🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Nghệ Thuật Làm Lãnh Đạo Ebooks Nhóm Zalo DANG THANH TjNH (bien soan) Cam nang danh cho nhttng ngitfri dang va se la lanh dao DANG THANH TjNH (bien soan) Nyhe thn Khi tiep xuc vdi cap dtidi, doi khi ho co y lac de thi nen tiie nao? Vi du, khi moi ngvidi dang ban tdi mot van de, co ngiidi noi sang mot van de khong lien quan, luc do lanh dao nen nhac nhd moi ngiidi mot each lich sii rang horn nay van de can noi NghE thuAt TRUYfN oat lEn cAp trEn, truyEn lEnh xu6ng cAp DU(3l I 35 la gi. Be bieu thi rang se suy nghi tcfi nhdng van de ma cap dufcfi dang quan tarn (cho du van de do chang lien quan gi den chu de thao luan) thi co the bo sung them: Neu ai muon thao luan van de do nen de lan sau hoac sau khi hoi nghi ket thuc tim toi noi chuyen. Sau do, hdcfng sd chu y cua moi ngdefi tcfi van de dang ban. Khi can ban bac van de ma doi tddng khong hufng thu, thi viec tap trung chu y la dieu quan trong, neu khong ho se ne tranh. <§> Khi tiep xuc, cap dti&i khoc loc hoac lay tinh cam che lap khuyet diem thi nett lam thendo? Co nhdng ngxfcfi muon dung nvfcfc mat de buoc lanh dao hoac ngiidi doi dien phai thoa hiep vcfi each nghi cua minh. D6i vcfi loai d6i tiidng nay each tot nhat la: • Nhan biet difefe tinh cam cua ho luc nay la the nao. • Kien nghi ddng khoang vai chuc giay, lay giay de tinh thdi gian co ve buon ciicfi nhiing do la thdi han giup ap che sii bot phat cua tinh cam. • Neu sau do doi tiidng van cuf khoc thi Ida chon hai each: M ot la, tiep tuc noi chuyen hoac dting lai, ngay horn sau noi tiep. Bai bo phan moi ngiidi se chon each tiep tuc noi chuyen. Neu ngdbi chi ddn thuan do de xuc dong ma khoc, thi cung khong muon de sd viec keo dai cang them nang ne, ma mu6n ket thuc nhanh. Neu ngdefi co y do khoc de khong che ngdefi khac thi cung biet rang ndefe mat chang dem lai dieu ho mu6n. (5 day, gid thai do binh tinh rat quan trong, chef de tinh cam xao dong cua cap ddefi tac dong den minh. Khi gifia nhfing ngdefi cap ddefi co mau thuan, sd xao dong trong tinh cam la khong the tranh khoi. Loai ap ldc do de lam ngddi ta hoang 36 | N g h $ thuat lam lanh dao mang. Do do, yeu cau ngiidi lanh dao nen co thai do binh tinh de tao long tin cho ngiidi khac va co the doi pho vdi cac tnidng hop tiep xuc mang tinh doi khang. <§> Khi tiep xuc, neu doi tiiffng im tang thi lam the ttao? Co mot s6 ngiidi khong muon "day diia rach viec", khong muon can thiep vao chuyen cua ngiidi khac, nen khong bao gid bay to y kien cua minh. Do ho giu! thai do im lang hoac neu co noi ra cung rat trung dung. Doi vdi loai ngUdi nay, muon cuoc tiep xuc co hieu qua va de ho noi ra nhufng y nghi chan thuc thi ngUdi lanh dao phai tuan theo may nguyen tac sau: ■ Co thai do than thien Noi vdi ngfl dieu thich hdp, the hien sU vui ve, tU nhien de doi phudng cam thay thoai mai. ■ Tim ra diem chung Hieu dtf dc suy tU cua doi phddng de ho co cam giac minh nghi cho ho. ■ Bieu datsU tin tiidng Dung nhufng cau tti: "Anh nhat dinh...", "Toi hy VQng anh biet, anh co the..." va "Toi tin rang..." khien cho doi phiidng tang long tu! tin. Dong thdi dung nhdng cau: "Toi hy vong anh biet la toi hoan nghenh bat cut van de gi anh de xuat ra" hoac "Toi rat coi trong y kien cua anh, dong thdi hy vong dufdc nghe anh noi y kien thuc cua minh" de d6i phiidng thay minh diidc coi trong. ■ Hoi mdts6 vdn demang tinh ccfi md Trong khi chd ddi, nen the hien tinh cam tran day sii mong dsSi, ngiidi hdi cui ve phia tnidc. Neu can hoi lai: "Anh thich N gh£ thuAt truySn dat lEn cAp trEn, truyEn lEnh xu6ng cAp duOi | 37 nhat nhflng kien nghi nao?" hoac hoi: "Anh thay loai y kien nao hieu qua nhat?". ■ The hien tinh track nhiem Neu doi phftcfng van khong chiu phat bieu thi phai nhan manh tinh than trach nhiem cua ho rang: "Cuoi cimg do anh chiu trach nhiem", "Anh diing cau cufu toi". Doi vdi ngftcft luon giu( im lang nen tranh may diem sau: + Khong nen qua cvtng nhdc. Neu doi tiiqng tiep xuc la ngiidi tii tin va co thai do quyet doan, nen ha thap giong. Neu tiep xuc vcfi ngiicfi co tinh cong kich thi phai tii kiem che minh. Vi hanh vi tiep xuc mang tinh uy hiep se cang kho tiep xuc vdi doi tuftfng va nhii the se khong bac diipc chiec cau thong hieu nhau. + Khong diingphticfng thdcphe b'tnh. Vi ngii&i im lang hy vong ngiidi khac thich minh. Neu ho nghe thay nhflng lcfi noi phe binh ho se cam thay bi tie che. + Khong nen non nong. Thong thiidng thi ngiidi tram lang can danh nhieu theft gian de suy nghi mot y kien nao do hay an cua mot van de. Ho muon tin rang day la mot kien nghi tot hoac mot dap an chinh xac. <$> Khi tiep xuc doi phitdng co tam \y chong doi thi lam the nao? Khi cap difcft co ttf tiicfng chong doi, eft tuyet chap hanh chinh sach va menh lenh cua cap tren, ngftcfi lanh dao nen the hien tot may diem sau: ■ Do litcfng Tam ly chdng doi cua cap dfteft do nhilu nguyen nhan gay ra. Tinh each cua moi ngftfti khac nhau, bat ky vi lanh dao nao 38 j Ngh$ thuat lam lanh bao deu khong the co moi quan he hoan thien hoan my doi vcfi moi cap ditcti. Do do, gida ho vcfi nhau nay sinh mau thuan la dieu khong the tranh khoi. La cap diicfi, neu co y kien va bat man doi vcfi cap tren nhii khong hoc 16 trite tiep, lau dan se hinh thanh tarn ly chong doi. Khi xuat hien tarn ly chong lai cua cap ditefi, nen ra xet nguyen nhan, neu thuoc trach nhiem cua minh nen chu dong tu! phe binh. Neu do cap dtfofi hieu lam cung nen nhan nai giai thich, binh tlnh thuyet phuc, co sit do litOng, do la thai do va ban linh can co d ngit6i lanh dao. ■ Nhan nhuang Khiem ton va nhan nhitqng la to chat can co cua bat ky mot ngithi lanh dao thong thithng nao. Khi cap diicfi nay sinh tarn ly chong doi ho lien trd thanh "hon da can diidng". Khi xuat hien sit viec nay, ngitdi lanh dao nen giit thai do binh tinh va biet kiem che, khi chiia anh hitdng tori cong viec, nen khiem ton nhan nhitOng d6ng thhi phan tich mot each khach quan cong bang cac phiidng dien, tim ra diem khuc mac de sda chiia. ■ Tien thoai co mtic do Tam ly chong doi cua cap ditdfi the hien trong cong viec nhit ho lam mot each bi dong hoac co y lam sai quyet sach cua lanh dao. Doi vati van de nay neu lanh dao nhan nhifOng se tao cd hoi cho cap diicfi lan dan ttfng bitefe, se anh hiidng tefi cong Tiec, gay ach tac trong quan he tren ditofi, gay kho khan cho cong viec v i sau. Do do, neu cap diicfi co tarn ly chong doi, ogitcri lanh dao nen xem xet van de can than va giai quyet tifng ▼inde mot, cho nao dang nhan nhiicfng thi nhan