"
Thảo Dược Trị Các Bệnh Phụ Khoa
🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Thảo Dược Trị Các Bệnh Phụ Khoa
Ebooks
Nhóm Zalo
THỤC NHAN
c 1/-
NHÀXUẤÌ^ẦNM
THẢO DƯỢC
TRỊ CÁC BỆNH PHỤ KHOA
THỤC NHÀN
THẢO DƯỢC TRỊ CÁC BỆNH P H U K H O A
NHÀ XUẤT BẢN MŨI CÀ MAU
Thảo dược trị bệnh phụ khoa — 5
MỤC LỤC
1. Lưu SẢN (Sẩy thai)............................................ 11 2. MANG THAI SAI C H Ỗ .........................................16 3. NÔN MỬA KHI MANG THAI.............. 17 4. CAO HUYẾT ÁP TỔNG HỢP KHI MANG THAI.......18 5. CHẾT THAI...................................................... 21 6. MANG THAI KÈM THEO NHIỄM đ ư ờ n g h ồ HẤP ..23 7. BỊ VIÊM PHỔI KHI MANG THAI........................... 30 8. PHỔI KẾT HẠCH KHI MANG THAI....................... 37 9. BỊ VIÊM GAN SIÊU VI CẤP TÍNH KHI MANG THAI ..44 10. BỆNH TIỂU ĐƯỜNG KHI MANG THAI...................56 11. BỊ NHIỄM ĐƯỜNG TlỂU KHI MANG THAI..............59 12. VIÊM THẬN MẠN TÍNH KHI MANG THAI...............68 13. THIẾU MÁU KHI MANG THAI.............................. 72 14. BỊ VIÊM RUỘT THƯA CẤP TÍNH KHI MANG THAI... 74 15. ĐỀ K H Ó .......................................................... 79 16. SẢN HẬU XUẤT HUYẾT.....................................82 17. BỊ NHIỄM KHUẨN SAU KHI SINH........................ 85 18. BỊ TRÚNG NẮNG SAU KHI SINH......................... 87 19. SẢN HẬU ĐAU BỤNG........................................ 90 20. THIẾU SỮA............... 94
6 — Thảo dược trị bệnh phụ khoa
21. DỨT SỮA..........................................................97 22. ĐAU NHỨC SAU KHI SINH..................................98 23. NGỨA Bộ PHẬN SINH DỤC...............................104 24. VIÊM TUYẾN TIỀN ĐÌNH VÀ NGOẠI Â M ............. 105 25. VIÊM ÂM ĐẠO .................................................108 26. VIÊM CỔ TỬ C U N G ......................................... 112
27. TỬ CUNG XUẤT HUYẾT DO CỒNG NĂNG THẤT ĐIỂU........................................................ 114
28. BỂ KINH............... 121 29. THỐNG KINH.................................................. 127 30. KINH NGUYỆT KHÔNG Đ Ề U .............................133 31. VIÊM TUYỂN SỮA CẤP TÍNH............................ 139 32. CHỨNG TĂNG SINH TUYẾN SỮA...................... 148 33. KHÔNG THỤ THAI...........................................150 34. TRÁNH THA I.................................................. 153
Thảo dược trị bệnh phụ khoa — 7
LÒI NÓI ĐẦU
Cuôn sách “Thảo dược trị bệnh p h ụ khoa” này nằm trong bộ sách “Thảo dược trị bá bệnh” gồm 6 cuô'n của các bác sĩ Khưu Tuệ Linh, Hoàng Tiểu Vinh biên soạn, nhà xuất bản KHKT Phúc Kiến Trung Quôh xuất bản. ư u điểm của sách này là chỉ dẫn rõ ràng từng chứng bệnh, từng loại cây thuôh (có đồ hình, tên la tinh, mô tả), kết hợp đồ văn, có dược có phương, giúp bạn đọc tự tìm hiểu, nhận biết, ứng dụng. Sách này lấy bệnh làm cương, lấy dược làm mục, bệnh lý k ết hợp đông tây y xét nghiệm, có đủ uô'ng trong, bôi ngoài, món ăn làm thuôh, đa sô là những bài thuôc đơn giản, hiệu nghiệm, dễ làm.
Về phần dịch, chúng tôi có đôi chiếu các danh từ thảo dược từ H án sang Việt sao cho th ậ t dễ hiểu dễ biết, đồng thời cũng lược bớt một sô bài thuôc quá xa lạ đôi với người Việt Nam vì khó tìm thuốc, chê biến quá công phu.
Tuy cố gắng nhưng chắc chắn không trán h khỏi sai sót, kính mong quý độc giả lượng thứ và góp ý chỉ điểm cho để cuốn sách th ậ t sự hữu dụng và hoàn thiện.
THỤC NHÀN
8 — Thảo dược trị bệnh phụ khoa
BẢNG ĐỐI CHIẾU HÁN VIỆT VỀ TÊN CỦA MỘT SỐ LOẠI THẢO DƯỢC THƯỜNG DÙNG
Ngoài 96 loại cây in trong sách này, chúng tôi sưu tập thêm m ột sô' tên thảo dược Hán-Việt khác để bạn đọc tham khảo.
Mộc biết tử = quả gấc
Vô hoa quả = quả vả
Đình lịch tử = h ạ t đay
Tiểu hồi hương = h ạ t thìa là
Thủy liễu = rau răm
Lạc quy = mồng tơi
Sơn tra = táo mèo
Biển súc = rau đắng
Tâ't bát = lá lô't
Xạ can = rẻ quạt
Hải đồng bì = vỏ cây vông nem
Lạc tiên = nhãn lồng, chùm bao
Tỳ ma = đu đủ tía
Thanh tâ n thảo = cỏ m ần trầu
Bồ công anh = diếp hoang
Hải phấn = bọt bể
Trúc châm = búp tre
Chi tử = dành dành
Thương nhĩ = ké đầu ngựa
Thảo dược trị bệnh phụ khoa — 9
Khiên ngưu = h ạt bìm bìm
Hy thiêm thảo = cây chó đẻ
Tiên nhân chưởng = cây xương rồng
Hàm tu thảo = cây mắc cỡ
Bạch đằng = cây mây
Hồ tuy = cây ngò
Hoàng ma = cây đay
Mộc qua = đu đủ
Hương nhu = lá sả
Mỹ nhân tiêu = Chuôi hoa
o mộc = cây mun
Sung úy = cỏ ích mẫu
Long thuyền hoa = hoa bông trang
Thập dạng cẩm hoa = hoa lay ơn
Mộc m iên hoa = hoa gạo
Xạ hương thạch trúc hoa = cẩm chướng Dã hoa = hoa dại, hoa rừng
Dã mẫu đơn hoa = hoa mua
Thụy liên hoa = hoa súng
UâT kim hương = hoa tulip
Đằng cúc = hoa vạn thọ
Địa đinh hoa = hoa violet
Đào kim nương = cây sim
Mã xỉ hiện = rau sam
H ải đới = rau câu
Thảo hồ tiêu = rau càng cua
Ba thái = rau chân vịt
Tích tuyết thảo = rau má
1 0 — Thảo dược trị bệnh phụ khoa
Không tâm thái rau muông Diệp hạ châu - rau ngót
H iện th á i = rau dền
Tông lư = cây thốt nốt
Lạc địa sinh căn = sô'ng đời Hồ ma = vừng, mè
Duyên giới thảo = tóc tiên
Dã mẫu đơn = cây mua
Ty qua = mướp
T hiết thụ = cây lim
Toan đậu = me
Phỉ th ái = hẹ
Ngân hợp hoan = cây muồng Sa thảo = củ gấu
Thảo dược trị bệnh phụ khoa — 11
LƯU SẢN (Sẩy thai)
Thai phụ mang thai chưa đến 20 tuần, th ể trọng thai nhi chưa đến 200g thì thai hư gọi là lưu sản. Thường chia làm các loại sau: Thai phụ sớm có hiện tượng lưu sản, qua chạy chữa thì duy trì được thai nhi tiếp tục, gọi là tiên triệu lưu sản (Lưu sản có triệu chứng báo trước); phôi thai và tử cung tách lìa nhau, thai không th ể duy trì được nữa, gọi là lưu sản khó tránh; m ột phần phôi thai bài xuất ra ngoài; m ột phần còn trong vách tử cung gọi là liẲi sản không hoàn toàn, toàn bộ thai nhi, nhau đều bài xuất ra, gọi là lưu sản hoàn toàn; người bị lưu sản liên tiếp 3 lần trở lên gọi là lưu sản có tính thường xuyên; thai nhi chết còn trệ lại trong bụng 2 tháng trở lên m à chưa bài xuất ra, gọi là lưu sản quá kỳ.
Nguyên nhân bệnh lưu sản có các điểm sau:
(1) Về phôi thai: Tế bào trứng và tinh bị khuyết thiếu.
(2) Về người mẹ: Công năng nội phân tiế t th ấ t điều; bộ phận sinh dục bị bệnh, ngườ-i mẹ bị bệnh trong người; bị thương tậ t do phẫu thuật, ngoại thương.
(3) Về hệ miễn dịch: nhân tử ức chế m iễn dịch sản sinh không đủ.
(4) Loại máu mẹ và con không hợp.
1 2 — Thảo dược trị bệnh phụ khoa
về biểu hiện lâm sàng: Âm đạo xuất huyết, bụng đau, thử nghiệm thai (+) hoặc (-). Bệnh này nên dùng các phương thảo dược sau đây.
1. Trữ ma (hình 1) (tức cây gai)
- Rễ trữ ma 60g, nấu nước uống lúc ấm, ngày 1 thang. Dùng cho loại lưu sản có triệu chứng báo trước, lưu sản thường xuyên.
- Rễ trữ ma 60g, cuông bí đỏ 45g, nấu nước uống lúc ấm, ngày 1 thang. Công dụng như trên.
- Rễ trữ ma 30g, h ạn liên thảo 30g, tiên hạc thảo 30g, nấu nước uô"ng ngày 1 thang.
- Rễ trữ ma 30g, h ạt sen (bỏ tim) 15g, gạo nếp 30g, nấu th ậ t lâu trê n lửa nhỏ, sau khi chín thì bỏ rễ trữ ma đi, uô'ng ngày 1 thang.
- Rễ trữ ma 30g, nho trắn g khô 30g, nấu nước uô"ng lúc nóng, ngày 1 thang.
2. Ngải
- Lá ngải tươi 30g, nấu nước uô'ng. Chủ trị lưu sản có triệu chứng báo trước, lưu sản thường xuyên kèm hư hàn.
- Lá ngải đô't th àn h tro, bỏ vào nước nấu cô, a giao lOg nung chảy cùng trộn uô'ng kèm. Công dụng như trên.
3. Cỏ ích mẫu
- Cỏ ích mẫu 60g, đào nhân 15g, nấu nước uông. Chủ trị lưu sản khó tránh, lưu sản không hoàn toàn.
Thảo dược trị bệnh phụ khoa — 13
- Cỏ ích mẫu 15g, cấp tính tử lOg, nấu nước uống công dụng như trên.
- Cỏ ích mẫu khô 15g, nghiền bột, dầu mè 25g, m ật trắng 25g, tấ t cả cùng trộn với ít nước tiểu con nít khỏe m ạnh (đồng tiện) mà uô'ng. Công dụng như trên.
- Cỏ ích mẫu tươi vừa lượng, giã n á t v ắt lấy nước, mỗi lần uô'ng 1 ly nhỏ. Công dụng như trên.
4. Thầu dầu
- H ạt thầu dầu 60g giã nát, trộn với ít rượu đắp vào huyệt Dũng Tuyền (gan bàn chân) ở 2 chân. Chủ trị lưu sản khó trán h , lưu sản không hoàn toàn, lưu sản quá kỳ.
- Lá thầu dầu đỏ 90g, giã nát, sao rượu dán vào rô”n, khi thuôc nguội thì đổi thuôc. Chủ trị lưu sản quá kỳ.
- H ạt thầu dầu 14 hạt, giã nát, đắp vào huyệt T hần Khuyết, Dũng Tuyền, dùng vải buộc, dán chặt. Chủ trị lưu sản khó tránh, lưu sản không hoàn toàn.
- H ạt thầu dầu 36 hạt, phục long can (đất ở giữa lòng bếp) 50g, xạ hương Ig, tấ t cả nghiền bột, trộn với giấm ăn th àn h dạng hồ; lại lấy 15g cam thảo nấu lấy nước để dùng. Lấy 4 phần hồ thuô'c bôi vào các huyệt T hần Khuyết, Quan Nguyên, Dũng Tuyền, dùng vải buộc chặt; sau đó uống nước cam thảo lúc đang nóng. Chủ trị lưu sản khó trán h , lưu sản không hoàn toàn, lưu sản quá kỳ.
1 4 — Thảo dược trị bệnh phụ khoa
- H ạt thầu dầu 3 hạt, ba đậu 4 cái, cùng nghiền bột, trộn thêm 0,3g xạ hương, đem buộc vào rốn. Chủ trị lưu sản quá kỳ.
5. Bệ lệ (hình 2)
- Bệ lệ 3ốg, cuông bí đỏ 6 cái, nấu nước uông. Chủ trị lưu sản có triệu chứng báo trước.
- Cành lá bệ lệ tươi 60g, rễ trữ m a tươi 30g, nấu ép lây nước, thêm 2 cái trứng gà vào uô'ng. Công dụng như trên.
- C ành lá bệ lệ non 60g, th ịt heo nạc vừa lượng, đem nâu nước cho nhừ mà ăn, uông nước. Chủ trị lưu sản có triệu chứng báo trước.
- Cành lá bệ lệ non 30g, cuông lá sen 7 cái, rễ trữ ma 15g, nấu ép lấy nước, thêm vào 2 cái trứng gà nấu uô'ng. Công dụng như trên.
6. Huyên thảo
- Rễ huyên thảo 30g, tiên lạc thảo 30g, nâu nước uô'ng. Chủ trị lưu sản có triệu chứng báo trước.
- Rễ cỏ huyên 30g, nấu ép lấy nước, thêm 2 cái trứng gà vào nấu chín mà uống. Công dụng như trên.
- Rễ cỏ huyên nấu ép lấy nước hầm với th ịt hoặc gà m ái tơ mà ăn. Công dụng như trên.
