🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Nâng Cao Chất Lượng Đảng Bộ Xã Trong Thời Kỳ Đẩy Mạnh Công Nghiệp Hóa, Hiện Đại Hóa Nông Nghiệp, Nông Thôn
Ebooks
Nhóm Zalo
Héi ®ång chØ ®¹o xuÊt b¶n
Chñ tÞch Héi ®ång
pgs.TS. NguyÔn ThÕ kû
Phã Chñ tÞch Héi ®ång
TS. HOμNG PHONG Hμ
Thμnh viªn
trÇn quèc d©n
TS. NguyÔn §øC TμI
TS. NGUYÔN AN TI£M
NguyÔn Vò Thanh H¶o
Lêi Nhμ xuÊt b¶n
C«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa, trong ®ã cã c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa n«ng nghiÖp, n«ng th«n lμ nhiÖm vô hÕt søc quan träng ®èi víi c«ng cuéc ®æi míi ë n−íc ta. Trong nhiÒu n¨m qua, qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa n«ng nghiÖp, n«ng th«n ®· ®¹t ®−îc mét sè thμnh tùu rÊt quan träng nh−: ®êi sèng cña ng−êi d©n n«ng th«n ®· ®−îc n©ng lªn mét b−íc, kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ - x· héi ®−îc ph¸t triÓn m¹nh,... Tuy nhiªn, ë nhiÒu vïng n«ng th«n, nhÊt lμ vïng s©u, vïng xa, ®êi sèng nh©n d©n cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n, kÕt cÊu h¹ tÇng ch−a ph¸t triÓn, kü thuËt l¹c hËu, th« s¬, n¨ng suÊt lao ®éng cßn thÊp,... qu¸ tr×nh thùc hiÖn c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa n«ng nghiÖp, n«ng th«n cßn lóng tóng, khã kh¨n, ch−a ®¸p øng ®−îc yªu cÇu vμ nhiÖm vô ®Ò ra.
§¶ng bé c¬ së nãi chung, ®¶ng bé x· nãi riªng cã vai trß rÊt quan träng trong hÖ thèng tæ chøc cña §¶ng. §¶ng bé x· trùc tiÕp g¾n bã víi d©n, lμ cÇu nèi gi÷a §¶ng víi nh©n d©n, lμ h¹t nh©n chÝnh trÞ l·nh ®¹o cÊp x·, n¬i thùc hiÖn vμ vËn dông ®−êng lèi, chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vμ Nhμ n−íc vμo ®iÒu kiÖn cô thÓ ®Þa ph−¬ng m×nh. ChÝnh v× vËy, ®Ó cã thÓ ®Èy m¹nh thùc hiÖn c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa n«ng nghiÖp, n«ng th«n nh»m thùc hiÖn th¾ng lîi sù nghiÖp ®æi míi, thùc hiÖn th¾ng lîi môc tiªu "d©n giμu,
5
n−íc m¹nh, d©n chñ, c«ng b»ng, v¨n minh", ®¶ng bé x· cã vai trß quan träng vμ nÆng nÒ. NhËn thøc ®−îc vai trß vμ tÇm quan träng ®ã, trong nhiÒu n¨m qua, §¶ng ta ®· ®Æc biÖt chó träng cñng cè n©ng cao chÊt l−îng c¸c tæ chøc c¬ së ®¶ng ë c¬ së, nhÊt lμ c¸c ®¶ng bé x·. NhiÒu quy ®Þnh vÒ chøc n¨ng, nhiÖm vô cña ®¶ng bé x· ®−îc ban hμnh nh»m phï hîp víi yªu cÇu vμ nhiÖm vô míi. Nhê vËy, nhiÒu ®¶ng bé x· ®· thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ nhiÖm vô l·nh ®¹o ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n, x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng, x©y dùng ®êi sèng v¨n hãa míi, n©ng cao chÊt l−îng hÖ
thèng chÝnh trÞ c¬ së, n©ng cao chÊt l−îng ®¶ng bé... §Ó gióp b¹n ®äc cã thªm tμi liÖu nghiªn cøu, hiÓu râ h¬n vÒ nh÷ng vÊn ®Ò nªu trªn, Nhμ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia - Sù thËt t¸i b¶n cuèn s¸ch N©ng cao chÊt l−îng ®¶ng bé x· trong thêi kú ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa n«ng nghiÖp, n«ng th«n cã bæ sung vμ ®iÒu chØnh cña TS. D−¬ng Trung ý. Cuèn s¸ch gåm n¨m ch−¬ng:
- Ch−¬ng I: VÞ trÝ, vai trß cña x· vμ ®¶ng bé x·. - Ch−¬ng II: C«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa n«ng nghiÖp, n«ng th«n vμ nh÷ng yªu cÇu, nhiÖm vô ®Æt ra ®èi víi c¸c ®¶ng bé x· hiÖn nay.
- Ch−¬ng III: ChÊt l−îng ®¶ng bé x· - Quan niÖm vμ tiªu chÝ ®¸nh gi¸.
- Ch−¬ng IV: ChÊt l−îng c¸c ®¶ng bé x· hiÖn nay - Thùc tr¹ng, nguyªn nh©n vμ kinh nghiÖm. - Ch−¬ng V: Nh÷ng gi¶i ph¸p chñ yÕu n©ng cao chÊt l−îng c¸c ®¶ng bé x· trong giai ®o¹n hiÖn nay. Xin giíi thiÖu cuèn s¸ch víi b¹n ®äc.
Th¸ng 11 n¨m 2014
Nhμ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia - sù thËt
6
Ch−¬ng I
VÞ TRÝ, VAI TRß cña X· Vμ §¶NG Bé X·
I. VÞ trÝ, vai trß cña x·
1. X· trong lÞch sö dùng n−íc vμ chèng giÆc ngo¹i x©m
Trong lÞch sö dùng n−íc vμ gi÷ n−íc, cÊp x· cã vÞ trÝ, vai trß ®Æc biÖt quan träng trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸ - x· héi vμ chèng giÆc ngo¹i x©m. X· lμ n¬i céng ®ång d©n c− lμm ¨n, sinh sèng, liªn kÕt chÆt chÏ víi nhau trong c¸c quan hÖ kinh tÕ, xãm lμng, hä téc, t«n gi¸o, tÝn ng−ìng, nghÒ nghiÖp, v.v.. X· ®−îc h×nh thμnh bëi c¸c lμng; mçi lμng, x· ngoμi nh÷ng ®Æc ®iÓm chung vÒ cÊu tróc v¨n ho¸, phong tôc, tËp qu¸n, s¶n xuÊt... cßn cã rÊt nhiÒu nÐt riªng biÖt, gãp phÇn lμm cho nÒn v¨n ho¸ d©n téc ViÖt Nam thªm ®a d¹ng, phong phó. X· lμ n¬i tËp trung lín lùc l−îng lao ®éng, ®Êt ®ai, n¬i s¶n xuÊt ra l−¬ng thùc, thùc phÈm nu«i sèng toμn x· héi vμ xuÊt khÈu, n¬i cung cÊp nguyªn liÖu cho c¸c nhμ m¸y, xÝ nghiÖp...; ®ång thêi, x·
7
cßn lμ n¬i tiÕn hμnh nh÷ng ho¹t ®éng gi÷ g×n an ninh, trËt tù, lμ c¨n cø ®Þa, ®¬n vÞ chiÕn ®Êu khi cã giÆc ngo¹i x©m.
Víi nÒn v¨n minh n«ng nghiÖp lóa n−íc vμ tæ chøc x· héi truyÒn thèng, lμng x· ViÖt Nam sím ®−îc lÊy lμm ®¬n vÞ quÇn c− chñ yÕu, lμ ®¬n vÞ kinh tÕ - x· héi c¬ së. Tõ thÕ kû X, víi chÝnh quyÒn tù trÞ ®Çu tiªn, ng−êi ViÖt ®· lÊy lμng x· truyÒn thèng cña m×nh lμm ®¬n vÞ hμnh chÝnh c¬ së cña Nhμ n−íc.
Trong thêi kú B¾c thuéc vμ thêi kú Ph¸p thuéc, chÝnh quyÒn ®« hé ®Òu x¸c ®Þnh cÊp x· lμ cÊp qu¶n lý hμnh chÝnh ë c¬ së, n»m trong hÖ thèng qu¶n lý hμnh chÝnh l·nh thæ cña ®Êt n−íc. Bé m¸y chÝnh quyÒn cÊp x· lμ c«ng cô phôc vô ®¾c lùc cho chÝnh quyÒn cÊp huyÖn, tØnh vμ trung −¬ng trong viÖc qu¶n lý, cai trÞ n«ng th«n. V× thÕ, hä lu«n coi träng viÖc x©y dùng, cñng cè bé m¸y chÝnh quyÒn cÊp x·, sao cho nã n¾m ch¾c ruéng ®Êt vμ d©n ®inh ë lμng x·, khai th¸c ®Çy ®ñ, triÖt ®Ó c¸c thø thuÕ kho¸ vμ nghÜa vô cña d©n ®inh ®èi víi Nhμ n−íc. Qua ®ã, giai cÊp thèng trÞ cñng cè, duy tr× vμ t¨ng c−êng sù bãc lét cña chóng ®èi víi nh©n d©n ta. C¸c triÒu ®¹i phong kiÕn, ®Õ quèc cai trÞ n−íc ta còng x¸c ®Þnh x· lμ cÊp hμnh chÝnh trùc tiÕp quan hÖ víi d©n. Nh÷ng ý kiÕn cña d©n ®inh ph¶i th«ng qua bé m¸y, chÝnh quyÒn cÊp x· míi tíi ®−îc cÊp
8
trªn. Bé m¸y chÝnh quyÒn cÊp x· lμ ph¸p nh©n thô lý ®Çu tiªn ®èi víi c¸c lo¹i ¸n xÐt xö ë c¸c cÊp cña Nhμ n−íc.
Trong c¸c triÒu ®¹i phong kiÕn ë n−íc ta, x· lμ ®¬n vÞ trùc tiÕp tiÕn hμnh gi¸o dôc truyÒn thèng v¨n ho¸, ®øc h¹nh cho nh©n d©n, x©y dùng, l−u truyÒn vμ gi÷ g×n b¶n s¾c d©n téc, lμ bøc rμo ch¾n b¶o vÖ v÷ng ch¾c vμ l−u truyÒn c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ truyÒn thèng d©n téc. ChÝnh nhê vËy, víi h¬n mét ngμn n¨m ®« hé nh»m thùc hiÖn ©m m−u ®ång ho¸ d©n téc ViÖt Nam, c¸c thÕ lùc phong kiÕn ph−¬ng B¾c kh«ng thÓ thùc hiÖn ®−îc ©m m−u, thñ ®o¹n cña chóng.
Khi cã giÆc ngo¹i x©m, lμng x· trë thμnh c¬ së v÷ng ch¾c ®Ó x©y dùng lùc l−îng vμ ®ãng gãp søc ng−êi, søc cña ®Ó ®¸nh ®uæi qu©n x©m l−îc. Lμng x· chiÕn ®Êu ViÖt Nam ®· gãp phÇn to lín c¶n trë b−íc tiÕn cña qu©n thï, g©y cho chóng nh÷ng thiÖt h¹i to lín. Th¾ng lîi trong nh÷ng cuéc chiÕn tranh chèng x©m l−îc, nhÊt lμ ba lÇn ®¸nh tan qu©n Nguyªn - M«ng ®êi nhμ TrÇn ®· kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ, vai trß ®Æc biÖt quan träng cña cÊp x· trong lÞch sö chèng giÆc ngo¹i x©m.
Tõ vÞ trÝ, vai trß quan träng cña cÊp x·, Lª Th¸nh T«ng cho r»ng, ph¶i coi träng x©y dùng vμ cñng cè c¸c x·. Gia Long ®· rÊt coi träng vμ ®Ò cao vai trß cña lμng x·. ¤ng nãi: “N−íc lμ hîp cña lμng x· mμ thμnh. Tõ lμng x· mμ ®Õn n−íc; d¹y
9
d©n nªn tôc, −¬ng chÝnh lμ lμng x· lμm tr−íc”1. §Õn thêi Minh M¹ng, nhμ n−íc phong kiÕn ®· cã nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ h¬n vÒ x©y dùng bé m¸y chÝnh quyÒn cÊp x·.
ThÊy râ vÞ trÝ, vai trß cña cÊp x·, sù kÕt cÊu chÆt chÏ cña c¸c thμnh viªn trong céng ®ång lμng x·, trong h¬n 80 n¨m ®« hé n−íc ta, thùc d©n Ph¸p ®· rÊt quan t©m ®Õn viÖc cñng cè, x©y dùng, c¶i c¸ch bé m¸y qu¶n lý hμnh chÝnh cÊp x· ®Ó b¶o ®¶m thùc thi quyÒn thèng trÞ cña m×nh. Paul Doumer, viªn toμn quyÒn §«ng D−¬ng ®Çu tiªn ®· nhËn xÐt: lμng x· ë An Nam nh− mét “n−íc céng hoμ thu nhá”, vμ “nhê c¬ cÊu chÆt chÏ cña lμng x· An Nam mμ chóng ta chØ cÇn biÕt cã Héi ®ång kú môc mμ th«i”. Cßn Pasquier, mét viªn toμn quyÒn kh¸c, còng ®ång t×nh kh¼ng ®Þnh: “... mét tæ chøc phøc t¹p nh− thÕ, mét tæ chøc mμ trong ®ã kh«ng bao giê thÊy cã mét viªn kú môc nμo hμnh ®éng ®¬n ®éc c¶, mét tæ chøc ®ã chóng ta kh«ng nªn ®ông tíi, kÎo lμm d©n chóng bÊt b×nh, xø së rèi lo¹n”2. Trong thêi gian ®« hé n−íc ta, thùc d©n Ph¸p ®· th«ng
__________
1. §¹i Nam thùc lôc chÝnh biªn, Nxb. Sö häc, Hμ Néi, 1963, t.2, tr.162.
2. Phan §¹i Do·n, NguyÔn Quang Ngäc: Kinh nghiÖm tæ chøc, qu¶n lý n«ng th«n ViÖt Nam, Nxb. ChÝnh trÞ quèc gia, Hμ Néi, 1994, tr. 128.
10
qua cÊp x· ®Ó thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch cai trÞ. Chóng ®· lîi dông truyÒn thèng qu¶n lý lμng x· cña ng−êi ViÖt, th«ng qua c¸c h−¬ng −íc, ®−a luËt ph¸p nhμ n−íc b¶o hé vμo lÖ lμng, khu«n tÊt c¶ c¸c h−¬ng −íc vμo khu«n khæ ph¸p luËt chung cã lîi cho thùc d©n Ph¸p vμ buéc lμng x·
ph¶i thùc hiÖn, ®Ó ®« hé vμ bãc lét nh©n d©n ta. Khi §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam ra ®êi, trong thêi kú ho¹t ®éng bÝ mËt vμ ®Êu tranh giμnh chÝnh quyÒn, cÊp x· lμ ®Þa bμn ®Æc biÖt quan träng, ë ®ã nhiÒu tæ chøc cña §¶ng ra ®êi, ®−îc cñng cè, nu«i d−ìng, b¶o vÖ vμ tiÕn hμnh c¸c ho¹t ®éng tuyªn truyÒn, gi¸c ngé quÇn chóng nh©n d©n, l«i cuèn hä vμo c¸c phong trμo ®Êu tranh c¸ch m¹ng chèng ®Õ quèc, chèng phong kiÕn giμnh chÝnh quyÒn vÒ tay nh©n d©n.
Khi trë thμnh ®¶ng cÇm quyÒn, cïng víi viÖc x©y dùng bé m¸y chÝnh quyÒn trung −¬ng, tØnh, huyÖn, §¶ng vμ Nhμ n−íc ta ®· coi träng x©y dùng tæ chøc bé m¸y cña §¶ng, chÝnh quyÒn, mÆt trËn vμ c¸c ®oμn thÓ chÝnh trÞ - x· héi ë cÊp x·. D−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng, vÞ trÝ, vai trß cña cÊp x· ®−îc n©ng lªn tÇm cao míi. Trong c¸c v¨n kiÖn cña §¶ng, §¶ng ®· ®Ò ra nh÷ng biÖn ph¸p x©y dùng tæ chøc ®¶ng, chÝnh quyÒn vμ c¸c ®oμn thÓ quÇn chóng ë cÊp x·. VÞ trÝ, vai trß cña cÊp x· kh«ng chØ ®−îc n©ng lªn trong thùc tÕ cïng víi vai trß l·nh ®¹o ngμy cμng t¨ng cña §¶ng
11
Céng s¶n ViÖt Nam cÇm quyÒn, mμ cßn ®−îc kh¼ng ®Þnh trong c¸c b¶n HiÕn ph¸p vμ nhiÒu s¾c lÖnh cña n−íc Céng hoμ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam: “N−íc chia thμnh tØnh, thμnh phè trùc thuéc Trung −¬ng; tØnh chia thμnh huyÖn, thμnh phè trùc thuéc tØnh vμ thÞ x·; thμnh phè trùc thuéc Trung −¬ng chia thμnh quËn, huyÖn vμ thÞ x·; huyÖn chia thμnh x·, thÞ trÊn; thμnh phè trùc thuéc tØnh, thÞ x· chia thμnh ph−êng vμ x·; quËn chia thμnh ph−êng”1.
Nh− vËy, x· lμ ®¬n vÞ hμnh chÝnh - l·nh thæ cÊp cuèi cïng ë n−íc ta. §ã lμ mét lo¹i h×nh c¬ së cã thiÕt chÕ kh¸ hoμn chØnh víi ®Çy ®ñ c¸c mÆt chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi... cÊu thμnh. V× thÕ, cÊp x· ®−îc xem lμ h×nh ¶nh thu nhá cña x· héi.
Trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p vμ ®Õ quèc Mü x©m l−îc, x· ®· trë thμnh c¨n cø, ®Þa bμn réng lín cña c¸ch m¹ng ®Ó thùc hiÖn chiÕn l−îc lÊy n«ng th«n bao v©y thμnh thÞ. X· còng lμ n¬i x©y dùng vμ ho¹t ®éng cña lùc l−îng an ninh, d©n qu©n du kÝch, tù vÖ. Mçi x· lμ mét thμnh tr×, mét ®¬n vÞ chiÕn ®Êu víi chiÕn tranh nh©n d©n, toμn d©n, toμn diÖn, ®· lμm cho ®Þch ¨n kh«ng ngon, ngñ kh«ng yªn vμ cuèi cïng chÞu thÊt __________
1. HiÕn ph¸p n−íc Céng hoμ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam, Nxb. Ph¸p lý - Nxb. Sù thËt, Hμ Néi, 1992, tr.60.
12
b¹i th¶m h¹i. X· còng võa lμ n¬i s¶n xuÊt, võa chiÕn ®Êu, b¶o ®¶m hËu cÇn vμ lùc l−îng t¹i chç thùc hiÖn chiÕn l−îc tr−êng kú kh¸ng chiÕn. X· cßn lμ n¬i cung cÊp cho §¶ng nh÷ng quÇn chóng −u tó ®Ó t¨ng c−êng søc chiÕn ®Êu vμ n¨ng lùc l·nh ®¹o cña §¶ng.
Trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng ®Õ quèc Mü x©m l−îc, c¸c x· ë miÒn B¾c lμ nh÷ng ®¬n vÞ s¶n xuÊt, chiÕn ®Êu, lμ c¬ së nÒn t¶ng cña chÕ ®é x· héi chñ nghÜa. ë c¸c x·, n«ng d©n x· viªn c¸c hîp t¸c x· n«ng nghiÖp thùc hiÖn khÈu hiÖu “Tay cμy tay sóng” phÊn ®Êu ®¹t môc tiªu: n¨m tÊn thãc trªn mét hÐcta gieo trång, b×nh qu©n nu«i ®−îc hai con lîn trªn mét hÐcta gieo trång . Thanh niªn thi ®ua “Ba s½n sμng”: s½n sμng chiÕn ®Êu; s½n sμng ®i bÊt cø n¬i ®©u vμ lμm bÊt cø viÖc g× mμ Tæ quèc cÇn; s½n sμng tßng qu©n lªn ®−êng diÖt Mü. Phô n÷ thi ®ua “Ba ®¶m ®ang”: ®¶m viÖc gia ®×nh; ®¶m viÖc phôc vô chiÕn ®Êu; s½n sμng chiÕn ®Êu.
