🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Tài Liệu Bồi Dưỡng Giáo Viên Sử Dụng Sách Giáo Khoa Môn Âm Nhạc Lớp 8 Bộ Sách Chân Trời Sáng Tạo
Ebooks
Nhóm Zalo
HỒ NGỌC KHẢI – NGUYỄN THỊ TỐ MAI – NGUYỄN VĂN HẢO
2 Tài liệu bồi dưỡng giáo viên sử dụng sách giáo khoa môn Âm nhạc lớp 8
3
Lời nói đầu
Kính thưa quý thầy cô giáo!
Sách giáo khoa Âm nhạc 8 – Bộ sách Chân trời sáng tạo của Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo phê duyệt. Sách sẽ được áp dụng vào dạy học môn Âm nhạc từ năm học 2023 – 2024 trong lộ trình thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông (Ban hành theo QĐ 32/2018/TT-BGDĐT ngày 26/12/2018 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo).
Để giúp giáo viên sử dụng sách giáo khoa, sách giáo viên một cách hiệu quả nhất, chúng tôi đã biên soạn Tài liệu bồi dưỡng giáo viên sử dụng sách giáo khoa môn Âm nhạc lớp 8.
Trong tài liệu này, chúng tôi vận dụng cơ sở lí luận và phương pháp dạy học, phương thức tổ chức hoạt động học tập âm nhạc theo xu hướng tiên tiến của giáo dục âm nhạc thế giới. Nội dung trong tài liệu sẽ được mở rộng qua các hoạt động tại các chương trình bồi dưỡng và tập huấn nhằm giúp quý thầy cô giáo trải nghiệm, ứng dụng và sáng tạo trong việc triển khai sách giáo khoa Âm nhạc 8 – Bộ sách Chân trời sáng tạo vào điều kiện giáo dục thực tế của nhà trường từ năm học 2023 – 2024.
Trân trọng và kính chúc quý thầy cô nhiều sức khoẻ và thành công! Nhóm biên soạn
4 Tài liệu bồi dưỡng giáo viên sử dụng sách giáo khoa môn Âm nhạc lớp 8
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
CTTT
Chương trình tổng thể
GDPT
Giáo dục phổ thông
GV
Giáo viên
HS
Học sinh
KHBD
Kế hoạch bài dạy
KTDH
Kĩ thuật dạy học
NLÂN
Năng lực âm nhạc
NLC
Năng lực chung
PC
Phẩm chất
PPDH
Phương pháp dạy học
SBT
Sách bài tập
SGK
Sách giáo khoa
SGV
Sách giáo viên
THCS
Trung học cơ sở
YCCĐ
Yêu cầu cần đạt
5
Mục lục
PHẦN 1: HƯỚNG DẪN CHUNG
1.1. Giới thiệu sách giáo khoa Âm nhạc 8..........................................................................................5 1.1.1. Quan điểm biên soạn...............................................................................................................5 1.1.2. Điểm nổi bật của sách giáo khoa Âm nhạc 8 .................................................................6
1.2. Cấu trúc, nội dung và phân phối chương trình theo sách giáo khoa Âm nhạc 8......12 1.2.1. Cấu trúc sách...............................................................................................................................12 1.2.2. Cấu trúc bài học .........................................................................................................................12 1.2.3. Các mạch nội dung...................................................................................................................13 1.2.4. Nội dung bài học .......................................................................................................................16
1.3. Phương pháp dạy học.......................................................................................................................18 1.3.1. Định hướng chung về phương pháp hình thành và phát triển năng lực đặc thù âm nhạc .........................................................................................................................18 1.3.2. Một số phương pháp và kĩ thuật dạy học âm nhạc cấp Trung học cơ sở............19 1.3.3. Một số lưu ý trong việc sử dụng phương pháp dạy học âm nhạc cấp Trung học cơ sở..........................................................................................................................22 1.4. Đánh giá kết quả học tập âm nhạc..............................................................................................22 1.4.1. Hình thức đánh giá ...................................................................................................................22 1.4.2. Một số gợi ý đánh giá các nội dung theo sách giáo khoa Âm nhạc 8...................23
PHẦN 2: HƯỚNG DẪN TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG ÂM NHẠC THEO SÁCH GIÁO KHOA ÂM NHẠC 8
2.1. Tổ chức hoạt động dạy học các phần theo sách giáo khoa Âm nhạc 8.........................25 2.1.1. Gợi ý tổ chức hoạt động dạy học phần Hát ....................................................................25 2.1.2. Gợi ý tổ chức hoạt động dạy học phần Nhạc cụ...........................................................26 2.1.3. Gợi ý tổ chức hoạt động dạy học phần Đọc nhạc ........................................................28 2.1.4. Gợi ý tổ chức hoạt động dạy học phần Lí thuyết âm nhạc .......................................30 2.1.5. Gợi ý tổ chức hoạt động dạy học phần Thường thức âm nhạc, Nghe nhạc.......31
6 Tài liệu bồi dưỡng giáo viên sử dụng sách giáo khoa môn Âm nhạc lớp 8
2.2. Cấu trúc kế hoạch bài dạy ...............................................................................................................32 2.3. Gợi ý mẫu kế hoạch bài dạy............................................................................................................33 2.4. Kế hoạch bài dạy tham khảo..........................................................................................................34
PHẦN 3: CÁC NỘI DUNG KHÁC
3.1. Hướng dẫn sử dụng sách giáo viên Âm nhạc 8 ......................................................................41 3.1.1. Cấu trúc sách giáo viên ...........................................................................................................41 3.1.2. Sử dụng sách giáo viên hiệu quả ........................................................................................41
3.2. Giới thiệu và hướng dẫn sử dụng sách bài tập Âm nhạc 8.................................................45 3.2.1. Cấu trúc sách bài tập................................................................................................................45 3.2.2. Hướng dẫn sử dụng sách bài tập........................................................................................46 TÀI LIỆU THAM KHẢO.................................................................................................................................47
7
PHẦN 1
HƯỚNG DẪN CHUNG
1.1. Giới thiệu sách giáo khoa Âm nhạc 8
SGK Âm nhạc 8 − Bộ sách Chân trời sáng tạo được biên soạn theo Chương trình GDPT 2018 môn Âm nhạc. Với mục tiêu phát triển PC, NLC và NLÂN đặc thù, sách giúp HS hoàn thiện nhân cách, hình thành và nuôi dưỡng trong các em tình yêu âm nhạc sâu sắc, thị hiếu thẩm mĩ âm nhạc lành mạnh.
1.1.1.Quan điểm biên soạn
SGK Âm nhạc 8 được biên soạn:
– Theo định hướng đổi mới GDPT được thể hiện qua:
+ Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hoá, hiện đại hoá trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế;
+ Nghị quyết số 88/2014/QH13 ngày 28/11/2014 của Quốc hội về đổi mới chương trình, SGK GDPT;
+ Chương trình GDPT tổng thể (CTTT) và Chương trình môn Âm nhạc được ban hành theo Thông tư số 32/2018/TT–BGDĐT ngày 26/12/2018 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo;
+ Luật Giáo dục (sửa đổi) 2019.
– Bám sát các tiêu chuẩn SGK mới ban hành kèm theo Thông tư số 33/2017/ TT–BGDĐT ngày 22/12/2017 của Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành quy định về tiêu chuẩn, quy trình biên soạn, chỉnh sửa SGK; tiêu chuẩn tổ chức, cá nhân biên soạn SGK; tổ chức và hoạt động của Hội đồng quốc gia thẩm định SGK. Sách định hướng biên soạn cho HS:
– Cơ hội tiếp cận tri thức như nhau;
– Phù hợp với năng lực nhận thức khác nhau;
– Cơ hội phát triển năng lực như nhau;
– Tự chủ trong học tập;
– Chủ động trong học tập;
– Tự do trong sáng tạo;
– Chủ động trong giải quyết các vấn đề.
8 Tài liệu bồi dưỡng giáo viên sử dụng sách giáo khoa môn Âm nhạc lớp 8
Với phương châm này, bộ sách đã định hướng cho các nhóm tác giả biên soạn những nội dung và hoạt động học nhằm phát triển ba NLC được quy định trong Chương trình GDPT tổng thể: Tự chủ và tự học, Giao tiếp và hợp tác, Giải quyết vấn đề và sáng tạo.
1.1.2. Điểm nổi bật của sách giáo khoa Âm nhạc 8
Trên cơ sở hiện thực hoá mục tiêu và bám sát nội dung của chương trình môn Âm nhạc được Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành ngày 26/12/2018, phát triển những điểm mạnh của SGK Âm nhạc hiện hành, tiếp thu kinh nghiệm viết SGK và PPDH âm nhạc của những nền giáo dục tiên tiến trên thế giới, SGK Âm nhạc 8 – Bộ sách Chân trời sáng tạo đã thể hiện được:
Tính sinh động và sáng tạo
Sách thể hiện theo hướng coi trọng thực
hành, đa dạng các hoạt động, HS học mà chơi,
chơi mà học. Từ thực hành để kiến tạo kiến thức
lí thuyết, từ thực hành để hình thành năng lực.
Sách soạn các nội dung Khởi động, Vận dụng để GV có thể dựa vào đó tiến hành các trò chơi một cách hấp dẫn với HS.
9
Tính chặt chẽ
Tính chặt chẽ thể hiện bằng sự gắn kết nội dung tư tưởng và chất liệu âm nhạc trong 1 chủ đề.
Ví dụ: Chủ đề 4 – Nhịp điệu quê hương, các mạch phần: Hát, Nhạc cụ, Thường thức âm nhạc đều theo mạch về dân ca Việt Nam.
Tiếp tục ý tưởng đã thực hiện ở lớp 6 và 7, sách thể hiện sự chặt chẽ bằng cách viết trong một chủ đề thống nhất ở một loại nhịp cho các mạch phần thực hành Hát, Đọc nhạc, Nhạc cụ; để sử dụng âm hình tiết tấu của bài học Nhạc cụ thể hiện tiết tấu dùng cho đệm Hát, Đọc nhạc; thậm chí có thể dùng cả cho Nhạc cụ thể hiện giai điệu. Như thế, HS dễ thực hiện, một âm hình tiết tấu được rèn kĩ năng nhiều lần hơn, GV dễ dạy và HS dễ học.
10 Tài liệu bồi dưỡng giáo viên sử dụng sách giáo khoa môn Âm nhạc lớp 8
Tính vừa sức và linh hoạt
Tính vừa sức và linh hoạt thể hiện ở nội dung của sách có tính phân hoá ở nhiều mức độ: dễ, vừa và khó để phù hợp với HS ở các vùng miền,… Có nhiều phương án để HS và GV lựa chọn với các lớp có năng lực khác nhau theo gợi ý của sách.
Ví dụ:
– GV có thể linh hoạt lựa chọn âm hình tiết tấu để đệm cho đoạn 2 của bài hát.
– Tuỳ vào năng lực của HS, GV có thể cho HS hát bè 2 của bài hát Mùa hè chao nghiêng (Chủ đề 8).
Các hoạt động Vận dụng của sách không nhất thiết thực hiện đầy đủ trong giờ lên lớp mà có thể giao về nhà cho HS thực hiện.
Tính dân tộc và hiện đại
Tính dân tộc thể hiện ở nội
dung và các hoạt động giáo dục
HS giữ gìn và phát huy bản sắc
văn hoá dân tộc: học hát dân
ca, bài đọc nhạc sử dụng chất
liệu dân gian, giới thiệu nhạc
cụ truyền thống Việt Nam, tìm
hiểu dân ca các vùng miền,…
11
Tính hiện đại thể hiện ở nội dung và các hoạt động giáo dục HS tiếp cận văn hoá tiên tiến thế giới: học hát bài hát nước ngoài, giới thiệu nhạc sĩ nổi tiếng thế giới, giới thiệu nhạc cụ nước ngoài, nghe trích đoạn âm nhạc kinh điển thế giới, vận động cơ thể theo PPDH âm nhạc phổ biến trên thế giới hiện nay.
12 Tài liệu bồi dưỡng giáo viên sử dụng sách giáo khoa môn Âm nhạc lớp 8
1.2. Cấu trúc, nội dung và phân phối chương trình theo sách giáo khoa Âm nhạc 8
1.2.1.Cấu trúc sách
Chủ đề Bài Các mạch
nội dung
Sách gồm tám chủ đề và 22 bài.
Chủ đề 1: Giai điệu tuổi hồng
Chủ đề 5: Bốn mùa hoà ca
3 bài (Bài 1 – Bài 3)
3 bài (Bài 13 – Bài 15)
Chủ đề 2: Trái Đất đẹp tươi
Chủ đề 6: Về miền quan họ
3 bài (Bài 4 – Bài 6)
3 bài (Bài 16 – Bài 18)
Chủ đề 3: Trái tim người thầy
Chủ đề 7: Giai điệu bốn phương
3 bài (Bài 7 – Bài 9)
2 bài (Bài 19 – Bài 20)
Chủ đề 4: Nhịp điệu quê hương
Chủ đề 8: Vui chào hè về
3 bài ( Bài 10 – Bài 12)
2 bài (Bài 21 – Bài 22)
1.2.2. Cấu trúc bài học
Khác với SGK Âm nhạc 6 và 7, SGK Âm nhạc 8 được chia thành các bài học theo quy định của Thông tư số 05/2022/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo về sửa đổi, bổ sung một số điều của quy định tiêu chuẩn, quy trình biên soạn, chỉnh sửa SGK; tiêu chuẩn tổ chức, cá nhân biên soạn SGK; tổ chức và hoạt động của Hội đồng quốc gia thẩm định SGK ban hành kèm theo Thông tư số 33/2017/TT-BGDĐT ngày 22/12/2017 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Cấu trúc mỗi bài học gồm bốn hoạt động chính:
13
HÖÔÙNG DAÃN SÖÛ DUÏNG SAÙCH
Sách có 8 chủ đề, mỗi chủ đề thường có các nội dung sau:
1.2.3. Các mạch nội dung
HÁT
Nội dung giúp học sinh phát triển kĩ năng ca hát.