7. Cấp tính tử
- Cấp tính tử lOg, sung úy tử lOg, nấu nước uô"ng. Chủ trị lưu sản khó tránh, lưu sản không hoàn toàn.
Thảo dược trị bệnh phụ khoa — 1 5
Cấp tính tử 15g, nấu nước uống. Công dụng như trên.
- Cấp tính tử sao vàng nghiền bột, mỗi lần uống 3g với hoàng tửu. Công dụng như trên.
- Cấp tính tử lOg, bạch đậu khấu 2 hạt. Công dụng như trên.
8. Rễ chuối
- Rễ chuối 60g đem hầm với th ịt heo mà ăn. Chủ trị lưu sản có triệu chứng báo trước.
9. Lá long nhãn:
Lá long n h ãn hơn 10 lá, gạo 1 nắm , muối ăn vừa lượng, đem nấu chín m à ăn, uống. Chủ trị lưu sản có triệu chứng báo trước.
10. Cuống lá sen
Cuống lá sen khô 1 cái,,đem nướng, nghiền bột; gạo nếp 1 vô"c, hầm uô"ng. Chủ trị lưu sản có triệu chứng báo trước.
11. Vướng bất lưu hành
- Vương b ất lưu hành, sung ủy tử, toan tương thảo, lượng bằng nhau, đem nghiền bột, mỗi lần lấy lOg, nấu nước uống. Chủ trị lưu sản khó tránh, lưu sản không hoàn toàn.
- Vương b ất lưu hành 30g, đông quỳ tử 30g, ngưu tấ t 30g, nấu nước uống. Công dụng như trên.
1 6 — Thảo dược trị bệnh phụ khoa
12. Kỷ mộc (hình 3)
- Lá kỷ mộc 30g, đào nhân 15g, nâ'u nước uống. Chủ trị lưu sản quá kỳ.
- Rễ kỷ mộc tươi 120g, nâu lấy nước uô"ng với hoàng tửu. Chủ trị lưu sản quá kỳ.
MANG THAI SAI CHỖ
Bào thai ở bên ngoài tử cung gọi là mang thai sai chỗ, thường thấy nhâ't là bào thai ở ô'ng dẫn trứng. Viêm ống dẫn trứng m ạn tính, ô'ng dẫn trứng p h át triển không tố t hoặc dị hình tắc nghẽn... đều có thể dẫn đếji bào thai sai chỗ. Biểu hiện lâm sàng là có hiện tượng dứt kinh, bụng dưới đột nhiên đau như xé, dần dần đau khắp bụng, kèm theo buồn nôn, ói mửa, lỗ hậu môn sưng đau, có cảm giác đại tiện, âm đạo xuất huyết bất thường (ít hơn kinh nguyệt); hoa m ắt, sốc. N hiệt độ cơ th ể bình thường, lúc nội xuâ't huyết nhiều thì huyết áp hạ thấp, mạch nhanh mà yếu, m ặt xanh tái, bụng dưới đau, phía sau âm đạo sưng đau, cổ tử cung đau. Tô't n h ất nên đến bệnh viện phụ sản vì đây là một trường hợp cấp cứu sản khoa. Bệnh này có thể dùng các phương sau:
1. Tử thảo
- Tử thảo 18g, đào nhân 15g, nấu nước uô"ng. Chủ trị có mang sai vị trí chưa bị phá ra.
- Tử thảo 18g, rít (rếp) 1 con, nấu nước uô'ng.
Thảo dược trị bệnh phụ khoa — 17
2. Đại huyết đằng (hỉnh 4)
Đại huyết đằng 30g, đào nhân lOg, nấu nước uống. Chủ trị có mang sai vị trí bị phá ra.
3. Đại phong tử
Đại phong tử 15g, mộc biết tử (gấc) 15g, đồng lục 15g, 10 quả táo bỏ hạt, cùng nghiền nhỏ, bọc trong vải, buộc ở bụng dưới, ngoài hơ nóng.
Bệnh này có th ể dùng các vị thuôh kim cương đằng, mã tiên thảo, thổ ngưu tất.
NÔN MỬA KHI MANG THAI
Thai phụ khi mới mang thai thường bị nôn oẹ ói mửa, váng đầu, chán ăn, hay ăn vào thì ói ra. Bệnh này vốn không rõ nguyên nhân. Người nhẹ thì nôn mửa, chán ăn, yếu ớt vô lực, người nặng thì liên tục nôn mửa, không th ể ăn hay uô'ng, gầy yếu, vô lực, kèm theo thoát nước và chất điện giải rôl loạn. Có thuyết cho là do vỏ đại não và công năng trung khu th ầ n kinh m ất điều hòa, dẫn đến công năng th ần kinh thực vật dưới sau não bị rôl loạn. Có th ể sử dụng các phương thảo dược sau:
1. Tía tô
- Lá tía tô tươi 20g, vỏ quýt lOg, nấu lấy nước, lấy ít gừng sống giã n á t vắt lây nước, u ố n g nước gừng trước, sau đó uống nước thuốc.
- Lá tía tô tươi 20g, trúc nhự lOg, nấu lấy nước, uô"ng làm nhiều lần với lượng ít.
1 8 — Thảo dược trị bệnh phụ khoa
- Lá tía tô tươi 20g, hoàng liên 3g, nấu lấy nước, uống làm nhiều lần với lượng ít.
2. Hồ lô trà (hình 5)
- Hồ lô trà 30g, gừng sống lOg, nấu nước uống. - Hồ lô trà khô 30g, nấu nước uông.
3. Đào di hầu
Quả đào di hầu tươi 150g, gừng sô'ng 15g, giã n át v ắt lâV nước uô"ng.
4. Rễ lau
Rễ lau tươi 60g, trúc nhự 15g, nấu nước uông. 5. Toan đậu (tức là me)
Toan đậu 30g nâu nước uô'ng.
CAO HUYẾT ÁP TỔNG HỚP KHI MANG THAI
Chứng này p hát sinh sau khi mang thai đến tuần 24, biểu hiện lâm sàng chủ yếu là thủy thủng, cao huyết áp. Khi bị nặng có th ể co giật, hôn mê, công năng tim th ận suy kiệt. Chứng này là m ột trong các nguyên nhân chủ yếu gây tử vong cho thai phụ và thai nhi, cho nên phải điều trị sớm. Chứng này có liên quan đến sự rô'i loạn công năng hệ m iễn dịch và nội phân tiết thần kinh, bào thai trong tử cung thiếu máu.
Biểu hiện lâm sàng là;
Thảo dược trị bệnh phụ khoa — 1 9
(1) Thủy thủng, sưng trướng từ m ắt cá chân trở lên, thậm chí toàn thân, dù đã qua nghỉ ngơi thủy thủng vẫn không bớt.
(2) Cao huyết áp: Trước khi mang thai không có bệnh sử cao huyết áp; sau khi mang thai huyết áp vượt quá 17.3/12 Pa, hoặc vượt quá huyết áp cơ bản 4/2kPa.
(3) Nước tiểu nhiều anbumin.
(4) Đầu váng m ắt hoa, buồn nôn ói mửa, thâm chí co giật, hôn mê.
Bệnh này nên sử dụng các phương thảo dược sau: 1. Thiên tiên đằng (hình 6)
- Tiên th iên đằng 15g, phòng kỷ 15g, nấu nước uống.
- Tiên th iên đằng 15g, th ịt nạc 50g, đem hầm chín mà ăn, uô"ng nước.
- Tiên th iên đằng 15g, cá chép 1 con (khoảng nửa ký). Cá làm sạch đem nấu với tiên thiên đằng, bỏ thuốc, ăn cá uô'ng nước.]
2. Hạ khô thảo
- Hạ khô thảo tươi 30g, cúc hoa lOg, nấu nước uống.
- Hạ khô thảo tươi 30g, hạn liên thảo 15g, nấu nước uống.
- Hạ khô thảo tươi 30g, bột sừng con linh dương l,5g. Đem hạ khô thảo nấu lấy nước, uống với bột linh
2 0 — Thảo dược trị bệnh phụ khoa
dương. (Có th ể dùng 30g bột sừng linh dương nấu với nước).
3. Dã cam thảo (hỉnh 7)
- Dã cam thảo 30g, đường cát vừa lượng, đem nấu nước uô"ng.
- Dã cam thảo 30g, hoa đậu tằm 15g, nâu nước uô"ng.
- Dã cam thảo 30g, lộc hàm thảo 15g, nấu nước uống.
4. Cơ hy thiêm
- Cơ hy thiêm 30g nấu nước uống.
- Cơ hy thiêm 30g, râu bắp 30g, nấu uô'ng.
5. Linh chi
Linh chi 15g nấu uô'ng.
6. Tinh tú thái (hỉnh 8)
Tinh tú th ái 60g, nâu nước uông.
7. Rễ câu đằng
Rễ câu đằng 45g, nấu lấy nước, dùng nước ấy hầm gà mà ăn.
8. Áp chích thảo (hỉnh 9)
Áp chích thảo 30g, hoa đậu tằm lOg, nấu nước uô'ng.
Thảo dược trị bệnh phụ khoa — 21
9. Rễ chuối
Rễ chuối 60g, th ịt nạc vừa lượng, cùng, đem hầm chín m à ăn.
Bệnh này còn có th ể dùng các loại thảo dược: rau má (tích huyết thảo), cỏ long tu, mẫu đơn hôi, long quỳ, rau cần, xuyên tâm liên...
CHÉT THAI
Thai nhi chết sau 20 tuần p hát triển, nếu chết rồi m à 4 tu ần sau vẫn không bài xuất ra ngoài được thì có th ể làm trở ngại công năng ngưng máu trong cơ th ể người mẹ, nên phải rấ t chú trọng. Thai nhi chết là do dị hình, cảm nhiễm , thai nhi p hát triển chậm, về phía người mẹ có th ể mắc chứng cao huyết áp tổng hợp, mang thai quá kỳ, bệnh tiểu đường, viêm th ậ n m ạn tính, bệnh tim mạch, cảm nhiễm . Biểu hiện lâm sàng là thai phụ cảm thấy bào thai ngừng hoạt động, tử cung không tiếp tục nở rộng, m ất cảm giác căng trướng, thể trọng hạ thấp. Thai nhi chết phần lớn là bài xuất tự nhiên ra ngoài sau 2 tuần. Nếu sau 2 tuần mà không trục ra được có th ể gây trở ngại công năng ngưng máu, dẫn đến lúc trục ra xuất huyết rấ t nhiều. N ên đến bệnh viện cấp cứu vì thai chết lưu quá lâu gây rối loạn đông máu r ấ t nguy hiểm cho người mẹ. Có th ể dùng các phương dược sau;
1. Thầu dầu
- Lá thầu dầu tươi 60g, giã n át đắp lên rô'n.
- H ạt thầu dầu 2 hạt, xạ hương 0,3g cùng nghiền n át đắp lên rốn.
2 2 — Thăo dược trị bệnh phụ khoa
- H ạt thầu dầu 60g, giã nát, trộn với ít rượu trắng đắp vào 2 huyệt Dũng Tuyền.
- H ạt thầu dầu 3 viên, ba đậu 4 cái, cùng nghiền n át với 0,3g xạ hương, đắp lên rốn.
2. Kỷ mộc (hình 3)
- Lá kỷ mộc 30g, hồng hoa lOg, nấu nước uô'ng.
- Rễ kỷ mộc tươi 120g, nâu lấy nước, uông kèm với hoàng tửu.
3. Cỏ ích mẫu
- Cỏ ích mẫu 30g, nấu lấy nước uô'ng với lOg phác tiêu.
- Cỏ ích mẫu 30g, cấp tính tử lOg, nấu nước uống.
- Cỏ ích mẫu tươi giã n á t vắt lấy nấu, mỗi lần uống 1 lần.
4. Xà vưdng đằng
- Xà vương đằng 30g, tô mộc 15g, nấu uống.
- Xà vương đằng 30g, nấu lấy nước uô"ng kèm với lOg phác tiêu.
5. Bạch phấn đằng (hỉnh 10)
Bạch phấn đằng tươi 1 đốt dài 8-lOcm, đường kính 1-1,5cm, gọt bỏ vỏ xanh, m ột đầu vót tròn nhẵn, đầu buộc dây, đem sát trùng cao áp để dùng. Khi vệ sinh âm đạo và cổ tử cung cắm đầu tròn từ từ vào trong cổ tử cung, để chừa bên ngoài l,5cm ngoài buộc vải tiêu độc để phòng trơn tuột. 24 giờ đổi 1 lần.
6. Đông quỳ tử
Thảo dược trị bệnh phụ khoa — 2 3
Đông quỳ tử 15g, ngưu tâ't 15g, nâ'u uô'ng.
7. Vưdng bất lưu hành
Vương bất lưu hành, sung úy tử, toan tương thảo lượng bằng nhau, cùng giã nát, mỗi lần dùng lOg nấu nước uô'ng.
Bệnh này còn có th ể dùng các loại thảo dược: khổ hồ lô, rễ ngô đồng, vỏ cây du trắng.
MANG THAI KÈM THEO NHIỄM ĐƯÒNG HÔ HẤP
Nhiễm đường hô hấp là gọi chung các bộ phận mũi, yết hầu, cổ họng bị viêm câ'p tính rấ t thường thấy. P hần lớn bệnh do virút gây ra. Tỷ lệ bệnh tăng cao ở thời kỳ đông xuân, các thai phụ do sức đề kháng giảm thâ'p cho nên dễ bị mắc bệnh này. Bệnh này nếu không chữa sớm sẽ kèm theo các chứng viêm hô'c mũi, viêm tai giữa, viêm khí quản, m ột bộ phận có th ể bị phong thấp k ế tính, viêm thận, viêm cơ tim, dẫn đến lưu sản, đẻ sớm, dị thai, chết thai, nguy hiểm sinh m ạng mẹ và con, do đó phải tích cực chữa triệ t để bệnh này. Biểu hiện lâm sàng là phát nhiệt sợ lạnh, đau đầu, cơ bắp đau nhức, chảy nước mũi, đau cổ họng, ho, khạc đờm. Một số trường hợp bị bệnh đường ruột, kiểm tra: cổ họng sung huyết, thủy thủng, m ắt kết mạc sung huyết, hạch dưới cằm sưng to, đau, phổi hô hấp có tiếng lớn. N ên dùng các phương thuốc sau:
2 4 — Thảo dược trị bệnh phụ khoa
1. Đại thanh diệp
- Đại th an h diệp khô 30g nấu nước, uô'ng trước và sau buổi trưa. Chủ trị cảm cúm phát nhiệt.
