🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Sổ Tay Đội Viên
Ebooks
Nhóm Zalo
LÔØI NHAØ XUAÁT BAÛN
Trong nhöõng naêm qua, toå chöùc Ñoäi Thieáu nieân Tieàn phong Hoà Chí Minh ngaøy caøng tröôûng thaønh vaø lôùn maïnh. Söï quan taâm, chaêm soùc vaø boài döôõng cuûa Ñaûng, cuûa Ñoaøn, cuûa gia ñình vaø xaõ hoäi cuøng vôùi yeáu toá noäi löïc ñaõ giuùp cho toå chöùc Ñoäi ngaøy caøng phaùt trieån caû veà soá löôïng vaø chaát löôïng. Beân caïnh ñoù, noäi dung vaø hình thöùc hoaït ñoäng Ñoäi lieân tuïc ñöôïc ñoåi môùi, ña daïng, saùng taïo, phuø hôïp vôùi nhu caàu vaø taâm lí ñoäi vieân thieáu nieân, ñaùp öùng toát hôn nhu caàu hoïc taäp, hoaït ñoäng, vui chôi giaûi trí cuûa caùc em, goùp phaàn ñònh höôùng ñeå caùc em reøn luyeän, phaán ñaáu trôû thaønh con ngoan, troø gioûi, ñoäi vieân toát, chaùu ngoan Baùc Hoà, ñoàng thôøi giuùp cho ñoäi vieân phaán ñaáu toaøn dieän, sôùm trôû thaønh nhöõng ñoaøn vieân thanh nieân coäng saûn vaø ngöôøi coâng daân toát cho ñaát nöôùc.
Xuaát phaùt töø nhu caàu vaø thöïc tieãn hoaït ñoäng cuûa ñoäi vieân thieáu nieân hieän nay taïi caùc ñòa phöông, cô sôû, Nhaø xuaát baûn Chính trò quoác gia - Söï thaät phoái hôïp vôùi Nhaø xuaát baûn Kim Ñoàng xuaát baûn cuoán Soå tay ñoäi vieân cho ñoäi vieân Ñoäi Thieáu nieân Tieàn phong Hoà Chí Minh trong khuoân khoå Ñeà aùn
5
trang bò saùch cho cô sôû xaõ, phöôøng, thò traán naêm 2011. Hy voïng cuoán saùch seõ ñöôïc caùc em ñoäi vieân thieáu nieân yeâu thích vaø trôû thaønh caåm nang cho caùc em trong reøn luyeän vaø tham gia hoaït ñoäng Ñoäi taïi cô sôû.
Traân troïng giôùi thieäu vaø hy voïng seõ nhaän ñöôïc nhieàu yù kieán ñoùng goùp boå ích, thieát thöïc töø caùc em ñoäi vieân thieáu nieân vaø caùc anh, chò phuï traùch Ñoäi ñeå cuoán Soå tay ñoäi vieân ngaøy caøng hoaøn thieän veà noäi dung, ñaùp öùng vaø phuïc vuï kòp thôøi hôn nöõa caùc noäi dung trong sinh hoaït vaø reøn luyeän cuûa ñoäi vieân thieáu nieân caû nöôùc.
Xin giôùi thieäu cuoán saùch cuøng baïn ñoïc.
Thaùng 7 naêm 2011
NHAØ XUAÁT BAÛN CHÍNH TRÒ QUOÁC GIA - SÖÏ THAÄT
6
5 ñieàu Baùc Hoà daïy
thieáu nieân nhi ñoàng
1. Yeâu Toå quoác, yeâu ñoàng baøo
2. Hoïc taäp toát, lao ñoäng toát
3. Ñoaøn keát toát, kæ luaät toát
4. Giöõ gìn veä sinh thaät toát
5. Khieâm toán, thaät thaø, duõng caûm
“... Non soâng Vieät Nam coù trôû neân töôi ñeïp hay khoâng, daân toäc Vieät Nam coù böôùc tôùi ñaøi vinh quang ñeå saùnh vai vôùi caùc cöôøng quoác naêm chaâu ñöôïc hay khoâng, chính laø nhôø moät phaàn raát lôùn ôû coâng hoïc taäp cuûa caùc em”1.
(Trích thö cuûa Baùc Hoà göûi hoïc sinh
nhaân ngaøy khai tröôøng ñoäc laäp ñaàu tieân naêm 1945)
1. Hoà Chí Minh: Toaøn taäp, Nxb. Chính trò quoác gia, Haø Noäi, 2002, t.4, tr.33.
7
Ghi nhớ cá nhân
Sổ này của: ............................................... Sinh nhật:.................................................. Điện thoại:................................................. Chi đội:...................................................... Liên đội: .................................................... Địa chỉ gia đình: ........................................ Quận, huyện: ............................................. Tỉnh, thành phố: ........................................
8
NHÖÕNG ÑIEÀU ÑOÄI VIEÂN ÑOÄI THIEÁU NIEÂN TIEÀN PHONG HOÀ CHÍ MINH CAÀN BIEÁT
LÔØI HÖÙA ÑOÄI VIEÂN
1. Thöïc hieän toát 5 ñieàu Baùc Hoà daïy. 2. Tua ân theo Ñie àu le ä Ño äi Thie áu nie ân Tie àn phong Ho à Chí Minh.
3. Giö õ gìn danh dö ï Ño äi Thie áu nie ân Tie àn phong Ho à Chí Minh.
KHAÅU HIEÄU ÑOÄI
Vì Toå quoác Xaõ hoäi chuû nghóa,
Vì lí töôûng cuûa Baùc Hoà vó ñaïi
SAÜN SAØNG!
QUOÁC KÌ
- Neàn ñoû.
- ÔÛ giöõa coù hình ngoâi sao vaøng
naêm caùnh.
CÔØ ÑOÄI
- Neàn ñoû, hình chöõ nhaät, chieàu
roäng baèng 2/3 chieàu daøi.
- ÔÛû giöõa coù hình Huy hieäu Ñoäi.
- Ñöôøng kính Huy hieäu Ñoäi
baèng 2/5 chieàu roäng côø.
9
10
11
HUY HIEÄU ÑOÄI
Neàn ñoû sao vaøng laø côø Toå quoác;
maêng non töôïng tröng cho löùa
tuoåi thieáu nieân, laø theá heä töông
lai cuûa daân toäc Vieät Nam anh
huøng; chöõ “Saün saøng” laø khaåu
hieäu haønh ñoäng cuûa Ñoäi Thieáu
nieân Tieàn phong Hoà Chí Minh.
Ñeo Huy hieäu Ñoäi nhaéc nhôû ñoäi vieân hoïc taäp vaø reøn luyeän, ñeå saün saøng keá tuïc söï nghieäp caùch maïng vinh quang cuûa Ñaûng, cuûa Baùc Hoà vaø cuûa daân toäc.
Ñoäi vieân Ñoäi Thieáu nieân Tieàn phong Hoà Chí Minh ñeo Huy hieäu Ñoäi ôû ngöïc aùo beân traùi.
KHAÊN QUAØNG ÑOÛ
Khaên quaøng ñoû laø moät phaàn côø Toå quoác, maøu ñoû töôïng tröng cho lí töôûng caùch
maïng. Ñeo khaên quaøng ñoû, ñoäi
vieân töï haøo veà Toå quoác, veà Ñaûng
Coäng saûn Vieät Nam, veà Baùc Hoà vó ñaïi vaø nguyeän phaán ñaáu ñeå trôû thaønh ñoaøn vieân Thanh nieân Coäng saûn Hoà Chí Minh.
12
ÑOÄI VIEÂN ÑOÄI THIEÁU NIEÂN
TIEÀN PHONG HOÀ CHÍ MINH COÙ QUYEÀN1
1. Ñöôïc Ñoäi Thieáu nieân Tieàn phong Hoà Chí Minh vaø Ñoaøn Thanh nieân Coäng saûn Hoà Chí Minh giuùp ñôõ ñeå phaùt huy naêng löïc trong hoïc taäp, hoaït ñoäng, vui chôi, coâng taùc xaõ hoäi.
2. Ñöôïc Ñoäi Thieáu nieân Tieàn phong Hoà Chí Minh vaø Ñoaøn Thanh nieân Coäng saûn Hoà Chí Minh baûo veä quyeàn lôïi hôïp phaùp cuûa mình theo chuû tröông cuûa Ñaûng, chính saùch, phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc vaø Ñieàu leä Ñoaøn Thanh nieân Coäng saûn Hoà Chí Minh, Ñieàu leä Ñoäi Thieáu nieân Tieàn phong Hoà Chí Minh.
3. Ñöôïc sinh hoaït Ñoäi Thieáu nieân Tieàn phong Hoà Chí Minh, baøn baïc vaø quyeát ñònh caùc coâng vieäc cuûa Ñoäi. Ñöôïc öùng cöû, ñeà cöû, baàu cöû vaøo Ban chæ huy chi ñoäi, lieân ñoäi.
Ñoäi vieân ñuû 15 tuoåi, chi ñoäi giôùi thieäu ñeå keát naïp Ñoaøn (neáu ñuû ñieàu kieän) hoaëc laøm leã tröôûng thaønh Ñoäi.
1. Xem: Ñieàu leä Ñoäi Thieáu nieân Tieàn phong Hoà Chí Minh do Hoäi ñoàng Ñoäi Trung öông khoùa 6 ban haønh thaùng 7 naêm 2008. (TG).
13
ÑOÄI VIEÂN ÑOÄI THIEÁU NIEÂN
TIEÀN PHONG HOÀ CHÍ MINH COÙ NHIEÄM VUÏ
1. Thöïc hieän Ñieàu leä, nghi thöùc Ñoäi Thieáu nieân Tieàn phong Hoà Chí Minh vaø chöông trình reøn luyeän ñoäi vieân.
2. Thöïc hieän 5 ñieàu Baùc Hoà daïy ñeå trôû thaønh con ngoan, troø gioûi, chaùu ngoan Baùc Hoà, ñoaøn vieân Ñoaøn Thanh nieân Coäng saûn Hoà Chí Minh.
3. Laøm göông toát cho thieáu nieân nhi ñoàng, giuùp ñôõ thieáu nieân vaø nhi ñoàng trôû thaønh ñoäi vieân Ñoäi Thieáu nieân Tieàn phong Hoà Chí Minh. Tích cöïc tham gia coâng taùc nhi ñoàng.
ÑAÁT NÖÔÙC VIEÄT NAM CUÛA EM1
Dieän tích: 331.200km2 (theo Nieân giaùm thoáng keâ naêm 2006).
Daân soá: gaàn 86 trieäu ngöôøi (theo Toång ñieàu tra daân soá vaø nhaø ôû ngaøy 01-4-2009)
Thuû ñoâ: Haø Noäi.
Nöôùc Coäng hoøa xaõ hoäi chuû nghóa Vieät Nam naèm ôû khu vöïc Ñoâng Nam AÙ, phía Baéc giaùp
1. Nguoàn: Toång hôïp töø saùch Ñòa lyù lôùp 8, Nxb. Giaùo duïc Haø Noäi, 2011 vaø website cuûa UÛy ban nhaân daân caùc ñòa phöông coù di saûn (TG).
14
Trung Quoác, phía Taây vaø Taây Nam giaùp Laøo vaø Campuchia, phía Ñoâng vaø Ñoâng Nam giaùp Thaùi Bình Döông. Phaàn ñaát lieàn keùo daøi theo chieàu Baéc-Nam tôùi 1.650 km töông ñöông 15 ñoä vó tuyeán, chaïy daøi töø Laïng Sôn ñeán Caø Mau, coù ñöôøng bôø bieån uoán cong hình chöõ S daøi 3.260 km vôùi haøng ngaøn ñaûo vaø quaàn ñaûo, trong ñoù coù hai quaàn ñaûo lôùn laø Hoaøng Sa vaø Tröôøng Sa taïo neân non soâng gaám voùc Vieät Nam.
Neùt noåi baät cuûa ñòa hình phaàn ñaát lieàn ñaát nöôùc ta laø ñoài nuùi chieám 2/3 laõnh thoå nhöng chuû yeáu laø ñoài nuùi thaáp chieám 85%, nuùi cao treân 2.000m chæ chieám 1%, cao nhaát laø ñænh Phanxipaêng cao 3.143m vaø Putaleng cao 3.096m (Laøo Cai); Pusilung cao 3.076m (Lai Chaâu); Ngoïc Linh cao 2.598m (Kon Tum); Chöyangsin cao 2.442m (Ñaék Laék)... Nöôùc ta coù nhieàu cao nguyeân ñeïp, khí haäu maùt meû nhö: Sa Pa, Ñaø Laït...; coù ba ñoàng baèng lôùn laø Ñoàng baèng soâng Hoàng, Ñoàng baèng duyeân haûi Trung Boä vaø Ñoàng baèng soâng Cöûu Long, trong ñoù roäng nhaát laø Ñoàng baèng Nam Boä vôùi dieän tích khoaûng 40.000km2...; coù 2.360 con soâng daøi hôn 10km, trong ñoù coù caùc con soâng lôùn nhö: soâng Hoàng daøi 1.126km (ñoaïn trung löu ôû Vieät Nam daøi 556km), soâng Maõ daøi 410km, soâng Ñoàng Nai daøi 635km, soâng Meâ Koâng daøi 4.300km (ñoaïn ôû Vieät Nam daøi 230km)…; coù caùc hoà chöùa nöôùc lôùn nhö: hoà soâng Ñaø, hoà Thaùc Baø, hoà Trò An, hoà Daàu Tieáng...; bôø bieån nöôùc ta coù nhieàu vònh, baõi taém
15
vaø nhieàu thaéng caûnh ñeïp, nôi nghæ maùt noåi tieáng theá giôùi nhö: Haï Long, Ñoà Sôn, Cöûa Loø, Laêng Coâ, Ñaø Naüng, Nha Trang, Vuõng Taøu...
Khí haäu nöôùc ta laø khí haäu nhieät ñôùi gioù muøa, noùng aåm, möa nhieàu. Do aûnh höôûng cuûa gioù muøa ñoâng baéc vaø gioù muøa taây nam trong naêm maø mieàn Baéc coù boán muøa: xuaân, haï, thu, ñoâng roõ reät, coøn mieàn Nam chæ coù 2 muøa: muøa möa vaø muøa khoâ.
Nöôùc ta coù caùc di saûn vaên hoùa vaø thieân nhieân theá giôùi laø: Vònh Haï Long (Quaûng Ninh), Vöôøn quoác gia Phong Nha - Keû Baøng (Quaûng Bình), Quaàn theå di tích Coá ñoâ Hueá (Thöøa Thieân - Hueá), Phoá coå Hoäi An (Quaûng Nam), khu di tích Myõ Sôn (Quaûng Nam), Hoaøng thaønh Thaêng Long (Haø Noäi), Thaønh Nhaø Hoà; Caùc di saûn vaên hoùa phi vaät theå theá giôùi laø: Nhaõ nhaïc cung ñình Hueá; Khoâng gian vaên hoùa coàng chieâng Taây Nguyeân vaø daân ca quan hoï Baéc Ninh; Di saûn tö lieäu lòch söû theá giôùi laø: Moäc baûn Trieàu Nguyeãn vaø Bia Tieán só Vaên Mieáu - Quoác Töû Giaùm.
16
DAÂN TOÄC VIEÄT NAM1
1. Bana
2. Boá Y
3. Braâu
4. Bru (Vaân Kieàu)
5. Chaêm
6. Chôro
7. Churu
8. Chöùt
9. Co
10. Coáng
11. Côho
12. Côø Lao
13. Côøtu
14. Dao
15. EÂñeâ
16. Giaùy
17. Giarai
18. Gieû - Trieâng
19. Haø Nhì
20. Hoa
21. Hreâ
22. Khaùng
23. Khôme
24. Khômuù
25. Kinh
26. La Chí
27. La Ha
28. La Huû
29. Laøo
30. Loâ Loâ
31. Löï
32. Maï
33. Maûng
34. Moâng
35. Mnoâng
36. Möôøng
37. Ngaùi
38. Nuøng
39. Ôñu
40. Paø Theûn
41. Phuø Laù
42. Pu Peùo
43. Raglai
44. Rômaêm
45. Saùn Chay
46. Saùn Dìu
47. Si-La
48. Taøy
49. Taøoâi
50. Thaùi
51. Thoå
52. Xinhmun
53. Xôñaêng
54. Xtieâng
1. Xem: Thoâng taán xaõ Vieät Nam: Vieät Nam hình aûnh coäng ñoàng 54 daân toäc, Nxb. Thoâng taán xaõ, Haø Noäi, 2006 (TG).