HÁT
Nội dung giúp học sinh phát triển kĩ năng chơi nhạc cụ. Sách biên soạn
Phần hát SGK Âm nhạc 8 bao gồm 8 bài, được bố trí phù hợp theo 8 chủ đề.
NHẠC CỤ
cho nhạc cụ thể hiện tiết tấu, sáo recorder và kèn phím. Tuỳ theo điều
– Năm bài hát thiếu nhi Việt Nam (Ước mơ hồng, nhạc và lời: Phạm Trọng Cầu; kiện của từng trường, có thể lựa chọn một trong hai nhạc cụ sáo recorder
Ngôi nhà của chúng ta, nhạc và lời: Hình Phước Liên; Con đò thời gian, nhạc và lời:
NHẠC CỤ
hoặc kèn phím hay có thể thay bằng các nhạc cụ phù hợp khác.
Đào Hữu Thi; Khúc ca bốn mùa, nhạc và lời: Nguyễn Hải; Mùa hè chao nghiêng, nhạc ĐỌC NHẠC
và lời: Hàn Ngọc Bích).
Nội dung giúp học sinh phát triển kĩ năng đọc nhạc.
– Hai bài hát dân ca Việt Nam (Khi vui xuân sang, Theo làn điệu “Tứ quý” của hát ĐỌC NHẠC
chèo, Đặt lời mới: Hoàng Anh; Lí cây đa, Dân ca quan họ Bắc Ninh). LÍ THUYẾT
– Một bài hát nước ngoài (Giấc mơ của em, phỏng nhạc bài I have a dream của
ÂM NHẠC
Nội dung trang bị cho học sinh kiến thức lí thuyết âm nhạc cơ bản. HÖÔÙNG DAÃN SÖÛ DUÏNG SAÙCH
Benny Andersson, Bjorn Ulvaeus, lời Việt: Trần Đức Lâm).
LÍ THUYẾT
Ngoài các bài hát trong SGK Âm nhạc 8, GV được quyền lựa chọn các bài hát Sách có 8 chủ đề, mỗi chủ đề thường có các nội dung sau:
ÂM NHẠC
khác để dạy cho HS từ các bài được gợi ý hoặc từ các bài hát thiếu nhi (đã được công THƯỜNG THỨC ÂM NHẠC
HÁT
NGHE NHẠC
bố và có nguồn xuất bản tin cậy) đang phổ biến. Tuy nhiên, việc thay thế bài hát cần
Nội dung giúp học sinh hiểu biết các kiến thức âm nhạc phổ thông.
Nội dung giúp học sinh phát triển kĩ năng ca hát.
chú ý đến nội dung tương ứng về chủ đề, âm nhạc phù hợp với đặc điểm giọng hát và
THƯỜNG THỨC
ÂM NHẠC
nhận thức của HS lớp 8.
HÁT
NGHE NHẠC
NHẠC CỤ
NGHE NHẠC
NHẠC CỤ
Nội dung giúp học sinh phát triển kĩ năng chơi nhạc cụ. Sách biên soạn
Nội dung giúp học sinh tiếp nhận và cảm thụ âm nhạc thông qua cho nhạc cụ thể hiện tiết tấu, sáo recorder và kèn phím. Tuỳ theo điều
nghe tác phẩm/trích đoạn tác phẩm.
kiện của từng trường, có thể lựa chọn một trong hai nhạc cụ sáo recorder hoặc kèn phím hay có thể thay bằng các nhạc cụ phù hợp khác.
Các nội dung học tập ở mỗi bài học, thuộc từng chủ đề được thiết kế gồm các hoạt động: Phần Nhạc cụ SGK Âm nhạc 8 bao gồm: Nhạc cụ thể hiện tiết tấu, Nhạc cụ thể
ĐỌC NHẠC
hiện giai điệu (sáo recorder hoặc kèn phím). Tuỳ theo điều kiện của từng trường, có
Nội dung giúp học sinh phát triển kĩ năng đọc nhạc.
Hoạt động giúp học sinh tiếp cận mục tiêu, yêu cầu cần đạt, xác định
thể lựa chọn một trong hai nhạc cụ sáo recorder hoặc kèn phím, hay có thể thay bằng
ĐỌC NHẠC
Khởi động
vấn đề và nhiệm vụ học tập, nội dung học tập mới.
nhạc cụ khác cho phù hợp.
LÍ THUYẾT
Số lượng bài thực hành nhạc cụ được bố trí theo các chủ đề như sau:
ÂM NHẠC
Hoạt động nhằm giúp học sinh chiếm lĩnh kiến thức mới, giải quyết Nội dung trang bị cho học sinh kiến thức lí thuyết âm nhạc cơ bản. vấn đề, thực hiện nhiệm vụ đặt ra từ hoạt động Khởi động.
• Nhạc cụ thể hiện tiết tấu:
LÍ THUYẾT
Khám phá
ÂM NHẠC
– Bài thực hành số 1 (Chủ đề 1).
Luyện tập những kiến thức, kĩ năng đã được học ở hoạt động Khám phá
THƯỜNG THỨC ÂM NHẠC
– Bài thực hành số 2 (Chủ đề 3).
NGHE NHẠC
Luyện tập
để phát triển năng lực.
Nội dung giúp học sinh hiểu biết các kiến thức âm nhạc phổ thông.
– Bài thực hành số 3 (Chủ đề 4). THƯỜNG THỨC
ÂM NHẠC
Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học vào những tình huống cụ thể
– Bài thực hành số 4 (Chủ đề 6).
NGHE NHẠC
Vận dụng
trong thực tiễn.
– Bài thực hành số 5 (Chủ đề 7).
Nội dung giúp học sinh tiếp nhận và cảm thụ âm nhạc thông qua nghe tác phẩm/trích đoạn tác phẩm.
• Nhạc cụ thể hiện giai điệu:
NGHE NHẠC
Hãy bảo quản, giữ gìn sách giáo khoa để dành tặng
– Sáo recorder:
các em học sinh lớp sau!
Các nội dung học tập ở mỗi bài học, thuộc từng chủ đề được thiết kế gồm các hoạt động: + Bài thực hành số 1 (Chủ đề 1).
Hoạt động giúp học sinh tiếp cận mục tiêu, yêu cầu cần đạt, xác định
2
Khởi động
vấn đề và nhiệm vụ học tập, nội dung học tập mới.
14 Tài liệu bồi dưỡng giáo viên sử dụng sách giáo khoa môn Âm nhạc lớp 8
+ Nốt Đô, Bài thực hành số 2 (Chủ đề 2).
+ Nốt Pha, Bài thực hành số 3 (Chủ đề 4).
HÖÔÙNG DAÃN SÖÛ DUÏNG SAÙCH
+ Bài thực hành số 4 (Chủ đề 6).
Sách có 8 chủ đề, mỗi chủ đề thường có các nội dung sau: + Bài thực hành số 5 (Chủ đề 8).
HÁT
– Kèn phím:
Nội dung giúp học sinh phát triển kĩ năng ca hát.
+ Bài thực hành số 1 (Chủ đề 1).
HÁT
+ Kĩ thuật legato, Bài thực hành số 2 (Chủ đề 2).
NHẠC CỤ
Nội dung giúp học sinh phát triển kĩ năng chơi nhạc cụ. Sách biên soạn
+ Bài thực hành số 3 (Chủ đề 4).
cho nhạc cụ thể hiện tiết tấu, sáo recorder và kèn phím. Tuỳ theo điều + Bài thực hành số 4 (Chủ đề 6).
kiện của từng trường, có thể lựa chọn một trong hai nhạc cụ sáo recorder
NHẠC CỤ
hoặc kèn phím hay có thể thay bằng các nhạc cụ phù hợp khác.
+ Bài thực hành số 5 (Chủ đề 8).
ĐỌC NHẠC
Nội dung giúp học sinh phát triển kĩ năng đọc nhạc.
ĐỌC NHẠC
LÍ THUYẾT
Phần Đọc nhạc SGK Âm nhạc 8 bao gồm:
ÂM NHẠC
Nội dung trang bị cho học sinh kiến thức lí thuyết âm nhạc cơ bản.
– Bài đọc nhạc số 1 – Nhịp điệu tuổi thơ (Chủ đề 1): Giọng Đô trưởng tự nhiên,
LÍ THUYẾT
ÂM NHẠC
nhịp ; âm điệu quãng 4 trở lại; tiết tấu bao gồm các hình nốt: trắng, trắng chấm dôi, HÖÔÙNG DAÃN SÖÛ DUÏNG SAÙCH
THƯỜNG THỨC ÂM NHẠC
đen, đen chấm dôi, dấu lặng đen, móc đơn. Bài đọc nhạc có hai bè đơn giản. NGHE NHẠC
Sách có 8 chủ đề, mỗi chủ đề thường có các nội dung sau:
Nội dung giúp học sinh hiểu biết các kiến thức âm nhạc phổ thông.
– Bài đọc nhạc số 2 – Chim hoạ mi (Chủ đề 2): Giọng Đô trưởng tự nhiên, nhịp ;
THƯỜNG THỨC
ÂM NHẠC
âm điệu quãng 5 trở lại; tiết tấu có các hình nốt: đen, móc đơn, móc kép. HÁT
NGHE NHẠC
Nội dung giúp học sinh phát triển kĩ năng ca hát.
– Bài đọc nhạc số 3 (Chủ đề 3): Giọng La thứ tự nhiên, nhịp ; âm điệu quãng 5
Nội dung giúp học sinh tiếp nhận và cảm thụ âm nhạc thông qua
HÁT
trở lại, chủ yếu quãng liền bậc; tiết tấu với các hình nốt: trắng, đen chấm dôi, móc đơn. nghe tác phẩm/trích đoạn tác phẩm.
NGHE NHẠC
Nội dung giúp học sinh phát triển kĩ năng chơi nhạc cụ. Sách biên soạn
– Bài đọc nhạc số 4 (Chủ đề 5): Giọng La thứ tự nhiên, nhịp ; âm điệu quãng 5
NHẠC CỤ
cho nhạc cụ thể hiện tiết tấu, sáo recorder và kèn phím. Tuỳ theo điều
trở lại, chủ yếu quãng liền bậc; tiết tấu bao gồm các hình nốt: đen chấm dôi, móc đơn. Các nội dung học tập ở mỗi bài học, thuộc từng chủ đề được thiết kế gồm các hoạt động:
kiện của từng trường, có thể lựa chọn một trong hai nhạc cụ sáo recorder
NHẠC CỤ
Bài đọc nhạc có hai bè đơn giản.
hoặc kèn phím hay có thể thay bằng các nhạc cụ phù hợp khác.
Hoạt động giúp học sinh tiếp cận mục tiêu, yêu cầu cần đạt, xác định
– Bài đọc nhạc số 5 – Giấc mơ của em (Chủ đề 7): Bài đọc nhạc tích hợp cùng phần
ĐỌC NHẠC
Khởi động
vấn đề và nhiệm vụ học tập, nội dung học tập mới.
Hát. Giọng Đô trưởng tự nhiên, nhịp ; âm điệu quãng 8 trở lại; tiết tấu hình nốt: tròn,
Nội dung giúp học sinh phát triển kĩ năng đọc nhạc.
lặng trắng, đen, đen chấm dôi, lặng đen, móc đơn, lặng đơn.
ĐỌC NHẠC
LÍ THUYẾT
Khám phá
ÂM NHẠC
LÍ THUYẾT
ÂM NHẠC
Luyện tập
Hoạt động nhằm giúp học sinh chiếm lĩnh kiến thức mới, giải quyết vấn đề, thực hiện nhiệm vụ đặt ra từ hoạt động Khởi động.
Nội dung trang bị cho học sinh kiến thức lí thuyết âm nhạc cơ bản.
Luyện tập những kiến thức, kĩ năng đã được học ở hoạt động Khám phá để phát triển năng lực.
THƯỜNG THỨC ÂM NHẠC
Phần Lí thuyết âm nhạc SGK Âm nhạc 8 bao gồm:
NGHE NHẠC
Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học vào những tình huống cụ thể Nội dung giúp học sinh hiểu biết các kiến thức âm nhạc phổ thông. – Gam trưởng, giọng trưởng, giọng Đô trưởng (Chủ đề 1).
Vận dụng
THƯỜNG THỨC ÂM NHẠC
trong thực tiễn.
– Gam thứ, giọng thứ, giọng La thứ (Chủ đề 3).
