🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Sổ Tay Công Tác Phòng, Chống Tham Nhũng Ebooks Nhóm Zalo Héi ®ång chØ ®¹o xuÊt b¶n Chñ tÞch Héi ®ång TS. NguyÔn ThÕ Kû Phã Chñ tÞch Héi ®ång TS. NguyÔn Duy Hïng Thμnh viªn TS. NguyÔn An Tiªm TS. KhuÊt Duy Kim H¶i NguyÔn Vò Thanh H¶o TËp thÓ t¸c gi¶ Tranh tra chÝnh phñ ViÖn khoa häc thanh tra - TS. NguyÔn Quèc HiÖp (Chñ biªn) - ThS. NguyÔn TuÊn Khanh - ThS. TrÇn V¨n Long - CN. NguyÔn §¨ng H¹nh 4 Lêi Nhμ xuÊt b¶n Trong nh÷ng n¨m qua, nhÊt lμ tõ sau Héi nghÞ Trung −¬ng 6 (lÇn 2) khãa VIII, §¶ng vμ Nhμ n−íc ta ®· t¨ng c−êng c«ng t¸c ®Êu tranh phßng, chèng tham nhòng, l·ng phÝ vμ ®· ®¹t ®−îc mét sè kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh, gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, gi÷ v÷ng an ninh chÝnh trÞ vμ trËt tù, an toμn x· héi. NhiÒu c¸n bé, ®¶ng viªn gi÷ v÷ng phÈm chÊt ®¹o ®øc c¸ch m¹ng, ®i ®Çu trong cuéc ®Êu tranh nμy. NhiÒu vô ¸n tham nhòng, trong ®ã cã nh÷ng vô ¸n lín, phøc t¹p, g©y hËu qu¶ nghiªm träng ®· ®−îc ph¸t hiÖn, xö lý. Tuy nhiªn, cuéc ®Êu tranh phßng, chèng tham nhòng, l·ng phÝ cßn nhiÒu h¹n chÕ; tham nhòng, l·ng phÝ vÉn diÔn ra nghiªm träng ë nhiÒu ngμnh, nhiÒu cÊp, nhiÒu lÜnh vùc víi ph¹m vi réng, tÝnh chÊt phøc t¹p, g©y hËu qu¶ xÊu vÒ nhiÒu mÆt, lμm gi¶m sót lßng tin cña nh©n d©n, lμ mét trong nh÷ng nguy c¬ lín ®e däa sù tån vong cña §¶ng vμ chÕ ®é ta. Nhμ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia - Sù thËt xuÊt b¶n cuèn s¸ch Sæ tay c«ng t¸c phßng, chèng tham nhòng do ViÖn Khoa häc Thanh tra thuéc Thanh tra ChÝnh phñ biªn so¹n cã tÝnh chÊt cÈm nang víi gi¸ trÞ thiÕt thùc, cung cÊp cho b¹n ®äc nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n ®Ó nhËn biÕt vμ ®Êu tranh víi tham nhòng; ®ång thêi, 5 nªu râ vai trß, tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¬ quan vμ x· héi trong phßng, chèng tham nhòng. Néi dung cuèn s¸ch gåm ba ch−¬ng: - Ch−¬ng I: C¸c hμnh vi tham nhòng. - Ch−¬ng II: C¸c gi¶i ph¸p phßng, chèng tham nhòng. - Ch−¬ng III: Vai trß, tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¬ quan vμ x· héi trong phßng, chèng tham nhòng. Hy väng cuèn s¸ch sÏ gãp phÇn n©ng cao hiÓu biÕt vμ ý thøc cña toμn x· héi trong c«ng t¸c ®Êu tranh phßng, chèng tham nhòng. Xin tr©n träng giíi thiÖu cuèn s¸ch víi b¹n ®äc. Th¸ng 10 n¨m 2012 Nhμ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia - sù thËt6 LêI Më §ÇU Sæ tay c«ng t¸c phßng, chèng tham nhòng lμ mét cuèn s¸ch trong bé tμi liÖu båi d−ìng, tham kh¶o cho c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc vμ ®«ng ®¶o quÇn chóng nh©n d©n vÒ phßng, chèng tham nhòng; ®−îc biªn so¹n nh− mét cuèn s¸ch cÈm nang trong ¸p dông ph¸p luËt vÒ phßng, chèng tham nhòng. Néi dung cuèn s¸ch tr×nh bμy kh¸i niÖm, hμnh vi tham nhòng, biÖn ph¸p phßng ngõa, ph¸t hiÖn vμ xö lý tham nhòng; ®ång thêi nªu râ vai trß, tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¬ quan vμ x· héi trong phßng, chèng tham nhòng. Trªn c¬ së c¸c quy ®Þnh trong LuËt phßng, chèng tham nhòng, cuèn s¸ch tr×nh bμy c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt trong c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt cã liªn quan mét c¸ch hÖ thèng, chi tiÕt vμ ®Çy ®ñ. Bªn c¹nh ®ã, trong c¸c phÇn cña cuèn s¸ch cßn cã nh÷ng gi¶i thÝch, b×nh luËn nh»m ®Ò cËp s©u h¬n ®Õn néi dung cña c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt, gióp cho ng−êi ®äc hiÓu thªm vÒ mÆt lý luËn cña vÊn ®Ò. Cuèn Sæ tay c«ng t¸c phßng, chèng tham nhòng gåm ba ch−¬ng. Ch−¬ng I ®Ò cËp ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n trong tiÕp cËn vÒ néi hμm kh¸i niÖm 7 tham nhòng, ®ã lμ ®Þnh nghÜa vÒ tham nhòng, c¸c dÊu hiÖu ®Æc tr−ng cña tham nhòng, c¸c hμnh vi tham nhòng ®−îc quy ®Þnh trong LuËt phßng, chèng tham nhòng vμ c¸c néi dung ®−îc dÉn chiÕu t¹i Bé luËt h×nh sù vμ c¸c néi dung ®−îc quy ®Þnh cô thÓ t¹i NghÞ ®Þnh sè 120/2006/ N§-CP, ngμy 20-10-2006 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh chi tiÕt vμ h−íng dÉn thi hμnh mét sè ®iÒu cña LuËt phßng, chèng tham nhòng. Ch−¬ng II ®Ò cËp ®Õn c¸c gi¶i ph¸p phßng, chèng tham nhòng, bao gåm c¸c biÖn ph¸p phßng ngõa tham nhòng, ph¸t hiÖn tham nhòng vμ xö lý c¸c hμnh vi tham nhòng. Ch−¬ng III ®Ò cËp ®Õn vai trß, tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¬ quan vμ x· héi trong phßng, chèng tham nhòng. Trong qu¸ tr×nh biªn so¹n, mÆc dï ®· cã nhiÒu cè g¾ng, nh−ng cuèn s¸ch kh«ng tr¸nh khái nh÷ng khiÕm khuyÕt, mong b¹n ®äc gãp ý ®Ó lÇn xuÊt b¶n sau ®−îc hoμn thiÖn h¬n. ViÖn khoa häc thanh tra 8 Ch−¬ng I C¸C HμNH VI THAM NHòNG I- Kh¸i niÖm vμ ®Æc tr−ng cña tham nhòng 1. Kh¸i niÖm tham nhòng §iÒu 1, LuËt phßng, chèng tham nhòng n¨m 2005; söa ®æi, bæ sung n¨m 2007 (sau ®©y gäi lμ LuËt phßng, chèng tham nhòng) quy ®Þnh: Tham nhòng lμ hμnh vi cña ng−êi cã chøc vô, quyÒn h¹n ®· lîi dông chøc vô, quyÒn h¹n ®ã v× vô lîi. 2. §Æc tr−ng cña tham nhòng Tham nhòng cã mét sè dÊu hiÖu ®Æc tr−ng nh− sau: Thø nhÊt, tham nhòng lμ hμnh vi cña nh÷ng ng−êi cã chøc vô, quyÒn h¹n. Bé luËt h×nh sù n¨m 1999; ®−îc söa ®æi, bæ sung n¨m 2009 (sau ®©y gäi lμ Bé luËt h×nh sù) quy ®Þnh: “Ng−êi cã chøc vô lμ ng−êi do bæ nhiÖm, do bÇu cö, do hîp ®ång hoÆc do mét h×nh thøc kh¸c, cã h−ëng l−¬ng hoÆc kh«ng h−ëng l−¬ng, ®−îc giao thùc hiÖn mét c«ng vô nhÊt ®Þnh vμ cã quyÒn h¹n nhÊt ®Þnh trong khi thùc hiÖn c«ng vô” (§iÒu 277). 9 Kho¶n 3, §iÒu 1, LuËt phßng, chèng tham nhòng quy ®Þnh ng−êi cã chøc vô, quyÒn h¹n bao gåm: - C¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc; - SÜ quan, qu©n nh©n chuyªn nghiÖp, c«ng nh©n quèc phßng trong c¬ quan, ®¬n vÞ thuéc Qu©n ®éi nh©n d©n; sÜ quan, h¹ sÜ quan nghiÖp vô, sÜ quan, h¹ sÜ quan chuyªn m«n - kü thuËt trong c¬ quan, ®¬n vÞ thuéc C«ng an nh©n d©n; - C¸n bé l·nh ®¹o, qu¶n lý trong doanh nghiÖp cña Nhμ n−íc; c¸n bé l·nh ®¹o, qu¶n lý lμ ng−êi ®¹i diÖn phÇn vèn gãp cña Nhμ n−íc t¹i doanh nghiÖp; - Ng−êi ®−îc giao thùc hiÖn nhiÖm vô, c«ng vô cã quyÒn h¹n trong khi thùc hiÖn nhiÖm vô, c«ng vô ®ã. Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 4, LuËt c¸n bé, c«ng chøc n¨m 2008, th× c¸n bé, c«ng chøc bao gåm: - C¸n bé lμ c«ng d©n ViÖt Nam, ®−îc bÇu cö, phª chuÈn, bæ nhiÖm gi÷ chøc vô, chøc danh theo nhiÖm kú trong c¬ quan cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam, Nhμ n−íc, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi ë Trung −¬ng, ë tØnh, thμnh phè trùc thuéc Trung −¬ng (sau ®©y gäi chung lμ cÊp tØnh), ë huyÖn, quËn, thÞ x·, thμnh phè thuéc tØnh (sau ®©y gäi chung lμ cÊp huyÖn), trong biªn chÕ vμ h−ëng l−¬ng tõ ng©n s¸ch nhμ n−íc. - C«ng chøc lμ c«ng d©n ViÖt Nam, ®−îc tuyÓn dông, bæ nhiÖm vμo ng¹ch, chøc vô, chøc danh trong c¬ quan cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam, Nhμ n−íc, 10 tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi ë Trung −¬ng, cÊp tØnh, cÊp huyÖn; trong c¬ quan, ®¬n vÞ thuéc Qu©n ®éi nh©n d©n mμ kh«ng ph¶i lμ sÜ quan, qu©n nh©n chuyªn nghiÖp, c«ng nh©n quèc phßng; trong c¬ quan, ®¬n vÞ thuéc C«ng an nh©n d©n mμ kh«ng ph¶i lμ sÜ quan, h¹ sÜ quan chuyªn nghiÖp vμ trong bé m¸y l·nh ®¹o, qu¶n lý cña ®¬n vÞ sù nghiÖp c«ng lËp cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam, Nhμ n−íc, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi (sau ®©y gäi chung lμ ®¬n vÞ sù nghiÖp c«ng lËp), trong biªn chÕ vμ h−ëng l−¬ng tõ ng©n s¸ch nhμ n−íc; ®èi víi c«ng chøc trong bé m¸y l·nh ®¹o, qu¶n lý cña ®¬n vÞ sù nghiÖp c«ng lËp th× l−¬ng ®−îc b¶o ®¶m tõ quü l−¬ng cña ®¬n vÞ sù nghiÖp c«ng lËp theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. - C¸n bé x·, ph−êng, thÞ trÊn (sau ®©y gäi chung lμ cÊp x·) lμ c«ng d©n ViÖt Nam, ®−îc bÇu cö gi÷ chøc vô theo nhiÖm kú trong Th−êng trùc Héi ®ång nh©n d©n, ñy ban nh©n d©n, BÝ th−, Phã BÝ th− §¶ng ñy, ng−êi ®øng ®Çu tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi; c«ng chøc cÊp x· lμ c«ng d©n ViÖt Nam ®−îc tuyÓn dông gi÷ mét chøc danh chuyªn m«n, nghiÖp vô thuéc ñy ban nh©n d©n cÊp x·, trong biªn chÕ vμ h−ëng l−¬ng tõ ng©n s¸ch nhμ n−íc. Nh− vËy, yÕu tè quyÒn lùc lμ dÊu hiÖu ®Æc tr−ng ®Çu tiªn vμ còng lμ ®Æc tr−ng c¬ b¶n nhÊt cña hμnh vi tham nhòng. Hμnh vi tham nhòng lu«n lμ hμnh vi cña nh÷ng ng−êi cã chøc vô, 11 quyÒn h¹n. DÊu hiÖu nμy nh»m ®Ó ph©n biÖt hμnh vi tham nhòng víi c¸c hμnh vi vi ph¹m ph¸p luËt kh¸c còng lμ hμnh vi chiÕm ®o¹t tμi s¶n, tiÒn b¹c nh−ng ®−îc thùc hiÖn bëi nh÷ng ng−êi kh«ng cã chøc vô, quyÒn h¹n nh− hμnh vi trém c¾p, c−íp giËt, lõa ®¶o. Thø hai, khi thùc hiÖn hμnh vi tham nhòng th× ng−êi cã chøc vô, quyÒn h¹n ph¶i lîi dông chøc vô, quyÒn h¹n cña m×nh ®Ó thùc hiÖn hμnh vi. §©y còng lμ mét yÕu tè rÊt c¬ b¶n ®Ó x¸c ®Þnh hμnh vi tham nhòng. Khi thùc hiÖn hμnh vi tham nhòng, kÎ tham nhòng ph¶i sö dông chøc vô, quyÒn h¹n cña m×nh nh− mét ph−¬ng tiÖn ®Ó mang l¹i lîi Ých cho m×nh, cho gia ®×nh m×nh hoÆc cho ng−êi kh¸c. Mét ng−êi cã chøc vô, quyÒn h¹n nh−ng kh«ng lîi dông chøc vô, quyÒn h¹n ®ã ®Ó vô lîi th× kh«ng ph¶i lμ hμnh vi tham nhòng. VÝ dô: c¸n bé, c«ng chøc cã hμnh vi trém c¾p tμi s¶n - ®©y kh«ng ph¶i lμ hμnh vi tham nhòng mμ lμ hμnh vi trém c¾p tμi s¶n th«ng th−êng v× kh«ng cã yÕu tè lîi dông chøc vô, quyÒn h¹n cña m×nh ®Ó thùc hiÖn hμnh vi chiÕm ®o¹t tμi s¶n. Thø ba, hμnh vi tham nhòng ph¶i cã ®éng c¬ vô lîi, nh»m m−u cÇu lîi Ých riªng cho m×nh. Ng−êi cã chøc vô, quyÒn h¹n ®· lîi dông chøc vô, quyÒn h¹n mμ ph¸p luËt trao cho m×nh ®Ó mang l¹i nh÷ng lîi Ých kh«ng chØ lμ lîi Ých vÒ vËt chÊt mμ cã thÓ lμ c¶ lîi Ých vÒ tinh thÇn; lîi Ých ®ã cã thÓ trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp. Kho¶n 5, §iÒu 2, LuËt 12 phßng, chèng tham nhòng quy ®Þnh: “vô lîi lμ lîi Ých vËt chÊt, tinh thÇn mμ ng−êi cã chøc vô, quyÒn h¹n ®¹t ®−îc hoÆc cã thÓ ®¹t ®−îc th«ng qua hμnh vi tham nhòng”. II- c¸c hμnh vi tham nhòng cô thÓ 1. Theo LuËt phßng, chèng tham nhòng §iÒu 3, LuËt phßng, chèng tham nhòng quy ®Þnh 12 hμnh vi tham nhòng, bao gåm: - Tham « tμi s¶n. - NhËn hèi lé. - L¹m dông chøc vô, quyÒn h¹n chiÕm ®o¹t tμi s¶n. - Lîi dông chøc vô, quyÒn h¹n trong khi thi hμnh nhiÖm vô, c«ng vô v× vô lîi. - L¹m quyÒn trong khi thi hμnh nhiÖm vô, c«ng vô v× vô lîi. - Lîi dông chøc vô, quyÒn h¹n g©y ¶nh h−ëng víi ng−êi kh¸c ®Ó trôc lîi. - Gi¶ m¹o trong c«ng t¸c v× vô lîi. - §−a hèi lé, m«i giíi hèi lé ®−îc thùc hiÖn bëi ng−êi cã chøc vô, quyÒn h¹n ®Ó gi¶i quyÕt c«ng viÖc cña c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ hoÆc ®Þa ph−¬ng v× vô lîi. - Lîi dông chøc vô, quyÒn h¹n sö dông tr¸i phÐp tμi s¶n cña Nhμ n−íc v× vô lîi. - Nhòng nhiÔu v× vô lîi. - Kh«ng thùc hiÖn nhiÖm vô, c«ng vô v× vô lîi. 13 - Lîi dông chøc vô, quyÒn h¹n ®Ó bao che cho ng−êi cã hμnh vi vi ph¹m ph¸p luËt v× vô lîi; c¶n trë, can thiÖp tr¸i ph¸p luËt vμo viÖc kiÓm tra, thanh tra, kiÓm to¸n, ®iÒu tra, truy tè, xÐt xö, thi hμnh ¸n v× vô lîi. Trong sè c¸c hμnh vi trªn, b¶y hμnh vi ®Çu ®· ®−îc quy ®Þnh t¹i Ch−¬ng XXI, Môc A, PhÇn C¸c téi ph¹m vÒ tham nhòng cña Bé luËt h×nh sù. Do ®ã, t¹i §iÒu 2 NghÞ ®Þnh sè 120/2006/N§-CP, ngμy 20-10-2006 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh chi tiÕt vμ h−íng dÉn thi hμnh mét sè ®iÒu cña LuËt phßng, chèng tham nhòng (sau ®©y gäi lμ NghÞ ®Þnh sè 120/2006/N§-CP) ®· quy ®Þnh dÉn chiÕu: “C¸c hμnh vi tham nhòng ®−îc quy ®Þnh t¹i c¸c kho¶n 1, 2, 3, 4, 5, 6 vμ 7 §iÒu 3 LuËt phßng, chèng tham nhòng ®−îc x¸c ®Þnh theo quy ®Þnh t¹i Bé luËt h×nh sù n¨m 1999”; vμ n¨m hμnh vi cßn l¹i ®−îc quy ®Þnh cô thÓ t¹i §iÒu 3, NghÞ ®Þnh sè 120/2006/N§-CP. Theo ®ã, b¶y hμnh vi tham nhòng ®−îc quy ®Þnh t¹i Bé luËt h×nh sù bao gåm: - Hμnh vi tham « tμi s¶n (§iÒu 278): Lμ hμnh vi cña ng−êi lîi dông chøc vô, quyÒn h¹n chiÕm ®o¹t tμi s¶n mμ m×nh cã tr¸ch nhiÖm qu¶n lý. - Hμnh vi nhËn hèi lé (§iÒu 279): Lμ hμnh vi cña ng−êi lîi dông chøc vô, quyÒn h¹n, trùc tiÕp hoÆc qua trung gian ®· nhËn hoÆc sÏ nhËn tiÒn, tμi s¶n hoÆc lîi Ých vËt chÊt kh¸c d−íi bÊt kú h×nh thøc nμo. 14 - Hμnh vi l¹m dông chøc vô, quyÒn h¹n chiÕm ®o¹t tμi s¶n (§iÒu 280): Lμ hμnh vi cña ng−êi l¹m dông chøc vô, quyÒn h¹n chiÕm ®o¹t tμi s¶n cña ng−êi kh¸c cã gi¸ trÞ tõ hai triÖu ®ång ®Õn d−íi n¨m m−¬i triÖu ®ång hoÆc d−íi hai triÖu ®ång nh−ng g©y hËu qu¶ nghiªm träng. - Hμnh vi lîi dông chøc vô, quyÒn h¹n