Người Giao Sữa PDF EPUB

"Người Giao Sữa PDF EPUB 🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Người Giao Sữa PDF EPUB Ebooks Nhóm Zalo Tặng Katy Nicholson, Clare Dimond và James Smith MỘT N gày Ai Đó McAi Đó kê súng vào ngực mà gọi tôi là đồ đĩ rồi dọa bắn cũng là ngày người giao sữa chết. Hắn bị một đội đặc nhiệm của nhà nước bắn nhưng tôi không để tâm đến chuyện người này bị bắn. Nhưng người khác lại để tâm, và những người này, như thành ngữ nói, “chỉ nhìn mặt tôi mà bắt hình dong” và tôi đang bị thiên hạ bàn tán vì có tin đồn do họ khơi mào, có lẽ đúng hơn là do người anh rể đầu khơi mào, rằng tôi đang có quan hệ tình cảm với người giao sữa này và tôi mới mười tám còn hắn bốn mươi mốt. Tôi biết tuổi hắn, chẳng phải vì hắn bị bắn rồi truyền thông đưa tin, mà bởi, nhiều tháng trước vụ ám sát, những đảng ngồi lê đôi mách đã bàn tán, rằng bốn mươi mốt với mười tám thì thật khó coi, rằng hai mươi ba tuổi chênh lệch thì thật khó coi, rằng hắn có vợ rồi và đâu thể để tôi lừa phỉnh, bởi lẽ có nhiều người trong bóng tối âm thầm theo dõi. Dường như vụ dan díu với người giao sữa này cũng là lỗi của tôi. Nhưng tôi đâu có dan díu với người giao sữa. Tôi không ưa người giao sữa và đã hoảng sợ và rối trí khi hắn đeo bám và thử gạ gẫm tôi. Tôi cũng không thích ông anh rể đầu. Gã thèm khát dựng chuyện về đời sống tình ái của mọi người. Về đời sống tình ái của tôi. Khi tôi còn nhỏ, khi tôi mười hai, gã xuất hiện đúng lúc chị cả tôi vực lại tinh thần sau khi bỏ bạn trai lâu năm vì không chung thủy với chị, người mới này làm chị có thai nên họ cưới nhau ngay tắp lự. Gã nói với tôi những câu dâm dật về tôi từ phút đầu gặp tôi — về cái hĩm của tôi, trôn tôi, bím tôi, nường tôi, húm tôi, lỗ tôi, lá đa tôi, thè le tôi — và gã dùng những từ, những từ gợi dục, mà tôi không hiểu. Gã biết tôi không hiểu nhưng cũng đủ sức đoán ra những chữ đó là tục tĩu. Cái đó khiến gã khoái trá. Gã ba mươi lăm tuổi. Mười hai với ba mươi lăm. Đó cũng là hai mươi ba tuổi chênh lệch. Vậy là gã cứ nói những câu đó và thấy có quyền nói những câu đó còn tôi thì không nói gì vì tôi không biết phải phản ứng trước người này ra làm sao. Gã chưa từng nói câu nào như vậy khi có mặt chị tôi. Lần nào cũng vậy, cứ chị rời phòng là như có cái công tắc bật lên trong gã. Được cái tôi không phải sợ gã xâm hại thể xác. Thời ấy, nơi ấy, bạo lực là tiêu chí chính để đánh giá những người xung quanh và tôi thấy ngay rằng gã không thuộc loại đó, gã không có cái thái độ đó. Dẫu vậy đi nữa, bản chất săn mồi của gã lần nào cũng dồn tôi đến chỗ sợ chết trân. Gã là hạng rác rưởi còn chị hồi ấy thì khổ sở vì dính bầu, vì còn yêu người đã yêu bao năm và không chịu tin những gì anh ta làm với chị, không chịu tin anh ta giờ chẳng hề thương nhớ chị, vì quả anh ta không nhớ. Giờ anh ta tếch theo người khác rồi. Chị không thực sự hiểu người đàn ông này, cái gã lớn tuổi hơn mà chị đã cưới khi chị còn quá trẻ, quá buồn khổ, và quá lụy tình — chỉ là không phải lụy tình vì gã — nên mới dính vào gã. Dù chị buồn nhưng tôi không đến thăm nữa vì tôi không chịu nổi lời lẽ và bản mặt gã. Sáu năm sau, khi gã tìm cách mon men đến tôi và hai chị kia, và ba chị em tôi — trực tiếp, gián tiếp, lịch sự, huỵch toẹt — cự tuyệt gã, thì người giao sữa, cũng là kẻ không mời mà tới nhưng đáng sợ hơn nhiều, nguy hiểm hơn nhiều, không biết từ đâu xuất hiện. Tôi không biết hắn giao sữa cho nhà nào. Hắn không giao sữa cho nhà tôi. Tôi nghĩ hắn không giao sữa cho ai cả. Hắn không nhận đặt hàng sữa. Hắn chẳng liên quan gì đến sữa. Hắn chưa bao giờ đi giao sữa. Còn nữa, hắn không lái xe tải chở sữa. Thay vì vậy hắn lái xe hơi, các loại xe khác, thường là xe bóng lộn, dù hắn thì lại không bóng lộn. Ấy vậy mà tôi chỉ nhận thấy hắn và mấy xe hơi của hắn khi hắn bắt đầu chui vào mấy xe đó trước mặt tôi. Rồi còn chiếc xe van đó nữa — nhỏ, màu trắng, không có gì nổi bật, luôn thay hình đổi dạng. Thỉnh thoảng cũng thấy hắn lái chiếc xe van đó. Một ngày nọ, khi tôi đang vừa đi vừa đọc Ivanhoe thì hắn xuất hiện, lái một trong số những cái xe của hắn chạy lại. Thường thì tôi vẫn vừa đi vừa đọc. Tôi thấy chuyện này chẳng có gì sai nhưng người ta cũng gộp nó vào những bằng chứng chống lại tôi. “Vừa đi vừa đọc” nhất định là nằm trong danh sách. “Cô em là cô gái ấy ấy, phải không nào? Ông gì gì đấy là bố của cô em, đúng không? Mấy anh trai cô, cậu ấy, cậu kìa, cậu kia, cậu nọ, từng chơi trong đội hurley nhỉ? Lên đi. Tôi cho cô em đi nhờ.” Câu này được nói rất thản nhiên, cửa bên phía khách đã mở rồi. Tôi đang đọc thì giật mình. Tôi không nghe thấy tiếng xe này chạy lại. Người đàn ông ở ghế lái, cũng chưa từng thấy bao giờ. Hắn nghiêng người qua, nhìn tôi, tươi cười thân thiện kiểu sốt sắng. Nhưng mà giờ, ở tuổi mười tám, “tươi cười, thân thiện, sốt sắng” luôn khiến tôi tức thì cảnh giác. Không phải chuyện cho đi nhờ xe. Ở đây người có xe thường dừng xe và ngỏ lời cho những người đang ra vào khu này đi nhờ. Ngày ấy xe hơi không nhiều, còn phương tiện vận tải công cộng, vì báo động có bom và trưng dụng xe, cứ ít lâu lại bị thu hồi. Rà xe kiếm gái, từ này có lẽ mọi người ở đây biết, nhưng xảy ra ngoài thực tế thì chưa thấy bao giờ. Tất nhiên tôi chưa từng gặp vụ đó. Dẫu sao tôi cũng không muốn đi nhờ xe. Đó là nói chung chung. Tôi thích đi bộ — vừa đi vừa đọc, vừa đi vừa nghĩ. Còn nói cụ thể, tôi không muốn ngồi chung xe với người đàn ông này. Thế nhưng tôi không biết phải nói thế nào, bởi hắn không thô lỗ mà hắn lại biết gia đình tôi vì hắn đã kể tên đàn ông trong gia đình tôi để làm chứng, nên tôi không thô lỗ được vì hắn không thô lỗ. Thế nên tôi ngập ngừng, hay đứng trơ trơ, làm thế thật bất lịch sự. “Tôi đang đi bộ,” tôi nói. “Tôi đang đọc,” rồi tôi giơ cuốn sách lên, cứ như Ivanhoe giải thích được chuyện đi bộ, tính thiết yếu của việc đi bộ. “Cô em ngồi trên xe đọc cũng được kia mà,” hắn nói, và tôi không nhớ mình đáp trả ra sao. Rốt cuộc hắn cười và nói, “Thôi khỏi. Cô em đừng lo. Cứ đọc đi,” rồi hắn đóng cửa xe và phóng đi. Lần đầu thì chuyện xảy ra chỉ chừng ấy — vậy mà thiên hạ đã đồn ầm lên rồi. Chị cả đến nhà tìm tôi vì chồng chị, ông anh rể của tôi giờ đã bốn mươi mốt, sai chị đến gặp tôi. Chị phải báo cho tôi và căn dặn tôi. Chị nói người ta bắt gặp tôi nói chuyện với người đàn ông này. Chó chết, tôi nói. “Vậy nghĩa là sao – người ta bắt gặp?Ai bắt gặp em? Chồng chị hả?” “Em nên nghe lời chị,” chị nói. Nhưng tôi không chịu nghe — vì gã và thói tiêu chuẩn kép của gã, và vì chị nhẫn nhục chịu đựng thói ấy. Tôi không biết mình đang đổ tội cho chị, vẫn đổ tội cho chị, vì những câu gã nói với tôi dai dẳng. Không biết mình đang trách chị vì cưới gã khi mà chị không yêu gã và không thể nào tôn trọng gã, vì làm sao chị lại không biết mọi trò bỡn cợt của hắn. Chị cố một hai khuyên nhủ tôi cư xử tử tế, hăm rằng tôi đang tự làm khó bản thân, rằng đàn ông đầy ra không quen, lại đi… Nhưng đủ rồi. Tôi điên tiết và chửi thề thêm mấy tiếng nữa vì chị không thích chửi thề nên chỉ có cách đó mới tống được chị ra khỏi phòng. Rồi qua cửa sổ tôi quát với theo rằng nếu thằng hèn đó muốn nói gì thì tự tới mà nói với tôi. Đó là một sai lầm: kích động, để người ta nhìn thấy nghe thấy mình kích động, gào qua cửa sổ, vọng qua bên đường, để mình bị cuốn đi. Bình thường thì tôi cũng xoay xở để không bị cuốn đi. Nhưng tôi đang giận điên. Tôi có biết bao nỗi giận dữ — giận chị, vì làm người vợ nhu nhược, vì lúc nào cũng nhất nhất làm theo lời gã, giận gã, vì định giở trò hèn với tôi. Chưa gì tôi đã thấy tính ương bướng của mình, cái “tự lo cho cái thân chị đi đã” trồi lên. Rủi là mỗi khi như vậy, tôi trở nên khá cứng đầu, không chịu rút kinh nghiệm, giận quá mất khôn. Còn tin đồn tôi với người giao sữa, tôi gạt phăng mà không buồn bận tâm. Trong khu này cái thói hăm hở tọc mạch về người khác nào phải giờ mới có. Tin đồn dạt vào, dạt ra, đến rồi đi, chuyển sang mục tiêu kế tiếp. Vì vậy tôi không buồn để tâm đến áp phe tình ái với người giao sữa này. Thế rồi hắn lại xuất hiện — lần này thì đi bộ, khi tôi đang chạy trong công viên có hồ chứa mạn trên và mạn dưới. Lần này tôi chỉ có một mình và không đọc sách, vì tôi không bao giờ đọc khi chạy bộ. Thì hắn kia, lại không biết từ đâu hiện ra, lần này chạy bên cạnh tôi, một việc trước giờ hắn chưa từng làm. Tức thì chúng tôi chạy bộ với nhau và trông cứ như thể chúng tôi vẫn luôn chạy với nhau và lần nữa tôi giật mình, y như lần trước đụng phải hắn. Mới đầu hắn không nói gì, nên tôi cũng không thể nói gì được. Rồi hắn cũng mở lời và nói như đương câu chuyện, lại lần nữa cứ như thể chúng tôi luôn luôn đương câu chuyện. Lời hắn ngắn và hơi ráng sức vì tốc độ chạy của tôi, và hắn nói về chỗ làm của tôi. Hắn biết công việc của tôi — ở đâu, làm gì, giờ giấc, ngày tháng, và chuyến xe buýt tám giờ hai mươi tôi bắt mỗi sáng để vào thành phố đến chỗ làm khi xe không bị trưng dụng. Hắn còn tuyên bố rằng tôi chưa từng đón xe buýt này về nhà. Chuyện này thì đúng. Mỗi ngày trong tuần, trời mưa hay trời nắng, bom rơi hay đạn lạc, hòa hoãn hay bạo động, tôi vẫn thích vừa đi bộ về nhà vừa đọc một cuốn mới nhất. Đó sẽ là cuốn sách thế kỷ mười chín vì tôi không thích sách thế kỷ hai mươi bởi tôi không ưa thế kỷ hai mươi. Giờ nghĩ lại, tôi chắc người giao sữa cũng biết hết những chuyện ấy. Thế là hắn cứ nói khi chúng tôi đi ven hồ chứa đầu trên công viên. Gần sân chơi trẻ con ở đầu dưới còn một hồ chứa nhỏ hơn. Cái gã này, hắn nhìn thẳng khi nói chuyện với tôi, không một lần quay qua tôi. Suốt lần gặp thứ hai này hắn không hỏi một câu nào về tôi. Hắn cũng không có vẻ trông đợi phản ứng gì. Mà tôi cũng chẳng phản ứng gì được. Tôi vẫn đang ở đoạn “hắn từ đâu ra vậy?” Còn nữa, sao hắn lại làm bộ như quen tôi, như thể chúng tôi quen nhau, trong khi chúng tôi không quen nhau? Tại sao hắn lại cho là tôi không phiền gì khi hắn ở bên cạnh trong khi tôi có phiền khi hắn ở bên cạnh? Tại sao tôi không thể dừng lại rồi bảo người này để tôi yên? Ngoài đoạn “hắn ở đâu ra vậy?” thì mãi về sau tôi mới có mấy ý nghĩ kia, mà tôi không có ý nói là một giờ sau. Ý tôi là hai mươi năm sau. Ngày ấy, mười tám tuổi, được nuôi dạy trong một xã hội siêu nhạy cảm, ở đó những nguyên tắc nền tảng là — nếu ta không bị động chạm thân thể thô bạo, không bị lời lẽ xúc phạm trắng trợn nhắm vào, cũng không có những cái nhìn chòng ghẹo xung quanh, vậy tức là không có gì xảy ra cả, thế thì làm sao ta bị tấn công bởi thứ không có ở đó được? Lúc mười tám tôi không hiểu rõ như thế nào thì cấu thành tội xâm phạm. Tôi cảm nhận được, có một trực giác, một mối ác cảm đối với một số tình huống và một số người, nhưng tôi không biết trực giác và ác cảm cũng được tính, không biết mình có quyền không thích, không phải chịu đựng bất kể là ai đến gần. Thời ấy cùng lắm tôi chỉ biết mong sao người này nhanh nhanh nói những gì anh ta hay chị ta nghĩ là thân thiện và sốt sắng, rồi đi đi; hoặc không thì chính tôi sẽ đi, lễ phép và mau lẹ, ngay khi được. Đến lần gặp thứ hai này thì tôi biết rằng người giao sữa để ý tôi, rằng hắn đang tìm cách tán tỉnh tôi. Tôi biết mình không thích được hắn để ý, và tôi cũng chẳng hứng thú gì với hắn. Nhưng hắn không nói thẳng ra cho tôi biết là hắn để ý tôi. Hắn cũng vẫn không hỏi gì về tôi. Hắn cũng không động chạm tôi. Trong lần gặp thứ hai này đến giờ hắn còn chưa một lần nhìn tôi. Lại nữa hắn lớn tuổi hơn tôi, lớn hơn nhiều, nên phải, tôi băn khoăn, có phải tôi đang hiểu lầm chuyện này, có phải sự thể không như tôi hình dung? Còn về chuyện chạy bộ, chúng tôi đang ở chỗ công cộng. Đây là hai công viên lớn nối với nhau vào ban ngày, một môi trường hung hiểm về đêm, dù ban ngày nó cũng hung hiểm. Mọi người không thích thừa nhận cái phần ban ngày hung hiểm vì ai cũng muốn ít ra còn có một chỗ mà đến. Tôi không phải chủ lãnh thổ này thế tức là hắn được phép chạy trong đó cũng như tôi được phép chạy trong đó, cũng như trẻ con thập niên bảy mươi thấy được quyền uống rượu trong đó, cũng như bọn trẻ lớn hơn một tí trong thập niên tám mươi về sau thấy có quyền hít keo trong đó, cũng như đám lớn hơn trong thập niên chín mươi sẽ đến chích heroin trong đó, cũng như lúc này lực lượng an ninh đang nấp trong đó để chụp hình những kẻ ly khai. Họ còn chụp hình các đồng sự đã biết và chưa biết của kẻ ly khai, ngay phút này đây. Một tiếng tách mồn một vang lên khi người giao sữa và tôi chạy ngang một lùm cây và đây là lùm cây tôi đã chạy ngang nhiều lần mà chưa từng nghe vẳng ra tiếng tách. Tôi biết tiếng tách này là vì người giao sữa và chuyện hắn có dính líu, mà “dính líu” ở đây tôi muốn nói là có liên hệ, và “có liên hệ” nghĩa là có tham gia nổi loạn, còn “tham gia nổi loạn” tôi muốn nói là kẻ ly khai, kẻ thù của chính quyền bởi những vấn đề chính trị tồn tại ở nơi này. Vậy là giờ tôi sẽ nằm trong hồ sơ ở đâu đó, trong một tấm hình ở đâu đó, như một đồng lõa từng không rõ danh tính, nhưng giờ thì nhất định là đã rõ. Người giao sữa này không đả động đến tiếng tách dù hắn không thể nào không nghe thấy. Tôi đối phó bằng cách tăng tốc cho nhanh xong cuốc chạy, bằng cách làm bộ như tôi cũng không nghe thấy tiếng tách. Dù vậy hắn chạy chậm lại, chậm hẳn lại, cho đến khi chúng tôi đi bộ. Chuyện này nói chung không phải do hắn yếu sức, mà vì hắn không phải dân chạy bộ. Hắn không hứng thú với chạy bộ. Toàn bộ cái cuốc chạy dọc các hồ chứa mà trước giờ tôi chưa từng thấy hắn chạy ấy; không phải để mà chạy. Toàn bộ cái cuốc chạy ấy, tôi biết, là vì tôi. Hắn ngụ ý đó là vì đi bộ, rằng hắn chạy chậm lại vì muốn đi bộ, nhưng tôi biết thế nào là đi bộ và với tôi, đi bộ khi chạy không phải là thế này. Tuy nhiên tôi đâu thể nói vậy, vì làm sao tôi thích hợp hơn người này được, làm sao hiểu biết về chế độ của chính mình hơn người này, vì địa vị nam và nữ ở đây sẽ không bao giờ cho phép điều đó. Đây là lãnh thổ “Tôi là nam còn cô là nữ”. Đây là những gì được phép khi ta là con gái nói với con trai, hay đàn bà nói với đàn ông, hay một đứa con gái nói với một đàn ông, và những gì ta không được phép nói — ít nhất là không chính thức, ít nhất là không ở chốn công cộng, ít nhất là không thường xuyên. Có những đứa con gái sẽ không được dung thứ nếu bị xem là không biết vâng theo nam giới, không thừa nhận sự ưu việt của nam giới, thậm chí đến mức gần như chống lại nam giới, cơ bản là, giống cái ương ngạnh, một loài xấc láo và quá tự phụ. Dù sao, không phải con trai và đàn ông đều như thế. Một số cười và thấy việc những gã đàn ông bị mất mặt thật là buồn cười. Tôi thích những người đó — mà bạn trai hờ là một trong số đó. Cậu ta cười mà nói, “Em đùa anh đấy à. Làm gì mà tệ đến thế, tệ đến thế à?” khi tôi nhắc đến những thằng tôi quen không ưa nhau nhưng lại hùa với nhau mà tức giận kiểu diêm dúa của Barbra Streisand; mấy thằng con trai điên tiết với Sigourney Weaver vì giết được sinh vật trong bộ phim mới, trong khi không gã đàn ông