nhiệt kéo dài, mọi người do uống nhiều nước lạnh, ăn các thức ăn sinh lạnli, có người Lại hay ăn các thức ăn dông lạnh, nôn phần nhiều có hiện tượng chức năng của tì vị suy giảm, dặc biệt là những người cơ thể hư nhược nếu dột nhiên sử dung ngay thuốc bổ hoặc thức ăn bồi bổ thì sõ khó tiêu hỏa hâ'p thu. Vì thế trước khi tẩm bổ về m ùa thu, tì vị cần phải có m ột giai doạn diều chỉnh dể thích ứng. Trước hêt có thể ăn m ột sô thức ăn giàu chât dinh dưỡng, dễ tiêu hóa hâp thu dể diều chỉnh công năng của h vị, như cá, các loại thịt nạc 16 động vật, các loại trứiig giíì cầm, các loại sơn dược, táo tầu, ngó sen, sau đcí mới tăng dần các chât dúih dưỡng, như vậy cơ thể mới tiêu hóa hấp thu đưực. Ngoài ra, các ch ế phẩm của sữa, của các loại dci dậu, các loại rau củ quả và các trái cây tươi dều cần ăn nhiều. Các loại thực phẩm khác n hư củ ấu, hạt dẻ cũng là những loại thực phẩm diều dưỡng tì vị tốt, dều có hỢp chât dường protein và nhiều loại vitam in phong phú, có cổng hiệu như bổ trung ích khí, khai vị chỉ khát, chắc thận, dưỡng tinh. Tóm lại, thời tiết về m ùa thu, khí hậu tưcíng dối khô táo, người thường có biểu hiện m iệng khô lưỡi táo, dại tiện táo bón do thiếu tân dịch. Lúc này cần diều chỉnh hựp lý kết câu ăn uống, ăn nhiều nliững thức ăn nliuận p h ế sinh tân n h ư sữa dậu ncành, cà chua, chuối, táo, h ạt sen, trứng các loại... Không nôn ăn hoặc ít ăn những thức ăn có tínli kích thích như ớt, h ạt tiêu... như vậy có thể cải thiện dưực công năng của các tạng phủ, tăng cường khả năng phòng chống những bệnh dễ phát sinh vào m ùa thu. Bảy màu sắc rau quả bảo vệ bảy khí quan trong cơ thể Một Uìp chí về sức khỏe của Mỹ năm 2008 dã giới thiệu ích lợi dối với sức khỏe của bảy m àu sắc rau quả ta vẫn ăn hàng ngày như sau: 17 1. N hững rau quả m àu xanh lục bảo vệ m ắt như quả đào khỉ, hoa lan tây, rau sống, rau cải, rau chân vịt, rau cải bắp. Trong rau m àu xanh lục có chứa các châ't lutein, luteole, hai loại chất carotin này có thê giúp bảo vệ thị lực, ngăn chặn hạ thâ"p thị lực, có hiệu quả phòng bệnh m ù lòa. H oa lan tây, rau cải bắp và các loại rau họ hoa chữ th ập cíỏ khác có chứa châ't gâv ung thư. 2. N hững rau quả m àu đỏ dường p h ế như cà chua, dưa hâu, nlio đỏ, củ cải dỏ, thảo mai, hồng dỏ, ớt đỏ... Các chât trong quả nlio và trong rưỢu nho đỏ có thể giúp diều trị bệnh ung tliư phổi và bệnh hen, đồng thời cũng có thể hạ thâp xác suât phát bệnh tim. 3. N hững rau quả m àu vàng n h ư quả hồng vàng, quả ớt vàng, quả bưởi, quả dứa, quả chanli giúp tàng cường hệ thống m iễn dịch. Qua thưc nghiệm đã chứng tỏ chât có trong vị dắng của quả chanh có thể chống các loại bệnh ung thư, như ung tliư da, ung tliư phổi, ung thư tuyêh vú, ung thư dạ dày và ung thư kết tràng. Vitamứì c có chứa rât nhiều bong quả hồng, quả ớt có thể làm nianh hóa công năng của hệ tliống miễn dịch trong cơ thể. 4. Những rau quả m àu vàng da cam có thể làm m ạnh xương cốt, như quả hạnh, củ cà rô't, quả mcãng cầu, quả cam, quả bí dỏ, quả dưa Hami (một loại dưa ngọt của vùng Tần Cương Trung Quốc): N hững rau quả có chứa châ4 carotin như quả cam... có thê tăng 18 cưởng sức miễn dịch, bảo vệ duv trì da và xưcMg cốt khỏe mạnh, rắn chắc, không những thế còn có thê bảo vệ tliị lưc. Chat kali trong các loại cam quýt có thê làm tăng cường công năng làm khtx* tim, dề phòng bệnh tim mạch. 5. N hững rau quả m àu xanh lam: N hư qUíả lam môi chứa các thành phần có tác dung chống các bệnh viêm vá ung thư. Không những thê, theo các công trinh nghiên cứu mới nhất, chúng còn có tác dụng kiện não, có thê giúp tăng cường trí nhớ. 6. N hững rau qucả m àu tím như quả m ận, qucả cà tim, quả nho tím, nho khô, quả mư tây, qucỉ sung chín, củ hành tây, hắc m ôi... có chứa chât collagen có tác dung bảo vệ da, dưỡng nhan sắc, không những thê còn có thổ dề phòng dưực bệnh ung thư. 7. N hững rau quả m àu trắng, như khoai lang, lê, chuối tiêu, rau súp lơ, niĩm ăn, hành tâv, củ tỏi... giúp bào vệ tim. C hát allicin có chứa trong hành tâv và củ tỏi có tác dụng ức chê m ạnh sự tăng ư ư ở ng của các khôi u. C hat loại tlavonc trong các rau quả m àu trắng cũng cỏ the giảm thiểu xác suât phát bệnh tim. Bữa ăn hàng ngày nên ăn nhiều cá hơn thịt Cá là thưc phẩm rât dược ưa chuộng trong các mon ăn ngon bo dưỡng của mọi người, không những 19 hưctng vị thơm ngon, mà dinh dưỡ ng cũng rât phong phú. Thịt của cá có rât nhiều chât protein, chiêm khoảng 15-20%, hơn nữa chất lượng protoin trong thịt của cá rât cao, ham lượng và tỉ lệ am ino tất yêu trong protein của cá dại thổ giống n h ư ở cơ thể người, dồng thời dỗ tiêu hỏa, hâp thu. Dại da sô các loại cá có chứa rcât ít mỡ, thông thường chỉ chiêm 1-3%, h(tn nữa lại có chứa acid béo không bão hòa nhiều, thông thường ở trtạng thái dịch thổ. Mỡ của cá dỏ tiêu hoa hon mỡ cùa thịt, tì lệ tiêu hoa hâp thu d ạt tới trc'n dưới 953o. T rong thịt của cá còn có chứa Ccác chất khoáng rát phong phú n hư canxi, photpho, kali, d ồng... íro n g cá bión còn có chứa các nguyên tô vi lượng tất vếu của co' thô như iốt, cô ban, tluor. N goài ra, trong thịt của cá con có chứa các vitam in riVt phong phú, như niacin, các vitam in Bl, B2, B I2, A Vcà D... Các chất dinh dưỡng phong phú có trong thịt của cá không những có the làm thân thể khỏe m ạnh, ma còn cỏ thể phong dược nhiều bệ“nh. Ví dụ như canh cá hoặc m ón cá hâp có tác dụng diều trị bệnh viêm dạ dày do thấp acid, thiêu mau. C hất iốt có chứa trong Ci\ có thê ngăn chặn chất mỡ tích dọng o vành trtm g dộng mạch, có thê phong chữa bệnh ờ tâm huvêt quản. Chất dồng có chứa trong cá cỏ thê diều tiét nhịp dập của tim, dề phòng bệnh mạch vanh cua tim ... Vì vậv, trong ăn uống hàng ngày nên tăng cường ăn cá nhiều h(tn ăn thịt. 20 Cá mè là loại cá giá rẻ htín các loại cá khác, trong mỗi lOOg cá mè có chứa 18,6g protein, 4,6g mỡ, 0,04mg vitam in Bl, 0,21 mg vitam in B2, 2,lm g niacin, 28mg canxi, 167mg photpho, l,2mg sắt, 102mg cholosterol (loại cá mè to tương đối nliiều, còn loại cá mè nhỏ tương đối ít). Trong đó bộ phận ngon tập trung ở bụng, cá càng béo ăn càng thơm ngon. Cá mè cỏ các công hiệu ôn trung, ích khí, kiện tì, lợi thủy, thông sữa, hóa thâ'p, thường xuvên ăn cá mò có thổ làm cho da mịn m àng hồng tươi, thư gan giải uât, ôn vị, lợi phê. Tbíích hỢp với nhữnp người bị các bệnh như đau bụng, thiêu sữa cho con bú, ho, ung nhọt độc, đau bụng kinli, viêm thận, viêm gan, thủy thũng, tiêu tiện bât lợi, suv dinh dưỡng, cơ thể hư nliược. N hưng cá mò không nên ăn quá nhiều m ột lúc, nêu không, dỗ làm cho những người có tính nhiệt bị khát hoặc sinh ra m ụn nhọt \^à ngứa. Phương pháp chò biêh m ón ăn bằng cá mè cũng rất da dạng, có thể rán, nâu dâm , hấp, băm viên, cá bỏ lò, ncVu lẩu... M uốn giảm m ùi vỊ tanh của cá mò, sau khi m ổ cá hãy ngâm cá trong m uối và giâm trong giây kít, xong rửa sạch rồi mới chê biến m ón ăn. Khi kho nâu cá hoặc nâu lẩu, tốt nhất cần cho dậu phụ vào, n hư vậy sẽ làm cho cơ thê hâp thu canxi trong dậu và cá tăng lên gàp hàng chuc lần. Trên dâv là nói \’ề cá tưtữ. Riêng cá ướp và cá khò thì không nôn ăn nhiều m ột lúc và cũng không nôn 21 thường xuyên ăn. Tuy cá khô n hư cá mưc khô, cá bống kliô... nướng lên ăn râ"t thơưi ngon hâ'p dẫn, nhâ't là khi uống bia, nhưng trong cá khô và cá ướp có m ột số chât độc hại, dề gây ung thư. N hư chúng ta dã biết, ngư dân di dánh cá cỉ vùng biển xa bờ, khi bắt dược cá lên phải ướp m uối 7 ngày sau đó phơi khô. Các nhà khoa học dã tách từ cá khô ra dưỢc m ột châ't gọi là nitrosam ine, đây là chất gây ung thư râd mạrủì. Còn cá ướp là do cá sống ướp m uối biển mà thànli. Thành phần chủ vếu của nước biển là natri chloride, như ng m uối biển cũng có chứa lượng nhỏ nitrate và naư i nitrite. Trong quá trình ướp m uối cá bằng nưác biển, châd natri nitrite tiêp xúc dài ngày với am ine ư ong tliân cá sống nên rât dễ xảy ra phản ứng hóa học, làm cho trong thân cá sinh ra lượng lớn dim ethyl nitrite, châd này di vào tTong cơ thể người rất dễ bị chuyển hóa thành dim ethylam ine, là m ột chât có tính gây ung thư cưc m ạnh. N ếu ăn quá nhiều cá ướp, cá khô râ't dễ bị ung thư vòm họng. Các tài liệu diều tra cho thây thư ờ ng xuyên ăn cá khô, cá ướp, tỉ lệ p h át bệnh ung th ư vòm họng cao gâ'p 30-40 lần so với nhữ ng người không ăn hoặc ít ăn, nhâd là tác hại đối với trẻ em càng lớn. Do vậy không nên ăn nhiều và thư ờ ng xuyên ăn cá khô, cá ướp. Riêng cá hộp, chât dinh dưỡng lại cao hơn nhiều so với cá tươi. Nói n h ư vậy rứiiều người không tin. 22 cho rằng dinh dưỡng của cá hộp chắc chắn là phải kém hơn cá tươi. Thực ra không phải vậy, châ"t canxi của cá hộp phong phú hơn nhiều so với cá tươi. Khi thanh trùng cá hộp và tliời gian chứa cá ữ ong hộp, xương cá biến thành châ't có thể hòa tan, lượng canxi ữ ong thịt của cá vì vậy tăng gâp 10 lần. Từ chỗ mỗi lOOg cá tươi mới có 33mg canxi tăng lên đến 437mg. Lây thí dụ như cá sardine có thể cung câp cho ta bằng 1/120 lượng nhu cầu về châl canxi, nếu ăn cá sardừie đóng hộp thì có thể cung câp cho ta trên m ột nửa lượng nhu cầu canxi. Kho báu nguyên liệu làm đẹp tiềm tàng trong rau quả 1. Q uả dưa hâu: Có rât nhiều vitam in A, khá nhiều kali và canxi. Có hiệu quả làm m ịn da, trắng da, chống khô da. Có thể ép lây nước, hòa với bột mì hoặc bột gạo sử dụng làm m ặt nạ đắp lên da mặt. 2. Q uả chanh; Có rât nhiều kali, nhiều canxi và vitam in c, có hiệu quả làm m ịn da, trắng da, loại trừ các nếp nhăn, các vết rạn trên da, chống các m ụn trứng cá, nốt rỗ hoa trên da. Sau khi ép lấy nước có thể hòa ữ ộ n với m ột số các thực phẩm khác bôi lên da, như ng phải tránh đắp trực tiếp m iếng chanh lên mặt. 23 3. Q uả nho: Co rât nhiều kali, h Ợ p chât đường và anthocyanidin (là chât chỉ thị màu nằm trong tố bào thực vật, tạo nôn m àu sắc của hoa). Có hiệu quả loại trừ những nốt đen trôn da, Icàm da trang mịn hỏng hcào, chống lão hóa. Nht) ép nát cả quả (không bỏ vồ), hòa trộn với sũ'a tươi vào bôi dắp lên mặt, có thể ngăn chặn elược lão hỏa da thịt. 4. Quả táo: Cỏ rât nhiỏu carotin (tiC'n sinh tố A), vitam in A, vitam in c. Co hiệu quả ngăn chặn các nòt nám den trên da. Dem ép lâv nước, sau khi bảo quản lạnh 20 phút lây