🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Sổ Tay Công An Xã
Ebooks
Nhóm Zalo
SỔ TAY
CÔNG AN XÃ
Héi ®ång chØ ®¹o xuÊt b¶n
Chñ tÞch Héi ®ång
TS. NguyÔn ThÕ Kû
Phã Chñ tÞch Héi ®ång
TS. NguyÔn Duy Hïng
Thµnh viªn
TS. NguyÔn An Tiªm
TS. KhuÊt Duy Kim H¶i
NguyÔn Vò Thanh H¶o
2
SỔ TAY
CÔNG AN XÃ
NHÀ XUẤT BẢN
CHÍNH TRỊ QUỐC GIA
NHÀ XUẤT BẢN
CÔNG AN NHÂN DÂN
HÀ NỘI - 2011
biªn so¹n:
Ban biªn tËp s¸ch chÝnh trÞ - nghiÖp vô nhµ xuÊt b¶n c«ng an nh©n d©n
chó dÉn cña nhµ xuÊt b¶n
Trong lÜnh vùc c«ng t¸c qu¶n lý hµnh chÝnh vÒ trËt tù x· héi th× C«ng an x· lµ mét trong nh÷ng lùc l−îng c¬ b¶n chiÕn l−îc cña ngµnh C«ng an, ®−îc bè trÝ t¹i x·, thÞ trÊn - Thõa hµnh ph¸p luËt, thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ n−íc vÒ an ninh, trËt tù theo nhiÖm vô ®−îc giao; trùc tiÕp tham m−u, phèi hîp víi c¸c ®¬n vÞ nghiÖp vô trong ngµnh, víi c¸c c¬ quan, ®oµn thÓ, tæ chøc x· héi, v.v., tiÕn hµnh c¸c biÖn ph¸p phßng chèng téi ph¹m, c¸c hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt, gãp phÇn b¶o vÖ an ninh quèc gia, gi÷ g×n trËt tù an toµn x· héi ë ®Þa bµn c¬ së. Trong t×nh h×nh héi nhËp quèc tÕ, më cöa vµ ®« thÞ ho¸, nhiÖm vô cña C«ng an x· ngµy cµng nÆng nÒ, phøc t¹p. C¸c lo¹i téi ph¹m, c¸c tÖ n¹n x· héi ®Òu ®· cã mÆt ë n«ng th«n. V× vËy, ®ßi hái C«ng an x· ph¶i n¾m ch¾c chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña m×nh ®· ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh ®Ó thùc hiÖn ®óng ph¸p luËt. §ång thêi, ph¶i tu d−ìng rÌn luyÖn phÈm chÊt ®¹o ®øc, häc tËp n©ng cao n¨ng lùc nghiÖp vô ®Ó lµm tèt h¬n n÷a c«ng t¸c phßng ngõa, ®Êu tranh víi c¸c lo¹i téi ph¹m vµ tÖ n¹n x· héi, b¶o vÖ tèt an ninh, trËt tù, quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n, xøng ®¸ng víi sù tin t−ëng cña nh©n d©n.
5
§Ó gióp cho lùc l−îng C«ng an x· cã tµi liÖu nghiªn cøu, vËn dông thùc hiÖn hiÖu qu¶ vµ ph¸t huy tèt chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña m×nh trong c«ng t¸c, Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia - Sù thËt phèi hîp víi
Nhµ xuÊt b¶n C«ng an nh©n d©n xuÊt b¶n cuèn s¸ch Sæ tay C«ng an x·. Qu¸ tr×nh biªn so¹n ®−îc chän läc c¸c nguån tµi liÖu ®¶m b¶o s¸t víi yªu cÇu vµ t×nh h×nh thùc tiÔn c«ng t¸c cña lùc l−îng C«ng an x·. Tuy nhiªn, do nh÷ng yÕu tè chñ quan vµ kh¸ch quan nªn néi dung cuèn s¸ch vÉn cßn cã thiÕu sãt, h¹n chÕ. RÊt mong ®−îc sù gãp ý cña c¸c ®ång chÝ vµ b¹n ®äc.
Xin giíi thiÖu cuèn s¸ch cïng b¹n ®äc.
Th¸ng 4 n¨m 2012
NHµ XUÊT B¶N chÝnh trÞ quèc gia - sù thËt6
PHÇN I
CHøC N¡NG, NHIÖM Vô Vµ VAI TRß CñA C¤NG AN X· TRONG PHæ BIÕN, GI¸O DôC PH¸P LUËT ë C¥ Së
I. CHøC N¡NG, NHIÖM Vô CñA C¤NG AN X·
C«ng an x· lµ lùc l−îng nßng cèt b¶o vÖ an ninh trËt tù ë c¬ së, ®−îc h×nh thµnh vµ ho¹t ®éng liªn tôc ngay tõ nh÷ng ngµy ®Çu cña chÝnh quyÒn c¸ch m¹ng. Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña lùc l−îng C«ng an x· g¾n liÒn víi viÖc x©y dùng, cñng cè vµ gi÷ v÷ng chÝnh quyÒn c¸ch m¹ng, ®¶m b¶o an ninh, trËt tù an toµn x· héi ë c¬ së vµ ®ãng gãp mét phÇn vµo th¾ng lîi chung cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam.
1. VÞ trÝ cña C«ng an x·
- C«ng an x·, C«ng an thÞ trÊn thuéc ñy ban nh©n d©n x·, thÞ trÊn ë nh÷ng n¬i kh«ng bè trÝ lùc l−îng c«ng an chÝnh quy (sau ®©y gäi chung lµ c«ng an x·).
- Lµ lùc l−îng vò trang b¸n chuyªn tr¸ch, lµ
7
c«ng cô träng yÕu cña §¶ng vµ Nhµ n−íc ë x·, thÞ trÊn ®Ó ®¶m b¶o an ninh, trËt tù, an toµn x· héi ë c¬ së.
- ChÞu sù l·nh ®¹o trùc tiÕp, toµn diÖn cña cÊp ñy §¶ng, sù qu¶n lý, ®iÒu hµnh cña ñy ban nh©n d©n x· vµ sù chØ ®¹o, h−íng dÉn cña c¬ quan C«ng an cÊp trªn.
2. Chøc n¨ng cña C«ng an x·
- Tham m−u cho cÊp ñy §¶ng vµ ñy ban nh©n d©n x· vÒ c«ng t¸c b¶o ®¶m an ninh, trËt tù, an toµn x· héi ë x· theo c¸c thêi kú. Gióp §¶ng ñy, ñy ban nh©n d©n x· ®Ò ra chñ tr−¬ng, kÕ ho¹ch, biÖn ph¸p cô thÓ ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò vÒ an ninh, trËt tù an toµn x· héi ë x·.
- Lµm nßng cèt x©y dùng phong trµo quÇn chóng b¶o vÖ an ninh Tæ quèc.
- Thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p c«ng t¸c phßng ngõa, ®Êu tranh chèng téi ph¹m vµ c¸c vi ph¹m ph¸p luËt kh¸c vÒ an ninh, trËt tù, an toµn x· héi theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt nh»m b¶o vÖ §¶ng, b¶o vÖ chÝnh quyÒn, b¶o vÖ lîi Ých cña Nhµ n−íc, quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n trªn ®Þa bµn x·.
3. NhiÖm vô cña C«ng an x·
3.1. N¾m v÷ng t×nh h×nh an ninh, trËt tù, an toµn x· héi trªn ®Þa bµn x·, ®Ò xuÊt víi cÊp ñy §¶ng, ñy ban nh©n d©n x· vµ c¬ quan C«ng an cÊp trªn vÒ nh÷ng chñ tr−¬ng, kÕ ho¹ch, biÖn ph¸p
8
b¶o ®¶m an ninh, trËt tù, an toµn x· héi vµ tæ chøc thùc hiÖn nh÷ng chñ tr−¬ng, kÕ ho¹ch, biÖn ph¸p ®ã
T×nh h×nh an ninh, trËt tù, an toµn x· héi mµ C«ng an x· ph¶i n¾m v÷ng bao gåm nh÷ng vÊn ®Ò chñ yÕu sau ®©y:
- T×nh h×nh ho¹t ®éng cña c¸c ®èi t−îng cã tiÒn ¸n, tiÒn sù, ®èi t−îng ph¶i chÊp hµnh c¸c quyÕt ®Þnh cña Tßa ¸n: qu¶n chÕ, c¶i t¹o kh«ng giam gi÷, bÞ ph¹t tï cho h−ëng ¸n treo vµ ®èi t−îng bÞ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p xö lý hµnh chÝnh kh¸c (qu¶n chÕ hµnh chÝnh; gi¸o dôc t¹i x·, ph−êng, thÞ trÊn); c¸c biÓu hiÖn vµ hµnh vi tham nhòng, tiªu cùc, c¸c hiÖn t−îng tô tËp g©y rèi trËt tù c«ng céng, khiÕu kiÖn ®«ng ng−êi, chia rÏ mÊt ®oµn kÕt trong nh©n d©n, l«i kÐo, kÝch ®éng quÇn chóng chèng l¹i ®−êng lèi, chñ tr−¬ng cña §¶ng, chÝnh s¸ch, ph¸p luËt cña Nhµ n−íc; c¸c vô viÖc vÒ chÝnh trÞ, h×nh sù, kinh tÕ, c¸c tÖ n¹n x· héi vµ c¸c vi ph¹m ph¸p luËt kh¸c x¶y ra trªn ®Þa bµn x·;
- T×nh h×nh an ninh, trËt tù x¶y ra trong c¸c c¬ quan, tr−êng häc, tæ chøc, ®oµn thÓ ë c¬ së vµ trong quÇn chóng nh©n d©n còng nh− nh÷ng t×nh h×nh kh¸c cã liªn quan ®Õn c«ng t¸c b¶o ®¶m an ninh, trËt tù, an toµn x· héi. KÞp thêi ph¸t hiÖn vµ n¾m ®−îc s¬ hë, thiÕu sãt trong viÖc thùc hiÖn ®−êng lèi, chñ tr−¬ng cña §¶ng, chÝnh s¸ch, ph¸p luËt cña Nhµ n−íc ®Ó b¸o c¸o, ®Ò xuÊt biÖn ph¸p kh¾c phôc;
- T×nh h×nh biÕn ®éng d©n sè vµ nh÷ng ng−êi ë
9
®Þa ph−¬ng kh¸c ®Õn c− tró, lµm ¨n, sinh sèng trªn ®Þa bµn x·. §Æc biÖt, ®èi víi nh÷ng x· biªn giíi, h¶i ®¶o, bê biÓn, cÇn n¾m v÷ng t×nh h×nh x©m nhËp, ho¹t ®éng vµ c− tró tr¸i phÐp cña ng−êi n−íc ngoµi trªn ®Þa bµn x·.
Tin tøc thu nhËn ®−îc ®Òu ph¶i ®−îc thÈm tra, x¸c minh vµ ®¸nh gi¸, ph©n lo¹i, tïy theo tÝnh chÊt, møc ®é cña tõng th«ng tin mµ ®Ò ra kÕ ho¹ch, biÖn ph¸p gi¶i quyÕt phï hîp. Nh÷ng th«ng tin quan träng ph¶i b¸o c¸o ñy ban nh©n d©n x· vµ C«ng an cÊp trªn ®Ó xin ý kiÕn chØ ®¹o kÞp thêi.
C¸c vô viÖc, tin tøc thu nhËn ®−îc cã liªn quan ®Õn an ninh, trËt tù ®Òu ph¶i l−u vµo hå s¬ cña C«ng an x· theo ®óng quy ®Þnh vµ h−íng dÉn cña C«ng an cÊp trªn.
3.2. Lµm nßng cèt trong viÖc x©y dùng phong trµo quÇn chóng b¶o vÖ an ninh Tæ quèc, phèi hîp víi c¸c c¬ quan, ®oµn thÓ tuyªn truyÒn, phæ biÕn ph¸p luËt nh»m n©ng cao ý thøc c¶nh gi¸c cho nh©n d©n; h−íng dÉn c¸c tæ chøc quÇn chóng lµm c«ng t¸c b¶o vÖ an ninh, trËt tù, an toµn x· héi trªn ®Þa bµn x·
Phong trµo quÇn chóng b¶o vÖ an ninh Tæ quèc lµ mét trong nh÷ng phong trµo c¸ch m¹ng réng lín vµ lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p quan träng cña c«ng t¸c c«ng an; C«ng an x· ph¶i thùc sù lµ lùc l−îng nßng cèt cña phong trµo; c¨n cø vµo t×nh h×nh thùc tÕ cña ®Þa ph−¬ng, th−êng xuyªn ®Ò xuÊt víi cÊp ñy §¶ng, ñy ban nh©n d©n x· vÒ néi dung, h×nh thøc, biÖn ph¸p ph¸t ®éng, duy tr× vµ
10
®Èy m¹nh phong trµo; kÕt hîp chÆt chÏ víi c¸c ban, ngµnh, ®oµn thÓ kÞp thêi gi¶i quyÕt nh÷ng yªu cÇu, nguyÖn väng chÝnh ®¸ng cña quÇn chóng nh©n d©n; tæ chøc h−íng dÉn nh©n d©n chÊp hµnh nghiªm chØnh ®−êng lèi, chñ tr−¬ng cña §¶ng, chÝnh s¸ch, ph¸p luËt cña Nhµ n−íc.
C«ng an x· ph¶i ch¨m lo x©y dùng, cñng cè vµ ®Èy m¹nh ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc quÇn chóng b¶o vÖ an ninh, trËt tù ë c¬ së, gióp c¸c tæ chøc nµy ho¹t ®éng tÝch cùc, ®em l¹i hiÖu qu¶ cao vµ trë thµnh h¹t nh©n thóc ®Èy phong trµo quÇn chóng b¶o vÖ an ninh Tæ quèc trªn ®Þa bµn x·.
3.3. Thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p c«ng t¸c nghiÖp vô ®Ó phßng ngõa vµ ®Êu tranh phßng, chèng téi ph¹m vµ tÖ n¹n x· héi trªn ®Þa bµn x· theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ h−íng dÉn nghiÖp vô cña c¬ quan C«ng an cÊp trªn
C«ng an x· ph¶i n¾m v÷ng ph¸p luËt vµ thùc hiÖn nghiªm chØnh sù h−íng dÉn nghiÖp vô cña C«ng an cÊp trªn, ®ång thêi ph¶i phèi hîp chÆt chÏ víi c¸c ban, ngµnh, ®oµn thÓ vµ c¸c tæ chøc quÇn chóng nh»m:
- X©y dùng c¸c c¬ së quÇn chóng tÝch cùc ®Ó n¾m v÷ng t×nh h×nh an ninh, trËt tù, ph¸t hiÖn vµ theo dâi nh÷ng hiÖn t−îng nghi vÊn, nh÷ng ng−êi cã biÓu hiÖn vi ph¹m ph¸p luËt ®Ó kÞp thêi ng¨n chÆn vµ ®Êu tranh cã hiÖu qu¶.
- KÞp thêi ph¸t hiÖn, ng¨n chÆn vµ ®Êu tranh, xö lý c¸c vô viÖc vi ph¹m ph¸p luËt, c¸c tÖ n¹n x· héi; kÞp thêi ph¸t hiÖn vµ tham gia gi¶i quyÕt
11
tèt c¸c m©u thuÉn míi n¶y sinh trong quÇn chóng nh©n d©n, c¸c hiÖn t−îng tiªu cùc dÔ ph¸t sinh téi ph¹m.
- TiÕn hµnh c¸c biÖn ph¸p gi¸o dôc, ng¨n ngõa vµ xö lý vi ph¹m hµnh chÝnh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ h−íng dÉn cña C«ng an cÊp trªn.
- Ph¸t ®éng phong trµo quÇn chóng tÝch cùc tham gia ®Êu tranh phßng, chèng téi ph¹m, tÖ n¹n x· héi vµ c¸c vi ph¹m ph¸p luËt kh¸c, khai th¸c, thu thËp vµ sö dông c¸c nguån th«ng tin ®Ó phôc vô kÞp thêi vµ ®Êu tranh cã hiÖu qu¶ víi c¸c hµnh vi vi ph¹m ®ã.
- Chñ ®éng ®Ò xuÊt víi cÊp ñy §¶ng vµ ñy ban nh©n d©n x· vÒ néi dung tuyªn truyÒn, gi¸o dôc, n©ng cao ý thøc chÊp hµnh ph¸p luËt, tinh thÇn c¶nh gi¸c phßng ngõa, ®Êu tranh chèng téi ph¹m vµ c¸c tÖ n¹n x· héi trªn ®Þa bµn x·.
3.4. Thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh vÒ phßng ch¸y, ch÷a ch¸y, gi÷ g×n trËt tù c«ng céng vµ trËt tù an toµn giao th«ng, qu¶n lý vò khÝ, vËt liÖu næ, chÊt dÔ ch¸y; qu¶n lý hé khÈu; kiÓm tra viÖc thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh vÒ an ninh, trËt tù trªn ®Þa bµn x· theo thÈm quyÒn ®−îc ph©n cÊp
§Ó thùc hiÖn tèt nhiÖm vô nªu trªn, C«ng an x· ph¶i n¾m v÷ng vµ tæ chøc thùc hiÖn ®óng quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ h−íng dÉn cña C«ng an cÊp trªn vÒ c¸c mÆt c«ng t¸c sau ®©y:
- §èi víi c«ng t¸c phßng ch¸y, ch÷a ch¸y: Ph¶i th−êng xuyªn tæ chøc kiÓm tra, ®«n ®èc, h−íng dÉn mäi tæ chøc vµ c¸ nh©n trªn ®Þa bµn x· chÊp
12
hµnh ®óng c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ h−íng dÉn cña C«ng an cÊp trªn vÒ viÖc thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p phßng ch¸y, ch÷a ch¸y, x©y dùng lùc l−îng quÇn chóng lµm c«ng t¸c phßng ch¸y, ch÷a ch¸y t¹i chç ë c¸c khu vùc d©n c−, c¬ quan, xÝ nghiÖp; cã kÕ ho¹ch, ph−¬ng ¸n chñ ®éng ®èi phã kÞp thêi khi ch¸y, næ x¶y ra nh»m h¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt thiÖt h¹i do ch¸y, næ g©y ra.
- §èi víi c«ng t¸c qu¶n lý vò khÝ, vËt liÖu næ, chÊt dÔ ch¸y: C«ng an x· cÇn cã kÕ ho¹ch h−íng dÉn, kiÓm tra ®¶m b¶o cho c¸c ®èi t−îng ®−îc phÐp sö dông chÊp hµnh ®óng c¸c quy ®Þnh cña Nhµ n−íc, tr¸nh x¶y ra tai n¹n. KÞp thêi ph¸t hiÖn, ng¨n chÆn vµ xö lý nh÷ng tr−êng hîp bu«n b¸n, tµng tr÷, sö dông tr¸i phÐp vò khÝ, vËt liÖu næ, chÊt dÔ ch¸y hoÆc nh÷ng tr−êng hîp b¶o qu¶n, sö dông kh«ng ®óng quy ®Þnh cña Nhµ n−íc vµ h−íng dÉn cña c¬ quan C«ng an cÊp trªn.
- §èi víi nhiÖm vô gi÷ g×n trËt tù c«ng céng: CÇn cã kÕ ho¹ch tuyªn truyÒn, phæ biÕn ph¸p luËt, gióp mäi ng−êi hiÓu biÕt vµ t«n träng ph¸p luËt còng nh− c¸c quy t¾c chung cña cuéc sèng, nh»m gi÷ g×n trËt tù c«ng céng. Khi cã hiÖn t−îng tô tËp ®«ng ng−êi, g©y rèi trËt tù c«ng céng hoÆc nh÷ng vô viÖc phøc t¹p, cÇn cã biÖn ph¸p gi¶i quyÕt phï hîp nh−: thuyÕt phôc, yªu cÇu gi¶i t¸n, ng¨n chÆn c¸c hµnh vi qu¸ khÝch, v.v., tr−êng hîp nghiªm träng th× ph¶i b¸o c¸o ngay víi ñy ban nh©n d©n x· vµ c¬ quan C«ng an cÊp trªn ®Ó cã sù chØ ®¹o gi¶i quyÕt kÞp thêi.
13
Chñ ®éng phèi hîp víi lùc l−îng d©n qu©n, tù vÖ vµ c¸c lùc l−îng quÇn chóng tuÇn tra, canh g¸c, b¶o vÖ c¸c môc tiªu träng ®iÓm vÒ chÝnh trÞ, an ninh, quèc phßng, kinh tÕ, v¨n hãa, x· héi, b¶o vÖ tÝnh m¹ng vµ tµi s¶n hîp ph¸p cña tæ chøc vµ c¸ nh©n trªn ®Þa bµn x·.