- Đại than h diệp 30g, lá hoa cúc 30g, nấu uô'ng làm 3 lần.
- Đại than h diệp 30g, rễ tran h 18g, nấu uô"ng.
- Đại thanh diệp 30g, oát nhĩ thảo (cỏ móc tai) nấu nước uống, ngày 1 thang.
- Đại thanh diệp 30g, lộ bàng cúc 30g, nấu nước uống, ngày 1 thang.
2. Lá dâu
- Lá dâu tươi 30g, rễ lau 15g, cúc hoa lOg, nấu nước uống, ngày 1 thang. Chủ trị cảm mạo phong nhiệt.
- Lá dâu tươi 30g, liên kiều lOg, bạc hà lOg, nấu nước uống, ngày 1 thang.
- Lá dâu tươi 30g, đại đầu trần 15g, nâu nước uống, ngày 1 thang.
- Lá dâu tươi 30g, cúc hoa lOg, ngân hoa 15g, nấu uống, ngày 1 thang.
- Lá dâu tươi 30g, mộc khương hoa 15g, lá tỳ bà lOg, nấu uống ngày 1 thang.
3. Tía tô
- Lá tía tô tươi 30g, gừng sô'ng 5 lát, đường đỏ vừa lượng, nấu uô'ng. Chủ trị cảm mạo phong hàn.
Thảo dược trị bệnh phụ khoa — 2 5
- Lá tía tô tươi 30g, kinh giới lOg, bạc hà 6g, nấu uống ngày 1 thang.
- Lá tía tô tươi 30g, hoắc hương lOg, gừng sống 3 lát, nấu uô"ng ngày 1 thang.
- Lá tía tô tươi 30g, đường đỏ m ột ít, nấu nước uô"ng.
- Lá tía tô tươi 30g, hương nhu lá lớn lOg, gừng sô'ng 6g, nấu uô"ng ngày 1 thang.
- Rễ tía tô tươi 60g, rễ dâu 15g nấu uống ngày 1 thang.
- Lá tía tô tươi 30g, trầ n bì lOg, rễ cần 15g, nấu uống ngày 1 thang.
- Lá tía tô tươi 30g, kinh giới lOg, phòng phong lOg, nấu uống ngày 1 thang.
4. Tạc tướng thảo (hình 11)
- Tạc tương thảo tươi 60g, nấu nước uống làm 2 lần.
- Tạc tương thảo tươi 30g, oát nhĩ thảo tươi 30g, nấu nước uô"ng.
- Tạc tương thảo tươi 30g, rễ mai tươi 30g, nấu nước uống.
5. Mầu kinh (hỉnh 12)
- Lá mẫu kinh tươi 2g, lá tía tô tươi 12g, nấu nước uống. Dùng trị cảm mạo phong hàn.
- Rễ mẫu kinh khô 15g, nấu uống làm 2 lần. Chủ trị cảm mạo đau đầu.
2 6 — Thảo dược trị bệnh phụ khoa
- Lá mẫu kinh khô lOg, nấu uống làm 2 lần mỗi ngày.
6. Nguyên thỏa
Nguyên thỏa 15g, bạc hà lOg, gừng sống 3 lát, nấu nước uông.
7. Kim ty thảo (hỉnh 13)
- Kim ty thảo 60g, nấu uống làm 2 lần. Chủ trị cảm mạo phong nhiệt.
- Kim ty thảo 30g, áp chích thảo tươi 30g, nấu nước uô'ng.
- Kim ty thảo tươi 30g, lộ bàng cúc tươi 30g, nấu uô"ng.
- Kim ty thảo tươi 30g, nga chưởng kim tinh thảo 30g, nấu uống.
8. Lộc nhung thảo (hỉnh 14)
- Lộc nhung thủy 60g, nấu uô'ng, trị phong hàn.
- Lộc nhung thảo 30g, bạch ngưu đảm can thảo 30g, nấu uống.
- Lộc nhung thủy 30g, sơn trương thảo 30g, nâu uô'ng.
- Lộc nhung thảo 30g, âm phong luân 18g, nấu uống.
- Lộc nhung thảo 30g, hương thung tử 15g, nấu uống.
Thảo dược trị bệnh phụ khoa — 27
9. Nhất chi hoàng hoa (hình 15)
- Nhâ't chi hoàng hoa tươi 60g, nấu nứớc uô"ng làm 2 lần. Chủ trị cảm mạo phong nhiệt.
- N hất chi hoàng hoa tươi 30g, rễ hoa cúc núi tươi 30g, nâu nước uô'ng.
- N hất chi hoàng hoa tươi 30g, lá hồ tiêu núi 30g, nấu nước uống, trị ngoại cảm phong nhiệt, đau đầu p hát nhiệt.
10. Hưởng hoa thái
- Hương hoa thái 30g, nấu nước uô'ng, chủ trị cảm mạo phong hàn.
- Hương hoa thái 30g, hương cúc 15g, nấu uống.
- Hương hoa thái 30g, thử khúc thảo 18g, nấu uô"ng.
11. Hoàng kinh
- Lá hoàng kinh 30g, lộ biên kinh 30g, hành, gừng vừa lượng, nấu nước uô"ng. Trị phong hàn cảm mạo.
12. Hành dại (dã thông)
H ành dại 15g, nấu uô'ng. Chủ trị phong h àn cảm mạo.
13. Lá long nhãn:
Lá long nhãn 15g, sắc uống thay trà.
2 8 — Thảo dược trị bệnh phụ khoa
14. HỒ lô trà (hình 5)
- Hồ lô trà tươi 60g, sắc nước uô"ng. Chủ trị phong n h iệt cảm mạo cổ họng đau rõ.
- Rễ hồ lô trà tươi 60g, nấu uô"ng. Chủ trị phong nhiệt cảm mạo, ho.
- Rễ hồ lô trà tươi 30g, cam thảo dại tươi 30g, sãc nước uống.
- Hồ lô trà tươi 30g, cẩu can thái tươi 30g, sắc nước uống.
15. Cam thảo dại (Dã cam thảo) (hình 7)
- Cam thảo dại tươi 60g, sắc nước uô'ng, trị cảm mạo p hát nhiệt.
- Cam thảo dại tươi 120g, giã n at vắt lấy nước điều với m ật uống.
- Cam thảo dại tươi 30g, cẩu can thái tươi 30g, sắc uống.
- Can thảo dại tươi 30g, oát nhĩ thảo tươi 30g, sắc uô"ng. Trị phong nhiệt cảm mạo.
16. Mã đề kim (hỉnh 16)
- Mã đề kim từơi 30g, rễ thiên hoa tươi 30g, sắc uống. Chủ trị phong n hiệt cảm mạo.
- Mã đề kim tươi 30g, vừng núi tươi 30g, sắc uống.
- Mã đề kim tươi 30g, chi nhi điều 15g, kê can tán lOg, sắc uống.
- Mã đề kim tươi 30g, kê cốc thảo 30g, sắc uô'ng.
Thảo dược trị bệnh phụ khoa — 2 9
17. Đại diệp án (khuynh diệp lá lổn) (hình 17)
- Lá khuynh diệp lớn tươi 30g, sắc uô'ng. Chủ trị phong n h iệt cảm mạo.
18. Lục lăng cúc (hình 18)
- Lục lăng cúc tươi 60g, sắc uông. Chủ trị phong h àn cảm mạo.
- Lục lăng cúc 30g, tô diệp 15g, sắc úô'ng.
- Lục lăng cúc 30g, bạc hà 15g, gừng sống lOg, sắc nước uô"ng.
19. Sdn kê tiêu (hình 19)
- Rễ sơn kê tiêu 30g, sắc uống.
- Rễ sơn kê tiêu 30g, thạch phòng phong lOg, sắc uô'ng.
20. Mao đại đinh thảo (hình 20)
- Mao đại đinh thảo 30g, sắc uống, trị phong hàn cảm mạo.
- Mao đại đinh tììảờ 30g, kim phí thảo lOg, sắc uô"ng.
- Mao đại đinh thảo 30g, âm phong luân 15g sắc uống.
- Mao đại đinh thảo 30g, rễ ma tra thảo 30g sắc uô"ng.
21. Tây hà liễu
Tây hà liễu 15g, lá dâu lOg, gừng sống 3 lát, sắc uô'ng.
3 0 — Thảo dược trị bệnh phụ khoa
22. Thập đại công lao (hỉnh 21)
Rễ thập đại công lao 30g, lá hoàng kinh 30g, sắc uô'ng.
23. Phù dung cúc
Lá phù dung cúc khô 18g, nấu lấy nước hòa với đường uô"ng. Trị phong h àn cảm mạo.
24. Xuyên tâm liên
- Xuyên tâm liên nghiền nát, mỗi lần uô"ng 3g, ngày 3 lần, uô"ng với nước sôi. Trị phong nhiệt cảm mạo.
- Xuyên tâm liên 15g, liên bồng thảo 15g, sắc uô"ng.
- Xuyên tâm liên 15g, n h ất chi hoàng hoa 15g, hoa do 15g, sắc uô"ng.
- Xuyên tâm liên 15g, lạc tâ n phụ 15g, sắc uô'ng. - Xuyên tâm liên 15g, hồng kế 15g, sắc uống. 25. Thiết đông thanh
- Thiết đông thanh 30g, sắc uô'ng, ngày 2 lần. Trị phong n hiệt cảm mạo.
- T hiết đông thanh 30g, đậu phông dại 30g, sắc uống.
BỊ VIÊM PHỔI KHI MANG THAI
Viêm phổi tức là phổi bị viêm cấp tính. Thai phụ bị viêm phổi dễ gây thiếu dưỡng khí cho bào thai, sẩy thai, đẻ non, cho nên phải cẩn thận. Biểu hiện lâm
Thảo dược trị bệnh phụ khoa — 3 1
sàng là sợ lạnh, p hát nhiệt, ho, khạc ra đờm, đau ngực, hơi thở gấp. Bệnh này có liên quan đến các nguyên n h ân như th ể châ"t yếu nhược, dinh dưỡng không tô"t, m ệt mỏi quá độ, nhiễm đường hô hấp. Có th ể kiểm tra bằng X -quang để chẩn đoán.
N ên dùng các phương sau:
1. N g ư t in h t h ả o (rau diếp cá)
- Rau diếp cá 30g, sắc nước uống liễn tiếp 7 ngày.
- Rau diếp cá 30g, cát cánh lOg, sắc nước uống. Trị khạc đờm.
- Rau diếp cá 30g, áp chích thảo 30g, luật thảo 15g, sắc nước uống, ngày 1-2 lần. Chủ trị viêm phổi sốt cao.
- Rau diếp cá 30g, ngân hoa 15g, rễ tran h 30g, sắc nước uô'ng, ngày 1 thang.
- Rau diếp cá 30g, bồ công anh 30g, hoàng cầm lOg, sắc uô'ng.
- Rau diếp cá 30g, qua tử kim 30g, rễ cây gai (trữ ma căn) 15g, sắc nước uô"ng. Ngày 1 thang.
- Rau diếp cá 30g, tử kim ngưu 30g, sắc uô'ng.
- Rau diếp cá 30g, bản lam căn 30g, sắc uống ngày 1 thang.
- Rau diếp cá 30g, rau cần 30g, sắc uống ngày 1 thang.
3 2 — Thảo dược trị bệnh phụ khoa
2. Tam a khổ (hình 22)
- Rễ tam a khổ khô 45g, đường cát 30g, nấu uô"ng, ngày 1 thang.
- Rễ tam a khổ khô 30g, bồ công anh 30g, sắc uống, ngày 1 thang.
- Rễ tam a khổ khô 30g, mộc chùy hoa 30g, sắc uống ngày 1 thang.
- Rễ tam a khổ khô 30g, cỏ mao đại đinh 30g, sắc uống ngày 1 thang.
- Rễ tam a khổ khô 30g, rau cần 30g, hoàng cầm 15g, sắc uống ngày 1 thang.
3. Cỏ cửu đầu sư tử (hình 23)
- Cỏ cửu đầu sư tử tươi 45g, đường trắn g vừa lượng, sắc nước uống, ngày 1 thang.
- Cỏ cửu đầu sư tử tươi 90g, giã n át vắt lấy nước, cho vào ít muối mà uống.
- Cỏ cửu đầu sư tử tươi 30g, sơn cánh th ái lOg, sắc uống, ngày 1 thang.
- Cỏ cửu đầu sư tử tươi 30g, tạc tương thảo 30g, nhan bạch th ái 15g, sắc uống, ngày 1 thang.
4. Đại thanh diệp
- Lá đại thanh tươi 60g, giã n át vắt nước pha vào ít m ật, uống lúc nóng, ngày 2 lần. Chủ trị viêm phổi phát nhiệt cao.
- Lá đại thanh 30g, nấu nước uống ngày 2 lần.
Thảo dược trị bệnh phụ khoa — 3 3
- Lá đại thanh 30g, vạn trượng thâm 30g, sắc uống ngày 1 thang.
- Lá đại th an h 30g, sơn bạch cúc 30g, sắc uống.
- Lá đại th an h 30g, th iên lý quang 15g, trữ ma căn 15g, sắc uô'ng ngày 1 thang.
5. Thanh ngư đảm thảo
- T hanh ngư đảm thảo 15g, mộc chùy hoa 15g, hoàng cầm lOg, sắc uô"ng, ngày 1 thang.
- Thanh ngư đảm thảo 15g, lá thủy trúc 15g, thủy triều dương 15g, sắc uống ngày 1 thang.
- Thanh ngư đảm thảo 15g, thạch điều lan 15g, nham bạch th ái 15g, sắc uống, ngày 1 thang.
- Thanh ngư đảm thảo 30g, hầm với th ịt nạc mà ăn.
6. Ngõa tùng
- Ngõa tùng tươi 120g, giã n á t vắt nước nấu nóng mà uống, ngày 2 lần.
