🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Tầm Nhìn Chiến Lược Và Ý Chí Vươn Lên Của Dân Tộc Ebooks Nhóm Zalo CHỈ ĐẠO THỰC HIỆN THUẬN HỮU TỔ CHỨC NỘI DUNG QUẾ ĐÌNH NGUYÊN NGUYỄN VĂN BẮC TRẦN THANH BÌNH TỔ CHỨC THỰC HIỆN TRUNG TÂM THÔNG TIN, BÁO NHÂN DÂN TỔ CHỨC BẢN THẢO HÀ PHƯƠNG MAI ĐẶNG VIỆT HƯNG NGÔ HOÀNG KHÁNH ĐINH HẢI THANH LỜI GIỚI THIỆU Ba bài viết của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng về đại hội đảng bộ các cấp và chuẩn bị cho Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng mang một tầm nhìn chiến lược và thể hiện rõ ý chí vươn lên của dân tộc, xây dựng đất nước ta ngày càng “đàng hoàng hơn, to đẹp hơn” như Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu hằng mong muốn. Quan điểm, tư tưởng chỉ đạo và cách nhìn mới sâu sắc, đầy tâm huyết của người đứng đầu Đảng và Nhà nước như một thông điệp truyền đến cho chúng ta tinh thần mới, ý chí mới, vững tin vào sự lãnh đạo của Đảng, vào công cuộc đổi mới và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng trong giai đoạn phát triển mới của đất nước. Ngay sau khi công bố trên các phương tiện thông tin đại chúng, ba bài viết được cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân trên khắp mọi miền đất nước hào hứng đón nhận với sự quan tâm đặc biệt bằng tình cảm kính trọng và niềm tin tưởng tuyệt đối dành cho Tổng Bí thư, Chủ tịch nước và đó cũng chính là niềm tự hào, tin tưởng vào Đảng ta. Càng đến gần Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, trên các trang báo in cũng như báo điện tử, trong các chương trình phát thanh cũng như trên các kênh truyền hình và nhiều trang mạng xã hội, xuất hiện ngày càng nhiều bài viết của các nhà nghiên cứu khoa học, cán bộ lãnh đạo, quản lý, của bạn đọc công tác trên nhiều lĩnh vực, vùng miền khác nhau, bày tỏ sự đồng tình, đánh giá cao nội dung và giá trị tư tưởng của ba bài viết đó. Bạn đọc đã gửi thư và hàng trăm bài viết về báo Nhân Dân, đề nghị được biên tập, 6 TẦM NHÌN CHIẾN LƯỢC VÀ Ý CHÍ VƯƠN LÊN CỦA DÂN TỘC sử dụng đăng trên báo Đảng với mong muốn góp thêm tiếng nói, thể hiện quyết tâm đoàn kết chung quanh Đảng, biến tư tưởng chỉ đạo của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước thành hiện thực. Trước mong muốn ấy, báo Nhân Dân hằng ngày đã mở chuyên mục: “Tâm huyết với chỉ đạo của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước” trên trang nhất, đăng các bài viết với nhiều nội dung phong phú, sinh động và đa dạng. Có khi là một bài chuyên luận tập trung đánh giá, phân tích làm sâu sắc thêm quan điểm, tư tưởng chỉ đạo nêu trong ba bài viết; hoặc là một ý kiến ngắn về một vấn đề, nhưng đầy tâm huyết, trách nhiệm, kiến nghị các giải pháp thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ trong thời gian tới. Dù bài viết đăng tải ở các loại hình báo chí khác nhau, hay trên các trang mạng xã hội và tác giả là bất kỳ ai, nhưng cùng chung suy nghĩ, đồng tình cao với nhận định của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước về kết quả 5 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội XII của Đảng và tự hào, đó là kết quả nối tiếp chặng đường 35 năm đổi mới để “Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay”. Nhiều bạn đọc rất tâm đắc với tư duy và tầm nhìn chiến lược của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước. Đó là khi nói về thành quả 5 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội XII đã nhìn lại quá trình xây dựng và bảo vệ Tổ quốc từ năm 1986, nhằm đánh giá sâu sắc, toàn diện công cuộc đổi mới; khi đề cập giai đoạn phát triển mới, thì không chỉ đề ra phương hướng, nhiệm vụ 5 năm tới, mà còn định hướng đến năm 2030, kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam và tầm nhìn đến năm 2045, kỷ niệm 100 năm Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ra đời. Đối với 5 bài học kinh nghiệm quý báu được đúc rút từ những nhiệm kỳ trước và khẳng định rõ hơn trong nhiệm kỳ này mà Tổng Bí thư, Chủ tịch nước chỉ ra, nhiều bạn đọc phân tích, khẳng định bài học hàng đầu về triển khai toàn diện, đồng bộ, thường xuyên công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng là bài học sâu sắc nhất, quý giá nhất. Và minh chứng rõ nhất là nhiệm kỳ này, LỜI GIỚI THIỆU 7 việc quán triệt, vận dụng thực hiện tốt bài học kinh nghiệm đó đã góp phần quan trọng vào quá trình xây dựng, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, làm trong sạch và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ các cấp, củng cố vững chắc niềm tin của nhân dân đối với Đảng và chế độ. Những vấn đề Tổng Bí thư, Chủ tịch nước tập trung phân tích, gợi mở, trọng tâm là việc chuẩn bị văn kiện đại hội và công tác nhân sự thật sự trở thành “cẩm nang” đối với các cấp ủy, tổ chức đảng, với cán bộ và đảng viên, nhất là những người trực tiếp tham mưu, giúp cấp ủy chuẩn bị và tổ chức đại hội. Qua các bài viết của bạn đọc đăng tải trên báo chí, cho thấy nhiều cấp ủy đã kịp thời tổ chức nghiên cứu, quán triệt tư tưởng chỉ đạo của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước nêu trong ba bài viết đến cán bộ, đảng viên và đặc biệt là đưa tinh thần đó vào trong quá trình xây dựng, hoàn thiện dự thảo các văn kiện đại hội và công tác chuẩn bị nhân sự. Nhờ đó, báo cáo chính trị của các cấp ủy có chất lượng hơn, phần đánh giá về công tác xây dựng Đảng đầy đủ, sâu sắc hơn; báo cáo kiểm điểm của ban chấp hành chi bộ, đảng bộ có tính chiến đấu cao hơn, làm rõ kết quả và những vấn đề cần quan tâm trong đổi mới phương thức lãnh đạo, trách nhiệm của cấp ủy trước những vấn đề đặt ra, không còn nặng về liệt kê thành tích hoặc trùng lặp với báo cáo chính trị như trước. Các bài viết của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước không chỉ có giá trị đối với công tác chuẩn bị và tổ chức đại hội mà còn thể hiện một tầm nhìn chiến lược; một phương pháp tư duy khoa học, biện chứng và lịch sử; một cách nhìn, đánh giá mới trước mỗi vấn đề của Đảng, của đất nước và cuộc sống hằng ngày trước mỗi giai đoạn phát triển mới. Mỗi nội dung, mỗi cách đặt vấn đề của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước như một lời nhắn nhủ - lời nhắn nhủ từ đáy lòng của một nhà lãnh đạo có tâm, có tầm, có lối sống giản dị, hết mình vì Đảng, vì lợi ích của quốc gia - dân tộc, gần gũi nhân dân, được nhân dân quý mến, tin yêu. Chính những điều ấy như một lẽ tự nhiên đã thôi thúc bạn 8 TẦM NHÌN CHIẾN LƯỢC VÀ Ý CHÍ VƯƠN LÊN CỦA DÂN TỘC đọc bày tỏ tình cảm, nhận thức sâu sắc hơn những điều Tổng Bí thư, Chủ tịch nước gửi gắm và có thêm bản lĩnh, niềm tin, ý thức, trách nhiệm trước mọi công việc của Đảng, của đất nước và nhân dân. Các bài viết chia sẻ của bạn đọc đã góp thêm tiếng nói đồng thuận làm cho thông điệp của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước lan tỏa sâu rộng hơn đến với các cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân. Trong đó rõ nhất là đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với tổ chức bộ máy trong hệ thống chính trị, với từng lĩnh vực, từng ngành; là công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng cả về tư tưởng, chính trị, tổ chức và cán bộ; về đổi mới mạnh mẽ tư duy, xây dựng, hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển bền vững kinh tế, chính trị, văn hóa,... khơi dậy mọi tiềm năng và nguồn lực, tạo động lực mới phát triển nhanh và bền vững đất nước, v.v.. Với ý nghĩa đó, Ban Biên tập Báo Nhân Dân đã sưu tầm, tổ chức và có chỉnh lý các bài viết trên các báo in, báo điện tử về chủ đề trên, phối hợp với Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật xuất bản cuốn sách Tầm nhìn chiến lược và ý chí vươn lên của dân tộc. Cuốn sách là tài liệu rất bổ ích đối với các cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên vận dụng trong công tác của mình. Xin trân trọng giới thiệu cuốn sách cùng bạn đọc. Hà Nội, tháng 12 năm 2020 BÁO NHÂN DÂN NHÀ XUẤT BẢN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA SỰ THẬT LỜI GIỚI THIỆU 9 11 CHUẨN BỊ VÀ TỔ CHỨC THẬT TỐT ĐẠI HỘI ĐẢNG BỘ CÁC CẤP TIẾN TỚI ĐẠI HỘI ĐẠI BIỂU TOÀN QUỐC LẦN THỨ XIII CỦA ĐẢNG*1 NGUYỄN PHÚ TRỌNG Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Trưởng Tiểu ban Nhân sự Đại hội XIII của Đảng Đại hội đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2020 - 2025 tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng sẽ được tổ chức trong năm 2020; là đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng trong toàn Đảng, toàn dân, toàn quân. Đại hội tiến hành trong bối cảnh đất nước đã qua 35 năm đổi mới, 30 năm thực hiện Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, 10 năm thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2011 - 2020 với những thành tích đáng tự hào. Nền dân chủ xã hội chủ nghĩa và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc được phát huy mạnh mẽ; Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ngày càng được hoàn thiện, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động; sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước đạt được nhiều kết quả quan trọng; an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội được bảo đảm, độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ được * Báo Nhân Dân, số ra ngày 07/6/2019, tr.1-2. 12 TẦM NHÌN CHIẾN LƯỢC VÀ Ý CHÍ VƯƠN LÊN CỦA DÂN TỘC giữ vững; hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng; công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, kiện toàn hệ thống chính trị được đẩy mạnh; cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng đạt nhiều kết quả rõ rệt; mối quan hệ gắn bó mật thiết và lòng tin của nhân dân đối với Đảng không ngừng được củng cố, nâng cao. Những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử đó đã góp phần quan trọng tạo nên cơ đồ, vị thế và uy tín của đất nước ta như ngày nay. Cùng với những thành tựu và thuận lợi nêu trên, chúng ta đang phải đối mặt với không ít khó khăn, thách thức. Đi liền với thuận lợi trong quá trình phát triển là những yêu cầu, nhiệm vụ mới, thách thức mới và mâu thuẫn mới. Đó cũng là lẽ tự nhiên, phù hợp với quy luật vận động khách quan của sự phát triển. Nhìn lại những năm qua cho thấy, kinh tế - xã hội nước ta tuy đã có bước phát triển nhưng chưa thực sự vững chắc, chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế, chưa phát huy đầy đủ giá trị lịch sử, truyền thống văn hóa của dân tộc và con người Việt Nam. Tình hình chính trị, an ninh quốc tế diễn biến nhanh chóng, phức tạp, tiềm ẩn những yếu tố khó lường, gây mất ổn định. Công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị vẫn còn một số yếu kém, bất cập; năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của nhiều tổ chức đảng, đảng viên còn hạn chế. Trong khi đó, việc nắm bắt cơ hội, vượt qua thách thức của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và tác động của biến đổi khí hậu toàn cầu, ô nhiễm môi trường... đang là những thách thức rất lớn đối với nước ta. Các thế lực thù địch, phản động ráo riết chống phá Đảng, Nhà nước, công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của chúng ta với âm mưu, thủ đoạn ngày càng tinh vi, nham hiểm hơn, nhất là trên lĩnh vực chính trị, tư tưởng. Phần thứ nhất: CHỈ ĐẠO CỦA TỔNG BÍ THƯ, CHỦ TỊCH NƯỚC... 13 Để bảo đảm cho đại hội đảng bộ các cấp thành công, công tác chuẩn bị và tổ chức đại hội cần quán triệt một số quan điểm định hướng sau đây: 1. Kiên định mục tiêu, lý tưởng độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội trên nền tảng chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Kiên định những vấn đề có tính nguyên tắc trong Cương lĩnh, Điều lệ, đường lối, chủ trương của Đảng; 2. Tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng, đề cao trách nhiệm của các cấp ủy, tổ chức đảng, đảng viên, nhất là người đứng đầu. Giữ vững các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng, nhất là nguyên tắc tập trung dân chủ và bám sát các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của cấp trên và tình hình thực tế của địa phương, cơ quan, đơn vị; 3. Phát huy dân chủ rộng rãi, tập hợp cao độ trí tuệ của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, tạo sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng, sự đồng thuận trong xã hội; củng cố, nâng cao niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân đối với Đảng; 4. Tôn trọng quy luật khách quan, coi trọng tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận, làm tốt công tác dự báo để xác định mục tiêu, phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp phù hợp, khả thi cho cả trước mắt và lâu dài; 5. Thực hiện nghiêm nguyên tắc Đảng thống nhất lãnh đạo công tác cán bộ và quản lý đội ngũ cán bộ. Đặt lợi ích của Đảng, đất nước và nhân dân lên trên hết. Lấy phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, uy tín và hiệu quả công tác làm căn cứ cơ bản để đánh giá, sàng lọc, bố trí cán bộ và đổi mới công tác nhân sự; 6. Gắn công tác chuẩn bị và tổ chức đại hội với đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước, thực hiện thắng lợi toàn diện các nhiệm vụ chính trị; chủ động giải quyết có hiệu quả các vấn đề phức tạp, bức xúc, tồn đọng kéo dài; kịp thời xử lý có hiệu quả những vấn đề mới phát sinh. 14 TẦM NHÌN CHIẾN LƯỢC VÀ Ý CHÍ VƯƠN LÊN CỦA DÂN TỘC Việc chuẩn bị và tổ chức đại hội đảng bộ các cấp có nhiều nội dung quan trọng, đòi hỏi các cấp ủy, tổ chức đảng phải đề cao trách nhiệm, tập trung lãnh đạo thực hiện tốt những nhiệm vụ sau đây: Trước hết, mỗi cấp ủy, tổ chức đảng, đảng viên cần nhận thức đầy đủ, sâu sắc ý nghĩa, vai trò, tầm quan trọng của đại hội để chuẩn bị thật tốt và tổ chức thành công đại hội đảng bộ các cấp. Tăng cường vai trò lãnh đạo toàn diện, trực tiếp của cấp ủy, từ chuẩn bị nội dung các văn kiện, phương án nhân sự, đến chuẩn bị các điều kiện phục vụ đại hội; từ việc giải quyết những vấn đề nội bộ đến tập hợp, phát huy sức mạnh của nhân dân. Phải chuẩn bị thật chu đáo tất cả các nội dung của đại hội, không vì tập trung cho nội dung này mà xem nhẹ nội dung khác. Thông qua công tác chuẩn bị và tổ chức đại hội để tập hợp, phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị; củng cố, tăng cường sự đoàn kết, thống nhất, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của đảng bộ. Mỗi cấp ủy, tổ chức đảng và đảng viên phải xác định đại hội là dịp để chỉnh đốn đội ngũ, siết chặt kỷ luật, kỷ cương, nâng cao bản lĩnh, trí tuệ, tinh thần dân chủ, sáng tạo và trách nhiệm để tham gia có hiệu quả nhất vào các quyết định của đại hội. Gắn từng nội dung của công tác chuẩn bị đại hội với đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng và quản lý của Nhà nước, phát huy tính tích cực, chủ động và vai trò tiền phong, gương mẫu của đảng viên. Đề cao vai trò của tập thể cấp ủy đi đôi với tăng cường trách nhiệm cá nhân người đứng đầu cấp ủy, tổ chức đảng trong việc giải quyết những vấn đề mà cán bộ, đảng viên và nhân dân quan tâm. Tập trung chuẩn bị cho đại hội là công việc quan trọng lúc này, tuy nhiên không được làm ảnh hưởng đến các mặt công tác khác; phải lãnh đạo thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị, đẩy mạnh phong Phần thứ nhất: CHỈ ĐẠO CỦA TỔNG BÍ THƯ, CHỦ TỊCH NƯỚC... 15 trào thi đua yêu nước, lập thành tích thiết thực chào mừng đại hội đảng bộ các cấp và Đại hội XIII của Đảng. Thực tế một số nhiệm kỳ gần đây cho thấy, có một số đảng bộ chỉ tập trung lo cho đại hội mà có phần buông lỏng lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị, không hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra, thậm chí gây ảnh hưởng không tốt cho nhiệm kỳ sau. Ngược lại, vẫn có những đảng bộ quan tâm nhiều hơn việc thực hiện nhiệm vụ chính trị thường xuyên mà coi nhẹ công tác chuẩn bị và tổ chức đại hội. Vì vậy, trong lãnh đạo, chỉ đạo cần tránh cả hai khuynh hướng này. Trong bối cảnh hiện nay, chúng ta cần phải tiếp tục đẩy mạnh công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, siết chặt kỷ luật, kỷ cương, đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực có hiệu quả; đồng thời tạo môi trường, điều kiện thuận lợi để khuyến khích đổi mới sáng tạo, bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung. Ngay từ khi chuẩn bị đại hội, phải chủ động, tích cực làm tốt công tác tư tưởng, tạo sự thống nhất trong toàn Đảng và sự đồng thuận trong xã hội. Báo chí là một kênh quan trọng phản ánh ý chí, nguyện vọng của nhân dân đối với Đảng, cần đổi mới để