- §èi víi c«ng t¸c gi÷ g×n trËt tù an toµn giao th«ng: CÇn cã kÕ ho¹ch tuyªn truyÒn, h−íng dÉn nh©n d©n thùc hiÖn ®óng c¸c quy ®Þnh cña Nhµ n−íc vÒ trËt tù an toµn giao th«ng, kÞp thêi ph¸t hiÖn, ng¨n chÆn vµ xö lý c¸c tr−êng hîp vi ph¹m nh−: häp chî d−íi lßng ®−êng, lÊn chiÕm lßng ®−êng, vØa hÌ, nÐm ®Êt, ®¸ lªn tµu, xe, v.v., vµ c¸c hµnh vi vi ph¹m kh¸c, nh»m ®¶m b¶o an toµn giao th«ng trªn c¸c tuyÕn ®−êng ch¹y qua ®Þa phËn x· (bao gåm ®−êng bé, ®−êng s¾t, ®−êng thñy); phèi hîp víi c¸c tæ chøc, c¬ quan, tr−êng häc gi¸o dôc mäi ng−êi cã ý thøc chÊp hµnh tèt c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ giao th«ng nh»m h¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt tai n¹n x¶y ra.
Nghiªm cÊm viÖc tù ý ®Æt ra c¸c quy ®Þnh riªng cña ®Þa ph−¬ng tr¸i víi quy ®Þnh cña Nhµ n−íc vÒ trËt tù an toµn giao th«ng ®Ó thu lÖ phÝ hoÆc g©y c¶n trë, khã kh¨n cho ng−êi vµ ph−¬ng tiÖn giao th«ng ®i qua ®Þa bµn x·.
- §èi víi c«ng t¸c qu¶n lý hé khÈu, cÇn cã kÕ ho¹ch cô thÓ nh»m kiÓm tra, n¾m v÷ng t×nh h×nh biÕn ®éng cña nh©n khÈu, hé khÈu trong ®Þa bµn x·, t×nh h×nh khai b¸o t¹m tró, t¹m v¾ng, ®Æc biÖt lµ t×nh h×nh di biÕn ®éng cña ®èi t−îng cã
14
tiÒn ¸n, tiÒn sù, nh»m phôc vô tèt cho c«ng t¸c ®Êu tranh phßng, chèng téi ph¹m vµ phôc vô cho c¸c biÖn ph¸p nghiÖp vô kh¸c cña c«ng t¸c c«ng an; ®ång thêi ph¶i n¾m v÷ng t×nh h×nh c− tró, ®i l¹i cña ng−êi n−íc ngoµi, ng−êi l¹ mÆt ®Õn trªn ®Þa bµn x· nh»m kÞp thêi ph¸t hiÖn nh÷ng biÓu hiÖn nghi vÊn hoÆc nh÷ng ho¹t ®éng bÊt hîp ph¸p ®Ó cã biÖn ph¸p chñ ®éng phßng ngõa, xö lý kÞp thêi theo sù chØ ®¹o vµ h−íng dÉn cña c¬ quan C«ng an cÊp trªn.
3.5. LËp hå s¬ nh÷ng ng−êi cã hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt thuéc diÖn cÇn ¸p dông c¸c biÖn ph¸p xö lý hµnh chÝnh kh¸c ®Ó tr×nh Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n x· xem xÐt, quyÕt ®Þnh. Tæ chøc c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý, gi¸o dôc ®èi t−îng trªn ®Þa bµn x· theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt
- §Ó ®¶m b¶o xö lý ®óng ng−êi, ®óng ®èi t−îng, ®óng ph¸p luËt, ®èi víi nh÷ng tr−êng hîp cÇn ¸p dông c¸c biÖn ph¸p xö lý hµnh chÝnh kh¸c, C«ng an x· ph¶i n¾m v÷ng c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt nãi chung, ®Æc biÖt lµ c¸c quy ®Þnh cña Ph¸p lÖnh xö lý vi ph¹m hµnh chÝnh n¨m 2002 ®· ®−îc söa ®æi, bæ sung c¸c n¨m 2007, 2008 vµ NghÞ ®Þnh sè 76/2003/N§-CP ngµy 27-6-2003 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh vµ h−íng dÉn cô thÓ viÖc ¸p dông biÖn ph¸p ®−a vµo c¬ së gi¸o dôc; NghÞ ®Þnh sè 125/2008/N§-CP ngµy 11-12-2008 cña ChÝnh phñ söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu cña NghÞ ®Þnh sè 76/2003/N§-CP ngµy 27-6- 2003 quy ®Þnh vµ h−íng dÉn viÖc ¸p dông biÖn ph¸p ®−a vµo c¬ së gi¸o dôc; Th«ng t− sè 23/2009/TT-BCA
15
ngµy 22-4-2009 cña Bé C«ng an (V19) h−íng dÉn thi hµnh mét sè ®iÒu cña NghÞ ®Þnh sè 76/2003/N§-CP ngµy 27-6-2003 quy ®Þnh vµ h−íng dÉn cô thÓ viÖc ¸p dông biÖn ph¸p ®−a vµo c¬ së gi¸o dôc vµ NghÞ ®Þnh sè 125/2008/N§-CP ngµy 11-12-2008 vÒ söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu cña NghÞ ®Þnh sè 76/2003/ N§-CP; NghÞ ®Þnh sè 142/2003/N§-CP ngµy 24-11-
2003 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh viÖc ¸p dông biÖn ph¸p xö lý hµnh chÝnh ®−a vµo tr−êng gi¸o d−ìng; NghÞ ®Þnh sè 66/2009/N§-CP ngµy 01-8-2009 cña ChÝnh phñ söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu cña NghÞ ®Þnh sè 42/2003/N§-CP ngµy 24-11-2003 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh viÖc ¸p dông biÖn ph¸p xö lý hµnh chÝnh ®−a vµo tr−êng gi¸o d−ìng; Th«ng t− sè 19/2011/TT-BCA ngµy 20-4-2011 cña Bé C«ng an quy ®Þnh chi tiÕt thi hµnh biÖn ph¸p xö lý hµnh chÝnh ®−a vµo tr−êng gi¸o d−ìng; NghÞ ®Þnh sè 163/2003/N§-CP ngµy 19-12-2003 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh chi tiÕt thi hµnh biÖn ph¸p gi¸o dôc t¹i x·, ph−êng, thÞ trÊn; Th«ng t− sè 22/2004/TT-BCA (V19) ngµy 15-12-2004 cña Bé C«ng an h−íng dÉn thi hµnh mét sè quy ®Þnh cña NghÞ ®Þnh sè 163/2003/N§-CP ngµy 19-12-2003 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh chi tiÕt thi hµnh biÖn ph¸p gi¸o dôc t¹i x·, ph−êng, thÞ trÊn.
- VÒ nhiÖm vô qu¶n lý, gi¸o dôc ®èi t−îng: C«ng an x· ph¶i cã kÕ ho¹ch qu¶n lý, gi¸o dôc, n¾m v÷ng di biÕn ®éng vµ qu¸ tr×nh c¶i t¹o, chÊp hµnh chÝnh s¸ch, ph¸p luËt cña c¸c ®èi t−îng chÝnh trÞ, h×nh sù ®−îc ph©n cÊp qu¶n lý, c¸c ®èi
16
t−îng cã tiÒn ¸n, tiÒn sù, ®èi t−îng ®· chÊp hµnh xong c¸c biÖn ph¸p ®−a vµo c¬ së gi¸o dôc, tr−êng gi¸o d−ìng, c¬ së ch÷a bÖnh, c¸c ®èi t−îng bÞ ¸p dông biÖn ph¸p qu¶n chÕ hµnh chÝnh, qu¶n chÕ h×nh sù, c¶i t¹o kh«ng giam gi÷, bÞ ph¹t tï cho h−ëng ¸n treo ®ang c− tró t¹i ®Þa bµn x·; phèi hîp chÆt chÏ víi nhµ tr−êng, ®oµn thanh niªn vµ c¸c tæ chøc quÇn chóng thùc hiÖn tèt c«ng t¸c qu¶n lý, gi¸o dôc thanh thiÕu niªn h−.
3.6. Tæ chøc b¶o vÖ hiÖn tr−êng, cÊp cøu n¹n nh©n; b¾t ng−êi ph¹m téi qu¶ tang, tæ chøc b¾t ng−êi cã lÖnh truy n·, ng−êi cã lÖnh truy b¾t hµnh chÝnh ®ang lÈn trèn trong ®Þa bµn x·; tiÕp nhËn vµ dÉn gi¶i ng−êi bÞ b¾t lªn c¬ quan C«ng an cÊp trªn
Khi x¶y ra tai n¹n nghiªm träng hoÆc nh÷ng vô viÖc cã dÊu hiÖu cña téi ph¹m, C«ng an x· ph¶i tæ chøc b¶o vÖ hiÖn tr−êng, b¾t gi÷ ng−êi ph¹m téi qu¶ tang, ®ång thêi ph¶i b»ng biÖn ph¸p nhanh nhÊt b¸o c¸o lªn c¬ quan C«ng an cÊp trªn. Tr−êng hîp cã ng−êi bÞ th−¬ng ph¶i tæ chøc ngay viÖc cÊp cøu n¹n nh©n, lÊy sinh cung (lêi khai cña n¹n nh©n khi hÊp hèi).
Tr−êng hîp b¾t ng−êi ph¹m téi qu¶ tang, ng−êi cã lÖnh truy n·, ng−êi cã lÖnh truy b¾t hµnh chÝnh th× khi b¾t ®−îc (hoÆc khi tiÕp nhËn ng−êi bÞ b¾t) ®Òu ph¶i lËp biªn b¶n (cã ch÷ ký cña ng−êi bÞ b¾t vµ ng−êi lµm chøng) vµ gi¶i ngay lªn C«ng an cÊp trªn; tr−êng hîp b¾t ban ®ªm hoÆc ë xa mµ kh«ng thÓ gi¶i ngay lªn c¬ quan C«ng an cÊp trªn ®−îc
17
th× ph¶i tæ chøc gi÷ ng−êi bÞ b¾t t¹i trô së C«ng an x· hoÆc trô së ñy ban nh©n d©n x· vµ ph¶i bè trÝ ng−êi canh g¸c, kh«ng ®Ó ng−êi bÞ b¾t bá trèn hoÆc tù s¸t.
Tr−êng hîp gÆp khã kh¨n, v−ît qu¸ kh¶ n¨ng cña C«ng an x· trong viÖc tæ chøc truy b¾t ng−êi ph¹m téi qu¶ tang, ng−êi cã lÖnh truy n·, ng−êi cã lÖnh truy b¾t hµnh chÝnh th× C«ng an x· ph¶i b¸o c¸o ngay lªn c¬ quan C«ng an cÊp trªn, ®¬n vÞ C«ng an gÇn nhÊt ®Ó cã sù chØ ®¹o, hç trî kÞp thêi.
§èi víi c¸c ®èi t−îng ph¹m téi giÕt ng−êi, c−íp cña, c«n ®å hung h·n hoÆc c¸c ®èi t−îng ph¹m téi ®Æc biÖt nghiªm träng th× ®−îc khãa tay vµ b»ng mäi c¸ch ph¶i gi¶i ngay lªn c¬ quan C«ng an cÊp trªn.
Tr−êng hîp ng−êi bÞ b¾t cã hµnh ®éng chèng ®èi th× ®−îc phÐp sö dông c¸c biÖn ph¸p phßng vÖ chÝnh ®¸ng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
Nghiªm cÊm viÖc b¾t gi÷ ng−êi tr¸i ph¸p luËt, viÖc truy bøc, nhôc h×nh, ®¸nh ®Ëp hoÆc c¸c hµnh vi kh¸c x©m ph¹m tÝnh m¹ng, søc kháe, danh dù vµ nh©n phÈm cña ng−êi bÞ b¾t d−íi mäi h×nh thøc.
3.7. X©y dùng lùc l−îng C«ng an x· thùc sù trong s¹ch, v÷ng m¹nh vÒ chÝnh trÞ, t− t−ëng, tæ chøc vµ nghiÖp vô. §Èy m¹nh phong trµo thi ®ua “V× an ninh Tæ quèc” theo tiªu chuÈn vµ h−íng dÉn cña c¬ quan C«ng an cÊp trªn
- VÒ chÝnh trÞ, t− t−ëng: §éi ngò C«ng an x· ph¶i tuyÖt ®èi trung thµnh víi §¶ng Céng s¶n
18
ViÖt Nam, Nhµ n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam, g−¬ng mÉu chÊp hµnh c¸c ®−êng lèi, chñ tr−¬ng cña §¶ng, chÝnh s¸ch, ph¸p luËt cña Nhµ n−íc, lu«n lu«n gi÷ g×n phÈm chÊt, ®¹o ®øc vµ cã ý chÝ kh¾c phôc khã kh¨n hoµn thµnh tèt nhiÖm vô ®−îc giao.
- VÒ tæ chøc: C«ng an x· ph¶i ®−îc x©y dùng, cñng cè bé m¸y gän nhÑ, cã hiÖu qu¶ c«ng t¸c vµ chiÕn ®Êu cao, ®¶m b¶o ®óng quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ h−íng dÉn cña c¬ quan C«ng an cÊp trªn, ®¸p øng ®−îc yªu cÇu thùc tÕ cña viÖc ®¶m b¶o an ninh, trËt tù ë ®Þa ph−¬ng; ph¶i th−êng xuyªn duy tr× sinh ho¹t ®Òu ®Æn, lµm tèt c«ng t¸c phª b×nh vµ tù phª b×nh, ph¸t huy −u ®iÓm, kh¾c phôc khuyÕt ®iÓm ®Ó x©y dùng lùc l−îng C«ng an x· ngµy cµng v÷ng m¹nh.
- VÒ nghiÖp vô: Tr−ëng C«ng an x·, Phã tr−ëng C«ng an x· vµ C«ng an viªn ph¶i n¾m v÷ng quyÒn h¹n, nhiÖm vô cña C«ng an x· nãi chung vµ chøc tr¸ch cña tõng ng−êi nãi riªng nh»m tæ chøc thùc hiÖn tèt c¸c mÆt c«ng t¸c, c¸c nhiÖm vô ®−îc giao; ph¶i hiÓu biÕt c¸c biÖn ph¸p nghiÖp vô vµ ph¸p luËt cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña C«ng an x·; biÕt vËn dông vµ cô thÓ hãa c¸c chØ thÞ, nghÞ quyÕt, kÕ ho¹ch cña cÊp ñy §¶ng, ñy ban nh©n d©n vµ c¬ quan C«ng an cÊp trªn ®Ó tæ chøc thùc hiÖn vµ ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p phï hîp nh»m ®¶m b¶o an ninh, trËt tù, an toµn x· héi trong ®Þa bµn x·.
19
- VÒ nhiÖm vô ®Èy m¹nh phong trµo thi ®ua “V× an ninh Tæ quèc”: Ph¶i qu¸n triÖt nh÷ng nhiÖm vô, yªu cÇu cô thÓ trong tõng thêi kú ®Ó ph¸t ®éng vµ ®Èy m¹nh phong trµo thi ®ua “V× an ninh Tæ quèc” theo tiªu chuÈn vµ h−íng dÉn cña c¬ quan C«ng an cÊp trªn; chó träng ph¸t hiÖn g−¬ng ng−êi tèt, viÖc tèt, cñng cè, x©y dùng vµ nh©n ®iÓn h×nh tiªn tiÕn, t¹o ra mét phong trµo thi ®ua m¹nh mÏ trong lùc l−îng C«ng an x· nh»m hoµn thµnh xuÊt s¾c nhiÖm vô ®−îc giao, lµm nßng cèt cña phong trµo b¶o vÖ an ninh Tæ quèc, gi÷ g×n trËt tù, an toµn x· héi ë c¬ së.
3.8. Thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô kh¸c vÒ an ninh, trËt tù, an toµn x· héi do cÊp ñy §¶ng, ñy ban nh©n d©n x· vµ c¬ quan C«ng an cÊp trªn giao
Khi ®−îc giao nhiÖm vô cã liªn quan ®Õn lÜnh vùc an ninh, trËt tù, an toµn x· héi, C«ng an x· ph¶i cã tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn nghiªm chØnh. Tr−êng hîp nhiÖm vô ®−îc giao kh«ng phï hîp víi chøc n¨ng, nhiÖm vô cña C«ng an x· hoÆc trong qu¸ tr×nh tæ chøc thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô cô thÓ cña C«ng an x·, mµ cÊp ñy §¶ng, ñy ban nh©n d©n x· cã ý kiÕn chØ ®¹o kh¸c víi ý kiÕn cña c¬ quan C«ng an cÊp trªn th× ph¶i kiÕn nghÞ, ®Ò xuÊt víi cÊp ñy §¶ng, ñy ban nh©n d©n x· ®Ó cã sù ®iÒu chØnh cho phï hîp. Tr−êng hîp cÇn thiÕt th× ph¶i b¸o c¸o víi Tr−ëng C«ng an cÊp huyÖn ®Ó cã sù phèi hîp, chØ ®¹o kÞp thêi, ®¶m b¶o sù thèng nhÊt gi÷a cÊp ñy §¶ng, ñy ban nh©n d©n x· vµ c¬ quan C«ng an cÊp trªn.
20
4. QuyÒn h¹n cña C«ng an x·
4.1. KiÓm tra, ®«n ®èc c¸c c¬ quan, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi, tæ chøc x· héi, tæ chøc kinh tÕ ®ãng trªn ®Þa bµn x· vµ c«ng d©n trong x· thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ nghÞ quyÕt cña Héi ®ång nh©n d©n, quyÕt ®Þnh cña ñy ban nh©n d©n vÒ an ninh, trËt tù, an toµn x· héi; kiÕn nghÞ lªn c¬ quan cã thÈm quyÒn xem xÐt, xö lý nh÷ng hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt
QuyÒn h¹n kiÓm tra, ®«n ®èc cña C«ng an x· ®èi víi c¸c c¬ quan, tæ chøc vµ mäi c«ng d©n chØ giíi h¹n trong lÜnh vùc an ninh, trËt tù, an toµn x· héi. TuyÖt ®èi kh«ng ®−îc kiÓm tra c¸c ho¹t ®éng thuéc lÜnh vùc vµ thÈm quyÒn cña c¸c ngµnh chuyªn m«n kh¸c.
ViÖc kiÓm tra ph¶i cã kÕ ho¹ch cô thÓ theo sù ph©n c«ng chØ ®¹o trùc tiÕp cña Tr−ëng, Phã tr−ëng C«ng an x·. Nghiªm cÊm viÖc tïy tiÖn kiÓm tra, kiÓm tra kh«ng ®óng thÈm quyÒn hoÆc lîi dông viÖc kiÓm tra ®Ó h¹ch s¸ch, g©y c¶n trë, khã kh¨n cho ho¹t ®éng b×nh th−êng vµ hîp ph¸p cña c¸c c¬ quan, tæ chøc, x©m ph¹m quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n.
Trong qu¸ tr×nh kiÓm tra nÕu ph¸t hiÖn nh÷ng hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt, nh÷ng viÖc lµm tr¸i víi nghÞ quyÕt cña Héi ®ång nh©n d©n, quyÕt ®Þnh cña ñy ban nh©n d©n hoÆc tr¸i víi h−íng dÉn cña c¬ quan C«ng an cÊp trªn vÒ c«ng t¸c an ninh, trËt tù, an toµn x· héi th× ®−îc quyÒn kiÕn
21
nghÞ, ®Ò xuÊt biÖn ph¸p xö lý, tr−êng hîp nghiªm träng th× ph¶i b¸o c¸o ngay víi Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n x· vµ c¬ quan C«ng an cÊp trªn ®Ó cã sù chØ ®¹o, gi¶i quyÕt kÞp thêi.
4.2. Trong khi tuÇn tra, canh g¸c ®−îc kiÓm tra giÊy tê, hµng hãa, ph−¬ng tiÖn ®èi víi ng−êi cã dÊu hiÖu ph¹m téi hoÆc vi ph¹m hµnh chÝnh trªn ®Þa bµn x· theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt
ViÖc kiÓm tra giÊy tê, hµng hãa, ph−¬ng tiÖn cña c¸ nh©n trªn ®Þa bµn x· chØ ®−îc thùc hiÖn trong tr−êng hîp khi ®ang tuÇn tra, canh g¸c theo sù ph©n c«ng cña Tr−ëng C«ng an x· hoÆc Phã tr−ëng C«ng an x·, ph¸t hiÖn ng−êi ®ã râ rµng cã hµnh vi vi ph¹m hµnh chÝnh hoÆc cã dÊu hiÖu ph¹m téi hoÆc cã mang theo hµng hãa, ph−¬ng tiÖn cã biÓu hiÖn nghi vÊn vi ph¹m ph¸p luËt.
Nghiªm cÊm viÖc kiÓm tra ng−êi hoÆc hµng hãa, ph−¬ng tiÖn cña ng−êi kh¸c kh«ng thuéc c¸c tr−êng hîp nªu trªn hoÆc tù ý vµo n¬i ë cña ng−êi kh¸c ®Ó kiÓm tra, kiÓm so¸t tr¸i víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
Tr−êng hîp khi kiÓm tra mµ ®èi t−îng vi ph¹m ch¹y trèn vµo nhµ d©n th× cÇn gi¶i thÝch cho chñ nhµ biÕt ®Ó tranh thñ sù ñng hé, gióp ®ì vµ t¹o thuËn lîi cho C«ng an x· lµm nhiÖm vô kiÓm tra ®èi t−îng vi ph¹m. §ång thêi ph¶i triÓn khai ngay c¸c biÖn ph¸p nghiÖp vô ®Ó kh«ng cho ®èi t−îng vi ph¹m ch¹y trèn vµ b¸o c¸o ngay lªn cÊp cã thÈm quyÒn ®Ó cã sù chØ ®¹o kÞp thêi.