7. Nhất chi hoàng hoa (hình 15)
- N hất chi hoàng hoa 30g, lan thạch thảo 15g sắc uống.
- N hất chi hoàng hoa 30g, hồ lô trà 30g, mang tiểu mễ thảo lOg, sắc uống.
- N hất chi hoàng hoa 30g, hồng ty tuyến 30g, hồng hoa hao chi 30g, sắc uông.
3 4 — Thảo dược trị bệnh phụ khoa
- N hất chi hoàng hoa 30g, nữu tử th ái 30g, sắc uô'ng.
- Nhâ't chi hoàng hoa 30g, bản lam căn ỐOg, sắc uống.
8. Kim ngân hoa
- Kim ngân hoá 30g, diếp cá 30g, hồng ty tuyến 30g, sắc uô"ng, ngày 1 thang.
- Kim ngân hoa 30g, rau cần 30g, mè dại 15g, sắc uô"ng, ngày 1 thang.
- Kim ngân hoa 30g, bồ công anh 30g, sắc uống ngày 1 thang.
- Kim ngân hoa 30g, hồ lô trà 30g, áp chích thảo 30g, sắc uống ngày 1 thang.
9. Bách iượng kim (hỉnh 24)
- Bách lượng kim tươi 30g, hầm với phổi heo mà ăn.
- Bách lượng kim tươi 30g, vâ'n kinh tươi 30g, sắc uô'ng.
- Bách lượng kim tươi 30g, lá non hồ thô'c tử 30g, sắc uô'ng.
- Bách lượng kim tươi 30g, rễ nam thiên trúc tươi 30g, lá tỳ bà tươi 30g, nấu lấy nước, uống làm 2 lần.
10. C á t tư ở n g th ả o
Cát tường thảo tươi 30g, hầm phổi heo mà ăn.
Thảo dược trị bệnh phụ khoa — 3 5
11. Xuyên tâm liên
- Xuyên tâm liên 18g, ngân hoa 15g, diếp cá 15g sắc uống, ngày 1 thang.
- Xuyên tâm liên 15g, quan quả thảo 15g, mộc chùy hoa 15g, sắc uống ngày 1 thang.
- Xuyên tâm liên 15g, trúc lan dại 15g, tam diệp nhai bà đằng lOg, sắc uống, ngày 1 thang.
- Xuyên tâm liên 15g, mè dại 15g, áp thạch thảo 15g, sắc uống, ngày 1 thang.
- Xuyên tâm liên 15g, rễ bản lam 15g, lan thạch thảo 15g, sắc uống ngày 1 thang.
12. Dã cúc hoa (hoa cúc dại)
- Hoa cúc dại 30g, bồ công anh 30g, cam thảo dại 30g, sắc uống, ngày 1 thang.
- Hoa cúc dại 30g, nhẫn đông đằng 30g, tích tuyết thảo 30g (rau má), sắc nước uô'ng, ngày 1 thang.
- Hoa cúc dại 30g, rễ hồ lô trà 30g, luật thảo hoa 15g, sắc uống, ngày 1 thang.
- Hoa cúc dại 30g, du thái dại 30g, rau cần 30g, sắc uống, ngày 1 thang.
- Hoa cúc dại 30g, ngân hoa 30g, liên kiều 15g, sắc uống ngày 1 thang.
13. Lỗ địa cúc (hình 25)
- Lỗ địa cúc tươi 45g, giã n át vắt lấy nước, pha với m ật mà uống, ngày 2 lần.
3 6 — Thảo dược trị bệnh phụ khoa
- LỖ địa cúc tươi 30g, rễ tran h 30g, sắc uống, ngày 1 thang.
- Lỗ địa cúc tươi 30g, hồ chi tử tươi 30g, sắc uống, ngày 2 lần.
- Lỗ địa cúc tươi 30g, hoa mộc bì 30g, bồ công anh 30g, sắc uô'ng ngày 1 thang.
- Lỗ địa cúc tươi 30g, cam thảo dại 30g, sắc uô'ng, ngày 1 thang.
14. Dã cam thảo (cam thảo dại)
- Cam thảo dại 60g sắc uống.
- Cam thảo dại 30g, diếp cá 30g, mè dại 15g, sắc uô'ng.
- Cam thảo dại 30g, tạc tương thảo 30g, sắc uô"ng. - Cam thảo dại 30g, bồ công anh 30g, sắc uông. 15. Hướng nhật hồng
Hướng n h ật hồng 15g, đường vừa lượng, sắc uống ngày 2 thang, liên tiếp 7 ngày.
16. Cầu lan (hình 26)
- Lá cầu lan tươi 60-90g, giã n át vắt nước, pha với m ật, nấu nóng mà uô"ng.
- Lá cầu lan tươi 60g giã nát, đường cát 15g, sắc uô'ng ngày 1 thang.
- Lá cầu lan tươi 15 cân, mã thầy 10 củ, giã nát vắt nước uông.
Tháo dược trị bệnh phụ khoa — 3 7
17. Đại VĨ dao (hình 27)
- Đại vĩ dao tươi 60g, nấu nước pha đường uống.
- Đại vĩ dao tươi 90g, giã n át vắt nước pha m ật uô"ng.
- Đại vĩ dao tươi 30g, bình địa mộc tươi 30g, diếp cá tươi 30g, sắc nướng uống.
PHỔI KẾT HẠCH KHI MANG THAI
Bệnh này nếu sớm p hát hiện và trị liệu tốt, sau khi sinh tiến hành cách ly mẹ và con, thì thường không xảy ra ảnh hưởng xấu. Nhưng nếu bệnh tình nghiêm trọng, thiếu dưỡng khí, phát nhiệt, dinh dưỡng không tô't, sẽ dẫn đến sẩy thai, đẻ sớm hoặc thai nhi phát triển chậm, thậm chí tử vong.
Biểu hiện lâm sàng là;
(1) K ết hạch trúng độc chứng trạn g - thiếu lực, gầy yếu, ra mồ hôi trộm , sô"t nhẹ sau 1 giờ chiều, má đỏ.
(2) Ho có ít đờm, khạc ra máu, ngực đau, hô hâ'p khó khăn.
(3) Trong đờm có vi khuẩn kết hạch, thử nghiệm OT (+), có thể nhờ X quang chẩn đoán.
N ên dùng các phương thuốc sau:
1. Cửu đầu sư tử thảo (hỉnh 23)
Cỏ cửu đầu sư tử tươi 90g, giã n át vắt nước uống với mật.
3 8 — Thảo dược trị bệnh phụ khoa
- Cỏ cửu đầu sư tử tươi 30g, VÔ tâm thái 15g, sắc nước uống.
- Cỏ cửu đầu sư tử tươi 30g, hoàng tinh 30g, nham bạch thái 15g, sắc nước uô"ng.
2. Thập đại công lao (hỉnh 21)
- Lá thập đại công lao tươi 30g, nấu cháo ăn.
- Lá thập đại công lao tươi 30g, khoai cửu ngưu tươi 15g, sắc nướng uô'ng.
- Lá thập đại công lao 15g, thổ bạch cập lOg, sắc nước uô'ng. Trị phổi kết hạch khạc ra máu.
- Lá thập đại công lao tươi 30g, lá h àn mai tươi 30g, lá sơn phàn tươi 30g, sắc nước uống.
- Lá thập đại công lao tươi 30g, rễ đại mao đồng tử tươi 30g, sắc uô"ng.
- Lá thập đại công lao tươi 15g, rễ sơn ba la 6g, bạch cập 15g, sắc nước uống.
3. Nhất uyển thủy
- Rễ n h ất uyển thủy khô 60g, nếu cô th à n h dạng cao, trộn thêm 15g m ật ong, mỗi lần uống 5ml, ngày 3 lần.
4. Rễ mã lan (Mã lan căn)
Rễ mã lan 15g hầm với phổi heo mà ăn.
Thảo dược trị bệnh phụ khoa — 3 9
5. Rễ Sđn tra (Sơn tra căn)
Rễ sơn tra 30g, nấu lấy nước; lấy bạch mao hoa 15g đốt thàn h tro uống với nước trên. Chủ trị phổi kết hạch khạc ra máu.
6. Bát giác liên
B át giác liên lOg, hầm với bồ câu m à ăn.
7. Mộc phù dung
Hoa mộc phù dung 60g, lộc hàm thảo 30g, ít muối, hầm phổi heo mà ăn.
8. Thổ nhân sâm (hình 28)
Thổ nhân sâm 30g, cách sơn tiêu 30g, đường cát vừa lượng, hầm gà mái tơ mà ăn.
9. Rễ tam luân hao
Rễ tam luân hao 90g, rượu nửa lít, ngâm 7 ngày, uô"ng sáng, tối, mỗi lần 50ml.
10. Cỏ thiển Vân Nam
Rễ cỏ thiến Vân Nam 30g, tiểu bạch cập 30g, cùng nghiền nát, điều với 150g m ật ong, đem chưng uô'ng, ngày 3 lần, uống h ết trong 2 ngày.
11. Thiên quỳ tử
Thiên quỳ tử 120g, dồn vào lòng lợn, đem nấu chín, bỏ xác thuốc, ăn lòng. Liên tiếp ăn 3 bộ.
12. Thô diệp dung (Hình 29)
- Thô diệp dung 30g, kiến huyết thanh 15g, qua tử kim 15g, cùng sắc nước uống.
4 0 — Thảo dược trị bệnh phụ khoa
- Thô diệp dung 30g, ngưu nhĩ đóa 18g, nhâ't thảo quang 15g, nấu nước uông.
- Thô diệp dung 30g, ô mai 15g, lá trắc bá lOg, sắc uô"ng. Chủ trị phổi kết hạch khạc ra máu.
- Thô diệp dung 30g, câu nhi trà 30g, sắc uống.
- Thô diệp dung 30g, triều thiên quan 15g, cuông hoa thị lOg, sắc uô'ng.
- Thô diệp dung 30g, thạch tiên đào 30g, sắc uô"ng.
13. Thạch du thái
- Thạch du th ái 60g, sắc uô"ng.
- Thạch du thái 60g, xương heo vừa lượng, hầm chín uống nước, ngày 1 thang, 3 tháng là 1 liệu trình.
- Thạch du thái 30g, vạn thọ trúc 30g, sắc uô"ng. 14. Bệ lệ (hình 2)
- Bệ lệ cả cây 60g, sườn heo vừa lượng, hầm chín mà ăn, 2 ngày 1 thang, liên tục 3 tháng.
- Cành bệ lệ 69g, th ịt nạc vừa lượng, hầm chín mà ăn, liên tiếp nửa tháng, ngày 1 thang.
15. Long thiệt thảo
- Long th iệt thảo 30g, tử mẫu liên 15g, hầm th ịt mà ăn.
- Long th iệt thảo 30g, long thuyền hoa căn 30g, sinh cam thảo lOg, sắc nướng uông.
Tháo dược trị bệnh phụ khoa — 4 1
- Long th iệ t thảo 30g, lan hoa sâm 15g, diêm phu mộc tử 15g, sắc uống.
16. Chuối
- Hoa chuối 60g, phổi heo 250g, hầm ăn, ngày 1 thang.
17. Bạch thạch lựu
Hoa bạch thạch lựu 20 đóa, sắc nước uống.
18. Viên diệp miên quỳ (hình 30)
- Rễ viên diệp miên quỳ 30g, hầm th ịt nạc mà ăn.
- Rễ viên diệp miên quỳ 30g, cỏ kê quải cốt 30g, sắc uô"ng.
- Rễ viên diệp m iên quỳ 30g, mỹ lệ nhai đậu đằng 30g, sắc uống.
- Rễ viên diệp m iên quỳ 15g, độc cước liên 15g, phế tâm thảo 15g, sắc uống.
- Rễ viên diệp m iên quỳ 30g, dã tửu hoa 18g, n h ất tảo quang 15g, sắc uống.
19. Lan hoa sâm (hình 31)
- Lan hoa sâm tươi 60g, hầm th ịt ăn.
- Lan hoa sâm 30g, rễ tran h 30g, bách hợp 15g, hầm phổi heo m à ăn.
- Lan hoa sâm 30g, vân hoa 15g, sắc uống.
- Lan hoa sâm 30g, kim hòe 15g, rễ cây chuối hoa 15g, hầm th ịt heo.
4 2 — Thảo dược trị bệnh phụ khoa
- Lan hoa sâm 30g, thiên thanh địa bạch 30g, sắc uống.
20. Câu cốt
Lá câu cô4 non 30g, sâ"y khô pha nước sôi uô"ng thay trà.
21. Đào kim nưdng (hình 32) (cây sim)
- Hoa đào kim nương 12g, sắc uô'ng. Người bị nhiệt bí tiện cấm dùng.
22. Xuyên tâm liên
- Lá xuyên tâm liên khô nghiền nát, mỗi lần lấy 3 gam ngâm nước sôi uô'ng, ngày 3 lần.
- Xuyên tâm liên 15g, lá thập đại công lao 15g, diêm phu mộc tử 15g, sắc uống.
- Xuyên tâm liên 15g, hoa bia 3g, sắc uô’ng. 23. Hồ đồi tử
- Lá hồ đồi tử tươi 24g, đường cát 15g, sắc uông, ngày 2 lần.
24. Phí thái
- Lá phí thái tươi 60g, rửa sạch, phơi khô trong bóng râm , mỗi lần lây vài lá nhai, uống với nước nguội chia làm 3 lần.
- Lá phí thái tươi 7 lá, đường cát 30g, cùng nhai trong miệng, uống với nước nguội.
Thảo dược trị bệnh phụ khoa — 4 3
25. Bạch huyết đằng
- Bạch huyết đằng tươi (bỏ vỏ và ruột dây) 60g, hầm th ịt heo mà ăn.
- Bạch huyết đằng 15g, dã dương sâm 15g, hầm với tim phổi heo mà ăn.
26. Thiết mộc hoa
Hoa th iết mộc khô 15g, sắc uô'ng.
27. Dã đông thanh
- Quả dã đông than h phơi khô, nghiền bột 30g, th ịt heo 500g, hầm chín mà ăn (không bỏ muối), ăn trong 4 ngày, ngày 3 lần.
- Bột quả dã đông thanh, mỗi lần dùng 0,6g, uống với nước sôi, ngày 3 lần.