làm tốt công tác thông tin tuyên truyền, phát huy trí tuệ tham gia và định hướng dư luận xã hội. Kinh nghiệm cho thấy, quá trình chuẩn bị đại hội cũng là thời điểm các thế lực thù địch, phản động và những phần tử cơ hội, bất mãn chính trị triệt để lợi dụng để kích động, xuyên tạc, chống phá quyết liệt cả về đường lối, chính sách và nhất là công tác nhân sự. Báo chí và các cơ quan chức năng phải huy động được lực lượng rộng rãi đẩy mạnh đấu tranh phản bác những luận điệu sai trái, xuyên tạc, thù địch và những thông tin giả, xấu, độc, bịa đặt, xuyên tạc trên mạng xã hội, internet, bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng, Cương lĩnh, đường lối của Đảng. Đồng thời, chú trọng tuyên truyền, 16 TẦM NHÌN CHIẾN LƯỢC VÀ Ý CHÍ VƯƠN LÊN CỦA DÂN TỘC vận động các tầng lớp nhân dân tham gia xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị, góp phần tích cực, có hiệu quả vào thành công của đại hội. Để đại hội có được các quyết định đúng đắn, sáng suốt, đáp ứng ý nguyện và lòng mong đợi của nhân dân, công tác chuẩn bị và tổ chức đại hội cần tiến hành nghiêm túc, bài bản, chu đáo; xây dựng chương trình, kế hoạch cụ thể, khoa học; phân công trách nhiệm rõ ràng cho từng tổ chức, cá nhân và thường xuyên kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện. Việc tổ chức đại hội phải thiết thực, an toàn, tiết kiệm, tránh phô trương, hình thức, lãng phí, bảo đảm trang trọng, ý nghĩa, tạo ấn tượng tốt đẹp trong lòng nhân dân và bạn bè quốc tế. Thứ hai, việc xây dựng báo cáo chính trị - văn kiện trung tâm của mỗi đại hội, phải thể hiện một cách tập trung nhất tầm nhìn, bản lĩnh, trí tuệ, ý chí, sức mạnh đoàn kết của cấp ủy, tổ chức đảng, đảng viên và các tầng lớp nhân dân. Báo cáo chính trị của đại hội là sự kết tinh trí tuệ, tâm huyết, trách nhiệm, sự sáng tạo, tầm nhìn, khát vọng của đảng bộ và định hướng phát triển của địa phương, cơ quan, đơn vị. Quá trình xây dựng báo cáo phải bám sát Cương lĩnh, các quan điểm, đường lối, định hướng lớn của Đảng, nhất là sáu nhiệm vụ trọng tâm, ba đột phá chiến lược theo Nghị quyết Đại hội XII, bám sát định hướng chuẩn bị Văn kiện Đại hội XIII của Đảng và tình hình thực tế để đánh giá và xác định mục tiêu, phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp thiết thực, khả thi, hiệu quả để thực hiện trong nhiệm kỳ 2020 - 2025 và với tầm nhìn xa hơn. Báo cáo phải gắn kết nhuần nhuyễn lý luận với thực tiễn, kết hợp chặt chẽ giữa kế thừa và đổi mới; tập trung đánh giá khách quan, toàn diện, cụ thể trên tất cả các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh và đối ngoại, nhất là những hạn chế, Phần thứ nhất: CHỈ ĐẠO CỦA TỔNG BÍ THƯ, CHỦ TỊCH NƯỚC... 17 yếu kém và nguyên nhân; đánh giá sự lãnh đạo, chỉ đạo, việc đổi mới tư duy, tầm nhìn và cách thức tổ chức thực hiện của cấp ủy, tổ chức đảng. Đồng thời, đánh giá nghiêm túc việc thực hiện các nghị quyết, chỉ thị, quy định của Trung ương về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xây dựng hệ thống chính trị, xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp; việc học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo. Đánh giá đúng bao giờ cũng là một việc khó, đòi hỏi phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, phương pháp khoa học, thái độ nghiêm túc, chân thành, trung thực của từng cấp ủy, tổ chức đảng và người đứng đầu. Đánh giá kết quả đạt được phải chú trọng tổng kết những mô hình mới, cách làm hay, rút ra những bài học thực tiễn có giá trị; khích lệ khát vọng vươn lên, khuyến khích tìm tòi, đổi mới, sáng tạo phục vụ phát triển. Đánh giá hạn chế, yếu kém phải nhìn thẳng vào sự thật, dũng cảm đối mặt với thực tế, chỉ rõ nguyên nhân, nhất là nguyên nhân chủ quan, rút ra bài học kinh nghiệm để có giải pháp khắc phục. Đặc biệt, cần phân tích thấu đáo những vấn đề đang nổi lên như: chưa bảo đảm hài hòa giữa phát triển kinh tế với phát triển văn hóa, xây dựng con người, giải quyết các vấn đề xã hội và bảo vệ tài nguyên, môi trường; thực hiện các chính sách đất đai, bảo đảm an toàn giao thông, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, tệ nạn xã hội; những biểu hiện chủ nghĩa cá nhân, kèn cựa địa vị, tình trạng cục bộ, “lợi ích nhóm”, “tư duy nhiệm kỳ”... Xác định phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp cho nhiệm kỳ tới phải bám sát các quan điểm, tư tưởng đổi mới của Đảng và tình hình thực tế của địa phương đặt trong tổng thể của vùng, liên vùng và cả nước; đồng thời, làm tốt công tác dự báo, nắm bắt thời cơ, phát huy 18 TẦM NHÌN CHIẾN LƯỢC VÀ Ý CHÍ VƯƠN LÊN CỦA DÂN TỘC tối đa tiềm năng, lợi thế để phát triển nhanh, bền vững, không ngừng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân. Muốn vậy, phải phát huy dân chủ, tập hợp được trí tuệ của các cấp ủy, tổ chức đảng trực thuộc; trân trọng tiếp thu những ý kiến xác đáng, trách nhiệm của các tầng lớp nhân dân, tạo sự thống nhất giữa ý Đảng với lòng dân. Thứ ba, báo cáo kiểm điểm của cấp ủy phải nhìn thẳng vào sự thật, nói rõ sự thật, đánh giá đúng sự thật, chỉ ra những ưu, khuyết điểm và nguyên nhân, đề cao tự phê bình và phê bình, không nể nang, né tránh. Báo cáo kiểm điểm sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy như là tấm gương phản chiếu năng lực và phẩm chất, ý chí và hành động, nếp nghĩ và cách làm của cấp ủy trong cả nhiệm kỳ. Vì vậy, cần có thái độ nghiêm túc, khách quan, đánh giá đúng những ưu điểm để phát huy và nghiêm khắc trước mỗi khuyết điểm để khắc phục, sửa chữa. Kiểm điểm của cấp ủy phải bám sát vào quy chế làm việc, kết quả lãnh đạo tổ chức thực hiện nghị quyết của đảng bộ, sự chỉ đạo của cấp ủy cấp trên và tình hình cụ thể của địa phương, cơ quan, đơn vị. Việc kiểm điểm phải đề cao tự phê bình và phê bình, không nể nang, né tránh, như Bác Hồ đã căn dặn: “Một Đảng mà giấu giếm khuyết điểm của mình là một Đảng hỏng. Một Đảng có gan thừa nhận khuyết điểm của mình, vạch rõ những cái đó, vì đâu mà có khuyết điểm đó, xét rõ hoàn cảnh sinh ra khuyết điểm đó, rồi tìm kiếm mọi cách để sửa chữa khuyết điểm đó. Như thế là một Đảng tiến bộ, mạnh dạn, chắc chắn, chân chính”1. Thực tế thời gian qua, nhiều cấp ủy đã thể hiện tinh thần quyết liệt, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, tích cực đổi mới, tạo được sự chuyển biến rõ rệt về nhiều mặt, đời sống vật chất, 1. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011, t.5, tr.301. Phần thứ nhất: CHỈ ĐẠO CỦA TỔNG BÍ THƯ, CHỦ TỊCH NƯỚC... 19 tinh thần của nhân dân được nâng lên. Bên cạnh đó, vẫn còn cấp ủy chưa khẳng định được trách nhiệm, năng lực lãnh đạo, còn thụ động, trông chờ, ỷ lại, thờ ơ trước những khó khăn, bức xúc của nhân dân; có biểu hiện “trên nóng dưới lạnh”, “trên có chính sách, dưới có đối sách”; dù có điều kiện, hoàn cảnh thuận lợi nhưng chưa khai thác, chưa phát huy được tiềm năng, lợi thế để phát triển kinh tế - xã hội, thậm chí còn để xảy ra tiêu cực, vi phạm pháp luật. Báo cáo kiểm điểm của tập thể cần gắn với trách nhiệm cá nhân trên các lĩnh vực, địa bàn được phân công phụ trách, là cơ sở để đánh giá cấp ủy viên trong nhiệm kỳ và góp phần quan trọng cho việc chuẩn bị nhân sự khóa mới. Việc kiểm điểm cần làm rõ mức độ khắc phục, sửa chữa những khuyết điểm, yếu kém đã được chỉ ra, nhất là các nội dung mà cấp có thẩm quyền đã gợi ý kiểm điểm hoặc kết luận. Trên cơ sở báo cáo kiểm điểm của cấp ủy, từng đồng chí nghiêm túc nhìn nhận lại việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ của mình, “tự soi, tự sửa”, phát huy ưu điểm, khắc phục hạn chế, khuyết điểm, ra sức tu dưỡng, rèn luyện, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Đây cũng là dịp tốt để mỗi cấp ủy và từng cá nhân tự chỉnh đốn, tăng cường đoàn kết, thống nhất, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của cấp ủy cũng như từng cấp ủy viên. Thứ tư, tổ chức tốt việc thảo luận, đóng góp ý kiến vào dự thảo các văn kiện của đại hội cấp trên trực tiếp và Đại hội XIII của Đảng, tạo thành đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng, hiệu quả, phát huy trí tuệ của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân. Hiện nay, Trung ương đang tích cực chỉ đạo xây dựng dự thảo các văn kiện Đại hội XIII của Đảng và sẽ tổ chức lấy ý kiến rộng rãi trong toàn Đảng, toàn dân, toàn quân. Ý kiến đóng góp tại đại hội đảng bộ các cấp và của các tầng lớp nhân dân là hết sức quan trọng, thể hiện ý Đảng, lòng dân, có giá trị thực tiễn phong phú, 20 TẦM NHÌN CHIẾN LƯỢC VÀ Ý CHÍ VƯƠN LÊN CỦA DÂN TỘC sinh động để Trung ương nghiên cứu, tiếp thu, hoàn thiện dự thảo các văn kiện. Ngược lại, thông qua thảo luận, đóng góp ý kiến, cấp ủy cấp dưới có thêm gợi ý và định hướng để bổ sung, hoàn thiện các dự thảo văn kiện của cấp mình. Những ý kiến tâm huyết, xác đáng, hợp lý, có tính xây dựng phải được trân trọng nghiên cứu, chắt lọc, tiếp thu nghiêm túc. Bên cạnh đó, đối với các nội dung còn nhiều ý kiến khác nhau phải phát huy cao độ trách nhiệm, trí tuệ của tập thể, cá nhân, dành thời gian thỏa đáng để thảo luận, tranh luận nhằm tìm ra phương án tối ưu nhất, đạt được sự đồng thuận. Có thể nói, đây là đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân. Việc tổ chức lấy ý kiến phải thiết thực, hiệu quả, tránh hình thức. Căn cứ tình hình cụ thể của đảng bộ để lựa chọn cách lấy ý kiến cho phù hợp, tiếp thu được nhiều ý kiến có chất lượng. Cần định hướng, gợi mở những nội dung quan trọng, những vấn đề mới, những vấn đề có nhiều phương án, đồng thời dành thời gian thỏa đáng cho thảo luận tại đại hội. Coi trọng lấy ý kiến thông qua hội nghị, hội thảo, phương tiện thông tin đại chúng và các diễn đàn khác phù hợp với từng đối tượng, nhất là ý kiến của các nhà khoa học, chuyên gia, cán bộ lão thành, nhân sĩ, trí thức. Phát huy dân chủ, cầu thị, lắng nghe, khuyến khích tìm tòi, sáng tạo, không định kiến với những ý kiến phản biện khác với ý kiến của đa số, nhưng phải kiên định những vấn đề có tính nguyên tắc, không mơ hồ, dao động, luôn tỉnh táo, cảnh giác với mọi âm mưu lợi dụng việc góp ý để xuyên tạc, chống phá. Thứ năm, làm tốt hơn nữa công tác cán bộ và tích cực, chủ động chuẩn bị nhân sự cấp ủy, bảo đảm cho sự thành công của đại hội đảng bộ các cấp. Phần thứ nhất: CHỈ ĐẠO CỦA TỔNG BÍ THƯ, CHỦ TỊCH NƯỚC... 21 Thấm nhuần sâu sắc lời dạy của Bác “cán bộ là cái gốc của mọi công việc”1, “muôn việc thành công hoặc thất bại, đều do cán bộ tốt hoặc kém”2, từ đầu nhiệm kỳ đến nay, Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và cấp ủy các cấp đã dành sự quan tâm đặc biệt đến công tác cán bộ, coi đây là khâu “then chốt” của nhiệm vụ “then chốt”. Trên cơ sở các nghị quyết, chỉ thị, quy định, quy chế của Trung ương, các cấp ủy cần chủ động cụ thể hóa, hoàn thiện các văn bản về công tác cán bộ và nhân sự cấp ủy cho phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh của từng đảng bộ. Tiến hành rà soát, bổ sung, hoàn thiện, nâng cao chất lượng quy hoạch cấp ủy làm cơ sở xây dựng phương án nhân sự đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ chính trị trong tình hình mới. Tiếp tục đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng, cập nhật kiến thức mới phù hợp với từng nhóm đối tượng để nâng cao trình độ lý luận chính trị, phẩm chất đạo đức, năng lực thực tiễn, kỹ năng lãnh đạo, điều hành và xử lý hiệu quả những vấn đề thực tiễn đặt ra. Cần tăng cường trách nhiệm, tính chủ động, tích cực, khách quan, công tâm của các cơ quan có thẩm quyền trong đánh giá cán bộ; đổi mới mạnh mẽ công tác đánh giá cán bộ theo hướng xuyên suốt, liên tục, đa chiều, theo tiêu chí cụ thể, bằng sản phẩm, thông qua khảo sát, công khai kết quả; gắn đánh giá cá nhân với tập thể và kết quả thực hiện nhiệm vụ của địa phương, cơ quan, đơn vị. Để chủ động phương án nhân sự, cần kết hợp hài hòa giữa chuẩn bị nhân sự tại chỗ với điều động, luân chuyển, bố trí cán bộ, bảo đảm cán bộ có đủ phẩm chất, năng lực hoàn thành nhiệm vụ, đủ thời gian rèn luyện và thử thách qua thực tiễn. Việc chuẩn bị nhân sự cấp ủy phải trên cơ sở quy hoạch, tiêu chuẩn, điều kiện, yêu cầu, nhiệm vụ chính trị và khả năng đáp ứng 1, 2. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.5, tr.309, 280. 22 TẦM NHÌN CHIẾN LƯỢC VÀ Ý CHÍ VƯƠN LÊN CỦA DÂN TỘC của cán bộ. Đồng thời, cần chú trọng phát hiện, giới thiệu những nhân tố mới có đức, có tài, có uy tín, có triển vọng. Trong công tác nhân sự, phải xử lý hài hòa, hợp lý mối quan hệ giữa tiêu chuẩn và cơ cấu, trong đó tiêu chuẩn là chính, không vì cơ cấu mà hạ thấp tiêu chuẩn; coi trọng cả đức và tài, trong đó đức là gốc; kết hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa việc nâng cao chất lượng cấp ủy với bảo đảm cơ cấu ba độ tuổi, tỷ lệ cán bộ trẻ, cán bộ nữ, cán bộ người dân tộc thiểu số. Công tác nhân sự cần tiến hành từng bước, từng việc, chắc chắn, thận trọng, chặt chẽ, đúng quy trình, bảo đảm dân chủ, khách quan, công khai, minh bạch nhưng phải thật sự đúng người, đúng việc. Cần tăng cường kiểm soát công tác cán bộ và chuẩn bị nhân sự cấp ủy; nghiêm cấm mọi biểu hiện vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, tìm cách nâng người này, hạ người kia, gây nghi ngờ, làm mất đoàn kết nội bộ. Kiên quyết không để lọt vào cấp ủy khóa mới những người có tham vọng quyền lực, chạy chức, chạy quyền, chạy phiếu bầu, chạy cơ cấu, bè phái, cục bộ, lợi ích nhóm, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, quan liêu, tham nhũng; bảo thủ, trì trệ, làm việc kém hiệu quả, nói không đi đôi với làm; bản thân hoặc vợ, chồng, con có lối sống thiếu gương mẫu, lợi dụng chức quyền để thu lợi bất chính. Rà soát kỹ, bổ sung đầy đủ thông tin, nắm chắc cán bộ; những đảng viên có vấn đề về chính trị phải được cấp có thẩm quyền thẩm tra, kết luận trước khi giới thiệu bầu vào cấp ủy. Phương án nhân sự cấp ủy phải gắn kết chặt chẽ với công tác chuẩn bị nhân sự các cơ quan nhà nước ở các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026 và nhân sự lãnh đạo đoàn đại biểu Quốc hội khóa XV của tỉnh, thành phố. Đại hội là cơ quan lãnh đạo, tập trung bản lĩnh, trí tuệ của toàn đảng bộ. Do đó, việc lựa chọn, bầu đại biểu dự đại hội cấp trên phải là những đồng chí thật sự có phẩm chất, năng lực, uy tín và tiêu Phần thứ nhất: CHỈ ĐẠO CỦA TỔNG BÍ THƯ, CHỦ TỊCH NƯỚC... 23 biểu cho trí tuệ của đảng bộ; đồng thời bảo đảm cơ cấu hợp lý, nhất là cơ cấu đại biểu giữa địa phương với ngành, lĩnh vực công tác để nâng cao hơn chất lượng thảo luận và quyết định những vấn đề quan trọng của đại hội. Sau đại hội, các cấp ủy cần làm tốt việc phân công công tác đối với cấp ủy viên theo đề án nhân sự, bảo đảm phù hợp với năng lực, sở trường của từng cán bộ; chủ động xây dựng quy chế làm việc, chương trình, kế hoạch công tác toàn khóa; coi trọng công tác tư tưởng, thực hiện tốt và kịp thời chế độ, chính sách đối với các đồng chí không tái cử theo quy định; có kế hoạch triển khai tổ chức thực hiện, sớm đưa nghị quyết đại hội vào cuộc sống. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Đại hội Đảng rất quan hệ đến tương lai cách mạng của Đảng ta và của nhân dân ta. Đại hội sẽ làm cho Đảng ta đã đoàn kết càng đoàn kết hơn nữa, tư tưởng và hành động đã nhất trí, càng nhất trí hơn nữa”1. Việc chuẩn bị và tổ chức đại hội đảng bộ các cấp là một trong những nhiệm vụ trọng tâm từ nay đến hết nhiệm kỳ và để thiết thực chào mừng 90 năm Ngày thành lập Đảng, 75 năm Ngày thành lập nước, 45 năm Ngày giải phóng miền Nam thống nhất đất nước và 130 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại và hướng tới Đại hội XIII của Đảng. Khối lượng công việc rất lớn trong khi thời gian không còn nhiều, các cấp ủy phải đề cao hơn nữa trách nhiệm trước Đảng, trước nhân dân, phấn đấu hoàn thành thắng lợi các mục tiêu mà Nghị quyết Đại hội XII và nghị quyết đại hội đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2015 - 2020 đã đề ra. Toàn Đảng, toàn dân, toàn quân tăng cường đoàn kết, nỗ lực phấn đấu, trên dưới đồng lòng, tích cực chuẩn bị và tổ chức thật tốt đại hội đảng bộ các cấp, góp phần quan trọng vào sự thành công của Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng. 1. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.12, tr.545. 