22
4.3. Thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý hµnh chÝnh vµ c¸c quyÕt ®Þnh xö lý vi ph¹m hµnh chÝnh vÒ an ninh, trËt tù, an toµn x· héi theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ h−íng dÉn cña c¬ quan C«ng an cÊp trªn
§Ó thùc hiÖn ®óng quy ®Þnh nªu trªn, C«ng an x· ph¶i n¾m v÷ng c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt trong lÜnh vùc an ninh, trËt tù, vÒ xö lý vi ph¹m hµnh chÝnh cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña C«ng an x· còng nh− h−íng dÉn cña C«ng an cÊp trªn. ViÖc xö lý vi ph¹m hµnh chÝnh ph¶i theo ®óng quy ®Þnh cña Ph¸p lÖnh xö lý vi ph¹m hµnh chÝnh n¨m 2002, ®· ®−îc söa ®æi, bæ sung c¸c n¨m 2007, 2008 vµ c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt h−íng dÉn thi hµnh quy ®Þnh vÒ xö ph¹t hµnh chÝnh trong c¸c lÜnh vùc cã giao quyÒn cho Tr−ëng C«ng an x· ®−îc quyÒn xö ph¹t.
§èi víi c¸c quyÕt ®Þnh cña Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n x· vÒ viÖc ¸p dông c¸c biÖn ph¸p xö lý vi ph¹m hµnh chÝnh mµ trong ®ã cã giao cho C«ng an x· tæ chøc thùc hiÖn th× ph¶i cã kÕ ho¹ch tæ chøc thùc hiÖn chu ®¸o vµ ®óng ph¸p luËt.
4.4. Trong tr−êng hîp ®uæi b¾t ng−êi ph¹m téi qu¶ tang, ng−êi ®ang cã lÖnh truy n·, cÊp cøu ng−êi bÞ n¹n, ®−îc huy ®éng ng−êi vµ ph−¬ng tiÖn giao th«ng cña c«ng d©n trªn ®Þa bµn x· vµ ph¶i tr¶ l¹i ngay c¸c ph−¬ng tiÖn giao th«ng khi t×nh huèng trªn ®©y kh«ng cßn, sau ®ã ph¶i b¸o c¸o ngay víi Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n x· vµ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ nh÷ng quyÕt ®Þnh cña m×nh.
23
Tr−êng hîp ph−¬ng tiÖn huy ®éng bÞ h− háng th× chñ ph−¬ng tiÖn ®−îc båi th−êng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt
§Ó thùc hiÖn ®óng nh÷ng quy ®Þnh trªn, cÇn chó ý mét sè ®iÓm sau ®©y:
- ChØ ®−îc huy ®éng ph−¬ng tiÖn giao th«ng cña c«ng d©n trªn ®Þa bµn x· khi x¶y ra nh÷ng t×nh huèng cÊp thiÕt nªu trªn vµ còng chØ trong tr−êng hîp thËt cÇn thiÕt mµ kh«ng cßn c¸ch nµo kh¸c. Ngoµi ra, tuyÖt ®èi kh«ng ®−îc huy ®éng ph−¬ng tiÖn giao th«ng trong bÊt cø tr−êng hîp nµo kh¸c.
- ChØ cã Tr−ëng C«ng an x· hoÆc Phã tr−ëng C«ng an x· ®−îc ñy quyÒn míi ®−îc huy ®éng ph−¬ng tiÖn giao th«ng trong c¸c tr−êng hîp cÇn thiÕt nªu trªn. Ng−êi quyÕt ®Þnh huy ®éng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm c¸ nh©n tr−íc ñy ban nh©n d©n x· vµ tr−íc ph¸p luËt vÒ quyÕt ®Þnh cña m×nh.
- Tr−êng hîp ph−¬ng tiÖn giao th«ng ®−îc huy ®éng bÞ h− háng th× chñ ph−¬ng tiÖn ®−îc båi th−êng theo quy ®Þnh chung cña ph¸p luËt tõ nguån ng©n s¸ch ®Þa ph−¬ng. NÕu quyÕt ®Þnh huy ®éng cña Tr−ëng C«ng an x· hoÆc Phã tr−ëng C«ng an x· râ rµng lµ kh«ng cÇn thiÕt hoÆc tr¸i ph¸p luËt mµ dÉn ®Õn h− háng ph−¬ng tiÖn, th× ng−êi ra quyÕt ®Þnh huy ®éng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm c¸ nh©n trong viÖc båi hoµn thiÖt h¹i ®· ®−îc båi th−êng cho chñ ph−¬ng tiÖn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
- §èi víi ph−¬ng tiÖn giao th«ng mµ ph¸p luËt 24
quy ®Þnh ng−êi ®iÒu khiÓn ph¶i cã giÊy phÐp do c¬ quan Nhµ n−íc cã thÈm quyÒn cÊp míi ®−îc ®iÒu khiÓn (giÊy phÐp l¸i xe « t«, xe m¸y, ca n«, tµu thñy…) th× ph¶i do chÝnh ng−êi ®iÒu khiÓn ph−¬ng tiÖn giao th«ng ®ã ®iÒu khiÓn, trõ tr−êng hîp ng−êi ®ã kh«ng thÓ ®iÒu khiÓn ®−îc míi sö dông ng−êi kh¸c nh−ng ph¶i cã giÊy phÐp hîp lÖ míi ®−îc ®iÒu khiÓn.
- Kh«ng ®−îc huy ®éng ph−¬ng tiÖn giao th«ng cña c¸c ®ång chÝ l·nh ®¹o cao cÊp cña §¶ng vµ Nhµ n−íc, cña c¸c ®oµn kh¸ch quèc tÕ trong bÊt cø tr−êng hîp nµo.
5. Tæ chøc cña C«ng an x·
- Tæ chøc cña C«ng an x· gåm cã: Tr−ëng C«ng an x·, Phã tr−ëng C«ng an x· vµ C«ng an viªn. Mçi th«n, lµng, Êp, b¶n bè trÝ mét C«ng an viªn. C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm, yªu cÇu cña viÖc ®¶m b¶o an ninh, trËt tù, an toµn x· héi ë tõng ®Þa ph−¬ng, Gi¸m ®èc C«ng an tØnh, thµnh phè trùc thuéc Trung −¬ng b¸o c¸o Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n cïng cÊp xem xÐt, quyÕt ®Þnh viÖc bè trÝ lùc l−îng C«ng an x· cho phï hîp. C«ng an x· ®−îc sö dông con dÊu riªng.
- Tr−ëng C«ng an x· do Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n x· ®Ò nghÞ bæ nhiÖm trong sè thµnh viªn cña ñy ban nh©n d©n x·, sau khi thèng nhÊt víi Tr−ëng C«ng an huyÖn, thÞ x·, thµnh phè thuéc tØnh tr×nh Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n cÊp huyÖn, thÞ x·, thµnh phè thuéc tØnh phª chuÈn.
25
Phã tr−ëng C«ng an x· do Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n x· quyÕt ®Þnh sau khi thèng nhÊt ý kiÕn víi Tr−ëng C«ng an cÊp huyÖn.
C«ng an cÊp huyÖn ph¶i cã sù chØ ®¹o vµ phèi hîp chÆt chÏ víi Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n x· trong qu¸ tr×nh lùa chän vµ bè trÝ Tr−ëng C«ng an x·, Phã tr−ëng C«ng an x· nh»m ®¸p øng ®−îc yªu cÇu vµ nhiÖm vô cña c«ng t¸c c«ng an. Trong tr−êng hîp ý kiÕn cña Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n x· vµ Tr−ëng C«ng an cÊp huyÖn kh«ng thèng nhÊt th× ph¶i b¸o c¸o Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n cÊp huyÖn quyÕt ®Þnh.
C«ng an viªn do Tr−ëng C«ng an x· ®Ò nghÞ Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n x· quyÕt ®Þnh c«ng nhËn. Tr−ëng C«ng an x· ph¶i dù kiÕn, lùa chän nh÷ng ng−êi cã ®ñ tiªu chuÈn, cã tÝn nhiÖm trong nh©n d©n ë tõng ®Þa bµn d©n c− ®Ó cã thÓ lµm C«ng an viªn vµ b¸o c¸o xin ý kiÕn chØ ®¹o cña Tr−ëng C«ng an cÊp huyÖn tr−íc khi ®Ò nghÞ Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n x· quyÕt ®Þnh c«ng nhËn. Tr−ëng C«ng an cÊp huyÖn ph¶i cã kÕ ho¹ch phèi hîp, h−íng dÉn ñy ban nh©n d©n x· trong viÖc lùa chän, bè trÝ C«ng an viªn, ®¶m b¶o thùc hiÖn ®óng quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ ®¸p øng ®−îc yªu cÇu cô thÓ cña tõng ®Þa ph−¬ng trong viÖc ®¶m b¶o an ninh, trËt tù, an toµn x· héi ë c¬ së.
- Tiªu chuÈn Tr−ëng, Phã tr−ëng C«ng an x·, C«ng an viªn:
+ Tõ ®ñ 18 tuæi trë lªn;
+ Cã lý lÞch râ rµng, trong s¹ch; trung thµnh 26
víi §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam, Nhµ n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam, cã phÈm chÊt chÝnh trÞ, ®¹o ®øc tèt, nhiÖt t×nh víi c«ng t¸c c«ng an vµ tÝch cùc tham gia phong trµo quÇn chóng b¶o vÖ an ninh Tæ quèc; kh«ng cã tiÒn ¸n, tiÒn sù. B¶n th©n vµ gia ®×nh (cha, mÑ, vî, con, anh, chÞ, em ruét) kh«ng theo giÆc ph¶n c¸ch m¹ng, hiÖn chÊp hµnh tèt ®−êng lèi, chñ tr−¬ng cña §¶ng, chÝnh s¸ch, ph¸p luËt cña Nhµ n−íc.
+ VÒ tr×nh ®é v¨n ho¸: Tr−ëng C«ng an x·, Phã tr−ëng C«ng an x· ph¶i cã tr×nh ®é v¨n hãa tèt nghiÖp trung häc phæ th«ng trë lªn (trõ nh÷ng x· miÒn nói, vïng s©u, vïng xa th× tr×nh ®é v¨n hãa cã thÓ thÊp h¬n, nh−ng còng ph¶i tõ tèt nghiÖp trung häc c¬ së trë lªn); C«ng an viªn ph¶i cã tr×nh ®é v¨n hãa tõ tèt nghiÖp trung häc c¬ së trë lªn (trõ nh÷ng x· miÒn nói, vïng s©u, vïng xa th× tr×nh ®é v¨n hãa cña C«ng an viªn cã thÓ thÊp h¬n, nh−ng còng ph¶i tõ tèt nghiÖp tiÓu häc trë lªn).
+ Cã søc kháe, cã n¨ng lùc c«ng t¸c vµ hiÓu biÕt nhÊt ®Þnh vÒ ph¸p luËt, ®−îc nh©n d©n tÝn nhiÖm. C¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn ph¶i ®¸nh gi¸ ®−îc sù tÝn nhiÖm cña nh©n d©n ®èi víi nh÷ng ng−êi ®ã th«ng qua c«ng t¸c, cuéc sèng hµng ngµy, th«ng qua mèi quan hÖ gi÷a ng−êi ®ã víi quÇn chóng nh©n d©n, ®Ó tham kh¶o vµ ®¸nh gi¸ mét c¸ch toµn diÖn tr−íc khi lùa chän ng−êi vµo lùc l−îng C«ng an x·.
+ Riªng ®èi víi Tr−ëng C«ng an x·, Phã tr−ëng
27
C«ng an x·, ngoµi c¸c tiªu chuÈn nªu trªn cßn ph¶i lµ §¶ng viªn §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam, lu«n g−¬ng mÉu chÊp hµnh tèt §iÒu lÖ §¶ng, cã n¨ng khiÕu lµm c«ng t¸c c«ng an, cã kh¶ n¨ng tæ chøc, tËp hîp quÇn chóng lµm c«ng t¸c gi÷ g×n an ninh, trËt tù.
Tr−êng hîp ë nh÷ng x· miÒn nói, vïng s©u, vïng xa kh«ng thÓ bè trÝ ®−îc ®¶ng viªn ®Ó ®¶m nhiÖm c¸c chøc vô Tr−ëng C«ng an x·, Phã tr−ëng C«ng an x·, th× ph¶i lùa chän nh÷ng quÇn chóng tèt, cã ®ñ c¸c tiªu chuÈn, ®iÒu kiÖn nªu trªn (vÒ tuæi, lý lÞch, tr×nh ®é v¨n hãa, n¨ng lùc c«ng t¸c vµ sù tÝn nhiÖm cña quÇn chóng) ®Ó ®¶m nhiÖm c¸c chøc vô ®ã.
6. Nguyªn t¾c lµm viÖc cña C«ng an x·
- C«ng an x· lµm viÖc theo chÕ ®é mét ng−êi chØ huy. Tr−ëng C«ng an x· lµ ng−êi chÞu tr¸ch nhiÖm tr−íc ñy ban nh©n d©n x· vµ C«ng an cÊp trªn vÒ mäi ho¹t ®éng cña C«ng an x·, C«ng an x· ph¶i thùc hiÖn theo quy chÕ d©n chñ, mäi chñ tr−¬ng, kÕ ho¹ch, biÖn ph¸p c«ng t¸c cña C«ng an x· ®−îc bµn b¹c tËp thÓ, thèng nhÊt trong néi bé tr−íc khi b¸o c¸o, ®Ò xuÊt víi §¶ng ñy, Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n x· vµ c¬ quan C«ng an cÊp trªn hoÆc triÓn khai thùc hiÖn. Tr−êng hîp tËp thÓ l·nh ®¹o C«ng an x· cßn cã nh÷ng ý kiÕn kh¸c nhau th× Tr−ëng C«ng an x· quyÕt ®Þnh vµ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ quyÕt ®Þnh cña m×nh, ®ång thêi ph¶i b¸o c¸o Chñ tÞch ñy ban
28
nh©n d©n x· vµ c¬ quan C«ng an cÊp trªn vÒ quyÕt ®Þnh ®ã.
- Phã tr−ëng C«ng an x· lµ ng−êi gióp viÖc cho Tr−ëng C«ng an x·, thùc hiÖn nhiÖm vô theo sù ph©n c«ng cña Tr−ëng C«ng an x· vµ thay mÆt Tr−ëng C«ng an x· khi ®−îc ñy quyÒn.
- C«ng an viªn chÞu tr¸ch nhiÖm triÓn khai thùc hiÖn c¸c chñ tr−¬ng, biÖn ph¸p, kÕ ho¹ch ®¶m b¶o an ninh, trËt tù, an toµn x· héi ë ®Þa bµn d©n c− do m×nh phô tr¸ch vµ thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô kh¸c vÒ an ninh, trËt tù, an toµn x· héi do Tr−ëng C«ng an x· giao.
- Tr−ëng C«ng an x·, Phã tr−ëng C«ng an x· ph¶i th−êng xuyªn tiÕn hµnh héi ý, trao ®æi t×nh h×nh c«ng t¸c; ®Þnh kú sinh ho¹t, giao ban víi C«ng an viªn ®Ó kiÓm ®iÓm, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh c«ng t¸c, bµn ch−¬ng tr×nh, kÕ ho¹ch c«ng t¸c thêi gian tiÕp theo. S¸u th¸ng tæ chøc s¬ kÕt, h»ng n¨m tæ chøc tæng kÕt c«ng t¸c an ninh, trËt tù, tæng kÕt thi ®ua theo h−íng dÉn vµ chØ ®¹o cña c¬ quan C«ng an cÊp trªn.
- Thùc hiÖn c«ng t¸c th«ng tin b¸o c¸o theo quy ®Þnh cña Bé C«ng an vµ c¬ quan C«ng an cÊp trªn trùc tiÕp.
- TÊt c¶ c¸c nguån tin vÒ an ninh trËt tù do quÇn chóng cung cÊp, C«ng an x· ®Òu ph¶i tiÕn hµnh khÈn tr−¬ng thÈm tra, x¸c minh, ph©n lo¹i xö lý nhanh chãng, ®óng quy ®Þnh vµ gi÷ bÝ mËt vÒ c¸c nguån tin do quÇn chóng cung cÊp, ph¶i ghi chÐp ®Çy ®ñ viÖc xö lý vµo sæ theo quy ®Þnh.
29
- Tr−ëng C«ng an x·, Phã tr−ëng C«ng an x· vµ C«ng an viªn ®−îc cÊp “GiÊy chøng nhËn C«ng an x·” vµ c¸c ph−¬ng tiÖn cÇn thiÕt kh¸c ®Ó phôc vô c«ng t¸c. Tr−ëng C«ng an x·, Phã tr−ëng C«ng an x· vµ C«ng an viªn khi thi hµnh nhiÖm vô ph¶i mang theo “GiÊy chøng nhËn C«ng an x·” ®Ó xuÊt tr×nh khi cÇn thiÕt.
- Khi kh«ng lµm nhiÖm vô Tr−ëng C«ng an, Phã tr−ëng C«ng an x· vµ C«ng an viªn ph¶i thùc hiÖn nghiªm tóc chÕ ®é bµn giao t×nh h×nh c«ng t¸c vµ c¸c lo¹i hå s¬, sæ s¸ch, tµi liÖu, ph−¬ng tiÖn, tµi s¶n, con dÊu, v.v., cho ng−êi thay thÕ theo ®óng tr×nh tù vµ thñ tôc quy ®Þnh.
7. Mèi quan hÖ c«ng t¸c cña C«ng an x·
C«ng an x· chÞu sù chØ ®¹o song trïng cña §¶ng ñy, ñy ban nh©n d©n x· vµ Tr−ëng C«ng an huyÖn, thÞ x·, thµnh phè thuéc tØnh. Do ®ã mèi quan hÖ c«ng t¸c cña C«ng an x· lµ:
- Víi C«ng an huyÖn, thÞ x·, thµnh phè thuéc tØnh lµ mèi quan hÖ gi÷a c¬ quan chuyªn m«n cÊp d−íi víi c¬ quan chuyªn m«n cÊp trªn. ChÞu sù chØ ®¹o thèng nhÊt cña Tr−ëng C«ng an huyÖn, thÞ x·, thµnh phè thuéc tØnh vÒ nh÷ng chñ tr−¬ng, kÕ ho¹ch, biÖn ph¸p c«ng t¸c b¶o vÖ an ninh, trËt tù; x©y dùng phong trµo quÇn chóng b¶o vÖ an ninh Tæ quèc vµ x©y dùng lùc l−îng C«ng an x· v÷ng m¹nh.
- Víi cÊp ñy §¶ng, ñy ban nh©n d©n x· lµ quan 30
hÖ trùc tiÕp chÞu sù chØ ®¹o vÒ c¸c mÆt c«ng t¸c ®¶m b¶o an ninh trËt tù ë x·.
- Víi c¸c ban ngµnh, ®oµn thÓ, c¸c tæ chøc kinh tÕ, x· héi, v.v., trong x· vµ c¸c c¬ quan, ®¬n vÞ vò trang, tr−êng häc, v.v., cña huyÖn, tØnh, trung −¬ng ®ãng trªn ®Þa bµn lµ quan hÖ phèi hîp thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô vÒ an ninh, trËt tù. C«ng an x· cã tr¸ch nhiÖm phèi hîp cïng c¸c ban ngµnh, ®oµn thÓ, c¸c tæ chøc kinh tÕ vµ c¸c c¬ quan thùc hiÖn c¸c ch−¬ng tr×nh, kÕ ho¹ch, c¸c nghÞ quyÕt liªn tÞch trong c«ng t¸c b¶o vÖ an ninh, trËt tù ë x·.
II. VAI TRß CñA C¤NG AN X· TRONG PHæ BIÕN, GI¸O DôC PH¸P LUËT ë C¥ Së
1. §Þnh nghÜa phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt ë c¬ së
Phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt lµ sù t¸c ®éng cña c¬ quan nhµ n−íc cã thÈm quyÒn mét c¸ch cã hÖ thèng, cã môc ®Ých vµ th−êng xuyªn tíi nhËn thøc cña chñ thÓ ph¸p luËt ®Ó c¸c chñ thÓ ®ã n¾m ®−îc, hiÓu biÕt ®−îc néi dung, yªu cÇu cña ph¸p luËt nhµ n−íc ®ã ban hµnh. Phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt ë c¬ së ®−îc hiÓu lµ tæ chøc vµ ho¹t ®éng phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt ë x·, ph−êng, thÞ trÊn (gäi chung lµ cÊp x·).