28. Dã chi ma (hình 33)
- Rễ dã chi m a 60g, th ái ban tang lặc thảo 15g. - Rễ dã chi ma 60g, miêu trảo thảo 30g, sắc uống.
- Rễ dã chi ma 60g, Giang Nam tinh quyết 60g, sắc uô'ng.
- Rễ dã chi m a 60g, n h ất tảo quang 60g, sắc uống. 29. Đại vĩ dao (hình 27)
- Đại vĩ dao 30g, đường cát vừa lượng, sắc uô"ng, ngày 1 thang.
- Đại vĩ dao 30g, n h ất tảo quang 30g, sắc uông.
4 4 — Thảo dược trị bệnh phụ khoa
30. Tiên đào thảo
Tiên đào thảo 6g, nghiền bột uống với nước sôi ngày 3 lần.
31. Lỗ địa cúc (hỉnh 25)
Lỗ địa cúc tươi 30g, phổi heo vừa lượng, hầm ăn.
BỊ VIÊM GAN SIÊU VI CẤP TÍNH KHI MANG THAI
Viêm gan siêu vi cấp tính là bệnh truyền nhiễm do vi rút gây viêm gan dẫn đến; chia làm 5 loại A, B, c, D, E. Vi rút tồn tại trong phân và máu của bệnh nhân, truyền nhiễm qua đường tiêu hóa, đường máu, tiêm chích. M ệt mỏi, thiếu dinh dưỡng là nguyên nhân quan
trọng làm cho bệnh bộc phát. Do khi m ang thai, gan phải hoạt động nhiều hơn, dễ dẫn đến suy thoái công năng của gan, dễ nhiễm virút viêm gan siêu vi. Chứng này gây nguy hiểm đến thai phụ và thai nhi, do đó phải tích cực điều trị.
Biểu hiện lâm sàng là toàn th ân m ệt mỏi vô lực, công năng dạ dày suy thoái, buồn nôn ói mửa, căng trướng bụng, vùng gan đau tức. Kiểm tra thấy gan sưng to, đè đau. N ên sử dụng các phương sau:
1. Bản lam căn
- Bản lam căn tươi 45g, sắc uô"ng.
- Bản lam căn tươi 30g, rễ tranh trắng 30g, bạch anh 30g, sắc uông.
Thảo dược trị bệnh phụ khoa — 4 5
- Bản lam căn tươi 30g, liên tiền thảo 15g, xa tiền thảo 15g, sắc uống.
- Bản lam căn tươi 30g, tùng cảo 30g, sắc uống. - Bản lam căn tươi, khê hoàng thảo 30g, sắc uô'ng.
- Bản lam căn tươi 30g, thùy hồn thảo 30g, lộ biên cúc 30g, sắc uống.
2. Mã đề kim (hình 16)
- Mã đề kim 60g, tích tuyết thảo 30g, rễ tran h trắn g 30g, nấu uống.
- Mã đề kim 30g, thủy cần 30g, nhân trầ n 15g, nấu uống.
- Mã đề kim 30g, khổng tước vĩ 30g, sắc uống. Dùng trị viêm gan vàng da vàng mắt.
- Mã đề kim 30g, dã hoa sinh 30g, dương đề giáp 15g, sắc uô'ng. Công dụng như trên.
- Mã đề kim 30g, đôi tọa thảo 30g, âm hành thảo 30g, sắc uống. Công dụng như trên.
3. Bạch mã cốt (hình 34)
- Bạch m ã cốt 30g, dương nhĩ trà 30g, khê hoàng thảo 30g, sắc uô'ng.
- Bạch m ã cô"t 45g, quá lộ hoàng 30g, thùy bồn thảo 30g, sắc uống.
- Bạch mã cô't 30g, thiên hồ tuy 30g, âm hành thảo 30g, sắc uống.
4 6 — Thảo dược trị bệnh phụ khoa
- Bạch m ã cốt 30g, tích huyết thảo 30g, kê côt thảo 15g, sắc uô'ng.
- Bạch mã cô't 30g, hổ thích 15g, rễ hàm môi 15g, sắc uô'ng.
4. Hỏa thán mẫu (hình 35)
- Hỏa th án mẫu 30g, lộ biên cúc 30g, sắc uô"ng. - Hỏa th án mẫu 30g, diệp hạ châu 30g, sắc uống.,
- Hỏa th á n mẫu 30g, phụng vĩ thảo 30g, phong hoa th ái 15g, sắc uống.
- Hỏa th án mẫu 30g, khê hoàng thảo 30g, cẩm nhân trầ n 15g, sắc uống.
- Hỏa th á n mẫu 30g, đối tọa thảo 30g, sắc uô"ng. 5. Thiên hồ tuy (hình 36)
- Thiên hồ tuy 30g, tích tuyết thảo 30g, sắc uô'ng.
- Thiên hồ tuy 30g, bồ công anh 30g, dương đề giáp 15g, sắc uô'ng.
- Thiên hồ tuy 30g, dành dành núi 15g, tam bạch thảo 15g, sắc uông.
6. Nhân trần hao
- N hân trầ n hao tươi 45g, sắc uô'ng, ngày 3 lần.
- N hân trầ n hao tươi 45g, quả dành dành núi 15g, rễ tran h trắng 15g, sắc uống.
- N hân trầ n hao tươi 30g, ngưu đô"n thảo 30g, sắc uô"ng.
Thảo dược trị bệnh phụ khoa — 4 7
- N hân trần hao tươi 30g, bản lam căn 30g, kê cô't thảo 15g, sắc uô'ng.
7. Rễ lúa nếp
- Rễ lúa nếp 60g, bồ công anh tươi 60g, sắc nước uống.
- Rễ lúa nếp 30g, kê cô"t thảo 30g, hồng táo 10 trá i sắc uô'ng.
- Rễ lúa nếp 30g, dương nhĩ trà 30g, rễ tran h 39g, sắc uống.
8. Ọiệp hạ châu (hình 37) (rau ngót)
- Diệp hạ châu tươi 60g, sắc uô"ng, ngày 1 thang, liên tiếp 7 ngày.
- Diệp hạ châu 30g, bạch anh 30g, sắc uô"ng. - Diệp hạ châu 30g, p h ật giáp thảo 30g, sắc uống. - Diệp hạ châu 30g, thổ mộc th àn h 30g, sắc uô'ng.
- Diệp hạ châu 30g, m ai hoa thảo 15g, h àn mai căn 15g, sắc uô"ng.
- Diệp hạ châu 60g, gan vịt 1 cái, nấu ăn.
9. Huyên thảo (cỏ huyên, cỏ hiên)
- Rễ huyên thảo 60g, sắc uô'ng.
- Rễ huyên thảo 60g, th ịt nạc vừa lượng, hầm ăn, ngày 1 thang, liên tiếp 7 ngày.
- Rễ huyên thảo 30g, bạch mã cổ't 30g, dương nhĩ trà, sắc uô"ng.
4 8 — Thảo dược trị bệnh phụ khoa
10. Ngưu cân thảo (hỉnh 28)
- Ngưu cân thảo 45g, tuyết linh chi 15g, nhân trầ n 15g, sắc uống.
- Ngưu cân thảo 30g, tích tuyết thảo 30g, khê hoàng thảo 30g, sắc uống. Trị viêm gan hoàng đản.
- Ngưu cân thảo tươi 60g, hoàng mao nhĩ thảo tươi 30g, sắc uô"ng. Công dụng như trên.
- Ngưu cân thảo tươi 60g, đa hoa câu nhi trà tươi 30g, sắc uống. Công dụng như trên.
11. Đăng tâm thảo (hình 39)
- Rễ đăng tâm thảo tươi 120g, rượu, nước lượng ngang nhau, sắc uông.
- Đăng tâm thảo 30g, rễ câu kỷ 30g, ân hành thảo 30g, sắc uống.
- Đăng tâm thảo 30g, bạch anh 30g, bộ biên cúc 30g, sắc uống.
12. Phụng vĩ thảo (hình 40)
- Phụng vĩ thảo 30g, địa bá diệp 30g, tích tuyết thảo 30g, sắc uống.
- Phụng vĩ thảo 30g, địa nhĩ thảo 30g, âm hành thảo 30g, sắc uống.
13. Cầm diệp dung (hình 41)
- Rễ cầm diệp dung tươi 60g, rễ thập đại công lao tươi 60g, sắc uống.
Thảo dược trị bệnh phụ khoa — 4 9
- Rê cầm diệp dung tươi 60g, đường cát 30g, sắc uống.
- Rễ cầm diệp dung tươi 60g, mã lan thảo tươi 30g, sắc uông.
- Rễ cầm diệp dung tươi 60g, Duyễn châu quyển bá 30g, sắc uô'ng.
14. Cẩu vĩ thảo (hình 42)
- Thần rễ cẩu vĩ thảo 30g, bạch anh 30g, đường trắn g vừa lượng, sắc uông. Trị viêm gan hoàng đản.
- Thân rễ cẩu vĩ thảo 30g, rễ tran h 30g, nhân trầ n 15g, sắc uồng. Công dụng như trên.
- Thân rễ cẩu vĩ thảo 30g, đại nhĩ thảo 30g, địa căn hoàng 30g, sắc uông. Công dụng như trên.
15. Rễ đào
- Rễ đào tươi 60g, sắc uô'ng. Trị thấp nhiệt hoàng đản.
16. Kim ty thảo (hình 13)
- Kim ty thảo tươi 60g, đường trắn g 30g, sắc uông.
- Kim ty thảo tươi 30g, cỏ ô"ng bút tươi 30g, sắc uông.
- Kim ty thảo 30g, hương trà thái 30g, mai hoa thảo 15g, sắc uô'ng.
17. Kê nhãn thảo (hình 43)
- Kê nhãn thảo 30g, kê côT thảo 30g, sắc uông.
5 0 — Thảo dược trị bệnh phụ khoa
- Kê nhãn thảo tươi 15g, sắc lấy nước, uống làm 3 lần, liên tiếp 10 ngày.
- Kê nhãn thảo 30g, sơn chi ma 30g, sắc uống.
- Kê nhãn thảo 30g, rễ thập đại công lao tươi 30g, sắc uô"ng.
- Kê nhãn thảo 30g, lưỡng diện thanh 30g, rễ tran h 30g, sắc uống.
- Kê nhãn thảo 30g, địa bá chi 30g, mã lan 30g, sắc uống.
18. Ô quyết (hình 44)
- Ô quyết tươi 30g, thùy bồn thảo 30g, sắc uống.
- Thân rễ ô quyết tươi 60g, bạch anh 30g, sắc uống.
- Ô quyết tươi 90g, sắc nước uống làm 3 lần, ngày 1 thang, liên tiếp 15 ngày.
19. Bạch bối diệp (hình 45)
- Rễ bạch bối diệp tươi 30g, địa cẩm thảo 18g, nhân trầ n 18g, sắc uống.
- Rễ bạch bối diệp tươi 30g, bách lượng kim 30g, rễ tran h 30g, sắc uống.
- Rễ bạch bối diệp tươi 30g, thổ dinh quế 30g, sắc uống.
- Rễ bạch bối diệp tươi 30g, phô địa ngô công 30g, sắc uống.
Thảo dược trị bệnh phụ khoa — 5 1
20. Nhất chi hoàng hoa (hình 15)
- N hất chi hoàng hoa 30g, âm hành thảo 30g, thủy đinh hương 15g, sắc uống.
- Nhâ't chi hoàng hoa 30g, đại diệp xà tổng quản 30g, sắc uống.
- N hất chi hoàng hoa 30g, đinh quý thảo 15g, điền căn hoàng 15g, sắc uống.
21. Liễu
- C ành liễu tươi 60g, sắc uô'ng.
- Cành liễu tươi 60g, dương thụ chi 60g, sắc uô"ng. - Cành liễu 30g, ngõa tùng 30g, sắc uô'ng.
22. Nhất niên bồng
N hất niên bồng 60g, sắc lấy 300ml nước, uống làm 2 lần, ngày 1 thang, liên tiếp 1 tháng.
23. Đạí thanh diệp
- Đại than h diệp 30g, sắc uô"ng, ngày 3 lần. - Đại thanh diệp 30g, đôi tọa thảo 30g, sắc uô'ng.
- Đại thanh diệp 30g, đại diệp xà tổng quản 30g, sắc uống.
- Đại than h diệp 30g, thổ mộc tặc 30g, thiên lý quan 15g, sắc uống.
- Đại thanh diệp 30g, rễ nữ nhi hồng 15g, dành dành múi lOg, sắc uống.
5 2 — Thảo dược trị bệnh phụ khoa
24. Hồng kim nướng (hình 32)
- Rễ hồng kim nương 30g, nấu lấy nước, uống làm 2 lần sau bữa ăn, 20 ngày là 1 liệu trình.
- Rễ hồng kim nương, âm hành thảo 30g, điền căn hoàng 15g, sắc uống ngày 1 thang, 20 ngày là 1 liệu trình. Chủ trị viêm gan hoàng đản.
25. Mộc hồ điệp
- Vỏ cây mộc hồ điệp 30g, sắc uống.
- Vỏ cây mộc hồ điệp 30g, thô diệp dung 30g, sắc uô"ng.
26. Xa tiền thảo
- Xa tiền thảo 30g, ốc quan âm 30g, hầm với rượu, nước mà ăn.
- Xa tiền thảo 30g, hạ điền cúc 30g, phòng hoa thái 15g.
- Xa tiền thảo 30g, thùy bồn thảo 30g, sắc uống.
- Xa tiền thảo 30g, hoàng thiện đằng 15g, thổ mộc tặc 30g, sắc uống.
27. Hạn liễu
H ạn liễu lOg, ngâm nước sôi uống thay trà. 28. Bách lưựng kim (hình 24)
- Bách lượng kim 60g, sắc uống.
- Bách lượng kim 30g, thổ yên hoa 30g, sắc uống.
Thảo dược trị bệnh phụ khoa — 5 3
- Bách lượng kim 30g, kê can tá n 15g, âm hành thảo 15g, sắc uô'ng.
29. Bạch anh
- Bạch anh 30g, th ầ n tiên đôi tọa thảo 30g, nhân trầ n 30g, sắc uống.