17
CAÙC TÆNH, THAØNH PHOÁ
1. Thuû ñoâ Haø Noäi
2. TP. Hoà Chí Minh
3. TP. Haûi Phoøng
4. TP. Ñaø Naüng
5. TP. Caàn Thô
6. Haø Giang
7. Tuyeân Quang
8. Cao Baèng
9. Laïng Sôn
10. Ñieän Bieân
11. Lai Chaâu
12. Laøo Cai
13. Yeân Baùi
14. Baéc Kaïn
15. Sôn La
16. Hoøa Bình
17. Baéc Giang
18. Baéc Ninh
19. Haø Nam
20. Nam Ñònh
21. Quaûng Ninh
22. Thaùi Nguyeân
23. Vónh Phuùc
24. Phuù Thoï
25. Haûi Döông
26. Höng Yeân
27. Ninh Bình
28. Thaùi Bình
29. Thanh Hoùa
30. Ngheä An
31. Haø Tónh
32. Quaûng Bình
33. Quaûng Trò
34. Thöøa Thieân-Hueá 35. Quaûng Nam
36. Quaûng Ngaõi
37. Bình Ñònh
38. Phuù Yeân
39. Khaùnh Hoøa
40. Ninh Thuaän
41. Bình Thuaän
42. Bình Phöôùc
43. Gia Lai
44. Kon Tum
45. Ñaék Laék
46. Laâm Ñoàng
47. Ñaék Noâng
48. Ñoàng Nai
49. Tieàn Giang
50. An Giang
51. Haäu Giang
52. Kieân Giang
53. Taây Ninh
54. Beán Tre
55. Soùc Traêng
56. Vónh Long
57. Traø Vinh
58. Caø Mau
59. Baïc Lieâu
60. Baø Ròa - Vuõng Taøu 61. Ñoàng Thaùp
62. Long An
63. Bình Döông
18
CAÙC NGAØY LEÃ LÔÙN TRONG NAÊM
• Ngaøy 1-1: Teát Döông lòch
• Ngaøy 9-1-1950: Ngaøy truyeàn thoáng hoïc sinh, sinh vieân Vieät Nam
• Ngaøy 3-2-1930: Ngaøy thaønh laäp Ñaûng Coäng saûn Vieät Nam
• Ngaøy 8-3: Ngaøy Quoác teá phuï nöõ
• Ngaøy 26-3-1931: Ngaøy thaønh laäp Ñoaøn Thanh nieân Coäng saûn Hoà Chí Minh
• Ngaøy 30-4-1975: Ngaøy giaûi phoùng mieàn Nam, thoáng nhaát ñaát nöôùc
• Ngaøy 1-5: Ngaøy Quoác teá Lao ñoäng
• Ngaøy 7-5-1954: Ngaøy chieán thaéng Ñieän Bieân Phuû
• Nga øy 19-5-1890: Nga øy sinh Chu û tòch Ho à Chí Minh
• Ngaøy 1-6: Ngaøy Quoác teá thieáu nhi
• Ngaøy 27-7-1947: Ngaøy thöông binh, lieät só • Ngaøy 15-8 (aâm lòch): Teát Trung thu
• Ngaøy 2-9-1945: Ngaøy Quoác khaùnh nöôùc Coäng hoøa xaõ hoäi chuû nghóa Vieät Nam • Ngaøy 15-10-1956: Ngaøy truyeàn thoáng Hoäi Lieân hieäp Thanh nieân Vieät Nam
• Ngaøy 20-10-1930: Ngaøy truyeàn thoáng Hoäi Lieân hieäp Phuï nöõ Vieät Nam
• Ngaøy 20-11-1982: Ngaøy Nhaø giaùo Vieät Nam • Ngaøy 22-12-1944: Ngaøy thaønh laäp Quaân ñoäi Nhaân daân Vieät Nam vaø Ngaøy hoäi quoác phoøng toaøn daân.
19
NHÖÕNG NOÄI DUNG CÔ BAÛN
ÑÖÔÏC QUY ÑÒNH TAÏI LUAÄT BAÛO VEÄ, CHAÊM SOÙC VAØ GIAÙO DUÏC TREÛ EM NAÊM 2004
Ngaøy 15-6-2004, Quoác hoäi nöôùc Coäng hoøa xaõ hoäi chuû nghóa Vieät Nam khoùa IX kì hoïp thöù 5 ñaõ thoâng qua Luaät baûo veä, chaêm soùc vaø giaùo duïc treû em goàm 5 chöông, 60 ñieàu, trong ñoù quy ñònh caùc quyeàn cô baûn vaø boån phaän cuûa treû em; quy ñònh traùch nhieäm cuûa Nhaø nöôùc vaø xaõ hoäi trong baûo veä, chaêm soùc vaø giaùo duïc treû em.
QUYEÀN VAØ BOÅN PHAÄN CUÛA TREÛ EM
Treû em coù quyeàn:
1. Treû em coù quyeàn ñöôïc khai sinh vaø coù quoác tòch. Treû em chöa xaùc ñònh ñöôïc cha meï, neáu coù yeâu caàu thì ñöôïc cô quan coù thaåm quyeàn giuùp ñôõ ñeå xaùc ñònh cha meï theo quy ñònh cuûa phaùp luaät.
2. Treû em coù quyeàn ñöôïc chaêm soùc, nuoâi döôõng ñeå phaùt trieån theå chaát, trí tueä, tinh thaàn vaø ñaïo ñöùc. 3. Treû em coù quyeàn ñöôïc soáng chung vôùi cha meï. Khoâng ai coù quyeàn buoäc treû em phaûi caùch li cha meï, tröø tröôøng hôïp vì lôïi ích cuûa treû em. 4. Treû em coù quyeàn ñöôïc gia ñình, Nhaø nöôùc, xaõ hoäi toân troïng vaø baûo veä tính maïng, thaân theå, nhaân phaåm vaø danh döï.
5. Treû em coù quyeàn ñöôïc chaêm soùc, baûo veä söùc khoûe. Treû em döôùi 6 tuoåi ñöôïc chaêm soùc söùc khoûe
20
ban ñaàu, ñöôïc khaùm chöõa beänh khoâng maát tieàn taïi caùc cô sôû y teá coâng laäp.
6. Treû em coù quyeàn ñöôïc hoïc taäp. Treû em hoïc baäc tieåu hoïc trong caùc cô sôû giaùo duïc coâng laäp khoâng phaûi traû hoïc phí.
7. Treû em coù quyeàn ñöôïc vui chôi, giaûi trí laønh maïnh, ñöôïc tham gia caùc hoaït ñoäng vaên hoùa, vaên ngheä, theå duïc theå thao phuø hôïp vôùi löùa tuoåi.
8. Treû em coù quyeàn ñöôïc phaùt trieån naêng khieáu. Moïi naêng khieáu cuûa treû em ñeàu ñöôïc khuyeán khích vaø taïo ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå phaùt trieån.
9. Treû em coù quyeàn coù taøi saûn, quyeàn thöøa keá theo quy ñònh cuûa phaùp luaät.
10. Treû em coù quyeàn ñöôïc tieáp caän thoâng tin phuø hôïp vôùi söï phaùt trieån cuûa treû em, ñöôïc baøy toû yù kieán, nguyeän voïng veà nhöõng vaán ñeà mình quan taâm. Ñöôïc tham gia caùc hoaït ñoäng xaõ hoäi phuø hôïp vôùi nhu caàu vaø naêng löïc cuûa mình.
Treû em coù boån phaän:
1. Yeâu quyù, kính troïng, hieáu thaûo vôùi oâng baø, cha meï; kính troïng thaày coâ giaùo; leã pheùp vôùi ngöôøi lôùn, thöông yeâu em nhoû, ñoaøn keát vôùi baïn beø, giuùp ñôõ ngöôøi giaø yeáu, ngöôøi khuyeát taät, taøn taät, ngöôøi gaëp hoaøn caûnh khoù khaên theo khaû naêng cuûa mình;
2. Chaêm chæ hoïc taäp, giöõ gìn veä sinh, reøn luyeän thaân theå, thöïc hieän traät töï coâng coäng vaø an toaøn giao thoâng, giöõ gìn cuûa coâng, toân troïng taøi saûn cuûa ngöôøi khaùc, baûo veä moâi tröôøng;
21
3. Yeâu lao ñoäng, giuùp ñôõ gia ñình laøm nhöõng vieäc vöøa söùc mình;
4. Soáng khieâm toán, trung thöïc vaø coù ñaïo ñöùc; toân troïng phaùp luaät; tuaân theo noäi quy cuûa nhaø tröôøng; thöïc hieän neáp soáng vaên minh, gia ñình vaên hoùa; toân troïng, giöõ gìn baûn saéc vaên hoùa daân toäc;
5. Yeâu queâ höông, ñaát nöôùc, yeâu ñoàng baøo, coù yù thöùc xaây döïng, baûo veä Toå quoác Vieät Nam xaõ hoäi chuû nghóa vaø ñoaøn keát quoác teá.
Laø thieáu nhi, ñoäi vieân Ñoäi Thieáu nieân Tieàn phong Hoà Chí Minh chuùng ta phaûi bieát roõ quyeàn vaø boån phaän ñeå thöïc hieän toát, ñoàng thôøi tuyeân truyeàn vaän ñoäng ngöôøi lôùn cuøng thöïc hieän toát Luaät baûo veä, chaêm soùc vaø giaùo duïc treû em.
BAÙC HOÀ KÍNH YEÂU CUÛA CHUÙNG EM
Baùc Hoà kính yeâu sinh ngaøy 19-5-1890 taïi queâ ngoaïi laø laøng Hoaøng Truø (queâ noäi cuûa Baùc laø laøng Sen) thuoäc xaõ Kim Lieân, huyeän Nam Ñaøn, tænh Ngheä An. Luùc nhoû teân Baùc laø Nguyeãn Sinh Cung, khi ñi hoïc laáy teân laø Nguyeãn Taát Thaønh, khi hoaït ñoäng caùch maïng laáy teân laø Nguyeãn AÙi Quoác. Naêm 1942, Baùc laáy teân laø Hoà Chí Minh. Baùc coù ngöôøi chò gaùi teân laø Nguyeãn Thò Thanh, ngöôøi anh trai teân laø Nguyeãn Sinh Khieâm vaø ngöôøi em trai teân laø Nguyeãn Sinh Sin.
Khoaûng naêm 1906-1908, Baùc hoïc ôû tröôøng Quoác hoïc taïi Hueá - kinh ñoâ cuûa nhaø Nguyeãn. Töø naêm 1911-1917, ñeå tìm hieåu theá giôùi beân
22
ngoaøi vôùi hi voïng tìm ra con ñöôøng cöùu nöôùc vaø kieám soáng, Baùc ñaõ laøm phuï beáp treân taøu Latuùtsô Tôreâvin laø taøu chôû khaùch vieãn döông cuûa Phaùp; sau ñoù laøm coâng nhaân thôøi vuï ôû Haùclem (Niu Ooùc, Mó); laøm ngheà caøo tuyeát, ñoát loø ôû Luaân Ñoân (Anh); laøm thôï ôû Pari (Phaùp)... Naêm 1918, Baùc gia nhaäp Ñaûng Xaõ hoäi Phaùp, laáy teân laø Nguyeãn AÙi Quoác vaø thay maët cho nhöõng ngöôøi Vieät Nam yeâu nöôùc göûi ñeán Hoäi nghò hoøa bình theá giôùi ôû Veùcxay baûn Yeâu saùch cuûa nhaân daân Vieät Nam. Ñaây laø Tuyeân ngoân chính trò ñaàu tieân cuûa caùch maïng giaûi phoùng daân toäc Vieät Nam. Thaùng 7-1920, Baùc laøm quen vôùi caùc taùc phaåm cuûa Leânin, nhö Luaän cöông veà caùc daân toäc vaø thuoäc ñòa, töø ñaây Baùc quyeát ñònh ñöùng veà phía Quoác teá coäng saûn. Thaùng 12-1920, Baùc tham döï Ñaïi hoäi Tua cuûa Ñaûng Xaõ hoäi Phaùp, ñaõ cuøng nhöõng ngöôøi coäng saûn Phaùp thaønh laäp Ñaûng Coäng saûn Phaùp vaø trôû thaønh ngöôøi coäng saûn ñaàu tieân trong lòch söû caùch maïng Vieät Nam. Thaùng 6-1924, Baùc tham döï Ñaïi hoäi V Quoác teá Coäng saûn taïi Maùtxcôva vôùi tö caùch laø ñaïi bieåu Ñoâng Döông.
Thaùng 6-1925, Baùc ñeà xöôùng thaønh laäp Vieät Nam thanh nieân caùch maïng ñoàng chí Hoäi, laø tieàn thaân cuûa Ñaûng Coäng saûn Vieät Nam.
Ngaøy 3-2-1930, Baùc chuû trì Hoäi nghò hôïp nhaát nhöõng ngöôøi coäng saûn Vieät Nam ôû thaønh phoá Cöûu Long, gaàn Höông Caûng (Trung Quoác). Taïi Hoäi nghò naøy, Ñaûng Coäng saûn Vieät Nam ñöôïc thaønh laäp (sau ñoù ñöôïc ñoåi teân thaønh Ñaûng Coäng
23
saûn Ñoâng Döông, Ñaûng Lao ñoäng Vieät Nam vaø ngaøy nay laø Ñaûng Coäng saûn Vieät Nam). Ngaøy 28-1-1941, sau 30 naêm boân ba ôû nöôùc ngoaøi, Baùc veà hoaït ñoäng ôû vuøng Paùc Boù (Cao Baèng). Naêm 1944-1945, Baùc tröïc tieáp laõnh ñaïo vieäc chuaån bò Toång khôûi nghóa; ngaøy 22-12-1944, Baùc kí quyeát ñònh thaønh laäp Ñoäi Vieät Nam tuyeân truyeàn giaûi phoùng quaân, laø tieàn thaân cuûa Quaân ñoäi nhaân daân Vieät Nam ngaøy nay. Ngaøy 16-8-1945, Baùc chuû trì Ñaïi hoäi quoác daân taïi Taân Traøo (Tuyeân Quang). Ñaïi hoäi thoâng qua quyeát ñònh Toång khôûi nghóa, baàu ban laõnh ñaïo UÛy ban daân toäc giaûi phoùng. Ngaøy 2-9-1945, Baùc thay maët Chính phuû laâm thôøi nöôùc Vieät Nam Daân chuû Coäng hoøa ñoïc Tuyeân ngoân Ñoäc laäp taïi Quaûng tröôøng Ba Ñình (Haø Noäi), khai sinh Nhaø nöôùc Vieät Nam Daân chuû Coäng hoøa, nay laø nöôùc Coäng hoøa xaõ hoäi chuû nghóa Vieät Nam. Ngaøy 2-3-1946, taïi kyø hoïp thöù nhaát Quoác hoäi khoùa I, Baùc ñöôïc baàu laøm Chuû tòch vaø Thuû töôùng Chính phuû Vieät Nam Daân chuû Coäng hoøa (laø Thuû töôùng ñeán heát naêm 1955).
Ngaøy 19-12-1946, Baùc ra lôøi keâu goïi toaøn quoác khaùng chieán choáng thöïc daân Phaùp. Thaùng 9-1950, Baùc tröïc tieáp chæ ñaïo chieán dòch Cao - Baéc - Laïng thaéng lôïi.
Thaùng 2-1951, taïi Ñaïi hoäi ñaïi bieåu toaøn quoác laàn thöù II cuûa Ñaûng, Baùc ñöôïc baàu laøm Chuû tòch Ban chaáp haønh Ñaûng Lao ñoäng Vieät Nam.
24
Taïi kyø hoïp thöù hai Quoác hoäi khoùa III töø ngaøy 7 ñeán ngaøy 10-4-1965, Baùc ñöôïc baàu laøm Chuû tòch Hoäi ñoàng quoác phoøng nöôùc Vieät Nam Daân chuû Coäng hoøa.
Ngaøy 2-9-1969, sau moät côn ñau tim naëng, Baùc ñaõ ra ñi trong nieàm tieác thöông voâ haïn cuûa nhaân daân caû nöôùc vaø nhaân daân lao ñoäng theá giôùi.
Ngaøy 29-11-1969, Boä Chính trò Ban Chaáp haønh Trung öông Ñaûng thoâng qua quyeát ñònh giöõ gìn thi haøi Chuû tòch Hoà Chí Minh vaø xaây döïng Laêng Chuû tòch. Ngaøy 23-9-1975, Laêng ñaõ ñöôïc xaây döïng xong ôû Quaûng tröôøng Ba Ñình (Haø Noäi) vaø Baùc Hoà ñôøi ñôøi yeân nghæ taïi ñaây.