NGHE NHẠC
NGHE NHẠC
Nội dung giúp học sinh tiếp nhận và cảm thụ âm nhạc thông qua
Hãy bảo quản, giữ gìn sách giáo khoa để dành tặng nghe tác phẩm/trích đoạn tác phẩm.
các em học sinh lớp sau!
NHẠC CỤ
ĐỌC NHẠC
ĐỌC NHẠC
cho nhạc cụ thể hiện tiết tấu, sáo recorder và kèn phím. Tuỳ theo điều kiện của từng trường, có thể lựa chọn một trong hai nhạc cụ sáo recorder hoặc kèn phím hay có thể thay bằng các nhạc cụ phù hợp khác.
15
Nội dung giúp học sinh phát triển kĩ năng đọc nhạc.
– Nhịp (Chủ đề 5).
LÍ THUYẾT
HÖÔÙNG DAÃN SÖÛ DUÏNG SAÙCH
– Nhịp (Chủ đề 5).
ÂM NHẠC
Nội dung trang bị cho học sinh kiến thức lí thuyết âm nhạc cơ bản.
Sách có 8 chủ đề, mỗi chủ đề thường có các nội dung sau: LÍ THUYẾT
– Đảo phách (Chủ đề 6).
ÂM NHẠC
HÁT
THƯỜNG THỨC
HÁT
ÂM NHẠC
NHẠC CỤ
THƯỜNG THỨC ÂM NHẠC
NGHE NHẠC
Nội dung giúp học sinh phát triển kĩ năng ca hát.
Nội dung giúp học sinh hiểu biết các kiến thức âm nhạc phổ thông. Nội dung giúp học sinh phát triển kĩ năng chơi nhạc cụ. Sách biên soạn
Phần Thường thức âm nhạc SGK Âm nhạc 8 bao gồm:
NGHE NHẠC
cho nhạc cụ thể hiện tiết tấu, sáo recorder và kèn phím. Tuỳ theo điều Nội dung giúp học sinh tiếp nhận và cảm thụ âm nhạc thông qua
– Tìm hiểu nhạc cụ:
kiện của từng trường, có thể lựa chọn một trong hai nhạc cụ sáo recorder
NHẠC CỤ
NGHE NHẠC
nghe tác phẩm/trích đoạn tác phẩm.
hoặc kèn phím hay có thể thay bằng các nhạc cụ phù hợp khác.
+ Giới thiệu một số nhạc cụ phương Tây: kèn trumpet và saxophone (Chủ đề 2). ĐỌC NHẠC
+ Giới thiệu một số nhạc cụ truyền thống Việt Nam: đàn tranh, đàn nguyệt (Chủ Các nội dung học tập ở mỗi bài học, thuộc từng chủ đề được thiết kế gồm các hoạt động:
đề 4).
ĐỌC NHẠC
Nội dung giúp học sinh phát triển kĩ năng đọc nhạc.
Hoạt động giúp học sinh tiếp cận mục tiêu, yêu cầu cần đạt, xác định
– Tác giả và tác phẩm:
LÍ THUYẾT Khởi động
vấn đề và nhiệm vụ học tập, nội dung học tập mới.
+ Nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu (Chủ đề 3).
ÂM NHẠC
Nội dung trang bị cho học sinh kiến thức lí thuyết âm nhạc cơ bản.
+ Nhạc sĩ Wolfgang Amadeus Mozart (Chủ đề 7).
LÍ THUYẾT ÂM NHẠC
Hoạt động nhằm giúp học sinh chiếm lĩnh kiến thức mới, giải quyết vấn đề, thực hiện nhiệm vụ đặt ra từ hoạt động Khởi động.
– Thể loại âm nhạc: Thể loại hợp xướng (Chủ đề 5).
Khám phá
THƯỜNG THỨC ÂM NHẠC
– Âm nhạc và đời sống (Di sản văn hoá phi vật thể được UNESCO công nhận): Luyện tập những kiến thức, kĩ năng đã được học ở hoạt động Khám phá
NGHE NHẠC
Nội dung giúp học sinh hiểu biết các kiến thức âm nhạc phổ thông.
Dân ca quan họ Bắc Ninh (Chủ đề 6).
Luyện tập
THƯỜNG THỨC
ÂM NHẠC
NGHE NHẠC
Vận dụng
NGHE NHẠC
để phát triển năng lực.
Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học vào những tình huống cụ thể Nội dung giúp học sinh tiếp nhận và cảm thụ âm nhạc thông qua
trong thực tiễn.
nghe tác phẩm/trích đoạn tác phẩm.
Hãy bảo quản, giữ gìn sách giáo khoa để dành tặng
Nội dung Nghe nhạc của SGK Âm nhạc 8 được tích hợp cùng phần Thường thức Các nội dung học tập ở mỗi bài học, thuộc từng chủ đề được thiết kế gồm các hoạt động: các em học sinh lớp sau!
âm nhạc, số lượng tác phẩm là 7 bài nhạc, trong đó có 4 bài nhạc có lời và 3 bài nhạc không lời. Cụ thể số lượng các tác phẩm âm nhạc cho HS nghe phong phú ở các thể
2
loại gồm: Khởi động
Hoạt động giúp học sinh tiếp cận mục tiêu, yêu cầu cần đạt, xác định vấn đề và nhiệm vụ học tập, nội dung học tập mới.
– Ca khúc Việt Nam: Hành khúc ngày và đêm; nhạc: Phan Huỳnh Điểu, Thơ: Bùi Hoạt động nhằm giúp học sinh chiếm lĩnh kiến thức mới, giải quyết
Công Minh (Chủ đề 3).
Khám phá
vấn đề, thực hiện nhiệm vụ đặt ra từ hoạt động Khởi động.
– Hợp xướng Việt Nam: Tiếng hát giữa rừng Pác Bó; nhạc và lời: Nguyễn Tài Tuệ, Phối âm: Đỗ Dũng (Chủ đề 5).
Luyện tập những kiến thức, kĩ năng đã được học ở hoạt động Khám phá
– Dân ca Việt Nam: Trên rừng ba mươi sáu thứ chim, Dân ca quan họ Bắc Ninh
Luyện tập
(Chủ đề 6).
để phát triển năng lực.
Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học vào những tình huống cụ thể
– Ca khúc nước ngoài: Hooray! Hooray! It’s a holi–holiday; nhạc: Frank Farian, lời: trong thực tiễn.
Fred Jay (Chủ đề 8).
Vận dụng
Hãy bảo quản, giữ gìn sách giáo khoa để dành tặng
các em học sinh lớp sau!
16 Tài liệu bồi dưỡng giáo viên sử dụng sách giáo khoa môn Âm nhạc lớp 8
– Hoà tấu nhạc cụ dân tộc Việt Nam: Liên khúc Lưu thuỷ – Kim tiền – Xuân phong – Long hổ do đàn tranh, đàn nguyệt diễn tấu cùng dàn nhạc dân tộc (Chủ đề 4). – Độc tấu nhạc cụ phương Tây:
+ What a wonderful world; nhạc của George David Weiss & Bob Bob Thiele, kèn saxophone diễn tấu.
+ Chương III Hành khúc Thổ Nhĩ Kỳ trong Sonata số 11 cho piano của Mozart. 1.2.4. Nội dung bài học
Tên chủ đề
Bài/Nội dung
Chủ đề 1: Giai
điệu tuổi hồng
Bài 1
– Hát: Ước mơ hồng
– Nhạc cụ thể hiện tiết tấu: Bài thực hành số 1
Bài 2
– Nhạc cụ thể hiện giai điệu:
+ Sáo recorder: Bài thực hành số 1
+ Kèn phím: Bài thực hành số 1
– Lí thuyết âm nhạc: Gam trưởng, giọng trưởng, giọng Đô trưởng
Bài 3
Đọc nhạc: Bài đọc nhạc số 1
Chủ đề 2: Trái
Đất đẹp tươi
Bài 4
– Hát: Ngôi nhà của chúng ta
– Đọc nhạc: Bài đọc nhạc số 2
Bài 5
– Nhạc cụ thể hiện giai điệu:
+ Sáo recorder: Nốt Đô, Bài thực hành số 2
+ Kèn phím: Kĩ thuật legato, Bài thực hành số 2
Bài 6
– Thường thức âm nhạc: Giới thiệu kèn trumpet và saxophone – Nghe nhạc: Nghe bài What a wonderful world
17
Chủ đề 3: Trái
tim người thầy
Bài 7
– Hát: Con đò thời gian
– Nhạc cụ thể hiện tiết tấu: Bài thực hành số 2
Bài 8
– Lí thuyết âm nhạc: Gam thứ, giọng thứ, giọng La thứ – Đọc nhạc: Bài đọc nhạc số 3
Bài 9
– Thường thức âm nhạc: Nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu – Nghe nhạc: Nghe bài Hành khúc ngày và đêm
Chủ đề 4: Nhịp điệu quê hương
Bài 10
– Hát: Khi vui xuân sang
– Nhạc cụ thể hiện tiết tấu: Bài thực hành số 3
Bài 11
– Nhạc cụ thể hiện giai điệu:
+ Sáo recorder: Nốt Pha, Bài thực hành số 3
+ Kèn phím: Bài thực hành số 3
Bài 12
– Thường thức âm nhạc: Giới thiệu một số nhạc cụ truyền thống Việt Nam
– Nghe nhạc: Nghe liên khúc Lưu thuỷ – Kim tiền – Xuân phong – Long hổ
Chủ đề 5: Bốn
mùa hoà ca
Bài 13
– Hát: Khúc ca bốn mùa
– Lí thuyết âm nhạc: Nhịp
Bài 14
– Lí thuyết âm nhạc: Nhịp
– Đọc nhạc: Bài đọc nhạc số 4
Bài 15
– Thường thức âm nhạc: Thể loại hợp xướng
– Nghe nhạc: Nghe hợp xướng Tiếng hát giữa rừng Pác Bó
18 Tài liệu bồi dưỡng giáo viên sử dụng sách giáo khoa môn Âm nhạc lớp 8
Chủ đề 6: Về
miền quan họ
Bài 16
– Hát: Lí cây đa
– Nhạc cụ thể hiện tiết tấu: Bài thực hành số 4
Bài 17
– Nhạc cụ thể hiện giai điệu: Bài thực hành số 4
– Lí thuyết âm nhạc: Đảo phách
Bài 18
– Thường thức âm nhạc: Dân ca quan họ Bắc Ninh – Nghe nhạc: Nghe bài Trên rừng ba mươi sáu thứ chim
Chủ đề 7: Giai
điệu bốn phương
Bài 19
– Đọc nhạc: Bài đọc nhạc số 5
– Hát: Giấc mơ của em
– Nhạc cụ thể hiện tiết tấu: Bài thực hành số 5
Bài 20
– Thường thức âm nhạc: Nhạc sĩ Wolfgang Amadeus Mozart – Nghe nhạc: Chương III, Hành khúc Thổ Nhĩ Kỳ
Chủ đề 8: Vui
chào hè về
Bài 21
– Hát: Mùa hè chao nghiêng
– Nghe nhạc: Nghe bài Hooray! Hooray! It’s a holi-holiday
Bài 22
– Nhạc cụ thể hiện giai điệu:
+ Sáo recorder: Bài thực hành số 5
+ Kèn phím: Bài thực hành số 5
1.3. Phương pháp dạy học
1.3.1. Định hướng chung về phương pháp hình thành và phát triển năng lực đặc thù âm nhạc
Căn cứ vào nội dung dạy học, YCCĐ và điều kiện thực tế, GV vận dụng linh hoạt các hoạt động dạy học âm nhạc đặc thù (nghe, đọc, tái hiện, phản ứng, trình diễn, phân tích, đánh giá, ứng dụng, sáng tạo) cho phù hợp và hiệu quả; sử dụng những nhạc cụ có cao độ chuẩn để giúp HS phát triển kĩ năng nghe và hát đúng nhạc; hướng dẫn HS hoà tấu hoặc đệm cho bài hát, bản nhạc bằng cách kết hợp giữa các loại nhạc cụ và động tác tay, chân (vỗ tay, giậm chân, búng ngón tay,...).
19
PPDH cấp THCS tập trung phát triển các kĩ năng âm nhạc cơ bản; lựa chọn các hoạt động học tập phù hợp với hứng thú và nhận thức của HS: nghe nhạc, vận động, đánh giá, phân tích, ứng dụng, sáng tạo,...; thường xuyên củng cố và vận dụng những kiến thức, kĩ năng đã học; tiếp tục vận dụng PPDH lí thuyết âm nhạc như ở cấp tiểu học.
(Nguồn: Chương trình GDPT 2018 môn Âm nhạc) 1.3.2. Một số phương pháp và kĩ thuật dạy học âm nhạc cấp THCS 1.3.2.1. Giới thiệu một số phương pháp dạy học âm nhạc phổ biến ❖Phương pháp dùng lời
Phương pháp dùng lời bao gồm: phương pháp thuyết trình – diễn giảng và phương pháp vấn đáp. Trong dạy học âm nhạc, phương pháp dùng lời được dùng để giới thiệu tác phẩm, giới thiệu cách thể hiện, giải thích nội dung, các yếu tố diễn tả âm nhạc, trò chuyện về nội dung âm nhạc, kể chuyện âm nhạc, đặt câu hỏi, gợi mở, nhắc nhở,…
❖ Phương pháp trực quan
Trong dạy học âm nhạc, phương pháp trực quan là việc sử dụng các bức tranh chân dung nhạc sĩ, hình ảnh nhạc cụ, video clip trình diễn tác phẩm âm nhạc, bản nhạc giúp GV minh hoạ cho các phần dạy học Hát, Thường thức âm nhạc, Đọc nhạc,...