trong khi thi hμnh nhiÖm vô, c«ng vô v× vô lîi (§iÒu 281): Lμ hμnh vi cña ng−êi v× vô lîi hoÆc ®éng c¬ c¸ nh©n kh¸c mμ lîi dông chøc vô, quyÒn h¹n lμm tr¸i c«ng vô g©y thiÖt h¹i cho lîi Ých cña Nhμ n−íc, cña x· héi, quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n. - Hμnh vi lîi dông chøc vô, quyÒn h¹n g©y ¶nh h−ëng víi ng−êi kh¸c ®Ó trôc lîi (§iÒu 283): Lμ hμnh vi cña ng−êi lîi dông chøc vô, quyÒn h¹n, trùc tiÕp hoÆc qua trung gian ®· nhËn hoÆc sÏ nhËn tiÒn, tμi s¶n hoÆc lîi Ých vËt chÊt kh¸c d−íi bÊt kú h×nh thøc nμo cã gi¸ trÞ tõ hai triÖu ®ång ®Õn d−íi m−êi triÖu ®ång hoÆc d−íi hai triÖu ®ång nh−ng g©y hËu qu¶ nghiªm träng, bÞ xö lý kû luËt vÒ hμnh vi nμy mμ cßn vi ph¹m, ®Ó dïng ¶nh h−ëng cña m×nh thóc ®Èy ng−êi cã chøc vô, quyÒn h¹n lμm hoÆc kh«ng lμm mét viÖc thuéc tr¸ch nhiÖm hoÆc liªn quan trùc tiÕp ®Õn c«ng viÖc cña hä hoÆc lμm mét viÖc kh«ng ®−îc phÐp lμm. - Hμnh vi l¹m quyÒn trong khi thi hμnh nhiÖm vô, c«ng vô v× vô lîi (§iÒu 282): Lμ hμnh vi cña ng−êi v× vô lîi hoÆc ®éng c¬ c¸ nh©n kh¸c 15 mμ v−ît qu¸ quyÒn h¹n cña m×nh lμm tr¸i c«ng vô g©y thiÖt h¹i cho lîi Ých cña Nhμ n−íc, cña x· héi, quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n. - Hμnh vi gi¶ m¹o trong c«ng t¸c v× vô lîi (§iÒu 284): Lμ hμnh vi cña ng−êi v× vô lîi hoÆc ®éng c¬ c¸ nh©n kh¸c mμ lîi dông chøc vô, quyÒn h¹n thùc hiÖn mét trong c¸c hμnh vi sau ®©y: + Söa ch÷a, lμm sai lÖch néi dung giÊy tê, tμi liÖu; + Lμm, cÊp giÊy tê gi¶; + Gi¶ m¹o ch÷ ký cña ng−êi cã chøc vô, quyÒn h¹n. 2. Theo NghÞ ®Þnh sè 120/2006/N§-CP §iÒu 3, NghÞ ®Þnh sè 120/2006/N§-CP quy ®Þnh cô thÓ n¨m hμnh vi tham nhòng cßn l¹i nh− sau: - Hμnh vi ®−a hèi lé, m«i giíi hèi lé ®−îc thùc hiÖn bëi ng−êi cã chøc vô, quyÒn h¹n ®Ó gi¶i quyÕt c«ng viÖc cña c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ hoÆc ®Þa ph−¬ng v× vô lîi, bao gåm nh÷ng hμnh vi sau ®©y: + §−a hèi lé, m«i giíi hèi lé ®Ó ®−îc nhËn c¬ chÕ, chÝnh s¸ch cã lîi cho c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ, ®Þa ph−¬ng; + §−a hèi lé, m«i giíi hèi lé ®Ó ®−îc −u tiªn trong viÖc cÊp ng©n s¸ch cho c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ, ®Þa ph−¬ng; + §−a hèi lé, m«i giíi hèi lé ®Ó ®−îc giao, phª duyÖt dù ¸n cho c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ, ®Þa ph−¬ng; 16 + §−a hèi lé, m«i giíi hèi lé ®Ó ®−îc nhËn danh hiÖu thi ®ua, danh hiÖu vinh dù nhμ n−íc ®èi víi tËp thÓ vμ c¸ nh©n cho c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ, ®Þa ph−¬ng; + §−a hèi lé, m«i giíi hèi lé ®Ó ®−îc cÊp, duyÖt c¸c chØ tiªu vÒ tæ chøc, biªn chÕ nhμ n−íc cho c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ, ®Þa ph−¬ng; + §−a hèi lé, m«i giíi hèi lé ®Ó kh«ng bÞ kiÓm tra, thanh tra, ®iÒu tra, kiÓm to¸n hoÆc ®Ó lμm sai lÖch kÕt qu¶ kiÓm tra, thanh tra, ®iÒu tra, kiÓm to¸n nh»m che giÊu hμnh vi vi ph¹m ph¸p luËt; + §−a hèi lé, m«i giíi hèi lé ®Ó ®−îc nhËn c¸c lîi Ých kh¸c cho c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ, ®Þa ph−¬ng. - Hμnh vi lîi dông chøc vô, quyÒn h¹n sö dông tr¸i phÐp tμi s¶n cña Nhμ n−íc v× vô lîi bao gåm nh÷ng hμnh vi sau ®©y: + Sö dông tμi s¶n cña Nhμ n−íc vμo viÖc riªng; + Cho thuª tμi s¶n cña Nhμ n−íc, cho m−în tμi s¶n cña Nhμ n−íc; + Sö dông tμi s¶n cña Nhμ n−íc v−ît qu¸ chÕ ®é, ®Þnh møc, tiªu chuÈn. - Hμnh vi nhòng nhiÔu v× vô lîi lμ hμnh vi cöa quyÒn, h¸ch dÞch, g©y khã kh¨n, phiÒn hμ khi thùc hiÖn nhiÖm vô, c«ng vô nh»m ®ßi hái, Ðp buéc c«ng d©n, doanh nghiÖp vμ tæ chøc, c¸ nh©n kh¸c ph¶i nép nh÷ng kho¶n chi phÝ ngoμi quy ®Þnh hoÆc ph¶i thùc hiÖn hμnh vi kh¸c v× lîi Ých cña ng−êi thùc hiÖn hμnh vi nhòng nhiÔu. 17 - Hμnh vi kh«ng thùc hiÖn nhiÖm vô, c«ng vô v× vô lîi lμ hμnh vi cè ý kh«ng thùc hiÖn tr¸ch nhiÖm mμ ph¸p luËt quy ®Þnh cho m×nh trong viÖc ng¨n chÆn, ph¸t hiÖn, xö lý hμnh vi vi ph¹m ph¸p luËt hoÆc kh«ng thùc hiÖn ®óng tr×nh tù, thñ tôc, thêi h¹n nhiÖm vô, c«ng vô cña m×nh v× vô lîi. - Lîi dông chøc vô, quyÒn h¹n ®Ó bao che cho ng−êi cã hμnh vi vi ph¹m ph¸p luËt v× vô lîi; c¶n trë, can thiÖp tr¸i ph¸p luËt vμo viÖc kiÓm tra, thanh tra, kiÓm to¸n, ®iÒu tra, truy tè, xÐt xö, thi hμnh ¸n v× vô lîi bao gåm nh÷ng hμnh vi sau ®©y: + Sö dông chøc vô, quyÒn h¹n, ¶nh h−ëng cña m×nh ®Ó che giÊu hoÆc gióp gi¶m nhÑ hμnh vi vi ph¹m ph¸p luËt cña ng−êi kh¸c; + Sö dông chøc vô, quyÒn h¹n, ¶nh h−ëng cña m×nh ®Ó g©y khã kh¨n cho viÖc kiÓm tra, thanh tra, kiÓm to¸n, ®iÒu tra, truy tè, xÐt xö, thi hμnh ¸n hoÆc lμm sai lÖch kÕt qu¶ c¸c ho¹t ®éng trªn. 18 Ch−¬ng II C¸C GI¶I PH¸P PHßNG, CHèNG THAM NHòNG I- C¸C BIÖN PH¸P PHßNG NGõA THAM NHòNG 1. C«ng khai, minh b¹ch trong ho¹t ®éng cña c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ a) Nguyªn t¾c vμ c¬ chÕ ®¶m b¶o thùc hiÖn c«ng khai, minh b¹ch trong ho¹t ®éng cña c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ C«ng khai, minh b¹ch trong ho¹t ®éng cña c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ lμ biÖn ph¸p quan träng nh»m ng¨n ngõa tham nhòng. C«ng khai, minh b¹ch t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ng−êi d©n còng nh− x· héi gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan nhμ n−íc. ViÖc c«ng khai, minh b¹ch trong ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan nhμ n−íc sÏ gióp ng−êi d©n dÔ dμng biÕt ®−îc c¸c th«ng tin nh»m thùc hiÖn quyÒn gi¸m s¸t cña m×nh theo c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt. §ång thêi, viÖc c«ng khai, minh b¹ch còng ®ßi hái c¬ quan nhμ n−íc thùc hiÖn ®óng ®¾n c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt, lμm cho c¸c c¸n bé, c«ng 19 chøc cã ý thøc h¬n trong viÖc thùc hiÖn chøc tr¸ch, c«ng vô cña m×nh theo ®óng tr×nh tù, thñ tôc, thÈm quyÒn mμ ph¸p luËt quy ®Þnh. Qua ®ã, mäi hμnh vi vi ph¹m, g©y phiÒn hμ, s¸ch nhiÔu hay lîi dông chøc tr¸ch víi môc ®Ých t− lîi cã thÓ bÞ ph¸t hiÖn vμ xö lý. VÒ nguyªn t¾c c«ng khai, minh b¹ch trong ho¹t ®éng cña c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ, LuËt phßng, chèng tham nhòng quy ®Þnh: “ChÝnh s¸ch, ph¸p luËt vμ viÖc tæ chøc thùc hiÖn chÝnh s¸ch, ph¸p luËt ph¶i ®−îc c«ng khai, minh b¹ch, b¶o ®¶m c«ng b»ng, d©n chñ” (kho¶n 1, §iÒu 11). VÒ néi dung c«ng khai, minh b¹ch trong ho¹t ®éng cña c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ, LuËt phßng, chèng tham nhòng quy ®Þnh: “C¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ ph¶i c«ng khai ho¹t ®éng cña m×nh, trõ néi dung thuéc bÝ mËt nhμ n−íc vμ nh÷ng néi dung kh¸c theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ” (kho¶n 2, §iÒu 11). LuËt phßng, chèng tham nhòng ®· ®−a vÊn ®Ò c«ng khai, minh b¹ch trë thμnh mét nguyªn t¾c chung cho ho¹t ®éng cña mäi c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ. Nh− vËy, ngoμi nh÷ng néi dung thuéc danh môc bÝ mËt nhμ n−íc ®−îc quy ®Þnh t¹i Ph¸p lÖnh b¶o vÖ bÝ mËt nhμ n−íc n¨m 2000, c¸c c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ kh«ng ®−îc viÖn lý do ®Ó tõ chèi viÖc c«ng khai ho¹t ®éng cña m×nh nh»m tr¸nh sù gi¸m s¸t cña ng−êi d©n vμ x· héi. NghÞ ®Þnh sè 120/2006/N§-CP ®· cã nh÷ng 20 h−íng dÉn cô thÓ vÒ viÖc thùc hiÖn c¸c nguyªn t¾c vμ néi dung nμy; ngoμi ra, NghÞ ®Þnh cßn quy ®Þnh thªm: “Bé C«ng an vμ c¬ quan, tæ chøc cã thÈm quyÒn ph¶i b¶o ®¶m nguyªn t¾c c«ng khai, minh b¹ch cña LuËt phßng, chèng tham nhòng trong viÖc lËp, ban hμnh c¸c danh môc bÝ mËt nhμ n−íc” (§iÒu 4). Trªn c¬ së quy ®Þnh nμy, Bé C«ng an ®· thèng nhÊt víi c¸c bé, ngμnh ban hμnh danh môc bÝ mËt trong c¸c ngμnh, lÜnh vùc. Ngoμi viÖc ®−a ra nguyªn t¾c vμ néi dung c«ng khai, minh b¹ch trong ho¹t ®éng cña c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ, mét vÊn ®Ò ®¸ng l−u ý lμ LuËt phßng, chèng tham nhòng ®· cã nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ ®Ó nguyªn t¾c nμy ®−îc b¶o ®¶m thùc hiÖn trªn thùc tÕ. §ã lμ viÖc quy ®Þnh h×nh thøc c«ng khai vμ quyÒn yªu cÇu cung cÊp th«ng tin cña tæ chøc vμ c¸ nh©n. C¸c h×nh thøc c«ng khai ®−îc quy ®Þnh t¹i §iÒu 12, bao gåm: - C«ng bè t¹i cuéc häp cña c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ; - Niªm yÕt t¹i trô së lμm viÖc cña c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ; - Th«ng b¸o b»ng v¨n b¶n ®Õn c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ, c¸ nh©n cã liªn quan; - Ph¸t hμnh Ên phÈm; - Th«ng b¸o trªn c¸c ph−¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng; - §−a lªn trang th«ng tin ®iÖn tö; 21 - Cung cÊp th«ng tin theo yªu cÇu cña c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n. §Ó ®¶m b¶o ¸p dông h×nh thøc c«ng khai, NghÞ ®Þnh sè 120/2006/N§-CP cã nh÷ng h−íng dÉn cô thÓ t¹i §iÒu 5 nh− sau: - ViÖc ¸p dông h×nh thøc c«ng khai ®−îc quy ®Þnh t¹i §iÒu 12, LuËt phßng, chèng tham nhòng ph¶i ®¶m b¶o phï hîp víi néi dung, ®èi t−îng cña th«ng tin ®−îc c«ng khai vμ môc ®Ých cña viÖc c«ng khai th«ng tin. - Ng−êi ®øng ®Çu c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ cã tr¸ch nhiÖm tæ chøc, chØ ®¹o viÖc ¸p dông h×nh thøc c«ng khai vμ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ hμnh vi vi ph¹m c¸c quy ®Þnh vÒ ¸p dông h×nh thøc c«ng khai theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. - Trong tr−êng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh cô thÓ vÒ h×nh thøc c«ng khai th× ph¶i ¸p dông h×nh thøc c«ng khai ®ã. - Ngoμi h×nh thøc c«ng khai mμ ph¸p luËt b¾t buéc ph¶i ¸p dông, ng−êi ®øng ®Çu c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ cã tr¸ch nhiÖm ¸p dông mét hoÆc mét sè h×nh thøc c«ng khai theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1, §iÒu 12, LuËt phßng, chèng tham nhòng. - Trong tr−êng hîp nhËn ®−îc yªu cÇu cung cÊp th«ng tin cña c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 31 vμ §iÒu 32, LuËt phßng, chèng tham nhòng th× ph¶i ¸p dông h×nh thøc c«ng khai quy ®Þnh t¹i ®iÓm g, kho¶n 1, §iÒu 12, LuËt phßng, chèng tham nhòng. 22 §Ó b¶o ®¶m nguyªn t¾c c«ng khai, minh b¹ch ®−îc thùc hiÖn, LuËt phßng, chèng tham nhòng quy ®Þnh vÒ quyÒn yªu cÇu cung cÊp th«ng tin cña hai lo¹i chñ thÓ, bao gåm: quyÒn yªu cÇu cung cÊp th«ng tin cña c¬ quan, tæ chøc vμ quyÒn yªu cÇu cung cÊp th«ng tin cña c¸ nh©n. - QuyÒn yªu cÇu cung cÊp th«ng tin cña c¬ quan, tæ chøc ®−îc quy ®Þnh t¹i §iÒu 31, LuËt phßng, chèng tham nhòng nh− sau: + C¬ quan nhμ n−íc, tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi, c¬ quan b¸o chÝ trong ph¹m vi nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña m×nh cã quyÒn yªu cÇu c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ cã tr¸ch nhiÖm cung cÊp th«ng tin vÒ ho¹t ®éng cña c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ m×nh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. + Trong thêi h¹n m−êi ngμy, kÓ tõ ngμy nhËn ®−îc yªu cÇu, c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ ®−îc yªu cÇu ph¶i cung cÊp th«ng tin, trõ tr−êng hîp néi dung th«ng tin ®· ®−îc c«ng khai trªn c¸c ph−¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng, ®−îc ph¸t hμnh Ên phÈm hoÆc niªm yÕt c«ng khai; tr−êng hîp kh«ng cung cÊp hoÆc ch−a cung cÊp ®−îc th× ph¶i tr¶ lêi b»ng v¨n b¶n cho c¬ quan, tæ chøc yªu cÇu biÕt vμ nªu râ lý do. LuËt quy ®Þnh tr¸ch nhiÖm cung cÊp th«ng tin cña c¸c c¬ quan, tæ chøc ®Ó b¶o ®¶m nguyªn t¾c c«ng khai, minh b¹ch. Tuy nhiªn, ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng l¹m dông, lîi dông quyÒn yªu cÇu cung cÊp th«ng tin, ®ång thêi, t¹o ®iÒu kiÖn cho 23 viÖc thùc hiÖn quy ®Þnh nμy trªn thùc tÕ th× quyÒn yªu cÇu cung cÊp th«ng tin ph¶i n»m trong mét ph¹m vi nhÊt ®Þnh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt: Mét lμ, c¸c c¬ quan, tæ chøc hoÆc b¸o chÝ chØ ®−îc quyÒn yªu cÇu cung cÊp nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt cho viÖc thùc hiÖn nhiÖm vô, quyÒn h¹n hoÆc liªn quan ®Õn c¬ quan, tæ chøc m×nh. Ch¼ng h¹n, c¬ quan nhμ n−íc cã thÓ yªu cÇu cung cÊp th«ng tin liªn quan ®Õn tr¸ch nhiÖm qu¶n lý cña c¬ quan nhμ n−íc ®ã; tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi cã quyÒn yªu cÇu cung cÊp th«ng tin liªn quan ®Õn viÖc thùc hiÖn quyÒn, nghÜa vô cña c¸c thμnh viªn tæ chøc ®ã; c¬ quan b¸o chÝ cã quyÒn yªu cÇu cung cÊp th«ng tin ®Ó phôc vô cho t¸c nghiÖp b¸o chÝ… Hai lμ, c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ ®−îc yªu cÇu cung cÊp th«ng tin chØ cã tr¸ch nhiÖm cung cÊp