"
Một Giờ Với Đồng Chí Hồ Chí Minh
🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Một Giờ Với Đồng Chí Hồ Chí Minh
Ebooks
Nhóm Zalo
^ M mhù
MỘT GIỜ
yớl ĐỐNG CHÍ
HỐ CHI MINH NHÀ XUẤT BẢN THANH NIÊN
MỘTGIỜ
VỚI ĐỔNG cm '
HỔCHÍMINH
“Dân tộc ta, nhân dân ta, non sông đất nước ta đã sinh ra Hồ Chủ tịch, người anh hùng dân tộc vĩ đại và chính Người đã làm rạng rỡ dân tộc ta,
nhân dân ta và non sông đất nước ta
Trích Điếu văn của Ban Chấp hành Trung ương Đảng ta đọc trong buổi lễ truy điệu Hồ Chủ tịch.
LÊ KHÁNH SƠN
(Suu tẩm, biên soạn)
M ộ r a ờ
VíặEÌỒNGCHÍ HỒCHÍMINH (In lần thứ ba)
NHÀ XUẤT BẢN THANH NIÊN
Lờ i giớ i thiệu
M 'ăm 1975, tập “Một giờ với đồng chí Hồ Chí Minh" đã ra mắt bạn đọc và được nhiệt liệt hoan nghênh.
Từ đó đến nay đã nhiều năm trôi qua, nhân dân và thanh niên từ khắp năm châu dù ở những cương vị xã hội và chính kiến khác nhau, vẫn tiếp tục lên tiếng phát biêu và viết bài ca ngợi công đức Bác Hồ. Bác vẫn sông trong sự nghiệp đấu tranh vì hoà bình và tiến bộ xã hội của nhân dân và thanh niên thế giới. Anh hưởng to lớn của Bác Hồ trong đời sông nhân loại là niềm tự hào cao cả của nhân dân ta. Hưởng ứng cuộc vận động "Tuổi trẻ Việt Nam học tập và làm theo lời Bác" do Ban Bí thư Trung ương Đoàn phát động trong đoàn viên, thanh niên cả nước, Nhà xuất bản Thanh Niên cho in lại cuốn "Một giờ với dồng chí Hồ Chí Minh". Cuốn sách chia thành 4 phần:
Phần I: Chủ tịch Hồ Chí Minh là nhà yêu nước vĩ đại.
Phần II: Bác Hồ là người cộng sản mẫu mực.
Phần III: Đổng chí Hồ Chí Minh là người quốc tế xã hội chủ nghĩa trong sáng.
Phần IV: Bác Hồ là người có đạo đức tuyệt vời, thiên tài cách mạng hiếm thấy.
Chúng tôi hy vọng đáp ứng được phần nào lòng mong chờ của bạn đọc.
NHÀ XUẤT BẢN THANH NIÊN
Phẩn /
CHỦ TỊCH HỔ CHÍ MINH LÀ NHÀ YÊU NƯỚC VĨ ĐẠI
X.A-GIEN-ĐÊ
(Cố tổng thống Chi-lê)
MỘT NGƯÒI TƯỢNG TRƯNG
CHO C Ả DẨN TỘC'”
ở nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà, chúng tôi đã được nghe, được thấy và được học tập nhiều bài học về con người và cách mạng. Song chúng tôi vẫn cảm thấy thiếu, nếu như không được gặp một người tưọng trưng cho cả dân tộc: Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Vào hồi 8 giờ sáng, một buổi sáng đầy ánh mặt tròi, chúng tôi tới Phủ Chủ tịch.
“Tới thăm nhà Bác Hồ” như lòi đồng chí Ca, một người bạn cộng tác của chúng tôi, đã nói với chúng tôi một cách cảm động và tự hào.
Chúng tôi qua chiếc cổng sắt cao không có người gác. Xuốhg ôtô chúng tôi đi bộ tới một căn nhà nhỏ cũ, tưong phản với cái vẻ đồ sộ của những toà nhà khác ở xung quanh. Chúng tôi bưóc quá ngưõng cửa
Trong quyển này, đầu đề do chúng tôi đặt.
..9..
..MíỈ!l..í5íờỵỚLĐỔNG CHÍ HỔ^
của một cái cửa để ngỏ, thông sang một căn phòng nhỏ. Một người dáng rất nhanh nhẹn, thân mật ra đón chúng tôi. Đó là Thủ tướng Phạm Văn Đồng.
ở đầu một chiếc bàn quay lưng về phía chúng tôi, có một người đang ngồi. Khi nghe thấy tiếng nói và bước đi của chúng tôi, người đó đứng dậy, đi về phía chúng tôi, hai tay rộng mỏ và vẻ mặt hiền từ. Đó là Chủ tịch Hồ Chí Minh. Chủ tịch nói với chúng tôi: “Nhiệt liệt chào mừng các bạn”. Rồi Chủ tịch ôm hôn chúng tôi. Lòi chào thắm thiết của Chủ tịch có sự dịu dàng và cưỡng quyết của hàng thế kỷ. Chủ tịch lại nói: “Rất cám ơn các bạn đã đến thăm chúng tôi. Tôi biết rằng các bạn tới đây từ một đất nưốc rất xa xôi và đã trải qua nhiều khó khán để trao cho chúng tôi sự ủng hộ và tình đoàn kết của nhân dân các bạn. Rất cám ơn!”. Câu cuối này, Chủ tịch nói bằng tiếng Tây Ban Nha rất rõ. Đây là lòi chào trìu mến của vị Chủ tịch nước Việt Nam, một con người đầy tình người và giản dị.
Chúng tôi ngồi quanh một cái bàn, Chủ tịch Hồ Chí Minh chậm rãi mở chiếc phong bì, lấy ra một tấm ảnh và nói với chúng tôi: “Đây là một kỷ niệm”. Chủ tịch lần lượt giới thiệu với chúng tôi những em thiếu nhi anh hùng miền Nam có nét mặt thơ ngây đang ngồi quây quần quanh Chủ tịch trong tấm ảnh. Chủ tịch nói: “Tôi rất vui lòng về các cháu thiếu nhi ngày nay. Các cháu đã làm được nhiều việc hơn
10
MỘT GIỜ VỚI ĐỎNG CHÍ H ổ CHÍ MINH
chúng tôi. Tôi chưa khi nào làm được những việc mà các cháu đã làm. Thiếu nhi ỏ thời tôi cũng vậy”. Sau đó, Chủ tịch mở một quyển vở cũ và vối giọng dịu hiền, Chủ tịch đọc những con số chỉ rõ những thanh niên, thiếu nhi đã đạt được những thành tích xuất sắc trong học tập, lao động và trong những việc anh hùng. Những con sô" này mỗi ngày một tăng nói lên sự nỗ lực của thanh niên. Trong khi Chủ tịch nói; chúng tôi hiểu rằng Người đang ở trước mặt mình đây chính là người đã cùng với một sô" người khác sáng lập ra Đảng, là người đã bị tù đày, truy nã, sông trong hang, là người đã tổ chức đấu tranh để giải phóng Tổ quốc. Chủ tịch Hồ Chí Minh là lịch sử, là người Con và ngưòi Cha của cách mạng. Cuộc đòi gương mẫu và nếp sống giản dị của Chủ tịch đã khắc sâu vào tâm trí chúng tôi. Tinh thần quyết tâm của Chủ tịch thể hiện rõ trong những câu nói ngắn gọn và sáng sủa, chứa đựng sự dũng cảm và anh hùng của các thê hệ kiểu mẫu của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà trên mặt trận bảo vệ đất nước cũng như trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội. Những điều Chủ tịch nói với chúng tôi, những điều chúng tôi được nghe và những điều Chủ tịch nhấn mạnh về sau đã nói lên tinh thần của cả một dân tộc và đã cho chúng tôi hiểu vì sao dân tộc đó chiến thắng.
11
M ọi y u v b l Đ
Chủ tịch Hồ Chí Minh tạm biệt chúng tôi. Những lòi nói cuốĩ cùng của Chủ tịch mãi mãi vang trong tâm trí chúng tôi. Cái nhìn dịu hiền và trìu mến của Chủ tịch đã làm chúng tôi vô cùng xúc động. Chủ tịch đứng dậy, lại bắt tay, ôm hôn chúng tôi và một lần nữa nói với chúng tôi một câu bằng tiếng Tây Ban Nha rất rõ; “Rất cám ơn, rất cám ơn các bạn!” Chủ tịch nói thêm: “Nhò các bạn chuyển lòi chào thân thiết của nhân dân Việt Nam đến nhân dân Chi-lê”.
Chủ tịch từ từ đi ra, tay chôbg ba-toong và đi đôi dép cao su không thể nào lẫn được.