ÑAÛNG COÄNG SAÛN VIEÄT NAM -
NHÖÕNG DAÁU SON LÒCH SÖÛ
Ñaûng Coäng saûn Vieät Nam do Chuû tòch Hoà Chí Minh saùng laäp vaø reøn luyeän, laø ñoäi tieân phong cuûa giai caáp coâng nhaân Vieät Nam, ñoàng thôøi laø ñoäi tieân phong cuûa nhaân daân lao ñoäng vaø cuûa daân toäc Vieät Nam; ñaïi bieåu trung thaønh lôïi ích cuûa giai caáp coâng nhaân, nhaân daân lao ñoäng vaø cuûa caû daân toäc. Nhöõng söï kieän quan troïng trong lòch söû ñaáu tranh vaø tröôûng thaønh lôùn maïnh cuûa Ñaûng Coäng saûn Vieät Nam:
* Ngaøy 3-2-1930 taïi thaønh phoá Cöûu Long, gaàn Höông Caûng (Trung Quoác) ñaõ dieãn ra Hoäi nghò thaønh laäp Ñaûng: Thoáng nhaát ba toå chöùc coäng saûn ôû Vieät Nam, ñeà ra Chính cöông, Saùch löôïc vaén taét
25
vaø Ñieàu leä, vaïch ra ñöôøng loái giaûi phoùng daân toäc cuûa caùch maïng Vieät Nam. Taïi Hoäi nghò laàn thöù I vaøo thaùng 10-1930, ñoàng chí Traàn Phuù ñöôïc baàu laø Toång Bí thö ñaàu tieân cuûa Ñaûng. Thaùng 3-1934, Ban chæ huy ôû nöôùc ngoaøi (Ban Haûi ngoaïi) cuûa Ñaûng Coäng saûn Ñoâng Döông ñöôïc thaønh laäp do ñoàng chí Leâ Hoàng Phong laøm Thö kí (Bí thö).
* Naêm 1935, Ñaïi hoäi I cuûa Ñaûng hoïp taïi phoá Quan Coâng, Ma Cao (Trung Quoác), ñaõ ñeà ra nhieäm vuï cuûng coá, phaùt trieån Ñaûng, taêng cöôøng löïc löôïng caùch maïng, tranh thuû quaàn chuùng roäng raõi, choáng chieán tranh ñeá quoác. Toång Bí thö cuûa thôøi kì 1935 -1951 laø: ñoàng chí Leâ Hoàng Phong (thaùng 3-1935 – 1936), ñoàng chí Haø Huy Taäp (27-7-1936 – 3-1938), ñoàng chí Nguyeãn Vaên Cöø (3-1938 – 1-1940), ñoàng chí Tröôøng Chinh (5-1941 – 2-1951).
* Naêm 1951, Ñaïi hoäi II cuûa Ñaûng ñöôïc toå chöùc taïi xaõ Vinh Quang, huyeän Chieâm Hoùa, tænh Tuyeân Quang ñaõ quyeát ñònh ñaåy maïnh cuoäc khaùng chieán choáng thöïc daân Phaùp ñeán thaéng lôïi vaø quyeát ñònh ñöa Ñaûng ra hoaït ñoäng coâng khai. Toång Bí thö cuûa Ñaûng thôøi kì naøy laø: ñoàng chí Tröôøng Chinh (1951 – 10-1956). Ñoàng chí Hoà Chí Minh laø Chuû tòch Ñaûng kieâm Chuû tòch nöôùc (10-1956 - 1960).
* Naêm 1960, Ñaïi hoäi III cuûa Ñaûng ñöôïc toå chöùc taïi Thuû ñoâ Haø Noäi. Ñaïi hoäi ñaõ vaïch ra ñöôøng loái xaây döïng chuû nghóa xaõ hoäi ôû mieàn Baéc vaø giaûi phoùng mieàn Nam, thoáng nhaát ñaát nöôùc. Chuû tòch Ñaûng laø Ñoàng chí Hoà Chí Minh. Bí thö
26
thöù nhaát Ban Chaáp haønh Trung öông Ñaûng laø ñoàng chí Leâ Duaån.
* Naêm 1976, Ñaïi hoäi IV cuûa Ñaûng ñöôïc toå chöùc taïi Thuû ñoâ Haø Noäi, Ñaïi hoäi ñaõ toång keát thaéng lôïi cuûa söï nghieäp choáng Myõ, cöùu nöôùc, thoáng nhaát ñaát nöôùc vaø ñöa caû nöôùc tieán leân xaây döïng chuû nghóa xaõ hoäi. Toång Bí thö cuûa Ñaûng laø Ñoàng chí Leâ Duaån.
* Naêm 1982, Ñaïi hoäi V cuûa Ñaûng toå chöùc taïi Thuû ñoâ Haø Noäi. Ñaïi hoäi ñaõ quyeát ñònh nhöõng vaán ñeà lôùn veà phaùt trieån kinh teá, trong ñoù coi noâng nghieäp laø maët traän haøng ñaàu. Ñoàng chí Leâ Duaån ñöôïc baàu laïi laøm Toång Bí thö cuûa Ñaûng.
* Naêm 1986, Ñaïi hoäi VI cuûa Ñaûng ñöôïc toå chöùc taïi Thuû ñoâ Haø Noäi. Ñaïi hoäi quyeát ñònh: Ñaûng phaûi ñoåi môùi veà nhieàu maët: ñoåi môùi tö duy, tröôùc heát laø tö duy kinh teá; ñoåi môùi toå chöùc; ñoåi môùi ñoäi nguõ caùn boä; ñoåi môùi phong caùch laõnh ñaïo vaø coâng taùc. Toång Bí thö cuûa Ñaûng laø ñoàng chí Nguyeãn Vaên Linh.
* Naêm 1991, Ñaïi hoäi VII cuûa Ñaûng ñöôïc toå chöùc taïi Thuû ñoâ Haø Noäi. Ñaïi hoäi ñaõ quyeát ñònh tieáp tuïc ñoåi môùi ñaát nöôùc, Vieät Nam muoán laø baïn vôùi taát caû caùc nöôùc, kieân ñònh muïc tieâu chuû nghóa xaõ hoäi, laáy chuû nghóa Maùc - Leânin - tö töôûng Hoà Chí Minh laøm neàn taûng tö töôûng, kim chæ nam cho haønh ñoäng caùch maïng cuûa Ñaûng. Toång Bí thö cuûa Ñaûng laø ñoàng chí Ñoã Möôøi.
27
* Naêm 1996, Ñaïi hoäi VIII cuûa Ñaûng dieãn ra taïi Thuû ñoâ Haø Noäi, ñaõ toång keát 10 naêm ñoåi môùi vaø quyeát ñònh tieáp tuïc söï nghieäp ñoåi môùi, ñaåy maïnh coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc vì muïc tieâu daân giaøu, nöôùc maïnh, xaõ hoäi coâng baèng, vaên minh, vöõng böôùc ñi leân chuû nghóa xaõ hoäi. Toång Bí thö cuûa Ñaûng laø ñoàng chí Ñoã Möôøi, sau ñoù laø ñoàng chí Leâ Khaû Phieâu.
* Naêm 2001, Ñaïi hoäi IX cuûa Ñaûng toå chöùc taïi Thuû ñoâ Haø Noäi ñaõ ñöa ra ñöôøng loái, muïc tieâu tieáp tuïc ñoåi môùi ñaát nöôùc, ñaåy maïnh coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa, vì daân giaøu, nöôùc maïnh, xaõ hoäi coâng baèng, daân chuû, vaên minh vöõng böôùc tieán leân chuû nghóa xaõ hoäi. Toång Bí thö cuûa Ñaûng laø ñoàng chí Noâng Ñöùc Maïnh.
* Naêm 2006, Ñaïi hoäi X cuûa Ñaûng toå chöùc taïi Thuû ñoâ Haø Noäi, laø Ñaïi hoäi cuûa “Trí tueä, ñoåi môùi, ñoaøn keát vaø phaùt trieån beàn vöõng”, ñaõ quyeát taâm naâng cao naêng löïc laõnh ñaïo vaø söùc chieán ñaáu cuûa Ñaûng, phaùt huy söùc maïnh toaøn daân toäc, ñaåy maïnh toaøn dieän coâng cuoäc ñoåi môùi, sôùm ñöa nöôùc ta ra khoûi tình traïng keùm phaùt trieån, taïo neàn taûng ñeå ñeán naêm 2020 cô baûn trôû thaønh nöôùc coâng nghieäp theo höôùng hieän ñaïi. Toång Bí thö cuûa Ñaûng laø ñoàng chí Noâng Ñöùc Maïnh.
* Thaùng 1-2011, Ñaïi hoäi laàn thöù XI cuûa Ñaûng ñöôïc toå chöùc taïi Thuû ñoâ Haø Noäi, vôùi chuû ñeà: Tieáp tuïc naâng cao naêng löïc laõnh ñaïo vaø söùc chieán ñaáu cuûa Ñaûng, phaùt huy söùc maïnh toaøn daân toäc, ñaåy
28
maïnh toaøn dieän coâng cuoäc ñoåi môùi, taïo neàn taûng ñeå ñeán naêm 2020 nöôùc ta cô baûn trôû thaønh nöôùc coâng nghieäp theo höôùng hieän ñaïi. Toång Bí thö cuûa Ñaûng laø ñoàng chí Nguyeãn Phuù Troïng.
29
NHÖÕNG SÖÏ KIEÄN QUAN TROÏNG TRONG LÒCH SÖÛ1 CUÛA ÑOAØN THANH NIEÂN COÄNG SAÛN HOÀ CHÍ MINH VAØ PHONG TRAØO THANH NIEÂN VIEÄT NAM
Ñoaøn Thanh nieân Coäng saûn Hoà Chí Minh ñöôïc thaønh laäp ngaøy 26-3-1931, laø toå chöùc chính trò, xaõ hoäi cuûa thanh nieân Vieät Nam do Ñaûng Coäng saûn Vieät Nam vaø Chuû tòch Hoà Chí Minh saùng laäp, laõnh ñaïo vaø reøn luyeän.
Teân goïi cuûa Ñoaøn qua caùc thôøi kì: • Ngaøy 26-3-1931: Ñoaøn Thanh nieân Coäng saûn Ñoâng Döông.
• Töø naêm 1937 - 1939: Ñoaøn Thanh nieân Daân chuû Ñoâng Döông.
• Töø thaùng 9-1939 - 1941: Ñoaøn Thanh nieân Phaûn ñeá Ñoâng Döông.
• Töø thaùng 5-1941 - 1956: Ñoaøn Thanh nieân Cöùu quoác Vieät Nam.
• Töø thaùng 11-1956 - 1970: Ñoaøn Thanh nieân Lao ñoäng Vieät Nam.
• Töø ngaøy 3-2-1970 - 1976: Ñoaøn Thanh nieân Lao ñoäng Hoà Chí Minh.
• Töø thaùng 12-1976 - ñeán nay: Ñoaøn Thanh nieân Coäng saûn Hoà Chí Minh.
1. Xem: Ñoaøn thanh nieân Coäng saûn Hoà Chí Minh qua caùc kyø Ñaïi hoäi, Nxb. Thanh nieân, Haø Noäi, 2007 (TG).
30
Caùc phong traøo lôùn, tieâu bieåu cuûa Ñoaøn qua caùc thôøi kì:
• Naêm 1956: Phong traøo “Lao ñoäng kieán thieát Toå quoác”.
• Naêm 1960: Phong traøo “Thi ñua trôû thaønh ngöôøi lao ñoäng tieân tieán”.
• Naêm 1961: Phong traøo “Nhöõng ngöôøi tình nguyeän vöôït möùc keá hoaïch 5 naêm laàn thöù nhaát”. • Naêm 1964: Phong traøo “Ba saün saøng” ôû mieàn Baéc.
• Naêm 1965: Phong traøo “Naêm xung phong” ôû mieàn Nam.
• Naêm 1978: Phong traøo “Ba xung kích laøm chuû taäp theå”.
• Naêm 1981: Phong traøo “Ba muõi tieán coâng choáng tieâu cöïc, toaøn Ñoaøn tham gia xaây döïng Ñaûng”. • Naêm 1982-1983: Ba chöông trình haønh ñoäng caùch maïng tuoåi treû.
• Naêm 1983: Phong traøo “Haønh quaân theo böôùc chaân nhöõng ngöôøi anh huøng”.
• Naêm 1985: Cuoäc “Haønh quaân theo chaân Baùc”, Cuoäc vaän ñoäng “Xaây döïng neáp soáng xaõ hoäi chuû nghóa”.
• Naêm 1987-1992: Cuoäc vaän ñoäng “Xaây döïng Chi ñoaøn maïnh” vaø boán phong traøo: Phong traøo: “Ba muïc tieâu veà daân soá, söùc khoeû vaø moâi tröôøng”; Phong traøo “Phaán ñaáu xöùng danh anh boä ñoäi Cuï Hoà”; Phong traøo “Thöïc hieän 5 ñieàu Baùc Hoà daïy”; Phong traøo “Saûn xuaát kinh doanh gioûi”.
31
• Naêm 1992-2002: Phong traøo “Thanh nieân laäp nghieäp” vaø “Tuoåi treû giöõ nöôùc”.
• Töø 2002-2007: Phong traøo “Thi ñua, tình nguyeän xaây döïng vaø baûo veä Toå quoác”.
• Naêm 2008: Phong traøo “Naêm xung kích phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi vaø baûo veä Toå quoác” vaø “Boán ñoàng haønh vôùi thanh nieân laäp thaân, laäp nghieäp”.
Ñaïi hoäi Ñoaøn qua caùc thôøi kì:
• Ñaïi hoäi laàn thöù I: toå chöùc ngaøy 7 – 14-2- 1950 taïi Ñaïi Töø, Thaùi Nguyeân; coù 400 ñaïi bieåu tham döï, ñoàng chí Nguyeãn Lam ñöôïc baàu laøm Bí thö Ban Chaáp haønh Trung öông Ñoaøn.
• Ñaïi hoäi laàn thöù II: töø ngaøy 25-10 – 4-11- 1956 taïi Thuû ñoâ Haø Noäi, coù 497 ñaïi bieåu tham döï, ñoàng chí Nguyeãn Lam ñöôïc baàu laøm Bí thö thöù nhaát Ban Chaáp haønh Trung öông Ñoaøn.
• Ñaïi hoäi laàn thöù III: töø ngaøy 23 – 25-3-1969 taïi Thuû ñoâ Haø Noäi, coù 677 ñaïi bieåu tham döï, ñoàng chí Nguyeãn Lam ñöôïc baàu laøm Bí thö thöù nhaát, sau ñoù ñoàng chí Nguyeãn Lam chuyeån coâng taùc, ñoàng chí Vuõ Quang ñöôïc baàu laøm Bí thö thöù nhaát Ban Chaáp haønh Trung öông Ñoaøn.
• Ñaïi hoäi laàn thöù IV: töø ngaøy 20 – 22-11-1980 taïi Thuû ñoâ Haø Noäi, coù 630 ñaïi bieåu tham döï, ñoàng chí Ñaëng Quoác Baûo ñöôïc baàu laøm Bí thö thöù nhaát, sau ñoù ñoàng chí Ñaëng Quoác Baûo chuyeån coâng taùc khaùc, ñoàng chí Vuõ Maõo ñöôïc baàu laøm Bí thö thöù nhaát Ban Chaáp haønh Trung öông Ñoaøn.
32
• Ñaïi hoäi laàn thöù V: töø ngaøy 27 – 30-11-1987 taïi Thuû ñoâ Haø Noäi, coù 741 ñaïi bieåu tham döï, ñoàng chí Haø Quang Döï ñöôïc baàu laøm Bí thö thöù nhaát Ban Chaáp haønh Trung öông Ñoaøn.
• Ñaïi hoäi laàn thöù VI: töø ngaøy 15 – 18-10-1992 taïi Thuû ñoâ Haø Noäi, coù 800 ñaïi bieåu, ñoàng chí Hoà Ñöùc Vieät ñöôïc baàu laøm Bí thö thöù nhaát Ban Chaáp haønh Trung öông Ñoaøn.
• Ñaïi hoäi laàn thöù VII: töø ngaøy 26 – 29-12- 1997 taïi Thuû ñoâ Haø Noäi, coù 899 ñaïi bieåu tham döï, ñoàng chí Vuõ Troïng Kim ñöôïc baàu laøm Bí thö thöù nhaát Ban Chaáp haønh Trung öông Ñoaøn.