2. Néi dung phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt ë c¬ së
HÖ thèng ph¸p luËt hiÖn nay ë n−íc ta lµ tæng
31
thÓ c¸c quy ph¹m ph¸p luËt do Nhµ n−íc ban hµnh ®ang tõng b−íc hoµn chØnh t¹o thµnh mét hÖ thèng thèng nhÊt. Mäi v¨n b¶n ph¸p luËt do Nhµ n−íc ban hµnh ®Òu ph¶i ®−îc phæ biÕn, gi¸o dôc c«ng khai, réng r·i trong nh©n d©n (trõ mét sè v¨n b¶n cã néi dung thuéc ph¹m vi bÝ mËt nhµ n−íc). ë c¬ së, phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt cÇn tËp trung vµo nh÷ng néi dung chÝnh sau ®©y:
- QuyÒn tham gia qu¶n lý nhµ n−íc;
- QuyÒn së h÷u;
- QuyÒn bÊt kh¶ x©m ph¹m vÒ th©n thÓ; - QuyÒn khiÕu n¹i, tè c¸o;
- NghÜa vô tu©n thñ HiÕn ph¸p vµ ph¸p luËt; - NghÜa vô t«n träng vµ b¶o vÖ tµi s¶n toµn d©n, lîi Ých céng ®ång;
- NghÜa vô ®ãng thuÕ, lao ®éng c«ng Ých; - H«n nh©n vµ gia ®×nh;
- Phßng, chèng c¸c tÖ n¹n x· héi;
- An toµn giao th«ng, phßng ch¸y, ch÷a ch¸y; - Phßng, chèng téi ph¹m…
3. §Æc ®iÓm vµ yªu cÇu cña c«ng t¸c phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt ë c¬ së
3.1. Nh÷ng ®Æc ®iÓm cña ®Þa bµn x·, ph−êng, thÞ trÊn cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc thùc hiÖn c«ng t¸c phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt
- X·, ph−êng, thÞ trÊn lµ cÊp hµnh chÝnh c¬ së, lµ n¬i trùc tiÕp thùc hiÖn nhiÖm vô qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ n−íc trªn c¸c lÜnh vùc chÝnh trÞ, an ninh, quèc phßng, kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi... trªn
32
mét ®Þa bµn nhÊt ®Þnh. Nh×n tõ gãc ®é qu¶n lý nhµ n−íc th× ®Þa bµn x·, ph−êng, thÞ trÊn lµ n¬i tËp trung c¸c quan hÖ ph¸p luËt ph¸t sinh trªn ®Þa bµn, lµ n¬i ng−êi d©n sinh sèng, lao ®éng vµ thùc hiÖn c¸c nghÜa vô ®èi víi Nhµ n−íc còng nh− h−ëng c¸c quyÒn, lîi Ých do ph¸p luËt quy ®Þnh. Nh− vËy, ngay trªn ®Þa bµn, ng−êi d©n tiÕp cËn ph¸p luËt, t×m hiÓu ph¸p luËt vµ chÊp hµnh ph¸p luËt víi t− c¸ch lµ chñ thÓ trong c¸c quan hÖ ph¸p lý.
- ChÝnh quyÒn cÊp x· lµ cÊp chÝnh quyÒn gÇn d©n nhÊt, th−êng xuyªn tiÕp xóc víi d©n, lµ n¬i cã thÓ hiÓu, n¾m ®−îc t©m t−, t×nh c¶m, ý chÝ, nguyÖn väng cña d©n, còng lµ n¬i trùc tiÕp tæ chøc vËn ®éng nh©n d©n thùc hiÖn c¸c ®−êng lèi, chñ tr−¬ng cña §¶ng, chÝnh s¸ch, ph¸p luËt cña Nhµ n−íc, l·nh ®¹o vµ qu¶n lý nh©n d©n trùc tiÕp tæ chøc c¸c ho¹t ®éng trong cuéc sèng.
Do ®ã, viÖc triÓn khai thùc hiÖn c«ng t¸c phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt ë x·, ph−êng, thÞ trÊn cã vai trß rÊt quan träng trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c«ng t¸c phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt nãi chung; ®ång thêi lµ con ®−êng gÇn nhÊt ®−a ph¸p luËt ®Õn nh©n d©n.
3.2. Yªu cÇu cña viÖc thùc hiÖn c«ng t¸c phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt ë x·, ph−êng, thÞ trÊn Ngoµi viÖc tu©n theo c¸c yªu cÇu chung ®èi víi viÖc phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt, viÖc thùc hiÖn c«ng t¸c phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt ë x·,
33
ph−êng, thÞ trÊn cßn ph¶i ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu cô thÓ sau:
- Phï hîp vµ phôc vô nhiÖm vô chÝnh trÞ cña ®Þa ph−¬ng. §©y lµ yªu cÇu quan träng trong viÖc thùc hiÖn c«ng t¸c phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt ë cÊp x·. Sù ph¸t triÓn vÒ kinh tÕ, v¨n hãa, x· héi ë mçi ®Þa bµn g¾n liÒn víi viÖc n©ng cao tr×nh ®é mäi mÆt, trong ®ã cã kiÕn thøc ph¸p luËt, ý thøc chÊp hµnh ph¸p luËt cña ng−êi d©n. Do ®ã, viÖc phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt ph¶i ®−îc g¾n liÒn víi viÖc thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi... cña ®Þa ph−¬ng, th× míi ph¸t huy t¸c dông vµ thùc sù cã hiÖu qu¶.
- Lùa chän h×nh thøc vµ néi dung phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt phï hîp ®Þa bµn, ®èi t−îng. ViÖc triÓn khai c«ng t¸c phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt chØ cã thÓ ®¹t hiÖu qu¶ khi nã phï hîp víi nh÷ng ®Æc thï riªng cña tõng ®Þa bµn. C¸n bé lµm c«ng t¸c phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt ë x·, ph−êng, thÞ trÊn cÇn n¾m b¾t nhu cÇu t×m hiÓu ph¸p luËt cña nh©n d©n ë ®Þa bµn ®Ó tõ ®ã x¸c ®Þnh nh÷ng néi dung ph¸p luËt cÇn phæ biÕn. Do tÝnh ®a d¹ng cña thùc tiÔn cuéc sèng, sù phong phó trong nhËn thøc vµ hµnh vi cña mçi ng−êi mµ c¸c h×nh thøc phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt cÇn ph¶i ®−îc t×m tßi, ®æi míi cho phï hîp víi ®èi t−îng, víi ®Þa bµn c¬ së.
- C«ng t¸c phæ biÕn gi¸o dôc ph¸p luËt ph¶i ®−îc tiÕn hµnh th−êng xuyªn, liªn tôc; ®ång thêi cã träng t©m, träng ®iÓm.
34
+ C«ng t¸c phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt lµ lo¹i h×nh ho¹t ®éng t¸c ®éng lªn ý thøc con ng−êi; néi dung cÇn tuyªn truyÒn, phæ biÕn, gi¸o dôc ®a d¹ng, hÖ thèng luËt ph¸p kh«ng ngõng ®−îc bæ sung vµ hoµn thiÖn nªn viÖc phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt ph¶i ®−îc thùc hiÖn th−êng xuyªn, liªn tôc, tr¸nh t×nh tr¹ng h×nh thøc, lµm theo phong trµo. C«ng t¸c nµy còng kh«ng nªn lµm trµn lan mµ ph¶i cã träng t©m, träng ®iÓm trong tõng giai ®o¹n nh»m ®¹t kÕt qu¶ cô thÓ trªn ®èi t−îng, lÜnh vùc ®· x¸c ®Þnh.
+ C«ng t¸c phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt ph¶i g¾n víi viÖc tæ chøc thùc hiÖn ph¸p luËt vµ c¸c phong trµo cña quÇn chóng ë ®Þa ph−¬ng. ViÖc phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt kÕt hîp, lång ghÐp víi th«ng tin vÒ viÖc xö lý kÞp thêi, nghiªm minh c¸c vi ph¹m ph¸p luËt; biÓu d−¬ng g−¬ng ng−êi tèt viÖc tèt trong thi hµnh, chÊp hµnh ph¸p luËt cã t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn ý thøc, t×nh c¶m, hµnh vi ph¸p luËt cña ®èi t−îng ®−îc tuyªn truyÒn, phæ biÕn.
- C«ng t¸c phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt ë x·, ph−êng, thÞ trÊn cÇn h−íng vµo vËn ®éng nh©n d©n chÊp hµnh ph¸p luËt. §©y võa lµ môc ®Ých võa lµ biÖn ph¸p thùc hiÖn c«ng t¸c phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt. §iÒu nµy ®ßi hái c¸c c¬ quan, ban, ngµnh, ®oµn thÓ ph¶i phèi hîp chÆt chÏ trong phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt, vËn ®éng nh©n d©n chÊp hµnh ph¸p luËt; ph¶i cã nh÷ng h×nh thøc tuyªn truyÒn, vËn ®éng phï hîp víi tõng ®Þa bµn, tõng ®èi t−îng vµ tiÕn hµnh ngay tõ c¬ së, tõ khu d©n
35
c−, tõ mçi gia ®×nh ®Õn tõng c¸ nh©n. Vai trß cña hÖ thèng chÝnh trÞ ë c¬ së cÇn ph¶i ®−îc ph¸t huy h¬n n÷a trong tham gia phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt, vËn ®éng nh©n d©n chÊp hµnh ph¸p luËt, ®ång thêi còng cÇn quan t©m x©y dùng c¸c m« h×nh, nhãm cña céng ®ång tham gia phæ biÕn vµ vËn ®éng nh©n d©n chÊp hµnh ph¸p luËt ë ®Þa bµn d©n c−.
4. Vai trß, tr¸ch nhiÖm cña C«ng an x· trong c«ng t¸c phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt ë c¬ së
4.1. NhËn thøc ®óng ®¾n vÒ vai trß cña c«ng t¸c phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt ë c¬ së
Kho¶n 2 §iÒu 9 Ph¸p lÖnh C«ng an x· quy ®Þnh vÒ nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña C«ng an x· nh− sau: “Lµm nßng cèt x©y dùng phong trµo toµn d©n b¶o vÖ an ninh Tæ quèc; tuyªn truyÒn, phæ biÕn chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch, ph¸p luËt vÒ an ninh, trËt tù, an toµn x· héi; h−íng dÉn, kiÓm tra, ®«n ®èc c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n thùc hiÖn quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ an ninh, trËt tù, an toµn x· héi trªn ®Þa bµn x· theo thÈm quyÒn”.
C«ng an nh©n d©n lµ lùc l−îng vò trang, nßng cèt trong sù nghiÖp b¶o vÖ an ninh, trËt tù. C«ng an x· lµ lùc l−îng vò trang b¸n chuyªn tr¸ch lµm nßng cèt trong phong trµo toµn d©n b¶o vÖ an ninh Tæ quèc, b¶o ®¶m an ninh, trËt tù, an toµn x· héi ë c¬ së, chÞu sù l·nh ®¹o trùc tiÕp, toµn diÖn cña cÊp ñy §¶ng, sù qu¶n lý, ®iÒu hµnh cña ñy
36
ban nh©n d©n x· vµ sù chØ ®¹o, h−íng dÉn nghiÖp vô cña c¬ quan C«ng an cÊp trªn.
C«ng an nh©n d©n trong ®ã cã C«ng an x· lµ c¬ quan thi hµnh vµ b¶o vÖ ph¸p luËt, ho¹t ®éng cña lùc l−îng C«ng an quan hÖ nhiÒu ®Õn luËt ph¸p, do vËy, cÇn ph¶i tu©n thñ ph¸p luËt mét c¸ch chÆt chÏ. Do ®ã, lùc l−îng C«ng an nh©n d©n nãi chung vµ C«ng an x· nãi riªng cÇn nhËn thøc râ c«ng t¸c phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt cã vai trß rÊt quan träng, thÓ hiÖn:
- C«ng t¸c phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt gãp phÇn n©ng cao hiÖu lùc vµ hiÖu qu¶ qu¶n lý nhµ n−íc, qu¶n lý x· héi vÒ lÜnh vùc an ninh, trËt tù.
- C«ng t¸c phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt gãp phÇn n©ng cao ý thøc ph¸p luËt vµ v¨n ho¸ ph¸p lý cña c¸n bé, chiÕn sÜ C«ng an nh©n d©n nãi chung vµ ®èi víi C«ng an x· nãi riªng.
4.2. Qu¸n triÖt, n¾m v÷ng néi dung c¬ b¶n cña Ch−¬ng tr×nh phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt tõ n¨m 2003-2007 ®−îc ban hµnh kÌm theo QuyÕt ®Þnh sè 13/2003/Q§-TTg ngµy 17-01-2003 cña Thñ t−íng ChÝnh phñ; ChØ thÞ sè 32/CT-TW ngµy 09-12-2003 cña Ban BÝ th− vÒ t¨ng c−êng sù l·nh ®¹o cña §¶ng trong c«ng t¸c phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt, n©ng cao ý thøc chÊp hµnh ph¸p luËt cña c¸n bé, nh©n d©n; QuyÕt ®Þnh sè 212/2004/Q§-TTg ngµy 16-12-2004 cña Thñ t−íng ChÝnh phñ phª duyÖt Ch−¬ng tr×nh hµnh ®éng quèc gia phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt vµ n©ng cao ý thøc chÊp hµnh ph¸p luËt cho c¸n bé, nh©n d©n ë x·, ph−êng, thÞ trÊn
37
tõ n¨m 2005 ®Õn n¨m 2010; ë c¬ së, cÇn chó träng c¸c vÊn ®Ò sau:
a) Môc tiªu:
+ Phæ biÕn kÞp thêi, ®Çy ®ñ nh÷ng néi dung ph¸p luËt liªn quan ®Õn cuéc sèng cña c¸c tÇng líp nh©n d©n, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c«ng d©n sö dông ph¸p luËt lµm ph−¬ng tiÖn, c«ng cô b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña m×nh, cña Nhµ n−íc vµ x· héi. N©ng cao ý thøc tù gi¸c, chñ ®éng t×m hiÓu vµ chÊp hµnh ph¸p luËt cña c¸n bé, nh©n d©n.
+ T¹o b−íc ph¸t triÓn míi trong c«ng t¸c phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt ®Ó hç trî tÝch cùc h¬n n÷a nhu cÇu hiÓu biÕt ph¸p luËt, n©ng cao d©n trÝ ph¸p lý trong c¸n bé, nh©n d©n, gãp phÇn thùc hiÖn nhiÖm vô ph¸t triÓn toµn diÖn con ng−êi ViÖt Nam, n©ng cao kû luËt, kû c−¬ng trong bé m¸y nhµ n−íc vµ trong x· héi, b¶o vÖ an ninh quèc gia, trËt tù an toµn x· héi, gi÷ v÷ng ®Þnh h−íng x· héi chñ nghÜa, chñ ®éng vµ tÝch cùc héi nhËp quèc tÕ, x©y dùng Nhµ n−íc ph¸p quyÒn cña nh©n d©n, do nh©n d©n, v× nh©n d©n, phôc vô sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc.
b) Phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt cho c¸c tÇng líp nh©n d©n theo c¸c néi dung sau:
- §èi víi c¸c tÇng líp nh©n d©n nãi chung: Phæ biÕn s©u réng c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt g¾n trùc tiÕp víi cuéc sèng cña nh©n d©n, nhÊt lµ c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai, khiÕu n¹i, tè c¸o, an toµn giao th«ng, phßng chèng ma tóy, phßng chèng c¸c tÖ n¹n x· héi, lao ®éng, viÖc lµm, b¶o
38
vÖ m«i tr−êng, c¸c chÝnh s¸ch, chÕ ®é mµ ng−êi d©n ®−îc h−ëng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt, c¸c quy ®Þnh vÒ thùc hiÖn Ph¸p lÖnh d©n chñ ë x·, ph−êng, thÞ trÊn n¨m 2007, phï hîp víi ®Æc thï ®Þa bµn n«ng th«n, miÒn nói, thµnh thÞ; trong ®ã chó träng phæ biÕn vµ h−íng dÉn nh©n d©n thùc hiÖn c¸c quyÒn, nghÜa vô cô thÓ theo tr×nh tù, thñ tôc do ph¸p luËt quy ®Þnh.
- §èi víi n«ng d©n: CÇn tËp trung phæ biÕn, h−íng dÉn c¸c tr×nh tù, thñ tôc thùc hiÖn c¸c quyÒn vµ nghÜa vô cña ng−êi sö dông ®Êt, trong ®ã chó träng quyÒn liªn quan ®Õn viÖc chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt, quyÒn së h÷u nhµ ë vµ tµi s¶n kh¸c g¾n liÒn víi ®Êt nh− chuyÓn ®æi, chuyÓn nh−îng, cho thuª, thõa kÕ, thÕ chÊp; giao ®Êt, thuª ®Êt, cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt, quyÒn së h÷u nhµ ë vµ tµi s¶n kh¸c g¾n liÒn víi ®Êt, gi¶i to¶, ®Òn bï thiÖt h¹i khi Nhµ n−íc thu håi ®Êt; xö lý vi ph¹m hµnh chÝnh, gi¶i quyÕt tranh chÊp, khiÕu n¹i, tè c¸o trong qu¶n lý, sö dông ®Êt ®ai; nghÜa vô nép thuÕ, b¶o vÖ ®ª ®iÒu, c¸c c«ng tr×nh thuû lîi.
- §èi víi ®ång bµo d©n téc thiÓu sè: TËp trung phæ biÕn, h−íng dÉn thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng, c¸c tr×nh tù, thñ tôc vÒ giao ®Êt rõng, giao kho¸n rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp, cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt, quyÒn së h÷u nhµ ë vµ tµi s¶n kh¸c g¾n liÒn víi ®Êt.
- §èi víi phô n÷: TËp trung phæ biÕn, h−íng
39
dÉn thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt liªn quan trùc tiÕp ®Õn quyÒn vµ nghÜa vô cña phô n÷ thuéc c¸c lÜnh vùc h«n nh©n vµ gia ®×nh, b¶o vÖ, ch¨m sãc, gi¸o dôc trÎ em; quyÒn b×nh ®¼ng nam, n÷, chèng b¹o hµnh, trong ho¹t ®éng chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n hãa, x· héi vµ gia ®×nh.
- §èi víi thanh thiÕu niªn: Phæ biÕn kiÕn thøc ph¸p luËt g¾n trùc tiÕp víi cuéc sèng, häc tËp cña c¸c em; chó träng phæ biÕn, gi¸o dôc c¸c quyÒn c¬ b¶n vµ bæn phËn cña trÎ em; ph¸p luËt vÒ giao th«ng, b¶o vÖ m«i tr−êng, phßng chèng ma tóy, tÖ n¹n x· héi, nghÜa vô qu©n sù.
- §èi víi c¸n bé chÝnh quyÒn c¬ së: CÇn n¾m v÷ng c¸c quy ®Þnh, tr×nh tù, thñ tôc liªn quan trùc tiÕp ®Õn nhiÖm vô, quyÒn h¹n, tr¸ch nhiÖm cña chÝnh quyÒn c¬ së; quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ b¶o ®¶m c¸c quyÒn tù do, d©n chñ, quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n; tr×nh tù, thñ tôc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o; quy chÕ tiÕp c«ng d©n; ph¸p lÖnh d©n chñ ë x·, ph−êng, thÞ trÊn n¨m 2007; c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt cña ®Þa ph−¬ng.
- §èi víi c¸n bé, c«ng chøc c¸c c¬ quan b¶o vÖ ph¸p luËt: CÇn n¾m v÷ng c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt chuyªn ngµnh, nhÊt lµ quy tr×nh, thñ tôc, quy t¾c khi thùc thi c«ng vô; quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ b¶o ®¶m c¸c quyÒn tù do, d©n chñ, quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n; tr×nh tù, thñ tôc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o; quy chÕ tiÕp c«ng d©n; c¸c th«ng tin vÒ t×nh h×nh thi hµnh, chÊp hµnh ph¸p luËt.
- §èi víi C«ng an x·, ph−êng, thÞ trÊn: CÇn 40
n¾m v÷ng c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt liªn quan ®Õn c«ng t¸c, c¸c quy ®Þnh vÒ tr×nh tù, thñ tôc thanh tra, ®iÒu tra, gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o, tiÕp c«ng d©n, hé khÈu, giao th«ng, trËt tù an toµn x· héi, xö lý vi ph¹m hµnh chÝnh, v.v..
