🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Tăng Cường Công Tác Xây Dựng Đảng Trong Công An Nhân Dân Theo Nghị Quyết Đại Hội XIII Của Đảng Ebooks Nhóm Zalo Chịu trách nhiệm xuất bản GIÁM ĐỐC - TỔNG BIÊN TẬP PGS.TS. PHẠM MINH TUẤN Chịu trách nhiệm nội dung PHÓ GIÁM ĐỐC - PHÓ TỔNG BIÊN TẬP ThS. PHẠM THỊ THINH Biên tập nội dung: ThS. PHẠM THỊ NGỌC BÍCH ThS. NGUYỄN THỊ HẢI BÌNH TS. VŨ THỊ HƯƠNG Trình bày bìa: Chế bản vi tính: Đọc sách mẫu: LÊ Hj LAN NGUYỄN THỊ HẰNG VŨ THỊ HƯƠNG Số đăng ký kế hoạch xuất bản: 3312-2022/CXBIPH/3-120/CTQG. Số quyết định xuất bản: 1702-QĐ/NXBCTQG, ngày 29/9/2022. Nộp lưu chiểu: tháng 11 năm 2022. Mã ISBN: 978-604-57-8108-1. LỜI NÓI ĐẦU BAN BIÊN SOẠN Đại tướng, GS.TS. TÔ LÂM Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Đảng ủy Công an Trung ương, Bộ trưởng Bộ Công an, Chủ biên Thượng tướng, PGS.TS. TRẦN QUỐC TỎ Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Công an PGS.TS. PHẠM MINH TUẤN Giám đốc - Tổng Biên tập Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật Trung tướng NGUYỄN NGỌC TOjN Cục trưởng Cục Công tác đảng và công tác chính trị, Bộ Công an PGS.TS. NGUYỄN VIẾT THÔNG Nguyên Tổng Thư ký Hội đồng Lý luận Trung ương Thiếu tướng ĐẶNG NGỌC BÁCH Phó Cục trưởng Cục Công tác đảng và công tác chính trị, Bộ Công an Đại tá NGUYỄN THỊ THÚY THANH Phó Cục trưởng Cục Công tác đảng và công tác chính trị, Bộ Công an Trung tá ĐẶNG MINH KHANG Trưởng phòng Tuyên truyền, giáo dục và Bảo tàng Công an nhân dân, Cục Công tác đảng và công tác chính trị, Bộ Công an Trung tá, TS. NGUYỄN ĐÌNH HOA Phó Viện trưởng Viện Khoa học An ninh, Học viện An ninh nhân dân, Bộ Công an Thượng tá, TS. HOjNG MINH HUỆ Phó Trưởng phòng 3, Cục Khoa học, chiến lược và lịch sử Công an, Bộ Công an ĐƠN VỊ THƯỜNG TRỰC CỤC CÔNG TÁC ĐẢNG Vj CÔNG TÁC CHÍNH TRỊ, BỘ CÔNG AN 4 LỜI NÓI ĐẦU S LỜI NÓI ĐẦU inh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn đặc biệt quan tâm đến nhiệm vụ xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Không phải ngẫu nhiên mà ngay từ những thập niên đầu thế kỷ XX, Người đã đặt câu hỏi và tự trả lời: “Cách mệnh trước hết phải có cái gì? Trước hết phải có đảng cách mệnh... Đảng có vững cách mệnh mới thành công”1. Trước khi Người đi xa, trong Di chúc thiêng liêng để lại cho chúng ta, điều căn dặn “trước hết” và “việc cần phải làm trước tiên” là căn dặn của Người đối với Đảng: “Đảng ta là một đảng cầm quyền. Mỗi đảng viên và cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần kiệm liêm chính, chí công vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đày tớ thật trung thành của nhân dân”2. Người căn dặn: “Theo ý tôi, việc cần phải làm trước tiên là chỉnh đốn lại Đảng, làm cho mỗi đảng viên, mỗi đoàn viên, mỗi chi bộ đều ra sức làm tròn nhiệm vụ Đảng giao phó cho mình, toàn tâm _______________ 1. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, t.2, tr.289. 2. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.15, tr.622. 5 TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG TRONG CÔNG AN NHÂN DÂN... toàn ý phục vụ nhân dân. Làm được như vậy, thì dù công việc to lớn mấy, khó khăn mấy chúng ta cũng nhất định thắng lợi”1. Với một tư duy chính trị sắc bén, Chủ tịch Hồ Chí Minh hiểu rất rõ vai trò của Đảng đối với sự nghiệp cách mạng của dân tộc. Có thể nói, vận mệnh của dân tộc trong gần một thế kỷ qua không tách khỏi vận mệnh của Đảng. Vì vậy, xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam trong sạch, vững mạnh là điều kiện quyết định cho thắng lợi của sự nghiệp cách mạng của dân tộc ta. Thấm nhuần sâu sắc những chỉ dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh, từ khi thành lập đến nay, Đảng ta luôn xác định công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng là nhiệm vụ then chốt và cấp bách, có ý nghĩa sống còn đối với Đảng và sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta. Những thành tựu đổi mới vừa qua do Đảng khởi xướng và lãnh đạo, một lần nữa chứng minh sự phát triển và trưởng thành của Đảng. Thế và lực của cách mạng nước ta ngày càng được tăng cường. Đó là kết quả của việc Đảng ta không ngừng xây dựng và chỉnh đốn cả về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ. Đó là thành tựu rất to lớn và đáng tự hào. Tuy nhiên, trước những tác động của mặt trái, mặt tiêu cực của cơ chế thị trường, toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế..., một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên của Đảng đã suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống. Tại Hội nghị đại biểu _______________ 1. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.15, tr.616. 6 LỜI NÓI ĐẦU toàn quốc giữa nhiệm kỳ khóa VII (tháng 01/1994), Đảng ta đã chỉ ra những biểu hiện của tình trạng này và coi đó là một trong “bốn nguy cơ” đối với Đảng và chế độ, và sau đó Đảng thường xuyên đánh giá kỹ lưỡng vấn đề này tại các kỳ Đại hội và nhiều hội nghị Trung ương. Hội nghị Trung ương 4 khóa XII nhấn mạnh: “Tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên chưa bị đẩy lùi, có mặt, có bộ phận còn diễn biến tinh vi, phức tạp hơn; tham nhũng, lãng phí, tiêu cực vẫn còn nghiêm trọng, tập trung vào số đảng viên có chức vụ trong bộ máy nhà nước... sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống dẫn tới “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” chỉ là một bước ngắn, thậm chí rất ngắn, nguy hiểm khôn lường, có thể dẫn tới tiếp tay hoặc cấu kết với các thế lực xấu, thù địch, phản bội lại lý tưởng và sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc”1. Thực trạng này gây hậu quả rất nặng nề, làm suy giảm niềm tin của nhân dân đối với Đảng, gây bất bình trong xã hội và làm tổn thương đến uy tín, thanh danh của Đảng, nếu không được ngăn chặn và đẩy lùi sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự tồn vong của Đảng, của chế độ. Do đó, tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng là _______________ 1. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương khóa XII, Văn phòng Trung ương Đảng, Hà Nội, 2016, tr.22-23. 7 TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG TRONG CÔNG AN NHÂN DÂN... nhiệm vụ vừa cơ bản lâu dài, vừa có ý nghĩa cấp bách đối với sự nghiệp cách mạng Việt Nam hiện nay. Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng khẳng định: “Nâng cao năng lực lãnh đạo, năng lực cầm quyền và sức chiến đấu của Đảng; xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh toàn diện; củng cố, tăng cường niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước, chế độ xã hội chủ nghĩa”1. Trước yêu cầu của tình hình mới, tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng theo Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng là yêu cầu cấp bách đối với các cấp ủy, tổ chức đảng nói chung, trong đó có lực lượng Công an nhân dân. Tình hình mới đặt ra nhiều vấn đề mới, yêu cầu mới nặng nề, phức tạp đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, trong đó có nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, đòi hỏi lực lượng Công an nhân dân phải thực sự trong sạch, vững mạnh toàn diện, luôn giữ vững bản lĩnh chính trị, dự báo chính xác tình hình, chủ động thích ứng với mọi tình huống, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao. Để hoàn thành nhiệm vụ vẻ vang song hết sức nặng nề đó, trong bất cứ hoàn cảnh, điều kiện nào, _______________ 1. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, t.II, tr.326. 8 LỜI NÓI ĐẦU phải kiên định nguyên tắc Đảng lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt đối với Công an nhân dân. Đảng ủy Công an Trung ương và các cấp ủy đảng trong Công an nhân dân phải luôn quán triệt và thực hiện nghiêm túc chủ trương, đường lối của Đảng về an ninh, trật tự; phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh, đối ngoại; tuân thủ, thực hiện đầy đủ sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng về mọi mặt tổ chức và hoạt động. Cuốn sách Tăng cường công tác xây dựng Đảng trong Công an nhân dân theo Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng được chỉ đạo biên soạn, xuất bản với mong muốn cung cấp một tài liệu nghiên cứu, học tập quan trọng, góp phần tiếp tục quán triệt và triển khai hiệu quả Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng trong thực tiễn xây dựng và chiến đấu của lực lượng Công an nhân dân nhằm tiếp tục nâng cao nhận thức cho cấp ủy, lãnh đạo và cán bộ, chiến sĩ về mục tiêu, yêu cầu, nhiệm vụ, giải pháp tăng cường công tác xây dựng Đảng, xây dựng lực lượng Công an nhân dân trong sạch, vững mạnh trong thời gian tới. Tôi ghi nhận và đánh giá cao sự cố gắng của các thành viên Ban biên soạn, biên tập; sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, đơn vị trong và ngoài Công an như Hội đồng Lý luận Trung ương, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật... đã làm việc hết sức nghiêm túc, trách nhiệm, 9 TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG TRONG CÔNG AN NHÂN DÂN... khẩn trương, theo một quy trình khoa học, chặt chẽ để nhanh chóng hoàn thiện cuốn sách, góp phần cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn quan trọng trong xây dựng Đảng, xây dựng lực lượng Công an nhân dân trong sạch, vững mạnh. Trân trọng giới thiệu cuốn sách đến các đồng chí. Tháng 8 năm 2022 Đại tướng, GS.TS. TÔ LÂM 10 LỜI NHj XUẤT BẢN LỰC LƯỢNG CÔNG AN NHÂN DÂN HÃY LUÔN LUÔN GHI NHỚ, KHẮC SÂU VjO TÂM TRÍ CỦA MÌNH Vj THỰC HIỆN CHO BẰNG ĐƯỢC LỜI THỀ: “VÌ NƯỚC QUÊN THÂN, VÌ DÂN PHỤC VỤ”, “CÒN ĐẢNG THÌ CÒN MÌNH”, “DANH DỰ Lj ĐIỀU THIÊNG LIÊNG, CAO QUÝ NHẤT!”* ... Để tổ chức thực hiện thật tốt, có kết quả thiết thực Nghị quyết lần này của Bộ Chính trị, tôi đề nghị cần đặc biệt chú ý một số vấn đề sau (5 vấn đề): Một là, cần tiếp tục nhận thức thật đầy đủ và sâu sắc mục đích, yêu cầu, ý nghĩa, tầm quan trọng và nội dung của Nghị quyết; nắm vững những quan điểm, tư tưởng chỉ đạo, những công việc phải làm, trên cơ sở đó tạo sự thống nhất cao về ý chí và hành động, quyết tâm của toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta. Xác định rõ đây là trách nhiệm của toàn hệ thống chính trị, chứ không phải chỉ là nhiệm vụ _______________ * Trích phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai thực hiện Nghị quyết số 12-NQ/TW, ngày 16/3/2022 của Bộ Chính trị khoá XIII, ngày 17/6/2022. Đầu đề do Ban Biên tập đặt (B.T). 11 TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG TRONG CÔNG AN NHÂN DÂN... của riêng Công an, nhưng Công an phải là lực lượng nòng cốt. Đảng ủy Công an Trung ương và các cấp ủy đảng trong lực lượng Công an phải luôn luôn quán triệt và thực hiện nghiêm túc đường lối, chủ trương của Đảng về giữ gìn an ninh, trật tự, bảo vệ Tổ quốc; thực hiện thật tốt chức năng tham mưu với Đảng, Nhà nước về bảo vệ an ninh, trậttự; phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, đối ngoại; tuân thủ, thực hiện đầy đủ sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng trên tất cả các mặt công tác. Thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật và sự quản lý, điều hành của Nhà nước. Đồng thời, phải nhận thức thật đúng và tăng cường quan hệ gắn bó giữa Công an với các ngành, các cấp, các tổ chức, đoàn thể và nhân dân trong thực thi nhiệm vụ; kết hợp chặt chẽ giữa bảo đảm an ninh, trật tự với phát triển kinh tế, xã hội, mở rộng quan hệ đối ngoại. Đặc biệt, Quân đội và Công an phải là hai lực lượng nòng cốt, thực sự là “thanh kiếm” và “lá chắn”, là hai cánh của một con chim, bảo vệ, giữ gìn hoà bình, ổn định, phát triển đất nước, do đó, phải không ngừng củng cố mối quan hệ đoàn kết, gắn bó mật thiết giữa Công an nhân dân với Quân đội nhân dân, phối hợp nhịp nhàng cùng thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, phục vụ phát triển đất nước; kết hợp chặt chẽ giữa xây dựng nền an ninh nhân dân, thế trận an ninh nhân dân với xây dựng nền quốc phòng toàn dân và thế trận quốc phòng toàn dân vững chắc. 12 TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG TRONG CÔNG AN NHÂN DÂN... Hai là, chú trọng xây dựng lực lượng công an có bản lĩnh chính trị vững vàng, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa, kiên định mục tiêu, lý tưởng cách mạng của Đảng; có phẩm chất đạo đức trong sáng, lối sống lành mạnh, thật sự liêm chính, gương mẫu, gắn bó mật thiết với nhân dân, vì nhân dân phục vụ; có ý thức tổ chức kỷ luật cao, nghiêm minh, sẵn sàng chiến đấu, hy sinh vì sự nghiệp bảo vệ an ninh Tổ quốc; nắm vững pháp luật, tinh thông nghiệp vụ, làm chủ khoa học - công nghệ, sử dụng thành thạo các thiết bị, phương tiện, vũ khí được trang bị; được rèn luyện, thử thách qua thực tiễn công tác, chiến đấu. Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, chỉ huy đủ phẩm chất, trình độ, năng lực, uy tín, ngang tầm nhiệm vụ và cán bộ khoa học, kỹ thuật, chuyên gia giỏi. Mỗi cán bộ, chiến sĩ Công an phải thường xuyên tu dưỡng, rèn luyện để nêu cao ý chí chiến đấu; thường xuyên tự soi, tự sửa, tự tu dưỡng, rèn luyện theo Sáu điều Bác Hồ đã dạy lực lượng Công an nhân dân: Đối với tự mình, phải cần, kiệm, liêm, chính. Đối với đồng sự, phải thân ái giúp đỡ. Đối với Chính phủ, phải tuyệt đối trung thành. Đối với nhân dân, phải kính trọng, lễ phép. Đối với công việc, phải tận tụy. Đối với địch, phải cương quyết, khôn khéo. Phải coi đây là việc làm thường xuyên, rất hệ trọng, trở thành tiềm thức trong trái tim, khối óc và hành 13 TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG TRONG CÔNG AN NHÂN DÂN... động thực tế trong công tác, chiến đấu hằng ngày của mình; luôn luôn giữ mình cho thật trong sạch, thật vững vàng, không bị sa ngã trước bất cứ sự mua chuộc, lôi kéo nào của các phần tử xấu, “lợi ích nhóm”; không bị cám dỗ bởi những danh lợi tầm thường; không lợi dụng cương vị công tác của mình để làm những việc ti tiện, đớn hèn, làm phương hại đến lợi ích chung của Đảng, Nhà nước và lợi ích chính đáng của nhân dân. Có như thế mới bảo vệ được uy tín, danh dự thiêng liêng và phát huy được truyền thống anh hùng, cách mạng vẻ vang của lực lượng Công an nhân dân. Ba là, tiếp tục hoàn thiện tổ chức bộ máy, bảo đảm biên chế, xây dựng đội ngũ cán bộ Công an nhân dân theo phương châm “Bộ tinh, tỉnh mạnh, huyện toàn diện, xã bám cơ sở”. Cơ bản giữ ổn định tổ chức bộ máy của Bộ Công an như hiện nay; đồng thời tiếp tục rà soát, nghiên cứu điều chỉnh, hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy và cơ chế hoạt động do thực tiễn yêu cầu, nhiệm vụ giữ gìn an ninh, trật tự, phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị. Tiếp tục hoàn thiện tổ chức bộ máy bên trong của công an đơn vị, địa phương tinh, gọn, mạnh, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ được giao. Tiếp tục duy trì số lượng biên chế của Bộ Công an theo Nghị quyết số 22- NQ/TW, ngày 15/3/2018 của Bộ Chính trị; nâng cao chất lượng quản lý và sử dụng biên chế, kết hợp tinh giản 14 TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG TRONG CÔNG AN NHÂN DÂN... biên chế và bổ sung đội ngũ cán bộ phù hợp; điều chỉnh biên chế hợp lý khi thành lập tổ chức mới hoặc được giao thêm nhiệm vụ, đáp ứng yêu cầu bảo đảm an ninh, trật tự, phù hợp với phát triển kinh tế, xã hội và gia tăng dân số trong từng thời kỳ. Bốn là, đặc biệt chăm lo công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của các tổ chức đảng trong lực lượng Công an nhân dân; bảo đảm sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với lực lượng Công an nhân dân. Đảng ủy, Đảng bộ Công an Trung ương phải gương mẫu, đi đầu, tiếp tục quán triệt thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các nghị quyết của Trung ương về công tác xây dựng Đảng, nhất là Nghị quyết Trung ương 4 các khóa XI, XII về xây dựng, chỉnh đốn Đảng; Kết luận số 21-KL/TW của Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về “Đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa””; Quy định của Trung ương về 19 điều đảng viên không được làm; Kết luận số 01-KL/TW của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW về học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Đây là những vấn đề rất cốt lõi trong công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị của chúng ta thật sự trong sạch và ngày càng vững mạnh. Đảng bộ công an các cấp phải là một đảng bộ mẫu mực, đi đầu trong 15 TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG TRONG CÔNG AN NHÂN DÂN... xây dựng, chỉnh đốn Đảng; đề cao vai trò nêu gương, tính gương mẫu của cán bộ các cấp trong lực lượng Công an; siết chặt kỷ cương, kỷ luật; phát huy truyền thống vẻ vang của Công an nhân dân anh hùng. Tăng cường công tác bảo vệ chính trị nội bộ, giữ vững và tăng cường kỷ luật, kỷ cương, đoàn kết nội bộ. Đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát, kiên quyết đấu tranh mạnh mẽ, quyết liệt hơn nữa, hiệu quả hơn nữa, ngăn chặn, đẩy lùi tham nhũng, tiêu cực trước hết và ngay chính trong lực lượng Công an. Tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của các đơn vị trong Công an nhân dân để lực lượng Công an nhân dân thật sự liêm chính, thật sự trong sạch, thật sự vững mạnh; không được, tuyệt đối không được cậy quyền, cậy thế, lợi dụng cương vị và nghiệp vụ công tác để làm những việc bất chính. Năm là, ngay sau Hội nghị này, căn cứ vào Nghị quyết của Bộ Chính trị: Đảng đoàn Quốc hội cần lãnh đạo, chỉ đạo nghiên cứu, xây dựng các dự án luật, pháp lệnh về an ninh, trật tự, bảo đảm cơ sở pháp lý đầy đủ và cơ chế, chính sách phù hợp cho việc tổ chức, hoạt động hiệu lực, hiệu quả của lực lượng Công an nhân dân; ưu tiên phân bổ ngân sách bảo đảm xây dựng lực lượng Công an nhân dân theo lộ trình, mục tiêu đề ra. Ban cán sự đảng Chính phủ lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện Nghị quyết; lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện có chất lượng, hiệu quả nhiệm vụ xây dựng pháp luật về an ninh, trật tự, xây dựng lực lượng 16 TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG TRONG CÔNG AN NHÂN DÂN... Công an nhân dân. Các ban đảng, ban cán sự đảng, đảng đoàn, đảng ủy trực thuộc Trung ương; các tỉnh ủy, thành ủy tổ chức quán triệt, xây dựng chương trình, kế hoạch để thực hiện thật tốt Nghị quyết ở cơ quan, đơn vị, địa phương mình. Đảng ủy Công an Trung ương cần phối hợp với các tỉnh ủy, thành ủy tiếp tục tổ chức tuyên truyền, quán triệt các quan điểm, tư tưởng chỉ đạo, mục tiêu và các nhiệm vụ, giải pháp của Nghị quyết lần này của Bộ Chính trị đến đúng đối tượng, đảng viên và cán bộ, chiến sĩ Công an nhân dân. Đồng thời, có kế hoạch, lộ trình, bước đi vững chắc, phù hợp để triển khai thực hiện Nghị quyết một cách bài bản, chặt chẽ, khoa học, hiệu quả. Lãnh đạo các ngành, các địa phương cần nắm vững, hiểu sâu, thực hiện đúng, thực hiện nghiêm Nghị quyết; tạo sự chuyển biến mạnh về nhận thức, thống nhất cao ý chí và hành động để cùng xây dựng lực lượng Công an nhân dân có đủ sức mạnh, tiềm lực, khả năng phục vụ có hiệu quả các mục tiêu, nhiệm vụ cách mạng của đất nước trong giai đoạn mới, góp phần xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc, giữ vững môi trường hoà bình, ổn định, nâng cao vị thế và uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế, xây dựng xã hội dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, trật tự, kỷ cương, an toàn, đưa nước ta trở thành một nước phát triển theo định hướng xã hội chủ nghĩa vào giữa thế kỷ XXI, như Nghị quyết Đại hội toàn quốc của Đảng đã đề ra... 17 LỜI NHj XUẤT BẢN Chương 1 KHÁI QUÁT TƯ DUY LÝ LUẬN CỦA ĐẢNG VỀ CÔNG TÁC XÂY DỰNG, CHỈNH ĐỐN ĐẢNG TỪ KHI THỰC HIỆN CÔNG CUỘC ĐỔI MỚI ĐẾN NAY “Một Đảng có gan thừa nhận khuyết điểm của mình, vạch rõ những cái đó, vì đâu mà có khuyết điểm đó, xét rõ hoàn cảnh sinh ra khuyết điểm đó, rồi tìm kiếm mọi cách để sửa chữa khuyết điểm đó. Như thế là một Đảng tiến bộ, mạnh dạn, chắc chắn, chân chính”1. Chủ tịch HỒ CHÍ MINH _______________ 1. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.5, tr.301. 18 Chương 1: KHÁI QUÁT TƯ DUY LÝ LUẬN CỦA ĐẢNG VỀ CÔNG TÁC... I- QUAN ĐIỂM CỦA CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN, TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CÔNG TÁC XÂY DỰNG, CHỈNH ĐỐN ĐẢNG Các nhà kinh điển của chủ nghĩa Mác - Lênin đã chỉ rõ: Đặc điểm lớn nhất của đảng cầm quyền là đảng thực hiện vai trò lãnh đạo xã hội chủ yếu thông qua chính quyền. Những đảng viên của đảng nắm giữ trọng trách quan trọng liên quan hằng ngày đến các tầng lớp nhân dân trên cương vị quản lý xã hội của chính quyền các cấp. Do vậy, để xứng đáng và giữ vững vị trí duy nhất cầm quyền, lãnh đạo xã hội, đảng phải thường xuyên tự đổi mới, tự chỉnh đốn. Đổi mới gắn liền với chỉnh đốn đảng; đảng phải tự mình đổi mới, chỉnh đốn; đổi mới, chỉnh đốn đảng phải trở thành nhiệm vụ thường xuyên - đó là tất yếu khách quan khi đảng cầm quyền. Kế tục, bảo vệ và phát triển xuất sắc di sản lý luận của C. Mác và Ph. Ăngghen về xây dựng một chính đảng độc lập của giai cấp vô sản, làm chỗ dựa vững chắc cho cuộc đấu tranh chống áp bức, bất công của giai cấp công nhân và nhân dân lao động, tiến lên xây dựng một chế độ xã hội mới dân chủ, công bằng, văn minh, tiến bộ hơn, 19 TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG TRONG CÔNG AN NHÂN DÂN... vì hạnh phúc và phẩm giá cao đẹp của con người, V.I. Lênin đã nêu lên tính tất yếu phải thường xuyên xây dựng đảng trong sạch, vững mạnh, trước hết là tập trung xây dựng lý luận cách mạng của đảng. Người chỉ rõ: “Không thể có một đảng xã hội chủ nghĩa vững mạnh, nếu không có lý luận cách mạng để đoàn kết tất cả những người xã hội chủ nghĩa lại, để họ rút ra từ trong lý luận đó tất cả những tín điều của họ và đem áp dụng lý luận đó vào những phương pháp đấu tranh và phương sách hành động của họ”1. “Chỉ đảng nào được một lý luận tiền phong hướng dẫn thì mới có khả năng làm tròn vai trò chiến sĩ tiền phong”2. Khi đảng cộng sản đã nắm quyền lãnh đạo đất nước, V.I. Lênin đã chỉ ra và cảnh báo về những nguy cơ như sai lầm về đường lối, quan liêu, xa rời quần chúng, kiêu ngạo cộng sản, tham nhũng, hối lộ, xa hoa, lãng phí... Người nhấn mạnh: “... Nếu còn có thể hối lộ được, thì cũng không thể nói đến chính trị được. Trong trường hợp này, thậm chí cũng không thể nói đến làm chính trị được, vì mọi biện pháp đều sẽ lơ lửng trên không trung, sẽ hoàn toàn không mang lại _______________ 1. V.I. Lênin: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2005, t.4, tr.232. 2. V.I. Lênin: Toàn tập, Sđd, t.6, tr.32. 20 Chương 1: KHÁI QUÁT TƯ DUY LÝ LUẬN CỦA ĐẢNG VỀ CÔNG TÁC... kết quả gì cả”1. Vì vậy, đảng cần kiên quyết đấu tranh “không khoan nhượng” để “tẩy sạch” các phần tử tha hóa, biến chất trong tổ chức của mình, nhằm làm trong sạch đảng, “cần phải đưa ra khỏi đảng những kẻ gian giảo, những đảng viên cộng sản đã quan liêu hóa, không trung thực, nhu nhược và những người men-sê-vich tuy “bề ngoài” đã được phủ một lớp sơn mới nhưng trong tâm hồn thì vẫn là men-sê-vich”2. Một vấn đề then chốt về xây dựng đảng cầm quyền trong sạch, vững mạnh được V.I. Lênin đặc biệt quan tâm là phải tăng cường xây dựng, củng cố mối liên hệ mật thiết giữa đảng và nhân dân. Người xác định, công tác quần chúng là mấu chốt công tác của đảng3. Người chỉ rõ: “Chủ nghĩa xã hội sinh động, sáng tạo là sự nghiệp của bản thân quần chúng nhân dân”4. Cho nên, đảng cộng sản cầm quyền phải trở thành người lãnh đạo, người cổ vũ, tổ chức sự sáng tạo đó. Mỗi đảng viên không những phải luôn thực hiện tốt công tác vận động quần chúng nhân dân để tạo nên sức mạnh vô địch cho đảng, mà còn phải thường xuyên học tập, rèn luyện để nâng cao bản lĩnh chính trị, trình độ trí tuệ, đạo đức cách mạng, nhằm _______________ 1. V.I. Lênin: Toàn tập, Sđd, t.44, tr.218. 2. V.I. Lênin: Toàn tập, Sđd, t.6, tr.154. 3. Xem V.I. Lênin: Toàn tập, Sđd, t.45, tr.135. 4. V.I. Lênin: Toàn tập, Sđd, t.35, tr.64. 21 TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG TRONG CÔNG AN NHÂN DÂN... hướng đích xây dựng đảng trong sạch, vững mạnh, để đảng phải tiêu biểu cho “Trí tuệ, danh dự và lương tâm của thời đại chúng ta”1. Từ kinh nghiệm thực tiễn lãnh đạo chính quyền Xôviết, V.I. Lênin đưa ra những chỉ huấn rất sâu sắc: “Không ai có thể tiêu diệt được chúng ta, ngoài những sai lầm của bản thân chúng ta”2. Điều đó có thể hiểu là: Không có kẻ thù nào, dù là hung bạo nhất, có thể chiến thắng được những người cộng sản, ngoại trừ chính những người cộng sản tự tan rã, chính những lỗi lầm của họ và họ không kịp sửa chữa. Mỗi người cộng sản nếu không tự bôi nhọ đạo đức, thanh danh của mình, thì không kẻ nào có thể hạ thấp được vai trò và uy tín của họ; tuyệt nhiên không một thế lực nào có thể phá vỡ được quan hệ gắn bó máu thịt giữa đảng và quần chúng nhân dân. Vận dụng và phát triển sáng tạo quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về đảng cộng sản và xây dựng đảng trong sạch, vững mạnh, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh đã sớm chỉ rõ yêu cầu đặt ra của cách mạng Việt Nam: “Trước hết phải có đảng cách mệnh, để trong thì vận động và tổ chức dân chúng, ngoài thì liên lạc với dân tộc bị áp bức và vô sản giai cấp mọi nơi. _______________ 1. V.I. Lênin: Toàn tập, Sđd, t.4, tr.122. 2. V.I. Lênin: Toàn tập, Sđd, t.42, tr.311. 