Víi khÈu hiÖu “Mçi ng−êi lμm viÖc b»ng hai ®Ó ®Òn ®¸p l¹i cho ®ång bμo miÒn Nam ruét thÞt ”, “TÊt c¶ v× gi¶i phãng miÒn Nam, thèng nhÊt Tæ quèc ”, c¸c x· ë miÒn B¾c ®· gãp phÇn quyÕt ®Þnh ®−a miÒn B¾c trë thμnh hËu ph−¬ng lín cña tiÒn tuyÕn lín miÒn Nam.
ë miÒn Nam, ®Õ quèc Mü vμ tay sai cña chóng ®· thÊy râ vÞ trÝ, vai trß quan träng cña c¸c x·,
13
chóng ®· dïng mäi thñ ®o¹n, biÖn ph¸p nh− t¸ch d©n ra khái ®Þa bμn sinh sèng, dån hä vμo c¸c Êp chiÕn l−îc, t¨ng c−êng bé m¸y cai trÞ tμn b¹o ë c¸c x·, s¨n lïng nh÷ng ng−êi céng s¶n, hßng lμm cho c¸c x· trë thμnh nh÷ng “®iÓm tr¾ng” (kh«ng cã tæ chøc ®¶ng vμ ®¶ng viªn). Tham väng cña chóng rÊt lín, ©m m−u, thñ ®o¹n cña chóng rÊt th©m ®éc, x¶o quyÖt, nh−ng cuèi cïng chóng ph¶i chÞu thÊt b¹i nhôc nh· tr−íc truyÒn thèng kiªn c−êng, bÊt khuÊt cña nh©n d©n miÒn Nam, tr−íc sù tr−êng tån cña c¸c x·. C¸c x· ë miÒn Nam ®· hoμn thμnh xuÊt s¾c nhiÖm vô cña m×nh, gãp phÇn to lín vμo thùc hiÖn môc tiªu: “§¸nh cho Mü cót, ®¸nh cho nguþ nhμo”, thèng nhÊt ®Êt n−íc vμ ®i lªn chñ nghÜa x· héi.
2. X· trong x©y dùng chñ nghÜa x· héi vμ trong c«ng cuéc ®æi míi
Trong hÖ thèng chÝnh trÞ ë n−íc ta, x· lμ mét thiÕt chÕ x· héi cã ®Çy ®ñ c¸c tæ chøc, bao gåm: tæ chøc ®¶ng, chÝnh quyÒn, mÆt trËn Tæ quèc vμ c¸c ®oμn thÓ nh©n d©n, c¸c tæ chøc kinh tÕ vμ c¸c tæ chøc x· héi ho¹t ®éng trong khu«n khæ ph¸p luËt, d−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng. HiÖn nay c¶ n−íc cã 9.048 x·, chiÕm trªn 81% ®¬n vÞ hμnh chÝnh cÊp c¬ së. Do ®ã, x· ®−îc x¸c ®Þnh lμ nÒn t¶ng c¬ së cña hÖ thèng tæ chøc hμnh chÝnh bèn cÊp cña Nhμ n−íc ta.
14
Trong sù nghiÖp x©y dùng chñ nghÜa x· héi vμ trong c«ng cuéc ®æi míi, vai trß ®Æc biÖt quan träng cña lμng x· thÓ hiÖn trªn c¸c ph−¬ng diÖn sau:
X· lμ cÊp cuèi cïng, lμ n¬i trùc tiÕp tæ chøc thùc hiÖn, biÕn mäi chñ tr−¬ng, ®−êng lèi cña §¶ng, chÝnh s¸ch, ph¸p luËt cña Nhμ n−íc vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi, an ninh, quèc phßng ë n«ng th«n thμnh hiÖn thùc trong cuéc sèng;
®ång thêi, x· lμ n¬i ph¶n ¸nh trùc tiÕp t©m t−, t×nh c¶m, yªu cÇu vμ nguyÖn väng cña nh©n d©n; n¬i kiÓm nghiÖm, kh¼ng ®Þnh trªn thùc tÕ sù ®óng ®¾n cña c¸c chñ tr−¬ng cña §¶ng, chÝnh s¸ch cña Nhμ n−íc; n¬i cung cÊp nh÷ng kinh nghiÖm thùc tiÔn ®Ó §¶ng ®iÒu chØnh, bæ sung, hoμn chØnh c¸c
chñ tr−¬ng, ®−êng lèi cña §¶ng, chÝnh s¸ch, ph¸p luËt cña Nhμ n−íc, nhÊt lμ nh÷ng chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch vÒ n«ng nghiÖp, n«ng th«n vμ ®èi víi n«ng d©n.
Trong ®Êu tranh chèng giÆc ngo¹i x©m, x· lμ ®Þa bμn thÓ hiÖn râ søc m¹nh cña chiÕn tranh nh©n d©n, thÓ hiÖn mét n¨ng lùc tiÒm tμng gãp phÇn quyÕt ®Þnh vμo th¾ng lîi cña d©n téc. B−íc
vμo thêi kú x©y dùng vμ ph¸t triÓn kinh tÕ, vai trß cña cÊp x· cμng trë nªn quan träng. Nãi ®Õn cÊp x· lμ nãi ®Õn n«ng nghiÖp, n«ng th«n. N«ng nghiÖp, n«ng th«n lu«n gi÷ vai trß träng yÕu trong nÒn kinh tÕ - x· héi ë nhiÒu quèc gia. Bμi häc thμnh c«ng còng nh− kh«ng thμnh c«ng cña
15
nhiÒu n−íc trong khu vùc vμ trªn thÕ giíi cho thÊy: nÕu Ýt quan t©m ®Õn n«ng th«n sÏ dÉn ®Õn sù chªnh lÖch ngμy cμng xa gi÷a n«ng th«n vμ thμnh thÞ trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn; ng−îc l¹i,
biÕt ®Çu t− x©y dùng vμ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, n«ng th«n, th× ®ã sÏ lμ ch×a kho¸ ®Ó v−ît qua khñng ho¶ng, lμm cho kinh tÕ t¨ng tr−ëng nhanh vμ bÒn v÷ng. Lμ n−íc cã nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp l¹c hËu, n«ng nghiÖp, n«ng th«n ViÖt Nam cμng cã vai trß quan träng ®èi víi nÒn kinh tÕ vμ sù ph¸t triÓn ®Êt n−íc. “C¸i n«i cña nÒn v¨n minh lóa n−íc x−a kia, ngμy nay cã thÓ vÉn lμ c¸i n«i cña c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸”1. Sù nghiÖp ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa tiÕn tíi thùc hiÖn môc tiªu d©n giμu, n−íc m¹nh, d©n chñ, c«ng b»ng, v¨n minh ë n−íc ta chØ cã thÓ ®¹t ®−îc khi cÊp x· ®−îc quan t©m vμ thùc hiÖn tèt c«ng cuéc c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa n«ng nghiÖp, n«ng th«n. Râ rμng, x· cã m¹nh th× Trung −¬ng míi m¹nh, v× nh− Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· chØ râ: “CÊp x· lμ gÇn gòi d©n nhÊt, lμ nÒn t¶ng cña hμnh chÝnh. CÊp x· lμm ®−îc viÖc th× mäi c«ng viÖc ®Òu xong xu«i”2.
__________
1. Hoμng Trinh: VÊn ®Ò v¨n ho¸ vμ ph¸t triÓn, Nxb. ChÝnh trÞ quèc gia, Hμ Néi, 1996, tr. 96.
2. Hå ChÝ Minh: Toμn tËp, Nxb. ChÝnh trÞ quèc gia - Sù thËt, Hμ Néi, 2011, t.5, tr.460.
16
Nãi ®Õn cÊp x· còng lμ nãi ®Õn n«ng d©n, nãi ®Õn gÇn 80% d©n sè n−íc ta ®ang sèng vμ lμm viÖc. X· lμ n¬i c− tró cña nhiÒu d©n téc, t«n gi¸o, lμ m«i tr−êng ho¹t ®éng cña giai cÊp n«ng d©n ViÖt Nam. Do ®ã, mäi sù biÕn ®éng tÝch cùc hay tiªu cùc cña n«ng th«n, ë cÊp x·, tÊt yÕu sÏ t¸c
®éng trùc tiÕp ®Õn vÊn ®Ò d©n sè, d©n c−, ®Õn d©n chñ, chÝnh s¸ch d©n téc, t«n gi¸o vμ vÊn ®Ò liªn minh giai cÊp hiÖn nay. §ã lμ nh÷ng yÕu tè quan träng ¶nh h−ëng lín ®Õn sù æn ®Þnh chÝnh trÞ - x· héi vμ ph¸t triÓn ®Êt n−íc. Kinh nghiÖm ë nhiÒu n¬i võa qua cho thÊy, æn ®Þnh chÝnh trÞ lμ ®iÒu kiÖn c¬ b¶n ®Çu tiªn cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x·
héi, trong ®ã, n«ng th«n lμ ®Þa bμn quan träng. Víi ®iÒu kiÖn ®Þa lý, m«i tr−êng sinh th¸i, hoμn c¶nh lÞch sö chèng ngo¹i x©m vμ thiªn tai, lμng x· ViÖt Nam lμ n¬i h×nh thμnh vμ ph¸t triÓn céng ®ång d©n c− cã sù cè kÕt vμ quan hÖ mËt thiÕt l©u ®êi víi nhau vÒ nhiÒu mÆt. C¸c céng ®ång d©n c− Êy quÇn tô, cè kÕt vμ sinh c¬ lËp nghiÖp do thãi quen canh t¸c vμ sinh ho¹t v¨n ho¸ t¹o nªn. Nã h×nh thμnh vμ chøa ®ùng tiÒm tμng søc m¹nh vËt chÊt vμ tinh thÇn cña céng ®ång lμng - x·, nh©n lªn thμnh søc m¹nh vμ sù bÊt khuÊt cña d©n téc trong lÞch sö dùng n−íc vμ gi÷ n−íc hμng ngμn n¨m.
CÊp x· hiÖn nay cßn lμ mét trong nh÷ng n¬i l−u gi÷ nhiÒu nhÊt nh÷ng gi¸ trÞ lÞch sö - v¨n ho¸
17
truyÒn thèng hÕt søc quý b¸u cña nh©n d©n ta. Nh÷ng di tÝch lÞch sö - v¨n ho¸, di tÝch c¸ch m¹ng, nh÷ng phong tôc tËp qu¸n, truyÒn thèng, tËp tôc tèt ®Ñp cña ®Þa ph−¬ng, nh÷ng gi¸ trÞ, nh÷ng nÐt ®Ñp v¨n ho¸ qua c¸c c©u hß, vÌ, lμn ®iÖu d©n ca, v.v., ®Òu cã gi¸ trÞ thÈm mü vμ gi¸o dôc truyÒn thèng lÞch sö c¸ch m¹ng, v¨n ho¸ s©u s¾c, gãp phÇn quan träng vμo viÖc gi÷ g×n vμ ph¸t huy c¸c gi¸ trÞ b¶n s¾c v¨n ho¸ truyÒn thèng cña d©n téc.
§Æc biÖt hiÖn nay, c¬ së nãi chung, cÊp x· nãi riªng thËt sù lμ nÒn t¶ng, n¬i b¾t ®Çu vμ lμ h¹t nh©n c¬ b¶n thùc hiÖn cuéc vËn ®éng “Toμn d©n ®oμn kÕt x©y dùng ®êi sèng v¨n ho¸ ” vμ thùc hiÖn Ph¸p lÖnh thùc hiÖn d©n chñ ë x·, ph−êng, thÞ trÊn. Nh÷ng nhiÖm vô nμy cã ý nghÜa rÊt quan träng, mang tÝnh chÊt toμn d©n, toμn diÖn vμ s©u s¾c, gãp phÇn t¹o ra ®éng lùc míi, thóc
®Èy kinh tÕ - x· héi ph¸t triÓn trong thêi kú ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt n−íc. Cuéc vËn ®éng ®ã ®· lμm chuyÓn biÕn t− t−ëng, thèng nhÊt ý chÝ, hμnh ®éng cña c¸n bé, ®¶ng viªn vμ c¸c tÇng líp nh©n d©n; n©ng cao tr×nh ®é d©n trÝ, ph¸t huy d©n chñ; ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng ë c¬ së; gi÷ v÷ng an ninh, trËt tù vμ an toμn x· héi; n©ng cao ý thøc ph¸p luËt, quyÒn vμ nghÜa vô c«ng d©n; thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch x· héi, chÝnh s¸ch ®Òn ¬n ®¸p nghÜa, hËu ph−¬ng qu©n ®éi; tÝch cùc x©y dùng hÖ thèng chÝnh trÞ c¬
18
së v÷ng m¹nh, ph¸t huy vai trß tiÒn phong g−¬ng mÉu cña c¸n bé, ®¶ng viªn, v.v..
V× vËy, cÇn nhËn thøc s©u s¾c h¬n n÷a vÞ trÝ quan träng cña cÊp x·, cña n«ng nghiÖp, n«ng th«n. V× ®ã lu«n lμ nguån néi lùc to lín ®· vμ ®ang lμ lîi thÕ cña ®Êt n−íc ta. Cã ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vμ n«ng th«n th× míi t¹o ®iÒu kiÖn
cho sù æn ®Þnh vμ ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña ®Êt n−íc, míi thùc hiÖn trän vÑn môc tiªu d©n giμu, n−íc m¹nh, d©n chñ, c«ng b»ng, v¨n minh. §iÒu nμy ®· ®−îc §¶ng ta nhÊn m¹nh: “Coi träng thùc hiÖn c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa trong ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vμ x©y dùng n«ng th«n, ®−a n«ng nghiÖp vμ kinh tÕ n«ng th«n lªn s¶n xuÊt lín lμ nhiÖm vô cùc kú quan träng c¶ tr−íc m¾t vμ l©u dμi, lμ c¬ së ®Ó æn ®Þnh t×nh h×nh kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi, cñng cè liªn minh giai cÊp c«ng nh©n víi giai cÊp n«ng d©n vμ tÇng líp trÝ thøc, ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt n−íc theo ®Þnh h−íng x· héi chñ nghÜa”1.
TËp trung ®Çu t− mäi mÆt ®Ó ph¸t triÓn cÊp x·, n«ng nghiÖp vμ n«ng th«n giê ®©y kh«ng chØ ®¬n thuÇn lμ vÊn ®Ò kinh tÕ - x· héi cÊp b¸ch, mμ cßn lμ tr¸ch nhiÖm, lμ vÊn ®Ò sèng cßn, lμ sù lùa
__________
1. Xem NghÞ quyÕt sè 06-NQ/TW, ngμy 10-11-1998 cña Bé ChÝnh trÞ vÒ mét sè vÊn ®Ò ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, n«ng th«n.
19
chän ®óng h−íng cho sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña ®Êt n−íc, cña d©n téc.
Lμng x· n−íc ta tr−íc ®©y lμ s¶n phÈm cña nÒn v¨n minh lóa n−íc, cña kinh tÕ tiÓu n«ng tù cÊp, tù tóc, cña Nhμ n−íc phong kiÕn. Cßn giê ®©y, lμng x· tån t¹i vμ ph¸t triÓn trong nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng ®Þnh h−íng x· héi chñ nghÜa víi sù ph¸t triÓn n¨ng ®éng cña c¸c thμnh phÇn kinh tÕ, cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt n−íc. Lμng x· cæ truyÒn tr−íc ®©y th−êng ®ãng kÝn, ngμy nay lμ lμng, x· “më”. Gi÷a truyÒn thèng vμ hiÖn t¹i tuy cã sù kh¸c nhau, nh−ng vÊn ®Ò lμng x· lu«n cã vai trß quan träng trªn tÊt c¶ c¸c mÆt: chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n ho¸ - x· héi, an ninh, quèc phßng cña ®Êt n−íc. Nã lu«n lμ céi nguån, lμ
gèc rÔ cña con ng−êi, lμ n¬i nu«i d−ìng ®« thÞ, cã tÇm quan träng vÜ m« trong ®êi sèng vμ sù ph¸t triÓn cña céng ®ång d©n téc1.
II. vai trß, chøc n¨ng, nhiÖm vô
cña ®¶ng bé x·
1. Vai trß cña c¸c ®¶ng bé x·
XuÊt ph¸t tõ mét n−íc s¶n xuÊt n«ng nghiÖp l¹c hËu, tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi b»ng con ®−êng __________
1. Xem Hoμng Trinh: VÊn ®Ò v¨n ho¸ vμ ph¸t triÓn, S®d, tr. 94-95.
20
c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa bá qua giai ®o¹n ph¸t triÓn t− b¶n chñ nghÜa, trong nhiÒu n¨m, §¶ng ta chñ tr−¬ng coi n«ng nghiÖp lμ mÆt trËn hμng ®Çu, lÊy ph¸t triÓn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa n«ng nghiÖp, n«ng th«n lμm tiÒn ®Ò cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n−íc. V× vËy, c¸c tæ chøc c¬ së ®¶ng n«ng th«n, trong ®ã ®¹i ®a sè lμ c¸c ®¶ng bé x· ngμy cμng cã vai trß quan träng. B−íc vμo thêi kú ®Èy nhanh c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt n−íc, tr−íc hÕt lμ c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa n«ng nghiÖp, n«ng th«n, §¶ng ta nhÊn m¹nh: “§Æc biÖt quan t©m x©y dùng, ®μo t¹o ®éi ngò c¸n bé, ®¶ng viªn vμ cñng cè c¸c tæ chøc c¬ së ®¶ng trong s¹ch, v÷ng m¹nh, coi ®©y lμ nh©n tè quan träng b¶o ®¶m thμnh c«ng sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp, n«ng th«n”1.
Lμ c¸c ®¶ng bé c¬ së, h¹t nh©n chÝnh trÞ, l·nh ®¹o mäi ho¹t ®éng ë x·, c¸c ®¶ng bé x· cã vai trß cùc kú quan träng trong hÖ thèng tæ chøc vμ ho¹t ®éng cña §¶ng trªn ®Þa bμn n«ng th«n. Cô thÓ:
- Lμ c¬ së nÒn t¶ng cña §¶ng ë n«ng th«n, lμ lo¹i h×nh tæ chøc chiÕm phÇn lín sè l−îng tæ chøc ®¶ng vμ ®¶ng viªn cña c¸c ®¶ng bé tØnh; lμ n¬i
__________
1. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam: V¨n kiÖn Héi nghÞ lÇn thø n¨m Ban ChÊp hμnh Trung −¬ng khãa IX, Nxb. ChÝnh trÞ quèc gia, Hμ Néi, 2002, tr.109.
21
qu¶n lý, gi¸o dôc, rÌn luyÖn vμ ph¸t triÓn ®éi ngò ®¶ng viªn ë n«ng th«n, n¬i tiÕn hμnh c¸c ho¹t ®éng x©y dùng, cñng cè néi bé tæ chøc c¬ së cña c¸c ®¶ng bé tØnh trªn ®Þa bμn. ChÊt l−îng c¸c ®¶ng bé x· ¶nh h−ëng trùc tiÕp ®Õn chÊt l−îng c¸c ®¶ng bé huyÖn, tØnh.
- Lμ h¹t nh©n chÝnh trÞ ë c¬ së x·, trùc tiÕp l·nh ®¹o c¸c tæ chøc trong hÖ thèng chÝnh trÞ ë x·, l·nh ®¹o mäi ho¹t ®éng chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi, an ninh, quèc phßng trªn ®Þa bμn x·; lμ ng−êi trùc tiÕp ®−a chñ tr−¬ng, ®−êng lèi cña §¶ng, chÝnh s¸ch, ph¸p luËt cña Nhμ n−íc, nhÊt lμ nh÷ng chñ tr−¬ng, ®−êng lèi vÒ c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa n«ng nghiÖp, n«ng th«n, x©y dùng n«ng th«n míi, trong ®ã cã x©y dùng giai cÊp n«ng d©n vμo cuéc sèng; ®ång thêi, c¸c ®¶ng bé x· còng lμ n¬i kiÓm nghiÖm tÝnh ®óng ®¾n cña c¸c ®−êng lèi, chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vμ
Nhμ n−íc, ®ãng gãp nh÷ng kinh nghiÖm quý cho §¶ng, gióp §¶ng ®Ò ra ®−êng lèi, chÝnh s¸ch cho phï hîp.
- Lμ nh÷ng ®¬n vÞ chiÕn ®Êu trªn mÆt trËn t− t−ëng, ng−êi ®¹i diÖn cho §¶ng ë n«ng th«n, l·nh ®¹o vμ ®Þnh h−íng gi¶i quyÕt mäi vÊn ®Ò ë n«ng th«n theo quan ®iÓm, lËp tr−êng giai cÊp c«ng nh©n cña §¶ng.
- Lμ n¬i §¶ng g¾n bã mËt thiÕt víi nh©n d©n, cÇu nèi gi÷a §¶ng víi nh©n d©n, h¹t nh©n l·nh
22
®¹o x©y dùng khèi ®¹i ®oμn kÕt toμn d©n, ng−êi ®−a chñ tr−¬ng, ®−êng lèi cña §¶ng, chÝnh s¸ch, ph¸p luËt cña Nhμ n−íc ®Õn víi nh©n d©n, tæ chøc vμ l·nh ®¹o nh©n d©n thùc hiÖn, gãp phÇn n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vμ tinh thÇn cña nh©n d©n; ®ång thêi, c¸c ®¶ng bé x· còng lμ ng−êi th−êng xuyªn n¾m b¾t t©m t−, nguyÖn väng cña nh©n d©n, ph¸t huy quyÒn lμm chñ cña nh©n d©n ë c¬ së.
- Lμ n¬i ch¨m lo ®μo t¹o, båi d−ìng, rÌn luyÖn ®éi ngò c¸n bé, ®¶ng viªn, lùa chän nh÷ng c¸n bé, ®¶ng viªn cã ®ñ phÈm chÊt, n¨ng lùc giíi thiÖu vμo c¸c tæ chøc trong hÖ thèng chÝnh trÞ ë c¬ së vμ trªn c¬ së l·nh ®¹o vμ thùc hiÖn viÖc kiÓm tra, gi¸m s¸t ®èi víi chÝnh quyÒn, mÆt trËn vμ c¸c ®oμn thÓ nh©n d©n, c¸c tæ chøc kinh tÕ, l·nh ®¹o thùc hiÖn tèt Ph¸p lÖnh thùc hiÖn d©n chñ ë x·, ph−êng, thÞ trÊn ph¸t huy quyÒn lμm chñ cña nh©n d©n, ng¨n ngõa c¸c hiÖn t−îng tiªu cùc, biÓu d−¬ng kÞp thêi nh÷ng g−¬ng ®iÓn h×nh tiªn tiÕn, ng−êi tèt, viÖc tèt.
Lμ mét lo¹i h×nh tæ chøc c¬ së ®¶ng phæ biÕn trªn ®Þa bμn n«ng th«n, h¹t nh©n l·nh ®¹o chñ chèt trªn mÆt trËn n«ng nghiÖp, x©y dùng n«ng th«n míi, c¸c ®¶ng bé x· cã vÞ trÝ, vai trß hÕt søc quan träng trong hÖ thèng tæ chøc vμ ho¹t ®éng cña §¶ng. §ã lμ n¬i tiÕp nhËn vμ l·nh ®¹o tæ chøc thùc hiÖn phÇn lín ®−êng lèi, chñ tr−¬ng,
23
chØ thÞ, nghÞ quyÕt cña §¶ng, chÝnh s¸ch, ph¸p luËt cña Nhμ n−íc ë c¬ së x·, nhÊt lμ nh÷ng chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch vÒ n«ng nghiÖp, n«ng th«n, x©y dùng n«ng th«n míi; lμ h¹t nh©n l·nh ®¹o x©y dùng, cñng cè hÖ thèng chÝnh trÞ ë c¬ së, l·nh ®¹o ph¸t triÓn kinh tÕ, v¨n ho¸ - x· héi, gi÷ v÷ng an ninh chÝnh trÞ, trËt tù vμ an toμn x· héi trªn ®Þa bμn, n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vμ tinh thÇn cho n«ng d©n. C¸c ®¶ng bé x· cã trong s¹ch, v÷ng m¹nh, c¸c ®¶ng bé ®Þa ph−¬ng vμ toμn §¶ng míi v÷ng m¹nh. C¸c ®−êng lèi, chñ tr−¬ng, chØ thÞ, nghÞ quyÕt cña §¶ng, chÝnh s¸ch, ph¸p luËt cña
Nhμ n−íc cã ®i vμo cuéc sèng hay kh«ng, cã ®Õn ®−îc víi ®«ng ®¶o n«ng d©n hay kh«ng; sù nghiÖp ®Èy nhanh c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa n«ng nghiÖp, n«ng th«n, x©y dùng n«ng th«n míi cã ®em l¹i hiÖu qu¶ thiÕt thùc; quan hÖ gi÷a §¶ng víi giai cÊp n«ng d©n cã ®−îc cñng cè, duy tr× vμ ph¸t triÓn; sù l·nh ®¹o cña §¶ng cã ®−îc b¶o ®¶m ë n«ng th«n hay kh«ng, v.v. phô thuéc rÊt lín vμo kh¶ n¨ng thùc hiÖn chøc n¨ng, nhiÖm vô cña c¸c ®¶ng bé x·.
Tõ nh÷ng néi dung tr×nh bμy trªn, cã thÓ rót ra vÞ trÝ, vai trß cña c¸c ®¶ng bé x· thÓ hiÖn ë nh÷ng ®iÓm chñ yÕu sau:
Mét lμ, c¸c ®¶ng bé x· chiÕm tû lÖ lín vÒ sè l−îng tæ chøc c¬ së ®¶ng vμ tû lÖ ®¶ng viªn. Do ®ã, c¸c ®¶ng bé x· cã vÞ trÝ, vai trß ®Æc biÖt quan träng
24
®èi víi n¨ng lùc l·nh ®¹o vμ søc chiÕn ®Êu cña toμn §¶ng.
Hai lμ, c¸c ®¶ng bé x· lμ nÒn t¶ng cña §¶ng ë tÊt c¶ c¸c vïng n«ng th«n, miÒn nói cña ®Êt n−íc, ®ã lμ n¬i trùc tiÕp tiÕn hμnh c¸c ho¹t ®éng x©y dùng néi bé §¶ng, n¬i §¶ng g¾n bã mËt thiÕt víi giai cÊp n«ng d©n.
Ba lμ, c¸c ®¶ng bé x· trùc tiÕp l·nh ®¹o giai cÊp n«ng d©n thùc hiÖn c¸c ®−êng lèi, chñ tr−¬ng cña §¶ng, chÝnh s¸ch, ph¸p luËt cña Nhμ n−íc, nhÊt lμ ®−êng lèi vÒ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, n«ng th«n, x©y dùng n«ng th«n míi, x©y dùng giai cÊp
n«ng d©n, thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo, ®Òn ¬n ®¸p nghÜa...; ®ång thêi, ®ã lμ n¬i kiÓm nghiÖm tÝnh ®óng ®¾n cña c¸c ®−êng lèi, chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch Êy, ®ãng gãp nh÷ng kinh nghiÖm quý cho §¶ng, n¾m b¾t t©m t−, nguyÖn
väng chÝnh ®¸ng cña n«ng d©n ph¶n ¸nh víi §¶ng, ®Ó §¶ng ®Ò ra ®−êng lèi, chÝnh s¸ch cho phï hîp vμ hoμn chØnh h¬n.
Bèn lμ, c¸c ®¶ng bé x· lμ nh÷ng ®¬n vÞ chiÕn ®Êu, ng−êi ®¹i diÖn cho §¶ng ë n«ng th«n, l·nh ®¹o vμ ®Þnh h−íng gi¶i quyÕt mäi vÊn ®Ò ë n«ng th«n theo quan ®iÓm cña §¶ng, lËp tr−êng cña giai cÊp c«ng nh©n.
N¨m lμ, c¸c ®¶ng bé x· cã vai trß rÊt quan träng trong x©y dùng khèi ®¹i ®oμn kÕt toμn d©n,
25
thÕ trËn an ninh nh©n d©n, quèc phßng toμn d©n gãp phÇn ph¸t huy søc m¹nh ®¹i ®oμn kÕt toμn d©n téc x©y dùng ®Êt n−íc, gi÷ v÷ng an ninh chÝnh trÞ, trËt tù, an toμn x· héi vμ b¶o vÖ v÷ng ch¾c nÒn ®éc lËp cña Tæ quèc.
2. Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña ®¶ng bé x·
Theo Quy ®Þnh sè 95-Q§/TW ngμy 3-3-2004 cña Ban BÝ th− Trung −¬ng §¶ng, c¸c ®¶ng bé x· cã chøc n¨ng lμ h¹t nh©n chÝnh trÞ, l·nh ®¹o thùc hiÖn ®−êng lèi, chñ tr−¬ng cña §¶ng, chÝnh s¸ch, ph¸p luËt cña Nhμ n−íc; l·nh ®¹o ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vμ hÖ thèng chÝnh trÞ ë x· v÷ng m¹nh, x©y dùng n«ng th«n giμu ®Ñp, v¨n minh; kh«ng ngõng n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vμ tinh thÇn cña nh©n d©n, ®éng viªn nh©n d©n lμm trßn nghÜa vô ®èi víi Nhμ n−íc.
Cã thÓ kh¸i qu¸t ®¶ng bé x· cã nh÷ng nhiÖm vô c¬ b¶n sau:
Mét lμ, l·nh ®¹o ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, quèc phßng - an ninh
- L·nh ®¹o chÝnh quyÒn thùc hiÖn c¸c chñ tr−¬ng, nhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi theo nghÞ quyÕt ®¹i héi cña ®¶ng bé x· vμ cña cÊp trªn, träng t©m lμ l·nh ®¹o chÝnh quyÒn thùc hiÖn nhiÖm vô ®Èy nhanh c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa n«ng nghiÖp, n«ng th«n, x©y dùng n«ng th«n
26
míi, chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp, c¬ cÊu lao ®éng, ngμnh nghÒ, qu¶n lý vμ sö dông ®Êt hîp lý; tÝch cùc chuyÓn ®æi c¬ cÊu c©y trång, vËt nu«i, ¸p dông c¸c tiÕn bé khoa häc kü thuËt vμo s¶n xuÊt, t¨ng gi¸ trÞ thu nhËp trªn mét ®¬n vÞ diÖn tÝch gieo trång; ®Èy m¹nh viÖc khai hoang, phôc hãa, sö dông cã hiÖu qu¶ diÖn tÝch ®Êt trèng, ®åi nói träc; ph¸t triÓn n«ng, l©m nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp vμ dÞch vô, t¹o thªm nhiÒu viÖc lμm míi cho ng−êi lao ®éng; kh«ng ngõng n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vμ tinh thÇn cña nh©n d©n, ®éng viªn nh©n d©n lμm trßn nghÜa vô ®èi víi Nhμ n−íc; x©y dùng n«ng th«n míi giμu ®Ñp, v¨n minh. Cô thÓ:
VÒ c«ng nghiÖp: ®Èy m¹nh ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng - l©m s¶n truyÒn thèng; s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng; ph¸t triÓn tiÓu thñ c«ng nghiÖp h−íng tíi xuÊt khÈu, nhÊt lμ nh÷ng ngμnh
sö dông nh÷ng nguyªn liÖu t¹i chç, tõng b−íc ph¸t triÓn c¸c lμng nghÒ truyÒn thèng, nh©n cÊy nghÒ míi. §èi víi nh÷ng x· cã lîi thÕ vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn, x©y dùng quy ho¹ch c¸c khu, tiÓu khu c«ng nghiÖp s¶n xuÊt hμng tiªu dïng vμ hμng xuÊt khÈu.
VÒ n«ng nghiÖp: ph¸t triÓn cã hiÖu qu¶, bÒn v÷ng vμ ngμy cμng t¹o ra nhiÒu s¶n phÈm ®¹t gi¸ trÞ cao trªn mét ®¬n vÞ diÖn tÝch gieo trång. §æi míi c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp, t¨ng tû träng
27
ch¨n nu«i. ChuyÓn dÞch m¹nh c¬ cÊu c©y trång theo h−íng s¶n xuÊt hμng hãa, gi¶m tû träng c©y l−¬ng thùc, t¨ng tû träng c©y c«ng nghiÖp, c©y ¨n qu¶, rau, thùc phÈm. Nh÷ng n¬i cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn l−¬ng thùc theo h−íng th©m canh th× ®Èy m¹nh ph¸t triÓn c¸c c©y l−¬ng thùc cã gi¸ trÞ dinh d−ìng vμ gi¸ trÞ kinh tÕ cao. Nh÷ng ®Þa ph−¬ng vïng trung du, miÒn nói ph¸t triÓn c¸c vïng c©y hμng hãa tËp trung nh− chÌ, cμ phª, c©y ¨n qu¶. ChuyÓn ®æi c¬ cÊu vËt nu«i, c©y trång, chó träng ph¸t triÓn c¸c c©y, con ®Æc s¶n cña vïng, miÒn, ph¸t triÓn m¹nh ®μn tr©u, bß ®Ó sö dông thÞt, s÷a vμ søc kÐo, lîn, ong, dª... §æi míi hÖ thèng gièng c©y trång, vËt nu«i ®i ®«i víi ®Èy m¹nh viÖc ¸p dông khoa häc c«ng nghÖ, ®Æc biÖt lμ c«ng nghÖ sinh häc trong trång trät vμ ch¨n nu«i, chÕ biÕn, b¶o qu¶n n«ng s¶n hμng hãa.
§èi víi nh÷ng x· cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn kinh tÕ th−¬ng m¹i, dÞch vô vμ du lÞch, ®¶ng bé x· l·nh ®¹o viÖc quy ho¹ch khu d©n c−, h×nh thμnh c¸c thÞ tø, trung t©m th−¬ng m¹i, dÞch vô trªn ®Þa bμn x·, liªn kÕt h×nh thμnh c¸c tuyÕn du lÞch néi vïng,
liªn vïng; c¶i t¹o, t«n t¹o c¸c c¬ së v¨n hãa vμ di tÝch lÞch sö, th¾ng c¶nh thiªn nhiªn s½n cã. - L·nh ®¹o thùc hiÖn nhiÖm vô x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng (x©y míi vμ n©ng cÊp hÖ thèng tr¹m ®iÖn, ®−êng liªn th«n, liªn x·, tr−êng häc, tr¹m y tÕ, hÖ thèng thuû lîi, c¸c c«ng tr×nh phóc lîi c«ng
28
céng, nhμ v¨n hãa...) theo ph−¬ng ch©m Nhμ n−íc vμ nh©n d©n cïng lμm; qu¶n lý vμ sö dông tèt c¸c nguån vèn vay, vèn nh©n d©n ®ãng gãp vμ c¸c nguån vèn kh¸c.
- L·nh ®¹o ph¸t triÓn sù nghiÖp v¨n hãa, gi¸o dôc, y tÕ, b¶o vÖ m«i tr−êng, thùc hiÖn tèt c¸c chÝnh s¸ch x· héi, xãa ®ãi, gi¶m nghÌo. Cô thÓ: thùc hiÖn ®a d¹ng hãa c¸c lo¹i h×nh gi¸o dôc c«ng lËp, d©n lËp, t− thôc ë bËc mÇm non, thu hót ngμy cμng ®«ng trÎ ë c¸c ®é tuæi mÇm non, mÉu gi¸o, nhμ trÎ ®Õn tr−êng, n©ng cao chÊt l−îng d¹y vμ häc ë c¸c bËc häc; ch¨m sãc søc kháe ban ®Çu cho nh©n d©n; t¨ng c−êng ®iÒu kiÖn vËt chÊt cho c¸c tr¹m y tÕ x·, b¶o ®¶m kh¸m, ch÷a bÖnh cã chÊt l−îng, gi¶m t×nh tr¹ng suy dinh d−ìng ë bμ mÑ vμ trÎ em, gi¶m tû lÖ tö vong; khèng chÕ vμ thanh to¸n mét sè bÖnh nh− sèt xuÊt huyÕt, b−íu cæ, teo c¬ delta, dÞch cóm gia cÇm..., chñ ®éng phßng, chèng bÖnh HIV, AIDS; ph¸t triÓn c¸c dÞch vô b¶o vÖ søc kháe vμ kÕ ho¹ch hãa gia ®×nh; h×nh thμnh c¸c trung t©m v¨n hãa hoÆc trung t©m v¨n hãa - thÓ thao, du lÞch ë c¸c x·; n©ng cÊp hÖ thèng ®μi truyÒn thanh, ®Èy m¹nh phong trμo thÓ dôc thÓ thao quÇn chóng, v.v..
- L·nh ®¹o x©y dùng vμ thùc hiÖn Ph¸p lÖnh thùc hiÖn d©n chñ ë x·, ph−êng, thÞ trÊn, n©ng cao d©n trÝ, cñng cè khèi ®¹i ®oμn kÕt c¸c d©n téc, thùc hiÖn tèt c¸c ph−¬ng ch©m “d©n biÕt,
29
d©n bμn, d©n lμm, d©n kiÓm tra” vμ “d©n h−ëng”; gi¸m s¸t mäi ho¹t ®éng ë c¬ së theo ®óng ®−êng lèi cña §¶ng, chÝnh s¸ch, ph¸p luËt cña Nhμ n−íc; më réng d©n chñ ®i ®«i víi t¨ng c−êng kû luËt, kû c−¬ng; kÞp thêi gi¶i quyÕt nh÷ng v−íng m¾c ph¸t sinh trong céng ®ång d©n c− ë c¬ së theo ®óng ph¸p luËt, kh«ng ®Ó tÝch tô m©u thuÉn trë thμnh nh÷ng “®iÓm nãng”, kh«ng ®Ó x¶y ra t×nh tr¹ng khiÕu kiÖn tËp thÓ, v−ît cÊp, kÐo dμi hoÆc lîi dông d©n chñ ®Ó lμm mÊt æn ®Þnh ë n«ng th«n.
- L·nh ®¹o thùc hiÖn nhiÖm vô quèc phßng toμn d©n, x©y dùng, cñng cè nÒn quèc phßng toμn d©n, thÕ trËn an ninh nh©n d©n, kÕt hîp x©y dùng kinh tÕ víi quèc phßng ®Ó thùc hiÖn tèt hai nhiÖm vô chiÕn l−îc trong mäi t×nh huèng phøc t¹p cã thÓ x¶y ra; l·nh ®¹o thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch hËu ph−¬ng qu©n ®éi, phong trμo quÇn chóng b¶o vÖ
an ninh Tæ quèc, tham gia ®Êu tranh phßng chèng téi ph¹m, tÖ n¹n x· héi; ®Èy m¹nh c«ng t¸c phæ biÕn gi¸o dôc ph¸p luËt, n©ng cao ý thøc chÊp hμnh luËt ph¸p trong c¸n bé, ®¶ng viªn vμ nh©n d©n; gi÷ v÷ng an ninh chÝnh trÞ, trËt tù vμ an toμn x· héi; ®Ò cao tinh thÇn c¶nh gi¸c c¸ch m¹ng, b¶o vÖ chÝnh trÞ néi bé; tiÕp tôc qu¸n triÖt vμ thùc hiÖn th¾ng lîi NghÞ quyÕt §¹i héi XI cña §¶ng,
NghÞ quyÕt 03-NQ/TW cña Bé ChÝnh trÞ (khãa VII) vÒ chèng "diÔn biÕn hßa b×nh" cña ®Þch, n©ng
30
cao c¶nh gi¸c, ®Êu tranh ng¨n chÆn c¸c ho¹t ®éng t×nh b¸o, gi¸n ®iÖp, chèng téi ph¹m h×nh sù, bμi trõ tÖ n¹n x· héi, t¨ng c−êng c«ng t¸c qu¶n lý nh©n khÈu, hé khÈu, qu¶n lý ph−¬ng tiÖn, ngμnh nghÒ kinh doanh ®Æc biÖt, lμm tèt c«ng t¸c phßng
ch¸y, ch÷a ch¸y.
Hai lμ, l·nh ®¹o c«ng t¸c t− t−ëng
- Th−êng xuyªn gi¸o dôc, båi d−ìng chñ nghÜa M¸c - Lªnin, t− t−ëng, ®¹o ®øc Hå ChÝ Minh, gi÷ v÷ng lËp tr−êng t− t−ëng, cñng cè niÒm tin vμo sù l·nh ®¹o cña §¶ng vμ chÕ ®é x· héi chñ nghÜa; ph¸t huy truyÒn thèng yªu n−íc, yªu chñ nghÜa x·
héi trong ®éi ngò c¸n bé, ®¶ng viªn vμ c¸c tÇng líp nh©n d©n, nhÊt lμ trong thanh, thiÕu niªn; x©y dùng t×nh ®oμn kÕt, g¾n bã t×nh lμng, nghÜa xãm, ®ïm bäc, gióp ®ì lÉn nhau; x©y dùng m«i tr−êng v¨n hãa lμnh m¹nh ë tõng th«n, xãm, Êp, b¶n vμ trong tõng gia ®×nh; chó träng tuyªn truyÒn vμ nh©n réng g−¬ng ng−êi tèt, viÖc tèt, c¸c nh©n tè ®iÓn h×nh tiªn tiÕn trªn mäi lÜnh vùc.