❖ Phương pháp trình bày/trình diễn tác phẩm
Trong dạy học âm nhạc, phương pháp trình bày/trình diễn tác phẩm cũng chính là một dạng thức của phương pháp trực quan. Phương pháp trình bày/trình diễn tác phẩm thường được sử dụng ở bước làm mẫu: hát mẫu, đàn mẫu, đánh nhịp mẫu,... trong dạy học âm nhạc.
❖ Phương pháp hướng dẫn thực hành luyện tập
Phương pháp hướng dẫn thực hành luyện tập là việc GV hướng dẫn HS lặp đi lặp lại nhiều lần những hành động nhằm hình thành và phát triển những kĩ năng, kĩ xảo. Trong dạy học âm nhạc, phương pháp hướng dẫn thực hành luyện tập thường được áp dụng trong dạy hát, nhạc cụ, đọc nhạc.
❖ Phương pháp giải quyết vấn đề
Dạy học giải quyết vấn đề là PPDH mà GV tạo ra những tình huống có vấn đề, HS được đặt trong một tình huống có vấn đề, GV điều khiển HS phát hiện và giải quyết vấn đề bằng các hoạt động tự giác, tích cực, chủ động,... Thông qua việc giải quyết vấn đề, HS chiếm lĩnh tri thức, rèn luyện kĩ năng và có phương pháp nhận thức sáng tạo.
20 Tài liệu bồi dưỡng giáo viên sử dụng sách giáo khoa môn Âm nhạc lớp 8
❖ Phương pháp trò chơi
Dạy học thông qua trò chơi được hiểu là một phương pháp hay hình thức dạy học sử dụng trò chơi với mục đích chính là giáo dục hơn giải trí. Trò chơi ở trường hợp này được thiết kế để đạt được YCCĐ. Trong quá trình dạy học, HS thực hiện một nhiệm vụ phức hợp, có sự kết hợp giữa lí thuyết và thực tiễn, thực hành.
❖ Dạy học hợp tác
Dạy học hợp tác là cách thức tổ chức dạy học, trong đó HS làm việc theo nhóm để cùng nghiên cứu, trao đổi ý tưởng và giải quyết vấn đề đặt ra.
Trên đây là một số PPDH âm nhạc phổ biến hiện nay. Trong quá trình dạy học âm nhạc, GV có thể kết hợp hoặc sử dụng các PPDH có ưu thế trong việc phát huy tính tích cực học tập của HS như:
• PPDH nhóm;
• Phương pháp đóng vai;
• Dạy học theo dự án;
… và nhiều phương pháp khác.
1.3.2.2. Giới thiệu một số kĩ thuật dạy học âm nhạc phổ biến
❖ Kĩ thuật khăn trải bàn
Kĩ thuật khăn trải bàn là hình thức tổ chức hoạt động học tập mang tính hợp tác, kết hợp giữa hoạt động cá nhân và nhóm.
❖ Kĩ thuật các mảnh ghép
Kĩ thuật các mảnh ghép là hình thức tổ chức hoạt động học tập hợp tác kết hợp giữa hoạt động cá nhân, nhóm và liên kết giữa các nhóm. Đầu tiên, HS hoạt động theo nhóm để giải quyết các nhiệm vụ thành phần sao cho mỗi cá nhân trở thành chuyên gia của vấn đề được giao. Sau đó, chuyên gia thuộc các vấn đề khác nhau sẽ kết hợp trong nhóm mới, chia sẻ lại vấn đề đã tìm hiểu để cùng giải quyết nhiệm vụ phức hợp ban đầu.
21
❖ Kĩ thuật chia nhóm
Chia nhóm là KTDH tích cực trong đó GV tổ chức cho HS thành nhiều nhóm nhỏ và hướng dẫn mỗi nhóm cùng hợp tác, trao đổi ý kiến nhằm giải quyết các nhiệm vụ dạy học.
Bên cạnh các KTDH âm nhạc trên đây, GV có thể sử dụng những KTDH khác hỗ trợ tốt cho việc phát triển năng lực HS như:
• Kĩ thuật giao nhiệm vụ;
• Kĩ thuật đặt câu hỏi;
• Kĩ thuật động não;
• Kĩ thuật bể cá;
… và nhiều kĩ thuật khác.
1.3.2.3. Giới thiệu một số phương pháp dạy học âm nhạc phổ biến trên thế giới Một số PPDH âm nhạc phổ biến trên thế giới đã được ứng dụng trong dạy học âm nhạc lớp 1, 2, 3, 6, 7 – Bộ sách Chân trời sáng tạo. Để triển khai thực hiện SGK Âm nhạc 8, chúng tôi xin nhắc lại sơ lược một số PPDH âm nhạc phổ biến trên thế giới để các đồng nghiệp GV tham khảo trong quá trình dạy học âm nhạc của mình. ❖ Phương pháp Dalcroze
Phương pháp âm nhạc của Dalcroze bao gồm ba hoạt động âm nhạc chính: – Xướng âm (Solfège) sử dụng hệ thống Đô cố định (Fixed-do).
– Ứng biến – Ngẫu hứng (Improvisation), đó là kĩ năng phát triển ngẫu hứng âm nhạc được phát triển một cách logic trên nhiều cách.
– Vận động theo nhịp điệu (Dalcroze Eurhythmics).
❖ Phương pháp Kodály
Phương pháp âm nhạc của Kodály bao gồm ba hoạt động âm nhạc chính: – Đọc nhạc theo kí hiệu nốt nhạc bàn tay (Hand Signs).
– Đọc nhạc theo hệ thống Đô di động (Movable Do).
– Đọc tiết tấu theo âm tiết (Rhythm Duration Syllables).
– Nốt nhạc bằng hình tượng (Iconic Notation).
– Tư liệu âm nhạc trong âm nhạc dân ca và truyền thống, các tác phẩm âm nhạc cổ điển có tính nghệ thuật cao.
❖ Phương pháp Orff-Schulwerk
Phương pháp âm nhạc Orff-Schulwerk bao gồm các hoạt động âm nhạc chính: – Nói theo nhịp điệu (Speech).
– Hát (Singing).
22 Tài liệu bồi dưỡng giáo viên sử dụng sách giáo khoa môn Âm nhạc lớp 8
– Chơi nhạc cụ (Playing Instruments).
+ Bộ gõ cơ thể (Body Percussion).
+ Nhạc cụ cầm tay không định âm (Unpitched Hand Percussions). – Nhạc cụ Orff (Orff Instruments).
– Nhạc cụ thể hiện giai điệu (recorder, kèn phím, xylophone,...).
Đặc biệt phương pháp Orff-Schulwerk sử dụng hình thức bè ostinato trong các công cụ dạy học hát hoặc nhạc cụ.
1.3.3. Một số lưu ý trong việc sử dụng phương pháp dạy học âm nhạc cấp Trung học cơ sở
Trong dạy học âm nhạc, việc sử dụng PPDH căn cứ vào các yếu tố như mục tiêu của bài học, nội dung của bài học, thời lượng dạy học, năng lực của HS, điều kiện dạy học cụ thể,... Có nhiều PPDH khác nhau, mỗi phương pháp có ưu điểm và hạn chế nhất định. Phụ thuộc vào các yếu tố nêu trên, trong một tiết học âm nhạc có thể sử dụng phối hợp các PPDH khác nhau sao cho phù hợp. Để vận dụng các PPDH âm nhạc phổ biến hiện nay hay các PPDH tiên tiến trên thế giới đòi hỏi mỗi GV cần hiểu rõ bản chất của mỗi PPDH, các công cụ dạy học âm nhạc cơ bản của từng phương pháp; thực hành thường xuyên để nâng cao kĩ năng đối với từng kĩ thuật. Bên cạnh đó, GV cũng cần nắm rõ áp dụng một các linh hoạt các quy trình tổ chức dạy học mà từng phương pháp đưa ra để tạo nên những giờ học âm nhạc sinh động và hiệu quả.
Trong từng nội dung dạy học Âm nhạc 8 sau đây, chúng tôi đưa ra cách thức tổ chức hoạt động dạy học và PPDH để hỗ trợ quý thầy cô trong dạy học; tuy nhiên, đây chỉ là những gợi ý và có tính tham khảo. Mỗi thầy cô cần có những vận dụng một cách linh hoạt và sáng tạo để hiện thực hoá những ý tưởng của nhóm tác giả trong SGK thành những bài học hay và chất lượng đến với HS của mình.
1.4. Đánh giá kết quả học tập âm nhạc
1.4.1. Hình thức đánh giá
– Đánh giá thường xuyên (đánh giá quá trình): Bao gồm đánh giá chính thức thông qua các hoạt động thực hành, luyện tập, biểu diễn hoặc sáng tạo âm nhạc, dùng bài kiểm tra giấy kết hợp âm thanh, câu hỏi trắc nghiệm khách quan, viết tiểu luận hoặc báo cáo,...; và đánh giá không chính thức như: tìm hiểu hồ sơ học tập, quan sát trên lớp, đối thoại, HS tự đánh giá hoặc đánh giá đồng đẳng,... nhằm thu thập những thông tin về quá trình hình thành, phát triển NLÂN của từng HS.
– Đánh giá định kì (đánh giá tổng kết): Sử dụng ở cuối học kì, cuối năm học nhằm phối hợp với đánh giá thường xuyên cung cấp thông tin để phân loại HS và điều chỉnh nội dung, phương pháp giáo dục.
(Nguồn: Chương trình GDPT 2018 môn Âm nhạc)
23
1.4.2. Một số gợi ý đánh giá các phần theo sách giáo khoa Âm nhạc 8 1.4.2.1. Đánh giá phần Hát
– Thường xuyên đánh giá kĩ năng hát của HS thông qua hình thức cá nhân, cặp, nhóm nhỏ,... trong giờ học hát hoặc ôn tập bài hát.
– Đánh giá theo cặp, nhóm nhỏ nhằm động viên các HS thiếu tự tin, giọng không hay; đánh giá cá nhân để xác định mức độ tiến bộ của HS; để khuyến khích những HS có năng khiếu ca hát.
– Chú trọng đánh giá các yếu tố tích cực, hạn chế đánh giá các yếu tố tiêu cực; khuyến khích HS tự đánh giá.
– Với một số HS kĩ năng hát chưa tốt nên đánh giá qua hình thức trình bày theo nhóm, giúp các em có sự tự tin để hoàn thành bài học.
– Các mức độ đánh giá:
+ Mức độ 1: Hát đúng giai điệu và lời ca bài hát.
+ Mức độ 2: Hát đúng giai điệu, lời ca bài hát và thể hiện biểu cảm. + Mức độ 3: Hát với các hình thức biểu diễn khác nhau hoặc hát kết hợp vận động. 1.4.2.2. Đánh giá phần Nhạc cụ
– Thường xuyên đánh giá kĩ năng chơi nhạc cụ của HS thông qua hình thức cá nhân, cặp, nhóm nhỏ,... Đánh giá cá nhân để xác định mức độ tiến bộ của HS; để khuyến khích những HS có khả năng chơi nhạc cụ tốt. Đánh giá theo cặp, nhóm nhỏ nhằm xác định khả năng phối hợp của HS, đồng thời nhằm động viên các HS thiếu tự tin.
– Kết hợp đánh giá kĩ năng chơi nhạc cụ với các kĩ năng khác, như: hát, vận động, biểu diễn,...
– Chú trọng đánh giá các yếu tố tích cực, hạn chế đánh giá các yếu tố tiêu cực; khuyến khích HS tự đánh giá.
– Các mức độ đánh giá:
• Đối với nhạc cụ thể hiện tiết tấu
+ Mức độ 1: Thể hiện được nhạc cụ gõ theo các mẫu tiết tấu.
+ Mức độ 2: Hoà tấu được nhạc cụ theo các mẫu tiết tấu.
+ Mức độ 3: Gõ đệm cho bài hát cùng bạn hoặc vừa hát vừa vận động cơ thể theo bài hát.
• Đối với nhạc cụ thể hiện giai điệu
+ Mức độ 1: Thực hiện được các nốt đã học.
+ Mức độ 2: Thực hiện được bài thực hành.
+ Mức độ 3: Trình diễn được bài thực hành hoặc tạo được một nét nhạc.
24 Tài liệu bồi dưỡng giáo viên sử dụng sách giáo khoa môn Âm nhạc lớp 8
1.4.2.3. Đánh giá phần Đọc nhạc
– Đánh giá thường xuyên, chủ yếu là để đánh giá sự tiến bộ về việc phát triển kĩ năng đọc nhạc của HS.
– Chú trọng đánh giá các yếu tố tích cực, hạn chế đánh giá các yếu tố tiêu cực; khuyến khích HS tự đánh giá.
– GV cần chú ý đến tính vừa sức và trí nhớ âm nhạc của HS lớp 8 khi soạn các đề kiểm tra.
– Các mức độ đánh giá:
+ Mức độ 1: Đọc được gam/thang âm.