ra dắp bôi lén mặt, có hiệu quá không chê da dâu, thu liễm lỗ chân lông. 5. Q uả thảo mai: cỏ rât nhiều vitam in c, canxi và chât xơ thực phẩm . Có hiệu quả làm da trắng mịn hồng hào, làm chậm lão hóa. Dem giã nát, dô nước sỏi vào ngâm , lọc lây nước, sau cho Glycerine vào khuây trộn dều, bôi lên mặt. Có thể giữ cho da mịn m àng khống bị m ât nước. 6. Quả dứa: cỏ chứa rât nhiều vitam in A, canxi, vitam in B, vitam in c. Có hiệu qucà làm da mịn trắng hổng tươi, giảm thiểu những ton Ihưcíng da do tia tct ngoại gâv nên. Sau khi ép lây nước hòa trộn với nước ép quả du dủ chín dắp bói lên mặt, có thê se lỗ chân lông lại, tâv trừ chât sừng trên da mặt. 24 7. Q uả đu đủ; Cỏ chứa rát nhiều vitam in A, vitam in c \'à canxi, Có hiệu quá tư nhuận da, làm da trắng mịn hổng tươi, ngăn chặn lão hóa da. Dc'm giã nat, cho sữa bò tươi và m ật ong vào khuấv trộn dều, bôi dắp lôn mặt, có thô làm sạch dẹp da mặt, làm thanh khiôt tận táng sâu của da. s. Q uả cam: Có rât nhiều vitam in c, vitam in A và photpho. Có hiệu quà làm da trắng mịn hồng tươi, chõng lãơ hóa, làm da thịt mịn m àng sáng bóng và có tmh dàn hỏi tốt, cải thiệ'n da khò táo. Sau khi thái lát m ỏng dán lên da m ặt có the có hiệu quả tư nhuận da thịt ở khu vưc mắt. 9. Q uả chuối tiêu: Có rát nhieu carotin, canxi và xo' thực p h im . Làm trắng m ịn hồng tưcíi da nicặt, làm cho da m ặt cỏ tính dàn hồi tốt, giữ ẩm cho da, làm tàng dộ mịn hổng, dộ tươi sáng. Sau khi giã nát, bôi xát trên da tay cớ thể làm cho da tav m ịn nicàng hồng tươi. 10. Q uả anh dào: cỏ chứa nhiều vitam in A, canxi và xơ thực phâ’m. Làm trắng mịn hỏng tươi da, ngăn chặn lão hóa da. Ep lâV nước cùng với quả chanh thái lát mòng, sau khi hòa trộn với dầu quả trám (dấu ỏ liu) làm nước trang dicMii dưỡng da, bôi lên m ặt có thổ làm sạch da. 11. Quả m ướp dang: Có chứa nhiổu vitamin c, Xít tliực phâm , vitamin B. Có cóng hiệu trừ các nèp nhăn. các nốt ban, các vêt nám trên da, làm trắng m ịn hổng da, giữ ẩm cho da. Đem ép lây nước có thể cho thêm bột mì hoặc bột gạo thành dạng hồ dắp bôi lên mặt, làm tăng thêm dộ trắng m ịn hồng tươi da, loại trừ các nốt ban, các vết nám trên da mặt. 12. Q uả dưa chuột: Có chứa rât nhiều kali, vitam in A và m ột số vitam in c, có công hiệu làm trắng m ịn hồng tươi da, an thần, giữ ẩm và tiêu viêm da. Đem ép lây nước bôi lên mcặt. Cũng có thể sử dụng làm nước ư ang diêm, làm an thần da, tiêu viêm, tăng thêm độ trắng hồng của da. 13. Q uả cà chua: cỏ chứa rât nhiều kali, vitam iiì A và vitam in c. Làm trắng m ịn hồng tươi da, giữ ẩm cho da, chống lão hóa da. Sau khi ép lây nước bôi lên mặt. Có tác dụng tẩy trừ các tê bào da chết trên mặt, làm tăng thêm dộ trắng m ịn hổng da mặt. 14. Q uả m ướp: Có chứa nhiều kali, carotin và có cả vitam in A. Có công hiệu tiêu ữ ừ các nốt ban, nám den trên da. Đem ép thành dạng hổ bôi lên da mặt, chống dị ứng, làm trắng m ịn da. 15. SoYi tra (còn gọi táo mèo): Có chứa rât nhiều kali, vitam in c và xơ thực phẩm . Có công hiệu tiêu trừ các nốt ban, nám den ữ ên da, làm trắng m ịn hồng tươi da, làm nhuận môi. 26 Dem nghiền nát, cho bột nhục quê vào trộn thành dạng hồ bôi lên môi có thể hoạt hóa tế bào, làm tươi m ịn đôi môi. 16. Hoa lan tây; Có chứa nhiều vitam in c, vitam in A và vitam in nhóm B. Có công hiệu làm trắng mịn hồng da, chống lão hóa. Ep lây nước, trộn lẫn với sữa bò thành dạng hồ bói lên mặt, có tác d ụ n g phòng lão hóa, làm cho da trở nên m ịn m àng hồng tươi. 17. Rau cần (cả cần tây lẫn cần ta, nhưng cần tâv chất lượng tốt hơn, có nhiều tinh dầu thơm , xào nâ"u ăn ngon hctn); Có chứa rât nhiều kali, vitam in c và chát xơ thực phẩm . Ep lây nước, bôi lên mặt. Sau khi pha loãng có thể d ù n g làm nước trang diểm , giúp ngăn chặn lão hóa da. 18. Rau cải dầu: Có chứa rât nhiều canxi, vitamừi c và vitam in A. Có cổng hiệu giữ ẩm cho da, tăng thêm sức dề kháng của da. Dem giã nát, vắt nước chanh và cho sữa bò vào trộn dều. Sau khi rửa m ặt sạch bôi lên mặt, làm da trắng m ịn hồng tươi, trừ các nốt ban, nám den, chốhg lão hóa. 19. Rau sống (rau xà lách, rau mùi...): Có chứa nhiều kali, vitam m A và canxi. Có công hiệu làm trắng m ịn hồng tươi da, ngăn chặn quầng m ắt đen. 27 N âu lây nước bôi lên mặt, cỏ công hiệu thanh trừ các tạp chất trên da, làm cho đa càng thèm trắng mịn hồng tưcti. 20. Rau chân vịt: Có chứa rât nhiồu vitam in A, vitam in c Vcà chất sắt. Có công hiệu làm trắng mịn hồng tưcíi da, giữ dộ âm cho da, làm cho sắc m ặt hồng hào. 21. Lổ hội: Có chứa rất nhiều vitam in c, vitamin B và chất xơ thực phẩm . Có công hiệu giữ ẩm cho da, an thần da, chống dị ứng. Thịt (]uả ló hội có thể dắp trưc tiôp vào da mặt; cũng có thê ép lây nước cho vào lọ xịt vào da dể giữ ẩm cho da. Sau khi ra ngoài nắng, vổ nlià dắp lên m ặt sẽ có hiệu quả dưỡng da tốt. 22. Rau diôp: Có chứa rất nhiều protein, vitam in c và carotin. Có cồng hiệu thu liềm lỗ chân lông, chống lão hỏa da, phòng chông nôp nhăn, nèp gấp và các vết rạn nứt trên da. Sau khi óp lày nước có thể bôi lên mặt, pha loãng có thể dùng làm nước trang diêm , có thc lảm se lỗ chân lông, bổ dưỡng và làm dẹp da. 23. Sơn dưỢc: Có chứa rất nhiều kali, vitam in c và xơ thực phâm . Có cổng hiệu tiêu ư ừ các nốt ban, nám den trên da, làm da trắng mịn hổng tươi, làm môi tươi nhuận. Dem xav thành dcỊng bột nước, cho bọt nhục quê vào dảo dều thành dạng hổ, sau dó bôi lên môi, có the làm hoạt hóa tê bào, tư nhuận hai môi. 28 uống đủ nước hàng ngày giúp phòng bệnh tim mạch và bí đại tiện Nêu hình dung nước trong cơ thó như m ột dòng sông thi cac hoạt dộng trao dổi chât của sư sống là tau thuycn di trong dó. Nêu không có nưức thì hoạt dộng ncìv khổng thê tiên hành dưực, các chât dinh dường SŨ giông như cát sỏi trên lòng sông khô cạn vậv. BcUì dàm uống dủ lưựng nước cần tlìiẽt hót sức cỊuan trọng dối \’ói sư vận hành bình thường của công năng sinh ly trong cơ thú. Ngìrng uống nước 1 ngav Cií thê sẽ tích tu bao nhiêu chát dộc hại. "Ngưòi mà nhan cư không Viín dộng 100 ngàv tât sẽ sinh bệnh". Lời dạv do cua ngưòi xưa dã nói lên dày dù tính chát quan trọng của nước cũng như cùa vận dộng dôi với sức khỏe con ngưoi. V'ậy mỏi ngày mỗi người cần uông bao nhiêu nưoc? Nói chung lượng nưức uống mỗi ngày của m ọt người it nhtVt phải cân bằng vdi Iưọng nước tiêu hao trong co' thĩỷ Lưựng nưdc tiêu thải ra 1 ngàv của 1 ngưdi khoảng 1,5 lít, cộng thêm với tong lưọng nưóc trong phân, trong quá trình hò hâp va bôc htứ qua da ra khòi co' thi' khoảng 2,5 lít. 'krtưig khi dó mỗi ngày co' the bó sung lưọng nước thông qua dồ ăn và trao dói chất chỉ có khoang trôn dưó'i 1 lít. Do dó, bình thưdng 1 ngu'o'i 1 ngày ít nhât phải Libng 1,5 lít nước 29 (khoảng 8 cốc). Điều cần chú ý là trước, trong và sau khi ăn không nên uông nhiều nước, vì như vậy sẽ làm loãng dịch vỊ, ảnh hưởng đôh tiêu hóa. Thòi gian uống nưức thích hỢp là vào sáng sớm m ói ngủ dậy, tối chuẩn bị di ngủ (dối vứi người hay di tiểu dôm tlìi uống nước cách xa lúc ngủ) thời gian giữa 2 bữa ăn lúc ban ngày. Diều mọi người cần chú ý là vào nìỗi buổi sáng só'm uống 1 cốc nước triìng du n sôi dể â'm hê’t sức cỏ lọi dôi với sức khỏe và kéo dcài tuoi thọ. BỞi lẽ: 1. Thuc dẩy dại tiện. Sáng ngủ dậy uông 1 còc nước dun sỏi d ể âm dề phòng bệnh bí dại tiện theo thói quen. Do dạ dàv và ruột dược kịp thời rửa sạch, phân sẽ không bị ứ dọng trở nên tao bón. Dồng thỏi uống nước cũng sẽ kích thích nhẹ dối \'ứi dạ dày và ruột, cỏ thể thúc dâV nhu dộng của dạ dày và ruột, có lợi cho dại tiện, tông phân ra khỏi cơ thể. 2. Thải các chât dộc khỏi cư thể. Rât nhiều gia dìnlì cỏ thói quen ăn nhieu thức ăn thịt dộng vật Vcìo bữa tối, do dỏ chât protein dộng Vcật và muối dưực hâp thu Vik) cư thể bữa tôi rât nhiều. C hât protein dộng Viịt trong cơ thể phân giíìi, chuyển hóa chât sẽ sản sinh ra m ột số chát dộc nhât dịnh. Sáng ngủ dậv uống nưức vào có thê' thúc dẩy dại tiểu tiện, bài tièt hêt các chât dộc dó ra khỏi cơ thể. 3. Đề phòng dưực bệnh tăng huyêt áp và xo' vữa dộng mạch. Nêu sáng ngủ dậy uống ngay cốc nưức dun S(M de âm sẽ có lọi cho việc thải loại chất muối HO hấp thu vào cơ thể bữa tối ngày hôm trước ra khỏi cơ thể. N hững người thường ngày uống nhiều nước, thích uống nước trà, tỉ lệ bị bệnh tăng huyết áp và xơ vữa động mạch rât thâp. 4. Đề phòng đưỢc bệnli đau thắt tim. Sau klii ngủ m ột đêm, thành phần nước Uong cơ thể con người bị m ất đi rât nhiều theo nước Heu, mồ hôi và qua hơi thở, làm cho máu ưử nên dính đặc, khoang huyết quản cũng ưở nôn hẹp lại vì dung lượng máu giảm thiểu, thường xuyên như vậy sẽ làm cho việc cung câp m áu của tim cho dộng mạch vành bị tliiếu câ'p tính, thậm chí xảy ra tắc nghẽn. Do dó, phát sinli dau tliắt tim và hoại tử cơ tim phần nlìiều xảy ra vào lúc sáng mới ngủ dậy và vào khoảng 9 giờ sáng. Người già nếu chú ý sáng ngủ dậy uống cốc nước sẽ dạt dược muc díclì b() sung tlìành phần nước, hạ tliâp dộ dính dặc của huyết dịch và giãn rộng, phục hồi huyêt quản nliư cũ, từ dó hạ thâp khả năng dau tliắt tim và hoại tử cơ tim. Uống nước vào buổi sáng sớm nên uống nước ư ắng dun sôi dể âm hoặc nước trà pha thật loãng. Lượng nước uống nói chung là từ 200-400ml. Nếu uống quá nhiều sẽ không lợi dối với dạ dày, cũng ảnh hưctng dến bữa ăn sáng. Mâv diều cần chú ý: 1. Không uống nước lã hoặc dun sôi d ể quá lâu. Trong nước chưa du n sôi có chứa rât nhiều vi sinh vật có hại dối với cơ thể. Các thực nghiộm khoa học dã chứng m inh, trong 1 giọt nước chưa dun sôi 31 cỏ khoảng 40 triệu CXMI vi khuân, ngoài ra còn cỏ trung ký sinh trong đó. Q íc trực khuắn thưctng hàn và trực khuân kiót lị trong đó có thể sông đỏh một tháng. Nõu uông loại nước có chứa những vi khuân gâv bệnh nàv vào bụng, dỏ làm cho ngưòi ta bị viêm dạ dàv và ruột Cíâp tính, bị mắc các bệnh truycn nhiem như bẹnli tliưíing han và bị'nh kiêt lị. 2. Khi uống không nên uống một hoi hôt lượnlớn nưdc. Uõng qua nhiỏu nước m ột lúc sẽ làm cho dịch vị ngùng tiôt ra giữa chừng, eiẫn dôn khả năng hâp thu của dạ dàv và ruột suy giảm. Lưọng lớn nưoc tập trung trong dạ dàv và ruột con lam cho người ta có càin giac bị chướng dâv ỏ' bụng va tức ngưc, lừ dó mà co hại cho sức khoe. ,4. Sau khi ra nhiều mổ hôi cấn uống nước sôi pha t hut muối. Khi ra nhiều mồ hói sc làm cho cơ thỏ tiêu hao lưựng lón nước, cho nên cắn kịp thoi bổ sung de tránh gây ra mất nưóc. N hưng cùng vói mỏ hôi thoát ra, thành phán muôi cũng theo dó ra khỏi cơ thể, vì th ế cân phải uống nước sôi pha chut m uối. Nói chung trong 300ml nước sòi pha Ig m uối và(ì là vừa. Người thiếu máu cần kiêng gì trong ăn uống? I rong ăn uống, ngươi bệnh thiêu máu cấn kiêng; 1. Uống nước trà. Uống nước trà co tac d u n g trỢ tiêu hóa, giiip lìâp thu dinh dương, nhưng dôi với người bệnh thiếu m áu do thiếu sắt khi uống thuốc bố m áu thì không được uống nước trà, vì trong trà có chứa acid tanic có thể kết hợp vói thuốc có chât sắt làm trở ngại dêh sự hà'p thu thuốc của cO thể, nliư vậv sẽ không d ạt dược m ục dích diều trị bệnh. 2. Ăn dậu ván giống con tằm (viciataba). Ản dậu ván giống con tằm có thể gây nên thiếu m áu do tan m áu, cho nên người thiếu m áu cần phải kiêng. 