- Tuyªn truyÒn, vËn ®éng lμm cho nh©n d©n hiÓu vμ chÊp hμnh ®óng ®−êng lèi, chñ tr−¬ng cña §¶ng, chÝnh s¸ch, ph¸p luËt cña Nhμ n−íc vμ c¸c nhiÖm vô chÝnh trÞ cña ®Þa ph−¬ng; kÞp thêi n¾m b¾t t©m t−, nguyÖn väng cña c¸c tÇng líp nh©n d©n ®Ó gi¶i quyÕt hoÆc b¸o c¸o lªn cÊp trªn gi¶i quyÕt.
31
- L·nh ®¹o c¸n bé, ®¶ng viªn vμ nh©n d©n ®Êu tranh chèng c¸c quan ®iÓm sai tr¸i, nh÷ng lêi nãi, viÖc lμm tr¸i víi ®−êng lèi, chñ tr−¬ng cña §¶ng, chÝnh s¸ch, ph¸p luËt cña Nhμ n−íc; chèng t− t−ëng c¬ héi, thùc dông, côc bé, bÌ ph¸i, chia rÏ c¸c d©n téc, gia tr−ëng, b¶o thñ vμ c¸c hñ tôc l¹c hËu, mª tÝn, dÞ ®oan; phßng, chèng sù suy tho¸i vÒ ®¹o ®øc, lèi sèng cña c¸n bé, ®¶ng viªn.
Ba lμ, l·nh ®¹o c«ng t¸c tæ chøc, c¸n bé
- L·nh ®¹o x©y dùng chÝnh quyÒn, c¸c tæ chøc trong hÖ thèng chÝnh trÞ, c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ, c¸c tæ chøc x· héi nghÒ nghiÖp vμ c¸c tæ chøc x· héi... ë c¬ së v÷ng m¹nh; x©y dùng vμ thùc hiÖn quy ho¹ch, kÕ ho¹ch ®μo t¹o, båi d−ìng c¸n bé, tÝch
cùc t¹o nguån c¸n bé t¹i chç, tõng b−íc trÎ hãa ®éi ngò c¸n bé, c«ng chøc x·.
- CÊp ñy x©y dùng quy chÕ vÒ c«ng t¸c tæ chøc, c¸n bé; nhËn xÐt, ®¸nh gi¸, bæ nhiÖm, miÔn nhiÖm, khen th−ëng, kû luËt, chÕ ®é ®·i ngé ®èi víi c¸n bé thuéc quyÒn; qu¶n lý vμ kiÓm tra viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®èi víi c¸n bé ë c¬ së theo ph©n cÊp; giíi thiÖu nh÷ng ng−êi ®ñ tiªu chuÈn, cã tÝn nhiÖm trong tæ chøc ®¶ng vμ nh©n d©n ®Ó bÇu vμo c¸c chøc danh chñ chèt cña héi ®ång nh©n d©n, uû ban nh©n d©n, MÆt trËn Tæ quèc vμ c¸c ®oμn thÓ chÝnh trÞ - x· héi ë x· theo luËt ®Þnh vμ ®iÒu lÖ cña mçi tæ chøc.
32
- CÊp uû ®Ò xuÊt ý kiÕn trong viÖc quy ho¹ch, lùa chän, giíi thiÖu c¸n bé tham gia vμo c¸c c¬ quan l·nh ®¹o cña §¶ng, chÝnh quyÒn, c¸c ®oμn thÓ nh©n d©n ë cÊp trªn vμ c¸n bé chñ chèt ë c¬ së do cÊp trªn qu¶n lý.
Bèn lμ, l·nh ®¹o MÆt trËn Tæ quèc vμ c¸c ®oμn thÓ nh©n d©n
- L·nh ®¹o x©y dùng MÆt trËn Tæ quèc vμ c¸c ®oμn thÓ nh©n d©n ë x· v÷ng m¹nh, thùc hiÖn ®óng chøc n¨ng, nhiÖm vô theo luËt ®Þnh vμ ®iÒu lÖ cña mçi ®oμn thÓ. Thùc hiÖn tèt c¸c chÝnh s¸ch vÒ d©n téc, t«n gi¸o cña §¶ng vμ Nhμ n−íc, x©y dùng khèi ®oμn kÕt toμn d©n, ph¸t huy quyÒn lμm chñ cña c¸c tÇng líp nh©n d©n, thi ®ua thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ nhiÖm vô ®−îc giao.
- L·nh ®¹o MÆt trËn Tæ quèc vμ c¸c ®oμn thÓ nh©n d©n tham gia x©y dùng, b¶o vÖ vμ thùc hiÖn tèt ®−êng lèi, chñ tr−¬ng cña §¶ng, chÝnh s¸ch, ph¸p luËt cña Nhμ n−íc vμ c¸c nhiÖm vô chÝnh trÞ cña ®Þa ph−¬ng, tr−íc hÕt lμ tham gia x©y dùng, b¶o vÖ vμ thùc hiÖn tèt nh÷ng chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch vÒ n«ng nghiÖp, n«ng th«n vμ n«ng d©n; x©y dùng vμ thùc hiÖn tèt nhiÖm vô chÝnh trÞ cña ®¶ng bé x·; thùc hiÖn tèt chøc n¨ng gi¸m s¸t vμ ph¶n biÖn x· héi cña MÆt trËn Tæ quèc vμ c¸c ®oμn thÓ nh©n d©n.
33
N¨m lμ, x©y dùng tæ chøc ®¶ng
- §Ò ra chñ tr−¬ng, nhiÖm vô vμ biÖn ph¸p x©y dùng ®¶ng bé, chi bé trong s¹ch v÷ng m¹nh, g¾n víi x©y dùng, cñng cè hÖ thèng chÝnh trÞ ë c¬ së; n©ng cao chÊt l−îng, n¨ng lùc l·nh ®¹o, søc chiÕn ®Êu cña tæ chøc ®¶ng vμ ®éi ngò c¸n bé, ®¶ng viªn; kiªn quyÕt ®Êu tranh chèng tÖ quan liªu,
tham nhòng, l·ng phÝ vμ c¸c biÓu hiÖn tiªu cùc kh¸c; chó träng cñng cè, x©y dùng vμ n©ng cao chÊt l−îng l·nh ®¹o cña c¸c chi bé, tæ ®¶ng ë th«n, lμng... Thùc hiÖn ®óng nguyªn t¾c tËp trung d©n chñ, chÕ ®é tù phª b×nh vμ phª b×nh; thùc hiÖn cã nÒn nÕp vμ n©ng cao chÊt l−îng sinh ho¹t §¶ng, nhÊt lμ sinh ho¹t chi bé, b¶o ®¶m tÝnh l·nh ®¹o, tÝnh gi¸o dôc vμ tÝnh chiÕn ®Êu.
- Gi¸o dôc, rÌn luyÖn ®éi ngò ®¶ng viªn nªu cao vai trß tiÒn phong, g−¬ng mÉu, phÊn ®Êu trë thμnh nh÷ng ng−êi lao ®éng giái, c«ng d©n mÉu mùc, nghiªm chØnh chÊp hμnh vμ vËn ®éng, thuyÕt phôc nh©n d©n chÊp hμnh nghÞ quyÕt cña tæ chøc ®¶ng, quyÕt ®Þnh cña chÝnh quyÒn vμ ch−¬ng tr×nh hμnh ®éng cña c¸c ®oμn thÓ nh©n d©n. CÊp ñy x©y dùng kÕ ho¹ch vμ t¹o ®iÒu kiÖn cho ®¶ng viªn thùc hiÖn nhiÖm vô häc tËp, kh«ng ngõng n©ng cao tr×nh ®é vÒ mäi mÆt.
- CÊp ñy x©y dùng kÕ ho¹ch, biÖn ph¸p qu¶n lý, ph©n c«ng nhiÖm vô vμ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ®¶ng
34
viªn hoμn thμnh nhiÖm vô ®−îc giao. Lμm tèt c«ng t¸c ®éng viªn, khen th−ëng, kû luËt ®¶ng viªn; xö lý nghiªm, kÞp thêi nh÷ng c¸n bé, ®¶ng viªn vi ph¹m §iÒu lÖ §¶ng, chÝnh s¸ch vμ ph¸p luËt cña Nhμ n−íc.
- Lμm tèt c«ng t¸c t¹o nguån vμ båi d−ìng, ph¸t triÓn ®¶ng viªn míi, b¶o ®¶m vÒ tiªu chuÈn vμ quy tr×nh, chó träng ®èi t−îng lμ ®oμn viªn §oμn Thanh niªn Céng s¶n Hå ChÝ Minh vμ nh÷ng ng−êi lao ®éng giái, cã uy tÝn trong quÇn chóng.
- X©y dùng cÊp ñy vμ bÝ th− cÊp ñy b¶o ®¶m tiªu chuÈn vÒ phÈm chÊt, n¨ng lùc, thùc sù lμ trung t©m ®oμn kÕt, ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, ®−îc ®¶ng viªn vμ nh©n d©n tÝn nhiÖm. §Þnh kú h»ng n¨m, cÊp ñy tæ chøc ®Ó quÇn chóng tham gia gãp ý kiÕn x©y dùng §¶ng; bÝ th− cÊp ñy c¬ së, chñ tÞch héi ®ång nh©n d©n, chñ tÞch uû ban nh©n d©n tù phª b×nh tr−íc ®¹i diÖn cña nh©n d©n vμ chÞu tr¸ch nhiÖm khi ®Ó x¶y ra quan liªu, tham nhòng, l·ng phÝ ë ®Þa ph−¬ng.
- CÊp ñy th−êng xuyªn kiÓm tra, gi¸m s¸t tæ chøc ®¶ng vμ ®¶ng viªn chÊp hμnh §iÒu lÖ, nghÞ quyÕt, chØ thÞ cña §¶ng, ph¸p luËt cña Nhμ n−íc vμ Quy ®Þnh cña Bé ChÝnh trÞ vÒ nh÷ng ®iÒu ®¶ng viªn kh«ng ®−îc lμm; phèi hîp víi c¸c tæ chøc c¬ së ®¶ng trªn ®Þa bμn vμ c¸c tæ chøc c¬ së ®¶ng cã
35
®¶ng viªn, c¸n bé, c«ng chøc ®ang c− tró trªn ®Þa bμn thùc hiÖn c¸c nghÞ quyÕt, chØ thÞ cña §¶ng, chÝnh s¸ch, ph¸p luËt cña Nhμ n−íc vμ c¸c nhiÖm vô chÝnh trÞ cña ®Þa ph−¬ng.
36
Ch−¬ng II
C¤NG NGHIÖP HãA, HIÖN §¹I HãA
N¤NG NGHIÖP, N¤NG TH¤N Vμ NH÷NG Y£U CÇU, NHIÖM Vô §ÆT RA §èI VíI C¸C §¶NG Bé X· HIÖN NAY
I. C«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa
n«ng nghiÖp, n«ng th«n - nhiÖm vô träng t©m cña thêi kú ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt n−íc
N−íc ta lμ mét n−íc n«ng nghiÖp qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi víi ®iÓm xuÊt ph¸t thÊp. V× vËy, ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, n«ng th«n, ch¨m lo ®êi sèng vËt chÊt vμ tinh thÇn cho n«ng d©n lu«n ®−îc §¶ng ta quan t©m. Ngay tõ §¹i héi V
(1982), §¶ng ta ®· x¸c ®Þnh néi dung c¬ b¶n cña c«ng nghiÖp ho¸ trong chÆng ®−êng ®Çu cña thêi kú qu¸ ®é, coi n«ng nghiÖp lμ mÆt trËn hμng ®Çu. B¸o c¸o chÝnh trÞ t¹i §¹i héi V cña §¶ng nªu râ: “CÇn tËp trung søc ph¸t triÓn m¹nh n«ng nghiÖp, coi n«ng nghiÖp lμ mÆt trËn hμng ®Çu, ®−a n«ng nghiÖp mét b−íc lªn s¶n
37
xuÊt lín x· héi chñ nghÜa, ra søc ®Èy m¹nh s¶n xuÊt hμng tiªu dïng vμ tiÕp tôc x©y dùng mét sè ngμnh c«ng nghiÖp nÆng quan träng; kÕt hîp n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp hμng tiªu dïng vμ
c«ng nghiÖp nÆng trong mét c¬ cÊu c«ng - n«ng nghiÖp hîp lý. §ã lμ nh÷ng néi dung chÝnh cña c«ng nghiÖp ho¸ x· héi chñ nghÜa trong chÆng ®−êng tr−íc m¾t”1.
B−íc vμo thêi kú ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt n−íc, §¹i héi ®¹i biÓu toμn quèc lÇn thø VIII (1996) cña §¶ng nhÊn m¹nh: “§Æc biÖt coi träng c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa n«ng nghiÖp vμ n«ng th«n; ph¸t triÓn toμn diÖn n«ng, l©m, ng− nghiÖp g¾n víi c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng, l©m, thñy s¶n”2.
Néi dung nhiÖm vô cña c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa n«ng nghiÖp, n«ng th«n ®−îc §¶ng ta x¸c ®Þnh lμ:
- Ph¸t triÓn toμn diÖn n«ng, l©m, ng− nghiÖp, h×nh thμnh c¸c vïng tËp trung chuyªn canh, cã c¬ cÊu hîp lý vÒ c©y trång, vËt nu«i, cã s¶n phÈm hμng hãa nhiÒu vÒ sè l−îng, tèt vÒ chÊt l−îng, b¶o __________
1. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam: V¨n kiÖn §¶ng toμn tËp, Nxb. ChÝnh trÞ quèc gia, Hμ Néi, 2006, t.43, tr. 71. 2. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam: V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toμn quèc lÇn thø VIII, Nxb. ChÝnh trÞ quèc gia, Hμ Néi, 1996, tr. 86.
38
®¶m an toμn vÒ l−¬ng thùc trong x· héi, ®¸p øng ®−îc yªu cÇu cña c«ng nghiÖp chÕ biÕn vμ cña thÞ tr−êng trong, ngoμi n−íc.
- Thùc hiÖn thñy lîi hãa, ®iÖn khÝ hãa, c¬ giíi hãa, sinh häc hãa ...
- Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng, l©m, thñy s¶n víi c«ng nghÖ ngμy cμng cao, g¾n víi nguån nguyªn liÖu vμ liªn kÕt víi c«ng nghiÖp ë ®« thÞ.
- Ph¸t triÓn c¸c ngμnh nghÒ, lμng nghÒ truyÒn thèng vμ c¸c ngμnh nghÒ míi bao gåm tiÓu, thñ c«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp s¶n xuÊt hμng tiªu dïng, hμng xuÊt khÈu, c«ng nghiÖp khai th¸c vμ chÕ biÕn c¸c nguån nguyªn liÖu phi n«ng nghiÖp, c¸c lo¹i h×nh dÞch vô phôc vô s¶n xuÊt vμ ®êi sèng nh©n d©n.
- X©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ vμ x· héi, tõng b−íc h×nh thμnh n«ng th«n míi v¨n minh, hiÖn ®¹i.
- Hoμn thμnh c¬ b¶n viÖc giao ®Êt, kho¸n rõng cho hé n«ng d©n. §iÒu chØnh viÖc ph©n bæ vèn vμ huy ®éng thªm nhiÒu nguån vèn cho ph¸t triÓn n«ng, l©m, ng− nghiÖp vμ kinh tÕ n«ng th«n. Cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch vμ trî gióp n«ng d©n trong x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng, chuyÓn giao c«ng nghÖ, gi¶i quyÕt c¸c khã kh¨n vÒ vèn, vÒ gi¸ c¶ vËt t− n«ng nghiÖp vμ hμng n«ng s¶n, vÒ thÞ tr−êng tiªu thô s¶n phÈm...
39
§¹i héi IX cña §¶ng tiÕp tôc chØ râ: “T¨ng c−êng sù chØ ®¹o vμ huy ®éng c¸c nguån lùc cÇn thiÕt ®Ó ®Èy nhanh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp vμ n«ng th«n. TiÕp tôc ph¸t triÓn vμ ®−a n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, ng− nghiÖp lªn mét tr×nh ®é míi b»ng øng dông tiÕn bé khoa häc vμ c«ng nghÖ, nhÊt lμ c«ng nghÖ sinh häc; ®Èy m¹nh thuû lîi ho¸, c¬ giíi ho¸, ®iÖn khÝ ho¸; quy ho¹ch sö dông ®Êt hîp lý; ®æi míi c¬ cÊu c©y trång, vËt nu«i, t¨ng gi¸ trÞ thu ®−îc trªn ®¬n vÞ diÖn tÝch; gi¶i quyÕt tèt vÊn ®Ò tiªu thô n«ng s¶n hμng ho¸. §Çu t− nhiÒu h¬n cho ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ vμ x· héi ë n«ng th«n. Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp, dÞch vô, c¸c ngμnh nghÒ ®a d¹ng, chó träng c«ng nghiÖp chÕ biÕn, c¬ khÝ phôc vô n«ng nghiÖp, c¸c lμng nghÒ, chuyÓn mét bé phËn quan träng lao ®éng n«ng nghiÖp sang khu vùc c«ng nghiÖp vμ dÞch vô, t¹o nhiÒu viÖc lμm míi; n©ng cao chÊt l−îng nguån nh©n lùc, c¶i thiÖn ®êi sèng n«ng d©n vμ d©n c− ë n«ng th«n”1.
Thùc hiÖn NghÞ quyÕt §¹i héi IX cña §¶ng, Héi nghÞ lÇn thø n¨m Ban ChÊp hμnh Trung −¬ng khãa IX ®· ra NghÞ quyÕt vÒ “§Èy nhanh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp, n«ng th«n
__________
1. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam: V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toμn quèc lÇn thø IX, Nxb. ChÝnh trÞ quèc gia, Hμ Néi, 2001, tr. 92-93.
40
thêi kú 2001-2010”. NghÞ quyÕt ®· x¸c ®Þnh néi dung tæng qu¸t cña c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa n«ng nghiÖp lμ qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp theo h−íng s¶n xuÊt hμng ho¸ lín, g¾n víi c«ng nghiÖp chÕ biÕn vμ thÞ tr−êng; thùc hiÖn c¬ khÝ ho¸, ®iÖn khÝ ho¸, thuû lîi ho¸, øng dông c¸c thμnh tùu khoa häc, c«ng nghÖ, tr−íc hÕt lμ c«ng nghÖ sinh häc ®−a thiÕt bÞ, kü thuËt vμ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i vμo c¸c kh©u s¶n xuÊt n«ng nghiÖp nh»m n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt l−îng, hiÖu qu¶, søc c¹nh tranh cña n«ng s¶n hμng ho¸ trªn thÞ tr−êng. C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng th«n lμ qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n theo h−íng t¨ng nhanh tû träng gi¸ trÞ s¶n phÈm vμ lao ®éng c¸c ngμnh c«ng nghiÖp vμ dÞch vô; gi¶m dÇn tû träng s¶n phÈm vμ lao ®éng n«ng nghiÖp; x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ - x· héi, quy ho¹ch ph¸t triÓn n«ng th«n, b¶o vÖ m«i tr−êng sinh th¸i; tæ chøc l¹i s¶n xuÊt vμ x©y dùng quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp; x©y dùng n«ng th«n d©n chñ, c«ng b»ng, v¨n minh, kh«ng ngõng n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vμ v¨n ho¸ cña nh©n d©n ë n«ng th«n.
Cïng víi x¸c ®Þnh néi dung, §¶ng ta ®· x¸c ®Þnh n¨m quan ®iÓm ®Èy nhanh c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa n«ng nghiÖp, n«ng th«n:
Mét lμ, c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa n«ng nghiÖp, n«ng th«n lμ mét trong nh÷ng nhiÖm vô
41
quan träng hμng ®Çu cña c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc. Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp, dÞch vô ph¶i g¾n bã chÆt chÏ, hç trî ®¾c lùc vμ phôc vô cã hiÖu qu¶ cho c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp, n«ng th«n.
Hai lμ, −u tiªn ph¸t triÓn lùc l−îng s¶n xuÊt, chó träng ph¸t huy nguån lùc con ng−êi, øng dông réng r·i thμnh tùu khoa häc, c«ng nghÖ; thóc ®Èy chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo h−íng ph¸t huy lîi thÕ cña tõng vïng g¾n víi thÞ tr−êng ®Ó s¶n xuÊt hμng ho¸ quy m« lín víi chÊt l−îng vμ hiÖu qu¶ cao; b¶o vÖ m«i tr−êng, phßng chèng, h¹n chÕ vμ gi¶m nhÑ thiªn tai, ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, n«ng th«n bÒn v÷ng.