+ Mức độ 2: Đọc được bài đọc nhạc .
+ Mức độ 3: Đọc nhạc và kết hợp gõ đệm cùng bạn hoặc vừa đọc nhạc vừa đánh nhịp.
1.4.2.4. Đánh giá phần Lí thuyết âm nhạc
– Đánh giá kết quả học lí thuyết âm nhạc của HS thông qua việc nhận biết, giải thích các kí hiệu và thuật ngữ âm nhạc; vận dụng các kí hiệu vào thực hành âm nhạc. Vì vậy GV nên hạn chế đánh giá kết quả học lí thuyết như một nội dung riêng biệt, có thể tích hợp đánh giá về lí thuyết thông qua thực hành.
– Các mức độ đánh giá:
+ Mức độ 1: Nêu được ý nghĩa của các kí hiệu âm nhạc.
+ Mức độ 2: Nhận biết được các kí hiệu âm nhạc trong bản nhạc. + Mức độ 3: Thực hành được các kí hiệu âm nhạc trong bản nhạc. 1.4.2.5. Đánh giá phần Thường thức âm nhạc, Nghe nhạc
– Thường thức âm nhạc ở lớp 8 gồm bốn nội dung (Tìm hiểu nhạc cụ, Tác giả và tác phẩm, Thể loại âm nhạc, Âm nhạc và đời sống), cách đánh giá mỗi nội dung đều có sự khác nhau. Việc đánh giá phải thực hiện theo YCCĐ của mỗi nội dung. GV có thể đánh giá kết hợp bốn nội dung Thường thức âm nhạc vào trong một bài trắc nghiệm.
– Về nghe nhạc, GV nên quan sát, đánh giá thường xuyên hơn là định kì, đánh giá ngay khi HS tham gia hoạt động nghe nhạc. Đánh giá định kì có thể thực hiện theo cặp, nhóm nhỏ để động viên các HS thiếu tự tin hoặc hạn chế về năng khiếu, kĩ năng âm nhạc.
– Các mức độ đánh giá:
+ Mức độ 1: Nêu được nét chính của phần Thường thức âm nhạc. + Mức độ 2: Đạt được mức độ 1 và cảm nhận về tính chất của tác phẩm nghe. + Mức độ 3: Đạt được mức độ 2 và vận động hoặc gõ đệm theo tác phẩm nghe.
25
PHẦN 2
HƯỚNG DẪN TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG ÂM NHẠC THEO SÁCH GIÁO KHOA ÂM NHẠC 8
2.1. Tổ chức hoạt động dạy học các phần theo sách giáo khoa Âm nhạc 8 2.1.1. Gợi ý tổ chức hoạt động dạy học phần Hát
• Khởi động
HĐ: Khởi động
Có nhiều cách để khởi động:
– Quan sát tranh chủ đề và hướng đến nội dung bài hát.
– Chơi trò chơi để dẫn dắt vào bài.
– Cho HS nêu tên và nghe bài hát khác có cùng nội dung, cho HS vận động theo nhạc.
– Vỗ, gõ, đọc bằng âm tiết các âm hình tiết tấu chính của bài hát; trải nghiệm chuyển động của ống nốt có trong thang âm của bài hát bằng giọng hát, bằng nghe đàn, sáng tạo các mẫu âm ngắn.
• Khám phá/Hình thành kiến thức mới
HĐ: Nghe và nêu cảm nhận bài hát
GV hướng dẫn HS nghe bài hát kết hợp vận động. Sau đó, HS nêu cảm nhận về tính chất âm nhạc của bài hát.
HĐ: Tìm hiểu bài hát
– HS đọc trong SGK để tìm hiểu về nội dung, ý nghĩa của bài hát. – GV giới thiệu đôi nét về tác giả hoặc dân ca dân tộc, quốc gia nào,… – Hướng dẫn HS quan sát bản nhạc để tìm hiểu tính chất, các kí hiệu âm nhạc
trong bài hát, cấu trúc của bài (câu, đoạn), các chỗ lấy hơi, các chỗ khó hát,… HĐ: Khởi động giọng
Khởi động giọng bằng trò chơi có tác động đến hoạt động của cơ quan phát âm, khám phá khả năng phát âm của giọng nói – giọng hát (vocal exploration); các mẫu luyện âm đơn giản,… (tập hát ở giọng nào thì nên khởi động giọng ở giọng đó, như vậy sẽ có lợi cho tai nghe của HS).
HĐ: Dạy bài hát
26 Tài liệu bồi dưỡng giáo viên sử dụng sách giáo khoa môn Âm nhạc lớp 8
– Hướng dẫn HS học bài hát từng câu theo lối móc xích. Phổ biến và hiệu quả nhất vẫn là HS tập hát thông qua việc nghe GV đàn giai điệu và hát mẫu. Đôi khi, chỉ định những em học giỏi hát mẫu thay cho GV nhằm phát huy tính tích cực của HS.
– Luyện tập nhiều lần những chỗ có cao độ và tiết tấu khó trong bài. GV lưu ý HS cách lấy hơi, khẩu hình và tránh hát quá to; lưu ý nhấn vào các phách đầu nhịp để cảm nhận và hát đúng tính chất của nhịp.
• Luyện tập
HĐ: Hoàn thiện bài hát
– HS hát toàn bài đúng theo nhịp độ, thể hiện tính chất bài hát.
– Luyện tập theo nhóm, tổ,…
• Vận dụng
HĐ: Biểu diễn bài hát
– Hát kết hợp gõ đệm bằng các nhạc cụ gõ đơn giản: thanh phách, trống nhỏ, tambourine,…; hát kết hợp vận động cơ thể: vỗ tay, búng tay, giậm chân, vỗ đùi,...; hát kết hợp vận động múa minh hoạ.
– Thi đua giữa các tổ, nhóm.
– Trình bày hoặc biểu diễn bài hát theo các hình thức đơn ca, song ca, tốp ca, đồng ca.
HĐ: Rút ra bài học giáo dục
– Hướng dẫn HS rút ra bài học giáo dục PC qua nội dung bài hát. Lưu ý:
– GV có thể linh hoạt thay đổi trình tự các hoạt động sao cho phù hợp với điều kiện về khả năng ca hát của HS và thực tiễn sư phạm của lớp học. GV có thể ghép nội dung Khám phá với Luyện tập sao cho phù hợp.
– GV có thể dạy học hát tích hợp với các nội dung khác như: giới thiệu tác giả (Thường thức âm nhạc); giáo dục đạo đức thông qua nội dung bài hát; giới thiệu nguồn gốc, xuất xứ của bài hát (Lịch sử và Địa lí),... Tuy nhiên nên tránh tích hợp một cách khiên cưỡng hoặc sa đà vào việc giảng dạy kiến thức của môn học khác,...
– Cần dành nhiều thời gian cho những hoạt động mang tính thực hành để HS được hát nhiều (tái hiện, trình diễn,...).
2.1.2. Gợi ý tổ chức hoạt động dạy học phần Nhạc cụ
Phần Nhạc cụ SGK Âm nhạc 8 bao gồm: Nhạc cụ thể hiện tiết tấu, nhạc cụ thể hiện giai điệu (sáo recorder hoặc kèn phím). Sau đây là gợi ý tổ chức một số hoạt động tiêu biểu trong dạy học nhạc cụ:
27
• Khởi động
HĐ: Khởi động
Có nhiều cách để khởi động bài học nhạc cụ:
– Khởi động bằng cách chơi trò chơi.
– GV có thể cho HS thực hiện các bài tập kĩ thuật hoặc bài tập tiết tấu, giai điệu HS đã học.
• Khám phá/Hình thành kiến thức mới
HĐ: Tìm hiểu bài tập nhạc cụ
GV cho HS tìm hiểu bài tập (nhịp, hình nốt, những điểm giống và khác nhau của các câu nhạc hoặc các mẫu tiết tấu,…), có thể cho HS tự nêu nhận xét về bài tập nhạc cụ. GV bổ sung thêm những kiến thức cần thiết, phân tích những điểm cần chú ý. HĐ: Thực hiện từng mẫu âm, nét nhạc
– GV làm mẫu cho HS quan sát; đồng thời GV cũng dùng lời giảng giải chi tiết kĩ thuật.
– GV cần chia nhỏ bài tập hoặc chia nhỏ các bước, các động tác, thao tác để HS thực hành được kĩ thuật mới đó.
Đối với Nhạc cụ thể hiện tiết tấu:
+ Chia nhóm HS để thực hiện các mẫu âm hay mẫu tiết tấu nhất định. + HS đọc âm hình tiết tấu.
+ Nên chia nhỏ âm hình tiết tấu thành từng phần để HS vừa giữ nhịp vừa thực hiện đúng động tác.
+ Nên sử dụng bộ đếm phách (metronome) hoặc máy đánh nhịp trên đàn để HS tập theo nhịp tiết tấu từ tốc độ chậm chuyển sang tốc độ nhanh hơn. + Cho HS tập tiết tấu từ tốc độ chậm chuyển sang tốc độ nhanh hơn cho đến khi đạt tốc độ yêu cầu.
+ Hướng dẫn HS tập riêng tiết tấu khó nhiều lần và sửa sai ngay tại chỗ; tránh để HS hình thành thói quen sai kĩ thuật khi chơi nhạc cụ.
Đối với Nhạc cụ thể hiện giai điệu:
+ Linh hoạt chia nhóm, phân nhạc cụ cho HS.
+ Hướng dẫn HS đọc bản nhạc, đọc nốt.
+ Chia nhỏ đoạn nhạc thành từng câu hoặc mẫu âm để HS tập.
+ Hướng dẫn HS tập riêng phần tiết tấu (gõ tiết tấu theo nhịp).
+ Hướng dẫn HS tập giai điệu kết hợp với tiết tấu từ tốc độ chậm chuyển sang tốc độ nhanh hơn cho đến khi đạt tốc độ yêu cầu.
+ Quan sát, lắng nghe và sửa sai cho HS; tập riêng cho HS đó nếu cần thiết.
28 Tài liệu bồi dưỡng giáo viên sử dụng sách giáo khoa môn Âm nhạc lớp 8
• Luyện tập
HĐ: Luyện tập cả bài.
Hướng dẫn HS chơi nhạc cụ theo từng mẫu, phần ngắn và kết nối các mẫu, phần với nhau. HS chơi nhạc cụ toàn bài đúng theo nhịp độ, thể hiện tính chất. • Vận dụng
HĐ: Thực hành vận dụng
– Cho HS biểu diễn bài nhạc cụ theo hình thức khác nhau: cá nhân hoặc theo nhóm.
– GV có thể sử dụng kĩ thuật mảnh ghép, yêu cầu các nhóm trình diễn (ví dụ: nhóm hát, nhóm gõ đệm, nhóm vận động cơ thể).
– GV gợi ý hoặc hỗ trợ HS thực hiện vận dụng và sáng tạo của mình: tạo ra mẫu tiết tấu cho nhạc cụ gõ hoặc một nét nhạc ngắn cho nhạc cụ giai điệu. HĐ: Mở rộng bài học
Hướng dẫn HS thực hiện bài tập trong SBT (không bắt buộc).
Lưu ý:
– Tuỳ theo tình hình thực tế và khả năng của HS mà GV linh động thực hiện các bước để thực hiện được mục tiêu, nội dung và YCCĐ của hoạt động. – Phần Nhạc cụ chủ yếu là thực hành và có tính đặc trưng, đặc thù nhất định của nhóm môn nghệ thuật. Do vậy, phần nội dung này GV không nên quá máy móc áp dụng hay tích hợp các phương pháp như các môn học khác.
2.1.3. Gợi ý tổ chức hoạt động dạy học Phần Đọc nhạc
• Khởi động
HĐ: Khởi động
– GV có thể tổ chức trò chơi (Ví dụ: GV dùng đàn phím hoặc kèn phím để đàn gam Đô trưởng/La thứ, yêu cầu HS lắng nghe; sau đó đàn các nốt bất kì trong gam Đô trưởng/La thứ để HS đoán tên nốt và cao độ của âm đó).
• Khám phá/Hình thành kiến thức mới
HĐ: Tìm hiểu bài đọc nhạc
– GV có thể sử dụng KTDH (khăn trải bàn, chia nhóm,…) để tổ chức cho HS tìm hiểu về bài đọc nhạc: nhịp, những kí hiệu âm nhạc, nốt thấp nhất và nốt cao nhất, quãng rộng nhất giữa hai nốt nhạc, phân biệt được sự giống nhau hoặc khác nhau của các tiết nhạc, chia câu,…
– GV nhận xét từng nhóm và tổng kết.
HĐ: Đọc gam, âm ổn định và quãng
29
– Hướng dẫn HS đọc gam/thang âm, các âm ổn định, quãng 2 hoặc quãng 3 đi lên và đi xuống (GV có thể sử dụng kí hiệu bàn tay để hướng dẫn HS luyện tập đọc gam/thang âm, đọc quãng,...)
Lưu ý: GV nên dùng đàn để làm để lấy âm mẫu làm điểm tựa về cao độ cho HS nghe và đọc, không nên đàn từng nốt cho HS đọc nhằm phát huy NLÂN của HS. HĐ: Đọc âm hình tiết tấu
– Hướng dẫn HS luyện đọc mẫu âm hình tiết tấu chủ đạo của bài đọc nhạc. Nếu âm hình tiết tấu chủ đạo của bài đọc nhạc dài, có thể chia thành 2 âm hình ngắn để HS dễ thực hiện, sau đó ghép lại cả dãy tiết tấu.