Không có vẻ kiêu kỳ, không có gì ngạo mạn trong lời nói, mà chỉ thấy niềm tin mãnh liệt vào nhân dân. Những phút dài im lặng tiếp theo, sau khi chúng tôi tạm biệt Bác Hồ. Chúng tôi cố trấn tĩnh lại. Chưa bao giò chúng tôi cảm thấy sự giản dị vĩ đại lại đi liền với nhau như vậy. Chưa bao giò một người khi nói vối chúng tôi về các em nhỏ lại giáo dục chúng tôi nhiều như vậy. Tư tưởng và những lời nói của Chủ tịch chứa đựng sự đau thương và anh dũng của cả một dân tộc đã làm nên lịch sử của mình. Nhưng sự dịu hiền toả ra từ những lời nói thì chỉ có ỏ Chủ tịch Hồ Chí Minh.
12
A-NIN-LƠ CA-PÔ-TƠ
(Tổng thư ký Tổ chức Đoàn kết
Nhân dân Á, Phi, Mỹ La tinh)
NGƯÒI DẪN ĐƯÒNGTỐI CA O
Điện gửi Chủ tịch Hội đồng
Bộ trưởng Phạm Văn Đồng
Nhân dịp kỷ niệm lần thứ 94 ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh kính mến, thay mặt Tổ chức đoàn kết nhân dân các nước Á, Phi, Mỹ La tinh (OSPAAAL), xin gửi tới đồng chí, Đảng, Chính phủ và nhân dân Việt Nam lòi chào chân thành trưóc sự kiện quốc tế có ý nghĩa này.
Lịch sử đấu tranh lâu dài của nhân dân Việt Nam tất yếu phải đề cập tới người dẫn đường tốì cao của dân tộc Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh, tấm gương của sự giản dị, khiêm tốh và toàn tâm, toàn ý phục vụ cách mạng, đồng thòi Người luôn luôn có mặt trong mọi thắng lợi của nhân dân Việt Nam.
Chúng tôi vui mừng trưóc những thành tựu mà nhân dân Việt Nam đạt được trong công cuộc phát triển kinh tê và xin bày tỏ niềm tin của chúng tôi vào
13
MỘT GIỜ VỚI ĐỒNG CHÍ H ổ CHÍ MINH ..... .................................................................
những lòi nói bất diệt của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Còn non, còn nước, còn người, thắng giặc Mỹ ta sẽ xây dựng hơn mười ngày nay” sẽ trở thành một thực tế đẹp đẽ.
Xin gửi đồng chí lời chào thân ái.
14
CHÍ H ổ ^
A-MIN
(Nhà báo - Nom Y-ê-men)
NGƯÒI GIEO NHỮNG HẠT GIỐNG ĐẨU TIÊN
Và ngày mà Người cùng các đồng chí Việt Nam gieo những hạt giông đầu tiên trong cuộc đấu tranh của nhân dân nưốc Người, đó là ngày bình minh đã xuất hiện ở châu Á. Với ánh bình minh ấy, trẻ em Việt Nam đang quằn quại đau thương dưới gót giày của chủ nghĩa đê quốc thê giới, cảm thấy rằng thế giới mới của mình đã tạo nên một con người, đó là Bác Hồ Chí Minh. Và các em bé Việt Nam, sốhg dưới bom đạn của bọn xâm lược Mỹ ấy đã gọi Người là “Bác Hồ”. Người không những là Bác, là Cha của riêng thiếu nhi Việt Nam, mà Người còn là Bác, là Cha của thiếu nhi toàn thê giới, đặc biệt là thiếu nhi A-rập chúng tôi.
... Chính Người, Bác Hồ, đã đóng hàng ngàn mũi đinh lên chiếc quan tài của chủ nghĩa đê quốc Mỹ ở trên đất nước Việt Nam và giúp cho chúng tôi tìm thấy con đường giải phóng khỏi ách gông cùm cho
15
những con ngưòi trên bán đảo Ả-rập, để cho chúng tôi trở lại làm người và không bị coi khinh bởi những tên man rỢ.
Chính Người, Bác Hồ, đã xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam dưới bom đạn của đế quốc Mỹ”.
16
MÒT GIỜ y ớ l ĐỎNG CHÍ H ỗ CHÍ MINH
ÁP-ĐEN MA-LẾCH
Nhà báo (Cộng hoò Ả-rộp thống nhất)
NGỰÒI TIÊU BIỂU
CHO CU Ộ C KHẢNG CHIẾN
Nếu lịch sử hiện đại chưa bao giò chứng kiến một cuộc chiến tranh ác liệt và tàn khốíc nào như cuộc chiến tranh do lực lượng phản động to lớn nhất là đế quốc Mỹ đang tiến hành thì nhân loại cũng chưa bao giò biết đến một cuộc kháng chiến và một sự bền gan chịu đựng nào có thể vượt hoặc ít ra là sánh kịp cuộc chiến đấu ngoan cưồng và bền bỉ của nhân dân Việt Nam ở cả hai miền Nam, Bắc để giành lấy thắng lợi trong việc đánh bại cuộc xâm lược của Mỹ và làm cho những kẻ gây ra nó phải nếm mùi nhục nhã.
Chính nhân dân Việt Nam đã khôngngừng chiến đấu theo tinh thần đó, cũng vì thế mà Cụ Hồ Chí Minh đã trở thành bất diệt trong ý thức của hàng triệu ngưòi Việt Nam và chiến sĩ... Cụ đã trỏ thành như một vị thánh, một người thầy, một người tiêu biểu cho cuộc kháng chiến, một nhà văn một nhà
17
MỒT GIỜ VỚI ĐỎNG CHÍ HỎ CHÍ MINH
tuyên truyền chính trị, một nhà nghiên cứu văn học sắc bén và một nhà thơ giàu tình cảm.
Nếu Việt Nam là sự thức tỉnh lương tri của thòi đại chúng ta, thì Cụ Hồ Chí Minh là Người đã tạo ra lương tri đó”.
Trích hài Cụ Hồ Chí Minh, Nhà nghiên cứu
văn học, nhà văn, nhq thơ, báo Tin tức
(Ả-rập) 19-9-1969
18
MÔT GỊỜ VỚI ĐỔNG CHÍ H ồ CHÍ MINH
BAN CHẤP HÀNH TRUNG ƯƠNG
ĐẢNG CỘNG SẢN Bổ ĐÀO NHA
NHÀ YÊU NƯỎC
NHIỆT THÀNH
“Nhân kỷ niệm lần thứ 90 ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Bồ Đào Nha xin gửi đến các đồng chí và tới toàn thể nhân dân nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam lời chào đoàn kết nồng nhiệt nhất và thân thiết nhất của những người cộng sản, của giai cấp công nhân và toàn thể nhân dân lao động Bồ Đào Nha.
Qua việc bày tỏ lòng kính trọng đối vối cuộc đòi và cuộc chiến đấu của Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhà yêu nước nhiệt thành và nhà quốc tế triệt để, nhân vật lỗi lạc của phong trào cộng sản và công nhân quốc tế, chúng tôi muôn nêu lại những thắng lợi lịch sử của nhân dân Việt Nam trong cuộc đấu tranh chông sự thống trị của chủ nghĩa thực dân, vì độc lập, tiến bộ và chủ nghĩa xã hội, chống những cuộc xâm lược quân sự của đê quốíc Bắc Mỹ vì sự nghiệp thống nhất nước Việt Nam.
19
. MOl.Gtò.yớI ĐỔNG c
Cuộc đấu tranh gian khổ của giai cấp công nhân, nông dân và nhân dân Việt Nam đã giành được uy tín to lớn và tình đoàn kết quốc tế của Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa khác, của các lực lượng cách mạng và chông đế quốc trên toàn thê giới.
Trong dịp kỷ niệm ngày sinh đồng chí Hồ Chí Minh kính yêu, chúng tôi, những người cộng sản Bồ Đào Nha, một lần nữa xin khẳng định lại tình đoàn kết vững chắc và quyết tâm làm hết sức mình để tăng cường hơn nữa quan hệ anh em vốn có giữa Đảng Cộng sản Bồ Đào Nha và Đảng Cộng sản Việt Nam trên cơ sở các nguyên tắc của chủ nghĩa Mác
Lê-nin và chủ nghĩa quốc tế vô sản, và tin chắc rằng qua đó góp phần củng cô" tình hữu nghị và sự hỢp tác giữa nhân dân hai nước, vì sự nghiệp hoà bình, tiến bộ và chủ nghĩa xã hội”.
20
CHÍ
BÁO AN-NÁT
(An-giê-ri)
HIỆN THÂN Ý CHÍ BẤT KHUẤT
CỦA C Ả DÂN TỘC
''Không có gi quý hơn độc lập, tự dỏ' một câu ngắn gọn và thoạt nghe qua có vẻ bình thường.
Nhưng câu đó làm cho người ta hiểu rõ cái hiện tượng kỳ lạ là tại sao nhân dân Việt nam lại giành được thắng lợi trong khi phải đường đầu với bộ máy chiến tranh khổng lồ của Mỹ. Câu này hợp với ván phong của người đã đề ra nó. Một con người biết nói lên những lời cần nói vào mỗi giai đoạn lịch sử, để động viên nghị lực, tập hỢp lực lượng, kích thích chủ nghĩa anh hùng và khêu gỢi sáng kiến. Những lời nói giản dị, đúng mực, không văn hoa nhưng khắc sâu vào trái tim khối óc của từng người, bởi vì người nói những lòi đó chỉ là diễn đạt điều mà mọi ngưòi cảm thấy sâu xa nhất trong lòng mình nhưng chưa diễn đạt được. Vì Người là hiện thân ý chí bất khuất của cả dân tộc không bao giò cam chịu làm nô lệ, vì trong 60 năm
21
qua ngay từ thuở thiếu thời, Cụ Hồ Chí Minh đã cống hiến cả cuộc đòi mình cho sự nghiệp độc lập dân tộc, nên mỗi một lòi của Người gắn chặt vói nguyện vọng của nhân dân Việt Nam.
Trích xã luận sô ra ngày 5-9-1969
22
..M!!^Ĩ.Gi.ộ.ỵ!Ề..ĐỔNG CHÍ r ó
BÁO ÁNH ĐIỆN
(Ấn Độ)
Vị LÃNH TU VÀ ANH HÙNG
GIẢI PHỒNG VIỆT NAM
Cụ Hồ Chí Minh, vỊ lãnh tụ và anh hùng giải phóng Việt Nam, 79 tuổi, là nhà cách mạng đã thách thức — và đã đánh thắng - quân đội của ba đê quốc lớn, rất mạnh về quân sự.
- Đế quốc Pháp hàng bao nhiêu thế kỷ nô dịch những nưốc ở Viễn Đông, trong đó có Việt Nam, cuối cùng trong một cuộc chiến tranh ác liệt, đã bị thua một trân quyết định ở Điện Biên Phủ.
- Đế quốc Nhật, hồi đại chiến thứ hai đã tràn vào giày xéo những thuộc địa của Anh, Pháp và những nước châu Âu khác ở Viễn Đông, và để chông lại chúng, những người cách mạng Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Cụ Hồ Chí Minh, đã tổ chức một loạt những cuộc nổi dậy, góp phần đẩy mạnh quá trình tiêu diệt hoàn toàn uy lực của đế quốc Nhật.
- Đế quốic Mỹ, sau khi Pháp buộc lòng phải trao trả độc lập cho Việt Nam, đã nối gót thay thế thực
23
dân Pháp, dựng lên một chính quyền bù nhìn phản động thối nát ỏ Nam Việt Nam để chia cắt và thống trị lâu dài đất nước Việt Nam; một lần nữa Cụ Hồ Chí Minh và quân đội giải phóng anh dũng phi thường của Cụ lại cầm vũ khí đứng dậy chốhg bọn đế quốc xâm lược mặc dầu chúng vẫn rêu rao tự xưng là những chiến sĩ đấu tranh cho dân chủ. Chính giai đoạn này trong sự nghiệp cách mạng của Cụ Hồ Chí Minh, chương cuối cùng của thòi kỳ 25 năm chiến tranh giải phóng hầu như không ngừng của Việt Nam, đã đặt Cụ Hồ ngang hàng với những người dựng cò khỏi nghĩa và những vị cứu tinh vĩ đại nhất trong lịch sử thế giối.
24
ĐỒNG CHÍ
BÁO DIỄN ĐÀN NHÂN DÂN
(Ba Lan)
NGUYỆN VỌNG
THA THIẾT NHẤT
“Miền Nam Việt Nam đã hoàn toàn giải phóng. Đạt được thắng lợi đó là vì các lực lượng yêu nước và toàn thể nhân dân Việt Nam đã vận dụng tư tưỏng của vị lãnh tụ vĩ đại Hồ Chí Minh thực hiện đúng lòi chỉ giáo của Người, áp dụng một cách sáng tạo tư tưởng của Người vào tình hình cụ thể ở Việt Nam.
Hồ Chí Minh là một nhà yêu nưóc, nhà cách mạng, mà “máu là máu của Việt Nam, xương là xương của dân tộc Việt Nam”, là một người theo chủ nghĩa quốc tế và chiến sĩ kiên quyết bảo vệ chủ nghĩa quốc tế vô sản.
... Suốt cả cuộc đời mình, và ngay cả sau khi đã nhắm mắt, Người vẫn dìu dắt nhân dân đi đến thắng lợi hoàn toàn.
Hồ Chủ tịch được toàn thể nhân dân kính yêu. Người gần gụi với nhân dân, luôn luôn giữ quan hệ mật thiết vối nhân dân, dìu dắt và lắng nghe ý kiến
25
..MỘI.GIỜ V^.ĐỔNG
của nhân dân. Người đã từng nhấn mạnh rằng, mối quan hệ với quần chúng là nguồn cảm xúc, là tri thức và động lực hành động đối với Người.
... Chiến thắng của nhân dân Việt Nam hoàn toàn giải phóng miền Nam Việt Nam là nguyện vọng tha thiết nhất của Người...”
26
MỘT GIỜ VỚI DỎNG CHÍ H ổ CHÍ MINH
BÁO GƠ-RAN-MA
(Cu Ba)
LẼ SỐNG CỦA NGƯỞI
Trung tâm cuộc đòi của Ngưòi, lẽ sống của Người là nền độc lập và sự thông nhất của nước Việt Nam và do đó Người được hàng triệu nhân dân Việt Nam và thê giới kính mến.
Nhiệt tình yêu nước và ý thức sâu sắc về chủ nghĩa quốc tế cách mạng luôn luôn gắn liền vối nhau trong quá trình hoạt động của đồng chí Hồ Chí Minh.
Hồ Chủ tịch thuộc lớp người vô song khó ai có thể sánh kịp, khó ai có thể vượt hđn. Nhưng với sự kết hỢp những đức tính đó Người cũng là tấm gương mà nhiều người khác có thể noi theo.
(Xã luận sô đặc biệt
ra ngày chủ nhật 14-9-1969)
27
MỘT GIỜ VỚI ĐỔNG CHÍ H ồ CHÍ MINH
NGƯÒI CON Vĩ ĐẠI NHẤT
“Thắng lợi của sự nghiệp tự do và độc lập của Việt Nam - sự nghiệp mà Chủ tịch Hồ Chí Minh hiến dâng trọn cả cuộc đòi mình - hiện nay bao trùm ngày kỷ niệm lần thứ 85 ngày sinh của người Con vĩ đại nhất của nhân dân Việt Nam và là một trong những nhân vật kiệt xuất nhất của phong trào cách mạng và Cộng sản quốc tế. Một biểu tượng to lớn nhất là trận chiến đấu cuối cùng của bản anh hùng ca 30 năm mà Ngưòi đã cổ vũ và lãnh đạo một cách thiên tài, và cùng vối ngọn cò giải phóng đã được cắm trên dinh luỹ cuối cùng của bọn đế quốc và bọn phản động Nguy - Sài Gòn - nói lên cái tên chiến thắng của Người: Thành phô" Hồ Chí Minh.
Bác Hồ không sống được đến giò phút lịch sử này của nhân dân Việt Nam, nhưng cố gắng của Người, sự lãnh đạo và di sản tư tưởng của Người là linh hồn của thắng lợi...
Trong thắng lợi lớn lao phi thường này, con đường đi mới đầy sáng tạo và đầy hy vọng giò đây đang mở ra cho Việt Nam, một nưốc Việt Nam thốhg
28
MÔTGỊỜVỚIĐỔ
nhất và tự do. Hiện nay và mãi mãi sẽ vẫn sôhg mãi hình ảnh Hồ Chí Minh, sáng suô"t và hiền từ, thân yêu như một người Cha; sẽ sống mãi tấm gương của Người, người học trò xuất sắc của Mác, Ăng-ghen và Lê-nin; sự hiến dâng trọn vẹn cuộc đòi của Người cho sự nghiệp của giai cấp công nhân, của nhân dân và của cách mạng, sự mẫu mực tột bực của Người về đức tính giản dị; sự cao cả, sự hy sinh quên mình và sự trung thành với nguyên tắc: lòi dạy về đoàn kết của Người trong cuộc đấu tranh để xây dựng một nước Việt Nam hoà bình, thông nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh. Ngọn cò chiến thắng của Hồ Chí Minh sẽ vĩnh viễn tồn tại như nhân dân và núi sông của Tổ quốíc Người”.
29
BÁO KỸ sự PÊ-RU
NGƯÒI CHA
CỦA CU Ộ C CÁ CH MẠNG
Là một người thật sự khiêm tốn, người Cha của cuộc cách mạng thắng lợi của Việt Nam, ngay cả khi đã làm Chủ tịch nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từ chối không muôn cho người ta viết về tiểu sử của mình. Và cuộc đời đấu tranh không ngừng của Người chống xâm lược nước ngoài đã không cho Người có thời giò để nói về mình, mặc dù Người đã sốhg gần 80 năm.
... Ngày 19-5 năm nay, Chủ tịch Hồ Chí Minh đáng lẽ sẽ có thể tổ chức một cách vui mừng lần thứ 85 ngày sinh của mình cùng với thắng lợi quân sự của đất nước Người chống một cường quốc mạnh nhất, một thắng lợi mà Ngưòi đã luôn luôn tin tưởng.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã hiến dâng cả đòi mình không chút đắn đo cho những lý tưởng cao đẹp nhất về tình yêu tự do và dân chủ thật sự.