nhitOng, ch6 nao can quyet doan thi quyet doan. Nen tuy tinh hinh, tuy ngiihi de cii xit. N gh£ thuAt truy^n oat l£n cAp tr£n, truy§n lEnh xu(3ng cAp duOi | 39 V Nghe thuat xvcly bao cao cua cap dudl Nghe bao cao la phddng phap quan trong de lanh dao tim hieu tinh hinh. Song trong cac bao cao hang ngay, co bao cao theo trinh td to chdc, co bao cao vdOt cap. Co bao cao cho mot tap the, cung co bao cao cua ca nhan. Co bao cao tien dau noi day, cung co bao cao mang tinh rieng td,bi mat. Ve noi dung co bao cao mang tinh kien nghi, cung co bao cao co tinh chat tung tin vit. Co nhdng bao cao nham do y nghe ngong lanh dao, cung co bao cao danh gia thap nguldi khac mot each ac y. Do do, nguCdi lanh dao nghe bao cao nen gid thai do binh tinh va sang suot de xet doan. <§> NhUng dieu can chit y: - Khong nghe nhdng bao cao cua ca nhan khong dai dien to chdc, hay nhdngbao cao vo nguyen tac, mittfn cd phan anh y kien quan chung de td viec be xe ra to. - Nen nghe bao cao theo trinh td chinh quy. Khong nen mat canh giac chinh tri vciti loai thd nac danh hay kieu tan phat truyen ddn, tin nhan rac. - Nen nghe nhdng bao cao mang tinh chinh xac. Nhan ra va co thai do ro rang vbi loai bao cao mang tam ly td td, xao tra. - Nen nghe bao cao trong pham vi chdc nang. Doi vdi sd viec thuoc pham vi cac cap ddefi, cap ddcfi sd 40 | N g h £ thuat lam lAnh dao trach nhiem, c6 y day mau thuan len cap tren hoac Id la chdc trach, khi xay ra van de lien bao cao de choi bo trach nhiem thi can xCf ly nghiem khac. - Can nghe nhdng bao cao co kien nghi hdp ly, xd ly cong tarn. Khong nen nghe ca tin nhdng Idi don dai, that gia lSn Ion nham gay mau thuan. - N en chon dia diem thich hdp de nghe bao cao, nhat la nhdng bao cao dac biet va khan cap. Khi cap dtidi bao cao qua nhieu Cap diidi xin y kien cap tren la mot hoat dong binh thiidng. Van de d cho la "xin y kien qua nhieu". Nguyen nhan co the tti cac mat sau day: Trinh do cap diidi thap, nang ldc xd ly van de kem, cd gap viec la cau cdu cap tren. Co cap dddi sd it xin y kien lanh dao se khong vui, td minh de xuat chu trddng lai bao khong ton trong lanh dao. Co cap dddi lau ca, sd trach nhiem, von la nhdng viec td minh co the giai quyet, nhdng cd phai Idem "Thddng phddng bao kiem" phong nhd cd xay ra chuyen gi thi day len tren. Cd mot so ddn vi chdc trach tren dddi khong ro rang viec nao do cap dddi quyet dinh, viec nao nen thinh thi cap tren. Cd lanh dao cap tren giam sat qua mdc, khien cap dddi moi viec deu phai thong qua cap tren. Giai quyet cac van de nay nen bat tay td cac viec sau day: - Tuy theo sd khac nhau ve chdc trach va nhiem vu cua cac cap lanh dao ma phan ro gidi han chdc trach tren dddi de viec cua cap nao cap ay td phu trach, tren khong om dom, dddi khong vddt cap. - Tang cddng ren luyen va boi dddng can bo de nang cao to chat can bo, thuc day ho nang cao trinh do. Vdi nhdng ngddi N qhE thuAt TRUYfn dat l£n cAp trEn, truyEn i Enh xu6ng cAp du<3i I 41 nang lvfc qua kem, thieu trach nhiem, giao due mai khong diicfc phai dieu sang cong viec khac. - Lanh dao phai di sau vao cd sd, tham nhap quan chung, chu dong phat hien va giai quyet van de, khong nen ngoi dpi cap diicfi den xin y kien. 42 I NGHfi thuAt LAM LANH DAO Chi/ang NGHE THUAT OIEU HANH CONG VIEC ■ ■ * CUA NGJfll LANH OAO TAM TRUNG Quyen va Iltc la hai thil tircrng ho vdi nhau. Tuy no lei hai nhifng hop lai lam mot. Cdn quySn at co life. c6 Iltc thifdng ph^ii co quy^n. Khong co ngirdi ISnh dao nao trien khai cong viec dddc thuan loi trong tinh hudng khong c6 quy(fo. 0 vj tri la lanh dao nhirng khong phai la lanh dao cap cao nhat cua motto chufc don vj, thi quygn Iltc chi co han. V§y ngudi lanh dao d vj tri do van hanh quyen life nhtf the nao de dem lai hieu qua cao nhat. N gHE THUAT Dlfu HANH... CLIA NGUSl LANH DAO TAM TRUNG | 43 Gidi han cua lanh dao lam trung khi dieu hank cong viec O Horn bob nhOng viec quon trong lien quon toi toon cue "Lam cho cap dtfcfr xem", "htfcfng dan cap dxiofi lam" do la dieu nen lam cua lanh dao tarn trung, chut khong phai chi lam nhieu nhiing cong viec cu the. M ot ngiidi lanh dao gioi khong phai 0 cho anh ta lam ddOc bao nhieu viec ma of cho biet chi dao hop ly d£ ngOcfi khac lam viec va co kha nang lam viec. Khong T d co hai hoc tro> mot la Met Td Tien, mot la Vu Ma Trieu. Hai ngUdi nay cung lam viec vOi Don Phu nUdc Lo. Met T d Tien suot ngay vui choi dan hat khong ra khoi phong, nhtfng lai de Don Phu quan ly rat tot. Vu Ma Trieu trOi chtfa sang da ra di, toi mit mcfi ve nha, viec gi cung tU minh lam, va Don.Phu cung lam viec rat tdt cho ong. Vu Ma Trieu hoi Met T d Tien nguyen nhan gi ong co thd lam dilOc nhu the? Met T d Tien noi: Toi quan ly Don Phu chu yeu la dung anh ta lam viec, ong viec gi cung to minh lam nen duong nhien ong rat ban, toi tat nhien rat nhan nha. Moi ngOdi suy ton M et T d 44 | N g h £ thuat lam lanh dao Tien la quan td, con Vu Ma Trieu chiia dtfbc nhii the. Do chinh la Vu Ma Trieu khong hieu nghe thuat lanh dao bang Met Tuf Tien. Ngufbi lanh dao nen biet nhin toan cue nam bat nhiing viec lbn, viec quan trong nhii: suy nghi muc tieu cua cong viec, dinh ra ke hoach cong viec. Trong mot nam co nhiing cai each sang tao mbi nao, sap xep nhan sb nhii the nao, thu chi tai chinh ra sao... Con nhiing viec nho, viec vat khong lien quan tbi dai cue thi khong nen ban tarn. Nen biet phan biet hat diia hau va vfifng... Trong chuyen lbn va chuyen nho nen tap trung tinh liic nam bat nhiing chuyen lbn. Neu refi vao nhiing sii vu hang ngay se khong the tranh khoi t'xnh trang vi cai nho ma mat cai lbn. © flhon monh hieu quo cong viec, khong khot khe voi phuung phap va quo trinh lam Lam lanh dao khi nhan xet cong viec cua cap diibi nen lay hieu qua cong viec lam tieu chuan. Nen c6 vu cap diibi lam wiec mot each sang tao, khong nen quan qua chat, qua aing nhic ve phubng phap va chi tiet c6ng tac, neu khong cap diibi •e khong co tinh nang dong va nuoi diibng cho ho tac phong edng tac liibi suy nghi chi biet “bao dau danh do". Do do, ngiibi lam lanh dao nen don sii chu y vao muc tieu c&ng tac va xac minh hieu qua cong viec, con chap hanh nhii th£ nao thi hay long tay de cap diibi nghi va lam, khong nen can dii qua nhi£u. • Quon chot ve don doc thuorng phot, quon long ve cong viec cy the Co lanh dao nhin thay mot so viec khong hbp y minh nen & ttf minh lam lay, nen xay ra hien tiftfng mot ngiibi ban, ca N ghe thuAt di£u hAnh... cOa ngu£ji lanh oao tAm truns | 45 dam ngtadi nhin. Ngufti lanh dao phai thoat ra khoi nhutag