- Bạch anh 30g, thùy bồn thảo 30g, bình địa mộc 30g, sắc uô'ng.
- Bạch anh 30g, thiên thanh địa bạch 30g, sắc uống.
- Bạch anh 30g, th an h ngư đởm thảo 15g, hoàng đản thụ 15g, sắc uống.
30. Rễ tranh trắng
- Rễ tranh tươi 60g, bán biên liên tươi 15g, sắc uô'ng.
- Rễ tran h tươi 30g, dành dành núi 15g, nhân trầ n 15g, sắc uông.
- Rễ tran h 30g, địa bá diệp 30g, lộ biên cúc 30g, sắc uô'ng.
- Rễ tran h 30g, điền tạo giác 30g, bình địa mộc 30g, sắc uô'ng.
- Rễ tran h 30g, thanh diệp đởm 15g, hồ lô trà 30g, sắc uô'ng.
- Rễ tran h 30g, th ận quyết 30g, sắc uống.
5 4 — Thảo dược trị bệnh phụ khoa
31. Chuối (ba tiêu)
- Rễ chuôi 30g, lưỡng diện thanh 30g, tích tuyết thảo 30g, sắc uô'ng.
- Rễ chuối 30g, khổ"địa đinh 30g, âm hành thảo 30g, sắc uống.
- Rễ chuôi 30g, kê côi thảo 15g, lộ biên cúc 30g sắc uô'ng.
- Rễ chuối tươi 60g, giã n á t vắt nước uống. 32. Nhẫn đông đằng
N hẫn đông đằng 60g, sắc uống ngày 1 thang, 15 ngày là 1 liệu trình.
33. Rễ tỳ bà
Rễ tỳ bà tươi 150g, cắt vụn, th ịt nạc 500g, tâ l cả đem nấu cô lại còn 1 chén nhỏ, uô'ng lúc bụng trống.
34. Duyễn châu quyển bá (hỉnli 46)
- Duyễn châự quyển bá tươi 60g, sắc uô"ng.
- Duyễn châu quyển bá 30g, rễ trúc Nam Thiên 30g, lưỡng diện thanh 30g, sắc uô'ng.
- Duyễn châu quyển bá 30g, rễ hồ đồi tử 30g, thanh ngư đởm thảo 30g, sắc uống.
35. Thập đại công lao (hình 21)
- Rễ thập đại công lao tươi 60g, đường cát 30g, sắc uống.
Thảo dược trị bệnh phụ khoa — 5 5
- Hoa thập đại công lao khô lOg, cụm hoa n h ất chi hoàng hoa khô lOg, dây thường xuân khô lOg, sắc uô"ng.
36. Tích tuyết thảo (hình 47)
- Tích tuyết thảo 30g, đường cát 30g, nấu uô"ng.
- Tích tuyết thảo 30g, thiên thanh địa bạch 30g, lộ biên cúc 30g, sắc uống.
37. Hoàng mao nhĩ thảo (hình 18)
- H oàng mao nhĩ thảo 60g, sắc uống.
- Hoàng mao nhĩ thảo 30g, hoàng thiện đằng 30g, nhân trầ n hao 15g, sắc uống.
- Hoàng mao nhĩ thảo 30g, th iết đông thanh 30g, sắc uống.
- Hoàng mao nhĩ thảo 30g, nhãn tử thái 30g, sắc uống.
38. Dã cam thảo (hình 7)
- Dã cam thảo 60g, rễ hổ thích 60g, hầm gan heo m à ăn.
- Dã cam thảo 60g, thùy bồn thảo 30g, sắc uô'ng.
- Dã cam thảo 60g, ngưu đốn thảo 30g, khê hoàng thảo 30g, sắc uống.
39. Tử kim ngưu (hình 49)
- Tử kim ngưu 30g, rễ bo bo 30g, tiên hạc thảo 30g, sắc uô"ng.
5 6 — Thảo dược trị bệnh phụ khoa
- Tử kim ngưu 30g, âm hành thảo 30g, lộ biên cúc 30g, sắc uống.
- Tử kim ngưu 30g, địa nhĩ thảo 30g, hồ điệp hoa 30g, sắc uô'ng.
- Tử kim ngưu 30g, bạch mã cốt 30g, tạc tương thảo 30g, sắc uô'ng.
- Tử kim ngưu 30g, thổ mộc tặc 30g, vô căn đằng 30g, sắc uống.
40. Mã lan (hình 50)
- Mã lan 30g, tạc tương thảo 30g, Duyễn châu quyển bá 30g, sắc uông.
- Mã lan 30g, kê hoàng thảo 30g, thùy bồn thảo 30g, sắc uống.
- Mã lan 30g, địa nhĩ thảo 30g, sắc uống.
- Mã lan 30g, hoàng thiện đằng 30g, sắc uống. - Mã lan 30g, hoàng đản thụ 30g, sắc uống.
- Mã lan 30g, đại diệp xà tổng quản 30g, sắc uống.
- Mã lan 30g, bạch anh 30g, sắc uống.
Bệnh này còn có thể sử dụng các vị thuôT: Hồng hương thụ, thanh diệp đan, phong thái thảo, phong khí thảo, thủy ngô công, hạn liễu diệp.
BỆNH TIỂU ĐƯỞNG KHI MANG THAI
Tiểu đường là bệnh khó xác định rõ nguyên nhân. Căn bản bệnh lý là do insulin phân tiết không đủ làm
Thảo dược trị bệnh phụ khoa — 5 7
cho sự trao đổi đường bị rôi loạn, nồng độ đường huyết quá cao, đường bài xuất ra từ th ận thàn h tiếu đường. Phụ nữ có thai mắc bệnh tiểu đường rấ t nguy hiểm, tỷ suât tử vong cao hơn nhiều so với phụ nữ bình thường. Vì th ế phải h ết sức cẩn th ận trong điều trị.
Trừ những người đã xác định bị tiểu đường trước khi m ang thai, các thai phụ nếu thuộc các tình huô^ng sau có khả năng mắc bệnh tiểu đường:
(1) Gia đình có bệnh sử tiêu đường.
(2) Sinh đẻ trước đó sinh con dị dạng, chết thai, hoặc thai nhi lần này quá lớn, nước quá nhiều.
(3) Thai phụ xuất hiện các triệu chứng uống nhiều, ăn nhiều, tiểu nhiều hoặc ngứa ngoài âm hộ gây nhiễm khuẩn.
(4) Bụng trống tiểu đường dương tính, đường huyết tăng cao.
N ên sử dụng các phương thuôc dưới đây:
1. Râu bắp (Ngọc mễ tu)
- Râu bắp 60g, sắc nước uống.
- Râu bắp 60g, h ạ t bo bo 30g, đậu xanh 30g, sắc uông.
- Râu bắp 60g, rễ câu kỷ 60g, sắc uống.
2. Long nhãn hoa
- Long nhãn hoa 30g, th ịt nạc vừa lượng, hầm ăn.
5 8 — Thảo dược trị bệnh phụ khoa
- Rễ long nhãn 30g, lòng heo, bộ, hầm chín ăn, ngày 1 lần, liên tiếp 4 ngày. Thích hợp người tiểu đường rõ rệt.
3. Vưdng qua
- Vương qua bỏ vỏ, sau khi ăn, nhai 60g.
4. Lộc nhung thảo (hỉnh 14)
- Lộc nhung thảo 30g, long tu thảo 30g, sắc uô'ng. 5. Địa hoàng hoa
- Địa hoàng hoa phơi khô trong bóng râm , nghiền nát; dùng bắp (ngô) nấu nhừ th àn h cháo, sau đó cho bột địa hoàng hoa vào lOg, nấu sôi lại mà ăn.
6. Ba thái căn (rễ rau chân vịt)
- Ba th ái căn, kê nội kim phân lượng bằng nhau, cùng nghiền nát, mỗi lần uô'ng lOg với nước nóng.
7. Rễ muối
- Rễ chuôd vừa lượng, giã n át vắt lấy nước, mỗi lần uô'ng 1 ly.
8. Tử châu căn
Tử châu căn 30g, lòng heo 1 cái, đem hầm chín ăn. Thích hợp người tiểu nhiều rõ rệt.
9. Mộc cận (dâm bụt)
Rễ dâm bụt 60g, sắc uống thay trà.
10. Bàn long sâm
- Bàn long sâm (rễ) 30g, tụy theo 1 cái, hầm ăn.
Thảo dược trị bệnh phụ khoa — 5 9
- Bàn long sâm (rễ) nấu uống, ngày 1 thang. 11. Tử sam (sam tía)
- Lá tử sam 6g, sắc uống, ngày 2 lần.
12. Bạch tiếp cốt
Bạch tiếp cô"t 30g, lòng heo 1 cái, tước sàng 15g, sắc uô'ng.
BỊ NHIỄM ĐƯỜNG TlỂU KHI
MANG THAI
Nhiễm đường tiểu là chứng bệnh đi kèm thường gặp ở phụ nữ m ang thai, nếu bị nặng có th ể dẫn đến chứng bại huyết, trị liệu không triệ t để sẽ trd thàn h m ạn tính, thậm chí gây suy nhiệt công năng th ậ n m ạn tính. Biểu hiện lâm sàn là tiểu nhiều lần, tiểu gấp, tiểu đau, bụng dưới trướng đau, hông tê đau, thậm chí lạnh run, nóng cao, có th ể dẫn đến sẩy thai, đẻ non. N ên sử dụng các phương thuôc sau:
1. Bồ công anh
- Bồ công anh 60g, sắc uống.
- Bồ công anh 30g, dã cúc hoa 30g, sắc uô"ng. - Bồ công anh 30g, xa tiền thảo 30g, sắc uống. - Bồ công anh 30g, long tu thảo 30g, sắc uông. - Bồ công anh 30g, đồng chùy thảo 30g, sắc uông.
- Bồ công anh 30g, cập cập thảo 30g, long châu 30g, sắc uô'ng.
60 — Tháo dược trị bệnh phụ khoa
- BỒ công anh 30g, hạn liên thảo 30g, rễ cây gai 30g, sắc uống.
2. Mã lan (hình 50)
- Mã lan 30g, dã chi ma 30g, sắc uống.
- Mã lan 30g, miêu tu thảo 30g, sắc uông.
- Mã lan 30g, tiêu phạm thiên hoa 30g, sắc uô"ng. - Mã lan 30g, vô căn đằng 30g, sắc uô"ng.
- Mã lan 30g, tiểu họa mi thảo 30g, sắc uô"ng. 3. Đăng tâm thảo (hỉnh 39)
- Đăng tâm thảo 30g, sinh cam thảo 15g, sắc uông.
- Đăng tâm thảo 30g, phụng vĩ thảo 30g, sắc uống.
- Đăng tâm thảo 30g, đại độc cước kim 30g, h ạt bo bo 30g, sắc uống.
- Đăng tâm thảo 30g, âm hành thảo 30g, sắc uô'ng.
4. Rễ tranh
- Rễ tranh trắn g tươi 60g, đường trắng vừa lượng, sắc nước uống.
- Rễ tran h trắn g 30g, nhị sắc bổ huyết thảo 30g, sắc uống. Thích hợp đi tiểu ra máu.
- Rễ tran h 30g, rễ gai 30g, rễ ô rô 15g, sắc nước uống.
Thảo dược trị bệnh phụ khoa — 61
- Rễ tran h 30g, đại thạch vi 30g, đường vừa lượng sắc uông.
- Rễ tranh 30g, phụng vĩ thảo 30g, mộc chùy hoa 15g, sắc uống.
- Rễ tran h 30g, rễ nữ nhi hồng 30g, sắc uô'ng. - Rễ tran h 30g, bán biên liên 30g, sắc uống. - Rễ tran h 30g, th ận quyết 30g, sắc uống.
- Rễ tran h 30g, hoàng ngõa vi 15g, sắc uô"ng. 5. Xa tiền thảo
- Xa tiền thảo tươi 60g, đường trắn g vừa lượng, sắc nước uống.
- Xa tiền thảo 30g, diếp cá 30g, sắc uô"ng.
- Xa tiền thảo 30g, rễ cây gai 30g, hạ liên thảo 30g, sắc uô"ng. Thích hợp người tiểu ra máu.
- Xa tiền thảo 30g, rễ tam bạch thảo 30g, sắc uô"ng.
- Xa tiền thảo 30g, bách lượng kim 15g, sắc uông.
- Xa tiền thảo tươi vừa lượng, giã nát, vắt lấy nửa chén nước, pha với đường uống.
- Xa tiền tử (hạt) phơi khô nghiền bột, mỗi lần uống 6g với nước nấu xa tiền thảo.
- Xa tiền tử 15g, lá xa tang tử 15g, sắc uô'ng. - Xa tiền thảo 30g, rễ điền tạo giác 30g, sắc uô"ng.
- Xa tiền thảo 30g, Quan âm thảo 15g, rễ tranh 15g, sắc uô"ng.
6 2 — Thào dược trị bệnh phụ khoa
6. Kim ty thảo (hình 13)
- Kim ty thảo tươi 90g, sắc nước uô"ng thay trà.
- Kim ty thảo tươi 30g, rễ đại kế 30g, ngó sen tươi 30g, sắc uô"ng. Thích hợp tiểu ra máu.
- Kim ty thảo 30g, rễ rau cần nước 30g, sắc uô"ng. - Kim ty thảo 30g, vô căn đằng 30g, sắc uống.
- Kim ty thảo 30g, phi dương thảo 30g, ô phỉ 15g, sắc uô"ng. Chủ trị tiểu ra máu.
- Kim ty thảo 60g, hồ chi tử 30g, sắc uống. 7. Kê quán hoa (hoa mào gà)
Kê quán hoa 30g, đốt th àn h tro, uô'ng với nước gạo. Thích hợp người bị tiểu ra máu nhiều.
8. Nam qua căn (rễ bí đỏ)
Rễ bí đỏ 30g, xa tiền thảo 30g, sắc uô"ng.
9. Tạc tưdng thảo (hình 11)
- Tạc tương thảo tươi vừa lượng, giã n á t vắt nước, mỗi lần uống nửa ly với đường.
- Tạc tương thảo tươi 60g, tiết tiế t thảo 30g, sắc uô’ng.
- Tạc tương thảo 30g, bồ công anh 30g, sắc uô'ng.