24 MỘT SỐ VẤN ĐỀ CẦN ĐƯỢC ĐẶC BIỆT QUAN TÂM TRONG CÔNG TÁC CHUẨN BỊ NHÂN SỰ ĐẠI HỘI XIII CỦA ĐẢNG*1 NGUYỄN PHÚ TRỌNG Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Trưởng Tiểu ban Nhân sự Đại hội XIII của Đảng 1. Vị trí, ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác chuẩn bị nhân sự Đại hội Như chúng ta đã biết, trong bất cứ giai đoạn cách mạng nào, ở bất kỳ lĩnh vực, địa phương nào, cán bộ bao giờ cũng đóng vai trò quyết định; công tác cán bộ không chỉ là khâu then chốt trong công tác xây dựng Đảng mà còn là mắt xích trọng yếu trong toàn bộ hoạt động của Đảng, nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng. Không phải ngẫu nhiên mà Bác Hồ bắt đầu chuẩn bị thành lập Đảng bằng việc đào tạo và huấn luyện cán bộ. Bác khẳng định: “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc1; “Muôn việc thành công hoặc thất bại, đều do cán bộ tốt hoặc kém”2; “huấn luyện cán bộ là công việc gốc của Đảng”3. Trong quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta luôn khẳng định công tác cán bộ chịu sự quy định của đường lối chính trị, phục vụ nhiệm vụ chính trị; cho nên đồng thời với chuẩn bị đường lối chính trị phải tích cực chuẩn bị và tiến hành đường lối tổ chức và chiến * Báo Nhân Dân, số ra ngày 27/4/2020, tr.1, 3. 1, 2, 3. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.5, tr.39, 280, 309. Phần thứ nhất: CHỈ ĐẠO CỦA TỔNG BÍ THƯ, CHỦ TỊCH NƯỚC... 25 lược cán bộ. Hiện nay, cùng với việc chuẩn bị và tiến hành đại hội đảng bộ các cấp, Đảng ta đang chuẩn bị Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, dự kiến tổ chức vào quý I/2021. Tại Hội nghị lần thứ tám, Ban Chấp hành Trung ương khóa XII (tháng 10/2018) đã quyết định thành lập 5 tiểu ban chuẩn bị Đại hội XIII của Đảng (Tiểu ban Văn kiện, Tiểu ban Kinh tế - Xã hội, Tiểu ban Điều lệ Đảng, Tiểu ban Nhân sự và Tiểu ban Tổ chức phục vụ Đại hội). Ngày 30/5/2019, Bộ Chính trị đã ban hành Chỉ thị số 35-CT/TW về đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng. Hai nội dung quan trọng nhất của mỗi kỳ Đại hội Đảng là việc thảo luận, quyết định đường lối, nhiệm vụ chính trị của Đảng (gọi tắt là thông qua các văn kiện) và bầu ra các cơ quan lãnh đạo của Đảng (gọi tắt là công tác nhân sự). Hai nội dung này liên quan chặt chẽ với nhau, đều phải chuẩn bị thật tốt, đặc biệt việc chuẩn bị nhân sự Đại hội có vị trí, ý nghĩa cực kỳ quan trọng, là nhân tố bảo đảm cho thành công của Đại hội và triển khai thực hiện thắng lợi các nghị quyết của Đại hội. Nói đến chuẩn bị nhân sự Đại hội XIII của Đảng là nói đến chuẩn bị nhân sự Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, nhân sự lãnh đạo chủ chốt của Đảng và Nhà nước. Ban Chấp hành Trung ương là cơ quan lãnh đạo cao nhất giữa hai kỳ Đại hội Đảng, là bộ tham mưu chiến đấu, hạt nhân lãnh đạo chính trị và là trung tâm đoàn kết, thống nhất cao của toàn Đảng, toàn dân tộc. Đây là đội ngũ cán bộ cấp chiến lược, là tinh hoa của Đảng, đòi hỏi phải thật sự vững vàng, có đủ bản lĩnh, phẩm chất, trí tuệ và có uy tín cao để giải quyết những công việc ở tầm chiến lược, xử lý kịp thời, đúng đắn, có hiệu quả những tình huống phức tạp có quan hệ đến sự nghiệp xây dựng, phát triển và bảo vệ đất nước, sự sống còn của chế độ. Thực tế cho thấy, trong bất cứ hoàn cảnh nào, nhất là vào những thời điểm quyết định hoặc có tính bước ngoặt lịch sử, vận nước đặt 26 TẦM NHÌN CHIẾN LƯỢC VÀ Ý CHÍ VƯƠN LÊN CỦA DÂN TỘC tất cả vào đội ngũ cán bộ cấp chiến lược. (Lênin đã từng nói: “Hãy cho tôi một tổ chức những người cách mạng, tôi sẽ làm đảo lộn cả nước Nga”). Chế độ xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và một số nước Đông Âu sụp đổ là do nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân rất quan trọng là lựa chọn, bố trí sai một số cán bộ lãnh đạo cấp chiến lược, nhất là cấp cao nhất. Cần phải khẳng định và thấm nhuần sâu sắc vị trí, ý nghĩa của công việc cực kỳ quan trọng này không chỉ đơn thuần đối với việc tổ chức một đại hội Đảng mà đây là công việc có ý nghĩa chiến lược gắn liền với vận mệnh của Đảng, sự tồn vong của chế độ và sự phát triển của đất nước. Sau gần 35 năm tiến hành công cuộc đổi mới và sau hơn 20 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 3 khóa VIII về chiến lược cán bộ, đội ngũ cán bộ các cấp ở nước ta đã có bước trưởng thành, phát triển nhiều mặt, chất lượng ngày càng được nâng cao, từng bước đáp ứng yêu cầu của thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế; cơ cấu, độ tuổi, giới tính, dân tộc, ngành nghề, lĩnh vực công tác có sự cân đối, hợp lý hơn; nguồn quy hoạch cán bộ ngày càng đáp ứng yêu cầu, cơ bản bảo đảm sự chuyển tiếp và kế tục giữa các thế hệ. Nhìn chung, đội ngũ cán bộ nước ta có lập trường tư tưởng, bản lĩnh chính trị vững vàng, có đạo đức, lối sống giản dị, gương mẫu, có ý thức tổ chức kỷ luật, luôn tu dưỡng, rèn luyện; trình độ, năng lực được nâng lên, phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ được giao. Nhiều cán bộ năng động, sáng tạo, thích ứng với xu thế hội nhập, có khả năng làm việc trong môi trường quốc tế. Đa số cán bộ lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội ở các cấp có năng lực, phẩm chất, uy tín. Cán bộ cấp chiến lược có bản lĩnh chính trị, kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, kiên định mục tiêu, lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, có tư duy đổi mới, có khả năng hoạch định đường lối, chính sách và lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện. Hầu hết cán bộ lãnh đạo lực lượng Phần thứ nhất: CHỈ ĐẠO CỦA TỔNG BÍ THƯ, CHỦ TỊCH NƯỚC... 27 vũ trang được rèn luyện, thử thách qua thực tiễn, trung thành với Đảng, sẵn sàng chiến đấu, hy sinh vì Tổ quốc, vì nhân dân. Nhiều cán bộ khoa học tâm huyết, say mê nghiên cứu, có đóng góp tích cực cho sự phát triển của đất nước. Một số cán bộ lãnh đạo, quản lý kinh tế thích ứng nhanh với cơ chế thị trường và mở cửa hội nhập, tổ chức sản xuất, kinh doanh ngày càng có hiệu quả. Tuy nhiên, cũng cần thấy rằng, đội ngũ cán bộ của ta hiện nay đông nhưng chưa thật mạnh; tình trạng vừa thừa, vừa thiếu cán bộ vẫn xảy ra ở nhiều nơi; sự liên thông giữa các cấp, các ngành còn hạn chế. Tỉ lệ cán bộ trẻ, cán bộ nữ, cán bộ người dân tộc thiểu số chưa đạt chỉ tiêu mong muốn. Thiếu những cán bộ lãnh đạo, quản lý giỏi, nhà khoa học và chuyên gia đầu ngành trên nhiều lĩnh vực. Năng lực của đội ngũ cán bộ chưa toàn diện, có mặt còn hạn chế, yếu kém; không ít cán bộ, trong đó có cả cán bộ cấp cao thiếu tính chuyên nghiệp, làm việc không đúng chuyên môn, sở trường; trình độ ngoại ngữ, kỹ năng giao tiếp và khả năng làm việc trong môi trường quốc tế còn nhiều hạn chế. Không ít cán bộ trẻ thiếu bản lĩnh, ngại rèn luyện. Một bộ phận cán bộ phai nhạt lý tưởng, giảm sút ý chí, làm việc hời hợt, ngại khó, ngại khổ, thậm chí có người suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, có biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Một số cán bộ lãnh đạo, quản lý, trong đó có cả cán bộ cấp cao, thiếu gương mẫu, uy tín thấp, phẩm chất, năng lực chưa ngang tầm nhiệm vụ, vi phạm nguyên tắc và quy chế làm việc, nói nhiều làm ít, nói không đi đôi với làm, quan liêu, xa dân, cá nhân chủ nghĩa, vướng vào tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, lợi ích nhóm. Không ít cán bộ quản lý doanh nghiệp nhà nước thiếu tu dưỡng, rèn luyện, thiếu tính Đảng, lợi dụng sơ hở trong cơ chế, chính sách, luật pháp, cố ý làm trái, trục lợi, làm thất thoát lớn vốn, tài sản của Nhà nước, gây hậu quả nghiêm trọng, bị xử lý kỷ luật đảng và xử lý theo pháp luật. Chỉ tính từ đầu nhiệm kỳ khóa XII đến nay, Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, 28 TẦM NHÌN CHIẾN LƯỢC VÀ Ý CHÍ VƯƠN LÊN CỦA DÂN TỘC Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã phải thi hành kỷ luật gần 100 cán bộ cao cấp thuộc diện Trung ương quản lý; một số cán bộ đã bị xử lý hình sự. Tình trạng chạy chức, chạy quyền, chạy quy hoạch, chạy luân chuyển, chạy phiếu bầu, chạy bằng cấp, chạy khen thưởng, chạy danh hiệu, chạy tội..., trong đó có cả cán bộ cấp cao, tuy đã được ngăn chặn nhưng vẫn chưa hoàn toàn bị đẩy lùi. Làm việc gì, giữ chức vụ gì cũng chỉ tính đến lợi quyền, bổng lộc cho cá nhân mình, gia đình mình trước nhất, quên cả thanh liêm, danh dự. Cần khẳng định rằng, sự trưởng thành, lớn mạnh và phát triển của đội ngũ cán bộ trong mấy chục năm qua là nhân tố hàng đầu quyết định làm nên những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử của công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín như ngày nay. Song, những khuyết điểm, yếu kém của một bộ phận cán bộ và những hạn chế, bất cập trong công tác cán bộ cũng là một nguyên nhân quan trọng làm cho đất nước phát triển chưa tương xứng với tiềm năng, thế mạnh và mong muốn của chúng ta, làm suy giảm niềm tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước. Tình hình đội ngũ cán bộ hiện nay, nhất là cán bộ cấp chiến lược, như đã nói ở trên, có ảnh hưởng nhất định đến việc chuẩn bị nhân sự cho Đại hội XIII của Đảng. 2. Yêu cầu đặt ra cho công tác nhân sự của Đại hội XIII Đại hội XIII của Đảng là một sự kiện chính trị rất quan trọng. Đại hội được tiến hành vào thời điểm đất nước ta trải qua 35 năm tiến hành công cuộc đổi mới, 30 năm thực hiện Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (năm 1991), trong đó có 10 năm thực hiện Cương lĩnh bổ sung, phát triển năm 2011 và 10 năm thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2011 - 2020, hướng tới kỷ niệm 100 năm Ngày thành lập Đảng vào năm 2030 và kỷ niệm 100 năm Ngày thành lập nước vào năm 2045. Đại hội XIII sẽ là một dấu mốc rất quan trọng, có ý nghĩa định hướng tương lai, Phần thứ nhất: CHỈ ĐẠO CỦA TỔNG BÍ THƯ, CHỦ TỊCH NƯỚC... 29 cổ vũ, động viên toàn Đảng, toàn dân, toàn quân tiếp tục đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới, đưa đất nước phát triển nhanh và bền vững vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội. Đại hội Đảng ta diễn ra trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực có những diễn biến rất nhanh chóng, phức tạp, khó lường. Hòa bình, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế lớn; tuy nhiên các mối đe dọa an ninh truyền thống, phi truyền thống và biến đổi khí hậu ngày càng gia tăng gay gắt. Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, sự phát triển mạnh mẽ của kinh tế tri thức, kinh tế số và xu hướng quốc tế hóa nguồn nhân lực vừa là thời cơ, vừa là thách thức đối với nước ta. Ở trong nước, công cuộc đổi mới và hội nhập quốc tế ngày càng đi vào chiều sâu, sức mạnh tổng hợp và uy tín, vị thế quốc tế của Việt Nam ngày càng được nâng cao, tạo tiền đề để đất nước phát triển nhanh, bền vững. Tuy nhiên, sự nghiệp cách mạng của Đảng và nhân dân ta vẫn đứng trước nhiều khó khăn, thách thức; bốn nguy cơ (tụt hậu xa hơn về kinh tế; chệch hướng xã hội chủ nghĩa; nạn tham nhũng và tệ quan liêu; “diễn biến hòa bình”) mà Đảng ta đã chỉ ra vẫn còn hiện hữu, có mặt gay gắt hơn; tình hình an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội vẫn tiềm ẩn những nhân tố dễ gây mất ổn định. Sự chống phá của các thế lực thù địch, phản động ngày càng tinh vi, nguy hiểm, phức tạp trong điều kiện phát triển kinh tế thị trường, mở cửa hội nhập, sự bùng nổ của hệ thống thông tin truyền thông toàn cầu, chiến tranh mạng,... Đây cũng là thời điểm chuyển giao thế hệ từ lớp cán bộ sinh ra, lớn lên, được rèn luyện, trưởng thành trong những năm tháng kháng chiến, chủ yếu được đào tạo ở trong nước và tại các nước xã hội chủ nghĩa trước đây, sang lớp cán bộ sinh ra, lớn lên, trưởng thành trong hòa bình và được đào tạo từ nhiều nguồn, nhiều nước có thể chế chính trị khác nhau. Tình hình tư tưởng trong Đảng và tâm trạng trong nhân dân, bên cạnh mặt tích cực là cơ bản, cũng có những biểu hiện đáng lo ngại. 30 TẦM NHÌN CHIẾN LƯỢC VÀ Ý CHÍ VƯƠN LÊN CỦA DÂN TỘC Nhất là tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống; tệ quan liêu, tham nhũng, tiêu cực trong một bộ phận cán bộ, đảng viên, công chức mới chỉ bước đầu được ngăn chặn, đẩy lùi. Tình hình trên cho thấy nhiệm vụ của toàn Đảng sắp tới là rất nặng nề. Để giải quyết những vấn đề trọng đại của đất nước trong thời gian tới, Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương phải chuẩn bị thật tốt để trình Đại hội thảo luận và quyết định nhân sự Trung ương khóa XIII, bảo đảm thành công của Đại hội và thắng lợi trong quá trình thực hiện Nghị quyết Đại hội. Đây là công việc vô cùng quan trọng. Đây cũng là vấn đề nhận được sự quan tâm sâu sắc, chính đáng của toàn Đảng, toàn dân. Gần như đi đến đâu, ở chỗ nào, cũng thấy cán bộ, đảng viên và nhân dân tỏ ra quan tâm theo dõi và có phần băn khoăn, lo lắng, đặt câu hỏi: Đảng ta sắp tới dự định lựa chọn, bố trí đội ngũ cán bộ lãnh đạo (Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, nhất là cán bộ chủ chốt) thế nào để đủ sức gánh vác nhiệm vụ cách mạng to lớn mà lịch sử giao phó? Các phần tử xấu, cơ hội, thù địch cũng nhân dịp này tìm mọi cách xuyên tạc, tung tin, tác động, chia rẽ nội bộ ta hòng phá hoại công tác nhân sự nói riêng, công tác xây dựng Đảng nói chung của chúng ta, rất thâm độc và nguy hiểm. Rõ ràng, công tác nhân sự Đại hội là vô cùng quan trọng nhưng cũng hết sức phức tạp, khó khăn, nặng nề, đòi hỏi Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, cả hệ thống chính trị phải làm việc với tinh thần trách nhiệm rất cao, với quyết tâm, nỗ lực rất lớn, có cách làm thật sự công tâm, khách quan, khoa học, đặt lợi ích của quốc gia - dân tộc, của Đảng, của nhân dân lên trên hết, trước hết. 3. Nội dung, phương pháp, cách thức tiến hành Để chuẩn bị nhân sự Đại hội XIII của Đảng, vấn đề quan trọng hàng đầu là phải xác định đúng yêu cầu xây dựng Ban Chấp hành Trung ương mà hạt nhân là Bộ Chính trị, Ban Bí thư, lãnh đạo Phần thứ nhất: CHỈ ĐẠO CỦA TỔNG BÍ THƯ, CHỦ TỊCH NƯỚC... 31 chủ chốt của Đảng. Phải chăng việc xây dựng Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII phải bảo đảm các yêu cầu sau đây: - Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII phải là một tập thể thật sự đoàn kết, trong sạch, vững mạnh, thống nhất cao ý chí và hành động, có bản lĩnh chính trị vững vàng, có phẩm chất đạo đức trong sáng, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; có tầm nhìn chiến lược; có trí tuệ, tư duy đổi mới, sáng tạo; tiêu biểu cho toàn Đảng về tính chiến đấu, tính kỷ luật; gắn bó mật thiết với nhân dân, quy tụ được sự đoàn kết, thống nhất trong toàn Đảng, toàn dân; đủ uy tín, năng lực lãnh đạo đất nước trong giai đoạn phát triển mới. - Trên cơ sở bảo đảm tiêu chuẩn, Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII cần có số lượng và cơ cấu hợp lý để bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện, tăng cường số lượng Ủy viên Trung ương Đảng ở các vị trí, địa bàn, lĩnh vực công tác trọng yếu. Bảo đảm tính kế thừa, ổn định, đổi mới và phát triển liên tục. - Việc giới thiệu nhân sự, nói chung phải trên cơ sở quy hoạch; giữ vững nguyên tắc, quy chế, quy định, phát huy trách nhiệm, dân chủ, công khai, minh bạch, khách quan trong đánh giá, giới thiệu, lựa chọn nhân sự tham gia Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và các chức danh lãnh đạo chủ chốt của Đảng, Nhà nước nhiệm kỳ tới. Lấy phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, trình độ các mặt, uy tín và hiệu quả công tác làm căn cứ và tiêu chí cơ bản để đánh giá, lựa chọn, bố trí cán bộ phù hợp với công việc. Chống các biểu hiện cơ hội, tham vọng quyền lực, vận động cá nhân, cục bộ, phe cánh, lợi ích nhóm...; cảnh giác với những âm mưu, thủ đoạn phá hoại, gây rối nội bộ của các thế lực thù địch. Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII phải thật sự là những đồng chí tiêu biểu của Đảng về bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức và năng lực công tác; bảo đảm tiêu chuẩn chung của cán bộ, đặc biệt chú trọng các vấn đề sau: 32 TẦM NHÌN CHIẾN LƯỢC VÀ Ý CHÍ VƯƠN LÊN CỦA DÂN TỘC + Có tinh thần yêu nước sâu sắc, có bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; tuyệt đối trung thành với chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, Cương lĩnh, đường lối của Đảng, Hiến pháp của Nhà nước và lợi ích của quốc gia - dân tộc. Có ý chí chiến đấu cao, gương mẫu thực hiện nguyên tắc, kỷ luật của Đảng, pháp luật của Nhà nước; dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm; nói đi đôi với làm, gắn bó mật thiết với nhân dân, dám đương đầu với khó khăn, thử thách, quyết liệt trong hành động. + Có phẩm chất đạo đức và lối sống trong sáng, gương mẫu, được cán bộ, đảng viên và nhân dân tín nhiệm. Có tinh thần trách nhiệm cao, tâm huyết, tận tụy với công việc; bản thân không tham nhũng, quan liêu, cơ hội, vụ lợi, tham vọng quyền lực và kiên quyết đấu tranh chống các biểu hiện tiêu cực, quan liêu, tham nhũng; không để vợ, chồng, con, người thân lợi dụng chức quyền để trục lợi. Có ý thức giữ gìn sự đoàn kết thống nhất trong Đảng, gương mẫu chấp hành sự phân công và nguyên tắc tổ chức, kỷ luật của Đảng, nhất là nguyên tắc tập trung dân chủ, tự phê bình và phê bình; công minh, công bằng trong đánh giá, sử dụng cán bộ. + Có trí tuệ, tầm nhìn, tư duy chiến lược và kiến thức tương đối toàn diện để tham gia hoạch định đường lối, chính sách và sự lãnh đạo tập thể của Ban Chấp hành Trung ương. Có năng lực cụ thể hóa và lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện thắng lợi đường lối, chính sách, nhiệm vụ của Đảng, chiến lược phát triển đất nước trong giai đoạn mới tại lĩnh vực, địa bàn công tác được phân công; qua thực tiễn tỏ rõ là người có bản lĩnh chính trị vững vàng, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, với nhân dân, có năng lực sáng tạo, nhiệt huyết, làm việc có hiệu quả, có “sản phẩm” cụ thể, rõ rệt; dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm; đoàn kết, quy tụ, phát huy được đội ngũ cán bộ trong lĩnh vực, địa bàn được phân công. Có ý thức, trách nhiệm và khả năng tham gia thảo luận, Phần thứ nhất: CHỈ ĐẠO CỦA TỔNG BÍ THƯ, CHỦ TỊCH NƯỚC... 33 đóng góp vào các quyết định chung của Ban Chấp hành Trung ương; đủ sức khỏe để hoàn thành nhiệm vụ. Nói tóm lại là phải vừa có Đức vừa có Tài, trong đó Đức là gốc (“chữ Tâm kia mới bằng ba chữ Tài”). Kiên quyết không bỏ sót những người thật sự có đức, có tài, đủ tiêu chuẩn; đồng thời không để lọt vào Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII những người có một trong các khuyết điểm sau: (1) Bản lĩnh chính trị không vững vàng; không kiên định đường lối, quan điểm của Đảng; có biểu hiện cơ hội chính trị, tham vọng quyền lực, xu nịnh, chạy chọt, tham nhũng, quan liêu, cục bộ, vận động cho cá nhân, phe cánh, lợi ích nhóm; thiếu chính kiến, thấy đúng không bảo vệ, thấy sai không đấu tranh; (2) Vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, mị dân, chuyên quyền, độc đoán; không công bằng, công minh trong đánh giá, sử dụng cán bộ, trù dập người thẳng thắn đấu tranh, phê bình; (3) Để nội bộ mất đoàn kết nghiêm trọng hoặc để xảy ra tham nhũng, thất thoát, vụ việc tiêu cực lớn ở địa phương, cơ quan, đơn vị; (4) Không chịu nghiên cứu học hỏi; bảo thủ, trì trệ, làm việc kém hiệu quả, nói nhiều làm ít, nói không đi đôi với làm; ý thức kỷ luật kém, không chấp hành sự điều động, phân công của tổ chức, uy tín giảm sút; (5) Kê khai tài sản không trung thực, có biểu hiện giàu nhanh, nhiều nhà, nhiều đất, nhiều tài sản khác mà không giải trình rõ được nguồn gốc; bản thân hoặc vợ, chồng, con có lối sống thiếu gương mẫu, lợi dụng chức quyền để thu lợi bất chính; (6) Vi phạm quy định về lịch sử chính trị hoặc chính trị hiện nay. Cùng với việc xác định rõ và nắm vững yêu cầu, tiêu chuẩn Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương, phải tính toán, quy định rõ cơ cấu, số lượng Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương, giải quyết tốt mối quan hệ giữa số lượng và chất lượng. Đây cũng là vấn đề luôn được quan tâm trong quá trình chuẩn bị nhân sự ở mỗi kỳ Đại hội. Quan điểm chung và nhất quán ở các kỳ Đại hội là: Trên cơ sở bảo đảm 34 TẦM NHÌN CHIẾN LƯỢC VÀ Ý CHÍ VƯƠN LÊN CỦA DÂN TỘC tiêu chuẩn, Ban Chấp hành Trung ương cần có cơ cấu hợp lý để bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện, tính kế thừa và phát triển; nhưng không nhất thiết lĩnh vực nào, ngành nào cũng phải có người tham gia Ban Chấp hành Trung ương nếu không đủ tiêu chuẩn; không vì cơ cấu mà hạ thấp tiêu chuẩn. Giới thiệu để bầu làm Ủy viên Trung ương chính thức đối với các đồng chí có đủ tiêu chuẩn, điều kiện để phân công phụ trách các lĩnh vực công tác Đảng, công tác chính quyền, công tác Mặt trận, các đoàn thể chính trị - xã hội, các cơ quan trọng yếu của Nhà nước ở Trung ương, địa phương và lực lượng vũ trang. Các ban Đảng ở Trung ương và một số bộ, ngành, địa phương thuộc vị trí, địa bàn, lĩnh vực quan trọng cần tăng cường số lượng Ủy viên Trung ương Đảng. Trong cơ cấu của Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII cần chú ý bảo đảm tỉ lệ hợp lý đối với cán bộ trẻ, cán bộ nữ, cán bộ người dân tộc thiểu số; một số nhà khoa học, văn nghệ sĩ, lãnh đạo một số tập đoàn, tổng công ty lớn của Nhà nước đủ tiêu chuẩn, điều kiện tham gia Ban Chấp hành Trung ương. Rút kinh nghiệm từ các khóa trước, việc xác định số lượng Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII cần căn cứ chủ yếu vào yêu cầu, nhiệm vụ và đòi hỏi của tình hình, căn cứ vào yêu cầu lãnh đạo toàn diện đối với các địa bàn, lĩnh vực công tác, đặc biệt là phải bảo đảm chất lượng, tiêu chuẩn, không thuần túy chạy theo số lượng. 4. Trách nhiệm của chúng ta Tại Hội nghị Trung ương 8 khóa XII (tháng 10/2018), Ban Chấp hành Trung ương đã quyết định thành lập Tiểu ban Nhân sự Đại hội XIII. Ban Bí thư Trung ương Đảng đã quyết định thành lập Tổ Giúp việc của Tiểu ban Nhân sự. Tiểu ban Nhân sự đã ban hành các quy định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, nguyên tắc, chế độ và lề lối làm việc của Tiểu ban Nhân sự và Tổ Giúp việc. Tuy nhiên, để làm tốt công việc hệ trọng này, về tư tưởng, phương Phần thứ nhất: CHỈ ĐẠO CỦA TỔNG BÍ THƯ, CHỦ TỊCH NƯỚC... 35 châm chỉ đạo, phương pháp và cách làm, cần phải chú trọng một số vấn đề sau đây: - Công tác chuẩn bị nhân sự Đại hội XIII của Đảng không chỉ là nhiệm vụ của Tiểu ban Nhân sự, của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, của Ban Chấp hành Trung ương mà là nhiệm vụ quan trọng của cả hệ thống chính trị, của các cấp ủy, tổ chức đảng, các cơ quan, đơn vị và các địa phương. Phải làm tốt công tác nhân sự từ đại hội đảng bộ các cấp để góp phần chuẩn bị tốt nhân sự cho Đại hội XIII của Đảng. Các cấp ủy, tổ chức đảng, các cơ quan, đơn vị, nhất là người đứng đầu và ở những nơi có cán bộ tham gia quy hoạch cán bộ cấp chiến lược được giới thiệu tham gia Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII phải chịu trách nhiệm trước Tiểu ban Nhân sự, trước Bộ Chính trị và Ban Chấp hành Trung ương về nhân sự do mình đề xuất, giới thiệu. - Các cơ quan, tổ chức có liên quan, mà trước hết là Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương, phải dày công chuẩn bị, phải xác định đây là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, là nhiệm vụ “then chốt” của “then chốt”, có liên quan đến sự sống còn của Đảng, vận mệnh của chế độ, sự phát triển, vững mạnh của đất nước. Từng cơ quan, địa phương, từng cán bộ trực tiếp tham gia vào công tác chuẩn bị phải nhận thức đầy đủ, sâu sắc trách nhiệm của mình, toàn tâm, toàn ý lo cho công việc chung, phải đặt lợi ích của Đảng, của đất nước, của nhân dân lên trên hết, trước hết. Phải tiến hành tổng kết, rút kinh nghiệm, chỉ ra những ưu điểm, kết quả cũng như những khuyết điểm, hạn chế của các khóa trước, nhất là của khóa XII gần đây, để có thêm cơ sở đề ra phương hướng, yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng đội ngũ cán bộ của khóa XIII này. - Công tác cán bộ nói chung và công tác nhân sự Đại hội nói riêng có ý nghĩa đặc biệt quan trọng như trên đã nói nhưng cũng cực kỳ phức tạp, khó khăn, vì nó liên quan đến con người, là “công tác con người”. Mà đã là con người thì như nhà văn Nga Mácxim Goócky đã nói: “Con người, hai tiếng ấy vang lên kiêu hãnh làm sao!”. 36 TẦM NHÌN CHIẾN LƯỢC VÀ Ý CHÍ VƯƠN LÊN CỦA DÂN TỘC Nhưng con người cũng có đủ thứ chứng tật không lành mạnh, nói ra rất tế nhị, nhạy cảm (nhận xét, đánh giá nhau thế nào, nhất là nói về nhược điểm, khuyết điểm của nhau; bố trí, sắp xếp vào đâu, liên quan đến danh dự, chế độ, chính sách hưởng thụ, chức vụ cao, thấp, lợi ích, bổng lộc... so sánh với người khác thế nào... (“Thua trời một vạn không bằng thua bạn một ly”, “Miếng ăn là miếng tồi tàn. Mất ăn một miếng thì lộn gan lên đầu!”) vô cùng phức tạp, nhạy cảm, rất dễ phát sinh vấn đề, tâm tư day dứt), gây mất đoàn kết. Vì vậy, công tác nhân sự Đại hội phải được tiến hành theo một quy trình chặt chẽ, khoa học và nhất quán, bảo đảm thật sự công tâm, thật sự trong sáng, khách quan, đặc biệt phải “có con mắt tinh đời” trong việc đánh giá, giới thiệu, lựa chọn; lấy tiêu chuẩn về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống và hiệu quả công tác, uy tín của bản thân và gia đình làm thước đo chủ yếu (“Khen cho con mắt tinh đời/ Anh hùng đoán giữa trần ai mới già!”). Phải trên cơ sở xác định rõ tiêu chuẩn, tiêu chí để đánh giá đúng cán bộ, lựa chọn đúng người, sắp xếp đúng việc, bố trí đúng chỗ, tạo ra một êkíp, một tập thể thật sự “ăn ý”, đoàn kết, thống nhất, có sức mạnh. Muốn thế, phải thật sự phát huy dân chủ trong việc phát hiện, giới thiệu nhân sự đi đôi với xác định rõ thẩm quyền, trách nhiệm của tập thể, cá nhân liên quan và thực hiện nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ, nêu cao vai trò, trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng và người đứng đầu. Chống tư tưởng cục bộ, địa phương, thân quen, “cánh hẩu”, “lợi ích nhóm”; tránh cách làm giản đơn, tùy tiện, vô nguyên tắc. Phải bằng mọi biện pháp dứt khoát không đưa vào cơ quan lãnh đạo những người không xứng đáng, không đủ tiêu chuẩn, nhất là những người đã phạm sai lầm hoặc sa sút về phẩm chất, đạo đức, vướng vào tham nhũng, chạy chức, chạy quyền, hống hách, gia trưởng, nịnh trên, nạt dưới, bao che cho tội phạm, gây mất đoàn kết, ảnh hưởng xấu đến uy tín của Đảng. Để những người đó lọt được vào cương vị Phần thứ nhất: CHỈ ĐẠO CỦA TỔNG BÍ THƯ, CHỦ TỊCH NƯỚC... 37 lãnh đạo là tai họa cho Đảng, là tạo điều kiện cho họ càng hại nước, hại dân nhiều hơn. Phải kiểm tra, giám sát, đôn đốc thường xuyên. Cách làm là phải thận trọng, làm dứt điểm từng khâu, từng công đoạn, theo một quy trình chặt chẽ; làm đến đâu chắc đến đó, làm nhân sự Ban Chấp hành Trung ương trước, sau đó mới đến nhân sự Bộ Chính trị, Ban Bí thư, cuối cùng mới đến nhân sự lãnh đạo chủ chốt. Nếu có những công đoạn cần làm đồng thời thì cũng phải xem xét một cách chặt chẽ, chắc chắn, bảo đảm sự đồng bộ, khoa học. Phải chuẩn bị rất kỹ, rất chu đáo, cẩn thận, tránh tối đa những sai sót. - Các đồng chí thành viên Tiểu ban Nhân sự và Tổ Giúp việc của Tiểu ban, hơn ai hết, phải nắm chắc, nắm vững chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tuân thủ nghiêm ngặt nguyên tắc, chế độ, quy chế và lề lối làm việc. Trong quá trình tham mưu xây dựng và tổ chức thực hiện quy trình giới thiệu nhân sự, tổng hợp kết quả giới thiệu nhân sự và thực hiện các công việc khác theo chỉ đạo của Trung ương, Bộ Chính trị, các đồng chí thành viên của Tiểu ban và Tổ Giúp việc phải là những cán bộ thật sự tin cậy, tuyệt đối trung thành, trung thực, trong sáng, công tâm, khách quan, đặc biệt là phải rất tỉnh táo, tinh tường, (“đừng nhìn gà hóa cuốc”, “đừng thấy đỏ tưởng là chín”, đừng chỉ thấy “cái mã bên ngoài, nó che đậy cái sơ sài bên trong”)...; tuyệt đối giữ nguyên tắc, quan hệ công tác, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, cá nhân có liên quan; chống các biểu hiện tiêu cực chính ngay trong các cán bộ có trách nhiệm, các đại biểu Đại hội và các thành viên của Tiểu ban và Tổ Giúp việc. Đặc biệt, phải có quy chế, quy định chặt chẽ, đồng bộ, bảo đảm thực hiện đúng nguyên tắc tập trung dân chủ, khách quan, công tâm dưới sự lãnh đạo của Đảng (Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Đoàn Chủ tịch Đại hội). - Cũng cần phải nói thêm rằng, trong quá trình lựa chọn, bố trí, sắp xếp nhân sự cụ thể, cần thống nhất quan điểm là không 38 TẦM NHÌN CHIẾN LƯỢC VÀ Ý CHÍ VƯƠN LÊN CỦA DÂN TỘC quá cầu toàn, không quá tuyệt đối hóa. Các cụ ta đã có câu: “Nhân vô thập toàn”, con người ta ai cũng có điểm mạnh, điểm yếu (“Ngọc còn có vết nữa mình với ta”). Điều quan trọng là phải biết phân biệt, đánh giá chính xác bản chất, mức độ các điểm mạnh, điểm yếu đó để không chọn nhầm người và phải có cách bố trí, sắp xếp nhân sự sao cho phù hợp để phát huy mặt mạnh, hạn chế mặt yếu của mỗi thành viên, bổ sung cho nhau, tạo ra một êkíp mạnh, một tập thể lãnh đạo tương đối hoàn chỉnh, không gây tổn thương cho lợi ích của Đảng, của quốc gia, của tập thể. Nguyên tắc của chúng ta là “tập thể lãnh đạo”, “lãnh đạo tập thể”, “lãnh tụ tập thể”. Chúng ta phải chăm lo xây dựng, vun xới, bổ sung, hỗ trợ lẫn nhau để mỗi người tự hoàn thiện mình, phát huy mặt tốt, khắc phục mặt yếu; để khi mỗi cá nhân đứng trong cùng một tập thể thì tập thể đó trở nên hoàn thiện hơn, toàn diện, vững mạnh hơn; và mỗi cá nhân cũng trở nên tốt hơn, phát huy được nhiều hơn phẩm chất và năng lực của mình. Tránh tình trạng “cua cậy càng, cá cậy vây”, tự cao tự đại, coi thường người khác, không phối hợp, hợp tác tốt. Mục đích của chúng ta, trách nhiệm của chúng ta là phải xây dựng được một Ban Chấp hành Trung ương mạnh, một Bộ Chính trị mạnh, một Ban Bí thư mạnh, thật sự đoàn kết, thống nhất cao xung quanh người đứng đầu để đủ sức gánh vác trọng trách vinh quang nhưng rất nặng nề của mình là lãnh đạo hoàn thành sứ mạng lịch sử, nhiệm vụ chính trị của mình, tổ chức toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ra sức phấn đấu, vượt mọi khó khăn, gian khổ, xây dựng Đảng ta ngày càng trong sạch, vững mạnh; đất nước ta ngày càng phát triển; nhân dân ta ngày càng ấm no, hạnh phúc, xứng đáng với niềm tin yêu và sự mong đợi của toàn Đảng, toàn dân. 39 CHUẨN BỊ VÀ TIẾN HÀNH THẬT TỐT ĐẠI HỘI XIII CỦA ĐẢNG, ĐƯA ĐẤT NƯỚC BƯỚC VÀO MỘT GIAI ĐOẠN PHÁT TRIỂN MỚI*1 NGUYỄN PHÚ TRỌNG Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Trưởng Tiểu ban Nhân sự Đại hội XIII của Đảng Đã gần một thế kỷ nay (90 năm kể từ ngày có Đảng), đối với nước ta, cứ mỗi lần tổ chức, tiến hành Đại hội toàn quốc của Đảng là một lần được coi như một sự kiện trọng đại, có ý nghĩa lịch sử, đánh dấu bước phát triển mới của đất nước. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng lần này diễn ra trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực có những diễn biến rất nhanh, phức tạp, khó dự báo; đất nước đứng trước nhiều thuận lợi, thời cơ và khó khăn, thách thức với rất nhiều vấn đề mới đặt ra; cán bộ, đảng viên và nhân dân ta đặt kỳ vọng vào những quyết sách đúng đắn, mạnh mẽ, sáng suốt của Đảng. Với phương châm: Đoàn kết - Dân chủ - Kỷ cương - Sáng tạo - Phát triển, Đại hội không chỉ kiểm điểm việc thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XII của Đảng mà còn nhìn lại 35 năm tiến hành công cuộc đổi mới, 30 năm thực hiện Cương lĩnh xây dựng đất nước thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (năm 1991), 10 năm thực hiện Cương lĩnh bổ sung, phát triển năm 2011, Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2011 - 2020; đề ra phương hướng, nhiệm vụ * Báo Nhân Dân, số ra ngày 01/9/2020, tr.1-2. 