Mưu Sinh Từ Đồng Vốn Nhỏ

🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Mưu Sinh Từ Đồng Vốn Nhỏ Ebooks Nhóm Zalo MƯU SINH TỪ ĐỒNG VỐN NHỎ HOÄI ÑOÀNG CHÆ ÑAÏO XUAÁT BAÛN Chuû tòch Hoäi ñoàng PGS.TS. NGUYEÃN THEÁ KYÛ Phoù Chuû tòch Hoäi ñoàng TS. HOAØNG PHONG HAØ Thaønh vieân TRAÀN QUOÁC DAÂN TS. NGUYEÃN ÑÖÙC TAØI TS. NGUYEÃN AN TIEÂM NGUYEÃN VUÕ THANH HAÛO LÔØI NHAØ XUAÁT BAÛN Ai cuõng coù öôùc mô laøm giaøu, cuõng muoán caûi thieän cuoäc soáng gia ñình. Moät soá ngöôøi coù ñieàu kieän, voán nhieàu, coù ñaàu oùc kinh doanh toát thì vieäc laøm giaøu khoâng phaûi laø khoù. Ngöôïc laïi vôùi soá voán ít oûi, thieáu thoán vaät tö maø muoán laøm giaøu quaû laø khoù khaên. AÁy vaäy maø coù nhöõng taám göông ñaõ giaøu leân töø ñoàng voán ít oûi ban ñaàu, töø nhöõng thöù bình thöôøng, nhöõng thöù töôûng boû ñi maø xaây döïng ñöôïc caû cô ngôi vöõng chaéc, taïo coâng aên vieäc laøm cho khoâng ít hoä gia ñình khaùc. Baèng söï beàn chí, noã löïc khoâng ngöøng, nhieàu ngöôøi ñaõ “soáng ñöôïc” vaø thaäm chí laøm giaøu töø ñoàng voán ít oûi ban ñaàu. Cuoái naêm 2012, Baùo Thanh nieân ñaõ ñaêng taûi chuyeân ñeà nhieàu kyø “Möu sinh töø ñoàng voán nhoû”, ñöôïc ñoâng ñaûo baïn ñoïc quan taâm. Ñoù laø caùc baøi vieát veà nhöõng taám göông ñaõ “möu sinh” chaân chính baèng ñoàng voán nhoû ban ñaàu, keøm theo ñòa chæ vaø soá ñieän thoaïi ñeå baïn ñoïc coù theå lieân laïc trao ñoåi, hoïc hoûi. Nhöõng ñieån hình nuoâi caù, nuoâi höôu, laøm ñoà aên chay, troàng chuoái, troàng naám, cheá bieán baàn, baép... laø nhöõng taám göông raát chaân thaät, gaàn guõi; vôùi nhöõng vaät lieäu ñôn giaûn vaø bình dò, theá nhöng hoï 5 ñaõ thöïc söï thaønh coâng nhôø vaøo nghò löïc vöôït khoù, khoâng ngöøng caûi tieán phöông phaùp saûn xuaát, naém baét ñöôïc nhu caàu cuûa thò tröôøng… Ñeå goùp phaàn phoå bieán roäng raõi hôn nhöõng kinh nghieäm laøm aên gioûi, giuùp baø con ngheøo vöôït khoù, vöôn leân caûi thieän cuoäc soáng, Nhaø xuaát baûn Chính trò quoác gia - Söï thaät phoái hôïp vôùi Baùo Thanh nieân taäp hôïp nhöõng baøi vieát trong chuyeân ñeà neâu treân thaønh cuoán saùch Möu sinh töø ñoàng voán nhoû, giôùi thieäu 27 taám göông ñieån hình, 27 hoaøn caûnh, 27 caùch laøm ñeå laøm giaøu töø ñoàng voán ít oûi cuûa mình. Xin traân troïng giôùi thieäu cuoán saùch cuøng baïn ñoïc. Thaùng 11 naêm 2014 NHAØ XUAÁT BAÛN CHÍNH TRÒ QUOÁC GIA - SÖÏ THAÄT 6 ÑOÅI ÑÔØI NHÔØ HÖÔU Hôn 30 tuoåi, Phan Thanh Sôn quyeát ñònh leân choán heo huùt thuoäc ñoài Khe Nöôùc (thoân Taân Ñieàn, xaõ Haûi Sôn, huyeän Haûi Laêng, tænh Quaûng Trò) ñeå nuoâi höôu. Anh Sôn tin raèng con höôu seõ giuùp mình laøm giaøu AÛnh: Nguyeãn Phuùc Duø chæ caùch Quoác loä 1 hôn 4km, nhöng ñeå leân ñöôïc choã Sôn nuoâi höôu phaûi raát vaát vaû 7 bôûi ñöôøng saù laày loäi, quanh co. Sôn keå: “Tröôùc toâi cuõng coù ñi hoïc trung caáp nhöng ra tröôøng khoâng coù vieäc laøm neân ñi phuï hoà. Laøm vieäc coøng löng maø coâng thôï chæ 25.000 ñoàng/ngaøy. Naêm 2006 toâi veà queâ. Chöa bieát seõ laøm gì thì coù oâng baùc thöông tình cho 1ha ñaát ôû ñaây laäp nghieäp”. Vuøng naøy hoài ñoù raát thaâm u. Mình Sôn phaùt quang, ñaøo töøng goác traøm ñeå laäp trang traïi maø chaúng coù ñoàng voán naøo laän löng... Caùi khoù loù caùi khoân, Sôn tìm ñeán xin vay voán hoã trôï cuûa Hoäi Noâng daân, möôïn theâm tieàn baø con ñeå laäp nghieäp. “Treân döôùi 25 trieäu ñoàng laø taát caû nhöõng gì toâi coù vaøo naêm 2007, khi toâi baét ñaàu mua gaø gioáng vaø deâ veà nuoâi…”, Sôn keå. Naêm ñaàu tieân laø moät naêm “vaät vôø” cuûa anh. Nôï naàn buûa vaây, nhöõng ñoàng laõi thu veà chaúng boõ beøn gì khi phaûi mua chòu thöùc aên gia suùc, gia caàm vôùi giaù cao. Cho ñeán cuoái naêm 2009, khi ñaõ ñuû söùc truï laïi nôi naøy, Sôn baét ñaàu “beùn duyeân” vôùi nhöõng con höôu… Ñoåi ñôøi nhôø höôu “Ban ñaàu toâi choïn nuoâi höôu ñôn giaûn chæ vì thích. Nhöng nuoâi moät thôøi gian laïi meâ, hieám coù con vaät nuoâi naøo vöøa ñeïp, haàu nhö khoâng bao giôø bò beänh vaø deã kieám thöùc aên nhö noù”, Sôn noùi. 8 Boû ra gaàn 20 trieäu ñoàng ñeå mua 2 con höôu gioáng taïi xaõ Haûi Leä (thò xaõ Quaûng Trò), Sôn vöøa nuoâi vöøa hoïc, caùi gì khoâng hieåu laïi ñieän thoaïi ra traïi gioáng nhôø tö vaán. May maø laù gì con höôu cuõng aên ñöôïc, töø coû xanh cho ñeán laù kheá, laù mít, maø maáy thöù ñoù thì quanh khu ñoài naøy khoâng thieáu. “Moãi ngaøy cöù vöùt moät oâm laù vaøo chuoàng laø chuùng tuùc taéc aên. Chæ khi höôu leân nhung phaûi cho aên theâm boät baép trong voøng moät thaùng… Chaêm baüm cuõng chaúng nhoïc nhaèn gì, tröø luùc höôu caùi mang thai hoaëc nuoâi höôu con. Chæ chuù yù laø chuoàng höôu muøa heø phaûi thoaùng, muøa ñoâng phaûi kín”, Sôn noùi. Töø 2 con höôu, Sôn gaây gioáng thaønh 4 con. Môùi ñaây anh vöøa baùn moät con höôu con giaù 10 trieäu ñoàng. Moãi naêm cöù ñeán muøa xuaân laø höôu cho nhung, moãi muøa hai ñôït caùch nhau chöøng 2 thaùng. Giaù loäc nhung hieän nay khoaûng treân 1,5 trieäu ñoàng/laïng, moãi con höôu cuûa anh cho khoaûng 1,5 kg nhung moãi naêm. “Nuoâi höôu phaûi tính ñöôøng daøi vì moãi con höôu coù theå cho nhung ñeán hôn 20 naêm sau môùi bò thaûi loaïi”, anh Sôn noùi. Sôn coøn nuoâi theâm hai hoà caù roâ phi, 700 con gaø vaø gaàn 100 con heo. Ñoù laø caùch ñeå anh laáy ngaén nuoâi daøi cho öôùc mô laøm giaøu baèng con höôu. Sau hôn 5 naêm gaén boù vôùi höôu vaø 9 heo, gaø, caù, giôø Sôn ñaõ coù thu nhaäp haèng naêm treân döôùi 200 trieäu ñoàng. Anh cuõng raát nhieät tình chia seû kinh nghieäm, giuùp ñôõ nhöõng ngöôøi khaùc cuøng nuoâi höôu. Taïi ñaây hieän ñaõ coù nhoùm nuoâi höôu vôùi 8 hoä, moãi hoä nuoâi chöøng moät caëp, cuøng chia seû kinh nghieäm, ñoäng vieân nhau. Trang traïi cuûa Phan Thanh Sôn ôû thoân Taân Ñieàn, xaõ Haûi Sôn, huyeän Haûi Laêng, tænh Quaûng Trò. Ñieän thoaïi: 01689207876. Nguyeãn Phuùc 10 NUOÂI CHOÀN HÖÔNG Töø choã mua 2 con choàn höông con veà nuoâi chôi, giôø ñaây gia ñình Trung ñaõ coù moät trang traïi nuoâi choàn vôùi soá löôïng luùc cao nhaát leân ñeán 135 con. Thaùng 3-2007, treân ñöôøng laøm raãy veà, Hoà Duy Trung (37 tuoåi ôû Quaûng Ngaõi) gaëp moät ngöôøi daân toäc Hreâ caàm 2 con choàn höông con moät ñöïc, moät caùi môùi baét ñöôïc trong röøng. Thaáy caëp choàn höông con xinh xaén, Trung mua vôùi giaù 200.000 ñoàng vôùi yù ñònh nuoâi chôi. Ñeán naêm 2008, caëp choàn höông ñeû ñöôïc 6 con. Töø ñoù, Trung maïnh daïn xaây döïng chuoàng traïi ñeå nuoâi choàn höông. Vôùi suy nghó choàn höông thuoäc hoï caày neân ban ñaàu anh “thöû nghieäm” nuoâi choàn nhö... nuoâi choù. Vöøa nuoâi vöøa ruùt kinh nghieäm, töï mua saùch veà maøy moø vaø nghieân cöùu, cuoái cuøng Trung ñaõ ruùt ra “bí kíp” cho rieâng mình. 11 Choàn höông anh Trung ñang nuoâi taïi trang traïi AÛnh: Hieån Cöø Theo Trung, choàn höông raát deã nuoâi bôûi chuùng aên taïp, töø caùc loaïi traùi caây ñeán thòt, côm, chaùo, caù, cua, eách... Laø loaøi “ngaøy nguû, ñeâm aên” neân moãi ngaøy chæ cho aên moät laàn vaøo ban ñeâm, saùng ra röûa saïch chuoàng traïi laø xong. “Ñaøn choàn höông cuûa tui cho aên chaùo gaïo vôùi caùm toång hôïp laø chuû yeáu, chæ toán chöøng 2.000 ñoàng/ con/ngaøy maø vaãn lôùn aøo aøo. Tính ra, moät con choàn höông nuoâi trong voøng 6 thaùng toán heát khoaûng 400.000 ñoàng tieàn thöùc aên nhöng ñaït töø 3 - 3,5kg, giaù baùn 1 trieäu ñoàng/kg thòt hôi ñaõ thu veà 3-3,5 trieäu ñoàng”, Trung khoe. Nuoâi choàn höông sinh saûn laø khaâu khoù nhaát 12 nhöng Trung cuõng ñaõ thaønh coâng. Anh noùi, khi baét ñaàu ñoäng duïc, vaøo ban ñeâm, choàn höông caùi thöôøng keâu, huù neân phaûi tìm choïn baïn tình cho noù. Nhöng ñöa baïn tình vaøo maø choàn caùi khoâng “öng yù” laø chuùng caén loän vôùi nhau. Vì theá phaûi cho chuùng laøm quen tröôùc, neáu vaøi ngaøy khoâng thích thì thay anh choàn khaùc. Khi choàn caùi mang thai, phaûi taùch choàn ñöïc ôû rieâng, phoøng ngöøa choàn ñöïc aên choàn con môùi ñeû. Töø thaùng 2 ñeán thaùng 8 haèng naêm laø muøa sinh saûn cuûa choàn höông vôùi moãi naêm coù theå ñeû hai löùa tuøy theo ngöôøi nuoâi. Nhöng theo Trung, toát nhaát neân cho choàn höông ñeû moät löùa/naêm vì neáu ñeå ñeû vaøo muøa möa, choàn con ít phaùt trieån, deã dòch beänh cheát. “Töø soá tieàn ban ñaàu laø 200.000 ñoàng, sau hôn 5 naêm tui coù ngoùt ngheùt 700 trieäu ñoàng. Ñaây laø soá tieàn quaù lôùn, neáu laøm ruoäng thì vôï choàng tui coù naèm mô cuõng khoâng bao giôø nghó ñeán”, Trung thoå loä. Trung coøn ñang aáp uû döï aùn “caø pheâ choàn”, anh ñaõ ñaàu tö voán, thueâ ñaát troàng 400 goác caø pheâ, döï kieán ñeán naêm sau seõ cho traùi roä. Anh seõ duøng traùi caø pheâ nuoâi choàn höông roài laáy haït caø pheâ töø phaân choàn. Anh tính toaùn, trong voøng moät ñeâm, moãi con choàn höông thaûi ra 0,5 kg phaân haït caø pheâ khoâ laø anh ñaõ coù ít nhaát 13 500.000 ñoàng vaø giaûm ñöôïc chi phí mua thöùc aên. “Caùch laøm kheùp kín naøy chaéc chaén seõ cho hieäu quaû hôn nhieàu laàn so vôùi caùch nuoâi choàn laâu nay tui ñaõ laøm”, Trung quaû quyeát. Theo Giaáy chöùng nhaän ñaêng kyù gaây nuoâi ñoäng vaät hoang daõ thoâng thöôøng ñeå laøm gioáng vaø thöông maïi maø Chi cuïc Kieåm laâm Quaûng Ngaõi caáp cho trang traïi cuûa Trung thì gioáng choàn maø anh ñang nuoâi laø caày voøi höông (Paradoxurus hermaphroditus), coøn goïi laø choàn höông, thuoäc hoï caày. Thòt choàn höông ngon vaø hieám neân giaù luùc naøo cuõng ñaét. Da cuûa noù ñöôïc thuoäc vaø duøng trong may maëc. Tuyeán xaï cuûa choàn höông raát thôm, duøng saûn xuaát thuoác, laøm myõ phaåm vaø nöôùc hoa. Trang traïi nuoâi choàn höông cuûa anh Hoà Duy Trung, ôû thoân Phuù Laâm Taây, xaõ Haønh Thieän, huyeän Nghóa Haønh, tænh Quaûng Ngaõi. Ñieän thoaïi: 01229979795. Hieån Cöø 14 LAØM GIAØU NHÔØ VOÛ TRAÁU Vôùi 60 trieäu ñoàng, khôûi nghieäp vôùi thöù töôûng chöøng nhö boû ñi laø voû traáu, giôø ñaây anh Löông Vaên Minh ñaõ trôû thaønh giaùm ñoác cuûa moät coâng ty. Kieân trì khôûi nghieäp vôùi cuûi traáu, anh Löông Vaên Minh giôø ñaõ laø chuû doanh nghieäp, coù thu nhaäp cao AÛnh: Hoaøng Sôn Anh laø Löông Vaên Minh (42 tuoåi, truù taïi khoái phoá 5, thò traán Nuùi Thaønh, huyeän Nuùi Thaønh, 15 tænh Quaûng Nam) hieän laø Giaùm ñoác Coâng ty TNHH Tröôøng Doanh chuyeân saûn xuaát cuûi traáu. Anh Minh keå: “Tình côø, moät laàn ngoài noùi chuyeän vôùi anh baïn thôøi coøn ñi hoïc hieän laø chuû moät coâng ty tö nhaân, toâi ñöôïc bieát moät phaàn nguyeân nhaân khieán caùc doanh nghieäp gaëp khoù khaên laø do thò tröôøng chaát ñoát ñang taêng giaù. Vaø toâi chôït nhôù laïi voû traáu ôû queâ, ngöôøi ta vaãn hay vöùt böøa baõi gaây oâ nhieãm moâi tröôøng, sao mình khoâng taän duïng?”. YÙ töôûng laøm cuûi traáu ñeán vôùi anh töø ñoù. Nhieàu ñeâm lieàn, anh Minh thöùc ñeå ñoïc taøi lieäu, tìm hieåu qua maïng. Roài anh vaøo taän Vuõng Taøu ñeå hoïc hoûi caùch saûn xuaát cuûi traáu sau ñoù veà queâ môû xöôûng vaøo naêm 2009. Anh gom goùp taát caû tieàn baïc coù ñöôïc trong nhaø ñeå ñaàu tö moät chieác maùy eùp traáu trò giaù hôn 60 trieäu ñoàng. Haèng ngaøy, anh ñeán caùc ñieåm xay xaùt gaïo ñeå mua voû traáu roài ñem veà ñuùc, eùp thaønh cuûi. Thaønh coâng chæ ñeán vôùi anh sau haøng thaùng trôøi maøy moø vöøa chaïy maùy vöøa söûa chöõa, toán caû maáy taán voû traáu. Anh Minh cho bieát: “Cuûi traáu toâi laøm ra ñöôïc nhieàu doanh nghieäp treân ñòa baøn tìm mua vì ñaûm baûo nhieät löôïng caàn thieát khi ñoát trong caùc noài hôi coâng nghieäp. Cuûi traáu coù nhieàu öu ñieåm nhö nhieät ñoä töø 3.800 - 4.0000C, ñaït yeâu caàu nhöng laïi reû hôn 35% so vôùi than ñaù. Caùc xöôûng xay xaùt luùa luùc 16 naøo cuõng saün saøng cung caáp voû traáu cho mình”. Loaïi cuûi traáu naøy ñöôïc caùc nhaø maùy öa chuoäng vì goùp phaàn haïn cheá vieäc söû duïng goã, cuûi khai thaùc trong töï nhieân, haïn cheá khí thaûi ñoäc haïi ra moâi tröôøng. Hieän moãi thaùng, coâng ty anh xuaát ra thò tröôøng khoaûng 200 taán cuûi traáu. Laõi “khuûng” Anh Minh cho bieát cöù 1,3 taán traáu (giaù 400 ñoàng/kg) laøm ñöôïc 1 taán cuûi traáu (giaù 1.500 ñoàng/kg). Tröø caùc khoaûn chi phí, anh thu laõi treân döôùi 100 trieäu ñoàng/thaùng. Ñoù laø khoaûn thu nhaäp raát “khuûng” ñoái vôùi nhieàu ngöôøi daân ôû ñaây. “Caùi khoù nhaát cuûa ngheà laø tìm ñöôïc thò tröôøng oån ñònh. Nhöng khi mình kieân trì taïo ñöôïc uy tín vôùi baïn haøng thì coù khi cung khoâng ñuû caàu”, anh Minh noùi. Cao ñieåm laø hoài naêm 2011, moãi ngaøy anh xuaát baùn vaøo Khu coâng nghieäp Ñieän Nam - Ñieän Ngoïc (huyeän Ñieän Baøn), Khu kinh teá môû Chu Lai (huyeän Nuùi Thaønh) ñeán 400 - 500 taán cuûi traáu, anh phaûi nhaäp theâm haøng veà ñeå baùn. Anh Minh cho bieát ngheà laøm cuûi traáu khoâng khoù nhöng ñeå cuûi ñaït chaát löôïng cao thì ngöôøi laøm phaûi ñeå yù ñeán khaâu neùn voû traáu. Thöôøng thì voû traáu ñem veà töø caùc nhaø maùy xay xaùt coù theå eùp ngay ñöôïc. Tuy nhieân, neáu nguyeân lieäu aåm, laãn taïp chaát nhieàu thì 17 phaûi phôi môùi coù theå eùp ñöôïc. Taïi coâng ty, quy trình saûn xuaát goàm traáu ñöôïc ñuøn qua maùy xay ôû nhieät ñoä 2500C, sau ñoù ñöôïc neùn laïi nhôø chaát keo coù saün trong voû traáu. Cuûi traáu ñaït chuaån phaûi daøi 40cm, ñöôøng kính 8,5cm, cöùng vaø naëng gaàn 3 kg/thanh. “Laøm cuûi traáu, theo toâi, söï kieân trì phaûi laø haøng ñaàu. Nhieàu luùc maùy moùc hoûng, khoâng bieát söûa khieán ngöôøi theo ngheà phaûi meät moûi, deã boû ngang. Nhöng khi laøm ñaõ quen, coù thò tröôøng oån ñònh thì moïi chuyeän seõ ñôn giaûn hôn. Toâi saün saøng chuyeån giao coâng ngheä saûn xuaát cho nhöõng ai muoán laøm ngheà naøy”, anh Minh chia seû. Ñöôïc bieát, hieän coâng ty cuûa anh coù 4 maùy eùp traáu, anh ñaët 2 maùy ôû Quaûng Nam vaø 2 maùy khaùc ôû Quaûng Ngaõi ñeå môû roäng thò tröôøng, chuû ñoäng hôn trong khaâu mua nguyeân lieäu. Chia seû khoù khaên vôùi baïn haøng Anh Löông Vaên Minh taâm söï: “Coâng ty toâi cung caáp chaát ñoát cho caùc doanh nghieäp neân phuï thuoäc nhieàu vaøo hoï. ÔÛ giai ñoaïn maø nhieàu ñôn vò kinh doanh khaùc ñang gaëp khoù khaên nhö hieän nay, löôïng cuûi traáu cuûa coâng ty toâi baùn ra cuõng suït giaûm theo. Nôï naàn cuõng taêng leân. Nhöng ñaõ laøm aên thì phaûi chaáp nhaän, hai beân phaûi bieát chia seû laãn nhau, mieãn taïo ñöôïc uy tín vôùi nhau laø ñöôïc”. Coâng ty TNHH Tröôøng Doanh coù ñòa chæ taïi khoái phoá 5, thò traán Nuùi Thaønh, huyeän Nuùi Thaønh, tænh Quaûng Nam. Ñieän thoaïi: 0510.3570715 - 01213549009. Hoaøng Sôn 18 NUOÂI CHIM TRÓ Thaønh coâng vôùi ngheà nuoâi chim tró, sau chöa ñaày 4 naêm, anh Nguyeãn Xuaân Thao ôû huyeän Ñoâng Sôn (Thanh Hoùa) ñaõ trôû thaønh tyû phuù... Nuoâi thaønh coâng chim tró, gia ñình anh Thao trôû neân giaøu coù AÛnh: Ngoïc Minh Khi chuùng toâi ñeán thaêm trang traïi cuûa gia ñình anh Thao cuõng laø luùc maáy ngöôøi khaùch 19 töø caùc huyeän laân caän tôùi mua chim gioáng. Chò Thieàu Thò Lan, vôï anh Thao, vöøa höôùng daãn khaùch thaêm traïi nuoâi chim tró, vöøa luoân mieäng xin loãi vì khoâng coøn con gioáng ñeå baùn. Chò noùi phaûi chôø ñeán thaùng 3, thaùng 4 sang naêm môùi coù. “Baây giôø baét ñaàu vaøo ñoâng, coù gioù muøa neân chim tró khoâng ñeû nöõa. Löùa chim cuoái cuøng trong naêm nôû caùch ñaây ít ngaøy, khaùch ñaët mua gaàn heát, gia ñình cuõng chæ giöõ laïi ñöôïc 100 con nuoâi goái ñaøn thoâi. Phaûi ñôïi sang xuaân aám aùp, chim tró môùi ñeû trôû laïi...”, chò Lan giaûi thích. Naêm 2000, vôï choàng anh Thao doàn ñoåi ñaát canh taùc vaø ñaát ôû cuûa gia ñình vôùi baø con trong xoùm ñöôïc 5.500m2 taïi khu vöïc caùnh ñoàng Baùi Giaét, thoân Trieäu Tieàn ñeå laäp trang traïi chaên nuoâi. Doác heát voán lieáng daønh duïm ñöôïc, vay theâm ngaân haøng, vôï choàng anh ñaøo ao thaû caù, nuoâi ba ba, lôïn, boø, vòt. Nhöng sau gaàn möôøi naêm vaát vaû, gia ñình anh chaúng khaù leân chuùt naøo. Voán lieáng ñaõ ít oûi laïi ngaøy caøng hao huït vì giaù thöùc aên chaên nuoâi lieân tuïc taêng, ñaàu ra thì baáp beânh. Roài dòch beänh, möa luõ nhieàu laàn laøm anh chò maát traéng. Naêm 2009, ñang nuoâi 3.000 con vòt ñeû thì heát tieàn mua thöùc aên cho vòt, giaù tröùng laïi rôùt thaûm haïi, gia ñình anh laâm vaøo caûnh khoù khaên, thieáu thoán töù beà. Khi hai vôï choàng ñang khoâng 20 bieát xoay xôû ra sao thì tình côø anh Thao xem tivi thaáy moät chuû trang traïi ôû Haø Nam nuoâi thaønh coâng loaøi chim tró coå ñoû. Vaäy laø ngay saùng hoâm sau, veùt trong nhaø coøn hôn moät trieäu baïc giaét löng, anh baét xe ñi Haø Nam. Sau khi tham quan, tìm hieåu, anh quyeát ñònh mua hai caëp chim gioáng vôùi giaù 1 trieäu ñoàng veà nuoâi. Sau hôn 3 thaùng chaêm soùc, thaáy nhöõng con chim tró thích nghi vaø phaùt trieån toát, anh maïnh daïn vay tieàn, trôû ra Haø Nam mua theâm 40 con chim tró vöøa môùi nôû hai ngaøy tuoåi. Roài anh töï maøy moø tìm taøi lieäu hoïc caùch chaêm soùc, cho chim tró sinh saûn. Khi cho nôû thaønh coâng löùa chim tró ñaàu tieân baèng caùch nhôø gaø aáp, vôï choàng anh quyeát ñònh baùn heát ñaøn vòt, taäp trung vaøo nuoâi chim tró... Sau 2 naêm kieân trì nhaân ñaøn, ñeán ñaàu naêm 2011, gia ñình anh coù 500 chim tró boá meï (350 chim caùi, 150 chim troáng) chuyeân ñeå nhaân gioáng vaø hôn 1.000 con chim tró thöông phaåm cung caáp cho caùc nhaø haøng lôùn ôû Thanh Hoùa. “Nuoâi con chim tró thöïc ra khoâng khoù nhö moïi ngöôøi vaãn töôûng. Neáu ai ñaõ töøng laøm trang traïi nuoâi gaø thì vieäc tieáp caän, ñöa chim tró vaøo chaên nuoâi heát söùc ñôn giaûn. Öu ñieåm cuûa loaïi chim naøy laø aên ít, söùc ñeà khaùng vôùi beänh taät toát, tyû leä nuoâi soáng cao hôn gaø raát nhieàu, giaù 21 trò kinh teá laïi raát cao”, anh Thao chia seû. Hieän nhu caàu chim tró gioáng vaø chim tró thòt ôû Thanh Hoùa khaù lôùn, trang traïi cuûa anh Thao khoâng theå ñaùp öùng kòp. Nhieàu ngöôøi muoán mua chim tró gioáng phaûi ñaët tieàn tröôùc vaøi ba thaùng môùi coù. Coøn caùc nhaø haøng thì thöôøng xuyeân yeâu caàu kyù hôïp ñoàng cung caáp chim thòt laâu daøi, nhöng hieän anh chæ daùm kyù hôïp ñoàng cung caáp cho