3. Ăn tỏi. Tỏi cỏ chứa khá nhiều chât dễ bốc hoi, có thể làm hạ thâp đườ ng trong m áu. Ăn nhiều tỏi sẽ ức chê sư tiết ra dịch vị của cờ tliể. Ản tỏi sống, tỏi chín dều có thể làm giảm thiểu hem oglobin và hồng cầu. Trong sách V học cổ có giá trị "Bản thảo kừih sớ" có viêt: "N hững người khí suy huyết nhược Iihất thiết không nên ăn tỏi". Người bệnh thiếu m áu nếu ăn nhiều tỏi sẽ làm bệnh tình nặng thêm. 4. Tliức ăn có tính kiềm: Trong cơ thể nêu là môi ư ư ờ ng có tính kiềm thì bất lọi dối với sự hâ'p thu chât sắt. Thiếu vitam in cũng có thể ảnh hưởng dến sự phân tách và chuyển hóa chất sắt trong thức ăn. Cho nôn người bị thiếu m áu nên ít ăn các thức ăn có tính kiềm như bánh bao, bột kiều mạch, bột cao lương... 5. Các thức ăn quay, rán, nướng. Chức năng của dạ dàv và ruột của người bệnh thiêu m áu tốt hav xâu trực tiếp ảnh hưởng dêh sự phục hồi sức khỏe. Các loại thức ăn quay, rán, nướng m ột mcặt thành phần dinli dường bị phá hoại, m ặt khác cũng cảnh hưởng dến tiêu hóa hâp thu, gây ra rối loạn chức năng của 33 đường ruột. Do đó, người bệnh thiếu m áu cần kiêng ăn những thức ăn quay, rán, nướng n h ư sườn dê rán, thịt gà rán, bánh rá n ... 6. N hững thức ăn khó tiêu hóa. N gười bệnh thiêu m áu thường cũng đổng thời bị hiện tượng rối loạn chức năng tiêu hóa, cho nên những thức ăn khó tiêu hóa nên ít ăn hoặc không ăn. Loại thức ăn này gồm lạc, hạt hướng dưctng, hạch dào, hạnh nhân, rau hẹ, m ầm tỏi hành tây, m ăng trc, bánh nướng, bơ, con sứa, các loại thịt nâu chưa chín nhừ. 7. Các thức ăn chưa chín. Thiếu m áu có thể do ký sinh trùng gây nên, trong khi dó nhữ ng thức ăn chưa qua nâh chín dễ m ang các ký sinh trùng vào trong cơ thể, cho nên trong ăn uống cần phải nâu chín các thực phẩm , dề phòng bệnh vào qua dường miệng. N hững thức ăn thường dễ m ang ký sinh trùng vào cơ thể gồm có các loại rau, thịt lợn, thịt bò, thịt dê, cá, cua, tôm ... N hiều người thích ăn các thức ăn thủy hải sản tươi, sống thì cần phải chú ý vệ sũih, ngăn chặn vi trùng vào cơ thể qua đường miệng. 8. Các thức ăn nhiều m uôi. Người bị thiêu m áu xuât hiện thủy thũng, cần phải hạn ch ế ăn các thức ăn mặn, m ỗi ngày lượng m uối ăn vào (kể cả m uôi trong nước m ắm , xì dầu ...) cần khống chế trong 5-6g, nhiều nhât không quá 8g. 9. Các thức ăn nhiều mỡ. Ăn các thức ăn nhiều mỡ có thể ức chế công năng tạo m áu của cơ thể, vì mỡ quá nhiều sẽ ảnh hưởng đến tiêu hóa và hấp thu của 34 người bệnh thiêu máu, cho nôn lượng cung câp mỡ mỗi ngàv không nên quá 70g, nói chung chỉ nên ăn khoảng 50g mỡ và tốt nhất là nên clùng ciầu thực vật. 10. Sữa bò. Do thuốc điều ưị chủ yêu đối với bệnh thiêu m áu là viôn sắt hoặc thuốc có chứa nliiều chât sắt, trong khi đó trong sữa bò lại có chứa khá nhiều photpho, khi kêt hỢp với sắt thành chât khó tan trong nước, ảnh hưởng đê'n hấp thu châ"t sắt của cơ tliể. Do đó, người bệnh thiêu nicìu không nên bổ sung dinh dưỡng bằng ăn sữa bò. cần ăn nhiều các trái cây và rau xanh tươi mới có chứa nltiều vitam in c. 11. Q uả hồng. N hững người thiêu m áu do thiêu sắt nên kiêng ăn hồng vì chât tanin trong quả hổng sẽ kêt hỢp với chât sắt, gây trở ngại dến sự hâp thu chât sắt. Những món ăn dưỡng tim an thần 1. Thịt rùa 150g, bách hợp 30g, táo tầu 1 quả; hành, gừng, rưỢu, dường, mỗi thứ lượng vừa dủ. Thịt rùa rửa sạch, thái m iếng; bách hợp, táo tầu rửa sạch. Cho 3 thứ trên vào nổi gốm , cho rượu, gừng, dường, nước vào du n sôi hầm nhỏ lửa cho dêh khi thịt rùa chín nhừ là dược. M ón này có công hiệu tư ám giáng hỏa, dường tim an thần... Tlìích hợp với những người m ât ngủ, tâm phiền, tim dập hồi hộp 35 thất thường... do âm hư hỏa vượng, hư hỏa quâv nhiễu, làm cho tâm thần bât ninh. Tliịt rùa có tcíc dụng tư âm bổ huyôt, bách hỢp có công năng thanh tâm an thần. Cho nên thịt rùa nâu với bách hỢp cỏ tác dung diều trị tót dôi với những người mât ngủ, tâm phiền, tim dập hồi hộp thât thường do âm hư gây nên. 2. Thịt lựn nạc 250g, cam thảo lOg, hoài tiểu mạch 30g, táo tầu 10 quả; rưỢu, m uối tinh, mì chính, mối thứ lượng vừa dủ. Thịt nạc rửa sạch, thái miếng, táo tầu rừa sạch; cam thảo rửa sạch, thái m iêng mỏng; hoài ticu mạch rửa sạch gói trong vải xô trắng sạch. Các thứ cho cả vào nồi, dỏ nước vào, cho rượu, m uối tinh vào nâu chín nhừ, cho mì chính vào là dược. Có công hiệu dường tim, an thần, ích khí trừ phiền. Thích hựp dôi vói những người tâm khí hư, tâm thần bât an, m ât ngủ hay quên; nhửng phụ nữ các tạng khô táo, thần kinh suy nhược. 3. H ạt son lOOg, bách lìỢp 50g, thịt lựn nạc 500g; rưựu, m uối tinh, mì chính, mỗi thứ lượng vừa dù. Thịt nạc rửa sạch, thái m iêhg cho vào trong nồi với m ột chút nước, nâu cho thịt chín nliừ 8 phần 10, cho hạt son và bách hỢp vào nâu cho chín hạt son, cho mì chính vào là dược. Có công hiệu dưdng tim an thần. Thích hợp vói những người thán kinh suv nhược, tim dập hồi hộp Ihât thường, m ất ngủ. 36 Trong món ăn nàv, hạt sen và bách hợp đều có tác dung dưỡng tim an thcần. Lại nâu với thịt lợn nạc có công hiệu tư âm, ích khí bổ hư. Cho nên thường xuyên ăn m on ăn nay có thê bổ dưỡng dối với những người thể chât yéu, sau khi bị ốm cơ thê liư nhược, giup cho cct the cường tráng khỏe mạnh. 4. rim lợn 1 quả, hạt sen 50g, bách tử nhàn 30g; rưỢu, gừng, m uôi tinh, mì chính. Rửa sạch, tim lợn thái miêng, hạt sen bỏ tàm sen, bách tử nhân rửa sạch. Cho .3 thứ trên vào nổi gốm cung với lưựng nưdc vừa phải và rượu, gừng, muối tinh náu chín nhừ, cho mì chính vào là dược. Có công hiệu dưỡng tim an thần. Thích hợp dối với nhữ ng người tâm khí hư nhược, tâm thán bất ninh, m ất ngủ, hay quên... Trong m ón ncày tim lợn bó tim hư, người m ât ngủ, hay quên nên ăn nhiều m ón ăn này. I rong m ón ăn còn có cà hạt sen và bách tư nhân là những thực phắm tăng cường công hiệu dưỡng tim an thần. 5. N hân lạc 250g, tcío tầu 15g, cùi long nhãn 12g dường trắng lượng vừa dủ. Rưa sạch nhân lạc (dê cà vo lụa) va táo tấu. Cho 3 thứ trên vào nồi cùng với chut nước, dun sôi cho chín nhân lạc, cho dườ ng Viìo khuâv lan dều là dược. Có công hiệu kiện tì, dưỡng tim, làm khỏe m ạnh cơ thê, cầm m áu. Thích hỢp vơi những người bị Ccác chứng bệnh xuất huvết, tinh thán không tốt, sắc m ặt vang héo do tim, tì lưỡng hư gây nên. 37 Trong m ón ăn, long nhãn trong Đông y thường d ù n g làm thuốc bổ dưõng, tính ôn, vị ngọt, có công năng bổ tim an thần, dường huyết, ích tì, thường xuyên ăn có thể điều trị dược các chứng bệnh đầu váng m ắt hoa, tim đập hồi hộp thất thường, m ât ngủ, hay quên do tim tì lường hư, khí huyết bât túc gâv nên. Trong "Bản thảo cương muc" của Lý ITiời Trân có ghi: "Long nhãn có các công hiệu khai vỊ, ích tì, bổ hư, trường trí" (trường trí là chỉ tăng cường ưí lực). Long nhãn nâu với lạc và tcáo tầu càng tăng cường dưỡng huyết, chỉ huyêt, kiện tì, làm cường tráng thân thê, dặc biệt cần thiết dối với những người bị thicu m áu, bị xuât huyết các loại. 6. Ngỏ sen tươi 500g, vừng don lOOg, dường ưắng 50g, tưctng ngọt lOOg, bột gừng, hành hoa, rưỢu, muối, mì chính, mỗi thứ m ột ít, dầu ăn 150g. Rửa sạch ngó sen, cạo bỏ những vỏ den, bổ dôi \'à thái thành m iêhg m ỏng. Đặt nồi lên bếp, cho dầu ăn \'ào du n nóng già cho ngó sen, bột gừng, tương ngọt vào xào, sau dỏ cho dường, m uối, rưỢu vào xào tiép, cuối cùng cho vừng dã rang giã thành bột Vcà mì chính Vcào trộn dều là dược. Cỏ công hiệu thanh nhiệt dưỡng âm, dưỡng tim, ích thận. Thích hỢp với những người ngũ tâm (chỉ hai lòng bàn tay, hai lòng bàn chân và vùng mỏ ác) phiền nhiệt, m iệng khô khát, tim dập hồi hộp thât thường, khạc ra m áu... Trong m ón ăn này, vừng có công dung ích thận bô’ gan, tư âm dưỡ ng huvết, có 38 thể dùng điều trị cho những người bị các chứng bệnh chóng m ặt, tâm phiền, nội nhiệt, thắt lưng mỏi nhừ, chân m ềm yêu. N gó scn thì có công dung thanh nhiột dư ỡ ng âm , sinh tân chỉ huyêt. Hai thực phẩm này phối hỌp với nhau có thể dưỡ ng tim, ích thận, thanh nhiệt, tư âm , diều trị có hiệu quả các chứng bệnh n hư chóng m ặt, tim dập hồi hộp thât thường, ngũ tâm phiền nhiệt, m iệng khô khát, khạc ra m áu, nôn ra mcáu. 7. Nám hương 35g, hạt sen tươi 50g, quả m ướp non 500g, m ăng thái m iếng 50g; m uối tinh, mì chính mỗi thứ lượng vừa dủ. Nâm hưctng rửa sạch, thái miếng, ngâm trong nước lạnh cho nở. H ạt sen tươi cho vào nồi nước dun sôi 10 phút, sau khi bỏ vỏ lua ngâm vào trong nước lạnh. M ướp gọt vỏ thái m iêhg cho nâm hưtíng, hạt sen, m ăng vào nồi nước sôi, sau m ây ph ú t nhúng m ướp vào cho chín tới, vớt ra, cho vào trong bát to. Cuối cùng cho m uối, mì chính vào là dược. Có công hiệu dư ỡ ng tâm , kiện tì, ích thận, lợi thủy. Thích hỢp với nhữ ng người già cơ thể hư nhược, những người bị tăng huyết áp, người bị bệnh m ạch vành của tim , nhữ ng người m ặt phù, chân phù, những người m ất ngủ, m iệng dắng, nước tiểu ngắn, dỏ... Trong m ón ăn này, nâm hương có chứa nhiều chât dinh dưỡng phong phú và có công dụng bổ ích gần giống như nhân sâm , có tác dụng cường thân bảo 39 kiện và điều trị bệnh tốt. H ạt sen tươi, quả m ướp non, m ăng đều là những thực phẩm thơm ngon bổ dưỡng có các công hiệu thanh nhiệt, sinh tân, thanh tâm an thần, giảm béo, lợi thủy. Rât thích hỢp đối với những người bệnh béo phì, bệnh phù thũng, bệnh