• Ñaïi hoäi laàn thöù VIII: töø ngaøy 8 – 11-12- 2002 taïi Thuû ñoâ Haø Noäi, coù 898 ñaïi bieåu tham döï, ñoàng chí Hoaøng Bình Quaân ñöôïc baàu laøm Bí thö thöù nhaát Ban Chaáp haønh Trung öông Ñoaøn, sau ñoù ñoàng chí Hoaøng Bình Quaân chuyeån coâng taùc khaùc, ñoàng chí Ñaøo Ngoïc Dung ñöôïc baàu laøm Bí thö thöù nhaát; sau ñoù ñoàng chí Ñaøo Ngoïc Dung chuyeån coâng taùc khaùc, ñoàng chí Voõ Vaên Thöôûng ñöôïc baàu laøm Bí thö thöù nhaát.
• Ñaïi hoäi laàn thöù IX: töø ngaøy 17 – 21-12-2007 taïi Thuû ñoâ Haø Noäi, coù 1.035 ñaïi bieåu tham döï, ñoàng chí Voõ Vaên Thöôûng ñöôïc baàu laøm Bí thö thöù nhaát Ban Chaáp haønh Trung öông Ñoaøn.
33
NHÖÕNG SÖÏ KIEÄN QUAN TROÏNG TRONG LÒCH SÖÛ1 CUÛA ÑOÄI THIEÁU NIEÂN TIEÀN PHONG HOÀ CHÍ MINH VAØ PHONG TRAØO THIEÁU NHI VIEÄT NAM
Ngaøy 15-5-1941, taïi thoân Naø Maï, xaõ Tröôøng Haø, huyeän Haø Quaûng, tænh Cao Baèng, toå chöùc Hoäi Nhi ñoàng cöùu quoác (nay laø Ñoäi Thieáu nieân Tieàn phong Hoà Chí Minh) ñöôïc thaønh laäp.
NAÊM ÑOÄI VIEÂN ÑAÀU TIEÂN
1. Noâng Vaên Deàn - Bí danh Kim Ñoàng. 2. Noâng Vaên Thaøn - Bí danh Cao Sôn. 3. Lyù Vaên Tònh - Bí danh Thanh Minh. 4. Lyù Thò Nyø - Bí danh Thuûy Tieân.
5. Lyù Thò Xaäu - Bí danh Thanh Thuûy. - Ngöôøi ñoäi tröôûng ñaàu tieân ñöôïc baàu laø anh Kim Ñoàng. - Ngöôøi phuï traùch Ñoäi ñaàu tieân laø anh Ñöùc Thanh.
Teân goïi cuûa Ñoäi qua caùc thôøi kì caùch maïng • Thaùng 5-1941: Ñoäi Nhi ñoàng cöùu quoác. • Thaùng 3-1951: Sau Caùch maïng Thaùng Taùm
thaønh coâng, nöôùc Vieät Nam Daân chuû Coäng hoøa ra ñôøi môû ra kæ nguyeân môùi cho daân toäc: Kæ nguyeân Ñoäc laäp - Töï do. Ñeå phuø hôïp vôùi nhieäm vuï caùch
1. Xem: Ñoaøn thanh nieân Coäng saûn Hoà Chí Minh qua caùc kyø Ñaïi hoäi, Nxb. Thanh nieân, Haø Noäi, 2007 (TG).
34
maïng vaø cuõng ñeå khaéc ghi moác lòch söû quan troïng cuûa ñaát nöôùc, Ñoäi Nhi ñoàng cöùu quoác chính thöùc ñoåi teân thaønh Ñoäi Thieáu nhi Thaùng Taùm.
• Thaùng 11-1956: Toå chöùc Ñoäi ñöôïc ñoåi teân thaønh Ñoäi Thieáu nieân Tieàn phong Vieät Nam vôùi yù nghóa “Tuoåi nhoû laøm vieäc nhoû, tuøy theo söùc cuûa mình”. Ñoäi luoân tieân phong xung kích ñi ñaàu trong moïi hoaït ñoäng, goùp phaàn nhoû beù cuûa mình cuøng cha anh trong cuoäc khaùng chieán choáng Myõ, cöùu nöôùc.
• Ngaøy 30-1-1970: Thöïc hieän Di chuùc thieâng lieâng cuûa Baùc, theå theo nguyeän voïng thieát tha cuûa theá heä treû, cuûa ñoäi vieân thieáu nhi caû nöôùc vaø ñeà nghò cuûa Ñoaøn Thanh nieân Lao ñoäng Vieät Nam. Nhaân kæ nieäm 40 naêm ngaøy thaønh laäp Ñaûng (3-2-1930 – 3-2-
1970), Ban Chaáp haønh Trung öông Ñaûng quyeát nghò cho toå chöùc Ñoäi ñöôïc mang teân Baùc Hoà vó ñaïi: Ñoäi Thieáu nieân Tieàn phong Hoà Chí Minh.
Caùc phong traøo lôùn cuûa Ñoäi Thieáu nieân Tieàn phong Hoà Chí Minh
1. Thaùng 2-1948: Phong traøo “Traàn Quoác Toaûn” baét nguoàn töø thö cuûa Baùc Hoà1 khuyeán khích thieáu nhi laøm coâng taùc Traàn Quoác Toaûn.
2. Naêm 1954: Phong traøo “Vì mieàn Nam ruoät thòt, ñi thaêm mieàn Nam” cuûa thieáu nhi mieàn Baéc. 3. Naêm 1958: Phong traøo “Keá hoaïch nhoû” xaây döïng nhaø maùy nhöïa Tieàn Phong do thieáu nhi Haûi
1. Xem Hoà Chí Minh: Toaøn taäp, Nxb. Chính trò quoác gia, 2001, t.5, tr. 386-387.
35
Phoøng vaø Sôn Taây khôûi xöôùng; phong traøo “Hôïp taùc xaõ Maêng Non” baét nguoàn töø Haûi Höng. 4. Naêm 1963: Phong traøo “Nghìn vieäc toát” baét nguoàn töø Tam Sôn, Baéc Ninh.
5. Thaùng 12-1976: Phong traøo “Thu nhaët 4 trieäu kg giaáy vuïn vaø pheá lieäu” ñeå laøm ñoaøn taøu Thoáng Nhaát mang teân Ñoäi Thieáu nieân Tieàn phong Hoà Chí Minh.
6. Ngaøy 22-11-1980: Phong traøo “Keá hoaïch nhoû” xaây döïng Khaùch saïn Khaên Quaøng Ñoû taïi Thuû ñoâ Haø Noäi do thieáu nhi tænh Thaùi Bình khôûi xöôùng.
7. Naêm 1985: Phong traøo “Xaây döïng khu di tích lòch söû Kim Ñoàng” taïi Cao Baèng, khaùnh thaønh vaøo ngaøy 15-5-1986.
8. Ngaøy 20-10-1994: Hoäi ñoàng Ñoäi Trung öông phaùt ñoäng phong traøo “AÙo luïa taëng baø” trong ñoäi vieân thieáu nhi caû nöôùc.
9. Thaùng 7-1998: Hoäi ñoàng Ñoäi Trung öông phaùt ñoäng phong traøo “Voøng tay beø baïn” trong ñoäi vieân thieáu nhi caû nöôùc.
10. Ngaøy 25-3-2003: Hoäi ñoàng Ñoäi Trung öông phaùt ñoäng phong traøo “Taám aùo taëng baïn” trong ñoäi vieân thieáu nhi caû nöôùc.
11. Ngaøy 18-4-2008: Hoäi ñoàng Ñoäi Trung öông phaùt ñoäng phong traøo “Nghìn vieäc toát” trong giai ñoaïn môùi trong ñoäi vieân thieáu nhi caû nöôùc.
12. Ngaøy 18-4-2008: Hoäi ñoàng Ñoäi Trung öông phaùt ñoäng cuoäc vaän ñoäng “Giuùp baïn ñeán tröôøng” trong ñoäi vieân thieáu nhi caû nöôùc.
36
13. Naêm hoïc 2008 - 2009: Trung öông Ñoaøn Thanh nieân Coäng saûn Hoà Chí Minh, Boä Giaùo duïc - Ñaøo taïo vaø Boä Vaên hoùa - Theå thao - Du lòch kí keát lieân tòch ñeå trieån khai phong traøo thi ñua “Xaây döïng tröôøng hoïc thaân thieän - hoïc sinh tích cöïc” trong ñoäi vieân hoïc sinh caû nöôùc giai ñoaïn 2008 - 2013.
14. Ngaøy 26-3-2009, “Ngaøy hoäi Thieáu nhi khoûe - Tieán böôùc leân Ñoaøn” ñöôïc Hoäi ñoàng Ñoäi Trung öông toå chöùc ñoàng loaït taïi 16.179 ñieåm tröôøng tieåu hoïc vaø trung hoïc cô sôû treân ñòa baøn caû nöôùc.
15. Ngaøy 21-9-2010 (töùc ngaøy 14 thaùng Taùm aâm lòch), thöïc hieän Nghò quyeát soá 06 NQ/TWÑTN cuûa Ban Chaáp haønh Trung öông Ñoaøn veà “Taêng cöôøng toå chöùc caùc hoaït ñoäng vui chôi giaûi trí cho thieáu nieân, nhi ñoàng”, Trung öông Ñoaøn, Hoäi ñoàng Ñoäi Trung öông chæ ñaïo caùc cô sôû Ñoaøn trong caû nöôùc ñoàng loaït toå chöùc “Ñeâm hoäi traêng raèm” cho thieáu nhi nhaân dòp Teát Trung thu. Chöông trình laàn ñaàu tieân ñöôïc ñoàng loaït toå chöùc cuøng moät thôøi ñieåm töø 19h30 ñeán 21h00 taïi taát caû caùc thoân, baûn, xoùm, phoá ñeán caùc xaõ, phöôøng, thò traán.
Cha ùu ngoan Ba ùc Ho à - tö ø ña ïi ho äi ñe án ña ïi ho äi
• Töø 20 – 26-8-1981: Ñaïi hoäi Chaùu ngoan Baùc Hoà laàn thöù I ñöôïc toå chöùc taïi Thuû ñoâ Haø Noäi, coù 305 ñaïi bieåu Chaùu ngoan Baùc Hoà vaø 68 phuï traùch Ñoäi tham gia.
37
• Töø 1 – 9-7-1986: Ñaïi hoäi Chaùu ngoan Baùc Hoà toaøn quoác laàn thöù II ñöôïc toå chöùc taïi Thuû ñoâ Haø Noäi vaø Haûi Phoøng, coù 274 ñaïi bieåu Chaùu ngoan Baùc Hoà vaø 73 phuï traùch Ñoäi tham gia. Ñoaøn ñaïi bieåu quoác teá goàm thieáu nhi Laøo vaø Campuchia tham döï.
• Töø 30-6 – 4-7-1990: Ñaïi hoäi Chaùu ngoan Baùc Hoà toaøn quoác laàn thöù III ñöôïc toå chöùc taïi Thuû ñoâ Haø Noäi vaø Ngheä An, coù 189 ñaïi bieåu Chaùu ngoan Baùc Hoà vaø 45 phuï traùch Ñoäi tham gia. Ñoaøn ñaïi bieåu quoác teá goàm thieáu nhi Lieân Xoâ, Laøo vaø Campuchia tham döï.
• Töø 2 – 6-7-1995: Ñaïi hoäi Chaùu ngoan Baùc Hoà toaøn quoác laàn thöù IV ñöôïc toå chöùc taïi Ñeàn Huøng, tænh Phuù Thoï vaø Thuû ñoâ Haø Noäi, coù 197 ñaïi bieåu Chaùu ngoan Baùc Hoà vaø 60 phuï traùch Ñoäi tham döï.
• Töø 9 – 12-7-2000: Ñaïi hoäi Chaùu ngoan Baùc Hoà toaøn quoác laàn thöù V ñöôïc toå chöùc taïi Thuû ñoâ Haø Noäi vaø Ngheä An, coù 271 ñaïi bieåu Chaùu ngoan Baùc Hoà vaø 65 phuï traùch Ñoäi tham gia. Tham döï Ñaïi hoäi coøn coù Ñoaøn ñaïi bieåu thieáu nhi Vieät Nam ñang sinh soáng vaø hoïc taäp taïi Ba Lan, Hunggari, Laøo, Campuchia vaø caùc ñoaøn ñaïi bieåu thieáu nhi quoác teá caùc nöôùc Laøo, Campuchia, Thaùi Lan.
• Töø 15 – 19-7-2005: Ñaïi hoäi Chaùu ngoan Baùc Hoà toaøn quoác laàn thöù VI ñöôïc toå chöùc taïi Thuû ñoâ Haø Noäi vaø Ngheä An, coù 300 ñaïi bieåu Chaùu ngoan Baùc Hoà vaø 100 phuï traùch Ñoäi tham döï.
38
• Töø 17 – 21-7-2010, Ñaïi hoäi Chaùu ngoan Baùc Hoà toaøn quoác laàn thöù VII ñaõ ñöôïc toå chöùc taïi Thuû ñoâ Haø Noäi vaø Ngheä An, coù 400 ñaïi bieåu Chaùu ngoan Baùc Hoà vaø 100 phuï traùch Ñoäi tieâu bieåu trong caû nöôùc.
39
GÖÔNG SAÙNG ANH HUØNG
TRAÀN QUOÁC TOAÛN
Traàn Quoác Toaûn thuoäc doøng doõi Hoaøi Ñöùc Vöông, ñaõ ñöôïc phong töôùc Haàu (Hoaøi Vaên Haàu) töø khi coøn nhoû. Naêm 1282, vua Traàn Nhaân Toâng toå chöùc Hoäi nghò taïi Bình Than (ñoaïn soâng Luïc Ñaàu chaûy qua huyeän Chí Linh, tænh Haûi Döông ngaøy nay), môøi caùc boâ laõo trong nöôùc veà baøn keá ñaùnh giaëc Nguyeân. Traàn Quoác Toaûn môùi 15 tuoåi, haêng haùi ñeán döï, vua Traàn khoâng cho hoïp vì tuoåi coøn nhoû maø thöôûng cho moät quaû cam, Traàn Quoác Toaûn phaãn khích, boùp naùt quaû cam trong tay luùc naøo khoâng hay. Trôû veà queâ, Quoác Toaûn taäp hôïp löïc löôïng, moä theâm quaân töôùng laäp ra ñaïo quaân rieâng khoaûng 1.000 ngöôøi, ñoùng chieán thuyeàn, reøn vuõ khí, taäp luyeän voõ ngheä, giöông côø theâu 6 chöõ vaøng “Phaù cöôøng ñòch, baùo hoaøng aân” vaø leân ñöôøng ñi ñaùnh giaëc.
Trôû thaønh vò töôùng treû tuoåi nhaát trong lòch söû, Traàn Quoác Toaûn vaø ñaïo quaân cuûa mình ñaõ tham gia ñaùnh nhieàu traän. Thaùng 5-1285, cuøng Chieâu Thaønh Vöông, töôùng Nguyeãn Khoaùi ñaùnh tan giaëc ôû Taây Keát (Khoaùi Chaâu, Höng Yeân), sau ñoù tieáp tuïc ñaùnh traän Chöông Döông trong haøng nguõ cuûa Chieâu Minh Vöông Traàn Quang Khaûi. Quaân Nguyeân ruùt chaïy veà Baéc Giang, Traàn
40
Quoác Toaûn ñaët quaân mai phuïc vaø hi sinh ôû soâng Nhö Nguyeät. Sau khi maát, ñöôïc vua Traàn Nhaân Toâng truy taëng töôùc vöông.
Traàn Quoác Toaûn laø vò anh huøng tieâu bieåu cho tuoåi nhoû Vieät Nam, teân tuoåi ñöôïc löu truyeàn maõi ngaøn naêm, vaø trôû thaønh moät phong traøo thi ñua yeâu nöôùc cuûa thieáu nhi Vieät Nam, ñoù laø coâng taùc “Traàn Quoác Toaûn” do Baùc Hoà ñaët teân.
KIM ÑOÀNG
Kim Ñoàng teân thaät laø Noâng Vaên Deàn, daân toäc Nuøng, sinh naêm 1929 taïi thoân Naø Maï, xaõ Tröôøng Haø, huyeän Haø Quaûng, tænh Cao Baèng. Moà coâi cha, meï töø nhoû, chöa ñaày 10 tuoåi Kim Ñoàng ñaõ sôùm ñöôïc giaùc ngoä caùch maïng. Anh laø ngöôøi ñoäi tröôûng ñaàu tieân cuûa Ñoäi, laø moät lieân laïc vieân duõng caûm, möu trí, saùng taïo. Khi chuyeån thö töø, coâng vaên maät, anh ñaõ nghó ra caùch giaáu vaøo caàn caâu vaø nhieàu laàn ñaõ vöôït qua söï kieåm soaùt gaét gao cuûa ñòch. Moät laàn ñi coâng taùc, phaùt hieän ñòch ñang luøng suïc, anh ñaõ ñaùnh laïc höôùng ñòch, baûo veä an toaøn cho caùn boä ñang hoïp. Boïn ñòch phaùt hieän vaø baén theo, Kim Ñoàng ñaõ truùng ñaïn, anh hi sinh treân maûnh ñaát queâ höông vaøo ngaøy 15-2- 1943. Ghi coâng Kim Ñoàng, Ñaûng vaø Nhaø nöôùc ta ñaõ truy taëng danh hieäu Anh huøng Löïc löôïng vuõ trang nhaân daân.