moät nhaø haøng. Cuõng theo anh Thao, bình quaân moãi löùa (töø thaùng 3 - thaùng 10 haèng naêm) moät con chim tró meï ñeû ñöôïc töø 90 - 110 tröùng, neáu cho aáp seõ nôû ñöôïc khoaûng töø 70 - 80 con gioáng. Vôùi giaù baùn 60.000 ñoàng/con chim tró gioáng vöøa nôû hai ngaøy tuoåi, bình quaân moãi löùa, ñaøn chim maùi 350 con ñaõ taïo doanh thu gaàn 1,5 tyû ñoàng. Coøn chim tró thöông phaåm, sau khi nuoâi töø 5 - 6 thaùng coù theå ñaït 1,5 kg/con, xuaát baùn giaù trung bình 400.000 - 500.000 ñoàng/kg, doanh thu haèng naêm töø 4 - 5 tyû ñoàng vôùi khoaûng 1.000 chim thöông phaåm. Trong hai naêm 2011 vaø 2012, tröø chi phí ñaàu tö, chi phí sinh hoaït, tieàn lo hai caäu con trai hoïc ñaïi hoïc ôû Haø Noäi, gia ñình anh vaãn coøn dö khoaûng 500 - 700 trieäu ñoàng/naêm. Töø kinh nghieäm nuoâi chim tró coå ñoû, anh Thao ñaõ mua gioáng chim tró xanh veà nuoâi vaø nhaân gioáng thaønh coâng. Hieän nay ñaøn chim tró 22 xanh ñang phaùt trieån thuaän lôïi, cho nguoàn thu cao hôn chim tró coå ñoû töø 1,2 ñeán 1,5 laàn. Theo anh Thao, sôû dó chim tró xanh ñaét hôn chim tró coå ñoû laø vì ngoaøi giaù trò veà chaát löôïng thòt thì chim tró xanh coøn ñöôïc nhieàu gia ñình mua veà nuoâi laøm chim caûnh. Anh Thao ñang nhieät tình höôùng daãn, chia seû kinh nghieäm cho moät soá hoä khaùc cuøng laøm giaøu nhôø nuoâi chim tró. Trang traïi cuûa anh Nguyeãn Xuaân Thao ôû xoùm 1, thoân Trieäu Tieàn, xaõ Ñoâng Tieán, huyeän Ñoâng Sôn, tænh Thanh Hoùa. Ñieän thoaïi: 0986963259. Ngoïc Minh 23 NUOÂI CAÙ XÖÙ LAÏNH Caù hoài, caù taàm coù xuaát xöù töø chaâu AÂu ñöôïc nuoâi thaønh coâng ôû vuøng nuùi Cö Yang Sin, môû ra höôùng laøm giaøu môùi cho noâng daân treân cao nguyeân. Anh Leâ Xuaân Huøng (traùi) ñaõ nuoâi thöû nghieäm thaønh coâng loaøi caù taàm ôû Ñaêk Laêk AÛnh: T.N.Q 24 Thaønh coâng nhôø... lieàu Treân coâng trình thuûy lôïi Hoá Keø ôû xaõ Hoøa Leã, huyeän Kroâng Boâng, tænh Ñaêk Laêk, coù beø caù loàng troâng khaù khieâm toán ôû moät goùc hoà. Moät nhaân vieân chaêm soùc beø caù cöôøi hoùm hænh, baûo: “Beø tuy nhoû nhöng hôn caû gioû tieàn ñoù!”. Quaû thaät, keùo thöû töøng oâ löôùi môùi thaáy haøng ngaøn con caù taàm Nga vaø Beluga hôn moät naêm tuoåi, moãi con naëng chöøng 2 - 3kg. Vôùi giaù baùn töø 250.000 - 280.000 ñoàng/kg, beø caù taàm naøy coù giaù trò tieàn tyû. Chuû nhaân cuûa beø caù, anh Leâ Xuaân Huøng, 41 tuoåi, cuõng laø ngöôøi khôûi xöôùng nuoâi caù taàm ôû hoà Hoá Keø keå, caùch ñaây hôn 3 naêm, trong chuyeán haùi song maây treân ñænh Yang Hanh cao hôn 1.000m thuoäc daõy Cö Yang Sin, tình côø gaëp doøng suoái maùt laïnh giöõa röøng giaø, anh naûy sinh yù töôûng nuoâi caù nöôùc laïnh treân caùc hoà baäc thang theo con suoái naøy. Trôû veà nhaø ôû Buoân Ma Thuoät, vay möôïn baïn beø, doác tieàn daønh duïm cuûa vôï choàng ñöôïc vaøi chuïc trieäu ñoàng, anh laën loäi ñi gaây döïng trang traïi caù hoài töø ñoù. Ai cuõng baûo anh quaù phieâu löu môùi boû vieäc ôû thaønh phoá ñeå leân nuùi laøm “ngö nghieäp”. Vôùi nguoàn nöôùc luoân thaáp hôn 20 ñoä C vaø hoaøn toaøn caùch ly moâi tröôøng oâ nhieãm beân ngoaøi cuûa ñænh Yang Hanh giuùp caù hoài sinh 25 tröôûng toát. Ñaàu naêm 2010, chæ sau 7 thaùng nuoâi, nhöõng meû caù hoài ñaàu tieân ñöôïc thu hoaïch. Sang naêm 2011, anh Huøng môû roäng quy moâ nuoâi, thu vaøi chuïc taán caù hoài ñaëc saûn, cuøng vaøi taï caù taàm thöû nghieäm. Huøng ñöùng ra laäp Coâng ty coå phaàn Yang Hanh, chuyeân saûn xuaát, cung caáp caù hoài, caù taàm thöông phaåm. Xaây döïng thöông hieäu caù taàm Yang Hanh Theo anh Huøng, doøng caù taàm chaâu AÂu thích nghi vôùi bieân ñoä nhieät roäng, coù theå nuoâi ôû nôi coù ñoä cao thaáp, nhieät ñoä nöôùc cao hôn so vôùi nuoâi caù hoài, nhöng ñieàu kieän tieân quyeát vaãn laø nguoàn nöôùc phaûi saïch. Theá laø töø ñænh Yang Hanh quanh naêm maùt meû, caù taàm ñöôïc ñöa veà nuoâi thaønh coâng theo quy moâ coâng nghieäp ôû hoà Hoá Keø, nôi coù nhieät ñoä nöôùc cao hôn 20 ñoä C. “Caù taàm khoâng khoù nuoâi nhö nhieàu ngöôøi nghó. ÔÛ vuøng Kroâng Boâng, khaù nhieàu hoà, ao coù nguoàn sinh thuûy trong saïch töông töï Hoá Keø, hoaëc ôû ven suoái döôùi chaân nuùi Cö Yang Sin ñeàu coù ñieàu kieän nuoâi ñöôïc caù taàm. Ngoaøi thöùc aên coâng nghieäp chuyeân duøng cho caù nöôùc laïnh, bí quyeát nuoâi caù mau lôùn, thòt ngon coøn laø söû duïng thöùc aên cheá bieán töôi töø nguoàn caù taïp ñaùnh baét trong töï nhieân” - anh Huøng noùi. 26 Vôùi anh, traên trôû nhaát khoâng coøn laø laøm giaøu töø nuoâi caù taàm maø phaûi tieán xa hôn vôùi vieäc nuoâi cho caù ñeû tröùng, aáp nôû caù boät taïi choã. Hieän caù gioáng cuûa Coâng ty Yang Hanh phaûi nhaäp tôùi 70.000 ñoàng/con neân giaù thaønh caù nuoâi cao. Anh Huøng ñang cuøng moät soá kyõ sö thuûy saûn nghieân cöùu taøi lieäu kyõ thuaät, tìm hieåu taäp tính caù taàm ñeå coù theå cho aáp tröùng ra caù boät gioáng, haï giaù thaønh saûn phaåm. Anh cho raèng: “Neáu saûn xuaát ñöôïc caù gioáng treân vuøng soâng nöôùc cao nguyeân naøy thì ñaây seõ laø thaønh coâng mang nhieàu yù nghóa khoa hoïc vaø thöông maïi, nhaân roäng moâ hình nuoâi caù nöôùc laïnh”. Huøng boäc baïch, sang naêm anh seõ taêng soá beø nuoâi, naâng saûn löôïng caù taàm leân nhieàu laàn so vôùi hieän nay. Hieän anh ñang tieán haønh laøm thuû tuïc coâng nhaän thöông hieäu caù hoài, caù taàm Yang Hanh ñeå ñònh vò vöõng chaéc saûn phaåm naøy treân thò tröôøng, giuùp ngöôøi tieâu duøng phaân bieät vôùi loaïi caù ngoaïi nhaäp. Vaên phoøng giao dòch cuûa Coâng ty coå phaàn Yang Hanh taïi soá nhaø 56, thoân 1, xaõ Hoøa Leã, huyeän Kroâng Boâng, tænh Ñaêk Laêk. Ñieän thoaïi: 0914092929. Traàn Ngoïc Quyeàn 27 LAØM ÑOÀ AÊN CHAY Khôûi nghieäp vôùi soá voán 20 trieäu ñoàng, giôø cô sôû saûn xuaát phuø chuùc (taøu huõ ky - moät loaïi ñoà aên chay) cuûa anh Ñoaøn Hoàng Khuyeân (31 tuoåi, truù taïi thoân Phuù Vinh, xaõ Tieân Haø, huyeän Tieân Phöôùc, tænh Quaûng Nam) ñaõ giuùp anh boû tuùi 250 trieäu ñoàng moãi naêm. Phuø chuùc do anh Khuyeân saûn xuaát ra bao nhieâu khaùch haøng ñaët mua heát baáy nhieâu AÛnh: Hoaøng Sôn 28 Ngöôøi ta noùi, “quaù tam” nhöng anh Khuyeân phaûi tôùi laàn thöù 4 môùi thaønh coâng vaø soáng ñöôïc vôùi ngheà ñeán hoâm nay. “Kinh doanh ñoà aên chay laø moät baøi toaùn khoù. Giaûi ñöôïc baøi toaùn naøy, nghieäm soá chính laø: laøm nhoû aên chaéc... ”, anh Khuyeân taâm söï. Quaùn trieät tö töôûng ñoù, anh ñaàu tö 20 trieäu ñoàng ñeå mua thieát bò goàm noài naáu, maùy xay ñaäu naønh, maùy phaùt ñieän... xaây theâm nhaø xöôûng nhoû. Saün tính caàn maãn vaø kieân trì neân chæ moät naêm sau khi môû cô sôû, tieàn laõi anh thu veà caû traêm trieäu ñoàng. Anh duøng soá laõi mua theâm maùy moùc, thueâ theâm nhaân coâng ñeå môû roäng cô sôû. Sau hai naêm hoaït ñoäng, hieän taïi toång soá voán cuûa anh khoaûng 200 trieäu ñoàng. Moãi naêm, anh thu veà gaàn 250 trieäu ñoàng tieàn laõi, giaûi quyeát vieäc laøm cho 6 lao ñoäng taïi ñòa phöông. Anh Khuyeân cho bieát: “Ngheà laøm phuø chuùc khoâng ñoøi hoûi voán nhieàu vaø cuõng töông ñoái deã laøm. Boû ra 200 trieäu ñoàng tieàn voán, toâi thu veà 250 trieäu ñoàng tieàn laõi, tính ra tyû leä laø 1 aên 1. Laøm nhoû aên chaéc laø vì theá”. Chaát löôïng laø yeáu toá duy nhaát Qua moâ taû cuûa anh Khuyeân thì ngheà laøm phuø chuùc ñôn giaûn laø vôùt vaùng boät ñaäu naønh sau ñoù saáy khoâ ñem baùn. Nhöng ñeå saûn phaåm ñöùng vöõng treân thò tröôøng, yeáu toá duy nhaát laø 29 chaát löôïng. Anh noùi: “Do saûn xuaát töø haït ñaäu naønh neân ngöôøi laøm phuø chuùc raát deã pha cheá theâm nhieàu loaïi boät theo caùc tyû leä ñeå kieám lôøi. Nhöng laøm nhö theá thì chæ ñöôïc vaøi laàn bôûi ngöôøi tieâu duøng seõ nhaän ra, ngöôøi baùn ñaõ töï ñaøo thaûi mình. Chaát löôïng phuø chuùc töï khaùch haøng coù theå thaåm ñònh, ñaùnh giaù neân neáu laøm doái, cô sôû ñoù seõ khoù toàn taïi. Ngöôïc laïi, laøm aên uy tín, hoï seõ töï tìm ñeán mình”. Hieän moãi ngaøy, cô sôû anh xuaát ra thò tröôøng khoaûng 40kg phuø chuùc (85.000 ñoàng/kg) nhöng vaãn khoâng ñuû cung. Chöa coù ngaøy naøo haøng cuûa anh laøm ra bò toàn ñoïng. Anh cuõng nhieàu laàn töø choái caùc ñôn ñaët haøng cuûa khaùch bôûi hieän vaãn chöa ñuû söùc saûn xuaát lôùn hôn. Anh traûi loøng: “Moät khi ñaõ khaúng ñònh mình thì ngöôøi ta seõ töï tìm ñeán taän xöôûng ñeå mua haøng. Coù nhieàu khaùch haøng moãi naêm toâi chæ gaëp moät laàn, coøn laïi ñeàu trao ñoåi qua ñieän thoaïi bôûi toâi ñöôïc hoï tin töôûng. Laøm aên laâu daøi cuõng caàn phaûi saøng loïc khaùch haøng ñeå coù nhöõng moái laøm aên thaân tín, soøng phaúng vaø tin caäy laãn nhau”. Noùi veà nhöõng döï ñònh kinh doanh trong töông lai, ngoaøi caùc thò tröôøng quen thuoäc nhö Ñaø Naüng vaø caùc huyeän, thaønh phoá thuoäc tænh Quaûng Nam, anh Khuyeân tính seõ môû roäng ra Hueá - moät thò tröôøng tieàm naêng trong tieâu thuï 30 ñoà aên chay. Nhöng vôùi anh, tieâu chí “laøm nhoû aên chaéc cuõng ñoàng nghóa vôùi vieäc phaùt trieån ñeán ñaâu, quaûn lyù toát ñeán ñoù”, anh Khuyeân noùi. Anh Khuyeân phaân tích: “Caùch ñaây 5 naêm, ngöôøi Quaûng Nam coøn ít bieát ñeán phuø chuùc. Nhöng ñeán hieän taïi, soá ngöôøi aên chay ñang taêng nhanh vì moùn chay boå döôõng moät phaàn, phaàn nöõa laø thöïc phaåm toát cho söùc khoûe, ít hoùa chaát xöû lyù nhö caùc loaïi thöïc phaåm khaùc. Thò tröôøng phuø chuùc do ñoù seõ khoâng chöõng laïi maø phaùt trieån oån ñònh trong thôøi gian tôùi”. Ñoaøn Hoàng Khuyeân Ñòa chæ: thoân Phuù Vinh, xaõ Tieân Haø, huyeän Tieân Phöôùc, tænh Quaûng Nam Ñieän thoaïi: 0972205777 Hoaøng Sôn 31 “VUA” ÑAËC SAÛN TÖØ 8,5 TRIEÄU ÑOÀNG Vôùi 8,5 trieäu ñoàng coù ñöôïc do baùn maùy laptop, giôø Traàn Thanh Tuaán (32 tuoåi) trôû thaønh oâng chuû cuûa chuoãi nhaø haøng ñaëc saûn noåi tieáng taïi Ñaø Naüng. Ñaëc saûn noåi tieáng cuûa Traàn - baùnh traùng cuoán thòt heo 2 ñaàu môõ vaø oâng chuû 32 tuoåi thaønh coâng töø ñoàng voán 8,5 trieäu ñoàng (aûnh nhoû) AÛnh: Baûo Nguyeân 32 YÙ töôûng treân baøn aên Ít ai bieát raèng moùn ñaëc saûn baùnh traùng cuoán thòt heo raát giaûn dò ñaõ lan roäng ra ngoaøi phaïm vi cuûa quoác gia laïi baét ñaàu töø vieäc meï Tuaán laøm cho gia ñình thöôûng thöùc moùn naøy, voán laø sôû tröôøng cuûa baø. Khoâng coù chuùt voán lieáng, Tuaán quyeát ñònh baùn chieác laptop môùi mua vôùi giaù 8,5 trieäu ñoàng laáy tieàn khôûi nghieäp. Sau ñoù, anh xaây döïng nguyeân moät “döï aùn” cho quaùn aên cuûa mình ñeå thuyeát phuïc nhöõng nôi cung caáp baøn gheá, vaät duïng beáp, nguyeân lieäu cheá bieán moùn aên cho... nôï vôùi cam keát seõ thanh toaùn ñaày ñuû trong voøng 1 naêm. Döï aùn cuûa Tuaán ñaõ thuyeát phuïc hoï. Moùn thòt heo voán ngon ôû nöôùc chaám, ñaõ coù tay ngheà kheùo leùo vaø bí quyeát pha nöôùc chaám ñoäc ñaùo cuûa meï. Nhöng ñeå phuïc vuï soá löôïng khaùch lôùn vaø taïo aán töôïng rieâng thì chöa ñuû. Tuaán boû thôøi gian tìm hieåu caùch laøm mieáng thòt heo luoäc khi caét coù ñöôïc 2 ñaàu môõ nhö ñaëc tröng cuûa moùn baùnh traùng cuoán thòt heo Ñaø Naüng. Roài moø maãm thöùc daäy töø saùng sôùm xuoáng chôï ñaàu moái tìm nguoàn rau saïch, giaù goác ñeå phuïc vuï vieäc kinh doanh cuûa mình. Quan troïng nhaát, theo anh, laø tìm ñöôïc nguoàn thòt heo saïch, neáu muoán phaùt trieån laâu daøi. Quaùn baùnh traùng cuoán thòt heo thaønh coâng 33 ngoaøi mong ñôïi. Vôùi cung caùch phuïc vuï chuyeân nghieäp, baøi baûn, moïi thöù ñeàu saïch seõ, saùng boùng ñaõ keùo khaùch ñeán vôùi baùnh traùng cuoán thòt heo Traàn ñoâng nghòt. Nhanh choùng laáy laïi voán vaø thanh toaùn nôï naàn, Tuaán thöøa thaéng xoâng leân, cho ra ñôøi quaùn Traàn 2, vieäc kinh doanh phaùt trieån ñeán khoâng ngôø. Khaùch du lòch baét ñaàu bieát tieáng ñeán Traàn, laø tieàn ñeà ñeå cho Tuaán tieáp tuïc Traàn 3. Vaø giôø, vôùi chuoãi 4 nhaø haøng ñaëc saûn Traàn taïi nhöõng ñòa ñieåm trung taâm nhaát cuûa Ñaø Naüng, Traàn ñaõ trôû thaønh moùn ñaëc saûn cuûa nhieàu du khaùch trong vaø ngoaøi nöôùc khi ñaët chaân ñeán Ñaø Naüng. AÁp uû ñöa “Traàn” xuaát ngoaïi Theo Tuaán, thaønh coâng cuûa anh laø nhôø bieát aùp duïng ñuùng vaø ñuû chieán löôïc marketing hieän ñaïi. Taát caû ngaøy leã, teát Traàn ñeàu coù nhöõng chöông trình ñaëc bieät chaêm soùc khaùch haøng. Ñaëc bieät, Tuaán ñaõ xaây döïng thaønh coâng moät ñoäi nguõ nhaân vieân ngöôøi mieàn Trung chuyeân nghieäp vaø meàm moûng ñeå chinh phuïc nhöõng khaùch haøng khoù tính nhaát. Anh baûo, vieäc nghe ñôn giaûn nhöng raát khoù bôûi tính caùch ñaëc tröng cuûa ngöôøi mieàn Trung voán “aên to, noùi lôùn”. Töø thaønh coâng cuûa ñaëc saûn Traàn, raát nhieàu ngöôøi laøm kinh doanh ôû caùc ñòa phöông lôùn nhö Thaønh phoá Hoà Chí Minh, Haø Noäi tìm ñeán 34 Tuaán vaø ngoû yù nhöôïng quyeàn thöông hieäu vôùi giaù trò haáp daãn, nhöng Tuaán ñaõ töø choái. “Cho duø cam keát nhöôïng quyeàn coù chi tieát ñeán ñaâu, cuõng khoâng traùnh khoûi vieäc ngöôøi chuû khaùc vì quyeàn lôïi maø kinh doanh khoâng ñuùng nhö muïc tieâu mình ñaët ra. ÔÛ Traàn, nhöõng thöïc phaåm qua ngaøy ñeàu khoâng ñöôïc söû duïng laïi maø phaûi mang veà kho huûy ñeå ñaûm baûo uy tín. Nhöng khi nhöôïng quyeàn hoï coù ñaûm baûo ñieàu ñoù cho mình khoâng? Vì vaäy, toâi quyeát ñònh khoâng nhöôïng quyeàn duø luùc aáy thaáy ngöôøi ta traû nhieàu tieàn cuõng... ham thieät!”, Tuaán quaû quyeát. Thay vì nhöôïng quyeàn, Tuaán choïn caùch Nam tieán ñeå môû roäng quy moâ. “Sau mieàn Nam, toâi seõ tieáp tuïc nghieân cöùu döï aùn cuûa hai ñoái taùc taïi Xingapo vaø Myõ. Hoï muoán Traàn coù maët taïi nhöõng nôi ñoù. Ñoù laø keá hoaïch lôùn cuûa toâi trong chaëng ñöôøng chinh phuïc môùi!”, oâng chuû treû chia seû. Traàn Thanh Tuaán. E-mail: [email protected]. Ñòa chæ lieân laïc: 43 Ñoã Quang, Ñaø Naüng. Dieäu Hieàn 35 LOØ NUNG VOÂI KHOÂNG KHOÙI Sinh ra ôû moät vuøng queâ ngheøo khoù cuûa huyeän Vónh Linh, tænh Quaûng Trò, Nguyeãn Tröôøng Haûi (sinh 1971) ñaõ laøm raát nhieàu vieäc ñeå möu sinh. Cuoái cuøng, anh truï vöõng vôùi ngheà nung voâi khoâng khoùi. Anh Nguyeãn Tröôøng Haûi vôùi loø nung voâi khoâng khoùi cuûa mình AÛnh: Nguyeãn Phuùc Laø con uùt trong moät gia ñình thuaàn noâng coù 5 anh em, vieäc hoïc haønh cuûa Haûi dôû dang khi 36 böôùc sang naêm hoïc lôùp 11. Chaùn caûnh aên baùm cha meï giaø, Haûi vaøo Nam laøm ngheà laùi xe. Ñaát khaùch khoâng cho anh baïc tieàn nhöng laïi giuùp anh gaëp ngöôøi baïn ñôøi, naêm 1996, vôï choàng anh daét díu nhau veà queâ. “Hoài môùi veà, tieàn khoâng coù laïi chaúng nhôø caäy ñöôïc ai neân heã vieäc gì kieám ra tieàn ñeå nuoâi ñöôïc vôï con maø khoâng phaïm phaùp laø toâi laøm thoâi”, Haûi noùi. Töø naêm 1996 ñeán 2006, Haûi laøm ñuû thöù vieäc. Ñaàu tieân, anh môû ñaïi lyù baùn phaân boùn. Thaáy khoâng aên thua, anh boû sang laøm phuï hoà. Luùc baét ñaàu quen vieäc, anh ñöùng ra nhaän thaàu luoân moät vaøi coâng trình laët vaët. Vieäc xaây döïng gaëp khoù, Haûi laïi boû voán mua chieác xe coâng noâng ñeå chôû haøng thueâ. Xe phaùo chaùn cheâ, anh tieáp tuïc daán thaân vaøo moät lónh vöïc môùi laø thu mua goã traøm. Khoaûng naêm 2007, Haûi thaáy nhöõng loø nung voâi thuû coâng treân ñòa baøn tænh Quaûng Trò rôi ruïng daàn vì vöôùng phaûi vaán ñeà moâi tröôøng. “Coøn saûn xuaát noâng nghieäp laø coøn caàn ñeán voâi. Neáu khoâng coù caùi thöù naøy, laøm sao noâng daân troàng luùa, troàng laïc, troàng cao su roài nuoâi toâm nuoâi caù”, anh suy nghó. Bieát khoâng theå laøm thuû coâng theo caùch cuõ phaùt sinh khoùi buïi vaø muøi hoâi, naêm 2008, Haûi laën loäi ra Baéc maáy thaùng trôøi ñeå “taàm sö hoïc ñaïo”. Anh ñaõ ñeán Ngheä An, Thanh Hoùa, Haø Nam ñeå tìm hieåu caùch nung voâi cuûa ngöôøi daân ôû ñaây vaø “keát” ngay coâng ngheä 37 loø nung khoâng khoùi, ñoát lieân hoaøn cuûa nhöõng ngöôøi laøm voâi ôû Haø Nam. Trôû veà queâ, Haûi maøy moø laäp döï aùn, trình chính quyeàn xin giaáy pheùp hoaït ñoäng. Xong thuû tuïc, anh thueâ thôï töø Haø Nam vaøo xaây loø ôû moät khoaûnh ñaát nhoû giöõa ñoàng. “Veùt saïch voán lieáng vaø vay möôïn khaép nôi ñöôïc gaàn 300 trieäu ñoàng vaø ñoå heát vaøo ñaây. Hôi run nhöng toâi nghó duø coù laøm ngheà gì thì cuõng caàn quyeát ñoaùn, huoáng hoà ñaây laø caùi ngheà mình thích”, Haûi noùi. Phaàn vì ít voán, phaàn vì chöa coù kinh nghieäm neân trong naêm ñaàu tieân, Haûi loã naëng neà, voâi thì luùc soáng luùc chaùy nhöng Haûi vaãn cöù caén raêng laøm. Laàn hoài roài anh cuõng cho ra ñöôïc nhöõng meû voâi ñaït chaát löôïng. Anh ñaõ chuû ñoäng lieân heä laáy nguyeân lieäu ñaù voâi töø moû ñaù Taân Laâm (huyeän Cam Loä) hoaëc ôû Quaûng Bình vôùi giaù hôn 200.000 ñoàng/khoái, than ñaù ñoát loø loaïi toát vôùi möùc 3.000 ñoàng/kg. Hieän moãi thaùng loø nung chöøng 80 khoái ñaù voâi cho ra hai loaïi voâi duøng trong nuoâi troàng thuûy saûn (giaù 1.500 ñoàng/kg) vaø troàng troït (giaù 1.000 ñoàng/kg). Rieâng voâi duøng cho xaây döïng, coù moái ñaët anh môùi laøm. Moãi naêm Haûi chæ nung voâi 8 thaùng, thôøi gian coøn laïi anh daønh ñeå baûo döôõng loø. “Ñaàu ra cuûa saûn phaåm khaù deã vì coù theå thoâng qua caùc hôïp taùc xaõ, caùc ñaïi lyù ñeå ñeán vôùi noâng daân. Böôùc ñaàu hoï ñaùnh giaù saûn phaåm cuûa toâi khaù toát so vôùi voâi laáy töø nôi khaùc veà neân 38 cuõng ñaõ coù nhieàu baïn haøng tìm ñeán ñaët vaán ñeà tröïc tieáp”, anh Haûi töï haøo. Daãn toâi ra tham quan loø nung, Haûi giôùi thieäu raèng loø coù ba vuøng laø saáy, nung vaø laøm nguoäi. Thaân loø coù ba lôùp gaïch chòu nhieät, ñaát neän vaø beâ toâng. Thaät kyø laï laø duø nhìn töø beân ngoaøi hay ñi vaøo trong, chuùng toâi cuõng khoâng caûm thaáy loø nung ñang hoaït ñoäng. Chaúng thaáy chuùt khoùi hay chuùt nhieät naøo. Haûi cöôøi xoøa noùi: “Nhìn theá thoâi chöù trong loø luùc naøy nhieät ñoä treân 1.000 ñoä C ñoù. Loø cuûa toâi phaûi chaùy lieân tuïc khoâng ñöôïc taét vì moãi laàn nhen löûa ñoát loø raát toát keùm vaø maát thôøi gian”. Haûi taâm söï raèng ñaây khoâng phaûi laø ngheà cho lôïi nhuaän “khuûng” nhöng laïi beàn vöõng. Cöù tích tieåu thaønh ñaïi, trung bình moãi naêm sau khi tröø heát chi phí anh laõi roøng chöøng hôn traêm trieäu ñoàng. Haûi nhaén nhuû: “Khoâng rieâng gì ngheà naøy maø vôùi taát caû moïi ngheà, ngöôøi laøm phaûi coù ñam meâ, phaûi traûi nghieäm ñeå tích luõy vì may maén, thaønh coâng seõ khoâng ñeán vôùi tay mô”. Loø nung voâi khoâng khoùi cuûa anh Nguyeãn Tröôøng Haûi ôû xaõ Vónh Hoøa, huyeän Vónh Linh, tænh Quaûng Trò. Ñieän thoaïi: 0913510757. Nguyeãn Phuùc 39 HOÁT BAÏC NHÔØ HAØNG “ÑOÄC” Teát Nhaâm Thìn, döa haáu “hoà loâ hoaøng kim” laàn ñaàu tieân xuaát hieän ôû mieät vöôøn Haäu Giang khoâng ñuû baùn cho thò tröôøng, duø giaù leân ñeán töø 1 - 2,8 trieäu ñoàng/caëp. Naêm nay Caâu laïc boä troàng treân 4.000 traùi döa cung öùng thò tröôøng AÛnh: Thanh Duõng 40 Luùc môùi xuaát hieän, nhieàu ngöôøi ngôõ ngaøng töôûng mieät vöôøn du nhaäp gioáng döa laï. Nhöng thöïc teá ñoù laø traùi döa hoaøng kim bình thöôøng do nhaø vöôøn trong Caâu laïc boä Khuyeán noâng aáp Phuù Trí A, xaõ Phuù Höõu (huyeän Chaâu Thaønh, Haäu Giang) nghieân cöùu caùch taân, “chænh” hình daùng döa gioáng nhö traùi hoà loâ. OÂng Voõ Trung Thaønh, Chuû nhieäm Caâu laïc boä, ngöôøi khôûi xöôùng troàng döa hoà loâ sau khi “bieán” traùi böôûi naêm roi thöôøng thaønh böôûi hoà loâ coù kieåu daùng ñoäc ñaùo ñöôïc thò tröôøng teát ñoùn nhaän. Nghó laø laøm, oâng Thaønh ruû caùc thaønh vieân trong Caâu laïc boä töøng gaén boù troàng böôûi hoà loâ huøn tieàn thueâ ñaát troàng döa hoà loâ. Ban ñaàu ai cuõng baên khoaên vì kyõ thuaät troàng böôûi vaø döa laø hai chuyeän khaùc nhau, chöa keå ruûi ro nhö saâu beänh, thôøi tieát thaát thöôøng... Nhöng sau khi cuøng nhau phaân tích, caû 11 thaønh vieân ñeàu nhaát trí moãi ngöôøi huøn töø vaøi trieäu ñeán vaøi chuïc trieäu ñoàng, ñeå neáu coù xaûy ra ruûi ro thì moãi ngöôøi chòu moät chuùt. Caû nhoùm thoáng nhaát seõ cheá caùi khuoân hoà loâ baèng nhöïa roài oáp vaøo traùi döa ñeå taïo choùp hoà loâ ñeïp hôn. Sau ñoù, moïi ngöôøi baét ñaàu lao vaøo veõ hình, veõ kieåu khuoân döa. Vuï döa Nhaâm Thìn, Caâu laïc boä troàng caû ngaøn traùi, duø tyû leä döa ñaït 41 chæ khoaûng 30%, nhöng ai cuõng saém söûa tieäc teát möøng thaéng lôïi vuï ñaàu. Naêm nay, Caâu laïc boä maïnh daïn thueâ ñaát troàng hôn 4.000 traùi döa hoà loâ, döï ñònh seõ baùn vôùi giaù töø 600.000 ñeán 1,2 trieäu ñoàng/traùi tuøy theo kích côõ, ñeïp xaáu. OÂng Thaønh cuõng cho bieát döa hoà loâ Quyù Tî coù nhieàu ñieåm khaùc bieät nhö chöõ Taøi vaø Loäc treân thaân döa seõ noåi haún leân. Naêm roài döa hoà loâ coù chöõ noåi leân thaân nhöng coù khieám khuyeát do chöa boû daáu ñöôïc neân chöõ taøi thaønh chöõ tai, loäc thaønh loc, bò khaùch haøng cheâ bôûi 2 chöõ “tai loc” nghe “khoâng heân”. Naêm nay, Caâu laïc boä döa hoà loâ ñaõ hoäi yù leân keá hoaïch khaéc phuïc. OÂng Huyønh Thanh Chaéc, thaønh vieân Caâu laïc boä töï tin naêm nay seõ aên teát ruûng rænh cuøng döa hoà loâ bôûi hieän taïi nhieàu nôi ñaõ kyù tröôùc hôïp ñoàng bao tieâu treân 2.000 traùi döa hoà loâ. OÂng Voõ Trung Thaønh, Chuû nhieäm Caâu laïc boä Khuyeán noâng Phuù Trí (aáp Phuù Trí A, xaõ Phuù Höõu, huyeän Chaâu Thaønh, Haäu Giang). Ñieän thoaïi: 0979416127. Thanh Duõng 42 LIEÂN KEÁT NUOÂI THOÛ Khoâng chæ nuoâi thoû gioûi, laøm giaøu, oâng Nguyeãn Vaên Taäp ôû xaõ Taân Thaønh, huyeän Ñöùc Troïng, tænh Laâm Ñoàng coøn toå chöùc lieân keát nhieàu hoä noâng daân cuøng nuoâi thoû, thu nhaäp cao. Noâng daân tìm hieåu moâ hình nuoâi thoû cuûa oâng “Huøng thoû” AÛnh: L. Vieân 43 Töø 3 caëp thoû gioáng nhaäp ngoaïi Baø Ngoâ Thò Myõ Haø, Chuû tòch Hoäi Noâng daân xaõ Taân Thaønh (huyeän Ñöùc Troïng) giaûi thích vôùi chuùng toâi lyù do baø con noâng daân quen goïi oâng Nguyeãn Vaên Taäp laø “Huøng thoû” vì teân thöôøng goïi cuûa oâng laø Huøng, laïi tieân phong nuoâi thoû quy moâ lôùn. OÂng Huøng cho bieát, trong moät laàn ra Haø Noäi, oâng mua ñöôïc 3 caëp thoû gioáng nhaäp töø Niu Dilaân, muïc ñích cuûa oâng laø taïo ra moät doøng gioáng môùi thích öùng vôùi khí haäu ñòa phöông. OÂng Huøng ñaõ cho chuùng phoái gioáng vôùi thoû maét ngoïc ôû ñòa phöông. Keát quaû laø ñaøn thoû lai cuûa oâng lôùn nhanh laïi ít beänh so vôùi gioáng thoû maét ngoïc maø ngöôøi daân trong thoân ñang nuoâi. Tieáng laønh ñoàn xa, nhieàu ngöôøi ñeán mua thoû gioáng lai cuûa oâng Huøng veà nuoâi nhöng oâng khoâng ñuû cung caáp. OÂng phaûi caáp toác môû roäng chuoàng traïi, roài laën loäi vaøo Thaønh phoá Hoà Chí Minh, ngöôïc ra mieàn Trung tìm thò tröôøng tieâu thuï thoû thòt. Do thòt thoû lai ngon neân ñôn ñaët haøng ngaøy caøng nhieàu. Ñeå kòp ñaùp öùng nhu caàu thò tröôøng oâng Huøng keâu goïi moät soá baø con trong thoân vaø vaøi xaõ laân caän hôïp taùc nuoâi thoû thòt. Böôùc ñaàu oâng Huøng cung caáp con gioáng, höôùng daãn kyõ thuaät chaêm soùc vaø nhaän bao tieâu saûn phaåm cho baø con. Vôùi caùch laøm naêng ñoäng 44 ñoù, oâng Huøng giöõ ñöôïc moái tieâu thuï vaø taïo ñieàu kieän cho nhieàu gia ñình phaùt trieån chaên nuoâi thoû oån ñònh. Ñeán toå hôïp nuoâi thoû Nhôø baûo ñaûm ñöôïc ñaàu ra, ñeán nay toå hôïp taùc nuoâi thoû cuûa oâng Huøng ñaõ quy tuï ñöôïc hôn 20 noâng hoä. Rieâng trang traïi nuoâi thoû cuûa oâng Huøng hieän coù khoaûng 1.000 con, moãi thaùng cung caáp treân 300 con thoû gioáng cho baø con trong toå hôïp taùc vaø caùc xaõ laân caän. Moät con thoû gioáng naëng 1kg coù giaù 95.000 ñoàng. Chæ tính rieâng tieàn baùn thoû gioáng moãi thaùng oâng Huøng thu veà khoaûng 30 trieäu ñoàng. Thò tröôøng thoû thòt chính cuûa toå hôïp laø caùc tænh mieàn Trung, töø Phuù Yeân, Quy Nhôn, ñeán Quaûng Ngaõi, Quaûng Nam, Ñaø Naüng. OÂng Huøng cho bieát: “Thoû lai nuoâi gaàn 3 thaùng coù troïng löôïng hôn 2kg/con laø coù theå xuaát chuoàng. Trung bình moãi tuaàn toå hôïp chôû ra mieàn Trung tieâu thuï töø 1 - 2 taán thòt thoû, vôùi giaù 70.000 - 75.000 ñoàng/kg”. OÂng Nguyeãn Vaên Taøi, moät thaønh vieân toå hôïp nuoâi thoû chia seû: “Gia ñình toâi voán nuoâi heo nhöng chuyeån sang nuoâi thoû hôn 1 naêm nay. Thoû chuû yeáu aên coû, aên rau coù saün neân voán ñaàu tö khoâng nhieàu, chæ sau 3 thaùng nuoâi coù theå baùn”. Hieän taïi gia ñình oâng Taøi coù 2 cô sôû nuoâi 45 thoû vôùi treân 500 con vaø ñang trong quaù trình tích luõy taêng theâm ñaøn thoû. Moãi thaùng hoä oâng Taøi xuaát chuoàng treân 100kg thoû thòt. OÂng Huøng cho bieát theâm, vôùi quy trình nuoâi kheùp kín, thoû gioáng nuoâi töø 5-6 thaùng laø coù theå sinh saûn, moãi thaùng thoû ñeû 1 laàn, moãi laàn ñeû 8-10 con. Nhöõng con “toát töôùng” ñöôïc oâng giöõ laïi laøm gioáng hoaëc baùn thoû gioáng, nhöõng con khaùc nuoâi laáy thòt sau 3 thaùng seõ xuaát chuoàng. OÂng Nguyeãn Vaên Taäp cho bieát saün saøng chia seû kinh nghieäm chaên nuoâi thoû vaø cung caáp con gioáng cho nhöõng noâng daân coù nhu caàu. Ñòa chæ cuûa toå hôïp nuoâi thoû: Thoân Taân Höng, xaõ Taân Thaønh, huyeän Ñöùc Troïng tænh Laâm Ñoàng. Ñieän thoaïi: 0987906609 Laâm Vieân 46 LAØM GIAØU TÖØ BAÀN Caây baàn moïc hoang raát nhieàu ôû vuøng soâng nöôùc mieàn Taây vaø laâu nay traùi baàn haàu nhö khoâng coù giaù trò veà kinh teá. Theá nhöng, moät phuï nöõ ôû Traø Vinh ñaõ bieán thöù traùi töôûng “boû ñi” naøy thaønh ñaëc saûn tröù danh mieàn Taây. Baø Cuùc ñang giôùi thieäu saûn phaåm baàn vôùi khaùch AÛnh: huyeän T 47 Ñoù laø baø Voõ Thò Cuùc (nguï ôû Cuø lao Long Trò, xaõ Long Ñöùc, thaønh phoá Traø Vinh, tænh Traø Vinh). Töø moät laàn duøng boät traùi baàn naáu laåu, canh chua cho du khaùch aên vaø ai naáy ñeàu khen ngon, baø naûy ra yù ñònh cheá thaønh boät baàn ñeå söû duïng trong naáu nöôùng. Traày traät thöû nghieäm caùch naøy caùch kia do boät baàn chæ duøng ñöôïc trong ngaøy, cuoái cuøng baø Cuùc cuõng tìm ñöôïc giaûi phaùp laøm boät baàn leân men ñeå laâu caû thaùng khoâng hö. Naêm 2008, baø Cuùc cheá boät baàn, cho vaøo huõ loaïi 350gr baùn leû cho khaùch du lòch, daân ñòa phöông. AÊn ngon neân ngöôøi noï truyeàn mieäng ngöôøi kia, löôïng tieâu thuï boät baàn taêng maïnh. Baø Cuùc maïnh daïn laäp cô sôû cheá bieán boät baàn Thuûy Tieân vôùi ñaëc saûn boät baàn vaø möùt baàn, cung öùng cho thò tröôøng. Naêm 2009, ngaønh chöùc naêng tænh Traø Vinh hoã trôï cho baø mua maùy moùc ñeå cheá bieán. Cuõng trong naêm naøy, saûn phaåm möùt baàn vaø boät laåu baàn cuûa baø Cuùc ñöôïc coâng nhaän baûo hoä nhaõn hieäu ñoäc quyeàn. Baø Cuùc cho bieát moãi ngaøy cô sôû Thuûy Tieân thu mua töø 100 - 400kg baàn chín do ngöôøi daân mang tôùi baùn, giaù töø 4.000 ñoàng/kg tuøy thôøi ñieåm. Sau khi cheá bieán, boät baàn baø baùn giaù 16.000 ñoàng/loï. Hieän nay boät baàn, möùt baàn khoâng chæ tieâu thuï maïnh ôû Traø Vinh maø coøn coù 48 maët trong caùc sieâu thò tænh Beán Tre, An Giang, Ñoàng Nai, Thaønh phoá Hoà Chí Minh vaø trong caùc kyø hoäi chôï nhieàu nôi. Baø Cuùc keå: “Luùc ñaàu toâi cuõng ngaïi laém, vì baàn laø loaøi caây nghe teân thaáy buoàn quaù, khoâng bieát baùn coù ai chòu aên khoâng. Roài ngaøy teát, ngaøy vui ai daùm mua “baàn” veà aên ñaây. Nhöng sau khi laøm, baùn thöû, saûn phaåm töø traùi baàn ñöôïc göûi vaøo caùc sieâu thò caän teát naêm 2009 ñaõ baùn heát veøo. Nhôø vaäy maø toâi maïnh daïn laøm tôùi”. Ñeán nay, baø Cuùc ñaõ coù thu nhaäp haøng traêm trieäu ñoàng/naêm vaø giuùp ngöôøi daân queâ coù theâm thu nhaäp. Baø Cuùc noùi ôû mieàn queâ caùc tænh Ñoàng baèng soâng Cöûu Long, caây baàn moïc thaønh röøng vaø caùc loaøi nhö teùp baàn, caù tra baàn... soáng döôùi goác caây baàn nhieàu laém, chuùng laø saûn vaät cuûa röøng baàn. Caùc moùn aên naøy neáu phoái hôïp vôùi laåu baàn, möùt baàn giöõa khung caûnh röøng baàn seõ taïo thaønh höông vò mieàn queâ tuyeät vôøi. Neáu caùc tour du lòch chuù yù caùc ñieåm ñoäc ñaùo naøy maø khai thaùc thì daân ngheøo bôùt khoå, traùi baàn ñöôïc naâng cao giaù trò. Ñòa chæ: Voõ Thò Cuùc, nguï ôû Cuø lao Long Trò, xaõ Long Ñöùc, thaønh phoá Traø Vinh. Ñieän thoaïi: 01214270399 Thanh Duõng 49 ÑI LEÂN TÖØ NÖÔÙC ÑAÙ 33 tuoåi, coù trong tay tieàn tyû, taïo coâng aên vieäc laøm cho hôn 20 lao ñoäng laø ñieàu maø Traàn Minh Quang (xaõ Quang Phuù, thaønh phoá Ñoàng Hôùi, tænh Quaûng Bình) khoâng daùm nghó ñeán khi môùi khôûi nghieäp. Anh Quang ñang gia coá laïi caùc bình nöôùc tinh khieát AÛnh: T.Q.N 50 Chuùng toâi ñeán cô sôû saûn xuaát nöôùc ñaù, nöôùc tinh khieát cuûa Coâng ty TNHH TM-SX-XDTS Tieán Duõng taàm xeá tröa nhöng nhaø maùy vaãn chaïy ñeàu ñaën, coâng nhaân vaän haønh, boác haøng leân xe khoâng ngöøng nghæ. Gaëp khaùch, vò giaùm ñoác treû Traàn Minh Quang hoà hôûi baét tay, tieáp chuyeän. Anh cho bieát, moãi ngaøy cô sôû saûn xuaát khoaûng 300 bình nöôùc tinh khieát 10 lít hieäu Khe Su vaø 2 taán ñaù laïnh saïch. Tính ra doanh thu moãi naêm khoaûng 2,5 tyû ñoàng vaø laõi gaàn 1 tyû ñoàng. Ít ai bieát ñoù laø cô sôû saûn xuaát nöôùc ñaù saïch ñaàu tieân ôû Ñoàng Hôùi. YÙ töôûng khôûi nghieäp baèng ngheà naøy ñeán vôùi Quang töø thôøi coøn ngoài treân gheá giaûng ñöôøng ñaïi hoïc. Maëc duø theo hoïc chuyeân ngaønh nuoâi troàng thuûy saûn nhöng Quang laïi ñam meâ ngheà saûn xuaát nöôùc ñaù. Nhöõng laàn ñi ñaây ñoù anh quan saùt vaø nhaän thaáy nhu caàu söû duïng nöôùc ñaù raát lôùn, nhaát laø trong nhöõng ngaøy heø; trong khi ôû queâ anh vaãn chöa ai laøm nöôùc ñaù saïch daïng töøng vieân troøn. Naêm 2007, toát nghieäp ñaïi hoïc, anh baøn vôùi boá meï huøn voán cuøng baø con môû cô sôû saûn xuaát. Anh tìm mua maùy laøm ñaù ôû Thaønh phoá Hoà Chí Minh, tìm mua maùy saûn xuaát nöôùc tinh khieát ôû Haø Noäi, saém xe vaän chuyeån heát khoaûng 1,5 tyû ñoàng. Mua veà, laép ñaët, ñöôïc 51 chuyeån giao coâng ngheä nhöng ñeå laøm thaønh thaïo vaø coù kinh nghieäm, Quang phaûi tieáp tuïc laën loäi, aâm thaàm theo hoïc ngheà ôû caùc cô sôû taïi nhöõng thaønh phoá lôùn. Ñuùng nhö Quang nhaän ñònh, ñaù saïch saûn xuaát ra bao nhieâu tieâu thuï heát baáy nhieâu. Thaäm chí, vaøo muøa heø cô sôû luoân trong tình traïng chaùy haøng, caùc nhaø haøng, khaùch saïn thöôøng phaûi ñeán chôø ñôïi. Thaáy laøm aên ñöôïc, nhieàu ngöôøi trong thaønh phoá hoïc ngheà laøm theo, giôø cô sôû naøo cuõng oån ñònh. Quang chia seû, do saûn xuaát nöôùc ñaù cuøng vôùi heä thoáng laøm nöôùc tinh khieát neân coù phaàn thuaän lôïi hôn, chaát löôïng toát hôn. Ñöôïc ñaø trong höôùng kinh doanh, phuïc vuï, Quang nhaän laïi moät nhaø haøng haûi saûn beân bôø bieån Quang Phuù roài thueâ ngöôøi caûi taïo, baøy boá laïi. Vôùi tieâu chí ñaùp öùng, laøm haøi loøng khaùch ñeán, nhaø haøng cuûa Quang luoân ñoâng ñuùc. Ñaù saïch saûn xuaát ra, coù moät phaàn khoâng nhoû cung caáp cho chính nhaø haøng cuûa Quang. Baây giôø, toång soá ngöôøi laøm cho 2 cô sôû cuûa Quang luoân khoaûng 20 ngöôøi, luùc cao ñieåm coù theå hôn, löông thaùng 3 trieäu ñoàng/ngöôøi. Thaønh coâng trong kinh doanh nöôùc ñaù saïch, nöôùc tinh khieát nhöng Quang khoâng queân ngaønh ñaõ hoïc laø nuoâi troàng thuûy saûn. Anh vaãn 52 luoân aáp uû höôùng nuoâi caùc loaïi ñaëc saûn ñeå töø ñoù cung caáp cho nhaø haøng, taïo thaønh moät voøng saûn xuaát, tieâu thuï kheùp kín. Ñòa chæ: Traàn Minh Quang, thoân Baéc Phuù, xaõ Quaûng Phuù, thaønh phoá Ñoàng Hôùi, tænh Quaûng Bình. Ñieän thoaïi: 0912589125 Tröông Quang Nam 53 THUAÀN DÖÔÕNG GAØ RÖØNG Gaø röøng baûn tính nhuùt nhaùt, heã thaáy boùng ngöôøi laø voã caùnh troán chaïy. Theá nhöng, ôû huyeän Tieân Phöôùc (Quaûng Nam) coù moät gia ñình ñaõ thuaàn döôõng thaønh coâng vaø baét gaø röøng sinh saûn. Ñoù laø gia ñình oâng Voõ Duy AÂn, ôû thoân Tuù An, xaõ Tieân Haø. Anh Voõ Duy Nghóa, con trai oâng AÂn, keå ban ñaàu gia ñình boû tieàn ra mua maáy con gaø maø baø con baãy ñöôïc mang veà nuoâi. Nhöng cöù ñöôïc vaøi ba böõa laø gaø... laên ra cheát. Ngaøy naøy qua ngaøy khaùc, naêm naøy ñeán naêm khaùc, hai cha con daønh duïm ñöôïc bao nhieâu tieàn ñeàu ñoå vaøo yù töôûng nuoâi gaø röøng, heát mua gaø, laïi laën loäi vaøo röøng tìm tröùng veà cho aáp nôû. Cöù vaäy, maát heát 5 naêm vaø caû traêm con gaø röøng troáng, maùi laàn löôït leân... maâm. “Nhieàu khi caû nhaø aên thòt gaø maø nöôùc maét cöù chaûy, nuoát khoâng noåi, phaàn vì tieác tieàn, phaàn vì aên hoaøi moùn naøy cuõng ngaùn”, Voõ Duy Nghóa keå. 54 Nhöng trôøi khoâng phuï loøng ngöôøi, cuoái cuøng hai cha con oâng AÂn cuõng tìm ra bí quyeát thuaàn döôõng thaønh coâng gaø röøng vaø cho sinh saûn moãi naêm chöøng 800 - 900 gaø röøng con. Voõ Duy Nghóa beân trang traïi nuoâi gaø cuûa gia ñình AÛnh: huyeän T “Hoài ñoù nhaø em döôõng ñöôïc 6 con gaø caû troáng laãn maùi vaø cho ñeû ñöôïc vaøi kyø, laáy tröùng gaø röøng cho gaø lai gaø röøng ñôøi thöù nhaát aáp. Gaø nôû laø chuyeån vaøo chuoàng nuoâi rieâng, phaûi giöõ aám haèng ngaøy. Khoå nhaát laø coâng ñoaïn naøy, vì gaø môùi sinh ra yeáu, moâi tröôøng soáng cuõng 55 khaùc, neân caû nhaø phaûi luaân phieân canh vaø nhoû thuoác”, Nghóa nhôù laïi. Coøn theo oâng AÂn, bình thöôøng gaø röøng soáng ngoaøi töï nhieân chæ ñeû cao laém 6 quaû tröùng/naêm, thôøi gian ñeû töø thaùng 1 - 4. Gaø röøng heã vaøo muøa möa laø khoâng ñeû nöõa. Coøn gaø röøng troáng thì ñeán khoaûng thaùng 6 laø thay loâng, maø ñaõ thay loâng thì cuõng khoâng... “laøm aên” chi nöõa. Nhöng gaø röøng trong trang traïi cuûa gia ñình ñeû moät löùa tôùi... 30 quaû tröùng. Vaø ñaây chính laø böôùc ngoaët daãn ñeán thaønh coâng cuûa trang traïi nuoâi gaø röøng Nhaân Nghóa ôû Tieân Haø. Hieän taïi giaù gaø röøng chính hieäu do trang traïi cung caáp ra thò tröôøng leân ñeán 500.000 ñoàng/caëp (gaø 45 ngaøy tuoåi), 700.000 ñoàng/caëp (loaïi 60 ngaøy tuoåi), 1 trieäu ñoàng/caëp (loaïi 90 ngaøy tuoåi) vaø 1,4 trieäu ñoàng/caëp (loaïi 120 ngaøy tuoåi). Coøn tröùng gaø röøng cuõng ñöôïc baùn vôùi giaù 50.000 ñoàng/quaû. Rieâng vôùi gaø troáng tröôûng thaønh ñeå baùn laøm gaø ñaù thì... giaù raát cao, 7 - 10 trieäu ñoàng/con. Nhu caàu mua gaø röøng veà laøm caûnh raát cao. Khaùch haøng cuûa trang traïi gaø röøng naøy traûi khaép Baéc - Trung - Nam, vôùi vieäc mua baùn, traû tieàn ñöôïc “duyeät” qua ñieän thoaïi, email, taøi khoaûn. “Baùn mua theo kieåu naøy phaûi giöõ chöõ tín. Khi khaùch haøng ñaõ gaät ñaàu ñoàng yù vôùi giaù tieàn maø mình ñöa ra, thì trang traïi phaûi ñaûm 56 baûo cung caáp gaø röøng chính hieäu ñöôïc thuaàn döôõng sinh saûn. Laøm vaäy môùi beàn laâu...”, Voõ Duy Nghóa keát laïi caâu chuyeän kyø coâng laøm giaøu cuûa gia ñình mình. Ñòa chæ: Doanh nghieäp tö nhaân Nhaân Nghóa Côû sôû 1: thoân Tuù An, Tieân Haø (huyeän Tieân Phöôùc, tænh Quaûng Nam). Cô sôû 2: toå 24, K11 Nguyeãn Nhö Haïnh, phöôøng Hoøa Minh, quaän Lieân Chieåu, thaønh phoá Ñaø Naüng. Ñieän thoaïi: 0976103622, Email: [email protected]. Höõu Traø 57 TRIEÄU PHUÙ GAØ TAÂY Töø vieäc nuoâi maáy con gaø taây laøm kieång, noâng daân Leâ Huøng Haûi (54 tuoåi, ñöôøng Phaïm Hoàng Thaùi, thaønh phoá Ñaø Laït) ñaõ phaùt trieån thaønh traïi chaên nuoâi quy moâ lôùn mang veà thu nhaäp haøng traêm trieäu ñoàng moãi naêm. Anh Leâ Huøng Haûi ñaõ vöôn leân laøm giaøu nhôø nuoâi gaø taây. AÛnh: G.B 58 Hôn 20 naêm tröôùc, gia ñình anh Haûi töø Caàn Thô leân Ñaø Laït laäp nghieäp. Voán lieáng gia ñình anh mang theo chæ ñuû taäu ñöôïc vaøi saøo ñaát ôû “xoùm xaø laùch xoong” treân ñöôøng Phaïm Hoàng Thaùi vaø döïng moät caên nhaø taïm ñeå sinh soáng. Haèng ngaøy, anh Haûi phuï vôï troàng xaø laùch xoong vaø thu hoaïch, roài mang rau ra chôï baùn, nhöõng luùc raûnh roãi thì chaïy xe oâm. Chuyeän nuoâi gaø taây laøm kinh teá ñeán vôùi anh Haûi nhö laø moät cô duyeân. Anh Haûi keå laïi: “Khi leân Ñaø Laït sinh soáng, vì ñam meâ neân mình mang theo 5 con gaø taây ñeå nuoâi chôi laøm kieång. Sau moät thôøi gian thaáy gioáng gaø naøy raát deã nuoâi, aên nhieàu rau coû, mau lôùn vaø phuø hôïp vôùi khí haäu ôû ñaây. Thaáy nguoàn rau xanh thaûi loaïi cuûa gia ñình raát nhieàu, boû ñi thì uoång neân mình môùi nghó ñeán nuoâi nhieàu gaø taây”. Nghó vaäy neân anh gaày ñaøn vaø ñeán naêm 2007 anh ñaõ coù gaàn 100 con. “Haèng ngaøy, gaø ra vöôøn aên rau coû, toái veà chæ cho aên boå sung moät ít löông thöïc nhö caùm, luùa, nguõ coác; coøn chuoàng traïi thì ñaàu tö raát ñôn giaûn, mieãn coù choã cho gaø ôû vaø ñaûm baûo thoaùng maùt, saïch seõ laø ñöôïc. Quan troïng nhaát trong quaù trình nuoâi gaø taây laø phaûi theo doõi kyõ ñeå phaùt hieän vaø ñieàu trò kòp thôøi beänh thöông haøn, caàu truøng vaø ñaëc bieät laø beänh ñoát ñoû. Khoaûng hôn 2 thaùng tuoåi, luùc gaø 59 ra maøo tích thì söùc ñeà khaùng yeáu neân deã nhieãm beänh ñoát ñoû, luùc naøy caàn phaûi nuoâi nhoát, boài boå, chaêm soùc kyõ cho gaø. Töø luùc gaø hôn 3 thaùng tuoåi thì raát khoûe maïnh, haàu nhö khoâng bò beänh gì”, anh Haûi chia seû. Khi ñaøn gaø nhieàu leân, anh Haûi baét ñaàu nghó ñeán vieäc tieâu thuï, nhöng laïi khoâng bieát baùn gaø ôû ñaâu bôûi ña phaàn ngöôøi daân ôû ñaây ñeàu chöa bieát ñeán loaïi thòt gaø naøy. Theá laø anh phaûi chaïy ngöôïc, chaïy xuoâi ñi tìm thò tröôøng. “Moät hoâm treân chuyeán xe ñoø veà mieàn Taây, voâ tình mình gaëp vaø quen vôùi moät ñaàu beáp. Sau khi troø chuyeän, ngöôøi naøy ñaõ leân Ñaø Laït chôi vaø chæ daãn cho mình cheá bieán nhieàu moùn aên vôùi thòt gaø taây. Mình môøi baïn beø, anh em ñeán nhaø roài töï tay cheá bieán ñaõi baïn beø. Ai cuõng khen ngon roài sau ñoù nhieàu ngöôøi bieát töï ñeán nhaø ñaët haøng vaø ñaàu ra ban ñaàu ñaõ khaû quan”, anh Haûi cho bieát. Hieän thòt gaø taây cuûa anh ñaõ ñeán vôùi nhieàu nhaø haøng, quaùn aên ôû Ñaø Laït, Thaønh phoá Hoà Chí Minh, caùc tænh mieàn Taây... vaø luoân trong tình traïng cung khoâng ñuû caàu. Coù thò tröôøng tieâu thuï, anh Haûi mua ñaát ôû huyeän Ñôn Döông, “leân ñôøi” thaønh traïi nuoâi gaø taây quy moâ lôùn. Anh coøn nghieân cöùu cheá taïo maùy aáp tröùng ñeå kheùp kín quy trình chaên nuoâi. Hieän traïi gaø cuûa anh coù gaàn 2.000 con gaø 60 thòt, haøng traêm gaø gioáng vaø moãi thaùng cho ra ñôøi treân döôùi 500 gaø con. Gaø taây nuoâi chöøng 6 thaùng, naëng khoaûng 6 - 7kg laø anh xuaát baùn thòt vôùi giaù 150.000 ñoàng/kg, neáu töï tay anh quay (ñuùt loø) baùn khoaûng 1 trieäu ñoàng/con; gaø con gioáng 1 thaùng tuoåi baùn 100 ngaøn ñoàng/con... mang veà thu nhaäp 300 - 400 trieäu ñoàng/naêm. Ñòa chæ: Leâ Huøng Haûi, 49/23/11 Phaïm Hoàng Thaùi, thaønh phoá Ñaø Laït. Ñieän thoaïi: 0979269080. Gia Bình 61 TROÀNG HOA GIOÁNG LAÏ Troàng hoa laï laø höôùng ñi maø anh Nguyeãn Ñaït (phöôøng Caåm Chaâu, thaønh phoá Hoäi An, tænh Quaûng Nam) choïn vaø thaønh coâng ngay taïi vuøng ñaát noåi tieáng vôùi ngheà troàng hoa kieång Hoäi An. Anh Ñaït chaêm chuùt nhöõng chaäu hoa chuoâng trong vöôøn hoa laï cuûa mình AÛnh: Dieäu Hieàn 62 Ñeán vöôøn hoa cuûa anh Ñaït vaøo nhöõng dòp tröôùc Teát Nguyeân ñaùn, laàn naøo cuõng ñöôïc anh cho thöôûng thöùc nhöõng saûn phaåm hoa môùi, nhieàu loaïi laàn ñaàu tieân ñöôïc thaáy ôû mieàn Trung. Chaúng haïn nhö hoa chuoâng Braxin laàn ñaàu tieân coù maët ôû vuøng ñaát Quaûng Nam naøy. Vôùi hình daïng nhö quaû chuoâng, thaân cuû, laù hình thuoân hoaëc oval, chaäu nhoû nhöng khi nôû, nhieàu hoa nôû ñoàng thôøi vaø töôi laâu, coù theå ñeå chöng vaøo dòp teát raát beàn neân giaù moãi chaäu hoa chuoâng treân thò tröôøng töø 200.000 ñeán 250.000 ñoàng vaø raát ñöôïc öa chuoäng. Hay hoa fansy (coøn coù teân goïi töû la lan) cuõng ñaõ ñöôïc anh Ñaït nhaân gioáng thaønh coâng vôùi raát nhieàu maøu saéc laï, môùi vaø hieám thaáy. Moät loaït hoa coù caùi teân vaø hình daùng laï ñöôïc nhaân gioáng thaønh coâng töø khu vöôøn naøy, nhö caåm chöôùng Nhaät, daï yeán thaûo, phong löõ, phaêng seâ, thu haûi ñöôøng... Moãi loaïi ñeàu coù nhöõng daùng veû ñaëc bieät vaø khoâng ñuïng haøng. Tieáng laønh ñoàn xa, raát nhieàu ngöôøi buoân baùn hoa, laãn nhöõng ngöôøi yeâu hoa ñeàu ñeán anh Ñaït ñeå tìm cho mình nhöõng loaïi hoa coù saéc maøu, hình daùng rieâng bieät chöng vaøo ngaøy teát. Nhôø vaäy, anh daàn coù voán xoay voøng ñeå tích cöïc tìm kieám theâm nhieàu gioáng hoa môùi. Töø vieäc chæ coù vaøi chuïc trieäu ñoàng tieàn voán, vôùi coâng 63 söùc vaø söï chòu khoù cuûa mình, anh ñaõ taïo neân moät cô ngôi laø haøng vaïn coäi hoa ñoäc ñaùo, laï, trò giaù cao baùn vaøo dòp teát. Moät caùn boä Phoøng Kinh teá (thaønh phoá Hoäi An, tænh Quaûng Nam) cho bieát ôû Hoäi An coù hôn 1.200 hoä laøm nhaø vöôøn, nhöng höôùng ñi cuûa anh Ñaït ñöôïc xem laø höôùng ñi môùi vaø hieäu quaû. Theo anh Ñaït, ban ñaàu anh cuõng laäp nghieäp baèng vieäc hoïc troàng caùc loaïi hoa “coå ñieån” nhö nhöõng nhaø vöôøn Hoäi An. Roài ñeán moät luùc, anh suy ngaãm, taïi sao moãi khi teát ñeán cöù phaûi laø mai, laø cuùc, laø quaát maø khoâng phaûi laø nhöõng loaïi hoa laï, ñaëc saéc ñeå “ñoåi khaåu vò” cho moïi ngöôøi trong thöôûng thöùc caây kieång. Nghó laø laøm, anh ñi nhieàu nôi tìm nhöõng gioáng hoa laï, nghieân cöùu ñeå baét chuùng phaûi troå hoa treân ñaát vöôøn nhaø mình, phaûi thích hôïp vôùi khí haäu vaø thoå nhöôõng cuûa mình. Nhieàu loaïi hoa anh mang veà ñeàu lôùn roài... khoâng ra hoa, coù caây naûy maàm ñöôïc vaøi ngaøy thì cheát, hay bò beänh do thôøi tieát roài cheát... Coù khi, nghieân cöùu thaønh coâng khi troàng chuïc caây hoa chuoâng, nhöng ñem troàng haøng ngaøn chaäu hoa chuoâng chuaån bò tung ra thò tröôøng thì laïi khoâng chòu nôû ñuùng vaøo dòp teát... “Neáu khoâng quyeát taâm, deã chaùn naûn boû dôû. Mình cöù hì huïc, tyû maån, maøy moø... chöø thaønh 64 coâng!”, anh Ñaït chia seû. Khi ñöôïc hoûi bí quyeát, anh cöôøi thieät thaø: “Khoâng caàn voán lieáng chi nhieàu ñaâu, chæ caàn mình boû coâng, chòu khoù vaø chaêm chuùt noù. Caây caûnh cuõng gioáng nhö ngöôøi, cuõng ñoûng ñaûnh laém. Nhöng mình chieàu noù thì noù chieàu laïi mình, ñôn giaûn röùa thoâi!”. Ñòa chæ: anh Nguyeãn Ñaït, khoái Sôn Phoâ, phöôøng Caåm Chaâu, thaønh phoá Hoäi An, tænh Quaûng Nam. Ñieän thoaïi: 0905652007. Dieäu Hieàn 65 TROÀNG CHUOÁI THU TIEÀN TYÛ MOÃI NAÊM Khôûi nghieäp chæ vôùi 10 trieäu ñoàng, sau vaøi naêm troàng chuoái vaø theâm caû buoân chuoái, Phaïm Naêng Thaønh (xaõ Ñaïi Taäp, huyeän Khoaùi Chaâu, tænh Höng Yeân) ñaõ thu ñöôïc treân 1 tyû ñoàng moãi naêm. Moãi naêm, Thaønh ñuùt tuùi treân döôùi 1 tyû ñoàng töø vöôøn chuoái naøy AÛnh: Thanh Thanh 66 Naêm 2006, Thaønh ñeán vôùi nghieäp troàng chuoái sau khi ñaõ neám ñuû muøi cay ñaéng vôùi nhöõng vöôøn cam, vöôøn böôûi… naêm naøo cuõng loã. Goùp nhaët, vay möôïn theâm anh em choøm xoùm, baïn beø ñöôïc 10 trieäu ñoàng, Thaønh choïn caây chuoái vôùi nieàm tin seõ “laáy laïi nhöõng gì ñaõ maát”. Mua caây chuoái tieâu hoàng gioáng xong, Thaønh baét ñaàu traàn mình hì huïi ñaøo ñaát, troàng thöû nghieäm treân maûnh ruoäng roäng chöøng 1ha. Trong luùc chôø caây lôùn, Thaønh tìm ñeán caùc baäc “tieàn boái” trong ngheà troàng chuoái ôû laøng treân xoùm döôùi ñeå hoïc hoûi kinh nghieäm, kyõ thuaät chaêm soùc chuoái sao cho naêng suaát cao, quaû to ñeàu vaø troâng baét maét. Moät naéng hai söông boùn phaân, töôùi nöôùc, tæa laù, doïn coû daïi cho vöôøn chuoái, ngay muøa thu hoaïch ñaàu tieân, Thaønh ñaõ ñöôïc neám vò ngoït cuûa söï thaønh coâng khi thu veà vaøi chuïc trieäu ñoàng. Thöøa thaéng xoâng leân, Thaønh möôïn vaø thueâ theâm ñaát, töøng böôùc ñaàu tö môû roäng dieän tích troàng chuoái. Sau moãi vuï thu hoaïch, vöôøn chuoái cuûa Thaønh laïi roäng theâm, khi thì moät heùc ta, luùc vaøi ba heùc ta. “Baây giôø em ñaõ coù trong tay 10ha chuoái. Moãi ñôït thu hoaïch tröø chi phí, luùc ñaét buø luùc reû, tính chung laõi roøng khoaûng 4 trieäu ñoàng/saøo. Naêm vöøa roài em ñuùt tuùi treân 1 tyû ñoàng ñaáy anh aï”, Thaønh khoe. 67 Theo lôøi cuûa chaøng tyû phuù chaân ñaát naøy, con soá 1 tyû naøy bao goàm caû tieàn laõi töø vieäc buoân chuoái. ÔÛ moãi xaõ trong vuøng, Thaønh ñaët moät “veä tinh”, thu gom chuoái cuûa ngöôøi daân, roài ñem boû moái cho treân 30 ñaïi lyù ôû khaép caùc tænh thaønh treân caû nöôùc. Chieác xe taûi vaøi chuïc taán cuûa Thaønh vaø hai chieác xe thueâ khaùc chaïy suoát ngaøy ñeâm ñeå chôû chuoái ñi khaép nôi tieâu thuï. Vöôøn chuoái vaø cöûa haøng buoân chuoái cuûa vôï choàng Thaønh ñang taïo coâng aên vieäc laøm thöôøng xuyeân cho 10 lao ñoäng vôùi thu nhaäp oån ñònh khoaûng 150.000 ñoàng/ngöôøi/ngaøy. “Chuoái laø loaïi caây deã troàng, khoâng phaûi quaù kyø coâng vaø toán keùm voán lieáng, thaäm chí khoâng caàn chaêm soùc thì caây vaãn troå buoàng vaø cho thu hoaïch. Ai cuõng coù theå troàng ñöôïc chuoái. Nhöng ñeå chuoái ñeïp thì cuõng caàn phaûi coù kyõ thuaät, giôø chuùng em troàng chuoái taäp trung, quy moâ neân chuoái ñeïp hôn ôû caùc nôi khaùc. Caøng chòu khoù chaêm soùc thì buoàng chuoái, naûi chuoái caøng ñeïp, deã baùn, hieäu quaû kinh teá vì theá cuõng caøng cao”, Thaønh noùi. Tyû phuù troàng chuoái baät mí theâm, ngöôøi troàng chuoái chæ caàn naém vöõng vaøi bí quyeát khoâng khoù laém, nhö laøm theá naøo ñeå giöõ taøu laù ñeán luùc chaët buoàng vaãn xanh hoaëc chuïp bao ni loâng nhö theá naøo cho chuoái theâm ñeïp laø coù theå “soáng ñöôïc vôùi caây chuoái”. 