tăng huyêt áp, bệnh mạch vành của tim. 8. Trứng gà 2 quả, bách hỢp lOOg, đường phèlượng vừa etủ. Rửa sạch bách hỢp cho vào nâu với 3 bát nước để còn 2 bát. Triứig gà bỏ lòng trắng, lấv lòng đỏ đánh nát, đổ vào trong nước nâu bách hỢp khỏa đều cho chín kỹ, cho đường phèn vào đun tiê"p cho tan đường phèn là dược. Có công dụng dưỡng âm nhuận táo, thanh tâm an thần. Thích hỢp với những người sau khi ốm cơ thể còn hư nhưực; những phụ nữ bị bệnh tâm thần, những người trống ngực dập thình thình hay hốt hoảng bát an. Trong m ón ăn nàv, lòng dỏ trứng gà vị ngọt tính bình, có cồng d ụ n g tư âm nhuận táo, dưỡng huyết, túc phong (phép chừa các chim g do phong khi ở trong người chuyển dộng lén mà xucTt hiện chong mặt, run rẩy, sốt cao, co giật...). Diều trị tâm phiền, m ât ngủ, nhiệt bệnh kinh quyết, người nôn ra mcáu do hư lao ... Trong các sách V dược học thời cổ dại có chép: Lòng dỏ trứng bo trung ích khí, dường thận ích àm, nhuận phê, trừ ho, diều trị bệnh nôn ra m áu do hư lao. Bách hỢp tính hàn vỊ ngọt, có công hiệu thanh 40 phê Iihuận táo, cầm ho, ninh tâm an thần. Cho nên canh bách hợp lòng đỏ tn m g gà có tác dụng điều trị tốt đối với bệnh tim đập hồi hộp thâ't thường, bâ't an, phụ nữ bị bệnh tâm thần. Ăn sữa chua giúp tăng cường hệ thống miễn dịch của cơ thể C hất hoạt tính sinh vật trong sửa chua được các nhà khoa học đặc biệt quan tâm , vì nó là châ"t quan trọng tăng cường sức m iễn dịch của cơ thể. sử dụng quá nhiều thuốc kháng sinh sẽ làm suy giảm và ức ch ế chức năng của hệ thống m iễn dịch, nhất là trong tìnli trạng dinh dưỡng toàn cơ thể không tốt. Do hệ thống m iễn dịch phải không ngừng chống lại các vi khuân và virus ngày càng m ạnh. Điều này cần phải cố gắng lợi dụng sự giúp đỡ cỏ thể có được d ể giúp cho cơ thể tiến hành dâu tranh phòng ngự ccS hiệu quả. Trong ăn uống hàng ngày ăn sữa chua có thể bổ sung chất hoạt tính sinh vật, giúp tăng cường có hiệu quả chức năng của hộ thống m iễn dịch trong cơ thể. Các loại vi khuẩn, acid béo có trong sửa chua có thể ức ch ế sự sinh sản của virus, dồng thời có tác dụng diều trị rất tốt dối với bệnh viêm ruột. Phải thường xuyên ăn loại sữa chua cỏ trực khuẩn lactate, vì nó có khả năng kháng khuẩn rât m ạnh, có thể tăng 41 cường công năng của globin, đổng thời tiêu diệt các ký sinh trùng. C hât hoạt tính sinh vật có trong sữa chua nliư hiện nay có ích rât lớn với đường ruột, nó giúp cho cân bằng những vi khuẩn cỏ ích, giúp cho đường tiêu hóa làm việc được thuận lợi. Thông thường sau khi diều trị bệnli bằng thuốc kháng sinh sẽ sinh ra rối loạn tiêu hóa, ví dụ như bị tiéu chảy, lúc này nêh ăn sữa chua có chât hoạt tính sinh vật vào cỏ the hóa giải dưực triệu chứng bệnh. Trong sinh hoạt thường ngàv nêu bổ sung 1 cốc sữa chua co chât hoạt tính sinh vật vào cơ thể thì dó là m ột phưitng pháp tăng cường khả năng dể kháng của cơ thê m ột cách dctn giản, dễ thực hiện. Thiếu protein, nỗi khổ rụng tóc sẽ đến Hiện nay ngày càng có nhiều người khổ vì rụng tóc, tỉ lệ phát bệnh của nam giới tuơi thanh niên và trung niên tăng gâp trên 10 lần so với những người trước tuổi 20, dồng thời dang có xu thê phát bệnh ử những lứa tuổi trẻ hơn. Không những vậy, ngày càng nhiều phụ nữ gia nhập "dội quân rụng tóc" dông dảo mty. Thời tiết m ùa thu là m ùa rụng tóc, nguyên nhân gây nên rung tóc có rât nhiều, trong dó có quan hộ 42 nhât định với ngàv hẻ gội đầu thường xuyên, da đầu bị tia tử ngoại chiêu rọi và ảnh hưởng của nhiệt độ cao, làm cho da dầu, m ao nang bị tổn hại; cũng có quan hệ vói m ùa hè ăn uống ít chât bổ dưỡng, ăn kém. Tóc tốt là do m áu trong cơ thổ d ư dật, có nghĩa là chât dinh dưỡng dầy dủ. Cho nên, nếu m uốn rời xa m ua thu dể tránh nỗi khổ rụng tóc thì m ùa hè ngoai việc phải chú ý phòng ph(ti nắng ngí)ài trời, còn phải chú trọng dên chăm sóc diều dường cơ thc, kịp thời bổ sung các chát dinh dưỡng giúp cho tóc mọc xanh tốt. Vậv phcải ăn những thức ăn gì dể ngăn chặn tìnli trạng tóc rụng nhiổu? 1. N hữ ng thức ăn giàu protcin ưu chât. Protein là thuốc trự giúp tóc mọc xanh tốt. Protein ưu chât bao gồm các loại cá, các loại thịt, các loại trứ ng còn tươi m ới, các chê phẩm của dỗ dậu, sữa các loại... N hững thức ăn giàu protein, qua tiêu hóa và hâp thu của co' thổ có thể hm h thành các loại am ino acid, lcỊÌ hỢp thành chất keratin, dây là thành phần co' bản nhât, chủ vbu nhcít d ể nuôi d ư ỡ n g tóc. Cho nên, thiếu chất protoin thì nỗi khố rụ n g tóc nhiều sẽ dôn. 2. N hững thức ăn giàu ng u y ên tỏ vi lượng, riìiêu sắt nhẹ thì làm cho lóng tóc sinh trư ở ng bị trở ngại. Thiêu sắt nặng thì làm cho tóc rụng nhiều và ru n g từng m ảng lớn. Thiêu dồng sẽ làm cho 43 lổng tóc khô táo, trở nên vàng. Thiếu kẽm cỏ thê làm cho lông tóc không mọc hoặc trở nên bạc. Các thức ăn giàu chát sắt gồm có tiôt, gan, thịt nạc động vật, cá, thịt gia cầm. N hững thức ăn n h ư các loại củ quả cứng, tôm , m ẫu lộ, lòng đổ trứng, gan thcận động vật, Ccà chua, các loại đỗ đậu, nho khô giàu chất đổng. C hất kẽm có chứa trong thịt m ẫu lộ, thịt ncỊC, nội tạng động vật, trứng, hạch đào, lạc, hạt h ư ớ ng dưcỉng. 3. Vitamin: Tóc rụng nhiều và da dầu nhiều gầLà triệu chứng thiêu vitam in A thường thâv. Các thức ăn n h ư củ cà rốt, rau chân vịt, cà chua, mcãng cầu và gan dộng vật, các loại cá, tóm, trứng dổu có chứa nhiều vitam in A. Vitamin B có thể thúc dẩv sự thay tlìô chuycn hỏa chất ở da dầu, nói chung nó có nhiều ỏ các loại rau xanh tươi mới, ở các loại ngũ cốc còn nguyên vỏ lụa. Vitamin c sẽ giúp cho chân tóc hấp thu các chất dinh dưỡng trong m áu, cho nên có thê ăn nhiều các qucả táo tươi mới, quả dàơ khỉ, sctn tra, bưởi, thiỉo mai (thảo qutả), cam quýt là những loại quả có nhiều vitam in c. Thức ăn phòng chữa được các bệnh về họng Dôi với nhữ ng bệnh vổ họng n h ư viêm họng m ạn tính, viêm am idan..., các loiỊÌ thuốc y học dân 44 tộc có hiệu quả chữa trị rât tốt. Các loại thực phẩm như quà đứa, quả đào khỉ (tức quả sổ), qucả m ãng cầu, quả lê..., ngoiìi giá trị lá chât bổ dưỡng, chúng con có tác dụng chữa bệnh rât dáng quý. Ví dụ, chât proteinase có ữ o n g quả dứa có thể thúc dẩy sự phân giải protein thcành am ino acid dể cơ thê lìâp thu dược, dỏng thời cũng có thể thanh trừ những tổ chức ốm yêu dẫn tới hoại tử, do dó mà có lợi cho chữa trị bộnli về họng, Icàm tiêu tan dược nhĩm g dau dớn khó chịu ở bộ phcận họng. 7’rong quả du dủ còn dang ưoìig, chưa chín hoàn toàn, thì chát proteinase có trong nó thanh trừ dược bệnh về họng và tách các tổ chức hoại tử từ trong những tổ chức khỏe m ạnh ra, sau dó tiêu trừ, do dó mà có hiệu quả liêu viêm, chỉ thống (làm hêt dau). Q uả dào khỉ (quả sổ) có chứa rât nhiều vitam in c, chât proteolytic enzym c và nhiều loại am ino acid, là loại thực phẩm cực quý có tác dung chửa bệnh về họng. Ngoài ra, tỏi, gừng tươi, hành... cũng là loại thức ăn tốt cỏ tác dụng sát khuân, phòng chữa các bệnh về họng, do chát cay của nó có tính kích thích m ạnh, có thể dùng phương pháp xổng hít Vcào họng d ể chữa viêm họng cũng rât tốt. Thí dụ cách xông họng bằng tỏi: Đem giã nát tỏi ra, cho vào trong cốc nước sôi, há to m iệng hít hơi bốc xông thang vào họng, d ể làm cho hơi nóng của chất allicin (garlicin) có trong tỏi tác dụng vào họng làm hêt viêm họng và viêm am idan. 45 Ăn uống hàng ngày như thế nào bảo dưỡng, làm đẹp da? Người ta thường nói "nhâ't dáng nhì da". M uốn cho da khỏe dẹp, quan trọng nhât là ăn uống dúng cách, hỢp khoa học. 1. Về uống - Châ't nước uống: Nước sạch d u n sôi nói chung hoặc nước chè tưcti pha vừa phải là tốt. Nếu có diều kiện có thể uống nước khoáng hoặc nước chanh, nước cam vắt, hoặc nưức du n sôi dể nguội pha chút m ật ong vào thì càng tốt. - Lượng nước uống: Mỗi ngày uô'ng 6-8 cốc nước là có thể d uy trì sự cân bằng lượng nước trong cơ thể. - Thời gian uông nước: Lượng nước uống hàng ngày phải phân bổ đều trong các khoảng thời gian khác nhau về sáng, ưưa, chiều, tối. Sáng sớm mới ngủ dậy rât cần uống 1 cốc nước, sau dó cả buổi sáng uống 2-3 cốc nước, buổi chiều và buổi tôì uống 2-3 cốc nước, lúc sắp đi ngủ uống 1 cốc nước nữa. Mỗi lần trước khi ăn cũng nên uống 1-3 bát con nước canh. - N hững diều cần chú ý: Không dược dợi dến khi khát mới uống nước, vì khi Ccảm thấy khát là lúc các tê bào trong cơ thể dã ở vào trạng thái m ât nước. Khi đó sự ữ ao dổi clìât trong cơ thể có thể dã trở nên rối loạn, các dộc tô' trong m áu cũng đã tăng lên nhiều. 46 sức m iễn dịch cũng đã suy giảm , T ấ t bât lợi cho sức khỏe cơ thể nói chung và cho da nói riêng. Không nên sau khi ăn lập tức uống nước ngay, nhât là lại uống nước trá dặc. Chỉ nên uống nước sau khi ăn khoảng 30 phút. Trước khi và sau khi tắm gội và vận dộng cần kịp thời uống nước d ể bổ sung thànli phần nước trong cơ thể. Đôì với những người hay bị m ụn trứng cá ư ên da khi uống cốc nước lúc sáng mới ngủ dậy có thể cho thêm m ây hạt m uôi ăn vào. N gười hàng ngày uống nhiều nước sẽ tránh dược béo phì. 2. Về ăn N hững thức ăn có tínli kiềm (alkali) T ấ t có ích cho da. Ăn nhiều các thức ăn có tính kiềm có thể duy ưì môi trường thiên về tính kiềm trong cơ thể, rât có ích dối với sức khỏe và làm dẹp d u n g nhan. Nếu ăn quá nhiều những thức ăn có tính acid, môi trường có tính acid trong cơ thể có thể làm cho da thô ráp, m ât di dộ m ịn m àng hồng tươi, xưât hiện hiện tượng da có nhiều nêp nhăn nheo và dễ làm cho người ta cảm thâV m ệt mỏi, phiền táo, tinh lực không dủ và mức dộ sức khỏe toàn thân hạ thâ’p. Đưtíng nhiên, m uốn làm cho sức khỏe cơ thể tốt, giữ đưực da non m ịn hồng tươi thì cần phải ăn uống cân dối; ăn các thức ăn có tính kiềm là chủ yếu, dồng tliời phụ thêm các thức ăn có tính acid, thực hiện chế 47 độ ăn cân đối và sắp xếp thực đơn các bữa ăn m ột cách khoa học. Tlìức ăn có tính kiềm gồm củ cải, củ cà rốt, dưa chuột, đậu phu, đậu đỏ loại nhổ hạt, rau cải bắp, chuối tiêu, m ít... Thức ăn có tm h acid gồm thịt lợn, các loại trứng, tôm, cua, gạo, mì, đường trắ n g ... 