HĐ: Đọc bài đọc nhạc
– Hướng dẫn HS luyện đọc bài đọc nhạc theo các bước:
+ Đọc tên nốt nhạc.
+ Đọc tên nốt nhạc theo trường độ.
+ Đọc từng câu: GV dùng nhạc cụ để lấy âm thanh mẫu rồi chỉ từng nốt của từng câu để cả lớp đồng thanh đọc. GV chỉ định một số HS đọc lại, sửa sai (nếu có). + Ghép cả bài: GV chỉ bài đọc nhạc để HS tập đọc cả bài; chỉ định một vài HS khá đọc bài, làm mẫu cho các bạn. GV lắng nghe HS đọc để phát hiện chỗ sai, hướng dẫn các em sửa chữa.
• Luyện tập
HĐ: Đọc hoàn thiện bài
Hướng dẫn HS thể hiện đọc bài đọc nhạc đúng tốc độ và sắc thái, có thể đọc bài đọc nhạc với nhạc beat hoặc phần đệm của GV.
• Vận dụng
HĐ: Thực hành vận dụng
GV hướng dẫn HS đọc nhạc, kết hợp gõ đệm nhẹ nhàng (gõ đệm bằng các nhạc cụ gõ đơn giản: thanh phách, trống nhỏ, tambourine,...; vận động cơ thể: vỗ tay, búng tay, giậm chân, vỗ đùi) hoặc đánh nhịp.
HĐ: Mở rộng bài học
– Hướng dẫn HS thực hiện bài tập trong SBT (không bắt buộc).
Lưu ý:
– Tổ chức các hoạt động trong dạy học đọc nhạc không bó buộc cứng nhắc, vì vậy GV có thể vận dụng một cách linh hoạt sao cho phù hợp với trình độ của HS, đạt được mục tiêu và YCCĐ của bài học.
– GV không gây căng thẳng mà nên giúp đỡ HS, động viên HS để các em tự tin với việc thực hiện bài đọc nhạc.
30 Tài liệu bồi dưỡng giáo viên sử dụng sách giáo khoa môn Âm nhạc lớp 8
– Trong quá trình hướng dẫn HS thực hành đọc bài đọc nhạc, GV luôn nhắc HS gõ phách theo khi đọc (gõ không thành tiếng để xác định trường độ). – GV tránh lạm dụng đàn đánh giai điệu bài đọc nhạc quá nhiều, chỉ nên dùng đàn để lấy âm mẫu làm điểm tựa về cao độ cho HS nghe và đọc.
2.1.4. Gợi ý tổ chức hoạt động dạy học phần Lí thuyết âm nhạc
• Khởi động
HĐ: Khởi động
Trong dạy học phần Lí thuyết âm nhạc, để tránh mở đầu khô khan GV có thể khởi động ở hình thức:
– Tổ chức trò chơi có liên quan đến nội dung bài học (ví dụ: Đếm đều 1, 2, 3, 4, 5, 6 và vận động vỗ tay, búng tay, giậm chân,… để dẫn dắt vào bài nhịp ). – Cho HS thực hành (đọc nhạc, chơi nhạc cụ, hát) bản nhạc có kiến thức lí thuyết âm nhạc sẽ học.
• Khám phá/Hình thành kiến thức mới
HĐ: Tìm hiểu phần Lí thuyết âm nhạc
– GV đặt các câu hỏi gợi mở để HS tự tìm hiểu, phát hiện kiến thức hoặc sử dụng KTDH để tổ chức cho HS tìm hiểu phần Lí thuyết âm nhạc,…
– GV tổng hợp, bổ sung, rút ra kết luận.
• Luyện tập
HĐ: Thực hành nhận biết các kí hiệu âm nhạc
– Cho HS quan sát bản nhạc (bài hát, bài đọc nhạc) để chỉ ra những kí hiệu âm nhạc có liên quan.
– Có thể tổ chức cho HS chơi trò chơi nhận diện kí hiệu âm nhạc. • Vận dụng
Tuỳ vào những kiến thức về Lí thuyết âm nhạc, GV có thể linh hoạt thực hiện bằng việc tổ chức các hoạt động dạy học như:
HĐ: Thực hành vận dung:
– Lồng ghép vận dụng Lí thuyết âm nhạc (Nhịp , Nhịp , đảo phách) trong các bài đọc nhạc hoặc bài hát.
– Sưu tầm một bản nhạc có liên quan đến nội Lí thuyết âm nhạc để chia sẻ với bạn. HĐ: Mở rộng bài học
– Hướng dẫn HS thực hiện bài tập trong SBT (không bắt buộc).
Lưu ý:
– Lí thuyết âm nhạc là nội dung mang tính lí thuyết nhưng kết quả đạt được là HS nhận biết được các kí hiệu và bước đầu biết vận dụng khi hát, đọc nhạc, chơi nhạc cụ,
31
tìm hiểu bản nhạc,… Do vậy, để đảm bảo tính hiệu quả trong dạy học nội dung này, GV cần tiến hành song song việc trải nghiệm thực hành và cung cấp kiến thức cho HS; tích hợp dạy lí thuyết âm nhạc trong các nội dung: hát, nhạc cụ, đọc nhạc.
– GV tránh việc khai thác sâu hoặc mở rộng kiến thức làm nội dung trở nên rườm rà.
2.1.5. Gợi ý tổ chức hoạt động dạy học phần Thường thức âm nhạc, Nghe nhạc Theo SGK Âm nhạc 8, nội dung Nghe nhạc được tích hợp cùng phần Thường thức âm nhạc, vì vậy tổ chức hoạt động dạy học Thường thức âm nhạc, Nghe nhạc có thể thực hiện như sau:
• Khởi động
HĐ: Khởi động
Có nhiều cách để khởi động trước khi vào bài học Thường thức âm nhạc, Nghe nhạc:
– Nghe và vận động theo nhạc: HS xem/nghe trích đoạn âm nhạc có liên quan, vận động theo nhạc, nêu sự hiểu biết ban đầu về nội dung có trong trích đoạn âm nhạc (tác giả/nhạc cụ/thể loại âm nhạc/âm nhạc và đời sống).
– HS trả lời câu hỏi thể hiện sự hiểu biết ban đầu về nội dung liên quan tới bài học Thường thức âm nhạc, GV giới thiệu và dẫn dắt vào bài.
• Khám phá/Hình thành kiến thức mới
HĐ: Tìm hiểu về Thường thức âm nhạc
– GV có thể sử dụng các phương pháp, KTDH để tổ chức cho HS tìm hiểu về Thường thức âm nhạc (tác giả/nhạc cụ/thể loại âm nhạc/âm nhạc và đời sống). – GV sử dụng phương pháp dùng lời để dẫn giải, kết hợp phương pháp trực quan cho HS nghe, xem hình ảnh và trích đoạn minh hoạ âm nhạc cần thiết liên quan đến Thường thức âm nhạc.
– Cho HS vận động theo nhạc trong quá trình nghe/xem trích đoạn minh hoạ âm nhạc.
– GV đặt câu hỏi và đàm thoại với HS về phần Thường thức âm nhạc. • Luyện tập
HĐ: Thực hành nghe nhạc
– GV cho HS nghe qua audio, xem biểu diễn qua video clip hoặc có thể GV trình diễn trọn vẹn tác phẩm (ca khúc, bài hát dân ca), trích đoạn tác phẩm nhạc không lời. – HS nghe có thể kết hợp các hoạt động như gõ nhịp, vận động theo nhịp điệu, hoặc di chuyển nhịp nhàng.
32 Tài liệu bồi dưỡng giáo viên sử dụng sách giáo khoa môn Âm nhạc lớp 8
HĐ: Trao đổi về bản nhạc và phát triển cảm xúc
– HS nói cảm nhận của mình sau khi nghe: tính chất âm nhạc: vui – buồn, nhanh – chậm; nội dung và ý nghĩa của lời ca, đặc điểm giọng hát, hình thức trình bày (nếu là nhạc có lời); tính chất âm nhạc, âm sắc nhạc cụ (nếu là nhạc không lời),… – HS diễn tả và bắt chước nét nhạc yêu thích.
– HS vẽ tranh diễn tả cảm nhận về bản nhạc (nếu có đủ thời gian và các điều kiện khác).
• Vận dụng
Tuỳ vào phần Thường thức âm nhạc, GV có thể linh hoạt thực hiện bằng việc tổ chức các hoạt động dạy học như:
HĐ: Rút ra bài học giáo dục
Hướng dẫn HS rút ra bài học giáo dục PC qua nội dung bài học (sự trân trọng với các thể loại âm nhạc truyền thống; trân trọng sự cống hiến và lao động nghệ thuật của nhạc sĩ,…).
HĐ: Thực hành vận dụng
GV tổ chức cho HS sáng tạo mẫu gõ đệm và vận dụng gõ đệm bài nghe nhạc. HĐ: Mở rộng bài học
– Yêu cầu HS sưu tầm một số audio/video trình diễn âm nhạc liên quan đến phần Thường thức âm nhạc để chia sẻ với bạn.
– Hướng dẫn HS thực hiện bài tập trong SBT (không bắt buộc).
Lưu ý:
– Tuỳ từng phần GV có thể linh hoạt hoán đổi vị trí các hoạt động. – Không “dạy chay” phần Thường thức âm nhạc mà cần có trực quan sinh động. – Các tư liệu minh hoạ như: tranh ảnh, audio, video clip,… rõ ràng, phù hợp và có tính thẩm mĩ.
2.2. Cấu trúc kế hoạch bài dạy
Trên cơ sở khoa học trong việc tổ chức hoạt động dạy học và hướng dẫn thiết kế KHBD theo Công văn 5512/BGDĐT–GDTrH ban hành ngày 18/12/2020 và Công văn 2613/BGDĐT–GDTrH ban hành ngày 23/6/2021. Các công văn này chủ yếu là đưa ra các tiêu chí về mặt quy trình để thiết kế KHBD mà không quy định về mẫu KHBD cụ thể.
Vì thế, để thiết KHBD cần thể hiện đầy đủ các nội dung sau:
− Mục tiêu: bao gồm mục tiêu NLÂN, NLC, PC của bài học.
− Thiết bị dạy học và học liệu: bao gồm các học liệu phục vụ tổ chức hoạt động dạy học.
33
− Tiến trình dạy học, gồm 4 hoạt động chính: Khởi động, Khám phá, Luyện tập, Vận dụng.
Cấu trúc KHBD theo chủ đề/bài học/tiết học cần thể hiện đầy đủ các hoạt động trên. GV được quyền chủ động, linh hoạt trong việc tổ chức dạy học, miễn là đảm bảo tính hợp lí và phù hợp với năng lực hiện tại của GV và các hoạt động dạy học phải phù hợp với năng lực của HS.
Tuy nhiên, GV cần chú ý, đặc trưng môn Âm nhạc là phát triển các kĩ năng âm nhạc cho người học. Ngoài phần Thường thức âm nhạc có những đơn vị kiến thức cụ thể thì phần Lí thuyết âm nhạc chủ yếu để hình thành và phát triển các kĩ năng hát, đọc nhạc, nghe nhạc, chơi nhạc cụ cho HS. Việc hình thành kiến thức mới cho HS có thể lồng ghép, tích hợp ngay ở các bước mở đầu, trong luyện tập. Chính vì vậy, GV không nên quá cứng nhắc, rập khuôn mà cần linh hoạt và sáng tạo trong thiết kế, tổ chức hoạt động khi xây dựng KHBD.
2.3. Gợi ý mẫu kế hoạch bài dạy
KẾ HOẠCH BÀI DẠY
CHỦ ĐỀ ...: ...
Thời lượng: .. tiết
I. MỤC TIÊU
1. Năng lực Âm nhạc
– NLÂN1: ...
– NLÂN2: ...
– ... và các NLÂN khác.
2. Năng lực chung
– NLC1: ...
– NLC2: ...
– ... và các NLC khác.
3. Phẩm chất
– PC1: ...
– PC2: ...
– ... và các PC khác.
II. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
Bài …
(… tiết)
34 Tài liệu bồi dưỡng giáo viên sử dụng sách giáo khoa môn Âm nhạc lớp 8
Mục tiêu: ...
Thiết bị dạy học và học liệu: ...
PPDH: ...
KTDH: ...
Tiết ...
Khởi động
...
Khám phá
...
Luyện tập
...
Vận dụng
...
Đánh giá:
– Mức độ 1: ...
– Mức độ 2: ...
– Mức độ 3: ...
Hoạt động củng cố toàn chủ đề (… phút)
III. ĐIỀU CHỈNH SAU BÀI DẠY (nếu có)
........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ............................................................................................................................................ 2.4. Kế hoạch bài dạy tham khảo
CHỦ ĐỀ 3: TRÁI TIM NGƯỜI THẦY
Thời lượng: 4 tiết
I. MỤC TIÊU
1. Năng lực âm nhạc
– NLÂN1: Hát đúng giai điệu, lời ca và tính chất trong sáng, tha thiết của bài Con đò thời gian.