cong viec cu the, de mot ngiicfi ban bien thanh moi ngtacti ban. Bit:u mau chot gom co: Mot la: Giam sat kiem tra, sda chda can benh chi chu y b6 tri cong viec cu the ma xem nhe giam sat kiem tra. Hai la: Thtfdng phat phan minh. Trong mot data vi, neu ext lam viec Cung khong diicJc bieu diiOng, khong lam viec khong bi phe binh, lam va khong lam deu nhii nhau, tham chi khong lam con dutac bieu dutang, lam viec con bi qu6 trach, thi nhan vien se khong tich erfe lam viec va diictag nhien cong viec se khong tien trien. Rat nhieu viec chdng minh rang: Lanh dao lam tot cong viec thtfdng phat quyet dinh khong nho tefi srf thanh bai cua cd quan. Do do, chi co ngufri lanh dao lam tot cong viec thifdng phat mot each cong bang, chuan xac mefi co the phat huy tinh tich c\ic cua cap diidi. II Quy tdc dieu hank cong viec cua ng udi tank dao Ngiicri lanh dao muon lam tot cong viec, ngoai chuan bi cho minh tri thde va ki nang nghe nghif p vdng vang ra con phai nam bat phtfetag phap lam viec mot each khoa hoc va nghe thuat lanh dao thanh thuc. Luc nao cung can giu! dtatfc dau oc tinh tao, nam dtfdc quy tac dieu hanh cong viec cua ngifcrt lanh 46 | N ghe thuat lAm lanh dao dao, chu y quan he nhan sG trong cong viec thi quyen lyc cua nguGi lanh dao se dGOc van hanh troi chay. O Tuan theo nguyen toe quan ly tung cap Lanh dao cap dtfdi quan he tot vGi lanh dao cap tren se co ldi cho cong viec, lai co ldi cho sG trGdng thanh cua ban than. NhGng quan he vGi cap tren nen tuan theo nguyen tac quan ly tGng cap, tuy theo trinh ty ma lam viec, thoat ra khoi tinh trang bao cao nhieu cap. Co mot so lanh dao cap giGa de dat dGGc sG ung ho cua nhieu phia, gap viec lien bao cao len nhieu cap, tG do sinh ra sG lanh dao cua nhieu cap. Nhieu cap chi huy khien ngGcrt lanh dao cap giGa nay khong the thich Gnghet, nhG the chi ty chuoc lay phien phGc, doi khi d tinh the tien thoai lGGng nan, nghe theo chi thi cua sep ldn nay lai lam mat long sep lcfn khac. NgGdi lanh dao cap giGa chi nen bao cao, xin y kien ngGdi quan ly trGc tiep minh. Neu nay sinh van de khong thoa dang vdi ngGdi phan cap quan ly minh, thi nen thanh thyc trao doi y kien vdi ho. Khi cap lanh dao cua minh di vang, thi co the xin y kien lanh dao cap khac cGng dGGc nhGng khi cap lanh dao cua minh ve phai bao cao lai noi dung xin y kien de ho kip thGi nam bat tinh hinh, dong thGi con noi ro nguyen nhan de tranh hieu nham. # Khong Ion quyen, virgrt vi Trong cong tac, chGc vi ngGdi lanh dao tam trung tuy Uiong cao, nhGng nen dGng G goc do toan cue de lam tot cong wee cua bo phan ma minh dam trach, xG ly tot moi quan he p d a nganh minh vGi cac nganh khac, khong nen chi luc nao cin g tranh lyi cho nganh minh va khong dGGc ty tri. Doi vGi ^ a n h rich ma minh dat dGGc, nen coi do la k€t qua cua sG pfc6i hyp va ung ho cua dong cap, khong nen ty man, khoe N g h £ THUAT DI^U HANH... CClA NGUdl LANH DAO TAM TRUNG | 47 khoang. Boi vcfi thanh tich cua dong cap nen thanh thiic chuc mtfng. Co lac hau hcfn ngiidi khac cting khong nan chi, hay phan dau tien len. Ung ho dong cap la bieu hien cu the cua viec htip tac chan thanh va canh tranh lanh manh nhiing tranh hien tilting viitit vi, xam pham quyen han vi cong viec cua minh mcfi la chu yeu. Vi the, ngUbi lanh dao nen hieu ro chiic trach va quyen han cua ban than minh, nen quan ly nhiing viec gi, nen chiu trach nhiem nhiing viec gi. Gifla dong cap vdi nhau khong tranh gianh quyen liic, khong dim day trach nhiem. Khong can dii vao nhiing sii viec thuoc pham vi chiic trach ngiibi khac. Khi co yeu cau thi nen ung ho nhiing khong viitit quyen. Pham nhiing viec viitit quyen, cho du cap tren giao cho, cung nen de nghi de ngiibi co lien quan xii ly. Neu khong se nay sinh sii khong bang long cua ngiibi dong cap. Neu nhiing cong idee dan xen yeu cau cung lam thi nen ton trong lan nhau, thiiting lilting vdi nhau, khong tiiyra quyet sach. © Gioo pho quyen lye Tuy ngiibi lanh dao bac trung quyen liic co han, nhiing nhiing ngiicfi thanh cong khong ai la khong biet each giao quyen. Giao quyen hdp ly khien minh bao quat diibc toan cue ma nhe bdt nhiing sii vu cu the. Giao quyen help ly con khdi d |y diicfc tinh tich ciic, tinh nang dong va sang tao cua cap diidi, tii do nang cao hieu qua lanh dao. <§> Nguyen tac giao quyen Trong xa hoi hien dai, lanh dao phai doi mat vdi cac sii vu phde tap. Bat cii vi lanh dao nao, dau co tai gioi den dau cung 48 | N g h $ thuat lam lanh dao khong the nam dddc tat ca. Giao quyen phu hop la mot dngxd thong minh cua ngUdi lanh daio. Co may nguyen tac dddi day: ■ Giao quyen hop ly Giao quyen hop ly chi dong cd, trinh tU, dddng loi phan cong nhiem vu mot each chinh dang hop ly. V i dong cO va muc tieu thi day la nhu cau cua cong tac, nham nang cao hieu qua lanh dao, ren luyen va boi diiOng can bo ma khong phai xuat phat tii sif tuy y chu quan, cang khong vi tinh cam rieng to. Neu vi muc dich ca nhan thi do la s\i lam dung quyen kfc. ■ Giao quyen dung cap Co nghla la cap tren chi co the giao quyen cho cap diidi ma minh trOc tiep lanh dao, khong the giao quyen cho cap difdi cua cap dodi cua minh, nhif the se xam pham vao quyen lOc hop phap cua cap lanh dao diidi minh, la giao quyen vudt cap, lam cho lanh dao cap diidi co chdc ma khong co quyen, khien cong viec cua ho bi dong. Giao quyen vOOt cap chi co the ton tai trong thdi ky chuyen che, khi ma dang quan vuOng coi tat ca thien ha la cua minh, 6ng ta co the giao quyen tuy y, khong tiet che. Cach lam nay khong phu hop vdi thdi dai dan chu, cap tren va cap dvfdi moi ngOdi deu co quyen lOc rieng cua minh, nen giao quyen phai phu hop vdi nguyen tac to chdc. Trd phi phai xd ly nhdng sd kien dac biet buoc phai giao quyen vdOt cap. ■ Lam rd quyen han va chdc trach Trong qua trinh giao quyen lanh dao, co hai hinh thde: giao qayen giao ludn chdc trach va giao quyen khong giao chdc inch. Cai trude giong nhd phan quyen, vba co quyen vda co N gh£ thuAt oi£u hAnh... cDa nguOi lanh dao tAm trung | 49 trach nhiem. Cai sau neu ngdbi dddc giao quyen xd ly cong viec khong tot trach nhiem do ngdbi giao quyen chiu. Hai hinh thdc tren moi cai deu co ldi va hai. Giao quyen giao luon chdc trach khien ngdbi dddc giao co trach nhiem, co ap ldc song han che tinh sang tao vi sd trach nhiem, sd sai sot lam anh hddng tdi tien do. Giao quyen khong giao trach nhiem khien ngdbi diidc giao quyen yen tarn hdn nhving de sinh cam giac vo trach nhiem, khong nghi tcfi hau qua. Do do, nen phan tich cu the sd viec, tinh huong va dong cd chi dao de