th«ng tin liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña m×nh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. LuËt quy ®Þnh thêi h¹n mμ c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ nhËn ®−îc yªu cÇu ph¶i cung cÊp th«ng tin. Theo ®ã, trõ tr−êng hîp néi dung th«ng tin ®−îc yªu cÇu ®· c«ng khai th× trong thêi h¹n m−êi ngμy, c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ ph¶i cung cÊp th«ng tin theo yªu cÇu. Bªn c¹nh ®ã, trong tr−êng hîp “kh«ng cung cÊp ®−îc” hoÆc “ch−a cung cÊp ®−îc” th× c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ ®−îc yªu cÇu cung cÊp th«ng tin ph¶i tr¶ lêi b»ng v¨n b¶n vμ nªu râ lý do. 24 - QuyÒn yªu cÇu cung cÊp th«ng tin cña c¸ nh©n ®−îc quy ®Þnh t¹i §iÒu 32, LuËt phßng, chèng tham nhòng nh− sau: + C¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc vμ ng−êi lao ®éng kh¸c cã quyÒn yªu cÇu ng−êi ®øng ®Çu c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ n¬i m×nh lμm viÖc cung cÊp th«ng tin vÒ ho¹t ®éng cña c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ ®ã. + C«ng d©n cã quyÒn yªu cÇu Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n x·, ph−êng, thÞ trÊn n¬i m×nh c− tró cung cÊp th«ng tin vÒ ho¹t ®éng cña ñy ban nh©n d©n x·, ph−êng, thÞ trÊn ®ã. + Trong thêi h¹n m−êi ngμy, kÓ tõ ngμy nhËn ®−îc yªu cÇu, ng−êi ®−îc yªu cÇu cã tr¸ch nhiÖm cung cÊp th«ng tin, trõ tr−êng hîp néi dung th«ng tin ®· ®−îc c«ng khai trªn c¸c ph−¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng, ®−îc ph¸t hμnh Ên phÈm hoÆc niªm yÕt c«ng khai; tr−êng hîp kh«ng cung cÊp hoÆc ch−a cung cÊp ®−îc th× ph¶i tr¶ lêi b»ng v¨n b¶n cho ng−êi yªu cÇu biÕt vμ nªu râ lý do. Cã thÓ thÊy r»ng, quyÒn yªu cÇu cung cÊp th«ng tin cña c¸ nh©n chØ giíi h¹n trong ph¹m vi ®Þa ph−¬ng, c¬ së, tøc lμ t¹i c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ mμ ng−êi yªu cÇu lμm viÖc hoÆc t¹i ®Þa ph−¬ng mμ ng−êi ®ã c− tró. LuËt quy ®Þnh nh− vËy bëi v× ®©y lμ n¬i mμ ng−êi d©n cã ®iÒu kiÖn gi¸m s¸t trùc tiÕp ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan, tæ chøc, chÝnh quyÒn còng nh− phÇn lín c¸c quyÒn vμ lîi Ých cña c«ng d©n ®−îc thùc hiÖn t¹i ®Þa ph−¬ng, 25 c¬ së nªn cÇn t¹o ®iÒu kiÖn cho hä cã th«ng tin ®Ó gi¸m s¸t, ph¸t hiÖn, kiÕn nghÞ c¬ quan nhμ n−íc cã thÈm quyÒn cã biÖn ph¸p xö lý ®èi víi nh÷ng biÓu hiÖn tiªu cùc, tham nhòng. §Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn quyÒn vμ nghÜa vô cña c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n yªu cÇu cung cÊp th«ng tin vμ c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n nhËn yªu cÇu cung cÊp th«ng tin, §iÒu 6 cña NghÞ ®Þnh sè 120/2006/N§- CP quy ®Þnh cô thÓ vÒ vÊn ®Ò nμy nh− sau: - C¬ quan tæ chøc, c¸ nh©n yªu cÇu cung cÊp th«ng tin cã c¸c quyÒn sau ®©y: + Yªu cÇu cung cÊp th«ng tin vÒ ho¹t ®éng cña c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 31 vμ §iÒu 32, LuËt phßng, chèng tham nhòng; + §−îc nhËn th«ng tin ®· yªu cÇu hoÆc nhËn v¨n b¶n tr¶ lêi vÒ viÖc tõ chèi cung cÊp th«ng tin; + KhiÕu n¹i vÒ viÖc kh«ng cung cÊp th«ng tin hoÆc kh«ng thùc hiÖn nghÜa vô cung cÊp th«ng tin theo ®óng quy ®Þnh cña ph¸p luËt. - C¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n yªu cÇu cung cÊp th«ng tin cã c¸c nghÜa vô sau ®©y: + Yªu cÇu cung cÊp th«ng tin b»ng v¨n b¶n cã ghi râ hä, tªn, ®Þa chØ, lý do cña viÖc yªu cÇu cung cÊp th«ng tin; + Thùc hiÖn quyÒn yªu cÇu cung cÊp th«ng tin theo quy ®Þnh t¹i LuËt phßng, chèng tham nhòng vμ NghÞ ®Þnh nμy; + Kh«ng ®−îc lîi dông quyÒn yªu cÇu cung cÊp th«ng tin ®Ó g©y rèi hoÆc ®Ó thùc hiÖn c¸c hμnh vi 26 tr¸i ph¸p luËt g©y thiÖt h¹i cho c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n; + ChÊp hμnh quyÕt ®Þnh gi¶i quyÕt khiÕu n¹i cã hiÖu lùc ph¸p luËt vÒ viÖc thùc hiÖn yªu cÇu cung cÊp th«ng tin. §iÒu 7 cña NghÞ ®Þnh sè 120/2006/N§-CP quy ®Þnh vÒ quyÒn vμ nghÜa vô cña c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ, c¸ nh©n ®−îc yªu cÇu cung cÊp th«ng tin nh− sau: - C¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ, c¸ nh©n ®−îc yªu cÇu cung cÊp th«ng tin cã c¸c quyÒn sau ®©y: + §−îc biÕt lý do cña viÖc yªu cÇu cung cÊp th«ng tin; + Tõ chèi cung cÊp c¸c th«ng tin thuéc bÝ mËt nhμ n−íc vμ nh÷ng néi dung kh¸c theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ, th«ng tin ®· ®−îc c«ng khai trªn c¸c ph−¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng, ph¸t hμnh Ên phÈm hoÆc niªm yÕt c«ng khai, th«ng tin kh«ng liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ ®−îc yªu cÇu; + Yªu cÇu ng−êi ®−îc cung cÊp th«ng tin sö dông th«ng tin ®ã hîp ph¸p vμ b¶o ®¶m tÝnh chÝnh x¸c khi sö dông th«ng tin ®ã. - C¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ, c¸ nh©n ®−îc yªu cÇu cung cÊp th«ng tin cã c¸c nghÜa vô sau ®©y: + Cung cÊp th«ng tin b»ng v¨n b¶n hoÆc th«ng ®iÖp d÷ liÖu cho c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n theo ®óng tr×nh tù, thñ tôc, thêi h¹n ®−îc quy ®Þnh t¹i LuËt phßng, chèng tham nhòng vμ NghÞ ®Þnh nμy; 27 + Tr¶ lêi b»ng v¨n b¶n vμ nªu râ lý do cho c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n yªu cÇu cung cÊp th«ng tin biÕt trong tr−êng hîp kh«ng cung cÊp hoÆc ch−a cung cÊp ®−îc; + H−íng dÉn tiÕp cËn th«ng tin ®−îc yªu cÇu trong tr−êng hîp th«ng tin ®ã ®· ®−îc c«ng khai trªn c¸c ph−¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng, ®−îc ph¸t hμnh Ên phÈm hoÆc niªm yÕt c«ng khai; + ChÊp hμnh quyÕt ®Þnh gi¶i quyÕt khiÕu n¹i cã hiÖu lùc ph¸p luËt vÒ viÖc thùc hiÖn yªu cÇu cung cÊp th«ng tin. §iÒu 8 cña NghÞ ®Þnh sè 120/2006/N§-CP quy ®Þnh vÒ tr¸ch nhiÖm cña ng−êi ®øng ®Çu c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ trong viÖc cung cÊp th«ng tin theo yªu cÇu cña c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n nh− sau: Ng−êi ®øng ®Çu c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ cã tr¸ch nhiÖm tæ chøc, chØ ®¹o viÖc cung cÊp th«ng tin; chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ viÖc vi ph¹m nghÜa vô cung cÊp th«ng tin cña c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ m×nh theo quy ®Þnh t¹i LuËt phßng, chèng tham nhòng, NghÞ ®Þnh nμy vμ c¸c quy ®Þnh kh¸c cña ph¸p luËt. §iÒu 9, NghÞ ®Þnh sè 120/2006/N§-CP quy ®Þnh vÒ h×nh thøc yªu cÇu cung cÊp th«ng tin cña c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n: - ViÖc yªu cÇu cung cÊp th«ng tin ®−îc thùc hiÖn b»ng v¨n b¶n hoÆc th«ng ®iÖp d÷ liÖu. - V¨n b¶n hoÆc th«ng ®iÖp d÷ liÖu yªu cÇu cung cÊp th«ng tin ®−îc chuyÓn trùc tiÕp, göi qua 28 ®−êng b−u ®iÖn hoÆc qua giao dÞch ®iÖn tö cho c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ, c¸ nh©n ®−îc yªu cÇu. §iÒu 10, NghÞ ®Þnh sè 120/2006/N§-CP quy ®Þnh vÒ viÖc thùc hiÖn yªu cÇu cung cÊp th«ng tin: Trong thêi h¹n m−êi ngμy kÓ tõ ngμy nhËn ®−îc yªu cÇu cung cÊp th«ng tin, c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ, c¸ nh©n ®−îc yªu cÇu cung cÊp th«ng tin ph¶i tiÕn hμnh mét trong c¸c ho¹t ®éng sau: - Thùc hiÖn viÖc cung cÊp th«ng tin khi néi dung th«ng tin ®−îc yªu cÇu ®¸p øng c¸c ®iÒu kiÖn sau: + Thuéc ph¹m vi c«ng khai theo quy ®Þnh cña LuËt phßng, chèng tham nhòng vμ NghÞ ®Þnh nμy; + Thuéc ph¹m vi ho¹t ®éng cña c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ, c¸ nh©n ®−îc yªu cÇu; + Ch−a ®−îc c«ng khai trªn c¸c ph−¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng, ph¸t hμnh Ên phÈm hoÆc niªm yÕt c«ng khai. - Tr¶ lêi b»ng v¨n b¶n vÒ viÖc kh«ng cung cÊp th«ng tin cho c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n yªu cÇu trong tr−êng hîp néi dung th«ng tin ®−îc yªu cÇu kh«ng ®¸p øng c¸c ®iÒu kiÖn ®−îc quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu nμy vμ nªu râ lý do. - NÕu th«ng tin ®−îc yªu cÇu ®· ®−îc c«ng khai trªn c¸c ph−¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng, ph¸t hμnh Ên phÈm hoÆc niªm yÕt c«ng khai th× trong v¨n b¶n tr¶ lêi ph¶i cã h−íng dÉn c¸ch thøc tiÕp cËn th«ng tin ®ã. 29 §iÒu 11, NghÞ ®Þnh sè 120/2006/N§-CP quy ®Þnh vÒ viÖc b¶o ®¶m quyÒn yªu cÇu cung cÊp th«ng tin cña c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n: - Trong tr−êng hîp c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n yªu cÇu cung cÊp th«ng tin cã c¨n cø cho r»ng viÖc cung cÊp th«ng tin lμ ch−a ®Çy ®ñ hoÆc tr¸i ph¸p luËt th× cã quyÒn khiÕu n¹i. - ViÖc khiÕu n¹i vμ gi¶i quyÕt khiÕu n¹i vÒ quyÒn yªu cÇu cung cÊp th«ng tin ®−îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ khiÕu n¹i. - Tr−êng hîp ng−êi bÞ khiÕu n¹i do Thñ t−íng ChÝnh phñ bæ nhiÖm hoÆc lμ ng−êi ®øng ®Çu c¬ quan trung −¬ng cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi th× khiÕu n¹i lªn Tr−ëng ban ChØ ®¹o Trung −¬ng vÒ phßng, chèng tham nhòng. §iÒu 12, NghÞ ®Þnh sè 120/2006/N§-CP quy ®Þnh vÒ xö lý hμnh vi vi ph¹m c¸c quy ®Þnh vÒ yªu cÇu cung cÊp th«ng tin: - Ng−êi ®−îc yªu cÇu cung cÊp th«ng tin mμ kh«ng thùc hiÖn ®óng c¸c nghÜa vô vÒ cung cÊp th«ng tin theo quy ®Þnh cña LuËt phßng, chèng tham nhòng vμ NghÞ ®Þnh nμy th× tïy theo tÝnh chÊt, møc ®é vi ph¹m mμ bÞ xö lý kû luËt hoÆc bÞ truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. - Ng−êi nμo lîi dông quyÒn yªu cÇu cung cÊp th«ng tin ®Ó g©y rèi hoÆc sö dông tr¸i ph¸p luËt th«ng tin ®−îc cung cÊp g©y thiÖt h¹i ®Õn quyÒn vμ lîi Ých hîp ph¸p cña c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n 30 th× tïy theo tÝnh chÊt, møc ®é vi ph¹m mμ bÞ xö lý kû luËt, xö ph¹t hμnh chÝnh hoÆc truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. §©y lμ mét néi dung quan träng, t¹o ®iÒu kiÖn cho x· héi tham gia tÝch cùc vμ cã hiÖu qu¶ vμo c«ng cuéc ®Êu tranh phßng, chèng tham nhòng ë n−íc ta hiÖn nay. b) Quy ®Þnh vÒ c«ng khai, minh b¹ch trong mét sè lÜnh vùc cô thÓ Ngoμi viÖc nªu nguyªn t¾c vμ quy ®Þnh néi dung, h×nh thøc b¶o ®¶m c«ng khai, minh b¹ch trong ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ nãi chung, LuËt phßng, chèng tham nhòng quy ®Þnh cô thÓ vÒ c«ng khai, minh b¹ch trong mét sè lÜnh vùc mμ thùc tÕ cho thÊy x¶y ra nhiÒu hμnh vi tham nhòng, g©y thÊt tho¸t lín vÒ tiÒn, tμi s¶n cña Nhμ n−íc còng nh− tån t¹i nhiÒu sù phiÒn hμ, s¸ch nhiÔu tõ phÝa c¬ quan nhμ n−íc nh−: trong mua s¾m c«ng vμ x©y dùng c¬ b¶n; trong qu¶n lý dù ¸n ®Çu t− x©y dùng; trong tμi chÝnh vμ ng©n s¸ch nhμ n−íc; trong viÖc huy ®éng vμ sö dông c¸c kho¶n ®ãng gãp cña d©n; trong qu¶n lý vμ sö dông ®Êt ®ai… (1). Trong mua s¾m c«ng vμ x©y dùng c¬ b¶n LuËt phßng, chèng tham nhòng chØ nªu ra nh÷ng néi dung cÇn thiÕt ph¶i b¾t buéc c«ng khai ®Ó phßng ngõa nh÷ng hμnh vi tham nhòng trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn mua s¾m c«ng vμ x©y dùng c¬ 31 b¶n, cô thÓ t¹i kho¶n 2, §iÒu 13, LuËt phßng, chèng tham nhòng quy ®Þnh nh− sau: - KÕ ho¹ch ®Êu thÇu, mêi s¬ tuyÓn vμ kÕt qu¶ s¬ tuyÓn, mêi thÇu; - Danh môc nhμ thÇu tham gia ®Êu thÇu h¹n chÕ, danh s¸ch ng¾n nhμ thÇu tham gia ®Êu thÇu h¹n chÕ, kÕt qu¶ lùa chän nhμ thÇu; - Th«ng tin vÒ c¸ nh©n, tæ chøc thuéc chñ dù ¸n, bªn mêi thÇu, nhμ thÇu, c¬ quan qu¶n lý hoÆc ®èi t−îng kh¸c vi ph¹m ph¸p luËt vÒ ®Êu thÇu; th«ng tin vÒ nhμ thÇu bÞ cÊm tham gia vμ th«ng tin vÒ xö lý vi ph¹m ph¸p luËt vÒ ®Êu thÇu; - V¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt vÒ ®Êu thÇu, hÖ thèng th«ng tin d÷ liÖu vÒ ®Êu thÇu; - B¸o c¸o tæng kÕt c«ng t¸c ®Êu thÇu trªn ph¹m vi toμn quèc cña Bé KÕ ho¹ch vμ §Çu t−; b¸o c¸o tæng kÕt c«ng t¸c ®Êu thÇu cña bé, ngμnh, ®Þa ph−¬ng vμ c¬ së; - ThÈm quyÒn, thñ tôc tiÕp nhËn vμ gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o trong ®Êu thÇu. (2). Trong qu¶n lý dù ¸n ®Çu t− x©y dùng LuËt quy ®Þnh cô thÓ c¸c néi dung ph¶i c«ng khai t¹i §iÒu 14, LuËt phßng, chèng tham nhòng: - Dù ¸n quy ho¹ch ®Çu t− x©y dùng ph¶i ®−îc lÊy ý kiÕn cña nh©n d©n ®Þa ph−¬ng n¬i quy ho¹ch; - Dù ¸n ®Çu t− x©y dùng tõ ng©n s¸ch ®Þa ph−¬ng ph¶i ®−îc Héi ®ång nh©n d©n xem xÐt, quyÕt ®Þnh; 32 - Dù ¸n ®Çu t− x©y dùng sau khi ®−îc quyÕt ®Þnh, phª duyÖt ph¶i ®−îc c«ng khai ®Ó nh©n d©n gi¸m s¸t. (3). VÒ tμi chÝnh vμ ng©n s¸ch nhμ n−íc §iÒu 15, LuËt phßng, chèng tham nhòng quy ®Þnh mét sè néi dung cã tÝnh chÊt nhÊn m¹nh ®Ó ng¨n ngõa tham nhòng, cô thÓ lμ: - C¸c cÊp ng©n s¸ch, ®¬n vÞ dù to¸n ng©n s¸ch ph¶i c«ng khai chi tiÕt sè liÖu dù to¸n vμ quyÕt to¸n ®· ®−îc c¬ quan nhμ n−íc cã thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh, phª