- Tạc tương thảo 30g, miêu tu thảo 30g, quan âm thảo 15g, sắc uống.
- Tạc tương thảo 30g, kê cốc thảo 30g, sắc uô'ng.
Tháo dược trị bệnh phụ khoa — 6 3
10. Ngưu cân thảo (hỉnh 38)
- Ngưu cân thảo 60g, đường trắn g vừa lượng, nấu uông.
- Ngưu cân thảo 30g, ngũ trảo long 30g, cập cập thảo 30g, sắc uô'ng.
- Ngưu cân thảo 30g, thiên thanh địa bạch 30g, sắc uô'ng.
- Ngưu cân thảo 30g, thủy long cốt 30g, rễ gai 30g, sắc uô'ng.
- Ngưu cân thảo 30g, rễ bạch bôi diệp 30g, sắc uống.
11. Áp chích thảo
- Áp chích thảo tươi 120g, giã n át v ắt lấy nước điều với đường uô"ng, ngày 3 lần.
- Áp chích thảo 30g, n h ất chi hoàng hoa 30g, sắc uông.
- Áp chích thảo 30g, hướng thiên ngô công 30g, tiế t tiế t thảo 30g, sắc uống.
- Áp chích thảo 30g, địa phu thảo 30g, sắc uô'ng. 12. Long nhãn hoa
Long nhãn hoa 30g, sắc uô"ng.
13. Thủy cần thái (rau cần nưởc)
Rễ trắn g rau cần nước tươi giã n át vắt nước, mỗi lần uống 1 ly nhỏ với nước sôi.
6 4 — Thảo dược trị bệnh phụ khoa
14. Huyên thảo (cỏ huyên)
- Hoa cỏ huyên khô 30g, rễ tran h 30g, đường trắn g vừa lượng, sắc uô'ng làm 3 lần.
- Rễ cỏ huyên 15g, sắc uô'ng.
15. Bán biên liên (hỉnh 51)
- Bán biên liên 60g, sắc uông với mật.
- Bán biên liên 30g, vô căn đằng 30g, sắc uô"ng. - Bán biên liên 30g, thiên hồ tuy 30g, sắc uống. - Bán biên liên 30g, phi dương thảo 30g, sắc uống. 16. Nghênh xuân hoa
Lá nghênh xuân hoa 15g, xa tiền thảo 15g, sắc uô'ng.
17. Thiên hồ tuy (hình 36)
- Thiên hồ tuy tươi 60g, giã n át vắt nước, trộn với m ật, hâm nóng uống.
- Thiên hồ tuy khô giã bột, luyện với m ật th àn h hoàn mỗi lần uô'ng 3g với nước sôi, ngày uống 2-3 lần.
- Thiên hồ tuy 30g, địa cẩn thảo 30g, rễ tranh 30g, sắc uống.
- Thiên hồ tuy 30g, âm hành thảo 30g, sắc uô'ng.
- Thiên hồ tuy 30g, thủy long 30g, điền tạo giác 15g sắc uông.
18. Kê nhãn thảo (hình 43)
- Kê nhãn thảo 30g, xa tiền thảo 30g, sắc uông.
Tháo dược trị bệnh phụ khoa — 6 5
- Kê nhãn thảo 30g, phụng vĩ thảo 30g, sắc uô'ng.
- Kê nhãn thảo 30g, miêu tu thảo 30g, cập cập thảo 30g, sắc uông.
- Kê nhãn thảo 30g, phạn bao thảo 30g, sắc uống. 19. Tam bạch thảo (hình 52)
- Rễ tam bạch thảo tươi 30g, đường trắn g vừa lượng sắc uô'ng.
- Rễ tam bạch thảó tươi 30g, thô đinh quê 30g sắc uống.
- Rễ tam bạch thảo tươi 30g, đại thạch vi 30g, h ạn 'liên thảo 30g, sắc uống.
- Rễ tam bạch thảo tươi 30g, vụ thủy cát tươi 30g, sắc uô"ng.
20. Tích tuyết thảo (hình 47)
- Tích tuyết thảo tươi 60g, giã nát vắt nước uống.
- Tích tuyết thảo 30g, mã đề kim 30g, hạn liên thảo 30g, sắc uống.
- Tích tuyết thảo 30g, tiết tiết thảo 30g, sắc uống.
- Tích tuyết thảo 30g, rễ hoàng thu quỳ 15g, sắc uô"ng.
- Tích tuyết thảo 30g, thoát lực thảo 30g, sắc uống.
21. Thiên thanh địa bạch (hỉnh 53)
- Thiên thanh địa bạch tươi 90g, giã n át vắt nước uống.
66 — Tháo dược trị bệnh phụ khoa
- Thiên thanh địa bạch tươi 60g, sắc uông.
- Thiên thanh địa bạch 30g, mộc chùy hoa 15g, địa thảm thảo 30g, sắc uông.
- Thiên th an h địa bạch 30g, thanh sắc thảo 30g, sắc uô'ng.
- Thiên thanh địa bạch 30g, Giang Nam tinh quyết 30g, sắc uô'ng.
22. Văn trúc
Văn trúc 30g sắc uô"ng ngày 2 lần.
23. Ngư tinh thảo (rau diếp cá)
- Diếp cá 30g, hồ chi tử 30g, xa tiền thảo 15g, sắc uô"ng.
- Diếp cá 30g, thụ biên trúc 15g, bo bo tươi 15g, sắc uô’ng.
- Diếp cá 30g, thuẫn xí đằng 30g, sắc uông. - Diếp cá 30g, nhãn tử thái 30g, sắc uô'ng.
24. Mộc hồ điệp
- Vỏ cây mộc hồ điệp 45g, sắc uống.
- Vỏ cây mộc hồ điệp 30g, cọng lá ngũ trảo long tươi 30g, đường cát vừa lượng, sắc uông.
- Vỏ cây mộc hồ điệp 30g, mao đại đinh thảo 30g, sắc uô'ng.
- Vỏ mộc hồ điệp 30g, du bạch bì 30g, sắc uô"ng. - Vỏ mộc hồ điệp 30g, hoa mộc bì 30g, sắc uống.
Thảo-dược trị bệnh phụ khoa — 6 7
25. Bệ lệ (hình 2)
Bệ lệ 30g, sinh cam thảo 3g, sắc uống.
26. Long tu thảo
- Long tu thảo 30g, xa tiền thảo 30g, thổ phục linh 15g, sắc uô'ng.
- Long tu thảo 30g, ô liễm mai 30g, rễ tranh trắ n g 30g, sắc uô'ng.
- Long tu thảo 30g, tứ diệp thảo 30g, sắc uô'ng. - Long tu thảo 30g, vấn kinh tươi 30g, sắc uống. - Long tu thảo 30g, rau gan chó 30g, sắc uô'ng. 27. Kê can tán
Kê can tá n nghiền bột, mỗi lần uống 6g với nước sôi, ngày 2 lần, 1 tháng là 1 liệu trình.
28. Ba tiêu (chuối)
Rễ chuôi 30g, hạn liên thảo 30g, sắc uống. Thích hợp trị tiểu ra máu rõ rệt.
29. Hướng thiên ngô công
Lá hướng thiên ngô công tươi 120g, giã n át vắt nước, trộn với đường cát mà uống.
30. Phụng vĩ thảo (hình 40)
- Phụng vĩ thảo 30g, tước sàng 15g, hải kim sa 15g, sắc uông.
- Phụng vĩ thảo 30g, khang cốc lão 30g, sắc uống.
6 8 — Thảo dược trị bệnh phụ khoa
- Phụng vĩ thảo 30g, rau gan chó (cẩu can thái) 30g, sắc uông.
- Phụng vĩ thảo 30g, cập cập thảo 30g, sắc uô"ng. 31. Ngô đồng căn (rễ ngô đồng)
Rễ ngô đồng bỏ vỏ ngoài, giã nát, ngâm trong nước vo gạo, dùng vải vắt nước, thêm đường cát vào uô"ng.
32. Xà bồ đào
- Xà bồ đào 60g, sắc uống.
- Xà bồ đào 30g, rễ đinh hương dại 30g, sắc uô'ng.
- Xà bồ đào 30g, hải kim sa đằng 30g, ô liễm mai 15g sắc uô"ng.
- Xà bồ đào 30g, miêu tu thảo 30g, thoát lực thảo 30g, sắc uô"ng.
VIÊM THẬN MẠN TÍNH KHI
MANG THAI
Viêm th ận m ạn tính là chỉ viêm tiểu cầu thận m ạn tính. Khi có thai lại bị viêm th ận m ạn tính là do trước lúc mang thai đã mắc chứng viêm thận, sau khi mang thai th ận làm việc quá mức khiến cho viêm th ận
càng nặng, thậm chí làm suy kiệt công năng th ận m ạn tính, ảnh hưởng đến tính m ạng mẹ và con. Nguyên nhân bệnh không th ậ t rõ ràng. Thường thì trước khi mang thai mà có bệnh sử tiểu ra máu, phù thủng, tiểu anbumin, cao huyết áp, hoặc trước khi có thai 24 tuần kiếm tra thây tiếp tục tiểu anbumin, công nàng thận
Thảo dược trị bệnh phụ khoa — 6 9
suy... thì khi m ang thai sẽ bị viêm th ận m ạn tính. Trước khi có thai, nếu thây huyết áp từ 20/13.3kPa trở lên hoặc có chứng tiểu đạm thì không nên có thai. Nếu bệnh nhẹ, huyết áp dưới 20/13.3kPa thì có thể mang thai. Bệnh này nên dùng các phương thuốc sau:
1. Mã đề kim (hình 16)
- Mã đề kim 30g, lục lăng cúc 30g, miêu tu thảo 30g, sắc uô'ng.
- Mã đề kim 30g, bán biên liên 30g, sắc uô'ng.
- Mã đề kim 30g, tích m inh 30g, dã cam thảo 30g, sắc uô'ng.
- Mã đề kim 30g, la ma căn 30g, sắc uô"ng.
2. Bạch mao căn (rễ tranh trắng)
- Rễ tran h trắng 120g, sắc uô"ng.
- Rễ tran h trắng 30g, n h â t chi hoàng hoa 30g, vỏ bầu 15g, sắc uông.
- Rễ tra n h trắng 30g, tiêu phạm thiên hoa 30g, sắc uông.
- Rễ tra n h 30g, mộc chùy hoa 15g, sắc uô'ng.
- Rễ tran h 30g, vỉỏ bí đao 30g, xích tiểu đậu 30g, sắc uông.
3. Bán biên liên (hình 51)
- B án biên liên 30g, hoàng mao nhĩ thảo 30g, sắc uông.
7 0 — Thảo dược trị bệnh phụ khoa
- Bán biên liên 30g, miêu tu thảo 30g, xa tiền thảo 30g sắc uô'ng.
- Bán biên liên 30g, lệ chi thảo 30g, sắc uô’ng.
- Bán biên liên 30g, biển súc 30g, liên tiền thảo 15g, sắc uô'ng.
4. Kim ty thảo (hình 13)
- Kim ty thảo tươi 120g, sắc uô'ng thay trà.
- Kim ty thảo tươi 60g, bán biên liên 30g, sắc uô"ng.
- Kim ty thảo 30g, hoàng mao nhĩ thảo 30g, sắc uống.
5. Rễ chuối (Ba tiêu căn)
- Rễ chuôi vừa lượng, hầm th ịt heo mà ăn.
- Rễ chuôi 60g, sắc nước uông.
6. Tiêu phạm thiên hoa (hỉnh 54)
- Rễ tiêu phạm thiên hoa tươi 60g, sắc uô'ng.
- Rễ tiêu phạm thiên hoa 30g, bán biên liên 30g, mộc chùy hoa 15g, sắc uống.
7. Ngọc mễ tu (râu bắp)
- Râu bắp 60g, sắc nước uống.
- Râu bắp 30g, vỏ bí đao 30g, sắc uô"ng.
- Râu bắp 30g, phế hình thảo 15g, đăng tâm thảo 15g, sắc uô"ng.
- Râu bắp 60g, hải kim sa đằng 30g, sắc uô'ng.
Thảo dược trị bệnh phụ khoa — 71
- Râu bắp 30g, mộc chùy hoa 15g, lá sam tía 6g, sắc uống.
8. Bách lưỢng kim (hỉnh 24)
- Bách lượng kim 30g, gà choai 1 con (bỏ đầu, chân, cánh, ruột) hầm ăn.
- Bách lượng kim 30g, huyết m ãi thảo 15g, sắc uô'ng.
- Bách lượng kim 30g, kê can tá n lOg, sắc uống. 9. Đăng tâm thảo (hình 39)
- Đăng tâm thảo tươi 60g, sắc uô"ng.
- Đăng tâm thảo 30g, lệ chi thảo 30g, sắc uô'ng. - Đ ăng tâm thảo 30g, mã đề căn 30g, sắc uống. - Đ ăng tâm thảo 30g, rễ dâm bụt 30g, sắc uô'ng. 10. Xa tiền thảo
- Xa tiền thảo tươi giã nát, vắt lấy nửa ly nước hòa với m ật uô'ng.
- Xa tiền thảo 30g, hạn liên thảo 30g, sắc uống.
- Xa tiền thảo 30g, diếp cá 30g, tiểu kế 30g, sắc uống.
- Xa tiền tử 15g, đồi đồi sâm 15g, sắc uô'ng. 11. Kê thận sàm
- Kê th ậ n sâm 30g, hầm với gà mà ăn.
7 2 — Tháo dược trị bệnh phụ khoa
12. Dã chi ma (mè dại)
- Rễ dã chi ma 60g, cành nho dại 12g, vỏ chuôi khô 15g, sắc uô'ng.
- Rễ dã chi ma 30g, miêu tu thảo 30g, sắc uông. - Rễ dã chi ma 30g, hạn liên thảo 30g, sắc uông. - Rễ dã chi ma 30g, bán biên liên 30g, sắc uông. 13. La ma
- La ma 30g, sắc uống, ngày 1 thang.
14. Qua tử thảo (hình 55)
- Qua tử thảo tươi 30g, sắc uô'ng.