3. N hững thức ăn bảo dưỡng, làm dẹp da - N hững thức ăn có chứa protein; Các loại thịt nạc (đặc biệt là thịt thỏ đưỢc m ệnh danh là "thịt m ĩ dung"), sữa, trứng, các ch ế phẩm của đỗ, dậu. - N hững thức ăn có chứa vitam in: Có củ cà rốt, gan động vật, các loại rau ăn có lá m àu xanh luc, quả đào kliỉ, sctn ữa, chanh, cam quýt, trứng, các loại ngũ cốc, hạch dào, các loại dầu thực vật. - N hữ ng thức ăn có chứa nhiều châd sắt: Q uả vải, anh dào, m ầm dại m ạch, vừng, mộc n h ĩ den, hải đới, rau cao (tảo cao), ru ộ t trai, thịt dê cả nạc lẫn mỡ, trim g vịt m uối, bột ngô, bột dỗ tương, m ăng ngâm . - N hững thức ăn có chứa nhiều chât kẽm: Rau cải trắng, củ cải, kê, đỗ tưttng, quả cà các loại, các thực phẩm loại dộng vật n h ư thịt nạc, lòng dỏ ưứng, các loại cá, gan, thận dộng vật, m ẫu lệ (con hàu), hạt hướng dương, hạt bí dỏ. C húng có thể làm cho da và niêm mạc da trắng m ịn hồng tươi, đặc biệt làm cho da có tính đàn hồi và dẻo dai tốt. 48 Loại đườ ng mucoitin; Loại đường này có lực tác dụng rât m ạnh đối với nước, sự tồn tại của nó giúp cho da duv trì dược thành phần nước rât lớn, làm cho da trắng m ịn hổng tươi. Loại dường này có chứa rủiiều các loại nâm ăn. 4. N ăm loại thức ăn làm dẹp dung nhan - N hững thức ăn dưỡng nhan sắc: Gồm có hạt hướng dưt:mg và hạt bí dỏ có chứa nlìiổu kẽm. Cơ thể người nếu tliiêu chât kẽm sc gây ra nhăn nheo, có nhiều vết rạn nứt. Mỗi ngày ăn mười lăm hạt hướng dương hoặc hạt bí dỏ có tlic làm cho da trắng mịn hổng tươi. Quả dào khỉ có chứa nhiều vitamin c, nếu mỗi ngày ăn 2 quả dào khỉ, 1 quả vào sáng sớm, 1 quả vào lúc tối (có tỉiể thay thế dào khỉ bằng các loại quả khác có nhiều vitam in c như cam, quyt, chanh... cũng dược) sẽ giúp cho tuần hoàn miiu dưa chất dinh dưỡng cho da. Gan dộng vật, lòng dỏ trứng, khoai lang nghẹ, củ cà rốt, quả gấc... có chứa nhiều vitamin A và carotin, giúp cho da càng tlìèm tính dàn hổi, dẻo dai, non mịn. - N hững thức ăn dưỡng tóc: T rúng gà và trứng vịt có chứa nhiều chất lưu huỳnh, mỗi tuần ăn 4 quả trư ng n h ư trứng gà, trứng vịt, trứng ngan, trứng ngỗng có thể làm cho tóc trên dcầu óng m ượt. Châ’t kẽm và vitam in B có thể làm chậm lại sư sinh trưởng tóc bạc. 97% tóc là do chất keratin protein hỢp thành thức ăn cao protein n hư cá, thịt... lại phối hự p với các loại rau Sống, rau xanh tươi có tác d ụ n g quan trọng dối với dinh dưỡng tóc, làm toc xanh tốt. 49 - N hữiìg thức ăn làm sáng mắt; củ cà rốt có chứa nhiều vitam in A và E, mỗi tuần ăn ba bữa củ cà rốt xào nâu vói díìu thực vật có thể tăng cường thị lực. Bánh mì làm bằng cám mịn (vỏ lua của hạt gạo, hạt mi) có chứa lượng lón sôlcn có thể bảo dưỡ ng tốt dôi mắt. Thường xuyên ăn cam. quýt có thổ cải thiện dưỢc thị lực. - N hững thức ăn làm trắng bóng sáng m óng tav, m óng chân: Sữa chua có chứa chất protein thúc dắv sự sinh trư ởng'm óng tay, m óng chân, làm cho chúng trắng bóng hồng tươi. Mỗi ngày uống 1 chai sữa chua sẽ rât có lợi dối với làm dẹp m óng tav, m óng chân. Hạch dào và nhân lạc có chứa nhiều chát auxin (sinh trưởng tô) làm chắc Vcà dẹp m ỏng tav, m óng chân, thường xuyên ăn chúng dề phòng dược nứt gãy m óng tav m óng chân. - N hững thức ăn làm chắc răng: Mỗi ngày ăn 150g pho m át và m ột quả chanh, chất canxi trong pho m át có thể làm rắn chắc răng. Q uả chanh giàu \ita m in c có thô giêt chét những vi khucin gâv nên sâu răng; ăn nhiều cá và thịt gia cầm cũng có ích cho bảo vệ răng, vi chúng dều chứa nhiều photpho làm rắn chắc răng. Làm thế nào vừa bảo dưỡng vừa làm đẹp da và tóc? "Làm thò nào vừa có thể dư ỡ ng da, vừa làm dẹp da?" trén 90% phu n ữ có m ột câu trả lời thống nhát 50 là: T hường ngiìy nôn chú ý ăn hhiều rau củ quả và trái cây, căn đủ m ức cần th iết đối với các thức ăn n h ư cá thịt trứ n g sữa; ít ăn m ỡ, đ ư ờ n g và các gia vị co n hiéu h ư ơ ng vị nồng đậm , có tính kích thích n h ư ớt, hcỊt tiêu, d ầu hiỊt cải, bột cari... Thực ra, tro n g dân gian nói chung, q u an niệm về ăn nhiều rau củ quả và trcái cây h àn g ngày có thê khỏe cíẹp da và tóc dã ăn sâu tro n g tâm trí m ọi người. Vậy vì sao ăn n h ư vậy lại làm khỏe d ẹp da và tóc, ăn n h ư th ế nào m ới vừa cung câp chât dinh d ư ỡ ng tốt cho da và tóc vừa làm dẹp da và d u n g nhan? De trả lời ván de nàv các học giả dều nêu ra nhũìag kiên giải sau: T Giải mcã về rau quả làm dẹp da, tóc và dung nhan Trong rau quả nói chung có chứa nhiều vitamúì A, vitam in c, vitam in Iilióm B và vitam in E cùng nhiều chất khoáng, là những chất dinh dưỡng cỏ khả năng chống ôxy hóa chống lão hóa da và tóc, tiing cường sức miễn dịch của cơ thể, trong dó vitam in A cao nhất. Nói dêh m ĩ dung, mọi người deu tôn sùng vitam in c, nhưng thực ra khả năng chống ôxy hóa, chống lão hỏa của vitam in A cao nhât. Vitamin A ngoài khả năng chống lão hóa toàn thân ra còn có tác dụng chống ung thư. Do dỏ, các loại rau củ quả và trái cây m àu vàng có nhiều vitam in A liì chât dinh dưỡng thích hỢp nhât dược mọi người chọn làm dẹp da và dung nhan. 51 2. Bổ sung vitam in bằng ăn nhiều các loại rau củ quả và trái cây có m àu vàng lục có tính ôn nhiệt. N hững người thường xuvên không nâu ăn ỏ nhà, m à thường xuyên đi ăn cơm ở ngoài rât đễ thiếu vitam in. Đối với những loại rau củ quả và trái cây có m àu vàng luc nlìư rau chân vịt, củ cà rốt, rau súp lơ, quả ớt xào (loại ớt ngọt quả to không cay thường dùng d ể xào nâu) phải ăn dưới hình thức xào nâu lén, ăn nóng. Trong qucá trình Icàm m ón salad bằng các loại rau củ quả, chỉ tiên hành xử lý bằng nước sạch d(tn giản đối v ó i c á c nguyốn liệu rât dơn giản, tiện lợi, lại ngon m iệng, do dó là m ón ăn dược nliiểu phụ nữ m uốn làm dẹp ưa thích. Vitamin A trong rau củ quiỉ tồn tại dưới hình thức bcta carotin. Căn cứ theo nhu cầu; beta carotin ở trong dường ruột có thể chuvển hóa thành vitam in A. Vì thê cho dù có ăn quá nhiều các loại rau củ quả dó di nữa, sự hâ’p thu vitam in A cũng sẽ không phải quá lượng dược. N hưng diều cần lưu V là né’u ăn quá nhiều cà rốt hoặc bí dỏ thì chất locại carotin sẽ Icàm cho da trở nên vàng, cho nên không dưực ăn m ột lúc quá nhiều. 3. Cần àn bao nhiêu các loại rau củ quả và trái Ccây mới hỢp lý? Tuy nói các loại rau củ qucả \'à trái cây là thức ăn không những bcảo vệ sức khỏe mà còn làm dẹp dung nhan, n hung cũng không thể chỉ ăn toàn rau củ quả. trái cây mà vấn đề quan trọng nhât là phải ăn cân đối các chât dinh dưỡng trong các bữa ăn trong ngày. Lượng ăn các loại rau củ quả lý tưởng là mỗi ngày khoảng 200g các loại rau củ quả giàu vitam in c như khoai tây, rau cải trắng, rau súp lớ, ngỏ sen, cũng như các loại dậu, hải dới, các loại nâ'm ăn...; lOOg các loại rau củ quả có m àu vàng lục giàu vitam in A như rau chân vịt, quả bí d ỏ ... M ột ngày 3 bữa phải dảm bảo các chât dinh dư ỡ ng cân dối. Đối với nhữ ng phụ nữ có dịa vị thư ờ ng ngày phải giao tiếp với dối tác, tiệc tùng nhiều thì thực hiện dược ăn cân dối các chât dinh dưỡ ng thật khó khăn. N êu bữa trưa ăn tương dối dơn giản thì bữa sáng nhâd dinh phải chú ý ăn nhiều các m ón nâu, Ccác m ón canh dinh dư ỡ ng phong phú. Bửa tối nếu có tiệc, liên hoan hoặc sum họp dông bạn bè ăn các m ón ăn thịnh soạn thì tốt n h ât nên có m ột hộp thức ăn nâu sẵn m ang theo d ể dảm bảo cân dối các chât dinh dưỡng. Tóm lại, m ỗi ngày đều phải có sư dầu tư cồng phu vào việc ăn uống m ới có thể trở thành m ột người dẹp toàn diện dược. N hưng làm bât cứ viộc gì cũng dều có m ức dộ nhât dịrửi. Có m ột sô các bà các chị lại ăn quá nhiều các loại rau củ quả và các chất xơ trong các bữa ăn hàng ngày. Ăn quá nhiều chất xơ n h ư vậy có thể làm cho bụng trư ớng tức, sung khí... không nhữ ng th ế còn làm trở ngại dến nhu dộng của ruột, gây nên dau bung, từ dó làm cho bí dại tiện, làm cho các dộc tố trong cơ thể không thể nào bài xuất ra dược, không nhữ ng 53 không có tác d ụ n g làm đẹp d u n g nhan mà còn ngược lại. Do vậv cẩn phải chú ý hâp thu lượng vừa phải các loại rau củ quả. 4. Các loại rau củ quả bảo qucán dông lạnh cũng có chât dinh dưỡng sử dụng các loại rau củ quả bảo quản dông lạnh dể chê biến xào nâu thiình các m ón ăn rât d(tn gicản tiện lợi. Có m ột loại chỉ cần dưa vào lò vi sóng vài phút Icà có thể có dược món ăn nóng sốt. Còn có những loại rau củ quả chỉ cần nhúng qua nước sôi là có tlìể ưực tiếp chấm với muối hoặc xì dầu dể ăn. Các loại rau củ quả bảo quản dỏng lạnh dem ra xào nâu có rât nliiều loại, có thể sử dụng dưực dầy dủ. Có rât nhiều người tlìích ăn nliững m ón ăn dưực chê biên sẵn ử ngoài hàng ăn. N hưng những loại tliức ăn chín nàv do thời gian xào nâu d^ì quá lâu, các chát vitam in dã bị phá hoại rât nhiều, hoin nữa dể bảo quản dưực lâu, các nlià hàng thường có thể cho thêm thuốc chống ôi tliiu. Còn các loại rau củ quả bảo quản dỏng lạnh trong tlnời gian ngắn dcm xào nâu ch ế biên m ón ăn thì vitam in hầu như không bị phá hoại cho nên những người công tác bận rộn nhiều có thể bảo qucản dông lạnh dể sử dụng. Sau dây là m ây m ón ăn làm dẹp dung nhan sử dung các nguyên liệu là rau củ quả thông thường dcln giản, dễ làm, ăn ngon miệng: - Q uả dưa chuột 500g, cà chua lOOg. Đem bổ dôi quả dưa chuột, tlìcái thành hình cái lược ngâm trong 54 nước m uối loãng nửa giờ sau đó cho vào bát to cho hành, gừng, ớt thái nhỏ vào. Cà chua sau khi bò vò thái thành miếng, sau đó cho hành, gừng thái nhỏ vào đặt trên cùng. Xào dầu hoa tiêu, ớt thái nhỏ, đường, giấm đ ể thiình nước sốt, tưới lên ưên dưa chuột, cho váo hấp trong 1 giờ là dược lây ra thai m iêhg bầy lên dĩa, bầy cà chua lên trôn, sau dó các thứ hành ứt gừng còn lại rắc lên trên cùng. Sau dó lại tưdi nước sốt lên trên m ặt m ón ăn là dược. - Q uả cà tưcữ bổ dôi cho vào hiíp chín, lây ra bát, cho m ột ít m uối tinh, mì chính, dường trắng, dập m ấy nhcánh tỏi Vcào trộn dều, tưới dầu vừng hoặc dầu dậu tương dã chín lèn, sau dó trộn dều với cà dã hâp chín là dưỢc. - D ùng m ột số loại rau củ quả có thể ăn sống dưỢc rửa sạch xong ngâm trong nước dá m ây phút, lấy ra d ể thật ráo nước, dùng khàn bông sạch ướt bọc lại cho vào trong tủ lạnh bảo quản lạnh 1 giờ, các loại rau này vẫn giữ dược m àu xanh nguyên vẹn của nó lúc dó mới làm m ón salad dể ăn. Ăn Uống thế nào để chống sâu răng tăng cường sức khỏe? Có m ột sô' thức ăn uống hàng ngày nhât là thức ăn ngọt làm cho lượng lớn vi khuẩn trong khoang miệng sinh sản m ạnh, lam hạn chê chức năng ư u n g hòa acid Õ5 của nước bọt do vi khuẩn sản sinh ra, dễ hình thành sâu răng. Thường xuyên ăn rau củ quả tươi, ưái cây và lương thực thô sẽ phòng chống dưực sâu răng. M uốn có m ột hàm răng khỏe, dều, ữắng, dẹp, và cơ thể khỏe lâu bền, ít bệnh tật, những thức ăn uống sau dây sẽ giúp ta dạt dược m ong m uốn. 1. Nước: Thường xuyên uống nước, không để khát mới uống. Uống dủ nước theo nhu cầu của cơ thể sẽ làm cho khoang m iệng luôn ẩm ướt, kích thích tiêt ra nước bọt, tẩy sạch răng lợi, dem theo những cặn bã của thức ăn và \'i khuẩn khỏi khoang m iệng, giảm thiểu thời gian vi khuẩn lưu trú ở răng miệng. 