Ngaøy 15-5-1986, nhaân kæ nieäm 45 naêm ngaøy thaønh laäp Ñoäi, taïi nôi anh yeân nghæ, Ñoäi Thieáu nieân Tieàn phong Hoà Chí Minh ñaõ khaùnh thaønh khu di tích lòch söû Kim Ñoàng, goàm moä vaø töôïng cuûa anh do thieáu nhi caû
41
nöôùc ñoùng goùp theo saùng kieán cuûa thieáu nhi Haø Noäi. Töø ñoù ñeán nay, khu di tích Kim Ñoàng ñaõ trôû thaønh nôi chaøo ñoùn caùc theá heä thieáu nhi Vieät Nam ñeán daâng höông ñeå töôûng nhôù ngöôøi ñoäi vieân ñaàu tieân cuûa Ñoäi.
KPA KÔ-LÔNG
Kpa Kô-Lông sinh ngaøy 19-8-1948, laø ngöôøi daân toäc Gia Rai, tænh Gia Lai. Caêm thuø Myõ - Dieäm ñaõ gieát cha, Kpa Kô-Lông quyeát chí traû thuø.
Môùi 13 tuoåi, Kô-Lông ñaõ xin vaøo du kích nhöng khoâng ñöôïc xaõ Ñoäi nhaän vì coøn beù vaø khoâng coù suùng ñeå ñaùnh giaëc, Kô-Lông lieàn töï laøm laáy noû, voùt teân, phuïc kích baén bò thöông moät teân ñòch nhöng noù khoâng cheát vì teân khoâng taåm thuoác ñoäc. Kô-Lông xin ngöôøi giaø muõi teân coù thuoác ñoäc vaø baén cheát lieàn 3 teân. Theá laø Kô-Lông ñöôïc gia nhaäp du kích vaø ñöôïc phaùt suùng, ñöôïc nhaän 3 vieân ñaïn vôùi ñieàu kieän phaûi haï 3 teân giaëc. Gaëp giaëc, Kô-Lông ñaõ baén phaùt thöù nhaát, “xaâu taùo” xieân moät luùc 5 teân. Phaùt thöù hai, “xaâu taùo” 3 teân, 2 teân cheát taïi choã; haï quaù 3 teân roài, Kô-Lông noäp laïi vieân ñaïn thöù 3. Ñeán moät traän khaùc, Kô-Lông baén 3 vieân haï 7 teân; traän khaùc nöõa, baén 7 vieân haï luoân 19 teân giaëc.
Trong ñôn xin gia nhaäp quaân ñoäi, Kpa Kô-Lông vieát: “Em ñaõ gieát 34 teân giaëc, phaù ñöôïc 8 xe cô giôùi. Nay em ñaõ lôùn, xin caáp treân cho em ñöôïc laøm giaûi phoùng quaân”. Naêm 18 tuoåi, Kô-Lông ñaõ ñaùnh 30 traän, giaät 12 quaû mìn, laät nhaøo 8 xe cô giôùi, dieät 88 teân ñòch trong ñoù coù 4 teân giaëc Myõ.
42
Kpa Kô-Lông ñaõ ñöôïc Nhaø nöôùc phong taëng danh hieäu Anh huøng Quaân ñoäi nhaân daân Vieät Nam.
DÖÔNG VAÊN NOÄI
Döông Vaên Noäi queâ ôû Nam Haø, gia ñình chuyeån ra Haø Noäi ñeå kieám soáng, boá meï ñeàu laøm ngheà boác vaùc ôû ga Haø Noäi. Chöùng kieán caûnh ñaùnh ñaäp, khuûng boá daõ man cuûa phaùt xít Nhaät ñoái vôùi ñoàng baøo ôû Nhaø daàu (Shell) Khaâm Thieân, Noäi quyeát taâm ñi theo caùch maïng ñeå tham gia dieät phaùt xít Nhaät, ñaùnh ñuoåi thöïc daân Phaùp. Döông Vaên Noäi tham gia Ñoäi thieáu nieân cöùu quoác Thuû ñoâ, laøm lieân laïc cho moät ñaïi ñoäi töï veä chieán ñaáu ôû khu Thaêng Long. Ñaàu thaùng 4 naêm 1947, giaëc Phaùp môû cuoäc haønh quaân lôùn goàm nhieàu muõi taán coâng vaøo nôi ñoùng quaân cuûa Ñoäi du kích Thuû ñoâ. Noäi ñaõ cuøng caùc anh tham gia chieán ñaáu choáng giaëc. Vôùi khaåu suùng tröôøng trong tay, Noäi bình tónh ngaém ñòch nhaû ñaïn. Noäi ñaõ gieát 3 teân Phaùp vaø hi sinh oanh lieät. Hoâm aáy laø ngaøy 12-4-1947, Noäi vöøa böôùc sang tuoåi 15. Döông Vaên Noäi ñaõ ñöôïc Ñaûng vaø Nhaø nöôùc ta truy taëng Huaân chöông chieán coâng Haïng Nhì vaø Anh huøng Löïc löôïng vuõ trang nhaân daân.
PHAÏM NGOÏC ÑA
Phaïm Ngoïc Ña queâ ôû xaõ Baïch Ñaèng, huyeän Tieân Laõng, thaønh phoá Haûi Phoøng. Nhaø ngheøo, Ña phaûi ñi ôû cho moät nhaø giaøu. Chính nhöõng naêm thaùng aáy, caäu beù
43
12 tuoåi ñaõ vaøo Ñoäi Thieáu nieân ñeå hoaït ñoäng du kích. Ña baét con coùc buoäc vaøo oáng bô thaû vaøo ñoàn laøm cho giaëc aên khoâng ngon, nguû khoâng yeân. Anh ñaùnh traâu loàng huùc thaúng vaøo boïn giaëc, cöùu anh phuï traùch. Ña laøm lieân laïc theo doõi ñòch, ñaët mìn, voùt choâng, giaáu caùn boä xuoáng haàm bí maät. Moät hoâm giaëc ñi caøn, chuùng baét ñöôïc anh, hoûi anh coù phaûi laø “Theùp moät” khoâng. Anh tröøng maét traû lôøi thaúng vaøo maët chuùng: “Tao laø ngöôøi ñang muoán gieát heát boïn Taây cöôùp nöôùc vaø boïn Vieät gian baùn nöôùc. Tao khoâng bieát theùp... naøo caû. Taát caû chuùng tao ñeàu laø theùp heát!”. Chuùng baét anh chæ haàm bí maät. Chuùng chaët moät baøn tay, roài hai tay... anh vaãn khoâng khai nöûa lôøi. Bieát chaúng khai thaùc ñöôïc gì ôû con ngöôøi gan daï aáy, chuùng chaët ngöôøi anh ra töøng khuùc. Phaïm Ngoïc Ña ñaõ hi sinh anh duõng treân maûnh ñaát queâ höông. Anh ñaõ ñöôïc Ñaûng vaø Nhaø nöôùc ta truy taëng danh hieäu Anh huøng Löïc löôïng vuõ trang nhaân daân.
VÖØ A DÍNH
Vöø A Dính laø con moät gia ñình daân toäc ngöôøi Moâng ôû xaõ Puù Nhung, huyeän Tuaàn Giaùo, tænh Lai Chaâu. Naêm 13 tuoåi, Vöø A Dính ñaõ haêng haùi xin gia nhaäp ñoäi vuõ trang vaø ngaøy ngaøy laøm nhieäm vuï canh gaùc, lieân laïc, tieáp teá gaïo, muoái cho nhaân daân bò ñòch bao vaây... Moät hoâm vöøa ñi coâng taùc veà, anh bò ñòch vaây baét, ñaùnh ñaäp daõ man, baét chæ ñöôøng ñi baét caùn boä vaø ñoàng baøo. Vöø A Dính baøy möu baét chuùng laøm caùng khieâng anh ñi moät ngaøy ñöôøng ñeå laïi trôû veà nôi caây ñaøo laø ñieåm xuaát phaùt
44
maø chaû tìm ñöôïc gì. Caêm töùc, giaëc treo Vöø A Dính leân caønh ñaøo roài baén cheát. Ghi coâng ngöôøi thieáu nieân gan daï, duõng caûm, Ñaûng vaø Nhaø nöôùc ñaõ truy taëng danh hieäu Anh huøng Löïc löôïng vuõ trang nhaân daân.
45
NGHI THÖÙC ÑOÄI THIEÁU NIEÂN
TIEÀN PHONG HOÀ CHÍ MINH1
NHÖÕNG YEÂU CAÀU ÑOÁI VÔÙI ÑOÄI VIEÂN
1. Thuoäc, haùt ñuùng Quoác ca, Ñoäi ca vaø moät soá baøi haùt truyeàn thoáng, sinh hoaït taäp theå cuûa Ñoäi.
2. Thaét khaên, thaùo khaên quaøng ñoû: Thaét khaên quaøng ñoû
H.1 H.2 H.3 H.4
- Döïng coå aùo leân, gaáp xeáp ñoåi chieàu caïnh ñaùy khaên, ñeå phaàn chieàu cao khaên coøn khoaûng 15cm, so 2 ñaàu khaên baèng nhau, ñaët daûi khaên beân traùi leân ñaàu daûi khaên beân phaûi (Hình 1).
- Voøng ñuoâi khaên beân traùi vaøo trong, ñöa leân treân vaø keùo ra phía ngoaøi (Hình 2).
- Laáy ñuoâi khaên beân traùi voøng töø traùi sang phaûi vaø buoäc tieáp thaønh nuùt (töø phaûi sang traùi) vôùi daûi khaên beân phaûi (Hình 3).
- Thaét nuùt khaên, chænh cho 2 daûi treân vaø döôùi
1. Xem: Nghi thöùc Ñoäi Thieáu nieân Tieàn phong Hoà Chí Minh do Hoäi ñoàng ñoäi Trung öông khoùa VI, ban haønh thaùng 7 naêm 2008 (TG).
46
nuùt khaên xoøe ra, söûa nuùt khaên vuoâng vaén, beû coå aùo xuoáng (Hình 4).
Thaùo khaên quaøng ñoû
Khi thaùo khaên quaøng ñoû, tay
traùi caàm nuùt khaên, tay phaûi caàm
daûi khaên phaûi phía treân nuùt, ruùt
khaên ra.
3. Chaøo kieåu ñoäi vieân Thieáu nieân Tieàn phong Hoà Chí Minh:
Ñoäi vieân ñöùng ôû tö theá nghieâm, maét höôùng veà phía chaøo, chaøo baèng tay phaûi,
caùc ngoùn tay kheùp kín giô leân
ñaàu caùch thuøy traùn beân phaûi
khoaûng 5cm, baøn tay thaúng
vôùi caùnh tay döôùi, khuyûu tay
cheách ra phía tröôùc taïo vôùi
thaân ngöôøi moät goùc khoaûng
130 ñoä.
Tay giô leân ñaàu bieåu hieän
ñoäi vieân luoân luoân ñaët lôïi ích
cuûa Toå quoác vaø cuûa taäp theå Ñoäi
leân treân. Naêm ngoùn tay kheùp
kín töôïng tröng cho söï ñoaøn
keát cuûa ñoäi vieân ñeå xaây döïng
Ñoäi vöõng maïnh.
Giô tay chaøo vaø boû xuoáng theo ñöôøng ngaén nhaát, khoâng gaây tieáng ñoäng.
47
Ñoäi vieân chaøo khi döï leã chaøo côø, ñoùn ñaïi bieåu, baùo caùo caáp treân, laøm leã töôûng nieäm... chæ chaøo khi ñeo khaên quaøng ñoû hoaëc ñeo Huy hieäu Ñoäi.
4. Hoâ, ñaùp khaåu hieäu Ñoäi:
Trong leã chaøo côø, sau khi Chæ huy hoâ khaåu hieäu Ñoäi, ñoäi vieân ñaùp: “Saün saøng” moät laàn, khoâng giô tay.
5. Caàm côø, giöông côø, vaùc côø, keùo côø: Caàm côø:
- Baøn tay phaûi naém caùn côø cao ngang thaét löng, ñoác caùn côø ñaët treân maët ñaát, saùt ngoùn uùt baøn chaân phaûi.
- Caàm côø ôû tö theá nghieâm: Khi coù khaåu leänh: “Nghieâm”, keùo caùn côø aùp saùt vaøo thaân mình, ngöôøi ôû tö theá nghieâm.
- Caàm côø nghæ: Khi nghe khaåu leänh: “Nghæ”, chaân traùi chuøng vaø ngaû côø ra phía tröôùc. Giöông côø:
- Töø tö theá caàm côø nghieâm chuyeån sang giöông côø: Tay phaûi caàm côø giöông leân tröôùc maët, tay thaúng vaø vuoâng goùc vôùi thaân ngöôøi, caùn côø döïng thaúng ñöùng. Tay traùi naém caùn côø döôùi baøn tay phaûi khoaûng 20cm-30cm, tay phaûi di chuyeån xuoáng naém saùt ñoác caùn côø, keùo saùt vaøo ngang thaét löng ñöa veà tö theá giöông côø.
- Töø tö theá vaùc côø chuyeån sang giöông côø: Tay phaûi keùo ñoác caùn côø veà saùt thaân ngöôøi, tay traùi ñaåy caùn côø ra phía tröôùc veà tö theá giöông côø.
48
Giöông côø ñöôïc thöïc hieän khi chaøo côø, leã duyeät Ñoäi, dieãu haønh vaø ñoùn ñaïi bieåu.
Vaùc côø:
Ñoäng taùc, tö theá vaùc côø: Töø tö theá caàm côø nghieâm, tay phaûi caàm côø giöông leân tröôùc maët, tay thaúng vaø vuoâng goùc vôùi thaân ngöôøi, caùn côø döïng thaúng ñöùng, tay traùi naém caùn côø döôùi baøn tay phaûi khoaûng 20 - 30cm vaø tay traùi di chuyeån xuoáng naém saùt ñoác caùn côø ñöa thaúng ra phía tröôùc nghieâng vôùi maët ñaát moät goùc khoaûng 45 ñoä, tay traùi keùo caùn côø ñaët leân vai phaûi ñöa veà tö theá vaùc côø.
Vaùc côø ñöôïc söû duïng khi dieãu haønh, khi ñöa côø vaøo laøm leã chaøo côø, leã duyeät Ñoäi...
Keùo côø:
- Keùo côø trong caùc buoåi leã: Côø ñöôïc buoäc saün vaøo daây, ñoäi côø coù hai baïn: Moät baïn keùo côø, moät baïn naâng côø quay veà phía coät côø.
- Ñoäng taùc keùo côø: Phaûi caàm taùch daây, khoâng cho côø bò roái xoaén vaøo daây, roøng roïc phaûi trôn, khi ngoaéc côø vaøo daây phaûi nhanh (coù khuyeát moùc saét).
Keùo côø ñöôïc söû duïng trong leã chaøo côø. Khaåu leänh khi thöïc hieän caùc ñoäng taùc söû duïng côø:
- Nghæ
- Nghieâm
- Chaøo côø - chaøo (côø giöông hoaëc côø keùo) - Giöông côø
- Vaùc côø.
49
6. Caùc ñoäng taùc caù nhaân taïi choã vaø di ñoäng: Ñöùng nghæ
Ngöôøi ôû tö theá ñöùng, khi coù khaåu leänh: “Nghæ”, hai tay ñeå thaúng thoaûi maùi, chaân traùi hôi chuøng xuoáng, troïng taâm doàn vaøo chaân phaûi, khi moûi coù theå ñoåi chaân.
Ñöùng nghieâm
Ngöôøi ôû tö theá ñöùng, khi coù khaåu leänh: “Nghieâm” ngöôøi ñöùng thaúng, maét nhìn thaúng, hai tay thaúng kheùp saùt thaân ngöôøi, baøn tay naém töï nhieân, loøng baøn tay höôùng vaøo thaân ngöôøi, hai chaân thaúng, kheùp saùt, hai baøn chaân taïo thaønh hình chöõ V (goùc khoaûng 60 ñoä).
Quay beân traùi
Khi coù khaåu leänh: “Beân traùi - quay”, sau ñoäng leänh “quay”, ngöôøi ñöùng nghieâm, laáy goùt chaân traùi laøm truï, muõi chaân phaûi laøm ñieåm ñôõ, quay ngöôøi sang phía traùi moät goùc 90 ñoä, sau ñoù ruùt chaân phaûi leân, trôû veà tö theá nghieâm.