... Tuy Người đã mất, nhưng niềm tin cách mạng của Người vẫn tiếp tục giành được thắng lợi.
30
MỘT GIỜ VỚI ĐỔNG CHÍ H ổ CHÍ MINH
BÁO Lơ PHI-GA-RÔ
(Pháp)
MỘT TRONG NHỮNG NHÂN VẬT NỔI TIẾNG NHẤT
Cụ HỒ Chí Minh là người đã buộc Pháp phải bỏ thuộc địa quan trọng nhất là Đông Dương. Cụ Hồ đã chứng minh cho nước Mỹ hùng mạnh thấy rõ một cách cay đắng rằng con người có thể thắng được mọi vũ khí... Cụ là một trong những nhân vật nổi tiếng nhất, Người đã làm cho chúng ta kinh ngạc nhất trong thê kỷ này.
31
..MỘI.EỘ..YỚL.ĐỘ.N.G CHÍ H ồ CH
BÁO MIỀN NAM NƯỚC ĐỨC
(Tây Đúc)
CHỐNG LẠI NHỮNG Lực LƯỌNG QUÂN PHIỆT LÓN NHẤT
TRONG MỌI THÒI ĐẠI
Cụ Hồ không những đã giải phóng nước Việt Nam mà còn góp phần vào việc xoá bỏ cả hệ thống thuộc địa của đế quổc Pháp ở Đông Nam Á. Rồi Cụ trở thành nhà lãnh đạo của một dân tộc chống lại những lực lượng quân phiệt lớn nhất trong mọi thòi đại. Người Mỹ kéo đến. Cụ đã đưa họ đến chỗ không còn có thể nói đến chiến thắng mà chỉ có thể nói đến chiến bại. Cụ đã đánh đổ một tổng thông Mỹ.
32
CHÍ
BÁO QUYỂN LỢI Đ ỏ
(Tiệp Khốc)
Sự NGHIỆP MỘT Vỉ NHÃN
MÃI MÃI ĐƯỢC GHI NHÓ
“Hôm nay toàn thế giới tiến bộ và dân chủ tưởng nhớ đến Chủ tịch Hồ Chí Minh. Người là tượng trưng và tiếng nói của dân tộc Việt Nam, là hiện thân của ước mơ về xã hội và dân tộc, là ngọn cò bất diệt của cuộc đấu tranh lâu dài của nhân dân Việt Nam vừa giành được thắng lợi hoàn toàn.
Tên tuổi của Chủ tịch Hồ Chí Minh mãi mãi được lưu truyền với lòng kính trọng sâu sắc nhất ở Việt Nam. Cũng như đối với mọi người yêu chuộng tự do, độc lập và tiến bộ xã hội. Hồ Chí Minh, người con vĩ đại của dân tộc Việt Nam đã hiến trọn cuộc đòi và thiên tài của một vị lãnh tụ cho những mục tiêu cao cả đấu tranh giải phóng dân tộc bị áp bức, và đã đưa cuộc đấu tranh đó đến thắng lợi.
Chủ tịch Hồ Chí Minh là ngưồi học trò trung thành của Mác và Lê-nin, là chiến sĩ xuất sắc của phong trào cộng sản và công nhân quốc tế. Cuộc đồi
33
MỘT GIỜ VỚI ĐỔNG CHÍ H ồ CHÍ MINH ..............t...................................... ...........................................................................................................................
cao quý và sự nghiệp đấu tranh kiên cường của Người mãi mãi là một trang sử vẻ vang. Sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh là sự nghiệp của một bậc vĩ nhân mãi mãi được ghi nhớ”.
34
BÁO THANH NIÊN QUẬT KHỞI
(Cu Ba)
Sự TƯỎNG NHỐ TỐT NHẤT
ĐỐI VỚI NGƯÒI
Ngày 19-5-1980 tại làng Kim Liên, huyện Nam Đàn ra đòi một con người mà với thồi gian trôi qua đã trở thành vị lãnh tụ của toàn thể nhân dân Việt Nam: Chủ tịch Hồ Chí Minh bất tử.
Hôm nay, khi Ngưòi 85 tuổi, nhân dân của Người trỏ thành người chủ tuyệt đốỉ của tương lai mình, những người đã làm nên những thành công và chiến tích hoàn toàn thoát khỏi sự thâm nhập của nước ngoài.
Trước ngày kỷ niệm ngày sinh của Người, thắng lợi mà Người mong mỏi trỏ thành sự thật. Sự giải phóng hoàn toàn và độc lập. "Nam Bắc sum họp một nhà", những mục tiêu mà Hồ Chí Minh từng giây, từng phút hiến thân và cho đến hơi thở cuối cùng của cuộc đời quý báu của mình, đã trở thành sự thật. Nhân dân Việt Nam ngày nay có thể đưa ra trưốc thế giới thắng lợi đó như là một sự tưởng nhố tốt nhất đối vối con người đã là linh hồn và người lãnh đạo cuộc đấu tranh này.
35
MỘT GIỜ VỚI ĐỎNG CHÍ H ổ CHÍ MINH
BƯ\-GA ĐI-MI-TRO-VA
Nhà vân (Bun-ga-ri)
HỒ CHÍ MINH:
NIỀM HY VỌNG LỐN NHẤT
Niềm hy vọng cũng có nhiều tên gọi khác nhau. Song, ỏ Việt Nam niềm hy vọng được tượng trưng là Chủ tịch Hồ Chí Minh. Chỉ đến lúc này tôi mối càng cảm thấy hiện lên rõ nét một ông cụ vóc tầm thước, điềm đạm mà tôi có may mắn được gặp vào tháng 10 năm 1966 trong căn nhà đơn sơ của Người ở Hà Nội. Lòng kính yêu và quý trọng vô hạn của người Việt Nam đối vối Bác Hồ đã đưa tôi đến với Người như đến với một người đã rất thân và kính trọng, trạc tuổi vói ba tôi đã qua đòi.
Lúc đó, cuộc leo thang ném bom của giặc Mỹ là một mối đe doạ thường xuyên. Đêm biến thành ngày, ngày làm đêm. Tôi được đến thăm Người trước 6 giò, vào giờ ăn sáng. Tôi không bao giờ quên cảm giác trong mát và sảng khoái của buổi sáng hôm ấy dưối bầu tròi ửng hồng của Hà Nội đang chiến đấu. Những cô gái tiếp tục cảnh giới trên các mái nhà sau một đêm không ngủ, khi có còi báo động...
36
.MỘI.?]ờỵ!Í^.ĐỔNG CH
Chúng tôi bước vào một vưòn cây xanh, sương ban mai còn đọng trên lá. Ánh sáng toả khắp rừng cây cổ thụ trong sự yên lặng khó tả. Có thể đó là ánh sáng từ một con người vĩ đại mà tôi sẽ gặp, thôi thúc tôi bước nhanh hơn. Chúng tôi đi giữa hai hàng cây trên một đoạn đường ngắn và đủ để tôi nhớ lại tất cả những điều mà tôi biết về Bác Hồ. Người đứng đầu Nhà nước, Một nhà thơ, Một chiến sĩ. Những bài thơ Người viết trong nhà tù chứa đầy ánh trăng dịu hiền và khát vọng tự do. Tôi thường ôn lại một trong những bài thơ Người viết trong những giò phút đen tối đó:
“Trong tù không rượu củng không hoa,
Cảnh đẹp đêm nay, khó hững hờ.
Người ngắm trăng soi ngoài của sổ,
Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thư’.
Tôi biết, trong 40 năm ròng, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đấu tranh quên mình, đấu tranh bất hỢp pháp. Nhưng khi trả lời câu hỏi của nhà báo nước ngoài: “Cụ đã ở tù bao nhiêu năm?” Người chỉ nói bằng ý rất thơ:
- Thòi gian trong tù thì bao giò cũng dài.
Đồng chí Grê-cốp, đại sứ Bun-ga-ri ở Hà Nội kể lại: Khi đồng chí An-đrây Ban-sép, bác sĩ của chúng ta hy sinh ở Việt Nam trong khi làm nghĩa vụ quốc tê của mình. Chủ tịch Hồ Chí Minh đích thân đến sứ quán Bun-ga-ri không cầm được nưốc mắt, hỏi: “Chúng ta sẽ
37
báo tin cho mẹ đồng chí đó như thê nào?”. Và khi tới thăm Xô-phi-a, Người muốn được gặp mẹ đồng chí Ban-sép. Những vấn đề quốc gia quan trọng không làm cho Người quên sự quan tâm đến một bà mẹ có đau thương. Chính mẹ đồng chí Ban-sép đã kể lại cho tôi kỷ niệm rất cảm động về cuộc gặp gỡ ấy và sự thông cảm qua giọng nói ấm áp của Người.