22 Chương 1: KHÁI QUÁT TƯ DUY LÝ LUẬN CỦA ĐẢNG VỀ CÔNG TÁC... Đảng có vững cách mệnh mới thành công, cũng như người cầm lái có vững thuyền mới chạy... Bây giờ học thuyết nhiều, chủ nghĩa nhiều, nhưng chủ nghĩa chân chính nhất, chắc chắn nhất, cách mệnh nhất là chủ nghĩa Lênin”1. Người nhiều lần chỉ rõ nhiệm vụ của Đảng là “Đảng ở trong quần chúng ra để phụng sự quần chúng”2; “Ngoài lợi ích của dân tộc, của Tổ quốc, thì Đảng không có lợi ích gì cả”3; “Đảng ta không phải là đảng làm quan mà Đảng phải lo đời sống cho nhân dân”4. Quán triệt quan điểm của V.I. Lênin cảnh báo những người cộng sản phải phòng, chống nguy cơ đe dọa sự tồn vong của chính quyền cách mạng, điều mà Chủ tịch Hồ Chí Minh hết sức quan tâm và trăn trở là khi Đảng trở thành đảng cầm quyền thì Đảng phải nhận thức và phòng, chống những nguy cơ suy thoái của một đảng cầm quyền. Người chỉ ra ba nguy cơ đe dọa sự tồn vong của chế độ và vai trò lãnh đạo của Đảng là: nguy cơ sai lầm về đường lối; quan liêu, xa rời thực tiễn cuộc sống, xa rời nhân dân; chủ nghĩa cá nhân - căn bệnh gốc, từ đó mà sinh ra những thói hư, _______________ 1. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.2, tr.289. 2. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.6, tr.373. 3. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.5, tr.290. 4. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.10, tr.620. 23 TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG TRONG CÔNG AN NHÂN DÂN... tật xấu1. Người nhắc nhở cán bộ, đảng viên của Đảng: “Một dân tộc, một đảng và mỗi con người, ngày hôm qua là vĩ đại, có sức hấp dẫn lớn, không nhất định hôm nay và ngày mai vẫn được mọi người yêu mến và ca ngợi, nếu lòng dạ không trong sáng nữa, nếu sa vào chủ nghĩa cá nhân”2. Do đó, Người đặc biệt quan tâm đến công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Để Đảng là “hiện thân của trí tuệ, danh dự và lương tâm của dân tộc”3 thì “Đảng ta cần phải mạnh mẽ, trong sạch, kiểu mẫu”4. Vì vậy “xây dựng Đảng là một nhiệm vụ cực kỳ quan trọng của nhân dân ta”5. Mặt khác, để xây dựng Đảng đáp ứng yêu cầu của từng giai đoạn cách mạng, nâng cao mình lên ngang tầm với nhiệm vụ, Người thường xuyên nhấn mạnh vấn đề “chỉnh đốn Đảng”. Những ngày đầu kháng chiến toàn quốc, Người nói: Để thúc đẩy mọi nhiệm vụ công tác ngày càng phức tạp, nặng nề của cách mạng: từ đẩy mạnh kháng chiến, nâng cao sức mạnh của _______________ 1. Xem Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh: Giáo trình cao cấp lý luận Tư tưởng Hồ Chí Minh, Nxb. Lý luận chính trị, Hà Nội, 2019, tr.106. 2. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.15, tr.672. 3. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.9, tr.412. 4. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.7, tr.415. 5. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.8, tr.279. 24 Chương 1: KHÁI QUÁT TƯ DUY LÝ LUẬN CỦA ĐẢNG VỀ CÔNG TÁC... chính quyền, đẩy mạnh sản xuất và tiết kiệm, chấn chỉnh các đoàn thể... “trước hết phải chỉnh đốn nội bộ Đảng”1. Trước tình hình chuyển biến mới, để chuẩn bị chuyển mạnh sang tổng phản công (tháng 4/1952), Người lại nhấn mạnh là Đảng phải thật mạnh, thật trong sạch để lãnh đạo những nhiệm vụ công tác mới: “Muốn lãnh đạo vững thì trước hết cán bộ và đảng viên phải có tư tưởng và lập trường vững chắc để lãnh đạo, để xung phong làm gương mẫu. Vì vậy, chỉnh Đảng là việc chính mà chúng ta phải làm ngay”2. Đặc biệt, trong bản Di chúc thiêng liêng, Người chỉ rằng: “Việc cần phải làm trước tiên là chỉnh đốn lại Đảng”3. Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, mục đích của xây dựng, chỉnh đốn Đảng là nhằm làm cho Đảng luôn trong sạch, vững mạnh; bảo đảm cho Đảng là Đảng của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của dân tộc; là tổ chức tiên phong chiến đấu chứ không phải là tổ chức làm quan, phát tài; Đảng phải tẩy bỏ những phần tử hủ hóa ra ngoài, làm cho đội ngũ đảng viên của Đảng luôn luôn giữ vững đạo đức cách mạng, _______________ 1. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.6, tr.15. 2. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.7, tr.398. 3. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.15, tr.616. 25 TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG TRONG CÔNG AN NHÂN DÂN... cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư, luôn làm “kiểu mẫu” để lôi cuốn quần chúng1. Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng, chỉnh đốn Đảng được thể hiện tập trung ở một số nội dung chủ yếu sau: - Xây dựng Đảng về chính trị: Trong tư tưởng Hồ Chí Minh, xây dựng Đảng về chính trị, thực chất là nâng cao trình độ lý luận cho mỗi cán bộ, đảng viên của Đảng. Do đó, ngay từ khi mới ra đời, Đảng đã chú trọng đến nội dung xây dựng Đảng về chính trị. Người khẳng định, Đảng phải lấy chủ nghĩa Mác - Lênin làm “cốt”, là nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho mọi hoạt động của mình. Xa rời chủ nghĩa Mác - Lênin sẽ không thể đưa một đảng cách mạng đến thành công. Ngày 15/7/1969, trả lời phỏng vấn của nhà báo Pháp Sáclơ Phuốcniô, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Chúng tôi giành được thắng lợi đó là do nhiều nhân tố, nhưng cần phải nhấn mạnh rằng... chúng tôi giành được những thắng lợi đó trước hết là nhờ cái vũ khí không gì thay thế được là chủ nghĩa Mác - Lênin”2. Người luôn căn dặn cán bộ, đảng viên không bao giờ được quên rằng, mục đích cuối cùng của Đảng là tiến _______________ 1. Xem Đại tướng Võ Nguyên Giáp (Chủ biên): Tư tưởng Hồ Chí Minh và con đường cách mạng Việt Nam, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2016, tr.171-172. 2. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.15, tr.589-590. 26 Chương 1: KHÁI QUÁT TƯ DUY LÝ LUẬN CỦA ĐẢNG VỀ CÔNG TÁC... lên chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản. Lập trường kiên định của Đảng là độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Theo quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh, nội dung xây dựng Đảng về chính trị bao gồm: xây dựng và phát triển hệ tư tưởng chính trị; xây dựng đường lối chính trị; củng cố lập trường chính trị; bảo vệ chính trị; xây dựng và thực hiện nghị quyết; nâng cao bản lĩnh chính trị;... Trong các nội dung trên, theo Người, đường lối chính trị là một vấn đề cốt lõi trong sự tồn tại và phát triển lâu dài của Đảng. Người nhắc nhở nguy cơ sai lầm về đường lối chính trị gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với vận mệnh của Tổ quốc, ““Phải đưa chính trị vào giữa dân gian”. Trước kia, việc gì cũng từ “trên dội xuống”. Từ nay việc gì cũng phải từ “dưới nhoi lên””1. Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh, trong mọi giai đoạn của cách mạng, mọi hoàn cảnh khó khăn, tình huống phức tạp, mọi bước ngoặt hiểm nghèo, Đảng, cán bộ và đảng viên phải có một bản lĩnh chính trị vững vàng, “chớ thấy sóng cả mà ngã tay chèo”. Đảng cần phải giáo dục đường lối, chính sách của Đảng, thông tin kịp thời, đầy đủ cho cán bộ, đảng viên để họ luôn kiên định lập trường, giữ vững bản lĩnh chính trị trong mọi hoàn cảnh. _______________ 1. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.5, tr.338. 27 TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG TRONG CÔNG AN NHÂN DÂN... Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng nhấn mạnh, trong tư duy, phương pháp cách mạng phải cứng rắn về nguyên tắc và đường lối chiến lược, linh hoạt về biện pháp đấu tranh, mềm dẻo về sách lược, vừa có khả năng tập hợp huy động toàn dân, vừa tranh thủ được sự đồng tình ủng hộ của các lực lượng cách mạng, tạo thành một sức mạnh tổng hợp, chiến thắng kẻ thù. - Xây dựng Đảng về tư tưởng: Mở đầu tác phẩm Đường kách mệnh, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh đã dẫn luận điểm nổi tiếng của V.I. Lênin: “Không có lý luận cách mệnh, thì không có cách mệnh vận động... Chỉ có theo lý luận cách mệnh tiền phong, đảng cách mệnh mới làm nổi trách nhiệm cách mệnh tiền phong”1. Trong tác phẩm Sửa đổi lối làm việc (năm 1947), Người viết: “Lý luận như cái kim chỉ nam, nó chỉ phương hướng cho chúng ta trong công tác thực tế. Không có lý luận thì lúng túng như nhắm mắt mà đi”2. Bên cạnh việc khẳng định cách mạng Việt Nam “trước hết phải có đảng cách mệnh”, Người còn muốn nhắc đến một điều đặc biệt quan trọng soi đường, chỉ lối cho mọi hoạt động của cách mạng, đó là cần thiết phải có một học thuyết, một chủ nghĩa cách mạng. Người nhấn mạnh: _______________ 1. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.2, tr.279. 2. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.5, tr.273-274. 28 Chương 1: KHÁI QUÁT TƯ DUY LÝ LUẬN CỦA ĐẢNG VỀ CÔNG TÁC... “Có lý luận soi đường thì quần chúng hành động mới đúng đắn, mới phát triển được tài năng và lực lượng vô cùng tận của mình”1; “Bây giờ học thuyết nhiều, chủ nghĩa nhiều, nhưng chủ nghĩa chân chính nhất, chắc chắn nhất, cách mệnh nhất là chủ nghĩa Lênin”2. Việc coi chủ nghĩa Mác - Lênin là vũ khí lý luận, là nền tảng tư tưởng chính trị, trung thành và vận dụng sáng tạo lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin là nội dung then chốt trong công tác xây dựng Đảng. Có thể nói, xây dựng Đảng về tư tưởng theo tư tưởng Hồ Chí Minh trước hết là xác lập thế giới quan và hệ tư tưởng của giai cấp công nhân - giai cấp tiên tiến nhất của thời đại, giai cấp lãnh đạo toàn thể dân tộc thông qua đội tiên phong là Đảng Cộng sản thực hiện mục tiêu mà cách mạng đặt ra. Trong đó, công tác tư tưởng là hoạt động xây dựng Đảng về trí tuệ, tư tưởng - chính trị, góp phần bảo đảm cho Đảng luôn là đội tiên phong của giai cấp công nhân Việt Nam, đủ năng lực lãnh đạo chính trị đối với toàn xã hội. Trong tư tưởng Hồ Chí Minh, xây dựng Đảng về tư tưởng là làm cho toàn Đảng, mỗi đảng viên của Đảng luôn mang trong mình tư tưởng cách mạng triệt để, tư tưởng cách mạng tiến công, _______________ 1. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.8, tr.277. 2. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.2, tr.289. 29 TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG TRONG CÔNG AN NHÂN DÂN... luôn đề phòng và kịp thời khắc phục những lệch lạc, chống chủ nghĩa cơ hội, chống giáo điều, bảo thủ và dự báo được xu hướng phát triển của dân tộc, của thời đại. Đó là tư tưởng cách mạng khoa học lấy chủ nghĩa Mác - Lênin làm nền tảng, bởi chỉ có “Chủ nghĩa Lênin là lực lượng tư tưởng hùng mạnh chỉ đạo Đảng..., làm cho Đảng... có thể trở thành hình thức tổ chức cao nhất của quần chúng lao động, hiện thân của trí tuệ, danh dự và lương tâm của dân tộc”1. Tư tưởng cách mạng khoa học đó không chỉ lấy chủ nghĩa Mác - Lênin làm nền tảng, mà còn lấy thực tiễn Việt Nam làm điểm xuất phát, lấy cải tạo hiện thực Việt Nam làm mục tiêu để trên cơ sở đó, vận dụng sáng tạo và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, đồng thời làm giàu thêm trí tuệ Đảng bằng việc kế thừa và phát huy những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu những tinh hoa văn hóa của nhân loại. - Xây dựng Đảng về đạo đức: Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn có mong muốn: “Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành”2. _______________ 1. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.9, tr.412. 2. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.4, tr.187. 30 Chương 1: KHÁI QUÁT TƯ DUY LÝ LUẬN CỦA ĐẢNG VỀ CÔNG TÁC... Để thực hiện được nhiệm vụ thiêng liêng đó, Người đã sáng lập và rèn luyện Đảng Cộng sản Việt Nam để Đảng trở thành đội tiên phong lãnh đạo sự nghiệp cách mạng nước ta. Để Đảng luôn trong sạch, vững mạnh, Người rất chú trọng công tác xây dựng Đảng, đặc biệt là xây dựng Đảng về đạo đức. Người nhấn mạnh việc xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, xứng đáng “là đạo đức, là văn minh”1. Mỗi cán bộ, đảng viên của Đảng thật sự phải thấm nhuần đạo đức cách mạng, là người lãnh đạo, người đày tớ thật trung thành của nhân dân. Trong các bài nói chuyện, bài viết, Người luôn coi trọng và nhấn mạnh tới việc giáo dục đạo đức cho cán bộ, đảng viên. Người đưa ra tiêu chí của một người cán bộ tốt, đó là người cán bộ phải vừa có tài, vừa có đức, trong đó, đạo đức là gốc, Người viết: “Cũng như sông thì có nguồn mới có nước, không có nguồn thì sông cạn. Cây phải có gốc, không có gốc thì cây héo. Người cách mạng phải có đạo đức, không có đạo đức thì dù tài giỏi mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân”2. Coi giáo dục đạo đức là nguồn cội vững chắc để hình thành nên cách mạng, là động lực để cách mạng thành công và là sự kết nối giữa Đảng và nhân dân, Người khẳng định: “Nói tóm tắt, thì đạo đức cách mạng là: Quyết tâm suốt đời đấu tranh _______________ 1. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.12, tr.403. 2. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.5, tr.292. 