Quay beân phaûi
Khi coù khaåu leänh: “Beân phaûi - quay”, sau ñoäng leänh “quay”, ngöôøi ñöùng nghieâm, laáy goùt chaân phaûi laøm truï, ngöôøi quay sang phía phaûi moät goùc 90 ñoä, sau ñoù ruùt chaân traùi leân, trôû veà tö theá nghieâm.
Ñaèng sau quay
Khi coù khaåu leänh: “Ñaèng sau - quay”, sau ñoäng
50
leänh “quay”, laáy goùt chaân phaûi laøm truï, muõi chaân traùi laøm ñieåm ñôõ, quay ngöôøi sang phía beân phaûi moät goùc 180 ñoä, sau ñoù ruùt chaân traùi leân, trôû veà tö theá nghieâm.
Daäm chaân taïi choã
Khi coù khaåu leänh: “Giaäm chaân - giaäm”, sau ñoäng leänh: “Giaäm”, baét ñaàu baèng chaân traùi, daäm theo nhòp hoâ hoaëc coøi, troáng, nhöng khoâng chuyeån vò trí. Khi ñaët chaân xuoáng ñaát, muõi chaân ñaët tröôùc thaúng veà phía sau. Khi coù khaåu leänh: “Ñöùng laïi - ñöùng” (ñoäng leänh: “ñöùng” rôi vaøo chaân phaûi), ñoäi vieân daäm chaân theâm moät nhòp, keùo chaân phaûi veà tö theá nghieâm.
Chaïy taïi choã
Khi coù khaåu leänh: “Chaïy taïi choã - chaïy”, sau ñoäng leänh: “chaïy”, baét ñaàu baèng chaân traùi, chaïy ñeàu theo nhòp coøi hoaëc lôøi hoâ, nhöng khoâng di chuyeån vò trí. Hai caùnh tay co töï nhieân, loøng baøn tay höôùng vaøo thaân ngöôøi, baøn tay naém, ñaùnh nheï ôû tö theá thoaûi maùi vaø vung doïc theo höôùng chaïy. Khi coù khaåu leänh: “Ñöùng laïi - ñöùng” (ñoäng leänh: “ñöùng” rôi vaøo chaân phaûi), ñoäi vieân chaïy theâm ba nhòp nöõa. Daäm chaân phaûi, veà tö theá nghieâm.
Tieán
Khi coù khaåu leänh: “Tieán... böôùc - böôùc”, sau ñoäng leänh: “böôùc”, ngöôøi ñöùng thaúng, maét nhìn thaúng, baét ñaàu baèng chaân traùi böôùc leân tröôùc lieân
51
tuïc theo soá böôùc ngöôøi chæ huy hoâ, khoaûng caùch böôùc chaân baèng moät baøn chaân, böôùc xong trôû veà tö theá nghieâm.
Luøi
Khi coù khaåu leänh: “Luøi... böôùc - böôùc”, sau ñoäng leänh: “Böôùc”, ngöôøi ñöùng thaúng, maét nhìn thaúng, baét ñaàu baèng chaân traùi böôùc lieân tuïc veà phía sau theo soá böôùc ngöôøi chæ huy hoâ, khoaûng caùch böôùc chaân baèng moät baøn chaân, böôùc xong trôû veà tö theá nghieâm.
Böôùc sang traùi
Khi coù khaåu leänh: “Sang traùi... böôùc - böôùc”, sau ñoäng leänh: “Böôùc”, ngöôøi ñöùng thaúng, chaân traùi böôùc sang traùi, chaân phaûi böôùc theo (kieåu saâu ño), cöù nhö vaäy ñeán heát soá böôùc ngöôøi chæ huy hoâ. Moãi böôùc roäng khoaûng baèng vai, böôùc xong trôû veà tö theá nghieâm.
Böôùc sang phaûi
Khi coù khaåu leänh: “Sang phaûi... böôùc - böôùc”, sau ñoäng leänh: “Böôùc”, ngöôøi ñöùng thaúng, chaân phaûi böôùc sang phaûi, chaân traùi böôùc theo (kieåu saâu ño), cöù nhö vaäy ñeán heát soá böôùc ngöôøi chæ huy hoâ. Moãi böôùc roäng khoaûng baèng vai, böôùc xong, trôû veà tö theá nghieâm.
Ñi ñeàu
Khi coù khaåu leänh: “Ñi ñeàu - böôùc”, sau ñoäng leänh: “Böôùc”, baét ñaàu böôùc baèng chaân traùi theo nhòp coøi, troáng hoaëc lôøi hoâ. Tay phaûi ñaùnh ra
52
tröôùc thaét löng, tay traùi vung thaúng ra sau ñöa doïc theo ngöôøi, baøn tay naém töï nhieân, böôùc ñeàu ñaën, ngöôøi thaúng, maét nhìn thaúng. Khi coù khaåu leänh: “Ñöùng laïi - ñöùng”, ñoäng leänh: “Ñöùng” rôi vaøo chaân phaûi, chaân traùi böôùc theâm moät böôùc, roài ñöa chaân phaûi leân, trôû veà tö theá ñöùng nghieâm.
Ñi ñeàu khaùc giaäm chaân taïi choã cô baûn ôû böôùc chaân di chuyeån, ñaàu goái khoâng nhaác cao, böôùc ñi bình thöôøng, goùt chaân xuoáng tröôùc muõi xuoáng sau, khoâng ñaù haát chaân veà phía tröôùc hoaëc giaät ra phía sau.
Chaïy ñeàu
Khi coù khaåu leänh: “Chaïy ñeàu - chaïy”, sau ñoäng leänh: “Chaïy”, baét ñaàu chaïy baèng chaân traùi theo nhòp coøi hoaëc lôøi hoâ, ñaàu goái khoâng nhaác cao, khoâng ñaù chaân, hai caùnh tay co töï nhieân, loøng baøn tay höôùng vaøo thaân ngöôøi, baøn tay naém, ñaùnh nheï ôû tö theá thoaûi maùi vaø vung doïc theo höôùng chaïy, ngöôøi hôi ñoå veà tröôùc. Khi coù khaåu leänh: “Ñöùng laïi - ñöùng”, ñoäng leänh: “Ñöùng” rôi vaøo chaân phaûi, ñoäi vieân chaïy theâm 3 böôùc nöõa roài keùo chaân phaûi veà tö theá nghieâm.
7. Ñaùnh troáng: moãi ñoäi vieân phaûi bieát 3 baøi troáng quy ñònh
Troáng chaøo côø: ñaùnh 3 hoài trong caùc leã chaøo côø Ñoäi.
Caùch ñaùnh troáng con ghi baèng soá:
2
//. nghæ 1 nghæ 2 / nghæ 3
4
* * *
53
1 2 3 4 //: 1 2 3 4 / 1
* * *
1 2 3 4 // 1 2 3 4 / 2 (P)
* * *
1 2 3 4 // 1 2 3 4 / 3
* * *
1 2 3 4 // 1 2 3 4 / 4 (P)
* * *
1 2 3 4 // 1 2 3 4 / 5
* * * * 1 *
Caùch ñaùnh troáng caùi ghi baèng soá: (Nhòp ñi) 2
// 1 2 3 4 / 5 nghæ //: 1 2 / 3 nghæ / 4
/ 2 2/ 3 nghæ / / 3 2/ 3 nghæ / / 4 2/ 3 nghæ / / 5 2/ 3 nghæ / (Quay laïi)
Chuù yù: Soá 2 vaø soá 4 ôû cuoái doøng 2, 4 ghi nhö vaäy ñeå nhaän bieát laø ñeám 5 laàn, coøn khi ñaùnh soá 2 vaø 4 laø soá cuûa tay phaûi.
Troáng haønh tieán: ñaùnh khi ñoäi nguõ haønh tieán. Caùch ñaùnh troáng con ghi baèng soá:
* * * * // 1 1234 / 1 nghæ / 1 1234 /12 3 nghæ /
2
4
1 2 1 1 2 / 1 2 3 nghæ / 1234 5678/9 nghæ / * * * * *
54
1 2/1 nghæ / 12 / 1 12 / 1 12 34 /
1 2 3 nghæ / 1234 5678 / 9 nghæ //
Caùch ñaùnh troáng caùi ghi baèng soá:
2
// 1 nghæ / 2 nghæ / 3 nghæ / 4 nghæ / 4
5 nghæ / 6 nghæ / 1 2 / 3 nghæ //.
Troáng chaøo möøng: ñaùnh trong leã ñoùn ñaïi bieåu, leã chaøo möøng.
Caùch ñaùnh troáng con ghi baèng soá:
* * *
2
// : 1 1234 / 1 12 3 4 / 1
4
* * *
1234 / 1 nghæ 12 / 1 12 1 12 / 1
* * *
1234 / 1 12 1 12 / 1 nghæ : //
Caùch ñaùnh troáng caùi ghi baèng soá:
2
// 1 nghæ / 2 nghæ / 3 nghæ / 4 nghæ / 4
12 / 3 nghæ / 22 / 3 nghæ //
Troáng chaøo möøng khi ñaùnh rieâng thì ñaùnh 3 laàn, khi phoái hôïp vôùi keøn thì ñaùnh 4 laàn.
55
TIEÂU CHUAÅN DANH HIEÄU CHAÙU NGOAN BAÙC HOÀ (Goàm 5 tieâu chuaån)
Tieâu chuaån danh hieäu Chaùu ngoan Baùc Hoà caáp lieân ñoäi:
1. Coù tinh thaàn ñoaøn keát, thöông yeâu giuùp ñôõ baïn beø vaø moïi ngöôøi xung quanh, khieâm toán, thaät thaø, duõng caûm, bieát vaâng lôøi vaø giuùp ñôõ cha meï; xeáp loaïi ñaïo ñöùc töø khaù trôû leân.
2. Coù tinh thaàn khaéc phuïc khoù khaên, vöôn leân trong hoïc taäp vaø coù keát quaû ngaøy caøng tieán boä; xeáp loaïi hoïc löïc töø trung bình trôû leân.
3. Coù yù thöùc chaáp haønh phaùp luaät, thöïc hieän neáp soáng vaên minh nôi coâng coäng, noäi quy cuûa tröôøng lôùp, tích cöïc lao ñoäng, reøn luyeän thaân theå, giöõ gìn veä sinh caù nhaân vaø moâi tröôøng.
4. Tham gia ñaày ñuû vaø coù hieäu quaû caùc hoaït ñoäng cuûa nhaø tröôøng vaø phong traøo do Ñoäi Thieáu nieân Tieàn phong Hoà Chí Minh toå chöùc.
5. Thöïc hieän chöông trình reøn luyeän ñoäi vieân, ñöôïc coâng nhaän hoaøn thaønh töø ba chuyeân hieäu trôû leân.
Tieâu chuaån danh hieäu Chaùu ngoan Baùc Hoà caáp quaän, huyeän, thaønh phoá:
Laø nhöõng Chaùu ngoan Baùc Hoà xuaát saéc caáp lieân ñoäi, xeáp loaïi ñaïo ñöùc toát vaø hoïc löïc töø khaù trôû leân; thöïc hieän chöông trình reøn luyeän ñoäi vieân, ñaït töø naêm chuyeân hieäu trôû leân.
56
Tieâu chuaån danh hieäu Chaùu ngoan Baùc Hoà caáp tænh, thaønh phoá:
Laø nhöõng Chaùu ngoan Baùc Hoà xuaát saéc caáp huyeän, quaän, thaønh phoá, xeáp loaïi ñaïo ñöùc toát, xeáp loaïi hoïc löïc gioûi hoaëc ñaït giaûi trong caùc kì thi hoïc sinh gioûi töø caáp quaän, huyeän, tænh, thaønh phoá trôû leân, ñöôïc coâng nhaän hoaøn thaønh chöông trình reøn luyeän ñoäi vieân theo haïng tuoåi.
57
TIEÂU CHUAÅN CAÙC CHUYEÂN HIEÄU1
CUÛA CHÖÔNG TRÌNH REØN LUYEÄN ÑOÄI VIEÂN
Chuyeân hieäu: NGHI THÖÙC ÑOÄI VIEÂN
Haïng Ba:
1. Bieát haùt ñuùng Quoác ca, Ñoäi ca.
2. Bieát vaø hieåu roõ khaåu hieäu Ñoäi.
3. Thöïc hieän caùc yeâu caàu veà nghi thöùc Ñoäi. 4. Bieát hai baøi troáng nghi thöùc Ñoäi: chaøo côø, haønh tieán.
5. Tham gia höôùng daãn Sao nhi ñoàng hoaït ñoäng. Haïng Nhì:
1. Bie át mu ïc tie âu pha án ña áu, re øn luye än cu ûa ño äi vie ân.
2. Thöïc haønh thuaàn thuïc caùc yeâu caàu ñoäi vieân veà nghi thöùc Ñoäi.
3. Bieát ba baøi troáng nghi thöùc ñoäi: chaøo côø, haønh tieán, chaøo möøng.
4. Höôùng daãn Sao nhi ñoàng hoaït ñoäng. Haïng Nhaát:
1. Hie åu no äi dung - chöông trình re øn luye än ño äi vie ân.
1. Xem: Chöông trình reøn luyeän Ñoäi vieân Thieáu nieân Tieàn phong Hoà Chí Minh do Hoäi ñoàng ñoäi Trung öông khoùa III ban haønh naêm hoïc 1993-1994 (TG).
58
2. Ñaõ ñoïc Ñieàu leä Ñoaøn, bieát yù nghóa Huy hieäu Ñoaøn, côø Ñoaøn.
3. Bieát ñaùnh thaønh thaïo caùc baøi troáng Ñoäi. 4. Phuï traùch Sao nhi ñoàng hoaëc höôùng daãn giuùp caùc ñoäi vieân baäc döôùi thöïc hieän chöông trình reøn luyeän ñoäi vieân.
Chuyeân hieäu: THOÂNG TIN LIEÂN LAÏC
Haïng Ba:
1. Bie át ca ùc da áu ñi ñöô øng khi ha ønh qua ân ca ém tra ïi.
2. Bieát höôùng daãn moät soá troø chôi.
3. Bieát tham gia chôi “Troø chôi lôùn”.
Haïng Nhì:
1. Söû duïng thaønh thaïo caùc daáu ñi ñöôøng khi haønh quaân caém traïi.
2. Thuoäc vaø bieát söû duïng caùc tín hieäu Mooùc. 3. Bieát vieát vaø dòch boán loaïi maät thö thöôøng söû duïng cho caùc hoaït ñoäng taäp theå cuûa Ñoäi.
Haïng Nhaát:
1. Bieát vaø söû duïng thaønh thaïo caùc kó naêng truyeàn tin ñaõ hoïc.
2. Bieát truyeàn tin vaø nhaän tin baèng coøi, Seùmaphore vaø aùnh saùng.
3. Bieát vieát vaø dòch caùc loaïi maät thö söû duïng cho caùc hoaït ñoäng taäp theå.
59
Chuyeân hieäu: NGHEÄ SÓ NHOÛ TUOÅI
Haïng Ba:
1. Haùt ñuùng Quoác ca, Ñoäi ca.
2. Thuoäc vaø haùt ñöôïc naêm baøi veà Baùc Hoà vaø Ñoäi Thieáu nieân Tieàn phong Hoà Chí Minh. 3. Thuoäc moät baøi thô, keå moät caâu chuyeän veà Baùc Hoà.
4. Tham gia Ho äi die ãn va ên nghe ä cu ûa lô ùp, cu ûa tröô øng.
Haïng Nhì:
1. Haùt ñuùng caùc baøi: Laõnh tuï ca, Quoác teá ca. 2. Ñoïc ba baøi thô, keå naêm caâu chuyeän, vaø haùt moät soá baøi veà Baùc Hoà.
3. Bieát haùt caùc baøi haùt theo chuû ñeà.
4. Tham gia Ho äi die ãn va ên nghe ä cu ûa lô ùp, cu ûa tröô øng.
Haïng Nhaát:
1. Thuoäc moät soá baøi haùt cuûa Ñoaøn, Ñoäi. 2. Bieát noùi chuyeän ñeå tuyeân truyeàn coå ñoäng vaø tham gia Ñoäi tuyeân truyeàn Maêng non. 3. Ñaõ xem moät soá phim, taùc phaåm thô ca, aâm nhaïc, hoäi hoaï, bieát thu hoaïch veà caùi hay, caùi ñeïp trong moãi taùc phaåm.
4. Tham gia caùc hoaït ñoäng phong traøo vaên hoaù, vaên ngheä, xaõ hoäi thöôøng xuyeân cuûa tröôøng vaø cuûa ñòa phöông.