chuÈn, kÓ c¶ kho¶n ng©n s¸ch bæ sung. - §¬n vÞ dù to¸n ng©n s¸ch cã nguån thu vμ c¸c kho¶n chi tõ c¸c kho¶n ®ãng gãp cña tæ chøc, c¸ nh©n theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ph¶i c«ng khai môc ®Ých huy ®éng, kÕt qu¶ huy ®éng vμ hiÖu qu¶ viÖc sö dông c¸c nguån huy ®éng. - Tæ chøc ®−îc ng©n s¸ch nhμ n−íc hç trî ph¶i c«ng khai c¸c néi dung sau ®©y: sè liÖu dù to¸n, quyÕt to¸n; kho¶n ®ãng gãp cña tæ chøc, c¸ nh©n (nÕu cã); c¬ së x¸c ®Þnh møc hç trî vμ sè tiÒn ng©n s¸ch nhμ n−íc hç trî. - Dù ¸n ®Çu t− x©y dùng c¬ b¶n cã sö dông vèn tõ ng©n s¸ch nhμ n−íc ph¶i c«ng khai c¸c néi dung sau ®©y: viÖc ph©n bæ vèn ®Çu t− trong dù to¸n ng©n s¸ch nhμ n−íc ®−îc giao h»ng n¨m cho c¸c dù ¸n; dù to¸n ng©n s¸ch cña dù ¸n ®Çu t− theo kÕ ho¹ch ®Çu t− ®−îc duyÖt, møc vèn ®Çu t− cña dù ¸n ®−îc giao trong dù to¸n ng©n s¸ch 33 n¨m; quyÕt to¸n vèn ®Çu t− cña dù ¸n h»ng n¨m; quyÕt to¸n vèn ®Çu t− khi dù ¸n hoμn thμnh ®· ®−îc cÊp cã thÈm quyÒn phª duyÖt. - Quü cã nguån tõ ng©n s¸ch nhμ n−íc ph¶i c«ng khai c¸c néi dung sau ®©y: quy chÕ ho¹t ®éng vμ c¬ chÕ tμi chÝnh cña quü; kÕ ho¹ch tμi chÝnh h»ng n¨m, trong ®ã chi tiÕt c¸c kho¶n thu, chi cã quan hÖ víi ng©n s¸ch nhμ n−íc theo quy ®Þnh cña cÊp cã thÈm quyÒn; kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña quü; quyÕt to¸n n¨m ®−îc cÊp cã thÈm quyÒn phª duyÖt. - ViÖc ph©n bæ, sö dông ng©n s¸ch, tμi s¶n cña Nhμ n−íc cho c¸c dù ¸n, ch−¬ng tr×nh môc tiªu ®· ®−îc c¬ quan nhμ n−íc cã thÈm quyÒn phª duyÖt ph¶i c«ng khai cho c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ h÷u quan vμ nh©n d©n n¬i trùc tiÕp thô h−ëng biÕt. (4). Trong viÖc huy ®éng vμ sö dông c¸c kho¶n ®ãng gãp cña nh©n d©n §iÒu 16, LuËt phßng, chèng tham nhòng quy ®Þnh cô thÓ c¸c néi dung ph¶i c«ng khai nh− sau: - ViÖc huy ®éng c¸c kho¶n ®ãng gãp cña nh©n d©n ®Ó ®Çu t− x©y dùng c«ng tr×nh, lËp quü trong ph¹m vi ®Þa ph−¬ng ph¶i lÊy ý kiÕn nh©n d©n vμ ®−îc Héi ®ång nh©n d©n cïng cÊp xem xÐt, quyÕt ®Þnh; - ViÖc huy ®éng, sö dông c¸c kho¶n ®ãng gãp cña nh©n d©n quy ®Þnh nh− trªn ph¶i ®−îc c«ng khai ®Ó nh©n d©n gi¸m s¸t vμ ph¶i chÞu sù 34 thanh tra, kiÓm tra, gi¸m s¸t theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt; - Néi dung ph¶i c«ng khai bao gåm môc ®Ých huy ®éng, møc ®ãng gãp, viÖc sö dông, kÕt qu¶ sö dông vμ b¸o c¸o quyÕt to¸n; - C«ng tr×nh c¬ së h¹ tÇng t¹i x·, ph−êng, thÞ trÊn sö dông c¸c kho¶n ®ãng gãp cña nh©n d©n ph¶i c«ng khai c¸c néi dung sau ®©y: môc ®Ých huy ®éng, møc ®ãng gãp, viÖc sö dông, kÕt qu¶ sö dông vμ b¸o c¸o quyÕt to¸n; dù to¸n cho tõng c«ng tr×nh theo kÕ ho¹ch ®Çu t− ®−îc duyÖt; nguån vèn ®Çu t− cho tõng c«ng tr×nh; kÕt qu¶ ®· huy ®éng cña tõng ®èi t−îng cô thÓ, thêi gian huy ®éng; kÕt qu¶ lùa chän nhμ thÇu ®· ®−îc cÊp cã thÈm quyÒn phª duyÖt; tiÕn ®é thi c«ng vμ kÕt qu¶ nghiÖm thu khèi l−îng, chÊt l−îng c«ng tr×nh vμ quyÕt to¸n c«ng tr×nh. - ViÖc huy ®éng, sö dông c¸c kho¶n ®ãng gãp cña nh©n d©n v× môc ®Ých tõ thiÖn, nh©n ®¹o ®−îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 vμ kho¶n 3 §iÒu nμy. Ngoμi ra, t¹i kho¶n 4, §iÒu 5, Ph¸p lÖnh thùc hiÖn d©n chñ ë x·, ph−êng, thÞ trÊn n¨m 2007 quy ®Þnh vÒ nh÷ng néi dung c«ng khai ®Ó nh©n d©n ®−îc biÕt, cô thÓ: “ViÖc qu¶n lý vμ sö dông c¸c lo¹i quü, kho¶n ®Çu t−, theo ch−¬ng tr×nh dù ¸n ®èi víi cÊp x·; c¸c kho¶n huy ®éng nh©n d©n ®ãng gãp”. 35 (5). Trong viÖc qu¶n lý, sö dông c¸c kho¶n hç trî, viÖn trî ViÖc qu¶n lý, ph©n bæ, sö dông nguån hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc (ODA) ®−îc LuËt phßng, chèng tham nhòng quy ®Þnh cã tÝnh nguyªn t¾c vÒ c«ng khai, minh b¹ch trong viÖc qu¶n lý, sö dông lμm c¬ së cho viÖc x©y dùng, ban hμnh vμ thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh cô thÓ tiÕp theo. Theo ®ã, viÖc qu¶n lý, ph©n bæ, sö dông nguån vèn ODA ®−îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh vÒ c«ng khai, minh b¹ch vÒ tμi chÝnh vμ ng©n s¸ch nhμ n−íc. §èi víi c¸c kho¶n viÖn trî phi chÝnh phñ ph¶i ®−îc c«ng khai cho c¸c ®èi t−îng thô h−ëng biÕt. (6). Trong qu¶n lý doanh nghiÖp nhμ n−íc Doanh nghiÖp cña Nhμ n−íc ®−îc coi lμ khu vùc ph¸t sinh nhiÒu hμnh vi tham nhòng, g©y thÊt tho¸t, l·ng phÝ mét l−îng lín tμi s¶n cña Nhμ n−íc. V× vËy, c«ng khai, minh b¹ch hãa trong ho¹t ®éng qu¶n lý doanh nghiÖp cña Nhμ n−íc lμ rÊt cÇn thiÕt ®Ó ng¨n ngõa vμ ®Êu tranh chèng tham nhòng, tiªu cùc trong khu vùc nμy. §iÒu 18, LuËt phßng, chèng tham nhòng quy ®Þnh: Doanh nghiÖp cña Nhμ n−íc cã tr¸ch nhiÖm c«ng khai vèn vμ tμi s¶n cña Nhμ n−íc ®Çu t− vμo doanh nghiÖp, vèn vay −u ®·i, b¸o c¸o tμi chÝnh vμ kÕt qu¶ kiÓm to¸n, viÖc trÝch, lËp vμ sö dông quü cña doanh nghiÖp, viÖc tuyÓn dông lao ®éng, bæ nhiÖm c¸c chøc danh l·nh ®¹o, qu¶n lý cña doanh nghiÖp vμ néi dung kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. 36 (7). Trong cæ phÇn hãa doanh nghiÖp nhμ n−íc §iÒu 19, LuËt phßng, chèng tham nhòng quy ®Þnh cô thÓ nh− sau: - ViÖc cæ phÇn hãa doanh nghiÖp cña Nhμ n−íc ph¶i c«ng khai, minh b¹ch; kh«ng ®−îc cæ phÇn hãa khÐp kÝn trong néi bé doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp ®−îc cæ phÇn hãa cã tr¸ch nhiÖm c«ng khai thùc tr¹ng tμi chÝnh khi x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp; - C¬ quan nhμ n−íc cã thÈm quyÒn cã tr¸ch nhiÖm c«ng khai gi¸ trÞ doanh nghiÖp ®−îc cæ phÇn hãa vμ viÖc ®iÒu chØnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp (nÕu cã). - ViÖc b¸n cæ phÇn lÇn ®Çu cña doanh nghiÖp ®−îc cæ phÇn hãa ph¶i thùc hiÖn b»ng ph−¬ng thøc b¸n ®Êu gi¸. (8). KiÓm to¸n viÖc sö dông ng©n s¸ch nhμ n−íc, tμi s¶n nhμ n−íc Ho¹t ®éng kiÓm to¸n ®ãng vai trß quan träng trong viÖc phßng ngõa vμ ng¨n chÆn tham nhòng trong qu¸ tr×nh sö dông ng©n s¸ch nhμ n−íc vμ tμi s¶n nhμ n−íc. Nh»m ®¶m b¶o tÝnh c«ng khai, minh b¹ch trong ho¹t ®éng nμy, §iÒu 20, LuËt phßng, chèng tham nhòng cã quy ®Þnh: B¸o c¸o kiÓm to¸n ph¶i ®−îc c«ng khai. (9). Trong qu¶n lý vμ sö dông ®Êt ®ai §iÒu 21, LuËt phßng, chèng tham nhòng quy ®Þnh nh÷ng néi dung c¬ b¶n nhÊt trong qu¶n lý vμ sö dông ®Êt ph¶i ®−îc c«ng khai bao gåm: 37 - ViÖc lËp quy ho¹ch, kÕ ho¹ch sö dông ®Êt ph¶i b¶o ®¶m d©n chñ vμ c«ng khai; - Trong qu¸ tr×nh lËp vμ ®iÒu chØnh quy ho¹ch, kÕ ho¹ch sö dông ®Êt chi tiÕt, c¬ quan, tæ chøc thùc hiÖn viÖc lËp quy ho¹ch, kÕ ho¹ch ®ã ph¶i th«ng b¸o c«ng khai cho nh©n d©n ®Þa ph−¬ng n¬i ®−îc quy ho¹ch, ®iÒu chØnh biÕt; - Quy ho¹ch, kÕ ho¹ch sö dông ®Êt chi tiÕt, viÖc gi¶i phãng mÆt b»ng, gi¸ ®Òn bï khi thu håi ®Êt sau khi ®−îc c¬ quan nhμ n−íc cã thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh, phª duyÖt hoÆc ®iÒu chØnh ph¶i ®−îc c«ng khai; - ThÈm quyÒn, tr×nh tù, thñ tôc vμ viÖc cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt; quy ho¹ch chi tiÕt vμ viÖc ph©n l« ®Êt ë, ®èi t−îng ®−îc giao ®Êt lμm nhμ ë ph¶i ®−îc c«ng khai. (10). C«ng khai, minh b¹ch trong qu¶n lý, sö dông nhμ ë §iÒu 22, LuËt phßng, chèng tham nhòng quy ®Þnh: - ThÈm quyÒn, tr×nh tù, thñ tôc vμ viÖc cÊp giÊy phÐp x©y dùng nhμ ë vμ giÊy chøng nhËn quyÒn së h÷u nhμ ë ph¶i ®−îc c«ng khai; - ViÖc hãa gi¸ nhμ ë thuéc së h÷u nhμ n−íc, ®èi t−îng ®−îc hãa gi¸ nhμ ë vμ c¸c kho¶n tiÒn ph¶i nép khi hãa gi¸ nhμ ë ph¶i ®−îc c«ng khai; - ViÖc b¸n nhμ ë cho ng−êi t¸i ®Þnh c−, ng−êi cã thu nhËp thÊp vμ nh÷ng ®èi t−îng −u tiªn kh¸c ph¶i ®−îc c«ng khai. 38 (11). Trong lÜnh vùc gi¸o dôc §iÒu 23, LuËt phßng, chèng tham nhòng quy ®Þnh nh÷ng néi dung ph¶i c«ng khai trong lÜnh vùc gi¸o dôc nh− sau: - ViÖc tuyÓn sinh, thi, kiÓm tra, cÊp v¨n b»ng, chøng chØ ph¶i ®−îc c«ng khai; - C¬ quan qu¶n lý gi¸o dôc, c¬ së gi¸o dôc cã sö dông ng©n s¸ch, tμi s¶n cña Nhμ n−íc ph¶i c«ng khai viÖc qu¶n lý, sö dông ng©n s¸ch, tμi s¶n cña Nhμ n−íc, viÖc thu, qu¶n lý, sö dông häc phÝ, lÖ phÝ tuyÓn sinh, c¸c kho¶n thu tõ ho¹t ®éng t− vÊn, chuyÓn giao c«ng nghÖ, c¸c kho¶n hç trî, ®Çu t− cho gi¸o dôc vμ c¸c kho¶n thu kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. (11). Trong lÜnh vùc y tÕ §iÒu 24, LuËt phßng, chèng tham nhòng quy ®Þnh nh÷ng néi dung ph¶i c«ng khai trong lÜnh vùc y tÕ nh− sau: - ThÈm quyÒn, tr×nh tù, thñ tôc vμ viÖc cÊp, thu håi chøng chØ hμnh nghÒ y, d−îc t− nh©n, giÊy chøng nhËn ®ñ ®iÒu kiÖn hμnh nghÒ cho c¸c c¬ së hμnh nghÒ y, d−îc ph¶i ®−îc c«ng khai; - C¬ quan qu¶n lý y tÕ, c¬ së kh¸m, ch÷a bÖnh cã sö dông ng©n s¸ch, tμi s¶n cña Nhμ n−íc ph¶i c«ng khai viÖc thu, qu¶n lý, sö dông ng©n s¸ch, tμi s¶n cña Nhμ n−íc, gi¸ thuèc, c¸c lo¹i phÝ liªn quan ®Õn viÖc kh¸m, ch÷a bÖnh vμ c¸c kho¶n thu kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. 39 (12). Trong lÜnh vùc khoa häc - c«ng nghÖ §iÒu 25, LuËt phßng, chèng tham nhòng cã quy ®Þnh cô thÓ c¸c néi dung ph¶i c«ng khai: - ViÖc xÐt, tuyÓn chän, giao trùc tiÕp, tμi trî thùc hiÖn nhiÖm vô khoa häc - c«ng nghÖ vμ viÖc ®¸nh gi¸, nghiÖm thu kÕt qu¶ thùc hiÖn nhiÖm vô khoa häc - c«ng nghÖ ph¶i ®−îc tiÕn hμnh c«ng khai; - C¬ quan qu¶n lý khoa häc - c«ng nghÖ, ®¬n vÞ nghiªn cøu khoa häc - c«ng nghÖ ph¶i c«ng khai viÖc qu¶n lý, sö dông ng©n s¸ch, tμi s¶n cña Nhμ n−íc, c¸c kho¶n hç trî, viÖn trî, ®Çu t−, c¸c kho¶n thu tõ ho¹t ®éng khoa häc - c«ng nghÖ. (13). Trong lÜnh vùc thÓ dôc, thÓ thao Cïng víi sù t¨ng tr−ëng vÒ kinh tÕ, ®iÒu kiÖn sèng ngμy cμng ®−îc n©ng cao th× c¸c ho¹t ®éng thÓ dôc, thÓ thao ®· vμ ®ang diÔn ra hÕt søc rÇm ré vμ s«i næi. §©y còng lμ lÜnh vùc mμ Nhμ n−íc ta chñ tr−¬ng x· héi hãa. Ngoμi ng©n s¸ch ®−îc hç trî, c¸c ho¹t ®éng nμy cßn thu hót ®−îc nhiÒu nguån tμi trî tõ viÖc tæ chøc thi ®Êu, biÓu diÔn. V× vËy, §iÒu 26, LuËt phßng, chèng tham nhòng quy ®Þnh: C¬ quan qu¶n lý thÓ dôc, thÓ thao, ñy ban ¤limpÝch ViÖt Nam, c¸c liªn ®oμn thÓ thao, c¬ së thÓ dôc, thÓ thao cã tr¸ch nhiÖm c«ng khai viÖc qu¶n lý, sö dông ng©n s¸ch, tμi s¶n cña Nhμ n−íc, c¸c kho¶n thu tõ ho¹t ®éng vμ dÞch vô thÓ dôc, thÓ thao, kho¶n tμi trî, hç trî, ®ãng gãp cña tæ chøc, 40 c¸ nh©n trong n−íc vμ n−íc ngoμi cho ho¹t ®éng thÓ dôc, thÓ thao. (14). Trong ho¹t ®éng thanh tra, gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o vμ kiÓm to¸n nhμ n−íc §Ó lμm râ tÝnh c«ng khai, minh b¹ch trong ho¹t ®éng thanh tra, gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o, kiÓm to¸n nhμ n−íc, §iÒu 27, LuËt phßng, chèng tham nhòng quy ®Þnh: - Ho¹t ®éng thanh tra, gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o, kiÓm to¸n nhμ n−íc ph¶i ®−îc tiÕn hμnh c«ng khai theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. - V¨n b¶n, quyÕt ®Þnh sau ®©y ph¶i ®−îc c«ng khai, trõ tr−êng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c: kÕt luËn thanh tra; quyÕt ®Þnh gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, quyÕt ®Þnh gi¶i quyÕt tè c¸o; b¸o c¸o kiÓm to¸n. (15). Trong ho¹t ®éng gi¶i quyÕt c¸c c«ng viÖc cña c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ, c¸ nh©n §iÒu 28, LuËt phßng, chèng tham nhòng quy ®Þnh: - C¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n cã thÈm quyÒn qu¶n lý trong lÜnh vùc nhμ, ®Êt, x©y dùng, ®¨ng ký kinh doanh, xÐt duyÖt dù ¸n, cÊp vèn ng©n s¸ch nhμ n−íc, tÝn dông, ng©n hμng, xuÊt khÈu, nhËp khÈu, xuÊt c¶nh, nhËp c¶nh, qu¶n lý hé khÈu, thuÕ, h¶i quan, b¶o hiÓm vμ c¸c c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n kh¸c trùc tiÕp gi¶i quyÕt c«ng viÖc cña c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ, c¸ nh©n ph¶i c«ng khai thñ tôc hμnh chÝnh, gi¶i quyÕt ®óng thêi h¹n, 41 ®óng ph¸p luËt vμ ®óng yªu cÇu hîp ph¸p cña c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ, c¸ nh©n. - C¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ, c¸ nh©n cã quyÒn ®Ò nghÞ víi c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt c«ng viÖc cña m×nh gi¶i thÝch râ nh÷ng néi dung cã liªn quan. Khi nhËn ®−îc ®Ò nghÞ cña c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ, c¸ nh©n th× c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n cã thÈm quyÒn ph¶i kÞp thêi gi¶i thÝch c«ng khai. - Trong tr−êng hîp c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n cã thÈm quyÒn gi¶i thÝch ch−a tháa ®¸ng hoÆc cè t×nh g©y khã kh¨n, phiÒn hμ th× c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ, c¸ nh©n cã quyÒn kiÕn nghÞ lªn c¬ quan, tæ chøc cÊp trªn trùc tiÕp cña c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n ®ã. (16). Trong lÜnh