31 TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG TRONG CÔNG AN NHÂN DÂN... cho Đảng, cho cách mạng. Đó là điều chủ chốt nhất”1. Trong Di chúc thiêng liêng để lại, căn dặn toàn Đảng, toàn dân những điều tâm huyết trước lúc đi xa, Chủ tịch Hồ Chí Minh nhắn nhủ: “Đảng ta là một Đảng cầm quyền. Mỗi đảng viên và cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần kiệm liêm chính, chí công vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đày tớ thật trung thành của nhân dân”2. Chính Người là tấm gương sáng ngời về đạo đức cách mạng, là mẫu mực kết tinh tất cả những phẩm chất tốt đẹp nhất của người Việt Nam với đạo đức cộng sản cao quý của chủ nghĩa Mác - Lênin. - Xây dựng Đảng về tổ chức, cán bộ: Trong tư tưởng Hồ Chí Minh, xây dựng Đảng về tổ chức là vấn đề có ý nghĩa then chốt; sức mạnh của Đảng là sức mạnh của tổ chức, sức mạnh của hệ thống chính trị trong tổ chức, từ Trung ương đến địa phương, từ các cơ quan nhà nước và các tổ chức, đoàn thể quần chúng. Trong sức mạnh của tổ chức, Người đặc biệt nhấn mạnh đến vấn đề con người, coi đây là nhân tố có ý nghĩa quan trọng nhất, quyết định thành bại của cách mạng. Một chân lý lớn lao mà Người căn dặn Đảng phải thực hiện cho kỳ được trong bất cứ giai đoạn cách mạng nào để Đảng có được những _______________ 1. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.11, tr.603. 2. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.15, tr.622. 32 Chương 1: KHÁI QUÁT TƯ DUY LÝ LUẬN CỦA ĐẢNG VỀ CÔNG TÁC... cán bộ, đảng viên tốt, xứng đáng là người lãnh đạo, là người đày tớ thật trung thành của nhân dân, đó là Đảng phải hết sức quan tâm đến công tác đào tạo cán bộ, “bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau”, phải coi đó là “một việc rất quan trọng và rất cần thiết”1 trong công tác xây dựng Đảng về tổ chức, cán bộ. Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, trong xây dựng Đảng về tổ chức, nguyên tắc tạo thành một cơ chế thống nhất, bảo đảm sự vận hành của hệ thống tổ chức đã và đang là một vấn đề đặt ra trong Đảng. Để quy luật vận động của hệ thống tổ chức bảo đảm tính hệ thống, tính hiệu quả, và là sợi chỉ đỏ xuyên suốt toàn bộ các yếu tố cấu thành của hệ thống thì nguyên tắc đó phải bảo đảm sự lãnh đạo thống nhất của Đảng, phát huy cao nhất vai trò của các tổ chức trong hệ thống chính trị, thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ trong mọi hoạt động của các tổ chức trong hệ thống chính trị, tôn trọng quyền làm chủ của nhân dân. Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, mục đích của xây dựng Đảng về tổ chức là nhằm làm cho Đảng trở thành một tổ chức chính trị trong sạch, vững mạnh; một tổ chức có sức mạnh chiến đấu cùng với một đội ngũ cán bộ, đảng viên thường xuyên học tập, tu dưỡng, rèn luyện _______________ 1. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.15, tr.622. 33 TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG TRONG CÔNG AN NHÂN DÂN... đạo đức cách mạng, cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư, luôn gắn bó máu thịt với nhân dân, không ngừng nâng cao năng lực chuyên môn, khả năng công tác, dám xả thân hy sinh vì sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc. Như vậy, xây dựng Đảng về tổ chức theo tư tưởng Hồ Chí Minh là nhằm củng cố, hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ, quan hệ của các tổ chức đảng với tổ chức nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân để phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc dưới sự lãnh đạo của Đảng, quản lý, điều hành của Nhà nước, thực hiện thành công hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa. II- QUAN ĐIỂM CỦA ĐẢNG VỀ CÔNG TÁC XÂY DỰNG, CHỈNH ĐỐN ĐẢNG TỪ KHI THỰC HIỆN CÔNG CUỘC ĐỔI MỚI ĐẾN NAY Thực tiễn cách mạng Việt Nam hơn 90 năm qua đã khẳng định, sự lãnh đạo đúng đắn, sáng suốt của Đảng, năng lực lãnh đạo, năng lực cầm quyền và sức chiến đấu của Đảng là nhân tố hàng đầu quyết định thắng lợi của cách mạng Việt Nam, tạo nên thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử của đất nước ta trong hơn 35 năm đổi mới vừa qua và cũng sẽ là yếu tố quyết định thắng lợi của sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội, bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa của nhân dân ta thời gian tới. 34 Chương 1: KHÁI QUÁT TƯ DUY LÝ LUẬN CỦA ĐẢNG VỀ CÔNG TÁC... Quán triệt sâu sắc những chỉ dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, Đảng ta luôn xác định công tác xây dựng và chỉnh đốn Đảng là nhiệm vụ cơ bản, quan trọng, cấp bách, có ý nghĩa quyết định đối với toàn bộ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, sự tồn vong của Đảng và chế độ, sự phát triển bền vững của đất nước. Với ý nghĩa, tầm quan trọng đặc biệt đó, kể từ khi ra đời đến nay, trong các văn kiện đại hội Đảng, các hội nghị Trung ương và trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo sự nghiệp cách mạng, xây dựng và chỉnh đốn Đảng là một nội dung trung tâm, vấn đề then chốt trong hoạt động và tổ chức của Đảng. Bản thân nhiều đồng chí lãnh đạo Đảng tiền bối và hiện nay, vừa là lãnh tụ chính trị, đồng thời cũng là nhà lý luận, có nhiều bài viết, tác phẩm về xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Căn cứ vào đặc điểm, bối cảnh, yêu cầu của sự nghiệp cách mạng, xây dựng và chỉnh đốn Đảng ở mỗi thời kỳ cách mạng có nhiệm vụ trọng tâm khác nhau. Nếu như trong thời kỳ đấu tranh giành chính quyền, trong các cuộc kháng chiến chống thực dân, đế quốc, công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng tập trung chủ yếu vào nhiệm vụ hoạch định đường lối cách mạng giải phóng dân tộc, đường lối kháng chiến đúng đắn, sáng tạo; thống nhất tư tưởng và hành động, chống ngả nghiêng, dao động trước khó khăn, khi đối mặt nguy cơ sinh - tử, mất - còn; củng cố lòng tin, nâng cao ý chí, tăng cường quyết tâm kháng chiến..., thì trong thời kỳ 35 TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG TRONG CÔNG AN NHÂN DÂN... hòa bình xây dựng đất nước, xây dựng, chỉnh đốn Đảng tập trung vào việc nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền, bản lĩnh chính trị, trình độ, trí tuệ để Đảng đủ sức lãnh đạo công cuộc đổi mới; đấu tranh chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, tham nhũng, tiêu cực,... trong bộ máy của Đảng và Nhà nước. Nhìn lại công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng từ khi thực hiện công cuộc đổi mới đến nay có thể khẳng định: Công tác xây dựng Đảng về chính trị được đặc biệt chú trọng1. Đảng ta luôn kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và không ngừng vận dụng, phát triển sáng tạo phù hợp với thực tiễn Việt Nam; kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; kiên định đường lối đổi mới và những nguyên tắc về xây dựng Đảng. Đại hội VI của Đảng (tháng 12/1986) khởi xướng công cuộc đổi mới. Với tinh thần “nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá đúng sự thật, nói rõ sự thật”, Đại hội thẳng thắn thừa nhận rằng, trước những biến động và thử thách của sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội, “hoạt động tư tưởng và tổ chức của Đảng đã không theo kịp yêu cầu của cách mạng”2. Từ đó, đặt ra yêu cầu “Đảng phải chăm lo xây dựng mình vững mạnh về _______________ 1. Xem Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Sđd, t.II, tr.165. 2. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đảng toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2007, t.47, tr.360-361. 36 Chương 1: KHÁI QUÁT TƯ DUY LÝ LUẬN CỦA ĐẢNG VỀ CÔNG TÁC... chính trị, tư tưởng, tổ chức, để từ đó tác động quyết định đến sự phát triển của cách mạng nước ta”1. Trong yêu cầu đổi mới tư duy, “Đảng ta phải nắm vững bản chất cách mạng và khoa học của chủ nghĩa Mác - Lênin, kế thừa di sản quý báu về tư tưởng và lý luận cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh... Phải đẩy mạnh công tác nghiên cứu lý luận, tổng kết có hệ thống sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc, rút ra những kết luận đúng đắn, khắc phục những quan niệm sai lầm hoặc lỗi thời”2. Đại hội VI nhấn mạnh bài học xây dựng Đảng ngang tầm nhiệm vụ chính trị của Đảng cầm quyền lãnh đạo nhân dân tiến hành cách mạng xã hội chủ nghĩa. Một bài học sâu sắc của Đại hội VI là: “Đảng phải luôn luôn xuất phát từ thực tế, tôn trọng và hành động theo quy luật khách quan. Năng lực nhận thức và hành động theo quy luật là điều kiện bảo đảm sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng”3. Đánh giá công tác xây dựng Đảng về chính trị thời gian qua, Đại hội XIII của Đảng nhấn mạnh “bản lĩnh chính trị, trình độ, trí tuệ, năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng ngày càng được nâng lên, luôn vững vàng trước mọi khó khăn, thách thức và có những quyết sách phù hợp để chỉ đạo xử lý kịp thời, hiệu quả. Bản chất, _______________ 1, 2, 3. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đảng toàn tập, Sđd, t.47, tr.458, 470, 363. 37 TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG TRONG CÔNG AN NHÂN DÂN... lập trường giai cấp công nhân được giữ vững; đa số cán bộ, đảng viên tin tưởng, quyết tâm thực hiện đường lối đổi mới của Đảng”1. Xây dựng Đảng về chính trị đòi hỏi rèn luyện, nâng cao bản lĩnh chính trị của Đảng, của từng cán bộ, đảng viên. Đó là tinh thần độc lập, tự chủ, ý chí tự lực, tự cường; là sự kiên định lý tưởng, mục tiêu cách mạng; là chủ động, kiên cường đương đầu và vượt qua khó khăn, thách thức; là tinh thần tự phê bình, phê bình thẳng thắn, trung thực, mang tính xây dựng; là dũng cảm thừa nhận sai lầm, khuyết điểm, yếu kém và quyết tâm sửa chữa; là linh hoạt thích ứng theo phương châm “dĩ bất biến ứng vạn biến”2. Công tác xây dựng Đảng về tư tưởng tiếp tục được tăng cường3, đã góp phần nâng cao nhận thức, củng cố sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng và đồng thuận trong xã hội. Đại hội VI của Đảng là bước đổi mới tư duy lý luận. Nếu không có tư duy mới về chủ nghĩa xã hội và con đường quá độ lên chủ nghĩa xã hội với những đặc trưng _______________ 1. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Sđd, t.II, tr.168. 2. Xem PGS.TS. Nguyễn Trọng Phúc: “Bài học về xây dựng, chỉnh đốn Đảng qua 35 năm đổi mới”, tạp chí Cộng sản điện tử, ngày 18/7/2022. 3. Xem Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Sđd, t.II, tr.169. 38 Chương 1: KHÁI QUÁT TƯ DUY LÝ LUẬN CỦA ĐẢNG VỀ CÔNG TÁC... và quy luật cần được nhận thức đúng như chỉ dẫn của V.I. Lênin và Chủ tịch Hồ Chí Minh, chắc chắn sẽ không có đường lối đổi mới xuất hiện tại Đại hội VI của Đảng. Trước sự khủng hoảng trầm trọng của chế độ xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và Đông Âu, sự chống phá từ nhiều phía vào chủ nghĩa xã hội, vào chủ nghĩa Mác - Lênin và Đảng Cộng sản, những âm mưu và thủ đoạn của các thế lực thù địch quốc tế hòng xóa bỏ chủ nghĩa xã hội hiện thực và sự hoang mang, dao động của một bộ phận những người cộng sản trên thế giới đã tác động đến tư tưởng và tình cảm của một bộ phận cán bộ, đảng viên và nhân dân Việt Nam. Đại hội VII của Đảng (tháng 6/1991) tiếp tục khẳng định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động của Đảng. “Để đảm đương được vai trò lãnh đạo, Đảng phải vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức, phải thường xuyên tự đổi mới, tự chỉnh đốn, ra sức nâng cao trình độ trí tuệ, năng lực lãnh đạo”1. Đây là lần đầu tiên Đảng tổng kết vấn đề xây dựng, chỉnh đốn Đảng với việc đưa trọn vẹn ba nội dung: không chỉ đổi mới mà còn phải gắn liền với chỉnh đốn; không ai khác mà chính bản thân Đảng phải tự đổi mới, tự chỉnh đốn do yêu cầu nội tại của _______________ 1. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đảng toàn tập, Sđd, t.51, tr.147. 39 TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG TRONG CÔNG AN NHÂN DÂN... đảng cầm quyền1. Đại hội khẳng định tiếp tục đổi mới, chỉnh đốn Đảng; coi việc tiếp tục tự đổi mới, tự chỉnh đốn và nâng cao năng lực lãnh đạo của Đảng là yêu cầu quan trọng hàng đầu trong công tác xây dựng Đảng, là công việc thường xuyên bảo đảm cho Đảng ta luôn ngang tầm nhiệm vụ cách mạng. Báo cáo xây dựng Đảng và sửa đổi Điều lệ Đảng của Ban Chấp hành Trung ương khóa VI tại Đại hội VII đã nhấn mạnh: “Công cuộc đổi mới toàn diện đất nước trong bối cảnh quốc tế, trong nước và tình hình Đảng ta hiện nay đòi hỏi Đảng nhất thiết phải tự đổi mới, tự chỉnh đốn. Đây là một nhiệm vụ rất quan trọng và cấp bách, có ý nghĩa quyết định đối với sự thành công của sự nghiệp đổi mới, sự ổn định và phát triển của đất nước và đối với vận mệnh của bản thân Đảng. Đây cũng là nguyện vọng và đòi hỏi của nhân dân”2. Đại hội chỉ rõ yêu cầu đổi mới và chỉnh đốn Đảng là “Tiếp tục đổi mới tư duy lý luận, nâng cao trình độ trí tuệ và năng lực lãnh đạo chính trị; đổi mới một bước cơ bản nội dung và phương thức lãnh đạo của Đảng; bảo đảm dân chủ, giữ gìn kỷ luật, _______________ 1. Theo PGS.TS. Nguyễn Minh Tuấn: Xây dựng, chỉnh đốn Đảng giai đoạn hiện nay, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, tr.143. 2. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đảng toàn tập, Sđd, t.51, tr.208. 40 Chương 1: KHÁI QUÁT TƯ DUY LÝ LUẬN CỦA ĐẢNG VỀ CÔNG TÁC... tăng cường đoàn kết thống nhất trong Đảng; làm trong sạch và nâng cao chất lượng đảng viên; khắc phục có hiệu quả các hiện tượng tiêu cực, đặc biệt là tệ tham nhũng, khôi phục và nâng cao lòng tin của nhân dân đối với Đảng; chấn chỉnh tổ chức, bộ máy và đội ngũ cán bộ; làm cho Đảng có bản lĩnh chính trị, có kiến thức, năng lực và sức chiến đấu mới, đủ sức đoàn kết lãnh đạo toàn dân vượt mọi khó khăn, thử thách, phấn đấu thực hiện có kết quả các nghị quyết của Đại hội VII”1. Kết quả nghiên cứu lý luận góp phần quan trọng làm sáng tỏ nền tảng tư tưởng của Đảng, đã thật sự là luận cứ khoa học để bổ sung, phát triển Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (Bổ sung, phát triển năm 2011), phát triển đường lối đổi mới tại các đại hội của Đảng (nhất là Đại hội XII, Đại hội XIII). Công tác xây dựng Đảng về đạo đức được đề cao, đã góp phần đấu tranh ngăn chặn có hiệu quả tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý và người đứng đầu các tổ chức, cơ quan, đơn vị; xây dựng đội ngũ cán bộ có bản lĩnh chính trị vững vàng, _______________ 1. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đảng toàn tập, Sđd, t.52, tr.190. 41 TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG TRONG CÔNG AN NHÂN DÂN... phẩm chất đạo đức trong sáng, có trách nhiệm và động cơ đúng đắn, tiên phong, gương mẫu hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao1. Bước vào công cuộc đổi mới, do tác động bởi mặt trái của kinh tế thị trường và mở cửa, hội nhập, những tiêu cực nảy sinh, phát triển trong đời sống xã hội và trong đội ngũ cán bộ, đảng viên. Tại Hội nghị toàn quốc giữa nhiệm kỳ khóa VII (tháng 01/1994), Đảng xác định tham nhũng, lãng phí là một trong “bốn nguy cơ”. Ngày 26/6/1992, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa VII ban hành Nghị quyết số 03-NQ/TW “Về một số nhiệm vụ đổi mới và chỉnh đốn Đảng” trong đó nhấn mạnh yêu cầu “phải khẩn trương tự đổi mới, tự chỉnh đốn. Đây là một nhiệm vụ đặc biệt quan trọng và cấp bách, có ý nghĩa quyết định đối với toàn bộ sự nghiệp cách mạng của nước ta và có ý nghĩa sống còn đối với Đảng ta”2. Nghị quyết nêu rõ: “Xây dựng đạo đức cách mạng và lối sống trong sạch của cán bộ, đảng viên trong điều kiện kinh tế thị trường và mở rộng giao lưu quốc tế; chống chủ nghĩa cá nhân, chủ nghĩa thực dụng... Cán bộ và đảng viên phải đặt lợi ích của Tổ quốc, của nhân dân lên trước hết... Nêu cao tinh thần yêu nước, ý chí tự lực tự cường, _______________ 1 Xem Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Sđd, t.II, tr.177-178. 2. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đảng toàn tập, Sđd, t.52, tr.88. 42 Chương 1: KHÁI QUÁT TƯ DUY LÝ LUẬN CỦA ĐẢNG VỀ CÔNG TÁC... cần kiệm xây dựng và bảo vệ đất nước, làm cho dân giàu, nước mạnh; giữ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc”1. Từ Đại hội VIII, Đảng ta đều nhận định mặc dù đã rất nỗ lực, kiên quyết phòng, chống, song tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên vẫn chưa bị ngăn chặn, đẩy lùi. Tại Đại hội XI (tháng 01/2011), Đảng ta tiếp tục khẳng định “xây dựng Đảng thực sự trong sạch, vững mạnh cả về chính trị, tư tưởng và tổ chức, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng là nhiệm vụ then chốt, có ý nghĩa sống còn đối với Đảng và sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta hiện nay”2. Từ đó Đảng phát động cuộc vận động xây dựng, chỉnh đốn Đảng theo Nghị quyết Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”. Tiếp đó, Đại hội XII của Đảng (tháng 01/2016) đã đề cập nội dung xây dựng Đảng về đạo đức: “Tập trung thực hiện mục tiêu: “Xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức””3. Xây dựng Đảng về _______________ 1. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đảng toàn tập, Sđd, t.52, tr.90. 2. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011, tr.56. 3. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2016, tr.202. 43 TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG TRONG CÔNG AN NHÂN DÂN... đạo đức thực tế luôn gắn liền, nằm trong xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, tổ chức nhưng nay được gọi tên, được đặt ngang hàng đã thể hiện ý chí của Đảng là đề cao, coi trọng đạo đức. Đây là một trong những điểm mới, rất căn bản và trọng yếu trong việc mở rộng nội dung xây dựng Đảng. Tuy nhiên, việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khoá XI và Nghị quyết Đại hội XII về xây dựng Đảng có một số việc chưa đạt mục tiêu, yêu cầu đề ra. Trong khi đó, sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống dẫn tới “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” chỉ là một bước ngắn, thậm chí rất ngắn, nguy hiểm khôn lường, có thể dẫn tới tiếp tay hoặc cấu kết với các thế lực xấu, thù địch, phản bội lại lý tưởng và sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc. Trên cơ sở đó, Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII ban hành Nghị quyết số 04-NQ/TW, ngày 30/10/2016 “Về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”, với mục tiêu “nhận thức sâu sắc về nguy cơ, nhận diện đúng những biểu hiện và đề ra các giải pháp phù hợp để đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi có hiệu quả tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. 44 Chương 1: KHÁI QUÁT TƯ DUY LÝ LUẬN CỦA ĐẢNG VỀ CÔNG TÁC... Kiên quyết khắc phục những yếu kém trong công tác cán bộ và quản lý cán bộ; xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp có bản lĩnh chính trị vững vàng, có đạo đức, trách nhiệm, năng lực và động cơ đúng đắn, thực sự tiên phong, gương mẫu, luôn đặt lợi ích của tập thể, quốc gia, dân tộc lên trên lợi ích cá nhân, thực sự là cán bộ của dân, phục vụ nhân dân. Củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng”1. Trước “tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” vẫn chưa được ngăn chặn, đẩy lùi một cách căn bản, thậm chí có mặt còn diễn biến tinh vi, phức tạp hơn, có thể gây ra những hậu quả khôn lường”2, tại Hội nghị Trung ương 4 khóa XIII, Đảng ta đã ban hành Kết luận số 21-KL/TW, ngày 25/10/2021 “Về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa””. _______________ 1. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương khóa XII, Sđd, tr.34-35. 2. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, tr.16. 45 TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG TRONG CÔNG AN NHÂN DÂN... Kết luận nhấn mạnh yêu cầu “phải đặc biệt coi trọng và đưa công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng lên tầm cao mới, gắn liền với xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh. Đây là nhiệm vụ có ý nghĩa sống còn đối với sự tồn vong của Đảng và chế độ xã hội chủ nghĩa ở nước ta”1. Hội nghị cũng ban hành Quy định số 37-QĐ/TW, ngày 25/10/2021 về những điều đảng viên không được làm nhằm “tăng cường kỷ luật, kỷ cương của Đảng và giữ gìn phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng, tính tiên phong, gương mẫu của đảng viên, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức đảng”2. Công tác phòng, chống tham nhũng được lãnh đạo, chỉ đạo và thực hiện quyết liệt, toàn diện, đi vào chiều sâu, với quyết tâm chính trị rất cao, không có vùng cấm, không có ngoại lệ và đạt nhiều kết quả rất quan trọng, rõ rệt, được cán bộ, đảng viên và nhân dân đồng tình, ủng hộ, đánh giá cao và quốc tế ghi nhận. Tham nhũng từng bước được kiềm chế, ngăn chặn, có chiều hướng thuyên giảm3. _______________ 1, 2. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, Sđd, tr.90-91, 108. 3. Xem Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Sđd, t.II, tr.206. 46 Chương 1: KHÁI QUÁT TƯ DUY LÝ LUẬN CỦA ĐẢNG VỀ CÔNG TÁC... Công tác xây dựng Đảng về tổ chức và cán bộ đạt được kết quả quan trọng, rõ nét, có nhiều đổi mới. Để bảo đảm hoạt động lãnh đạo, cầm quyền của Đảng, nhiệm vụ xây dựng Đảng về tổ chức và cán bộ có vai trò quyết định. Đảng không ngừng kiện toàn hệ thống tổ chức đảng từ Trung ương đến cơ sở, phát triển đội ngũ đảng viên, xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo các cấp ngang tầm nhiệm vụ. Ngay từ Đại hội VI, Đảng đã chỉ rõ yêu cầu phải đổi mới công tác cán bộ, coi đây là mắt xích quan trọng nhất mà Đảng phải nắm chắc để thúc đẩy công cuộc đổi mới có ý nghĩa cách mạng, trong đó trước hết phải đổi mới quan điểm đánh giá cán bộ. Phải lấy hiệu quả thực hiện nhiệm vụ chính trị làm thước đo phẩm chất và năng lực, lấy nhu cầu nhiệm vụ làm căn cứ để bố trí cán bộ. Đồng thời, phải đổi mới phong cách làm việc, giữ vững các nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt trong Đảng. Tiếp đó, Hội nghị Trung ương 3 khóa VIII đã thông qua Chiến lược cán bộ trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa với việc tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo của hệ thống chính trị; cán bộ khoa học, chuyên gia các lĩnh vực; cán bộ lực lượng vũ trang và cán bộ quản lý các doanh nghiệp. Hội nghị Trung ương 7 khóa XII đã ban hành Nghị quyết số 26-NQ/TW “Về tập trung xây dựng đội ngũ 47 TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG TRONG CÔNG AN NHÂN DÂN... cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược, đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ”. Đó là bước tiến rất quan trọng trong nhận thức và thực tiễn xây dựng đội ngũ cán bộ của Đảng. Có thể nhận thấy rằng, công cuộc đổi mới, phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế càng sâu rộng lại càng xuất hiện những vấn đề mới, những khó khăn, thách thức mới đòi hỏi Đảng phải luôn tự đổi mới, tự chỉnh đốn để đủ sức lãnh đạo cách mạng. Do đó, việc nhận thức đúng đắn, đầy đủ, sâu sắc ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác xây dựng Đảng nói chung, kết hợp xây dựng với chỉnh đốn Đảng nói riêng là hết sức quan trọng, cấp bách, tạo cơ sở cho việc triển khai thực hiện một cách hài hòa, chặt chẽ, hiệu quả, có trọng tâm, trọng điểm giữa “xây” và “chống”, “chống” và “xây” nhằm tiếp tục tạo chuyển biến thực chất trong xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Từ khi đổi mới đến nay, trong các kỳ đại hội Đảng đều có báo cáo riêng về xây dựng Đảng hoặc báo cáo về công tác xây dựng Đảng trong Báo cáo chính trị, có các nghị quyết chuyên đề về công tác xây dựng Đảng. Đặc biệt, Đại hội XIII (tháng 01/2021) của Đảng nhấn mạnh “phải đặc biệt coi trọng và đẩy mạnh hơn nữa công tác xây dựng Đảng thật sự trong 48 Chương 1: KHÁI QUÁT TƯ DUY LÝ LUẬN CỦA ĐẢNG VỀ CÔNG TÁC... sạch, vững mạnh”1. Tại Đại hội, Đảng ta đã có sự phát triển nhận thức về vị trí, mối quan hệ, nhiệm vụ công tác xây dựng Đảng trong điều kiện mới khi nhấn mạnh mối quan hệ giữa xây dựng, chỉnh đốn Đảng và xây dựng, chỉnh đốn hệ thống chính trị, coi đây là một chỉnh thể đi liền với nhau với mục tiêu tổng quát là “nâng cao năng lực lãnh đạo, năng lực cầm quyền và sức chiến đấu của Đảng; xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh toàn diện”2. Khi trở thành đảng cầm quyền, Đảng là lực lượng lãnh đạo xã hội thông qua việc đề ra đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng; Nhà nước tổ chức thực hiện đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng thông qua chức năng quản lý nhà nước; Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội vận động các thành viên, hội viên, đoàn viên thực hiện theo chức năng, nhiệm vụ của tổ chức mình. Tất cả hợp thành một hệ thống, một chỉnh thể thống nhất, không thể có Đảng trong sạch, vững mạnh khi các tổ chức khác trong hệ thống chính trị không trong sạch, vững mạnh. Xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, _______________ 1. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Sđd, t.II, tr.228. 2. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Sđd, t.I, tr.111. 