THIẾU MÁU KHI MANG THAI
Thiếu máu là chứng rấ t thường gặp ở phụ nữ mang thai. Nếu thiếu máu nặng, dễ dẫn đến đẻ non, chết thai. Phụ nữ có thai nhu cầu về sắt tăng cao, nhưng chất sắt hấp thu qua thức ăn có hạn, nên cơ thể mẹ phải sử dụng chất sắt dự trữ của mình cung cấp cho thai nhi, khi lượng sắt dự trữ này cạn kiệt sẽ xảy ra chứng thiếu máu do thiếu sắt. Khi kiểm tra thấy số lượng hồng tê bào dưới mức 3.5x10^^ /L, hoặc áp tích hồng tế bào dưới 0,30, có thể chẩn đoán thai phụ thiếu máu. Triệu chứng lâm sàng là váng đầu, yếu ớt, sắc m ặt trắng xanh, kèm theo viêm khoang miệng, viêm lưỡi, da tóc khô, rụng tóc, móng tay giòn. N ên sử dụng các phương thuốc sau:
1. Kê huyết đằng
Thảo dược trị bệnh phụ khoa — 7 3
- Kê huyết đằng 30g, hà thủ ô 30g, sắc uô'ng.
- Kê huyết đằng 30g, hoàng thị (nướng) 30g, sắc uô'ng.
- Kê huyết đằng 30g, hoàng hoa đảo thủy liên 30g, thổ đảng sâm 30g, sắc uống.
2. Huyên thảo (cỏ huyên)
- Rễ cỏ huyên (lấy chỗ phình lớn) 10 cái, hầm với th ịt heo hoặc gà mà ăn.
3. Nhất điểm huyết (hỉnh 56)
- N h ất điểm huyết 30g, th ịt nạc vừa lượng, đem hầm m à ăn.
- N h ất điểm huyết 30g, gà đen 1 con, hầm ăn.
- N hất điểm huyết 30g, nhị sắc bổ huyết thảo 30g, sắc uô"ng.
4. Đào kim nưdng (hỉnh 32)
Quả đào kim nương (quả sim) 15g, sắc uô"ng. 5. Thổ nhân sâm
Thổ n h ân sâm 60g, hầm gà đen mà ăn.
6. Ba thái căn (rễ rau chân vịt)
Ba th á i căn 30g, rễ cẩm quỳ lá tròn 30g, hầm th ịt dê ăn.
7. Sờn mẫu đơn
Sơn m ẫu đơn lấy vỏ rễ 60g, hầm th ịt ăn.
7 4 — Thảo dược trị bệnh phụ khoa
8. Lan hoa sâm (hỉnh 31)
Lan hoa sâm 15g, gà m ái choai 1 con. Gà làm th ịt bỏ ruột, cho lan hoa sâm vào trong, hầm ăn.
9. Thiên châm vạn tuyến thảo
Thiên châm vạn tuyến thảo 30g, trứng gà 2 cái nấu chín mà ăn.
10. Dị diệp dung
Quả dị diệp dung tươi 250g, hầm th ịt ăn.
11. La hán tùng thực
La hán tùng thực 18g, hầm gà đen mà ăn.
12. Nham đậu đằng căn
Rễ dây nham đậu 30g, hầm th ịt ăn.
BỊ VIÊM RUỘT THỪA CẤP TÍNH KHI MANG THAI
Viêm ruột thừa cấp tính là chứng ngoại khoa kèm theo rấ t thường gặp ở phụ nữ mang thai. Do có thai dẫn đến thay đổi vị trí giải phẫu ruột thừa khiến khó chẩn đoán viêm ruột thừa, lại thêm viêm ruột thừa tiến triển khá nhanh ở người mang thai, dễ làm viêm m àng bụng, làm kích thích độ co của tử cung gây đẻ rơi, đẻ sớm thậm chí chết thai nhi, thai phụ bị viêm ruột thừa cũng có khả năng tử vong cao hơn người thường. Do đó phát hiện, chữa trị sớm là rấ t quan trọng. Biểu hiện lâm sàng là đau bụng (vị trí đau tùy theo tháng mang thai mà khác nhau, lúc đầu thường đau dưới phải bụng, sau
Thảo dược trị bệnh phụ khoa — 7 5
đó dần dần chuyển lên vị trí cao hơn, thậm chí đên dưới sườn phải), buồn nôn vì mửa, p hát nhiệt, bụng đè đau, cơ bụng căng. N ên sử dụng các phương thuốc dưới đây.
1. Tử hoa địa đinh
- Tử hoa địa đinh 60g, sắc uống.
- Tử hoa địa đinh 45g, hồng đằng 30g, sắc uống.
- Tử hoa địa đinh 45g, n h ất chi hoàng hoa 30g, sắc uông.
- Tử hoa địa đinh 45g, ngọc diệp kim hoa 30g, sắc uống.
- Tử hoa địa đinh 30g, khổ điệp tử 15g, sắc uống. - Tử hoa dịa đinh 30g, dã cúc hoa 30g, sắc uống. 2. Bại tưdng thảo
- Bại tương thảo 60g, sắc uô"ng.
- Bại tương thảo 45g, diếp cá 30g, sắc uống. - Bại tương thảo 45g, hồng đằng 30g, sắc uống.
- Bại tương thảo 45g, tiêu phạm thiên hoa 30g, sắc uông.
3. Bồ công anh
- Bồ công anh 60g, hồng đằng 30g, sắc uô’ng. - Bồ công anh 45g, bán biên liên 30g, sắc uô'ng.
- Bồ công anh 45g, tam diệp quỷ châm thảo 30g, sắc uống.
- Bồ công anh 45g, đại vĩ dao 30g, sắc uống.
7 6 — Thảo dược trị bệnh phụ khoa
- BỒ công anh 45g, hoa mộc phù dung 30g, mã lan 30g, sắc uống.
4. Hồ chi tử lá tròn (viên diệp hồ chi tử)
- Hồ chi tử lá tròn tươi 120g, giã n á t vắt nước uống làm 3 lần.
- Hồ chi tử lá tròn 60g, Duyễn châu quyển bá 30g, sắc uô"ng.
- Hồ chi tử lá tròn 45g, áp thạch thảo 30g, sắc uô"ng.
- Hồ chi tử lá tròn 30g, đại vĩ dao 30g, ngân hoa 30g, sắc uô'ng.
5. Tam diệp quỷ châm thảo
- Tam diệp quỷ châm thảo 60g, sắc uô'ng.
- Tam diệp quỷ châm thảo 30g, đại thanh diệp 30g, sắc uô"ng.
- Tam diệp quỷ châm thảo 30g, thạch long đởm 30g, sắc uống.
- Tam diệp quỷ châm thảo 30g, đại vĩ dao 30g, bo bo 30g, sắc uống.
6. Mộc phù dung
- Lá mộc phù dung 30g, đại thanh diệp 30g, sắc uống.
- Lá mộc phù dung 30g, thiên lý quang 30g, sắc uô"ng.
Thảo dược trị bệnh phụ khoa — 7 7
- Hoa mộc phù dung 30g, tam diệp quỷ châm thảo 30g sắc uô"ng.
- Rễ mộc phù dung 30g, rễ tiêu phạm thiên hoa 30g, sắc uông.
7. Dã cúc hoa
- Dã cúc hoa 60g, sắc uô"ng.
- Dã cúc hoa 30g, nhât.ch i hoàng hoa 30g, nhẫn đông đằng 30g, sắc nước uống.
- Dã cúc hoa 30g, tam diệp quỷ châm thảo 30g, sắc uô"ng.
- Dã cúc hoa 30g, rễ tiêu phạm thiên hoa 30g, bo bo 30g, sắc uô'ng.
- Dã cúc hoa 45g, mã lan 30g, sắc uô'ng.
8. Ngư tinh thảo (rau diếp cá)
- Diếp cá 30g, bồ công anh 30g, sắc uô'ng.
- Diếp cá 30g, phụng vĩ thảo 30g, đại vĩ dao 30g, sắc uô"ng.
- Diếp cá 30g, hồng đằng 30g, rễ cây gai 30g, sắc uô’ng.
- Diếp cá 30g, thạch long đởm 30g, n h ất chi hoàng hoa 30g, sắc uống.
9. Áp chích thảo (hình 9)
- Ap chích thảo 45g, bại tương thảo 30g, sắc uống.
- Ap chích thảo 30g, hồng đằng 30g, thiên lý quang 30g, sắc uống.
7 8 — Thảo dược trị bệnh phụ khoa
- Áp chích thảo 30g, mã lan 30g, lá mộc phù dung 30g, sắc uống.
- Áp chích thảo 30g, tử hoa địa đinh 30g, bo bo 30g, sắc uống.
10. Tam a khổ (hình 22)
- Tam a khổ 60g, đại vĩ thảo 30g, sắc uống. Trị xung quanh ruột thừa sưng mủ.
- Tam a khổ 30g, hoa răng chó 30g, sắc uống.
- Tam a khổ 30g, mã lan 30g, tiêu phạm thiên hoa 30g, sắc uống. Dùng trị ruột thừa sưng mủ xung quanh.
11. Hàm tu thảo
Hàm tu thảo 30g, sắc uống, ngày 1 thang; ngoài ra lấy lá tươi, cơm nếp, dấm vừa lượng, cùng giã n át đắp lên chỗ đau.
12. Xả môi (hình 57)
- Xà môi tươi 60-120g, rễ cây ô cựu 15g, sắc uống làm 2 lần, ngày 1-2 thang.
- Xà môi tươi 90g, rễ ô cựu 15g, hàm tu thảo 30g, sắc uống, ngày 1 thang.
- Xà môi 30g, bồ công anh 30g, sắc uống.
- Xà môi 30g, mã lan 30g, tạc tương thảo 30g, sắc uống.
- Xà môi 30g, dã mẫu đơn 30g, sắc uô'ng.
Tháo dược trị bệnh phụ khoa — 7 9
13. Phi dương thảo (hình 58)
- Phi dương thảo tươi 60g, rễ tiêu phạm thiên hoa 30g, sắc uô'ng.
Phi dương thảo 30g, tử hoa địa đinh 30g, sắc uô'ng.
- Phi dương thảo 30g, dã mẫu đơn 30g, sắc uống. 14. Kim ngân hoa
- Kim ngân hoa 60g, bo bo 30g, mã lan 30g, sắc uống.
- Kim ngân hoa 60g, đại thanh diệp 30g, dã cúc hoa 30g, sắc uô"ng. Hai phương thuôh trên trị ruột thừa sưng mủ xung quanh.
- Kim ngân hoa 30g, liên kiều 30g, tiêu phạm thiên hoa (rễ) 30g, sắc uô'ng.
- Kim ngân hoa 30g, bán biên liên 30g, sắc uô"ng, ngày 2 lần.
- Kim ngân hoa 30g, qua tử thảo 30g, sắc uống.
- Kim ngân hoa 30g, dương nhũ căn 30g, bồ công anh 30g, sắc uô"ng.
ĐẺ KHÓ
Sinh đẻ có thuận lợi hay không là do 3 nhân tô' chủ yếu quyết định: sản lực, sản đạo và thai nhi. Nếu có 1 nhân tố trục trặc sẽ gây khó khăn cho việc sinh đẻ. Sản lực thường là do độ co bóp của tử cung khác thường, thiêu lực, không điều... Sản đạo do xương chật hẹp, dị hình, sản đạo bị thương tổn, dị hình bẩm sinh, sưng ứ...
8 0 — Thảo dược trị bệnh phụ khoa
Thai nhi thì có thê do vị trí khác thường, thai nhi phát triển bình thường... Đã có những triệu chứng này thì nên đi bệnh viện, không nên dùng các phương thuôc Đông y. Thảo dược chủ yếu trị đẻ khó do sản lực, tử cung co bóp yếu, chứng này có liên quan đến các nhân tố sau:
(1) Tinh th ầ n quá ổăng thẳng, ảnh hưởng của thuôc an thần, m ệt mỏi quá độ.
(2) Tử cung bị trục trặc, nước quá nhiều, bị chứng cao huyết áp tổng hợp.
(3) Vị trí thai không ngay chính.
(4) Nội phân tiế t không điều hòa.
Biểu hiện lâm sàng là tử cung co bóp quá yếu, thời gian gián cách dài, thời gian tiếp tục ngắn. Kiểm tra thấy vách tử cung không cứng, thời gian sinh đẻ kéo dài. Nếu đẻ lâu quá 24 tiếng thì gọi là trệ sản. Có th ể sử dụng các phương thuôh sau;
1. Cấp tính tử
- Cấp tính tử 15g, sắc uông.
- Cấp tính tử lOg, bạch khấu nhân 2 viên, dùng nước sắc cấp tính tử uống bạch khấu nhân.
- Câ'p tính tử lOg, sung úy tử lOg, sắc uống.
- Cấp tính tử sao vàng nghiền bột, mỗi lần uô'ng 3g với hoàng tửu.
2. Bề ma (thầu dầu)
- Bề ma 7 hạt, giã nát, xoa vào lòng bàn chân.
Thảo dược trị bệnh phụ khoa — 8 1
- Lá bề ma tươi giã nát, đắp vào lòng bàn chân. 3. ích mẫu thảo
- Cỏ ích mẫu khô 15g, nghiền bột, trộn với dầu mè 25g, đường trắn g 25g, nước tiểu con nít (đồng tiện) mà uống.
- Cỏ ích mẫu 30g, sắc uô"ng.
- Cỏ ích mẫu 30g, đào nhân lOg, sắc uô'ng.
- Cỏ ích mẫu tươi giã nát, vắt nước, mỗi lần uô"ng 1 ly nhỏ.
4. Hoàng thục quỳ (hình 59)
- Hoa hoàng thục quỳ sấy khô giã nát, uô'ng lần 6g với hoàng tửu.
- Hoa hoàng thục quỳ giã n á t chà lên lòng bàn chân.
- H ạt hoàng thục quỳ 60 hạt, sao vàng nghiền bột uống với hoàng tửu.
5. Đào thụ căn (rễ đào)
- Rễ đào 60g, sắc uống.
6. Mã xỉ hiện (rau sam)
- Rau sam tươi giã vắt nước, mỗi lần uống lOml. - Rau sam tươi 90g, sắc uống.
7. Tam lăng thảo
Tam lăng thảo 60g (tươi) sắc uống.
"""