vùc t− ph¸p T− ph¸p lμ mét trong nh÷ng lÜnh vùc mμ §¶ng vμ Nhμ n−íc rÊt quan t©m, cã chñ tr−¬ng tiÕn hμnh ®æi míi m¹nh mÏ. NghÞ quyÕt sè 49-NQ/TW, ngμy 2-6-2005 cña Bé ChÝnh trÞ vÒ chiÕn l−îc c¶i c¸ch t− ph¸p ®Õn n¨m 2020 ®· x¸c ®Þnh môc tiªu c¶i c¸ch t− ph¸p ph¶i ®−îc tiÕn hμnh khÈn tr−¬ng, ®ång bé, cã träng t©m, träng ®iÓm víi nh÷ng b−íc ®i v÷ng ch¾c. §Ó ®¶m b¶o h¬n vÒ vÊn ®Ò c«ng khai, minh b¹ch, §iÒu 29, LuËt phßng, chèng tham nhòng cã quy ®Þnh: ViÖc thô lý, ®iÒu tra, truy tè, kiÓm s¸t, xÐt xö, thi hμnh ¸n ph¶i ®−îc c«ng khai theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ tè tông vμ c¸c quy ®Þnh kh¸c cña ph¸p luËt cã liªn quan. 42 (17). Trong c«ng t¸c tæ chøc - c¸n bé §iÒu 30, LuËt phßng, chèng tham nhòng quy ®Þnh cô thÓ nh− sau: - ViÖc tuyÓn dông c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc vμ ng−êi lao ®éng kh¸c vμo c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ ph¶i ®−îc c«ng khai vÒ sè l−îng, tiªu chuÈn, h×nh thøc vμ kÕt qu¶ tuyÓn dông. - ViÖc quy ho¹ch, ®μo t¹o, bæ nhiÖm, chuyÓn ng¹ch, lu©n chuyÓn, ®iÒu ®éng, khen th−ëng, cho th«i viÖc, cho th«i gi÷ chøc vô, miÔn nhiÖm, b·i nhiÖm, kû luËt, h−u trÝ ®èi víi c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc vμ ng−êi lao ®éng kh¸c ph¶i ®−îc c«ng khai trong c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ n¬i ng−êi ®ã lμm viÖc. (18) C«ng khai b¸o c¸o h»ng n¨m vÒ phßng, chèng tham nhòng ViÖc c«ng khai b¸o c¸o h»ng n¨m vÒ c«ng t¸c phßng, chèng tham nhòng cña c¶ n−íc còng nh− tõng ®Þa ph−¬ng lμ mét ho¹t ®éng rÊt cÇn thiÕt, gióp c¸c c¬ quan nhμ n−íc còng nh− x· héi ®Þnh kú ®¸nh gi¸ c«ng t¸c phßng, chèng tham nhòng, t¹o c¬ së cho viÖc triÓn khai c«ng t¸c cho thêi gian tiÕp theo. ViÖc c«ng khai b¸o c¸o lμ mét h×nh thøc rÊt tèt ®Ó t¨ng c−êng tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¬ quan, tæ chøc vμ c¸ nh©n, nhÊt lμ ng−êi ®øng ®Çu c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ. §ång thêi, ho¹t ®éng nμy còng thÓ hiÖn tr¸ch nhiÖm cña ViÖt Nam víi t− c¸ch lμ mét n−íc thμnh viªn cña C«ng −íc Liªn hîp quèc vÒ chèng tham 43 nhòng. §iÒu 33, LuËt phßng, chèng tham nhòng quy ®Þnh: - H»ng n¨m, ChÝnh phñ cã tr¸ch nhiÖm b¸o c¸o Quèc héi vÒ c«ng t¸c phßng, chèng tham nhòng trong ph¹m vi c¶ n−íc; ñy ban nh©n d©n cã tr¸ch nhiÖm b¸o c¸o Héi ®ång nh©n d©n cïng cÊp vÒ c«ng t¸c phßng, chèng tham nhòng ë ®Þa ph−¬ng; - B¸o c¸o vÒ c«ng t¸c phßng, chèng tham nhòng ph¶i ®−îc c«ng khai. NghÞ ®Þnh sè 120/2006/N§-CP cô thÓ hãa quy ®Þnh cña LuËt phßng, chèng tham nhòng vÒ tr¸ch nhiÖm b¸o c¸o, néi dung b¸o c¸o vμ thêi ®iÓm b¸o c¸o cô thÓ nh− sau: “§iÒu 13. Tr¸ch nhiÖm b¸o c¸o cña bé, c¬ quan ngang bé, c¬ quan thuéc ChÝnh phñ vμ ñy ban nh©n d©n tØnh, thμnh phè trùc thuéc Trung −¬ng 1. Bé, c¬ quan ngang bé, c¬ quan thuéc ChÝnh phñ, ñy ban nh©n d©n tØnh, thμnh phè trùc thuéc Trung −¬ng (sau ®©y gäi t¾t lμ bé, ngμnh, ®Þa ph−¬ng) cã tr¸ch nhiÖm b¸o c¸o víi ChÝnh phñ vμ Ban ChØ ®¹o Trung −¬ng vÒ phßng, chèng tham nhòng vÒ c«ng t¸c phßng, chèng tham nhòng t¹i bé, ngμnh, ®Þa ph−¬ng. B¸o c¸o nμy ®−îc göi cho Thanh tra ChÝnh phñ ®Ó x©y dùng, duy tr× hÖ thèng d÷ liÖu chung vÒ phßng, chèng tham nhòng. 2. Thanh tra ChÝnh phñ cã tr¸ch nhiÖm gióp ChÝnh phñ vμ Ban ChØ ®¹o Trung −¬ng vÒ phßng, chèng tham nhòng x©y dùng b¸o c¸o h»ng n¨m vÒ phßng, chèng tham nhòng trong ph¹m vi c¶ n−íc. 44 §iÒu 14. Néi dung b¸o c¸o víi ChÝnh phñ Bé, ngμnh, ®Þa ph−¬ng cã tr¸ch nhiÖm b¸o c¸o víi ChÝnh phñ c¸c néi dung sau ®©y: 1. C¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt vμ c¸c v¨n b¶n kh¸c liªn quan ®Õn phßng, chèng tham nhòng do bé, ngμnh, ®Þa ph−¬ng ban hμnh theo thÈm quyÒn; 2. T×nh h×nh tham nhòng, kÕt qu¶ c«ng t¸c phßng, chèng tham nhòng cña bé, ngμnh, ®Þa ph−¬ng. §iÒu 15. Néi dung b¸o c¸o cña ChÝnh phñ víi Quèc héi, ñy ban Th−êng vô Quèc héi B¸o c¸o cña ChÝnh phñ víi Quèc héi, ñy ban Th−êng vô Quèc héi cã c¸c néi dung sau ®©y: 1. T×nh h×nh tham nhòng, kÕt qu¶ c«ng t¸c phßng, chèng tham nhòng trong ph¹m vi c¶ n−íc; 2. §¸nh gi¸, dù b¸o t×nh h×nh tham nhòng vμ kiÕn nghÞ chÝnh s¸ch, gi¶i ph¸p phßng, chèng tham nhòng. §iÒu 16. H×nh thøc th«ng tin, b¸o c¸o ViÖc th«ng tin, b¸o c¸o ®−îc thùc hiÖn b»ng mét trong c¸c h×nh thøc sau: 1. V¨n b¶n hμnh chÝnh; 2. Th«ng ®iÖp d÷ liÖu. §iÒu 17. Thêi ®iÓm b¸o c¸o 1. §Þnh kú ba th¸ng, s¸u th¸ng, bé, ngμnh, ®Þa ph−¬ng cã tr¸ch nhiÖm b¸o c¸o theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1, §iÒu 13 NghÞ ®Þnh nμy. 2. §Þnh kú s¸u th¸ng, mét n¨m, ChÝnh phñ 45 b¸o c¸o víi Quèc héi, ñy ban Th−êng vô Quèc héi theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 15 NghÞ ®Þnh nμy. 3. ChÝnh phñ b¸o c¸o ®ét xuÊt víi ñy ban Th−êng vô Quèc héi khi cã yªu cÇu. §iÒu 18. Cung cÊp th«ng tin vÒ phßng, chèng tham nhòng cho bé, ngμnh, ®Þa ph−¬ng 1. Khi cÇn thiÕt, bé, ngμnh, ®Þa ph−¬ng ®Ò nghÞ Thanh tra ChÝnh phñ cung cÊp th«ng tin ®Ó phôc vô cho c«ng t¸c phßng, chèng tham nhòng cña bé, ngμnh, ®Þa ph−¬ng m×nh. 2. Thanh tra ChÝnh phñ cã tr¸ch nhiÖm cung cÊp th«ng tin trong thêi h¹n m−êi ngμy kÓ tõ ngμy nhËn ®−îc ®Ò nghÞ cung cÊp th«ng tin cña bé, ngμnh, ®Þa ph−¬ng. Trong tr−êng hîp th«ng tin ®−îc yªu cÇu cung cÊp phøc t¹p, liªn quan ®Õn nhiÒu lÜnh vùc th× thêi h¹n trªn cã thÓ kÐo dμi nh−ng kh«ng qu¸ hai m−¬i ngμy; tr−êng hîp kh«ng cung cÊp hoÆc ch−a cung cÊp ®−îc th× ph¶i tr¶ lêi b»ng v¨n b¶n cho c¬ quan ®Ò nghÞ biÕt vμ nªu râ lý do. 3. ViÖc trao ®æi th«ng tin gi÷a Thanh tra ChÝnh phñ víi bé, ngμnh, ®Þa ph−¬ng trong c«ng t¸c phßng, chèng tham nhòng ®−îc thùc hiÖn th«ng qua c¸c h×nh thøc ®−îc quy ®Þnh t¹i §iÒu 16 NghÞ ®Þnh nμy. §iÒu 19. Tr¸ch nhiÖm cña Bé tr−ëng, Thñ tr−ëng c¬ quan ngang bé, Thñ tr−ëng c¬ quan thuéc ChÝnh phñ, Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n cÊp tØnh 46 1. Bé tr−ëng, Thñ tr−ëng c¬ quan ngang bé, Thñ tr−ëng c¬ quan thuéc ChÝnh phñ, Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n cÊp tØnh cã tr¸ch nhiÖm chØ ®¹o, ®«n ®èc, kiÓm tra viÖc thùc hiÖn chÕ ®é th«ng tin, b¸o c¸o vÒ c«ng t¸c phßng, chèng tham nhòng trong ph¹m vi qu¶n lý cña bé, ngμnh, ®Þa ph−¬ng m×nh. 2. Bé tr−ëng, Thñ tr−ëng c¬ quan ngang bé, Thñ tr−ëng c¬ quan thuéc ChÝnh phñ, Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n cÊp tØnh ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c¸c th«ng tin, d÷ liÖu ®−îc b¸o c¸o vμ vÒ viÖc vi ph¹m nghÜa vô th«ng tin, b¸o c¸o. §iÒu 20. ChÕ ®é th«ng tin, b¸o c¸o t¹i bé, ngμnh, ®Þa ph−¬ng 1. Bé, ngμnh, ®Þa ph−¬ng c¨n cø vμo NghÞ ®Þnh nμy quy ®Þnh chi tiÕt chÕ ®é th«ng tin, b¸o c¸o vÒ c«ng t¸c phßng, chèng tham nhòng t¹i bé, ngμnh, ®Þa ph−¬ng m×nh. 2. Thanh tra ChÝnh phñ cã tr¸ch nhiÖm h−íng dÉn, kiÓm tra, ®«n ®èc c¸c bé, ngμnh, ®Þa ph−¬ng thùc hiÖn chÕ ®é th«ng tin, b¸o c¸o theo quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh nμy. … §iÒu 24. C«ng khai b¸o c¸o h»ng n¨m vÒ c«ng t¸c phßng, chèng tham nhòng 1. B¸o c¸o h»ng n¨m vÒ c«ng t¸c phßng, chèng tham nhòng cña ñy ban nh©n d©n ®−îc Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n c«ng khai chËm nhÊt vμo ngμy lμm viÖc cuèi cïng cña th¸ng 3 h»ng n¨m. 47 2. B¸o c¸o h»ng n¨m vÒ c«ng t¸c phßng, chèng tham nhòng cña bé, c¬ quan ngang bé, c¬ quan thuéc ChÝnh phñ ®−îc Bé tr−ëng, Thñ tr−ëng c¬ quan ngang bé, Thñ tr−ëng c¬ quan thuéc ChÝnh phñ c«ng khai chËm nhÊt vμo ngμy lμm viÖc cuèi cïng cña th¸ng 3 h»ng n¨m. 3. B¸o c¸o h»ng n¨m vÒ c«ng t¸c phßng, chèng tham nhòng cña ChÝnh phñ ®−îc Thñ t−íng ChÝnh phñ c«ng khai chËm nhÊt vμo ngμy lμm viÖc cuèi cïng cña th¸ng 4 h»ng n¨m”. 2. X©y dùng vμ thùc hiÖn c¸c chÕ ®é, ®Þnh møc, tiªu chuÈn ViÖc quy ®Þnh c¸c chÕ ®é, ®Þnh møc, tiªu chuÈn trong c¸c lÜnh vùc kh¸c nhau liªn quan ®Õn viÖc sö dông tμi s¶n, vèn vμ ng©n s¸ch nhμ n−íc lμ rÊt cÇn thiÕt ®èi víi ho¹t ®éng qu¶n lý. ViÖc thùc hiÖn mét c¸ch tïy tiÖn hoÆc lμm tr¸i c¸c tiªu chuÈn, chÕ ®é, ®Þnh møc ®ã sÏ dÉn ®Õn viÖc tμi s¶n cña Nhμ n−íc bÞ thÊt tho¸t, tiÒn b¹c hoÆc nh÷ng lîi Ých vËt chÊt sÏ bÞ mét sè ng−êi cã chøc vô, quyÒn h¹n vô lîi. Thùc chÊt ®ã lμ sù h−ëng lîi bÊt chÝnh cÇn ng¨n chÆn. Th«ng th−êng cã hai lo¹i tiªu chuÈn chÕ ®é, ®Þnh møc bÞ vi ph¹m liªn quan ®Õn tham nhòng: Mét lμ, c¸c chÕ ®é, ®Þnh møc tiªu chuÈn vÒ lîi Ých, nhÊt lμ c¸c chÕ ®é ®èi víi ng−êi cã chøc vô qu¶n lý; ch¼ng h¹n: chÕ ®é phôc vô, chÕ ®é dïng xe c«ng, tiªu chuÈn dïng ®iÖn tho¹i,… Vi ph¹m 48 trong viÖc thùc hiÖn chÕ ®é, ®Þnh møc, tiªu chuÈn nμy th−êng cã hai d¹ng nh− sau: - Tù ý t¨ng møc ®−îc h−ëng, tøc lμ h−ëng, hoÆc sö dông kinh phÝ, tμi s¶n v−ît møc mμ Nhμ n−íc quy ®Þnh; - Tù ý më réng ®èi t−îng ®−îc h−ëng, tøc lμ ng−êi kh«ng thuéc diÖn ®−îc h−ëng mét chÕ ®é, lîi Ých nμo ®ã nh−ng còng ®· ®−îc thô h−ëng. Hai lμ, c¸c chÕ ®é, ®Þnh møc, tiªu chuÈn cã tÝnh chÊt chuyªn m«n kü thuËt: ®ã lμ nh÷ng quy ®Þnh ®Ó b¶o ®¶m chÊt l−îng c¸c c«ng tr×nh, quy tr×nh,… víi nh÷ng yªu cÇu chÝnh x¸c cao vÒ kü thuËt, thêi gian, nguyªn vËt liÖu,… ViÖc tù ý thay ®æi, h¹ thÊp tiªu chuÈn nμy sÏ dÉn ®Õn viÖc mét sè ng−êi ®−îc h−ëng lîi, thùc chÊt lμ tham nhòng. BiÓu hiÖn ®iÓn h×nh cña lo¹i vi ph¹m nμy chÝnh lμ hiÖn t−îng h¹ thÊp chi phÝ thùc tÕ th«ng qua viÖc h¹ thÊp tiªu chuÈn kü thuËt ®Ó chia nhau h−ëng lîi. V× vËy, LuËt phßng, chèng tham nhòng ®· cã c¸c quy ®Þnh nh»m b¶o ®¶m viÖc x©y dùng, thùc hiÖn chÕ ®é, ®Þnh møc, tiªu chuÈn còng nh− tr¸ch nhiÖm ph¸p lý trong tr−êng hîp ®Ó x¶y ra vi ph¹m, cô thÓ: §iÒu 34 quy ®Þnh vÒ x©y dùng, ban hμnh vμ thùc hiÖn chÕ ®é, ®Þnh møc, tiªu chuÈn nh− sau: - C¬ quan nhμ n−íc trong ph¹m vi nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña m×nh cã tr¸ch nhiÖm: x©y dùng, ban hμnh vμ c«ng khai c¸c chÕ ®é, ®Þnh møc, 49 tiªu chuÈn; c«ng khai c¸c quy ®Þnh vÒ chÕ ®é, ®Þnh møc, tiªu chuÈn vÒ quyÒn lîi ®èi víi tõng lo¹i chøc danh trong c¬ quan m×nh; chÊp hμnh nghiªm chØnh c¸c quy ®Þnh vÒ chÕ ®é, ®Þnh møc, tiªu chuÈn; - Tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi, ®¬n vÞ sù nghiÖp vμ c¸c c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ kh¸c cã sö dông ng©n s¸ch nhμ n−íc c¨n cø vμo quy ®Þnh nªu trªn h−íng dÉn ¸p dông hoÆc phèi hîp víi c¬ quan nhμ n−íc cã thÈm quyÒn x©y dùng, ban hμnh vμ c«ng khai c¸c chÕ ®é, ®Þnh møc, tiªu chuÈn ¸p dông trong c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ m×nh. §iÒu 35 quy ®Þnh vÒ kiÓm tra vμ xö lý vi ph¹m quy ®Þnh vÒ chÕ ®é, ®Þnh møc, tiªu chuÈn nh− sau: - C¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ ph¶i th−êng xuyªn kiÓm tra viÖc chÊp hμnh vμ xö lý kÞp thêi hμnh vi vi ph¹m quy ®Þnh vÒ chÕ ®é, ®Þnh møc, tiªu chuÈn; - Ng−êi cã hμnh vi vi ph¹m quy ®Þnh vÒ chÕ ®é, ®Þnh møc, tiªu chuÈn ph¶i bÞ xö lý theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt; - Ng−êi cho phÐp sö dông v−ît chÕ ®é, ®Þnh møc, tiªu chuÈn ph¶i båi th−êng phÇn gi¸ trÞ mμ m×nh cho phÐp sö dông v−ît qu¸; ng−êi sö dông v−ît chÕ ®é, ®Þnh møc, tiªu chuÈn cã tr¸ch nhiÖm liªn ®íi båi th−êng phÇn gi¸ trÞ ®−îc sö dông v−ît qu¸; 50 - Ng−êi cho phÐp thùc hiÖn chÕ ®é, ®Þnh møc, tiªu chuÈn chuyªn m«n - kü thuËt thÊp h¬n møc quy ®Þnh ph¶i båi th−êng phÇn gi¸ trÞ mμ m×nh cho phÐp sö dông thÊp h¬n; ng−êi h−ëng lîi tõ viÖc thùc hiÖn chÕ ®é, ®Þnh møc, tiªu chuÈn chuyªn m«n - kü thuËt thÊp h¬n cã tr¸ch nhiÖm liªn ®íi båi th−êng phÇn gi¸ trÞ ®−îc h−ëng lîi. VÒ tr¸ch nhiÖm ®Ó x¶y ra vi ph¹m chÕ ®é, ®Þnh møc, tiªu chuÈn th× cÇn ph©n biÖt hai lo¹i tr¸ch nhiÖm: Mét lμ, tr¸ch nhiÖm chung cña ng−êi ®· cã hμnh vi vi ph¹m theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Hai lμ, tr¸ch nhiÖm vËt chÊt ®èi víi thiÖt h¹i ®· g©y ra. CÇn ph©n biÖt tr¸ch nhiÖm cña ng−êi ra quyÕt ®Þnh lμm sai quy ®Þnh vμ ng−êi thô h−ëng ®Ó tõ ®ã x¸c ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm båi th−êng ®èi víi mçi c¸ nh©n. §iÒu 50, NghÞ ®Þnh sè 120/2006/N§-CP cßn cã quy ®Þnh vÒ xö lý hμnh vi cña mét sè ng−êi liªn quan ®Õn viÖc thùc hiÖn sai chÕ ®é, ®Þnh møc, tiªu chuÈn lμm c¬ së ph©n ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm cña hä khi cã vi ph¹m, cô thÓ lμ: - Ng−êi chØ ®¹o, ng−êi cho phÐp, ng−êi ®Ò xuÊt sö dông v−ît chÕ ®é, ®Þnh møc, tiªu chuÈn th× tïy theo møc ®é tr¸ch nhiÖm ph¶i båi th−êng phÇn gi¸ trÞ ®−îc sö dông v−ît qu¸; ng−êi sö dông v−ît chÕ ®é, ®Þnh møc, tiªu chuÈn cã tr¸ch nhiÖm liªn ®íi båi th−êng phÇn gi¸ trÞ ®−îc sö dông v−ît qu¸. 