60
Chuyeân hieäu: THAÀY THUOÁC NHOÛ TUOÅI
Haïng Ba:
1. Bieát giöõ gìn veä sinh caù nhaân nôi coâng coäng, khoâng aên quaû xanh, khoâng uoáng nöôùc laõ, khoâng huùt thuoác laù, thuoác laøo, khoâng uoáng röôïu bia.
2. Bieát xöû lí khi ñöùt tay, chaûy maùu cam, caûm naéng, caûm laïnh.
3. Bieát phoøng beänh muøa heø, muøa ñoâng. 4. Nhaän bieát moät soá caây thuoác Nam: Nhoï noài, höông nhu, ñinh laêng, rau maù, saû... vaø taùc duïng chöõa beänh cuûa töøng caây.
Haïng Nhì:
1. Bieát laøm saïch goïn gaøng nôi nguû vaø khu veä sinh cuûa gia ñình.
2. Khoâng huùt thuoác laù, thuoác laøo, duøng ma tuyù, khoâng uoáng bia röôïu.
3. Bieát buoäc ga roâ khi raén caén, choù daïi caén, maùu chaûy nhieàu. Bieát baêng coá ñònh khi bò gaõy xöông chaân, tay. Bieát hoâ haáp nhaân taïo.
4. Nhaän bieát 10 caây thuoác nam, taùc duïng chöõa beänh cuûa töøng caây, tham gia troàng caây thuoác nam ôû gia ñình, ôû tröôøng.
Haïng Nhaát:
1. Bieát taïi sao vaø laøm theá naøo cho tim, phoåi, daï daøy, raêng, muõi, maét, tai ñöôïc toát laønh. 2. Phaân bieät ñöôïc ñoäng maïch, tónh maïch, laøm ñöôïc ga roâ caàm maùu.
61
3. Bieát xöû lí caùc tröôøng hôïp: Ñau buïng, bong gaân, ñieän giaät, ñuoái nöôùc, boûng, ñoäng vaät caén, ñoát, ngoä ñoäc, bò ngaït...
4. Bieát giöõ veä sinh em gaùi.
Chuyeân hieäu: AN TOAØN GIAO THOÂNG
Haïng Ba:
1. Bieát nhöõng ñieàu luaät quy ñònh veà an toaøn giao thoâng cho ngöôøi ñi boä.
2. Bieát caùc quy taéc giao thoâng, caùc bieån baùo, bieån chæ daãn, tín hieäu: Ñi ñöôøng thuaän chieàu, ngöôïc chieàu, xuoáng doác, leân doác, tröôøng hoïc, beänh vieän, ñöôøng nguy hieåm...
Haïng Nhì:
1. Bieát höôùng daãn giaûi thích cho caùc baïn vaø moïi ngöôøi thöïc hieän caùc quy ñònh veà luaät giao thoâng cho ngöôøi ñi boä, ñi xe ñaïp.
2. Bieát caùc bieån baùo cô baûn veà giao thoâng ñöôøng saét, ñöôøng soâng.
Haïng Nhaát:
1. Nhaän bieát caùc bieån baùo giao thoâng coù lieân quan ñeán ñöôøng boä, vaø moät soá bieån baùo giao thoâng ñöôøng saét, ñöôøng soâng.
2. Tham gia giöõ traät töï, an toaøn giao thoâng ôû ñòa phöông.
62
Chuyeân hieäu: KHEÙO TAY HAY LAØM
Haïng Ba:
1. Töï laøm nhöõng vieäc phuïc vuï baûn thaân, veä sinh caù nhaân saïch seõ.
2. Bieát giuùp gia ñình, ngöôøi thaân coâng vieäc haèng ngaøy. Queùt doïn nhaø cöûa saïch seõ, goïn gaøng, naáu côm, chaêm soùc caây troàng, chaêm soùc con vaät nuoâi trong gia ñình.
3. Tham gia toát caùc hoaït ñoäng lao ñoäng ôû tröôøng, lôùp vaø treân ñòa baøn daân cö, tham gia phong traøo Xanh - Saïch - Ñeïp.
4. Thöïc hieän toát chöông trình thuû coâng, veõ, coù moät soá saûn phaåm ñöôïc ñieåm cao.
5. Töï laøm moät soá ñoà chôi baèng giaáy, goã cho baûn thaân vaø em beù.
Haïng Nhì:
1. Töï phuïc vuï toát moïi sinh hoaït cuûa baûn thaân. 2. Thu doïn nhaø cöûa goïn gaøng, saïch seõ, ngaên naép, chaêm soùc caây troàng.
3. Giuùp ñôõ cha meï naáu côm, chaên nuoâi gia suùc, söûa chöõa ñoà duøng cuûa caù nhaân vaø gia ñình. 4. Tích cöïc tham gia caùc hoaït ñoäng lao ñoäng ôû tröôøng, lôùp, ñoäi treân ñòa baøn daân cö: Coâng trình Maêng non, veä sinh thoân xoùm, tröôøng, lôùp, phong traøo Xanh - Saïch - Ñeïp.
Haïng Nhaát:
1. Choã hoïc, choã nguû cuûa baûn thaân ngaên naép,
63
goïn ñeïp, veä sinh quaàn aùo saïch seõ, bieát taåy veát baån, giaët, haáp, laø (uûi) quaàn aùo phaúng phiu cho baûn thaân vaø gia ñình.
2. Chuû ñoäng saép xeáp nhaø cöûa, goùc hoïc taäp goïn gaøng, ngaên naép, saïch ñeïp... Chuû ñoäng giuùp ñôõ gia ñình nhö trong saûn xuaát troàng troït, chaên nuoâi...
3. Bieát söûa chöõa nhoû: Lau chuøi vaù saêm xe ñaïp vaø ñoà duøng ñôn giaûn cuûa baûn thaân vaø gia ñình. 4. Coù moät soá vaät phaåm töï tay laøm nhö: Soå tay, nhaät kí, caét daùn, veõ, naën, ñoà duøng hoïc taäp, may vaù, theâu, ñan laùt moät soá ñoà chôi taëng nhi ñoàng. 5. Töï cheá bieán ñöôïc moät soá moùn aên.
Chuyeân hieäu: VAÄN ÑOÄNG VIEÂN NHOÛ TUOÅI
Haïng Ba:
1. Taäp ñuùng baøi theå duïc buoåi saùng vaø giöõa giôø. 2. Bieát bôi hoaëc nhaûy daây, ñaù caàu vaø caùc moân theå thao khaùc phuø hôïp vôùi baûn thaân.
3. Ñi boä ñöôïc 5km trôû leân.
4. Vaän ñoäng ñöôïc caùc baïn tham gia hoaït ñoäng theå duïc theå thao.
Haïng Nhì:
1. Bieát bôi vaø bieát xöû lí khi bò chuoät ruùt, hoaëc tham gia vaøo moät ñoäi theå duïc theå thao cuûa Chi ñoäi, Lieân ñoäi.
2. Ñi xe ñaïp ñöôïc 5km trôû leân.
3. Tham gia ít nhaát moät moân theå duïc theå thao vaø vaän ñoäng ñöôïc caùc baïn tham gia.
64
Haïng Nhaát:
1. Bôi ít nha át 50m hoa ëc ñi bo ä ñöô ïc 5km trô û le ân.
2. Taäp luyeän 4 moân ñieàn kinh phoái hôïp. 3. Bieát moät baøi voõ hoaëc moät baøi theå duïc nhòp ñieäu cuûa löùa tuoåi.
4. Bieát laøm troïng taøi moät vaøi moân theå duïc theå thao hoaëc höôùng daãn moät moân theå thao.
Chuyeân hieäu: CHAÊM HOÏC
Haïng Ba:
1. Ñi hoïc ñeàu (khoâng nghæ hoïc, khoâng ñi hoïc muoän), chaêm chæ hoïc taäp.
2. Thöïc hieän toát vieäc hoïc ôû lôùp, chuù yù nghe giaûng baøi. Haêng haùi phaùt bieåu yù kieán, khoâng quay coùp khi kieåm tra.
3. Thöïc hieän toát vieäc hoïc ôû nhaø: Hoïc thuoäc baøi, laøm baøi taäp ñaày ñuû. Coù thôøi khoùa bieåu hoïc ôû nhaø, coù goùc hoïc taäp.
4. Giuùp ñôõ baïn hoïc keùm. Hoïc taäp baïn hoïc gioûi. Vöôït khoù hoïc taäp toát, giuùp ít nhaát moät baïn keùm hoïc tieán boä.
5. Ñaït keát quaû hoïc taäp toát: Coù söï tieán boä veà hoïc taäp, ñaït ñieåm cao trong caùc baøi kieåm tra vaø thi. 6. Hoïc ngoaïi ngöõ tin hoïc: Bieát moät soá chöùc naêng cô baûn cuûa maùy vi tính. Bieát moät soá caâu giao tieáp cô baûn cuûa moät ngoaïi ngöõ.
65
Haïng Nhì:
1. Ñi hoïc ñeàu, chuyeân caàn (khoâng boû tieát, nghæ hoïc khoâng coù lí do).
2. Thöïc hieän toát vieäc hoïc ôû lôùp, ôû nhaø: Hoïc taäp chuyeân caàn coù phöông phaùp. Hoïc ñeàu caùc moân hoïc. Coù goùc hoïc taäp, thöïc hieän toát giôø töï hoïc ôû nhaø, ôû tröôøng.
3. Vöôït khoù hoïc toát, giuùp baïn vöôït khoù baèng vieäc laøm cuï theå giuùp moät baïn. Khoâng giaáu doát, hoïc taäp baïn, khoâng quay coùp khi kieåm tra. 4. AÙp duïng baøi hoïc vaøo thöïc tieãn.
5. Ñaït keát quaû hoïc taäp toát, luoân tieán boä trong hoïc taäp.
6. Hoïc ngoaïi ngöõ, tin hoïc: Bieát moät soá chöùc naêng cô baûn cuûa maùy vi tính. Bieát moät soá caâu giao tieáp cô baûn cuûa moät ngoaïi ngöõ.
Haïng Nhaát:
1. Coù ñoäng cô vaø thaùi ñoä hoïc taäp toát, coù yù thöùc tích luyõ kieán thöùc.
2. AÙp duïng phöông phaùp hoïc taäp toát: Hoïc ñeàu caùc moân, khoâng hoïc leäch, hoaëc chæ taäp trung vaøo caùc moân thi. Vaän duïng baøi hoïc vaøo thöïc teá.
3. Giuùp baïn hoïc toát, vöôït khoù, giuùp ñöôïc ít nhaát moät baïn keùm tieán boä, hoïc hoûi baïn gioûi. 4. Laøm baøi kieåm tra, thi nghieâm tuùc.
5. Ñaït keát quaû hoïc taäp toát (coù söï tieán boä trong hoïc taäp) vaø trong caùc baøi kieåm tra, thi. 6. Hoïc ngoaïi ngöõ, tin hoïc: Bieát moät soá chöùc
66
naêng cô baûn cuûa maùy vi tính. Bieát moät soá caâu giao tieáp cô baûn cuûa moät ngoaïi ngöõ.
Chuyeân hieäu: NHAØ SINH HOÏC NHOÛ TUOÅI
Haïng Ba:
1. Bieát teân vaø hình daùng moät soá con vaät, gia suùc, thuù trong röøng; caây aên quaû, löông thöïc, caây thuoác, caây laáy goã.
2. Bieát ích lôïi vaø taùc haïi cuûa moät soá con vaät, caây troàng.
3. Coù haønh ñoäng chaêm soùc, baûo veä caây, con trong gia ñình.
Haïng Nhì:
1. Söu taàm ñöôïc moät soá tranh aûnh veà caùc loaøi thuù quyù, caây caûnh ñeïp vaø nhöõng gia suùc, caây troàng trong ñòa phöông coù giaù trò kinh teá ñoái vôùi Ñoäi, tröôøng, lôùp...
2. Chaêm soùc caây troàng, con vaät nuoâi ôû gia ñình, tham gia phong traøo Xanh - Saïch - Ñeïp. 3. Bieát höôùng daãn, giôùi thieäu cho baïn mình veà lôïi ích moät soá loaïi caây, con sau khi söu taàm ñöôïc.
Haïng Nhaát:
1. Söu taàm, bieát taû cuï theå moät soá loaïi ñoäng vaät, thöïc vaät ñaõ ñöôïc hoïc trong chöông trình vaø ngoaøi chöông trình. Tìm hieåu taùc duïng, ích lôïi cuûa caùc ñoäng vaät, thöïc vaät ñoù veà kinh teá, moâi tröôøng.
67
2. Coù haønh ñoäng cuï theå chaêm soùc baûo veä nuoâi döôõng, phaùt trieån kinh teá gia ñình, xaây döïng moâi tröôøng Xanh - Saïch - Ñeïp. Yeâu thieân nhieân, sinh vaät. Tham gia tröø dieät caùc loaïi saâu boï, ñoäng vaät coù haïi ñeán söùc khoûe con ngöôøi vaø moâi sinh, muøa maøng. Bieát theo doõi tröø dòch beänh cho caây, con ôû gia ñình, ñòa phöông.
3. Hieåu moät soá kó thuaät tieân tieán veà troàng troït, chaên nuoâi, caûi taïo gioáng, baûo toàn caùc con vaät quyù hieám.
Chuyeân hieäu: NHAØ SÖÛ HOÏC NHOÛ TUOÅI
Haïng Ba:
1. Bieát caùc ngaøy ñoåi teân cuûa Ñoäi, bieát tieåu söû Kim Ñoàng.
2. Bieát tieåu söû Baùc Hoà vaø thuoäc 5 ñieàu Baùc Hoà daïy. 3. Bieát caùc di tích lòch söû caùch maïng, thaéng caûnh vaø caùc ngheà truyeàn thoáng cuûa ñòa phöông mình. 4. Bieát caùc giai ñoaïn caùch maïng chính cuûa lòch söû Vieät Nam töø khi Baùc Hoà ra ñi tìm ñöôøng cöùu nöôùc; bieát keå chuyeän Phuø Ñoång, Traàn Quoác Toaûn.
Haïng Nhì:
1. Bieát ngaøy thaønh laäp Ñoaøn vaø caùc thôøi kì ñoåi teân cuûa Ñoaøn Thanh nieân Coäng saûn Hoà Chí Minh. 2. Bieát caùc phong traøo truyeàn thoáng vaø caùc coâng trình lôùn cuûa Ñoäi.
3. Bieát moät soá ñoäi vieân anh huøng cuûa Ñoäi trong coâng cuoäc xaây döïng vaø baûo veä Toå quoác.
68
4. Bieát caùc chieán thaéng Chi Laêng, Baïch Ñaèng, Ñoáng Ña, Ñieän Bieân Phuû, chieán dòch Hoà Chí Minh, keå ñöôïc chieán coâng cuûa caùc anh huøng daân toäc trong caùc chieán thaéng naøy.
5. Bieát göông oanh lieät cuûa moät soá chieán só tieàn boái cuûa Ñaûng vaø moät soá lieät só ôû ñòa phöông mình.
Haïng Nhaát:
1. Hieåu bieát nhöõng ñieåm chính veà lòch söû Ñoaøn vaø göông nhöõng ñoaøn vieân, thanh nieân tieâu bieåu. 2. Ñoïc caùc saùch veà lòch söû Ñoaøn, veà Ñaûng, Baùc Hoà, chieán thaéng Ñieän Bieân Phuû, chieán dòch Hoà Chí Minh lòch söû.
3. Hoïc taäp ñieàu leä Ñoaøn, hieåu nhieäm vuï, quyeàn haïn cuûa ñoaøn vieân vaø ñieàu kieän cuûa Ñoaøn, bieát yù nghóa Huy hieäu Ñoaøn.
4. Bieát teân yù nghóa noäi dung phong traøo haønh ñoäng caùch maïng cuûa Ñoaøn hieän nay.
5. Bieát sô löôïc veà toå chöùc Hoäi Lieân hieäp Thanh nieân Vieät Nam.
Chuyeân hieäu: HÖÕU NGHÒ QUOÁC TEÁ
Haïng Ba:
1. Bieát xem baûn ñoà theá giôùi, chæ ñuùng vò trí vaø teân caùc chaâu luïc.
2. Chæ ñöôïc vò trí nöôùc Vieät Nam treân baûn ñoà theá giôùi (ñòa caàu).
3. Bieát teân caùc nöôùc ôû caïnh nöôùc ta: Bieát côø vaø thuû ñoâ cuûa nöôùc ñoù.
69
4. Bieát teân phong traøo thieáu nhi Vieät Nam uûng hoä thieáu nhi quoác teá.
Haïng Nhì:
1. Chæ vaø neâu teân caùc nöôùc ASEAN treân baûn ñoà theá giôùi vaø noùi ñöôïc teân thuû ñoâ cuûa caùc nöôùc ñoù. 2. Bieát teân moät soá tuyeán haøng khoâng Vieät Nam ñi caùc nöôùc.