Như một vị thượng khách, Người đã để lại trên đất nước chúng tôi một câu nói quý giá: “Ngày nay, nhân dân Bun-ga-ri đã tự tạo được ngay cả từng đồng xu mà họ cần thiết”.
Người không có cuộc sốhg cá nhân nào khác, ngoài tình thương yêu đôi với toàn thể nhân dân cả nước. Thu Hà, một em bé Việt Nam luôn luôn hát bài hát âu yếm như sự âu yếm của tuổi thiếu niên đối với Bác Hồ, và trong cả tuổi niên thiếu của mình cố gắng, chăm chỉ vối đôi bàn tay nhỏ bé học băng bó vết thương, cứu giúp các em khác trong các trận mưa bom... và em đã đạt danh hiệu cao nhất - “Cháu ngoan Bác Hồ”.
Tên Bác Hồ đối với tất cả thiếu nhi Việt Nam giốhg như một câu chuyện thần thoại mà các em rất quý mến và ưa thích khi được nghe kể.
Chúng tôi dừng lại trước cánh cửa đã mỏ của một căn nhà nhỏ phủ đầy bóng mát. cảnh đầu tiên hiện ra trước mắt tôi là lọ hoa hồng trên bàn và một cụ già vóc người tầm thước mà tôi đã được biết qua tranh ảnh. Đó
38
là người Việt Nam cao nhất trong sô" những người Việt Nam mà tôi đã gặp. Người có đôi mắt đám chiêu, và có thể là người đăm chiêu duy nhất ở Việt Nam.
Tôi tự hỏi: đâu là nguồn gốc bí ẩn của nỗi buồn thầm kín đó? Có thể là sự đau khổ của nhân dân, nhưng cũng có thể Người linh cảm trước rằng sẽ không nhìn thấy ước mơ của cả đời mình - giải phóng và thốhg nhất Tổ quốc của Người - được thực hiện. Nhưng Ngưòi đã thấy cuộc đấu tranh anh hùng trên Tổ quốc thân yêu do Người lãnh đạo và tin tưởng vào thắng lợi trong tương lai...
Chúng tôi nói chuyện bằng tiếng Pháp, thứ tiếng mà Người nói rất giỏi. Nhà thơ Tố Hữu cũng có mặt trong cuộc gặp gỡ. Chúng tôi uô"ng nưốc chè ướp hương sen không có đường, như sinh hoạt trong một gia đình bình dị nhất.
Người là chủ nhà, là chủ cả đất nước mà chỉ mặc bộ quần áo bà ba giản dị, chân đi đôi dép cao su không tất. Bắt gặp tôi đang chăm chú nhìn lọ hoa hồng - ở đây hoa hồng được coi là sự chúc mừng đối với Tổ quốc tôi - Người nói bằng lời lẽ dễ hiểu rằng trong mọi hoàn cảnh, Người vẫn có lọ hoa hồng đặt trên bàn làm việc. Chỉ có sự hà khắc trong nhà tù mói tước mất thói quen đó của Người. Lúc này tôi mối nhận thấy hết ý nghĩa những bông hoa hồng nảy nhuỵ, toả hương trên chiếc cầu nốì liền hai nưốc xa xôi chúng ta là như thê nào.
39
MỘT GIỜ VỚI ĐỎNG CHÍ H ỏ CHÍ MINH
Ngưòi hỏi tôi đã đi thăm những nơi nào ở Việt Nam. Người vui mừng khi biết tôi đã được vào thăm khu Bốn, một vùng bị ném bom, bắn phá ngày đêm, để tận mắt thấy lòng dũng cảm đáng kinh ngạc của những con người bình thường. Người sửa cho tôi phát âm chữ “Thanh Hoá” và giải thích thêm âm thứ hai “hoa”, ví dụ như “hoa” hồng. Tôi không thể tìm cách lắp lại đúng phát âm của chữ “hoá”, Người lưu ý tôi về nhạc điệu của tiếng Việt Nam, vạch vào không khí những bậc, những nốt và chỉ dẫn cho tôi cách lên xuốhg giọng và những âm nào cần phải nói như hát. Phải là một nhà thơ thực thụ mới'CÓ thể cảm thấy đúng từng thanh điệu chi tiết như vậy trong tiếng nói của dân tộc mình.
... Chúng tôi nói về thị trấn Phủ Lý bị tàn phá ác liệt trước đó mấy ngày. Tôi vẫn còn có những cảm giác nóng hổi về cái miệng núi lửa sâu thẳm, trong đó đã thiêu cháy thị trấn đẹp đẽ này, nơi tôi đã đi qua trước khi nó bị tàn phá. Không để tôi tự trấn tĩnh, Người kể tiếp là đã chứng kiến sự bình tĩnh và dũng cảm của nhân dân mình, như một điều ngạc nhiên nhất trong chiến đấu là sự gan góc của phụ nữ Việt Nam.
líhi tiễn tôi ra về, theo tập quán của Việt Nam cũng như của Bun-ga-ri, chúng tôi dừng lại ở cửa hồi lâu, nói những câu cuối cùng về văn thơ của Người, mà không muốh chia tay. Qua nụ cười dí dỏm, Người nói rằng, Người không phải là nhà thơ. Trong nhà tù,
40
MỘT GIỜ VỚI ĐỔNG CHÍ H ổ CHÍ MINH
không có việc gì làm, nên Người cũng “tập ghép vần” thêm. Tôi rút trong túi xách của mình ra tập “Nhật ký trong tù” của Người đã được dịch ra tiếng Pháp và xin Người cho chữ ký kỷ niệm. Tôi làm việc này sau cùng khi gần tạm biệt Người. Con người vĩ đại có một thứ ánh sáng rất kỳ diệu. Người có phong cách rất tự nhiên và bình dị. Chính vì thê mà lúc nào tôi cũng cảm thấy gắn bó với hình ảnh của Người.
Ngày nay tôi rất xúc động nhìn lại nét chữ chân phương, điềm đạm của Người vối màu mực còn đỏ tươi trên trang đầu của tập thơ.
Trong những ngày các thành phố và làng mạc Việt Nam có nguy cơ wến thành trơ trụi, sự tàn phá đang đe doạ Thủ đô Hà Nội và sự chết chóc đang đe doạ những em bé Việt Nam, trong tình huống đó, với nghị lực của tuổi già, Người vẫn giữ được tự chủ trong quan niệm cũng như trong hành động. Người hy vọng rất sâu sắc vào nhân dân, cũng như nhân dân đặt hy vọng to lốn vào lãnh tụ của mình.
Sự chết chóc không thể nào dập tắt được niềm hy vọng đó.
Tôi ra về. Một ông cụ vóc người tầm thước, đôi mắt đăm chiêu, mặc bộ đồ áo bà ba màu cà phê, chân đi đôi dép cao su không tất dừng lại ở ngưỡng cửa. Hồ Chí Minh! Niềm hy vọng lớn nhất!
41
CHAO-OARIN ư\T-THA-SA
Đại biểu Thái Lan tại Hội nghị Quốc tế
“Việt Nam và thế giới” họp tại Hà Nội 5-1980
CÔ N G LAO ANH HÙNG
Vĩ ĐẠI
Nhân kỷ niệm lần thứ 90 ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhân dân thế giới đã bày tỏ lòng vui mừng chung với nhân dân Việt Nam. Đây là một biểu hiện mới công lao anh hùng vĩ đại của Chủ tịch Hồ Chí Minh và nhân dân Việt Nam anh hùng, không những được ghi vào trang sử thế giới mà tôi tin chắc rằng đó cũng là bài học quý báu mà thế giới đang quan tâm nghiên cứu.
Tôi xin bày tỏ lòng mong muốn tô"t đẹp đối với nhân dân Việt Nam và các vỊ đại biểu, chúc các vị mạnh khoẻ, cùng chung sức, chung lòng nỗ lực phấn đấu cho hoà bình trở thành hiện thực đôl với loài người.
42
...M ộl.?íộ.ỵớ l ĐỔNG CHÍ
E-NÔT MA-ư\N-ĐU
Đại biểu Dim-ba-bu-ê tại Hội nghị Quốc tế
“Việt Nam và thế giới” họp tại Hà Nội 5-1980
VIỆT NAM - HỒ CHÍ MINH
Cái tên Việt Nam — Hồ Chí Minh gắn bó chặt chẽ với hết thảy những ai chiến đấu chống lại chủ nghĩa đế quốc, chủ nghĩa thực dân cũ và mới và tất cả các hình thức bóc lột và phân biệt chủng tộc.
ở miền Nam châu Phi và ở Dim-ba-bu-ê, Việt Nam và Hồ Chí Minh được coi như biểu tượng của tình đoàn kết và việc mở rộng tình đoàn kết đốì với nhân dân đang chiến đấu trên toàn thế giới. Chúng ta đã học được từ Việt Nam những bài học gì? Chủ tịch Hồ Chí Minh đã để lại cho chúng ta những di sản cách mạng gì? Chúng ta học được rằng chủ nghĩa đế quốc và các hình thức xâm lược có thể bị đánh bại ở bất cứ nơi nào. Đúng là chủ nghĩa đế quốíc có thể bịđánh trọng thương ở nơi nào mà ở đó nhân dân bị áp bức được dẫn dắt bằng những tư tưởng chính trị đúng đắn và được động viên bằng sự lãnh đạo sáng suốt như sự lãnh đạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh, ó
43
nơi đó, nhân dân có khả năng giáng cho chủ nghĩa đế quốc những đòn chí tử.
Cuộc đấu tranh anh hùng của nhân dân Việt Nam anh hùng đã dẫn tới kết quả là chủ nghĩa phong kiến và toàn bộ các cơ chế bóc lột về xã hội và kinh tế đã bị đánh đổ ở Việt Nam. Đế quốic Pháp và đế quốc Mỹ đã tiến hành ở Việt Nam tất cả các hình thức xâm lược, nhưng chúng không những chỉ bị đánh bại ở Việt Nam mà chúng còn bị suy yếu nhiều trên phạm vi toàn cầu.
ở Dim-ba-bu-ê, chúng tôi đánh giá rằng sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh quý giá đốì với nhân dân chúng tôi vì sự nghiệp đó có thể tiếp tục tạo ra nhiệt tình cách mạng trong cuộc chiến đấu của nhân dân Nam Phi vì sự giải phóng hoàn toàn khỏi cuộc xâm lược của chủ nghĩa đế quốc và vì công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội và nển dân chủ. Các lực lượng yêu nước Dim-ba-bu-ê sẽ tiếp tục mang trong tâm khảm mình tình cảm cách mạng và sự trân trọng đối với nhân dân Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh. Tình đoàn kết của nhân dân chúng tôi với nhân dân Việt Nam sẽ tiếp tục, không chỉ trong 30 năm hay 90 năm, mà vĩnh viễn vững bền.
44
.............. MỘT GIỜ VỚI ĐỔNG CHÍ H ồ CHÍ MINH t...................................................................................................................... ..................................
HA-Y-DE XAN-TA-MA-RI-A
Nhà bão (Cu Ba)
TÌNH YÊU THỰC sự
Thồi gian ở Việt Nam, tôi đã thấy rõ Chủ tịch Hồ Chí Minh đưỢc nhân dân yêu mến như một người thân thiết nhất. Tình yêu của họ đối với Người vô cùng sâu sắc và không bò bến. Đó là điều biểu hiện rõ rệt nhất ở mỗi ngưồi Việt Nam. Đây không phải là tình yêu thần thoại mà là tình yêu thật sự.
45
MỘT GIỜ VỚI ĐỔNG CHÍ H ổ CHÍ MINH
HÔ-XÊ CRUI-XHAN GÁC-XI-A
Tổng Bí thư Đởng Nhân dân Xã hội chủ nghĩa (Mê-hi-cô)
Vị ANH HÙNG DÂN TỘC
“Chủ tịch Hồ Chí Minh là một nhà yêu nước vĩ đại, một lãnh tụ kiệt xuất của dân tộc Việt Nam, một chiến sĩ quốic tế lỗi lạc. Cuộc đòi của Chủ tịch Hồ Chí Minh không chỉ là một tấm gương cho nhân dân Việt Nam mà còn là một bài học cho tất cả mọi người cách mạng trên toàn thê giới. Tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh - vị anh hùng dân tộc Việt Nam - cùng với chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưỏng của vị anh hùng dân tộc Mê-hi-cô Bê-ni-tô Hu-a-rét và của Vi-xên-tê Lôm bác-đô, người sáng lập Đảng Nhân dân - Xã hội chủ nghĩa, sẽ là những bài học sinh động, thiết thực cho khoá học này. Để tỏ lòng kính yêu của mình đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh, đối với nhân dân Việt Nam, Ban Chấp hành Trung ương Đảng quyết định đặt tên cho khoá học này là Khoá học Hồ Chí Minh. Đây là một vinh dự lớn đối vối khoá học và Ban Chấp hành Trung ương Đảng tin rằng tất cả các đồng chí học viên nhận thức rõ niềm vinh dự to lớn đó, sẽ ra sức cố gắng học tập để đạt kết quả cao nhất, xứng đáng với tên của Edioá học Hồ Chí Minh.
46
MỘT GIỜ VỚI ĐỔNG CHÍ H ồ CHÍ MINH
IN-TI PÊ-RÊ-ĐÔ
Tư lệnh Quân đội giởi phóng (Bô-lô-vi)
Sự GIẢI PHÓNG HOÀN TOÀN
Chủ tịch HỒ Chí Minh và nhân dân Việt Nam là những biểu tượng không thể tách ròi của cuộc chiến đấu anh hùng vô song nhằm chống chủ nghĩa đê quốic Bắc Mỹ.
Chủ tịch Hồ Chí Minh và nhân dân Việt Nam là tấm gương sáng ngòi nhất chứng tỏ rằng khi một dân tộc quyết chiến thắng hay là chết để bảo vệ tự do của mình thì không một kẻ nào có thể nô dịch nổi, dù kẻ đó là một nưốc đế quốc lốn nhất với toàn bộ sức phá hoại khủng khiếp của nó.
Chủ tịch Hồ Chí Minh là một nhà lãnh đạo chính trị, quân sự toàn tâm toàn ý và thiên tài. Người biết tổ chức nhân dân của mình, biết truyền cho nhân dân một sự thần kỳ kiểu mẫu mà qua đó đã tiếp thêm sức mạnh cho nhân dân trong những hoàn cảnh khó khăn và đã mỏ ra cho nhân dân một con đường quyết định dẫn đến sự giải phóng hoàn toàn, sự giải phóng này đang ngày càng đến gần hơn.
47
.............. MỘT GIỜ VỚI ĐỔNG CHÍ H ổ CHÍ MINH i ..................................................................................................................................................................
KA-TÉP l-A-XIN
Nhà vân (An-giê-ri)
NGƯÒI VIỆT NAM THỰC sự
Hơn ai hết, Cụ Hồ Chí Minh là một ngưồi Việt Nam thực sự, một ngưòi như nhiều người khác ở Việt Nam, Cụ là hiện thân của thế hệ hiện nay, là con người chiến thắng. Người là Bác, là Cha, vừa là đồng chí, Ngưòi tập hỢp quần chúng nam và nữ để xử lý đất nước họ, một đất nước đang là một đông hoang tàn và một công trường... về phương diện này, Cụ Hồ Chí Minh đã đóng một vai trò cực kỳ quan trọng.
Làm sông lại nhân vật đó trên sân khấu là chuyện không dễ. Nhà chính trị, Người chiến sĩ và Nhà thơ tất cả những cái đó không hình dung ra được một cách dễ dàng. Nhà chính trị khiêm tốn vào bậc nhất, Nhà thơ lớn lao vào bậc nhất. Thơ của Cụ bằng máu và bằng thịt, đó là thơ của cả Việt Nam.
48
KHA-OA-GIA MA-XUT
Giáo sư (Po-ki-xton)
KHÔNG THỂ TÁCH RÒI NHAU
“Việt Nam và Hồ Chí Minh, hai cái tên không thể tách rời nhau, tên của một đất nước anh hùng và tên của người con vĩ đại nhất của đất nưốc đó. Người tượng trưng cho tinh thần của thồi đại, tinh thần sục sôi cách mạng, đấu tranh cho sự nghiệp giải phóng dân tộc và xã hội... Hơn thế nữa, Người là hiện thân cho những người lao động và bị áp bức. Người thật là giản dị. Đó cũng là đức tính điển hình của nhân dân Việt Nam.
Trong cuộc chiến tranh xâm lược của Mỹ ỏ Việt Nam, Mỹ đã ném xuốhg Việt Nam sô" bom nhiều hơn tổng sô" của hai cuộc chiến tranh thế giới cộng lại. Mỹ còn đe doạ làm cho Việt Nam trở lại thời kỳ đồ đá. Nhưng Bác Hồ đã coi thường tất cả. Ngưòi Pháp đã thất bại ở Điện Biên Phủ và hoà bình kiểu Mỹ đã vĩnh viễn bị chôn vùi ỏ đầm lầy Việt Nam. Bác Hồ đã truyền cho nhân dân của Người một tinh thần và nghị lực mạnh đến nỗi không có cường quốc nào trên trái đất này có thể “dạy được cho họ một bài học”.
49
MA-TE GIOÒC-GI
Nhã bỏo (Hung-ga-ri)
NGƯÒI CHA,
NGƯÒI THÂN KÍNH NHẤT
Khi Mỹ muôn dìm miền Bắc trong bể máu và nưóc mắt, đồng chí Hồ Chí Minh nói; “Thắng lợi nhất định thuộc về Việt Nam. Hai miền của Tổ quốc nhất định được thống nhất”. Và học sinh rồi ghế nhà trường, những người nam giới ghi tên đi chiến đấu chông Mỹ bên cạnh Người.