49 TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG TRONG CÔNG AN NHÂN DÂN... thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của các tổ chức trong hệ thống chính trị thực chất cũng là góp phần vào xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, thực hiện tốt vai trò lãnh đạo của Đảng. Thực tế công tác xây dựng Đảng đã luôn gắn liền, đi đôi với xây dựng hệ thống chính trị và ngược lại. Ở đâu, khi nào có sự gắn liền này thì thành công và ngược lại, khi tách rời, xem nhẹ mặt nào đó sẽ không thể có kết quả tốt đẹp. Với quan điểm về gắn liền xây dựng, chỉnh đốn Đảng với xây dựng, chỉnh đốn hệ thống chính trị của Đại hội XIII sẽ ngăn ngừa, khắc phục xu hướng tách biệt của hai mặt công tác lớn này, mở rộng nội dung, phạm vi công tác xây dựng Đảng cũng như xây dựng chính quyền, xây dựng hệ thống chính trị. Cùng với sự phát triển nhận thức về vị trí, mối quan hệ, nhiệm vụ công tác xây dựng Đảng, Đại hội XIII cũng thể hiện sự phát triển nhận thức về cấu trúc công tác xây dựng Đảng. Từ Đại hội III (tháng 9/1960) đến nay, Đảng ta nhất quán đề ra các nhiệm vụ xây dựng Đảng theo ba mặt: chính trị, tư tưởng, tổ chức. Việc xác định cấu trúc công tác xây dựng Đảng gồm ba mặt chính trị, tư tưởng, tổ chức không thay đổi cho đến năm 2016, khi Đại hội XII của Đảng đã đưa xây dựng Đảng về đạo đức trở thành một mặt cơ bản trong cấu trúc công tác xây dựng Đảng để đáp ứng yêu cầu 50 Chương 1: KHÁI QUÁT TƯ DUY LÝ LUẬN CỦA ĐẢNG VỀ CÔNG TÁC... của tình hình mới. Đến Đại hội XIII, từ yêu cầu của thực tiễn xây dựng Đảng, xây dựng đội ngũ cán bộ, Đảng ta đã tách xây dựng cán bộ thành một mặt cơ bản trong công tác xây dựng Đảng. Văn kiện Đại hội XIII nhấn mạnh: “Trong những năm tới phải đặc biệt coi trọng và đẩy mạnh hơn nữa xây dựng, chỉnh đốn Đảng toàn diện về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ”1. Như vậy, cấu trúc công tác xây dựng Đảng của Đảng hiện nay gồm năm mặt cơ bản: chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ. Có thể nói, xây dựng, chỉnh đốn Đảng là chủ trương nhất quán, xuyên suốt mọi giai đoạn cách mạng Việt Nam. Đặc biệt, trong công cuộc đổi mới, trước yêu cầu của tình hình mới, Đảng ta luôn kiên định, kiên quyết và tập trung trí tuệ, tâm sức cho công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh. Thực tiễn cho thấy, Đảng là một thực thể xã hội, như là một cơ thể sống, do đó trong quá trình xây dựng và hoạt động không thể tránh khỏi có lúc mắc phải những khuyết điểm, sai lầm. Đội ngũ đảng viên của Đảng cũng là những con người, do đó không thể tránh khỏi một số đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những vấp váp, thậm chí sa ngã. Điều quan trọng _______________ 1. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Sđd, t.I, tr.180. 51 TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG TRONG CÔNG AN NHÂN DÂN... là Đảng luôn tự đổi mới, chỉnh đốn, không bảo thủ. Khi có khuyết điểm, sai lầm, Đảng đều nhận lỗi trước nhân dân và quyết tâm sửa chữa. * * * Xây dựng và chỉnh đốn Đảng là nhiệm vụ cơ bản, quan trọng, cấp bách, có ý nghĩa quyết định đối với toàn bộ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, sự tồn vong của Đảng và chế độ, sự phát triển bền vững của đất nước. Với ý nghĩa, tầm quan trọng đặc biệt đó, kể từ khi được thành lập đến nay, trong các văn kiện đại hội Đảng, các hội nghị Trung ương và trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo sự nghiệp cách mạng, xây dựng và chỉnh đốn Đảng là một nội dung trung tâm, vấn đề then chốt trong hoạt động và tổ chức của Đảng. Suốt quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng luôn luôn tuân thủ những chỉ dẫn của Chủ tịch Hồ Chí Minh về xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Đại hội VI của Đảng (tháng 12/1986) khởi xướng công cuộc đổi mới, bắt đầu từ đổi mới tư duy lý luận, đổi mới tổ chức và phong cách lãnh đạo của Đảng. Qua hơn 35 năm đổi mới, tất cả các đại hội đại biểu toàn quốc của Đảng đều chủ trương tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Nhiều hội nghị Trung ương như Hội nghị Trung ương 3 khóa VII (năm 1992), Hội nghị Trung ương 6 (lần 2) khóa VIII 52 Chương 1: KHÁI QUÁT TƯ DUY LÝ LUẬN CỦA ĐẢNG VỀ CÔNG TÁC... (năm 1999) và nhất là thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI (tháng 01/2012), Nghị quyết Đại hội XII (tháng 01/2016) và Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII (tháng 10/2016), xây dựng và chỉnh đốn Đảng được thực hiện bài bản, mạnh mẽ, có hiệu quả hơn, kết hợp rõ hơn giữa “xây” và “chống”. Hội nghị Trung ương 4 khóa XIII (tháng 10/2021) và Hội nghị xây dựng, chỉnh đốn Đảng toàn quốc (ngày 09/12/2021) do Bộ Chính trị, Ban Bí thư triệu tập đã thể hiện quyết tâm chính trị rất cao của Trung ương, của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đẩy mạnh toàn diện, đồng thời chú trọng những việc trọng yếu tạo sự đột phá trong nhiệm kỳ khóa XIII và những năm tiếp theo. Những kết quả về xây dựng, chỉnh đốn Đảng là rất căn bản và quan trọng cần được toàn Đảng và cả hệ thống chính trị nhận thức rõ để vững tin vào những gì đã làm được và tiếp tục những nhiệm vụ, bước đi sắp tới. Đại hội XIII có một điểm mới và cũng là quan điểm cần được quán triệt: Xây dựng, chỉnh đốn Đảng phải gắn liền với xây dựng, hoàn thiện hệ thống chính trị. Đó là yêu cầu khách quan, khoa học và bức thiết vì Đảng ta là đảng cầm quyền. Trước yêu cầu của tình hình mới, tăng cường xây dựng Đảng theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng được đặt ra một cách cấp bách. 53 Chương 2: CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG TRONG CÔNG AN NHÂN DÂN... Chương 2 CÔNG AN NHÂN DÂN THỰC HIỆN NGHỊ QUYẾT ĐẠI HỘI XII CỦA ĐẢNG VỀ CÔNG TÁC XÂY DỰNG, CHỈNH ĐỐN ĐẢNG “Xây dựng, chỉnh đốn Đảng là công việc xây dựng tổ chức, xây dựng con người, là công tác con người, rất dễ đụng chạm đến danh dự, lợi ích, quan hệ của con người, đòi hỏi mỗi chúng ta phải tự phê bình, phân tích, mổ xẻ những ưu, khuyết điểm của chính bản thân mình; phải nhận xét, đánh giá về người khác. Nếu không thật tự giác, chân thành, công tâm, khách quan thì rất dễ chủ quan, thường chỉ thấy ưu điểm, mặt mạnh của mình nhiều hơn người khác; trong khi chỉ thấy khuyết điểm, mặt yếu của người khác nhiều hơn mình”1. Tổng Bí thư NGUYỄN PHÚ TRỌNG _______________ 1. Phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị cán bộ toàn quốc quán triệt, triển khai kết luận và quy định của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, ngày 09/12/2021. 54 Chương 2: CÔNG AN NHÂN DÂN THỰC HIỆN NGHỊ QUYẾT ĐẠI HỘI XII... I- VỀ TỔ CHỨC ĐẢNG TRONG CÔNG AN NHÂN DÂN 1. Về số lượng Trước tháng 10/2018, Đảng bộ Công an Trung ương có 9 đảng bộ cấp trên cơ sở trực tiếp của tổ chức cơ sở đảng, 536 tổ chức cơ sở đảng, 192 đảng bộ bộ phận, 2.800 chi bộ. Sau khi kiện toàn tổ chức đảng tương ứng với tổ chức mới của Bộ Công an và theo Quy định số 192 về tổ chức đảng trong Công an nhân dân, hiện nay Đảng bộ Công an Trung ương có 63 đảng bộ trực thuộc (gồm 22 đảng bộ cấp trên cơ sở, 41 đảng bộ cơ sở), 565 tổ chức cơ sở đảng, 211 đảng bộ bộ phận, 2.197 chi bộ và hơn 62.000 đảng viên1. Tổ chức cơ sở đảng trong Đảng bộ Công an Trung ương đa dạng về loại hình; thực hiện chức năng, nhiệm vụ theo các quy định của Ban Bí thư2. Ở hầu hết các đơn vị, _______________ 1. Theo Đảng ủy Công an Trung ương: Báo cáo kết quả công tác lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng và Quy định số 08-QĐi/TW về trách nhiệm nêu gương, tháng 8/2021. 2. Ban Bí thư đã ban hành các Quy định số: 91, 92, 93, 94, 95, 96 về chức năng, nhiệm vụ của tổ chức cơ sở đảng trong các đơn vị chiến đấu tập trung; trại giam, cơ sở giáo dục bắt buộc, trường giáo dưỡng; đơn vị sự nghiệp; cơ quan; học viện, trường Công an nhân dân. 55 TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG TRONG CÔNG AN NHÂN DÂN... đảng viên chiếm tỷ lệ cao trong tổng số cán bộ, chiến sĩ. Các cấp ủy thường xuyên được kiện toàn; lãnh đạo đơn vị cơ cấu tham gia cấp ủy cùng cấp; thủ trưởng đơn vị đồng thời là bí thư cấp ủy1. 2. Về hệ thống tổ chức đảng trong Công an nhân dân a) Hệ thống tổ chức đảng ở Đảng bộ Công an Trung ương * Đảng bộ Công an Trung ương trực thuộc Ban Chấp hành Trung ương, bao gồm tổ chức đảng ở các đơn vị trực thuộc Bộ Công an. Đảng ủy Công an Trung ương do Bộ Chính trị chỉ định, gồm các đồng chí Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương công tác trong Công an nhân dân và một số Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương công tác ngoài Công an nhân dân, lãnh đạo Bộ Công an và một số đồng chí thủ trưởng các đơn vị trực thuộc Bộ Công an. Đảng ủy Công an Trung ương đặt dưới sự lãnh đạo của Ban Chấp hành Trung ương mà trực tiếp, thường xuyên là Bộ Chính trị, Ban Bí thư. Sau Đại hội toàn quốc của Đảng, căn cứ Điều lệ Đảng và sự phân công _______________ 1. Thực hiện theo Nghị quyết Trung ương 6 khóa X và Nghị quyết số 22-NQ/TW, ngày 15/3/2018 của Bộ Chính trị khóa XII. 56 Chương 2: CÔNG AN NHÂN DÂN THỰC HIỆN NGHỊ QUYẾT ĐẠI HỘI XII... công tác của Bộ Chính trị, Đảng ủy Công an Trung ương nhiệm kỳ trước chủ trì, phối hợp với Ban Tổ chức Trung ương đề nghị Bộ Chính trị chỉ định Đảng ủy Công an Trung ương nhiệm kỳ mới. Nhiệm kỳ của Đảng ủy Công an Trung ương được tính từ khi Bộ Chính trị chỉ định và kết thúc khi Bộ Chính trị có quyết định chỉ định Đảng ủy Công an Trung ương nhiệm kỳ mới. Sau Đại hội XII của Đảng, ngày 13/8/2016, Bộ Chính trị ban hành Quyết định số 342-QĐNS/TW chỉ định Đảng ủy Công an Trung ương nhiệm kỳ 2015 - 2020 gồm 16 đồng chí; Ban Thường vụ gồm 7 đồng chí, gồm: 3 đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước và 4 đồng chí lãnh đạo Bộ Công an. Trong nhiệm kỳ, do thay đổi về tổ chức, nhân sự Đảng ủy Công an Trung ương đã nhiều lần được kiện toàn. Đến cuối nhiệm kỳ 2015 - 2020, Đảng ủy Công an Trung ương có 26 đồng chí; Ban Thường vụ có 10 đồng chí, gồm: đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước và 8 đồng chí lãnh đạo Bộ Công an. Sau Đại hội XIII của Đảng, ngày 01/6/2021, Bộ Chính trị ban hành Quyết định số 107-QĐ/TW chỉ định Đảng ủy Công an Trung ương nhiệm kỳ 2020 - 2025. Theo quyết định của Bộ Chính trị, Đảng ủy Công an Trung ương hiện có 27 đồng chí; Ban Thường vụ có 10 đồng chí, gồm 3 đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước và 7 đồng chí lãnh đạo Bộ Công an. 57 TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG TRONG CÔNG AN NHÂN DÂN... * Ở các đơn vị trực thuộc Bộ Công an có vị trí quan trọng, nhiều đơn vị trực thuộc và có từ 500 đảng viên trở lên, lập đảng bộ cấp trên trực tiếp của tổ chức cơ sở đảng trực thuộc Đảng ủy Công an Trung ương. Đảng ủy cấp trên trực tiếp của tổ chức cơ sở đảng có từ 30 tổ chức đảng trực thuộc trở lên có số lượng không quá 27 ủy viên, có dưới 30 tổ chức đảng trực thuộc thì có từ 19 đến 21 ủy viên. * Ở các đơn vị trực thuộc Bộ Công an có dưới 500 đảng viên lập đảng bộ cơ sở trực thuộc Đảng ủy Công an Trung ương. Ở các đơn vị trực thuộc đơn vị quy định tại điểm 2.2 (Quy định số 192 của Bộ Chính trị), lập tổ chức cơ sở đảng trực thuộc đảng ủy cục, bộ tư lệnh, văn phòng, học viện, trường Công an nhân dân, bệnh viện. Đảng ủy cơ sở có từ 15 tổ chức đảng trực thuộc trở lên có số lượng không quá 19 ủy viên; có dưới 15 tổ chức đảng trực thuộc thì có từ 5 đến 15 ủy viên. Đảng ủy cơ sở có 9 ủy viên trở lên bầu ban thường vụ, bí thư, phó bí thư; có dưới 9 ủy viên bầu bí thư, phó bí thư. * Ở tiểu đoàn trực thuộc trung đoàn; phòng trực thuộc cục; phân trại trực thuộc trại giam; đội trực thuộc trại tạm giam; công an cửa khẩu... có đông đảng viên, khó khăn trong sinh hoạt đảng thì lập đảng bộ bộ phận. Đảng ủy bộ phận có số lượng từ 5 đến 7 ủy viên. 58 Chương 2: CÔNG AN NHÂN DÂN THỰC HIỆN NGHỊ QUYẾT ĐẠI HỘI XII... * Ở các đơn vị trực thuộc đơn vị nơi lập đảng bộ cơ sở hoặc đảng bộ bộ phận quy định tại điểm 2.3, điểm 2.4 (Quy định số 192 của Bộ Chính trị), lập chi bộ trực thuộc. Chi bộ (kể cả chi bộ cơ sở) có 9 đảng viên chính thức trở lên bầu chi ủy từ 3 đến 5 chi ủy viên; có dưới 9 đảng viên chính thức bầu bí thư, nếu cần thì bầu phó bí thư; chi bộ đông đảng viên bầu không quá 7 chi ủy viên. Chi bộ đông đảng viên có thể chia thành nhiều tổ đảng; tổ đảng bầu tổ trưởng, nếu cần thì bầu tổ phó; tổ đảng hoạt động dưới sự chỉ đạo của chi ủy. * Ở các đơn vị trong Công an nhân dân hoạt động có tính chất đặc biệt, lập tổ chức đảng được giao nhiệm vụ đặc biệt theo quy định của Trung ương; giao Đảng ủy Công an Trung ương hướng dẫn thực hiện cụ thể. b) Hệ thống tổ chức đảng ở Công an tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương * Đảng bộ Công an tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương bao gồm tổ chức đảng ở các phòng và đơn vị thuộc Công an tỉnh, thành phố. Đảng ủy Công an tỉnh, thành phố là đảng ủy cấp trên trực tiếp của tổ chức cơ sở đảng, đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp về mọi mặt của tỉnh ủy, thành ủy mà thường xuyên là ban thường vụ tỉnh ủy, thành ủy; đồng thời chịu sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy Công an Trung ương về 59 TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG TRONG CÔNG AN NHÂN DÂN... công tác bảo đảm an ninh, trật tự và xây dựng lực lượng công an tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Đảng ủy Công an tỉnh, thành phố có từ 30 tổ chức đảng trực thuộc trở lên có số lượng không quá 27 ủy viên; có dưới 30 tổ chức đảng trực thuộc thì có từ 19 đến 23 ủy viên. * Ở các phòng, đơn vị trực thuộc công an tỉnh, thành phố lập tổ chức cơ sở đảng, đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp về mọi mặt của đảng ủy công an tỉnh, thành phố. Đảng ủy cơ sở có số lượng từ 5 đến 15 ủy viên. Đảng ủy cơ sở có 9 ủy viên trở lên bầu ban thường vụ, bí thư, phó bí thư; có dưới 9 ủy viên bầu bí thư, phó bí thư. * Ở tiểu đoàn trực thuộc trung đoàn; đơn vị trực thuộc phòng thuộc Công an tỉnh, thành phố... có đông đảng viên, khó khăn trong sinh hoạt đảng thì lập đảng bộ bộ phận. Đảng ủy bộ phận có số lượng từ 5 đến 7 ủy viên. * Ở các đơn vị trực thuộc đơn vị nơi lập đảng bộ cơ sở hoặc đảng bộ bộ phận quy định tại điểm 3.2, điểm 3.3 (Quy định số 192 của Bộ Chính trị), lập chi bộ trực thuộc. Chi bộ (kể cả chi bộ cơ sở) có 9 đảng viên chính thức trở lên bầu chi ủy từ 3 đến 5 chi ủy viên; có dưới 9 đảng viên chính thức bầu bí thư, nếu cần thì bầu phó bí thư; chi bộ đông đảng viên bầu không quá 7 chi ủy viên. 60 Chương 2: CÔNG AN NHÂN DÂN THỰC HIỆN NGHỊ QUYẾT ĐẠI HỘI XII... Chi bộ đông đảng viên có thể chia thành nhiều tổ đảng; tổ đảng bầu tổ trưởng, nếu cần thì bầu tổ phó; tổ đảng hoạt động dưới sự chỉ đạo của chi ủy. c) Về tổ chức đảng ở Công an huyện, quận, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh * Ở Công an cấp huyện, lập đảng bộ cơ sở, đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp về mọi mặt của cấp ủy huyện, quận, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh; đồng thời chịu sự lãnh đạo của đảng ủy Công an tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về công tác an ninh, trật tự và xây dựng lực lượng Công an. Đảng ủy cơ sở có số lượng từ 5 đến 15 ủy viên. Đảng ủy cơ sở có 9 ủy viên trở lên bầu ban thường vụ, bí thư, phó bí thư; có dưới 9 ủy viên bầu bí thư, phó bí thư. * Ở các đội và đơn vị trực thuộc Công an huyện lập chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở. d) Về tổ chức đảng ở Công an xã, phường, thị trấn Có từ 3 đảng viên chính thức là công an chính quy trở lên, lập chi bộ công an trực thuộc đảng ủy xã, phường, thị trấn; chịu sự lãnh đạo trực tiếp của đảng ủy xã, phường, thị trấn, đồng thời chịu sự lãnh đạo của đảng ủy Công an huyện, quận, thị xã về an ninh, trật tự và xây dựng lực lượng công an xã. Như vậy, những đặc điểm chủ yếu về tổ chức đảng, cơ chế lãnh đạo của các cấp ủy, tổ chức đảng trong 61 TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG TRONG CÔNG AN NHÂN DÂN... Công an nhân dân là: Tổ chức đảng trong Công an nhân dân lập tương ứng với tổ chức của Công an nhân dân. Cấp ủy các cấp trong Công an nhân dân lãnh đạo mọi mặt công tác đối với các đơn vị thuộc quyền. Cơ quan chuyên môn ở Công an cấp nào có trách nhiệm tham mưu cho cấp ủy Công an cấp đó lãnh đạo về lĩnh vực công tác được phân công. Tổ chức đảng trong Công an nhân dân ở địa phương cấp nào đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp về mọi mặt của cấp ủy địa phương cấp đó, đồng thời chấp hành nghị quyết, chỉ thị của đảng ủy Công an cấp trên về bảo vệ an ninh chính trị, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, xây dựng lực lượng Công an nhân dân và xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh. Hệ thống tổ chức ở Đảng bộ Công an Trung ương, bao gồm: Đảng bộ Công an Trung ương; đảng bộ cấp trên trực tiếp của tổ chức cơ sở đảng thuộc Đảng ủy Công an Trung ương; đảng bộ cơ sở thuộc Đảng ủy Công an Trung ương và đảng bộ cơ sở thuộc đảng bộ cấp trên trực tiếp của tổ chức cơ sở đảng thuộc Đảng ủy Công an Trung ương; đảng bộ bộ phận; chi bộ; tổ đảng. Hệ thống tổ chức đảng ở công an địa phương, bao gồm: tổ chức đảng ở Công an tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; tổ chức đảng ở Công an huyện, quận, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh, thành phố, chi bộ Công an xã, phường, thị trấn. 62 Chương 2: CÔNG AN NHÂN DÂN THỰC HIỆN NGHỊ QUYẾT ĐẠI HỘI XII... 3. Cơ chế và phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Công an nhân dân Để bảo đảm sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt đối với lực lượng Công an nhân dân, Đảng ta xây dựng và tổ chức thực hiện cơ chế, phương thức lãnh đạo phù hợp. Từ đó, sự lãnh đạo của Đảng đối với Công an nhân dân luôn được giữ vững và tăng cường, Công an nhân dân luôn giữ vững bản chất giai cấp công nhân, tính dân tộc, tính nhân dân; tuyệt đối trung thành với nhân dân, với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước và hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao. a) Cơ chế lãnh đạo của Đảng đối với Công an nhân dân Cơ chế lãnh đạo của Đảng đối với Công an nhân dân là cách thức tổ chức sự lãnh đạo của Đảng, gồm các nguyên tắc, quy chế, quy định, quyết định... để hiện thực hóa sự lãnh đạo của Đảng đối với Công an nhân dân. Cơ chế lãnh đạo của Đảng đối với Công an nhân dân được xác lập, điều chỉnh phù hợp với tình hình nhiệm vụ cách mạng trong từng giai đoạn và được quy định trong Điều lệ Đảng, các nghị quyết, quyết định, quy định của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư. Từ năm 1945 đến năm 1979, Bộ Chính trị, Ban Bí thư chưa có quy định cụ thể về tổ chức đảng trong Công an nhân dân. Ở Nha Công an Trung ương thành lập 63 TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG TRONG CÔNG AN NHÂN DÂN... Chi bộ Nha Công an Trung ương (tháng 11/1946); Đảng bộ Cơ quan Bộ Công an (năm 1953) trực thuộc Đảng ủy Chính - Dân - Đảng Trung ương thuộc Xứ ủy Bắc Kỳ. Trong giai đoạn này, các cấp ủy trong Công an nhân dân chỉ lãnh đạo bảo đảm về chính trị, tư tưởng theo Quy định số 34-QĐ/TW của Ban Bí thư; công tác chuyên môn, nghiệp vụ, tổ chức, cán bộ cấp ủy đảng chỉ tham gia ý kiến với thủ trưởng đơn vị (cơ chế lãnh đạo bảo đảm). Tuy vậy, với vai trò cầm quyền lãnh đạo cách mạng, Đảng luôn coi trọng lãnh đạo Công an nhân dân. Chỉ thị số 10-CT/TW, ngày 05/5/1950 của Ban Thường vụ Trung ương Đảng nêu: “Chấn chỉnh cách lãnh đạo công an, mỗi cấp ủy phải phân công một ủy viên phụ trách lãnh đạo công an”; Nghị quyết số 26-NQ/TW, ngày 23/11/1952 của Ban Bí thư về công tác công an chỉ rõ: “Từ nay, ở các cấp bộ đảng, trực tiếp làm công tác công an phải là một cấp ủy viên. Công tác công an sẽ do cấp ủy mỗi cấp trực tiếp chỉ đạo, ở Trung ương là Bộ Chính trị”. Ngày 30/10/1956, Ban Chấp hành Trung ương ra Nghị quyết số 13-NQ/TW thành lập Đảng đoàn Bộ Công an gồm 8 đồng chí, do đồng chí Trần Quốc Hoàn, Bộ trưởng Bộ Công an làm Bí thư. Ngày 20/01/1962, Bộ Chính trị ra Nghị quyết số 40-NQ/TW về củng cố và tăng cường lực lượng Công an nêu rõ: “Toàn Đảng cần phải nắm chắc lực lượng Công an và coi việc tăng cường lực lượng Công an là một 64 Chương 2: CÔNG AN NHÂN DÂN THỰC HIỆN NGHỊ QUYẾT ĐẠI HỘI XII... nhiệm vụ chính trị quan trọng. Lực lượng Công an các cấp phải đặt dưới sự lãnh đạo chặt chẽ của các cấp ủy đảng ở các cấp”. Từ năm 1980 đến năm 1990, sau khi Ban Bí thư ban hành Quyết định số 45-QĐ/TW, ngày 14/11/1979 quy định về tổ chức đảng ở Bộ Nội vụ và các ty, sở, huyện công an, Đảng bộ Bộ Nội vụ trở thành đầu mối trực thuộc Ban Chấp hành Trung ương. Trong giai đoạn này, các cấp ủy trong Công an nhân dân vẫn thực hiện cơ chế lãnh đạo bảo đảm, nhưng cơ chế lãnh đạo của Đảng đối với Công an nhân dân được quy định rõ hơn trong Điều lệ Đảng. Điều 37, Điều lệ Đảng được Đại hội VI thông qua quy định: “Công an nhân dân đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp, tập trung thống nhất về mọi mặt của Đảng theo một quy chế chặt chẽ do Ban Chấp hành Trung ương quy định. Tổ chức đảng trong Công an nhân dân hoạt động theo Điều lệ Đảng và các nghị quyết, chỉ thị của Ban Chấp hành Trung ương”. Nghị quyết số 40-NQ/TW, ngày 30/11/1987 của Bộ Chính trị về nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia và giữ gìn trật tự, an toàn xã hội trong tình hình mới, nêu rõ: “Đảng lãnh đạo toàn diện, trực tiếp công tác bảo vệ an ninh, trật tự, xây dựng lực lượng Công an nhân dân thật sự trong sạch, vững mạnh”. Từ năm 1990 đến nay, sau khi Bộ Chính trị ban hành Quyết định số 110-QĐ/TW, ngày 30/8/1990 thành lập 65 TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG TRONG CÔNG AN NHÂN DÂN... Đảng ủy Công an Trung ương thì cơ chế lãnh đạo của Đảng đối với Công an nhân dân được điều chỉnh phù hợp với tình hình, nhiệm vụ cách mạng trước bối cảnh hệ thống xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và Đông Âu sụp đổ, các thế lực thù địch ráo riết thực hiện âm mưu “diễn biến hoà bình”, kích động đa nguyên chính trị, đa đảng đối lập, nhằm xóa bỏ sự lãnh đạo của Đảng, lật đổ chế độ xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam, “phi chính trị hóa” lực lượng vũ trang. Từ đây trở đi, các cấp ủy trong Công an nhân dân thực hiện cơ chế lãnh đạo mọi mặt công tác đối với đơn vị thuộc quyền. Đại hội VIII của Đảng (năm 1996) đã đưa quy định về tổ chức đảng trong Công an nhân dân vào Chương VI, Điều lệ Đảng. Cụ thể hóa Điều lệ Đảng, ngày 18/5/1998, Bộ Chính trị ban hành Quy định số 38-QĐ/TW, là quy định đầu tiên về tổ chức đảng trong Công an nhân dân. Từ đó đến nay, sau mỗi kỳ đại hội, Bộ Chính trị đều ban hành quy định về tổ chức đảng trong Công an nhân dân1. Trong các quy định _______________ 1. Đến nay, Bộ Chính trị đã ban hành 6 quy định, gồm: Quy định số 38-QĐ/TW, ngày 18/5/1998; Quy định số 107-QĐ/TW, ngày 19/8/2004; Quy định số 88-QĐ/TW, ngày 01/10/2007; Quy định số 92-QĐ/TW, ngày 15/5/2012; Quy định số 72-QĐ/TW, ngày 24/02/2017; Quy định số 192-QĐ/TW, ngày 18/5/2019. 66 Chương 2: CÔNG AN NHÂN DÂN THỰC HIỆN NGHỊ QUYẾT ĐẠI HỘI XII... về tổ chức đảng trong Công an nhân dân và Nghị quyết số 22-NQ/TW, ngày 18/5/2018, Bộ Chính trị đã xác định rõ những nguyên tắc, quy định trong cơ chế lãnh đạo đối với Công an nhân dân. Cụ thể: - Đảng lãnh đạo Công an nhân dân tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt. Nhà nước thống nhất quản lý Công an và sự nghiệp bảo đảm an ninh chính trị, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội theo quy định của Hiến pháp và pháp luật. Cấp ủy các cấp trong Công an nhân dân lãnh đạo mọi mặt công tác đối với các đơn vị thuộc quyền. Các đơn vị chuyên môn ở Công an cấp nào có trách nhiệm tham mưu cho cấp ủy Công an cấp đó lãnh đạo về lĩnh vực công tác được phân công. - Tổ chức đảng trong Công an nhân dân hoạt động theo Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, nghị quyết, chỉ thị của Đảng và pháp luật của Nhà nước. - Tổ chức đảng trong Công an nhân dân được lập tương ứng với tổ chức của Công an nhân dân. Tổ chức đảng ở Công an nhân dân địa phương cấp nào đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp về mọi mặt của cấp ủy địa phương cấp đó, đồng thời chấp hành nghị quyết, chỉ thị của đảng ủy Công an cấp trên về bảo đảm an ninh chính trị, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội, xây dựng lực lượng Công an nhân dân và xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh. 67 TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG TRONG CÔNG AN NHÂN DÂN... - Trong Công an nhân dân thực hiện chế độ thủ trưởng đơn vị đồng thời là bí thư cấp ủy; cấp ủy Công an các cấp có 1 phó bí thư. - Đảng ủy Công an Trung ương do Bộ Chính trị chỉ định, gồm các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng công tác trong Công an nhân dân và một số Ủy viên Trung ương Đảng công tác ngoài Công an nhân dân, lãnh đạo Bộ Công an và một số đồng chí thủ trưởng các đơn vị trực thuộc Bộ Công an; đặt dưới sự lãnh đạo của Ban Chấp hành Trung ương mà trực tiếp, thường xuyên là Bộ Chính trị, Ban Bí thư. - Các tỉnh ủy, thành ủy; huyện ủy, quận ủy, thị ủy, thành ủy phân công 1 đồng chí phó bí thư là chủ tịch ủy ban nhân dân tham gia (hoặc phụ trách) đảng ủy Công an cùng cấp. Thực hiện các quy định này, Bộ Chính trị đã phân công cán bộ cao nhất của Đảng, Nhà nước tham gia hoặc phụ trách Đảng ủy Công an Trung ương. Quyết định số 110-QĐNS/TW (năm 1990), lần đầu tiên Bộ Chính trị chỉ định đồng chí Nguyễn Văn Linh, Tổng Bí thư và đồng chí Đỗ Mười, Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng tham gia Đảng ủy Công an Trung ương. Từ Đại hội VIII (năm 1996) đến Đại hội IX (năm 2001), Bộ Chính trị chỉ định 2 đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị là Chủ tịch nước và 68 Chương 2: CÔNG AN NHÂN DÂN THỰC HIỆN NGHỊ QUYẾT ĐẠI HỘI XII... Thủ tướng Chính phủ tham gia Ban Thường vụ Đảng ủy Công an Trung ương; Đại hội X (năm 2006), Bộ Chính trị phân công đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị là Thủ tướng Chính phủ phụ trách Đảng ủy Công an Trung ương; Đại hội XI (năm 2011), Bộ Chính trị chỉ định các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị là Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ tham gia Ban Thường vụ Đảng ủy Công an Trung ương. Đặc biệt, trong Quyết định số 342-QĐNS/TW, ngày 13/8/2016, Bộ Chính trị phân công 3 đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước (Tổng Bí thư, Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ), trong