3. Bieát teân caùc toå chöùc quoác teá vì treû em. 4. Coù tham gia hoïc ngoaïi ngöõ, vi tính (nôi coù ñieàu kieän).
Haïng Nhaát:
1. Giôùi thieäu ñöôïc ít nhaát 5 nöôùc coù ngoaïi giao vôùi nöôùc ta (vò trí treân baûn ñoà, ñaëc ñieåm noåi baät, quoác kì...).
2. Tham gia hoïc moät ngoaïi ngöõ, vi tính (nôi coù ñieàu kieän).
3. Bieát teân moät soá toå chöùc quoác teá coù quan heä vôùi nöôùc ta.
4. Bieát teân moät soá nöôùc coù hôïp taùc kinh teá, vaên hoaù... vôùi nöôùc ta.
Chuyeân hieäu: KÓ NAÊNG TRAÏI
Haïng Ba:
1. Bieát söû duïng caùc nuùt: Deït, thuyeàn chaøi, gheá ñôn, thoøng loïng.
2. Ñaõ ñi tham quan moät buoåi caém traïi, chôi “Troø chôi lôùn”.
70
Haïng Nhì:
1. Bieát söû duïng caùc nuùt: Thôï deät ñôn vaø keùp, nuùt gheá ñôn, gheá keùp, chaân choù, laït deït, laït veït, ñaàu noái.
2. Bieát tham gia döïng leàu.
3. Bieát tìm phöông höôùng baèng la baøn, maët trôøi vaø traêng sao.
4. Bieát ñoát löûa traïi ngoaøi trôøi baèng dieâm vaø baät löûa khi coù gioù.
5. Bieát chuaån bò vaø laøm moùn aên ñi traïi. Haïng Nhaát:
1. Bieát choïn moät choã caém traïi vaø töï mình coù theå döïng moät caùi leàu, laøm beáp vaø soáng döôùi leàu. 2. Chuaån bò laøm moùn aên ôû traïi, bieát ba caùch loïc nöôùc saïch, bieát nhoùm beáp vaøo baát cöù thôøi tieát naøo.
3. Bieát laøm vaø duøng nuùt buoäc thuyeàn, nuùt moû neo, bieát teân caùc ñaàu daây, bieát ñan, buoäc hai coïc cheøo baèng loái neùo thaúng vaø cheùo.
4. Bieát duøng rìu hay dao röïa, bieát ñaün vaø chaët caây nhoû, laøm ñöôïc baøn gheá, ñoà duøng cho traïi. 5. Bieát nhaän xeùt vaø nhaän ñöôïc caùc daáu veát cuûa ngöôøi, vaät, gia suùc hay daõ thuù.
6. Bieát ñoaùn thôøi tieát baèng caùc hieän töôïng troâng thaáy.
7. Bie át tìm phöông höô ùng ban nga øy va ø ban ñe âm.
71
Chuye ân hie äu: THIE ÁU NHI BA ÛO VE Ä AN TOA ØN ÑÖÔ ØNG SA ÉT
Haïng Ba:
1. Bieát noäi dung hoaït ñoäng cuûa phong traøo “Thieáu nhi baûo veä an toaøn ñöôøng saét” vaø noäi dung ba khoâng, ba thaáy, ba cuøng.
2. Bieát nhöõng ñieàu luaät veà giao thoâng ñöôøng saét, caùc bieån baùo tín hieäu, bieån chæ daãn ñöôøng saét caét ngang ñöôøng boä, bieån baùo nguy hieåm, nhöõng quy ñònh khi vaøo ga ñi taøu, vöôït qua ñöôøng ngang.
3. Bieát caùc vaät duïng chuû yeáu cuûa ñöôøng saét nhö: Ñinh craêmpoâng, laäp laùch ray, taø veït, baûn ñeäm ray, bu long söôùt, ñaù balaùt.
Haïng Nhì:
1. Bieát lòch söû phong traøo thieáu nhi baûo veä an toaøn ñöôøng saét vaø caùc kì hoäi traïi toaøn quoác. 2. Bieát nhöõng göông ñieån hình cuûa phong traøo ôû ñòa phöông.
3. Bieát tuyeán ñöôøng saét ñi qua ñòa phöông mình daøi bao nhieâu km, coù nhaø ga vaø giaù trò kinh teá cuûa tuyeán ñöôøng ñoù.
4. Bieát caùc söï coá ñe doïa an toaøn ñöôøng saét vaø caùch xöû lí khi coù tình huoáng xaûy ra.
5. Tham gia vaøo coâng taùc baûo veä an toaøn ñöôøng saét nhö: Tuyeân truyeàn, chaêm soùc nhaø ga, con ñöôøng saïch ñeïp; ngaên chaën, phaùt giaùc keû gian laáy caép vaät tö ñöôøng saét.
72
Haïng Nhaát:
1. Bie át ca ùc tuye án ñöô øng sa ét tre ân ba ûn ño à ña át nöô ùc.
2. Bieát tuyeán ñöôøng saét nöôùc ta ñi ñeán moät soá nöôùc trong khu vöïc (tuyeán lieân vaän quoác teá). 3. Bieát moät soá ñieàu: 27, 29, 30, 31, 33, 37, 46, 49, 54, 59... quy ñònh taïi Nghò ñònh 39/1996/ NÑ-CP ngaøy 05-7-1996 vaø Nghò ñònh soá 76/1998/ NÑ-CP ngaøy 26-9-1998 veà vieäc söûa ñoåi, boå sung moät soá ñieàu cuûa Nghò ñònh 39/1996/NÑ-CP ngaøy 05-7-1996 cuûa Chính phuû veà ñaûm baûo an toaøn giao thoâng ñöôøng saét.
4. Bieát vaø hieåu roõ quy cheá khen thöôûng cuûa Ban chæ ñaïo ñöôøng saét Trung öông ñoái vôùi phong traøo thieáu nhi baûo veä ñöôøng saét.
73
NHÖÕNG ÑIEÀU CAÀN THIEÁT
TRONG HOÏC TAÄP VAØ CUOÄC SOÁNG
ÑEÅ HOÏC TAÄP TOÁT HÔN
Hoïc treân lôùp:
- Ñi hoïc ñeàu.
- Chaêm chuù nghe giaûng, chaêm chuù theo doõi caùc baïn khaùc traû lôøi hoaëc chöõa baøi cuûa thaày, coâ giaùo. - Ghi cheùp baøi thaät caån thaän, ñaày ñuû, choã naøo khoâng hieåu (hoaëc khoâng ghi kòp) caàn hoûi ngay thaày coâ giaùo hoaëc caùc baïn.
- Tích cöïc phaùt bieåu yù kieán xaây döïng baøi trong giôø hoïc, suy nghó kó tröôùc khi giô tay phaùt bieåu, quan saùt vaø tham gia thöïc haønh ñaày ñuû.
Hoïc ôû nhaø:
- Hoïc moân naøo thì laáy saùch vôû cuûa moân aáy, khoâng baøy böøa ngoån ngang, laãn loän.
- Sau khi ôû lôùp veà, neân xem laïi caùc baøi vöøa hoïc vaø phaùt hieän nhöõng choã chöa hieåu, chöa ghi kòp ñeå boå sung.
- Taäp trung tö töôûng cao ñoä khi hoïc baøi vaø laøm baøi taäp ôû nhaø. Tuyeät ñoái khoâng vöøa hoïc vöøa xem ti vi, xem truyeän hoaëc nghe ñaøi, nghe nhaïc... Khoâng coá hoïc khi buoàn nguû, meät moûi, ñoùi hay caùu böïc...
- Nhaát thieát phaûi coù vôû nhaùp, vôùi caùc loaïi baøi taäp caàn laøm nhaùp caån thaän, xem laïi nhieàu laàn
74
(hoaëc nhôø cha meï, anh chò kieåm tra) roài môùi cheùp vaøo vôû. Vôùi caùc moân hoïc thuoäc loøng, vöøa hoïc vöøa gaïch ñaàu doøng nhöõng yù chính vaøo vôû nhaùp.
- Sau khi hoïc xong, saép xeáp ñaày ñuû saùch vôû, ñoà duøng hoïc taäp cho buoåi hoïc tôùi. Neân coù thoùi quen ghi nhôù nhöõng ñieàu chöa hieåu luùc hoïc ôû nhaø, ñeå ñeán lôùp hoûi ngay coâ giaùo hoaëc caùc baïn.
Xaây döïng goùc hoïc taäp:
- Coù baøn hoïc rieâng, ñaët ôû nôi yeân tónh, ñuû aùnh saùng. Buoåi toái aùnh ñeøn ñeå haét ra phía tröôùc hoaëc töø traùi sang phaûi.
- Saùch vôû phaûi ñöôïc saép xeáp goïn gaøng, ngaên naép, moãi loaïi saùch vôû ñoà duøng hoïc taäp ñeàu coù ngaên rieâng hoaëc vò trí cuï theå ñeå deã thaáy, deã nhôù.
- Daùn thôøi khoùa bieåu ôû nôi deã nhìn nhaát. - Coù moät quyeån soå nhoû ñeå ghi cheùp nhöõng coâng thöùc, nhöõng yù töôûng hoaëc nhöõng ñieàu caàn nhôù... - Coù moùc treo hoaëc choã ñeå caëp saùch chaéc chaén, goïn gaøng.
- Coù moät bình hoa hoaëc moät vaøi ñoà chôi... ñeå cho goùc hoïc taäp theâm sinh ñoäng, vui töôi, aám cuùng.
ÑEÅ MOÏI NGÖÔØI YEÂU QUYÙ HÔN!
Haõy chaøo hoûi...
Tröôùc khi ñi vaø veà, baïn nhaát thieát phaûi chaøo hoûi oâng baø, boá meï vaø nhöõng ngöôøi lôùn tuoåi. Khi theo boá meï ñi chôi hay ñi ñaâu chôi, gaëp ngöôøi ngöôøi lôùn tuoåi phaûi chaøo hoûi leã pheùp. Ñeán tröôøng,
75
ñeán lôùp gaëp thaày coâ giaùo, gaëp baïn beø ñeàu phaûi chaøo hoûi... “Lôøi chaøo cao hôn maâm coã”, baïn haõy luoân laø ngöôøi chuû ñoäng chaøo hoûi moïi ngöôøi ñeå taïo tình caûm quyù meán, söï thaân thieän, khoâng khí chan hoøa, vui veû nheù!
Haõy xin loãi, caûm ôn...
Khi muoán nhôø ai giuùp moät vieäc gì, ñeà nghò ngöôøi khaùc laøm moät vieäc gì hoaëc ñaõ laøm moät vieäc khoâng ñuùng ñeå boá meï khoâng vui loøng, baïn beø khoâng vui veû... Baïn haõy maïnh daïn noùi lôøi xin loãi hoaëc khi muoán ñoïc moät quyeån saùch cuûa baïn beø, baïn haõy noùi: “Xin loãi! Baïn coù theå cho mình xem quyeån saùch ñöôïc khoâng?”, sau khi xem xong traû laïi saùch cho baïn haõy noùi lôøi: “Caûm ôn”, hoaëc noùi lôøi khi caûm ôn khi nhaän ñöôïc quaø taëng hoaëc ñöôïc ai giuùp ñôõ moät vieäc gì...; hoaëc neáu khoâng thuoäc baøi, bò ñieåm keùm, baïn haõy duõng caûm noùi vôùi boá meï: “Con xin loãi boá meï, laàn sau con seõ coá gaéng hôn nöõa...”
Haõy xin pheùp...
Tröôùc khi ñi ñaâu, laøm vieäc gì baïn ñeàu phaûi xin pheùp boá meï hoaëc ngöôøi lôùn tuoåi, phaûi noùi roõ lí do noäi dung, ñòa ñieåm ñeán, thôøi gian ñi vaø veà, nhöõng baïn cuøng ñi, ñeå neáu coù vieäc gì caàn thieát gia ñình bieát ñòa ñieåm ñeå lieân laïc. Khi caàn söû duïng moät vaät gì, muoán mua ñoà chôi, quaàn aùo, ñoà duøng, möôïn hay xin... cuûa gia ñình, cuûa ngöôøi quen, cuûa baïn beø... baïn haõy xin pheùp boá meï hoaëc chuû nhaân
76
cuûa vaät ñoù tröôùc, sau khi ñöôïc söï ñoàng yù, baïn haõy mua hoaëc söû duïng nheù!
Haõy laéng nghe khi moïi ngöôøi noùi... Khi ngöôøi khaùc noùi chuùng ta caàn phaûi laéng nghe vaø chaêm chuù nhìn vaøo maét hoï. Ñieàu naøy caøng quan troïng khi nghe thaày coâ giaûng baøi, nghe baïn phaùt bieåu, neáu thaáy baïn noùi khoâng ñuùng cuõng khoâng neân noùi xen vaøo. Muoán phaùt bieåu phaûi giô tay, ñöôïc thaày coâ ñoàng yù môùi ñöùng leân noùi. ÔÛ nhaø, khi boá meï daïy baûo phaûi chaêm chuù laéng nghe, duø trong loøng khoâng thoaûi maùi cuõng khoâng neân caõi laïi, khi nghe ngöôøi lôùn noùi chuyeän hoaëc nhaø coù khaùch, caøng khoâng neân tuøy tieän xen vaøo, nhö vaäy thaät laø voâ leã, neáu coù gì khoâng hieåu, khoâng bieát ñieàu gì hoaëc khoâng vöøa loøng haõy chôø khaùch veà roài hoûi vaø noùi vôùi boá meï sau. Baïn haõy theå hieän thaät toát nhöõng ñieàu treân ñeå cho moïi ngöôøi thaáy baïn laø ngöôøi lòch söï, chu ñaùo vaø thaân thieän...
ÑEÅ BAÛO VEÄ SÖÙC KHOÛE
Ñeå ñöôïc khoûe maïnh, cô theå phaùt trieån cöôøng traùng, chuùng ta phaûi:
- AÊn thöùc aên toát: AÊn ñuû caùc loaïi thöùc aên khaùc nhau, aên nhöõng thöïc phaåm töôi vaø ñöôïc naáu chín, aên uoáng vöøa ñuû vaø ñieàu ñoä, khoâng duøng thöùc aên vaø ñoà uoáng coù tính kích thích nhö: cay, noùng, bia, röôïu...
77
- Nghæ ngôi toát: Nguû laø caùch toát nhaát ñoái vôùi treû em, khoâng luyeän taäp hay hoaït ñoäng quaù söùc, thö giaõn baèng ñoïc saùch hoaëc xem phim...
- Coù khoâng khí vaø aùnh naéng: Thænh thoaûng cuøng gia ñình ñi daõ ngoaïi, caém traïi, ñi taém bieån hay ra ñoàng ruoäng... hít thôû khoâng khí trong laønh.
- Uoáng nöôùc saïch: Uoáng töø 2-3 lít nöôùc moãi ngaøy ñeå taåy röûa nhöõng caën baõ tích tuï trong cô theå... - Ve ä sinh tha ân the å: Ta ém rö ûa, ña ùnh ra êng ha èng nga øy...
- Luyeän taäp theå duïc - theå thao: Taäp theå duïc ñeàu ñaën, bôi loäi, ñaù boùng, ñaù caàu, ñaùnh caàu loâng...
BIEÁT XÖÛ LÍ MOÄT SOÁ BEÄNH CAÀN CAÁP CÖÙU
Tieâu chaûy maát nöôùc:
- Khi thaáy daáu hieäu: Mieäng noân ra thöùc aên hoaëc nöôùc, ñi ngoaøi nhieàu, lieân tuïc, toaøn nöôùc. - Ne áu kho âng ca áp cö ùu kòp thô øi se õ tö û vong ra át nhanh.
- Vieäc caàn laøm ngay:
+ Noùi ngay vôùi boá meï hoaëc ngöôøi lôùn trong nhaø ñeå ñöôïc cho uoáng thuoác vaø ñöa ñeán beänh vieän kòp thôøi (pha 1 goùi oâreâzoân vaøo 1 lít nöôùc soâi ñeå nguoäi ñeå uoáng, neáu khoâng coù oâreâzoân thì pha 8 thìa caø pheâ ñöôøng + 2 thìa caø pheâ muoái vaøo 1 lít nöôùc soâi ñeå nguoäi). Trong tröôøng hôïp boá meï khoâng ôû nhaø thì töï ñeán ngay (hoaëc nhôø haøng xoùm ñöa ñeán) cô sôû y teá gaàn nhaát.
78