nào trong phim giết được sinh vật đó; những thằng phản đối Kate Bush vì giống mèo, phản đối mèo vì giống đàn bà, dù tôi không kể chuyện xác mèo bị cắt xẻo đặt trước các lối vào, đến mức chẳng còn lại mấy con trong khu của tôi nữa. Thay vì vậy tôi kết ở chuyện Freddie Mercury vẫn còn được ái mộ chừng nào còn phủ nhận được chuyện anh ta bê đê, khiến bạn trai hờ đặt ấm cà phê xuống — chỉ có cậu ta và bếp trưởng bạn cậu ta trong tất cả những người tôi biết, là có ấm cà phê — ngồi xuống và lại cười lăn. Đây là “bạn trai hờ cũng gần được một năm” tôi gặp gỡ những đêm thứ Ba, có khi đêm thứ Năm, hầu hết đêm thứ Sáu sang thứ Bảy, rồi tất cả các đêm thứ Bảy sang Chủ nhật. Thỉnh thoảng chúng tôi có vẻ như hẹn hò chính thức. Lúc khác thì lại không. Vài người đằng chỗ cậu ta coi chúng tôi đích thị là một cặp. Dù vậy, hầu hết coi chúng tôi như một cặp–mà–không–phải–cặp, kiểu cũng gặp nhau đều đặn nhưng chỉ thế thôi thì không thể gọi là một cặp đúng nghĩa được. Tôi cũng thích được là một cặp đúng nghĩa và chính thức hẹn hò nên có lúc đã nói vậy với bạn trai hờ, nhưng cậu ta nói không, cái đó không đúng, chắc tôi quên rồi nên cậu ta nhắc cho tôi nhớ. Cậu ta nói rằng bọn tôi đã có lần thử — cậu ta làm chàng trai chính thức của tôi còn tôi làm cô gái chính thức của cậu ta, bọn tôi gặp nhau và sửa soạn và, như các cặp đúng nghĩa vẫn làm, dường như tiến đến một kết cục nào đó trong tương lai. Cậu ta nói lúc ấy tôi đâm kỳ quặc. Cậu ta nói cậu ta cũng đâm kỳ quặc, nhưng trước giờ cậu ta chưa từng thấy tôi có nhiều nỗi sợ đến vậy trong lòng. Khi cậu ta nói, tôi lờ mờ nhớ được một vài chi tiết trong những thứ cậu đang kể. Nhưng một phần khác trong tôi lại nghĩ, có phải cậu ta đang bịa? Cậu ta bảo, vì những gì mà chúng tôi đã có, bất kể là gì, cậu ta cho rằng chúng tôi nên chấm dứt cái trò bạn gái chính thức và bạn trai chính thức, theo quan điểm của cậu ta thì chỉ có tôi là toan thử cái trò “nói về cảm xúc”, mà cái này, xét đến nỗi hoảng sợ của tôi khi chúng tôi làm thế, cũng xét đến cả việc tôi nói đến cảm xúc còn ít hơn cậu ta, thì chắc hẳn trước giờ tôi cũng chẳng tin tưởng gì nó. Thay vì vậy cậu ta đề nghị bọn tôi quay lại địa hạt hờ, mập mờ giữa hẹn hò và không hẹn hò. Thế nên chúng tôi làm vậy và cậu ta nói tôi đã bình tĩnh lại và cậu ta cũng bình tĩnh lại. Còn về địa hạt “nam và nữ” chính thức ấy, những gì nữ giới được nói và những gì họ không bao giờ được nói, tôi đã không nói gì khi người giao sữa kìm tôi lại, rồi làm tôi chậm lại, rồi làm tôi ngừng chạy. Một lần nữa, ít nhất là không chủ ý, hắn không tỏ vẻ khiếm nhã, nên tôi không thể khiếm nhã mà cứ tiếp tục chạy. Thay vì vậy tôi để cho hắn làm tôi chậm lại, người đàn ông tôi không muốn để lại gần này, và đúng lúc đó hắn nói gì đó về bao lần tôi đi bộ mỗi khi không chạy và đấy là những lời tôi ước gì hắn không nói ra hoặc tôi không nghe thấy. Hắn nói hắn lo, rằng hắn không chắc, và suốt lúc ấy hắn vẫn không nhìn tôi. “Không chắc,” hắn nói, “về chuyện chạy bộ này, về tất tật chuyện đi bộ ấy. Chạy bộ rồi đi bộ nhiều quá.” Nói vậy rồi, không một lời nào nữa, hắn quành góc đường ở rìa công viên và khuất dạng. Như lần trước với chiếc xe hơi bóng lộn, lần này cũng vậy — bỗng đâu xuất hiện, tiến sát gần, cư xử tự nhiên như không, tiếng máy ảnh kêu tách, ý kiến ý cò về chuyện tôi chạy và đi bộ, rồi một lần nữa bỏ đi đường đột — tôi hoang mang quá đi, giật mình quá đi. Nó có vẻ là một cú sốc, phải, nhưng mà sốc vì cái gì hẳn là quá nhỏ nhặt, không quan trọng, thậm chí quá bình thường để ta thật sự thấy sốc. Dù vậy vì bị sốc mà phải mấy giờ sau về nhà rồi tôi mới hiểu ra là hắn biết về công việc của tôi. Tôi cũng không nhớ tôi về nhà thế nào vì khi hắn đi rồi, mới đầu tôi thử chạy lại, cố tiếp tục lịch chạy của mình, vờ như chuyện hắn xuất hiện không xảy ra hay ít nhất cũng không có ý nghĩa gì. Thế rồi, vì tôi lơ đễnh một chút, vì tôi rối trí, vì tôi không thành thật, tôi trượt chân trên mấy trang giấy bóng rời ra từ một tạp chí vứt đi nào đó. Đó là hai trang báo liền hình một phụ nữ có mái tóc đen dài, lòa xòa, mang tất dài, dây móc bít tất, cũng đen tuyền và toàn đăng ten. Nàng ta đang nhoẻn cười với tôi, ngửa người tênh hênh trước mắt tôi, đó là khi tôi trượt vèo và mất thăng bằng, thấy trọn cái nường của nàng ta khi tôi ngã lăn quay ra đường. B HAI uổi sáng sau cuốc chạy ấy, và sớm hơn thường lệ, cũng không tự nhủ tại sao, tôi bỏ tuyến đi bộ quen thuộc mà qua bên kia quận để đón một xe buýt khác xuống phố. Tôi cũng đón xe buýt đó về nhà. Lần đầu tiên tôi không vừa–đi– vừa–đọc. Tôi không đi bộ. Lần nữa tôi không tự nhủ vì sao. Một chuyện nữa là tôi bỏ lỡ buổi chạy bộ kế tiếp. Phải vậy thôi, phòng khi hắn lại xuất hiện trong công viên & hồ chứa. Dù vậy, nếu ta là người chạy bộ nghiêm túc, lại là người chạy đường trường, và thuộc một tôn giáo nào đó từ một vùng nào đó trong thành phố, ta gần như phải gộp toàn bộ lãnh thổ đó vào lịch chạy. Nếu không làm vậy, ta chỉ còn lại một tuyến đường cụt ngủn do địa tôn giáo, nghĩa là cứ chạy vòng vòng một khu vực nhỏ hơn nhiều mới có được hiệu quả tương đương. Dù tôi yêu chạy bộ, cái đơn điệu khi chạy vòng vòng lại bảo tôi rằng tôi không yêu nó đến thế đâu, nên tôi không chạy bộ trọn bảy ngày liền. Cũng có vẻ như là tôi sẽ tiếp tục không chạy cho đến khi nỗi thôi thúc chạy thắng thế. Đến tối ngày thứ bảy không chạy, tôi quyết định quay lại công viên & hồ chứa, lần này có anh rể ba đi cùng. Anh rể ba không phải là anh rể cả. Anh hơn tôi một tuổi và tôi quen anh từ nhỏ: một tay tập luyện điên cuồng, một tay đánh lộn điên cuồng, cơ bản là một tay điên cuồng toàn diện. Tôi thích anh. Người khác thích anh. Khi đã quen với anh rồi thì họ sẽ thích anh. Ngoài ra anh không bao giờ đưa chuyện, không bao giờ mở miệng nói những câu vô liêm sỉ hay những lời chọc ghẹo dâm dục hay châm chọc bất cứ chuyện gì. Anh cũng không hỏi những câu bức bách hay thóc mách. Thật ra thì, chẳng mấy khi anh hỏi này hỏi kia. Còn về chuyện anh đấm đá, người đàn ông này chỉ đánh nhau với đàn ông. Chưa bao giờ anh đánh đàn bà. Thật ra, cái bất thường về đầu óc của anh, như cộng đồng chẩn đoán, là anh mong đàn bà phải là những nhân vật gan dạ, truyền cảm, thậm chí siêu nhiên, huyền bí. Chúng tôi phải đấu khẩu với anh nữa, ít nhiều là vậy, để thuyết phục anh, tất cả những chuyện này thì rất khác thường nhưng cũng thuộc vào những quy tắc bất di bất dịch của anh về phụ nữ. Nếu một phụ nữ không có vẻ huyền bí và vân vân, anh sẽ cố gắng hích dần mọi chuyện theo hướng đó bằng cách đâm ra hơi độc tài với chị ta. Làm thế anh đâm ra lúng túng, nhưng anh tin rằng một khi chị ta tỉnh ngộ nhờ có sự chuyên quyền ứng biến của anh giúp sức, chị ta sẽ nhớ ra mình là ai và một lần nữa phẫn nộ đòi lại cho mình cái nằm phía bên kia phạm trù thân thể. “Thế thì không ổn định lắm,” một số đàn ông trong khu nói, mà có lẽ là mọi đàn ông trong khu. “Nhưng nếu cậu ta phải bất ổn,” mọi đàn bà trong khu vực nói, “bọn tôi nghĩ tốt nhất là cậu ta cứ tiếp tục theo kiểu này.” Thế là với lối tôn trọng rất không điển hình dành cho mọi thứ thuộc phái nữ, có vẻ như anh được lòng phái nữ mà không hay biết mình được lòng họ — điều này khiến anh còn được lòng hơn nữa. Còn có lợi nữa — ý tôi là cho tôi, với vấn đề hiện tại của tôi với người giao sữa — khi mọi phụ nữ trong khu vực đều nhìn nhận anh rể theo cách này. Thế nên không chỉ một phụ nữ, hay hai phụ nữ, hay ba hay thậm chí bốn phụ nữ. Phụ nữ thiểu số, trừ phi là vợ, mẹ, fan cuồng, hay có liên hệ thế nào đó với nhóm đàn ông cầm quyền trong khu vực chúng tôi — nghĩa là lực lượng bán quân sự trong khu vực chúng tôi — sẽ chẳng đi đến đâu trong việc dẫn dắt hành động chung, trong việc ảnh hưởng đến công luận đây nhằm có lợi cho họ. Tuy nhiên, quần chúng phụ nữ địa phương lại có thể lãnh đạo, và trong những dịp hiếm hoi họ đứng lên phản đối một sự vụ công dân, xã hội hay địa phương nào đó, họ xuất hiện như một lực lượng đáng gờm lạ lùng mà các lực lượng khác, thường được xem là đáng gờm hơn, chỉ còn biết dè chừng. Cùng nhau, những phụ nữ này tỏ lòng biết ơn người bênh vực mình, nghĩa là họ sẽ bảo vệ người bênh vực ấy. Anh và đám phụ nữ là như vậy đó. Còn về anh với đàn ông trong khu vực — và có lẽ họ cũng tự thấy kinh ngạc — hầu hết đàn ông cũng thích và nể nang anh rể ba. Vì thể chất siêu đẳng và sự thấu hiểu bản năng của anh về quy tắc chiến đấu của nam giới trong quận nên anh được họ thực sự công nhận, dù cho cái vụ lụy đàn bà của anh, trong mắt cánh đàn ông, đã đến giai đoạn cực kỳ khùng điên rồi. Do vậy trong khu vực, anh được mọi người chấp nhận, cả tôi cũng chấp nhận anh, và lúc trước tôi cũng thường chạy với anh nhưng rồi một ngày tôi dừng. Phương pháp rèn luyện thân thể chuyên chế của anh lấn át phương pháp rèn luyện thân thể chuyên chế của tôi. Thực tế, anh tỏ ra quá căng thẳng, quá ngặt nghèo, quá hung hăng. Dù vậy tôi quyết định chạy bộ lại với anh, chẳng phải vì người giao sữa sẽ bị tướng tá anh hăm he, bụng phập phồng sợ anh rể choảng hắn. Tất nhiên là hắn không được trẻ trung hay sung sức như anh rể, nhưng sự trẻ trung và sung sức không phải lúc nào cũng đáng kể, thậm chí còn thường xuyên chẳng đáng kể chút nào. Chẳng hạn, đâu cần phải trẻ trung và đủ sức chạy bộ thì mới nã súng được, và tôi khá chắc người giao sữa làm được chuyện đó. Chính những người hâm mộ anh — sự nể trọng xuyên–giới–tính dành cho anh rể ba — tôi nghĩ ắt đấy mới là vật cản đối với người giao sữa. Nếu hắn phản đối chuyện anh rể hộ tống tôi, hắn sẽ không chỉ đối diện với sự ghê tởm từ toàn bộ dân cư địa phương, mà cái tiếng là một người bất đồng chính kiến uy tín, danh giá của hắn trong cộng đồng cũng sẽ tụt dốc đến mức hắn sẽ bị tống cổ khỏi mọi nơi trú ẩn, phơi mặt trước mọi xe tuần tra quân đội đi ngang, hệt như thể hắn không phải một anh hùng quan trọng đầy thanh thế của chúng tôi mà chỉ là một cảnh sát của nhà nước kẻ thù nào đó, một tên lính địch nào đó từ bờ bên kia hay thậm chí một tên bán quân sự bảo vệ nhà nước kẻ thù bên kia đường. Hắn là một kẻ ly khai dựa rất nhiều vào cộng đồng địa phương, tôi nghĩ hắn sẽ không đời nào tự làm mình bị ghẻ lạnh vì tôi. Lúc đó kế hoạch là vậy, và là một kế hoạch hay, và nhờ nó tôi cảm thấy tự tin, chỉ tiếc sao mình không nghĩ ra bảy ngày sáu đêm trước. Nhưng giờ tôi đã nghĩ ra nên việc tiếp theo là bắt tay vào hành động. Tôi mặc đồ chạy vào rồi lên đường đến nhà anh rể ba. Nhà anh rể ba nằm trên đường đến công viên & hồ chứa và khi tôi đến, mọi thứ ở đó đúng như tôi trông đợi: anh rể đứng ở lối đi trong vườn, mặc đồ chạy, đang khởi động. Anh đang lầm bầm chửi thề và tôi không nghĩ anh tự biết mình đang lầm bầm chửi thề. Những chữ “chó chết chó chết” khẽ phát ra khi anh kéo dãn bắp chân phải rồi đến bắp chân trái, rồi lại “chó chết” trong lúc kéo dãn các cơ dép bên phải và bên trái, rồi anh ngoảnh mặt qua mà nói, vì bài tập dãn cơ cần tập trung, như thể không có chuyện tôi đang ở đây, lại chạy bộ với anh sau khoảng ngắt quãng đáng kể từ lần chạy trước, “Hôm nay ta sẽ chạy tám dặm.” “Được,” tôi nói. “Thì tám dặm.” Chuyện này làm anh sững. Tôi biết anh tưởng tôi sẽ cau mày, sẽ tuyên bố rằng chắc chắn chúng tôi sẽ không chạy tám dặm, rồi theo cái lối nữ thần, lối đế quốc đó, tuyên bố chúng tôi sẽ chạy bao nhiêu dặm. Dù vậy, đầu óc tôi đang để ở người giao sữa nên tôi chẳng để tâm bọn tôi chạy bao nhiêu dặm. Anh thẳng người lên và nhìn tôi. “Em có nghe anh không đó em vợ? Anh nói chín dặm. Mười. Ta sẽ chạy mười hai dặm.” Lần nữa đây là tín hiệu để tôi phản đối và vặn hỏi. Bình thường thì tôi đã làm theo nhưng lúc ấy tôi cũng chẳng bận tâm dẫu bọn tôi có chạy ngang dọc khắp đất nước cho đến lúc tiếng đằng hắng khẽ khàng nhất — thậm chí của một người khác — cũng sẽ khiến giò chúng tôi xụi lơ. Nhưng tôi cũng cố. “Ơ không được, anh rể,” tôi đáp. “Mười hai dặm không được đâu.” “Ừ,” anh đáp, “thế thì mười bốn dặm.” Rõ là tôi cố chưa tới. Tệ hơn, thái độ dửng dưng của tôi, xét vì bản chất giới tính của tôi, giờ làm anh bực thật rồi. Anh nhìn tôi gay gắt, chắc anh thắc mắc có phải tôi bị bệnh hay sao đó. Tôi không bao giờ biết được anh rể thắc mắc gì nhưng tôi biết vấn đề không phải là anh không muốn chạy mười bốn dặm hay không đủ sức chạy mười bốn dặm. Với anh — đang cần được ai cãi lại, cũng như với tôi — đang mải nghĩ chuyện người giao sữa, số dặm là thứ chẳng liên quan nhất đời. Vấn đề là tôi đã không hoạnh họe anh và, “Anh không phải người ưa hoạnh họe,” anh mở lời, nghĩa là chúng tôi sắp bước vào một trận cù cưa một chiều kéo dài, nhưng rồi vợ anh, chị ba của tôi, bước ra lối đi. “Chạy bộ!” chị làu bàu, và chị gái này của tôi đang mặc quần ống bó và đi dép lê mà mỗi móng chân sơn một màu khác nhau. Đây là hồi trước những năm mà trừ ở Ai Cập cổ đại ra ai ai cũng sơn móng chân nhiều màu. Một tay chị cầm ly Bushmills còn tay kia một ly Bacardi vì chị vẫn đang trong giai đoạn nghĩ xem nên uống ly nào đầu ngày. “Hai đứa rồ,” chị nói. “Đồ mê kiểm soát đến phát rồ. Đồ khùng ám ảnh, lẩn mẩn của… Mà thôi, hạng chết bằm nào lại đi chạy bộ?” Rồi chị bỏ đi vì năm người bạn của chị xuất hiện ở cửa nhà. Hai người đưa chân đẩy mở cánh cổng nhỏ xíu, tay họ không đẩy được vì trên đó rượu chồng cao chất ngất. Mấy người kia đi bừa qua hàng giậu, nghĩa là hàng giậu lại nát bét. Đây là kiểu hàng giậu tiểu cảnh, cao ba tấc, “một nét đặc trưng” như chị gọi, nhưng nó chưa làm nét đặc trưng được vì mọi người cứ quên rằng nó ở đó mà đạp bừa qua hay ngã đè lên, như ba người bạn của chị lúc này. Thế nên, như một thứ cây xanh, nó lại phải chịu đau đớn, phải bị xộc lệch ngả nghiêng khi đám phụ nữ này đi băng qua nó để vào bãi cỏ. Trước khi chen nhau vào căn nhà bé xíu, như thường lệ họ nhạo báng hai người chạy bộ chúng tôi. Họ châm chọc khi đi ngang qua, thúc cho chúng tôi phải ngừng bài tập dãn cơ — đấy là cái lệ bất cứ khi nào họ bắt gặp chúng tôi trong tư thế khởi động, nghiêm túc. Cuối cùng, trước khi họ khép cửa trước, còn hai chúng tôi nhảy phóc qua hàng giậu để lên đường chạy bộ, tôi đã ngửi thấy mùi thuốc lá và nghe tiếng cười cùng tiếng chửi tục từ phòng khách; còn nghe được tiếng chất lỏng ọc ọc đổ vào một chiếc cốc dài. Chúng tôi chạy dọc hồ chứa trên, đã bảy ngày sau cái lần tôi chạy men chỗ đó với người giao sữa, anh rể ba vẫn lặng lẽ chửi thề một mình. Tôi thì cứ đề phòng bị quấy nhiễu dù tôi không muốn nghĩ đến người đó trong đầu. Tôi muốn bạn trai hờ trong đầu, vì cậu ta đã ở đó, hết sức dễ chịu, cho đến khi nỗi bứt rứt về người giao sữa đẩy cậu ra. Hôm đó là thứ Ba và chiều ấy tôi sẽ gặp cậu ta khi chạy xong còn cậu ta đã loay hoay xong với chiếc xe nát mới nhất. Tôi bảo chiếc xe hiện tại của cậu có màu xám còn cậu ta gọi nó là màu bạc zero–x–gì–đó và cậu ta đã dẹp chiếc trắng sửa xong qua một bên mà chuyển sang bắt tay ngay vào tân trang chiếc xám móp méo này, nhưng thứ Ba tuần trước khi tôi bước vào phòng khách nhà cậu ta thì cậu ta đã có một phụ tùng xe khác hẳn trên sàn. Tôi nói, “Anh có xe trên thảm kìa,” thì cậu ta nói, “Ừ, anh biết, trông nó tuyệt vời không?” Rồi cậu ta giải thích rằng tất cả họ — nghĩa là mấy anh chàng ở chỗ làm — lên đỉnh cả lũ vì người ta đem bỏ một xe hơi siêu– đặc–biệt nào đó, do một hãng xe hơi trong mơ nào đó chế tạo –“Chẳng đòi cái đ… gì cả! Chẳng lấy gì cả! Họ chẳng đòi gì cả!” cậu ta kêu lên — cái xe bị đem quăng vào giữa ga ra của họ, vào lòng họ. “Em tưởng tượng nổi không?” cậu ta nói. “Không đậu! Không xúc xích!” nghĩa là tiền, nghĩa là mấy chủ xe chẳng đòi gì. Cậu ta có vẻ sốc nên tôi không rõ gặp chiếc xe mơ ước này là chuyện hay hay dở. Tôi toan hỏi nhưng cậu ta vẫn chưa nói xong. “Mấy người đem nó vào,” cậu ta nói, “còn nói, ‘Mấy cậu cứ lấy cái nồi điện hỏng của chúng tôi, cái tủ lạnh, máy cán là, tấm thảm bẩn thực ra thì cũng được có điều bốc mùi một tí nên cứ giặt qua một cái rồi đem trải nhà vệ sinh, với lại mấy cậu cứ lấy hết kính vỡ với gạch xỉ với mấy túi gạch vụn của chúng tôi mà làm móng cho nhà kính cũng được.’ Nên lúc đó bọn anh nghĩ,” bạn trai hờ nói, “mấy người già tội nghiệp này nghĩ bọn anh là nghĩa địa xe chứ không phải thợ sửa xe nên có khi cũng thật không phải nếu lấy con Blower của họ vì họ đang lẩn thẩn và không biết mình đang làm gì, có khi cũng không biết, cái xe đó — ngay cả trong tình trạng đó — đáng giá bao nhiêu. Nhưng vài đứa bọn anh huých những đứa còn lại và suỵt, ‘Đừng có mà nói gì đó. Họ muốn tống nó đi, nên bọn mình cứ lấy thôi,’ nhưng một số đứa bọn anh vẫn mở miệng nói gì đó — tất nhiên là thay đổi câu chữ không gọi họ là lẩn thẩn kẻo lại chạm tự ái.” Cậu ta kể cặp đó liền vặc lại và bảo, “Mấy cậu bảo chúng tôi ngu hay gì à? Mấy cậu bảo chúng tôi nghèo hay gì à? Mấy cậu nói gì cơ? Cái gì cơ?” Rồi họ bắt đầu thóa mạ. “Nếu lũ khốn chúng mày nghĩ chúng tao điên, chúng tao sẽ đi khỏi đây mang theo hết chỗ đồ nội thất trắng, gạch vụn, gỗ xẻ, con Blower Bentley, thảm, mọi của cải tuyệt hảo của chúng tao mà chúng tao đã có hảo ý đem đến cho chúng mày. Thế nên lấy không lấy thì thôi nhé, chúng tao không quan tâm.” “Đương nhiên là bọn anh lấy,” bạn trai hờ nói. Lúc này tôi mở miệng để hỏi thế cái… nhưng cậu ta đã đón đầu mà nói “xe đua”, làm như là nghe thế tôi sẽ dễ hiểu hơn. Bình thường cậu ta không làm thế đâu – cậu không chủ tâm, nhưng vì cậu đang say sưa dù cậu ta lại lần nữa đánh giá sai người nghe mỗi khi cậu ta nói về xe hơi còn tôi là người nghe. Cậu ta cứ nói tù tì, trình bày chuyên môn kỹ thuật đến tận dấu gạch dấu chấm câu quá mức cần thiết, thật ra là quá mức hữu ích, nhưng tôi hiểu rằng cậu ta phải tranh thủ tôi vì cậu ta đang háo hức về chiếc xe mà trong phòng chỉ có mình tôi. Tất nhiên cậu ta không định bụng bắt tôi nhớ, cũng như tôi không định bụng bắt cậu ta nhớ Anh em nhà Karamazov, Tristram Shandy, Hội chợ phù hoa hay Bà Bovary chỉ vì một lần, đang cao hứng, tôi kể cậu ta nghe về mấy cuốn đó. Dù rằng mối quan hệ của chúng tôi chỉ là hờ, không phải quan hệ đã gắn bó thật sự, sẽ đi đến đâu, mỗi người cũng được phép trong lúc cao hứng sẽ được nói xả láng, còn người kia cố mà thu nhận ít ra cũng phần nào. Hơn nữa, đâu phải tôi hoàn toàn không hiểu gì. Lúc này tôi thấy được là cậu ta vui về chuyện xảy ra ở ga ra. Tôi cũng biết, Bentley là một cái xe. Còn giờ cậu ta đang mê mẩn nó, cái món để trên thảm phòng khách. Cậu ta đứng bên cạnh nó, ngây nhìn xuống, cười toe toét, mặt mày tươi roi rói. Và đấy là những gì cậu làm — khiến tôi nứng, cậu ta làm tôi nứng khi cậu ta miệt mài, tự nhiên, e thẹn, cặm cụi với những mớ đồ cũ, mặt tràn đầy tình yêu và chăm chú, tự nhủ đây là những tình cảnh nan giải thật sự mà chiếc xe cũ tội nghiệp ắt sẽ không thoát được nếu cậu không tận tình sửa sang, và cả khi trong đời một số người sẽ nhún vai nói, “Ôi thôi, có cố cũng chẳng ích gì, chắc không ăn thua gì đâu nên mình không nên cố mà nên chuẩn bị cay đắng và thất vọng đi,” nhưng bạn trai hờ lại nói, “Hừm, chắc được đó, tôi nghĩ chắc sẽ được, sao ta không thử?” và dù cho không thành công thì ít ra cậu ta cũng không đày mình vào u uất trước khi cố gắng. Nếu thất bại thì, sau khi vượt qua được nỗi thất vọng, một lần nữa, với nghị lực mới, đinh ninh sẽ “làm được” ngay cả khi không làm được, cậu ta sẽ lao ngay sang thứ tiếp theo. Tò mò và miệt mài và hăm hở – vì đam mê, vì dự định, vì hy vọng, vì tôi. Thế thôi. Với tôi cũng vậy, cậu ta không tính toán, trong sáng, không lừa dối, luôn là mình, không có kiểu lạnh lùng, giấu giếm, mưu đồ, không có những trò thao túng đôi khi khôn khéo nhưng luôn ti tiện, gây tổn thương. Không thâm hiểm. Không diễn trò. Cậu ta không làm, chẳng bận tâm, không hứng thú với thứ đó. “Mấy thứ rồ,” cậu ta nói, lờ đi những đòn chơi xấu để bảo vệ tâm hồn mình. Do vậy mà mạnh mẽ. Còn trong sáng nữa. Không tha hóa vì những thứ nhỏ nhặt, nhờ vậy đứng vững trước những thứ lớn lao hơn. Điều ấy thật hiếm có. Vì vậy mà tôi thích cậu ta. Thế là đứng đây, nhìn cậu ta nhìn chiếc xe, thắc mắc trầm ngâm thành lời, còn tôi thì ướt rượt chỗ đó và… “Em có đang nghe không đó?” cậu ta hỏi. “Có mà,” tôi nói. “Nghe hết. Anh đang nói về nội thất xe.” Ý tôi muốn nói món đồ trên thảm nhưng cậu bảo cậu sẽ nhắc lại vì xem ra tôi vẫn chưa nắm được những điểm cốt yếu. Lúc đó tôi mới biết món nội thất này thực ra là một món ngoại thất, nó nằm ở phía trước xe. Cậu ta còn nói rằng, món này đến từ một cái xe hoàn toàn nát bét khi họ đem đến ga ra. “Chịu nổi không! Nó đúng là thứ vứt đi, thê thảm kinh khủng, do thằng ngu nào đấy làm bung máy vì không cấp đủ dầu. Những bộ phận thiết yếu đã không còn, truyền động vi sai cũng mất, pít tông đâm xuyên qua nắp dàn cò xú páp, gần như toàn bộ luôn, bạn gái hờ à, một thảm họa.” Theo những gì tôi hiểu được — vì món trên sàn trông chẳng có gì đặc biệt, trông giống một món đồ thường hơn — đây là một chiếc xe hơi đáng ao ước đầu thế kỷ hai mươi, sôi nổi, cục súc, xé gió, ồn ào, dừng–là–hơi–khó–nha. “Vô phương cứu chữa,” bạn trai hờ nói, nghĩa là không sửa được, vậy mà cậu ta đang nhoẻn cười với nó. Cậu ta nói cậu ta với mấy người kia, sau bao nhiêu tranh cãi, bất đồng, cuối cùng đã bỏ phiếu, quyết định rã những gì còn lại ra. Thế là họ rã cái xe ra, rồi bốc thăm mà rốt cuộc bạn trai hờ trúng được món trên thảm, là cái lúc này đang khiến cậu ta lâng lâng nỗi mừng vui trong trẻo. “Bộ siêu nạp đó,” cậu ta giải thích và tôi đáp, “Ờ ha,” rồi cậu ta nói, “Không, em chưa hiểu rồi, bạn gái hờ à. Hồi ấy không mấy xe có được bộ siêu nạp nên đây là công nghệ tiên tiến. Nó tàn sát đối thủ — thảy đều nhờ cái này” — cậu ta chỉ thứ trên sàn. “Ờ ha,” tôi lại ậm ờ, rồi tôi nảy một ý nghĩ. “Ai được phần ghế xe?” khiến cậu ta cười mà nói, “Ai lại đi hỏi câu đấy, em yêu. Lại đây” — rồi cậu ta đưa mấy ngón tay – Chúa ơi – lên gáy tôi. Chuyện này nguy hiểm, bao giờ cũng nguy hiểm. Mỗi khi mấy ngón tay ở đó — giữa cổ và sọ tôi — tôi sẽ quên hết – không chỉ những thứ xảy ra mấy khắc trước ngón tay, mà mọi thứ — tôi là ai, tôi đang làm gì, mọi ký ức, mọi thứ, trừ chuyện đang ở đó, phút ấy, với cậu ta. Thế rồi, khi cậu ta miết mấy ngón tay, vào trong ngấn, chỗ lõm ấy, chỗ mềm bên trên xương gồ, chuyện ấy còn nguy hiểm hơn. Lúc ấy đầu óc tôi sẽ ngay đơ luôn do sự ngọt ngào và do lẫn lộn trước sau. Một cách muộn màng tôi sẽ nghĩ, ồ, nhưng lỡ cậu ta bắt đầu miết mấy ngón tay ở đó thì sao! Tôi sẽ mềm nhũn ra nghĩa là cậu ta sẽ phải vòng hai tay đỡ tôi khỏi ngã xuống nghĩa là tôi sẽ phải để cậu ta làm vậy. Nhưng ngay cả khi ấy thì, chỉ ít giây sau chúng tôi sẽ đổ rầm xuống sàn. “Quên ghế xe đi,” cậu ta thì thầm. “Ghế xe quan trọng nhưng không phải quan trọng nhất. Đây mới là cái quan trọng.” Tôi không rõ tâm trí cậu ta vẫn còn để ở “xe” hay đã quay sang tôi. Tôi nghi là xe nhưng có những lúc ta không thể dừng lại mà tranh cãi được, nên chúng tôi hôn nhau và cậu ta nói cậu ta đang hứng và tôi không hứng hay sao thì tôi trả lời cậu ta không thấy tôi đang ra sao ư, rồi cậu ta thì thầm cái gì đây nên tôi thì thầm đáp đó là gì rồi cậu ta giúi cái gì đó vào tay tôi một thứ tôi đã quên khuấy hóa ra là truyện Tấm áo choàng của Gogol nên cậu ta nói mình cứ để nó ở đó, ý là cái bàn, rồi cậu ta làm thế, như vậy cũng được rồi và chúng tôi sắp đến có lẽ là thảm hay trường kỷ hay đâu đó thì có tiếng người. Những giọng đó vẳng vào từ lối đi rồi theo sau là tiếng gõ cửa. Trên ngưỡng cửa có đám đàn ông, hàng xóm của cậu ta. Họ đến nhà vì nghe đồn về chiếc Blower Bentley, ai cũng không tin nên muốn tận mắt thấy. Do số lượng người và sự nài nỉ của họ, đây không phải lúc có thể nói “Đang bận chút, mấy anh quay lại sau được không?” Xem ra nỗi háo hức của họ còn lớn hơn, mãnh liệt hơn, khó nhịn hơn của bọn tôi. Vừa giải thích vì sao mình có mặt, họ vừa lấn dần tới bên ngưỡng cửa, đi rón rén, cố nghển qua vai bạn trai hờ để ngó một cái chiếc xe hơi quý giá. Bạn trai hờ phải giải thích — vì ai cũng biết cậu ta cất xe ở nhà và cất xe trong nhà – rằng trong trường hợp này thì không phải cả chiếc xe mà bộ siêu nạp của xe, nhưng ngay cả thế thì đấy cũng là một tin tức tuyệt vời, khó tin. Vậy nên họ dứt khoát là muốn vào, chỉ một lát thôi, để ghé mắt nhìn cái diễn biến lạ lùng, khác thường này. Cậu ta để họ vào và sự hăm hở của họ lặng đi khi họ vào đứng đầy phòng khách, cung kính nhìn thứ trên sàn. “Ngoại hạng!” có người nói — chắc cái chi tiết máy là như vậy thật, vì đó là một từ chưa bao giờ xuất hiện trong từ vựng của chúng tôi. Cũng như những từ chẳng hạn – “tuyệt cú mèo!”, “thần sầu!”, “tuyệt trần!”, “choáng!”, “lạ đời!”, “đỉnh!”, “siêu!”, “quỷ thần ơi!”, “gì đâu!”, “chiến!”, “lóa mắt!”, “khủng!”, “cực kỳ!” — thậm chí là “tuy vậy” và “quả thật” dù chính tôi và các em nhỏ cũng nói “tuy vậy” và “quả thật” — mấy từ ấy kích động quá, màu mè quá, viển vông quá, điệu bộ quá; cơ bản thì nó thuộc ngôn ngữ tinh túy “bên kia biển”, “tinh túy” thì lại là một từ nữa trong những từ ấy. Hầu như chưa khi nào những từ đó được thốt lên ở đây mà không làm dân địa phương phật ý hay ngượng ngùng hay kinh hãi, nên một người khác sẽ nói, “Chết tiệt, ai mà ngờ được!” câu này làm mọi thứ mềm đi, cho thuận hơn với mức độ mà xã hội ở đây khoan dung được. Theo sau là những câu dễ được xã hội ở đây khoan dung hơn nữa, rồi có tiếng gõ cửa sổ rồi lại tiếng gõ cửa chính. Chẳng mấy chốc căn nhà chật ních người và tôi bị lùa vào góc trong khi đám cuồng xe nói về xe cổ điển, xe lịch sử, xe bí hiểm, xe hiệu suất, xe cơ bắp, xe quân dụng, xe rất hào nhoáng hay xe thô ráp loại đừng bao giờ cọ rửa tinh tươm mà phải để chúng luôn có bề ngoài như vậy. Rồi còn mã lực, đường nét sắc sảo, tiếng nổ lớn, gia tốc ban đầu, gia tốc tăng thêm, không phanh (là điều hay), những cú xóc nẩy thần sầu (một chuyện hay nữa) sẽ hất ta dính chặt vào lưng ghế với “một cảm giác tuyệt cú mèo!” Vì cuộc nói chuyện tiếp tục mà không có vẻ gì sẽ dừng, tôi nhìn đồng hồ treo tường rồi nghĩ, Gogol của mình đâu rồi? Thế rồi, khi họ chuyển sang những phụ âm khó nghe, những tên bằng số, những tên chữ và số — những NYX, KGB, ZPH–Zero–9V5–AG — những cái tên mà bạn trai hờ cũng thích mê, tôi không chịu nổi nữa mà phải cùng “Tấm áo choàng” đi ra khỏi phòng. Khi tôi định đi len qua, ai đó, một gã trẻ, một hàng xóm của bạn trai hờ, ngăn tôi lại, ngăn mọi người lại, bằng câu nhận xét buông ra đúng lúc trong một khoảng ngắt giữa cuộc chiến tranh giành không gian này. “Hàng xóm này,” tay hàng xóm này nói, “có cái món gọi là kinh điển này thì cũng tốt, chẳng phải tôi đang cố tỏ ra khôi hài hay gì đâu nhưng mà” — đến đây ai nấy đều nín thở, ai cũng đề phòng một động thái tấn công. Rồi nó được tung ra — “trong mấy người ở ga ra lúc đó, ai rút thăm trúng cái thứ có lá cờ?” Lúc này, nơi này, hễ động đến các vấn đề chính trị, bao gồm bom rồi súng rồi chết chóc và què cụt, người bình thường sẽ nói “phe họ làm” hay “phe ta làm”, hay “tôn giáo họ làm” hay “tôn giáo ta làm” hay “họ làm” hay “ta làm”, khi thật ra họ muốn nói “đám bảo vệ nhà nước làm” hay “đám ly khai làm” hay “nhà nước làm”. Có khi chúng tôi cũng cố mà nói “người bảo vệ” hay “kẻ ly khai”, dù chỉ trong tình huống cần khai sáng cho người ngoài, vì nếu chỉ có chúng tôi thôi thì hầu như chúng tôi chẳng để tâm. “Chúng ta” và “họ” là bản năng xã hội: thuận tiện, quen thuộc, trong cuộc, mà những từ này cứ thế bật ra thôi, không phải cố công nhớ và chật vật với những cụm từ ngụy tạo hay những ý nhị phải phép trong ngoại giao. Bằng thỏa thuận ngầm — mà người ngoài không hiểu được trừ phi nó liên quan đến động cơ cá nhân của họ — tất cả đều nhất trí hiểu rằng khi mọi người ở đây dùng từ định danh phe nhóm “chúng ta” hay “họ”, “tôn giáo của họ” hay “tôn giáo của ta”, thì khỏi phải nói, không nên hiểu là tất cả chúng ta và tất cả họ. Tóm tắt thế cho gọn. Khờ khạo? Truyền thống? Thực tại? Chiến tranh đang diễn ra và mọi người đang vội? Cứ chọn đi mặc dù câu trả lời chủ yếu là cái sau cùng. Những ngày đầu ấy, những ngày đen tối hơn cả ấy, không có thời gian đâu để dè chừng lời lẽ, dè chừng cái lối phải phép, dè chừng những quan điểm e dè như là “Mình có bị coi là người xấu không nếu như”, hay “Mình có bị xem là cuồng tín không nếu như”, hay “Mình có đang ủng hộ bạo lực không nếu như” hay “Mình có bị xem là ủng hộ bạo lực không nếu như”– và mọi người — mọi người — đều hiểu điều này. Tất cả những người bình thường cũng nắm được cốt lõi là cái gì được phép và không được phép, cái gì trung lập và được miễn khỏi thiên kiến, khỏi hệ thuật ngữ, khỏi các huy hiệu và quan điểm. Một trong những cách hay nhất để mô tả những luật lệ bất thành văn này, chính là nói qua một chút về chủ đề tên gọi. Cặp vợ chồng giữ danh sách những cái tên bị cấm trong quận, họ không tự quyết định những tên này. Tinh thần của cộng đồng trong quá khứ mới là cái phán xét tên nào được phép còn tên nào không. Có hai người giữ danh sách cấm, một nam một nữ ký lục, họ lập danh mục, chỉnh lý và cập nhật thường xuyên những tên này, tỏ ra rất năng suất trong cái lối biên ghi của họ, nhưng vẫn bị cộng đồng xem là bị loạn nhân cách ranh giới. Nỗ lực của họ là không cần thiết bởi cư dân chúng tôi trung thành với danh sách một cách tự động — tuân thủ nó mà không buồn đào sâu tìm hiểu. Cũng không cần thiết vì danh sách này, suốt nhiều năm trước khi cặp ký lục xuất hiện, đã tự tài tình lưu truyền, cập nhật và lưu trữ dữ liệu thông tin. Cặp giữ gìn danh sách có một cái tên đàn ông bình thường và tên đàn bà bình thường nào đó, nhưng cộng đồng gọi họ là Nigel và Jason, một trò đùa không phải là không ảnh hưởng đến cặp đôi tốt bụng đó. Những tên không được phép thì không được phép vì chúng sặc mùi cái nước “bên kia biển”, bất kể một số cái tên trong đó không xuất tích từ nước ấy mà chỉ là được dân xứ ấy trưng dụng và đem dùng. Những tên bị cấm được hiểu là đã thấm đẫm năng lượng, sức mạnh lịch sử, xung đột lâu đời, những lệnh cấm