đó lần đầu tiên đồng chí Tổng Bí thư tham gia Ban Thường vụ Đảng ủy Công an Trung ương. Ở các địa phương, các cấp ủy địa phương đều chỉ định (hoặc phân công) đồng chí phó bí thư thường trực là chủ tịch ủy ban nhân dân phụ trách hoặc tham gia đảng ủy Công an cùng cấp. Từ lãnh đạo bảo đảm đến lãnh đạo mọi mặt, cho dù cách thức tổ chức cơ chế lãnh đạo của các cấp ủy trong Công an nhân dân mỗi giai đoạn có sự khác nhau, nhưng đều nhất quán quan điểm: Đảng là lực lượng duy nhất lãnh đạo Công an nhân dân. Nguyên tắc “Đảng lãnh đạo Công an nhân dân tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt; cấp ủy các cấp trong Công an nhân dân lãnh đạo mọi mặt công tác đối với các đơn vị thuộc quyền” trong cơ chế lãnh đạo 69 TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG TRONG CÔNG AN NHÂN DÂN... của Đảng đã phản ánh đúng bản chất giai cấp công nhân, vị trí, vai trò của đảng cầm quyền. Quyền lãnh đạo của Đảng đối với Công an nhân dân là tuyệt đối, Đảng không chia sẻ quyền lãnh đạo của mình cho bất kỳ một tổ chức, một đảng phái hay một cá nhân nào. Sự lãnh đạo của Đảng đối với Công an nhân dân là trực tiếp, không thông qua một khâu trung gian nào, một tổ chức trung gian nào. Đảng lãnh đạo Công an nhân dân toàn diện, bao quát trên các lĩnh vực chính trị, tư tưởng, tổ chức, cán bộ; trên mọi nhiệm vụ công tác, chiến đấu, huấn luyện sẵn sàng chiến đấu, lao động sản xuất, hậu cần, khoa học, kỹ thuật, hợp tác quốc tế... Sự lãnh đạo của Đảng đối với Công an nhân dân không tạo ra “khoảng trống”, những “vùng cấm”, không “bỏ sót” bất cứ lĩnh vực, hoạt động nào của Công an nhân dân. Ở đâu có tổ chức và hoạt động của Công an nhân dân thì ở đó có sự lãnh đạo của Đảng. Hiện nay, các thế lực thù địch đang đẩy mạnh thực hiện âm mưu “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ, đòi “phi chính trị hóa” lực lượng vũ trang trong đó có Công an nhân dân, hòng xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng đối với Công an nhân dân, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” từ bên trong rất thâm độc và xảo quyệt. Vì vậy, vấn đề có ý nghĩa then chốt, quan trọng hàng đầu 70 Chương 2: CÔNG AN NHÂN DÂN THỰC HIỆN NGHỊ QUYẾT ĐẠI HỘI XII... là phải kiên trì, kiên định thực hiện cơ chế lãnh đạo theo nguyên tắc Đảng lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt đối với Công an nhân dân. Trong đó, xây dựng tổ chức đảng trong Công an nhân dân trong sạch, vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu; xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên trong Công an nhân dân, nhất là đội ngũ cán bộ chủ chốt và người đứng đầu đủ phẩm chất, năng lực và uy tín ngang tầm nhiệm vụ là vấn đề cơ bản, then chốt để giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với Công an nhân dân; bảo đảm cho Công an nhân dân luôn quán triệt, thực hiện nghiêm túc đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. b) Phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Công an nhân dân Phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Công an nhân dân là hệ thống các phương pháp, hình thức, biện pháp mà Đảng sử dụng để lãnh đạo nhằm bảo đảm cho Công an nhân dân hoạt động có hiệu lực, hiệu quả theo đúng đường lối, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Công an nhân dân không phải là mệnh lệnh hành chính mà là 71 TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG TRONG CÔNG AN NHÂN DÂN... phát huy dân chủ, đề cao tính đảng, tính chủ động, trách nhiệm, gương mẫu, nêu gương của tổ chức đảng, đảng viên hoạt động trong Công an nhân dân trong việc thực hiện các chủ trương, nghị quyết của Đảng. Khi cơ chế lãnh đạo, chức năng, nhiệm vụ của cấp ủy trong Công an nhân dân thay đổi thì phương thức lãnh đạo cũng có những thay đổi theo cho phù hợp. Phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Công an nhân dân thể hiện trong các quy định của Bộ Chính trị về tổ chức đảng trong Công an nhân dân ở các nội dung chủ yếu như: Đảng lãnh đạo Công an nhân dân bằng đường lối, nghị quyết đúng đắn; Đảng lãnh đạo Công an nhân dân bằng công tác kiểm tra, giám sát Công an nhân dân thực hiện các nghị quyết, chỉ thị, quy định của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; Đảng lãnh đạo Công an nhân dân thông qua tổ chức đảng và đảng viên hoạt động trong Công an nhân dân; Đảng lãnh đạo Công an nhân dân bằng công tác tổ chức, cán bộ; Đảng lãnh đạo bằng việc nêu gương của cán bộ, đảng viên. Cụ thể: (1) Đảng ủy Công an Trung ương nghiên cứu, đề xuất Ban Chấp hành Trung ương quyết định những vấn đề về đường lối, chính sách bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội và xây dựng lực lượng Công an nhân dân; quyết định mục tiêu, phương hướng, 72 Chương 2: CÔNG AN NHÂN DÂN THỰC HIỆN NGHỊ QUYẾT ĐẠI HỘI XII... nhiệm vụ từng thời gian của Công an nhân dân. Đảng ủy trực thuộc Đảng ủy Công an Trung ương nghiên cứu, đề xuất để Đảng ủy Công an Trung ương quyết định những vấn đề về chủ trương, phương hướng, biện pháp cơ bản thuộc lĩnh vực công tác chuyên môn do đơn vị đảm nhiệm và tổ chức thực hiện có hiệu quả các quyết định đó. Cấp ủy Công an địa phương nghiên cứu, đề xuất để cấp ủy địa phương quyết định về chủ trương, kế hoạch và biện pháp tổ chức thực hiện nghị quyết, chỉ thị của Trung ương, Đảng ủy Công an Trung ương trong lĩnh vực bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội và xây dựng lực lượng Công an nhân dân; quyết định chủ trương sơ kết, tổng kết những chuyên đề lớn về công tác bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội và xây dựng lực lượng Công an địa phương. (2) Cấp ủy trong Công an nhân dân coi trọng và thực hiện tốt công tác tuyên truyền, giáo dục cán bộ, đảng viên, chiến sĩ trong thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và nhiệm vụ công tác Công an. (3) Các cấp ủy trong Công an nhân dân các cấp lãnh đạo, chỉ đạo công tác tổ chức, cán bộ trong đơn vị theo đúng quan điểm, nguyên tắc, chế độ, quy định của Đảng và Nhà nước; quyết định hoặc đề xuất để cấp trên 73 TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG TRONG CÔNG AN NHÂN DÂN... xem xét, quyết định những vấn đề về công tác tổ chức, cán bộ theo thẩm quyền. (4) Các cấp ủy trong Công an nhân dân lãnh đạo và kiểm tra việc thực hiện đường lối, nghị quyết, chỉ thị của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nghị quyết, chỉ thị, mệnh lệnh của cấp trên trong phạm vi đơn vị. (5) Đảng ủy Công an Trung ương và cấp ủy Công an các cấp quyết định chủ trương, biện pháp và thường xuyên chăm lo xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh; xây dựng đội ngũ cấp ủy, đảng viên đủ phẩm chất, năng lực và uy tín ngang tầm nhiệm vụ, phát huy tốt trách nhiệm nêu gương. Phương thức lãnh đạo là yếu tố quan trọng bảo đảm cho đường lối, nghị quyết của Đảng được thực hiện trong cuộc sống. Để phát huy hiệu quả, phương thức lãnh đạo cần phải đổi mới cho phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ. Trong đó đổi mới phương thức lãnh đạo đối với đơn vị thuộc quyền là vấn đề quan trọng. Để thực hiện vấn đề này, cấp ủy Công an các cấp phải đổi mới việc ban hành và tổ chức thực hiện nghị quyết để đề ra chủ trương, nghị quyết đúng đắn lãnh đạo đơn vị phát triển đúng chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; phát huy vai trò chủ động, 74 Chương 2: CÔNG AN NHÂN DÂN THỰC HIỆN NGHỊ QUYẾT ĐẠI HỘI XII... sáng tạo và tinh thần trách nhiệm của đơn vị, nhất là thủ trưởng đơn vị trong việc cụ thể hóa các chủ trương, nghị quyết của cấp ủy thành chương trình, kế hoạch công tác của đơn vị và tổ chức thực hiện hiệu quả, bảo đảm cho các nghị quyết của cấp ủy, tổ chức đảng đi vào cuộc sống. Đồng thời phải đổi mới, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát hoạt động của đơn vị thông qua tổ chức đảng, đảng viên. Nêu cao vai trò trách nhiệm, tính tiền phong, gương mẫu, nêu gương của đảng viên, nhất là đảng viên là thủ trưởng đơn vị trong thực hiện nghị quyết, quy định của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và các quy định của ngành. c) Mối quan hệ giữa cơ chế và phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Công an nhân dân Cơ chế và phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Công an nhân dân có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Cơ chế lãnh đạo đúng đắn, phù hợp sẽ củng cố, hoàn thiện phương thức lãnh đạo; trái lại, cơ chế lãnh đạo không phù hợp sẽ làm hạn chế tác dụng, hiệu lực của phương thức lãnh đạo, thậm chí làm suy giảm sự lãnh đạo của Đảng đối với Công an nhân dân. Cơ chế lãnh đạo và phương thức lãnh đạo đúng đắn là nền tảng vững chắc để tổ chức thực hiện, giữ vững và tăng cường 75 TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG TRONG CÔNG AN NHÂN DÂN... sự lãnh đạo của Đảng đối với Công an nhân dân. Thực tiễn đã khẳng định: “Đảng lãnh đạo Công an nhân dân tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt” là cơ chế đúng đắn, phù hợp với yêu cầu lãnh đạo của Đảng; cơ chế này đã và đang phát huy hiệu lực, hiệu quả phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Công an nhân dân. II- THỰC TRẠNG CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG TRONG CÔNG AN NHÂN DÂN NHIỆM KỲ ĐẠI HỘI XII CỦA ĐẢNG1 Lực lượng Công an nhân dân Việt Nam giữ vai trò nòng cốt trong sự nghiệp bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội. Để hoàn thành nhiệm vụ nặng nề song hết sức vẻ vang đó, giữ vững sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng là nhân tố quyết định, như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Đảng có lãnh đạo chính trị đúng, thì chuyên môn mới đúng. Công an nhân dân vũ trang, hay là quân đội cũng thế, _______________ 1. Chúng tôi tập trung đánh giá công tác xây dựng Đảng trong Công an nhân dân nhiệm kỳ từ năm 2015 đến nay, đặc biệt là từ khi lực lượng Công an nhân dân triển khai thực hiện Nghị quyết số 22-NQ/TW, ngày 15/3/2018 của Bộ Chính trị khóa XII và Quy định số 192-QĐ/TW, ngày 18/5/2019 của Bộ Chính trị về tổ chức đảng trong Công an nhân dân Việt Nam. 76 Chương 2: CÔNG AN NHÂN DÂN THỰC HIỆN NGHỊ QUYẾT ĐẠI HỘI XII... phải phục tùng sự lãnh đạo của Đảng từ trên xuống dưới”1. Công tác bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội phải gắn liền với đường lối chính trị và phục vụ chủ trương, chính sách phát triển kinh tế - xã hội. Thoát ly đường lối chính trị và sự lãnh đạo của Đảng thì hoạt động của lực lượng Công an nhân dân không đạt hiệu quả, thậm chí chệch hướng mục tiêu, mắc vào quan liêu, nghiệp vụ đơn thuần. Do đó, giữ vững vai trò lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng trong Công an nhân dân sẽ bảo đảm cho lực lượng Công an nhân dân luôn là “lực lượng chính trị trong sạch, vững mạnh, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước và nhân dân, được nhân dân tin cậy, yêu mến”2. 1. Kết quả đạt được Quán triệt sâu sắc quan điểm của Đảng và thấm nhuần tư tưởng Hồ Chí Minh về chăm lo xây dựng, chỉnh đốn, tăng cường kỷ luật, kỷ cương của Đảng, thời gian qua, Đảng ủy Công an Trung ương, lãnh đạo Bộ Công an đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện có hiệu quả các nghị quyết của Trung ương về xây dựng, _______________ 1. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.12, tr.153. 2. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2006, tr.110. 77 TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG TRONG CÔNG AN NHÂN DÂN... chỉnh đốn Đảng. Việc triển khai thực hiện nghị quyết, quy định trong Công an nhân dân được tiến hành nghiêm túc, bài bản và khoa học, làm từng bước thận trọng, có trọng tâm, trọng điểm với quyết tâm chính trị cao, đạt được nhiều kết quả rất quan trọng, thực sự tạo chuyển biến rõ rệt trong xây dựng Đảng bộ Công an Trung ương và lực lượng Công an nhân dân. a) Xây dựng Đảng về chính trị Đảng ủy Công an Trung ương đã chủ động tham mưu Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư nhiều chủ trương, đường lối, chính sách đúng đắn, kịp thời về bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội; tăng cường sự lãnh đạo trực tiếp, toàn diện, tuyệt đối của Đảng đối với Công an nhân dân, như tham mưu với Ban Chấp hành Trung ương ban hành Chỉ thị số 46-CT/TW, ngày 22/6/2015 về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác bảo đảm an ninh, trật tự trong tình hình mới”; tham mưu với Bộ Chính trị ban hành Quy định số 192-QĐ/TW, ngày 18/5/2019 về tổ chức đảng trong Công an nhân dân Việt Nam; Chỉ thị số 12-CT/TW, ngày 05/01/2017 về “Bảo đảm an ninh kinh tế trong điều kiện phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế”; Nghị quyết số 22-NQ/TW, ngày 15/3/2018 về “Tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy Bộ Công an tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”; 78