40 TẦM NHÌN CHIẾN LƯỢC VÀ Ý CHÍ VƯƠN LÊN CỦA DÂN TỘC nhiệm kỳ 2021 - 2026, xác định mục tiêu, phương hướng đến năm 2030 (kỷ niệm tròn 100 năm Ngày thành lập Đảng) và tầm nhìn phát triển đất nước đến năm 2045 (kỷ niệm 100 năm Ngày thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam). Vì vậy, đây chắc chắn cũng sẽ là một dấu mốc quan trọng trong quá trình phát triển của Đảng ta, dân tộc ta, đất nước ta, có ý nghĩa định hướng tương lai, tiếp tục đẩy mạnh toàn diện và đồng bộ công cuộc đổi mới, hội nhập và phát triển đất nước. Dự thảo các văn kiện trình Đại hội lần này đã và đang được chuẩn bị một cách rất công phu, bài bản, chu đáo; quán triệt sâu sắc nguyên tắc kết hợp nhuần nhuyễn giữa lý luận và thực tiễn, giữa kiên định và đổi mới, giữa kế thừa và phát triển; trên cơ sở phát huy tối đa dân chủ, lắng nghe các ý kiến đóng góp của các nhà khoa học, cán bộ, đảng viên và nhân dân; lựa chọn, chắt lọc, tham khảo các đề xuất tâm huyết, trách nhiệm; kết tinh trí tuệ và sức sáng tạo của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta. Báo cáo chính trị là văn kiện trung tâm của Đại hội, cùng với Báo cáo tổng kết thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2011 - 2020, xây dựng Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 - 2030; Báo cáo đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2016 - 2020 và phương hướng, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021 - 2025; Báo cáo tổng kết công tác xây dựng Đảng và thi hành Điều lệ Đảng. Các văn kiện trình Đại hội của Đảng đã thể hiện được những quan điểm, chủ trương, phương hướng lớn, cho thấy tầm nhìn, tư duy chiến lược của Đảng, khát vọng phát triển của dân tộc và quyết tâm chính trị của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta trong công cuộc xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh thân yêu của chúng ta. Đại hội cấp cơ sở và trên cơ sở vừa qua đã tiến hành thảo luận chu đáo tất cả các dự thảo Văn kiện Đại hội. Tôi được biết, ý kiến đóng góp rất phong phú, đa dạng, Phần thứ nhất: CHỈ ĐẠO CỦA TỔNG BÍ THƯ, CHỦ TỊCH NƯỚC... 41 nhiều chiều, dưới những góc độ khác nhau, cách tiếp cận khác nhau. Các Tiểu ban Văn kiện đã tổng hợp và tiếp thu, bổ sung, hoàn thiện các báo cáo. Đến đại hội các đảng bộ trực thuộc Trung ương và Đại hội đại biểu toàn quốc, các đại biểu, các đoàn đại biểu chắc chắn sẽ còn tiếp tục tham gia thảo luận. Tôi không trình bày lại từng nội dung báo cáo, mà đề cập những vấn đề chung có tính chất khái quát, tổng hợp, gợi mở thêm một số vấn đề lớn, quan trọng, để tiếp tục xin ý kiến Đại hội. * * * I- Nhìn lại nhiệm kỳ Đại hội XII, chúng ta vui mừng nhận thấy, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đã phát huy tinh thần đoàn kết, thể hiện bản lĩnh, trí tuệ, sự nỗ lực sáng tạo, vượt qua nhiều khó khăn, thách thức, thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ trọng tâm, đạt được nhiều thành tựu rất quan trọng; đất nước tiếp tục phát triển nhanh và khá toàn diện, chuyển biến tích cực, với nhiều dấu ấn nổi bật: - Trong bối cảnh kinh tế và thương mại toàn cầu suy giảm, sau đó lại rơi vào khủng hoảng nghiêm trọng do tác động của đại dịch COVID-19, kinh tế nước ta vẫn duy trì được tốc độ tăng trưởng bình quân khá cao (đạt khoảng 6%), là một trong những nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất khu vực và thế giới. Chất lượng tăng trưởng được cải thiện; kinh tế vĩ mô vẫn ổn định khá vững chắc; các cân đối lớn của nền kinh tế cơ bản được bảo đảm; kỷ luật, kỷ cương tài chính - ngân sách nhà nước được tăng cường. Đầu tư xã hội, năng lực sản xuất kinh doanh tăng mạnh. Tiềm lực, quy mô và sức cạnh tranh của nền kinh tế tiếp tục được nâng lên một bước. Xã hội cơ bản ổn định, đời sống của nhân dân ngày càng được nâng cao (tỉ lệ hộ nghèo từ 58% (năm 1993), 9,88% (năm 2016) giảm xuống còn dưới 3% vào năm 2020). Các lĩnh vực an sinh xã hội, y tế, giáo dục - đào tạo, khoa học - công nghệ, bảo vệ tài nguyên môi trường, phát triển văn hóa, 42 TẦM NHÌN CHIẾN LƯỢC VÀ Ý CHÍ VƯƠN LÊN CỦA DÂN TỘC xây dựng con người Việt Nam, v.v. có nhiều chuyển biến tích cực, có mặt khá nổi trội. - Công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị được đặc biệt quan tâm, tiến hành toàn diện trên tất cả các mặt chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ, tạo dấu ấn nổi bật. Công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí chuyển biến mạnh mẽ, được triển khai quyết liệt, bài bản, đi vào chiều sâu, có bước đột phá và đạt nhiều kết quả cụ thể, rõ rệt, tích cực. Tình trạng tham nhũng, tiêu cực, suy thoái, tự diễn biến, tự chuyển hóa trong Đảng và hệ thống chính trị từng bước được kiềm chế. Nhiều vụ án kinh tế, tham nhũng, nhất là các vụ án lớn, nghiêm trọng lần lượt được phát hiện, điều tra, tiến hành khởi tố, truy tố, xét xử nghiêm minh, không có vùng cấm, không có ngoại lệ, tạo sức răn đe, cảnh tỉnh rất lớn, được cán bộ, đảng viên và nhân dân hoan nghênh, đánh giá cao và đồng tình ủng hộ. - Trước tình hình thế giới và khu vực có những diễn biến phức tạp, các thế lực thù địch tăng cường chống phá, quốc phòng, an ninh của nước ta tiếp tục được tăng cường. An ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội được giữ vững. Hoạt động đối ngoại và hội nhập quốc tế được đẩy mạnh, không ngừng mở rộng và đi vào chiều sâu, góp phần củng cố môi trường hòa bình, ổn định cho phát triển; kiên quyết, kiên trì giữ vững độc lập, chủ quyền, quyền chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ và các lợi ích chiến lược của đất nước; uy tín, vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế không ngừng được nâng cao. - Đặc biệt, trong năm 2020, nhờ có sự lãnh đạo nhạy bén, đúng đắn của Đảng và Nhà nước; sự chỉ đạo, điều hành quyết liệt, kịp thời của Chính phủ; sự vào cuộc đồng bộ, tích cực của cả hệ thống chính trị; sự đồng tình, hưởng ứng, ủng hộ mạnh mẽ của nhân dân cả nước và đồng bào ta ở nước ngoài, chúng ta đã khống chế, cơ bản kiểm soát, Phần thứ nhất: CHỈ ĐẠO CỦA TỔNG BÍ THƯ, CHỦ TỊCH NƯỚC... 43 ngăn chặn được sự lây lan của đại dịch COVID-19 trong cộng đồng, hạn chế tối đa những thiệt hại, tổn thất do dịch bệnh gây ra, bảo đảm an sinh và phúc lợi xã hội cho nhân dân; từng bước khôi phục sản xuất kinh doanh, nỗ lực hoàn thành ở mức cao nhất các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của năm 2020 và cả giai đoạn 2016 - 2020. Việt Nam trở thành một điểm sáng trong việc khống chế, ngăn chặn đại dịch COVID-19 thành công, được thế giới ghi nhận và đánh giá cao, góp phần nâng cao niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa. Những thành tựu đạt được 5 năm qua có cả nguyên nhân khách quan và chủ quan, trong đó quan trọng nhất là sự lãnh đạo, chỉ đạo đúng đắn của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và các cấp ủy đảng trong việc triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XII, giải quyết kịp thời, có hiệu quả nhiều vấn đề mới nảy sinh trong thực tiễn; sự quản lý, điều hành nhạy bén, quyết liệt của Chính phủ và chính quyền các cấp; sự nỗ lực đổi mới nội dung và phương thức hoạt động của Quốc hội; sự đoàn kết thống nhất, phối hợp đồng bộ của cả hệ thống chính trị; phát huy truyền thống yêu nước và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc; sự nỗ lực của đội ngũ cán bộ, đảng viên; tinh thần lao động tích cực, sáng tạo, trách nhiệm của nhân dân; sự tín nhiệm, đồng tình, ủng hộ của cộng đồng quốc tế. Những thành tựu đó là sản phẩm kết tinh sức sáng tạo, là kết quả của cả một quá trình nỗ lực phấn đấu bền bỉ, liên tục qua nhiều nhiệm kỳ của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta; góp phần tạo nên những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử của nước ta. Tôi đã nhiều lần nói rằng, với tất cả sự khiêm tốn, chúng ta vẫn có thể khẳng định: Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay. Từ một nước nhỏ bé, nghèo nàn, lạc hậu, trình độ rất thấp, hầu như không có tên trên bản đồ thế giới, ngày 44 TẦM NHÌN CHIẾN LƯỢC VÀ Ý CHÍ VƯƠN LÊN CỦA DÂN TỘC nay Việt Nam đã vươn lên trở thành một nước có quy mô dân số gần 100 triệu người, đang phát triển, có thu nhập trung bình, có quan hệ với hầu hết các nước trên thế giới, tham gia hầu hết các tổ chức quốc tế và là thành viên, đối tác tin cậy và có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế. Nói như thế để chúng ta có thêm niềm tin, niềm phấn khởi và tự hào, tiếp tục khẳng định con đường đi lên của chúng ta là đúng đắn, phù hợp với quy luật khách quan, phù hợp với thực tiễn Việt Nam và xu thế phát triển của thời đại; đường lối của Đảng ta là đúng đắn, sáng tạo; sự lãnh đạo của Đảng là sáng suốt, nhân tố hàng đầu quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam; Cương lĩnh chính trị của Đảng tiếp tục là ngọn cờ tư tưởng, lý luận dẫn dắt dân tộc ta vững vàng đẩy mạnh công cuộc đổi mới; là nền tảng để Đảng ta tiếp tục hoàn thiện đường lối xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới. Năm năm thực hiện Nghị quyết Đại hội XII của Đảng là thực tiễn nóng hổi rất sinh động, phong phú để chúng ta tiếp tục khẳng định, bổ sung và làm sâu sắc thêm những bài học kinh nghiệm đã được đúc rút từ những nhiệm kỳ trước: Thứ nhất, công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng (xây dựng tổ chức, xây dựng con người) phải được triển khai toàn diện, đồng bộ, thường xuyên cả về tư tưởng, chính trị, đạo đức, tổ chức và cán bộ. Kiên định, vững vàng trên nền tảng tư tưởng của Đảng đi đôi với xây dựng tổ chức bộ máy của Đảng và cả hệ thống chính trị thực sự tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Thấm nhuần sâu sắc di huấn của Chủ tịch Hồ Chí Minh “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc”1; “Muôn việc thành công hoặc thất bại, đều do cán bộ tốt hoặc kém”2. Do đó, công tác tổ chức, cán bộ phải là điểm đột phá, là “then chốt” của nhiệm vụ “then chốt”, có liên quan đến sự sống còn của Đảng, 1, 2. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.5, tr.309, 280. Phần thứ nhất: CHỈ ĐẠO CỦA TỔNG BÍ THƯ, CHỦ TỊCH NƯỚC... 45 vận mệnh của chế độ, sự phát triển nhanh và bền vững của đất nước. Phải hết sức chú trọng xây dựng và làm trong sạch đội ngũ cán bộ, nhất là xây dựng đội ngũ cán bộ cấp chiến lược đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ; phát huy trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên; chức vụ càng cao càng phải gương mẫu. Thứ hai, trong lãnh đạo, điều hành, tổ chức thực hiện, phải có quyết tâm rất cao, nỗ lực rất lớn, thật sự năng động, sáng tạo, chú trọng tạo đột phá để phát triển; coi trọng chất lượng, hiệu quả thực tế của công việc và đề cao trách nhiệm người đứng đầu. Khắc phục bằng được sự yếu kém, chậm trễ trong công tác lãnh đạo, điều hành, tổ chức thực hiện chủ trương, chính sách. Giữ vững kỷ luật, kỷ cương trong tổ chức thực hiện luật pháp, chính sách, thực thi công vụ; đồng thời phải bảo vệ những cán bộ, đảng viên có ý chí chiến đấu cao, gương mẫu thực hiện nguyên tắc, kỷ luật của Đảng và pháp luật của Nhà nước, dám đổi mới sáng tạo, dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đương đầu với khó khăn, thử thách và quyết liệt trong hành động. Thứ ba, trong triển khai thực hiện các nhiệm vụ, phải hết sức chú trọng tính đồng bộ, toàn diện để vừa đáp ứng những mục tiêu cấp bách, trước mắt, giải quyết dứt điểm những yếu kém, ách tắc, tồn đọng; vừa xây dựng đồng bộ thể chế phát triển để thực hiện các mục tiêu lâu dài, cơ bản và bền vững của đất nước theo hướng bảo đảm hài hòa giữa đổi mới kinh tế và đổi mới chính trị, văn hóa, xã hội; giữa tăng trưởng kinh tế với phát triển văn hóa, con người, thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội; giải quyết tốt các vấn đề xã hội, bảo vệ tài nguyên, môi trường; giữa phát triển kinh tế, xã hội với bảo đảm quốc phòng, an ninh; giữa độc lập, tự chủ với tăng cường đối ngoại, hội nhập quốc tế; thực sự coi trọng, phát huy vai trò của giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ trong điều kiện mới. 46 TẦM NHÌN CHIẾN LƯỢC VÀ Ý CHÍ VƯƠN LÊN CỦA DÂN TỘC Thứ tư, trong bảo đảm quốc phòng, an ninh và đối ngoại, phải chủ động nghiên cứu, nắm bắt, dự báo đúng tình hình, chủ động có những phương án đối phó, không để bị động, bất ngờ; xử lý đúng đắn, hiệu quả mối quan hệ với các nước lớn, các đối tác chiến lược, các nước bạn bè truyền thống và các nước láng giềng; vừa quan tâm đến việc nâng cao uy tín, hình ảnh của đất nước, vừa hết sức cảnh giác trước những âm mưu, thủ đoạn ngày càng tinh vi, nham hiểm của các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị luôn ráo riết chống phá Đảng, Nhà nước và nhân dân ta, nhất là trên lĩnh vực chính trị, tư tưởng. Thứ năm, trong mọi công việc của Đảng và Nhà nước, luôn xác định “dân là gốc”, thật sự tin tưởng, tôn trọng và phát huy quyền làm chủ của nhân dân; kiên trì thực hiện đúng nguyên tắc: “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”. Nhân dân là trung tâm, là chủ thể của công cuộc đổi mới; mọi chủ trương, chính sách phải thực sự xuất phát từ nguyện vọng, quyền và lợi ích chính đáng của nhân dân. Đảng phải chăm lo đầy đủ và sâu sắc đến đời sống, lợi ích của nhân dân; xây dựng mối quan hệ gắn bó máu thịt với nhân dân; dựa vào nhân dân để xây dựng Đảng, lấy kết quả công việc, sự hài lòng và tín nhiệm của nhân dân làm tiêu chí quan trọng để đánh giá chất lượng tổ chức bộ máy và chất lượng cán bộ, đảng viên. Để củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng, phải kiên quyết, tích cực làm trong sạch đội ngũ cán bộ của Đảng, khắc phục các hiện tượng sa sút, thoái hóa về phẩm chất, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên, củng cố và xây dựng các tổ chức đảng thật trong sạch, vững mạnh, làm cho Đảng thật sự là người lãnh đạo, người đầy tớ thật trung thành của nhân dân. Những bài học kinh nghiệm quý báu đó là cơ sở quan trọng để Đảng ta tiếp tục vận dụng, phát huy trong lãnh đạo, chỉ đạo, giúp chúng ta có thêm bản lĩnh và tự tin trước nhiều khó khăn, thách Phần thứ nhất: CHỈ ĐẠO CỦA TỔNG BÍ THƯ, CHỦ TỊCH NƯỚC... 47 thức mới, nặng nề hơn do tác động của đại dịch COVID-19 và suy thoái kinh tế toàn cầu khi bước vào nhiệm kỳ khóa XIII. II- Về phương hướng, nhiệm vụ của nhiệm kỳ Đại hội XIII và giai đoạn sắp tới: Dự báo trong những năm tới, bối cảnh quốc tế, khu vực tiếp tục có nhiều thay đổi phức tạp, nhanh chóng, khó lường. Dưới tác động của đại dịch COVID-19, thế giới rơi vào khủng hoảng nghiêm trọng nhiều mặt, cả về y tế, kinh tế, xã hội và quản trị. Cạnh tranh chiến lược, cạnh tranh kinh tế, chiến tranh thương mại tiếp tục diễn ra gay gắt. Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư phát triển mạnh mẽ, tạo đột phá trên nhiều lĩnh vực, tạo ra cả thời cơ và thách thức đối với mọi quốc gia. Các nước nỗ lực điều chỉnh chiến lược và phương thức phát triển nhằm thích ứng với tình hình mới. Khu vực châu Á - Thái Bình Dương có vị trí chiến lược ngày càng quan trọng. Tại Đông Nam Á, môi trường an ninh, tình hình tranh chấp chủ quyền trên Biển Đông tiếp tục diễn ra phức tạp. Biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh và các vấn đề an ninh phi truyền thống khác ngày càng tác động mạnh, nhiều mặt, đe dọa nghiêm trọng đến sự phát triển ổn định, bền vững của thế giới, khu vực và đất nước ta. Trong khi đó, dù đạt được những kết quả rất đáng tự hào, đất nước ta vẫn đứng trước nhiều khó khăn, thách thức. Tăng trưởng kinh tế chưa tương xứng với tiềm năng, sau 4 năm đầu của nhiệm kỳ liên tục tăng trưởng cao, năm 2020 suy giảm mạnh, có thể chỉ còn 3%; chất lượng còn thấp và đang phải đối mặt với nhiều tác động tiêu cực của đại dịch COVID-19. Tính tự chủ và khả năng chống chịu của nền kinh tế chưa cao. Kinh tế nhà nước, nhất là doanh nghiệp nhà nước hoạt động còn kém hiệu quả, đang gặp không ít khó khăn, ách tắc. Kinh tế tư nhân trong nước, kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài phát triển nhanh nhưng chưa thật bền vững. Công tác lãnh đạo, quản lý nhà nước về kinh tế - xã hội, bảo đảm an ninh chính trị, 48 TẦM NHÌN CHIẾN LƯỢC VÀ Ý CHÍ VƯƠN LÊN CỦA DÂN TỘC trật tự, an toàn xã hội, bảo vệ tài nguyên môi trường còn nhiều bất cập, gây bức xúc trong xã hội. Đấu tranh bảo vệ chủ quyền quốc gia, toàn vẹn lãnh thổ còn phức tạp. Giá trị lịch sử, truyền thống văn hóa của dân tộc và con người Việt Nam chưa được phát huy đầy đủ. Năng lực xây dựng thể chế còn hạn chế; chất lượng pháp luật và chính sách còn thấp. Năng lực và phương thức lãnh đạo, sức chiến đấu của nhiều tổ chức đảng, đảng viên còn chưa ngang tầm nhiệm vụ. Cơ chế kiểm soát quyền lực trong Đảng, Nhà nước chưa đầy đủ, đồng bộ; hiệu lực, hiệu quả chưa cao. Những khó khăn, hạn chế và khuyết điểm đó đòi hỏi toàn Đảng, toàn dân và cả hệ thống chính trị nước ta phải quyết tâm cao, nỗ lực lớn và hành động quyết liệt hơn nữa để khắc phục cho bằng được. Tiếp tục đẩy mạnh công cuộc đổi mới, Đảng ta phải thật sự vững vàng, giữ vững bản chất cách mạng và khoa học, gắn bó mật thiết với nhân dân, được nhân dân tin cậy, yêu mến, để vượt qua mọi khó khăn, thách thức, lãnh đạo thực hiện thắng lợi mục tiêu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Tư tưởng chỉ đạo xuyên suốt của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta là kiên định và vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; kiên định đường lối đổi mới của Đảng để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Đây là vấn đề có ý nghĩa sống còn đối với chế độ ta, là nền tảng vững chắc của Đảng ta, không cho phép ai được ngả nghiêng, dao động. Cần nắm vững và xử lý tốt mối quan hệ giữa kiên định và đổi mới, vận dụng sáng tạo. Nếu chỉ “kiên định” một cách máy móc thì dễ dẫn đến giáo điều, cứng nhắc, bảo thủ, nhưng nếu không kiên định, mà “đổi mới” một cách vô nguyên tắc thì cũng rất dễ rơi vào chủ nghĩa xét lại, chệch hướng, “đổi màu”. Cho nên, phải hiểu rõ, vận dụng đúng phương pháp biện chứng của chủ nghĩa Mác - Lênin: Kiên định phải