Ba lμ, dùa vμo néi lùc lμ chÝnh, ®ång thêi tranh thñ tèi ®a c¸c nguån lùc tõ bªn ngoμi, ph¸t huy tiÒm n¨ng cña c¸c thμnh phÇn kinh tÕ, trong ®ã kinh tÕ nhμ n−íc gi÷ vai trß chñ ®¹o, cïng víi kinh tÕ tËp thÓ ngμy cμng trë thμnh nÒn t¶ng
v÷ng ch¾c; ph¸t triÓn m¹nh mÏ kinh tÕ hé s¶n xuÊt hμng ho¸, c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp, nhÊt lμ doanh nghiÖp nhá vμ võa ë n«ng th«n.
Bèn lμ, kÕt hîp chÆt chÏ c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ vμ x· héi trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa n«ng nghiÖp, n«ng th«n nh»m gi¶i quyÕt viÖc lμm, xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo, æn ®Þnh x· héi vμ ph¸t triÓn kinh tÕ, n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vμ v¨n
42
ho¸ cña ng−êi d©n n«ng th«n, nhÊt lμ ®ång bμo c¸c d©n téc thiÓu sè, vïng s©u, vïng xa; gi÷ g×n, ph¸t huy truyÒn thèng v¨n ho¸ vμ thuÇn phong mü tôc.
N¨m lμ, kÕt hîp chÆt chÏ c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa n«ng nghiÖp, n«ng th«n víi x©y dùng tiÒm lùc vμ thÕ trËn quèc phßng toμn d©n, thÕ trËn an ninh nh©n d©n, thÓ hiÖn trong chiÕn l−îc, quy ho¹ch, kÕ ho¹ch, dù ¸n ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña c¶ n−íc, cña c¸c ngμnh, c¸c ®Þa ph−¬ng. §Çu t− ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, æn ®Þnh d©n c− c¸c vïng xung yÕu, vïng biªn giíi, cöa khÈu, h¶i ®¶o phï hîp víi chiÕn l−îc quèc phßng vμ chiÕn l−îc an ninh quèc gia.
Môc tiªu tæng qu¸t vμ l©u dμi cña c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa n«ng nghiÖp, n«ng th«n ®−îc §¶ng ta x¸c ®Þnh lμ: x©y dùng mét nÒn n«ng nghiÖp s¶n xuÊt hμng ho¸ lín, hiÖu qu¶ vμ bÒn
v÷ng, cã n¨ng suÊt, chÊt l−îng vμ søc c¹nh tranh cao trªn c¬ së øng dông c¸c thμnh tùu khoa häc, c«ng nghÖ tiªn tiÕn, ®¸p øng nhu cÇu trong n−íc vμ xuÊt khÈu; x©y dùng n«ng th«n ngμy cμng giμu ®Ñp, d©n chñ, c«ng b»ng, v¨n minh, cã c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý, quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp, kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ - x· héi ph¸t triÓn ngμy cμng hiÖn ®¹i.
§¹i héi X cña §¶ng tiÕp tôc kh¼ng ®Þnh néi dung, quan ®iÓm tiÕn hμnh c«ng nghiÖp hãa,
43
hiÖn ®¹i hãa n«ng nghiÖp, n«ng th«n ë c¸c kú ®¹i héi vμ héi nghÞ Trung −¬ng tr−íc ®ã vμ bæ sung quan ®iÓm ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa n«ng nghiÖp vμ n«ng th«n g¾n víi gi¶i quyÕt ®ång bé c¸c vÊn ®Ò n«ng nghiÖp, n«ng th«n vμ n«ng d©n.
Víi quan ®iÓm ®ã, §¹i héi ®· ®Ò ra nh÷ng néi dung nhiÖm vô c¬ b¶n cña c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa n«ng nghiÖp, n«ng th«n lμ:
- ChuyÓn dÞch m¹nh c¬ cÊu n«ng nghiÖp vμ kinh tÕ n«ng th«n theo h−íng t¹o ra gi¸ trÞ gia t¨ng ngμy cμng cao, g¾n víi c«ng nghiÖp chÕ biÕn vμ thÞ tr−êng; thùc hiÖn c¬ khÝ ho¸, ®iÖn khÝ ho¸, thuû lîi ho¸, ®−a nhanh tiÕn bé khoa häc kü thuËt vμ c«ng nghÖ sinh häc vμo s¶n xuÊt, n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt l−îng vμ søc c¹nh tranh, phï hîp ®Æc ®iÓm tõng vïng, tõng ®Þa ph−¬ng. T¨ng nhanh tØ träng gi¸ trÞ s¶n phÈm vμ lao ®éng c¸c ngμnh c«ng nghiÖp vμ dÞch vô; gi¶m dÇn tØ träng s¶n phÈm vμ lao ®éng n«ng nghiÖp. Sím kh¾c phôc t×nh tr¹ng manh món vÒ ®Êt canh t¸c cña c¸c hé n«ng d©n, khuyÕn khÝch viÖc dån ®iÒn ®æi thöa, cho thuª, gãp vèn cæ phÇn b»ng ®Êt; ph¸t triÓn c¸c khu n«ng nghiÖp c«ng nghÖ cao, vïng trång trät vμ ch¨n nu«i tËp trung, doanh nghiÖp c«ng nghiÖp vμ dÞch vô g¾n víi h×nh thμnh c¸c ngμnh nghÒ, lμng nghÒ, hîp t¸c x·, trang tr¹i, t¹o
44
ra nh÷ng s¶n phÈm cã thÞ tr−êng vμ hiÖu qu¶ kinh tÕ cao.
- Thùc hiÖn tèt ch−¬ng tr×nh b¶o vÖ vμ ph¸t triÓn rõng; ®æi míi chÝnh s¸ch giao ®Êt, giao rõng, b¶o ®¶m cho ng−êi lμm nghÒ rõng cã cuéc sèng æn ®Þnh vμ ®−îc c¶i thiÖn. Ph¸t triÓn rõng nguyªn liÖu g¾n víi c«ng nghiÖp chÕ biÕn l©m s¶n cã c«ng nghÖ hiÖn ®¹i.
- Ph¸t triÓn ®ång bé vμ cã hiÖu qu¶ nu«i trång, ®¸nh b¾t, chÕ biÕn vμ b¶o vÖ nguån lîi thuû s¶n. Coi träng kh©u s¶n xuÊt vμ cung cÊp gièng tèt, b¶o vÖ m«i tr−êng, më réng thÞ tr−êng trong n−íc vμ xuÊt khÈu.
- T¨ng c−êng c¸c ho¹t ®éng khuyÕn n«ng, khuyÕn c«ng, khuyÕn l©m, khuyÕn ng−, c«ng t¸c thó y, b¶o vÖ thùc vËt vμ c¸c dÞch vô kü thuËt kh¸c ë n«ng th«n. ChuyÓn giao nhanh vμ øng dông khoa häc, c«ng nghÖ, nhÊt lμ c«ng nghÖ sinh häc vμo s¶n xuÊt n«ng nghiÖp; chó träng c¸c kh©u gièng, kü thuËt canh t¸c, nu«i trång, c«ng nghÖ sau thu ho¹ch vμ c«ng nghÖ chÕ biÕn.
- KhÈn tr−¬ng x©y dùng c¸c quy ho¹ch ph¸t triÓn n«ng th«n. Thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh x©y dùng n«ng th«n míi. X©y dùng c¸c lμng, x·, Êp, b¶n cã cuéc sèng no ®ñ, v¨n minh, m«i tr−êng
lμnh m¹nh. H×nh thμnh c¸c khu d©n c− ®« thÞ ho¸ víi kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ - x· héi ®ång bé nh−: thuû lîi, giao th«ng, ®iÖn, n−íc s¹ch, côm
45
c«ng nghiÖp, tr−êng häc, tr¹m y tÕ, b−u ®iÖn, chî. Ph¸t huy d©n chñ ë n«ng th«n ®i ®«i víi x©y dùng nÕp sèng v¨n ho¸, n©ng cao tr×nh ®é d©n trÝ, bμi trõ c¸c tÖ n¹n x· héi, hñ tôc, mª tÝn dÞ ®oan; b¶o ®¶m an ninh, trËt tù vμ an toμn x· héi.
- Chó träng d¹y nghÒ, gi¶i quyÕt viÖc lμm cho n«ng d©n, tr−íc hÕt ë c¸c vïng sö dông ®Êt n«ng nghiÖp ®Ó x©y dùng c¸c c¬ së c«ng nghiÖp, dÞch vô, giao th«ng, c¸c khu ®« thÞ míi. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu lao ®éng ë n«ng th«n theo h−íng gi¶m nhanh tû träng lao ®éng lμm n«ng nghiÖp, t¨ng tû träng lao ®éng lμm c«ng nghiÖp vμ dÞch vô. T¹o ®iÒu kiÖn ®Ó lao ®éng n«ng th«n cã viÖc lμm trong vμ
ngoμi khu vùc n«ng th«n, kÓ c¶ ë n−íc ngoμi. §Çu t− m¹nh h¬n cho c¸c ch−¬ng tr×nh xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo, nhÊt lμ ë c¸c vïng s©u, vïng xa, biªn giíi, h¶i ®¶o, vïng ®ång bμo d©n téc thiÓu sè.
Thùc hiÖn NghÞ quyÕt §¹i héi X, Héi nghÞ lÇn thø b¶y Ban ChÊp hμnh Trung −¬ng khãa X ®· ra NghÞ quyÕt chuyªn ®Ò vÒ “N«ng nghiÖp, n«ng d©n, n«ng th«n”, trong ®ã kh¼ng ®Þnh bèn quan ®iÓm:
Mét lμ, n«ng nghiÖp, n«ng d©n, n«ng th«n cã vÞ trÝ chiÕn l−îc trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, x©y dùng vμ b¶o vÖ Tæ quèc, lμ c¬ së vμ lùc l−îng quan träng ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi bÒn v÷ng, gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝnh trÞ, b¶o ®¶m an ninh, quèc phßng; gi÷ g×n, ph¸t huy b¶n s¾c
46
v¨n ho¸ d©n téc vμ b¶o vÖ m«i tr−êng sinh th¸i cña ®Êt n−íc.
Hai lμ, c¸c vÊn ®Ò n«ng nghiÖp, n«ng d©n, n«ng th«n ph¶i ®−îc gi¶i quyÕt ®ång bé, g¾n víi qu¸ tr×nh ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc. C«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa n«ng nghiÖp, n«ng th«n lμ mét nhiÖm vô quan träng hμng ®Çu cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt n−íc. Trong mèi quan hÖ mËt thiÕt gi÷a n«ng nghiÖp, n«ng d©n vμ n«ng th«n, n«ng d©n lμ chñ thÓ cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, x©y dùng n«ng th«n míi g¾n víi x©y dùng c¸c c¬ së c«ng nghiÖp, dÞch vô vμ ph¸t triÓn ®« thÞ theo quy ho¹ch lμ c¨n b¶n; ph¸t triÓn toμn diÖn, hiÖn ®¹i hãa n«ng nghiÖp lμ then chèt.
Ba lμ, ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, n«ng th«n vμ n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn cña n«ng d©n ph¶i dùa trªn c¬ chÕ kinh tÕ thÞ tr−êng ®Þnh h−íng x· héi chñ nghÜa, phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña
tõng vïng, tõng lÜnh vùc, ®Ó gi¶i phãng vμ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc x· héi, tr−íc hÕt lμ lao ®éng, ®Êt ®ai, rõng vμ biÓn; khai th¸c tèt c¸c ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong héi nhËp kinh tÕ
quèc tÕ cho ph¸t triÓn lùc l−îng s¶n xuÊt trong n«ng nghiÖp, n«ng th«n; ph¸t huy cao néi lùc; ®ång thêi t¨ng m¹nh ®Çu t− cña Nhμ n−íc vμ x· héi, øng dông nhanh c¸c thμnh tùu khoa häc, c«ng
47
nghÖ tiªn tiÕn cho n«ng nghiÖp, n«ng th«n, ph¸t triÓn nguån nh©n lùc, n©ng cao d©n trÝ n«ng d©n. Bèn lμ, gi¶i quyÕt vÊn ®Ò n«ng nghiÖp, n«ng d©n, n«ng th«n lμ nhiÖm vô cña c¶ hÖ thèng chÝnh trÞ vμ toμn x· héi; tr−íc hÕt, ph¶i kh¬i dËy tinh thÇn yªu n−íc, tù chñ, tù lùc tù c−êng v−¬n lªn cña n«ng d©n. X©y dùng x· héi n«ng th«n æn ®Þnh, hoμ thuËn, d©n chñ, cã ®êi sèng v¨n ho¸ phong phó, ®Ëm ®μ b¶n s¾c d©n téc, t¹o ®éng lùc cho ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vμ x©y dùng n«ng th«n míi, n©ng cao ®êi sèng n«ng d©n.
NghÞ quyÕt Héi nghÞ lÇn thø b¶y Ban ChÊp hμnh Trung −¬ng khãa X cña §¶ng ®· x¸c ®Þnh môc tiªu tæng qu¸t cña ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, n«ng th«n, x©y dùng n«ng th«n míi lμ: "Kh«ng ngõng n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn cña d©n c− n«ng th«n, hμi hoμ gi÷a c¸c vïng, t¹o sù chuyÓn biÕn nhanh h¬n ë c¸c vïng cßn nhiÒu khã kh¨n; n«ng d©n ®−îc ®μo t¹o cã tr×nh ®é s¶n xuÊt ngang b»ng víi c¸c n−íc tiªn tiÕn trong khu vùc vμ ®ñ b¶n lÜnh chÝnh trÞ, ®ãng vai trß lμm chñ n«ng th«n míi. X©y dùng nÒn n«ng nghiÖp ph¸t triÓn toμn diÖn theo h−íng hiÖn ®¹i, bÒn v÷ng, s¶n xuÊt hμng ho¸ lín, cã n¨ng suÊt, chÊt l−îng, hiÖu qu¶ vμ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao, ®¶m b¶o v÷ng ch¾c an ninh l−¬ng thùc quèc gia c¶ tr−íc m¾t vμ l©u dμi. X©y dùng n«ng
48
th«n míi cã kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ - x· héi hiÖn ®¹i; c¬ cÊu kinh tÕ vμ c¸c h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt hîp lý, g¾n n«ng nghiÖp víi ph¸t triÓn nhanh c«ng nghiÖp, dÞch vô, ®« thÞ theo quy ho¹ch; x· héi n«ng th«n æn ®Þnh, giμu b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc; d©n trÝ ®−îc n©ng cao, m«i tr−êng sinh th¸i ®−îc b¶o vÖ; hÖ thèng chÝnh trÞ ë n«ng th«n d−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng ®−îc t¨ng c−êng. X©y dùng giai cÊp n«ng d©n, cñng cè liªn minh c«ng nh©n - n«ng d©n - trÝ thøc v÷ng m¹nh, t¹o nÒn t¶ng kinh tÕ - x· héi vμ chÝnh trÞ v÷ng ch¾c cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, x©y dùng vμ b¶o vÖ Tæ quèc ViÖt Nam x· héi chñ nghÜa"1.
Môc tiªu ®Õn n¨m 2020 lμ:
"- Tèc ®é t¨ng tr−ëng n«ng, l©m, thuû s¶n ®¹t 3,5 - 4%/n¨m; sö dông ®Êt n«ng nghiÖp tiÕt kiÖm vμ hiÖu qu¶; duy tr× diÖn tÝch ®Êt lóa ®¶m b¶o v÷ng ch¾c an ninh l−¬ng thùc quèc gia tr−íc m¾t vμ l©u dμi. Ph¸t triÓn n«ng nghiÖp kÕt hîp víi ph¸t triÓn c«ng nghiÖp, dÞch vô vμ ngμnh nghÒ n«ng th«n, gi¶i quyÕt c¬ b¶n viÖc lμm, n©ng cao thu nhËp cña d©n c− n«ng th«n gÊp trªn 2,5 lÇn so víi hiÖn nay.
__________
1. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam: V¨n kiÖn Héi nghÞ Ban ChÊp hμnh Trung −¬ng §¶ng khãa X (Héi nghÞ lÇn thø ba, t−, n¨m, s¸u, b¶y vμ chÝn), Nxb. ChÝnh trÞ quèc gia, Hμ Néi, 2009, tr. 490.
49
- Lao ®éng n«ng nghiÖp cßn kho¶ng 30% lao ®éng x· héi, tû lÖ lao ®éng n«ng th«n qua ®μo t¹o ®¹t trªn 50%; sè x· ®¹t tiªu chuÈn n«ng th«n míi kho¶ng 50%.
- Ph¸t triÓn ®ång bé kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ - x· héi n«ng th«n, tr−íc hÕt lμ hÖ thèng thuû lîi ®¶m b¶o t−íi tiªu chñ ®éng cho toμn bé diÖn tÝch ®Êt lóa hai vô, më réng diÖn tÝch t−íi cho rau mμu, c©y c«ng nghiÖp, cÊp tho¸t n−íc chñ ®éng cho diÖn tÝch nu«i trång thñy s¶n, lμm muèi; ®¶m b¶o giao th«ng th«ng suèt bèn mïa tíi hÇu hÕt c¸c x· vμ c¬ b¶n cã ®−êng « t« tíi c¸c th«n, b¶n; x©y dùng c¶ng c¸, khu neo ®Ëu tμu thuyÒn vμ h¹ tÇng nghÒ c¸; cÊp ®iÖn sinh ho¹t cho hÇu hÕt d©n c−, c¸c c¬ së c«ng nghiÖp vμ dÞch vô ë n«ng th«n; ®¶m b¶o c¬ b¶n ®iÒu kiÖn häc tËp, ch÷a bÖnh, sinh ho¹t v¨n ho¸, thÓ dôc thÓ thao ë hÇu hÕt c¸c vïng n«ng th«n tiÕn gÇn tíi møc c¸c ®« thÞ trung b×nh.
- N©ng cao chÊt l−îng cuéc sèng cña d©n c− n«ng th«n; thùc hiÖn cã hiÖu qu¶, bÒn v÷ng c«ng cuéc xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo; n©ng cao tr×nh ®é gi¸c ngé vμ vÞ thÕ chÝnh trÞ cña giai cÊp n«ng d©n, t¹o
®iÒu kiÖn ®Ó n«ng d©n tham gia ®ãng gãp vμ h−ëng lîi nhiÒu h¬n trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc.
- N©ng cao n¨ng lùc phßng chèng, gi¶m nhÑ thiªn tai, hoμn chØnh hÖ thèng ®ª s«ng, ®ª biÓn vμ rõng phßng hé ven biÓn, hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng
50
giao th«ng, thuû lîi, côm d©n c− ®¸p øng yªu cÇu phßng chèng b·o, lò, ng¨n mÆn vμ chèng n−íc biÓn d©ng; t¹o ®iÒu kiÖn sèng an toμn cho nh©n d©n ®ång b»ng s«ng Cöu Long, miÒn Trung vμ c¸c vïng th−êng xuyªn bÞ b·o, lò, thiªn tai; chñ ®éng triÓn khai mét b−íc c¸c biÖn ph¸p thÝch øng vμ ®èi phã víi biÕn ®æi khÝ hËu toμn cÇu. Ng¨n chÆn, xö lý t×nh tr¹ng « nhiÔm m«i tr−êng, tõng b−íc
n©ng cao chÊt l−îng m«i tr−êng n«ng th«n"1. NghÞ quyÕt Héi nghÞ ®· ®Ò ra c¸c nhiÖm vô chñ yÕu ®èi víi toμn §¶ng, toμn d©n vμ c¶ hÖ thèng chÝnh trÞ:
Mét lμ, x©y dùng nÒn n«ng nghiÖp toμn diÖn theo h−íng hiÖn ®¹i, ®ång thêi ph¸t triÓn m¹nh c«ng nghiÖp vμ dÞch vô ë n«ng th«n
§Èy nhanh tiÕn ®é quy ho¹ch s¶n xuÊt n«ng nghiÖp trªn c¬ së nhu cÇu thÞ tr−êng vμ lîi thÕ tõng vïng, sö dông ®Êt n«ng nghiÖp tiÕt kiÖm, cã hiÖu qu¶, duy tr× diÖn tÝch ®Êt lóa b¶o ®¶m v÷ng ch¾c an ninh l−¬ng thùc quèc gia tr−íc m¾t vμ l©u dμi. C¬ cÊu l¹i ngμnh n«ng nghiÖp, g¾n s¶n xuÊt víi chÕ biÕn vμ thÞ tr−êng. Ph¸t triÓn s¶n xuÊt víi quy m« hîp lý c¸c lo¹i n«ng s¶n hμng ho¸ xuÊt __________
1. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam: V¨n kiÖn Héi nghÞ Ban ChÊp hμnh Trung −¬ng §¶ng khãa X (Héi nghÞ lÇn thø ba, t−, n¨m, s¸u, b¶y vμ chÝn), S®d, tr.490-492.