Ida chon hinh thdc giao quyen. Thong thdcfng de boi dddng can bo, boi dddng ngdcfi ke nhiem hoac xd ly nhdng sd kien cap toe thi chi nen giao quyen khong giao trach nhiem. Con cac trdbng hdp khac thi dong thbi giao quyen can giao luon trach nhiem. Nhdng tren day chi la sd phan chia dai thi, cho du vdi hinh thdc nao thi hoat dong giao quyen la cong viec cua ngddi lanh dao, hau qua nhd the nao, ngdafi lanh dao khong the choi td trach nhiem ma phai la ngddi chiu trach nhiem chinh. ■ Giao quyen vxia do Giao quyen vda do la chi quyen quyet sach cua cap dddi dddc cap tren trao cho tddng dng vdi nang ldc cua ho vdi sd vu ma ho can xd ly. Giao quyen khong the tuy tien, nen tuy theo nang ldc va cong viec. Neu giao quyen qua rong, vddt qua kha nang cua ngdbi dddc giad, se sinh tinh trang khong biet dung ngdbi cung co nghia la buong long quyen ldc. Neu giao quyen qua hep se khong kich thich dddc tinh tich ede cua cap dddi, gay tinh trang sd dung ngdbi tai khong dung cho. Vay nen khi giao quyen, ngdbi lanh dao can phai nghien cdu ky lddng va nhat la 50 | N g h $ thuat lam lanh dao nen chita cho cap ditdi mot phan co the co gian, de cap ditdi co ditOc sit linh hoat va tit chu thich dang, de cap ditdi co mot phan tit do nhat dinh lita chon phifOng phap cu the hoan thanh nhiem vu. Thong thitdng ngifdi lanh dao khi giao quyen chi can lam ro nhiem vu va muc tieu to chitc ma ngifdi diitfc giao quyen phai hoan thanh, chu! khong bao gdm ca phitOng phap lam. Con ngufcfi ditOc giao quyen, khi da ro muc tieu va nhiem vu thi co gang het she, dung nhitng bien phap titOng ling de hoan thanh muc tieu va nhiem vu. Ngoai ra, khi muc tieu va nhiem vu co sit bien doi, thi cung dam dieu chinh, khong phai chap hanh may moc. <#• Nghe thuat giao quyen Sau khi giao quyen, ki nhat la buong long giam sat, khong nen ngoi chd cap du’di den bao cao, ma phai co gang phat huy kha nang tong hop, bien nhhng thanh qua phan tan thanh mot ket cau chinh the. Sau khi giao quyen, ngdefi lanh dao phai bam sat tien trinh chap hanh, dieu chinh kip thefi nhhng hien tufOng lech lac. Can liiu y may mat sau day: • NgifOi ditOc giao quyen phai co tit each dam nhan cong viec, co nang life hoan thanh cong viec ditOc giao. • Nhiem vu giao cho cap difdi khong don dap ma tit tit, tifng it mot. Neu ganh qua nhe se gay cho cap ditdi cam giac "anh hung khong co dat dung vo"; neu ganh qua nang se lam cho cap difdi bi ap life “tram dau do dau tarn”, bat lcti cho viec trien khai cong viec. • Chu y phitOng phap giao quyen. Khi giao quyln cho cap ditdi, nen kM ng dinh cho ho biet nhutng itu di^’m va nhdng dieu kien thuan lcti d€ anh ta hoan thanh N ghE thuat oitu hAnh... cua nguOi lAnh dao tAm trung I 51 nhiem vu nay, ddng thPi cung chi ra nhutng nhifpc di<*m, khuyet diem ma anh ta co the mac phai, hy vong tranh difpc trong khi lam cong viec. Khong che: khong phai lam cho qua, ma trong qua trinh khong che neu thay xuat hien sai pham nghiem trong thi phai dPt khoat dinh chi, thay the n gif hi khac, khong difpc do dut. M ot nguyen tac can ban khi giao quyen la phai can cP vao sif viec de chon ngiicfi, nhin vao tai nang de giao quyen. Giao quyen khong phai la phan phoi quyen lpi, chieu co danh dif ma la de lam tot cong viec, sau khi tim hieu ky lvfSng to chat tai ddc cua cap difdi de giao cho ho quyen life tvfOng ting. Giao quyen nen cong khai de moi viec difpc minh bach, tranh phien phiic khong can thiet. Khong tuy tien giao nhQng quyen life ldn nhif phifcfng hvfdng phat trien cua nganh hay to chdc can bo... Ngifcfi lanh dao la hau thuan chac chan cho ngifefi difcfc giao quyen, do d6 nen quan tarn va kip thefi chi dao de phong ngifa nhhng sai sot co the xay ra trong qua trinh chap hanh va giup dof kip thefi khi nhifng kho khan nay sinh. Giao quyen khong vifpt cap, the che lanh dao hien dai co tang thuC ro ret, khi giao quyen phai tuan tif theo cap, neu khong se gay Ion xon. Khi giao quyen chi giao quyen life trong pham vi chute trach cua minh, khong the trao quyen lute cua ngutefi khac cho cap dif Pi cua minh, neu khong se gay h6n loan trong pham vi rong. Khi giao quyen nen noi ro pham vi chile trach cong viec, tieu chuan ho an thanh va pham vi quyen life cho cap dif Pi, d€ ho biet ro ho co bao nhieu quyen life dong thPi phai ganh vac nhifng trach nhiem gi. 52 | N g h £ thuat lam lanh dao ♦ Chon ngUcfi de giao quyen Can cii vao kinh nghiem lanh dao co the giao quyen cho nhufng ngiicfi sau day la thich hdp: ■ Chon ngUcfi chap hanh menh lenh cua cap tren mot each trung thUc Thong thiibng menh lenh cap tren du the nao cung van phai chap hanh, day la nguyen tac dau tien cua cap diibi. Neu cap diiafi co y kien khac vdi lanh dao, co the tran thuat cho lanh dao nghe nhiing neu lanh dao khong chap nhan thi van phai lam theo y ki^n cua lanh dao. Co mot so cap diicfi khi thay y kien cua minh khong diicic chap nhan lien co thai do butc boi chay beta, ngiicfi nhp the khong du tif each lam tref ly cho cap tren. ■ Chon ngUcfi co tu edeh dai dien cho cdp tren Cap diidi can phai la ngiidi dai dien cho cap tren. Tuy kien giai cua cap tren khong giong kien giai cua anh ta, nhiing khi cap tren da ra quyet dinh, anh ta nen coi do la quyet dinh cua minh de giai thich ky cang cho ngiibi ngoai. ■ Chon ngUcfi biet quyen han cua ban than Ngiibi diiqc giao quyen can phai nam ro viec gi nam trong quyen han cua minh, viec gi nam ngoai quyen quyet dinh cua minh, khong diicfc lan I6n giefi han nay. Neu xay ra sii viec viiOt qua quydn han cua minh phai lap the lay chi thi tft cap tren. Cam dung loai ngiidi giao thiep viipt cap, phdt Id cap tren, pha rd he thong menh lenh. ■ Chon ngUcfi biet bdo cao len cdp tren each giai quyet cua minh Nhufng van de giai quyet xong thi ngiidi thiia lenh cap tren phai bao cao len cap tren de cap tren hieu ro sii tinh, khong co Ngh£ thuAt Olfu hAnh... CflA NGUOl lAnh oao tAm trung I 53 nhtfng phan doan sai lam hoac xay ra stf c 6 tren hoi nghi. Song, ho can phai biet rang, khong phai nhat nhat chuyen gi ctfng phai bao cao. Chi nhtfng stf viec ldn co tinh chat la nhtfng "van de", "stf kien" mdi can bao cao. ■ Chon ngiicfi dung cam nhan track nhiem Co mot so ngtfcfi khi phu trach cong viec xay ra sai lam hay nhd viec lien vien ra hang dong ly do. Loai ngtfdi muon dun day het trach nhiem do, qua thtf c khong the tin dung. Cho du nguyen nhan d dau thi ho van phai chiu ho an to an trach nhiem, nhieu nhat chi co the noi vdi cap tren mot cau: La do toi lam viec chtfa tot, tinh than trach nhiem chtfa cao. Khi cap