4.3. N¾m v÷ng vµ vËn dông linh ho¹t c¸c néi dung vµ h×nh thøc, biÖn ph¸p phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt s¸t hîp víi c¬ së
a) Tr−ëng, Phã tr−ëng C«ng an x· vµ C«ng an viªn cÇn n¾m v÷ng vµ vËn dông linh ho¹t c¸c néi dung, h×nh thøc phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt mét c¸ch s¸t hîp víi thùc tiÔn ë c¬ së.
b) C«ng t¸c phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt ph¶i ®Æt d−íi sù l·nh ®¹o chÆt chÏ, trùc tiÕp cña cÊp ñy §¶ng. C«ng an x· phèi hîp chÆt chÏ víi c¸n bé t− ph¸p - hé tÞch x· tham m−u ®Ó cÊp ñy l·nh ®¹o th−êng xuyªn, ®Çy ®ñ, toµn diÖn ®èi víi c«ng t¸c phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt, tËp trung ë nh÷ng vÊn ®Ò: ®−a ra môc tiªu, ®Þnh h−íng néi dung cÇn gi¸o dôc ®èi víi tõng lo¹i ®èi t−îng ë c¬ së; x¸c ®Þnh vÞ trÝ, tr¸ch nhiÖm cña C«ng an x· trong ho¹t ®éng phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt; kiÓm tra, ®¸nh gi¸, rót kinh nghiÖm viÖc l·nh ®¹o, chØ ®¹o vµ thùc hiÖn c«ng t¸c phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt theo môc tiªu ®Þnh h−íng ®· x¸c ®Þnh.
c) Ph¶i t¹o sù chuyÓn biÕn trong nhËn thøc cña c¸n bé C«ng an x· vÒ vai trß cña ph¸p chÕ nãi chung vµ vai trß cña c«ng t¸c phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt nãi riªng theo tinh thÇn “TiÕp tôc x©y dùng Nhµ n−íc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa, thùc
41
hiÖn nguyªn t¾c quyÒn lùc nhµ n−íc lµ thèng nhÊt, cã sù ph©n c«ng, phèi hîp vµ kiÓm so¸t gi÷a c¸c c¬ quan trong viÖc thùc hiÖn c¸c quyÒn lËp ph¸p, hµnh ph¸p, t− ph¸p. Hoµn thiÖn c¬ chÕ ®Ó t¨ng c−êng kiÓm tra, gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan lËp ph¸p, hµnh ph¸p vµ t− ph¸p”1 vµ ChØ thÞ sè 32/CT-TW ngµy 09-12-2003 cña Ban BÝ th−
vÒ t¨ng c−êng sù l·nh ®¹o cña §¶ng trong c«ng t¸c phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt, QuyÕt ®Þnh sè 13/2003/Q§-TTg ngµy 17-01-2003 cña Thñ t−íng ChÝnh phñ phª duyÖt Ch−¬ng tr×nh phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt tõ n¨m 2003-2007, QuyÕt ®Þnh sè 212/2004/Q§-TTg ngµy 16-12-2004 cña Thñ t−íng ChÝnh phñ phª duyÖt Ch−¬ng tr×nh hµnh ®éng quèc gia phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt vµ n©ng cao ý thøc chÊp hµnh ph¸p luËt cho c¸n bé, nh©n d©n ë x·, ph−êng, thÞ trÊn tõ n¨m 2005 ®Õn n¨m 2010.
d) §Ò xuÊt ñy ban nh©n d©n cÊp x· x©y dùng kÕ ho¹ch vÒ c«ng t¸c phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt ë c¬ së; n©ng cao vai trß cña C«ng an x· trong phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng cña Héi ®ång nh©n d©n phèi hîp c«ng t¸c phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt; chØ ®¹o x©y dùng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ khai th¸c, sö dông Tñ s¸ch ph¸p luËt vµ c¸c thiÕt chÕ v¨n ho¸ ë c¬ së trong ho¹t ®éng tuyªn truyÒn, phæ biÕn ph¸p luËt; ____________
1. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam: V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø XI, Nxb. ChÝnh trÞ quèc gia - Sù thËt, Hµ Néi, 2011, tr.141-142.
42
b¶o ®¶m kinh phÝ tõ nguån ng©n s¸ch thùc hiÖn c«ng t¸c phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt ë ®Þa ph−¬ng theo chÕ ®é; ®Þnh kú h»ng n¨m tiÕn hµnh s¬ kÕt, tæng kÕt, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn c«ng t¸c phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt ë ®Þa ph−¬ng ®Ó gãp phÇn tõng b−íc ®−a c«ng t¸c phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt ë c¬ së vµo nÒ nÕp.
®) Tranh thñ sù chØ ®¹o cña C«ng an huyÖn; phèi hîp víi c¸c ngµnh trong khèi néi chÝnh ®Ó lµm tèt c«ng t¸c phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt vÒ lÜnh vùc an ninh, trËt tù cho nh©n d©n.
e) Tr−ëng, Phã tr−ëng C«ng an x· vµ C«ng an viªn tÝch cùc tham gia vµ ®éng viªn nh©n d©n tham gia vµo viÖc th¶o luËn, ®ãng gãp ý kiÕn vµo c¸c dù th¶o v¨n b¶n vÒ an ninh, trËt tù do cÊp x· tr−ng cÇu ý kiÕn tr−íc khi ban hµnh; th«ng qua ®ã n©ng cao ý thøc ph¸p luËt trong nh©n d©n.
g) §Èy m¹nh c«ng t¸c ®Êu tranh phßng, chèng c¸c hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt, tæ chøc cho nh©n d©n tham gia mét c¸ch m¹nh mÏ vµo c«ng t¸c ®Êu tranh phßng, chèng téi ph¹m, b¶o vÖ an ninh chÝnh trÞ, gi÷ g×n trËt tù, an toµn x· héi, x©y dùng phong trµo toµn d©n b¶o vÖ an ninh Tæ quèc.
Th«ng qua viÖc vËn ®éng, x©y dùng phong trµo toµn d©n b¶o vÖ an ninh Tæ quèc, tuÇn tra ®¶m b¶o an ninh trËt tù, ph¸t hiÖn, gi¶i quyÕt c¸c vô viÖc ë ®Þa ph−¬ng theo thÈm quyÒn, C«ng an x· cÇn lång ghÐp viÖc tuyªn truyÒn, phæ biÕn ph¸p luËt liªn quan trùc tiÕp ®Õn c«ng viÖc, gi¶i quyÕt vô viÖc ®ã, nh− trong qu¸ tr×nh ghi lêi khai, lËp biªn b¶n
43
ph¹m ph¸p qu¶ tang, xö lý vi ph¹m hµnh chÝnh, v.v., cÇn gi¶i thÝch râ tr¸ch nhiÖm, quyÒn lîi, nghÜa vô cña ng−êi biÕt sù viÖc, cña ng−êi lµm chøng, ng−êi liªn quan, hµnh vi sai ph¹m cña ®èi t−îng, møc ®é, thÈm quyÒn, h×nh thøc xö lý, tr¸ch nhiÖm ph¸p lý cña hµnh vi sai ph¹m, v.v.. §Ó lµm tèt vÊn ®Ò nµy, C«ng an x· cÇn vËn dông, xö lý vô viÖc ®óng ph¸p luËt, phèi hîp c¸c biÖn ph¸p nghiÖp vô víi biÖn ph¸p, h×nh thøc tuyªn truyÒn, phæ biÕn ph¸p luËt, ®©y lµ mét h×nh thøc tuyªn truyÒn, phæ biÕn ph¸p luËt rÊt hiÖu qu¶.
44
PHÇN II
NéI DUNG C¥ B¶N CñA PH¸P LÖNH C¤NG AN X· n¨m 2008; LUËT C¦ TRó n¨m 2006 Vµ C¸C V¡N B¶N
H¦íNG DÉN THI HµNH
I- NéI DUNG C¥ B¶N CñA PH¸P LÖNH C¤NG AN X· n¨m 2008 vµ v¨n b¶n h−íng dÉn thi hµnh
1. Néi dung c¬ b¶n cña Ph¸p lÖnh C«ng an x· n¨m 2008
1.1. VÒ ph¹m vi ®iÒu chØnh, ®èi t−îng ¸p dông * Ph¹m vi ®iÒu chØnh
§iÒu 1 Ph¸p lÖnh C«ng an x· n¨m 2008 quy ®Þnh vÒ chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n, tæ chøc, ho¹t ®éng cña C«ng an x·; tr¸ch nhiÖm cña c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n vµ chÕ ®é, chÝnh s¸ch ®èi víi C«ng an x·. §ång thêi, theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 24 Ph¸p lÖnh C«ng an x· n¨m 2008 th× c¸c quy ®Þnh cña Ph¸p lÖnh nµy còng ®−îc ¸p dông ®èi víi C«ng an thÞ trÊn ë nh÷ng n¬i ch−a bè trÝ tæ chøc C«ng an chÝnh quy.
45
* §èi t−îng ¸p dông
§iÒu 2 Ph¸p lÖnh C«ng an x· n¨m 2008 quy ®Þnh ¸p dông ®èi víi C«ng an x· vµ c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n trªn l·nh thæ ViÖt Nam. §ång thêi, còng t−¬ng tù nh− ®èi víi ph¹m vi ®iÒu chØnh, theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 24 Ph¸p lÖnh C«ng an x· n¨m 2008 th× ®èi t−îng ¸p dông cßn bao gåm c¶ C«ng an thÞ trÊn ë nh÷ng n¬i ch−a bè trÝ tæ chøc C«ng an chÝnh quy.
1.2. VÒ vÞ trÝ, chøc n¨ng cña C«ng an x· §iÒu 3 Ph¸p lÖnh C«ng an x· n¨m 2008 quy ®Þnh: - C«ng an x· lµ lùc l−îng vò trang b¸n chuyªn
tr¸ch, thuéc hÖ thèng tæ chøc cña C«ng an nh©n d©n, lµm nßng cèt trong phong trµo toµn d©n b¶o vÖ an ninh Tæ quèc, gi÷ g×n trËt tù, an toµn x· héi trªn ®Þa bµn x·.
- C«ng an x· cã chøc n¨ng tham m−u cho cÊp ñy §¶ng, ñy ban nh©n d©n cïng cÊp vÒ c«ng t¸c b¶o ®¶m an ninh, trËt tù, an toµn x· héi ë ®Þa bµn x·; thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý vÒ an ninh, trËt tù, an toµn x· héi, c¸c biÖn ph¸p phßng, chèng téi ph¹m vµ c¸c vi ph¹m ph¸p luËt kh¸c vÒ an ninh, trËt tù, an toµn x· héi ë ®Þa bµn x· theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
1.3. VÒ nguyªn t¾c tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña C«ng an x·
Do vÞ trÝ, chøc n¨ng quan träng cña C«ng an x· trong sù nghiÖp b¶o vÖ an ninh quèc gia, gi÷ g×n trËt tù, an toµn x· héi ë ®Þa bµn c¬ së nh− ®· nªu trªn, §iÒu 4 Ph¸p lÖnh C«ng an x· n¨m 2008 ®·
46
quy ®Þnh tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña C«ng an x· ph¶i tu©n theo nguyªn t¾c nh− sau:
- C«ng an x· chÞu sù l·nh ®¹o trùc tiÕp, toµn diÖn cña cÊp ñy §¶ng, sù qu¶n lý, ®iÒu hµnh cña ñy ban nh©n d©n cïng cÊp vµ sù chØ ®¹o, h−íng dÉn nghiÖp vô cña C«ng an cÊp trªn. Cã thÓ nãi, ®ã lµ mèi quan hÖ song trïng trùc thuéc, C«ng an x· kh«ng chØ chÞu sù l·nh ®¹o trùc tiÕp, toµn diÖn cña cÊp ñy §¶ng, sù qu¶n lý, ®iÒu hµnh cña ñy ban nh©n d©n cïng cÊp mµ cßn ph¶i chÊp hµnh sù chØ ®¹o, h−íng dÉn vÒ nghiÖp vô vµ c¸c vÊn ®Ò kh¸c cã liªn quan ®Õn tæ chøc ho¹t ®éng cña C«ng an x· thuéc thÈm quyÒn cña c¬ quan C«ng an cÊp trªn, nh»m b¶o ®¶m sù chØ ®¹o, chØ huy thèng nhÊt cña toµn lùc l−îng C«ng an nãi chung vµ C«ng an x· nãi riªng.
- Ho¹t ®éng cña C«ng an x· tu©n thñ HiÕn ph¸p vµ ph¸p luËt; cÊp d−íi phôc tïng cÊp trªn; dùa vµo nh©n d©n, chÞu sù gi¸m s¸t cña nh©n d©n. §©y lµ nguyªn t¾c cùc kú quan träng, mäi sù xa rêi hoÆc kh«ng chÊp hµnh ®óng nguyªn t¾c nµy ®Òu cã thÓ dÉn ®Õn vi ph¹m ph¸p luËt vµ kh«ng ®em l¹i hiÖu qu¶ trong tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña C«ng an x·.
1.4. VÒ x©y dùng lùc l−îng C«ng an x· §iÒu 5 Ph¸p lÖnh C«ng an x· n¨m 2008 quy ®Þnh: - C«ng d©n ViÖt Nam cã ®ñ tiªu chuÈn vÒ chÝnh
trÞ, phÈm chÊt ®¹o ®øc, tr×nh ®é häc vÊn, søc kháe theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ, cã nguyÖn väng vµ
47
n¨ng khiÕu phï hîp víi c«ng t¸c c«ng an th× ®−îc xem xÐt, tuyÓn chän vµo C«ng an x·.
Do ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi kh«ng ®ång ®Òu gi÷a c¸c vïng, miÒn, nªn Ph¸p lÖnh C«ng an x· kh«ng thÓ quy ®Þnh trùc tiÕp, cô thÓ c¸c ®iÒu kiÖn tuyÓn chän vµo C«ng an x·, mµ chØ quy ®Þnh cã tÝnh nguyªn t¾c nh− trªn. C¨n cø vµo ®ã, ChÝnh phñ sÏ cã quy ®Þnh cô thÓ c¸c ®iÒu kiÖn, tiªu chuÈn vÒ chÝnh trÞ, vÒ ®é tuæi, vÒ tr×nh ®é häc vÊn, v.v., cña ng−êi ®−îc tuyÓn chän vµo c«ng t¸c trong lùc l−îng C«ng an x· cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tiÔn cña tõng vïng, miÒn vµ trong tõng thêi ®iÓm cô thÓ.
- Nhµ n−íc cã chÝnh s¸ch −u tiªn x©y dùng, ®µo t¹o, båi d−ìng, sö dông æn ®Þnh lùc l−îng C«ng an x·; cã chÕ ®é ®·i ngé vµ b¶o ®¶m c¸c ®iÒu kiÖn ho¹t ®éng cho C«ng an x·. §©y còng lµ nguyªn t¾c rÊt quan träng trong c«ng t¸c x©y dùng lùc l−îng C«ng an x·. C¨n cø vµo ®ã, ChÝnh phñ vµ c¸c c¬ quan chøc n¨ng sÏ cã h−íng dÉn cô thÓ vÒ tuyÓn chän, ®µo t¹o, huÊn luyÖn sö dông lùc l−îng C«ng an x· nh»m b¶o ®¶m tÝnh æn ®Þnh vÒ tæ chøc còng nh− tÝnh æn ®Þnh trong viÖc bè trÝ, sö dông c¸n bé tham gia lùc l−îng C«ng an x·, tr¸nh x¸o trén tïy tiÖn, cã nh− vËy míi b¶o ®¶m tÝnh chuyªn s©u trong ho¹t ®éng nghiÖp vô vµ ®em l¹i hiÖu qu¶ cao trong tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña C«ng an x·.
- C¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ vò trang nh©n d©n vµ mäi c«ng d©n cã nghÜa vô tham gia x©y dùng lùc l−îng C«ng an x·.
48
1.5. VÒ gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña C«ng an x· §iÒu 6 Ph¸p lÖnh C«ng an x· n¨m 2008 quy ®Þnh: - C¸c c¬ quan cña Quèc héi, §oµn ®¹i biÓu Quèc
héi, ®¹i biÓu Quèc héi, Héi ®ång nh©n d©n, ®¹i biÓu Héi ®ång nh©n d©n c¸c cÊp trong ph¹m vi nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña m×nh gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn ph¸p luËt vÒ C«ng an x·.
- MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam vµ c¸c tæ chøc thµnh viªn cña MÆt trËn cã tr¸ch nhiÖm phèi hîp, céng t¸c, gióp ®ì C«ng an x· thùc hiÖn nhiÖm vô; gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña C«ng an x·; ®éng viªn mäi tÇng líp nh©n d©n tham gia phong trµo toµn d©n b¶o vÖ an ninh Tæ quèc.
1.6. VÒ quan hÖ phèi hîp gi÷a C«ng an x· víi c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n vµ ®¬n vÞ vò trang nh©n d©n trong lÜnh vùc b¶o ®¶m an ninh, trËt tù, an toµn x· héi
§iÒu 7 Ph¸p lÖnh C«ng an x· n¨m 2008 quy ®Þnh: C«ng an x· chñ tr×, phèi hîp víi D©n qu©n tù vÖ, ®¬n vÞ Qu©n ®éi nh©n d©n, C«ng an nh©n d©n, c¬ quan, tæ chøc trªn ®Þa bµn x· thùc hiÖn nhiÖm vô b¶o vÖ an ninh, trËt tù, an toµn x· héi trªn ®Þa bµn x·. §¬n vÞ vò trang nh©n d©n, c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n trªn ®Þa bµn x· cã tr¸ch nhiÖm phèi hîp, céng t¸c, gióp ®ì C«ng an x· thùc hiÖn nhiÖm vô b¶o vÖ an ninh, trËt tù, an toµn x· héi ë c¬ së. 1.7. VÒ c¸c hµnh vi bÞ nghiªm cÊm
§iÒu 8 Ph¸p lÖnh C«ng an x· n¨m 2008 quy ®Þnh: cã 5 nhãm hµnh vi bÞ nghiªm cÊm ®Ó ¸p dông cho 2 nhãm ®èi t−îng:
49
* §èi víi c¸c c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n nghiªm cÊm thùc hiÖn c¸c hµnh vi sau ®©y:
- Tæ chøc, sö dông lùc l−îng C«ng an x· tr¸i víi quy ®Þnh cña Ph¸p lÖnh C«ng an x·.
- Gi¶ danh C«ng an x·.
- Chèng l¹i hoÆc c¶n trë C«ng an x· thi hµnh c«ng vô.
- S¶n xuÊt, mua b¸n, sö dông tr¸i phÐp vò khÝ, c«ng cô hç trî, trang phôc, phï hiÖu cña C«ng an x·.
* §èi víi Tr−ëng C«ng an x·, Phã tr−ëng C«ng an x· vµ C«ng an viªn, nghiªm cÊm: Lîi dông thùc hiÖn nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña C«ng an x· ®Ó g©y phiÒn hµ, s¸ch nhiÔu nh©n d©n, x©m ph¹m lîi Ých cña Nhµ n−íc, quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña tæ chøc, c¸ nh©n.
Ngoµi c¸c hµnh vi bÞ nghiªm cÊm nªu trªn, kho¶n 6 §iÒu 8 cßn quy ®Þnh nghiªm cÊm thùc hiÖn c¸c hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt kh¸c liªn quan ®Õn tæ chøc, ho¹t ®éng cña C«ng an x·.