Những phụ nữ, trẻ em và cụ già đi dép cao su trên con đường mang tên Người hết năm này tháng khác đã chở gạo, thuôc men, đạn dược cho các chiến sĩ ngoài mặt trận. Những quả bom khổng lồ của Mỹ xoá đi hàng trăm con đường mòn thì những công nhân vận tải Việt Nam lại tìm ra 200 con đường mòn khác... Trên con đường mang tên Người, sự đi lại nhộn nhịp không bao giò tắt. Mỗi hạt gạo đều sẻ làm đôi gửi ra cho các chiến sĩ ngoài mặt trận.
Những người yêu tự do đặt tên Sài Gòn là thành phô" Hồ Chí Minh. Dù họ có bị truy nã, bị tù đày
50
...MỘI.9íỂ,y!ỘLĐ!ỘNG c h ị H ổ
chém giết thì thành phô" Sài Gòn cũng mãi mãi vẫn là thành phô" Hồ Chí Minh.
Tên gọi đó là biểu tượng cho lòng tha thiết yêu tự do. Những Tổng thông bù nhìn, những tên toàn quyền, đại sứ và tưóng tá cô" làm cho người ta quên đi; biết bao lần chúng xuyên tạc, nói xấu đồng chí Hồ Chí Minh ở miền Nam. Nhưng tất cả đều vô ích. Lịch sử đã đưa kẻ thù của Người về dĩ vãng, những kỷ niệm về chúng cũng đang bị lu mồ đi. Những kỷ niệm về đồng chí Hồ Chí Minh luôn luôn rực rõ.
Các dân tộc không bao giò quên vỊ lãnh tụ chân chính, họ luôn luôn trung thành với những ngưòi thực sự đại diện cho ý nguyện và tình cảm của họ.
Đồng chí Hồ Chí Minh không bao giờ yêu cầu bất cứ ai bắt chước mình. Người chỉ muôn sao cho mọi người hiểu rõ sự nghiệp mà vì nó Người đã sông. Mỗi lòi nói, việc làm của người đều thể hiện điều đó.
Chính vì vậy mà Người trở thành lãnh tụ chân chính. Nhân dân Việt Nam hiểu và tuân theo Người, coi nhiệm vụ Người nêu ra là của chính mình. Đồng chí Hồ Chí Minh không có vỢ, tất cả thòi gian Người hiến dâng cho sự nghiệp giải phóng và hạnh phúc của dân tộc. Người không có con, nhưng Người có hàng triệu, hàng triệu người con trai, con gái trung thành noi gương Người. Nhân dân Việt Nam tuân theo lòi dạy của Người. Hàng triệu người trên thê
51
MỘT GIỜ VỚI ĐỔNG CHÍ H ổ CHÍ MINH ............. }..........................................................................................................................................................
giối khâm phục những hành động của họ. Khi họ dũng cảm chống lại bọn Mỹ giết người, người ta nói rằng họ không sỢ chết. Không đúng! Họ là những người yêu cuộc sống, vui tươi và điềm tĩnh, nhưng họ rất sỢ phải sống nô lệ...
Có nhiều nhà văn, hoạ sĩ, nhà thơ, nhạc sĩ đã sáng tác về đồng chí Hồ Chí Minh, mỗi người đều dùng những phương tiện nghệ thuật của mình cố gắng miêu tả Người. Nhưng ít người miêu tả được hết về Hồ Chủ tịch. Có rất nhiều kỷ niệm, ý nghĩa, tình cảm về con người mảnh khảnh đó. Những lòi nói của con người, phương tiện của nghệ thuật không đủ để miêu tả những đặc điểm đó. ít có người Việt Nam có thể nói hết tình cảm của mình đối với Hồ Chủ tịch, đối với người Cha, người thân kính ấy...
Hồ Chí Minh là chân lý của lịch sử.
Năm 1969, lúc Người từ trần, không phải chỉ có nhân dân của Người thương tiếc, cả thế giới có lương tri đều khóc trước linh cữu của Ngưòi. Chiến tranh tiếp tục, Người chưa được thấy ngày chiến tranh kết thúc. Trong Di chúc của mình, Người viết về những kế hoạch của mình sau ngày thắng Mỹ. Người muốn trước hết đi thăm hỏi hai miền Nam Bắc thân yêu để chào những người làm nên chiến thắng, những cán bộ chính trị, những chiến sĩ quân đội, các cụ phụ lão, thanh niên và nhi đồng, sau đó sẽ đi thăm bạn bè
52
MỘT GIỜ VỚI ĐỔNG CHÍ H ổ CHÍ MINH
khắp năm châu để cảm đn về sự giúp đỡ ủng hộ Việt Nam giành thắng lợi.
Lẽ ra Người cũng đến thăm nước ta, và lúc đó biết bao ngưòi Hung-ga-ri đã hiến máu bằng công sức của mình giúp đõ Việt Nam, đã có thể bắt tay Người. Vậy mà chúng ta chỉ có thể tưởng nhớ Người trong ngày sinh của Người và vui ngày chiến thắng vối nhân dân Việt Nam.
Hôm nay, hơn 1/2 thế giới cùn^ với chúng ta kính cẩn trưốc đồng chí Hồ Chí Minh giản dị và khiêm tốn. Việc chiến thắng chủ nghĩa thực dân mới, xây dựng cuộc sống tự do ở các nước thuộc địa nay chẳng còn là ước mơ nữa: Ngày mai của nhân loại là thế giới tự do và nhân đạo đang được xây nên trên con đường Hồ Chí Minh dài hàng vạn dặm trong ngày lễ 85 năm ngày sinh của Người.
53
G.MÁC-KÉT
Nhà văn (Cô-lôm-bi-a)
CHÚNG TỒI SẼ THẮNG
Trong cuộc chiến tranh chông Mỹ, đoàn kết với Việt Nam là sự đoàn kết của hầu khắp thế giới, kể cả sự đoàn kết của đại bộ phận nhân dân Mỹ. Tôi luôn luôn tin tưởng tuyệt đối rằng Việt Nam sẽ chiến thắng. Không chỉ vì chúng tôi biết chắc Việt Nam luôn luôn giành thắng lợi trong tất cả các cuộc chiến tranh mà còn bởi một chi tiết giản đơn hơn và nhân đạo hơn nhiều: Cách đây khoảng mười năm, tôi có xem một bộ phim tài liệu nói về Việt Nam trong cuộc chiến tranh và có một đoạn các nhà báo phỏng vấn Bác Hồ. Hầu như Chủ tịch Hồ Chí Minh nói có mấy từ được nhắc đi nhắc lại nhiều lần. Người nói: Chúng tôi sẽ thắng, chúng tôi sẽ thắng, chúng tôi sẽ thắng.
Và lúc bấy giờ, bản thân tôi hoàn toàn không có một chút nghi ngờ gì về điều đó.
Mặt khác, tôi cũng hiểu rõ tình hình khó khăn mà người Việt Nam đang gặp phải là phải tiếp tục sống trong sự căng thẳng về sự bùng nổ một cuộc
54
MÔT GỊỜ VỚI ĐỔNG
chiến tranh khác. Nhưng dù sao thì Việt Nam cũng sẽ chiến thắng, bởi lẽ luôn luôn, khi tôi cần phải đưa ra một câu trả lòi nào đó về Việt Nam thì tôi lại nhớ tới hình ảnh của Bác Hồ lúc Người nói: “Chúng tôi sẽ thắng, chúng tôi sẽ thắngP’.
55
MỘT GIỜ VỚĨ ĐỎNG CHÍ H ổ CHÍ MINH
MÁC-TA RÔ-GIÁT
Nhà bỏo (Cu Ba)
Tư TƯỎNG CỦA BÁC Hồ
ĐÃ TRỎ THÀNH BẤT DIỆT
Đã từ lâu người ta chỉ còn đơn giản gọi Người là “Bác HỐ’. “Không có gi quý hơn độc lập, tự do” đó là khẩu hiệu của Người, hiện nay vẫn còn đầy sức sốhg trong đấu tranh, đó là lẽ sống và là học thuyết cách mạng của Người. Khẩu hiệu đó là sức mạnh lôi kéo dân tộc của Người. Nó là nguồn gốc ý chí chiến đấu tuyệt vòi của Người cho đến hơi thở cuối cùng, cho đến thắng lợi cuối cùng.
Chúng tôi đã hỏi Bác Hồ: Nhân dân Việt Nam lấy sức mạnh thần kỳ của mình ỏ đâu để chông những kẻ thù cực mạnh như bọn Mỹ? Và Người đã trả lời chúng tôi: trước hết đó là sự đoàn kết. Nhưng sự đoàn kết nhất trí đó dựa trên niềm tin sắt đá rằng: “Không có gi quý hơn độc lập, tự do”. Chính vì nhân dân Việt Nam từ Nam chí Bắc đều tin tưởng sâu sắc họ có thể đoàn kết với cố gắng to lớn nhất và vượt qua mọi trỏ ngại (như các vấn đề phức tạp nhất, sự đàn áp tàn bạo nhất) mà kẻ thù hiện nay là đế
56
MỘT GIỜ VỚI ĐỔNG CHÍ H ổ CHÍ MINH
quốc Mỹ dựng lên trước mặt họ. Cũng chính vì thế, trong từng giây phút chiến đấu họ vẫn giữ được tinh thần hết sức trong sáng và niềm lạc quan đôi khi làm ngạc nhiên những ai không hiểu giá trị của tư tưởng nói trên mà Bác Hồ đã khắc sâu vào trái tim, khối óc của mỗi ngưòi Việt Nam.