Phần thứ nhất: CHỈ ĐẠO CỦA TỔNG BÍ THƯ, CHỦ TỊCH NƯỚC... 49 gắn liền với sáng tạo và sáng tạo phải trên cơ sở kiên định phù hợp với thực tiễn, với yêu cầu đổi mới, hội nhập và phát triển đất nước. Tư tưởng chiến lược phát triển tổng thể của đất nước ta trong giai đoạn tới là phát triển nhanh và bền vững, bảo đảm gắn kết chặt chẽ và triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, trong đó: Phát triển kinh tế - xã hội là trung tâm; xây dựng Đảng là then chốt; phát triển văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội; bảo đảm quốc phòng - an ninh là trọng yếu, thường xuyên. Động lực và nguồn lực cho phát triển đất nước trong giai đoạn mới là khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, ý chí tự cường dân tộc, phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và của nền văn hóa, con người Việt Nam; kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại. Đó là truyền thống quý báu của dân tộc được Đảng ta vận dụng sáng tạo trong suốt 90 năm lãnh đạo nhân dân đấu tranh giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước và xây dựng chủ nghĩa xã hội; có ý nghĩa cực kỳ quan trọng khi đất nước đang ở bước ngoặt có tính lịch sử, cần huy động những nguồn lực vật chất và tinh thần to lớn để tiếp tục bứt phá, vươn lên. Việc chúng ta ngăn chặn và kiểm soát được đại dịch COVID-19 vừa qua là một ví dụ minh chứng hùng hồn khẳng định tính ưu việt của chế độ ta, truyền thống đoàn kết, lòng yêu nước, tình nhân ái và ý chí kiên cường của dân tộc ta, nhân dân ta; tuyệt đối không bao giờ được tự mãn, chủ quan, lơ là; càng trong khó khăn, thử thách, phẩm chất và truyền thống đó càng phải được phát huy, càng phải được nhân lên gấp bội. Nhân tố có ý nghĩa quyết định thành công của sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước, bảo vệ Tổ quốc là tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo, năng lực cầm quyền và sức chiến đấu của Đảng; xây dựng Nhà nước và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là đội ngũ cán bộ cấp chiến lược, 50 TẦM NHÌN CHIẾN LƯỢC VÀ Ý CHÍ VƯƠN LÊN CỦA DÂN TỘC đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ, gắn bó mật thiết với nhân dân. Với một đảng cách mạng chân chính, trong sạch, vững mạnh, có đủ bản lĩnh, trí tuệ, kinh nghiệm, uy tín lãnh đạo như Đảng ta, được nhân dân hết lòng tin yêu, ủng hộ, chúng ta sẽ có một sức mạnh to lớn, vượt qua mọi khó khăn, thử thách, không thế lực nào ngăn cản nổi dân tộc ta đi lên, lập nên những kỳ tích mới trong sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước ngày càng đàng hoàng hơn, to đẹp hơn như Bác Hồ hằng mong ước. Phát huy ý chí, sức mạnh đại đoàn kết dân tộc, Đại hội sắp tới chúng ta cần có tầm nhìn xa hơn đến giữa thế kỷ XXI: Phấn đấu đưa nước ta trở thành một nước phát triển theo định hướng xã hội chủ nghĩa, đặt ra những mục tiêu và nhiệm vụ cụ thể phải hoàn thành cho mỗi chặng đường; thể hiện rõ tính kế thừa và phát triển, tính liên tục và hoàn chỉnh trong tiến trình xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta; là tâm huyết, trí tuệ và niềm tin, là “ý Đảng, lòng dân” hòa quyện cùng mong muốn, khát vọng và ý chí vươn tới một tương lai rạng rỡ của đất nước và toàn dân tộc. Báo cáo chính trị trình ra Đại hội lần này đề ra mục tiêu tổng quát là: Nâng cao năng lực lãnh đạo, năng lực cầm quyền và sức chiến đấu của Đảng; xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh toàn diện; củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước, chế độ xã hội chủ nghĩa; phát huy sức sáng tạo, ý chí, khát vọng phát triển và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, kết hợp với sức mạnh thời đại; đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phát triển nhanh và bền vững đất nước; bảo vệ vững chắc Tổ quốc, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định; phấn đấu để đến giữa thế kỷ XXI, nước ta trở thành nước phát triển, theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Trên nguyên tắc bảo đảm tính khoa học, khả thi và thực tiễn; kế thừa và bổ sung phù hợp với những thay đổi trong từng giai đoạn Phần thứ nhất: CHỈ ĐẠO CỦA TỔNG BÍ THƯ, CHỦ TỊCH NƯỚC... 51 phát triển của đất nước; đồng thời tham khảo kinh nghiệm của các nước và những chuẩn mực phát triển chung của thế giới, chúng ta xác định các mục tiêu cụ thể hướng tới những dấu mốc phát triển quan trọng của đất nước ta: - Đến năm 2025: Là nước đang phát triển có công nghiệp theo hướng hiện đại, vượt qua mức thu nhập trung bình thấp. - Đến năm 2030, kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng: Là nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao. - Đến năm 2045, kỷ niệm 100 năm thành lập nước: Trở thành nước phát triển, thu nhập cao. Mục tiêu tổng quát và mục tiêu cụ thể mà Đại hội đề ra là cơ sở hết sức quan trọng để xác định phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp xây dựng, phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc; bảo đảm tính đồng bộ, khả thi, vừa đáp ứng được các yêu cầu lâu dài, vừa có trọng tâm và các khâu đột phá chiến lược cần ưu tiên triển khai thực hiện; tạo sự thống nhất từ nhận thức cho đến hành động của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta trong giai đoạn từ nay đến giữa thế kỷ XXI. Cụ thể là: Một là, tiếp tục đổi mới mạnh mẽ tư duy, xây dựng, hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển bền vững về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, bảo vệ môi trường, v.v., khơi dậy mọi tiềm năng và nguồn lực, tạo động lực mới cho sự phát triển nhanh và bền vững đất nước. Trước hết, tập trung hoàn thiện toàn diện, đồng bộ thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa trên cơ sở thống nhất nhận thức đây là mô hình kinh tế tổng quát của nước ta trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội. Chú trọng xây dựng, hoàn thiện các thể chế, chính sách để giải quyết hiệu quả, hài hòa mối quan hệ giữa nhà nước, thị trường và xã hội. Đặc biệt, phải tạo được những bước đột phá thực sự về thể chế để giải quyết những vấn đề thực tiễn đang đặt ra, rất thiết thực và cụ thể như: huy động, quản lý, sử dụng có 52 TẦM NHÌN CHIẾN LƯỢC VÀ Ý CHÍ VƯƠN LÊN CỦA DÂN TỘC hiệu quả các nguồn lực cho phát triển, khắc phục tình trạng tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong việc quản lý, sử dụng đất đai, tài nguyên, tài sản công; tích tụ, tập trung đất đai cho phát triển nông nghiệp công nghệ cao; phát triển đồng bộ và tạo ra sự liên kết giữa các chủ thể kinh tế và các loại hình tổ chức sản xuất kinh doanh; đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của khu vực kinh tế nhà nước và doanh nghiệp nhà nước; khuyến khích, tạo thuận lợi cho kinh tế tư nhân phát triển trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế; tháo gỡ tình trạng không thống nhất, mâu thuẫn, chồng chéo trong xây dựng và thực thi pháp luật, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch đang cản trở sự phát triển và vận hành của nền kinh tế thị trường đầy đủ, hiện đại và hội nhập quốc tế. Hai là, đổi mới mạnh mẽ mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, nâng cao chất lượng tăng trưởng, năng suất lao động và sức cạnh tranh của nền kinh tế trên cơ sở nhận thức đây là nhiệm vụ cơ bản, trọng yếu, có ý nghĩa quyết định đối với việc thực hiện mục tiêu phát triển nhanh và bền vững đất nước. Tạo bước chuyển căn bản nền kinh tế sang mô hình tăng trưởng trên cơ sở sử dụng hiệu quả các nguồn lực, tiến bộ khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, phát huy tiềm năng, lợi thế của các ngành, lĩnh vực, các địa phương và cả nước. Đẩy mạnh đột phá xây dựng kết cấu hạ tầng hiện đại, đồng bộ tạo nền tảng thúc đẩy sự phát triển của những ngành mới, lĩnh vực mới, nhất là kinh tế số, xã hội số và chính phủ số. Xây dựng nền công nghiệp quốc gia vững mạnh; phát triển nền nông nghiệp sản xuất hàng hóa lớn, ứng dụng công nghệ cao; phát triển mạnh khu vực dịch vụ dựa trên nền tảng kinh tế số và ứng dụng những thành tựu khoa học công nghệ hiện đại. Thực hiện nhất quán chủ trương khoa học và công nghệ là quốc sách hàng đầu, là động lực quan trọng nhất để phát triển lực lượng sản xuất hiện đại, đổi mới Phần thứ nhất: CHỈ ĐẠO CỦA TỔNG BÍ THƯ, CHỦ TỊCH NƯỚC... 53 mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế. Tạo đột phá mạnh mẽ trong phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao thông qua đổi mới căn bản, toàn diện, đồng bộ giáo dục và đào tạo; trong đó chú trọng xây dựng đồng bộ thể chế, chính sách, đổi mới đồng bộ mục tiêu, nội dung, chương trình, phương thức, phương pháp giáo dục và đào tạo theo hướng hiện đại, hội nhập quốc tế, xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, kiên quyết khắc phục bệnh thành tích, xử lý nghiêm các tiêu cực trong giáo dục và đào tạo. Ba là, thực hiện đúng, đầy đủ vấn đề quản lý phát triển xã hội bền vững; giải quyết hài hòa các quan hệ lợi ích trong xã hội. Xử lý hiệu quả mối quan hệ giữa thực hành dân chủ đi đôi với tăng cường pháp chế, bảo đảm kỷ cương xã hội. Bảo đảm tiến bộ, công bằng xã hội; chú trọng bảo đảm tính bền vững trong các chính sách dân số và phát triển, chính sách xã hội, nhất là phúc lợi xã hội, an ninh xã hội, an ninh con người, hướng đến việc làm bền vững, phát triển hệ thống an sinh xã hội toàn diện, tiến tới bao phủ toàn dân thông qua cải cách hệ thống bảo hiểm xã hội đa tầng, bền vững dựa trên nguyên tắc đóng - hưởng. Xây dựng và phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Việt Nam; hoàn thiện và triển khai xây dựng hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị văn hóa và chuẩn mực con người gắn với phát huy ý chí, khát vọng phát triển và sức mạnh con người Việt Nam trong thời kỳ mới; thực hiện những giải pháp đột phá, mạnh mẽ nhằm ngăn chặn có hiệu quả sự xuống cấp về đạo đức, lối sống, đẩy lùi tiêu cực xã hội và các tệ nạn xã hội. Bốn là, triển khai đồng bộ, sáng tạo, hiệu quả hoạt động đối ngoại; xây dựng nền ngoại giao hiện đại vì lợi ích quốc gia - dân tộc, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ; chủ động và tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng. Kiên quyết, kiên trì bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, quyền chủ quyền, thống nhất, 54 TẦM NHÌN CHIẾN LƯỢC VÀ Ý CHÍ VƯƠN LÊN CỦA DÂN TỘC toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc; bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa. Xây dựng lực lượng vũ trang cách mạng chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại. Chủ động ngăn ngừa các nguy cơ chiến tranh, xung đột từ sớm, từ xa; phát hiện sớm và xử lý kịp thời những nhân tố bất lợi, nhất là những nhân tố có thể gây đột biến; đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu, hoạt động của các thế lực thù địch. Năm là, tăng cường xây dựng và chỉnh đốn Đảng, Nhà nước và toàn hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, kiên quyết và thường xuyên đấu tranh phê phán, bác bỏ các quan điểm sai trái, thù địch; đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, với quyết tâm cao hơn, hành động mạnh mẽ, quyết liệt hơn, hiệu quả hơn, không có vùng cấm, không có ngoại lệ. Tiếp tục tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cán bộ cấp chiến lược, đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ. Nêu cao tinh thần tự giác tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên; chức vụ càng cao càng phải gương mẫu. Kết hợp giữa tăng cường kỷ cương, kỷ luật, thượng tôn pháp luật, xây dựng Đảng nghiêm minh với giáo dục, bồi dưỡng nhân cách, đạo đức cách mạng để phòng ngừa và đấu tranh có hiệu quả với các căn bệnh của chủ nghĩa cá nhân. Thực hiện tốt quy định về kiểm soát quyền lực trong công tác cán bộ, chống chạy chức, chạy quyền. Xử lý nghiêm minh, đồng bộ cả kỷ luật đảng, kỷ luật hành chính và xử lý bằng pháp luật cán bộ có vi phạm. Đổi mới mạnh mẽ, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng theo hướng phối hợp chặt chẽ và đồng bộ giữa các cơ quan kiểm tra, thanh tra, kiểm toán, điều tra, Phần thứ nhất: CHỈ ĐẠO CỦA TỔNG BÍ THƯ, CHỦ TỊCH NƯỚC... 55 truy tố, xét xử và các cơ quan quản lý nhà nước, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội. Quá trình 35 năm đất nước ta thực hiện công cuộc đổi mới, 30 năm thực hiện Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (năm 1991), trong đó có 10 năm thực hiện Cương lĩnh bổ sung, phát triển năm 2011, Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2011 - 2020 và 5 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội XII, cho thấy, cần nhận thức sâu sắc hơn, tiếp tục bổ sung, phát triển và nâng cao chất lượng, hiệu quả giải quyết các mối quan hệ lớn về mặt tư tưởng, lý luận, đề ra các quyết sách, tháo gỡ những rào cản, vướng mắc, tiếp tục phát triển đất nước nhanh và bền vững, đặc biệt chú trọng xử lý tốt hơn các mối quan hệ: giữa đổi mới, ổn định và phát triển; giữa đổi mới kinh tế và đổi mới chính trị; giữa tuân theo các quy luật thị trường và bảo đảm định hướng xã hội chủ nghĩa; giữa phát triển lực lượng sản xuất và xây dựng, hoàn thiện từng bước quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa; giữa nhà nước, thị trường và xã hội; giữa tăng trưởng kinh tế và phát triển văn hóa, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, bảo vệ môi trường; giữa xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa; giữa độc lập, tự chủ và hội nhập quốc tế; giữa Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý và nhân dân làm chủ; giữa thực hành dân chủ và tăng cường pháp chế, bảo đảm kỷ cương xã hội. Đó là những mối quan hệ lớn phản ánh các quy luật mang tính biện chứng, những vấn đề lý luận cốt lõi về đường lối đổi mới ở nước ta, đòi hỏi toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta phải nhận thức đầy đủ, thật sự thấm nhuần, quán triệt sâu sắc và thực hiện thật tốt, có hiệu quả. * * * Đại hội XIII của Đảng ta đã đến gần. Khối lượng công việc rất lớn trong khi thời gian không còn nhiều, các cấp ủy và các đồng chí 56 TẦM NHÌN CHIẾN LƯỢC VÀ Ý CHÍ VƯƠN LÊN CỦA DÂN TỘC Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng phải đề cao hơn nữa trách nhiệm trước Đảng, trước nhân dân, phấn đấu hoàn thành thắng lợi các mục tiêu mà Nghị quyết Đại hội XII và nghị quyết đại hội đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2015 - 2020 đã đề ra. Trong thời khắc quan trọng này, chúng ta hãy khắc sâu lời dạy của Bác Hồ kính yêu: “Đại hội Đảng rất quan hệ đến tương lai cách mạng của Đảng ta và của nhân dân ta. Đại hội sẽ làm cho Đảng ta đã đoàn kết càng đoàn kết hơn nữa, tư tưởng và hành động đã nhất trí, càng nhất trí hơn nữa”1. Toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta hãy đồng tâm nhất trí, chung sức đồng lòng, chuẩn bị và tiến hành thật tốt Đại hội XIII của Đảng, đưa đất nước bước vào một giai đoạn phát triển mới vì mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”, thực hiện thành công tâm nguyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại và ước vọng của toàn dân tộc. 1. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.12, tr.545. 59 BA BÀI VIẾT, MỘT TẦM NHÌN CHIẾN LƯỢC*1 Từ khi Bộ Chính trị ban hành Chỉ thị số 35-CT/TW, ngày 30/5/2019 về đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, đây là lần thứ ba Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng có bài viết quan trọng về sự kiện chính trị này. Các bài viết thể hiện rõ quan điểm, tư tưởng chỉ đạo đại hội, không chỉ xác định nhiệm vụ 5 năm tới mà còn là tầm nhìn xuyên suốt 35 năm đổi mới, hướng đến năm 2030 và năm 2045, để tiếp tục hành trình vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh; xây dựng Đảng ta xứng đáng là người tổ chức và lãnh đạo mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam. Kiên định gắn liền với đổi mới sáng tạo Trong bài viết “Chuẩn bị và tiến hành thật tốt Đại hội XIII của Đảng, đưa đất nước bước vào một giai đoạn phát triển mới”, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nêu hai vấn đề lớn: Nhìn lại nhiệm kỳ Đại hội XII; phương hướng, nhiệm vụ của nhiệm kỳ Đại hội XIII và giai đoạn sắp tới. Khẳng định Đại hội là một dấu mốc quan trọng, có ý nghĩa định hướng tương lai, tiếp tục đẩy mạnh công cuộc đổi mới đất nước và hội nhập quốc tế, đồng chí nhấn mạnh phương châm của Đại hội là Đoàn kết - Dân chủ - Kỷ cương - Sáng tạo - Phát triển. Đó cũng là bản chất làm nên truyền thống vẻ vang của Đảng ta. Nhiều lần phân tích, chỉ rõ những vấn đề cần quan * Báo Nhân Dân, số ra ngày 01/9/2020, tr.1, 4. 60 TẦM NHÌN CHIẾN LƯỢC VÀ Ý CHÍ VƯƠN LÊN CỦA DÂN TỘC tâm trong quá trình xây dựng văn kiện, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước lưu ý, phải quán triệt sâu sắc nguyên tắc kết hợp nhuần nhuyễn giữa lý luận và thực tiễn, giữa kiên định và đổi mới, giữa kế thừa và phát triển. Mỗi đại hội là một dấu mốc quan trọng trong chặng đường phát triển của Đảng và đất nước, vừa có nhiệm vụ đánh giá kết quả của một nhiệm kỳ 5 năm, vừa thông qua đó để tổng kết, bổ sung, từng bước hoàn thiện về lý luận, làm sáng rõ hơn con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, củng cố niềm tin của nhân dân vào con đường đã chọn. Kiên định nhưng không giáo điều, rập khuôn, cứng nhắc mà gắn liền với đổi mới và sáng tạo, phù hợp xu thế của thời đại; đổi mới trên nguyên tắc kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, không xa rời mục tiêu, lý tưởng của Đảng, của dân tộc. Kế thừa những thành tựu đã đạt được, nhưng cũng thường xuyên cập nhật tình hình biến đổi trong nước và quốc tế, nhất là những thành tựu của văn minh nhân loại, như sự phát triển của khoa học công nghệ, nhằm tạo đột phá mới, phát triển đất nước nhanh và bền vững. Đó là tầm tư duy chiến lược, là những điều tâm huyết mà Tổng Bí thư, Chủ tịch nước gửi đến toàn Đảng, toàn dân, không chỉ trong ba bài viết của mình mà nhiều lần đồng chí đã phân tích, chỉ rõ tại các hội nghị của Đảng, của Tiểu ban Văn kiện Đại hội XIII. Đánh giá dự thảo các văn kiện trình Đại hội lần này được chuẩn bị công phu, bài bản, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước khẳng định, đó là sự kết tinh trí tuệ và tầm nhìn chiến lược của Đảng và khát vọng vươn lên của dân tộc. Những kết quả đạt được mà các dự thảo văn kiện nêu là bức tranh trung thực, sinh động về hiện thực cuộc sống đất nước ta những năm qua; là sản phẩm kết tinh sức sáng tạo của một quá trình nỗ lực phấn đấu bền bỉ qua nhiều nhiệm kỳ của toàn Đảng, toàn dân, góp phần làm nên những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử. Điều ấy một lần nữa minh chứng cho đường lối đổi Phần thứ hai: TIN TƯỞNG VÀO SỰ CHỈ ĐẠO CỦA TỔNG BÍ THƯ, CHỦ TỊCH NƯỚC... 61 mới do Đảng ta khởi xướng, lãnh đạo là hoàn toàn đúng đắn và sáng suốt. Trên cơ sở nhìn lại nhiệm kỳ qua, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước đã phân tích, làm sâu sắc thêm những bài học kinh nghiệm đúc rút từ những nhiệm kỳ trước, trước hết là đẩy mạnh đồng bộ công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng; có quyết tâm cao, nỗ lực lớn trong lãnh đạo, điều hành, tổ chức thực hiện nghị quyết; năng động, sáng tạo, tạo đột phá để phát triển; chú trọng tính đồng bộ giữa thực hiện mục tiêu cấp bách, giải quyết dứt điểm những yếu kém, đồng thời xây dựng đồng bộ thể chế để thực hiện các mục tiêu lâu dài,... Trăn trở và khát vọng Các bài viết của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước không những cho thấy tinh thần, nội dung cốt lõi các dự thảo văn kiện trình Đại hội XIII mà còn gửi một thông điệp về nhiệm kỳ mới với tư tưởng chiến lược tổng thể; động lực, nguồn lực cho phát triển đất nước nhanh, bền vững và mục tiêu cụ thể cho từng giai đoạn đến năm 2030, kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng ta; đến năm 2045, kỷ niệm 100 năm thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nay là Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Đó là cơ sở để thống nhất nhận thức và hành động trong toàn Đảng, toàn dân, tiếp tục đổi mới mạnh mẽ tư duy về phát triển kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh, xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị và đối ngoại,... Trong đó, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước đặc biệt nhấn mạnh: “xử lý tốt hơn các mối quan hệ: giữa đổi mới, ổn định và phát triển; giữa đổi mới kinh tế và đổi mới chính trị; giữa tuân theo các quy luật thị trường và bảo đảm định hướng xã hội chủ nghĩa”;... “giữa độc lập, tự chủ và hội nhập quốc tế; giữa Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý và nhân dân làm chủ; giữa thực hành dân chủ và tăng cường pháp chế, bảo đảm kỷ cương xã hội”,... Các bài viết của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng vào ba thời điểm khác nhau. Ngay sau khi Bộ Chính trị ban hành 62 TẦM NHÌN CHIẾN LƯỢC VÀ Ý CHÍ VƯƠN LÊN CỦA DÂN TỘC Chỉ thị số 35-CT/TW, đồng chí có bài “Chuẩn bị và tổ chức thật tốt đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng”, chỉ đạo kịp thời, sâu sắc cả bốn nội dung của đại hội để các cấp ủy, tổ chức đảng từ cơ sở nắm chắc hơn ý nghĩa, vai trò, tầm quan trọng của đại hội lần này. Đó là những quan điểm định hướng chung; vai trò lãnh đạo toàn diện, trực tiếp của cấp ủy, từ chuẩn bị văn kiện, phương án nhân sự đến tổ chức đại hội; từ việc giải quyết những vấn đề nội bộ đến tập hợp, phát huy sức mạnh của nhân dân, sớm có kế hoạch triển khai tổ chức thực hiện nghị quyết của đại hội... Yêu cầu chung là nhìn thẳng vào sự thật, nói rõ sự thật, đánh giá đúng sự thật, chỉ ra những ưu điểm, khuyết điểm và nguyên nhân, đề cao tự phê bình và phê bình, không nể nang, né tránh; tổ chức tốt việc thảo luận, đóng góp ý kiến vào dự thảo các văn kiện của đại hội cấp trên trực tiếp và Đại hội XIII của Đảng; làm tốt hơn nữa công tác cán bộ và tích cực, chủ động chuẩn bị nhân sự cấp ủy, bảo đảm cho sự thành công của đại hội đảng bộ các cấp. Trước khi diễn ra Hội nghị Trung ương 12 (khai mạc ngày 11/5/2020), có nội dung bàn về nhân sự, bài viết Một số vấn đề cần được đặc biệt quan tâm trong công tác chuẩn bị nhân sự Đại hội XIII của Đảng của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng được đông đảo cán bộ, đảng viên và nhân dân hồ hởi đón nhận. Bài viết tập trung phân tích nêu rõ vị trí, ý nghĩa, tầm quan trọng, yêu cầu về công tác chuẩn bị nhân sự Đại hội và chứa đựng sự trăn trở về tình trạng suy thoái của một số cán bộ, kể cả cán bộ cấp cao, đồng thời mong muốn “Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII phải là một tập thể thật sự đoàn kết, trong sạch, vững mạnh, thống nhất cao ý chí và hành động, có bản lĩnh chính trị vững vàng, có phẩm chất đạo đức trong sáng, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; có tầm nhìn chiến lược; có trí tuệ, tư duy đổi mới, sáng tạo; tiêu biểu cho toàn Đảng về tính chiến đấu, tính kỷ luật; gắn bó mật thiết với nhân dân, quy tụ được sự đoàn kết, thống nhất trong Phần thứ hai: TIN TƯỞNG VÀO SỰ CHỈ ĐẠO CỦA TỔNG BÍ THƯ, CHỦ TỊCH NƯỚC... 63 toàn Đảng, toàn dân; đủ uy tín, năng lực lãnh đạo đất nước trong giai đoạn phát triển mới”. Từ trước đến nay, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước luôn phê phán gay gắt và tìm mọi cách ngăn chặn, xử lý tình trạng chạy chức, chạy quyền. Một lần nữa trong bài viết này, đồng chí yêu cầu, kiên quyết không bỏ sót những người thật sự có đức, có tài, đủ tiêu chuẩn; tuyệt đối không để lọt vào Ban Chấp hành Trung ương những người bản lĩnh chính trị không vững vàng; có biểu hiện cơ hội chính trị, tham vọng quyền lực, xu nịnh, chạy chọt, tham nhũng, quan liêu, cục bộ, vận động cho cá nhân, phe cánh, lợi ích nhóm; thiếu chính kiến, thấy đúng không bảo vệ, thấy sai không đấu tranh; mị dân, chuyên quyền, độc đoán; trù dập người thẳng thắn đấu tranh, phê bình; để nội bộ mất đoàn kết nghiêm trọng hoặc để xảy ra tham nhũng, thất thoát, vụ việc tiêu cực lớn ở địa phương, cơ quan, đơn vị... Mỗi bài viết của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng có nội dung, yêu cầu khác nhau, nhưng thống nhất một quan điểm, tư tưởng chỉ đạo là tổ chức thành công Đại hội. Bài viết lần này đúng dịp kỷ niệm 75 năm Cách mạng Tháng Tám, Quốc khánh 2/9 và chuẩn bị đại hội các đảng bộ trực thuộc Trung ương, tiến tới Đại hội XIII của Đảng như một lời nhắn nhủ các tổ chức đảng về trách nhiệm trước đất nước và nhân dân, thực hiện lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Đại hội sẽ làm cho Đảng ta đã đoàn kết càng đoàn kết hơn nữa, tư tưởng và hành động đã nhất trí, càng nhất trí hơn nữa”1. Ba bài viết, một tầm nhìn chiến lược! BẮC VĂN 1. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.12, tr.545. 64 ĐẠI HỘI LÀ MỘT DỊP TĂNG CƯỜNG XÂY DỰNG, CHỈNH ĐỐN ĐẢNG*1 Ngay sau khi được các phương tiện thông tin đại chúng công bố, bài viết “Chuẩn bị và tiến hành thật tốt Đại hội XIII của Đảng, đưa đất nước bước vào một giai đoạn phát triển mới” của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng được dư luận đặc biệt hoan nghênh và đánh giá cao. Bài viết không chỉ nêu rõ quan điểm, tư tưởng chỉ đạo Đại hội mà còn thể hiện tầm nhìn và niềm tin vững chắc vào tương lai của đất nước trên hành trình đổi mới. Dù đề cập vấn đề gì, toàn bộ bài viết đều toát lên tinh thần, Đại hội là dịp tăng cường công tác xây dựng Đảng ngang tầm nhiệm vụ, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Hơn 90 năm qua, kể từ ngày thành lập, Đảng ta đã có 12 kỳ đại hội. Nhắc lại các sự kiện đó, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng khẳng định thêm một lần nữa, mỗi kỳ đại hội là một sự kiện trọng đại, có ý nghĩa lịch sử và đại hội lần này “chắc chắn cũng sẽ là một dấu mốc quan trọng trong quá trình phát triển của Đảng ta, dân tộc ta, đất nước ta, có ý nghĩa định hướng tương lai, tiếp tục đẩy mạnh toàn diện và đồng bộ công cuộc đổi mới, hội nhập và phát triển đất nước”. Nhìn lại nhiệm kỳ Đại hội XII, người đứng đầu Đảng, Nhà nước đã có tầm nhìn bao quát tất cả các mặt của đời sống, nhưng không * Báo Nhân Dân, số ra ngày 21/9/2020, tr.1-2. Phần thứ hai: TIN TƯỞNG VÀO SỰ CHỈ ĐẠO CỦA TỔNG BÍ THƯ, CHỦ TỊCH NƯỚC... 65 phải là tổng kết một lĩnh vực, một ngành nào mà qua đó khẳng định vai trò lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, nhất là rút ra các bài học kinh nghiệm cho nhiệm kỳ tới và những năm tiếp theo. Đó là công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng phải được triển khai toàn diện, đồng bộ, thường xuyên cả về tư tưởng, chính trị, đạo đức, tổ chức và cán bộ; đó là trong lãnh đạo, điều hành, tổ chức thực hiện phải có quyết tâm rất cao, nỗ lực rất lớn, thật sự năng động, sáng tạo, chú trọng tạo đột phá để phát triển; đó là trong triển khai thực hiện các nhiệm vụ phải hết sức chú trọng tính đồng bộ, toàn diện để vừa đáp ứng những mục tiêu cấp bách, giải quyết dứt điểm những yếu kém, vừa xây dựng đồng bộ thể chế phát triển để thực hiện mục tiêu lâu dài... Những bài học kinh nghiệm ấy không phải chỉ được rút ra trong 5 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội XII của Đảng mà là sự chắt lọc của suốt quá trình đổi mới trên cơ sở tổng kết thực tiễn gắn với nghiên cứu lý luận sâu sắc và kế thừa, bổ sung phát triển từ những nhiệm kỳ đại hội trước với một tư duy khoa học, một tinh thần, trách nhiệm cao và tấm lòng tâm huyết đối với Đảng, đối với nhân dân. Để chuẩn bị và tổ chức thành công Đại hội, để hiện thực hóa các mục tiêu, phương hướng, nhiệm vụ Đại hội đề ra, những kinh nghiệm đó luôn là lời nhắn nhủ quý giá đối với các cấp ủy, tổ chức đảng, nhất là trong đổi mới phương thức lãnh đạo, cách thức, lề lối làm việc, tổ chức hoạt động thực tiễn. Qua bài viết của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng, có thể nhận thấy một cách nhìn khách quan, đánh giá toàn diện các lĩnh vực công tác, khẳng định vai trò lãnh đạo đúng đắn của Đảng; nêu bật những thành tựu đất nước đạt được để vững niềm tin, tạo khí thế hướng tới tương lai, nhưng cũng thẳng thắn chỉ rõ các hạn chế, khuyết điểm để cảnh tỉnh cho bước đi của những chặng đường tiếp theo không vướng vào vết xe đổ ấy. Có những yếu kém trước 66 TẦM NHÌN CHIẾN LƯỢC VÀ Ý CHÍ VƯƠN LÊN CỦA DÂN TỘC đây gần như không công khai nhắc đến, chỉ gần đây và trong bài viết lần này, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước đã thẳng thắn nhìn nhận: “Cơ chế kiểm soát quyền lực trong Đảng, Nhà nước chưa đầy đủ, đồng bộ; hiệu lực, hiệu quả chưa cao”. Yếu kém, khuyết điểm đó nếu không được giải quyết triệt để sẽ là một trong những nguy cơ khôn lường ảnh hưởng đến sự sống còn của Đảng, của chế độ, đòi hỏi cả hệ thống chính trị mà trước hết là các cấp ủy, tổ chức đảng từ Trung ương đến cơ sở phải có quyết tâm rất cao, đoàn kết thống nhất cùng hành động quyết liệt hơn nữa mới khắc phục được. Trong nhiệm kỳ Đại hội XII đã có nhiều nghị quyết, chỉ thị, quy định, quy chế,... của Đảng, Chính phủ được ban hành nhằm khắc phục tình trạng đó, như Nghị quyết Trung ương 4 về xây dựng, chỉnh đốn Đảng; các quy định về trách nhiệm nêu gương; về kiểm soát quyền lực trong công tác cán bộ; về xử lý kỷ luật đảng viên vi phạm,... Trên thực tế cũng chưa bao giờ có nhiều cán bộ cấp cao, trong đó có cả Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Trung ương Đảng, bộ trưởng và tương đương bị xử lý kỷ luật, thậm chí là xử lý hình sự như nhiệm kỳ vừa qua. Hầu hết các vụ việc, vụ án xảy ra đều do vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ (một trong những nguyên tắc hoạt động cơ bản của Đảng), hoặc núp bóng cấp ủy, lợi dụng chức quyền để làm trái quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Có thể nói, hệ thống văn bản, chế tài xử lý không thiếu; cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực đã trở thành xu thế, không ai có thể đứng ngoài, việc xử lý kỷ luật hàng trăm cán bộ diện Trung ương quản lý là rất nghiêm minh. Song, dường như cả hành lang pháp lý đó và sự nghiêm minh trong xử lý cán bộ vi phạm đối với một số ngành, địa phương chưa đủ sức răn đe, tệ nạn tham nhũng, tiêu cực, tham ô, hối lộ, chạy chọt chưa thật sự được đẩy lùi, vẫn là nỗi lo lắng của nhân dân. Tin rằng lời cảnh báo nêu trên của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước sẽ được đại hội các đảng bộ trực thuộc Trung ương, nhất là Đại hội XIII của Đảng Phần thứ hai: TIN TƯỞNG VÀO SỰ CHỈ ĐẠO CỦA TỔNG BÍ THƯ, CHỦ TỊCH NƯỚC... 67 tập trung phân tích, thảo luận thấu đáo, tìm ra nguyên nhân, để đề ra các giải pháp khắc phục hiệu quả, từng bước xây dựng và thực hiện bằng được cơ chế kiểm soát quyền lực trong Đảng, Nhà nước, để mọi quyền lực thật sự thuộc về nhân dân. Những lần chủ trì, làm việc với Tiểu ban Văn kiện Đại hội XIII; với tập thể một số ban thường vụ cấp ủy, cho ý kiến vào dự thảo văn kiện và phương hướng nhân sự; cũng như hai bài viết trước (Chuẩn bị và tổ chức thật tốt đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng và Một số vấn đề cần được đặc biệt quan tâm trong công tác nhân sự Đại hội XIII của Đảng), Tổng Bí thư, Chủ tịch nước đều nêu rõ ý nghĩa, vị trí, tầm quan trọng của mỗi đại hội và nhấn mạnh, Đại hội Đảng là bàn công việc của Đảng, đi sâu kiểm điểm, đánh giá kết quả hoạt động, phương thức lãnh đạo của Đảng đối với tất cả các lĩnh vực. Công tác xây dựng Đảng không tốt, tiêu cực, yếu kém thì dù tiềm năng có giàu bao nhiêu chăng nữa, lợi thế có mạnh bao nhiêu chăng nữa cũng khó có thể khai thác để làm giàu mà có khi đi chệch hướng, thậm chí sai lầm, để lại hậu quả không lường được. Nếu Đảng không tốt, chính quyền không mạnh, pháp luật không nghiêm, nội bộ lủng củng, cán bộ thoái hóa, biến chất thì làm sao dân tin để làm theo đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, làm sao phát triển kinh tế - xã hội. Xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh là để Đảng đủ sức lãnh đạo đất nước phát triển toàn diện, chăm lo cuộc sống cho nhân dân. Mỗi kỳ đại hội là dịp để chỉnh đốn đội ngũ, siết chặt kỷ luật, kỷ cương, nâng cao bản lĩnh, trí tuệ, tinh thần dân chủ, sáng tạo và trách nhiệm để tham gia có hiệu quả nhất vào các quyết định của đại hội. Đại hội Đảng ở cấp nào cũng vậy, là một sự kiện trọng đại, có nhiệm vụ kiểm điểm, đánh giá kết quả hoạt động của nhiệm kỳ vừa qua; xác định phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp thực hiện trong nhiệm kỳ tới và định hướng phát triển toàn diện các mặt 68 TẦM NHÌN CHIẾN LƯỢC VÀ Ý CHÍ VƯƠN LÊN CỦA DÂN TỘC cho những năm tiếp theo. Song, việc kiểm điểm, đánh giá đối với từng lĩnh vực không phải là một báo cáo chuyên môn, chuyên ngành dành cho hội nghị chuyên ngành mà là kiểm điểm, đánh giá sự lãnh đạo của cấp ủy, tổ chức đảng đối với lĩnh vực đó, bởi đây là đại hội Đảng - Tổng Bí thư, Chủ tịch nước đã lưu ý như vậy. Bàn về kinh tế hay lĩnh vực nào cũng vậy là bàn về phương thức lãnh đạo, hiệu quả thực hiện của các cấp ủy, tổ chức đảng từ khâu xây dựng nghị quyết, triển khai tổ chức thực hiện nghị quyết đến tổng kết nghị quyết, rút ra bài học kinh nghiệm để định hướng phát triển trong giai đoạn tiếp theo tốt hơn,... Bài viết của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng gợi mở nhiều vấn đề lớn, quan trọng, đồng thời gửi gắm vào đó niềm tin tưởng lớn, toàn Đảng ta sẽ chuẩn bị và tiến hành tốt Đại hội XIII của Đảng, đưa đất nước bước vào một giai đoạn phát triển mới. BẮC VĂN 69 NGƯỜI KIẾN TẠO THÀNH CÔNG CỦA ĐẠI HỘI*1 Đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã đi qua một chặng đường khá quan trọng. Thực tế cho thấy, đảng bộ nào mà cấp ủy, người đứng đầu chỉ đạo quyết liệt, làm tốt vai trò, trách nhiệm thì đại hội thành công; còn làm cầm chừng, nghe ngóng, “giữ mình lấy phiếu”, hoặc làm cho qua chuyện để chờ nghỉ chế độ do không đủ điều kiện tái cử thì đại hội khó đạt yêu cầu như nêu trong Chỉ thị số 35-CT/TW ngày 30/5/2019 của Bộ Chính trị. Không ai khác, cấp ủy phải thật sự là người kiến tạo thành công của Đại hội. Mỗi người mỗi việc, nhưng chung một ý chí Đại hội đảng bộ là sự kiện trọng đại đối với mỗi cấp, có nhiệm vụ tổng kết toàn diện các mặt công tác trong nhiệm kỳ, đề ra mục tiêu, phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp cho nhiệm kỳ tới; lựa chọn người có đức, có tài, đủ điều kiện tham gia cấp ủy khóa mới,... Để chuẩn bị và tổ chức thành công đại hội, cấp ủy đương nhiệm có rất nhiều việc để làm, nhất là lần này lại vướng đại dịch COVID-19, vừa lo thực hiện “nhiệm vụ kép” phòng, chống dịch và phát triển kinh tế - xã hội, vừa lo tổ chức đại hội. Việc nào cũng quan trọng, cấp bách, song đây là thời điểm nhạy cảm, dễ xảy ra tình trạng người được quy hoạch thường thận trọng, nghe ngóng, không dám quyết đoán, không dám làm mạnh, sợ mất phiếu; người không trong quy hoạch, nhất là sắp nghỉ lại dễ buông xuôi. * Báo Nhân Dân cuối tuần, số 42, ngày 18/10/2020, tr.1-2. 