1.8. VÒ nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña C«ng an x· * §iÒu 9 Ph¸p lÖnh C«ng an x· n¨m 2008 quy ®Þnh bao gåm 14 nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña C«ng an x·, ®ã lµ:
- N¾m t×nh h×nh an ninh, trËt tù, an toµn x· héi trªn ®Þa bµn x·, ®Ò xuÊt víi cÊp ñy §¶ng, ñy ban nh©n d©n cïng cÊp vµ c¬ quan C«ng an cÊp trªn vÒ chñ tr−¬ng, kÕ ho¹ch, biÖn ph¸p b¶o ®¶m an ninh, trËt tù, an toµn x· héi vµ tæ chøc thùc hiÖn chñ tr−¬ng, kÕ ho¹ch, biÖn ph¸p ®ã;
50
- Lµm nßng cèt x©y dùng phong trµo toµn d©n b¶o vÖ an ninh Tæ quèc; tuyªn truyÒn, phæ biÕn chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch, ph¸p luËt vÒ an ninh, trËt tù, an toµn x· héi; h−íng dÉn, kiÓm tra, ®«n ®èc c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n thùc hiÖn quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ an ninh, trËt tù, an toµn x· héi trªn ®Þa bµn x· theo thÈm quyÒn;
- Tham m−u cho ñy ban nh©n d©n x· vµ tæ chøc thùc hiÖn quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ qu¶n lý, gi¸o dôc c¸c ®èi t−îng ph¶i chÊp hµnh h×nh ph¹t qu¶n chÕ, c¶i t¹o kh«ng giam gi÷, ng−êi bÞ kÕt ¸n tï nh−ng ®−îc h−ëng ¸n treo c− tró trªn ®Þa bµn x·; qu¶n lý ng−êi ®−îc ®Æc x¸, ng−êi sau cai nghiÖn ma tóy vµ ng−êi chÊp hµnh xong h×nh ph¹t tï thuéc diÖn ph¶i tiÕp tôc qu¶n lý theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt;
- Chñ tr×, phèi hîp víi c¬ quan, tæ chøc vµ lùc l−îng kh¸c phßng ngõa, ph¸t hiÖn, ®Êu tranh chèng téi ph¹m vµ tÖ n¹n x· héi theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt; b¶o vÖ an ninh, trËt tù, an toµn x· héi; b¶o vÖ tÝnh m¹ng, tµi s¶n cña c¸ nh©n, c¬ quan, tæ chøc trªn ®Þa bµn x·;
- Thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ qu¶n lý c− tró, chøng minh nh©n d©n vµ c¸c giÊy tê ®i l¹i kh¸c; qu¶n lý vËt liÖu næ, vò khÝ, c«ng cô hç trî, phßng ch¸y, ch÷a ch¸y, b¶o vÖ m«i tr−êng; qu¶n lý vÒ an ninh, trËt tù ®èi víi ngµnh, nghÒ kinh doanh cã ®iÒu kiÖn trªn ®Þa bµn x· theo ph©n cÊp vµ h−íng dÉn cña Bé tr−ëng Bé C«ng an;
- TiÕp nhËn, ph©n lo¹i, xö lý theo thÈm quyÒn
51
c¸c vô viÖc cã dÊu hiÖu vi ph¹m ph¸p luËt vÒ an ninh, trËt tù, an toµn x· héi trªn ®Þa bµn x·; kiÓm tra ng−êi, ®å vËt, giÊy tê tïy th©n, thu gi÷ vò khÝ, hung khÝ cña ng−êi cã hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt qu¶ tang; tæ chøc cÊp cøu n¹n nh©n, b¶o vÖ hiÖn tr−êng vµ b¸o c¸o ngay cho c¬ quan cã thÈm quyÒn; lËp hå s¬ ban ®Çu, lÊy lêi khai ng−êi bÞ h¹i, ng−êi biÕt vô viÖc, thu gi÷, b¶o qu¶n vËt chøng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ h−íng dÉn cña Bé tr−ëng Bé C«ng an; cung cÊp hå s¬, tµi liÖu, vËt chøng, th«ng tin thu thËp ®−îc vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¬ quan cã thÈm quyÒn x¸c minh, xö lý vô viÖc;
- Tæ chøc b¾t ng−êi ph¹m téi qu¶ tang, ng−êi cã quyÕt ®Þnh truy n·, truy t×m ®ang lÈn trèn trªn ®Þa bµn x·; dÉn gi¶i ng−êi bÞ b¾t lªn c¬ quan C«ng an cÊp trªn trùc tiÕp;
- Xö ph¹t vi ph¹m hµnh chÝnh; lËp hå s¬ ®Ò nghÞ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p xö lý hµnh chÝnh kh¸c ®èi víi ng−êi vi ph¹m ph¸p luËt trªn ®Þa bµn x· theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ h−íng dÉn cña Bé tr−ëng Bé C«ng an;
- §−îc yªu cÇu c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n trªn ®Þa bµn x· phèi hîp ho¹t ®éng, cung cÊp th«ng tin vµ thùc hiÖn nhiÖm vô cã liªn quan ®Õn b¶o ®¶m an ninh, trËt tù, an toµn x· héi;
- Trong tr−êng hîp cÊp thiÕt, ®Ó cÊp cøu ng−êi bÞ n¹n, cøu hé, cøu n¹n, ®uæi b¾t ng−êi ph¹m téi qu¶ tang, ng−êi cã quyÕt ®Þnh truy n·, truy t×m, ®−îc huy ®éng ng−êi, ph−¬ng tiÖn cña
52
tæ chøc, c¸ nh©n vµ ph¶i tr¶ l¹i ngay ph−¬ng tiÖn ®−îc huy ®éng khi t×nh huèng chÊm døt vµ b¸o c¸o ngay víi Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n cïng cÊp. Tr−êng hîp cã thiÖt h¹i vÒ tµi s¶n th× ph¶i båi th−êng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt; ng−êi ®−îc huy ®éng lµm nhiÖm vô mµ bÞ th−¬ng hoÆc bÞ chÕt th× ®−îc gi¶i quyÕt theo chÝnh s¸ch cña Nhµ n−íc;
- §−îc sö dông vò khÝ, c«ng cô hç trî vµ thùc hiÖn mét sè biÖn ph¸p c«ng t¸c c«ng an theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ h−íng dÉn cña Bé tr−ëng Bé C«ng an ®Ó b¶o vÖ an ninh, trËt tù, an toµn x· héi trªn ®Þa bµn x·;
- Tham gia thùc hiÖn c«ng t¸c tuyÓn sinh, tuyÓn dông vµo lùc l−îng vò trang nh©n d©n; luyÖn tËp, diÔn tËp thùc hiÖn c¸c ph−¬ng ¸n quèc phßng, an ninh, cøu hé, cøu n¹n, kh¾c phôc hËu qu¶ thiªn tai vµ c¸c sù cè nghiªm träng kh¸c;
- X©y dùng lùc l−îng C«ng an x· trong s¹ch, v÷ng m¹nh vÒ chÝnh trÞ, tæ chøc vµ nghiÖp vô; - Thùc hiÖn nhiÖm vô kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
* §iÒu 11 Ph¸p lÖnh C«ng an x· n¨m 2008 quy ®Þnh nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña Tr−ëng C«ng an x· lµ cã tr¸ch nhiÖm tæ chøc thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña C«ng an x· quy ®Þnh t¹i §iÒu 9 Ph¸p lÖnh C«ng an x· vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tr−íc ph¸p luËt, tr−íc ñy ban nh©n d©n cïng cÊp vµ C«ng an cÊp trªn vÒ ho¹t ®éng cña C«ng an x·.
53
§iÒu 12 Ph¸p lÖnh C«ng an x· n¨m 2008 quy ®Þnh nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña Phã tr−ëng C«ng an x· lµ gióp Tr−ëng C«ng an x· thùc hiÖn nhiÖm vô theo sù ph©n c«ng cña Tr−ëng C«ng an x·; khi Tr−ëng C«ng an x· v¾ng mÆt th× Phã tr−ëng C«ng an x· ®−îc Tr−ëng C«ng an x· ñy quyÒn thùc hiÖn nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña Tr−ëng C«ng an x·.
§iÒu 13 Ph¸p lÖnh C«ng an x· n¨m 2008 quy ®Þnh nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña C«ng an viªn lµ thùc hiÖn nhiÖm vô theo sù ph©n c«ng cña Tr−ëng C«ng an x·; chÞu tr¸ch nhiÖm triÓn khai thùc hiÖn chñ tr−¬ng, kÕ ho¹ch, biÖn ph¸p b¶o ®¶m an ninh, trËt tù, an toµn x· héi ë ®Þa bµn d©n c− do m×nh phô tr¸ch vµ thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô kh¸c vÒ b¶o ®¶m an ninh, trËt tù, an toµn x· héi do Tr−ëng C«ng an x· giao.
1.9. VÒ tæ chøc cña C«ng an x·
Kho¶n 1 §iÒu 10 Ph¸p lÖnh C«ng an x· n¨m 2008 quy ®Þnh:
* C«ng an x· gåm c¸c chøc danh: Tr−ëng C«ng an x·, Phã tr−ëng C«ng an x· vµ C«ng an viªn. C«ng an viªn ®−îc bè trÝ t¹i th«n, xãm, lµng, Êp, b¶n, bu«n, phum, sãc vµ bè trÝ lµm nhiÖm vô th−êng trùc t¹i trô së hoÆc n¬i lµm viÖc cña C«ng an x·. §ång thêi, kho¶n 2 §iÒu 10 giao ChÝnh phñ quy ®Þnh khung sè l−îng Phã tr−ëng C«ng an x· vµ C«ng an viªn. C¨n cø vµo quy ®Þnh khung sè l−îng cña ChÝnh phñ vµ t×nh h×nh thùc tÕ t¹i ®Þa ph−¬ng, ñy ban nh©n d©n tØnh, thµnh phè trùc thuéc trung −¬ng tr×nh Héi ®ång nh©n d©n cïng
54
cÊp quyÕt ®Þnh cô thÓ sè l−îng Phã tr−ëng C«ng an x· vµ C«ng an viªn cña tõng x· cho phï hîp. * VÒ thÈm quyÒn bæ nhiÖm, miÔn nhiÖm c¸c chøc danh C«ng an x·, kho¶n 3 §iÒu 10 Ph¸p lÖnh C«ng an x· n¨m 2008 quy ®Þnh:
- Tr−ëng C«ng an cÊp huyÖn sau khi trao ®æi thèng nhÊt víi Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n x·, ®Ò nghÞ Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n cÊp huyÖn bæ nhiÖm, miÔn nhiÖm, ®iÒu ®éng, c¸ch chøc Tr−ëng C«ng an x·; bæ nhiÖm, miÔn nhiÖm Phã tr−ëng C«ng an x·.
- Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n x· theo ®Ò nghÞ cña Tr−ëng C«ng an x· quyÕt ®Þnh c«ng nhËn, miÔn nhiÖm C«ng an viªn.
* §Ó ®¸p øng yªu cÇu thùc tiÔn cña c«ng t¸c b¶o ®¶m an ninh, trËt tù, an toµn x· héi ë c¬ së, kho¶n 3 §iÒu 10 Ph¸p lÖnh C«ng an x· n¨m 2008 quy ®Þnh: Tr−êng hîp cÇn thiÕt, do yªu cÇu b¶o vÖ an ninh, trËt tù, an toµn x· héi, Gi¸m ®èc C«ng an cÊp tØnh sau khi trao ®æi thèng nhÊt víi Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n cÊp huyÖn, quyÕt ®Þnh ®iÒu ®éng sÜ quan, h¹ sÜ quan C«ng an nh©n d©n ®¶m nhiÖm c¸c chøc danh C«ng an x·. §ång thêi kho¶n 2 §iÒu 21 Ph¸p lÖnh C«ng an x· n¨m 2008 còng giao Bé tr−ëng Bé C«ng an quy ®Þnh cô thÓ vµ chØ ®¹o thùc hiÖn viÖc ®iÒu ®éng sÜ quan, h¹ sÜ quan C«ng an nh©n d©n ®¶m nhiÖm c¸c chøc danh C«ng an x·.
1.10. VÒ b¶o ®¶m kinh phÝ vµ c¬ së vËt chÊt phôc vô cho ho¹t ®éng cña C«ng an x· §iÒu 14 Ph¸p lÖnh C«ng an x· n¨m 2008 quy
55
®Þnh: Nguån kinh phÝ phôc vô ho¹t ®éng cña C«ng an x· gåm ng©n s¸ch trung −¬ng vµ ng©n s¸ch ®Þa ph−¬ng. Nhµ n−íc b¶o ®¶m kinh phÝ vµ c¬ së vËt chÊt phôc vô ho¹t ®éng, ®µo t¹o, huÊn luyÖn, båi d−ìng, thùc hiÖn chÕ ®é, chÝnh s¸ch vµ c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt kh¸c cho C«ng an x·. ChÝnh phñ quy ®Þnh cô thÓ vÒ chi ng©n s¸ch b¶o ®¶m cho ho¹t ®éng cña C«ng an x·.
1.11. VÒ n¬i lµm viÖc vµ trang bÞ cña C«ng an x· - VÒ n¬i lµm viÖc cña C«ng an x·: §Ó ®¸p øng yªu cÇu c«ng t¸c cña C«ng an x·, phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tiÔn hiÖn nay, kho¶n 1 §iÒu 15 Ph¸p lÖnh C«ng an x· n¨m 2008 quy ®Þnh: C«ng an x· cã trô së hoÆc n¬i lµm viÖc riªng phï hîp víi ®iÒu kiÖn vµ yªu cÇu nhiÖm vô b¶o ®¶m an ninh, trËt tù, an toµn x· héi ë c¬ së. C¨n cø vµo quy ®Þnh ®ã vµ tïy thuéc vµo ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña tõng ®Þa ph−¬ng, n¬i lµm viÖc cña C«ng an x· cã thÓ ®−îc x©y dùng trô së riªng, ®éc lËp víi n¬i lµm viÖc cña c¸c bé phËn kh¸c cña ñy ban nh©n d©n x· hoÆc cã thÓ ®−îc bè trÝ t¹i mét sè phßng lµm viÖc trong khu vùc trô së ñy ban nh©n d©n x·, nh−ng ph¶i b¶o ®¶m nguyªn t¾c lµ “cã n¬i lµm viÖc riªng” phï hîp víi yªu cÇu c«ng t¸c b¶o ®¶m an ninh, trËt tù, an toµn x· héi ë c¬ së.
- VÒ trang bÞ cña C«ng an x·, kho¶n 2 §iÒu 15 Ph¸p lÖnh C«ng an x· n¨m 2008 quy ®Þnh: C«ng an x· ®−îc trang bÞ vò khÝ, c«ng cô hç trî, hå s¬, sæ s¸ch vµ c¸c trang thiÕt bÞ, ph−¬ng tiÖn cÇn thiÕt kh¸c ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô theo quy ®Þnh cña
56
ph¸p luËt. Vò khÝ, c«ng cô hç trî vµ c¸c trang thiÕt bÞ cña C«ng an x· ph¶i ®−îc ®¨ng ký, qu¶n lý, sö dông theo ®óng quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ h−íng dÉn cña Bé tr−ëng Bé C«ng an.
1.12. VÒ trang phôc, phï hiÖu, giÊy chøng nhËn C«ng an x·
§iÒu 16 Ph¸p lÖnh C«ng an x· n¨m 2008 quy ®Þnh: Tr−ëng C«ng an x·, Phã tr−ëng C«ng an x· vµ C«ng an viªn ®−îc trang bÞ, sö dông trang phôc, phï hiÖu, giÊy chøng nhËn C«ng an x· theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ.
1.13. VÒ ®µo t¹o, huÊn luyÖn, båi d−ìng C«ng an x·
Kho¶n 1 §iÒu 17 Ph¸p lÖnh C«ng an x· n¨m 2008 quy ®Þnh: Tr−ëng C«ng an x·, Phã tr−ëng C«ng an x· ph¶i ®−îc ®µo t¹o theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ. C¨n cø vµo quy ®Þnh nµy, ChÝnh phñ sÏ quy ®Þnh vµ giao Bé tr−ëng Bé C«ng an h−íng dÉn cô thÓ vÒ néi dung, ch−¬ng tr×nh, thêi gian v.v., ®µo t¹o ®èi víi Tr−ëng, Phã tr−ëng C«ng an x· cho phï hîp. §ång thêi, kho¶n 2 §iÒu 17 Ph¸p lÖnh C«ng an x· n¨m 2008 cßn quy ®Þnh, hµng n¨m, Tr−ëng C«ng an x·, Phã tr−ëng C«ng an x· vµ C«ng an viªn ®−îc huÊn luyÖn, båi d−ìng kiÕn thøc chÝnh trÞ, ph¸p luËt, nghiÖp vô theo ch−¬ng tr×nh do Bé tr−ëng Bé C«ng an quy ®Þnh.
1.14. VÒ tiÒn l−¬ng vµ phô cÊp ®èi víi C«ng an x·
C¨n cø vµo ®iÒu kiÖn thùc tiÔn vµ ®Ó phï hîp víi quy ®Þnh cña LuËt c¸n bé, c«ng chøc n¨m 2008,
57
§iÒu 18 Ph¸p lÖnh C«ng an x· n¨m 2008 quy ®Þnh vÒ tiÒn l−¬ng vµ phô cÊp ®èi víi C«ng an x· nh− sau:
- Tr−ëng C«ng an x· ®−îc h−ëng l−¬ng vµ phô cÊp theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. §iÒu 61 LuËt c¸n bé, c«ng chøc, ®· quy ®Þnh Tr−ëng C«ng an x· lµ c«ng chøc cÊp x·. Do ®ã, mäi tiªu chuÈn, chÕ ®é, chÝnh s¸ch, tiÒn l−¬ng, phô cÊp… ®èi víi Tr−ëng C«ng an x· sÏ ®−îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh chung cña ph¸p luËt vÒ c¸n bé, c«ng chøc.
- Phã tr−ëng C«ng an x· vµ C«ng an viªn ®−îc h−ëng phô cÊp hµng th¸ng. ChÝnh phñ quy ®Þnh khung møc phô cÊp ®èi víi Phã tr−ëng C«ng an x· vµ C«ng an viªn. C¨n cø vµo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ vµ thùc tÕ ë ®Þa ph−¬ng, ñy ban nh©n d©n cÊp tØnh, tr×nh Héi ®ång nh©n d©n cïng cÊp quyÕt ®Þnh møc phô cÊp cô thÓ cho Phã tr−ëng C«ng an x· vµ C«ng an viªn.
1.15. VÒ chÕ ®é, chÝnh s¸ch ®èi víi C«ng an x· T−¬ng tù nh− qu¸ tr×nh nghiªn cøu, x©y dùng c¸c quy ®Þnh vÒ tiÒn l−¬ng, phô cÊp ®èi víi C«ng an x·, c¸c quy ®Þnh vÒ chÕ ®é, chÝnh s¸ch ®èi víi C«ng an x· còng ®−îc th¶o luËn rÊt kü ®Ó quy ®Þnh cho phï hîp víi ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt c«ng t¸c cña C«ng an x·, gãp phÇn ®éng viªn anh em hoµn thµnh tèt nhiÖm vô. C¨n cø vµo ®iÒu kiÖn thùc tiÔn cña Nhµ n−íc vµ b¶o ®¶m phï hîp víi c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt kh¸c cã liªn quan, §iÒu 19 Ph¸p lÖnh C«ng an x· n¨m 2008 quy ®Þnh vÒ chÕ ®é, chÝnh s¸ch ®èi víi C«ng an x· nh− sau:
58
- Tr−ëng C«ng an x·, Phã tr−ëng C«ng an x· vµ C«ng an viªn thùc hiÖn b¶o hiÓm x· héi vµ b¶o hiÓm y tÕ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
- Tr−ëng C«ng an x· cã thêi gian c«ng t¸c liªn tôc tõ ®ñ 60 th¸ng trë lªn ®−îc h−ëng phô cÊp th©m niªn; cã thêi gian c«ng t¸c liªn tôc tõ ®ñ 15 n¨m trë lªn nÕu nghØ viÖc v× lý do chÝnh ®¸ng mµ ch−a ®ñ ®iÒu kiÖn nghØ h−u th× ®−îc h−ëng trî cÊp mét lÇn.
- Phã tr−ëng C«ng an x· vµ C«ng an viªn cã thêi gian c«ng t¸c liªn tôc tõ ®ñ 15 n¨m trë lªn nÕu nghØ viÖc v× lý do chÝnh ®¸ng th× ®−îc h−ëng trî cÊp mét lÇn.
- Phã tr−ëng C«ng an x· vµ C«ng an viªn khi ®−îc cö ®i ®µo t¹o tËp trung, huÊn luyÖn, båi d−ìng chÝnh trÞ, ph¸p luËt, nghiÖp vô ®−îc h−ëng chÕ ®é båi d−ìng b»ng møc tiÒn ¨n c¬ b¶n cña chiÕn sÜ phôc vô cã thêi h¹n trong C«ng an nh©n d©n; khi ®i c«ng t¸c ®−îc h−ëng chÕ ®é c«ng t¸c phÝ.
- Tr−ëng C«ng an x·, Phã tr−ëng C«ng an x· vµ C«ng an viªn khi lµm nhiÖm vô th−êng trùc s½n sµng chiÕn ®Êu t¹i nh÷ng n¬i thuéc ®Þa bµn träng ®iÓm, phøc t¹p vÒ an ninh, trËt tù ®−îc h−ëng chÕ ®é theo quy ®Þnh.
- Tr−ëng C«ng an x·, Phã tr−ëng C«ng an x· vµ C«ng an viªn trong khi thi hµnh nhiÖm vô nÕu bÞ th−¬ng hoÆc hy sinh th× ®−îc h−ëng c¸c chÕ ®é, chÝnh s¸ch theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ −u ®·i ng−êi cã c«ng víi c¸ch m¹ng; Phã tr−ëng C«ng an
59
x· vµ C«ng an viªn èm ®au trong thêi gian c«ng t¸c, ®−îc kh¸m, ch÷a bÖnh t¹i c¸c c¬ së y tÕ vµ nÕu ch−a tham gia b¶o hiÓm y tÕ th× ®−îc xem xÐt hç trî thanh to¸n tiÒn kh¸m, ch÷a bÖnh tõ nguån ng©n s¸ch ®Þa ph−¬ng. ChÝnh phñ quy ®Þnh cô thÓ ®Ó thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh nªu trªn cña §iÒu 19 Ph¸p lÖnh C«ng an x· n¨m 2008.
1.16. VÒ qu¶n lý nhµ n−íc ®èi víi C«ng an x· §iÒu 20 Ph¸p lÖnh C«ng an x· n¨m 2008 quy ®Þnh: ChÝnh phñ thèng nhÊt qu¶n lý nhµ n−íc vÒ C«ng an x·. Bé C«ng an chÞu tr¸ch nhiÖm tr−íc ChÝnh phñ thùc hiÖn qu¶n lý nhµ n−íc vÒ C«ng an x·. TiÕp ®ã, c¸c ®iÒu 21, 22 vµ 23 Ph¸p lÖnh quy ®Þnh tr¸ch nhiÖm cña Bé C«ng an, cña c¸c bé, c¬ quan ngang bé vµ ñy ban nh©n d©n c¸c cÊp trong qu¶n lý nhµ n−íc vÒ C«ng an x·, cô thÓ nh− sau: * Tr¸ch nhiÖm cña Bé C«ng an (§iÒu 21): - Tr×nh ChÝnh phñ ban hµnh hoÆc ban hµnh theo thÈm quyÒn vµ tæ chøc thùc hiÖn c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt vÒ C«ng an x·.