tren hoi nguyen nhan sai lam phai noi ro stf thtfc, it nguy bien, cang khong quy trach nhiem cho ngtfdi khac. ■ Chon ngiicfi khong bao cao nhUng sU viec vun vat Loai ngtfdi nang tinh i lai, nhtfng chuyen vun vat deu bao cao len cap tren se lam tang ganh nang cho cap tren ma ban than cung kho trtfdng thanh. Cap dtfdi co quyen han cua minh trong cong viec. Trong tinh hinh khong vtfdt quyen han thi hay dtfa vao phan doan cua minh de giai quyet cong viec mot each chu dao. Day mdi la loai cap dtfdi ma cap tren mong ddi. ■ Chon ngUcfi thUcfngxuyen xiny kien chi dao cua cap tren Cap dtfdi khong nen ngoi chd menh lenh ma phai ttf giac len cap tren xin menh lenh, xin y kien cua cap tren cho cong viec cua minh. Nhtf the mdi goi la nhan vien thong minh va thao vat. ■ Chon ngiicfi cung cap tinh bao cho cap tren Khi cap dtfdi tiep xuc vdi ben ngoai thtfdng nhan dtfdc cac loai thong tin bi mat. Nhtfng tin tinh bao ay co ich cho cong ty 54 | N g h £ thuat lAm lAnh dao cSn dddc tham khao. Ho co the ghi nhd nhflng tin the do de bao len cap tren. Khi bao cao khong dddc co tu! tddng tit ldi, phai trung thud mat phat tit ldi ich toan cue, de khong gay cho lanh dao phan doan sai. ■ Chon ngiicfi co kha ndng chiu track nhiem khi cap tren di vang Co m ot so ngddi khi cap tren di vang, lien thii gian tinh than, bo be trach nhiem, chuong vda reo da voi ve nha, hoac trong thcfi gian lam viec mddn cd ra ngoai rat lau khong ve. Dang ly ra khi cap tren di vang, cap dddi phai co trach nhiem "gifl nh&". Khi cap tren trd v£ phai bao cao nhufng viec n y ra, neu thay mat cap tren giai quyet cong viec cung nen ghi h i va bao cao tddng tan. ■ Chon ngiicfi san sang trd led nhitng cau hoi cua cap tren hat hi Aicnao Khi cap tren hoi ve cong viec va phddng phap tien hanh, hoy dtf dinh ve sau va nhitng con so lien quan, anh ta deu co the tea ldi dang hoang. Nhieu ngddi khi bi hoi tefi van de nay phai di tham khao y Itfn ngddi khac mdi tra ldi dddc. Loai cap dddi nhd vay khong dhi khong quan ly dddc cap dddi cua minh va cong viec ma d n g kho trd thanh trd ly cua lanh dao. Nhan vien gioi la luc nao cung nam dddc toan bo cong viec feong pham vi minh chiu trach nhiem, khi lanh dao hoi tdi ■fating van de lien quan deu co the tra ldi ngay. ■ Chon ngiicfi hiet loai ho nhUng hieu lam cua cap tren d p tren khong phai thanh hien, co the pham sai lam va hieu k n , phan doan sai trong phddng cham va phddng phap lam viec. N gh£ thuAt oifu hAnh... cua nguOi lAnh dao tAm trung I 55 Sii hieu lam cua cap tren se anh hiicfng tcfi viec thang tien, lifOng bong cua cap dtfcfi. Gap tinh huong nay, anh ta khong nen khoanh tay ddng nhin, ma co gang hoa giai sii hieu nM m do. ■ Chon ngtfcfi biet dexudt van delen cap tren Lanh dao cao cap do cong viec ban ron nen thiidng khong nam diidc cac van de chi tiet. Ngtfcfi co the nam dtfOc van de la cac can bo lanh dao cap dtfcfi. Do do, anh ta phai bao cao nhfing van de tnidc mat cua nganh minh quan ly len cap tren va nhufng van de sap tcfi xay ra dong thdi trinh bay ra dtfdc doi sach cho cap tren tham khao. 56 | N g h $ thuat lam lanh dao Chifcrng 4 NGHE THUAT DUNG NGlfCll NguOi lanh dao can phai ndm vurng nghe thuat de bat, boi duflng va sir dung nhan tai. Dung nhan tai khong hop ly va dung sai se phoong hai tcii tinh tich cue cua cap dudi va gSy tdn th&t cho so nghiep. N ghe thuat dOng nguSi | 57 Phuang phdp boi dudng nhan tai Boi dufbng nhan tai la tuyen chinh de phat trien nguon nhar lufc, biet dung ngufcfi tai thi mcfi co thanh qua cong viec chal lufdng cao. Boi dufbng nhan tai hieu qua nhat la to chufc hoc tap day la xu the mbi cua quan ly toan cau; mot tieu chuan chung va rat quan trong cua ngifcfi lanh dao. M ot ngiicfi co nen dbbc de bat thang chufc hay khong phai xem cap dufbi cua anh ta co trufbng thanh cung vcfi suf nghiep hay khong. Vai tro quan trong cua ngbbi lanh dao tam trung la vufa lam nhan vien, vifa lam thay giao, vufa lam huan luyen vien, vufa lam viec de day ngiibi. Cong viec la giao trinh de cho ngubi lanh dao huan luyen, dao tao nhan suf ke can. Trong qua trinh hoan thanh cong viec ngufcfi lam lanh dao can chu y vao viec boi dufbng nhan suf. Boi dtfcfng nhan suf ke can la bai hoc quan trong doi vcfi bat cut to chufc nao, nhufng khong co mot mo thbc nhat dinh, vi boi dufbng nhan suf thay doi theo chufc nghiep. Noi bo trong mot dcfn vi deu co cac cufcfng vi va cac yeu cau cong tac khac nhau. Moi cong ty lai co tinh dac thu cua no, nen viec boi dufdng nhan suf vao cac vi tri nen co cac chufcfng trinh boi dufbng khac nhau. 58 | N g h $ thuat lAm lAnh dao O Boi dudng nhan vien quon ly ccr scr Nhan vien quan ly cd sd cd vi tri dac thu, mot mat ho vda dai dien cho lqi ich cong ty, mot mat dai dien cho ldi ich nhan vien, d vao ch6 giao diem do rat de nay sinh mau thuan. Ngddi quan ly cO sd can co chuyen mon thanh thao va ky nang quan ly nhat dinh. Neu ngUdi quan ly cd sd khong co chuyen mon thanh thao rat kho trien khai cong tac, rat kho trien khai cong viec cua cap tren giao pho lai khong co diiOc sd tin cay cua nhan vien. Dai bo phan nhdng ngudi dam nhan cong viec quan ly cd sd deu td cong tac sd vu, thieu kinh nghiem quan ly. Cho nen, khi ho vda mdi len cddng vi quan ly thi can nhanh chong dao tao de nam dddc ky nang quan ly can thiet, hieu ro chdc trach mdi cua minh, thay doi quan niem cong viec trddc day, 1 am quen vdi hoan canh cong tac mdi, nam vdng phddng phap cong tac mdi. 0 Boi do&ng nhon vien chuyen ngonh M6i mot cong ty deu cd cac loai nhan vien chuyen nganh: ke to an, kien true sd, luat sd... Nhdng nhan vien chuyen nganh do deu co pham vi hoat dong cua minh, nam dddc kidn thde va ky nang eda chuyen nganh minh. Song, ho chi han che trong chuyen mon cua minh, gida ho vdi nhau thieu sd lien thong phoi hdp. Do do, muc dich cua viec boi dddng chinh la de ho tim hieu cong viec cua ngddi khac, xuc tien sd phoi hdp gida cac nhan vien chuyen nganh de phuc vu ldi ich chung cua cong ty. Mot muc dich quan trong nda cua viec boi dddng nhan vien chuyen nganh la lam sao thich dng vdi sd phat trien mdi, cai N gh£ thuAt dung nquOi | 59 tien khong ngifrig tri thiic chuyen nganh, tim hieu nhfing tri thiic mbi nhat cua tiing linh viic... dap ling dtfcfc vbi tien bo cua xa hoi. 0 Boi duorng vien chut pho thong Boi diibng vien chiic ph6 thong nen can cii vao pham vi cong viec va cong tac de noi ro yeu cau, lam ro gicfi han chiic trach cua moi ngUbi, nam diiUc ky nang c6ng viec can thiet de co the hoan thanh cong viec dung thbi gian. i i l i l l i