68 Theo Thaønh, baây giôø ôû khaép Khoaùi Chaâu vaø nhieàu vuøng queâ khaùc trong tænh Höng Yeân ñaõ coù raát nhieàu ngöôøi troàng chuoái vaø “soáng ñöôïc” nhôø caây chuoái. Trong ñoù coù khoâng ít tyû phuù troàng chuoái nhö Thaønh. Ñòa chæ: Phaïm Naêng Thaønh, xaõ Ñaïi Taäp, huyeän Khoaùi Chaâu, tænh Höng Yeân. Ñieän thoaïi: 0972922292 Quang Duaån 69 TROÀNG GÖØNG TRONG BAO Moâ hình troàng göøng trong bao cuûa baø Voõ Thò Tuùy Leä (66 tuoåi, khu vöïc Ñoâng Phöôùc 2, phöôøng Thuûy Bieàu, thaønh phoá Hueá) ñaõ ñöôïc 23 hoä daân taïi ñòa phöông laøm theo thaønh coâng, trôû thaønh moâ hình ñöôïc caùc hoäi noâng daân treân ñòa baøn tænh ñeán hoïc hoûi. Baø Leä vaø nhöõng bao göøng xanh toát cuûa mình AÛnh: Tuyeát Khoa 70 Soá voán 800.000 ñoàng “Moät laàn xem truyeàn hình, toâi thaáy ngöôøi ta giôùi thieäu moâ hình troàng göøng trong bao taïi caùc tænh Quaûng Trò, Quaûng Ngaõi vaø Gia Lai raát hieäu quaû maø ñôn giaûn. Neân toâi ñaõ leân phöôøng Thuûy Xuaân, thaønh phoá Hueá vaø tìm ñeán maáy raãy göøng ñeå mua 5kg göøng gioáng veà troàng”, baø Leä noùi. Vôùi soá voán 800.000 ñoàng, baø troàng thöû gaàn 150 bao göøng treân dieän tích chöa tôùi 100m2, laøm theo nhöõng höôùng daãn treân truyeàn hình maø baø ñaõ xem. Baø Leä chia seû, vieäc troàng göøng trong bao töông ñoái ñôn giaûn. Bao ñaát duøng ñeå troàng göøng goàm 4 lôùp. Lôùp döôùi cuøng laø lôùp traáu ñöôïc ñoát chaùy xeùm laøm nhieäm vuï ruùt nöôùc. Lôùp thöù hai laø ñaát troän phaân vi sinh. Lôùp thöù ba laø phaân boø töôi. Treân cuøng laø lôùp ñaát saïch. Ñeå traùnh bò thoái cuû thì göøng gioáng chæ neân öôm vôùi ñoä saâu khoaûng 5 cm. Moâ hình naøy khoâng ñoøi hoûi ngöôøi troàng phaûi chaêm boùn nhieàu. Nhöng ñeå coù cuû göøng ngon vaø ñeïp thì neân vun ñaát vaøo goác göøng sau khi göøng baét ñaàu ñaâm choài. Naèm ôû thöôïng nguoàn soâng Höông nhöng Thuûy Bieàu laïi laø vuøng thaáp truõng. Muøa möa luõ raát deã bò ngaäp. Vieäc troàng göøng trong bao 71 giuùp ngöôøi noâng daân linh ñoäng vaø thuaän tieän di chuyeån göøng leân cao khi coù luõ. Thuaän lôïi cuûa moâ hình naøy laø chieám dieän tích raát ít, coù theå tieát kieäm vaø tranh thuû nhieàu dieän tích trong vöôøn nhö ven haøng raøo, loái ñi… “Moät vuï göøng coù thôøi gian 6 thaùng. Moät naêm coù theå laøm hai vuï. Neáu tính ra vuï ñaàu tieân, tui thu gaàn caû chuïc trieäu ñoàng. Nhöng tui chæ baùn ñi moät ít ñeå laáy voán mua theâm bao vaø phaân. Coøn bao nhieâu göøng tui ñeå daønh laøm gioáng cho vuï sau. Thaáy hieäu quaû, tui lieàu vay 20 trieäu cuûa quyõ hoã trôï noâng daân ñeå môû roäng quy moâ troàng göøng leân gaàn 1.500 bao. Thu nhaäp moät vuï nhö theá cuõng ñöôïc hôn 30 trieäu ñoàng”, baø Leä noùi. Nhaân roäng moâ hình ra nhieàu nôi Theo baø Leä, vieäc troàng göøng trong bao mang laïi naêng suaát cao hôn so vôùi vieäc troàng göøng treân caùc voàng ñaát. Cuû lôùn vaø nhieàu hôn gaáp hai ba laàn. “Sau vuï ñaàu tieân, baø con thaáy moâ hình cuûa toâi hieäu quaû neân ñaõ ñeán xem. Tui bieát caùi chi thì tui baøy laïi cho moïi ngöôøi. Ai troàng ñöôïc thì neân troàng ñeå kieám theâm thu nhaäp. Tui 66 tuoåi roài chöù neáu treû tui coøn troàng nhieàu nöõa”, baø Leä chia seû. Baø Toân Nöõ Quyønh Töông, Chuû tòch Hoäi 72 Noâng daân phöôøng Thuûy Bieàu cho bieát: “Hieän nay, treân ñòa baøn phöôøng ñaõ coù 23 hoä hoïc hoûi moâ hình naøy cuûa baø Leä vaø cho keát quaû khaû quan. Nhieàu ñòa phöông khaùc cuõng ñaõ ñeán ñaây tham quan, hoïc hoûi kinh nghieäm taïi vöôøn baø Leä, gaàn ñaây nhaát coù 29 hoä noâng daân ôû xaõ Phong Myõ (huyeän Phong Ñieàn, tænh Thöøa Thieân Hueá)”. Giôø ñaây, troàng göøng trong bao ñaõ trôû thaønh ngheà môùi vaø ngheà chính cuûa nhieàu hoä noâng daân phöôøng Thuûy Bieàu sau vuï luùa vaø thanh traø. Nhieàu hoä khoâng coù vöôøn roäng cuõng tranh thuû maûnh vöôøn nhoû cuûa mình troàng göøng ñeå taêng theâm thu nhaäp. Baø Voõ Thò Tuùy Leä cho bieát saün saøng chia seû kinh nghieäm moâ hình troàng göøng trong bao cho nhöõng noâng daân coù nhu caàu. Ñòa chæ: Voõ Thò Tuùy Leä, toå 5, khu vöïc Ñoâng Phöôùc, phöôøng Thuûy Bieàu, thaønh phoá Hueá. Ñieän thoaïi: 0988614638. Tuyeát Khoa 73 LAÄP NGHIEÄP NHÔØ... ÑAÁT MÖÔÏN Chæ vôùi hôn 3 saøo ñaát möôïn cuûa ngöôøi thaân, anh Ñoàng Taán Thònh ôû xaõ Ia Phang, huyeän Chö Seâ, tænh Gia Lai ñaõ coù thu nhaäp caû tyû ñoàng moãi naêm sau hôn 5 naêm caät löïc laøm luïng. Ñoàng Taán Thònh thaønh coâng nhôø vaøi saøo ñaát möôïn ban ñaàu AÛnh: Traàn Hieáu 74 Boû ngheà taøi xeá vôùi nhöõng chuyeán xe rong ruoåi ñoù ñaây, Thònh khôûi ñaàu ngheà noâng vôùi nhöõng... thaát baïi. “Möôïn ñöôïc hôn 3 saøo ñaát, toâi haêm hôû boû vaøi chuïc trieäu tieàn daønh duïm ñeå troàng caây noâng nghieäp. Nhöng kinh nghieäm thieáu, chuû yeáu laøm baèng caùch baét chöôùc vaø tö duy theo kieåu mình töï nghó, vaäy laø aên traùi ñaéng. Tieàn chöa kieám ñöôïc, vaøi chuïc trieäu cuõng ñi tong. Toâi quyeát taâm daønh thôøi gian tìm hieåu saùch vôû, tích tröõ kinh nghieäm vaø hoïc hoûi nhöõng laõo noâng tri ñieàn…” - anh Thònh nhôù laïi. Quyeát taâm cuûa chaøng trai naøy cuoái cuøng roài cuõng böôùc ñaàu thu quaû ngoït. Cöù laáy ngaén nuoâi daøi, töø vaøi saøo ñaát möôïn ban ñaàu, trang traïi cuûa Thònh hieän ñaõ coù gaàn 3 ha hoà tieâu, 1ha caø pheâ vaø theâm moâ hình ao - chuoàng. Thònh keå raèng may maén thôøi gian ñoù, hoà tieâu luoân ñöôïc giaù. Nhôø chaêm boùn ñuùng caùch, vöôøn tieâu cuûa anh luoân coù naêng suaát khaù cao so vôùi caùc vöôøn khaùc. Coù tieàn, Thònh mua theâm ñaát môû roäng dieän tích troàng hoà tieâu. “Ban ñaàu toâi chæ troàng caùc gioáng caây ñôn leû, nhöng sau khi ñi hoïc hoûi, tham quan moät soá trang traïi vôùi moâ hình troàng xen caø pheâ vaø tieâu, toâi veà aùp duïng ngay treân vöôøn nhaø. Öu ñieåm cuûa moâ hình naøy laø traùnh baõo laøm ñoå truï tieâu, coû ít hôn, hoaøn toaøn choáng haïn vaøo muøa khoâ cho caây tieâu, töôùi ít hôn, giaûm ñaùng keå chi phí. Naêm ngoaùi daønh duïm 75 ñöôïc ít tieàn, toâi mua theâm 2.000 truï tieâu môû roäng theâm trang traïi. Tuy coøn khoù khaên, nhöng toâi tin vaøo ngheà noâng”, Thònh noùi. Mong öôùc cuûa anh laø hoaøn thieän trang traïi cho thaät baøi baûn, quy moâ, taïo theâm nhieàu coâng aên vieäc laøm cho thanh nieân taïi ñòa phöông. “Hieän taïi coù 2 nhaân coâng laø thanh nieân daân toäc thieåu soá laøm vieäc thöôøng xuyeân cho trang traïi, löông 3,5 trieäu ñoàng/thaùng sau khi ñaõ tröø aên uoáng. Coøn ñeán vuï thu haùi caø pheâ, hoà tieâu, gia ñình toâi luùc naøo cuõng coù caû chuïc nhaân coâng”, anh Thònh cho bieát theâm. Thu nhaäp cuûa Thònh töø moâ hình trang traïi naøy moãi naêm hôn 1 tyû ñoàng. Toaøn boä tieàn coù ñöôïc anh taùi ñaàu tö cho saûn xuaát, môû roäng quy moâ trang traïi. Anh chia seû: “Thaønh coâng cuûa toâi phaàn lôùn töø söï hoïc hoûi nhöõng chuû trang traïi treû ñaõ thaønh coâng ôû caùc ñòa phöông. Thænh thoaûng chuùng toâi toå chöùc nhöõng cuoäc gaëp maët, coù khi ngay trong trang traïi cuûa nhau ñeå trao ñoåi nhöõng moâ hình hay, nhöõng kinh nghieäm löôïm laët ñöôïc ñeå khoâng ngöøng hoaøn thieän trang traïi cuûa mình, coù theâm kieán thöùc, haïn cheá ruûi ro khi löïa choïn loaïi caây troàng môùi”. Trang traïi cuûa Ñoàng Taán Thònh ôû xaõ Ia Phang, huyeän Chö Seâ, tænh Gia Lai. Ñieän thoaïi: 01675247565 Traàn Hieáu 76 TROÀNG THÖÛ, GIAØU THAÄT Vaøo vuøng ñaát môùi laäp nghieäp vôùi voán lieáng chæ 7 trieäu ñoàng, theá nhöng anh Nguyeãn Phuù Ñöùc (43 tuoåi, xaõ Ñaï Sar, huyeän Laïc Döông, tænh Laâm Ñoàng) ñaõ nhanh choùng vöôn leân trôû thaønh trieäu phuù nhôø troàng cam, quyùt. Anh Nguyeãn Phuù Ñöùc trong vöôøn cam tróu quaû cuûa mình AÛnh: G.B 77 Troàng thaønh coâng caây cam Canh, cam Vinh, cam gioáng Myõ, quyùt Tích Giang taïi vuøng röøng nuùi chæ quen vôùi nhöõng caây rau maøu, caø pheâ cuûa anh Ñöùc khieán nhieàu ngöôøi khaâm phuïc. Ngay vôùi anh Ñöùc vieäc caây cam, caây quyùt beùn reã ôû ñaây cuõng laø moät baát ngôø, vì ban ñaàu, anh troàng cam Canh, quyùt Tích Giang chæ ñeå... ñôõ nhôù queâ (Haø Taây cuõ). Khoâng ngôø chuùng laïi hôïp vôùi khí haäu, thoå nhöôõng ôû ñaây neân phaùt trieån raát toát. Nhaän thaáy thò tröôøng Ñaø Laït tieâu thuï cuõng nhieàu neân anh ñaõ nhaân roäng ñeå phaùt trieån kinh teá gia ñình. Laáy ngaén nuoâi daøi, vöøa laøm vöøa gom goùp tieàn mua theâm ñaát ñai ñeå môû roäng vöôøn töôïc, ñeán naêm 2003 gia ñình anh Ñöùc ñaõ coù 6 ha ñaát ôû vuøng röøng nuùi naøy. Ñeán naêm 2007 khi ñaõ ñuû tieàn, anh ra Vieän Nghieân cöùu rau quaû (Haø Noäi) mua caây gioáng cam, quyùt veà chính thöùc troàng ñaïi traø. Hieän trong trang traïi cuûa mình, anh troàng 2ha cam, quyùt (phaàn lôùn dieän tích laø cam Canh) vôùi 6.000 caây (trong ñoù coù 2.000 caây cho thu hoaïch), coøn laïi anh troàng khoai lang vaø rau maøu khaùc. Ban ñaàu khi caây coøn nhoû, anh troàng vôùi maät ñoä daøy ñeå tieän chaêm soùc, khi caây ñöôïc 1 naêm tuoåi, chaéc khoûe hôn thì anh böùng troàng ra nhöõng trieàn ñoài vôùi khoaûng caùch töø 3 - 3,5 m/caây. “Loaøi caây naøy öa thoaùng vaø khoâ raùo neân khoâng troàng ôû choã truõng. Troàng chuùng raát deã, 78