– NLÂN2: Biết sử dụng nhạc cụ gõ để đệm cho bài Con đò thời gian. – NLÂN3: Trình bày được tóm tắt đặc điểm của giọng La thứ; nhận biết được một số bản nhạc viết ở giọng La thứ.
– NLÂN4: Đọc đúng tên nốt, cao độ, trường độ và thể hiện được tính chất âm nhạc của Bài đọc nhạc số 3.
35
– NLÂN5: Nêu được đôi nét về cuộc đời và sự nghiệp sáng tác của nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu.
– NLÂN6: Cảm nhận được vẻ đẹp và biết biểu lộ cảm xúc khi nghe bài hát Hành khúc ngày và đêm.
2. Năng lực chung
– NLC1: Biết chủ động trong học tập; biết cách tự tìm tòi kiến thức, tự thực hành. – NLC2: Biết giao lưu, hợp tác với bạn trong hoạt động nhóm.
– NLC3: Giải quyết được các nhiệm vụ học tập và sáng tạo trong hoạt động thực hành.
3. Phẩm chất
– PC1: Yêu mến, kính trọng và ghi nhớ công ơn thầy cô giáo.
– PC2: Trân trọng sự nghiệp của nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu.
– PC3: Tích cực, tự giác trong học tập.
II. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
BÀI 7
– Hát: Con đò thời gian
– Nhạc cụ thể hiện tiết tấu: Bài thực hành số 2
(2 tiết)
Mục tiêu: NLÂN1, NLÂN2, NLC1, NLC2, NLC3, PC1, PC3
Thiết bị dạy học và học liệu: đàn phím điện tử hoặc kèn phím, bảng tương tác (nếu có), nhạc cụ gõ, các file âm thanh bài hát Con đò thời gian, hình ảnh nhạc sĩ Đào Hữu Thi, file âm thanh bài hát Niềm tin thắp sáng trong tim em (nhạc và lời: Bùi Anh Tôn), Lời cô (nhạc: Đặng Hưng, thơ: Phạm Hiến),…
PPDH: dùng lời, thực hành luyện tập, làm mẫu, giải quyết vấn đề, hợp tác, trò chơi,…
KTDH: chia nhóm, đặt câu hỏi,…
Tiết 1
Hát: Con đò thời gian (nhạc và lời: Đào Hữu Thi)
Khởi
động
HĐ1: Trò chơi âm nhạc
– GV cho nghe trích đoạn giai điệu các bài hát HS đã học: Niềm tin thắp sáng trong tim em (Nhạc và lời: Bùi Anh Tôn), Lời cô (Nhạc: Đặng Hưng, Lời: Phạm Hiến). HS có thể vỗ tay theo nhạc hoặc vận động theo nhịp điệu.
36 Tài liệu bồi dưỡng giáo viên sử dụng sách giáo khoa môn Âm nhạc lớp 8
– HS đoán tên và tác giả của hai bài hát. GV có thể đàn hoặc mở nhạc nền cho HS hát một đoạn của một trong hai bài.
– Đặt câu hỏi: các bài hát Niềm tin thắp sáng trong tim em, Lời cô, Con đò thời gian có chủ đề chung là gì?
– Yêu cầu các nhóm kể thêm các bài hát cùng chủ đề.
Khám
phá
HĐ2: Nghe và nêu cảm nhận về bài hát
– Hướng dẫn HS nghe bài hát Con đò thời gian; kết hợp vận động nhẹ nhàng.
– HS nêu cảm nhận về tính chất âm nhạc của bài hát theo các gợi ý: a. Nhẹ nhàng, tình cảm
b. Trong sáng, trữ tình
c. Buồn, sâu lắng
d. Hồn nhiên, vui tươi
– Có thể để HS viết hoặc nói ra cảm xúc riêng của bản thân sau khi nghe bài hát.
HĐ3: Tìm hiểu bài hát
– HS đọc trong SGK, lời ca bài hát để tìm hiểu về nội dung, ý nghĩa của bài. Với lời ca giàu hình ảnh, giai điệu trong sáng, tha thiết, mang đậm âm hưởng dân ca Việt Nam, bài hát ca ngợi nghề dạy học như những con đò thời gian miệt mài chở đò sang sông đưa bao thế hệ HS đến bến bờ tri thức.
– GV có thể mở rộng: bài hát có giá trị nghệ thuật cao, nội dung sâu sắc về hình tượng văn học, sử dụng chất liệu dân ca trong bài hát. – GV giới thiệu đôi nét về tác giả Đào Hữu Thi.
– Hướng dẫn HS quan sát bản nhạc để tìm hiểu các kí hiệu âm nhạc đã học trong bài (nhịp , nhịp độ hơi nhanh, dấu nhắc lại, khung thay đổi, dấu nối tạo nhiều nốt ngân dài, dấu luyến, nốt hoa mĩ,…). Có thể giới thiệu thêm cho HS biết hoá biểu của bài hát có ba dấu giáng, các chỗ có đảo phách.
– GV hướng dẫn HS nhận biết cấu trúc của bài (2 đoạn) và chia câu hát. Câu 1: Sóng bắt đầu từ gió (ớ ơ), gió bắt đầu từ đâu?
Câu 2: Cô giáo như ngọn gió (í a) nâng cánh diều lên cao. Câu 3: Như con đò thời gian (í a) bóng dáng hình thầy cô kính yêu! Câu 4: Như những bản tình ca (í a) thắm nghĩa tình thầy cô.
37
Câu 5: Ơi dòng sông về đâu? Đưa con đò miệt mài qua sông. Câu 6: Bao năm tháng chờ mong, bao kì vọng vào đàn em thơ. Câu 7: Như tiếng sáo đồng quê, nâng cánh diều chiều vàng lấp lánh. Câu 8: Ôi! Tiếng hát từ đâu vang vọng về mái trường của em. Lời 2 chia câu hát tương tự lời 1.
HĐ4: Khởi động giọng
– Hướng dẫn HS khởi động giọng theo mẫu âm phù hợp với bài hát và năng lực của HS.
HĐ5: Dạy bài hát
GV đàn từng câu cho HS tập hát, hát mẫu khi cần thiết nhất là những chỗ có nốt hoa mĩ, đảo phách.
Lưu ý: HS nữ khi lên cao hát nhẹ nhàng, không hát bằng giọng cổ; thể hiện tinh tế các nốt luyến láy, các từ đệm (ớ ơ, í a). Nhắc HS luôn thực hiện vừa hát vừa nhẹ nhàng gõ theo phách để xác định trường độ.
Luyện
tập
HĐ6: Hoàn thiện bài hát
– Hát cả bài với nhịp độ vừa phải sau đó hát đúng nhịp độ hơi nhanh, thể hiện tính chất trong sáng, tha thiết.
– Hát theo nhạc đệm, kết hợp gõ đệm theo phách hoặc theo nhịp bằng nhạc cụ thể hiện tiết tấu.
Vận
dụng
HĐ7: Biểu diễn bài hát
– HS hát theo nhóm, kết hợp gõ đệm theo phách/theo nhịp hoặc đánh nhịp .
HĐ8: Bài học giáo dục
– Hướng dẫn HS rút ra bài học giáo dục PC qua nội dung bài hát. – Đặt câu hỏi gợi mở để HS trả lời sau khi học bài hát Con đò thời gian: về nghề dạy học, về thầy cô, hành động của bản thân đối với việc học tập, … Gợi ý trả lời:
+ Kính trọng thầy cô giáo.
+ Chăm chỉ học tập và rèn luyện để trở thành người hữu ích.
Đánh giá:
– Mức độ 1: Hát đúng giai điệu và lời ca bài hát.
– Mức độ 2: Hát đúng giai điệu, lời ca bài hát và thể hiện biểu cảm. – Mức độ 3: Đạt được mức độ 2 và kết hợp gõ đệm hoặc đánh nhịp cho bài hát.
38 Tài liệu bồi dưỡng giáo viên sử dụng sách giáo khoa môn Âm nhạc lớp 8
Tiết 2
– Ôn bài hát: Con đò thời gian
– Nhạc cụ thể hiện tiết tấu: Bài thực hành số 2
Khởi
động
HĐ1: Trò chơi “Tiếng vọng”
Chia nhóm HS, GV gõ khoảng 4 – 5 mẫu tiết tấu ngắn, trong đó có 2 mẫu a và b của Bài thực hành số 3, SGK trang 25. GV gõ lần lượt từng tiết tấu, các nhóm HS nghe và gõ lại theo lối tương phản sắc thái cường độ (GV gõ nhỏ – HS gõ to và ngược lại).
Khám
phá
HĐ2: Quan sát và nhận xét
– HS quan sát hai mẫu tiết tấu a, b ở SGK trang 25. – Hướng dẫn HS nhận xét về điểm giống và khác của các mẫu trên về: loại nhịp, hình nốt, sự sắp xếp trường độ,…
HĐ3: Gõ tiết tấu
– Hướng dẫn HS luyện tập 2 mẫu tiết tấu a và b theo các bước: + Đọc tiết tấu.
+ Đọc kết hợp gõ tiết tấu (với nhạc cụ bất kì).
+ Gõ tiết tấu (kết hợp đọc thầm).
– Chia nhóm HS luyện tập hoà tấu mẫu a và b bằng các nhạc cụ gõ có âm sắc khác nhau.
Lưu ý: Khi gõ mắt chú ý theo dõi diễn tiến của chu kì, GV chỉ huy sao cho 2 nhóm HS gõ đều nhịp. Gõ nhiều chu kì tiết tấu quay đi quay lại cần thực hiện tay gõ, miệng đọc thầm, mắt theo dõi diễn tiến của chu kì.
Luyện tập
HĐ4: Ôn bài hát
– Tổ chức cho HS hát lại bài hát Con đò thời gian từ 1 đến 2 lần; sửa sai (nếu có).
– HS trình diễn bài hát với các hình thức đơn ca, song ca, tốp ca,... kết hợp gõ đệm phách hoặc theo nhịp (đã học ở giờ trước) bằng nhạc cụ gõ. – Đặt câu hỏi cho HS trả lời về tác giả, nội dung, ý nghĩa của bài hát hoặc về những điểm cần ghi nhớ trong bản nhạc của bài hát như bài hát có âm hưởng dân ca, có các từ đệm ơ, í a; về cách hát khi lên cao,…
39
HĐ5: Gõ đệm cho bài hát
– Điều khiển 2 nhóm HS gõ đệm cho đoạn 1 hoặc có thể cho cả bài hát Con đò thời gian (với lớp năng khiếu hạn chế) với mẫu tiết tấu a và b. Lưu ý, phần gõ đều tốc độ với phần hát nếu dùng file âm thanh, hướng dẫn HS khi gõ mắt chú ý theo dõi diễn tiến của chu kì. GV chỉ huy sao cho 2 nhóm HS gõ đều nhịp.
– Hoặc chia HS thành 3 nhóm: nhóm hát, nhóm gõ bè 1, nhóm gõ bè 2, GV chỉ huy HS hát và gõ đệm. Đặc biệt lưu ý các nhóm hát và gõ đều tốc độ. – Với lớp năng khiếu khá, để tạo sự phong phú và sinh động hơn, có thể hướng dẫn HS luyện gõ mẫu tiết tấu sau:
– Hướng dẫn HS hoà tấu mẫu a với mẫu tiết tấu trên tạo thành 2 bè để đệm cho đoạn 2 của bài hát Con đò thời gian SGK trang 26. Lưu ý: Luôn nhắc nhở HS nhìn theo tay chỉ huy của GV trong khi hoà tấu để giữ đều tốc độ.
40 Tài liệu bồi dưỡng giáo viên sử dụng sách giáo khoa môn Âm nhạc lớp 8
Vận
dụng
HĐ6: Trình diễn với các hình thức khác nhau
Chia nhóm cho HS trình diễn bài hát Con đò thời gian với các hình thức khác nhau như: song ca, tam ca, tốp ca,… kết hợp với gõ đệm theo tiết tấu đã học.
Đánh giá:
– Mức độ 1: Thực hiện được các mẫu tiết tấu.
– Mức độ 2: Hoà tấu được nhạc cụ theo các mẫu tiết tấu.
– Mức độ 3: Gõ đệm được cho bài hát cùng bạn.
41
PHẦN 3
CÁC NỘI DUNG KHÁC
3.1. Hướng dẫn sử dụng sách giáo viên Âm nhạc 8
3.1.1. Cấu trúc sách giáo viên
SGV Âm nhạc 8 gồm hai phần:
Phần 1: Những vấn đề chung
– Mục tiêu của chương trình môn Âm nhạc cấp THCS.
– YCCĐ về năng lực đặc thù môn âm nhạc.
– Cấu trúc, nội dung và phân phối chương trình theo SGK Âm nhạc 8. – Phương pháp hình thành và phát triển năng lực đặc thùâm nhạc.
– Tổ chức hoạt động dạy học các phần theo SGK Âm nhạc 8.
– Đánh giá kết quả học tập âm nhạc.