l i i l l u i i i Nguyen tac dimg ngudi Bac tinh quan trong cua nguon nhan luc la sii dung hbp ly mbi khai thac diicfc hieu qua nguon nhan hie. Thiic chat viec dung ngiibi tai la tim viec co gia tri, manh dam giao nhiem vu cho cap dtfbi lam. Nhan tai se hoc 16 khi diidc sii ung ho, trb giup dung miic cua cap tren cung vbi sii ren luyen cua ca nhan. Khai thac nguon nhan liic la khong ngbng hoan thien che do quan ly nhan liic, ngiidi co nang liic thi manh dan, tin dung, ngiicii binh thiibng thi de ra nhiem vu de ho phan dau, ngiidi kem thi thai ra. Canh tranh se dan tbi nay sinh ap liic va thbi cd buoc moi ngiibi phai tii van dong va co gang hoan thanh tot 60 | Ng h $ thuAt lam lAnh dao chute trach cua minh, dan din se boi diidng diidc nhan tai mdi, nhutng ngutdi co nang hie co cct h6i boc 16, phat huy s6 trutdng, de nhutng ngiidi thiic set kem sdm rut lui thi nhan tai se khong ngifng xuat hien. Dung ngiidi biet nghe ldi hay dung ngiidi co nang hie biet quyet doan, dam noi that. Do la hon da thut vang de thang chute cho ldp lanh dao cap nho. Neu chi dung ngiidi biet vang ldi, gat bo nhutng ngutdi khong vang ldi, ket qua cuoi cung la "ca nha deu noi mot giong", khong chung gop tri tue tap the, khi ban than di sai mot bufctc, co the "toan quan" bi sup do. Lanh dao cap viia thanh cong dude phan ldn la do biet dung ngiidi gioi hetn minh. Lam dutdc dieu nay hay khong quyet dinh vao tarn nhin, ly tri cua ho. Nen manh dan dung ngutdi gioi hdn minh, ngiidi diidc tin dung thay diidc tin nhiem co cd hoi boc lo tiem nang se cimg chung she gat hai nhutng thanh qua tdt dep. O flguyen toe ca bon khi dung nguai <§> LMngsitc nhan tai ma dung, tan dung het nang lUc cua ho N han tai co nhieu loai, nhieu mute do, khi dung ngiidi can phai thich utng vdi chute nang va nang lute cua ho, tranh dung ngutdi co tai nang ldn vao nhutng cho khong xufng, thanh ra “dung dai bac ban chim se”, phi pham ngiidi tai va lam nan chi ngiidi tai, con dung tai nang binh thiidng vao nhutng vi tri qua cao thi lai chang khac nao mac cho ho chiec ao qua rong, se sinh ra lung tung, khong phat trien diidc. Ngiidi xiia co cau: Tuan ma co the qua dd'c hiem Nhtfng keo cay khong the bang trau. NghE thuAt dung nguOi | 61 Xe tot von chd dupe nang NhUng qua sdng van phai nhd thuydn. Bo sd trUting chon sd doan Thi stf Idn kho thanh. Dung ngUdi tdi phai biet each Muon gidi diingyeu cau nhieu. Nhufng lofi do nhan manh viec tan dung tai, dung tai dung chd, dung ngtfdi dung chufc nghiep. Khdc phuc sd doan, tan dung sd trtidng Nguyen tac dung ngtfdi la chu trong sd trtfdng, tranh sd doan, tha dung ngufdi tai co khuyet di^’m con hein la dung ngufdi kem coi khong co khuyet diem. Boi vdi nhdng ngddi tai gidi hon ngiidi nhu!ng lai mac m ot so khuyet diem, ngiidi lanh dao nen dung cam, thai do ro rang, biet chap nhan va khong che sd doan, trong dung ho. Ngddi lanh dao nao cung muon dung ngridi khong co khuyet diem, nhdng neu ngufdi khong co khuyet diem gi lai khong co tai, thi ket qua dan tdi la tu tap to an nhufng ngufdi yeu kem lam hong stf nghiep. Nhtfng ngtfdi cac mat deu tot thi thtfdng la nhufng ngtfdi rat binh thtfdng. Con ngufdi gidi thtfdng co nhufng nhtfdc diem ro ret. Ngtf di lanh dao nhin ngtfdi khac chi thay sd doan thi chang thay ai dang dung. Neu chi nhin thay sd trtfdng cua ngtfdi khac thi khong ai la khong dung dtfdc. Btfdng nhien khi ngtfdi lanh dao suf dung sd trtfdng cua nhan vien khong phai hoan toan khong thay sd doan cua ho, de mac no phat trien, ma phai phan tich cu the sd doan do. Neu sd doan do khong trd ngai tdi sd trtfdng thi khong can chu y. M ot ngtfdi lanh dao tfu tu la biet tao dieu kien cho nhan tai phat huy sd trtfdng cua ho. 62 | N g h $ thuat lAm lanh dao ■ Da dung ngiidi thi khong nghi ngai, nghi ngai thi diing dung Khi dung ngiidi thi nguhi lanh dao nen tin tiidng ho, manh dan giao cong viec de ho doc lap chiu trach nhiem. Dung ngiidi tin tudng ma khong nghi ngai, khien ngiicfi diicfc dung co cam pac an toan, tb do phat huy day du tinh tich ciic cua ho khien ho hoa nhap vao tap the, tang long tii tin, tii do lam tang tinh sang tao va tinh chu dong, cung co tac dung kich thich chi tien ihu, tang ciicfng siic manh khac phuc kho khan. Dong thcfi, cap tren tin cap diicfi, cap diihi se tin cap tren, lm tiidng lan nhau se dong tarn nhat tri hanh dong. Tii xiia den nay van thiicfng co nhiing ke ghen an tufc cf hoac h it dong y kien ma diia tin don, bhc thii nac danh ve ngiicfi dang diicfc lanh dao tin dung nham anh hiidng tefi tin nhiem. Khi co tin don ve ngiicfi dang diicfc trong dung thi xh ly nhii the nao? Muon hoan toan tin tiidng vao nhan tai nen nam vutng may hem sau: a. Khong nen tin lefi don, nen co con mat tinh thong nhin defi nhin cong viec, hieu ro thiic chat cua lefi don. b. Nen nhac nhef doi vefi ngiicfi diia tin don (neu biet ro doi tiidng tung tin). c Nen lam ro sii thiic van de bi don dai, triidc khi chiia lam ro rang, khong nen hoai nghi, xd ly ngiidi bi don dai. ■ Dung ngiidi khongphan biet than, scf . Trong dung ngiidi tai hay trong dung ngiidi co quan he than ynen, day la hai van de ngiidi lam lanh dao du cap nao di chang ■fia cung can phan dinh ranh gidi ro ret. Chung ta can phai lien tri dung tai, thang than khong dung than quen ma nang lickem . N ghS thuAt oCjng nguOi | 63 Dung ngitbi than the hien anh nang ve tit tit, long da hep hoi, tam nhin kem coi. Ngitdi lanh dao nen trong sit nghiep, pha v3 gicfi han than scf, hay xuat phat tit thitc te, chi cong vo tit thitc sit cSu thi de bat va sit dung ngitefi hien tai. Cao tay dung nap hien tai m Khi cap trinyiu cdu ban la dai dien giai quyet sU viec te nhi Lanh dao cap tren dvitri bao quat toan cue, la nOi giao diem cua cac loai van de va mau thuan. Song sufc lac cua cap tren chi cd han, chi cd the tap trung thdi gian vao mot so cong viec ldn nao do. Do do, co luc ban nen chu dong ra mat, biet each choi td, gat bo nhdng rddm ra dd cho lanh dao de ho tap trung lam cong viec chinh yeu. Vi du: Thadng xuyen co tinh trang nhieu ngadi yeu c3u gap mat lanh dao giai quyet van de, trong do co oan dc, cd kien cao. Neu viec nao cung de cap tren ra mat giai quyet thi khong xue. Luc do, ban nen la ngadi ddng ra td choi, roi can cd vao tinh hinh cu the de xd ly. Neu qua cd van de quan trong thi mdi bao cao len cap tren. 74 | NGHfi THUAT LAM LANH DAO <§> Dam gdnh vac trong track cho lank dao Vi du ong Ly pho giam doc mot to chdc da giai quyet hoan hao mot cong viec cap bach nhd sau: Ddn vi ong Ly dang xin mot khoan