- Quy ®Þnh cô thÓ vµ chØ ®¹o thùc hiÖn viÖc ®iÒu ®éng sÜ quan, h¹ sÜ quan C«ng an nh©n d©n ®¶m nhiÖm c¸c chøc danh C«ng an x·.
- Quy ®Þnh ch−¬ng tr×nh, néi dung, thêi gian vµ tæ chøc huÊn luyÖn, båi d−ìng chÝnh trÞ, ph¸p luËt, nghiÖp vô cho C«ng an x·.
- ChØ ®¹o, h−íng dÉn nghiÖp vô ®èi víi C«ng an x·; quy ®Þnh sè l−îng, chñng lo¹i vµ h−íng dÉn qu¶n lý, sö dông vò khÝ, c«ng cô hç trî vµ trang thiÕt bÞ cho C«ng an x·.
60
- ChØ ®¹o, h−íng dÉn, kiÓm tra ñy ban nh©n d©n c¸c cÊp vÒ viÖc qu¶n lý, x©y dùng lùc l−îng C«ng an x·, b¶o ®¶m c¸c ®iÒu kiÖn ho¹t ®éng cña C«ng an x·, thùc hiÖn c¸c chÕ ®é, chÝnh s¸ch ®èi víi Tr−ëng C«ng an x·, Phã tr−ëng C«ng an x· vµ C«ng an viªn.
- KiÓm tra, thanh tra, gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o; khen th−ëng vµ xö lý vi ph¹m theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt; ®×nh chØ, b·i bá theo thÈm quyÒn hoÆc kiÕn nghÞ cÊp cã thÈm quyÒn ®×nh chØ, b·i bá nh÷ng quy ®Þnh vÒ C«ng an x· tr¸i víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
* Tr¸ch nhiÖm cña bé, c¬ quan ngang bé (§iÒu 22):
Bé, c¬ quan ngang bé trong ph¹m vi nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña m×nh cã tr¸ch nhiÖm phèi hîp víi Bé C«ng an thùc hiÖn qu¶n lý nhµ n−íc vÒ C«ng an x· theo quy ®Þnh cña Ph¸p lÖnh C«ng an x· n¨m 2008 vµ c¸c quy ®Þnh kh¸c cña ph¸p luËt cã liªn quan.
* Tr¸ch nhiÖm cña ñy ban nh©n d©n c¸c cÊp (§iÒu 23):
ñy ban nh©n d©n c¸c cÊp trong ph¹m vi nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña m×nh thùc hiÖn qu¶n lý nhµ n−íc vÒ C«ng an x· theo quy ®Þnh cña Ph¸p lÖnh C«ng an x· n¨m 2008 vµ c¸c quy ®Þnh kh¸c cña ph¸p luËt cã liªn quan, bao gåm:
- Tæ chøc tuyªn truyÒn, phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt vÒ C«ng an x·;
61
- Tæ chøc thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ C«ng an x·;
- Thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý, chØ ®¹o tæ chøc, ho¹t ®éng cña C«ng an x· theo thÈm quyÒn vµ theo h−íng dÉn cña C«ng an cÊp trªn; bè trÝ trô së hoÆc n¬i lµm viÖc cho C«ng an x·; cÊp kinh phÝ b¶o ®¶m cho ho¹t ®éng cña C«ng an x· vµ thùc hiÖn c¸c chÕ ®é, chÝnh s¸ch ®èi víi Tr−ëng C«ng an x·, Phã tr−ëng C«ng an x· vµ C«ng an viªn;
- KiÓm tra, thanh tra, gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o; khen th−ëng vµ xö lý vi ph¹m theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
1.17. VÒ tr¸ch nhiÖm h−íng dÉn thi hµnh §iÒu 25 Ph¸p lÖnh C«ng an x· n¨m 2008 quy ®Þnh ChÝnh phñ vµ c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn quy ®Þnh chi tiÕt, h−íng dÉn thi hµnh c¸c ®iÒu, kho¶n ®−îc giao trong Ph¸p lÖnh vµ h−íng dÉn nh÷ng néi dung cÇn thiÕt kh¸c cña Ph¸p lÖnh ®Ó ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý nhµ n−íc.
2. Tæ chøc triÓn khai thi hµnh Ph¸p lÖnh C«ng an x· n¨m 2008
§Ó tæ chøc triÓn khai thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c quy ®Þnh nªu trªn, b¶o ®¶m cho c¸c quy ®Þnh cña Ph¸p lÖnh thùc sù ®i vµo cuéc sèng, ChÝnh phñ, Bé C«ng an ®· ban hµnh c¸c v¨n b¶n h−íng dÉn thi hµnh Ph¸p lÖnh C«ng an x· n¨m 2008. Cô thÓ lµ:
- QuyÕt ®Þnh sè 367/2009/Q§-TTg ngµy 20-3- 2009 cña Thñ t−íng ChÝnh phñ ban hµnh KÕ
62
ho¹ch tæ chøc triÓn khai thi hµnh Ph¸p lÖnh C«ng an x·.
- NghÞ ®Þnh sè 73/2009/N§-CP ngµy 07-9-2009 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh chi tiÕt thi hµnh mét sè ®iÒu cña Ph¸p lÖnh C«ng an x·.
- Th«ng t− sè 12/2010/TT-BCA ngµy 08-4-2010 cña Bé C«ng an quy ®Þnh cô thÓ thi hµnh mét sè ®iÒu cña Ph¸p lÖnh C«ng an x· vµ NghÞ ®Þnh sè 73/2009/N§-CP ngµy 07-9-2009 quy ®Þnh chi tiÕt thi hµnh mét sè ®iÒu cña Ph¸p lÖnh C«ng an x·.
- KÕ ho¹ch sè 17/KH-BCA-V19 ngµy 23-2-2009 cña Bé tr−ëng Bé C«ng an tæ chøc triÓn khai thi hµnh Ph¸p lÖnh C«ng an x· trong C«ng an nh©n d©n.
- Th«ng t− sè 32/2009/TT-BCA-V19 ngµy 28-5- 2009 cña Bé C«ng an ban hµnh quy ®Þnh vÒ Ch−¬ng tr×nh båi d−ìng, huÊn luyÖn ®èi víi C«ng an x·.
3. Néi dung c¬ b¶n cña NghÞ ®Þnh sè 73/2009/N§-CP ngµy 07-9-2009 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh chi tiÕt thi hµnh mét sè ®iÒu cña Ph¸p lÖnh C«ng an x·
NghÞ ®Þnh sè 73/2009/N§-CP ngµy 07-9-2009 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh chi tiÕt thi hµnh mét sè ®iÒu cña Ph¸p lÖnh C«ng an x· (gäi t¾t lµ NghÞ ®Þnh sè 79/2009/N§-CP) gåm 9 ®iÒu. Néi dung c¬ b¶n cña NghÞ ®Þnh nh− sau:
3.1. VÒ ph¹m vi ®iÒu chØnh
63
§iÒu 1 NghÞ ®Þnh sè 73/2009/N§-CP quy ®Þnh chi tiÕt thi hµnh mét sè ®iÒu cña Ph¸p lÖnh C«ng an x· vÒ: khung sè l−îng Phã tr−ëng C«ng an x· vµ C«ng an viªn; tiªu chuÈn tuyÓn chän, ®µo t¹o, huÊn luyÖn, trang phôc, phï hiÖu, GiÊy chøng nhËn C«ng an x·; chÕ ®é, chÝnh s¸ch vµ ®iÒu kiÖn vËt chÊt b¶o ®¶m cho ho¹t ®éng cña C«ng an x·.
3.2. VÒ ®èi t−îng ¸p dông
§iÒu 2 NghÞ ®Þnh sè 73/2009/N§-CP ¸p dông ®èi víi C«ng an x· vµ c¸c c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña C«ng an x· trªn l·nh thæ ViÖt Nam.
3.3. Quy ®Þnh vÒ x· träng ®iÓm, phøc t¹p vÒ an ninh, trËt tù vµ khung sè l−îng Phã tr−ëng C«ng an x· vµ C«ng an viªn
Kho¶n 1 §iÒu 3 NghÞ ®Þnh sè 73/2009/N§-CP quy ®Þnh: x· träng ®iÓm, phøc t¹p vÒ an ninh, trËt tù lµ x· cã vÞ trÝ quan träng vÒ chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n hãa - x· héi, an ninh - quèc phßng hoÆc n¬i cã t×nh h×nh an ninh chÝnh trÞ th−êng xuyªn cã diÔn biÕn phøc t¹p.
ViÖc x¸c ®Þnh x· träng ®iÓm, phøc t¹p vÒ an ninh, trËt tù do Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n tØnh, thµnh phè trùc thuéc Trung −¬ng ®Ò nghÞ, Bé tr−ëng Bé C«ng an xem xÐt, quyÕt ®Þnh. Hµng n¨m, c¸c ®Þa ph−¬ng rµ so¸t, ®Ò nghÞ ®iÒu chØnh, bæ sung x· träng ®iÓm, phøc t¹p vÒ an ninh, trËt tù.
Kho¶n 2 §iÒu 3 NghÞ ®Þnh sè 73/2009/N§-CP 64
quy ®Þnh khung sè l−îng Phã tr−ëng C«ng an x· vµ C«ng an viªn nh− sau:
- Mçi x· ®−îc bè trÝ 01 Phã tr−ëng C«ng an x·; x· träng ®iÓm, phøc t¹p vÒ an ninh, trËt tù, x· lo¹i 1 vµ x· lo¹i 2 ®−îc bè trÝ kh«ng qu¸ 02 Phã tr−ëng C«ng an x·;
- Mçi th«n, xãm, lµng, Êp, b¶n, bu«n, phum, sãc vµ ®¬n vÞ d©n c− t−¬ng ®−¬ng ®−îc bè trÝ 01 C«ng an viªn. §èi víi th«n, xãm, lµng, Êp, b¶n, bu«n, phum, sãc vµ ®¬n vÞ d©n c− t−¬ng ®−¬ng thuéc x· träng ®iÓm, phøc t¹p vÒ an ninh, trËt tù, x· lo¹i 1 vµ x· lo¹i 2 ®−îc bè trÝ kh«ng qu¸ 02 C«ng an viªn;
- Trô së hoÆc n¬i lµm viÖc cña C«ng an x· ®−îc bè trÝ kh«ng qu¸ 03 C«ng an viªn lµm nhiÖm vô th−êng trùc 24/24 giê hµng ngµy.
3.4. VÒ tiªu chuÈn tuyÓn chän c«ng d©n vµo C«ng an x·
Kho¶n 1 §iÒu 4 NghÞ ®Þnh sè 73/2009/N§-CP quy ®Þnh vÒ tiªu chuÈn tuyÓn chän vµo C«ng an x·; theo ®ã, c«ng d©n ViÖt Nam tõ ®ñ 18 tuæi trë lªn, cã ®ñ c¸c tiªu chuÈn d−íi ®©y th× ®−îc xem xÐt, tuyÓn chän vµo C«ng an x· n¬i m×nh c− tró:
- Lý lÞch râ rµng, phÈm chÊt ®¹o ®øc tèt, kh«ng cã tiÒn ¸n, tiÒn sù; b¶n th©n vµ gia ®×nh chÊp hµnh tèt chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng, ph¸p luËt cña Nhµ n−íc. Tr−ëng C«ng an x· ph¶i lµ ®¶ng viªn §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam;
65
- §ñ søc kháe ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô C«ng an x· (®−îc c¬ së y tÕ cÊp huyÖn trë lªn chøng nhËn); - Tr−ëng C«ng an x·, Phã tr−ëng C«ng an x· ph¶i lµ ng−êi ®· häc xong ch−¬ng tr×nh trung häc phæ th«ng trë lªn (cã b»ng tèt nghiÖp hoÆc cã giÊy chøng nhËn ®· häc hÕt ch−¬ng tr×nh trung häc phæ th«ng do c¬ quan cã thÈm quyÒn cÊp); C«ng an viªn ph¶i lµ ng−êi ®· tèt nghiÖp tõ trung häc c¬ së trë lªn. §èi víi miÒn nói, vïng s©u, vïng xa kh«ng cã ®èi t−îng tuyÓn chän cã ®ñ tiªu chuÈn häc vÊn theo quy ®Þnh t¹i ®iÓm nµy th× tr×nh ®é häc vÊn cña Tr−ëng C«ng an x·, Phã tr−ëng C«ng an x· vµ C«ng an viªn cã thÓ thÊp h¬n nh−ng còng ph¶i lµ ng−êi ®· häc xong ch−¬ng tr×nh tiÓu häc trë lªn;
- Cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn nhiÖm vô vµ cã ®¬n tù nguyÖn tham gia C«ng an x·.
Kho¶n 2 §iÒu 4 NghÞ ®Þnh sè 73/2009/N§-CP quy ®Þnh vÒ tr¸ch nhiÖm, thÈm quyÒn tuyÓn chän vµo C«ng an x·, theo ®ã:
- ñy ban nh©n d©n cÊp huyÖn, ñy ban nh©n d©n cÊp x· ph¶i cã quy ho¹ch, kÕ ho¹ch tuyÓn chän, bè trÝ, sö dông C«ng an x·, b¶o ®¶m æn ®Þnh, l©u dµi, ®¸p øng yªu cÇu b¶o ®¶m an ninh, trËt tù, an toµn x· héi ë ®Þa bµn c¬ së; −u tiªn tuyÓn chän chiÕn sÜ phôc vô cã thêi h¹n trong C«ng an nh©n d©n ®· hoµn thµnh nghÜa vô trë vÒ ®Þa ph−¬ng tham gia lùc l−îng C«ng an x·;
66
- ViÖc tuyÓn chän ng−êi tham gia C«ng an x· ph¶i b¶o ®¶m d©n chñ, c«ng khai, minh b¹ch, theo ®óng tiªu chuÈn quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh sè 73/2009/N§-CP vµ h−íng dÉn cña Bé C«ng an;
- Tr−ëng C«ng an cÊp huyÖn, Tr−ëng C«ng an x· cã tr¸ch nhiÖm tham m−u, gióp Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n cïng cÊp trong viÖc quy ho¹ch, tuyÓn chän, bè trÝ, sö dông C«ng an x·.
3.5. VÒ ®µo t¹o, huÊn luyÖn, båi d−ìng C«ng an x·
Kho¶n 1 §iÒu 5 NghÞ ®Þnh sè 73/2009/N§-CP quy ®Þnh Tr−ëng C«ng an x·, Phã tr−ëng C«ng an x· ®−îc ®µo t¹o, båi d−ìng, huÊn luyÖn t¹i Trung t©m huÊn luyÖn vµ båi d−ìng nghiÖp vô cña C«ng an cÊp tØnh hoÆc c¸c tr−êng Trung häc C¶nh s¸t nh©n d©n, Trung häc An ninh nh©n d©n.
Kho¶n 2 §iÒu 5 NghÞ ®Þnh sè 73/2009/N§-CP quy ®Þnh Bé tr−ëng Bé C«ng an quy ®Þnh cô thÓ thêi gian, ch−¬ng tr×nh, néi dung ®µo t¹o Tr−ëng C«ng an x·, Phã tr−ëng C«ng an x·. Cô thÓ, c¸c vÊn ®Ò nµy ®−îc thùc hiÖn theo Th«ng t− sè 32/2009/TT-BCA-V19 ngµy 28-5-2009 cña Bé tr−ëng Bé C«ng an quy ®Þnh vÒ Ch−¬ng tr×nh båi d−ìng, huÊn luyÖn ®èi víi C«ng an x·.
3.6. Quy ®Þnh vÒ trang phôc, phï hiÖu, GiÊy chøng nhËn C«ng an x·
Kho¶n 1 §iÒu 6 NghÞ ®Þnh sè 73/2009/N§-CP quy ®Þnh trang phôc vµ niªn h¹n sö dông trang phôc cña C«ng an x· nh− sau:
67
STT Tªn trang phôc §¬n vÞ
tÝnh
Sè
l−îng
Niªn h¹n
(n¨m)
1 Mò mÒm c¸i 1 2 2 Mò cøng c¸i 1 3 3 Mò b¶o hiÓm c¸i 1 5 4 QuÇn, ¸o thu ®«ng bé 1 2 5 ¸o s¬ mi c¸i 2 2 6 QuÇn, ¸o xu©n hÌ bé 1 1 7 D©y l−ng nhá c¸i 1 3 8 Giµy da ®«i 1 2 9 BÝt tÊt ®«i 2 1 10 ¸o Êm c¸i 1 3 11 Carav¸t c¸i 1 2 12 QuÇn, ¸o ®i m−a bé 1 3
QuÇn, ¸o thu ®«ng vµ ¸o Êm ®−îc trang bÞ cho c¸c ®Þa ph−¬ng tõ Thõa Thiªn HuÕ trë ra phÝa B¾c vµ 5 tØnh T©y Nguyªn; c¸c ®Þa ph−¬ng cßn l¹i ®−îc trang bÞ quÇn, ¸o xu©n hÌ.
Kho¶n 2 §iÒu 6 NghÞ ®Þnh sè 73/2009/N§-CP quy ®Þnh vÒ mµu s¾c trang phôc nh− sau: - QuÇn, ¸o, mò, bÝt tÊt mµu cá óa;
- D©y l−ng nhá mµu n©u, khãa mµu vµng; - Giµy da mµu ®en.
Kho¶n 3 §iÒu 6 NghÞ ®Þnh sè 73/2009/N§-CP quy ®Þnh vÒ kiÓu trang phôc nh− sau:
- ¸o thu ®«ng: ¸o mÆc trong may kiÓu s¬ mi dµi tay, cæ ®øng (cã th¾t carav¸t); ¸o mÆc ngoµi may
68
kiÓu veston dµi tay, th©n ¸o tr−íc cã 4 tói may èp ngoµi, cóc ¸o b»ng nhùa cïng mµu v¶i. Trªn tay tr¸i cña ¸o cã g¾n phï hiÖu C«ng an x·.
- ¸o xu©n hÌ may kiÓu blud«ng dµi tay, cæ ®øng; th©n ¸o tr−íc cã 2 tói ngùc may èp ngoµi, cóc ¸o b»ng nhùa cïng mµu v¶i. Trªn tay tr¸i ¸o cã g¾n phï hiÖu C«ng an x· (h×nh l¸ ch¾n cao 90mm, réng 70mm, nÒn mµu xanh lôc, ®−êng viÒn xung quanh phï hiÖu mµu vµng, trªn nÒn phï hiÖu cã hµng ch÷ C«ng an x·);
- QuÇn may theo kiÓu quÇn ¢u;
- Mò mÒm, phÝa trªn cã g¾n phï hiÖu C«ng an x· (h×nh l¸ ch¾n, trªn nÒn biÓu t−îng ë gi÷a cã h×nh thanh kiÕm vµ ng«i sao n¨m c¸nh mµu vµng, d−íi biÓu t−îng lµ h×nh nöa b¸nh xe vµ cã h×nh cuèn th− mµu vµng, trªn nÒn cuèn th− cã ch÷ “C«ng an x·” mµu ®á).
Kho¶n 4 §iÒu 6 NghÞ ®Þnh sè 73/2009/N§-CP quy ®Þnh trang phôc, phï hiÖu vµ GiÊy chøng nhËn cña C«ng an x· ph¶i ®−îc qu¶n lý chÆt chÏ theo ®óng chÕ ®é quy ®Þnh vµ chØ ®−îc sö dông khi thi hµnh c«ng vô. Nghiªm cÊm viÖc cho m−în, cho thuª, mua, b¸n tr¸i phÐp trang phôc, phï hiÖu C«ng an x·.
Kho¶n 5 §iÒu 6 NghÞ ®Þnh sè 73/2009/N§-CP quy ®Þnh cô thÓ vµ h−íng dÉn chi tiÕt mÉu trang phôc, phï hiÖu, GiÊy chøng nhËn C«ng an x·; quy ®Þnh viÖc cÊp, ®æi, thu håi vµ xö lý vi ph¹m ®èi víi tr−êng hîp lµm mÊt GiÊy chøng nhËn C«ng an x·.
69
3.7. VÒ chÕ ®é, chÝnh s¸ch ®èi víi Tr−ëng C«ng an x·, Phã tr−ëng C«ng an x· vµ C«ng an viªn - VÒ l−¬ng, phô cÊp
Kho¶n 1 §iÒu 7 NghÞ ®Þnh sè 73/2009/N§-CP quy ®Þnh Tr−ëng C«ng an x·, Phã tr−ëng C«ng an x· vµ C«ng an viªn ®−îc h−ëng chÕ ®é l−¬ng, phô cÊp theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ vÒ chÕ ®é, chÝnh s¸ch ®èi víi c¸n bé, c«ng chøc ë x·, ph−êng, thÞ trÊn.