và sắc lệnh bị chống đối mà nước đó từ lâu đặt ra ở nước này, quốc tịch gốc của cái tên giờ đây không ai đếm xỉa. Những tên bị cấm là: Nigel, Jason, Jasper, Lance, Percival, Wilbur, Wilfred, Peregrine, Norman, Alf, Reginald, Cedric, Ernest, George, Harvey, Arnold, Wilberme, Tristram, Clive, Eustace, Auberon, Felix, Peverill, Winston, Godfrey, Hector, với Hubert, một họ hàng của Hector, cũng không được phép. Lambert hay Lawrence hay Howard hay Laurence hay Lionel hay Randolph cũng vậy vì Randolph thì giống Cyril mà Cyril lại giống Lamont mà Lamont lại giống Meredith, Harold, Algernon và Beverley. Myles nữa, cũng không được phép. Evelyn cũng vậy, hay Ivor, hay Mortimer, hay Keith, hay Rodney hay Roger hay bá tước Rupert hay Willard hay Simon hay ngài Mary hay Zebedee hay Quentin, dù giờ đây Quentin thì cũng có thể, nhờ nhà làm phim thành công ở Mỹ thời ấy. Hay Albert. Hay Troy. Hay Barclay. Hay Eric. Hay Marcus. Hay Sefton. Hay Marmaduke. Hay Greville. Hay Edgar vì tất cả những cái tên như thế đều không được phép. Clifford cũng là một tên không được phép. Lesley cũng không. Peverill thì bị cấm đến hai lần. Còn về tên con gái, những tên “bên kia biển” được chấp nhận vì tên một đứa con gái — trừ phi nó là Pomp và Circumstance — không quá lôi thôi về mặt chính trị, do vậy nó được tiện bề xoay trở mà không bị áp đặt sắc lệnh hay chỉ thị nào. Những tên con gái sai không gây ra phản ứng cay độc, sống động, hồi tố, chúng–ta–sẽ–không–quên, ghê– tởm–lịch–sử như trường hợp tên con trai sai, nhưng nếu anh thuộc tín ngưỡng đối lập và từ ‘“bên kia đường” thì anh sẽ cho phép mình dùng hết tên bị cấm của chúng tôi. Tất nhiên, anh sẽ không cho phép mình dùng dù chỉ một cái tên thịnh hành trong cộng đồng chúng tôi nhưng bởi phản ứng tự động cũng được quy định như vậy bên cộng đồng anh, những chuyện như thế khó mà làm anh lo lắng đến mất ngủ. Nên với những cái tên Rudyard, Edwin, Bertram, Lytton, Cuthbert, Roderick và Công tước xứ nằm chốt sổ, ở bên phía chúng tôi, trong danh sách chúng tôi, những cái tên bị cấm, tất cả những cái tên đó được Nigel và Jason canh giữ. Nhưng không có danh sách tên được phép. Mỗi cư dân được cho là tự biết cái gì được phép dựa trên cái không được phép. Anh đặt cho con anh cái tên và nếu anh có tinh thần phiêu lưu, tiên phong, phóng khoáng, đơn giản là một nhân tố khôn lường thích ngược dòng để thử một tên mới chưa được chính thức hóa, hợp thức hóa dù không nằm trong danh sách cấm, rồi sẽ đến lúc anh và bé con biết liệu anh có phạm sai lầm hay không. Còn về bầu không khí chính trị — tinh thần này, với các luật lệ về lòng trung thành, về bản sắc phe nhóm, về cái được phép và không được phép, mọi chuyện không dừng ở “tên của họ” và “tên của ta”, ở “chúng ta” và “họ”, “cộng đồng chúng ta” và “cộng đồng họ”, “bên kia đường”, “bên kia biển” và “bên kia ranh giới”. Các vấn đề khác cũng có những hướng dẫn tương tự đi kèm. Có những chương trình truyền hình trung lập có thể xuất xứ từ “bên kia biển” hay “bên kia ranh giới” nhưng vẫn được mọi người “bên này đường” cũng như “bên kia đường” xem mà không khiến cộng đồng nào nảy nòi phản bội. Rồi cũng có những chương trình được một bên xem mà không phản quốc trong khi bị “bên kia đường” căm ghét ghê tởm. Có người thanh tra việc cấp giấy phép truyền hình, người điều tra dân số, thường dân làm trong các môi trường phi dân sự và công chức, hoàn toàn được chấp nhận trong cộng đồng này trong khi sẽ bị bắn chết nếu thò một ngón chân vào cộng đồng kia. Còn đồ ăn thức uống nữa. Bơ đúng. Bơ sai. Trà trung thành. Trà phản bội. Có “tiệm của ta” và “tiệm của họ”. Địa danh. Ta đi học trường nào. Ta tụng kinh gì. Ta hát thánh ca nào. Ta phát âm “ngả” hay “ngã” ra sao. Ta đi làm ở đâu. Và tất nhiên bến xe buýt nữa. Có một thực tế là ta sẽ tạo ra một tuyên bố chính trị bất kể đi đâu, làm gì, kể cả dù ta không muốn. Còn có bề ngoài của người ta nữa, vì thiên hạ tin rằng anh có thể phân biệt “hạng người họ bên kia đường” với “người mình bên này đường” bằng chính bề ngoài của một người. Có lựa chọn bích họa, truyền thống, báo chí, hoan ca, “ngày đặc biệt”, hộ chiếu, hệ thống tiền tệ, cảnh sát, quyền lực công dân, lính tráng, bán quân sự. Trong thời đại không chịu để quá khứ ngủ im thì có không biết bao nhiêu là ví dụ, đủ các loại sắc thái liên kết đảng phái. Xen giữa là cái trung lập và cái được miễn trừ và chuyện xảy ra ở nhà bạn trai hờ là hàng xóm của cậu ta — trước sự hiện diện của tất cả hàng xóm còn lại — đã chĩa mũi dùi vào phép tắc và tính biểu tượng đầy khích động của tất cả những thứ ấy. Y chĩa vào vấn đề lá cờ, vấn đề lá–cờ–và–huy–hiệu, đầy bản năng và cảm xúc vì lá cờ được tạo ra để mang tính bản năng và cảm xúc — thường là cảm xúc bệnh lý, ái kỷ — và y muốn nói lá cờ của đất nước “bên kia biển” cũng là lá cờ của cộng đồng “bên kia đường”. Đó không phải là một lá cờ được hoan nghênh nhiệt liệt trong cộng đồng chúng tôi. Hoàn toàn không phải lá cờ được hoan nghênh trong cộng đồng chúng tôi. Không có cái nào, tuyệt không có, được hoan nghênh ở bên này đường. Do vậy cái tôi hiểu được, vì tôi không rành về xe hơi nhưng rành về lá cờ và huy hiệu, là mấy chiếc Blower Bentley cổ điển, đời cũ sản xuất ở nước “bên kia biển” có in lá cờ của nước “bên kia biển”. Do vậy ngụ ý trong câu bình luận của hàng xóm bạn trai hờ, đấy là cái bạn trai hờ đang làm không chỉ là rút thăm mà biết đâu cậu ta sẽ giành được thứ có lá cờ, mà còn là tham gia rút thăm, dù là để giành bất cứ mảnh nào — có cờ hay không có cờ — của một cái biểu tượng ái quốc, nhận diện quốc gia, “bên kia biển” như thế? Bất công lịch sử, y nói. Lập pháp đàn áp, y nói. Thông lệ của và hiệp ước cho, y nói. Những biên giới giả dối, y nói. Chống lưng cho tham nhũng, y nói. Bắt bớ không tội danh, y nói. Ban lệnh giới nghiêm, y nói. Bỏ tù không xét xử, y nói. Bài trừ các cuộc mít tinh, y nói. Cấm đoán điều tra chính thức, y nói. Vi phạm chủ quyền và lãnh thổ hiến định, y nói. Hành xử đồng bóng, y nói. Bất kỳ thứ gì, y nói. Nhân danh an ninh trật tự. Đó là những gì y nói dù lúc ấy đó không phải điều y muốn nói. Cái y muốn nói — ẩn dưới mọi diễn giải về chuyện lá cờ là ý định lái sang chuyện khác tức là chuyện lá cờ “bên kia biển” cũng là lá cờ “bên kia đường”. Trong cộng đồng chúng tôi “bên kia đường” được xem là “bên kia biển” còn hơn cả “bên kia biển” trên thực tế, họ cho là cái lá cờ tung bay ở đó còn sát sạt và hùng vĩ hơn cả ở cái lãnh thổ khai sinh ra lá cờ đó. Đến từ bên này đường — bên chúng tôi — mà đem lá cờ đó vào, là không chỉ gây chia rẽ, mà còn biểu thị một sự khúm núm phản trắc và một sự phản bội kinh khủng mà đem so thì ngay cả đám chỉ điểm và những ai lấy người khác phe cũng còn được coi trọng hơn. Cái này tất nhiên đều thuộc vào các vấn đề chính trị ở đây mà, riêng tôi, tôi không thích dính vào. Dù vậy, thật đáng ngạc nhiên là có thể vắt được từng ấy gợi ý khích động chỉ qua vài câu bình luận. Dù thế, anh này vẫn chưa nói xong. “Tôi có sao nói vậy,” y nói, “đừng hiểu sai ý tôi hay gì, và rõ là tôi nói điều này từ một địa vị khiêm nhường, cũng chẳng phải tôi có kinh nghiệm trong chuyện muốn dự phần vào một việc bất trung với cộng đồng mình, một việc ở đó tôi có thể thắng được thứ gì đó có lá cờ, rồi đem nó về nhà, rồi tự đắc đã có nó trong khu vực của tôi thay vì xấu hổ đã có nó trong khu vực của tôi. Cũng không đời nào tôi bôi nhọ ai hay điều gì, không đời nào tôi gieo mầm thù oán. Tôi không phải người lộn sòng luật lệ hay người tóm lược kết luận mà tôi cũng chẳng phải người rành rẽ, hay xúi giục, hay cuồng tín; thật ra, tôi dốt nát và tôi ngập ngừng rón rén nêu lên ý kiến nhưng…” — rồi y lặp lại tất tật những là bất kể thứ có lá cờ đó nổi tiếng và được ao ước thế nào, bản thân y cũng không đời nào hạ cố hợp thức hóa một biểu tượng áp bức, bi kịch, bạo chúa như vậy, đó là chưa kể vị đắng còn lại trong miệng của việc bị mất mặt, trước đất nước “bên kia biển” không là gì so với trước cộng đồng “bên kia đường”. Quan trọng hơn, y nói, kẻ nào mang lá cờ đó vào một quận cương quyết chống thể chế thì cũng đưa mình ra hứng chịu những buộc tội phản quốc và chỉ điểm. Thế nên phải, lá cờ là chuyện cảm tính. Cơ bản là vậy. Ít ra thì cũng ở đây. Vậy là y muốn nói chuyện đó — rằng bạn trai hờ là tên phản bội — đến đoạn này thì các bạn của bạn trai hờ xông vào bênh vực cậu ta. “Cậu ta đâu có cái thứ in lá cờ,” họ nói. “Ai cũng thấy là bộ siêu nạp đó không có lá cờ.” Họ giận dữ hơn là bác bỏ tại vì, cho dù cái khả năng lá cờ ấy xuất hiện “bên này đường” ở “bên này biển” nhỏ đến đâu, vấn đề là, đây là thời hoang tưởng. Đây là những thời mập mờ, thời nguyên thủy, tất cả đều ngờ vực tất cả. Ta có thể nói vài lời vui vẻ với ai đó ở đây, rồi quay đi và nghĩ, mình vừa có một cuộc trò chuyện thú vị, không giữ kẽ ở đó — ít nhất cho đến khi ta bắt đầu tua lại cuộc trò chuyện trong đầu. Lúc đó ta bắt đầu lo rằng mình đã nói “này” hay “kia”, chẳng phải vì “này” hay “kia” dễ lôi thôi. Mà là mọi người rất lẹ làng chỉ tay, phán xét, thêm thắt ngay cả trong thời bình, nên sẽ khó mà hiểu được những ngón tay không trỏ và những lời không thêm vào, rồi việc bị đánh giá trong những lúc nhiễu nhương này cũng dẫn đến, không phải việc ta thấy tự ái khi phát hiện người khác đang bàn tán về mình, mà là thấy những kẻ đội mũ trùm mặt đeo mặt nạ Halloween, súng lên nòng, giữa đêm hôm xuất hiện ở cửa nhà. Đến lúc này thì các bạn của bạn trai hờ chỉ cái bộ siêu nạp và rõ ràng trên đó không có lá cờ. “Dù sao,” họ nói, “mấy con xe đó không phải lúc nào cũng có lá cờ.” “Vả lại,” một hàng xóm đánh bạo — và đây là một hàng xóm can đảm nếu xét đến mấy người kia, trái với sự hăng hái lúc nãy, giờ đã im re — “bởi vì nó cũng đáng giá chứ chẳng chơi, bởi vì nó cũng là hàng hiếm, chẳng lẽ lại không được mang nó về nếu ta trúng được, kể cả là nó có in lá cờ, rồi đem về nhà dán chồng lên bằng miếng dán oanh tạc cơ — giả dụ, một miếng dán có chữ Joltin’ Josie trên pháo đài bay B–29, hay một miếng dán Cô em mát mẻ trên pháo đài bay, hay miếng dán Một mảnh đăng ten trên pháo đài bay B–17, hay miếng dán Chuột Minnie hay Olive Oyl hay hành tinh Pluto hay thậm chí bức hình nho nhỏ mẹ ta hay một hình lớn hơn chụp Marilyn Monroe?” Nhà ngoại giao này, anh ta đang cố hết sức, nhấn mạnh khi viện đến những ngoại lệ, những miễn trừ, những cá nhân và hoàn cảnh ở đây đã được miễn trừ khỏi những cuồng tín, định kiến, bài trừ. Đấy sẽ là những ngôi sao nhạc rock, ngôi sao điện ảnh, ngôi sao văn hóa, dân thể thao, những người có tiếng tăm xuất chúng hay hoặc có nỗ lực cá nhân cao nhất. Anh ta gợi ý, chuyện hệ nhóm vượt ranh giới này bao gồm cả những bộ siêu nạp của xe Blower Bentley chẳng lẽ lại là sai? Chẳng lẽ khao khát và sự hiếm có, anh ta nài, vẫn chưa đủ để cho bộ siêu nạp chút khoảng trống hay sao, hay lá cờ đó là một vật cản quá lớn với một bên lằn ranh chia cắt — trong trường hợp này là bên chúng ta — nên ta không thể khuất mắt cho qua được? Anh ta không biết câu trả lời, và tôi cảm thấy không một ai biết trừ một người. Tôi nhìn y. Ai cũng nhìn y. “Tôi chỉ muốn nói,” y nói, “rằng tôi không chắc tôi sẽ đầu hàng, rằng tôi sẽ muốn có một phụ tùng xe, bất kể mức độ độc đáo, nếu nó trưng ra những hàm ý tự tôn dân tộc, nếu nó mang ý nghĩa là sự cộng gộp quyền có bản sắc dân tộc, bản sắc tôn giáo, bản sắc tối cao của tôi, ngay cả khi chiếc xe đó không khoe ra những hàm ý và đòi hỏi cộng gộp kia, trên tất cả các model và dòng xe của nó. Chỉ là tôi thấy khó hiểu,” y nhấn mạnh, “là lại có người ‘bên này đường chúng ta’ lại để sở thích mấy phụ tùng xe lấn át mà không thối lui theo bản năng trước biểu tượng và huy hiệu của bên kia. Và nếu mấy anh chàng trong vùng mà nghe được” — ở đây y muốn nói tới những người ly khai, nghĩa là họ sẽ được nghe vì y thấy mình có bổn phận báo cho họ biết — “thì cái người đem lá cờ đó vào có thể phải đối mặt một công lý đường phố nặng ký. Còn người đã chết thì sao — tất cả những người thiệt mạng trong các vấn đề chính trị cho đến nay? Vậy thì có phải, tất cả họ đã chết uổng phí?” Nghe y nói thì thấy, dường như nếu một người đã nhất quyết thì họ có thể biến bất kỳ chuyện gì thành tranh luận, và y đây, bịa tạc trí trá biến chuyện mang lá cờ vào trở thành chuyện bất thường. Ừ, đúng vậy, chuyện đó không bình thường. Nhưng bạn trai hờ đâu có mang nó vào. Suốt lúc đó, bạn trai hờ không nói tiếng nào. Dù vậy mặt cậu ta như có đám mây che, thoáng sa sầm, mà bạn trai hờ hiếm khi sa sầm. Thay vào đó cậu ta có sự linh lợi, nhanh nhẹn, hài hước, một nét hấp dẫn nữa ở cậu ta, như hai chục phút trước, khi chỉ có tôi với cậu ta trong phòng. Lúc ấy, cậu ta hài lòng về bộ siêu nạp, bày tỏ sự hài lòng ấy, thậm chí sau đó với mấy người kia, cậu ta vẫn tỏ ra hài lòng, chỉ là không bộc lộ cùng cái niềm hãnh diện và ngây ngất cậu ta an tâm để tôi thấy trước đó. Thay vì vậy, với họ, cậu ta thận trọng — không chỉ để lịch sự và khiêm tốn, mà còn để tránh sự đố kỵ khi mọi người bỗng đâu quay lại thù địch với ta và muốn trả đũa chỉ vì họ muốn vậy. Đây là khoảnh khắc chiến lợi phẩm, đúng vậy, nhưng còn có nhún nhường đi kèm chiến lợi phẩm đấy là lý do bạn trai hờ, với đám hàng xóm vuốt xuôi cơn phởn phơ của mình. Dù vậy tôi có thể thấy, rằng có chút bướng bỉnh, cậu ta lại làm điều thỉnh thoảng cậu ta làm khi ở gần những người cậu ta không nể và thế là cậu không giải thích gì hết. Tôi nghĩ trong trường hợp này cậu ta thật dại dột, xét tính nghiêm trọng của vấn đề quốc–kỳ–huy– hiệu vì vậy mà tôi mừng khi các bạn cậu ta lên tiếng. Bản tính cậu ta vốn không ưa tranh cãi mà cậu ta cũng không có tính ưa đấm đá. Thật ra, cậu ta chỉ nổi giận và lao vào đấm đá khi người khác trêu chọc bếp trưởng, bạn lâu–năm–nhất của cậu ta từ thời tiểu học. Nhưng giờ cậu ta nhìn tay hàng xóm đang nhún vai và lối hành xử đê tiện của tay hàng xóm ấy — vào nhà bạn trai hờ, tự tiện vào nhà cùng với mấy người kia, rồi nói năng kiểu đó, phá vỡ lệ hiếu khách, gây chuyện, đố kỵ. Cho nên chẳng lạ gì khi, mới bắt đầu “không đời nào tôi” lần nữa, y đã bị đấm vào mũi. Một bạn của bạn trai hờ — người hăng máu, người không chấp nhận việc mình bị gọi là nóng máu dù ai cũng biết anh ta hở chút là choảng nhau kể cả vì những thứ anh ta thấy vui — anh ta đấm y. Dù vậy anh chàng kia không trả miếng. Thay vì vậy y hoảng hồn bỏ chạy nhào ra, ném lại đằng sau cái gì đại ý bạn trai hờ đã rước vết nhơ của lá cờ đó vào mình cũng như cộng đồng. Cũng chẳng có gì ngạc nhiên, y gào lên, hậu quả sẽ đến thôi. Rồi y mất dạng, đụng đầu bếp trưởng nơi ngưỡng cửa, anh này trông như bị rình đánh và quấy nhiễu, đúng lúc ấy vừa tới nhà bạn trai hờ sau giờ làm. Giờ đây trong phòng có một cảm giác mà không ai thừa nhận: khó chịu, đầy điềm gở, ảm đạm. Cũng không sao khiến căn phòng trở lại như cũ, vì không khí đã thay đổi, dập tắt cuộc nói chuyện về xe hơi. Dù một vài người cũng thử, không ai đủ sức khiến câu chuyện tiếp tục. Bạn lâu– năm–nhất của bạn trai hờ, như thường lệ, lúc ấy giải tán phòng chỉ trong mấy giây. Đây là bếp trưởng — đích thực là một người bất an. Ở đây tôi muốn nói bất an thuần túy, bất an hoàn toàn, bất an quyết liệt, bất an đến một nốt Đô cao, trăm phần trăm là không bình thường. Anh ta cương quyết, lầm lì, mắt trũng sâu, còn thường trực mệt lử và anh ta đã như vậy trước cả khi cái ý thành bếp trưởng nảy ra trong đầu. Thế mà, anh ta không thành bếp trưởng, dù lắm lúc khi say, anh ta nói chuyện đi học trường dạy nấu ăn để thành bếp trưởng. Anh ta làm nghề thợ nề và trên các công trường người ta đã bắt đầu gọi anh là bếp trưởng trong các trò bỡn cợt chuyện anh ta thích nấu nướng khi mà đúng ra đàn ông thì không thích nấu và sau đó biệt danh này còn hoài. Những câu xúc phạm khác cũng vậy — khẩu vị tinh tế của anh ta, anh ta đi ngủ cùng sách dạy nấu ăn, bị ám ảnh vì bản chất sâu kín nhất của cà rốt, đồ đàn bà rị mọ kỹ tính. Dù vậy mấy đồng nghiệp này họ chẳng bao giờ biết là họ có thực chọc giận được anh ta không vì từ sáng đến chỗ làm cho đến chiều lại về nhà, bếp trưởng dường như giận điên một cách hiển nhiên. Từ thời chưa đi làm, từ những ngày còn đi học, cũng lại vì những lý do hình như anh ta không được nam tính, một số thằng thường muốn choảng với anh ta. Đánh nhau với anh ta dường như là một lễ Quá hải. Chuyện này cứ tiếp diễn cho đến một ngày trong sân trường bạn trai hờ đứng ra bênh vực anh ta. Bếp trưởng không biết mình được che chở và cũng không hiểu được, dù đã trải bao nhiêu trận đòn, rằng mình cần được che chở. Dù vậy sau khi bạn trai hờ ra tay, và thêm các bạn khác của bạn trai hờ, hầu hết những kẻ tìm cách gây gổ với bếp trưởng đều lảng đi. Thỉnh thoảng, ngay cả bây giờ, lác đác cũng có nổ ra một câu “Thổi kèn sao rồi?” theo sau là một cuộc đấm đá dữ dội. Đến nhà bạn trai hờ tôi thường thấy bếp trưởng trong bếp — đôi khi một mình nhưng thường hơn cả là với bạn trai hờ — chăm sóc những vết thương mới lãnh từ lũ kỳ thị đồng tính. Còn về cái ý bếp trưởng, trong khu vực của bạn trai hờ, cũng như trong khu vực của tôi, có một ý nghĩ là các bếp trưởng nam — nhất là bánh ngọt và petit four và những thứ cầu kỳ điệu đà mà ta có thể chỉ trích là “món tráng miệng” và là cái bếp trưởng đây làm — không được ưa chuộng và không được xã hội chấp nhận. Trái với bếp trưởng các nơi khác trên thế giới, đàn ông ở đây được làm đầu bếp, dù ngay cả lúc ấy thì anh ta cũng nên làm việc trên tàu thì hơn, hay trong trại giam của đàn ông hay trong một môi trường toàn nam nào đó. Nếu không việc anh ta là bếp trưởng có nghĩa anh ta là người đồng tính có thôi thúc tuyển người dị tính nam vào hội đồng tính. Do vậy nếu họ tồn tại, những bếp trưởng này, họ là một loài ẩn nấp, không nhiều, mà bếp trưởng ở đây — dù anh ta không phải — là người duy nhất tôi biết trong bán kính một triệu dặm. Lại còn trạng thái cảm xúc phức hợp chồng lấn anh ta bày tỏ mà không ngượng ngùng hay khiêu khích — và về những thứ ngớ ngẩn như đong đếm các bình nhỏ và muỗng. Khi anh ta không mấp mé dễ hờn về đồ ăn bếp núc nói chung, ta có thể thấy anh ta, thường là lúc khuya và nhiều hơn lúc cuối tuần, lầm rầm “mật lựu, nước hoa cam, bánh flan, bánh kếp Suzette, kem bánh Alaska” và cầm ly rượu vào một góc nào đó. Nên anh ta nói về món ăn, đọc về món ăn, cho bạn trai hờ mượn sách về món ăn (chuyện này làm tôi hoảng) và cậu ta cũng đọc chúng (cũng làm tôi hoảng luôn). Rồi anh ta còn thử nghiệm các món ăn, luôn nghĩ mình là một gã bình thường, mà không có gã bình thường nào, ngay cả bạn bè của anh ta, những người ưa anh ta, lại nghĩ anh ta bình thường cả. Và giờ anh ta đây, bước vào cảnh im lặng lúng túng trong phòng khách bạn trai hờ, bồi thêm bầu không khí căng thẳng ở đó bằng khí chất toát ra từ tính cách anh ta. Mặt khác, có khi lại không phải thế. Lần này, lần đầu tiên, nó bắt đầu bằng “Ôi trời — đừng là bếp trưởng chứ!” thường lệ và mọi người chực chạy, nhưng rồi nhận ra thật nhẹ nhõm khi thấy anh ta. Dứt khoát anh ta còn dễ ưa hơn vụ lá cờ lôi thôi lúc nãy. Khi anh ta chưa bước vào thì hàng xóm bạn trai hờ đã chuyển từ trò chuyện vô tư về xe hơi về lại quỹ đạo chính trị cũ rích “ta và họ”. Họ cũng lần lần giữ khoảng cách với bạn trai hờ vì, đã đành có bộ siêu nạp, song cũng còn có các phiên tòa luật rừng rồi cấu kết rồi phản bội rồi chỉ điểm. Dù vậy, bếp trưởng tức thì giúp mọi người trở về đúng chỗ. Như thường lệ anh ta không nhận thấy bầu không khí, anh ta cũng không liếc nhìn bộ siêu nạp hay những đốm máu từ mũi hàng xóm của bạn trai hờ giờ dính đầy trên bộ siêu nạp. Thay vì vậy anh ta nhìn quanh, phát hoảng với cảnh tượng trước mắt. Lông mày anh ta nhướng lên một quãng tám. “Không ai nói tôi biết có nhiều người thế này. Mấy anh có bao nhiêu người? Dễ cũng cả trăm. Tôi không đếm đâu. Làm sao mà,” anh ta lắc đầu, “làm sao mà tôi dọn nổi đồ ăn cho từng này người.” Nhưng anh ta đã lầm. Nếu hàng xóm kia không xới chuyện lên, có lẽ đã có một cuộc đàm đạo liên tu bất tận về xe, theo sau là chầu nhậu, rồi chầu nhạc, rồi một chầu khật khưỡng mua đồ ăn trong tiệm khoai tây chiên hay quán cà ri đem về. Họ hẳn cũng chẳng cần tài nấu nướng và mấy bánh ngọt nhỏ xíu của bếp trưởng. Nhưng bếp trưởng đã sa đà vào amnse–bouche anh ta sẽ không làm cho họ, món chính tỉ mỉ anh ta sẽ không nấu cho họ, món tráng miệng nhất định anh ta sẽ không chuẩn bị cho họ và thế là đám hàng xóm đứng lên nhất loạt đồng thanh. “Không sao đâu, bếp trưởng,” họ nói và câu đó nghe vui vẻ hết mức họ có thể giả vờ. “Đừng lo. Không hề gì. Tụi này sẽ đi. Đằng nào cũng tính đi mà.” Nói đến đây họ đưa mắt nhìn lần cuối, giờ là cái nhìn phân vân, về phía bộ siêu nạp. Nghĩ lại thì có lẽ cũng hơi quá tinh túy? Cũng chẳng ngạc nhiên, không thấy ai đề nghị mua lại nữa. Thay vì vậy họ chào tạm biệt bạn trai hờ, rồi tạm biệt các bạn thân của cậu ta hẵng còn nán lại chút nữa. Rồi một số người, như thể thêm vào chót cho đủ, nhớ ra và gật đầu tạm biệt với tôi, người đang đứng ở trong góc. Đồ rác rưởi. Đồ ti tiện. Đồ nhảm nhí. Đồ đần độn. Đồ đầu đất. Thằng khốn gian giảo. Không xúc phạm hay gì cả nhưng mà. Tôi chỉ muốn nói là nhưng mà. Không hại gì anh đâu nhưng mà. Đây là những lời các bạn của bạn trai hờ nói về người hàng xóm phiền phức khi người hàng xóm đó và mấy người kia đi rồi. Bếp trưởng, bạn trai hờ, ba người bạn khác của bạn trai hờ và tôi còn lại trong phòng. Bếp trưởng nói, “Nhưng họ đi đâu? Sao họ đi? Họ là ai? Họ có chờ mình…” “Thôi quên đi, bếp trưởng,” bạn trai hờ nói, nhưng cậu ta nói lơ đễnh vì cậu ta bực mấy người cứ xin lỗi và vuốt giận tay hàng xóm kia giùm cậu ta. Nhất là tôi biết cậu ta bực chuyện họ cố vuốt êm mấy lời chỉ trích lá cờ. Khi làm vậy, cậu ta nghĩ, họ đã trúng kế tay hàng xóm. Giờ thì mấy người kia cũng nói “Thôi quên đi” với bếp trưởng, rồi người hung hăng dặn bạn trai hờ cẩn thận. “Hắn sẽ xía vào, thằng con hoang tục tĩu đó, sẽ dựng chuyện cho xem.” Mấy người kia gật và bạn trai hờ mới đầu cũng gật. Rồi cậu ta nói, “Có vậy đi nữa thì cậu cũng không nên đánh hắn, và ba cậu không nên để hắn khiêu khích hay đem kể hắn nghe chuyện của tôi. Chuyện của tôi không phải chuyện của hắn. Tôi không việc gì phải được lòng hắn hay dỗ ngọt để được hắn chấp thuận. Cũng không cần mấy cậu thuyết phục hắn cho tôi.” Mấy người kia không thích câu này và nhiều khả năng do tự ái, họ bắt đầu tranh cãi, ý chính là bạn hai hờ cần bớt ngáo chút đi. Tất nhiên, lẽ ra chính cậu ta phải giải thích, họ nói, không phải cho tay kia, vì suy cho cùng, y chỉ ghen tị. Mà lẽ ra cậu ta phải lên tiếng vì những người còn lại, để thiên hạ khỏi đồn ầm lên. Bạn trai hờ nói rằng về tin đồn thì không cần phải phản bác hay đồng thuận, thậm chí cũng không phải lên tiếng. “Vấn đề là mấy cậu làm tôi mất mặt,” cậu ta nói, thế là cuộc tranh luận tiếp tục cho đến khi một người nói, “Chuyện chưa xong đâu.” Ý anh ta là không ai trong họ phải ngạc nhiên nếu vấn đề bộ siêu nạp bị bỏ lửng giữa vụ tai tiếng bạn trai hờ đem vô số lá cờ từ “bên kia” vào. Đến đây họ cười, không có nghĩa là họ nghĩ mấy lời đồn thổi như vậy sẽ không xảy ra. Lẽ ra cậu ta không nên cứng đầu, họ nói, còn tôi không liên quan đến chuyện này, cũng đồng tình mà không nói một lời. Trong khi ấy thì bếp trưởng, đã trên chín tầng mây, kiểm đồ còn trong kho thực phẩm tưởng tượng nào đó, quay lại với, “Ai? Chuyện gì?” vậy là mấy người kia bắt đầu hùa nhau chọc anh ta. “Lão nhà quê,” họ nói. “Lại chậm chân như mọi khi,” nhưng bếp trưởng đã không còn nghe nữa, mà đi lên lầu để tắm trước khi lấy cho mọi người cái gì ăn. Sau vài câu chọc quê sau chót những chuyện ấy thì cũng được thôi nhưng, không đời nào tôi lại thế nhưng, tôi không phải người rành rẽ nhưng, mà có lẽ những thứ phe nhóm không nói ra thì nhiều hơn những thứ chắc là đã nói, ít nhất là trong tầm nghe của tôi, mấy người kia cũng bận rộn khuân mấy phụ tùng xe lên lầu. Đây là chuyện thường lệ vì bạn trai hờ cất xe mọi nơi — ở ga ra chỗ làm, ở nhà cậu ta đây, trong nhà, ngoài nhà, trước nhà, sau nhà, trong tủ, trên nóc tủ, trên bàn ghế, trên mỗi bậc thang, trên đầu cầu thang và dọc hành lang; làm chắn cửa nữa, trong mọi phòng nữa, trừ bếp và phòng ngủ của cậu ta — ít nhất cũng không vào những đêm tôi ở lại. Nên nhà cậu không giống một cái nhà cho bằng một môi trường làm–việc–ở–chỗ–làm yêu thích hơn, và giờ cậu ta với các bạn đang sắp xếp lại, dịch ra nghĩa là “dọn trống chỗ để sắp thêm xe”. “Sắp có thêm một xe mới à?” tôi hỏi. “Nhiều xe mới, bạn gái hờ à,” bạn trai hờ đáp. “Chỉ là vài bộ chế hòa khí và xi lanh, hãm xung, bộ tản nhiệt, cần pít tông, khung xe bên, chắn bùn, đại loại vậy.” “Ờ ha,” tôi nói. “Quay lại ngay,” cậu ta nói, ý nói mấy phụ tùng xe trên lối đi, “chuyển tạm mấy thứ này vào một phòng của mấy anh đã.” Bạn trai hờ có ba người anh, chưa có ai chết, cũng không ai sống trong nhà này với cậu ta. Họ từng sống trong đó với cậu ta nhưng rồi dần dà bỏ ra sống ở nơi khác. Còn giờ bạn trai hờ với mấy người kia bận bịu, bếp trưởng thì dưới nhà, nghe tiếng thì chắc cũng đang lúi húi trong bếp. Anh ta nói một mình mà chuyện này không phải hiếm. Anh ta hay làm vậy, tôi thường nghe anh ta làm vậy, vì bếp trưởng ở lại nhà bạn trai hờ có lẽ nhiều đêm hơn tôi. Như thường lệ tôi nghe anh ta mô tả với một người tưởng tượng nào đó có vẻ như đang học việc với anh ta, mọi thứ anh ta đang làm để chuẩn bị bữa ăn. Thường anh ta sẽ nói gì đó kiểu, “Cứ làm cách này đi. Có cách dễ hơn, cậu biết đó. Và nhớ, ta có thể phát triển một phong cách và kỹ thuật độc đáo mà không cần làm bộ làm tịch” và mỗi khi làm vậy, anh ta nghe có vẻ hòa nhã và dễ tính hơn nhiều so với khi anh ta tương tác với người thật trong đời thật. Anh ta thích người học việc này mà, theo tiếng khen và khích lệ của bếp trưởng, đó hẳn là một học trò chuyên cần, chăm chú. “Ta sẽ thêm cái này vào. Không, cái này kia. Rồi ta sẽ làm thế, thế. Ta cần sự tinh tế, nhớ không — phải xếp cân đối, chính xác, thế nên bỏ cái lá đó ra đi. Bỏ lá đó vào làm gì? Nó chẳng thêm gì vào cấu trúc bề mặt và kích cỡ hay các thành phần. Giờ thì đến cái này — mùi vị. Cậu muốn nếm thử không?” Có lần tôi ló đầu vào khi anh ta đang mời một thợ học việc vô hình nếm thử, thì thấy anh ta đứng đó một mình, đưa muỗng lên môi. Lần ấy, tức lần đầu tôi chứng kiến bếp trưởng làm vậy, anh ta làm tôi nhớ lại những lần mình tiện trí đã nhẩm đánh dấu từng cột mốc trong khi vẫn vừa đi vừa đọc. Tôi sẽ ngừng sau độ một trang gì đó, để quan sát khung cảnh xung quanh, thỉnh thoảng còn để tỏ ra là đang giúp đỡ một người tưởng tượng vừa hỏi đường tôi. Tôi hình dung mình vừa chỉ vừa nói, “À, đi đằng kia,” muốn nói người đó cần rẽ cái góc ấy. “Đến đó,” tôi nói. “Ngay góc đường đó. Thấy góc này không? Đi vòng đó rồi khi bác đến ngã tư bên thùng thư ở đầu khu vực mười phút thì bác đi thẳng qua chỗ thường lệ.” Chỗ thường lệ là nghĩa trang của chúng tôi và chỉ đường thế này sẽ là cách tôi giúp một người đi lạc nhưng biết cảm ơn. Và ở đây bếp trưởng trong bếp cũng làm giống y như vậy. Không có những cơn kích động, không nổi tam bành, chỉ trầm ngâm, say sưa, thư giãn. Đây là sự vui đùa cùng với bản tính dễ cảm kích của chính anh ta. Nên tôi kệ họ, không muốn làm bếp trưởng thấy xấu hổ vì trò tưởng tượng của mình, vì ở nơi này đã có quá nhiều kẻ chọc cho người khác xấu hổ chỉ vì người ta đùa vui hay bất cẩn. Đó là lý do mọi người đều đoán ý nhau — phải vậy thôi, bằng không chuyện sẽ trở nên phức tạp. Hầu hết mọi người ở đây chọn không nói cái họ muốn nói để tự bảo vệ mình, họ còn, những lúc biết mình đang bị người khác đoán ý, học cách dâng tầng trên cùng trí óc mình cho kẻ đang đoán nó, trong khi ở tầng nền của ý thức, kín đáo báo cho bản thân biết suy nghĩ thật của mình. Vậy nên, trong khi bạn trai hờ và mấy người kia trên lầu, bếp trưởng và thợ học việc trong bếp, tôi nằm dài trên trường kỷ để ngẫm những bước kế tiếp. Ý tôi muốn nói là lựa chọn sống cách nào, vì gần đây bạn trai hờ hỏi tôi có muốn dọn đến ở với cậu ta không. Lúc ấy tôi có ba lý do phản đối, rằng điều ấy ắt là không thực hiện được. Một là, tôi không nghĩ một mình mẹ lo nuôi dạy các em nhỏ được dù tôi cũng chẳng tích cực gì trong việc nuôi dạy mấy em nhỏ. Dường như tôi phải ở đó, túc trực, như một kiểu vùng đệm nền để giúp ngăn chặn sự khôn sớm của chúng, tính hiếu kỳ không thể kiểm soát của chúng, cảm giác chúng phục sẵn để làm bất cứ thứ gì vuột khỏi tầm kiểm soát. Lý do phản đối thứ hai là việc dọn đến ở chung có thể làm tan tành mối quan hệ hờ vốn đã mong manh, dễ vỡ giữa tôi và bạn trai hờ. Và lý do thứ ba là, làm sao tôi dọn vào được, xét tình trạng chỗ này? Nhiều năm sau khi bị chia lìa khỏi bạn trai hờ tôi có xem một chương trình trên ti vi, về những người ưa tích lũy đồ đạc nhưng không cho rằng mình tích lũy đồ đạc, và dù không ai tích lũy xe, tôi không khỏi nhận thấy một sự tương tự giữa cái những người này làm bao năm trong cái kỷ nguyên khai sáng tâm thần hiện nay, với cái bạn trai hờ làm, từ thời khai sáng còn chưa tồn tại. Một cặp gồm một người ưa chất đống (anh ta), rồi chị ta (không phải người ưa chất đống). Mọi thứ đều được chia đôi và nửa của anh ta át hẳn và làm thành một ngọn núi từ thảm lên đến trần nhà, choán hết nửa không gian trong mỗi phòng. Ít lâu sau, một số đồ đạc của anh ta bắt đầu trượt xuống khỏi ngọn núi và đổ tràn lên đồ của chị ta, ấy là chuyện không tránh khỏi vì anh ta không sao ngừng mang thêm đồ về được vậy nên là anh ta hết chỗ và tất yếu phải trông cậy vào chỗ của chị ta. Còn về nhà của bạn trai hờ, tất nhiên không có chỗ nào bị chất đống kiểu nhồi nhét và chật chội như trên mấy chương trình giải trí truyền hình về sau này. Tuy vậy, rõ ràng là cậu ta cứ thêm vào. Còn về phản ứng của tôi, tôi chịu được tình trạng bừa bộn “Mời vào, nhưng em sẽ phải chen chúc một chút” những khi tôi ở lại đêm nhờ tình trạng bình thường của bếp và phòng ngủ của cậu ta và tình trạng nửa bình thường của phòng tắm. Dù vậy, tôi chịu được chủ yếu là vì mức độ “hờ” của mối quan hệ của chúng tôi, nghĩa là tôi không chính thức sống với cậu ta và không chính thức làm bạn gái cậu ta. Nếu chúng tôi đang có quan hệ đúng nghĩa và tôi sống với cậu ta và chính thức làm bạn gái cậu ta, điều đầu tiên tôi phải làm chính là bỏ đi. Đây là nhà của bạn trai hờ và là nguyên một căn nhà, mà lại chỉ dành cho một đàn ông hay một phụ nữ hai mươi tuổi — và nhất là một đàn ông hay phụ nữ chưa lập gia đình — thời ấy người ta xem là không bình thường. Không chỉ trong khu vực cậu ta. Nó cũng sẽ không bình thường trong khu vực của tôi. Tình cảnh này là do một ngày nọ khi cậu ta mười hai tuổi và các anh trai được mười lăm, mười bảy và mười chín, ba mẹ cậu ta bỏ nhà đi để cống hiến hết mình cho sự nghiệp khiêu vũ chuyên nghiệp. Mới đầu các con trai không nhận ra họ đi rồi vì ba mẹ họ luôn bỏ đi không báo trước, thi thố thành công trong các cuộc thi khiêu vũ khốc liệt, hết mình. Nhưng một ngày nọ, khi hai anh lớn đi làm về và lo vội bữa tối mua ở tiệm khoai tây chiên như thường lệ cho bốn anh em, anh hai, ngồi trên trường kỷ, đĩa trên đùi, quay qua anh cả bên cạnh và nói, “Có gì không ổn rồi. Hình như thiêu thiếu cái gì. Anh không thấy có gì thiếu hả?” “Ờ, có gì thiếu,” anh cả đồng tình. “Nè, hai đứa bây” — nói với hai em kế — “Hình như thiếu gì phải không?” “Là ba mẹ chứ gì,” đứa áp út nói. “Ba mẹ đi rồi.” Em áp út bèn ăn tiếp và xem ti vi, đứa út cũng vậy, người bảy năm sau thành “bạn trai hờ đến nay gần được một năm” của tôi. Anh cả bèn nói, “Nhưng ba mẹ đi hồi nào? Có phải lại đến một cuộc nhảy nhót nữa mà họ vẫn luôn tham gia không?” Nhưng đó không chỉ một cuộc nhảy nhót. Rốt cuộc mấy anh em nghe hàng xóm nói lại là cha mẹ họ bỏ đi hẳn từ mấy tuần trước rồi. Họ có viết mẩu thư, hàng xóm nói, nhưng quên để lại; thật ra đầu tiên là họ quên viết nên khi đến nơi mới viết rồi gửi về lại từ điểm đến bí mật, không phải cố ý bí mật mà vì họ không có thời gian hay trí nhớ hay hiểu biết để ghi địa chỉ người gửi phía trên. Theo dấu bưu điện thì đó không chỉ là một nước bên kia biển, mà là một nước bên kia rất, rất nhiều biển. Còn nữa, họ quên mất địa chỉ nhà, căn nhà họ đã sống suốt hai mươi bốn năm từ khi cưới nhau cho đến hai mươi bốn giờ trước khi họ ra đi. Cuối cùng họ ghi hú họa địa chỉ những mong bà con hàng phố sẽ lo liệu cho họ, nhờ sự tháo vát của bà con hàng phố, việc cũng xong. Họ chuyển lá thư cho con họ, sau khi nó đã đi lòng vòng quanh xóm rồi mới tới tay mấy anh em, ghi rằng: “Xin lỗi mấy nhóc. Xét đúng mọi thứ thì lẽ ra ba mẹ không bao giờ nên có con cái. Ba mẹ đi hẳn để theo khiêu vũ. Xin lỗi lần nữa — nhưng ít ra giờ mấy đứa cũng đã lớn khôn rồi.” Sau đoạn này thì có nghĩ: “Ờ, đứa nào chưa lớn thì sẽ được những đứa đã lớn nuôi nấng và dạy dỗ đến nơi đến chốn nhé – mà nghe này, cứ giữ hết đi — kể cả căn nhà.” Cha mẹ cứ một hai nói rằng mấy cậu con trai giữ căn nhà, rằng họ không cần; rằng tất cả những gì họ muốn là cái họ đem theo rồi — có nhau, căn bệnh cuồng nhảy và đủ thứ rương hòm đựng trang phục khiêu vũ lộng lẫy. Lá thư kết,“Tạm biệt con cả, tạm biệt con hai, tạm biệt con áp út, tạm biệt con út — tạm biệt hết các con trai cưng” nhưng không có chữ ký “ba mẹ” hay “người mẹ và cha trìu mến nhưng hờ hững của các con”. Thay vì vậy họ ký “vũ công”, rồi có bốn nụ hôn, sau đó các cậu con trai không bao giờ nghe gì từ cha mẹ nữa. Trừ trên ti vi. Cặp này xuất hiện trên ti vi ngày càng nhiều, vì bất chấp độ tuổi trung niên, họ tỏ ra là hai nhà vô địch khiêu vũ trẻ trung và khác thường. Họ cực kỳ tập trung, ngoạn mục, đẳng cấp thế giới và, có lẽ nhờ ma lực của họ, sự lấp lánh của họ và danh tiếng ngôi sao quốc tế họ mang lại cho đất nước mình — dù cái nước ấy, “bên kia ranh giới” hay “bên kia biển”, được ý nhị không bao giờ nhắc đến — chẳng mấy chốc, và hết sức thành công, họ đã vượt qua vách ngăn chính trị trắc trở đó. Thế tức là họ trở thành một trong những ngoại lệ — như với các nhạc công ở đây, các họa sĩ ở đây, dân sân khấu và màn ảnh và cả dân thể thao, tất cả những người trong mắt công chúng đã xoay xở vượt ra khỏi chuyện giành được sự chấp thuận hoàn toàn của cộng đồng này trong khi lại rước vào thân sự phản đối và dọa giết của cộng đồng kia. Cặp này, thuộc số ít người được chọn, được tất cả mọi người chấp thuận. Họ được nhất trí tung hô và cho phép. Họ được phép không chỉ trên mặt trận chính trị, tôn giáo và chống cuồng tín, mà còn về mặt khiêu vũ bình thường, họ được hoan hô vì đem lại niềm vui và niềm hứng khởi đến bao trái tim người hâm mộ khiêu vũ. Họ được những người rành rẽ khiêu vũ vô cùng quý mến dù các con trai họ không đứa nào rành rẽ, hay muốn rành rẽ về khiêu vũ. Dù vậy có lần bạn trai hờ cũng chỉ họ trên ti vi cho tôi thấy. Cậu ta làm vậy thản nhiên trong khi chuyển kênh một tối nọ và kìa, đó là họ: Cặp Quốc Tế. Lúc này họ đang thi đấu tám lạng nửa cân trong giải đấu Vô địch Thế giới Rio de Janeiro cuồng nhiệt, và xướng ngôn viên, trước Hội đồng Vũ công Quốc tế, gào lên, “Chúa ơi! Thời khắc lịch sử! Ôi, thời khắc lịch sử!”, kêu gọi mọi người giữ chặt mũ chuẩn bị cho một điệu valse vô tiền khoáng hậu. Tôi muốn xem điệu valse ấy vì sau khi thốt lên, “Ôi trời! Bà ấy là…! Đó là…! Bà là…! Bà ấy…! Đó… Bà là mẹ anh! Đó là mẹ anh,” còn nữa, “Ông ấy là ba anh!” dù rõ ràng là với đôi mắt ấy, gương mặt ấy, thân hình ấy, sự linh hoạt, tự tin, nhục cảm và, tất nhiên, những trang phục ấy, ý tôi đúng là bà ấy, thì đời nào có chuyện tôi lại không xem. Cố nhiên tôi không ngờ sẽ xảy ra chuyện này, nhưng bạn trai hờ nói cậu ta không muốn xem. Nên khi tôi ngồi dán vào ghế, há miệng, tròn mắt, cắn móng tay và thốt lên, “Ông trông giống bà. Ông trông có giống bà không? Có phải ông có cái lưng giống bà? Ba ông có giống bà ấy không — ý em là ông ấy — không, ông có giống ba ông không?” bạn trai hờ bỏ ra khỏi phòng để lách cách với chiếc xe nào đó. Còn về căn nhà, nó thành một trong những chỗ “đàn ông sống ở đây”, mấy anh em thỉnh thoảng ngủ lại, sống theo kiểu những đứa con trai phải tự mình xoay xở. Thường thì bạn bè họ, dần dần có thêm bạn gái một đêm, hay bạn gái cả tuần, hay bạn gái một thời gian, họ đến rồi đi, cũng ngủ lại nữa. Rồi dần dà lần lượt ba anh trai dọn ra ngoài. Họ trôi dạt đến nơi nào cuộc sống phù hợp với họ, căn nhà dần dà thành nhà của bạn trai hờ. Rồi, vì xe hơi và phụ tùng xe, nó lại dần dần ngả thành ga ra làm việc ba–phần–tư. Rồi cậu ta nói tôi sống với cậu ta và đó cũng là lúc tôi nêu ba lý do phản đối và cậu ta nói, về một trong ba lý do phản đối, “Anh không có ý nói ở đây. Anh muốn nói mình có thể thuê một chỗ ở phố đèn đỏ.” Phố đèn đỏ nằm trong một khu ngay đường khu tôi đi lên và ngay đường khu cậu ta đi xuống và nó được gọi là phố đèn đỏ không phải vì các thứ đèn đỏ dập dìu ở đó mà vì đó là nơi các cặp trẻ đến sống với nhau mà không muốn kết hôn hay an cư theo lề lối cũ. Đấy không phải là muốn được gả cưới lúc mười sáu, có con từ mười bảy nằm trên trường kỷ trước ti vi cho đến chết như hầu hết cha mẹ khi hai mươi. Họ muốn thử nghiệm — không chắc nữa – nhưng là một thứ khác. Thế nên, các cặp không cưới sống ở đó. Người ta còn đồn có hai đàn ông sống ở đó, ý tôi là sống với nhau. Rồi thêm hai đàn ông nữa đến sống trong một nhà ở đó — cũng với nhau. Không có cặp đàn bà nào sống với nhau, dù có một đàn bà mà ai cũng biết là sống ở số hai mươi ba với hai đàn ông. Hầu hết, đó là các nam chưa cưới và nữ chưa cưới và dù nó chỉ là một con phố, gần đây họ đưa tin nó đang lăm le tràn ra con phố tiếp theo mà con phố này thì cũng đã nổi tiếng rồi vì nó chứa chấp các cặp không cùng tôn giáo cưới nhau. Trong khi đó, trong khu vực đó, không chỉ ở phố đèn đỏ, những người bình thường, nghĩa là các cặp cưới nhau, đang dọn ra ngoài sống. Một số không chống báng gì khía cạnh đèn đỏ, họ nói. Chỉ là họ không muốn làm buồn lòng các bề trên trong nhà, như là cha mẹ, ông bà, các bậc tiền bối đã quá cố, các tổ tiên mong manh dễ vỡ đã xanh cỏ từ lâu có lẽ cố chấp nên dễ dàng thấy nhục, nhất là vì cái mà tinh thần chung của truyền thông gọi là “trụy lạc, suy đồi, băng hoại đạo đức, gieo rắc bi quan, vi phạm phép tắc và những chuyện dan díu vô luân trái phép tắc”. Câu hỏi lớn kế tiếp, tin tức cho biết, là có phải các cặp chưa cưới giờ đang thông dâm cũng là bọn lộn sòng tôn giáo hay không? Thế là các cặp bình thường dọn đi, biết nghĩ cho sự nhạy cảm của cha ông, còn lên truyền hình nữa. “Tôi làm vậy vì mẹ,” một cô vợ trẻ nói, “vì tôi nghĩ mẹ sẽ không bằng lòng nếu tôi sống không đàng hoàng mà nếu sống trong con phố mà mọi người không cưới hỏi đàng hoàng thì tôi sẽ như vậy thôi.” “Tôi không muốn phê phán,” một người khác nói, “nhưng sống không cưới hỏi phải bị phê phán và phê phán nghiêm khắc, rồi phải bị lên án, vì phải chăng chúng ta đang tiến đến chuyện này? Đĩ điếm? Những dục vọng thú vật? Không trinh bạch? Có phải đây là cái chúng ta cổ vũ?” Lần nữa, lại thêm trụy lạc, suy đồi, băng hoại đạo đức, gieo rắc bi quan, vi phạm phép tắc và những chuyện dan díu vô luân trái phép tắc. “Kế tiếp,” một cặp khác đang chất đồ lên xe chuyển đồ nói, “sẽ có một con phố đèn đỏ và thêm nửa phố đèn đỏ, rồi thành hai con phố đèn đỏ, rồi cả quận sẽ mọc lên nhan nhản những đèn đỏ với những người sống tay ba với nhau trồi lên như nấm.” “Làm vậy vì mẹ,” một cô vợ khác nói, dù vài người nói, “Ủa, chuyện đó thì có gì sai? Có phe nhóm rồi có cuồng tín và để giải quyết mấy thứ đó các người cần lịch sử, nhưng với các vấn đề tình dục này thì có một cách nhanh hơn nghĩa là ta chỉ cần xu theo thời hiện đại thôi.” Và cứ thế, chủ yếu là, “Chứng ta không thể để vậy được” rồi “Người không được ngủ lẫn lộn với nhau” rồi “Sau các ranh giới lãnh thổ thì hôn nhân là nền móng của nhà nước”. Nhất là, “Tôi mà không dọn ra khỏi đó thì mẹ tôi chết mất”. Đó là truyền hình. Vô số cái chết có thể xảy ra trong tương lai của nhiều bà mẹ cũng được tường thuật rộng khắp trong các phỏng vấn trực tiếp trên đài và trên báo chí. Vậy nên con phố đó, trong khu vực đó, một khu vực không lớn lắm và thật ra được gọi là gì đó trong tiếng bản địa mà tôi không biết, và còn được gọi là “Đường rãnh trên cổ” hoặc “Khúc cong trên cổ” hoặc “Chỗ mềm trên cổ” trong ngôn ngữ dịch mà tôi biết, ở ngay cuối đường. Tôi chưa từng đến đó mặc dù lúc này bạn trai hờ đang đề nghị tôi đến đó sống với cậu ta. Tôi từ chối vì ngoài lý do mẹ và các em nhỏ, rồi thói ưa tích trữ của cậu ta mà tôi có thể hình dung được sẽ tiếp tục và gia tăng trong chỗ ở trên phố đèn đỏ dễ dàng chẳng kém nó đang tiến triển trong chỗ ở hiện nay, còn vì tôi vẫn hồ nghi về việc liệu hai đứa chúng tôi có chịu nổi chừng ấy sự thân mật và mong manh của mối quan hệ. Và chuyện đã xảy ra như thế. Nó đã luôn xảy ra như thế. Tôi sẽ gợi ý gần gũi như một cách để thúc đẩy mối quan hệ tiến triển và nó sẽ phản tác dụng và tôi sẽ quên mình đã gợi ý gần gũi và cậu ta sẽ phải nhắc nhở tôi khi lần tới tôi gợi ý gần gũi. Thế rồi vai chúng tôi đảo ngược và cậu ta lú lẫn mà đi gợi ý chúng tôi gần gũi. Chúng tôi thường trực bị lú lẫn, những tình huống kiểu như jamais vu. Chúng tôi không nhớ rằng mình đã nhớ, và sẽ phải nhắc nhau về sự đãng trí của chúng tôi cũng như về việc gần gũi không giúp ích gì xét tình trạng tế nhị của mối quan hệ hờ của chúng tôi. Và giờ đến lượt cậu ta quên mà nói rằng cậu ta nghĩ tôi nên xem xét chuyện hai đứa sống với nhau, vì giờ chúng tôi cũng đã bên nhau được gần một năm trong tư cách “hờ”, nên chúng tôi có thể tiến tới sống đời đôi lứa đúng nghĩa bằng cách sống chung. Hình như, cậu ta nói, hai đứa cũng chưa từng bàn chuyện gần gũi hay dọn vào ở chung trước đây — chuyện này, khi cậu ta nói xong, tôi phải nhắc lại cho cậu ta nhớ là chúng tôi đã bàn rồi. Trong khi ấy thì, trong thời kỳ đề nghị tôi sống chung này, cậu ta đề nghị thứ Ba tới hai đứa chạy xe một vòng đi ngắm mặt trời lặn. Nên lúc ấy tôi nghĩ, sao cậu ta lại nảy ra ý ngắm mặt trời lặn khi mà những người tôi quen — nhất là con trai, con gái nữa, đàn bà nữa, đàn ông nữa, dứt khoát là tôi nữa — chưa từng có ai nghĩ đến chuyện đi ngắm mặt trời lặn? Chuyện này mới, nhưng nghĩ lại thì bạn trai hờ luôn có những thứ mới mẻ, những thứ trước kia tôi không nhận thấy ở người khác, không chỉ ở tụi con trai. Giống bếp trưởng, cậu thích nấu nướng mặc dù con trai không thường làm chuyện đó, mà tôi cũng không chắc tôi thích việc cậu ta thích nấu nướng. Giống bếp trưởng, cậu ta cũng không thích bóng đá, hoặc cậu ta thích nhưng không cứ phải nói ra mồm như kiểu con trai phải nói và vì lý do đó đâm nổi tiếng trong khu vực là một đàn ông không phải bê đê nhưng lại không thích bóng đá. Thâm tâm tôi cũng lo biết đâu bạn trai hờ không phải đàn ông đúng nghĩa. Ý nghĩ này nảy ra trong những giờ phút u ám hơn, trong những giờ phút rối bời, bất giác, thoắt hiện, thoắt biến và tôi không đời nào thừa nhận đã có ý nghĩ đó — nhất là với chính mình. Nếu thừa nhận, tôi sẽ cảm thấy những mâu thuẫn theo sau vì chưa gì tôi đã thấy chúng dồn tụ lại — để đối chất tôi, phá hoại những gì tôi tin chắc. Cũng như mọi người, tôi đối phó với những mâu thuẫn nội tâm này bằng cách ngoảnh đi chỗ khác mỗi khi chúng ló dạng. Nhưng bạn trai hờ, tôi nhận thấy, lại lôi chúng ra, nhất là tôi càng nán lại lâu hơn trong tĩnh thế hẹn hò “có lẽ, không biết, chắc vậy” thì cậu ta càng được thể. Tôi thích đồ cậu ta nấu dù tôi nghĩ mình không được thích và không được khuyến khích cậu ta. Tôi cũng thích trên giường với cậu ta vì ngủ với bạn trai hờ thì như thể tôi vẫn luôn ngủ với bạn trai hờ, tôi cũng thích đi đâu đó với cậu ta, nên tôi nói ừ, thứ Ba tôi sẽ đi với cậu ta, là thứ Ba tuần sau — buổi chiều tối sau khi tôi chạy bộ với anh rể ba trong công viên & hồ chứa — để ngắm mặt trời lặn. Tất nhiên tôi sẽ không kể chuyện này với ai vì tôi không tự tin lắm việc hoàng hôn được chấp nhận là một đề tài trò chuyện. Nhưng nghĩ lại thì tôi cũng chẳng mấy khi nói gì với ai. Không nói gì là cách tôi giữ an toàn cho bản thân. Tuy vậy mẹ đã nghe phong thanh. Không phải mẹ nghe được chuyện mặt trời lặn hay bạn trai hờ, vì cậu ta không phải người trong quận tôi và tôi không đời nào dẫn cậu ta vào quận tôi, nghĩa là phần lớn thời gian chúng tôi ở bên quận cậu ta, hay xuống vài quán bar và câu lạc bộ liên cộng đồng dưới trung tâm thành phố. Mà đó là một tin đồn thổi khiến mẹ lo. Nên đêm trước khi tôi chạy bộ với anh rể ba, cũng là đêm trước cuộc ngắm mặt trời lặn với bạn trai hờ, mẹ lên lầu tìm tôi. Tôi nghe tiếng mẹ lên thì, ôi trời, tôi nghĩ, chuyện gì nữa đây? Từ sinh nhật mười sáu tuổi của tôi hai năm trước mẹ đã tự giày vò mình và giày vò tôi vì tôi chưa lấy chồng. Hai chị tôi đã lấy chồng. Ba anh trai tôi, kể cả người đã chết và một người đang lẩn trốn, đều cưới vợ rồi. Ông anh cả, đi lang bạt, biệt tăm biệt tích, chắc anh cũng cưới vợ rồi dù mẹ không có bằng chứng. Chị kia của tôi — người chị mà tôi không được phép nhắc đến — cũng lấy chồng rồi. Thế mà sao tôi chưa chịu cưới? Không chịu lấy chồng như vậy là ích kỷ, làm đảo lộn trật tự Chúa Trời tạo ra và khiến mấy đứa nhỏ hoang mang, mẹ nói. “Nhìn tụi nó đi!” mẹ nói tiếp, và chúng đó, đứng sau lưng mẹ, mắt sáng trong, đầy sức sống, cười tươi. Nhìn dáng vẻ chúng, tôi không thấy đứa nào có vẻ hoang mang. “Làm gương xấu,” mẹ nói. “Con mà không lấy chồng, tụi nó sẽ nghĩ tụi nó không cưới cũng không sao.” Chưa đứa nào trong đám em — bảy, tám và chín tuổi — mấp mé được đến tuổi cập kê. “Còn nữa,” mẹ nói tiếp, như mẹ vẫn nói mãi mỗi khi hai mẹ con có cuộc nói chuyện một chiều này, “khi con hết đẹp rồi và không ai muốn con nữa thì sao?” Tôi đã chán ngấy trả lời, ví như “Con không nói với mẹ nữa, mẹ à. Con không bao giờ nói với mẹ nữa đâu. Để con yên đi, mẹ,” vì tôi càng ít thổ lộ thì mẹ càng đỡ xía vô. Chuyện này mệt mỏi cho mẹ cũng như cho tôi nhưng những nỗ lực của bà không phải là vô duyên vô cớ. Trong quận có lắm bà mẹ làm những điều ghê tởm nhất để bắt con gái lấy chồng. Nỗi hoảng hốt của họ là có thật, là trực giác; chắc chắn đối với họ chuyện này không phải giáo điều, không phải hài kịch, không phải để gạt đi, cũng không phải bất thường. Một bà mẹ rời khỏi đám bọn họ, không hùa với bọn họ, ấy mới là điều bất thường. Nên nó đã thành một cuộc đấu ý chí giữa mẹ và tôi để xem ai làm người kia mệt nhoài trước. Mỗi lần mẹ nghe phong thanh tôi đang hẹn hò (không bao giờ qua tôi), tôi cứ bước vào nhà là y như rằng, “Nó có theo chính đạo không?” theo sau là “Nó chưa vợ đó chớ?” Sau tôn giáo đúng, nhất thiết là anh ta phải chưa vợ. Và vì tôi tiếp tục không nói gì, điều đó chứng tỏ anh ta không chính đạo, anh ta đã có vợ và, dám lắm, không chỉ là một tên bán quân sự, mà còn là bán quân sự bảo vệ nhà nước kẻ thù nữa. Mẹ tự hù mình khiếp vía, điền vào bất cứ chỗ trống nào tôi không chịu cung cấp thông tin. Thế tức là mẹ tự mình viết toàn bộ kịch bản. Mẹ bắt đầu lễ bái cầu nguyện và đi gặp các thầy tu với mong muốn, mấy em gái hớn hở của tôi báo tôi biết, là tôi sẽ bỏ những kẻ khủng bố đa thê vô đạo tôi đang yêu hết gã này đến gã kia, và yêu cho đúng người lần này. Tôi để mẹ làm vậy, nhất là khi đã đi lại với bạn trai hờ thì tôi để mẹ làm vậy. Không đời nào tôi nộp cậu ta cho mẹ. Mẹ sẽ thực hiện một quy trình, cho cậu ta qua hệ thống, hết câu hỏi đánh giá này đến câu hỏi đánh giá khác — hối thúc chuyện này chuyện kia, cố cho mọi chuyện thành, làm mọi chuyện cho xong, kết lại chuyện này (nghĩa là hẹn hò), bắt đầu chuyện nọ (nghĩa là hôn nhân), ràng buộc mọi chuyện (nghĩa là sinh con), để bắt tôi, lạy Chúa lòng lành, đi tiếp đời gia đình như bao người khác. Nên mấy chuyện lễ bái và những chuyến viếng thăm các thầy tu — về sau còn thêm các xơ — cứ tiếp tục, cùng với cầu nguyện lúc ba giờ, cầu nguyện lúc sáu giờ, cầu nguyện lúc chín giờ và cầu nguyện lúc mười hai giờ. Còn có mục cầu nguyện thêm lúc năm rưỡi mỗi chiều cho các linh hồn dưới luyện ngục giờ không còn tự cầu nguyện cho mình được nữa. Vụ cầu nguyện theo giờ này không ảnh hưởng gì đến hai buổi cầu nguyện chính sáng chiều, đặc biệt là những buổi cầu nguyện thay cấp cao nhằm giúp tôi từ bỏ những hẹn hò ong bướm mà mẹ đinh ninh tôi đang có với những kẻ bảo vệ nhà nước ngoại đạo ở những chốn “chấm chấm chấm” khắp thành phố. Mẹ luôn gọi những địa điểm mẹ không tán thành, hay tin chắc mình sẽ không tán thành, là những chỗ “chấm chấm chấm”, thỉnh thoảng khiến mấy chị và tôi suy đoán xem, thời còn trẻ, mẹ từng làm gì ở đó. Còn về cầu nguyện, về ra lệnh, những chuyện đó trở nên khẩn thiết hơn, dồn dập hơn cho đến một ngày do khinh suất mà bị đảo ngược. Phải vậy thôi. Xét cái tiền đề không thực mẹ dựa vào — giúp tôi tránh xa những người đàn ông chưa bao giờ tồn tại, chỉ có trong đầu mẹ – giờ thì có vẻ như mẹ đã lôi ra chính thứ mà không ai trong hai chúng tôi muốn biến thành hiện thực… Sau cuộc gặp thứ hai với người giao sữa trong công viên & hồ chứa thì gã anh rể tọc mạch, tất nhiên đã đánh hơi ra, bèn sai vợ, chị cả của tôi, bảo mẹ nói chuyện với tôi. Việc này càng nên làm vì cuộc nói chuyện lần trước của chị cả với tôi đã không diễn ra như dự tính. Nên chị đến gặp mẹ, và đây là người chị không yêu chồng vì vẫn còn đau khổ về bạn trai cũ. Tuy nhiên chị không còn đau khổ vì anh ta đã phản bội chị mà chạy theo một phụ nữ khác. Gìờ chị đau khổ vì anh ta đã chết. Anh ta thiệt mạng trong một vụ bom xe trong lúc làm việc vì anh ta đã theo sai tôn giáo ở sai chỗ và thế là chuyện đó xảy ra thôi. Anh ta đã chết. Còn chị? Chị tôi. Chị không sao quên được anh ta khi anh ta còn sống, nên tôi không biết làm sao chị quên được khi mà giờ anh ta đã… Dù vậy lúc này, ngay cả khi đang đau khổ, chị cũng vẫn làm theo lời sai bảo. Chị báo cho mẹ biết chuyện người giao sữa, rồi mẹ ngược đời sao lại đi nhờ đám đàn bà sùng đạo trong xóm chứng thực chuyện đó, đến giờ thì tất cả bọn họ cũng nghe chuyện rồi. Đám đàn bà này, như mẹ, là người của tụng niệm, của thành khẩn cầu xin, của khấn nguyện chặt chẽ lớp lang, thậm chí là tuân thủ sát sao. Họ đã thành thục trong những nài xin trước quyền thiêng, những phép hành xử và cuộc thuyết minh của họ đan cài vào đời thường đến mức mà lắm lúc ta còn nghe hội đàn bà này lầm rầm theo mân côi một bên khóe miệng trong khi vẫn tiếp tục những cuộc chuyện trò đời thường ở khóe miệng kia. Đám đàn bà này, cùng với mẹ, và với chị cả và anh rể cả và tất cả những kẻ ngồi lê đôi mách trong vùng, bèn tự cho mình quyền can dự vào chuyện tôi với người giao sữa. Thế rồi một ngày nọ, theo các em nhỏ, một lũ lĩ hàng xóm đã kéo nhau qua nhà gặp mẹ. Dường như người tình của tôi là một người giao sữa, họ nói — dù họ còn nói y là thợ máy xe hơi. Y đâu độ ngoài bốn mươi, họ nói — dù cũng có thể là độ ngoài hai mươi. Y có vợ rồi, họ nói — mà cũng có thể là chưa cưới. Dứt khoát là y “có liên hệ” — dù đồng thời cũng có thể là không. Một sĩ quan tình báo: “Ôi chao, chị biết không, hàng xóm,” đám hàng xóm nói, “kẻ lẩn ở đằng sau, kẻ rình mò, theo vết, tất cả những thứ theo dõi và bám đuôi và lập hồ sơ đó, kẻ thu thập thông tin về mục tiêu rồi nộp cho các tay sát thủ mà họ…” “Chúa hài đồng ơi!” mẹ kêu lên. “Vậy ra mấy chị nói con gái tôi dan díu với người này sao!” Mẹ nắm cứng ngắc hai tay ghế, các em nhỏ kể, khi một ý nghĩ nữa vụt qua đầu. “Hắn không phải người giao sữa đó, hắn là – người có xe van, cái xe van trắng nhỏ đó, cái xe không có gì nổi bật, luôn thay hình đổi dạng…” “Xin lỗi nghe, hàng xóm,” đám hàng xóm nói, “nhưng bọn tôi nghĩ tốt nhất là chị nên biết.” Rồi họ nói rằng thôi thì ít ra người tình của tôi là một người–ly–khai–nhà–nước chứ không phải người–bảo–vệ–nhà–nước, hãy lấy đó làm may, điều này, tất nhiên, là một ám chỉ âm thầm chuyện chị hai đã bôi tro trát trấu gia đình cũng như cộng đồng khi cưới một người trong lực lượng công quyền rồi đi sống ở một nước nào đó bên kia biển, biết đâu còn là nước đó bên kia biển đó, và những người ly khai trong quận chúng tôi hăm chị không bao giờ được trở lại. Ngay cả khi người của lực lượng công quyền này chết – anh rể hai mà ngoài chị hai ra thì cả nhà tôi chưa ai gặp mặt, và đã chết, không phải vì bị phe ly khai giết hại mà vì một căn bệnh thường tình nào đó không dính dáng gì đến chính trị — chị vẫn không được phép về mà tôi nghĩ đằng nào chị cũng không muốn. “Ít ra thì cũng không buộc tội con bé này phản bội được,” hàng xóm an ủi. “Dù cũng không biết nữa, hàng xóm à,” họ nói thêm, “nhiều người nói người giao sữa mà con gái chị dan díu không phái là tay tép riu, mà là một nhân vật tàn nhẫn.” “Chúa lòng lành,” mẹ nói, chỉ có điều lần này mẹ nói rất khẽ và các em nói là giọng mẹ xuội lơ, như thể trong mẹ không còn sự sống, thậm chí còn không cả sự sống bị sốc, cái đó ít ra cũng có chút sinh khí. Thay vì vậy mẹ trông không vui, chúng nói, giống như ngày xảy ra chuyện chị hai bị trục xuất. “Tất nhiên,” hàng xóm nói tiếp, “biết đâu tất cả những chuyện đó không đúng và con gái chị không dan díu với tên ly khai đó, hay bất cứ tên ly khai nào, mà kỳ thực nó lại đang quen biết thằng nhỏ nào độ hai mươi, làm ngày tám tiếng, năm ngày rưỡi một tuần, cùng tôn giáo, buôn ô tô.” Mẹ vẫn chưa chịu tin. Khía cạnh buôn ô tô nghe cũng ngụy tạo, cũng giả tạo chẳng kém một nỗ lực yếu ớt và bịa đặt của bạn thân Jason của mẹ cùng các hàng xóm tử tế kia nhằm khích lệ mẹ giữa vụ xôn xao dư luận này. Thay vì vậy mẹ chọn kẻ trù tính đặt bom, kẻ kiên nhẫn chờ cơ hội, kẻ tiến tới không nề hà, kẻ bền bỉ không gì lay chuyển được cho đến khi xong việc. Hơn nữa, mô tả mà hàng xóm nói về người giao sữa này đặc biệt khớp — trừ chuyện sai tôn giáo — với hình vẽ nhận dạng kẻ mà chính mẹ đã cầu nguyện đừng gặp phải. Bởi vậy, trong cái kết luận được vạch sẵn rằng tôi cặp bồ với một người tình nguy hiểm, chết người, mẹ đã định kiến đến mức chưa từng chợt nghĩ, chưa một lần, rằng đó có thể là hai người khác nhau. Mẹ đi tìm tôi rồi bắt đầu bằng giọng hòa giải. Đấy là vỗ về. Đấy là “sao con không bỏ người mà dù sao cũng quá già so với con, bây giờ hắn có thể làm con ấn tượng nhưng rồi đây con sẽ thấy hắn cũng chỉ là một trong những gã ích kỷ gì cũng muốn mà thôi? Thay vì thế, sao không quen lấy một đứa tử tế trong khu vực, đủ điều kiện và phù hợp với tôn giáo, tình trạng hôn nhân và tầm tuổi của con hơn?” Cách hiểu của mẹ về mấy cậu trai tử tế là họ theo đúng tôn giáo, ngoan đạo, độc thân, không phải bán quân sự thì tốt, nhìn chung là ổn định và lâu bền hơn — theo lời mẹ — “đám nổi loạn phóng đãng, hấp dẫn, vui nhộn cực kỳ, nhưng dẫu vậy đi nữa, con gái à, chỉ chóng chết”. “Không gì ngăn họ được,” mẹ nói, “cho đến khi cái chết ngăn họ. Con sẽ hối tiếc đó, con gái à, khi thấy mình bị mắc bẫy giữa lòng cuộc sống đêm đầy cám dỗ, ảo diệu, bất kham của những kẻ bán quân sự. Mọi chuyện không như bề ngoài đâu. Đó là chạy trốn. Đó là chiến tranh. Đó là giết người. Đó là bị giết. Đó là bị bắt chịu trách nhiệm. Đó là bị đánh đập. Đó là bị tra tấn. Đó là biểu tình tuyệt thực. Đó là bị biến thành một người khác hẳn. Nhìn các anh trai con đi. Mẹ nói con nghe, nó sẽ có kết cục tệ hại. Con sẽ rơi bịch xuống đất nếu như hắn không lôi con chết chùm trước. Rồi phận đàn bà của con thì sao? Còn công việc hằng ngày? Còn những phận sự phụ nữ? Còn chuyện sinh con đẻ cái để chúng có một người cha thực sự chứ không phải nấm mộ nào đó trong nghĩa địa con dẫn chúng đến thăm mỗi tuần? Nhìn người đàn bà ở góc đường đi. Con có thể bảo chị ta yêu tất cả những ông chồng lầm lì của chị ta, nhưng giờ họ đâu cả rồi? Mấy ông chồng u hoặc, khăng khăng, cứng đầu của hầu hết mấy người đàn bà đó đang ở đâu rồi? Lần nữa, vẫn là dưới hai tấc đất trong lô đất dành cho chiến sĩ tự do trong chỗ thường lệ.” Đến đây mẹ chuyển sang nói về những phận sự trong cuộc sống gia đình, về cái dại lẫn lộn khao khát chuyện lãng mạn với các mục đích mục tiêu thật sự của đàn bà trong đời. Hôn nhân không nhất thiết phải là một chiếc giường trải hoa hồng. Đó là một mệnh lệnh thiêng liêng, một phận sự cộng đồng, một trách nhiệm, đó là cư xử đúng tuổi của mình, là có những đứa con theo chính đạo rồi nghĩa vụ rồi giới hạn rồi kiềm tỏa rồi gánh nặng. Ngay cả khi được cầu hôn rồi cuối cùng, vàng vọt quắt queo, chết như một bà cô nhút nhát nhưng cương quyết ở giá trên một cái giá bụi bặm, mai một, mạng nhện chăng đầy nào đó thì cũng chẳng sao. Mẹ không bao giờ chịu từ bỏ lập trường này, dù khi khôn lớn hơn tôi thường thắc mắc — trong sâu thẳm lòng mẹ — đấy có thật là những gì mẹ tin về đàn bà và số phận của họ? Còn giờ mẹ quay lại với giải pháp, với những thằng nhỏ tử tế, với những gì giúp cho tôi tìm được người xứng đôi vừa lứa. Đến đây mẹ liệt kê trên đầu ngón tay vài cái tên mẫu trong khu vực để cho tôi biết qua kiểu người mẹ sẽ chấp thuận. Theo danh sách này, tôi dám cam đoan, nếu mẹ chịu nghe, rằng không ai trong số ấy có chút nào xứng đôi vừa lứa như mẹ tả. Trước hết, có vài kẻ không tử tế chút nào. Còn nữa, rất nhiều kẻ không ngoan đạo và không ít kẻ đã có vợ. Một số ít đang sống ngoài giá thú với bạn gái trong “phố đèn đỏ” như cộng đồng vẫn gọi và con phố “chấm chấm chấm” đó mà chắc chắn nếu nghe đến mẹ cũng sẽ gọi như vậy. Mấy kẻ khác thì ly khai hay nghe đồn theo phe ly khai, hoặc tận lực với việc thúc đẩy một mưu đồ cá nhân qua một mưu đồ chính trị, hoặc không thì cũng thật lòng tận tụy với sự nghiệp các–vấn–đề–chính–trị. Vậy nên mẹ có thể chọn trúng họ mà không biết, nhưng tôi quyết định không khai sáng cho mẹ vì tôi vẫn đang trong chế độ bảo vệ, phòng ngừa, “không giãi bày gì cả”. Đây là sự che giấu cố ý về phía tôi vì “không được giấu giếm điều gì với mẹ” chưa bao giờ thuộc phạm vi trách nhiệm của tôi và “hiểu được điều tôi muốn nói và tin tôi mà không băn khoăn” chưa bao giờ thuộc phạm vi trách nhiệm của mẹ. Chỉ đến khi mẹ thôi gợi ý “thằng nhỏ tử tế đó, nó tên gì ấy nhỉ?” — cái kẻ có thói đùng ngôi thứ nhất số nhiều khi nói về bản thân — ôi chao, Ai Đó McAi Đó là ứng viên kết hôn, mà lại bắt đầu “Chị con bảo chồng nó bảo nó nghe mọi người bảo con…” tôi mới nổi xung. Bắt đầu rồi đây. “Gã là con cóc gớm guốc, mẹ à,” tôi nói. “Đồ con hoang nhất hạng. Đừng đi nghe gã.” Mẹ cau mặt. “Mẹ ước gì con không dùng ngôn ngữ đó, cái thứ ngôn ngữ chửi thề tục tĩu đó. Mẹ thấy lạ là sao hai con đi dùng ngôn ngữ đó trong khi những chị em khác của con không đứa nào dùng.” Mẹ muốn nói tôi với chị ba và điều đó đúng, chúng tôi có dùng, dù chị ba thì thiên về mặt chửi thề của ngôn ngữ đó hơn tôi. “Giời ạ, mẹ,” tôi nói, và tôi nói mà không suy nghĩ, không để tâm đến thực tế — vì đó là một thực tế — là tôi đang giận dữ và gạt phăng và mệt mỏi vì mẹ, thất vọng vì mẹ sống trên mây và cứ ngu ngốc đòi tôi lên mây cùng mẹ; còn nữa, là tôi xem mẹ là thứ rập khuôn, một thứ biếm họa, một thứ mà tất nhiên, tôi sẽ không bao giờ trở thành. Nên tôi buột miệng “Giời ạ” và hai chữ đó là hỗn, hỗn một cách vô ý. Dù vậy nếu tôi cân nhắc, hẳn tôi đã nghĩ rằng mẹ sẽ không nắm bắt được, sẽ không hiểu được sự khinh thị trong đó, rằng cái ý tôi gạt mẹ ra sẽ sượt qua óc mẹ. Nhưng mẹ có nắm bắt được, có hiểu, và bất ngờ mẹ trút bỏ cái vai khôi hài, “vai người mẹ mong tiếng chuông lễ cưới” — một khuôn mẫu sáo rỗng lạc hậu — và con người thực của mẹ bước ra. Giờ, trọn vẹn xương máu cơ sức cùng với một lòng tự tôn bất thần gồm cả giận dữ, vô cùng nhiều giận dữ, mẹ vươn người tới nắm cánh tay tôi. “Đừng có mà nói những lời kiêu ngạo với mẹ, những kiểu cách bề trên của con, thái độ hạ cố của con, mấy câu mỉa mai coi thường người khác của con. Có phải con tưởng mẹ chưa từng sống? Có phải con nghĩ mẹ không có đầu óc, không học hỏi được gì suốt bao năm mẹ sống ở đây? Này, mẹ có học, mẹ có biết, và để mẹ nói con nghe một điều. Ăn nói thô tục là một chuyện, nhưng tự phụ và chế nhạo người khác thì còn tồi tệ hơn. Mẹ thà nghe con nói thứ ngôn