2. Sữa: Thành phần của răng và xương giống như nhau dều có chứa râ't nhiều châ't canxi. Trên thị trường hiện nay các loại thuốc canxi có rât nhiều, quảng cáo về tác dụng cũng rát hâp dẫn nhưng sữa vẫn là nguồn canxi tự nhiên tcìt nhất, thường xuyên ăn sữa có thể tăng chất canxi ở bề m ặt răng, làm m ạnh chât m en răng, rắn chắc răng. Ngoài ra, chât khoáng có chứa trong sữa có thể làm cân bằng trị sô kiềm toan trong khoang m iệng, ức chê hoạt dộng của vi khuẩn trong khoang miệng. 3. Hạch dào: Hạch dào có chứa lượng lớn acid béo không bão hòa, protein, vitam in, canxi, m ag iề... trong đó acid béo không bão hòa thâm vào trong răng, tạo nên m ột chât giông như m ột lớp m àng bao bọc răng đ ể bảo vệ răng, ngăn cách với vi khuân, trong dó chất canxi có thể làm chắc khỏe răng. 56 4. Cẩu khởi tử: c ẩ u khởi tử bổ gan thận, làm ích tinh sáng mắt. Trong các sách T rung y học cổ điên có ghi: "Thận chủ xương, răng là phần d ư của xưctng", "thận suy thì răng rụng, thận chắc thì răng rắn chắc", có nghĩa là thận khí chính là càn bản, là cốt lõi của răng. Các công trình nghiên cứu khoa học hiện đại đã chứng m inh nó có tác d ụ n g phòng chữa bệnh nha chu viêm do tuổi già. 5. Q uả lô: Có thể diều trị sưng tây hàm răng, dau răng do viêm gây nên. Bằng cách nhai kỹ nuốt chậm quả lê, quả táo có thc làm sạch m ặt ngoài của răng, thanh trừ bã p h ế thải của thức ăn trong các kẽ răng, ngăn chặn sung huyết ở lợi răng, thúc dẩy tuần hoàn huyết dịch ở khoang miệng. 6. Rau cần: Trong rau cần có chứa chât xơ thực phẩm , nhai kỹ sẽ quét sạch những cặn bã của thức ăn còn bám vào răng và kẽ răng, dồng thời kích thích tiết ra càng nhiều nước bọt, làm cân bằng trị sô kiềm toan ư ong khoang m iệng. 7. Trà xanh: Trà xanh giàu vitam in c, có thể nâng cao sức miễn dịch phòng chống ung thư, hạ m ỡ m áu, có tác dụng bảo vệ răng chắc khỏe. Vì ư ong trà xanh có chứa lượng lớn chât fluor, có hiệu quả chống acid, phòng sâu răng. M ùi vị thơm thanh khiết của trà xanh còn có thể tiêu trừ hôi miệng. 8. Bạc hà: M ùi vị của bạc hà thơm , thuộc loại thảo dưỢc tính mát, vừa có thể thanh nhiệt lợi họng, lại có thể nâng cao tinh thần, làm tỉnh táo dầu óc. Khi ăn 57 hành tỏi xong, m ùi hôi m iệng thử ra làm người khác khỏ chịu, có thể nhai m ây lá bạc hà tưcti là có the khử được m ùi hôi đó. 9. H ành tây: H ành tày sống có vị cay hăng có thể tiêu diệt nhiều loại vi khuẩn, là vũ khí có sức mạnli chống sâu răng. Cho nên mỗi ngcày ăn nửa củ hành tây không những đề phòng được sâu răng mà còn dề phòng dưỢc cả bệnli ở tâm huyết quản, hạ thâp cholesterol, nâng cao sức m iễn dịch của cơ thê. Nêu khổng thích m ùi vị cay hiĩng của lìcành tây tìù có thể thái hành ra thành m iếng kẹp vào ăn với bánh bao, bánh mì có nhân, như vậv sẽ thây thiím ngon hcĩn. 10. N âm huctng: Nâm hương có công dụng nâng cao sức miễn dịch. N hững công trình nghiên cứu mới dây còn chứng m inh nó có tác dụng ức ch ế các vi khuẩn trong khoang m iệng gây nên các vết châm den khuẩn nâm ở răng. 11. Quả chcmlì: Trong quả chanh có chứa nliiều vitamin c, khả năng làm ScỊch răng rât mạnli, không nliững có thể làm cho răng trắng, mà còn có thể làm chân răng thêm chắc khỏe. Mỗi lần dánh răng xong, dùng vải xô ữ ắn g sạch châm vào nước quả chanh vắt ra xoa xát vào răng, d ể m ột lát sau sẽ thây răng trở nên trắng bỏng, sau dó súc m iệng bằng nước trà xanli cho sạch, như vậy sẽ bảo vệ tốt răng. 12. Thức ăn rắn: Àn thức ăn hơi rắn m ột chút không những có lợi lànì khỏe m ạnh khoang miệng mà còn có ích không nhỏ dối với thị lưc và thể clìât. 58 Răng là khí quan cảm nhận những hoạt động cơ bắp trong khoang miệng. Khi ta nhai thức ăn cứng, các có bap ở mặt tăng cường vận động, tliẩn kinh từ răng truyền tính xung động này vào đại não, làm cho tính hưng phấn cùa đại não tăng cao, kliả nàng điều tiêt đối với toàn thân được tăng cường, đưoỉng nhiên cũng bao gồm cả sự điều tiết đối với thần kinli thị giác. 13. N hững thức ăn giàu protcin: C hât protein có lợi cho sự hình thành, canxi hóa và mọc răng của trẻ nhỏ. Thường xuyên hấp thu thức ăn giàu chất protein cỏ thể thúc đâV sự phiít triển bình thường của răng. Nêu thiêu protein sc làm cho răng mọc khác thường, ham răng không đều, không khỏe đẹp, sức m iễn dịch cùa cơ thê suy giảm, dễ sinh sâu răng. 14. N hững thức ăn giàu nguyên tố vi lượng và vitam in: Thành phần hỢp thành chủ yêu của răng và xưttng răng hàm là canxi và photpho. N hững thức ăn cao canxi gồm cỏ sữa và các che phâm của sữa. Còn những thức ăn cao photpho gồm có dỗ tưt:(ng, lương thực thô, hải dới, mộc n h ĩ den. Sự lắng dọng của canxi cần có sư giúp dỡ của vitam in D. Khi thiêu vitam in c thì dễ xuât hiện chảy m áu chân răng. Biết ăn những thức ăn có ích cho răng chưa dủ, cán phải biê't là ăn những thức dó n h ư th ế nào mới giúp cho răng chắc khỏe, hàm răng mọc dều và trắng dẹp n hư m ong m uốn. N hư chúng ta dều biết răng d ù n g d ể nhai nghiền nát thức ăn, cho nên nhai kỹ n u ố t chậm mới là mâu 59 chốt trong quá trình ăn uô"ng. Thực tế đã chứng m inh, m ột loại thức ăn ăn vào m iệng cần được nhai nghiền ít nhât 20 lần mới có thể được cư thể tiêu hóa và hâp thu đầy đủ. Nhurig nêu nhai được 30 lần thì càng tốt hơn nữa. 1. Khi ăn nhai kỹ nuốt chậm như vậy có những lợi ích lớn n hư bảo vệ tốt đưực răng. Khi ăn, thức ăn làm cho trong khoang m iệng có tích acid, các chât khoáng n hư canxi và photpho ở m ặt ngoài của răng cùng nước bọt có tính kiềm, làm phục hồi được sự cân bằng kiềm toan trong khoang m iệng, làm cho vi khuẩn và răng lợi tẩy trừ những cặn bã của thức ăn bám ở đó, giảm thiểu sư phát sinh viêm răng lợi. 2. Giảm béo: Điều này đôi với phụ nữ hình như càng cỏ sức hâ'p dẫn h(tn. N hai kỹ giúp tăng nhanh tốc dộ tiêu hóa hấp thu và làm tăng cao dườ ng trong m áu, làm cho trung khu ăn no càng dễ hưng phân, làm chậm lại sư dòi hỏi thức ăn của dại não, sớm xuât hiện cảm giác no bụng. 3. C hống suy lão: Tuyên nước bọt nằm ở sau tai, horm one ở tuyến nước bọt tiết ra có công năng duy trì hoạt lực và tính dàn hồi của những tổ chức nliư m ạch m áu và da. Sau tuổi trung niên, tuyên nước bọt của con người bắt dầu suy thoái, horm one giảm thiểu, cho nên việc nhai kỹ nuốt chậm có thể kích thích tuyến nước bọt lại tiết ra horm one nhiều hơn. 4. Ich trí; Nhai kỹ nuốt chậm làm cho biên dộ hoạt dộng của cơ bắp ở m ặt tăng, thần kừih bám ở 60 trên cơ bắp cũng được kích hoạt liên tuc truyền vào đại não, điểu động hoạt tính của đại não, nâng cao khả năng tư duy và hiệu suât của đại não. Theo thông tin của TcỊp chí y học của Mỹ, thì chỉ số IQ của những trẻ em có thói quen nhai kỹ nuốt chậm phổ biên cao hOn nhữ ng trẻ không cỏ thói quen đó, cho nên có người nói đùa là nhai dối nuốt vội dã giêt hại biêt bao nhiêu thiên tài. 5. TrỌ giúp tiêu hóa: N hững thức ăn chưa nhai kỹ dã nuốt Vcào trong dạ dàv, bắt dạ dcày phải tăng thêm gcánh nặng, Icàm tiêu hao càng nhiều m áu d ể nghiền nát thức ăn, như vậy dã làm tăng gánh nặng cho dạ dày. N hững người bị bệnh dạ dày càng cần phải chú V dặc biệt diều ncày. 6. C hống ung thư: Q ua thực nghiệm dã chứng m inh khi ăn vào nhai kv trong nửa ph ú t có thể làm cho dộc tính của những chất gây ung thư trong thức ăn (như hỌp chât hỏa học, thuốc chống thối) giảm vêu. Dâv có the là cách chống ung thư rẻ tiền, tiện lọi hOn bất cứ m ột loại thuốc Viì thức ăn chống ung thư nào. Một SỐ món ăn bổ dưỡng chữa nhiều bệnh 1. Hạt sen náu vói cẩu khỏi từ, thịt vịt, long nhãn hoăc dạ dàv lọn 61 H ạt sen vị ngọt, chát, có các công hiệu dư ờ ng tim , ích thận, bô’ tì, rít ruột, có th ể nâng cao sức m iễn dịch và diều tiêt sự cân bằng m iễn dịch trong cO thể, chống suy lão. c ẩ u khỏi tử xét về góc dộ dinh d ư ỡ ng có giá trị thực d u n g rât tốt, lại có thê bo thận n h u ận phê, sinh tân ích khí, bổ gan sáng mcắt, liì loại thức ăn tẩm bổ tốt. H ạt sen Vcà câu khởi tử Iiiìu lẫn có công d ụ n g kiện m ỹ chống suy, Icàm den tóc, sáng nicắt, kiện thân, Uìm chậm lại sự suy lão, kéo dài tuổi thọ. Thịt vịt có công hiệu tư bổ ám dịch, bổ thận tráng dư(tng, lọi tiểu tiêu thũng, khi nâu lẫn vói hạt sen la locỊÌ thực phẩm có công hiệu bô’ thận kiện tì, rít ruột, có thể cung cấp cho cơ the những thcành phần dinh dưỡng phong phú, tư bổ âm dương. Thích hỢp vdi những người bị những bệnh như chán ăn, tiêu hóa kém, người m ệt mỏi vó lực, thắt lưng dấu gối mỏi nhừ, nưởc tiểu trong, dài do tì thận lưỡng hư gâv nên. N hững người không có bệnh ăn m ón ăn này thì tinh lưc dồi dào, tăng cường trí nhớ và có thê phòng chống bệnh. Khoa học phân tích chứng m inh rát nhiều k)ại kiềm sinh vật có trt)ng hạt sen có hoạt tính sinh vật, có cồng hiệu dưỡng huvêt an thần, bổ tì ích \ụ. Hai thưc phẩm này nâu với nhau tăng thèm công hiệu bo trung ích khí, dưỡng tim an thần. Thường có thê là m ón ăn diều trị bệnh dôi với những người bị chứng tâm huyêt bât túc, tim tì lưỡng hư. C ũng có thể làm 62 thức ăn bổi bổ sức khỏe cho những người mới ốm dậv cơ thê hư nhược. 