- VÒ b¶o hiÓm y tÕ, b¶o hiÓm x· héi
Kho¶n 2 §iÒu 7 NghÞ ®Þnh sè 73/ 2009/N§-CP quy ®Þnh Tr−ëng C«ng an x·, Phã tr−ëng C«ng an x· vµ C«ng an viªn thùc hiÖn b¶o hiÓm x· héi vµ b¶o hiÓm y tÕ theo quy ®Þnh cña LuËt b¶o hiÓm x· héi, LuËt b¶o hiÓm y tÕ. Bé Lao ®éng - Th−¬ng binh vµ X· héi chñ tr×, phèi hîp víi Bé C«ng an h−íng dÉn viÖc thùc hiÖn b¶o hiÓm x· héi vµ b¶o hiÓm y tÕ ®èi víi Tr−ëng C«ng an x·, Phã tr−ëng C«ng an x· vµ C«ng an viªn theo quy ®Þnh cña LuËt b¶o hiÓm x· héi, LuËt b¶o hiÓm y tÕ.
- VÒ th©m niªn c«ng t¸c vµ phô cÊp th©m niªn Kho¶n 3 §iÒu 7 NghÞ ®Þnh sè 73/2009/N§-CP quy ®Þnh Tr−ëng C«ng an x· cã thêi gian phôc vô liªn tôc tõ ®ñ 60 th¸ng trë lªn ®−îc h−ëng phô cÊp th©m niªn mçi n¨m b»ng 1% l−¬ng vµ phô cÊp hiÖn h−ëng; cã thêi gian c«ng t¸c liªn tôc tõ ®ñ 15 n¨m trë lªn nÕu nghØ viÖc v× lý do chÝnh ®¸ng mµ ch−a ®ñ ®iÒu kiÖn nghØ h−u th× ®−îc h−ëng trî cÊp mét lÇn, cø mçi n¨m c«ng t¸c ®−îc
70
tÝnh b»ng 1,5 th¸ng møc b×nh qu©n tiÒn l−¬ng vµ phô cÊp ®ãng b¶o hiÓm hiÖn h−ëng. Phô cÊp th©m niªn ®−îc chi tr¶ hµng th¸ng cïng kú l−¬ng vµ dïng ®Ó ®ãng, h−ëng chÕ ®é b¶o hiÓm x· héi vµ b¶o hiÓm y tÕ.
- VÒ trî cÊp khi nghØ viÖc, ®i ®µo t¹o, huÊn luyÖn, båi d−ìng vµ c«ng t¸c
Kho¶n 4 §iÒu 7 NghÞ ®Þnh sè 73/2009/N§-CP quy ®Þnh Phã tr−ëng C«ng an x· vµ C«ng an viªn cã thêi gian c«ng t¸c liªn tôc tõ ®ñ 15 n¨m trë lªn nÕu nghØ viÖc v× lý do chÝnh ®¸ng th× ®−îc h−ëng trî cÊp mét lÇn, cø mçi n¨m c«ng t¸c ®−îc tÝnh b»ng 1,5 th¸ng møc b×nh qu©n phô cÊp hiÖn h−ëng; khi ®−îc cö ®i tËp trung ®µo t¹o, huÊn luyÖn, båi d−ìng chÝnh trÞ, ph¸p luËt, nghiÖp vô ®−îc h−ëng chÕ ®é båi d−ìng b»ng møc tiÒn ¨n c¬ b¶n cña chiÕn sÜ phôc vô cã thêi h¹n cho C«ng an nh©n d©n; khi ®i c«ng t¸c ®−îc h−ëng chÕ ®é nh− ®èi víi c«ng chøc cÊp x·.
- VÒ chÕ ®é lµm nhiÖm vô th−êng trùc s½n sµng chiÕn ®Êu
Kho¶n 5 §iÒu 7 NghÞ ®Þnh sè 73/2009/N§-CP quy ®Þnh Tr−ëng C«ng an x·, Phã tr−ëng C«ng an x· vµ C«ng an viªn khi lµm nhiÖm vô th−êng trùc s½n sµng chiÕn ®Êu t¹i nh÷ng n¬i thuéc ®Þa bµn träng ®iÓm, phøc t¹p vÒ an ninh, trËt tù ®−îc h−ëng trî cÊp mçi ngµy b»ng 0,05 lÇn cña l−¬ng tèi thiÓu chung. Tr−êng hîp lµm nhiÖm vô c¸ch xa n¬i c− tró, kh«ng cã ®iÒu kiÖn ®i, vÒ hµng ngµy th× ®−îc c¬ quan ®· ra quyÕt ®Þnh huy ®éng bè trÝ n¬i
71
nghØ, hç trî ph−¬ng tiÖn, chi phÝ ®i l¹i hoÆc thanh to¸n tiÒn tµu xe mét lÇn ®i, vÒ.
- VÒ chÕ ®é kh¸m ch÷a bÖnh
Kho¶n 6 §iÒu 7 NghÞ ®Þnh sè 73/2009/N§-CP quy ®Þnh Tr−ëng C«ng an x·, Phã tr−ëng C«ng an x· vµ C«ng an viªn bÞ èm ®au trong thêi gian c«ng t¸c ®−îc kh¸m, ch÷a bÖnh t¹i c¸c c¬ së y tÕ vµ ®−îc hç trî thanh to¸n tiÒn kh¸m, ch÷a bÖnh tõ nguån ng©n s¸ch ®Þa ph−¬ng, møc hç trî cô thÓ do Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n cÊp tØnh quyÕt ®Þnh.
- ChÕ ®é khi bÞ tai n¹n trong lµm nhiÖm vô, trong khi tËp trung ®µo t¹o, huÊn luyÖn, båi d−ìng Kho¶n 7 §iÒu 7 NghÞ ®Þnh sè 73/2009/N§-CP quy ®Þnh Tr−ëng C«ng an x·, Phã tr−ëng C«ng an x· vµ C«ng an viªn bÞ tai n¹n trong lµm nhiÖm vô, trong khi tËp trung ®µo t¹o, huÊn luyÖn, båi d−ìng chÝnh trÞ, ph¸p luËt, nghiÖp vô hoÆc trªn ®−êng ®i lµm nhiÖm vô, trªn ®−êng ®i, vÒ n¬i tËp trung huÊn luyÖn, båi d−ìng chÝnh trÞ, ph¸p luËt, nghiÖp vô theo quyÕt ®Þnh triÖu tËp cña cÊp cã thÈm quyÒn th× ®−îc h−ëng c¸c chÕ ®é nh− sau: - §−îc thanh to¸n chi phÝ y tÕ trong qu¸ tr×nh s¬ cøu, cÊp cøu ®Õn khi ®iÒu trÞ æn ®Þnh th−¬ng tËt, xuÊt viÖn;
- Sau khi ®iÒu trÞ, ®−îc ñy ban nh©n d©n x· giíi thiÖu ®i gi¸m ®Þnh kh¶ n¨ng lao ®éng t¹i Héi ®ång gi¸m ®Þnh y khoa theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Tr−êng hîp ng−êi cã tham gia b¶o hiÓm x· héi th× thùc hiÖn trî cÊp mét lÇn hoÆc hµng th¸ng
72
theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ b¶o hiÓm x· héi. Tr−êng hîp ng−êi ch−a tham gia b¶o hiÓm x· héi bÞ suy gi¶m kh¶ n¨ng lao ®éng tõ 5% trë lªn th× ®−îc h−ëng chÕ ®é trî cÊp mét lÇn, møc trî cÊp do Bé C«ng an vµ Bé Lao ®éng - Th−¬ng binh vµ X· héi h−íng dÉn cô thÓ;
- Ng−êi bÞ tai n¹n lµm khiÕm khuyÕt mét hay nhiÒu bé phËn c¬ thÓ hoÆc chøc n¨ng, biÓu hiÖn d−íi nh÷ng d¹ng tËt kh¸c nhau, lµm suy gi¶m kh¶ n¨ng ho¹t ®éng, khiÕn cho lao ®éng, häc tËp gÆp nhiÒu khã kh¨n th× ®−îc h−ëng c¸c chÕ ®é −u ®·i theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ®èi víi ng−êi tµn tËt;
- Tr−êng hîp bÞ chÕt, kÓ c¶ chÕt trong thêi gian ®iÒu trÞ lÇn ®Çu, nÕu ng−êi bÞ chÕt cã tham gia b¶o hiÓm x· héi th× thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ b¶o hiÓm x· héi; tr−êng hîp ng−êi bÞ chÕt ch−a tham gia b¶o hiÓm x· héi th× ng−êi chÞu tr¸ch nhiÖm mai t¸ng ®−îc nhËn tiÒn mai t¸ng b»ng 08 (t¸m) th¸ng l−¬ng tèi thiÓu vµ gia ®×nh cña ng−êi ®ã ®−îc trî cÊp mét lÇn b»ng 05 (n¨m) th¸ng l−¬ng tèi thiÓu.
- ChÕ ®é khi bÞ th−¬ng, hy sinh
Kho¶n 8, kho¶n 9 §iÒu 7 NghÞ ®Þnh sè 73/2009/N§-CP quy ®Þnh Tr−ëng C«ng an x·, Phã tr−ëng C«ng an x· vµ C«ng an viªn bÞ th−¬ng, hy sinh trong khi lµm nhiÖm vô hoÆc v× lý do thi hµnh c«ng vô, ®−îc h−ëng c¸c chÕ ®é, chÝnh s¸ch theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ −u ®·i ng−êi cã c«ng víi c¸ch m¹ng.
73
Kinh phÝ chi tr¶ c¸c chÕ ®é bÞ tai n¹n do ng©n s¸ch ®Þa ph−¬ng chi tr¶. §èi víi ng−êi cã tham gia b¶o hiÓm x· héi th× do quü b¶o hiÓm x· héi chi tr¶.
3.8. VÒ b¶o ®¶m kinh phÝ vµ c¬ së vËt chÊt phôc vô ho¹t ®éng cña C«ng an x·
Kho¶n 1, kho¶n 2 §iÒu 8 NghÞ ®Þnh sè 73/2009/N§-CP quy ®Þnh nguån kinh phÝ b¶o ®¶m cho ho¹t ®éng cña C«ng an x· gåm ng©n s¸ch trung −¬ng vµ ng©n s¸ch ®Þa ph−¬ng. Nhµ n−íc b¶o ®¶m kinh phÝ vµ c¬ së vËt chÊt phôc vô ho¹t ®éng, ®µo t¹o, huÊn luyÖn, båi d−ìng, thùc hiÖn chÕ ®é, chÝnh s¸ch vµ c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt kh¸c cho C«ng an x·.
Kho¶n 3, kho¶n 4 §iÒu 8 NghÞ ®Þnh sè 73/2009/N§-CP quy ®Þnh, chi ng©n s¸ch nhµ n−íc b¶o ®¶m cho ho¹t ®éng cña C«ng an x· ®−îc thùc hiÖn nh− sau:
NhiÖm vô chi cña Bé C«ng an:
- B¶o ®¶m c«ng t¸c ®µo t¹o, huÊn luyÖn, båi d−ìng vÒ chÝnh trÞ, ph¸p luËt, nghiÖp vô cho lùc l−îng C«ng an x· do Bé C«ng an tæ chøc vµ b¶o ®¶m chÕ ®é båi d−ìng cho Phã tr−ëng C«ng an x· vµ C«ng an viªn khi ®−îc cö ®i häc tËp t¹i c¸c khãa ®µo t¹o, huÊn luyÖn, båi d−ìng ®ã;
- S¶n xuÊt, mua s¾m, söa ch÷a vò khÝ, c«ng cô hç trî, trang thiÕt bÞ, mÉu trang phôc, phï hiÖu, GiÊy chøng nhËn C«ng an x·;
- Chi tæng kÕt, khen th−ëng trong c«ng t¸c x©y dùng lùc l−îng C«ng an x· do Bé C«ng an tæ chøc; - C¸c kho¶n chi kh¸c cho C«ng an x· theo quy
74
®Þnh cña ph¸p luËt thuéc tr¸ch nhiÖm cña Bé C«ng an.
NhiÖm vô chi cña ®Þa ph−¬ng:
- Chi tr¶ tiÒn l−¬ng, phô cÊp vµ ®ãng, nép b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ.
- Thùc hiÖn c¸c chÕ ®é, chÝnh s¸ch: båi d−ìng, trî cÊp, èm ®au, thai s¶n, tai n¹n, bÞ th−¬ng, hy sinh hoÆc tõ trÇn;
- Chi cho c«ng t¸c ®µo t¹o, huÊn luyÖn, båi d−ìng chÝnh trÞ, ph¸p luËt, nghiÖp vô do ®Þa ph−¬ng tæ chøc vµ b¶o ®¶m chÕ ®é båi d−ìng cho Phã tr−ëng C«ng an x· vµ C«ng an viªn khi ®−îc cö ®i häc tËp t¹i c¸c ®ît ®µo t¹o, huÊn luyÖn, båi d−ìng ®ã;
- Mua s¾m trang phôc, phï hiÖu vµ in, cÊp GiÊy chøng nhËn C«ng an x· theo mÉu quy ®Þnh cña Bé C«ng an;
- Chi s¬ kÕt, tæng kÕt vµ khen th−ëng ®¬n vÞ, tæ chøc, c¸ nh©n cã thµnh tÝch trong c«ng t¸c x©y dùng lùc l−îng C«ng an x· do ®Þa ph−¬ng tæ chøc;
- C¸c kho¶n chi kh¸c cho C«ng an x· theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt thuéc tr¸ch nhiÖm cña ®Þa ph−¬ng. §èi víi mét sè nhiÖm vô chi nÕu ®· thùc hiÖn chÕ ®é b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ th× do c¬ quan b¶o hiÓm x· héi chi tr¶, ng©n s¸ch nhµ n−íc kh«ng thùc hiÖn nhiÖm vô chi nµy;
ViÖc lËp dù to¸n, chÊp hµnh vµ quyÕt to¸n ng©n s¸ch b¶o ®¶m cho ho¹t ®éng cña C«ng an x· ®−îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña LuËt ng©n s¸ch nhµ n−íc vµ c¸c v¨n b¶n h−íng dÉn thùc hiÖn.
75
Bé Tµi chÝnh chñ tr×, phèi hîp víi c¸c Bé, ngµnh liªn quan b¶o ®¶m kinh phÝ thùc hiÖn Ph¸p lÖnh C«ng an x· vµ NghÞ ®Þnh sè 73/2009/N§-CP theo quy ®Þnh cña LuËt ng©n s¸ch nhµ n−íc.
II. NéI DUNG C¥ B¶N CñA LUËT C¦ TRó n¨m 2006 vµ thÈm quyÒn cña c«ng an x· trong qu¶n lý c− tró
1. Néi dung c¬ b¶n cña LuËt c− tró n¨m 2006 1.1. Ph¹m vi ®iÒu chØnh vµ ®èi t−îng ¸p dông
a) Ph¹m vi ®iÒu chØnh
§iÒu 1 LuËt c− tró n¨m 2006 quy ®Þnh ph¹m vi ®iÒu chØnh bao gåm c¸c néi dung: quyÒn tù do c− tró cña c«ng d©n trªn l·nh thæ n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam; tr×nh tù, thñ tôc ®¨ng ký, qu¶n lý c− tró; quyÒn, tr¸ch nhiÖm cña c«ng d©n, hé gia ®×nh, c¬ quan, tæ chøc vÒ ®¨ng ký, qu¶n lý c− tró.
§iÒu 1 LuËt c− tró n¨m 2006 cßn quy ®Þnh “C− tró lµ viÖc c«ng d©n sinh sèng t¹i mét ®Þa ®iÓm thuéc x·, ph−êng, thÞ trÊn d−íi h×nh thøc th−êng tró hoÆc t¹m tró”. Víi quy ®Þnh nµy, th× c− tró lµ viÖc c«ng d©n sinh sèng t¹i mét n¬i nhÊt ®Þnh vµ ®−îc c¬ quan cã thÈm quyÒn ®¨ng ký d−íi h×nh thøc th−êng tró hoÆc t¹m tró.
b) VÒ ®èi t−îng ¸p dông
§iÒu 2 LuËt c− tró n¨m 2006 quy ®Þnh ®èi t−îng ¸p dông bao gåm:
76
- C¬ quan, tæ chøc, hé gia ®×nh, c«ng d©n ViÖt Nam; - Ng−êi ViÖt Nam ®Þnh c− ë n−íc ngoµi vÉn cßn quèc tÞch ViÖt Nam trë vÒ ViÖt Nam sinh sèng.
1.2. QuyÒn tù do c− tró cña c«ng d©n
§iÒu 3 LuËt c− tró n¨m 2006 quy ®Þnh: “C«ng d©n cã quyÒn tù do c− tró theo quy ®Þnh cña LuËt nµy vµ c¸c quy ®Þnh kh¸c cña ph¸p luËt cã liªn quan. C«ng d©n cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®¨ng ký th−êng tró, t¹m tró, th× cã quyÒn yªu cÇu c¬ quan nhµ n−íc cã thÈm quyÒn ®¨ng ký th−êng tró, t¹m tró.
QuyÒn tù do c− tró cña c«ng d©n chØ bÞ h¹n chÕ theo quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ n−íc cã thÈm quyÒn vµ theo tr×nh tù, thñ tôc do ph¸p luËt quy ®Þnh”.
1.3. VÒ c¸c hµnh vi bÞ nghiªm cÊm
§iÒu 8 LuËt c− tró n¨m 2006 quy ®Þnh cô thÓ 9 nhãm hµnh vi bÞ nghiªm cÊm, ¸p dông ®èi víi c¬ quan, tæ chøc vµ c¸ nh©n; trong ®ã ®¸ng chó ý lµ c¸c hµnh vi bÞ nghiªm cÊm ¸p dông ®èi víi c¬ quan, tæ chøc vµ nh÷ng ng−êi lµm c«ng t¸c ®¨ng ký, qu¶n lý c− tró.
Trong nh÷ng n¨m qua, cã nh÷ng quy ®Þnh vÒ hé khÈu bÞ l¹m dông, g©y nªn nh÷ng bøc xóc trong nh©n d©n, tõ ®ã, cã nh÷ng ®¸nh gi¸, hiÓu sai lÖch vÒ hé khÈu. Trªn thùc tÕ cã nh÷ng tr−êng hîp quy ®Þnh vÒ hé khÈu bÞ sö dông sai môc ®Ých, lµm h¹n chÕ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng
77
d©n nh− lÜnh vùc nhµ ë, ®iÖn lùc, n−íc sinh ho¹t v.v.. Nh−ng còng cã nhiÒu tr−êng hîp ph¶i c¨n cø vµo viÖc ®¨ng ký th−êng tró (hé khÈu) cña c«ng d©n ®Ó thùc hiÖn mét sè quyÒn kh¸c, nh− quyÒn bÇu cö, øng cö, thùc hiÖn chÕ ®é b¶o hiÓm, giao ®Êt ®Ó s¶n xuÊt theo hé gia ®×nh, −u tiªn ®i häc... Do ®ã, kh«ng thÓ cÊm sö dông hé khÈu ngoµi môc ®Ých qu¶n lý c− tró ®−îc. Cßn vÒ hµnh vi l¹m dông quy ®Þnh vÒ hé khÈu ®Ó h¹n chÕ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n th× rÊt kh¸c nhau; l¹i diÔn ra ë c¸c ngµnh, lÜnh vùc nªn trong LuËt c− tró khã cã thÓ liÖt kª hÕt ®−îc ®Ó lo¹i bá c¸c h¹n chÕ nµy. V× vËy, nh»m kh¾c phôc t×nh tr¹ng l¹m dông quy ®Þnh vÒ hé khÈu ®Ó h¹n chÕ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n, kho¶n 2 §iÒu 8 LuËt c− tró quy ®Þnh: “L¹m dông quy ®Þnh vÒ hé khÈu ®Ó h¹n chÕ quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n”. §Ó thùc hiÖn tèt LuËt c− tró, Thñ t−íng ChÝnh phñ ®· ra ChØ thÞ sè 07/2007/CT-TTg ngµy 29-3-2007 vÒ tæ chøc triÓn khai thi hµnh LuËt c− tró, c¸c c¬ quan, tæ chøc h÷u quan ®ang tiÕn hµnh rµ so¸t c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt liªn quan ®Õn quy ®Þnh vÒ hé khÈu ®Ó tù m×nh kiÕn nghÞ, chØ ®¹o c¬ quan cã thÈm quyÒn söa ®æi hoÆc b·i bá nh÷ng quy ®Þnh l¹m dông hé khÈu ®Ó h¹n chÕ quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n. ChÝnh phñ ®· ban hµnh NghÞ ®Þnh sè 107/2007/ N§-CP ngµy 25-6-2007 quy ®Þnh chi tiÕt vµ h−íng dÉn thi hµnh mét sè ®iÒu cña LuËt c− tró vµ NghÞ ®Þnh sè 56/2010/N§-CP ngµy 24-5-2010 söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu cña
78