51 - Ng−êi chØ ®¹o, ng−êi cho phÐp, ng−êi ®Ò xuÊt thùc hiÖn ®Þnh møc, tiªu chuÈn kinh tÕ - kü thuËt thÊp h¬n møc quy ®Þnh v× vô lîi th× tïy theo møc ®é tr¸ch nhiÖm ph¶i båi th−êng phÇn gi¸ trÞ mμ m×nh cho phÐp sö dông thÊp h¬n; ng−êi h−ëng lîi tõ viÖc thùc hiÖn chÕ ®é, ®Þnh møc, tiªu chuÈn kinh tÕ - kü thuËt thÊp h¬n cã tr¸ch nhiÖm liªn ®íi båi th−êng phÇn gi¸ trÞ ®−îc h−ëng lîi. - Trong tr−êng hîp hμnh vi vi ph¹m chÕ ®é, ®Þnh møc, tiªu chuÈn g©y thiÖt h¹i, thÊt tho¸t vÒ tμi s¶n hoÆc b¾t buéc ph¶i ¸p dông c¸c biÖn ph¸p kh¾c phôc hËu qu¶ th× ng−êi cã hμnh vi vi ph¹m theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 vμ 3 §iÒu nμy ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm båi th−êng thiÖt h¹i hoÆc chi phÝ kh¾c phôc hËu qu¶. 3. Quy ®Þnh quy t¾c øng xö, quy t¾c ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp, viÖc chuyÓn ®æi vÞ trÝ c«ng t¸c cña c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc a) Quy t¾c øng xö cña c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc §iÒu 36, LuËt phßng, chèng tham nhòng quy ®Þnh: - Quy t¾c øng xö lμ c¸c chuÈn mùc xö sù cña c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc trong thi hμnh nhiÖm vô, c«ng vô vμ trong quan hÖ x· héi, bao gåm nh÷ng viÖc ph¶i lμm hoÆc kh«ng ®−îc lμm, phï 52 hîp víi ®Æc thï c«ng viÖc cña tõng nhãm c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc vμ tõng lÜnh vùc ho¹t ®éng c«ng vô, nh»m b¶o ®¶m sù liªm chÝnh vμ tr¸ch nhiÖm cña c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc. - Quy t¾c øng xö cña c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc ®−îc c«ng khai ®Ó nh©n d©n gi¸m s¸t viÖc chÊp hμnh. LuËt phßng, chèng tham nhòng ®· rÊt chó träng quy ®Þnh vÒ néi dung nμy nh»m t¹o c¬ së cho viÖc x©y dùng vμ thùc hiÖn bé quy t¾c øng xö toμn diÖn vμ phï hîp ®èi víi c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc. Cô thÓ lμ: (1). Nh÷ng viÖc c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc kh«ng ®−îc lμm Ph¸p luËt ®· cã nh÷ng quy ®Þnh vÒ quyÒn vμ nghÜa vô cña c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc; nh÷ng ®iÒu c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc kh«ng ®−îc lμm. Ph¸p luËt quy ®Þnh nh÷ng ®iÒu cÊm tËp trung vμo viÖc ng¨n ngõa c¸c hμnh vi cã thÓ dÉn ®Õn tham nhòng trong qu¸ tr×nh thi hμnh chøc tr¸ch, nhiÖm vô cña c¸n bé c«ng chøc, viªn chøc. §iÒu 37 cña LuËt quy ®Þnh nh− sau: - C¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc kh«ng ®−îc lμm nh÷ng viÖc sau ®©y: + Cöa quyÒn, h¸ch dÞch, g©y khã kh¨n, phiÒn hμ ®èi víi c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ, c¸ nh©n trong khi gi¶i quyÕt c«ng viÖc; + Thμnh lËp, tham gia thμnh lËp hoÆc tham gia qu¶n lý, ®iÒu hμnh doanh nghiÖp t− nh©n, c«ng ty 53 tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, c«ng ty cæ phÇn, c«ng ty hîp danh, hîp t¸c x·, bÖnh viÖn t−, tr−êng häc t− vμ tæ chøc nghiªn cøu khoa häc t−, trõ tr−êng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c; + Lμm t− vÊn cho doanh nghiÖp, tæ chøc, c¸ nh©n kh¸c ë trong n−íc vμ n−íc ngoμi vÒ c¸c c«ng viÖc cã liªn quan ®Õn bÝ mËt nhμ n−íc, bÝ mËt c«ng t¸c, nh÷ng c«ng viÖc thuéc thÈm quyÒn gi¶i quyÕt cña m×nh hoÆc m×nh tham gia gi¶i quyÕt; + Kinh doanh trong lÜnh vùc mμ tr−íc ®©y m×nh cã tr¸ch nhiÖm qu¶n lý sau khi th«i gi÷ chøc vô trong mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ; + Sö dông tr¸i phÐp th«ng tin, tμi liÖu cña c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ v× vô lîi. - Ng−êi ®øng ®Çu, cÊp phã cña ng−êi ®øng ®Çu c¬ quan, vî hoÆc chång cña nh÷ng ng−êi ®ã kh«ng ®−îc gãp vèn vμo doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong ph¹m vi ngμnh, nghÒ mμ ng−êi ®ã trùc tiÕp thùc hiÖn viÖc qu¶n lý nhμ n−íc. - Ng−êi ®øng ®Çu, cÊp phã cña ng−êi ®øng ®Çu c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ kh«ng ®−îc bè trÝ vî hoÆc chång, bè, mÑ, con, anh, chÞ, em ruét cña m×nh gi÷ chøc vô qu¶n lý vÒ tæ chøc nh©n sù, kÕ to¸n - tμi vô, lμm thñ quü, thñ kho trong c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ hoÆc giao dÞch, mua b¸n vËt t−, hμng hãa, ký kÕt hîp ®ång cho c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ ®ã. - Ng−êi ®øng ®Çu, cÊp phã cña ng−êi ®øng ®Çu c¬ quan kh«ng ®−îc ®Ó vî hoÆc chång, bè, 54 mÑ, con kinh doanh trong ph¹m vi do m×nh qu¶n lý trùc tiÕp. - C¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc lμ thμnh viªn héi ®ång qu¶n trÞ, tæng gi¸m ®èc, phã tæng gi¸m ®èc, gi¸m ®èc, phã gi¸m ®èc, kÕ to¸n tr−ëng vμ nh÷ng c¸n bé qu¶n lý kh¸c trong doanh nghiÖp cña Nhμ n−íc kh«ng ®−îc ký kÕt hîp ®ång víi doanh nghiÖp thuéc së h÷u cña vî hoÆc chång, bè, mÑ, con, anh, chÞ, em ruét; cho phÐp doanh nghiÖp thuéc së h÷u cña vî hoÆc chång, bè, mÑ, con, anh, chÞ, em ruét tham dù c¸c gãi thÇu cña doanh nghiÖp m×nh; bè trÝ vî hoÆc chång, bè, mÑ, con, anh, chÞ, em ruét gi÷ chøc vô qu¶n lý vÒ tæ chøc nh©n sù, kÕ to¸n - tμi vô, lμm thñ quü, thñ kho trong doanh nghiÖp hoÆc giao dÞch, mua b¸n vËt t−, hμng hãa, ký kÕt hîp ®ång cho doanh nghiÖp. - Quy ®Þnh t¹i c¸c kho¶n 1, 2, 3 vμ 4 §iÒu nμy còng ®−îc ¸p dông ®èi víi c¸c ®èi t−îng sau ®©y: + SÜ quan, qu©n nh©n chuyªn nghiÖp, c«ng nh©n quèc phßng trong c¬ quan, ®¬n vÞ thuéc Qu©n ®éi nh©n d©n; + SÜ quan, h¹ sÜ quan nghiÖp vô, sÜ quan, h¹ sÜ quan chuyªn m«n - kü thuËt trong c¬ quan, ®¬n vÞ thuéc C«ng an nh©n d©n. (2). NghÜa vô b¸o c¸o vμ xö lý b¸o c¸o vÒ dÊu hiÖu tham nhòng Thùc tÕ cho thÊy, ®a sè c¸c vô viÖc tham nhòng ®−îc ph¸t hiÖn “tõ bªn ngoμi”, trong khi ®ã 55 nh÷ng th«ng tin hay biÓu hiÖn tham nhòng trong c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ th× kh«ng ®−îc ph¸t gi¸c kÞp thêi. §ã lμ nh÷ng hiÖn t−îng kh«ng nh÷ng ®¸ng phª ph¸n mμ ph¶i coi ®ã lμ thiÕu tr¸ch nhiÖm. V× vËy, §iÒu 38, LuËt phßng, chèng tham nhòng ®· quy ®Þnh: - Khi ph¸t hiÖn cã dÊu hiÖu tham nhòng trong c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ n¬i m×nh lμm viÖc th× c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc ph¶i b¸o c¸o ngay víi ng−êi ®øng ®Çu c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ ®ã; tr−êng hîp ng−êi ®øng ®Çu c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ cã liªn quan ®Õn dÊu hiÖu tham nhòng ®ã th× b¸o c¸o víi ng−êi ®øng ®Çu c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ cÊp trªn trùc tiÕp. - ChËm nhÊt lμ m−êi ngμy, kÓ tõ ngμy nhËn ®−îc b¸o c¸o vÒ dÊu hiÖu tham nhòng, ng−êi ®−îc b¸o c¸o ph¶i xö lý vô viÖc theo thÈm quyÒn hoÆc chuyÓn cho c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n cã thÈm quyÒn xem xÐt xö lý vμ th«ng b¸o cho ng−êi b¸o c¸o; ®èi víi vô viÖc phøc t¹p th× thêi h¹n trªn cã thÓ kÐo dμi nh−ng kh«ng qu¸ ba m−¬i ngμy; tr−êng hîp cÇn thiÕt th× quyÕt ®Þnh hoÆc ®Ò nghÞ ng−êi cã thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh ¸p dông c¸c biÖn ph¸p nh»m ng¨n chÆn, kh¾c phôc hËu qu¶ cña hμnh vi tham nhòng vμ b¶o vÖ ng−êi b¸o c¸o. Trong tr−êng hîp c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc kh«ng thùc hiÖn nghÜa vô b¸o c¸o vμ xö lý b¸o c¸o vÒ dÊu hiÖu tham nhòng, §iÒu 39, LuËt phßng, 56 chèng tham nhòng quy ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm nh− sau: C¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc biÕt ®−îc hμnh vi tham nhòng mμ kh«ng b¸o c¸o, ng−êi nhËn ®−îc b¸o c¸o vÒ dÊu hiÖu tham nhòng mμ kh«ng xö lý th× ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. (3). Quy ®Þnh vÒ tÆng quμ vμ nhËn quμ cña c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc §iÒu 40, LuËt phßng, chèng tham nhòng quy ®Þnh mét sè nguyªn t¾c chung nhÊt ®Ó ng¨n ngõa viÖc lîi dông tÆng quμ, nhËn quμ tÆng ®Ó hèi lé hoÆc nh÷ng hμnh vi kh¸c v× vô lîi: - C¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ kh«ng ®−îc sö dông ng©n s¸ch, tμi s¶n cña Nhμ n−íc lμm quμ tÆng, trõ tr−êng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c; - C¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc kh«ng ®−îc nhËn tiÒn, tμi s¶n hoÆc lîi Ých vËt chÊt kh¸c cña c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ, c¸ nh©n liªn quan ®Õn c«ng viÖc do m×nh gi¶i quyÕt hoÆc thuéc ph¹m vi qu¶n lý cña m×nh; - Nghiªm cÊm lîi dông viÖc tÆng quμ, nhËn quμ tÆng ®Ó hèi lé hoÆc thùc hiÖn c¸c hμnh vi kh¸c v× vô lîi. QuyÕt ®Þnh sè 64/2007/Q§-TTg, ngμy 10-5-2007 cña Thñ t−íng ChÝnh phñ ban hμnh Quy chÕ vÒ viÖc tÆng quμ, nhËn quμ vμ nép l¹i quμ tÆng cña c¬ quan, tæ chøc ®¬n vÞ cã sö dông ng©n s¸ch nhμ n−íc vμ cña c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc, trong ®ã cã nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ nh− sau: 57 Quμ tÆng bao gåm: - TiÒn ViÖt Nam, tiÒn n−íc ngoμi, sæ tiÕt kiÖm, cæ phiÕu, tr¸i phiÕu, sÐc vμ c¸c giÊy tê cã gi¸. - HiÖn vËt, hμng hãa, tμi s¶n. - DÞch vô th¨m quan, du lÞch, y tÕ, gi¸o dôc - ®μo t¹o, thùc tËp, båi d−ìng trong n−íc hoÆc ngoμi n−íc vμ c¸c lo¹i dÞch vô kh¸c. - QuyÒn ®−îc mua tμi s¶n, nhμ, quyÒn sö dông ®Êt, quyÒn sö dông thiÕt bÞ; c¸c −u ®·i ngoμi quy ®Þnh cña Nhμ n−íc; viÖc sö dông tμi s¶n, nhμ, ®Êt ®ai, thiÕt bÞ cña ng−êi kh¸c mμ kh«ng tr¶ hoÆc tr¶ kh«ng ®Çy ®ñ chi phÝ cho viÖc sö dông. §iÒu 5 cña Quy chÕ quy ®Þnh mét sè hμnh vi bÞ nghiªm cÊm trong viÖc nhËn quμ bao gåm: - C¬ quan, ®¬n vÞ vμ c¸ nh©n tÆng quμ cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng c«ng vô do m×nh hoÆc ng−êi mμ m×nh nhËn thay chÞu tr¸ch nhiÖm gi¶i quyÕt (tr−íc, trong vμ sau khi thùc hiÖn c«ng vô) hoÆc thuéc ph¹m vi qu¶n lý. - Quμ tÆng cña c¸c c¬ quan, ®¬n vÞ vμ c¸ nh©n mμ viÖc tÆng quμ ®ã kh«ng râ môc ®Ých. - ViÖc tÆng quμ cã môc ®Ých liªn quan ®Õn c¸c hμnh vi tham nhòng ®−îc quy ®Þnh t¹i §iÒu 3 cña LuËt phßng, chèng tham nhòng. VÒ viÖc nhËn quμ, §iÒu 9 cña Quy chÕ quy ®Þnh: - C¸c c¬ quan, ®¬n vÞ chØ ®−îc nhËn quμ tÆng theo ®óng quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Quμ tÆng ph¶i ®−îc c«ng khai, qu¶n lý vμ sö dông theo ®óng c¸c quy ®Þnh t¹i Quy chÕ nμy. 58 - §èi víi quμ tÆng kh«ng ®óng chÕ ®é, tiªu chuÈn, ®èi t−îng th× ®¹i diÖn c¬ quan, ®¬n vÞ ph¶i tõ chèi vμ gi¶i thÝch râ lý do víi ng−êi tÆng quμ. Trong tr−êng hîp kh«ng thÓ tõ chèi ®−îc, c¬ quan, ®¬n vÞ ph¶i tæ chøc qu¶n lý, xö lý quμ tÆng theo quy ®Þnh. §iÒu 10 cña Quy chÕ nμy quy ®Þnh: C¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc chØ ®−îc nhËn quμ tÆng theo ®óng quy ®Þnh cña ph¸p luËt vμ ph¶i ký x¸c nhËn; ph¶i kª khai thu nhËp trong tr−êng hîp ph¸p luËt cã yªu cÇu. §èi víi quμ tÆng kh«ng ®óng chÕ ®é, tiªu chuÈn, ®èi t−îng th× c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc ph¶i tõ chèi vμ gi¶i thÝch râ lý do víi ng−êi tÆng quμ. Trong tr−êng hîp kh«ng thÓ tõ chèi ®−îc, c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc ph¶i b¸o c¸o thñ tr−ëng c¬ quan, ®¬n vÞ m×nh ®Ó xö lý theo quy ®Þnh t¹i môc 3 Quy chÕ nμy. §iÒu 11, Quy chÕ quy ®Þnh: §èi víi quμ tÆng tõ hä hμng, ng−êi th©n trong gia ®×nh mμ nh÷ng ng−êi ®ã kh«ng cã mèi quan hÖ vÒ lîi Ých liªn quan ®Õn ho¹t ®éng c«ng vô cña ng−êi ®−îc tÆng quμ vμ quμ tÆng tõ nh÷ng c¬ quan, ®¬n vÞ, c¸ nh©n kh«ng liªn quan ®Õn ho¹t ®éng c«ng vô cña ng−êi ®−îc tÆng quμ th× c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc ®−îc tÆng quμ kh«ng ph¶i b¸o c¸o víi c¬ quan, ®¬n vÞ; trong tr−êng hîp ph¸p luËt cã yªu cÇu kª khai thu nhËp th× c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc ph¶i thùc hiÖn kª khai theo ®óng quy ®Þnh. 59 §iÒu 12, Quy chÕ quy ®Þnh viÖc b¸o c¸o vμ nép l¹i quμ tÆng nh− sau: - C¬ quan, ®¬n vÞ khi nhËn ®−îc quμ tÆng kh«ng ®óng quy ®Þnh th× ph¶i giao l¹i quμ tÆng cho bé phËn chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý quμ tÆng cña c¬ quan, ®¬n vÞ ®ã ®Ó xö lý theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 13 Quy chÕ nμy. - C¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc khi nhËn ®−îc quμ tÆng kh«ng ®óng quy ®Þnh th× ph¶i b¸o c¸o Thñ tr−ëng trùc tiÕp vμ nép l¹i quμ tÆng cho c¬ quan, ®¬n vÞ m×nh trong thêi h¹n 5 ngμy lμm viÖc, kÓ tõ ngμy nhËn ®−îc quμ tÆng. Tr−êng hîp b¸o c¸o vμ nép l¹i quμ tÆng chËm so víi thêi h¹n nªu trªn th× ng−êi nhËn quμ tÆng ph¶i gi¶i tr×nh râ lý do. - B¸o c¸o ph¶i ®−îc thÓ hiÖn b»ng v¨n b¶n vμ cã ®Çy ®ñ c¸c néi dung sau: + Lo¹i vμ gi¸ trÞ cña quμ tÆng. + Thêi gian, ®Þa ®iÓm vμ hoμn c¶nh cô thÓ khi nhËn quμ tÆng. + Tªn, chøc vô, c¬ quan, ®Þa