2. Thịt vịt nâu lẫn V('li kim ngân hoa Thịt vịt cỏ còng hiệu trừ trùng, tiôu thũng, chữa nhiệt độc và lở loét nghiêm trọng. Kim ngân hoa cỏ công hiệu thanh nhiệt giải độc, thâu biểu, thanh ôn (trừ dịch truyền nhiễm ). Hai thực phcẩm ncày nâu lẫn ăn có công d ụ n g làm m ịn m àng hồng tươi da, tiêu trừ Ccác nốt thâm den, các vét nám ừón da m ặt và nhiều bệnh khác về da. Thịt vịt bạch nấu lẫn với dịa hoàng và scỉn dưỢc Tliịt vịt dinh dưỡ ng phong phú, có tác dụng tư âm dưỡng vị, thanh phê bổ huyêt, lợi tiểu tiêu thũng. Sơn dưỢc có tác dụng kiện tì chỉ khát, chcắc thận ích tinh. Địa hoàng có tác d ụ n g dường âm, sinh tân, thanh nhiệt, lương huyôT Ba thực phẩm , vị thuốc này nâu lẫn ăn là m ột bài thuốc bổ dưỡ ng chữa nhiều bệnh. 4. Thịt vịt nâu với ngọc trúc và sa sâm Là m ón ăn dại bổ thích hỢp với những người bệnh như ho suyễn do phê âm hư, bệnh tiểu dường, viêm dcỊ dcày m ạn tính do vị âm hư, những người dại tiện tao bón do thiêu tân dịch, tràng khô táo gây nên. 5. Thịt vịt nấu với dông trùng hạ thảo Thích h ợ p với n h ữ n g người bệnh ho suyễn, ra m ồ hôi trộm do h ư lao, người bệnh liệt eiưoỉng, di 6.3 tinh, th ắt lưng đầu gối m ỏi nhừ, ốm lâu ngày không khỏi. 6. Thịt vịt nâu với sơn dược 'ĩh ịt vịt già vừa cỏ thể bổ sung thành phần nước cho cơ thể vừa bổ âm, giải nhiệt, trừ ho. S(ín dược có công dung bổ âm càng m ạnh, kêt hỢp nâu với thịt vịt có thổ tiêu trừ m ỡ béo, kũ có thể có hiệu qucả tư âm bổ p h ế tốt. 7. Dùi gà và dương quy nâu với mì sợi Dùi gà giàu chât protein, mì sựi cung câp năng lượng, cho thêm vao dưctng quy có thc thúc dẩy cơ năng tạo m áu của cơ thể. Nêu dùng protein của thịt gà làm nguyên liệu càng tăng cường khả năng tạo m áu, cải thiện tình trạng thiêu máu. 8. Thịt gà nâu với nhân sâm N hân sâm dcại bổ nguyên khí, trừ khát sinh tân. Thịt gà có chứa các chât protein, chât béo, hợp chât dường, canxi, photpho, sắt, vitam in. Hai thứ này nấu lẫn với nhau có công hiệu diổn tinh bổ tủy, hoạt huyêt diều kinh. 9. Thịt gà don nâu với tam thât Tam thất có tác d ụ n g chỉ huyết, h àn h ứ, tiêu thũng, chỉ thống. Thịt gà den có công d ụ n g bổ gan thận, ích khí huvôt, thoái h ư nhiệt. M ón ăn này dại bổ dối với nhữ ng người cơ tho hư nhược, sắc m ặt vàng héo, xanh xao do khí h u y ết bât túc gáy nên. 64 10. Thịt gà nâu với hà thủ ô M ón ăn này bô gan dưỡng huyôt, bổ thận ích từih. Thích hợp đối với những người bệnh chóng m ặt hoa mắt, mâ't ngủ, thoát giang, sa tử cung do huyết hư, gan tliận âm h ư gây nên. 11. Thịt gà nâu với hoàng kỳ M on ăn này bổ tru n g ích khí, bổ tinh diền tủy. Thích hỢp với n h ữ n g người bệnh người m ệt m ỏi rã rời do nội thư ơ ng, tiêu chảy do tì hư, khí h u y ết h ư suy. 12. Thịt gà nấu với sinh địa M ón ăn này thích hớp với những người bệnh bị ốm yếu lâu ngày, cơ tlìể hư nhược, người gầv, thâp nhiệt, hay đ ổ mồ hôi trộm. 13. ITiịt dê nấu với ch ế phụ tử M ón ăn này thích hỢp với nhữ ng người bệnh tim d ập hồi hộp thât thường, sự lạnh, chân tay lạnh, thắt lưng dầu gồì mc)i nhừ, nước tiểu ữ o n g dài, khớp dau lạnh, liệt dưctng do thận dương h ư gây nên. 14. Thịt dé nâu với cẩu khởi tử M ón ăn này thích hỢp với những người bệnh thận tinh suy bại, dau cột sống thắt lưng, chức năng sinh dục suy th o ái... 15. G an gà nâu với nhục q u ế Món ăn này bổ gan thận, âm th^Ịn tràng. Thích hỢp với nhữ ng người bệnh thận hư, tliắt lưng lạrửi, tiểu tiện dêm nhiều lần, trẻ nliỏ dái dầm . 65 T rong m ón ăn này nhục q u ế có công n ăn g ôn thận tráng dương, âm tì vị, thông h u y ế t m ạch, chữa bệnh m ệnh m ôn hỏa suy, có công d ụ n g bổ tru n g ích khí. Gan gà vị ngọt, tính hơi ôn, di vào can kũìh, thận kinh, có chứa các chât protein, chât béo, hỢp chât dường, các chât khoáng và nhiều loại vitam in, có công dụng bổ gan thận. 16. Thịt gà nâu với hạnh nhân và táo tầu H ạnh nhân vị ngọt, tínlì bình, n h u ận phế, cầm ho, hóa dờm . Táo tầu vị ngọt, hơi ôn, ích khí, an thần, làm m ịn m àng hồng tươi da. Thịt gà vị ngọt tính bình, bổ ích ngũ tạng, ích khí bổ huyêt. M ón ăn này thơm ngon, bổ dưỡng toàn cơ thể. 17. Thịt gà nâu với bạch quả, h ạt sen Bạch quả có công hiệu thu co nước tiểu, cầm bạch trọc (chỉ chứng bệnh ở quy dầu thường chảy ra thứ u ế trọc như nước vo gạo, hoặc n h ư m ủ ở nhọt chảy ra, hoặc n h ư gỉ m ắt, dầm dề không dứt, nóng rát như lửa đốt, như dao đâm , hết sức khó chịu). Bạch quả nâu lẫn với hạt sen là thứ kiện tì chắc thận, công hiệu thu liễm chỉ dới (chữa bệnh khí hư của p hụ nữ) càng tốt hơn. Bạch quả, h ạt sen nâu lẫn với thịt gà là m ón ăn bổ dưỡng diều trị bệnh có công dụng kiện tì chắc thận, chữa bệnh bạch dới rất tốt. Là m ón ăn bổ dưỡng chữa các bệnh của ph u nữ như sau khi ốm dậy cơ thể hư nhược hoặc tổn thương do lao tổn, m ệt mỏi, vô lực, tì 66 thận bất túc, có các biểu hiện như thắt lưng và chân đau mỏi, lượng khí hư hạ nhiều, trong, loãng, không có m ùi hôi, sắc m ặt trắng xanh, tinh thần m ệt mỏi, người bải hoải rã rời. 18. Thịt dê nâu với nhục thung dung Món ăn này bổ thận, ích tinli. Thích hỢp dối với những người bệnh liệt dương, di tinh, thận hư, thắt lư n g d a u m ỏi... N huc thung dung vị ngọt, m ặn, tính ổn, di vào thận kinh, dại tràng kinh, có chứa các chât m uối sinh vật và chât trung tính kêt tinh. Có công năng bổ thận ích tinh, n h u ận táo hoạt tràng. 19. Thịt dê nâu với lá cẩu khởi M ón ăn này bổ thận, ích tinh, sáng mắt. Thích hỢp với nhữ ng người liệt dương do thận hư, dau thắt lưng do thận hư, tai ù, tiểu tiện dêm nhiều do thận hư, nlìững người già m ắt mờ... Lá cẩu khởi vị dắng, ngọt, tính mát, di vào tâm kinh, p h ế kinh, tì kinh, thận kinh, có chứa nhiều chât hữu ích n h ư lysinc, graveoline, succinate, oxalate, nhiều am ino acid... Có công dụng bổ hư, ích từih, thanh nhiệt, chỉ khát, trừ phong, sáng mắt. 20. Thận lợn xào nâu với mộc n h ĩ Thận lợn có tác dụng bổ thận lợi tiểu. Mộc n h ĩ có tác dụng ích khí, nhuận phế, dưỡng huyêt, dưỡng dung nhan. Có tác dụng diều trị phụ trỢ rât tô't đối với các chiing bệnh cơ tliể hư nhược do ốm yêu lâu ngày, thắt lưng và lưng dau do thận h ư suy. 67 Tác dụng kỳ diệu của thức ăn phối hợp tăng cường dinh dưỡng và dược dụng 1. Bí đỏ nâu lẫn với đậu xanh. Bí đỏ có công dụng bổ trung ích khí và giàu vitam in, là m ột loại thức ăn cao thành phần xơ thực phẩm , có thể hạ tháp đường trong m áu của người bộnlì tiểu đường. Đậu xanh có tác dụng thanh nhiệt giải dộc, sinh tân chỉ khát. Hai thực phẩm này nâu lẫn với nhau ăn có tác dụng bảo vệ sức khỏe rât tốt. 2. Thịt lợn nâu với bí dỏ. Bí dỏ có tác d ụ n g hạ tháp dường trong m áu. Thịt lợn có tác dụng dinh dưỡng và tư bổ phong phú, hai thứ nảy nâu lẫn d ể ăn có tác dụng rât tốt trong bảo vệ sức khỏe và dề phòng bệnh tiểu dường. 3. Bí dỏ nâu với hạt sen. Thích hỢp với những người bị các bệnh như bệnh tiểu dường, bệnh tăng huyết áp, bệnh cao mỡ m áu. C ũng thích hỢp với những người béo phì, bí đại tiện. 4. Bí dỏ nấu lẫn với táo tầu, dỗ dỏ loại nhỏ hạt hoặc thịt bò. Bí dỏ vừa có thê d ù n g làm thức ăn thay lương thực, vừa là loại rau quả. D inh dưỡng của nỏ rất dặc biệt, không chứa chất mỡ, thuộc loại thực phẩm thâp nhiệt lượng, có chứa các loại chât khoáng và vitam in tương dối toàn diện, rât có lợi dối với những người bị các bệnh n h ư tăng huyết áp, bệnh m ạch vành của tim và bệnh tiểu dường. Hơn nữa 68 khi phối hỢp với táo tầu là loại thực phẩm có công d ụ n g bổ tru n g ích khí, nó được m ệnh danh là "quả vitam in", dặc biệt thích hỢp với phòng và chữa bệnh tiểu dường, cũng thích hỢp với nliững người bị nlìieu bệnh như xơ vữa dộng m ạch, loét dcỊ dày và hành tá tràng. Bí dỏ là loại thưc phẩm bảo vệ sức khỏe dược mọi người công nhận, thịt dày, m àu vàng, vị ngọt dậm , có chứa các loại dường phong phú, vitam in c và tiền sinh tố A ... Do nó là loại thực phẩm dặc biệt thấp nhiệt lượng, thường có tác dụng làm khỏe dẹp da, phòng ngừa da thô ráp, giảm béo. Đỗ dỏ loại nhỏ hạt cũng có tác dung lợi tiểu, tiêu thũng, giảm béo. Bí dỏ nâu lẫn với dỗ dỏ loại nhỏ h ạt củng có tác d u n g làm m ịn m àng hồng tươi da, dẹp dung nhan, có hiệu quả nliât dịnh chửa các bệnh cảm mạo, dau dạ dày, dau họng, ho gà và ung thư. Xét về dưỢc tình của m ón ăn này, bí dỏ vị ngọt, tính ôn, có thể bổ trung ích khí, tiôu viêm chỉ thống, giải dộc sát trùng. Thịt bò vị ngọt tínli bình, quy tì kinh, vị kinh, có các công hiệu bổ tì vị, ích khí huyết, cẩm tiêu khát, m ạnh gân cốt. Bí dỏ và thịt bò nâu lẫn càng có hiệu quả bổ tì, ích khí, giải dộc, chỉ thống. Thích lìỢp với diều trị bổ trỢ dối với những người bị những bệnh n hư trung khí h ư nhược, tiêu khát, ung nhọt ử phổi, gân cốt dau mỏi; phòng chữa các chứng bệnh tiểu dường, xơ vữa dộng mạch, loét dạ dày và hcành tá trảng. 69 5. Hoa bí đỏ nâ'u với ữ ứ ng gà. D ùng hoa bí đỏ đực xào nâu ăn Dinh dường của nó rât phong phú, có chứa nhiều thành phần n h ư protGÌn, chât béo, hợ p chât đường, các châ't khoáng như canxi, sắt, photpho, nhiều loại vitam ũi n h ư Bl, B2, c và carotữi... Xét về m ặt dược tính của m ón ăn này, hoa bí dỏ tính bình, có các công hiệu thanh ôn nhiệt, tiêu thông độc, ư o n g dân gian thường dùng dể diều trị các chứng bệnh hoàng dản, kiết lị, ho, ung nhọt. Hoa bí đỏ kết hỢp với trứng gà, trim g vịt dinh dưỡng cũng rất phong phú và có các công hiệu thanh nhiệt giải dộc, n h uận phế, n h uận táo thì càng có công hiệu thanh phế, hòa vị, trừ nhiệt. Thích hỢp nhât với diều ữ ị các bệnh n h ư ho lao nôn ra m áu, ho do âm hư, dau họng, dau m ắt dỏ, ung nhọt, thũng dộc, kiết lị. 6. M ướp đ ắn g hoặc rau d ắn g xào nâu với gan lợn. G an lợn tính ôn, vị dắng, có thể bổ gan, dưỡ ng huyết, lầm sáng m ắt. M ỗi lOOg gan lợn có chứa tới 2,6mg vitam in A, không có m ột thực phẩm thông thư ờ ng nào sánh bằng. V itam inA có th ể ngăn chặn và ức ch ế sự tăng trư ở ng của tế bào u ng thư, dồng thời có thể khôi phục tế bào dã bị p h ân hóa thành tế bào ung th ư trở lại bình thư ờ ng. C òn m ướp dắng cũng có tác d ụ n g p hòng chống ung th ư nhâ't dịnh, vì nó có chứa m ột chât p ro tein h o ạt tính, có thể thúc dẩy có hiệu quả tế bào m iễn dịch trong cơ thể giết chết tế bào ung thư. H ai loại thực phẩm này 70 phối hỢp với nhau m ột cách hợp lý, côn g lực tương bổ, giữa thực phẩm loại thịt với loại rau kết hỢp với nhau thích đáng, thường xu yên ăn sẽ có lợi đối với p h òng chữa bệnh ung thư. Rau đắng tính hàn, vị đắng, có công hiệu thanh nhiệt, giải độc, lương huyết. G an lợn thì có công hiệu làm sáng mắt, bổ khí, dưỡng huyết. Rau đắng nâu với gan lợn có thể cung cấp cho cơ thê những thành phần dinli dưỡng phong phú, có công hiệu giải nhiệt, giải dộc, bổ gan, sáng mắt. Rât thích h ự p với diều trị bổ trỢ dối với những chứng bệnli như sắc m ặt vàng héo, như bẹnh cam tích ở trẻ nhỏ, phù thũng, thiếu m áu, hoa mắt, dau mắt, trĩ. 7. Dưa chuột nâu lẫn với mộc nhĩ. Dưa chuột sống có tác dụng ức chế dường trong cơ thể chuyển hóa thành mỡ, có công hiệu giảm béo. Mộc n h ĩ cũng có tác dụng tư bổ làm m ạnh cơ thể, hòa huyết, có thể làm cân bằng dinh dưỡng. 8. Dưa chuột nâu lẫn với khoai tây, có các công dụng hòa vị, kiện tì, ích khí, tiêu viêm , giải dộc, có chứa nhiều tinh bột và chât xơ sỢi thực phẩm, là thức ăn thuộc tinh bột rất tốt. Trong dưa chuột có chứa m alonic acid có thể ức ch ế hỢp chất dường chuyển hóa thành chât mỡ. 9. Q uả m ướp xào nâu với trứng gà, trứng vịt hoặc tôm nõn. M ướp vị ngọt tính bình, có thể thanh thử (thanh nhiệt) lưctng huyết, giải nhiệt dộc, làm trắng m ịn hồng da, dẹp dung nhan. M ướp có chứa các chât 71 dinh dưỡng phong phú. Các châ't protein, tinh bột, canxi, photpho, sắt, carotm , vitam in c dều khá cao trong các loại quả rau. Trứng gà, ư ứ ng vịt có công hiệu nhuận p h ế lợi họng, thanh nliiệt giải dộc, tư âm n h uận táo, dưỡng huvết, thông sữa. Thích hỢp diều trị các chứng bệnh n hư nhiệt dộc, dau họng, dau m ắt đỏ, bệnh tiểu dường, phiền nhiệt, thường xuyên ăn còn có thể làm cho da thịt m ịn m àng hổng tươi, dẹp dung nhan. Tôm nõn có công hiệu bô thận tráng dưctng, thông sữa, thải dộc. Tôm nõn nâu lẫn với quả m ướp là thực phẩm trừ ho, bình suyễn, thanh nhiệt giải dộc, lương huvết, chỉ huyết, thành món ăn có công hiệu bổ p h ế âm, bổ thận. Thường xuyên ăn Tcất có lợi dối với sức khỏe cơ thể. Thích hỢp diều trị bổ trợ dổi với các chứng bệnh ho do p h ế hư, người một mỏi rã rời, thắt lưng dầu gối mỏi nhừ, có công d ụ n g lợi tiêu thanh nhiệt giải dộc, có chứa các chât protcin, hỢp chât dường, chât xơ sỢi thực vật hạ huyết áp, chốhg ung thư. Hai thứ nâu lẫn với nhau ăn có công dụng lợi tiểu tiện, hạ huyết áp. 10. Bí xanh nâu với thịt gà. Thịt gà có công dụng bổ trung ích klìí. Bí xanh có tác dụng phòng chữa béo phì, có công dụng thanh nliiệt lợi tÌGu, tiêu thũng làm nhẹ tliân rnình. TT M ăng lau nâu lẫn với bách hỢp hoặc bí xanh. M ăng lau d in h d ư ơ ng rât phong phú, ăn thơm ngon, là loại thực phẩm bcảo vệ sức khỏe lý 72 tưởng. N hững năm gần đây do p h át hiện trong m ăng lau có châ't asparagi p h thalate có th ể ức ch ế có hiệu quả sự sinh trư ởng, khuếch tán của tế bào ung th ư nên gicá trị của m ăng lau tăng thêm gâ’p bội. M ăng lau có tác d u n g hạ th âp h u y ết áp, hạ mỡ m áu, chống un g thư. Nó nấu lẫn với bách hỢp, là loại thực p h ẩm vị ngọt, tính hơi hàn, có thể n h u ận phế, trừ ho, thanh tâm , an thẩn, thanh nhiệt, giải dộc, trở th àn h m ón àn có công d ụ n g th an h nh iệt trừ phiền, an thần. Râ't thích hỢp với diều trị bổ trỢ các bệnh tăng h u y êt áp, cao m ỡ m áu, xơ vữa dộng m ạch, bệnh u ng thư. M ăng lau có thể thanh nhiệt, hạ mỡ m áu, hạ huyết áp, chống ung thư, phối hựp nâu lẫn với bí xanh kliông những thanh lương khoái khâu, mà còn có tác dụng bảo vệ sức khỏe rât tốt. Thường xuyên ăn m ón này có hiệu quả diều trị râ't tốt dối với các chứng bệnh tăng huycT áp, cao m ỡ m áu, xơ vữa dộng mạch, ung thư, thủy thũng, ho, bệnh thận, bệnh phù thũng, bệnh tiểu dường, bệnh béo phì. 12. Q uả m ướp xào nâu lẫn với quả dậu tương non. M ón ăn này có th ể thanh nhiệt, trừ dờm , phòng tránh bí dại tiện, hôi m iệng và dau xương cốt toàn thân, d ồ n g thời thúc dcẩy tiết sữa. Đ ậu tương non là loại dcậu chưa chín, clìât cholesterol trong chất m ỡ của nó tương dối ít, có tác d ụ n g hạ thấp cholesterol, còn có thể tăng thêm sức ttề kháng cho 73 cơ thể, d u y trì công d ụ n g bình thư ờ ng của m ạch m áu và cơ bắp. 13. ớ t xanh nấu với m ướp đắng và tôm. ớ t xanh có chứa vitam in c phong phú cùng các chất carơtin, canxi, photpho, sắt, capsaicin, có tác dụng ích não, làm dẹp dung nhan, kéo dài tuổi thọ. M ặt khác có thể thúc dẩy sự thay th ế chuyển hóa chất mỡ, ngăn chặn tích tồn chât mỡ trong cơ thể. ơ t xanh nâu lẫn với tôm con là loại thực phẩm ôn bổ thận dương có thể trở thành m ón ăn cung câp nhiều chât dinh dường như protein, vitam in c, canxi, photpho cho cơ thể, giúp tăng cường chức năng miễn dịch của cơ thể, duy trì chức năng lâu dài của dại não, có công dụng khai vị, tiêu thực, tráng dưctng. Thích hựp diều trị phụ trợ dối với các chứng bệnh kém ăn, tiêu hóa không tốt, thắt lưng dầu gối mỏi nhừ, tiểu tiện nhiều lần. M ướp dắng vị dắng, tính hàn, là loại quả có vị dắng rât hiêm hoi trong các loại rau quả, có công dụng thanh nhiệt, trừ thử, làm sáng mắt, giải dộc, là loại quả rau quý, ăn ngon m iệng, có công dụng khai vị khoái khẩu, trừ thử, thanli tâm. M ướp dắng xào nâu lẫn với ớt xanh có tác dụng ôn trung, tán hàn, trừ ôn, khai vị, có thể có tác dụng ức ch ế tính vị hàn dắng của m ướp dắng. Tất cả những người bị các chứng bệnh người nóng do bệnh có tính nhiệt gây nên, phiền khát, ôn nhiệt, cam hỏa, dau m ắt dỏ dều có thể coi nó là m ón ăn ngon bổ dưỡng, điều trị phụ trỢ bệnh của mình. 74 14. Bí xanh nâ'u lẫn với chân giò h u n khói. M ón ăn có chứa các chất proteũì, mờ, vitam m c, canxi, photpho, kali và kẽm , có hiệu quả điều trị đối với chứng bệnh tiểu tiện không thông thoát. 15. Bí xanh nâu lẫn với thịt ba ba. Thịt ba ba có tác dụng làm trắng m ịn hồng da, dẹp d u n g nhan, sáng mắt. Bí xanh có chứa vitam ũi nhóm B phong phú và chât xơ thực vật, có công hiệu sinh tân, chỉ khát, trừ thâp, lợi tiểu, tán nhiệt, giải dộc. Trong quả bí xanh còn có chât m alonic acid có thể ngăn chặn tích đọng m ỡ trong cơ thể, ăn irhiều m ón ăn này có thể giúp giảm béo tốt. 16. Q uả cà nâu lẫn với m ướp đắng. M ướp đắng có tác d ụ n g giải trừ m ệt mỏi, thanh tâm , sáng mắt, ích khí, tráng dương, làm chậm lại thời gian suy lão. Q uả cà (bao gồm cà pháo, cà bát, cà tím ...) có các công hiệu n h ư giảm dau, h o ạt huyết, thanh nhiệt, tiêu thũng, lợi tiểu, ngăn chặn n ứ t vỡ h u y êt quản, bình ổn h u y ết áp, cầm khạc ra m áu. M ón ăn phối hỢp hai loại thực phẩm này hoặc hai loại quả là m ón ăn lý tưởng đối với n h ữ n g người bệnh ở tâm h u y ết quản. 17. H ạt sen n ẫu với khoai tây. Hai thực phẩm này nâu cháo ăn, thích hỢp với rửiững người bệnh dại tiện phân khô táo, bí dại tiện theo thói quen, bị bệnh gan m ạn tính, bị ung thư. Loại cháo này còn có công dụng làm dẹp d u n g nhan. 75 Những thực phẩm phối hợp với đậu phụ làm tăng bổ dưỡng và chữa nhiều bệnh 1. Đ ậu phụ ăn cùng với hải đới. C hât saponin trong các loại đỗ đậu có th ể hạ thâ"p hâ'p thu cholesterol, như ng lại tăng thêm bài tiết nguyên tố iô"t. C òn ữ o n g hải đới lại có rất nhiều chất iốt, có thể kịp thời bô sung iốt trong cơ thể. lốt có quá nhiều trong hải đới có thể gây nên phì đại tuyến giáp trạng, làm cho saponin trong đậu p hụ bài tiết nhiều ra đôi chút, cơ thể duy trì sự cân bằng ngu y ên tô' iốt. 2. Đậu phu nâu lẫn với cá. H àm lượng methionme trong đậu phụ rất ít, mà hàm lượng am m o acid trong cá râ't phong phú. Đậu phụ có chứa nhiều canxi, trong cá lại có nhiều vitam in D. Hai thứ dó nâu lẫn ccí thể nâng cao tỉ lệ hâ'p thu châ't canxi của cơ thể. Đ ậu phụ nâu với cá có thể ctề phòng được nhiều bệnh nliư bệnh còi xương ở trẻ em, bệnh loãng xương của phụ n ữ và người già. 3. Đậu phu nâu lẫn với củ cải. Đậu phụ thuộc loại protein thực vật, ăn nhiều m ột lúc có thể gây nên rối loạn tiêu hóa. củ cải, dặc biệt là củ cải trắng công năng tiêu hóa rât m ạnh. N ếu hai thứ nâu lẫn sẽ giúp cơ thể hâp thu tốt các chât dừih dưỡng trong dậu phụ. 76 4. Đậu phụ nấu lẫn với cà chua. Ccà chua có chứa nhiều loại vitam in toàn diện, phong phú, mỗi ngàv ăn 2-3 quả cà chua là có thể đủ nhu cầu vitam in trong ngày, cho nên có thể ncSi cà chua là m ột loại rau quả có hàm lượng vitam in cao. Trong cà chua còn có các thành phần acid hữu cơ quý như malic acid, citric acid, thích hợp với diều trị bổ trỢ dối với các bệnh n hư thân nhiệt, m iệng khát, ngực tức ngột ngạt, thủy thũng, âm hư hỏa vưựng, bệnh cỏ tính nhiệt làm tổn thưcíng âm, tăng huyết áp. Cà chua là loại rau quả ăn ngon, dỗ ch ế biến các m ón ăn, vừa giàu vitam in, acid hữu cơ, lại có nhiều các chất khoáng, chiêm 0,6% trọng lượng của quả, trong dó có nhiều canxi, photpho, kẽm , sắt, còn có các nguyên tố vi lượng quan trọng n h ư m ăng gan, dồng, iốt. Cà chua nấu lẫn với dậu phụ càng làm tăng thêm các chât khoáng, các nguyên tố vi lượng có trong dậu phu, sẽ d áp ứng dược nhu cầu lớn nhât các nguyên tố vi lượng trong cơ thể. N goài ra cả chua có tác d ụ n g sinh tân chỉ khát, kiện vị tiêu thực, nâu lẫn với dậu phụ có tác dụng ích khí hòa trung, sinh tân n h u ận táo, thanh nhiệt giải dộc, làm tăng cường ccmg hiệu ôn bổ tì vị, sinh tân chỉ khát, ích khí hòa tru n g của nó. M ặt khác, cà chua còn có nhiều vitam in c, hợp chát dường, rutin có nhữiig tác dụng n hư chống bệnh hoại huyết, làm non mịn da, bảo vệ m ạch m áu, hạ huvết áp, trợ tiêu hóa, lợi tiểu. Nếu nâu lẫn với trứng 77 gà, trứng vịt là loại thực phẩm giàu các chât protein, chât béo, nhiều loại vitam in, có tác d ụ n g bổ âm nhuận táo, dưỡng huyết thì cả 2 thứ dó dều sẽ có thể cung câp các thành phần dinh dưỡng phong phú cho cơ thể, có công dụng làm khỏe dẹp dung nhan, chống suy lão rât tốt. Đó là những m ón ăn vừa ngon vừa bổ dưỡng hảo hạng. 5. Đậu phụ nâu lẫn với mộc nhĩ. Mộc n h ĩ có nhữ ng tác d ụ n g n h ư ích khí, dưỡ ng vị, n h uận phế, lương huyêt, chỉ huyết, hạ mờ, giảm béo, có tác d ụ n g diều trị dối với nhữ ng bệnh tăng h u y ết áp, cao m ở m áu, bệnh tiểu dường, bệnh ở m ạch m áu tim. Đ ậu phụ có nhữ ng tác d ụ n g như ích khí, sinh tân, n h u ận táo. 6. Đ ậu p h ụ n âu lẫn với nâm rơm và các nâm khác râ"t có lợi cho hấp thu dinh d ư ờ n g của nhữ ng người tì vị h ư nhược, kém ăn, có thể làm thức ăn ngon diều trị p h u trỢ dối với bệnh tăng h u y ết áp, bệnh cao m ỡ m áu. 7. Các loại nâm tươi nâu lẫn với đậu phu. Đậu phụ như ta biết dinh dưỡng phong phú, có các tác d ụ n g thanh nhiệt, giải dộc, bổ khí, sinh tân. Nâ'm ăn các loại là loại chân khuẩn dùng làm thực phẩm rất bổ dưỡng và ngon miệng, có các tác d u n g lý khí, hóa đờm , tư bổ, làm cường tráng cơ thể. Hai thực phẩm này tăng cường tác dụng lẫn nhau không những có thể làm m ón ăn ngon bổ dưỡng, mà còn là liều thuốc tốt chống ung thư, hạ mỡ m áu, hạ huyết áp. 78