70 TẦM NHÌN CHIẾN LƯỢC VÀ Ý CHÍ VƯƠN LÊN CỦA DÂN TỘC Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng với các đại biểu dự Đại hội Đảng bộ thành phố Hà Nội khóa XVII, nhiệm kỳ 2020 - 2025 Ảnh: Duy Linh Nếu không nhận thức đầy đủ, sâu sắc ý nghĩa, vai trò, tầm quan trọng của đại hội, cho rằng đại hội nào chẳng “thành công tốt đẹp”; không thấy hết trách nhiệm thì rất khó có quyết tâm trong quá trình chuẩn bị và tổ chức đại hội. Thiết nghĩ, tập thể cấp ủy chỉ phát huy tốt vai trò của mình khi từng thành viên làm tốt công việc được phân công, đồng thời nêu cao tinh thần đoàn kết, cộng đồng trách nhiệm, như lời Bác Hồ căn dặn: “Đại hội sẽ làm cho Đảng ta đã đoàn kết càng đoàn kết hơn nữa, tư tưởng và hành động đã nhất trí, càng nhất trí hơn nữa”. Trong tập thể cấp ủy, mỗi người theo dõi, phụ trách một lĩnh vực và cũng sẽ có trách nhiệm chính, tham mưu, giúp cấp ủy tổng kết, đánh giá kết quả các lĩnh vực công tác đó trong suốt nhiệm kỳ, để Phần thứ hai: TIN TƯỞNG VÀO SỰ CHỈ ĐẠO CỦA TỔNG BÍ THƯ, CHỦ TỊCH NƯỚC... 71 xây dựng dự thảo báo cáo, nhất là báo cáo chính trị - văn kiện trung tâm của đại hội. Người phụ trách lĩnh vực kinh tế tham mưu về kinh tế; người phụ trách lĩnh vực văn hóa tham mưu về văn hóa,... Dù phụ trách lĩnh vực nào, các cấp ủy viên cũng phải có tiếng nói chung, khách quan, thống nhất khi đánh giá từng lĩnh vực cũng như tất cả các mặt công tác; nêu bật thành tích, chỉ rõ hạn chế, yếu kém để tìm giải pháp khắc phục; tránh tình trạng “ăn cây nào rào cây nấy”; “mẹ hát con khen hay”, chỉ nói điều tốt đẹp mà bỏ qua hoặc xem nhẹ hạn chế thuộc lĩnh vực, địa bàn mình phụ trách. Đặc biệt, trong công tác nhân sự, một lĩnh vực khó, nhạy cảm, phức tạp, càng cần sự vào cuộc đồng bộ, thận trọng của thành viên cấp ủy, nhất là ban tham mưu, giúp việc. Không chỉ tham mưu về công tác tổng kết chuyên ngành cho việc xây dựng văn kiện đại hội mà còn phải cùng các cơ quan chức năng giúp cấp ủy làm tốt công tác nhân sự, như: ban tổ chức, trực tiếp là trưởng ban, chịu trách nhiệm chính, tham mưu cho cấp ủy quá trình lựa chọn, sàng lọc, giới thiệu nhân sự cấp ủy theo quy trình năm bước; ủy ban kiểm tra mà trực tiếp là chủ nhiệm tập trung kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm, nhất là kiểm tra, xác minh, làm rõ đơn, thư tố cáo liên quan đến nhân sự đại hội; ban tuyên giáo mà trực tiếp là trưởng ban tập trung nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của nhân dân về đại hội, trong đó đặc biệt quan tâm đến công tác nhân sự... Việc nào cũng vậy, sự đồng thuận cao của các ban tham mưu sẽ là cơ sở tốt nhất để cấp ủy quyết định, còn như “năm người mười ý” thì sẽ rất khó cho cấp ủy. Mỗi người mỗi việc nhưng phải chung một ý chí là thế! Nhìn thẳng vào sự thật, can ngăn việc làm sai trái Đại hội là dịp để chỉnh đốn đội ngũ, siết chặt kỷ luật, kỷ cương, nâng cao bản lĩnh và tinh thần trách nhiệm, dân chủ, sáng tạo để quyết định những vấn đề hệ trọng của Đảng bộ. Trong các văn kiện 72 TẦM NHÌN CHIẾN LƯỢC VÀ Ý CHÍ VƯƠN LÊN CỦA DÂN TỘC đại hội, báo cáo chính trị phải kết tinh trí tuệ, tâm huyết, trách nhiệm, tầm nhìn, khát vọng của đảng bộ và cơ quan, đơn vị, địa phương; báo cáo kiểm điểm của ban chấp hành tập trung đánh giá sự lãnh đạo, chỉ đạo, việc đổi mới tư duy và cách thức tổ chức thực hiện nghị quyết của Đảng. Những yếu kém cần chỉ rõ từng người, từng đơn vị, qua đó rút bài học cho công tác lãnh đạo, chỉ đạo trong nhiệm kỳ tới. Không có tinh thần tự phê bình và phê bình, không dũng cảm đánh giá đúng sự thật, nói đúng sự thật thì những yếu kém trong nhiệm kỳ khó được chỉ ra một cách rõ ràng. Cần khắc phục căn bệnh: thành tích thì nói rất dài, rất sâu, rất kỹ, có khi tô điểm thêm, còn hạn chế, yếu kém chỉ nói chung chung, không thấy trách nhiệm thuộc về ai; báo cáo kiểm điểm của tập thể cấp ủy cần gắn liền với trách nhiệm cá nhân trong các lĩnh vực, địa bàn được phân công phụ trách, vậy nhưng, có những báo cáo kiểm điểm của ban chấp hành nhiều đoạn sao chép lại báo cáo chính trị, không nêu bật được vai trò lãnh đạo của cấp ủy. Việc kiểm điểm cần làm rõ mức độ sai phạm với tinh thần nghiêm túc, không sợ, không giấu khuyết điểm, nhất là hạn chế yếu kém kéo dài. Đó cũng là một nội dung quan trọng phục vụ công tác nhân sự khóa mới. Ở đây cần tinh thần trách nhiệm của người đứng đầu, sự gương mẫu tự phê bình và phê bình, thấy đúng phải kiên quyết bảo vệ, thấy sai phải kiên quyết đấu tranh, không tranh công đổ lỗi, không thiên vị người này mà bao che, ghét người khác mà “bới lông tìm vết”. Để chuẩn bị cho đại hội, các cấp ủy đều phải thành lập tiểu ban văn kiện, nhân sự và phục vụ đại hội..., nhưng cấp ủy viên chịu trách nhiệm chính về lĩnh vực của mình và đồng chí bí thư có thể coi như người nhạc trưởng, biết khơi dậy âm thanh trong từng nốt nhạc, tập hợp trí tuệ mọi người; đồng thời là “trung tâm điều hành”, là “người cầm lái” phát huy dân chủ, thảo luận, tranh luận những Phần thứ hai: TIN TƯỞNG VÀO SỰ CHỈ ĐẠO CỦA TỔNG BÍ THƯ, CHỦ TỊCH NƯỚC... 73 vấn đề còn ý kiến khác nhau để đi đến thống nhất. Đây là lúc cấp ủy tăng cường vai trò lãnh đạo toàn diện, trực tiếp các mặt công tác, đồng thời chỉ đạo sát sao từng lĩnh vực, từng việc và phát huy cao nhất tính chủ động của từng thành viên. Người đứng đầu cấp ủy có ý thức đảng cao, tâm huyết, trách nhiệm với công việc sẽ là động lực, thôi thúc các cấp ủy viên làm tốt hơn nữa trách nhiệm của mình, còn ngược lại cấp ủy khó có thể hoàn thành được trọng trách trước đảng bộ, trước nhân dân. Bởi thế, đồng thời với việc phát huy vai trò của cấp ủy, rất cần sự chỉ đạo sát sao và kiểm tra thường xuyên của cấp ủy cấp trên từ khi chuẩn bị đến tổ chức đại hội và sau đại hội. Thực tế, vừa qua còn tình trạng cấp ủy chưa làm tròn trách nhiệm, cá biệt có nơi để xảy ra việc đáng tiếc như gian lận phiếu bầu, phải tổ chức bầu lại tại một đại hội đảng bộ xã; bốn cán bộ ở Người dân xã Phương Tiến, huyện Vị Xuyên vui mừng đi trên cây cầu mới nối đôi bờ sông Lô - công trình chào mừng Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Hà Giang lần thứ XVII, nhiệm kỳ 2020 - 2025 74 TẦM NHÌN CHIẾN LƯỢC VÀ Ý CHÍ VƯƠN LÊN CỦA DÂN TỘC một đảng bộ phường bị kỷ luật do có nhiều vi phạm nghiêm trọng, như vận động bầu cử trái quy định, xúi giục, lôi kéo đảng viên không chấp hành chủ trương về công tác nhân sự, vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ khi bầu ban thường vụ tại một đại hội đảng bộ phường; hay như việc chỉ định bí thư cấp ủy khóa mới sau đại hội đảng bộ ít ngày, thậm chí ngay trong đại hội... Dù lý giải thế nào thì cũng rất khó nhận được sự đồng thuận của xã hội, bởi công tác nhân sự phải được thực hiện theo quy trình năm bước, theo Chỉ thị số 35-CT/TW về tiến hành đại hội và Quy định số 205-QĐ/TW của Bộ Chính trị về việc kiểm soát quyền lực và chống chạy chức, chạy quyền trong công tác cán bộ. Trước mỗi kỳ đại hội, trách nhiệm của cấp ủy và người đứng đầu vô cùng nặng nề, không chỉ làm tốt việc được giao mà phải có dũng khí dám can ngăn việc làm trái quy định, Điều lệ Đảng, như thế mới thật sự xứng đáng với niềm tin mà đại hội đã lựa chọn, gửi gắm. BẮC VĂN 75 ĐẠI HỘI XIII CỦA ĐẢNG - DẤU MỐC QUAN TRỌNG, ĐƯA ĐẤT NƯỚC BƯỚC VÀO GIAI ĐOẠN PHÁT TRIỂN MỚI*1 Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng là sự kiện chính trị trọng đại của Đảng ta, dân tộc ta và nhân dân ta. Đại hội không chỉ nhìn lại 30 năm thực hiện Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, 35 năm tiến hành công cuộc đổi mới mà còn xác định các mục tiêu cụ thể hướng tới những dấu mốc phát triển quan trọng của đất nước. Với ý nghĩa sâu sắc và tầm vóc to lớn đó, trong bài viết Chuẩn bị và tiến hành thật tốt Đại hội XIII của Đảng, đưa đất nước bước vào một giai đoạn phát triển mới, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng kêu gọi: “Toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta hãy đồng tâm nhất trí, chung sức đồng lòng, chuẩn bị và tiến hành thật tốt Đại hội XIII của Đảng, đưa đất nước bước vào một giai đoạn phát triển mới vì mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”, thực hiện thành công tâm nguyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại và ước vọng của toàn dân tộc”. 1. Xây dựng, chỉnh đốn Đảng là nhiệm vụ then chốt Trong tư tưởng Hồ Chí Minh, công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng gắn liền với sự tồn tại và phát triển của Đảng. Theo Người, xây dựng, chỉnh đốn Đảng là làm cho Đảng ta xứng đáng là một đảng cách mạng chân chính, lãnh đạo sự nghiệp cách mạng to lớn * Báo Công an nhân dân, số ra ngày 16, 17, 18, 19/9/2020. 76 TẦM NHÌN CHIẾN LƯỢC VÀ Ý CHÍ VƯƠN LÊN CỦA DÂN TỘC của giai cấp và dân tộc. Từ khi ra đời đến nay, Đảng ta luôn xác định: Xây dựng, chỉnh đốn Đảng là nhiệm vụ then chốt, có ý nghĩa quyết định đối với toàn bộ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, sự sống còn của Đảng, vận mệnh của chế độ xã hội chủ nghĩa. Do luôn coi trọng công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, Đảng ta ngày càng vững mạnh, lãnh đạo sự nghiệp cách mạng của dân tộc đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác, xây dựng đất nước ta có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay. Nhìn lại từ đầu nhiệm kỳ khóa XII đến nay, công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng đã được Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và các cấp ủy, tổ chức đảng tập trung lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện quyết liệt. Với nhiều giải pháp vừa toàn diện, đồng bộ; vừa có trọng tâm, trọng điểm, chọn đúng khâu đột phá, công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng được tiến hành toàn diện trên tất cả các mặt chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức, cán bộ và đạt nhiều kết quả tích cực: nhận thức của cấp ủy các cấp và cán bộ, đảng viên về ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng ngày càng đầy đủ, toàn diện và sâu sắc; các biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ đã được nhận diện và có giải pháp phòng ngừa, đấu tranh, ngăn chặn hiệu quả; vai trò của tổ chức đảng, người đứng đầu cấp ủy các cơ quan, đơn vị và cán bộ, đảng viên trong phòng, chống suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” từng bước được phát huy; ý thức chấp hành Cương lĩnh, Điều lệ Đảng, nghị quyết, quy định của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và việc rèn luyện, giữ gìn phẩm chất đạo đức, nhất là đạo đức công vụ của cán bộ, đảng viên được nâng lên; công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng được thực hiện đồng bộ, quyết liệt, nhất là cấp Trung ương, có tác dụng rõ rệt, góp phần chủ động ngăn ngừa sai phạm của cán bộ, đảng viên... Phần thứ hai: TIN TƯỞNG VÀO SỰ CHỈ ĐẠO CỦA TỔNG BÍ THƯ, CHỦ TỊCH NƯỚC... 77 Dấu ấn nổi bật của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong nhiệm kỳ này là kỷ luật, kỷ cương trong Đảng được siết chặt, pháp luật của Nhà nước được đề cao. Công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí có chuyển biến mạnh mẽ, được triển khai quyết liệt, bài bản và đạt nhiều kết quả cụ thể, tích cực; nhiều vụ án kinh tế, tham nhũng, nhất là các vụ án lớn, nghiêm trọng lần lượt được phát hiện, điều tra, khởi tố, truy tố, xét xử nghiêm minh, được cán bộ, đảng viên và nhân dân hoan nghênh, đồng tình ủng hộ. Việc xử lý tổ chức đảng, đảng viên vi phạm được thực hiện nghiêm minh, không có vùng cấm, không có ngoại lệ, bất kỳ người đó là ai, giữ cương vị công tác nào, đương chức hay đã nghỉ hưu, đã góp phần siết chặt kỷ luật, kỷ cương trong Đảng và bộ máy nhà nước, tạo sức răn đe, cảnh tỉnh rất lớn. Từ đầu nhiệm kỳ đến cuối tháng 7/2020, các cơ quan tiến hành tố tụng đã khởi tố 8.883 vụ/14.984 bị can, truy tố 7.346 vụ/14.247 bị can, xét xử sơ thẩm 6.934 vụ/13.287 bị cáo về các tội tham nhũng, vi phạm pháp luật về kinh tế và tội phạm về chức vụ. Cấp ủy, ủy ban kiểm tra các cấp đã xử lý kỷ luật hơn 2.370 cán bộ, đảng viên do tham nhũng, cố ý làm trái quy định của Nhà nước, trong đó có hơn 110 cán bộ diện Trung ương quản lý. Sự kiên quyết, kiên trì thực hiện công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng ngày càng làm cho Đảng ta trong sạch hơn, vững mạnh hơn, đoàn kết hơn, năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu nâng cao hơn; cán bộ, đảng viên gương mẫu hơn, đoàn kết nội bộ tốt hơn, gắn bó với nhân dân mật thiết hơn, từ đó thúc đẩy thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị mà Tổ quốc và nhân dân đã giao cho. Những kết quả của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng nhiệm kỳ khóa XII đã tạo được dấu ấn mạnh mẽ, có sức lan tỏa rộng, củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng; dân chủ trong Đảng và trong 78 TẦM NHÌN CHIẾN LƯỢC VÀ Ý CHÍ VƯƠN LÊN CỦA DÂN TỘC xã hội ngày càng được mở rộng và phát huy; trách nhiệm của các cấp ủy đảng và sự gương mẫu của người đứng đầu cấp ủy các cấp được đề cao; đoàn kết, thống nhất trong Đảng và sự đồng thuận trong xã hội được tăng cường; góp phần tạo nên động lực mới, khí thế mới, động viên sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị trong sự nghiệp xây dựng, phát triển và bảo vệ đất nước. Nổi bật là, kinh tế - xã hội của nước ta những năm qua đã có những chuyển biến rất ấn tượng, phát triển toàn diện trên tất cả các mặt; tốc độ tăng trưởng GDP hằng năm đều tăng, điển hình là năm 2018 (đạt 7,08%) và năm 2019 (đạt 7,02%), vượt xa chỉ tiêu đề ra. Năm 2020, trong bối cảnh kinh tế và thương mại toàn cầu suy giảm, sau đó lại rơi vào khủng hoảng nghiêm trọng do tác động của đại dịch COVID-19, kinh tế nước ta vẫn duy trì tốc độ tăng trưởng. Tính cả nhiệm kỳ, tốc độ tăng trưởng GDP bình quân của Việt Nam đạt khoảng 6%/năm, là một trong những nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất khu vực và thế giới. Những năm tới, tình hình quốc tế, khu vực tiếp tục có nhiều diễn biến phức tạp, nhanh chóng, khó lường; trong khi đó, dù đạt được những kết quả rất đáng tự hào, đất nước ta vẫn đứng trước nhiều khó khăn, thách thức. Trong bối cảnh đó, đặt ra nhiều vấn đề mới, yêu cầu mới, phức tạp hơn đối với công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Từ bài học kinh nghiệm được đúc rút từ những nhiệm kỳ trước, công tác xây dựng Đảng nhiệm kỳ Đại hội XIII được xác định là: “Tăng cường xây dựng và chỉnh đốn Đảng, Nhà nước và toàn hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, kiên quyết và thường xuyên đấu tranh phê phán, bác bỏ các quan điểm sai trái, thù địch; đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”,