ngữ tục tĩu, mất tư cách đến hết đời còn hơn là thấy con hóa ra cũng nằm trong đám hèn nhát không dám nói ra suy nghĩ của mình nhưng cũng không chịu im đi mà lại che miệng lầm bầm và gây sự theo lối lén lút thì thầm. Con gái à, những kẻ đó không được khôn ngoan và đáng kính như họ tưởng trong óc và trong tình yêu thống thiết dành cho bản thân họ đâu. Coi chừng lời lẽ giọng điệu con đó. Mẹ thấy thất vọng quá chừng. Mẹ tưởng mẹ đã hướng con biết cư xử đàng hoàng hơn kìa.” Rồi mẹ thả tay tôi ra và toan bước đi, thực là chuyện lạ đời, chưa từng xảy ra giữa mẹ con tôi. Thường thì tôi sẽ là người hết chịu nổi, người đâm phẫn nộ, nói những lời chốt, rồi, quay lưng bỏ đi trong cơn cáu kỉnh. Dù vậy lần này, tôi bước theo sau và với tay giữ mẹ lại. “Mẹ,” tôi nói, dù không biết sẽ nói gì tiếp nữa. Tôi không biết xấu hổ. Ý tôi là từ xấu hổ, vì với tư cách một từ, nó chưa đi vào vốn từ của cộng đồng. Tất nhiên tôi biết cảm giác xấu hổ và tôi cũng biết mọi người quanh tôi đều biết cảm giác ấy. Nó không thể nào là một cảm giác yếu đuối, vì dường như nó dữ dội hơn cảm giác giận dữ, dữ dội hơn cảm giác hận thù, thậm chí mạnh mẽ hơn cả thứ cảm xúc bị che đậy nhiều nhất, sợ hãi. Thời đó không có cách nào thắng được nó hay vượt lên trên nó. Một điều nữa là thường thì nó là một cảm xúc đám đông, cần có số đông để gia tăng tác động, bất kể ta là người làm ra chuyện đáng xấu hổ, người chứng kiến việc đáng xấu hổ, hay người bị làm cho xấu hổ. Xét vì đó là một cảm xúc phức tạp, rắc rối, cấp cao, hầu hết mọi người đánh lận đủ kiểu để không dính phải nó: giết người, nói lời sắc tựa dao, gây tổn thương tinh thần và, quan trọng không kém, cũng xảy ra không ít, đấy là làm những điều đó với bản thân. Sự thay đổi này ở mẹ làm tôi bình tâm lại. Nó làm tôi hết nghĩ rằng mẹ là kiểu người đơn giản, hết nhầm tưởng lối cầu nguyện không kiểm soát được của mẹ xuất phát từ một cái đầu toàn khờ dại thay vì một cái đầu đầy lo lắng, hết gạt mẹ đi vì đã năm mươi tuổi với mười đứa con nên phần đời còn lại — dù theo lối sống mới nào chăng nữa — giờ chắc chắn là đã tàn. Trong khoảnh khắc đó tôi cảm thấy ân hận về hai tiếng Giời ạ nghĩa là tôi cảm thấy xấu hổ vì đã xem mẹ không ra gì. Chuyện đã xảy ra dù mẹ cứ giảng giải và dập vùi thần kinh tôi triền miên. Nên tôi thấy muốn khóc khi mà tôi chưa bao giờ khóc, Rồi tôi thấy muốn chửi thề như một cách để đừng khóc. Rồi tôi nhận ra mình có thể cố gắng chuộc lỗi. Đây có thể là thời điểm nói “xin lỗi” — mà không nói “xin lỗi”, tất nhiên, vì “xin lỗi”, cũng như “xấu hổ”, ở đây chưa ai biết phải nói thế nào. Chúng tôi có thể cảm thấy có lỗi nhưng, cũng như xấu hổ, chúng tôi không biết xoay xở diễn đạt nó ra sao. Thay vì vậy tôi quyết định cho mẹ đúng cái mẹ muốn, là kể lại đầu đuôi chuyện người giao sữa và tôi. Vậy là tôi kể. Tôi bảo mẹ rằng tôi không có chuyện dan díu với hắn, tôi cũng chưa bao giờ mong có chuyện dan díu, rằng thay vì vậy, chính hắn, chỉ mình hắn, đeo bám và gạ gẫm, hình như vậy, để chim chuột với tôi. Tôi nói hắn tiếp cận tôi hai lần, chỉ hai lần, và tôi giải thích hoàn cảnh của mỗi lần gặp. Tôi còn nói rằng hắn biết mọi thứ về tôi — công việc, gia đình, tôi làm gì buổi tối sau khi đi làm về, tôi làm gì vào cuối tuần, nhưng không một lần, tôi nói, hắn động đến tôi dù chỉ một ngón tay hay thậm chí, trừ cuộc gặp đầu, nhìn thẳng vào tôi, còn nói thêm, tôi chưa bao giờ lên xe hắn dù mọi người nói tôi lần nào cũng lên xe hắn. Kết lại tôi thừa nhận rằng mình không muốn nói ra chuyện này, không chỉ với mẹ, mà với bất kỳ ai. Tôi nói mình làm thế là do thói bóp méo, bịa đặt và thổi phồng ở nơi này. Tôi sẽ không còn quyền hạn gì, dù là quyền hạn ít ỏi, nếu tôi cố giải thích và thuyết phục tất cả những kẻ đàm tiếu về tôi. Nên tôi im lặng, tôi nói. Tôi không hỏi, không trả lời, không xác nhận, không bác bỏ. Bằng cách ấy, tôi nói, tôi hy vọng duy trì được một ranh giới tách tâm trí mình khỏi phần còn lại. Nhờ vậy, tôi nói, tôi hy vọng mình sẽ vững vàng và tự bảo vệ bản thân. Suốt lúc đó mẹ nhìn tôi không ngắt lời nhưng khi tôi nói xong thì, không chút lưỡng lự, mẹ nói tôi là dối trá, nói rằng trò lừa gạt này chỉ là để chọc mỉa mẹ thêm. Mẹ bèn nói về các cuộc gặp khác, giữa tôi và người giao sữa, ngoài hai lần tôi thú nhận. Cộng đồng giúp mẹ cập nhật, mẹ nói, nghĩa là mẹ biết tôi gặp hắn đều đặn để có những cuộc hẹn hò gặp gỡ bất chính, cũng biết, về những gì chúng tôi làm ở những chỗ không đứng đắn đến độ còn không được gọi là “chấm chấm chấm”. “Con đúng là giặc cái,” mẹ nói. “Không thể chấp nhận được. Không còn tự phân biệt được phải trái. Nhỏ à, con làm thế này mẹ sao yêu con được và nếu người cha tội nghiệp của con còn sống, chắc chắn ông ấy cũng sẽ nói chuyện này.” Tôi không tin. Ngày ba còn sống, hầu như chẳng bao giờ ba nói gì với chúng tôi và những lời cuối ông nói với tôi khi ông nằm hấp hối — có lẽ là những lời sau cuối — thật hoảng hốt và chỉ nói về ông. “Ba đã bị hiếp nhiều lần hồi còn nhỏ,” ông nói. “Ba đã kể con nghe chưa?” Lúc ấy tôi chỉ nghĩ ra được lời đáp là, “Dạ chưa.” “Ừ”, ông nói. “Nhiều lần. Nhiều, nhiều lần hắn làm ba — ba, một thằng bé, còn hắn, mặc com lê đội mũ, mở nút quần, kéo ba về phía hắn, trong cái kho đằng sau nhà ấy, cái kho đen thui ấy, hết lần này đến lần khác rồi cho ba mấy xu khi xong chuyện.” Ba nhắm mắt và rùng mình và các em nhỏ, cùng tôi ở bệnh viện, đến bên giường lay tôi. “Bị hiếp là gì?” chúng nói khẽ. “Crumble là gì?” vì lúc này, mắt vẫn nhắm, ba lẩm bẩm “crombie”. “Nhiều lần khủng khiếp,” ông nói, mở mắt ra. Dường như ông nghe được tiếng các em, dù tôi không nghĩ ông thấy chúng. Nhưng ông lại thấy tôi, dù không chắc tôi là đứa con gái nào. Tất nhiên, điều đó có thể không liên quan gì đến tình trạng hấp hối, vì ba, ngày còn sống, vẫn luôn trong tình trạng lơ đãng, bỏ hàng giờ lê thê đọc báo, xem tin, nghe đài, ra đường, theo dõi, rồi bàn luận, những xung đột chính trị mới nhất với các hàng xóm cùng chí hướng. Ông là típ người đó, típ không tiếp nhận bất cứ thứ gì không phải là các vấn đề chính trị. Nếu không phải các vấn đề chính trị thì là bất kỳ cuộc chiến nào, bất kỳ đâu, bất kỳ kẻ săn mồi nào, bất kỳ nạn nhân nào. Ông còn dành rất nhiều thời gian với mấy hàng xóm cũng mê muội và bất bình thường cô lập hệt như ông. Còn về tên bầy con, ông chẳng bao giờ nhớ nổi, cứ phải nhẩm lại một lượt trong đầu danh sách theo trình tự thời gian. Khi đó, ông gộp vào cả tên mấy đứa con trai dù đang tìm tên một đứa con gái. Và ngược lại. Trước sau gì, bằng cách rà lại hết lượt, cuối cùng ông cũng đến đúng tên. Mặc dầu vậy, việc đó cũng trở nên quá sức, và thế là sau một thời gian ngắn, ông bỏ danh mục trong đầu, thay vào đó chọn “con trai” hay “con gái” bởi như thế dễ hơn. Và ông có lý. Làm vậy dễ hơn và cứ thế chính bọn tôi cũng dùng “anh” và “chị” và “em” để thay thế và cứ thế thành quen. “Mông,” là từ tiếp theo ba nói nên các em cười khúc khích. “Chân ba,” ông nói. “Đùi ba, nhưng nhất là mông. Luôn khủng khiếp, những cảm giác đó, không gì giải thoát ba khỏi chúng được, những run rẩy đó, những rùng mình đó, những lăn tăn dai dẳng đó. Cứ đến, cứ lặp lại, cứ khủng khiếp, cả đời ba. Nhưng đã có một sự khinh suất, vợ à,” rồi ông nói, “một sự bỏ bê, một sự chối bỏ tôi bởi chính tôi đã khởi sự từ nhiều năm trước — Trước sau gì mình cũng sẽ chết, dù sao cũng sẽ không sống lâu, mình sẽ chết không biết lúc nào, luôn luôn, chết tàn khốc — vậy nên hắn có thể có được tôi vì hắn vẫn biết từ đầu rằng hắn sẽ có tôi, không ngăn được hắn có tôi. Mọi chuyện khép lại. Quên đi. Không quay lại cái chốn kinh hoàng ấy nữa, đấy là lý do mà, vợ à, tôi và bà chưa bao giờ thành thực với nhau.” Các em nhỏ lại cười khúc khích, lần này là cười chữ “vợ” dù giờ trong tiếng cười của chúng nhuốm vẻ lo sợ. Rồi ba nói, lần này giận dữ, “Bộ crombie đó, mấy bộ com lê đó, bộ crombie đó. Chẳng ai mặc crombie cả, em trai,” và lần nữa các em day tôi. “Hắn,” rồi ba hỏi; nhìn thẳng tôi và trong giây lát dường như hiểu thấu tôi, “Hắn… có hiếp cả em không, em trai…?” “Chị tư ơi?” mấy em thì thầm. “Sao ba nói…” nhưng chúng không dứt câu. Thay vì vậy chúng cứ xích lại gần hơn sau lưng tôi. Ba chết bệnh đêm ấy khi mấy em nhỏ và tôi về rồi còn mẹ cùng mấy người kia đến bệnh viện ngồi canh ông. Tôi được để lại cho khăn quàng cổ và mũ lưỡi trai dẹp của ông, cùng một sự ghê sợ cả đời cái từ “crombie” mà tôi còn nghĩ là “crumble” cho đến khi tra thấy nó trong từ điển trên đường về nhà tối đó. Còn giờ mẹ đang giận, đem người cha đã khuất ra dọa tôi vì tôi đã nói dối trong khi tôi không hề nói dối, vì tôi làm mất phẩm cách cả hai chúng tôi, mẹ nói, bằng sự dối trá và trái tim lì lợm trong khi thật ra chỉ vì chúng tôi không tin nhau. “Con không tôn trọng những lời dạy bảo của mẹ,” mẹ nói thì tôi đáp, “Mẹ không tôn trọng con.” Đáp lại, và tôi đồ rằng làm thế chỉ chứng tỏ mẹ đúng, tôi lại thu mình, cảm thấy thứ hả dạ trẻ con ở việc từ bỏ nỗ lực tìm kiếm một điểm cân bằng nào đó có lẽ tồn tại giữa hai mẹ con. Thay vì vậy tôi nghĩ, đây là đời con và con yêu mẹ, hoặc có lẽ con không yêu mẹ, nhưng đấy là con người của con, là cái con bênh vực và đây là những nguyên tắc của con, mẹ à. Tôi không nói ra điều này, vì tôi không thể làm vậy mà không khơi mào một cuộc tranh cãi mà chúng tôi luôn tranh cãi, luôn công kích nhau. Thay vì vậy tôi ngậm tăm, nghĩ, Giời ạ, giời ạ, giời ạ, giời ạ, rồi từ lúc ấy tôi cũng không bận tâm xem liệu mẹ có trách tôi hay không nữa. Từ giờ trở đi mẹ sẽ không biết được gì thêm từ tôi. Nhưng mọi chuyện lúc nào cũng phải như thế hay sao? Tôi, theo mẹ, lòng dạ sắt đá? Còn mẹ, theo tôi, rốt cuộc không là gì khác ngoài những mũi tên? Và ngày hôm sau, tôi ở đây, với anh rể ba, chạy bộ trong công viên & hồ chứa. Anh cứ lẩm bẩm còn tôi cứ cố nghiền ngẫm, không phải về người giao sữa như mẹ nghĩ — như tất cả họ nghĩ — mà về bạn trai hờ, mà tôi sẽ gặp để ngắm hoàng hôn tối hôm ấy. Còn về người giao sữa, có vẻ như không thấy bóng dáng đâu, như thế không có nghĩa là “Hoan hô! Tống khứ được rồi! Tuyệt quá!” vì, tất nhiên, hắn có thể đang lảng vảng. Với an ninh nhà nước ngầm, tình báo quân đội ngầm, cảnh sát chìm giả vờ không phải cảnh sát chìm, cộng với hoạt động phổ biến của đám gái giang hồ địa phương “liếc nhìn một giây, ngoảnh đi giây kế, rồi lại liếc tiếp”, công viên & hồ chứa nhất định là kiểu chỗ để lảng vảng. Nhưng không. Có vẻ như không có bóng dáng hắn ta, và đây là điều khích lệ tôi, nghĩa là tôi được thư thái, được yên lành và yên tĩnh tiếp tục cơn nghiện thể dục bức bách, được tiếp tay giúp sức bởi anh rể bên cạnh cũng đang tiếp tục cơn nghiện thể dục của anh. Thường thì khi chạy chúng tôi không nói chuyện hay hàn huyên hay gợi chuyện gì với nhau ngoài những câu thiết thực “Chỗ này ta chạy nhanh hơn được không, em vợ?” hay “Ta thêm một dặm lúc cuối được không, anh rể?” hay những diễn đạt thể dục khác kiểu vậy. Dù vậy lần này, anh rể quen thuộc, đáng tin cậy không tỏ ra quen thuộc và đáng tin cậy như mọi khi. “Cho phép anh làm phiền em bằng vài lời riêng tư chứ?” anh hỏi, nó làm tôi thấy lo vì trước giờ anh rể chưa từng làm phiền tôi kiểu như thế. Tức thì tôi nghĩ, đây chắc là chuyện người giao sữa rồi. Anh sắp sửa bắt đầu chuyện người giao sữa vì chắc cả anh cũng đã nghe tin nhảm, không sao tin được rằng không phải ai khác mà chính anh rể ba — thành trì cuối cùng phản đối chuyện đó — lại để mình bị chuyện đàm tiếu của chỗ này giật dây dắt mũi. Nhưng hóa ra, anh chưa nghe và cũng không định nghe chuyện đó. Thay vì vậy anh bắt đầu một diễn văn công phu mà tôi đoán anh đã soạn sẵn trong đầu ít lâu nay. Chủ đề là về việc tôi vừa đi vừa đọc. Sách và đi bộ. Tôi. Và đi bộ. Và đọc. Rồi lặp lại. “Anh đang nói với em hả?” tôi hỏi. “Ý anh là sao? Cả đời anh chưa từng bắt chuyện với em.” “Số là anh nghĩ,” anh rể ba nói, “em không nên làm vậy, vậy không an toàn, không tự nhiên, không đúng mực với bản thân, khi làm vậy em ngừng chú ý đến bản thân, em bỏ bê mình, chẳng khác nào em dẫn mình đi dạo giữa bầy sư tử cọp beo, em phó mặc mình cho lòng nhân từ của các thế lực đen tối bất trị tàn ác giảo quyệt, rằng em cũng có thể đi bộ với hai tay đút túi…” “Vậy thì đâu cầm sách được…” “Không giỡn đâu,” anh nói. “Bất cứ kẻ nào cũng có thể từ đằng sau lẻn tới. Chúng có thể chạy lên,” anh nhấn mạnh. “Lái xe lên. Lạy cha đỡ đầu, em vợ à! Chúng có thể nổi giận, với em — lúc này không thể phòng thủ, không còn cảnh giác, không còn tích cực thám thính quan sát xung quanh và nếu em đọc thành tiếng…” “A! Không đọc thành tiếng đâu! Vì Chúa!” Chuyện này đang trở nên khôi hài. “Nhưng nếu em dùng quy trình vừa đi vừa đọc không an toàn và ngắt ý thức và không để ý và mặc kệ xung quanh…” điều này nghe thật ngạc nhiên khi nó đến từ người không hề biết đến những vấn đề chính trị diễn ra suốt mười một năm nay. Đó cũng là một cách khác tôi đang dùng để làm nản lòng người giao sữa. Còn một lệch lạc nữa của anh rể ngoài cái lệch lạc về phụ nữ, trong vùng đồn thổi rằng anh chăm chăm vào lịch trình thể dục và đánh đấm đến độ anh không nhận ra được các vấn đề chính trị tồn tại cả thập kỷ nay. Chuyện này không hề bình thường và, trước sự kỳ quặc của nó, tôi dám chắc mình phải tránh nhắc đến người giao sữa. Bản thân tôi chẳng mấy để tâm đến các vấn đề chính trị, nhưng ít ra tôi còn để tâm tối thiểu, mà cũng không thể tránh được do ảnh hưởng của nó lên tôi. Thế nhưng, anh rể, không để tâm đến ảnh hưởng của nó, đến chính biến động xã hội và chính trị lồ lộ của thời đại và nơi chốn anh đang sống. Thay vì vậy anh cứ bịt mắt, không hay không biết, chuyện này thì lạ đời, rất lạ đời. Tôi còn thấy nó lạ đời, nghĩa là người giao sữa — nhà tiên tri ý hệ cho giấc mơ, người đem đến viễn cảnh, người cống hiến đời mình cho một đại nghĩa mà một kẻ quái gở ở ngay đó, lún sâu hơn bất cứ ai vào đấm đá và lịch trình rèn luyện cá nhân, lại không biết là có tồn tại — đương nhiên sẽ thấy sự lơ đễnh ấy khó chịu, chưa nói nó còn cho thấy anh rể ba không được tỉnh táo. Cái này gọi lên vấn đề lệch lạc về tinh thần, vì trong khu vực chúng tôi có hai kiểu lệch lạc tinh thần: những cái nhẹ, được cộng đồng chấp nhận và những cái không–nhẹ–lắm, quá–giới–hạn–cho–phép. Những ai bị kiểu trước thì cũng tàm tạm vừa vặn với xã hội và nhóm này gồm hầu hết mọi người, gồm cả đủ hạng say xỉn, đấm đá và bạo loạn tồn tại trong chỗ này. Nhậu nhẹt, đấm đá và bạo loạn là bình thường, lệ thường, thậm chí còn cần thiết, khó mà coi đấy là lệch lạc tinh thần được. Cả kho chuyện nhảm, sự lén lút và kiểm soát cộng đồng, cộng thêm những quy định về cái được phép và không được phép chiếm phần hết sức lớn ở nơi này cũng khó mà coi là lệch lạc. Về những lệch lạc không đáng kể, quy ước là xí xóa cho qua, nhắm mắt làm ngơ, vì không phớt lờ luật lệ thì sẽ có người mất mạng; tuy vậy không thể nào cho phép một trăm phần trăm. Năm mươi phần trăm không được, mười lăm phần trăm """