kinh phi cho cong tac nghien cdu nhdng cd quan tham dinh cho rang so tien do qua lbn nen giam xuong va han trong ba ngay phai dda bao cao len, neu khong se c&t hoan toan kinh phi nam do. Luc nay, vien trufdng dang di vang, lam the nao day? Ong Ly binh tlnh trieu tap hoi nghi khan, lay y kien va quyet dinh giam kinh phi xuong 10%. Sau do goi dien thoai bao cao vcfi vien triJdng, diipc dong y lien nhanh chong hoan thanh ho scf len ban tham dinh. Tii mot sp viec cap bach nude soi lufa bong ong Ly da giai quyet mot each thoa dang nen sau do ong da dddc lanh dao bieu dddng, khen ngdi. <§> Co kkd tiang xii ly ede pkien pktlc Trong cong tac co nhieu van de khien lanh dao cap tren thay khong tien ra mat giai quyet hoac to thai do. Luc bay gid, lanh dao cap trung gian ddng sd phien toai hay phdi hdp vdi cap tren dung phddng thde thoa dang de giai quyet. Vi du co nay sinh mau thuan gida nhan vien vdi nhau va ho deu di tim lanh dao de dddc ung ho. Trddc khi chda lam ro van de, lanh dao gap ai cung khong tien, la cap gida ban nen ddng ra giup lanh dao lam ro tinh hinh, khuyen giai va cung nen chda cho de lanh dao cap tren xd ly. Cap dddi thay cap tren xd ly cong viec khong co nghla la vddt chdc trach. Ngddi lam quyen vddt vi thddng khuyech trddng quy^n ldc ca nhan, Ida tren giau dddi "tram ma khong tau", td minh giai quyet nhdng viec dang ly ra thuoc chdc trach cua lanh dao. La lanh dao cap gida ban nen xd ly the nao cho hdp ly de cd the la ngddi ho trd dac ldc cho lanh dao cap tren, vda the hien Ngh£ thuAt ijfNG xd vdi l a n h dao cAp tr£n | 75 dbOc minh, khong de cap tren nghi ngai. Muon co dieu nay ban cSn biet m ot so nguyen tac trong quan he vbi cap tren nhb sau: - Dam dbcfng dau, nhbng khong phbt lb cap tren. - Dam diiOng dau nhbng phai giai quyet thoa dang van de. - Tao dbOc moi lien he thong suot tren dbbi, dong tarn hiep lbc xay dbng dcfn vi. N hb the, lanh dao cap diibi mbi the hien diitfc long trung thanh va kha nang cua minh trb thanh ngiibi trcf thu dac lbc cua cap tren. <^> Biet each hien hd cho lanh dao Lanh dao cap tren la dai dien cho mot to chbc nen de trb thanh muc tieu d€ ngiibi khac len an, phe binh, quy ket trach nhiem. Nhieu ngrfbi phe binh cap tren lam cho vi tri cua cap tren khong dbOc vbng chac, sb phat trien cua dbn vi cung phan nao khong vufng manh. La ngbbi lanh dao cap diibi, neu gap tinh hinh nay nen dbng ra bien ho cho lanh dao cap tren. Cung co luc ban quen mat bu diem cua lanh dao va xem thiibng tinh quan trong cua ho. Cho du cap tren co khuyet diem gi ho vln la nhan to mau chot cho sb ton tai va phat trien cua cb quan. Nghe ngbbi khac che bai lanh dao, ban nen canh bao dong nghiep, lbu y ho dbng quen bu diem cua lanh dao, dbbi tien de ton trong lan nhau, mbi de ra dbbe y kien mang tinh xay dbng thbc sb. N eu ban than ban cung la mot trong nhbng ngbbi hiem khich vbi lanh dao, thi ban hay xem lai minh dong vai trb gi. Cb the ban bi that bai trong cong viec ma do het trach nhiem len dau lanh dao, hay tb xem lai minh de lam ro trach nhiem cua ban than. 76 | N g h£ thuat lAm lAnh dao - Vai tr6 ngiidi diia tin: Neu ban la trd thu dac life cua lanh dao ban phai lanh trach nhiem truyen dat y chi cua lanh dao va ban phai td tim phddng thde thich hdp de truyen dat y chi ay. Ldu y: Truyen dat tin tdc td cap tren xuong cap dudi can trung thde. Ngoai viec nhan manh tin tufc trong tam, con phai chu y each dien dat lam sao de nhan vien co the hieu dutfc dung y cua cap tren, tranh hieu lam, anh hudng tdi kha nang chap hanh menh lenh. Neu coi menh lenh cua lanh dao nhu thanh chi, chap hanh mot each may moc khong suy nghl thi do la each lam co hai va khong dvidc long cap tren. 0 DhCrng dieu con tronh khi tiep xuc veri cop tren Tiep xuc vdi cap tren khong chi co ich cho viec trien khai cong viec ma con co lofi cho viec thang tien. Biet xd ly quan he Tcfi cap tren cung la mot sd kiem nghiem nang Idc va trinh do xa giao cua ban than. Thehiitt hetminh nhUttgkhong"vtfdtvi" T h l hien het nang ldc nhdng khong viidt vi, trUdc het can phai biet ro vi tri, vai tro cua minh, day la nguyen tac quan trong cua lanh dao cap diidi trong viec xd ly quan he doi vdi dip tren. Moi ngiidi trong xa hoi deu co vi tri rieng cua minh, co each Adc hanh dong dung vdi vi tri do va nhdng chuan mdc xa hoi dldng dng. Neu khong se gay cang thang trong quan he gida cac thanh vien trong xa hoi, anh hddng tdi cong tac. Vi tri cua cap dddi va cap tren da dddc xac dinh thi cd nhd the ma giao tiep: Cap tren hay lam theo chdc trach va quyen han da co; cap dddi hay thde hien muc tieu cua cap tren. Cap Ngh£ thuAt i)ng xi) vdi lAnh oao cAp tr£n | 77 tren va cap diidi, m6i ngiidi co cong viec cua minh, moi ngiidi gid mot vai tro khac nhau. Cap tren khong lam nhdng viec cua cap diidi de tranh rdi vao chu nghla sii vu va cung khong nen d<§ cap diidi lam nhdng viec cua cap tren, tranh xuat hien tinh trang lan quyen viio't vi. "Viidt vi" la mot loai sai lam ma cap dudi thudng mac phai trong qua trinh xd ly quan he vdi cap tren, bi|hi hien chu yeu cua no la: - Lam viec viiat vi. Viec nao nen do ai lam ban than ngiibi do khong ro. Co mot so cong viec von phai do cap tren lam mdi thich hdp, anh ta lai tranh lam tnfdc, do la vxfdt vi. - Bieu thi thai do viicft vi. Thai do doi vcfi cong viec quan he tdi vi the cua m6i ngiidi. Vitcft qua vi the the hien bang thai do khong dung mdc, vha vo ich lai vtia lam cho ngufdi khac ghet. - Quy£t sack vUcft vi. Ra quyet sach la hoat d6ng ccf ban cua lanh dao. Lanh dao cac cap co quyen han khac nhau. Co mot so quyet sach co the de cap dufdi lam, mot so quyet sach phai do cap tren lam. Mot so lanh dao cap diidfi khong hieu ro dieu nay lai vufdt quyen han, gianh quyen lam chu ra quyet sach. Trong cac buoi chieu dai, tiec tung, gap mat doi tac... nen de cap tren the hien vai tro. Song co cap diidfi qua nhiet tinh, the hien minh troi hcfn ca cap tren, nhii the cung khong nen. Luc nay, cap diicfi hay di sau cap tren mot biicfc, khong diidc xong len lam ngiicfi tnidng do an, viidt mat cap tren. Chung ta thiicfng nhin thay tren truyen hinh, trong cac buoi tiec, bao gift lanh dao ddfng d phia tnidc ong kinh, do la vi du de chung ta hoc hoi. - Khong nen coi thucfng cap tren. Ban dang lam viec cho cap tren, chiu trach nhiem cho cap tren, tat ca cac viec ban lam deu do cap tren giao cho, do do ban nen luon nghi den cap tren, 78 | NGHfi THUAT LAM LANH DAO trung thanh phuc vu cap tren. Do la tien de tao moi quan he tren dudi tot dep. - Khong nen hcfm hlnh. Hdm hlnh se khong lam tot dtfdc chufc vi cua minh. .Minh cang tai hoa xuat chung thi cang phai xti ly tot trong quan he vdi cap tren giong nhtf cay cang to cao thi carih cang phSi cui thap xuong de tranh gio ldn gay canh. Neu lanh dao co nhUOc diem ban khong nen co thai do coi thitdng, hay thuc hien theo cac dieu sau day: - Khong nen khieu khich nhdng nhritfc diem cua lanh dao, lam nhtf vay chi gay cang thang trong quan he va chi thiet minh. - Khong nen tri hoan nhutng c6ng viec duqc giao. Do coi thiidng lanh dao nen khong chap hanh menh lenh mot each nhanh chong ma le me. Thai do cua cap diicfi nhu vay de lam tan ra nhiet huyet cua moi ngiidi. Lanh dao cap tren cung khong the thu nhan ngUdi cap dudi nhu1 vay, cang khong muon tiep can ho, cang khong giao nhtfng cong viec quan trong cho ho. Vi the, nhfing ngiidi co thai do nhii vay rat kho tiep xuc va co moi quan he tot vdi lanh dao va rot cuoc cung chang lam nen ditdc stf nghiep gi, cuoi cimg bi xa lanh, ngay cac dong stf cung khong hoan nghenh. Vi vay, htfm hlnh rat kho dridc trong dung va khong the phat trien dufafe tai nang cua minh. <$> Khong lam mat the dien cua lanh dao Trong lich sxi co nhieu trddng hdp do khong suy nghl thau dao, khong biet nhin nhan y nguyen cua cap tren ma hanh dong nen dau co trung thanh den dau van bi cap tren lanh nhat. N gh^ thuAt Qng xd vi5i lAnh dao cAp tr£n | 79 Trong thtfc te, mot so ngudi do vo y hay hdu y da lam mat the dien cap tren, lam ton thrfdng tcfi long trf ton cua cap tren nen rat kho tien, kho thang chdc. Cho du m ot cap tren anh minh, rong lrfdng, on hoa cung hy vong cap drfdi bao ve the dien cho ong va se cam thay kho chiu doi vdi nhdng ngrfdi da kich minh. ■ Lanh dao hi mat the dien khi: - Lanh dao cap tren sai sot, sd hd, bi cap dutfi phe binh chinh sha thang thrfng, nhat la triidc mat to an the nhan vien. Co mot so ngiidi qua boc tnic, hap tap, khi lanh dao noi sd hd lien bac bo ngay. Mot cd quan no trong hoi nghi t6ng ket cuoi nam, vi giam doc len noi chuyen da 16 mot sai sot. Ong noi: "Nam nay ldi nhuan cong ty chung ta tiep tuc tang, den nay da dddc 2 ti 30 trieu dong". Ldi vufa drift, mot can bo cap drfdi ddng len chinh srfa ngay: "Giam doc sai roi a, do anh khong doc ky so lieu mdi trf phong tai chinh ke toan. Day la con so gida nam, bay gid da len tdi 4 ti 30 trieu dong roi chut". Ket qua toan hoi nghi on ao lam giam doc xau ho do mat, ong hoan toan mat mat trrfdc ldi noi bat ngd kia. - Cap drfdi vrfdt mat. Trong nhdng trrfdng hdp cong khai hay chinh thrfc thong thrfdng cap tren deu thich cap drfdi ne trong minh, ghet loai cap drfdi tranh dufng trrfdc, vrfdt mat. Nhat la mot so cap tren luc binh thrfdng qua gan cap drfdi, gidi han khong ro rang, hay crfdi cdt, tham chi goi may xtfng tao, lam cap drfdi nhrfng quen thoi va nhan thdc ve cap tren trong y thdc ho qua binh thxfdng, nen gap trrfdng hdp can nghiem tuc, ho de dang lam ton hai tdi srf ton nghiem cua cap tren. M ot cong ty no mot lan md tiec chieu dai giam doc va may trd ly cua ong. Trong cuoc vui, trrfdng phong tai vu tre tuoi, thieu suy nghi lien tranh ng6i vao chiec ghe thd nhat, cddi 80 | N g h $ thuat lam lanh dao noi oang oang, giam doc danh ngoi vao chiec ghe thd hai, trong long rat bdc boi. Sau viec nay, trddng phong tai vu bi mang mot tran, td do, cong viec cua anh ta cung hay bi giam doc bat be, khong dupe tin dung, chang bao lau, anh ta bi bai chdc. - Cap dddi bat man sau ldng. Mot so ngddi bat man vdi cap tren, tuy khong trut buc trUdc mat, nhvfng noi xau sau liing bdi moc nhflng chuyen khong hay trong gia dinh cap tren. Nhiing lau ngay tai vach mach rdng den tai thu tnidng, hau qua the nao chac chang can phai noi. ■ Nhiing bieu hien chu y£u dung cham tdi cdp tren: - Ldi noi gay gat. Dung cham tdi lanh dao cap tren vdi nhiing ngon td gay gat, nhiing ngon td do nhii ludi dao dam vao lanh dao, se lam cho ho noi nong va ban se chudc va vao than. Trong mot so trddng hdp than mat, cap dddi dung nhdng ldi noi sac canh, nhiing ngon td khong phu hdp se lam cap tren hi€u lam, cho rang ban luon bat man vdi ho. Ho se nghl: "Thang cha nay tham tram that, ho a ra lau nay han gia doi vdi minh, thanh kien vdi minh, nay mdi boc 16 ra". Cuoi cung ho se co each doi xd than trong vdi ban. - Co hanh vi doi khang vdi lanh dao. Ngoai dung ngon td, mot so cap dddi con co hanh vi doi khang vdi lanh dao. Lanh dao bi chong doi se rat tdc toi, tham chi mat binh tlnh, va se sd dung phiidng phap xd ly ban. Cung co mot so lanh dao luc do kiem che to ve binh thiidng nhdng ve sau se tim cd hoi tra thu ban. <§> Nghi thudt trdnh va cham vdi lanh dao - Cap dddi noi chuyen vdi cap tren can tranh bi kich dong, phai luon chu y gid thai do on hoa than thien. NghE thuAt Ong xCi vCi lAnh dao cAp tr£n | 81 Bau tien ban nen duy tri thai do ton trong d6i vdi cap tren, nhat thiet khong de 16 than sac coi thddng y kien cap tren. Cap dddi gap cap tren khi noi chuyen ve cong tac nen tach bach gifla cong viec vdi nang ldc ca nhan hoac sd ton trong ca nhan. Luon ldu y, khong the dda each nhin doi vdi cong viec thanh each nhin doi vdi con ngddi, hoac khong de cap tren hieu lam rang minh co each nhin dinh kien doi vdi ban than lanh dao chu! khong phai nhin nhan tren ccf sd cong viec. Neu co y kien khac vdi cap tren, chi can cap tren cam thay ban van thiia nhan quyen uy cua ho va y kien cua ban chu yeu la nham vao cong viec chii khdng nham vao ca nhan ho, thi da phan hp se binh tlnh de suy xet lai each nghT cua ban. - Khi cap diicfi thao luan van de vdi cap tren nen chu y dung phiiPng phap ma lanh dao de chap nhan nhat de noi ro each nghi cua minh. Thong thiidng thi cap dufefi nen dung ngfl khi on hoa, ngon tft nha nhan. Cai quan trong nhat la co phan tich, co can cii, co ly le ro rang, co kha nang thuyet phuc ngUdi khac, cam hoa ngtf di khac va ton trong ngUdi khac. Ban nen nhd cap tren co quyen quyet dinh cuoi cung, y kien cua minh chi la kien nghi va tham mifu. Khi trinh bay each nhin cua minh, khong dung phvfPng thufc khang dinh ma dung ngQ khi thiiPng lupng de bieu dat mot each uyen chuyen. Vi du co the dung each noi nhd the nay: "Toi muon hoi nhd the nay co tot hdn khong?", "Toi nghi each nhin nay cua toi se bo sung cho ke hoach cua ong...". - Cap dddi thao luan van de vdi cap tren nen chon thdi diem thich hdp. Kinh nghiem thde te cho biet, noi cong khai khong hay bang noi rieng, noi luc sp viec da xay ra khong bang noi khi sd viec dang nay mam, khong noi luc lanh dao dang bde 82 | Ngh$ thuat lAm lanh dao