Phần 2: Hướng dẫn tổ chức hoạt động dạy
học theo sách giáo khoa Âm nhạc 8
– Chủ đề 1: Giai điệu tuổi hồng
– Chủ đề 2: Trái Đất đẹp tươi
– Chủ đề 3: Trái tim người thầy
– Chủ đề 4: Nhịp điệu quê hương
– Chủ đề 5: Bốn mùa hoà ca
– Chủ đề 6: Về miền quan họ
– Chủ đề 7: Giai điệu bốn phương
– Chủ đề 8: Vui chào hè về
Phần 2 hướng dẫn tổ chức hoạt động dạy
học cho mỗi chủ đề trong SGK Âm nhạc 8, bao
gồm: Mục tiêu (NLÂN, NLC, PC); Gợi ý tổ
chức hoạt động dạy học trong các bài học của
mỗi chủ đề.
3.1.2. Sử dụng Sách giáo viên hiệu quả
– SGV là tài liệu tham khảo mang tính chất định hướng và gợi ý cho GV trong quá trình dạy học, GV không nhất thiết phải theo các gợi ý này.
42 Tài liệu bồi dưỡng giáo viên sử dụng sách giáo khoa môn Âm nhạc lớp 8
– Mỗi tiết âm nhạc thường phát triển đầy đủ các năng lực đặc thù, tuy nhiên mức độ đối với từng năng lực có khác nhau. Tuỳ bài học, ta nên chú trọng những năng lực có điều kiện phát huy ở bài học đó.
– GV nên lưu ý các động từ thể hiện mức độ được sử dụng trong phần mục tiêu bài học và trong các hoạt động được đề nghị đối với HS.
– Nhiều gợi ý trong các hoạt động chỉ mang tính chỉ báo về mặt nội dung cần đạt được, GV nên chủ động lưa chọn phương pháp và hình thức tổ chức học tập nhằm đạt hiệu quả.
– Dựa vào SGV, người dạy nên sáng tạo, lựa chọn các giải pháp phù hợp HS, điều kiện vật chất cũng như văn hoá vùng miền để hoạt động dạy học thực sự mang lại kết quả tốt đẹp.
– Số tiết đối với mỗi bài chỉ là dự kiến, tuỳ tình hình cụ thể của lớp học, GV có thể tăng giảm cho phù hợp.
• Phân phối chương trình và dự kiến chia tiết các chủ đề theo SGK Âm nhạc 8 SGK Âm nhạc 8 được thực hiện trong thời lượng 35 tiết; bao gồm: 31 tiết học, 4 tiết ôn tập, kiểm tra và đánh giá.
Tên chủ đề
Bài/Nội dung
Số tiết
Chủ đề 1: Giai điệu tuổi hồng
Bài 1
– Hát: Ước mơ hồng
– Nhạc cụ thể hiện tiết tấu: Bài thực hành số 1
4
Bài 2
– Nhạc cụ thể hiện giai điệu:
+ Sáo recorder: Bài thực hành số 1
+ Kèn phím: Bài thực hành số 1
– Lí thuyết âm nhạc: Gam trưởng, giọng trưởng, giọng Đô trưởng
Bài 3
Đọc nhạc: Bài đọc nhạc số 1
Chủ đề 2: Trái Đất đẹp tươi
Bài 4
– Hát: Ngôi nhà của chúng ta
– Đọc nhạc: Bài đọc nhạc số 2
4
43
Bài 5
– Nhạc cụ thể hiện giai điệu:
+ Sáo recorder: Nốt Đô, Bài thực hành số 2 + Kèn phím: Kĩ thuật legato, Bài thực hành số 2
Bài 6
– Thường thức âm nhạc: Giới thiệu kèn trumpet và saxophone
– Nghe nhạc: Nghe bài What a wonderful world
Chủ đề 3: Trái tim người thầy
Bài 7
– Hát: Con đò thời gian
– Nhạc cụ thể hiện tiết tấu: Bài thực hành số 2
4
Bài 8
– Lí thuyết âm nhạc: Gam thứ, giọng thứ, giọng La thứ
– Đọc nhạc: Bài đọc nhạc số 3
Bài 9
– Thường thức âm nhạc: Nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu
– Nghe nhạc: Nghe bài Hành khúc ngày và đêm
Chủ đề 4: Nhịp điệu quê hương
Bài 10
– Hát: Khi vui xuân sang
– Nhạc cụ thể hiện tiết tấu: Bài thực hành số 3
4
Bài 11
– Nhạc cụ thể hiện giai điệu:
+ Sáo recorder: Nốt Pha, Bài thực hành số 3 + Kèn phím: Bài thực hành số 3
Bài 12
– Thường thức âm nhạc: Giới thiệu một số nhạc cụ truyền thống Việt Nam
– Nghe nhạc: Nghe liên khúc Lưu thuỷ – Kim tiền – Xuân phong – Long hổ
44 Tài liệu bồi dưỡng giáo viên sử dụng sách giáo khoa môn Âm nhạc lớp 8
Ôn tập, kiểm tra và đánh giá học kì I
2
Chủ đề 5: Bốn mùa hoà ca
Bài 13
– Hát: Khúc ca bốn mùa
– Lí thuyết âm nhạc: Nhịp
4
Bài 14
– Lí thuyết âm nhạc: Nhịp
– Đọc nhạc: Bài đọc nhạc số 4
Bài 15
– Thường thức âm nhạc: Thể loại hợp xướng – Nghe nhạc: Nghe hợp xướng Tiếng hát giữa rừng Pác Bó
Chủ đề 6: Về miền quan họ
Bài 16
– Hát: Lí cây đa
– Nhạc cụ thể hiện tiết tấu: Bài thực hành số 4
4
Bài 17
– Nhạc cụ thể hiện giai điệu: Bài thực hành số 4 – Lí thuyết âm nhạc: Đảo phách
Bài 18
– Thường thức âm nhạc: Dân ca Quan họ Bắc Ninh – Nghe nhạc: Nghe bài Trên rừng ba mươi sáu thứ chim
Chủ đề 7: Giai điệu bốn phương
Bài 19
– Đọc nhạc: Bài đọc nhạc số 5
– Hát: Giấc mơ của em
– Nhạc cụ thể hiện tiết tấu: Bài thực hành số 5
4
Bài 20
– Thường thức âm nhạc: Nhạc sĩ Wolfgang Amadeus Mozart
– Nghe nhạc: Chương III, Hành khúc Thổ Nhĩ Kỳ
45
Chủ đề 8: Vui chào hè về
Bài 21
– Hát: Mùa hè chao nghiêng
– Nghe nhạc: Nghe bài Hooray! Hooray! It’s a holi– holiday
3
Bài 22
– Nhạc cụ thể hiện giai điệu:
+ Sáo recorder: Bài thực hành số 5
+ Kèn phím: Bài thực hành số 5
Ôn tập, kiểm tra và đánh giá học kì II
2
Tổng cộng
35
3.2. Giới thiệu và hướng dẫn sử dụng sách bài tập Âm nhạc 8
3.2.1. Cấu trúc sách bài tập
SBT Âm nhạc 8 được viết bám sát kiến thức, kĩ năng và YCCĐ của 8 chủ đề theo SGK Âm nhạc 8 với những bài học và các mạch phần: Hát, Nhạc cụ, Đọc nhạc, Lí thuyết âm nhạc, Thường thức âm nhạc, Nghe nhạc.
46 Tài liệu bồi dưỡng giáo viên sử dụng sách giáo khoa môn Âm nhạc lớp 8
Tuỳ theo lượng nội dung của mỗi chủ đề mà có số lượng bài tập khác nhau. Cụ thể:
– Chủ đề 1: Giai điệu tuổi hồng – 20 bài
– Chủ đề 2: Trái đất đẹp tươi – 18 bài
– Chủ đề 3: Trái tim người thầy – 22 bài
– Chủ đề 4: Nhịp điệu quê hương – 17 bài
– Chủ đề 5: Bốn mùa hoà ca – 19 bài
– Chủ đề 6: Về miền quan họ – 23 bài
– Chủ đề 7: Giai điệu bốn phương – 15 bài
– Chủ đề 8: Vui chào hè về – 9 bài
Bài tập được thiết kế ở các hình thức: tự luận, trắc nghiệm khách quan, điền khuyết (điền vào chỗ trống), thực hành luyện tập.
3.2.2. Hướng dẫn sử dụng sách bài tập
– Nhằm giúp HS luyện tập, thực hành, củng cố và nâng cao các kiến thức, kĩ năng âm nhạc, GV có thể sử dụng các bài tập bổ trợ cho SGK trong buổi học chính thức trên lớp.
– GV có thể sử dụng bài tập về nhà nhằm ôn tập, củng cố kiến thức sau mỗi bài học.
– Phụ huynh HS có thể tham khảo sử dụng SBT Âm nhạc 8 giúp con em trong việc phát triển năng lực PC liên quan đến môn học.
47
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tài liệu tiếng Việt
1. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2018), Chương trình giáo dục phổ thông – Môn Âm nhạc. Hà Nội. 2. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2018), Chương trình giáo dục phổ thông Tổng thể. Hà Nội. 3. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2020), Thông tư Ban hành Quy định đánh giá HS Trung học – số 26/2020/TT-BGDĐT. Hà Nội
4. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2022), Thông tư Sửa đổi, bổ sung một số Điều của Quy định tiêu chuẩn, quy trình biên soạn, chỉnh sửa sách giáo khoa; tiêu chuẩn tổ chức, cá nhân biên soạn sách giáo khoa; tổ chức và hoạt động của Hội đồng quốc gia thẩm định sách giáo khoa ban hành kèm theo Thông tư số 33/2017/TT-BGDĐT ngày 22/12/2017 – số 5/2022/TT-BGDĐT
5. Nhóm tác giả (2020), Tài liệu hướng dẫn Modul 2 – Sử dụng phương pháp dạy học và giáo dục phát triển phẩm chất, năng lực học sinh Trung học cơ sở môn Âm nhạc, Bộ Giáo dục và Đào tạo.
6. Nhóm tác giả (2020), Tài liệu hướng dẫn Modul 3 – Kiểm tra, đánh giá học sinh Trung học cơ sở theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực môn Âm nhạc, Bộ Giáo dục và Đào tạo. 7. Hồ Ngọc Khải (2012), Khái quát một số phương pháp dạy học âm nhạc cho trẻ em tại Hoa Kỳ hiện nay. Hội thảo khoa học về dạy học Âm nhạc, Mĩ thuật, Thể dục ở trường phổ thông tại Hải Phòng, Bộ Giáo dục và Đào tạo.
8. Hồ Ngọc Khải (2015), Ứng dụng thang Bloom trong xây dựng chuẩn năng lực và đánh giá kết quả của người học. Hà Nội.
9. Lê Anh Tuấn, Đỗ Thanh Hiên, Hồ Ngọc Khải (2019), Hướng dẫn dạy học môn Nghệ thuật Trung học cơ sở theo Chương trình giáo dục phổ thông mới – Phần Âm Nhạc. Hà Nội: Nhà xuất bản Đại học Sư phạm Hà Nội.
Tài liệu tiếng Anh
10. Authors (2005), Spotlight on Music 1, Mc Graw-Hill.
11. Bennett, P. D. (2005). So, why Sol-Mi?, Music Educators Journal, 91(3). Được truy lục từ https:/doi.org/10.2307/3400075.
12. Campbell, P. S. (1991), Rhythmic movement and public school music education: Conservative progressive views of in the formative years. American Music Education, 19, 12-22. 13. David Birrow (2014), The Bucket Book: A Junkyard Percussion Manual, Alfred Music Publishing.
14. Eric Peter Stead, Dr. Eugene Dairianathan (2015), First Steps to Music 1, Star Publising Pte. 15. Norman Gronlund (1991). How to write and use instructional objectives. New York, McMillan Publishers.
16. Richard Filz (2014), Body Percussion Sounds and Rhythms: A Comprehensive Training System, Alfred Music Publishing GmbH.
17. Virginia Hoge Mead (1994), Dalcroze Eurhythmics: In Today’s Music Classroom, Kent State University.
48 Tài liệu bồi dưỡng giáo viên sử dụng sách giáo khoa môn Âm nhạc lớp 8
Chịu trách nhiệm xuất bản:
Tổng Giám đốc HOÀNG LÊ BÁCH
Chịu trách nhiệm nội dung:
Tổng biên tập PHẠM VĨNH THÁI
Biên tập nội dung: LÊ THÀNH LỢI
Thiết kế sách: TRẦN NGUYỄN ANH TÚ
Trình bày bìa: NGUYỄN MẠNH HÙNG
Sửa bản in: LƯU THỊ NGỌC THẢO
Chế bản: CÔNG TY CP DỊCH VỤ XUẤT BẢN GIÁO DỤC GIA ĐỊNH
Bản quyền thuộc Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam.
Tất cả các phần của nội dung cuốn sách này đều không được sao chép, lưu trữ, chuyển thể dưới bất kì hình thức nào khi chưa có sự cho phép bằng văn bản của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam.
TÀI LIỆU BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN SỬ DỤNG SÁCH GIÁO KHOA MÔN ÂM NHẠC LỚP 8 - BỘ SÁCH CHÂN TRỜI SÁNG TẠO Mã số:
In………bản, (QĐ in số….) Khổ 19 x 26,5 cm.
Đơn vị in:……………………..
Cơ sở in:………………………
Sô ĐKXB:
Số QĐXB:......... ngày …. tháng…. năm 20 ...
In xong và nộp lưu chiểu tháng ….năm 20….
Mã số ISBN: