" Tất Tần Tật Câu Hỏi Quái Đản Nhất Quả Đất - Những Thắc Mắc Không Giống Ai 🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Tất Tần Tật Câu Hỏi Quái Đản Nhất Quả Đất - Những Thắc Mắc Không Giống Ai Ebooks Nhóm Zalo https://thuvienpdf.com K!v9||H TAT TAN TAT QUÁÌ OÁN NHẲT QUẢ ĐẤT Những thắc Mắc không giống ai N H À x u A t B ả n k i m đ ồ n g https://thuvienpdf.com Blén mục trén niằt b ỉn phím CÚI Thư vlf n Quỉc gla v m Nam Blng He Tằt tán tật cáu h6l quái đán nhàt quá đìt: Những thác mác khống glòng ai / Blng He ch.b.: Vũ Thúy An dịch. - H .: Kim Đổng, 2016, - 128tr.: tranh vé; 21 cm ISBN 9786042061476 1. Tri thúc 2. Khoa học thưúng thức 3. Sách thiều nhi 001 - dc23 KDL0532P-CIP GULING dlNGGUAI HAOVVENTI ® Beijlng Publishing Group Ltd. Vietnam ừanslation copyríghts <£> Kim Dong Publishing House, Hanoi, 2013 Vletnamese translation ríghts arranged with Beijing Publishing Group Ltd. Xuảt bàn theo hợp đổng chuyển nhượng bản quyén giữa Beiịing Publishing Group Ltd. vầ Nhầ xuất bàn Kim Đồng, 2015 Bán quyển tiếng Việt thuộc về Nhằ xuầt bàn Kim Đồng, 2016 https://thuvienpdf.com Mục lục Có phái tốc bạc cầng nhổ cầng mọc nhiếu? Khi tắm, ghét của người da đen và người da trắng có mầu giòng nhau không? 10 Khi bóp tuýp kem đánh răng nhiều màu thl các màu có bj lẳn vào nhau không? Số khía rãnh frên nắp chai bia của các hảng có bằng nhau không? Tại sao chạy đường dầi xong, người lại vã mồ hôi nhu tắm? Bạn có thể hắt hcfi và “xì hơi” cùng một lúc không? oố bạn hắt hơi khi mờ mắt! Tai voi có công dụng tàn nhiệt, thê tai người thì sao? ( 2^ Tại sao bụi ở gắm giường và mặt bần chẳng giống nhau? 24 Chày nước mũi do cảm cúm và do ăn cay có giống nhau không? ự ộ Khi xây cao ốc, làm thế nào để vận chuyển cần cấu lên trên nốc? ( 2^ Tay còn bấn hơn cà hậu môn? Bất tay sẽ khiên vi khuẩn lây lan nhanh hơn? Tại sao chi có tàu ngầm hạt nhân mà không có máy bay hạt nhân? Loài kiên cố thề khuân vác những vật nặng hơn cơ thể 100 lần, còn con người thì sao? https://thuvienpdf.com o Hỏi chưa có đồng hổ, con người tính thời gian bằng cách nào? Thân ống hút cố thể lầm thành hình tam giác không? Da mặt bạn dày bao nhiêu? Tại sao bịt mũi ừong khi ăn, ta thấy thức ăn nhạt nhẽo? Tại sao bong bóng hình cầu mà không phải lầ hình lập phương? Tạl sao keo con voi không dính vầo lọ chứa? Thực vật cũng biết ăn thịt ư? Khi bạn ở tư thế trổng cây chuối, chân bạn nhó đi hay to ra? 52 Bụng người có thề chứa được một con thuyền, bạn tin không? Nèu các ngón tay dài bằng nhau, chuyện gi sẽ xày ra? Uống rượu thl say, vậy uống trà có say không? Có ai chêt vì cười nhiều quá không? Có thể cân được lượng mỡ ừong cơ thể hay không? Tại sao thịt lạl biến thành mỡ? 64 Khi béo lên, tại sao ừên cơ thế lại có một bộ phận phát phl rõ nhất? https://thuvienpdf.com • Tại sao người béo dế đổ mồ hối? ( | Q • Giấc mơ có màu hay đen trắng? • Rau củ quà cũng có nhóm máu như người ư? ® • Nêu có cánh, con người có bay được như chim không? • Trứng hồng, ừứng trắng, trứng nào ngon hơn? • Đổ ăn lúc nóng và để nguội, hương vị có gi khác nhau? @ _ • Tại sao sau khi bọt tan hềt, mùi vị của nước có ga lại khác đi? • Tại sao túi đựng khoai tây chiên luôn căng phồng? 9 • Uống nước nhiều quá cũng bị ngộ độc ư? © • Nèu chi uống nước ngọt chứa axit cacbonic thỉ con người sẽ sống được bao lâu? • Có phài các lỗ trên mặt ghè nhụa chuyên dành cho việc ‘ xl hơi''? • Có phái bệnh nhân bều đường tề ra nước tiểu ngọt, còn bệnh nhân mắc chứng niệu độc ữiì tè ra toàn chât độc? • Phài lặn sâu bao nhiêu mới tránh được đạn? • Cố ung thư gan, ung thư phổi, nhưng tại sao không có ung thư tim? • Bông tuyêt cố mùi hương không? https://thuvienpdf.com Rắc muối vào vết thương thì xót, thê nêu rấc đường thì sao? Cà chua được coi là rau hay trái cây? 100 Chữ bác sĩ xằu quá, tại sao dược sĩ lại đọc được? Đi bơl hay bị chuột rút, đứng trên bờ có bị chuột rút không? Có phim 3D, vậy có tlvl 3D không? 1] ^ Cố thể mang sân bay lên trời không? 1ÌI Chiều đền suốt 24 tiếng cố giúp cây lớn nhanh hơn không? ^ Tièng ồn ảnh hường tới cà thị lực nữa ư? ^ Nêu bầu không khí toàn là ôxy, hít thở có dễ chịu hơn không? Vì sao kim đồng hồ dịch chuyền về bẽn phài? (lỊi Có thể đống băng người mắc bệnh nan y để chi Nước tiểu và nước bọt, cál nằo sạch hơn? Nều mơ thấy có người bắn súng vầo ta, ta ci Có phái người dũng cảm thi có gan to? e Tảu điện ngẩm được đưa xuống lòng đất như thề “Xì hơi” có thé gây hóa hoạn thật sao? hay không? https://thuvienpdf.com https://thuvienpdf.com Có PHẢI TÓC BẠC CÀNG NHỔ CANG MỌC NHIỀU? Những lúc bất chợt nhìn thấy tóc bạc trên mái đầu cha mẹ, ch ú n g ta thấy thương lắm và c h ỉ m uốn nh ổ đ i giúp. N h ư ng này, đừng vộ i nhé, v ì có người ch o rằng tóc b ạ c cà n g nhổ càn g m ọ c nh iề u hơn. G iả sử bạn nh ổ m ột sợi, lại có m ười sợi khác m ọ c lên, th ế th ì ch ả đ úng là lợi bất cậ p hại sao? https://thuvienpdf.com Sự thật là kh ông hề có ch u yện đó đâu! V ì số lượng c á c nang tóc sẽ không hề tăng lên ch o dù bạn có tác động vào, nên nếu nh ổ m ột sợi tóc b ạ c th ì cũ n g c h ỉ có m ột sợi khác m ọ c lên th ô i. T h ế nhưng, có phải c h ỉ cần nh ổ tó c b ạ c đi là hết không? C h ú n g ta vẫn n g h ĩ nh ổ m ột, hai sợi cũ n g ch ẳ n g ảnh hưởng gì đến sức khỏe. N h ư ng về lâu dài th ì sẽ gây tổn thương ch o nang tóc, n g h iê m trọ ng hơn có th ể dẫn tới v iê m nang. T h ế nên, dù đúng là không có ch u yệ n tó c b ạ c càn g nhổ cà n g m ọ c nh iề u nhưng cũ ng không nên nh ổ quá thường xuyên! Tại sao một số người trẻ tuổi ìạỉ có tóc bạc? Tóc bạc thông thường do tế bào tạo sắc tố đen ừong nang tóc yếu đi, từ đó sắc tố đen không được sản sinh, khiến sợi tóc chuyển sang roàu ừắng. Ké từ tuổi 35, tế bào tạo sắc tố đen ở người binh thường bắt đầu suy yếu. Nhưng cố người còn ừẻ măng mà đã có tóc bạc là vì sao? Hiện tượng này là do nguyên nhân di truyển, thể chất bầm sinh, hoặc do chê độ ăn uống thiếu cân bằng, không đù chất, thiếu các nguyên tố vi lượng cần thiết. https://thuvienpdf.com HI TẮM, GHÉT CỦA NCườl PA PEN VA NGƯỜI OA TRẤNG có iẢU GIỖNG NHAU KHÔNG? Chúng ta đều biếc căn cứ th eo m àu da, loài người được c h ia th ành c á c ch ủ n g tộc da đ en , d a trắng và da vàng. M à u d a ch ủ yếu phụ th uộ c vào lượng hắc tố trong cơ thể. N ó i cá ch khác, nhờ có hắc tố m à da người m ới có m àu đấy! N ếu th ế th ì kh i tắm, ghét của người da đen và người da trắng có m àu giố ng nhau kh ông nh ỉ? C âu trả lời là m àu da kh ác nhau thì ghét cũn g... không g iố ng nhau đâưl https://thuvienpdf.com Làn d a ch ú n g ta do rất nh iề u tế bào tạo thành. N h ờ quá trìn h trao đổi chất, tế bào cũ ch ế t đ i, tế bào m ới sin h ra. T ế bào ch ế t sẽ bong ra và trở th ành ghét kh i tắm. C ũng g iố ng như cá c tế bào kh ác tro ng cù ng m ột làn da, ch ú n g cũ ng chứ a hắc tố. D o đó, ghét của người da đen sẽ có m àu đen nâu, cò n củ a người da trắng c ó m àu vàn g nhạt. C ò n người da vàn g th ì sao? T h ô i, lần tới đ i tắm, cá c bạn hãy tự qu an sát và tìm ra câu trả lời nhé! Hắc tố là gi? Hắc tố là một chất màu nâu đen có trong lông, tóc hoặc da động vật. Tia tử ngoại trong ánh nắng Mặt Trời chỉèu vầo sẽ lầm tổn thương làn da, thậm chí gây ung thư da. Khi đó, hắc tố có tác dụng hấp thụ tia tử ngoại và bảo vệ làn da khỏi các tấc hại. Vì thế, hắc tố trong da càng nhiều thì mầu da càng tối, khả năng hấp thụ tia tử ngoại sẽ càng mạnh. 11 https://thuvienpdf.com KHI BÓP TUÝP KEM PÁNH RẢNG NHIỀU MẨU THÌ CÁC MẢU có BỊ LẪN VẰO NHAU KHÔNG? Mỗi buổi sáng và trước khi đi ngủ, ch ú n g ta đều ph ải đ ánh răng. C h ắ c bạn nhỏ nào cũ n g th íc h kem đánh răng nh iề u m àu v ì khi bóp lên bàn ch ải trông thật là đẹp mắt! N h ư n g sao lúc được bóp ra, từng dải m àu vẫn nguyên vẹn m à không bị lẫn vào nhau nhỉ? B í m ật nằm ở cỗ m áy ch u yê n dù ng đ ể bơm kem nh iề u m àu vào tuýp. Loại này kh ác c á c m áy bơm kem th ông thường ở ch ỗ có ít nhất hai đầu bơ m , m ột đầu chứ a kem trắng, m ột đầu chứ a kem https://thuvienpdf.com Bản th ân đầu bơm kem cũ n g rất đ ặc b iệ t v ì do nh iề u ô m iệ n g tạo th ành. C á c loại kem cù n g lú c được đưa vào cá c m iệ n g kh ác nhau, rồi đ ẩy v ào tro ng ố ng tuýp. K h i ta bóp tuýp, kem trắng và kem m àu được bóp ra cù n g lúc, h ìn h th ành cá c dải m àu kh ác nhau. V à th ế là c h iế c bàn trải trô ng thật vui m ắt với đủ sắc m àu. Lúc nào kem bóp ra kh ông đều như b ìn h thường, bạn hãy đặt tu ýp kem vào tro ng nước nóng m ột lát là được. Cần bao nhỉêu^ nguyên liệu để làm ra kem đẩnh răng? Dé làm ra kem đánh răng người ta phái dùng tới hơn 10 nguyên liệu theo một ti lệ nhất định và chúng được trộn đều trong chiếc máy trộn khổng lồ. Nguyên liệu bao gồm chất tẩy để làm sạch, các chất hóa học diệt khuẩn, bột khoáng giúp răng thêm sáng bóng, chất giữ độ ám để kem không bị khó cùng các hương liệu giup thơm miệng. Kem đánh răng có fl our tốt hay không tốt? Trẽn thị trường có một loại kem đánh răng chứa tlour rằt tốt cho răng. Lượng tlour vừa đu có thê giup răng thèm chắc khoe, sáng bóng, chống axit và bào vệ răng khỏi bị ần mòn. Nhưng loại kem này không phù hợp vời các bạn nho, vi trong lúc đánh răng các bạn dễ nuốt vào lắm, hàm lượng tlour sử dụng mỏi ngày vượt quá mức quy định sẽ gây hại cho cơ thé. Vi thè các bạn chi nên dùng kem đánh răng dành riêng cho trẻ nhò thôi, vá nhớ làm theo hướng https://thuvienpdf.com số KHlA RÃNH TRÊN NẮP / CHAI BIA CỦA CÁC HẴNG CÓ BẰNCNHAU KHÔNG? Chắc hẳn bạn đã nhìn thấy rất nhiều nắp chai bia củ a c á c hãng k h á c nhau. N ào, hãy tìm và quan sát k ĩ m ột c h iế c nắp xe m trên đó có bao nh iê u k h ía rãnh! H ẳ n bạn sẽ tự hỏi tại sao lại như thế? https://thuvienpdf.com T h ì ra yêu cầu đầu tiê n kh i làm m ột c h iế c nắp ch ai là p h ải đảm bảo độ k ín . C á c k h ía rãnh g iú p nắp đóng chặt vào m iệ n g ch a i. N h ư n g số lượng kh ía rãnh không nên nh iề u quá, v ì nếu càng nh iề u th ì d iệ n tíc h tiế p xú c giữa kh ía và m iệ n g ch a i c à n g nhỏ, nắp c h ai sẽ không găm ch ặt vào m iệ n g được. Q u a nhiề u lần th í ng h iệ m , người ta đã ch ứ ng m in h 21 k h ía rãnh là vừa đủ ch o m ột nắp ch ai. C á c nắp ch ai b ia trên th ế g iớ i đều c h ỉ có đúng 21 kh ía rãnh, không tin th ì bạn cứ đếm thử xem ! Khéo ĩĩiở nếp chai Các bạn có tin không, chi cần dùng hai chíềc đũa tương đối chắc là có thể mở được nắp chai bia. Oây chính là nguyên lí đòn bẩy. Tay trái kẹp chặt vào phần cổ chai gần nắp, dùng một đầu cùa đôi đúa chống vào phẳn dưới nắp chai, đẳu kia hướng lên ừên tạo thành một góc, dùng ngón cái tay ừái làm íiềm tựa, tay phải bật đầu đũa kia xuống nhanh vầ mạnh để khui nắp chai. Nhưng cách này không an toàn như dùng cái mở nắp vi đòi hỏi phải khéo léo, nếu không bạn sẽ làm mình hoặc người khác bị thương đầy! https://thuvienpdf.com TẠI SAO CHẠY PƯỜNG PẰI XONG, [ 2 ^ 1 NGƯỜI LẠI VA MỒ HÔI NHƯ TẮM? Các bạn đã bao giờ đổ mồ hôi nhễ nhại sau kh i ch ạ y m ột quãng đường d ài chưa. Lúc ấy, cá c bạn thấy thật khó c h ịu phải không! N h ư ng tại sao lại như vậy nhỉ? C âu trả lời thật đơn giản , v ì đ ổ m ồ hôi là phản ứng th ông thường kh i cơ th ể tự động đ iề u ch ỉn h th ân nh iệ t. Sau kh i tập th ể thao, quá trìn h tuần hoàn m áu ^ N ^ trong cơ th ể d iễ n ra n h an h hơn nên thân n h iệ t cũ n g cao hơn. Đ ể làm m át cơ thể, tuyến m ồ hôi bắt đầu tiết ra m ồ hôi. https://thuvienpdf.com I ế Sau khi bố c hơi, m ồ J hôi sẽ phát tán được phần ^ nào nh iệ t lượng tro ng cơ thể. K h i th ân n h iệ t đã trở về m ức b ìn h thường, lỗ ch ân lông co lại đ ể n h iệ t lượng không còn thoát ra ngoài nữa. Tuy lúc ấy giọt m ồ hôi vẫn lưu lại trên da, kh iế n toàn th ân hôi hám , khó ch ịu , nhưng đó là m ột trong những cá ch tự đ iề u ch ỉn h th ân nh iệ t của cơ thể. K hông những vậy, đổ m ồ hôi còn là m ột c á ch thải độ c, g iú p quá trìn h trao đổi chất d iễ n ra nh an h hơn, đồng th ời tăng cường sức đề kháng. N ếu kh ông được thải qu a m ồ hôi, chất độ c sẽ tíc h tụ lại trong cơ thể, kh iế n gan và thận ph ải làm v iệ c nh iề u hơn. LỨC bơi thì có ra ĩĩiồ hôi không? Có phải chơi thể thao trên cạn hay dưới nước đều đổ mồ hôi như nhau? Thường thì cơ thể không đổ mồ hôi khi bơi, vì ở dưới nước, nhiệt độ thấp, lỗ chân lông co lạl nên không toát mồ hôi. Tại sao mồ hôi có vị mặn? Đố là vì trong mồ hôi chứa chất natri clorua. Dây chính là thành phần chủ yếu có trong muối ăn mà ta dùng để nấu nướng hằng ngày. Muối thi rất mặn, thế nên mồ hôi có vị hơi mằn mặn củng phải thôi! 17 https://thuvienpdf.com BẠN CÓ THỂ HẮT HƠI VẢ "Xì HƠI" CÙNG MỘT LÚC KHÔNG? Khi lỗ mũi nhận kích thích từ môi trường bên ngoài, ta rất dễ hắt x ì hơi, cò n kh i chư ớng bụng th ì lại rất hay "x ì hơ i". H ai ph ản ứng cơ th ể n ày đều là nhu cầu sin h lí th ông thường và tốt ch o sức khỏe. N h ư ng đ ã bao g iờ bạn tự hỏi, liệ u cả hai có th ể d iễ n ra cùn g m ột lú c hay không? M u ố n b iế t đ á p án, ch ú n g ta cù n g tìm hiểu xem cú hắt hơi và "x ì h ơ i" được h ìn h th ành như th ế nào nhé! "X ì h ơ i" đến từ đường tiêu hóa. T ro ng ruột g ià có v i khuẩn ruột kết cù n g nh iề u loại v i khuẩn khác g iú p phân giải https://thuvienpdf.com thức ăn không tiêu hóa được. K h i ph ân giải những sản ph ẩm thừa lại củ a quá trìn h tiê u hóa, cá c vi khuẩn này sẽ tạo ra hơi ruột. H ơ i này thoát ra ngoài ch ín h là lúc ch ú ng ta "x ì h ơ i" đấy. C ò n cú hắt hơi lại đến từ đường hô hấp với tác dụ ng ch ủ yếu là dọn sạch bụi bẩn, v i khuẩn có hại xâm nh ập vào cơ thể. K h i n iê m m ạ c m ũi b ị k íc h th íc h , người ta sẽ h ít m ộ t hơ i th ật sâu, lồ ng ngự c co lại k h iế n k h í tro n g p h ổ i n h an h c h ó n g th o át m ạ n h ra k h ỏ i lỗ m ũ i, cu ố n sạ ch c á c dị v ật g â y k íc h th íc h k h o a n g m ũ i. Đ i kèm vớ i lu ồn g k h í n à y là c h ất nhầy. V iệ c hắt hơi và "x ì h ơ i" được h ìn h thành th eo hai đường kh ác nhau nên hoàn toàn có th ể xảy ra cùng lúc. N h ư ng xác suất rất thấp, m à tốt nhất là nên thực h iệ n k ín đ áo ở nơi không có người bạn nhé! Lúc hắt hơi tớ cũng "xì hơi" luôn nệ!... Sao tiêng "xì ^"ơỉ" cũng phong thế nhỉ? Vì sau khi đi qua trực tràng, hơi ruột sẽ đến lỗ hậu môn, nơi được cơ vòng bảo vệ nghiêm ngặt. Nếu khí đi qua lỗ hổng này, tiếng nghe sẽ “trầm” hơn một chút, còn ừong taíờng hợp khí bị ép ra ngoài, cơ vòng sẽ rung lên khiến bạn nghe thấy những âm thanh từ thấp tới cao. https://thuvienpdf.com •t’^^■'■ -v^ ■‘‘•.í ' ■'•1*' t»ố BẠN HẮT HƠI KHI MỞMẮTl Nếu bạn mở mắt trong Imi hắt h ơ i th ì sẽ thấy nước m iế n g bắn ra tung tóe! Tuy nTĩiên, v iệ c này cũ n g khó làm lắm nha, nguyên nhân là do đSu? ^ Trước khi trả lời câu hỏi này, chúng^ ta hãy thử tìm h iểu tại sao co n người lại hắt hơi nhé! frê n n iê m m ạc m ũi của con í|gười có rất nh iề u tế bào thần k in h . Kh i vật lạ hay c á c m ùi gây k íc h th íc h xâm n h ập vào, cá c tế bào vô cù ng nh ạy cảm này sẽ lập tức th ông báo ch o bộ não. N ã o liề n ra lệ nh ch o lỗ m ũi và kh oang m iệ n g đồng thời thải hơi ra ngoài đ ể tố ng cá c vật lạ đ i, và th ế là ch ú n g ta hắt xì. https://thuvienpdf.com T h ế tại sao kh i hắt hơi ta lại hay nh ám mắt? Bởi v ì tro ng lú c đó, cá c cơ liê n qu an tới v iệ c hô hấp thắt lại đột ngột, kh iế n ch o cá c cơ mặt cũng bị co rút theo, tro ng đó phần cơ g iú p m í m ắt đóng m ở cũ n g ch ịu ảnh hưởng. V ì th ế ch ú n g ta thường nhắm m ắt lại m ột cá ch vô thức. N g oài ra, sức m ạnh củ a m ột cú hắt hơi vô cù n g lớn tro ng kh i đôi m ắt ch ú n g ta lại qu á — m ong m anh, nếu hắt hơi m à m ắt cứ m ở trừng trừng th ì rất dễ bị tổn thương, nguy h iể m lắm cá c bạn ạ. Tại sao các kích thích lại khiến ngườỉ ta hắt hơi Hắt hơi là một phản ứng phòng vệ xảy ra khi niêm mạc mũi hay vòm mũi bị tác động. Có rất nhiều thứ có thể gây kích thích như bụi, phấn hoa, mùi hoặc các dị vật khác. Ngoài ra, khi bị càm cúm, cảm lạnh... đường hô hấp sẽ bị nhiễm virus hoặc vi khuẩn, khiến niêm mạc mũi phù nề, xung huyết hay tắc nghẽn, chảy nước mũi, đi kèm với các cú hắt hơi liên tục. Dáng chú ý là nước miếng văng ra cũng chứa virus hoặc vi khuẩn đấy, thế nên các bạn phài tập thói quen lấy khăn tay che mũi khi hắt hơi đé tránh lây lan cho người khác nhé! https://thuvienpdf.com TAI VOI CÓ CÔNG PỤNC TẢN NHIỆT, THẾ TAI NCườl THÌ SAO? Các bạn có thấy loài voi thường hay phe phẩy cặp tai to như lá chuôi không? T ại sao ch ú n g lại làm th ế n h iỉ Phần bên ngoài lỗ tai được gọi là vàn h tai. V à n h tai củ a loài vật kh ổng lồ n ày rất to và m ỏng, bên tro ng chứ a nh iề u m ao m ạch nhỏ li ti. H ễ khi ch ú n g p h ẩy tai, nh iệ t lượng sin h ra trong quá trìn h tuần hoàn m áu sẽ tỏa ra từ đây, g iú p cơ th ể vo i tản nh iệ t, làm m át. V ậ y tai người có cô ng d ụng tương tự h ay không? C h ú n g ta đều b iế t nh iệ t độ cơ th ể người hầu như luôn du y trì ở m ột m ức ổn đ ịn h là khoảng 37 độ c. https://thuvienpdf.com N h ư n g nh iệ t độ ở cá c bộ phận khác nhau trên cơ th ể th ì lại không g iố ng nhau. N h iệ t độ củ a bộ phận dễ tiế p xú c với khô ng k h í bên ngoài như vàn h tai, ch ó p m ũ i, đầu ngón tay đều thấp hơn m ột chút. V à o những ngày nóng bức cũ n g c h ỉ lên tới 29 - 3 0 độ là cùng, v ì ch ú n g rất dễ tản nh iệ t. T h ế nên, lú c lỡ tay ch ạ m vào đồ vật nóng ch ú n g ta thường vô thức sờ lên vàn h tai đ ể hạ nh iệ t. T h ế nhưng ch ẳ n g m ấy ai ch ạ m vào c h ó p m ũi nh ỉ! Tại sao sau khỉ vận động mạnh tai lại nóng phừng phừng? Tai của chúng ta có chứa một hệ thống mao mạch dày đặc nhưng bên ngoài lại được bao phủ bởi một lớp da mỏng manh. Sau khi vận động mạnh, một lượng máu rất lớn chảy qua khiến các mao mạch căng lên. Vì máu cũng có mức nhiệt độ nhất định nên ta thấy tai nóng phừng phừng. Ngoài ra, vào mùa đông giá rét, nèu đi từ ngoài trời vào phòng ấm, ta cũng thầy đôi tai ừng đỏ và nóng lên đấy. Tại sao tai ù đi khỉ bị nước tràn vào? Khi âm thanh bên ngoài đì vầo tai, màng nhĩ sẽ rung lên. Âm thanh càng lớn thì mức độ rung càng mạnh và ngược lại. Sau khi đi qua các dây thần kinh thính giác, tín hiệu âm thanh sẽ được truyền tới não, thè lầ ta nghe thấy âm thanh. Nhưng nếu nước trần vào tai, sự rung động của màng nhĩ sẽ bị ảnh hưởng khiến âm thanh ù đì. 23 https://thuvienpdf.com / r TẠI SAO BỤI ở GẬM GIƯỜNG VA MẶT BÀN CHẲNG GlỐNG NHAU? Nếu quan sát kĩ các bạn sẽ thấy, ph ò ng ố c sau m ột thời g ian dài kh ông được quét dọn, m ặt bàn, gầm giường, m ặt đất sẽ tíc h tụ rất nh iề u bụi bặm . N h ư n g tại sao bụi ở gầm giường và m ặt bàn lại ch ẳ n g giố ng nhau? Bụi dưới gầm giường thường vón lại như c ụ c bông, cò n bụi trên m ặt bàn th ì ph ủ th ành từng lớp. Tại sao lại như vậy nhỉ? Đ ó là do sự tác động củ a kh ông k h í và tĩn h đ iệ n. C á c hạt bụi trôi nổi tro ng kh ông trung sẽ va chạ m, gắn kết lại với nhau th ành từng đ ám và dần dần rơi xuống. https://thuvienpdf.com C h ú n g thường m ang điệ n tíc h g iống nhau nên đ ẩy nhau ra xa. D o đó cá c đám bụi thường khá xốp và rời rạc, rất d ễ bị kh ông k h í th ổi tan. ở những nơi tương đối k ín như gầm giường, gầm tủ, cá c đám bụi rất ít b ị không k h í bên ngoài tác động nên vón lại như cụ c bông. C ò n cá c đám bụi trên m ặt bàn lại thường bị không k h í làm xáo trộn nên tản ra rất đều. ^ ^ n ỉ Pa có sỉnh bựỉ hay không? Khi ánh nấng xuyên qua cửa sổ, ta thường trông thấy các hạt bụi bay lơ lửng, một phần trong đó có sự “đóng góp” của chính bạn đấy nhé! Trong quá trình trao đổi chất, làn da liên tục sản sinh các tế bào mới, đẩy các tê bầo già hoặc đã chết ở lớp ngoài cùng đi. Các tế bào chết sau khi rơi xuống sẽ trôi lơ lửng trong không khí và gia nhập đoàn quân “bụi bặm”. ,í'- ■ ■■■■ 25 https://thuvienpdf.com CHẢY Nước MŨI PO CẢM CÚM VA PO ĂN CAY CÓ GIỐNG NHAU KHÔNG? Nước mũi thật là phiền phức! H ẳ n bạn nhỏ nào cũ ng từng trải qua hai trường hợ p sau đây: T hò lò kh i cảm cú m và sụt sịt kh i ăn cay, ph ải kh ông nào? https://thuvienpdf.com Trong đ iề u k iệ n b ìn h thường, n iê m m ạc m ũi luôn tiết chất n h ầy đ ể duy trì độ ẩm, đồng th ời g iữ ch o cá c loại bụi bẩn, v i sin h vật không xâm nh ập vào cơ thể, đ ây c h ín h là nước m ũ i. Kh i bị cảm , lũ v iru s, vi khuẩn cứ làm loạn trong kh oang m ũi, n iê m m ạc bị nóng nên tiế t ra nh iề u ch ất nh ầy hơn. Kh i kho ang m ũi hết c h ỗ chứa, ch ất n h ầy sẽ ch ả y ra ngoài. M ỗ i lần ch ả y nước m ũi v ì ăn cay, trông ch ú n g ta đến là buồn cười. T h ì ra tại ớt có m ột chất gây k íc h th íc h n iê m m ạc m ũ i. V à th ế là khoang m ũi buộc ph ải tiết th êm chất n h ầy đ ể làm d ịu k ích th íc h đó. N h ư vậy, thò lò d o bị cả m hay sụt sịt do ăn ca y đều là do n iê m m ạc tiế t th êm chất nh ầy khi b ị k íc h th íc h , về cơ bản, hai h iệ n tượng này là g iố n g nhau. ! Tại sao khỉ nếm pliảỉ ớt, đầu ìưỡỉ ị lại rất lại rát và nóng I bờng? Đầu lưỡi của chúng ta vô i cùng nhạy cảm với các vị. 1 Trong ớt có chứa một chằt đặc ; biệt có tên là capsaicin. Mỗi 'ị khi ăn vào, capsaicin sẽ kích I thích khu vực cảm nhận cảm I giác đau và nóng nằm trên đầu Ị lưỡi. Vì thế mà lúc này ta thấy ỉ rát và nóng bừng, phải thè lưỡi : ra ngoài. https://thuvienpdf.com KHI XẴY CAO ỐC, LAM t h ế n ào PỂ VẬN CHUỴỂN CẦN CẨU LÊN TRÊN NÓC? https://thuvienpdf.com M u ố n trả lời câu hỏi này, ch ú ng ta ph ải tìm hiểu cấu tạo củ a cần cẩu nóc nh à đã! H ai bộ phận ch ủ yếu củ a nó là tay nâng và ch â n đế. Loại cần cẩu này tu y cồ ng kềnh nhưng có th ể th áo dỡ, lắp ráp m ọi lúc. K h i ch u ẩn bị thi công , cỗ m áy sẽ được dỡ ra th ành nh iề u cấu k iệ n nhỏ. N h ư n g đ ối với cô n g n hân th ì cá c cấu k iệ n ấy hãy cò n to và nặng lắm, ch ẳ n g th ể nào bê v á c bằng tay được. T h ế là cá c cấu k iệ n này lại được m ột c h iế c cần cẩu k h á c vận ch u yể n lên tầng lầu đang xây rồi m ới được lắp ráp lại. M ỗ i kh i có m ột tầng m ới được x ây lên, c á c cô n g nhân cũ n g dùng cá ch tương tự, th áo d ỡ th ành cấu k iệ n , vận ch u yển lên cao rồi lại lắp ráp. C ỗ m áy khổng lồ cứ th ế được đưa lên từng tầng. Sau kh i xây xong, ch ú n g lại được dỡ ra rồi đưa thẳng xuống đất bằng th ang máy. thò ra. duôì vào ở công trường, các bạn có thể nhìn thấy những cánh tay nâng khỏe khoắn đang vươn ra làm việc. Thông thường, nó có thé duỗi dài tới 40 m và nhẹ nhàng nhấc một khối vật liệu trọng lượng 45 tấn. Sau khi thu vé gọn gàng, cần cầu lại được lái tới chó khác nên rất tiện lợi. https://thuvienpdf.com TAY CÒN BẨN HON CẢ HẬƯ MÔN? Eo ơi, tay thì làm sao mà bẩn hơn hạu môn được? T h ế m à c á c nhà kh o a họ c khẳng địn h rằng đôi tay ch ín h là bộ ph ận mất vệ sin h nhất cơ th ể đấy! Bạn n g h ĩ m à xem , ch ú n g ta thường bám vào tay v ịn đ ể khỏi bị ngã kh i đ i xe buýt. N hư ng tay v ịn ấy đã có kh ông b iế t bao nh iê u người từng chạ m vào. K h i dùng xo ng nhà vệ sin h cô n g cộng , bạn cũ n g sẽ m ở cửa bằng tay. H ễ thấy vật gì trô ng hay hay, c h ắ c chắ n cũng sẽ lấy tay đ ể sờ vào. Đ ô i bàn tay th am gia vào gần như tất cả mọi v iệ c , không b ị d ín h vô số vi khuẩn m ới lạ! https://thuvienpdf.com C á c nhà kh o a họ c đã ph át h iện ra trên m ỗ i ce n tim e t vuông da người có đến hơn m ột triệ u co n vi khuẩn. Sau kh i làm v iệ c , lao động, m ột m ilig ram ghét m óng tay có th ể chứa vài trăm ng h ìn co n v i khuẩn. Số lượng vi khuẩn trên hai bàn tay th ì cò n nh iề u hơn th ế nữa. V ì th ế m à bàn tay đ ã "tranh ch ứ c " là bộ phận bẩn nhất cơ thể. N ếu hằng ngày bạn không ch ịu khó làm vệ sin h sạch sẽ, hậu quả sẽ vô cù ng n g h iê m trọng! Cộ phải ngồi bồn cầu quá lau sẽ dễ Idu u u U iu i q u e n Iiu d u Ldu u u iiy bạn rất dễ mắc bệnh tn. Dẳu dưới trực ừàng hoặc máu ưong tình mạch hậu môn khó lưu thông, khiến huyèt quản bị giãn vầ phổng lên, lâu ngày dẫn tới bệnh tìĩ. Thè nên lần sau đi vệ sinh, các bạn phải “tập ừung vào chuyên môn” cho xong, nếu không căn bệnh đáng ghét ây sẽ đến tìm các bạn đầy! 31 https://thuvienpdf.com BẮT TAY SẼ KHIẾN VI KHUẨN ỵ LẲY LAN NHANH HƠN? Khi gặp người quen, kết bạn mới, đàm phan làm ăn thành công... ch ú n g ta thường bắt tay nhau. N h ư ng các bạn b iế t đấy, tay là bộ phận dễ bị d ín h vi khuẩn nhất. N ếu thường xu yên bắt tay, vi khuẩn sẽ lây lan nh an h hơn. https://thuvienpdf.com Theo n gh iê n cứu, kh i d ịc h cú m g ia cầm H I N I năm 2 0 0 9 bùng ph át, rất nhiều người dân C a n a d a v ì sợ n h iễ m virus nên không bắt tay. Không ngờ cũ n g có lúc bắt tay lại là một hành động "n guy h iể m "! C á c nhà khoa họ c M ĩ cò n ch o rằng, nếu chúng ta không bắt tay nhau kh i gặp gỡ m à thay vào đó là hu ý ch cù i chỏ, cúi ch ào hoặc ch ạ m nắm đấm, v iệ c lây lan viru s, v i khuẩn sẽ g iảm được phần nào. Trên thực tế, v iệ c ch à o hỏi bằng cách ch ạ m nắm đấm bắt đầu trở thành trào lưu của người M ĩ da đen từ những năm 6 0 củ a th ế k ỉ 20 . M ộ t khi quen rồi, bạn sẽ thấy chạm nắm đấm cũ ng là m ột cách ch ào hỏi khá thân mật đấy chứ! Phép chào hỏi muôn nơi Trên ứíê giới có rất nhiều cách chầo hổi đặc biệt. Người Nigeria thường gỗ nhẹ ngón tay cái vài lẩn lên tay khi gặp nhau, ở Congo, người ta thường vươn hai tay, cúi gập người rồi thổi phù vầi cái. Bộ tộc ven hồ Tanganyika thi lại hay vỗ bụng, vỗ tay rồi bắt tay. Người Maori ở New Zealand có truyền thống chạm múi rồi cọ cọ vầi cái. Còn bạn thì sao? https://thuvienpdf.com TẠI SAO CHỈ CÓ TÀU NCẦM HẠT NHÂN m Ằ kh ông Có Má y b a y h ạ t n h ẵ n? Bạn c ó biết lò phản ứng hạt nhân là gì không? Đ ó là m ột th iế t b ị k iể m soát tốc độ ph ản ứng phân h ạch củ a nguyên tử. Phản ứng phân h ạch thường g iải ph óng ra m ột nguồn năng lượng rất lớn. C o n người tận dụ ng năng lượng này để \(ận hành vũ k h í hạt nh ân, phương tiệ n \ g iao thông, v í dụ như tàu ngầm hạt \ nhân, hàng không mẫu h ạ m‘” \ ch ạ y năng lượng hạt nh ân, \ \ t à u p h á băng năng lượng hạt nh ân. V ậ y c ó m áy bay c h ạ y \^ bằng năng lượng hạt nhân ‘ \k h ô n g ? \N ếu m uốn đ iề u kh iể n áy bay hạt nhân thì p h ải đ ổ i đ ộng cơ thông thường củ a m áy bay ^t h ành động cơ chạy ybằng năng lượng hạt ih ân . (1) Còn gọi là tàu sân ịbay, một loại tàu chién 'Ịđược thiết kế để cho máy bay cát cánh và hạ cánh, hoạt động như một căn cứ không quân trên biển (BT). https://thuvienpdf.com Tuy n h iê n , lò ph ản ứng hạt nh ân vô cù n g cồ n g kền h , m áy b a y không th ể nào ch ở được. N h ư ng vấn đề này không th ể làm khó c á c nhà kh o a học, họ đã nhiề u lần tiế n hành th í ng h iệ m và cuố i cù ng cũ n g c h ế tạo ra đư ợc m ột loại động cơ p h ản lực hạt nh ân. V ấ n đề đầu tiê n đã được g iải qu yết th ì vấn đề thứ hai xuất h iệ n . Đ ộ bức xạ củ a nguyên tử tương đ ố i m ạnh, gây nguy hại ch o co n người, nên cô n g tác bảo hộ là vô cù n g qu an trọng. Đ ể g iải quyế t vấn đề này, cá c nhà khoa họ c đã ngăn cá ch động cơ hạt nhân ở đầu m áy b a y với khoang ngồi p h ía sau m áy bay, nh ờ vậ y g iảm th iể u được m ức độ ảnh hưởng củ a bức xạ đối với co n người. C h ắ c ch ắ n rằng tro ng tương lai không xa, người ta sẽ không c h ỉ c h ế tạo ra m áy b a y động cơ hạt nhân m à cò n đưa nó bay vút lên trời xanh. https://thuvienpdf.com LOẰl KIẼN CÓ THỂ KHUÂN VÁC NHỮNG VẬT NẶNC HƠN Cơ THỂ 100 LẦN, CÒN CÕn người t h ì s a o ? Bạn có dám đọ sức với kiến không? C h ắ c hẳn bạn sẽ vỗ ngực tự tin : "C ó gì m à không dám , co n k iế n bé tẹo m à !" V ậ y th ì bạn quá coi thường loài vật tí hon này rồi đấy! K iế n có th ể nhẹ nh àn g khuân v á c m ột vật nặng gấp 10 0 lần cơ th ể ch úng , cò n bạn th ì sao? https://thuvienpdf.com 1 Sở d ĩ loài k iế n khỏe như v ậ y là v ì Ị cơ th ể ch ú n g có m ột "c h ất k íc h th íc h " Ị giúp tăng sức m ạnh vào những lú c cần : thiết. N ếu v í ph ần cơ c h â n củ a kiế n là ị "động cơ lớ n ", th ì từng tế bào cơ của ch úng là những "đ ộn g cơ tí hon ". Kh i cơ ch â n củ a kiế n cảm thấy tê m ỏi do : không ch ịu được sức nặng, "c h ất k íc h Ị th íc h " ấy sẽ n h an h ch ó n g tiế p "n h iê n Ị liệ u " ch o "đ ộ n g cơ ". T h ứ "n h iê n liệ u " ? này giải ph ó ng năng lượng v à tăng sức ị m ạnh ch o k iế n . Ị Loài k iế n đúng là cá c đại lực s ĩ vô i‘ song c á c bạn nh ỉ? Kiến giao tiếp với nhau bằng cách nào? Cơ thể loài kièn tiết ra một chất hóa học đặc biệt tên là pheromone, giúp chúng có thể cảm nhận thày nhau ừong một phạm vi nhất định. Khi tim được thức ăn, loài kiến cũng tiết chât này lên thức ăn để đồng đội có thể nhanh chóng tìm ra và mang về tổ. https://thuvienpdf.com HỒI CHƯA CÓ 9ỔNG Hỗ, CON NCườl TÍNH THỜI GIAN BẰNG CÁCH NÀO? Ngày nay, để xem giờ, ngưài ta luôn m ang th eo đ iệ n th oại d i động hoặc đ eo đồng hồ trên tay, tro ng gia đ ìn h th ì ph òng nào cũ n g treo đồng hồ. N ó i ch u n g là m uốn xe m g iờ lú c nào cũng được. T h ế hồi chư a c ó đ ồng hồ, co n người tín h thời g ian bằng cá ch nào nh ỉ? https://thuvienpdf.com Bạn sẽ ph ải ngỡ ngàng trước cu ộ c sống của nhân loại xưa kia. V í dụ .... ồẽ như d ùng đồng hồ nước để tín h th ời g ian ch ẳ n g hạn. Người ta thường cắm m ột đoạn thân ^ mũi tên vào tro ng b ìn h nước rồi thả th êm đầu mũi tên. K h i nước c h ả y vào h oặc c h ả y ra khỏ i b ìn h , m ũi tên sẽ nổi lên hay c h ìm xuống, từ đó người ta b iế t được thời gian. N g oài ra, người xưa cò n b iế t dựa vào M ặt Trời đ ể đo đếm thời gian. M ấ y n g hìn năm về trước, c h iế c đồng hồ M ặt Trời đầu tiê n xuất h iệ n , thật ra đó c h ỉ là m ột đoạn gỗ cắ m trên m ặt đất mà thô i. V ào c á c th ời đ iể m kh ác nhau, ánh nắng M ặt Trời ch iế u vào đoạn gỗ kh iế n ch o v ị trí tương ứng củ a bóng đoạn gỗ cũ n g xê d ịc h theo và người ta dựa vào đ ó đ ể x á c đ ịn h thời gian. Trước kh i đồng hồ được phát m in h , co n người đã biế t dùng rất nh iề u cá ch đ ể tín h th ời g ian . C h iế c đồng hồ cơ đầu tiê n ra đời cách đ â y vài trăm năm. Tuy n h iê n từ đó đến nay, m ột số phương ph áp xe m g iờ kể trên vẫn được sử d ụ ng tro ng những lĩn h vực đặc biệt. T rí tuệ củ a người xưa quả là đáng ngưỡng m ộ! Í^ G THỰC VẬT CỐ BIẾT TÍNH Glơ KHÔNG? Tp^ tợ nhiên cố rất nhĩềo loàỉ động thục vật biết đo đếĩĩi thời gian bằng căch rỉêng. Vf dụ nhơ xem “tuổỉ tác” cởa các cây đạí thụ hẫng vòng alnh trơởng, chì cần đếm số vông trên một thẵn c^ là bỉết ngay nó đã sống bao nhỉẽu năm. Loài chỉm cỡng bỉết dựa vàonhỉệt độ để tính thời gian xem khỉ nèo thì phải đl cơ. https://thuvienpdf.com THÂN ỐNG HÚT có THỂ LẰM THÀNH HÌNH TAM GIÁC KHÔNG? Những chiếc ống hút ta dùng hằng ngày đều có thân hình tròn, I iệ u có th ể sản xuất ra loại ống hút th ân h ìn h tam g iác, tứ g iác không? Bạn có th ể th ử m à! H ã y khéo léo bóp th ân m ột c h iế c ống hút th ành h ìn h tam g iác hoặc h ìn h vuông rồi dù ng thử. Bạn sẽ thấy lượng nước hút lên m iệ n g ít đ i m ột tí. T h ì ra th ân ống hút h ìn h tròn là v ì cù ng m ột ch u v i nhưng h ìn h tròn sẽ c ó d iệ n https://thuvienpdf.com N goài ra, c h i p h í đ ể sản xuất ra ống hút tròn rất thấp, trái ngược hẳn so với các loại ống hút h ìn h d ạ n g khác. Tại sao ^ ta có thể uống nước bằng ống hút? Bạn bièt không, đó là nhờ vào áp suất không khí đấy! Khi chúng ta uống nước bằng ống hút, áp suất không khí ừong ống hút sẽ thầp hơn áp suầt không khí bên ngoài môi trường ràt nhiéu. Do đó nước uống sẽ bị áp suất không khí bên ngoài ép vào ừong ống vầ đưa lên miệng chúng ta. https://thuvienpdf.com PA MẶT BẠN PAY bao n h iê u ? Khi gặp phải những người m ấ t lịch sự , ch ú n g ta thường th an thở: "H ừ , người đâu m à m ặt d à y th ế kh ông b iế t!" Trên thực tế, đã bao g iờ bạn tự hỏi da mặt m ìn h d à y bao nh iê u chưa? N ếu m uốn b iế t, ch ú n g ta hãy cũ ng khám phá cấu tạo của d a trước đã nhé. https://thuvienpdf.com Lớp da củ a ch ú n g ta bao gồm lớ p b iể u b ì, lớp b ì và lớp m ỡ dưới da. D a ở c á c bộ phận kh ác nh au có độ d à y kh ác nhau. T h ô n g thường, da gót ch â n d à y nhất cò n da m í m ắt m ỏng nhất. D a m ặt ch ú n g ta cũ n g m ỏng hơn d a ở c á c bộ ph ận kh ác rất nh iề u. Đ iề u thú v ị là độ d à y d a m ặt cũ ng th ay đổi th eo độ tuổi. D a m ặt trẻ em c h ỉ bằng vài phần trăm m ilim e t. Từ sau 35 tuổi, độ d à y da mặt có th ể tăng lên vài phần mười m ilim e t. Đ ó là lí do v ì sao da em bé lú c nào cũ n g nõn nà, m ịn m àng, nhưng cà n g lớn th ì cà n g không được như v ậ y nữa. Tại sao người ta lại có nếp nhàn? Những người lớn tuổi thường cố nêp nhăn trên da dù ít haỹ nhiều. Tại sao con người lại có nèp nhăn? 0Ó lầ vì khi bị môi trường bên ngoài tác động, làn da sẽ sinh ra một chất phá vỡ kêt cầu tẻ bào thông thường, khiến cho tế bào bị ôxy hóa, hình thành nên những vèt nhăn nhỏ xíu. Dần dần, lượng tế bào bị ốxy hóa nhiều lên, vèt nhăn cũng ngày một lớn hơn. Công nhận da dày thì nặng thật! https://thuvienpdf.com Nếu bịt mũi khi ăn, bạn sẽ th ấ y khả năng ph án đoán mâÌẾ vj củ a m ìn h kém đ i rất nh iề u . K h ô n g tin ư, bạn h ã y th ử m à xem ! N ào, hây b ịt m ũi lại và cắn vài m iế n g táo, sau đó là m ột m iế n g lê, bạn có p h ân b iệ t được m ù i v ị củ a ch ú n g không? Thự c tế là bạn sẽ thấy lê và tâo lú c này c h ẳ n g k h á c nhau là mấy. https://thuvienpdf.com • É ỉ l ^ ~ n Bạn có th ể th ử lại bằng táo và hành tây. Sau vài lần thí n gh iệ m , bạn sẽ th ấy c ó đ ô i lú c đ úng là không th ể p h ân b iệ t nổi. Lúc kh ông b ịt m ũ i, sự ph ân b iệ t m ùi v ị củ a ch ú n g ta thường rất n h an h và ch ín h xác. T ại sao lại như vậy? Khứu g iác m à cũ n g có ch ứ c năng như v ị g iác ư? C h ú n g ta đều đã b iế t bề m ặt lưỡi ph ân b ố rất nh iề u gai. N h ờ cá c gai này, ch ú n g ta có th ể p h ân b iệ t được c á c v ị ch u a, cay, m ặn, ngọt... N h ư n g m uốn thưởng thức m ột sô" món ăn hương v ị đậm đà, v í dụ như sườn xào ch u a ngọt ch ẳ n g hạn, bộ não ch ú n g ta cần th êm rất nh iề u th ôn g tin m ới có th ể p h án đo án được. Lúc này, m ũi liề n ph át hu y cô n g dụng. N ế u lỗ m ũ i b ị b ịt k ín và không ngửi thấy m ùi hương ng ào ngạt tỏa ra, bạn sẽ không th ể cảm nhận được hết v ị ngon củ a m ón ăn. N g oà i m ũ i, cổ h ọng và đô i m ắt của bạn lú c này cũ n g p h át huy tác dụng. M ắt m à cũn g p h ân b iệ t được m ùi v ị củ a m ón ăn ư? C h ứ cò n gì, kh i th ấy món ăn có m àu sắc hấp dẫn, bạn cũ ng sẽ cả m th ấ y th èm ăn p h ải không nào? TẠI SAO MŨI CÓ THỂ NGỬI 9ƯỢC CÁC MÙI KHÁC NHAU? Chúng ta có thể phân biệt đơợc các môi khác nhau là nhờ vào phân tử của các chất cố mùi được phát tán trong không trung nhờ gụ chuyển động cùa không khí. Khi các phân tử này lọt vào khoang mOi, raOi gẽ ginh ra một chuỗi phản úng, tạo thành thông tin đưa lên não, tờ đó phán đoán được mùi hương. 4 5 https://thuvienpdf.com TẠI SAO BONC BÓNG HÌNH CẦU MÀ KHÔNG PHẢI LÀ HÌNH LẬP PHUƠNG? Nhúng ống hút vào nước xà phòng, một lớp màng m ỏng sẽ h ìn h th ành trên m iệ n g ống. K h i ta th ổi nhẹ từ đầu bên kia, những quả bong bóng đ ầ y màu sắc sẽ bay ra. Đ ó là nhờ sức că n g bề m ặt củ a nước xà phòng , đ ấ y c á c bạn ạ! https://thuvienpdf.com N ó i m ột cá ch đơn giản, nếu chất lỏng nằm trong b ìn h chứ a có bề mặt, trên bề m ặt này tồn tại sức căng. K h i ta thổ i hơi, sức că n g bề m ặt sẽ kéo că n g đồng đều nước xà ph òng th eo m ọi hướng, kh iế n d iệ n tíc h bề m ặt tăng lên ở m ức tối đa. Trong số c á c vật thể có th ể tíc h tương đương th ì d iệ n tíc h bề m ặt của h ìn h cầu luôn nhỏ nhất. D o đó nước xà ph òng đương n h iê n sẽ có dạng hìn h cầu. Tuy n h iê n , bạn cũ n g hoàn toàn có th ể th ay đổi h ìn h dạng của bon g bóng nếu m uốn, c h ỉ cầ n tác động vào bong bóng h ìn h cầu là xong. V í dụ như, d ín h hai c h iế c khu yê n vào bong bóng rồi kéo sang hai bên , bong bóng sẽ có h ìn h trụ tròn. C à n g kéo sang hai bên, phần giữa củ a bong bóng hìn h trụ tròn cà n g m ỏng. T iế c là bon g bóng không ph ải h ìn h cầu th ì dễ vỡ lắm , th ể tíc h cà n g lớn, vỡ càn g nh an h. H ẳ n bạn cũ n g đ ang băn kh oăn làm sao đ ể b iế n bon g bóng th àn h h ìn h lập phương đúng không? V iệ c này đ úng là hơi khó, cần p h ải có cô n g cụ đ ặ c biệ t m ới được. TẠI SAO SAU KHI KHOẮNG Nước, BONG BÓNG NỔI LÊN Mỗl LÚC MỘT LỚN? Sau khỉ khoa nước, nhiệt độ nước tờ trên xuống dưới là nhu nhau, quá trình bong bóng nổi lên không xuất hiện hiện tơọng gặp nóng thì nở ra, gặp lạnh thì co lại. Nhung vì càng xuống duới sâu, áp suất của nuớc càng lớn nên bong bóng sẽ thỉ nhau nổi lên trên để chịu áp suất nhỏ hơn. Vã khi đó, áp suất không khí bên trong bong bóng lớn hơn áp suất chất lỏng bên ngoài, nên bong bống sẽ phình to ra, sau khỉ nổỉ trên mặt nước bắt đầu vỡ tung, hơỉ nuớc bẽn trong cũng sẽ hòa vào Jchôngkhf. 4 7 https://thuvienpdf.com TẠI SAO KEO CON VOI KHÔNC PlNH VÀO LỌ CHỨA? Keo con voi có thể khiến nhiều thứ dính chặt lại với nhau. T h ế nên kh i sử d ụ ng loại keo này, cá c bạn p h ải hết sức cẩn thận, đừng đ ể dây vào tay kẻo p h iề n to! Đ ến đ ây lại có bạn nhỏ th ắc m ắc, tại sao keo co n vo i ch ắ c th ế m à lại kh ông d ín h vào lọ chứa? https://thuvienpdf.com I Sở d ĩ keo co n vo i có th ể d ín h ị chắc đồ vật vì trong th ành ph ần có ị chứa m ột chất hóa họ c đ ặ c biệt, ch ỉ tạo ra độ d ín h kh i tiế p xúc với nước hoặc cá c chất tương tự như nước. Bầu kh ông k h í xung qu anh ch ú n g ta chứ a rất nh iều hơi nước, kh i đổ keo lên đồ vật, ch ú n g sẽ kết hợp với hơi nước và tạo ra ph ản ^ ^ ' ; ứng. N h ư ng lú c ấy hai đồ vật chưa th ể d ín h vào nhau luôn, ch ú n g ta ph ải lấy tay giữ c h ặt m ột ;■ lúc đ ể ép không k h í thoát ra. Ch ất hóa họ c đặc b iệ t ấy lúc n ày m ới b iế n th àn h th ể rắn, và gắn c h ắ c đồ vật lại với nhau. T ro ng lọ chứ a keo, kh ông k h í ít đến nỗi keo kh ông th ể tạo ra phản ứng với hơi nước trong đó, nên cũ ng ch ẳ n g th ể nào m à d ín h vào th ành lọ. Đ â y c h ín h là lời g iải th íc h v ì sao keo co n voi không th ể d ín h vào lọ chứa! "KEO GẮN Cơ THỂ NGƯỜI" Cơ thể chúng ta có chứa chất đông máu tên là thrombin, giúp miệng vết thương nhanh chóng s lỉền lạỉ. Các nhà khoa học liền dừng thrombin để phát minh ra chất "keo gắn cơ thể người", tên là ổ { "protein sợi g học". Loại keo này được dùng phổ biến trong phẫư thuật 49 https://thuvienpdf.com Ự 'ẠT CÕNG BIẾT ẪN THỊT ư? iTrònig thiên nhiên, côn trùng có rất nhiều thiên địch. C á c loài có vú lẫn c á c loài k h á c như c h im , ế ch n h ái, thằn lằn... đều b iế t bắt cô n trùng làm thức ăn. N h ư n g bạn biế t không, thực vật cũng b iế t ăn thịt đấy! V í dụ như c â y nắp ấm, câ y bắt m ồ i, cỏ lá kèn... sẽ tóm gọn những lo à i €âh trùnM nhỏ như ruồi m uỗi d á m bén m ả n g đến ch ỗ :h chúng. C â y nắp ấm bắt cô n tr ùng bằằằng một cái túi 1 ^ L . & ^ d ạ n g bìn h nước, bên tro ng tiế t ra m ột loại dịc h hấp dẫn cô n trùng. C o n m ồi nào ch u i vào trong sẽ b ị d ín h ch ặt vào túi và b ị tiê u hóa hoàn toàn. https://thuvienpdf.com ch bắt m ồMỂụa câ y bật ruồi cũ ng vô cù n g ấn tư ợ n g T N ó có rtiột cái kẹp đ ^ c là n U é th ai p h ịế n lá đ ố ix ứ n g nhau. K h i cô n tr ù n ^ à r r n a y động những sợi lô ng tơ trên m é p lá, hai p h iế n lá sẽ lập tức k h é p vào, giữ c h ặt co n m ồ i như v b l y cỊtuột vậy. Sau đó hai lá sẽ tiế t ra d ịc h đ ể tiêu hóa nạn nhân xấu số. C ỏ lá kèn cũ n g bắt m ồ i th eo cá ch tương tự, đó là tiế t ra ch ất d ịc h có đ ộ c "q uyến rủ" co n m ồ i. C h ú cô n trùng nào vô tìn h sập bẫy sẽ trở th ành bữa đánh ch é n ngon làn h củ a nó. Thực vật có bỉêt "cắn" ngơờỉ không? Động vật cắn người là chuyện rât bình thường. Nhưng bạn đă nghe chuyện thực vật cắn người bao giờ chưa? Trong khu rừng Xi Xoang Ba Na ở lầy Tạng có một loầi cây rầt... thù nghịch, có tên lầ gai dẩu. Ai chạm vào nó sẽ bị “cắn", vèt thương nóng rát như có lửa đốt. 51 https://thuvienpdf.com KHI BẠN ở Tư THẾ TRỒNC CẲY CHUỐI, CHÂN BẠN NHỎ PI ,HAY TO RA? Không biết các bạn đã gặp phải trường hợp sau đây chưa, g iày d é p m ua về rõ ràng đúng k íc h cỡ ch â n , vậy mà đi vào cứ thấy chầ n chật. C ả m giác này vào buổi ch iề u lại cà n g rõ rệt. Tại sao lại thế, hay là g iày nhỏ đi? Thự c ra b í m ật nằm ở tác dụng củ a trọ ng lực đấy! K h i ta nằm ngủ, m áu trong cơ th ể p h ân b ố đ ồng đều, cò n khi ta đứng thẳng , m áu ch ịu ảnh hưởng của trọng lực nên c h ả y về tim c h ậ m hơn m ột chú t, d o đó tập trung xuống p h ần dưới th ân. C ò n khi bạn ở tư th ế trồng câ y ch u ố i, trọ ng lực sẽ kh iế n m áu tập trung xuống phần đầu nh iề u hơn. V ì v ậ y lú c này bạn sẽ có cả m giác bàn ch â n nhỏ đi m ột chút. https://thuvienpdf.com V ì th ế m à buổi sáng thức dậy, khi m áu vẫn đ a n g ph ân b ố đồng đều, ta cả m giác bàn ch â n nhỏ hơn b ìn h thường. Đ ến ch iề u , m áu dần dần tập trung xuống th ân dưới, bàn ch â n là bộ ph ận c hịu toàn bộ sức nặng cơ th ể nên sẽ hơi phồng lên. C h ín h v ì th ế ta có cảm g iác giày, d é p chật đ i. D o đó, nếu m uốn m ua được đôi g iày ưng ý, tốt nhất bạn nên đi ch ọn vào buổi ch iề u , m ang vào sẽ cảm thấy d ễ c h ịu hơn nh iề u đấy! M ua hẳn giày vào buổi tối. Làm sao để khử mùi hôi chân? Nèu thường xuyên đi giày thể thao, bạn hãy coi chừng bị hồi chân nhé! Thứ mùi này bắt nguồn từ một loại vi khuẩn kí sinh và sinh sản nhờ mồ hôi cơ thé người tiết ra. Nếu thường xuyên đi giày, bàn chân sẽ ấm ướt, hơi ẩm không thoát ra được, tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh sôi. Do đó, bạn phải phơi khô giày ở những nơi thông thoáng, chịu khó giặt và khử ừùng, mùi hôi chân sẽ không đám tìm đến bạn nữa! Phải chọn giày thế nào? Tiêu chuẩn quan trọng nhất khi chọn giày là cảm giác dễ chịu, kế đó mới là thẩm mĩ. Khi chọn giày, bạn nên chú ý; Quan sát xem giày có sạch sẽ không, có đàn hồi hay có vết nứt không. Tiếp đó lầ không nên tfi giày chật quá, kẻo da bị tổn thương hay frật khớp. Cuối cùng, hãy thử hẳn vài đôi giày cùng kích cỡ và chọn ra đôi đem đèn cảm giác dễ chịu, thoải mái nhất. 53 https://thuvienpdf.com BỤNG NGƯỜI CÓ THỂ CHỨA Pược MỘT CON THUYỀN, BẠN TIN KHÔNG? Ái chà, khéo đùa thật! C o n th uyền to như thế, làm sao nh ét vừa cái bụng nhỏ xíu? N ếu bạn kh ông tin th ì hây đ ọ c thử lời g iải th íc h dưới đ ây xem nhé! C h ú n g ta đều b iế t rằng ruột c h ín h là bộ ph ận dài nhất trong cơ thể. C ụ th ể hơn, ruột non với độ d ài lên tới 5 đến 7 m , được gấp kh úc gọn gàng trong cơ th ể ch ú n g ta. V ì th àn h ruột non trải đ ầy cá c nếp gấp nên nó có th ể co duỗi. N ế u ta kéo p hẳng ruột non ra, tổng d iệ n tíc h bề m ặt th ành ruột sẽ to bằng một nửa cái sân te n n is đấy! https://thuvienpdf.com Bạn n g h ĩ xem , đặt m ột c h iế c th u yền nhỏ vào sân te n n is th ì có gì khó? N h ư n g d ĩ n h iê n th ế kh ông có n g h ĩa người ta sẽ làm như vậy đ ể nh ét m ột co n th u yền vào bụng thật, c h ỉ là cá ch v í von này nghe rất thú vị m à thôi. C ò n nữa, tro ng ph ổ i người có hàng trăm triệ u p h ế nang. N ế u trải rộng từng p h ế nang ra, tổ ng d iệ n tíc h có th ể đạt tới trên 100 m^ cơ đấy! N ếu là ph ổ i củ a m ột vận động v iê n th ì d iệ n tíc h cò n tăng th êm những 30% . C ó khi đặt m ột c h iế c th u yền vào ph ổ i cũ n g ch ẳ n g có gì là ph i lí lắm! Lưoĩig khí đi qua ị phểnang Trong quá trình hô hấp, hàng ừăm ửiệu phè nang ừong lá phổi thay nhau làm việc. Đối với một người ừưdng thành đang ngồi yên, lượng khí dì qua một phế nang trong một phút vào khoảng 4200 ml. Khi lao động hoặc vận động mạnh, con số ấy còn cao hơn vầi lần! Mạch máu dài đến bất ngờ! Cơ thể một người trưởng thành chứa hơn 100 ti mạch máu. Nèu nối tầt cả chúng lại thl tổng độ dài sẽ lên tới khoảng 100.000 km, đủ đé quấn hơn hai vòng quanh Trái Đằt! https://thuvienpdf.com NẾU CÁC NGÓN TAY OAl BẰNG NHAU, CHUYỆN Gì SẼ XẢY RA? Xòe bàn tay, đếm ngón tay, ta sẽ thấy ngón giữa dài nhất, tiế p th eo là ngón áp út, ngắn nhất là ngón cái. Không c h ỉ loài người m à hắc tin h tin h cũ n g có c á c ngón tay dài ngắn kh ác nhau. Tại sao lại thế? N ếu cá c ngón tay m à dài bằng nhau thì ch u yện gì sẽ xảy ra? T heo "T huyế t ch ọ n lọ c tự n h iê n " củ a D arvvin , đ ây là kết quả củ a sự tiế n hóa. Đ ể cầm nắm đồ vật dễ d àng hơn, cá c ngón tay buộ c p h ải có độ d ài kh ác nhau. https://thuvienpdf.com M ỗ i ngón tay đều có cô ng dụng riêng. K h i kết T hợp với nhau, ch ú ng có th ể làm những v iệ c vô cù ng phứ c tạp. N gón cái m ập lùn có th ể ph ố i hợp với ngón trỏ đ ể cầm đồ vật m ột cá ch đơn g iản. V ì vô cù ng lin h hoạt nên ngón trỏ là "th àn h v iê n " kh ông th ể th iế u trong v iế t lách , lật g iở trang sách. K h i bê vật nặng, ngón giữa đóng vai trò ch ủ đạo cò n ngón áp út và ngón út có tác dụng hỗ trợ. N ếu ngón cái cũ n g d ài bằng c á c ngón kh ác th ì sao? C âu trả lời là ta vẫn cầm , nắm được đồ vật nhưng khô ng th ể lin h hoạt, tiệ n lợi. Tại gao ngón cái chỉ có hai đốt? Ngón trỏ, ngón giữa, ngón áp út với ngón út đều có ba đốt, nhưng ngón cái thì lại chỉ có hai đốt, tại sao lại như vậy? Bởi lẽ đó là kết câu phù t hợp nhất cho ngón cái. Bạn thử nghỉ xem, nếu chi có một đốt, ngón cái không gập lại được, việc phối hợp với các “đồng đội” để cầm, nắm trở nên khó khăn. Nếu cố ba đốt thì ngón cái sẽ / yếu, không thực hiện ! được những động tác đòi hỏi sức lực. Vì thế, hai đốt là vừa rồi! Tại gao ngón tay đaỉ " ^ i hon ngón chân? Oầy là kết quà của quá trình tiến hóa lâu dầi để thích nghi với việc sinh tồn. Ngón tay và ngón chân cố công dụng khác nhau, Ngón tay chủ yếu dùng đề cầm, nắm, kéo đồ vật nên cần một độ dài nhầt định, cỏn ngốn chân chù yèu dùng đé bám trụ mặt đầt, giúp lòng bàn chân nâng đỡ cơ thể tốt hơn nên càng ngắn càng tốt. https://thuvienpdf.com UỐNG RƯỢU THÌ SAY, VẬY UỐNG TRÀ CÓ SÀY kh ông? Có người t h íc h uống rượu, c6 người m ê uống trà. Rượu kh iế n người ta say, vậy cò n trà th ì sao? Trên thực tế, uống quá nh iề u trà hoặc uống trà kh i đói bụng sẽ gây nên h iệ n tượng "say ". K hông b iế t người say trà sẽ như th ế nào nh ỉ? C ó m úa m ay loạn xạ, nói lảm nhảm hay lăn ra ngủ tít m ít như người say rượu không? N ếu uống liê n tục v ài cố c trà đặc, ta sẽ có b iể u hiện ; D a mặt tái nhợt, đau đầu, buồn nôn, m ệt m ỏ i, nặng hơn th ì cơ bắp run rẩy, n h ịp tim rối loạn, thậm c hí cò n b ị co g iật nữa. Lúc này nên đưa vào bện h v iệ n cấ p cứu. C hà, xe m chừ ng say trà cò n đáng sợ hơn say rượu ấy chứ! https://thuvienpdf.com C ó bạn th ắ c m ắc, tại sao h iệ n tượng này lại xả y ra? Đ ó là v ì lượng caffe in đưa vào cơ th ể quá nh iề u . N goài ra, tro ng lá trà có chứ a m ột lượng lớn flour, nếu tíc h tụ qu á nh iề u sẽ kh iế n cơ th ể trúng đ ộ c m ãn tín h , làm ch o răng ngả m àu, k iệ t sức, nếu ng h iê m trọng cò n có th ể gây ung thư. T hật là đáng sợ! N ế u c h ỉ say trà ở m ứ c độ nh ẹ th ì cá ch chữ a rất đơn g iản , c h ỉ cần uống m ột bát nước đường là cả m giác khó ch ịu sẽ nh anh ch ó n g b iế n m ất. https://thuvienpdf.com CÓ AI CHẾT Vì CƯỜI NHIỀU QUÁ KHÔNG? Số ca tử vong vì trầm cảm không phải là hiếm, nhưng cười là b iể u h iệ n của n iề m vui cơ m à, sao lại dẫn tới cái ch ế t được? Cườ i hỗ trợ p hổ i hoạt động tốt hơn, đ ẩy m ạnh quá trìn h tiêu hóa, thậm c hí cò n có th ể g iảm đau, g iú p ch ú ng ta cảm thấy nhẹ nhõm, rút ngắn khoảng c á ch giữa người với người. https://thuvienpdf.com N h ư ng cười dữ dộ i quá lại gây hại ch o cơ thể, kh iế n lá ph ổ i th iế u ôxy, dẫn tới tử vong v ì khó thở. Bạn có đ ể ý những lú c ch ú n g ta gặp p h ải m ột ch u yện gì đó rất thú v ị, cười nh iề u quá đến đau cả bụng không? K h i cười, m ột lượng lớn kh ông k h í tràn vào kh iế n lá phổ i că n g ph ồng và ép xuống cơ h oành. C ù n g lú c đó, cơ bụng tự động co lại, ép ngược lên cơ hoành. Trên ép, dưới đ ẩ y nhiề u lần kh iế n vù ng cơ xun g quanh co thắt, sin h ra đau bụng. Đ ể p h ò ng tránh đ iề u này, khi cười ch ú n g ta có thể h ít th ở sâu m ột cá ch từ từ. Cười cũng là tập thể dục? Cười lằ bản năng của con người. Từ khi sinh ra, ai cũng biết cười. Mỗi lần cười, có khoảng vài chục vùng cơ từ mặt xuống bụng cùng được vận động. Cười 100 lẩn sẽ có hiệu quả như khi tập thể dục 10 phút. Thế nên bạn nhớ cười nhiều vào nhé! Hình phạt dẫ man Cách đây rất lâu, người ta có một hình thức tra khảo, trừng phạt tù nhân vô củng đáng sợ, đó là... phạt cười. Lúc thi hành, tội phạm sẽ bị cù liên tục để cười thật dữ dội, cho đến khi không khí trong phổi mỗi lúc một ít, hơi thở ngày càng yếu đi và cuối cùng là mất mạng. https://thuvienpdf.com CÓTHỂCÃNĐƯỢCLƯỌNGMỠ TRONG Cơ THỂ HAY KHÔNG? Bạn có dám khẳng định trong người mình không có chút mỡ nào không? C h ắ c ch ắ n là kh ô n g rồ i, nếu v ậ y hẳn bạn cũ n g m uốn câ n xem số m ỡ ấy n ặ n g bao n hiê u lắm , v ì n h ư th ế ta sẽ b iế t lượng ch ất béo tro ng người th ế nào đ ể cò n g iảm eo ch ứ n h ỉ? C ó th ể đo lượng m ỡ bằng câ n hay không? Đ iề u này là hoàn toàn có th ể với m áy đo m ỡ cơ thể. C h ỉ cần đứng lên bàn câ n là ta sẽ b iế t ngay trong người đang có bao nhiê u m ỡ. https://thuvienpdf.com N g uyên lí hoạt động củ a nó rất đơn giản. So với c ơ th ịt, độ dẫn đ iệ n củ a m ỡ kém xa. K h i đứng lên cân , dò n g đ iệ n siêu nhỏ tro ng cơ th ể người sẽ tru yề n qu a bàn ch ân. C h iế c câ n c h ĩ cầ n ghi nhớ từng dòng đ iệ n tru yề n vào, căn cứ vào b iế n đổi về cườn g độ, kết hợp với ch iề u cao, câ n nặng củ a người là có th ể tín h ra lượng m ỡ m ột cá ch c h ín h xác. 1 Trọng lĩiột ngày, cơ thể người nhìẹ nhất vào luc nào? Chắc chẳng ai muốn tiết lộ cân nặng của mình cho người khác biết, đó là bí mật của các bi mật mà. Nhưng bạn có tò mò muốn bièt, vào thời điếm nào trong ngày, cơ thể chúng ta nhẹ nhất không? Đáp án là trước khi ăn sáng. Có rầt nhiéu yẻu tố ành hường đèn cân nặng, vi dụ như lượng nước, lượng thức ăn có trong người. Thông thường, khi mới ngủ dậy, thức ăn trong dạ dày chúng ta đã được tiêu hóa hẻt, lượng nước cũng ít hơn. Chưa kề sau một đêm cơ thé đã bài tièt độc tồ ra ngoài. Nẻu đứng lên bàn cân trước khi ăn sáng hấn bạn sẽ thầy phấn khới hơn đầy! https://thuvienpdf.com TẠI SAO THỊT LẠI BIẾN THÀNH MỠ? Ai cũng muốn cơ thể mình săn chắc^ khỏe m ạnh ch ứ không ph ải là m ột "túi m ỡ" núng n ín h , m ềm nh ũn, nên ch ú ng ta cứ lo th ịt sẽ b iế n th ành m ỡ. C h u yệ n ấy có th ể xảy ra không? https://thuvienpdf.com V ậ y tại sao lại có nỗi lo này? C h ẳ n g qua là v ì sau m ấy ngày lười vận động, cơ bắ p tro ng cơ th ể sẽ trỏ nên nhỏ đ i, "h ọ nh à m ỡ" liề n có th êm không g ian đ ể sin h sôi. Lâu dần, những ch ỗ trước đ ây là cơ bắp sẽ bị th ay th ế bởi m ỡ. C ù n g lú c đó, lượng ca lo đưa vào c ơ th ể kh ông hề g iảm sút, và th ế là từ m ột người có cơ th ể săn ch ắ c, bạn đâ biế n th ành "co n m èo ú". N h iề u người rất khổ sở v ì ph át ph ì. N ếu không m uốn như vậy, bạn ph ải năng tập th ể d ụ c th ể th ao đấy nhé! C ơ th ịt cà n g nhiề u , lượng ca lo tiêu thụ cà n g lớn, nỗi lo béo p h ì sẽ kh ông cò n nữa! .................- .................' ------ Không ăn cơm, chi tập thể thao có thể gỉ ảm béo được không? Nhiều bạn cho rằng lầm vậy sẽ mau gầy đi, nhưng thực chằt cách này chẳng tốt cho sức khỏe chút nào. Tập thể thao sẽ làm tiêu hao các chất cung cấp calo cho cơthé. Mức độ tiêu hao cũng theo trinh tự nhất định, trước hèt đường, tíèp đó lằ protein vầ cuối cùng là mỡ. Khi lượng đường trong máu giảm, bạn sẽ thấy chóng mặt, lúc này chi thèm ăn một viên kẹo cho đỡ hoa mắt. Cứ như vậy, kế hoạch giảm cân sẽ đi tong! 65 https://thuvienpdf.com KHI BÉO LÊN, TẠI SAO TRÊN Cơ THỂ LẠI CÓ MỘT BỘ PHẬN PHÁT PHÌ RÕ NHẤT? Phần lớn mỗi người đều không hài lò ng lắm với m ột đ iể m nào đó trên dụ phận https://thuvienpdf.com T heo c á c nhà kh o a học, đúng là m ỡ th íc h "tụ tập " tại m ột nơi nhất đ ịn h trên cơ th ể người thật. Đ ố i với nam giới và nữ g iớ i, đ iể m "tập kết" ấy cũn g k h ác nhau. V ớ i c á c bạn nữ, m ỡ thường kéo tới m ông và đùi, cò n với c á c bạn nam th ì lại là bụng, trông phệ nệ như c h im cá n h cụt ấy! K h i m uốn lấy lại vó c d áng hoàn hảo, đ ây là những bộ ph ận khó g iảm cân nhất. Ẫn no mới có sức mà giảm cân Nhiều người thường ăn no cơm rồi mới hô hào giảm béo. Họ nói rằng: “An no mới có sức mà giảm cân chứ!" Chắc bạn thấy buồn cười lắm phải không, thật ra câu nói này lại rất có tính khoa học đấy! Thức ăn cung cấp năng lượng cho cơ thể người hoạt động. Nều tập thể dục sau khi no, thời gian vận động sẽ tăng lên. Còn nếu chi vận động lúc đói thl chưa được bao lâu ta đã thấy mệt rũ người và không thể tiếp tục được nữa. Tuy nhiên nhiều nghiên cứu lại cho thấy, khi đói bụng mà tập thể thao, lượng calo tiêu thụ từ mỡ sẽ nhiều hơn so với lúc no bụng. Nhưng mức độ chênh lệch vô cùng ít ỏi. Chưa kể lúc đói, bạn có muốn tập nhiều cũng không đủ sức, lượng calo tiêu thụ vì thè lại càng ít đi. Ngoài ra, nếu tập thể thao khi chưa ăn uống gì, bạn có dám chắc sau đó mình sẽ không ăn nhiều hơn không? Nói tóm lại, phải ăn no mới có sức giảm cân bạn nhé! 67 https://thuvienpdf.com TẠI SAO NGƯỜI BÉO PỄ Pổ MỖ HÔI? Đúng là nóng chảy cả mỡ! Đ ố i với những ai hơi nặng kí m ột chút, m ùa hè q uả là kh oảng th ời g ian khó c h ịu nhất, v ì chư a vận động gì nh iề u m à m ồ hôi cứ vã ra như tắm, c h ỉ m ong m ùa thu m át m ẻ m au m au tới th ô i! N h ư ng tại sao người béo lại d ễ đ ổ m ồ hôi nhỉ? https://thuvienpdf.com K h i m ôi trường bên ngoài nóng hơn cơ thể, n h iệ t lượng trong người không th ể nào ph át tán, gây nên cảm g iác nóng bức. Đ ổ m ồ hôi là cá ch tốt nhất đ ể làm m át cơ thể. N gười béo lại cà n g d ễ đ ổ m ồ hôi v ì lớp m ỡ trong người vốn dày, ch ẳ n g kh ác nào đ ang k h o ác tấm ch ă n quanh người, v iệ c tản n h iệ t lại cà n g khó khăn hơn. D o đó, cơ th ể cầ n rất n h iề u nước đ ể tiêu tán nh iệ t lượng. Sau khỉ đổ mồ hôi. tại sao cơ thể lại dinh dính? Vào những ngày hè nóng bức, không chi có người béo mầ tầt cả mọi người đẻu đổ mồ hôi. Tại sao sau đó cơ thể chúng ta cứ dinh dính? Đó lầ vì thành phần của mồ hôi không chi là nước, mầ còn một lượng nhỏ urê, muối vô cơ, bụi bẩn vầ da chèt. Khi mồ hôi khô đi, các chầttrên còn bám lại, gây cảm giác dinh dính, khó chịu trên da, chỉ muốn đì tắm gội cho đã. Tác hại của béo phì Một cơ thể béo phì chứa quá nhiều mỡ khiến mọi hoạt động đều ừở nên bầt tiện. Lượng mỡ ừong máu quá cao có thể dấn tới bệnh cao huyết áp hoặc các bệnh về tim mạch. Hiện nay, số lượng người mắc các bệnh ừên ngày một tăng, thậm chí còn có trường hợp tử vong. 69 https://thuvienpdf.com Mơ mộng giữa ban ngày tốt cho sức khỏe Việc tưởng tượng, mơ mộng giữa ban ngày giúp hệ thần kinh “xà hơi”, cả cơ thể lẫn tinh thẩn đều được thư gián, không những thế còn giúp não phải phát huy trí tưởng tượng, để não trái được nghi ngơi một lúc. Tuy nhiên, mơ mộng cũng chỉ lầ một hoạt động tâm lí mang tính tường tượng, thinh thoảng thì không sao nhưng thường xuyên quá sẽ chim đắm ừong đó và lãng phí thời glờ quý báu. Ngủ không mơ thì mới tốt? Các nhà khoa đã chứng minh, ngủ không mơ không những chẳng tốt mà còn là dấu hiệu của một loại tổn thương, bệnh lí liên quan tới não. Khi náo điều tiết cân bằng các chức năng trong cơ thé, giấc mơ sẽ sinh ra. Giấc mơ rầt cẳn cho sự phát triển mạnh khỏe của bộ não và duy trì khả năng tư duy thông thường. Nếu quá trình điều tiết của não bị tổn hại, người ta sẽ không nằm mơ, hoặc chi thấy những giầc mơ vụn vặt. Nếu đã lâu mà không nằm mơ thì chúng ta phải cẩn thận nhé! 70 GIẤC MỢ Có MÀU HAY PEN TRẮNG? Khi ngủ ai cũng đều nằm m ơ c ả . V ậ y trong m ơ bạn thấy những gì? D ù thấy những cả n h tượng đáng sợ th ì cũ ng đừng hốt hoảng nhé! N ằ m m ơ c hỉ là m ột h iệ n tượng sin h lí hết sức tự n h iê n củ a co n người m à thô i. G iấc m ơ thường c ó m ối liê n hệ m ật thiế t với cá c hoạt động xảy ra vào ban ngày củ a m ỗi người. V í dụ nếu bạn thấy ai đó cãi nhau, tối về đ i ngủ rất có khả năng bạn m ơ thấy m ìn h và người đó lời qua tiế n g lại. V ậ y bạn cò n nhớ g iấc m ơ củ a m ìn h có m àu hay là đen trắng không? V ì g iấc m ơ bắt nguồn từ cu ộ c sống thường nhật củ a ch ú n g ta nên rất nh iề u h ìn h ảnh tương tự n hư thật. N ế u trong thực tế bạn không ph ân b iệ t được m àu đỏ và m àu xan h th ì tro ng g iấc m ơ cũ ng sẽ y như vậy. https://thuvienpdf.com D ù là người b ìn h thường th ì tro ng m ơ cũ n g chưa ch ắ c n hìn th ấy màu sắc của tất cả m ọi vật. C ó rất nh iề u người c h ỉ thấy màu đen , trắng và xám th ôi. G iấc m ơ của những người nh ạy cả m với m àu sắc hoặc thường xuyên tiế p xú c với m àu sắc như nh à th iế t kế, họa sĩ... th ì lại rất rực rỡ và ph ong phú. V y https://thuvienpdf.com RAU Củ QUẢ CŨNG có NHÓM MÁU NHƯ NCƯỜI ư? Bạn có biết mình thuộc nhóm máu nào không? C h ú n g ta ai cũ n g c ó nhóm m áu, lạ đời là rau củ q uả cũng th ế luôn! N h ư n g ch ú n g là thực vật cơ m à, làm gì có m áu? Tuy kh ông có m áu, nhưng rau củ qu ả có chứ a nước. C á c nh à khoa họ c phát h iệ n ra tác d ụng củ a loại nước này đ ối với thực vật cũ n g y hệt như m áu đối với co n người, đó là vận ch u yển cá c chất d in h dưỡng và ch ất thải. Loại nước này chứ a một ^ấ^đặc b iệt, tương tự như chất quyế t đ ịn h nên nhóm m áu ở người. Đ iề u đáng ngạc n h iê n là nếu áp dụng cá ch xá c địn h nh óm m áu củ a người lên thực vật, loại nước ấy cũ n g có p h ản ứng và ch o ra cá c nhóm nước kh ác nhau. https://thuvienpdf.com C á c nhà kh o a họ c bèn dùng cá ch này đ ể kiể m tra "n h ó m m áu" ch o rau củ quả. "N h ó m m áu" củ a thực vật bao gồm nhóm o, B và A B , h iệ n chưa tìm ra được thực vật nào có nh óm m áu A . C hư a hết, c á c nhà khoa họ c cò n th ấy rằng, cù n g m ột loài thực vật, nhóm m áu vẫn có th ể th ay đổi. V í dụ, kh i lá ph o ng có m àu vàng, nhóm m áu củ a nó là A B , kh i ch u yể n sang m àu đỏ, nhóm m áu củ a nó trở th àn h o. K ì d iệ u qu á bạn nhỉ! Thực vật có cung cấp máii cho con ngơòi được không? Theo các nhà khoa học, một số loài thực vật có chứa chầt tạo máu tương tự như ở người. Họ lién đặt ra một giả định; Nèu cho sắt vào ‘máu* của thực vật, ta có thể tạo ra hemoglobin cần thièt cho cơ thể người. Máu tạo ra theo phương pháp này khi đưa vầo cơ thể người chẳng những không xảy ra sốc phản vệ mầ còn có thé chống các bệnh truyền nhiễm như HlV.bệnh gan... 73 https://thuvienpdf.com IIẾUCÓCẮNH,CONNCườI CÓ BAY Pược NHƯ CHIM KHÔNG? Giá m à con người có cánh thì thích nhỉ, m uốn bay đi đâu th ì đ i m à ch ẳ n g bao g iờ lo bị lạc, cứ b a y lên cao là trô ng th ấy điể m đến , đã th ế lại ch ẳ n g sợ tắc đường nữa. N h ư ng nếu có cá n h thật, co n người có bay được như c h im không? H à n g ng hìn năm nay, hễ n h ìn th ấy c him , co n người luôn ước g iá như m ìn h cũ n g c ó th ể tung c á n h như loài sin h vật bé nhỏ ấy. C ó người cò n thử lắp cán h ch o m ìn h nhưng chư a bay được tí nào đã ngã nh ào xuống đất. M ãi đến 10 0 năm trước, co n người m ới phát m in h ra m áy b ay v à thực h iệ n ước m ơ bay lên trời cao. Sở d ĩ co n người dù c ó m ang cá n h th ì cũ n g không b ay được v ì cấu tạo cơ th ể kh ác với loài ch im . Ph ần lớn xương c h im đều rỗng, cơ th ể nh ẹ bẫng, ơ ngực ph át triể n m ạnh nên c h ỉ cần vỗ c á n h là giữ được cơ th ể trên không. https://thuvienpdf.com CHIM KHÔNG BIẾT BAY Theo thời gỉan, cố một gố loài chim mất đi khả năng bay lượn — l í ĩ ± l a ' 1______ T rọ ng lượng cơ th ể c h im cà n g lớn th ì cá n h cà n g p h ải to. C o n người nặng hơn c h im rất nh iề u , nếu m uốn bay lên trời th ì p h ải m ang m ột đôi cá n h to khổng lồ, cơ th ịt cũ n g p h ải thật khỏe đ ể đ iề u kh iể n được ch ú ng . V ì thế, co n người dù có cá n h cũ n g chư a c h ắ c đủ sức m à bay lên trời đâu. Cị§%https://thuvienpdf.com TRÚNG HỒNG, TRÚNG TRẮNG, TRÚNG NÀO NGON HƠN? Trong chợ có bán cả trứng hồng lẫn trứng trắng nên m ỗi kh i lựa chọn , ch ú n g ta đều rất ph ân vân v ì kh ông b iế t loại nào ngon hơn. N h iề u người ch o rằng trứng hồng bổ dưỡng hơn, đ iề u này c ó thật hay không? Thự c ra hàm lượng đạm và ch ất béo tro ng trứng hồng và trứng trắng đều như nhau. V ậ y tại sao vỏ củ a ch ú n g lại có m àu kh ác nhau? https://thuvienpdf.com Đ ó là do th àn h ph ần trong thức ăn nuôi gà không g iố ng nhau đấy! N ếu cá m gà có chứa nh iề u p o rp h y rin th ì trứng đẻ ra có vỏ m àu hồng. N h ư n g bản th ân p o rp h y rin không hề có g iá trị d in h dưỡng m à c h ỉ ảnh hưỏng lên m àu vỏ trứng th ô i. V ì th ế lú c m ua trứng, cá c bạn đừng đau đầu v ì vấn đ ề này nữa nhé! M à u vỏ trứng và g iá trị d in h dưỡng củ a trứng h oàn toàn không có m ối liê n hệ gì với nhau. V ậ y đ iề u gì quyế t đ ịn h hàm lượng d in h dưỡng trong quả trứng? Cá c ch u yê n g ia c h o b iết, đó là thàhh phần din h dưỡng tro ng cá m gà cù n g quá trìn h c h ế b iế n trứng có hợp lí hay không. Tại sao phải đê một ít vỏ trúng vào chậu hoa? Những người trổng hoa thường đặt ít vỏ trứng vào chậu hoa vì vi sinh vật sẻ từ từ phân giải lòng trắng trứng cồn vương lại, tạo thành phân đạm có lợi cho cây. Tại sao sau khỉ ngâm dấm, vỏ trứng lại mềm ra? vỏ trứng chủ yếu cấu tạo từ canxi cacbonat. Chằt này có phản ứng hóa học với axit trong dầm, sính ra canxi axetat hòa tan trong nước, giải phóng ra khí cacbonic, vầ thế là vỏ trứng bị mềm hẳn đi. https://thuvienpdf.com Pồ ĂN LÚC NÓNG VA PỂ NGUỘI, HƯONG VỊ CÓ Gì KHẮC NHAU? Khi dọn cơm, m ẹ thường h ay dặn ch ú n g ta ph ải ăn m au ch o nóng. Đ ó là v ì thức ăn đ ể nguội sẽ kh iế n ch ú n g ta thấy m ất ngon, ngoài ra cò n có m ột nguyên nhân khác. Thơm quá! https://thuvienpdf.com T ro ng lú c nấu nướng lẫn kh i đ ể nguội, c á c th ành phần trong thức ăn liê n tục th ay đổ i, tạo ra sự k h á c biệ t trong hương v ị. N ế u thưởng thức m ón ăn quá sớm hoặc quá m uộn, bạn có th ể đ ể lỡ m ất thời đ iể m hương v ị ngon nhất. Thảo nào cùn g m ột m ón ăn m à có người kh en , có người ch ê . N g oài ra, m ũi cũ ng đóng vai trò nhất đ ịn h trong qu á trìn h ẩm lò thường tỏa ra m ùi hương ngào I thực. Thứ c ăn nóng hổi m ới ra ngạt. N h ư n g kh i nguội rồi, m ùi hương ấy không cò n nữa, ch o dù hâm nóng lại cũ n g sẽ kh ông th ể hấp dẫn như lú c ban đầu. V ì thế, ta cả m th ấy hương v ị m ón ăn th ay đ ổ i sau kh i đ ể nguội. ' Sao lúc nguội ăn vào thấy khác thế này? Tại sao lức ăn đồ chua, ta thấ}j vị chua lan khap hai mang tai Nhìn vào gương, chủng ta thấy bề mặt lưỡi có rất nhiều chầm nhỏ, gọi là gai lưỡi, có tác dụng phân biệt mùi vị. Các gai lưỡi cảm nhận vị mặn phân bố ở đẳu lưỡi, gai lưỡi cảm nhận vị chua lại nằm ở hai bên đầu lưỡi gần sát mang tai. Còn gai lưỡi cảm nhận vị đắng thì frải đều ở cuối lưỡi. Do đó, khi ăn đồ chua, ta thấy vị chua lan khắp hai mang tai là vì thè. https://thuvienpdf.com """