51
khÈu cã lîi thÕ n«ng s¶n thay thÕ nhËp khÈu. T¨ng c−êng ®Çu t− c¬ së vËt chÊt kü thuËt, øng dông khoa häc - c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, c«ng nghÖ sinh häc, thuû lîi ho¸, c¬ giíi ho¸, th«ng tin ho¸, thay thÕ lao ®éng thñ c«ng, thay ®æi tËp qu¸n canh t¸c l¹c hËu ®Ó sö dông cã hiÖu qu¶ ®Êt ®ai, tμi nguyªn, lao ®éng, n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt l−îng, hiÖu qu¶ vμ søc c¹nh tranh cña n«ng s¶n.
Ph¸t triÓn ngμnh trång trät, h×nh thμnh vïng s¶n xuÊt hμng ho¸ tËp trung, thùc hiÖn ®Çu t− th©m canh, ¸p dông c¸c gièng vμ quy tr×nh s¶n xuÊt míi cã n¨ng suÊt, chÊt l−îng cao; hoμn thiÖn hÖ thèng t−íi tiªu; ®Èy nhanh c¬ giíi ho¸ ®ång bé c¸c kh©u s¶n xuÊt; hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghiÖp b¶o qu¶n, chÕ biÕn, n©ng cao chÊt l−îng, vÖ sinh an toμn thùc phÈm vμ gi¸ trÞ gia t¨ng cña n«ng s¶n hμng hãa. Bè trÝ l¹i c¬ cÊu c©y trång, mïa vô vμ gièng ®Ó gi¶m thiÖt h¹i do thiªn tai, dÞch bÖnh phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña tõng vïng. TiÕp tôc ®Èy m¹nh th©m canh s¶n xuÊt lóa, nhÊt lμ ë ®ång b»ng s«ng Cöu Long, ®ång b»ng s«ng Hång. B¶o ®¶m v÷ng ch¾c an ninh l−¬ng thùc quèc gia tr−íc m¾t vμ l©u dμi lμ −u tiªn hμng ®Çu trong ph¸t triÓn n«ng nghiÖp. Cã chÝnh s¸ch b¶o ®¶m lîi Ých cho ng−êi trång lóa, ®Þa ph−¬ng vμ vïng trång lóa. X©y dùng c¸c vïng s¶n xuÊt c©y c«ng nghiÖp, c©y ¨n qu¶, rau, hoa hμng ho¸ tËp trung, tr−íc hÕt
52
lμ c¸c vïng nguyªn liÖu cho c«ng nghiÖp chÕ biÕn vμ xuÊt khÈu.
Ph¸t triÓn nhanh ngμnh ch¨n nu«i theo ph−¬ng thøc c«ng nghiÖp, b¸n c«ng nghiÖp, an toμn dÞch bÖnh, phï hîp víi lîi thÕ cña tõng vïng; chó träng ph¸t triÓn ch¨n nu«i gia sóc ¨n cá ë trung du, miÒn nói vμ T©y Nguyªn; tËp trung c¶i t¹o vμ n©ng cao chÊt l−îng gièng, ¸p dông quy tr×nh ch¨n nu«i tiªn tiÕn ®Ó t¨ng n¨ng suÊt, chÊt l−îng vμ hiÖu qu¶; t¨ng c−êng c«ng t¸c thó y, phßng, chèng dÞch bÖnh; ph¸t triÓn s¶n xuÊt thøc ¨n ch¨n nu«i c«ng nghiÖp; tæ chøc l¹i vμ hiÖn ®¹i ho¸ c¬ së giÕt mæ, chÕ biÕn gia sóc, gia cÇm.
Ph¸t triÓn l©m nghiÖp toμn diÖn tõ qu¶n lý, b¶o vÖ, trång, c¶i t¹o, lμm giμu rõng ®Õn khai th¸c, chÕ biÕn l©m s¶n, b¶o vÖ m«i tr−êng cho du lÞch sinh th¸i. Cã c¬ chÕ, chÝnh s¸ch phï hîp, t¹o ®iÒu kiÖn, khuyÕn khÝch c¸c tæ chøc, c¸ nh©n thuéc mäi thμnh phÇn kinh tÕ tham gia b¶o vÖ,
ph¸t triÓn rõng. Cho phÐp khai th¸c lîi Ých kinh tÕ tõ rõng s¶n xuÊt lμ rõng tù nhiªn theo nguyªn t¾c bÒn v÷ng, lÊy nguån thu tõ rõng ®Ó b¶o vÖ, ph¸t triÓn rõng vμ lμm giμu tõ rõng. KhuyÕn khÝch vμ hç trî c¸c tæ chøc, c¸ nh©n trång rõng th©m canh, hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ khai th¸c, chÕ biÕn nh»m n©ng cao gi¸ trÞ l©m s¶n, chó träng ph¸t triÓn l©m s¶n ngoμi gç.
53
TriÓn khai cã kÕt qu¶ ch−¬ng tr×nh khai th¸c h¶i s¶n trong chiÕn l−îc ph¸t triÓn kinh tÕ biÓn, g¾n nhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ víi b¶o ®¶m an ninh, quèc phßng. C¬ cÊu l¹i lùc l−îng ®¸nh b¾t gÇn bê, ®ång thêi cã chÝnh s¸ch hç trî ng− d©n chuyÓn ®æi nghÒ t¹o viÖc lμm, t¨ng thu nhËp vμ c¶i thiÖn ®êi sèng cña ng− d©n ven biÓn. Ph¸t triÓn nhanh lùc l−îng khai th¸c xa bê theo h−íng ®Çu t− trang bÞ ph−¬ng tiÖn vμ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, ph¸t triÓn ®ång bé c¬ së h¹ tÇng vμ dÞch vô hËu cÇn nghÒ c¸, khu neo ®Ëu tμu thuyÒn theo quy ho¹ch, hÖ thèng th«ng tin liªn l¹c, t×m kiÕm cøu n¹n. Ph¸t triÓn m¹nh nu«i trång thuû s¶n ®a d¹ng, theo quy ho¹ch, ph¸t huy lîi thÕ cña tõng vïng g¾n víi thÞ tr−êng; x©y dùng ®ång bé kÕt cÊu h¹ tÇng vïng nu«i, trång, tr−íc hÕt lμ thuû lîi; ¸p dông réng r·i c¸c quy tr×nh c«ng nghÖ sinh s¶n nh©n t¹o; x©y dùng hÖ thèng thó y thuû s¶n; kiÓm so¸t chÆt chÏ chÊt l−îng gièng, thøc ¨n, m«i tr−êng nu«i; hiÖn ®¹i ho¸ c¸c c¬ së chÕ biÕn, b¶o ®¶m c¸c tiªu chuÈn vÒ vÖ sinh an toμn thùc phÈm.
Ph¸t triÓn m¹nh c«ng nghiÖp, dÞch vô ë c¸c vïng n«ng th«n theo quy ho¹ch. KhuyÕn khÝch c¸c thμnh phÇn kinh tÕ ®Çu t− ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn tinh, chÕ biÕn s©u g¾n víi vïng nguyªn liÖu vμ thÞ tr−êng, ®Èy m¹nh s¶n xuÊt tiÓu thñ
c«ng nghiÖp, triÓn khai ch−¬ng tr×nh b¶o tån vμ ph¸t triÓn lμng nghÒ. Ph¸t triÓn nhanh vμ n©ng
54
cao chÊt l−îng c¸c lo¹i dÞch vô phôc vô s¶n xuÊt, ®êi sèng cña d©n c− n«ng th«n.
Hai lμ, x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ - x· héi n«ng th«n g¾n víi ph¸t triÓn c¸c ®« thÞ
TiÕp tôc ®Çu t− c¸c c«ng tr×nh thñy lîi theo h−íng ®a môc tiªu, n©ng cao n¨ng lùc t−íi tiªu chñ ®éng cho c¸c lo¹i c©y trång, tr−íc hÕt cho lóa, nu«i trång thuû s¶n vμ c¸c lo¹i c©y trång cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao, cÊp n−íc sinh ho¹t cho d©n c− vμ c«ng nghiÖp, dÞch vô ë n«ng th«n. X©y dùng hå chøa n−íc ë vïng th−êng xuyªn bÞ kh« h¹n, ph¸t triÓn thñy lîi nhá kÕt hîp thñy ®iÖn ë miÒn nói. Cñng cè, x©y dùng hÖ thèng ®ª s«ng, ®ª biÓn, hÖ thèng
ng¨n lò, tho¸t lò. Hoμn thiÖn hÖ thèng tæ chøc qu¶n lý thuû lîi cã hiÖu qu¶, n©ng hiÖu suÊt sö dông c¸c c«ng tr×nh thuû lîi lªn trªn 80%.
Ph¸t triÓn giao th«ng n«ng th«n bÒn v÷ng g¾n víi m¹ng l−íi giao th«ng quèc gia, b¶o ®¶m th«ng suèt bèn mïa tíi c¸c x· vμ c¬ b¶n cã ®−êng « t« ®Õn th«n, b¶n. ¦u tiªn ph¸t triÓn giao th«ng ë c¸c vïng khã kh¨n ®Ó cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi nhanh h¬n. Quy ho¹ch, ®Çu t− x©y dùng hÖ thèng ®−êng ®Õn c¸c vïng trung du, miÒn nói vμ ven biÓn ®Ó ph¸t triÓn c«ng nghiÖp vμ ®« thÞ. Tõng b−íc n©ng cao chÊt l−îng ®−êng n«ng th«n; cã c¬ chÕ, chÝnh s¸ch b¶o ®¶m duy tu b¶o d−ìng th−êng xuyªn. Ph¸t triÓn giao th«ng
55
thñy, x©y dùng c¸c c¶ng s«ng, n¹o vÐt luång l¹ch vμ c¸c ph−¬ng tiÖn vËn t¶i s«ng, biÓn an toμn. C¶i t¹o vμ ph¸t triÓn ®ång bé hÖ thèng l−íi ®iÖn, b¶o ®¶m ®ñ ®iÖn phôc vô cho s¶n xuÊt n«ng nghiÖp; n©ng cao chÊt l−îng ®iÖn phôc vô sinh ho¹t cña d©n c− n«ng th«n. Ph¸t triÓn hÖ thèng b−u chÝnh - viÔn th«ng, n©ng cao kh¶ n¨ng tiÕp cËn th«ng tin cho mäi vïng n«ng th«n, ®Æc biÖt lμ miÒn nói, vïng s©u, vïng xa, h¶i ®¶o. X©y dùng hÖ thèng chî n«ng s¶n phï hîp víi tõng vïng.
TËp trung ®Çu t− cho c¸c viÖn nghiªn cøu, phßng thÝ nghiÖm, c¬ së chuyÓn giao khoa häc - c«ng nghÖ n«ng nghiÖp ®¹t tr×nh ®é tiªn tiÕn trong khu vùc; ph¸t triÓn nhanh c¸c trung t©m, tr¹m gièng, c¬ së khuyÕn n«ng ë c¸c huyÖn, x·. N©ng cÊp m¹ng l−íi y tÕ c¬ së, y tÕ dù phßng, c¸c bÖnh viÖn ®a khoa tuyÕn huyÖn, c¸c trung t©m y
tÕ vïng, c¸c c¬ së y tÕ chuyªn s©u; hoμn thμnh ch−¬ng tr×nh kiªn cè hãa tr−êng häc; x©y dùng c¸c trung t©m, nhμ v¨n ho¸ - thÓ thao t¹i th«n, x·.
Quy ho¹ch bè trÝ l¹i d©n c− n«ng th«n g¾n víi viÖc quy ho¹ch x©y dùng c«ng nghiÖp, dÞch vô vμ ph¸t triÓn ®« thÞ ë c¸c vïng. Thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh x©y dùng n«ng th«n míi víi c¸c tiªu chÝ cô
thÓ, phï hîp víi ®Æc ®iÓm tõng vïng, chó ý c¸c x· cßn nhiÒu khã kh¨n ë miÒn nói, biªn giíi, b·i ngang, h¶i ®¶o. Ph¸t triÓn m¹ng l−íi thÞ trÊn, thÞ
56
tø theo quy ho¹ch; tiÕp tôc thùc hiÖn ph−¬ng ch©m “Nhμ n−íc vμ n«ng d©n cïng lμm”, khuyÕn khÝch c¸c thμnh phÇn kinh tÕ tham gia ®Çu t−, x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng n«ng th«n. Thùc hiÖn
tèt c¸c ch−¬ng tr×nh hç trî nhμ ë cho ng−êi nghÌo vμ c¸c ®èi t−îng chÝnh s¸ch, xo¸ nhμ t¹m ë n«ng th«n, thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh nhμ ë cho ®ång bμo vïng b·o, lò; bè trÝ l¹i d©n c− ra khái vïng b·o, lò, vïng s¹t lë nói, ven s«ng, ven biÓn.
N©ng cao n¨ng lùc phßng chèng, gi¶m nhÑ thiªn tai, t×m kiÕm cøu n¹n; chñ ®éng triÓn khai mét b−íc c¸c c«ng tr×nh gi¶m thiÓu t¸c h¹i cña biÕn ®æi khÝ hËu vμ n−íc biÓn d©ng. T¨ng c−êng c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ m«i tr−êng n«ng th«n, ng¨n chÆn vμ kh¾c phôc t×nh tr¹ng « nhiÔm m«i tr−êng ®ang ngμy cμng gia t¨ng.
Ba lμ, n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn cña d©n c− n«ng th«n, nhÊt lμ vïng khã kh¨n
Gi¶i quyÕt viÖc lμm cho n«ng d©n lμ nhiÖm vô −u tiªn xuyªn suèt trong mäi ch−¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña c¶ n−íc; b¶o ®¶m hμi hoμ gi÷a c¸c vïng, thu hÑp kho¶ng c¸ch ph¸t triÓn gi÷a c¸c vïng, gi÷a n«ng th«n vμ thμnh thÞ. Cã kÕ ho¹ch cô thÓ vÒ ®μo t¹o nghÒ vμ chÝnh s¸ch b¶o ®¶m viÖc lμm cho n«ng d©n, nhÊt lμ ë c¸c vïng chuyÓn ®æi môc ®Ých sö dông ®Êt. §Èy m¹nh xuÊt khÈu lao ®éng tõ n«ng th«n; triÓn khai kÕ ho¹ch
57
hîp t¸c s¶n xuÊt n«ng nghiÖp víi mét sè quèc gia cã nhu cÇu.
TËp trung nguån lùc vμ t¨ng c−êng chØ ®¹o thùc hiÖn ®ång bé chiÕn l−îc vÒ t¨ng tr−ëng vμ xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo. §Æc biÖt quan t©m tíi miÒn nói phÝa B¾c, T©y Nguyªn, ®ång b»ng s«ng Cöu Long vμ c¸c huyÖn, x· cã tû lÖ hé nghÌo trªn 50%, c¸c h¶i ®¶o, vïng b·i ngang. N©ng cao ®êi sèng ®ång bμo c¸c d©n téc thiÓu sè.
N©ng cao chÊt l−îng ch¨m sãc søc kháe ban ®Çu vμ kh¸m, ch÷a bÖnh; thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch b¶o hiÓm y tÕ, d©n sè, gi¶m tØ lÖ sinh ë n«ng th«n. ¦u tiªn ®Çu t− ph¸t triÓn gi¸o dôc vμ ®μo t¹o ë vïng s©u, vïng xa, vïng ®ång bμo d©n téc. N©ng cao chÊt l−îng cuéc vËn ®éng “Toμn d©n ®oμn kÕt x©y dùng ®êi sèng v¨n ho¸”, x©y dùng c¸c h−¬ng
−íc, ph¸t huy truyÒn thèng tèt ®Ñp, t−¬ng th©n t−¬ng ¸i, t×nh lμng nghÜa xãm, bμi trõ c¸c hñ tôc, thùc hiÖn nÕp sèng míi ë n«ng th«n.
X©y dùng hÖ thèng an sinh x· héi ë n«ng th«n. TiÕp tôc thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch b¶o hiÓm y tÕ ®èi víi ng−êi nghÌo, ch¨m sãc trÎ em d−íi 6 tuæi, chÕ ®é cøu trî ®èi víi hé thiÕu ®ãi, vïng khã kh¨n, cÊp häc bæng cho häc sinh nghÌo, cËn nghÌo. ThÝ ®iÓm b¶o hiÓm n«ng nghiÖp, b¶o ®¶m møc sèng tèi thiÓu cho c− d©n n«ng th«n. Rμ so¸t, gi¶m thiÓu
58
c¸c kho¶n ®ãng gãp cã tÝnh chÊt b¾t buéc ®èi víi n«ng d©n. TiÕp tôc chØ ®¹o hoμn thiÖn vμ thùc hiÖn ®Çy ®ñ néi dung Ph¸p lÖnh thùc hiÖn d©n chñ ë x·, ph−êng, thÞ trÊn.
§Êu tranh ng¨n chÆn c¸c hμnh vi tiªu cùc, gi÷ v÷ng an ninh, trËt tù, an toμn x· héi, gi¶i quyÕt kÞp thêi c¸c vô viÖc khiÕu kiÖn cña nh©n d©n, kh«ng ®Ó g©y thμnh nh÷ng ®iÓm nãng ë n«ng th«n. TÝch cùc ®Êu tranh phßng, chèng
tham nhòng, thùc hμnh tiÕt kiÖm, chèng l·ng phÝ. Thùc hiÖn b×nh ®¼ng giíi, n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn, n¨ng lùc vμ vÞ thÕ cña phô n÷ ë n«ng th«n.
Bèn lμ, ®æi míi vμ x©y dùng c¸c h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt, dÞch vô cã hiÖu qu¶ ë n«ng th«n
TiÕp tôc tæng kÕt, ®æi míi vμ x©y dùng c¸c m« h×nh kinh tÕ, h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶ ë n«ng th«n. Cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn c¸c mèi liªn kÕt gi÷a hé n«ng d©n víi c¸c doanh nghiÖp, hîp t¸c x·, tæ chøc khoa häc, hiÖp héi ngμnh hμng vμ thÞ tr−êng tiªu thô s¶n phÈm ®Ó hç trî kinh tÕ hé ph¸t triÓn theo h−íng gia tr¹i, trang tr¹i cã quy m« phï hîp, s¶n xuÊt hμng ho¸ lín.
TiÕp tôc ®æi míi, ph¸t triÓn hîp t¸c x·, tæ hîp t¸c phï hîp víi nguyªn t¾c tæ chøc cña hîp t¸c x·
59
vμ c¬ chÕ thÞ tr−êng; hç trî kinh tÕ tËp thÓ vÒ ®μo t¹o c¸n bé qu¶n lý, lao ®éng; tiÕp cËn c¸c nguån vèn, trî gióp kü thuËt vμ chuyÓn giao c«ng nghÖ, ph¸t triÓn thÞ tr−êng, xóc tiÕn th−¬ng m¹i vμ c¸c dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n; hîp t¸c x· ph¶i lμm tèt c¸c dÞch vô ®Çu vμo, chÕ biÕn, tiªu thô s¶n phÈm cho n«ng d©n.
Hoμn thμnh viÖc s¾p xÕp, ®æi míi c¸c doanh nghiÖp nhμ n−íc trong n«ng nghiÖp. §æi míi c¨n b¶n viÖc tæ chøc qu¶n lý n«ng, l©m tr−êng quèc doanh. Thùc hiÖn tèt viÖc giao kho¸n ®Êt, v−ên c©y cho ng−êi lao ®éng, n«ng, l©m tr−êng quèc doanh chuyÓn sang lμm tèt c¸c dÞch vô cho ng−êi nhËn kho¸n vμ n«ng d©n trong vïng, nhÊt lμ h−íng dÉn kü thuËt, dÞch vô vËt t−, tiªu thô vμ chÕ biÕn s¶n phÈm. Rμ so¸t hiÖn tr¹ng sö dông quü ®Êt rõng, thu håi ®Êt rõng sö dông sai môc ®Ých, kÐm hiÖu qu¶, v−ît kh¶ n¨ng
qu¶n lý cña ®¬n vÞ, giao l¹i cho chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng ®Ó cho c¸c tæ chøc, c¸ nh©n thuª sö dông cã hiÖu qu¶.
T¹o m«i tr−êng thuËn lîi ®Ó h×nh thμnh vμ ph¸t triÓn m¹nh c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp n«ng th«n, nhÊt lμ c¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn n«ng, l©m, thuû s¶n, sö dông nguyªn liÖu vμ thu hót nhiÒu lao ®éng n«ng nghiÖp t¹i chç, doanh nghiÖp dÞch vô vËt t−, tiªu thô n«ng, l©m, thuû s¶n cho
n«ng d©n. Ph¸t triÓn m¹nh doanh nghiÖp c«ng
60
nghiÖp chÕ t¹o m¸y mãc, thiÕt bÞ, vËt t−, nguyªn liÖu... phôc vô n«ng nghiÖp.
N¨m lμ, ph¸t triÓn nhanh nghiªn cøu, chuyÓn giao vμ øng dông khoa häc, c«ng nghÖ, ®μo t¹o nguån nh©n lùc, t¹o ®ét ph¸ ®Ó hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp ho¸ n«ng th«n
T¨ng ®Çu t− ng©n s¸ch cho nghiªn cøu, chuyÓn giao khoa häc - c«ng nghÖ ®Ó n«ng nghiÖp sím ®¹t tr×nh ®é t−¬ng ®−¬ng víi c¸c n−íc tiªn tiÕn trong khu vùc; −u tiªn ®Çu t− øng dông c«ng nghÖ sinh häc ®Ó chän, t¹o ra nhiÒu gièng c©y trång, vËt nu«i vμ quy tr×nh nu«i trång, b¶o qu¶n, chÕ biÕn, t¹o ®ét ph¸ vÒ n¨ng suÊt, chÊt l−îng vμ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt. X©y dùng c¸c chÝnh s¸ch ®·i ngé tháa ®¸ng ®Ó khai th¸c, ph¸t huy tèt c¸c nguån lùc khoa häc - c«ng nghÖ, khuyÕn khÝch mäi thμnh phÇn kinh tÕ tham gia nghiªn cøu, chuyÓn giao khoa häc - c«ng nghÖ; thu hót thanh niªn, trÝ thøc trÎ vÒ n«ng th«n, nhÊt lμ c¸c ngμnh n«ng nghiÖp, y tÕ, gi¸o dôc, v¨n ho¸. T¨ng c−êng n¨ng lùc cña hÖ thèng khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m, khuyÕn ng−, thó y, b¶o vÖ thùc vËt vμ c¸c dÞch vô kh¸c ë n«ng th«n; x©y dùng c¸c vïng s¶n xuÊt n«ng s¶n an toμn, c«ng nghÖ cao.
T¨ng c−êng ®μo t¹o, båi d−ìng kiÕn thøc khoa häc kü thuËt s¶n xuÊt n«ng nghiÖp tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i cho n«ng d©n; ®μo t¹o nghÒ cho bé phËn con
61
em n«ng d©n ®Ó chuyÓn nghÒ, xuÊt khÈu lao ®éng; ®ång thêi tËp trung ®μo t¹o n©ng cao kiÕn thøc cho c¸n bé qu¶n lý, c¸n bé c¬ së. H×nh thμnh ch−¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia vÒ ®μo t¹o nghÒ, ph¸t triÓn nguån nh©n lùc, b¶o ®¶m hμng n¨m ®μo t¹o kho¶ng 1 triÖu lao ®éng n«ng th«n. Thùc hiÖn tèt viÖc x· héi ho¸ c«ng t¸c ®μo t¹o nghÒ.
S¸u lμ, ®æi míi m¹nh mÏ c¬ chÕ, chÝnh s¸ch ®Ó huy ®éng cao c¸c nguån lùc, ph¸t triÓn nhanh kinh tÕ n«ng th«n, n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn cña n«ng d©n
Söa ®æi LuËt ®Êt ®ai theo h−íng: TiÕp tôc kh¼ng ®Þnh ®Êt ®ai lμ së h÷u toμn d©n, Nhμ n−íc thèng nhÊt qu¶n lý theo quy ho¹ch, kÕ ho¹ch ®Ó sö dông cã hiÖu qu¶; giao ®Êt cho hé gia ®×nh sö dông l©u dμi; më réng h¹n møc sö dông ®Êt, thóc ®Èy qu¸ tr×nh tÝch tô ®Êt ®ai; c«ng nhËn quyÒn sö dông ®Êt ®−îc vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ tr−êng, trë
thμnh mét nguån vèn trong s¶n xuÊt, kinh doanh. Ban hμnh chÝnh s¸ch ®Þnh gi¸ b¶o ®¶m hμi hßa quyÒn lîi cña ng−êi sö dông ®Êt, cña nhμ ®Çu t− vμ cña Nhμ n−íc trong qu¸ tr×nh gi¶i táa, thu håi
®Êt. Cã c¬ chÕ khuyÕn khÝch nh÷ng tæ chøc, c¸ nh©n tham gia gãp vèn b»ng quyÒn sö dông ®Êt ®Ó thμnh lËp c«ng ty, vμo c¸c dù ¸n ®Çu t−, kinh doanh khi cã ®Êt bÞ thu håi. Cã chÝnh s¸ch gi¶i quyÕt tèt vÊn ®Ò ®Êt ë, nhμ ë, viÖc lμm cho ng−êi
62
bÞ thu håi ®Êt; cã quy ho¹ch vμ c¬ chÕ b¶o vÖ v÷ng ch¾c ®Êt trång lóa.
Rμ so¸t, ®iÒu chØnh c¬ cÊu ®Çu t− ng©n s¸ch, gi¶m bít ®Çu t− cho c¸c c«ng tr×nh cã thÓ thu håi vèn ®Ó t¹o nguån, t¨ng ®Çu t− ph¸t triÓn cho khu vùc n«ng nghiÖp, n«ng th«n; t¨ng m¹nh ®Çu t− ng©n s¸ch nhμ n−íc ngay tõ n¨m 2009 vμ b¶o ®¶m 5 n¨m sau cao gÊp hai lÇn 5 n¨m tr−íc. Cã c¬ chÕ ®iÒu tiÕt, ph©n bæ ®Çu t− ng©n s¸ch nhμ n−íc b¶o ®¶m lîi Ých cña c¸c ®Þa ph−¬ng cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn c«ng nghiÖp víi c¸c ®Þa ph−¬ng thuÇn n«ng, nhÊt lμ chuyªn trång lóa. Thùc hiÖn réng r·i c¬ chÕ ®Êu thÇu quyÒn khai th¸c, sö dông tμi nguyªn thiªn nhiªn g¾n víi viÖc t¨ng c−êng qu¶n lý, b¶o vÖ nguån tμi nguyªn.
T¨ng c−êng ph©n cÊp thu chi ng©n s¸ch cho c¸c ®Þa ph−¬ng, bao gåm c¶ cÊp huyÖn vμ x·; t¨ng c−êng hç trî n«ng d©n s¶n xuÊt n«ng s¶n hμng ho¸; tiÕp tôc dμnh nguån vèn tÝn dông −u ®·i vμ khuyÕn khÝch c¸c ng©n hμng, ®Þnh chÕ tμi chÝnh cho vay ®èi víi n«ng nghiÖp, n«ng th«n. Cã c¬ chÕ, chÝnh s¸ch ®ñ m¹nh khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c thμnh phÇn kinh tÕ ®Çu t− vμo n«ng nghiÖp, n«ng th«n, kÓ c¶ huy ®éng vèn ODA vμ FDI.
TiÕp tôc thùc hiÖn c¸c cam kÕt héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ; cã biÖn ph¸p b¶o vÖ thÞ tr−êng néi ®Þa, ph¸t triÓn thÞ tr−êng xuÊt khÈu n«ng s¶n phï
63
hîp víi luËt ph¸p quèc tÕ; nghiªn cøu ban hμnh chÝnh s¸ch gi¸ c¶ n«ng s¶n, nhÊt lμ gi¸ lóa phï hîp trong quan hÖ so s¸nh víi hμng c«ng nghiÖp, b¶o ®¶m lîi Ých cña ng−êi s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, gi¶i quyÕt hμi hoμ lîi Ých cña ng−êi s¶n xuÊt vμ ng−êi tiªu dïng. T¨ng c−êng hÖ thèng dù tr÷ quèc gia, nhÊt lμ l−¬ng thùc.
B¶y lμ, t¨ng c−êng sù l·nh ®¹o cña §¶ng, qu¶n lý cña Nhμ n−íc, ph¸t huy søc m¹nh cña c¸c ®oμn thÓ chÝnh trÞ - x· héi ë n«ng th«n, nhÊt lμ héi n«ng d©n
§æi míi néi dung vμ ph−¬ng thøc ho¹t ®éng cña ®¶ng bé, chi bé c¬ së ®Ó thùc sù lμ h¹t nh©n l·nh ®¹o toμn diÖn trªn ®Þa bμn n«ng th«n; cñng cè vμ n©ng cao n¨ng lùc bé m¸y qu¶n lý n«ng nghiÖp tõ Trung −¬ng ®Õn ®Þa ph−¬ng, nhÊt lμ cÊp huyÖn, x· vμ c¸c lÜnh vùc kh¸c ë n«ng th«n. TiÕp tôc c¶i c¸ch hμnh chÝnh, t¨ng c−êng ®μo t¹o n©ng cao tr×nh ®é ®éi ngò c¸n bé, c«ng chøc x·. TiÕp tôc ®æi míi, n©ng cao chÊt l−îng ho¹t ®éng cña MÆt trËn Tæ quèc vμ c¸c ®oμn thÓ chÝnh trÞ - x· héi ë n«ng th«n; t¹o c¬ chÕ vμ ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho Héi N«ng d©n ViÖt Nam trong viÖc trùc tiÕp thùc hiÖn mét sè ch−¬ng tr×nh, dù ¸n phôc vô s¶n xuÊt vμ n©ng cao ®êi sèng cña n«ng d©n, h−íng dÉn ph¸t triÓn c¸c h×nh thøc kinh tÕ tËp thÓ trong n«ng nghiÖp.
64
Ch¨m lo x©y dùng giai cÊp n«ng d©n ViÖt Nam, cñng cè liªn minh c«ng nh©n - n«ng d©n - trÝ thøc trong thêi kú c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt n−íc1.
Nh− vËy, cã thÓ nãi c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa n«ng nghiÖp, n«ng th«n lμ mét sù nghiÖp c¸ch m¹ng to lín vμ cã tÝnh toμn diÖn, t¸c ®éng ®Õn nhiÒu mÆt cña ®êi sèng - x· héi ë n«ng th«n hiÖn nay. §©y còng lμ mét nhiÖm vô hÕt søc to lín vμ nÆng nÒ, cã nhiÒu khã kh¨n, th¸ch thøc ®Æt ra ®èi víi toμn §¶ng, toμn d©n, tr−íc hÕt lμ ®èi víi c¸c ®¶ng bé x·, tæ chøc nÒn t¶ng cña §¶ng, h¹t nh©n l·nh ®¹o chÝnh trÞ trªn ®Þa bμn n«ng th«n.
II. Yªu cÇu, nhiÖm vô ®Æt ra
®èi víi c¸c ®¶ng bé x· trong thêi kú ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp hãa,
hiÖn ®¹i hãa n«ng nghiÖp, n«ng th«n, x©y dùng n«ng th«n míi
Cã thÓ nãi, nh÷ng nhiÖm vô cña sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa n«ng nghiÖp, n«ng th«n, x©y dùng n«ng th«n míi nªu trªn còng chÝnh lμ nh÷ng néi dung nhiÖm vô träng t©m c¸c __________
1. Xem §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam: V¨n kiÖn Héi nghÞ Ban ChÊp hμnh Trung −¬ng §¶ng khãa X (Héi nghÞ lÇn thø ba, t−, n¨m, s¸u, b¶y vμ chÝn), S®d, tr.492-501.
65
®¶ng bé x· ph¶i l·nh ®¹o, chØ ®¹o tæ chøc thùc hiÖn. L·nh ®¹o ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa n«ng nghiÖp, n«ng th«n, x©y dùng n«ng th«n míi hiÖn nay lμ nhiÖm vô träng t©m cña c¸c ®¶ng bé x· hiÖn nay. Cã thÓ kh¸i qu¸t thμnh nh÷ng nhiÖm vô chñ yÕu sau:
- L·nh ®¹o quy ho¹ch x©y dùng n«ng th«n míi. Môc tiªu: ®¹t yªu cÇu tiªu chÝ sè 01 cña Bé tiªu chÝ quèc gia n«ng th«n míi1. Néi dung nhiÖm vô gåm: quy ho¹ch sö dông ®Êt vμ h¹ tÇng thiÕt yÕu cho ph¸t triÓn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp hμng hãa, c«ng nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp vμ dÞch vô; quy ho¹ch ph¸t triÓn h¹ tÇng kinh tÕ - x· héi - m«i tr−êng; ph¸t triÓn c¸c khu d©n c− míi vμ chØnh trang c¸c khu d©n c− hiÖn cã trªn ®Þa bμn x·.
- L·nh ®¹o ph¸t triÓn h¹ tÇng kinh tÕ - x· héi. Môc tiªu: ®¹t yªu cÇu tiªu chÝ sè 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 trong Bé tiªu chÝ quèc gia n«ng th«n míi. Néi dung nhiÖm vô gåm: hoμn thiÖn ®−êng giao th«ng trªn ®Þa bμn x·; x©y dùng vμ hoμn thiÖn hÖ thèng c¸c c«ng tr×nh b¶o ®¶m cung cÊp ®iÖn phôc vô sinh ho¹t vμ s¶n xuÊt, c¸c c«ng tr×nh phôc vô nhu
__________
1. Xem Bé tiªu chÝ quèc gia vÒ n«ng th«n míi ban hμnh kÌm theo QuyÕt ®Þnh sè 491/Q§-TTg ngμy 16-4-2009 cña Thñ t−íng ChÝnh phñ vμ QuyÕt ®Þnh sè 342/Q§-TTg ngμy 20-2-2013 cña Thñ t−íng ChÝnh phñ söa ®æi mét sè tiªu chÝ cña Bé tiªu chÝ quèc gia vÒ n«ng th«n míi.
66
cÇu vÒ ho¹t ®éng v¨n hãa thÓ thao, c¸c c«ng tr×nh phôc vô viÖc chuÈn hãa vÒ y tÕ, c¸c c«ng tr×nh phôc vô viÖc chuÈn hãa vÒ gi¸o dôc, trô së x· vμ c¸c c«ng tr×nh phô trî, c¶i t¹o, x©y míi hÖ thèng
thñy lîi trªn ®Þa bμn x·.
- L·nh ®¹o chuyÓn dÞch c¬ cÊu, ph¸t triÓn kinh tÕ, n©ng cao thu nhËp cho c− d©n n«ng th«n. Môc tiªu: ®¹t yªu cÇu tiªu chÝ sè 10, 12 trong Bé tiªu chÝ quèc gia n«ng th«n míi. §Õn n¨m 2015 cã 20% sè x· ®¹t, ®Õn n¨m 2020 cã 50% sè x· ®¹t. Néi dung nhiÖm vô gåm: chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, c¬ cÊu s¶n xuÊt n«ng nghiÖp theo h−íng ph¸t triÓn s¶n xuÊt hμng hãa, cã hiÖu qu¶ kinh tÕ cao; t¨ng c−êng c«ng t¸c khuyÕn n«ng; ®Èy nhanh nghiªn cøu øng dông tiÕn bé khoa häc kü thuËt vμo s¶n xuÊt n«ng - l©m - ng− nghiÖp; c¬ giíi hãa n«ng nghiÖp, gi¶m tæn thÊt sau thu ho¹ch trong s¶n xuÊt n«ng, l©m, ng− nghiÖp; b¶o tån vμ ph¸t triÓn lμng nghÒ truyÒn thèng theo ph−¬ng ch©m “mçi lμng mét s¶n phÈm”, ph¸t triÓn ngμnh nghÒ theo thÕ m¹nh cña ®Þa ph−¬ng; ®Èy m¹nh ®μo t¹o nghÒ cho lao ®éng n«ng th«n, thóc ®Èy ®−a c«ng nghiÖp vμo n«ng th«n, gi¶i quyÕt viÖc lμm vμ chuyÓn dÞch nhanh c¬ cÊu lao ®éng n«ng th«n.
- L·nh ®¹o thùc hiÖn gi¶m nghÌo vμ an sinh x· héi. Môc tiªu: ®¹t yªu cÇu tiªu chÝ sè 11 cña Bé tiªu chÝ quèc gia n«ng th«n míi. Néi dung nhiÖm
67
vô gåm: Thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ Ch−¬ng tr×nh gi¶m nghÌo nhanh vμ bÒn v÷ng cho 62 huyÖn cã tû lÖ hé nghÌo cao (NghÞ quyÕt 30a cña ChÝnh phñ) theo Bé tiªu chÝ quèc gia vÒ n«ng th«n míi; tiÕp tôc triÓn khai Ch−¬ng tr×nh môc tiªu Quèc gia vÒ gi¶m nghÌo; thùc hiÖn c¸c ch−¬ng tr×nh an sinh x· héi.
- L·nh ®¹o ®æi míi vμ ph¸t triÓn c¸c h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶ ë n«ng th«n. Môc tiªu: ®¹t yªu cÇu tiªu chÝ sè 13 cña Bé tiªu chÝ quèc gia n«ng th«n míi. §Õn n¨m 2015 cã 65% sè x· ®¹t chuÈn vμ ®Õn n¨m 2020 cã 75% sè x· ®¹t chuÈn. Néi dung nhiÖm vô gåm: ph¸t triÓn kinh tÕ hé, trang tr¹i, hîp t¸c x·; ph¸t triÓn doanh nghiÖp võa vμ nhá ë n«ng th«n; x©y dùng c¬ chÕ, chÝnh s¸ch thóc ®Èy liªn kÕt kinh tÕ gi÷a c¸c lo¹i h×nh kinh tÕ ë n«ng th«n.
- L·nh ®¹o ph¸t triÓn gi¸o dôc - ®μo t¹o ë n«ng th«n. Môc tiªu: ®¹t yªu cÇu tiªu chÝ sè 5 vμ 14 cña Bé tiªu chÝ quèc gia n«ng th«n míi. §Õn n¨m 2015 cã 45% sè x· ®¹t chuÈn vμ ®Õn n¨m 2020 cã 80% sè x· ®¹t chuÈn. NhiÖm vô chñ yÕu lμ tiÕp tôc thùc hiÖn Ch−¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia vÒ gi¸o dôc vμ ®μo t¹o, ®¸p øng yªu cÇu cña Bé tiªu chÝ quèc gia n«ng th«n míi.
- L·nh ®¹o ph¸t triÓn y tÕ, ch¨m sãc søc kháe c− d©n n«ng th«n. Môc tiªu: ®¹t yªu cÇu tiªu chÝ sè 5 vμ 15 cña Bé tiªu chÝ quèc gia n«ng th«n míi. §Õn n¨m 2015 cã 50% sè x· ®¹t chuÈn vμ ®Õn
68
n¨m 2020 cã 75% sè x· ®¹t chuÈn. Néi dung nhiÖm vô chñ yÕu lμ tiÕp tôc thùc hiÖn Ch−¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia trong lÜnh vùc vÒ y tÕ, ®¸p
øng yªu cÇu Bé tiªu chÝ quèc gia n«ng th«n míi. - L·nh ®¹o x©y dùng ®êi sèng v¨n hãa, th«ng tin vμ truyÒn th«ng n«ng th«n. Môc tiªu: ®¹t yªu cÇu tiªu chÝ sè 6 vμ 16 cña Bé tiªu chÝ quèc gia n«ng th«n míi. §Õn n¨m 2015 cã 30% sè x· cã nhμ v¨n hãa x·, th«n vμ 45% sè x· cã b−u ®iÖn vμ ®iÓm internet ®¹t chuÈn. §Õn n¨m 2020 cã 75% sè x· cã nhμ v¨n hãa x·, th«n vμ 70% cã ®iÓm b−u ®iÖn vμ ®iÓm internet ®¹t chuÈn. Néi dung nhiÖm vô gåm: tiÕp tôc thùc hiÖn Ch−¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia vÒ v¨n hãa, ®¸p øng yªu cÇu Bé tiªu chÝ quèc gia n«ng th«n míi; thùc hiÖn th«ng tin vμ truyÒn th«ng n«ng th«n, ®¸p øng yªu cÇu Bé tiªu chÝ quèc gia n«ng th«n míi.