chØ cña ng−êi tÆng quμ. + Môc ®Ých cña viÖc tÆng quμ (nÕu biÕt). Ngoμi tr−êng hîp quy ®Þnh t¹i §iÒu 11 Quy chÕ nμy, c¸n bé, c«ng chøc khi èm ®au, tai n¹n hoÆc nh©n dÞp hiÕu, hû, lÔ, tÕt truyÒn thèng ®−îc tÆng quμ cã trÞ gi¸ d−íi 500.000 ®ång ViÖt Nam mμ viÖc tÆng quμ ®ã kh«ng liªn quan ®Õn c¸c môc ®Ých, hμnh vi quy ®Þnh t¹i §iÒu 5 Quy chÕ nμy th× 60 ng−êi ®−îc tÆng quμ tù quyÕt ®Þnh mμ kh«ng ph¶i b¸o c¸o vμ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ quyÕt ®Þnh cña m×nh. §iÒu 13 cña Quy chÕ còng quy ®Þnh râ vÒ tr×nh tù xö lý quμ tÆng nh− sau: Khi quμ tÆng ®−îc nép l¹i cho c¬ quan, ®¬n vÞ, thñ tr−ëng c¬ quan, ®¬n vÞ ®ã ph¶i tæ chøc tiÕp nhËn, b¶o qu¶n vμ ph¶i xö lý ngay sè quμ tÆng nh− sau: - Quμ tÆng b»ng tiÒn, sæ tiÕt kiÖm, cæ phiÕu, tr¸i phiÕu, sÐc vμ c¸c giÊy tê cã gi¸ th× lμm thñ tôc nép ngay vμo ng©n s¸ch nhμ n−íc theo quy ®Þnh cña Bé Tμi chÝnh. - Tr−êng hîp quμ tÆng b»ng hiÖn vËt: + X¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña quμ tÆng trªn c¬ së gi¸ cña quμ tÆng do c¬ quan, ®¬n vÞ, c¸ nh©n tÆng quμ cung cÊp (nÕu cã) hoÆc gi¸ trÞ cña quμ tÆng t−¬ng tù ®−îc b¸n trªn thÞ tr−êng trong n−íc hoÆc quèc tÕ mμ c¬ quan qu¶n lý ng−êi ®−îc tÆng quμ cã thÓ so s¸nh vμ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ. Trong tr−êng hîp kh«ng x¸c ®Þnh ®−îc gi¸ trÞ cña quμ tÆng b»ng hiÖn vËt th× cã thÓ ®Ò nghÞ c¬ quan cã chøc n¨ng thÈm ®Þnh x¸c ®Þnh; + Tïy theo sè l−îng hiÖn vËt ®−îc nép l¹i, thñ tr−ëng c¬ quan, ®¬n vÞ quyÕt ®Þnh viÖc tæ chøc b¸n hiÖn vËt c«ng khai 3 th¸ng hoÆc 6 th¸ng mét lÇn; + §èi víi quμ tÆng quy ®Þnh t¹i kho¶n 3, §iÒu 3 Quy chÕ nμy vμ quμ tÆng lμ ®éng vËt, thùc vËt, 61 thùc phÈm t−¬i, sèng vμ hiÖn vËt kh¸c khã b¶o qu¶n th× Thñ tr−ëng c¬ quan, ®¬n vÞ c¨n cø t×nh h×nh cô thÓ ®Ó quyÕt ®Þnh xö lý cho phï hîp; nÕu v−ît qu¸ thÈm quyÒn th× b¸o c¸o c¬ quan cÊp trªn trùc tiÕp ®Ó xem xÐt, quyÕt ®Þnh xö lý; + Sè tiÒn thu ®−îc (sau khi trõ ®i chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc xö lý hiÖn vËt) c¸c c¬ quan, ®¬n vÞ nép vμo ng©n s¸ch nhμ n−íc trong thêi gian kh«ng qu¸ 30 ngμy, kÓ tõ ngμy b¸n hiÖn vËt. - C¬ quan, ®¬n vÞ ph¶i lËp b¸o c¸o vÒ viÖc thu, nép, xö lý quμ tÆng theo ®Þnh kú h»ng quý, h»ng n¨m göi c¬ quan cÊp trªn trùc tiÕp vμ c«ng khai trong c¬ quan, ®¬n vÞ m×nh. - C¬ quan, ®¬n vÞ xö lý quμ tÆng cã tr¸ch nhiÖm th«ng b¸o b»ng v¨n b¶n tíi c¬ quan, ®¬n vÞ tÆng quμ hoÆc c¬ quan, ®¬n vÞ qu¶n lý ng−êi tÆng quμ ®Ó xem xÐt viÖc tÆng quμ vμ xö lý theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. MÆc dï ®−îc quy ®Þnh cô thÓ nh− vËy nh−ng vÊn ®Ò tÆng, nhËn quμ kh¸ phøc t¹p, liªn quan ®Õn yÕu tè v¨n hãa truyÒn thèng vμ viÖc ®¸nh gi¸, nh×n nhËn nã ph¶i ®−îc ®Æt trong tõng t×nh huèng cô thÓ. C¸c quy ®Þnh nªu trªn tr−íc hÕt lμ nh÷ng chuÈn mùc mμ tõng c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc ph¶i c¨n cø vμo ®ã ®Ó ®iÒu chØnh hμnh vi øng xö cho phï hîp khi x¶y ra víi m×nh trong ho¹t ®éng c«ng vô ®Ó b¶o ®¶m sù liªm chÝnh còng nh− v¨n hãa øng xö c«ng quyÒn. 62 (4). VÒ thÈm quyÒn ban hμnh quy t¾c øng xö cña c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc §iÒu 41, LuËt phßng, chèng tham nhòng quy ®Þnh thÈm quyÒn ban hμnh quy t¾c øng xö cña c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc nh− sau: - Bé tr−ëng, Thñ tr−ëng c¬ quan ngang bé, Thñ tr−ëng c¬ quan thuéc ChÝnh phñ, Chñ nhiÖm V¨n phßng Quèc héi, Chñ nhiÖm V¨n phßng Chñ tÞch n−íc ban hμnh quy t¾c øng xö cña c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc lμm viÖc trong c¬ quan, ngμnh, lÜnh vùc do m×nh qu¶n lý; - Ch¸nh ¸n Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao, ViÖn tr−ëng ViÖn KiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao ban hμnh quy t¾c øng xö cña ThÈm ph¸n, Héi thÈm, Th− ký Tßa ¸n, KiÓm s¸t viªn vμ c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc kh¸c trong c¬ quan Tßa ¸n, ViÖn kiÓm s¸t; - Bé tr−ëng Bé Néi vô ban hμnh quy t¾c øng xö cña c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc lμm viÖc trong bé m¸y chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng; phèi hîp víi c¬ quan trung −¬ng cña tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi ban hμnh quy t¾c øng xö cña c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc trong tæ chøc nμy. Ngμy 26-2-2007, Bé tr−ëng Bé Néi vô ®· ban hμnh Quy t¾c øng xö cña c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc lμm viÖc trong bé m¸y chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng (Ban hμnh kÌm theo QuyÕt ®Þnh sè 03/2007/Q§-BNV ngμy 26-2-2007 cña Bé tr−ëng Bé Néi vô). 63 b) Quy t¾c ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp ViÖc ban hμnh quy t¾c ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp còng lμ mét c«ng cô quan träng ®¶m b¶o viÖc hμnh nghÒ ®óng ®¾n. LuËt phßng, chèng tham nhòng quy ®Þnh nh÷ng néi dung c¬ b¶n vμ chung nhÊt vÒ quy t¾c nghÒ nghiÖp t¹i §iÒu 42, cô thÓ nh− sau: - Quy t¾c ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp lμ chuÈn mùc xö sù phï hîp víi ®Æc thï cña tõng nghÒ b¶o ®¶m sù liªm chÝnh, trung thùc vμ tr¸ch nhiÖm trong viÖc hμnh nghÒ. - Tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp phèi hîp víi c¬ quan nhμ n−íc cã thÈm quyÒn ban hμnh quy t¾c ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp ®èi víi héi viªn cña m×nh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. c) ChuyÓn ®æi vÞ trÝ c«ng t¸c c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc §©y lμ mét biÖn ph¸p trong phßng, chèng tham nhòng mμ nhiÒu quèc gia trªn thÕ giíi ®· ¸p dông cã hiÖu qu¶. Kho¶n 1, §iÒu 43, LuËt phßng, chèng tham nhòng quy ®Þnh: C¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ, trong ph¹m vi ®−îc ph©n c«ng qu¶n lý c¸n bé, cã tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn viÖc ®Þnh kú chuyÓn ®æi c¸n bé, c«ng chøc lμm viÖc t¹i mét sè vÞ trÝ c«ng t¸c qu¶n lý tμi s¶n nhμ n−íc, trùc tiÕp tiÕp xóc vμ gi¶i quyÕt c«ng viÖc cña c«ng d©n, doanh nghiÖp nh»m chñ ®éng ng¨n ngõa tham nhòng. 64 ViÖc chuyÓn ®æi vÞ trÝ c«ng t¸c chØ ¸p dông víi nh÷ng vÞ trÝ cã liªn quan th−êng xuyªn ®Õn viÖc qu¶n lý vμ sö dông tiÒn, tμi s¶n nhμ n−íc hoÆc tiÕp xóc vμ trùc tiÕp gi¶i quyÕt c«ng viÖc cña c«ng d©n, doanh nghiÖp vμ ChÝnh phñ sÏ quy ®Þnh cô thÓ c¸c vÞ trÝ c«ng t¸c cÇn chuyÓn ®æi. ViÖc chuyÓn ®æi vÞ trÝ c«ng t¸c ph¶i theo kÕ ho¹ch vμ ®−îc c«ng khai trong néi bé c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ (kho¶n 2, §iÒu 43, LuËt phßng, chèng tham nhòng). Ngμy 27-10-2007, ChÝnh phñ ban hμnh NghÞ ®Þnh sè 158/2007/N§-CP quy ®Þnh danh môc c¸c vÞ trÝ c«ng t¸c vμ thêi h¹n ®Þnh kú chuyÓn ®æi vÞ trÝ c«ng t¸c ®èi víi c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc. Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 2 cña NghÞ ®Þnh nμy, c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc kh«ng gi÷ chøc vô l·nh ®¹o, qu¶n lý ®ang c«ng t¸c t¹i c¸c c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ sau ph¶i thùc hiÖn viÖc chuyÓn ®æi: - C¸c bé, c¬ quan ngang bé, c¬ quan thuéc ChÝnh phñ; c¸c tæ chøc hμnh chÝnh trùc thuéc bé, c¬ quan ngang bé, c¬ quan thuéc ChÝnh phñ; - V¨n phßng Chñ tÞch n−íc; V¨n phßng Quèc héi; V¨n phßng Ban ChØ ®¹o Trung −¬ng vÒ phßng, chèng tham nhòng; KiÓm to¸n Nhμ n−íc; tßa ¸n nh©n d©n, viÖn kiÓm s¸t nh©n d©n c¸c cÊp; tßa ¸n qu©n sù, viÖn kiÓm s¸t qu©n sù c¸c cÊp; - Héi ®ång nh©n d©n, ñy ban nh©n d©n c¸c cÊp; c¸c c¬ quan chuyªn m«n thuéc ñy ban nh©n d©n cÊp tØnh, cÊp huyÖn; 65 - C¸c c¬ quan cña tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi tõ cÊp x· trë lªn; - C¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cña Nhμ n−íc, cña tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi; - C¸c tËp ®oμn kinh tÕ, c¸c tæng c«ng ty, c«ng ty nhμ n−íc (sau ®©y gäi chung lμ doanh nghiÖp nhμ n−íc); - C¸c c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ thuéc lùc l−îng vò trang; - Tæ chøc chÝnh trÞ x· héi - nghÒ nghiÖp, tæ chøc x· héi, tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp vμ c¸c c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ kh¸c cã sö dông ng©n s¸ch, tμi s¶n cña Nhμ n−íc. ViÖc lu©n chuyÓn c¸n bé, c«ng chøc gi÷ chøc vô l·nh ®¹o, qu¶n lý ®−îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh vÒ lu©n chuyÓn c¸n bé. §iÒu 5 quy ®Þnh vÒ néi dung vμ h×nh thøc thùc hiÖn viÖc ®Þnh kú chuyÓn ®æi vÞ trÝ c«ng t¸c: - Néi dung ®Þnh kú chuyÓn ®æi vÞ trÝ c«ng t¸c: + §Þnh kú chuyÓn ®æi vÞ trÝ c«ng t¸c tõ bé phËn nμy sang bé phËn kh¸c cïng chuyªn m«n, nghiÖp vô trong tõng c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ hoÆc gi÷a c¸c lÜnh vùc, ®Þa bμn ®−îc ph©n c«ng theo dâi, phô tr¸ch, qu¶n lý; + §Þnh kú chuyÓn ®æi vÞ trÝ c«ng t¸c gi÷a c¸c c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ trong ph¹m vi qu¶n lý cña c¬ quan, tæ chøc vμ ®¬n vÞ quy ®Þnh t¹i kho¶n 1, §iÒu 2 NghÞ ®Þnh nμy. 66 - §Þnh kú chuyÓn ®æi vÞ trÝ c«ng t¸c chØ ®−îc thùc hiÖn b»ng viÖc ban hμnh quyÕt ®Þnh ®iÒu ®éng, bè trÝ c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc theo néi dung quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu nμy. §iÒu 7 quy ®Þnh thêi h¹n ®Þnh kú chuyÓn ®æi vÞ trÝ c«ng t¸c: Thêi h¹n chuyÓn ®æi vÞ trÝ c«ng t¸c lμ 3 n¨m (®ñ 36 th¸ng) ®èi víi c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc chuyªn m«n, nghiÖp vô cã liªn quan ®Õn viÖc qu¶n lý ng©n s¸ch, tμi s¶n cña Nhμ n−íc, trùc tiÕp tiÕp xóc vμ gi¶i quyÕt c«ng viÖc cña c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ, c¸ nh©n. §iÒu 8 quy ®Þnh danh môc c¸c vÞ trÝ c«ng t¸c trong c¸c lÜnh vùc, ngμnh, nghÒ ph¶i ®Þnh kú chuyÓn ®æi: - Ho¹t ®éng qu¶n lý tμi chÝnh, ng©n s¸ch, tμi s¶n cña Nhμ n−íc; - Qu¶n lý xuÊt khÈu, nhËp khÈu hμng hãa; - Ho¹t ®éng h¶i quan, thuÕ, kho b¹c, dù tr÷ quèc gia; qu¶n lý vμ thùc hiÖn nghiÖp vô kÕ to¸n, kiÓm to¸n; - Qu¶n lý c«ng t¸c cæ phÇn hãa doanh nghiÖp nhμ n−íc; qu¶n lý chøng kho¸n, thÞ tr−êng chøng kho¸n; - Ho¹t ®éng thÈm ®Þnh, ®Þnh gi¸ trong ®Êu gi¸, ho¹t ®éng mua vμ b¸n nî; - CÊp phÐp ho¹t ®éng ng©n hμng, ho¹t ®éng ngo¹i hèi; thanh tra, gi¸m s¸t ho¹t ®éng ng©n hμng; qu¶n lý vμ thùc hiÖn nghiÖp vô tÝn dông t¹i 67 c¸c tæ chøc tÝn dông nhμ n−íc; thÈm ®Þnh vμ cho vay tÝn dông; - Qu¶n lý viÖc b¸n, kho¸n, cho thuª ®Êt, tμi s¶n trªn ®Êt vμ cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt, quyÒn së h÷u nhμ; - Ho¹t ®éng qu¶n lý, ®iÒu hμnh c«ng t¸c kÕ ho¹ch vμ ®Çu t− trong c¸c c¬ quan nhμ n−íc vμ trong c¸c doanh nghiÖp nhμ n−íc; - Qu¶n lý ho¹t ®éng ®èi ngo¹i, l·nh sù; - Ho¹t ®éng qu¶n lý vμ cÊp ph¸t c¸c lo¹i: giÊy ®¨ng ký, ®¨ng ký kÕt h«n cã yÕu tè n−íc ngoμi, giÊy chøng nhËn, giÊy phÐp, cÊp phiÕu lý lÞch t− ph¸p; c«ng chøng viªn, chÊp hμnh viªn thi hμnh ¸n d©n sù; - Qu¶n lý x©y dùng c¬ b¶n, gi¶i táa, ¸p gi¸ ®Òn bï trong gi¶i phãng mÆt b»ng vμ qu¶n lý dù ¸n; - Qu¶n lý, cÊp ph¸t c¸c lo¹i v¨n b»ng, chøng chØ; - Qu¶n lý, cÊp ph¸t ®¨ng ký c¸c lo¹i ph−¬ng tiÖn, b»ng l¸i xe; - Qu¶n lý, ®¨ng kiÓm c¸c lo¹i ph−¬ng tiÖn vËn t¶i; - Ho¹t ®éng qu¶n lý thÞ tr−êng, kiÓm l©m; - C¸c ho¹t ®éng thanh tra; - C¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc lμm c«ng t¸c phßng, chèng tham nhòng trong c¸c c¬ quan, tæ chøc vμ ®¬n vÞ quy ®Þnh t¹i kho¶n 1, §iÒu 2 NghÞ ®Þnh nμy; - C¶nh s¸t giao th«ng; c¶nh s¸t t− ph¸p; c¶nh s¸t qu¶n lý tr¹i giam; c¶nh s¸t hé khÈu; c¶nh s¸t 68 ®iÒu tra; c¶nh s¸t kinh tÕ; c¶nh s¸t khu vùc; c¶nh s¸t trËt tù hμnh chÝnh; c¶nh s¸t ®¨ng ký, qu¶n lý vò khÝ, ngμnh nghÒ kinh doanh cã ®iÒu kiÖn vμ con dÊu; c¶nh s¸t ®¨ng ký vμ qu¶n lý hé khÈu; c¶nh s¸t h−íng dÉn vμ kiÓm tra an toμn phßng ch¸y vμ ch÷a ch¸y; c¶nh s¸t lμm c«ng t¸c hËu cÇn; an ninh kinh tÕ, an ninh ®iÒu tra, qu¶n lý xuÊt c¶nh, nhËp c¶nh vμ c¸n bé lμm c«ng t¸c trinh s¸t trong c¸c c¬ quan ®iÒu tra thuéc lùc l−îng C«ng an nh©n d©n; - C¸n bé, nh©n viªn lμm c«ng t¸c hËu cÇn, kü thuËt, ®Çu t−, kinh tÕ trong Qu©n ®éi nh©n d©n; - C«ng t¸c kiÓm s¸t c¸c ho¹t ®éng t− ph¸p; ho¹t ®éng c«ng tè cña viÖn kiÓm s¸t nh©n d©n, viÖn kiÓm s¸t qu©n sù c¸c cÊp; ho¹t ®éng xÐt xö cña tßa ¸n nh©n d©n, tßa ¸n qu©n sù c¸c cÊp; - C«ng t¸c tuyÓn dông, ®μo t¹o, thi tuyÓn, thi n©ng ng¹ch c«ng chøc, viªn chøc; c«ng t¸c nh©n sù vμ qu¶n lý nh©n lùc. 4. Minh b¹ch tμi s¶n, thu nhËp cña c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc KiÓm