- L·nh ®¹o viÖc cÊp n−íc s¹ch vμ vÖ sinh m«i tr−êng n«ng th«n. Môc tiªu: ®¹t yªu cÇu tiªu chÝ sè 17 trong Bé tiªu chÝ quèc gia n«ng th«n míi; ®¶m b¶o cung cÊp ®ñ n−íc sinh ho¹t s¹ch vμ hîp vÖ sinh cho d©n c−, tr−êng häc, tr¹m y tÕ, c«ng së vμ c¸c khu dÞch vô c«ng céng; thùc hiÖn c¸c yªu cÇu vÒ b¶o vÖ vμ c¶i thiÖn m«i tr−êng sinh th¸i trªn ®Þa bμn x·. §Õn n¨m 2015 cã 35% sè x· ®¹t chuÈn vμ ®Õn n¨m 2020 cã 80% sè x· ®¹t chuÈn. Néi dung nhiÖm vô chñ yÕu lμ: tiÕp tôc thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia vÒ n−íc s¹ch vμ vÖ
69
sinh m«i tr−êng n«ng th«n; x©y dùng c¸c c«ng tr×nh b¶o vÖ m«i tr−êng n«ng th«n trªn ®Þa bμn x·, th«n theo quy ho¹ch, gåm: x©y dùng, c¶i t¹o n©ng cÊp hÖ thèng tiªu tho¸t n−íc trong th«n, xãm; x©y dùng c¸c ®iÓm thu gom, xö lý r¸c th¶i ë c¸c x·; chØnh trang, c¶i t¹o nghÜa trang; c¶i t¹o, x©y dùng c¸c ao, hå sinh th¸i trong khu d©n c−, ph¸t triÓn c©y xanh ë c¸c c«ng tr×nh c«ng céng...
- L·nh ®¹o n©ng cao chÊt l−îng tæ chøc ®¶ng, chÝnh quyÒn, ®oμn thÓ chÝnh trÞ - x· héi trªn ®Þa bμn. Môc tiªu: ®¹t yªu cÇu tiªu chÝ sè 18 trong Bé tiªu chÝ quèc gia n«ng th«n míi. §Õn n¨m 2015 cã
85% sè x· ®¹t chuÈn vμ n¨m 2020 lμ 95% sè x· ®¹t chuÈn. Néi dung nhiÖm vô chÝnh gåm: Tæ chøc ®μo t¹o c¸n bé ®¹t chuÈn theo quy ®Þnh cña Bé Néi vô, ®¸p øng yªu cÇu x©y dùng n«ng th«n míi; ban hμnh chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch, thu hót c¸n
bé trÎ ®· ®−îc ®μo t¹o, ®ñ tiªu chuÈn vÒ c«ng t¸c ë c¸c x·, ®Æc biÖt lμ c¸c vïng s©u, vïng xa, vïng ®Æc biÖt khã kh¨n ®Ó nhanh chãng chuÈn hãa ®éi ngò c¸n bé ë c¸c vïng nμy; bæ sung chøc n¨ng, nhiÖm vô vμ c¬ chÕ ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc trong hÖ thèng chÝnh trÞ phï hîp víi yªu cÇu x©y dùng n«ng th«n míi.
- L·nh ®¹o gi÷ v÷ng an ninh, trËt tù x· héi n«ng th«n. Môc tiªu: ®¹t yªu cÇu tiªu chÝ sè 19 cña Bé tiªu chÝ quèc gia n«ng th«n míi. §Õn n¨m 2015 cã 85% sè x· ®¹t chuÈn vμ n¨m 2020 lμ 95%
70
sè x· ®¹t chuÈn. Néi dung nhiÖm vô gåm: ban hμnh néi quy, quy −íc lμng xãm vÒ trËt tù, an ninh; phßng, chèng c¸c tÖ n¹n x· héi vμ c¸c hñ tôc l¹c hËu; ®iÒu chØnh vμ bæ sung chøc n¨ng, nhiÖm
vô vμ chÝnh s¸ch t¹o ®iÒu kiÖn cho lùc l−îng an ninh x·, th«n, xãm hoμn thμnh nhiÖm vô b¶o ®¶m an ninh, trËt tù x· héi trªn ®Þa bμn theo yªu cÇu x©y dùng n«ng th«n míi.
Víi nh÷ng nhiÖm vô chñ yÕu nªu trªn, ®ßi hái c¸c ®¶ng bé x· hiÖn nay ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l−îng toμn diÖn c¶ vÒ chÝnh trÞ, t− t−ëng vμ tæ chøc, ®æi míi néi dung vμ ph−¬ng thøc l·nh ®¹o, n©ng cao n¨ng lùc l·nh ®¹o vμ søc chiÕn ®Êu ®Ó ®¸p øng yªu cÇu, nhiÖm vô. Cô thÓ, c¸c ®¶ng
bé x· ph¶i tiÕp tôc n©ng cao nhËn thøc vÒ quan ®iÓm, chñ tr−¬ng, ®−êng lèi, chÝnh s¸ch ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa n«ng nghiÖp, n«ng th«n, x©y dùng n«ng th«n míi cña §¶ng, Nhμ n−íc; ®ång thêi n©ng cao vai trß, tr¸ch nhiÖm cña c¸c cÊp ñy ®¶ng, c¸n bé, ®¶ng viªn ®èi víi sù nghiÖp ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa
n«ng nghiÖp, n«ng th«n, x©y dùng n«ng th«n míi; n©ng cao chÊt l−îng cÊp ñy, tæ chøc ®¶ng, chÊt l−îng ®éi ngò c¸n bé, ®¶ng viªn; n©ng cao chÊt l−îng c«ng t¸c t− t−ëng, c«ng t¸c tuyªn truyÒn, cæ ®éng, c«ng t¸c vËn ®éng nh©n d©n; n©ng cao chÊt l−îng sinh ho¹t chi bé, ®¶ng bé, b¶o ®¶m tÝnh l·nh ®¹o, tÝnh gi¸o dôc vμ tÝnh chiÕn ®Êu; n©ng
71
cao chÊt l−îng, hiÖu qu¶ l·nh ®¹o chÝnh quyÒn, MÆt trËn Tæ quèc vμ c¸c ®oμn thÓ chÝnh trÞ - x· héi; ®éng viªn vμ ph¸t huy søc m¹nh ®¹i ®oμn kÕt toμn d©n, x©y dùng n«ng th«n míi giμu ®Ñp, v¨n minh vμ hiÖn ®¹i.
§Ó gãp phÇn ®¸p øng ®−îc c¸c yªu cÇu, nhiÖm vô nªu trªn, mét trong nh÷ng yªu cÇu tr−íc hÕt lμ c¸c ®¶ng bé x· ph¶i nhËn thøc ®−îc c¸c yÕu tè t¹o nªn chÊt l−îng, n¨ng lùc l·nh ®¹o, søc chiÕn ®Êu cña m×nh.
72
Ch−¬ng III
ChÊt l−îng ®¶ng bé x· - quan niÖm vμ tiªu chÝ ®¸nh gi¸
I. Quan niÖm vÒ chÊt l−îng ®¶ng bé x·
C¸c ®¶ng bé x· ®−îc cÊu t¹o bëi ®éi ngò ®¶ng viªn, ban chÊp hμnh ®¶ng bé (®¶ng ñy) x· vμ c¸c chi bé trùc thuéc. C¸c ho¹t ®éng cña ®¶ng bé x· bao gåm: ho¹t ®éng x©y dùng ®¶ng bé; ho¹t ®éng l·nh ®¹o chÝnh quyÒn, mÆt trËn vμ c¸c ®oμn thÓ nh©n d©n; l·nh ®¹o ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi,
quèc phßng - an ninh, t− t−ëng... C¸c ®¶ng bé x· tån t¹i, duy tr× ®−îc c¸c ho¹t ®éng cña m×nh vμ ph¸t triÓn lμ nhê thùc hiÖn c¸c nguyªn t¾c tæ chøc vμ sinh ho¹t cña ®¶ng bé. Tõng bé phËn cÊu thμnh ®¶ng bé x· vμ tõng mÆt ho¹t ®éng cña ®¶ng bé cã
chÊt l−îng tèt th× ®¶ng bé x· sÏ cã chÊt l−îng tèt. Nh− vËy, chÊt l−îng cña ®¶ng bé x· ®−îc t¹o nªn bëi nhiÒu yÕu tè. §ã chÝnh lμ sù tæng hîp, tÝch hîp cña: phÈm chÊt, n¨ng lùc, tr×nh ®é mäi mÆt cña ®éi ngò ®¶ng viªn, ®éi ngò ®¶ng ñy viªn; kh¶
73
n¨ng ®¸p øng yªu cÇu, nhiÖm vô cña c¸c chi bé trùc thuéc ®¶ng bé x·; viÖc thùc hiÖn c¸c nguyªn t¾c tæ chøc vμ sinh ho¹t §¶ng, c¸c ho¹t ®éng x©y dùng néi bé cña ®¶ng bé; kh¶ n¨ng l·nh ®¹o cña ®¶ng bé ®èi víi chÝnh quyÒn, mÆt trËn vμ c¸c ®oμn thÓ nh©n d©n, l·nh ®¹o c¸c lÜnh vùc kinh tÕ - x· héi, quèc phßng - an ninh, t− t−ëng... trªn ®Þa bμn x·. Nh÷ng bé phËn cÊu thμnh ®¶ng bé x· vÒ tæ chøc vμ c¸c mÆt ho¹t ®éng cña ®¶ng bé cã chÊt l−îng tèt, th× ®¶ng bé x· cã chÊt l−îng tèt vμ
ng−îc l¹i. Do ®ã, còng cã thÓ hiÓu r»ng, chÊt l−îng c¸c ®¶ng bé x· lμ tæng hîp chÊt l−îng cña c¸c yÕu tè cÊu thμnh tæ chøc vμ c¸c mÆt ho¹t ®éng cña ®¶ng bé, trong ®ã cã chÊt l−îng cña nh÷ng yÕu tè c¬ b¶n sau ®©y:
1. ChÊt l−îng ®éi ngò ®¶ng viªn
ChÊt l−îng ®éi ngò ®¶ng viªn ®−îc t¹o nªn bëi sè l−îng ®¶ng viªn, c¬ cÊu ®éi ngò ®¶ng viªn vμ chÊt l−îng cña tõng ®¶ng viªn.
a) Sè l−îng ®¶ng viªn
§Ó h×nh thμnh tæ chøc vμ thùc hiÖn tèt nhiÖm vô cña m×nh, nhÊt thiÕt tæ chøc ®¶ng ph¶i cã sè l−îng ®¶ng viªn thÝch hîp, ®ñ ®Ó ®¸p øng yªu cÇu, nhiÖm vô.
Do yªu cÇu l·nh ®¹o trùc tiÕp, toμn diÖn, ®¶ng bé x· ph¶i l·nh ®¹o héi ®ång nh©n d©n, uû
74
ban nh©n d©n, mÆt trËn Tæ quèc vμ c¸c ®oμn thÓ chÝnh trÞ - x· héi, c¸c tæ chøc kinh tÕ, c¸c tæ chøc x· héi, x· héi - nghÒ nghiÖp vμ toμn thÓ nh©n d©n trªn ®Þa bμn x· thùc hiÖn chñ tr−¬ng, ®−êng lèi cña §¶ng, chÝnh s¸ch, ph¸p luËt cña Nhμ n−íc, ®ßi hái ®¶ng bé ph¶i cã ®ñ sè l−îng ®¶ng viªn. Thùc hiÖn ®−êng lèi ®æi míi, ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa n«ng nghiÖp, n«ng th«n, chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo h−íng s¶n xuÊt hμng ho¸, l·nh ®¹o thùc hiÖn Ph¸p lÖnh thùc hiÖn d©n chñ ë x·, ph−êng, thÞ trÊn... ®ang ngμy cμng ®Æt ra cho ®¶ng bé, chÝnh quyÒn vμ c¸c tæ chøc trong hÖ thèng chÝnh trÞ ë x· nh÷ng nhiÖm vô khã kh¨n, phøc t¹p. Bëi vËy, ®¶ng bé x· ph¶i
cã ®ñ sè l−îng ®¶ng viªn cÇn thiÕt míi ®¸p øng yªu cÇu, nhiÖm vô.
b) ChÊt l−îng ®¶ng viªn
ChÊt l−îng ®¶ng viªn lμ tæng hîp c¸c phÈm chÊt chÝnh trÞ, ®¹o ®øc, n¨ng lùc, tr×nh ®é, quy ®Þnh møc ®é ®¸p øng yªu cÇu, nhiÖm vô cña ng−êi ®¶ng viªn. Bëi vËy, chÊt l−îng ®¶ng viªn cã vai trß quyÕt ®Þnh chÊt l−îng ®éi ngò ®¶ng viªn, do ®ã quyÕt ®Þnh chÊt l−îng ho¹t ®éng cña ®¶ng bé x·.
PhÈm chÊt chÝnh trÞ cña ng−êi ®¶ng viªn lμ tæng hîp c¸c ®Æc tÝnh c¸ nh©n ng−êi ®¶ng viªn vÒ mÆt chÝnh trÞ, bao gåm c¸c yÕu tè c¬ b¶n: nhËn thøc chÝnh trÞ, th¸i ®é chÝnh trÞ vμ hμnh vi chÝnh trÞ.
75
NhËn thøc chÝnh trÞ lμ sù hiÓu biÕt vÒ ®−êng lèi, quan ®iÓm chÝnh trÞ, vÒ nÒn t¶ng t− t−ëng chÝnh trÞ cña §¶ng. Trong qu¸ tr×nh nhËn thøc vÒ chÝnh trÞ, sù gi¸c ngé chÝnh trÞ lμ mèc quan träng ®¸nh dÊu sù tr−ëng thμnh vÒ mÆt chÝnh trÞ cña ng−êi ®¶ng viªn. §ã lμ sù hiÓu biÕt vμ tin theo
môc ®Ých, lý t−ëng, chñ tr−¬ng, ®−êng lèi, chÝnh s¸ch cña §¶ng, nhËn thøc râ vai trß, nhiÖm vô cña ng−êi ®¶ng viªn. Khi ®· thËt sù cã gi¸c ngé chÝnh trÞ th× ng−êi ®¶ng viªn sÏ cã niÒm tin vμ ý chÝ hμnh ®éng theo môc ®Ých, lý t−ëng cña §¶ng mét c¸ch tù gi¸c.
Th¸i ®é chÝnh trÞ lμ nh÷ng biÓu hiÖn, cö chØ, lêi nãi, viÖc lμm cña ng−êi ®¶ng viªn xuÊt ph¸t tõ nhËn thøc, suy nghÜ, t×nh c¶m tr−íc nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh trÞ, t− t−ëng vμ tæ chøc cña §¶ng. Th¸i ®é chÝnh trÞ ph¶n ¸nh c¸ch nh×n nhËn, suy nghÜ vμ chi phèi hμnh ®éng cña ng−êi ®¶ng viªn. Th¸i ®é chÝnh trÞ cña ng−êi ®¶ng viªn ®óng hay kh«ng ®óng, kiªn quyÕt hay nöa vêi, nghiªm tóc hay kh«ng nghiªm tóc... cã ¶nh h−ëng kh«ng nhá ®Õn viÖc thùc hiÖn nhiÖm vô chÝnh trÞ cña ng−êi ®¶ng viªn vμ tæ chøc ®¶ng.
Hμnh vi chÝnh trÞ lμ nh÷ng hμnh ®éng mang tÝnh chÝnh trÞ cña ng−êi ®¶ng viªn, ®ã lμ c¸c hμnh ®éng tiÒn phong g−¬ng mÉu trong c«ng t¸c, lao ®éng, häc tËp, sinh ho¹t chÝnh trÞ; trong thùc hiÖn ®−êng lèi, chñ tr−¬ng cña §¶ng, chÝnh s¸ch, ph¸p
76
luËt cña Nhμ n−íc; trong ho¹t ®éng tuyªn truyÒn, vËn ®éng nh©n d©n; trong ®Êu tranh phª b×nh vμ tù phª b×nh, chèng nh÷ng biÓu hiÖn tiªu cùc vÒ chÝnh trÞ trong §¶ng, v.v..
PhÈm chÊt ®¹o ®øc cña ng−êi ®¶ng viªn bao gåm c¸c yÕu tè: ý thøc ®¹o ®øc, th¸i ®é ®¹o ®øc vμ hμnh vi ®¹o ®øc. ý thøc ®¹o ®øc cña ng−êi ®¶ng viªn lμ quan niÖm, sù hiÓu biÕt vÒ ®¹o ®øc vμ c¸c gi¸ trÞ ®¹o ®øc truyÒn thèng tèt ®Ñp cña d©n téc, nh÷ng gi¸ trÞ, chuÈn mùc ®¹o ®øc míi (®¹o ®øc c¸ch m¹ng). Th¸i ®é ®¹o ®øc do ý thøc ®¹o ®øc quy ®Þnh, biÓu hiÖn ra bªn ngoμi lμ sù yªu hay ghÐt, ñng hé hay phª ph¸n c¸i: ®óng, sai, thiÖn, ¸c, xÊu, ®Ñp, tiÕn bé, l¹c hËu; lμ møc ®é ®óng mùc, nghiªm tóc hay kh«ng nghiªm tóc víi c«ng viÖc, nghÒ nghiÖp, víi ®ång chÝ, ®ång nghiÖp, gia ®×nh, b¹n bÌ vμ quÇn chóng nh©n d©n, v.v.. Hμnh vi ®¹o ®øc cña ng−êi ®¶ng viªn lμ nh÷ng hμnh ®éng, lêi nãi, viÖc lμm liªn quan ®Õn ph¹m trï ®¹o ®øc, cã tÝnh nªu g−¬ng, gi¸o dôc ®¹o ®øc ®èi víi b¶n th©n, gia ®×nh, ®ång chÝ, ®ång nghiÖp vμ quÇn chóng.
Lèi sèng: lμ nh÷ng h×nh thøc, cung c¸ch sinh ho¹t, lμm viÖc, nh÷ng ho¹t ®éng, c¸ch xö sù ®· trë thμnh æn ®Þnh, thμnh ®Æc ®iÓm riªng cña c¸ nh©n. Lèi sèng do nhiÒu yÕu tè quy ®Þnh nh− gi¸o dôc, nghÒ nghiÖp, ®iÒu kiÖn kinh tÕ, sinh ho¹t, hoμn c¶nh x· héi, phÈm chÊt t©m - sinh lý vμ sù rÌn luyÖn cña c¸ nh©n... Lèi sèng g¾n liÒn vμ lμ mét
77
biÓu hiÖn ®Ëm nÐt cña ®¹o ®øc c¸ nh©n. ë ng−êi ®¶ng viªn, phÈm chÊt ®¹o ®øc quan hÖ mËt thiÕt víi phÈm chÊt chÝnh trÞ. PhÈm chÊt chÝnh trÞ chi phèi, quy ®Þnh phÈm chÊt ®¹o ®øc; phÈm chÊt ®¹o ®øc hç trî cho sù ph¸t triÓn phÈm chÊt chÝnh trÞ. Ng−êi ®¶ng viªn cã gi¸c ngé chÝnh trÞ, cã niÒm tin s©u s¾c vμo lý t−ëng cña §¶ng sÏ gióp hä cã t×nh yªu th−¬ng ®ång chÝ, kÝnh träng nh©n d©n, quan t©m gióp ®ì mäi ng−êi, biÕt hy sinh lîi Ých c¸ nh©n cho lîi Ých c¸ch m¹ng. Nh÷ng phÈm chÊt ®¹o ®øc tèt ®Ñp nh−: cÇn, kiÖm, liªm, chÝnh, trung, hiÕu, dòng,... sÏ gióp ng−êi ®¶ng viªn cñng cè, ph¸t triÓn c¸c phÈm chÊt chÝnh trÞ nh− sù kiªn ®Þnh lËp tr−êng, t− t−ëng, tÝnh tiÒn phong g−¬ng mÉu. Sù t−¬ng t¸c, g¾n bã kh¨ng khÝt gi÷a phÈm chÊt chÝnh trÞ vμ phÈm chÊt ®¹o ®øc cña ng−êi ®¶ng viªn t¹o thμnh “§øc” hay mÆt “Hång” cña ng−êi ®¶ng viªn.
N¨ng lùc cña ®¶ng viªn lμ nh÷ng ®iÒu kiÖn, kh¶ n¨ng cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô cña ng−êi ®¶ng viªn. N¨ng lùc cña ng−êi ®¶ng viªn bao gåm nh÷ng mÆt chñ yÕu lμ: n¨ng lùc trÝ tuÖ, n¨ng lùc chuyªn m«n, n¨ng lùc l·nh ®¹o chÝnh trÞ. Trong ®ã, n¨ng lùc l·nh ®¹o chÝnh trÞ lμ yªu cÇu ®Æc thï cña ng−êi ®¶ng viªn. Mçi thêi kú c¸ch m¹ng kh¸c nhau ®ßi hái ®¶ng viªn ph¶i cã nh÷ng n¨ng lùc cô thÓ kh¸c nhau. N¨ng lùc cña ng−êi ®¶ng viªn cao hay thÊp, tèt hay kh«ng tèt t¸c
78