so¸t tμi s¶n, thu nhËp cña c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc lu«n lμ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p phßng ngõa tham nhòng cã hiÖu qu¶. Ph¸p lÖnh chèng tham nhòng n¨m 1998 ®· cã quy ®Þnh vÒ kª khai tμi s¶n cña c¸n bé, c«ng chøc vμ hiÖn nay LuËt phßng, chèng tham nhòng bæ sung nhiÒu ®iÓm míi so víi quy ®Þnh cò: 69 Mét lμ, kh«ng chØ yªu cÇu kª khai tμi s¶n cña c¸ nh©n c¸n bé, c«ng chøc mμ kª khai tμi s¶n cña c¶ vî vμ con ch−a thμnh niªn ®Ó ng¨n chÆn viÖc tÈu t¸n tμi s¶n tham nhòng; Hai lμ, quy ®Þnh x¸c minh tμi s¶n trong nh÷ng tr−êng hîp nhÊt ®Þnh vμ ph¶i cã quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhμ n−íc cã thÈm quyÒn; Ba lμ, quy ®Þnh vÒ viÖc c«ng khai b¶n kÕt luËn vÒ minh b¹ch trong kª khai tμi s¶n. Víi tinh thÇn ®æi míi ®ã, kh¸c víi tr−íc kia chØ quy ®Þnh vÒ kª khai tμi s¶n c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc, LuËt phßng, chèng tham nhòng hiÖn nay ®Æt ra môc tiªu lμ tiÕn tíi minh b¹ch tμi s¶n, thu nhËp cña c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc. a) §èi t−îng kª khai tμi s¶n Kho¶n 1, §iÒu 44, LuËt phßng, chèng tham nhòng cã quy ®Þnh nh÷ng ®èi t−îng ph¶i kª khai tμi s¶n nh− sau: - C¸n bé tõ phã tr−ëng phßng cña ñy ban nh©n d©n huyÖn, quËn, thÞ x·, thμnh phè thuéc tØnh trë lªn vμ t−¬ng ®−¬ng trong c¸c c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ; - Mét sè c¸n bé, c«ng chøc t¹i x·, ph−êng, thÞ trÊn; ng−êi lμm c«ng t¸c qu¶n lý ng©n s¸ch, tμi s¶n cña Nhμ n−íc hoÆc trùc tiÕp tiÕp xóc vμ gi¶i quyÕt c«ng viÖc cña c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ, c¸ nh©n; 70 - Ng−êi øng cö ®¹i biÓu Quèc héi, ®¹i biÓu Héi ®ång nh©n d©n. Cô thÓ hãa quy ®Þnh nμy, §iÒu 6, NghÞ ®Þnh sè 37/2007/N§-CP ngμy 9-3-2007 cña ChÝnh phñ vÒ minh b¹ch tμi s¶n, thu nhËp (sau ®©y gäi lμ NghÞ ®Þnh sè 37/2007/N§-CP) ®· quy ®Þnh cô thÓ ng−êi cã nghÜa vô kª khai tμi s¶n, thu nhËp bao gåm: - §¹i biÓu Quèc héi chuyªn tr¸ch, ®¹i biÓu Héi ®ång nh©n d©n chuyªn tr¸ch, ng−êi øng cö ®¹i biÓu Quèc héi, ®¹i biÓu Héi ®ång nh©n d©n. - C¸n bé, c«ng chøc tõ phã tr−ëng phßng cña Uû ban nh©n d©n cÊp huyÖn trë lªn vμ ng−êi ®−îc h−ëng phô cÊp chøc vô t−¬ng ®−¬ng phã tr−ëng phßng cña Uû ban nh©n d©n cÊp huyÖn trë lªn trong c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ. - SÜ quan gi÷ c−¬ng vÞ chØ huy tõ cÊp phã tiÓu ®oμn tr−ëng, phã chØ huy tr−ëng ban chØ huy qu©n sù cÊp huyÖn trë lªn trong Qu©n ®éi nh©n d©n; sÜ quan gi÷ c−¬ng vÞ chØ huy tõ cÊp phã tiÓu ®oμn tr−ëng, phã tr−ëng c«ng an ph−êng, thÞ trÊn, phã ®éi tr−ëng trë lªn trong C«ng an nh©n d©n. - Gi¸m ®èc, phã gi¸m ®èc, viÖn tr−ëng, phã viÖn tr−ëng, kÕ to¸n tr−ëng, tr−ëng phßng, phã tr−ëng phßng, tr−ëng khoa, phã tr−ëng khoa, b¸c sÜ chÝnh t¹i c¸c bÖnh viÖn, viÖn nghiªn cøu cña Nhμ n−íc. - Tæng biªn tËp, phã tæng biªn tËp, kÕ to¸n tr−ëng, tr−ëng phßng, phã tr−ëng phßng, tr−ëng 71 ban, phã tr−ëng ban b¸o, t¹p chÝ cã sö dông ng©n s¸ch, tμi s¶n cña Nhμ n−íc. - HiÖu tr−ëng, phã hiÖu tr−ëng, kÕ to¸n tr−ëng tr−êng mÇm non, tiÓu häc cña Nhμ n−íc t¹i quËn, thÞ x·, thμnh phè thuéc tØnh; hiÖu tr−ëng, phã hiÖu tr−ëng, kÕ to¸n tr−ëng tr−êng trung häc c¬ së, trung häc phæ th«ng, tr−êng trung cÊp chuyªn nghiÖp, d¹y nghÒ, trung t©m gi¸o dôc th−êng xuyªn cña Nhμ n−íc; hiÖu tr−ëng, phã hiÖu tr−ëng, kÕ to¸n tr−ëng, tr−ëng phßng, phã tr−ëng phßng, tr−ëng khoa, phã tr−ëng khoa, gi¶ng viªn chÝnh tr−êng ®¹i häc, cao ®¼ng cña Nhμ n−íc. - Gi¸m ®èc, phã gi¸m ®èc, kÕ to¸n tr−ëng, tr−ëng phßng, phã tr−ëng phßng, tr−ëng ban, phã tr−ëng ban t¹i ban qu¶n lý dù ¸n ®Çu t− x©y dùng cã sö dông ng©n s¸ch, tμi s¶n cña Nhμ n−íc; gi¸m ®èc, phã gi¸m ®èc, kÕ to¸n tr−ëng ban qu¶n lý dù ¸n sö dông vèn hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc (ODA). - Tæng gi¸m ®èc, phã tæng gi¸m ®èc, gi¸m ®èc, phã gi¸m ®èc, chñ tÞch héi ®ång qu¶n trÞ, phã chñ tÞch héi ®ång qu¶n trÞ, thμnh viªn héi ®ång qu¶n trÞ, tr−ëng ban kiÓm so¸t, phã tr−ëng ban kiÓm so¸t, thμnh viªn ban kiÓm so¸t, kÕ to¸n tr−ëng, tr−ëng phßng, phã tr−ëng phßng, tr−ëng ban, phã tr−ëng ban c¸c phßng, ban nghiÖp vô trong c«ng ty nhμ n−íc; ng−êi ®−îc Nhμ n−íc cö gi÷ chøc vô kÓ trªn trong doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t− cña Nhμ n−íc. 72 - BÝ th−, phã bÝ th− §¶ng ñy; chñ tÞch, phã chñ tÞch Héi ®ång nh©n d©n; chñ tÞch, phã chñ tÞch, uû viªn Uû ban nh©n d©n x·, ph−êng, thÞ trÊn; tr−ëng c«ng an, chØ huy tr−ëng qu©n sù x·; c¸n bé ®Þa chÝnh - x©y dùng, tμi chÝnh - kÕ to¸n cña ñy ban nh©n d©n x·, ph−êng, thÞ trÊn. - §iÒu tra viªn, kiÓm s¸t viªn, thÈm ph¸n, th− ký tßa ¸n, kiÓm to¸n viªn nhμ n−íc, thanh tra viªn, chÊp hμnh viªn, c«ng chøng viªn nhμ n−íc. - Bé tr−ëng Bé Néi vô, sau khi thèng nhÊt víi Bé tr−ëng, Thñ tr−ëng c¬ quan ngang bé, Thñ tr−ëng c¬ quan thuéc ChÝnh phñ, Chñ nhiÖm V¨n phßng Quèc héi, Chñ nhiÖm V¨n phßng Chñ tÞch n−íc, Ch¸nh V¨n phßng Trung −¬ng §¶ng, Tr−ëng c¸c ban cña Trung −¬ng §¶ng, ng−êi ®øng ®Çu c¬ quan trung −¬ng cña tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi, tr×nh Thñ t−íng ChÝnh phñ ban hμnh Danh s¸ch ®èi víi ng−êi cã nghÜa vô ph¶i kª khai tμi s¶n, thu nhËp lμ: ng−êi lμm c«ng t¸c qu¶n lý ng©n s¸ch, tμi s¶n cña Nhμ n−íc hoÆc trùc tiÕp tiÕp xóc vμ gi¶i quyÕt c«ng viÖc cña c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ, c¸ nh©n trong c¬ quan hμnh chÝnh nhμ n−íc c¸c cÊp, c¬ quan cña §¶ng, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi, V¨n phßng Quèc héi, V¨n phßng Héi ®ång nh©n d©n, V¨n phßng Chñ tÞch n−íc. b) NghÜa vô cña ng−êi kª khai tμi s¶n Kho¶n 2 vμ kho¶n 3, §iÒu 44 cña LuËt phßng, chèng tham nhòng cã quy ®Þnh: 73 - Ng−êi cã nghÜa vô kª khai tμi s¶n ph¶i kª khai tμi s¶n, mäi biÕn ®éng vÒ tμi s¶n thuéc së h÷u cña m×nh vμ tμi s¶n thuéc së h÷u cña vî hoÆc chång vμ con ch−a thμnh niªn. - Ng−êi cã nghÜa vô kª khai tμi s¶n ph¶i kª khai trung thùc vμ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ viÖc kª khai. Cô thÓ hãa néi dung nμy, §iÒu 7, NghÞ ®Þnh sè 37/2007/N§-CP quy ®Þnh: - Ng−êi cã nghÜa vô kª khai tμi s¶n, thu nhËp cã c¸c quyÒn sau: + §−îc b¶o ®¶m bÝ mËt néi dung cña b¶n kª khai tμi s¶n, thu nhËp theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt; + KhiÕu n¹i, tè c¸o hμnh vi vi ph¹m ph¸p luËt cña c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n trong viÖc thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh vÒ minh b¹ch tμi s¶n, thu nhËp t¹i LuËt phßng, chèng tham nhòng vμ NghÞ ®Þnh nμy. + §−îc kh«i phôc danh dù, uy tÝn, ®−îc båi th−êng thiÖt h¹i do hμnh vi vi ph¹m c¸c quy ®Þnh vÒ minh b¹ch tμi s¶n, thu nhËp g©y ra. - Ng−êi cã nghÜa vô kª khai tμi s¶n, thu nhËp cã c¸c nghÜa vô sau: + Kª khai trung thùc, ®Çy ®ñ, ®óng thêi h¹n vÒ sè l−îng tμi s¶n, thu nhËp ph¶i kª khai vμ nh÷ng thay ®æi so víi lÇn kª khai gÇn nhÊt tr−íc ®ã; + Gi¶i tr×nh trung thùc, ®Çy ®ñ, kÞp thêi vÒ c¸c néi dung liªn quan ®Õn viÖc kª khai tμi s¶n, thu nhËp khi cã yªu cÇu cña c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ cã thÈm quyÒn; 74 + Thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c yªu cÇu cña c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ cã thÈm quyÒn phôc vô cho viÖc x¸c minh tμi s¶n, thu nhËp. - Ng−êi cã nghÜa vô kª khai tμi s¶n, thu nhËp lμ thμnh viªn cña tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi th× ngoμi viÖc thùc hiÖn c¸c quyÒn, nghÜa vô ®−îc quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 vμ kho¶n 2 §iÒu nμy cßn ph¶i thùc hiÖn c¸c nghÜa vô vÒ kª khai tμi s¶n, thu nhËp do tæ chøc ®ã quy ®Þnh. c) C¸c lo¹i tμi s¶n ph¶i kª khai So víi quy ®Þnh cña Ph¸p lÖnh phßng, chèng tham nhòng n¨m 1998 th× vÊn ®Ò nμy ®−îc LuËt phßng, chèng tham nhòng quy ®Þnh râ rμng vμ ®Çy ®ñ h¬n t¹i §iÒu 45 quy ®Þnh c¸c lo¹i tμi s¶n ph¶i kª khai nh− sau: - Nhμ, quyÒn sö dông ®Êt; - Kim khÝ quý, ®¸ quý, tiÒn, giÊy tê cã gi¸ vμ c¸c lo¹i tμi s¶n kh¸c mμ gi¸ trÞ cña mçi lo¹i tõ n¨m m−¬i triÖu ®ång trë lªn; - Tμi s¶n, tμi kho¶n ë n−íc ngoμi; - Thu nhËp ph¶i chÞu thuÕ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. §iÒu 8, NghÞ ®Þnh sè 37/2007/N§-CP ®· cô thÓ hãa tμi s¶n ph¶i kª khai bao gåm: - C¸c lo¹i nhμ, c«ng tr×nh x©y dùng sau: + Nhμ, c«ng tr×nh x©y dùng kh¸c ®ang thuª hoÆc ®ang sö dông thuéc së h÷u cña Nhμ n−íc; 75 + Nhμ, c«ng tr×nh x©y dùng kh¸c thuéc së h÷u cña b¶n th©n, vî hoÆc chång vμ con ch−a thμnh niªn ®· ®−îc cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn së h÷u; + Nhμ, c«ng tr×nh x©y dùng kh¸c thuéc së h÷u cña b¶n th©n, vî hoÆc chång vμ con ch−a thμnh niªn nh−ng ch−a ®−îc cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn së h÷u hoÆc giÊy chøng nhËn quyÒn së h÷u ®øng tªn ng−êi kh¸c. - C¸c quyÒn sö dông ®Êt sau: + QuyÒn sö dông ®Êt cña b¶n th©n, vî hoÆc chång vμ con ch−a thμnh niªn ®· ®−îc cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông; + QuyÒn sö dông ®Êt cña b¶n th©n, vî hoÆc chång vμ con ch−a thμnh niªn nh−ng ch−a ®−îc cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông hoÆc giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®øng tªn ng−êi kh¸c. - Tμi s¶n, tμi kho¶n ë n−íc ngoμi cña b¶n th©n, vî hoÆc chång vμ con ch−a thμnh niªn. - Thu nhËp tõ møc ph¶i chÞu thuÕ thu nhËp c¸ nh©n trë lªn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. - Kim khÝ quý, ®¸ quý, tiÒn, sæ tiÕt kiÖm, cæ phiÕu, tr¸i phiÕu, sÐc, c¸c c«ng cô chuyÓn nh−îng kh¸c, m«t«, «t«, tμu, thuyÒn vμ c¸c lo¹i tμi s¶n kh¸c mμ gi¸ trÞ cña mçi lo¹i tõ n¨m m−¬i triÖu ®ång trë lªn. d) VÊn ®Ò x¸c minh tμi s¶n, thu nhËp ViÖc x¸c minh tμi s¶n cã vai trß rÊt quan träng kh«ng chØ trong c«ng t¸c phßng, chèng 76 tham nhòng mμ c¶ trong c«ng t¸c c¸n bé. §èi víi viÖc bÇu cö, bæ nhiÖm, x¸c minh tμi s¶n cã t¸c ®éng ngay t¹i thêi ®iÓm bÇu cö, bæ nhiÖm; ®ång thêi lμ c¬ së ®Ó kiÓm so¸t biÕn ®éng tμi s¶n cña c¸n bé, c«ng chøc kÓ tõ thêi ®iÓm ®−îc bÇu hoÆc bæ nhiÖm. Cßn ®èi víi viÖc c¸ch chøc, miÔn nhiÖm, b·i nhiÖm hoÆc kû luËt, viÖc x¸c minh tμi s¶n lμ cÇn thiÕt ®Ó xem xÐt kü l−ìng møc ®é tr¸ch nhiÖm cña ng−êi bÞ c¸ch chøc, miÔn nhiÖm, b·i nhiÖm hoÆc kû luËt vμ ®Ó c©n nh¾c xem ng−êi ®ã cã liªn quan tíi hμnh vi tham nhòng hay kh«ng. V× vËy, §iÒu 47, LuËt phßng, chèng tham nhòng quy ®Þnh: - ViÖc x¸c minh tμi s¶n chØ ®−îc thùc hiÖn khi cã quyÕt ®Þnh cña c¬ quan, tæ chøc cã thÈm quyÒn qu¶n lý ng−êi cã nghÜa vô kª khai tμi s¶n. - ViÖc x¸c minh tμi s¶n ®−îc thùc hiÖn trong c¸c tr−êng hîp sau ®©y: + Phôc vô cho viÖc bÇu cö, bæ nhiÖm, c¸ch chøc, miÔn nhiÖm, b·i nhiÖm hoÆc kû luËt ®èi víi ng−êi cã nghÜa vô kª khai tμi s¶n khi xÐt thÊy cÇn thiÕt; + Theo yªu cÇu cña Héi ®ång bÇu cö hoÆc c¬ quan, tæ chøc cã thÈm quyÒn; + Cã hμnh vi tham nhòng. §iÒu 48 cña LuËt quy ®Þnh tr×nh tù, thñ tôc tiÕn hμnh x¸c minh tμi s¶n vμ tr¸ch nhiÖm cña c¸c bªn liªn quan trong tiÕn tr×nh x¸c minh tμi s¶n nh− sau: 77 - Tr−íc khi ra quyÕt ®Þnh x¸c minh tμi s¶n, c¬ quan, tæ chøc cã thÈm quyÒn yªu cÇu ng−êi cã nghÜa vô kª khai gi¶i tr×nh râ viÖc kª khai. ViÖc gi¶i tr×nh ph¶i ®−îc thùc hiÖn trong thêi h¹n n¨m ngμy, kÓ tõ ngμy nhËn ®−îc yªu cÇu gi¶i tr×nh. - C¬ quan, tæ chøc cã thÈm quyÒn ra quyÕt ®Þnh x¸c minh trong thêi h¹n n¨m ngμy, kÓ tõ ngμy ph¸t sinh c¸c tr−êng hîp cÇn x¸c minh tμi s¶n. - C¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ, c¸ nh©n h÷u quan cã tr¸ch nhiÖm cung cÊp th«ng tin, tμi liÖu phôc vô cho viÖc x¸c minh khi cã yªu cÇu cña c¬ quan, tæ chøc cã thÈm quyÒn. - Trong thêi h¹n hai m−¬i ngμy kÓ tõ ngμy ra quyÕt ®Þnh x¸c minh, c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ qu¶n lý ng−êi cã nghÜa vô kª khai tμi s¶n tiÕn hμnh thÈm tra, x¸c minh vμ ph¶i ra kÕt luËn vÒ sù minh b¹ch trong kª khai tμi s¶n. - Thñ tôc x¸c minh tμi s¶n cña ng−êi cã tªn trong danh s¸ch øng cö ®¹i biÓu Quèc héi, ®¹i biÓu Héi ®ång nh©n d©n ®−îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh t¹i c¸c kho¶n 1, 2, 3 vμ 4, §iÒu 48. Thêi h¹n x¸c minh ph¶i ®¸p øng yªu cÇu vÒ thêi gian bÇu cö ®¹i biÓu Quèc héi, ®¹i biÓu Héi ®ång nh©n d©n. §iÒu 49 cña LuËt quy ®Þnh kÕt luËn vÒ sù minh b¹ch trong kª khai tμi s¶n lμ kÕt luËn vÒ tÝnh trung thùc cña viÖc kª khai tμi s¶n; kÕt luËn vÒ sù minh b¹ch trong kª khai tμi s¶n ph¶i ®−îc göi cho c¬ quan, tæ chøc yªu cÇu x¸c minh vμ ng−êi cã tμi s¶n ®−îc x¸c minh; c¬ quan, tæ chøc, 78