Bác Hồ đã mất, nhưng trước khi từ trần, tư tưởng đó của Người chẳng những đã trở thành bất diệt mà còn trở thành sinh động nhò tấm gưong cụ thể về cuộc đồi của Người. Tư tưởng đó sẽ nảy nở ở bất cứ những nơi nào cần có một cuộc đấu tranh giống như cuộc đấu tranh được tiến hành ỏ Việt Nam.
Nếu có ai hỏi văn bản nào giải thích kỹ càng nhất học thuyết Hồ Chí Minh? Chúng ta phải trả lòi đó lả chủ nghĩa anh hùng nảy sinh hàng ngày trong dân tộc của Người.
Khi một gia đình nào đó ở Việt Nam dỡ nhà và đồ đạc của mình để giúp vào việc xây hầm hoặc làm chất đốt cho một đơn vị bộ đội đóng rải rác ở trên bờ biển, thì chính gia đình đó đã thực hành học thuyết của Người. Khi những cái quý báu nhất như sinh mệnh của những người bảo vệ Tổ quốc, nền tự do và độc lập bị lâm nguy thì nhà cửa và đồ đạc có nghĩa lý gì đâu? Khi một phụ nữ nông thôn nhường con trâu của mình cho bộ đội dùng, và tự mình kéo cày, tức là người đó đã thực hành học thuyết của Bác Hồ. Thực
57
v ậ y , n g ư ờ i p h ụ n ữ đ ó đ ã n g h ĩ rằ n g : d ù có m a n g n ặ n g tr ê n v a i, h a y tự k é o lấ y c á i c à y h o ặ c x e b ò c h ă n g n ữ a t h ì c ũ n g c h ẳ n g th ấ m v à o đ â u so v ó i v iệ c c o n t r â u c ủ a m ìn h đưỢc d ù n g k é o p h á o đ ể b ả o v ệ đ ộc lậ p tự d o c ủ a n h â n d â n , h ỏ i v ì k h ô n g có g ì q u ý h ơ n đ ộ c lậ p , tự d o.
Thử hỏi, nếu ruộng đất bị tước đoạt, nếu Tổ quốc một lần nữa lại bị giày xéo, thì con trâu đó còn dùng làm gì? Tất cả nông dân Việt Nam đều nghĩ như vậy.
Khi một chiến sĩ tự mình làm giá súng cho một chiến sĩ khác nhả đạn vào quân thù, như một anh hùng đã làm ở Điện Biên Phủ trưốc đây, thì chính hành động đó đã nói lên: ''Không có gi quý hơn độc lập, tự do”.
Như vậy là thông qua chủ nghĩa anh hùng nảy sinh hàng ngày của nhân dân Việt Nam, người ta đã tìm thấy lòi giải thích hay nhất về học thuyết vì độc lập và tự do của Hồ Chủ tịch.
Chính bản thân Người cũng rút ra từ nguyên lý đó - mà Người đã kiên quyết bảo vệ - sức mạnh chiến đấu và chiến thắng cho suốt cả cuộc đòi mình, một cuộc đòi cần cù và đầy thắng lợi của một nhà cách mạng...
58
..MỘI.G.ÍỘ.ỵỚỊ ĐỔNG CH
MÁT-ĐI PHA-MI
Nhà bỏo (Cộng hoò Ả-rộp thống nhất)
CU Ộ C THỬ SỨC ĐẦU TIÊN
CỦA CHIẾN TRANH GIẢI PHÓNG
Việt Nam đã tiến hành cuộc thử sức đầu tiên của cuộc chiến tranh giải phóng chống lực lượng đế quốc chủ nghĩa to lốn nhất và hùng bạo nhất thê giới đang hoàn toàn dựa vào cuộc cách mạng khoa học và kỹ thuật để tiến hành cuộc chiến tranh ấy.
Lúc này, nhiều vấn đề đặt ra, trong đó có vấn đề: liệu kỹ thuật chiến tranh giải phóng của Việt Nam có thể đương đầu nổi với kỹ thuật kinh khủng của chiến tranh hiện đại do nưốc giàu có nhất thế giới tiến hành hay không?
Nếu loài người - nhất là các nước đã từng bị chủ nghĩa thực dân thống trị lâu nám — nhìn vào cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật với hy vọng rằng nó sẽ góp phần khắc phục tình trạng kém phát triển của các nưóc đó, thì nhân dân Việt Nam đã phải đương đầu vói khía cạnh tàn bạo của những thành tựu về
59
MỘT GIỜ VỚI ĐỔNG CHÍ H ổ CHÍ MINH
khoa học kỹ thuật, dưối hình thức những vũ khí khủng khiếp.
Mặc dù thế giới hiện đại của chúng ta không trông mong vào một sự tái diễn trong thòi đại này những sự kỳ diệu của các thòi đại cổ xưa, nhưng thắng lợi của ý chí của nhân dân Việt Nam đối với chủ nghĩa thực dân Mỹ là một việc kỳ diệu thực sự. Nhưng, đó là sự kỳ diệu cho những ngưòi dân bình thường làm nên trên đất nước Việt Nam, với một quyết tâm sắt đá không bao giò nghiêng ngả hoặc khuất phục.
Từ trên đỉnh cao của thắng lợi đó, con người giản dị nhưng vĩ đại là Cụ Hồ Chí Minh đã cổ vũ nhân dân Việt Nam chiến đấu và chiến thắng, phá tan những kế hoạch của kẻ thù.
Bài đăng trên báo Tin tức
Số ra ngày 5-9-1969
60
MÁT LY
Trưởng đoàn Cam-u-chia, tại Hội nghị Quốc tế
“Việt Nam và thố giới” họp tại Hà Nội 5-1980
THẮNG LỌI
CỦA MỘT DÂN TỘC
Thắng lợi của Việt Nam là thắng lợi của một dân tộc trên dưới một lòng thực hiện lòi giáo huấn của Chủ tịch Hồ Chí Minh. “Thà hy sinh tất cả chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ'. Đó là thắng lợi của đưòng lối lãnh đạo đúng đắn của Đảng Cộng sản Việt Nam, thắng lợi của chủ nghĩa Mác — Lê-nin vĩ đại, thắng lợi của tình đoàn kết chiến đấu giữa nhân dân ba nước Việt Nam - Cam-pu-chia - Lào và thắng lợi chung của loài người tiến bộ.
Một bài học chung nhất vô giá của Chủ tịch Hồ Chí Minh và nhân dân Việt Nam dâng cho loài người là không một sức mạnh tàn bạo nào, không một mưu đồ đen tỐì nào có thể khuất phục nổi cả một dân tộc. Riêng đôl vối Cam-pu-chia, Việt Nam giữ một vị trí rất đặc biệt. Tạo hoá sinh ra hai nưốc Việt Nam
61
Cam-pu-chia vĩnh viễn bên nhau, cùng chung bao cảnh ngộ, cùng chung một kẻ thù, cùng chung nguyện vọng sống trong độc lập, tự do, nhân dân hai nưốc một lòng ủng hộ, giúp đỡ nhau, kề vai sát cánh chiến đấu xây đắp nên tình đoàn kết chiến đấu. Vì sự sống còn của hai nước, vì thắng lợi của cách mạng hai nước, tình đoàn kết chiến đấu Cam-pu-chia - Việt Nam trỏ thành một nhân tố quyết định mọi thắng lợi của mỗi nước trong sự nghiệp đấu tranh chống kẻ thù chung là bọn thực dân, đế quốc. Nhân dân Cam-pu-chia nguyện đem hết sức mình đấu tranh bảo vệ tình đoàn kết chiến đấu đặc biệt đó.
Với những thắng lợi và những thành tích có ý nghĩa cực kỳ to lớn đó đã và đang giành được. Nhân dân Cam-pu-chia tưỏng nhớ đến Chủ tịch Hồ Chí Minh, nguyện đem hết sức mình ủng hộ sự nghiệp chính nghĩa của nhân dân Việt Nam anh em đang kiên quyết đấu tranh bảo vệ độc lập, chủ quyền toàn vẹn lãnh thổ của mình và đang cần kiệm xây dựng chủ nghĩa xã hội trong tình hình mới.
62
..... MỘT GIỜ VỚI ĐỔNG CHÍ H ồ CHÍ MINH ]................................................................
Nl-co SO-VÁC
uỳ viên Đàng Cộng sàn U-ru-goay
TRONG TIỀM THỨC
CỦA DÂN TỘC
Tôi được gặp đồng chí Hồ Chí Minh lần đầu tiên vào tháng 10 năm 1961 tại Mát-xcơ-va trong dịp Đại hội lần thứ XXII Đảng Cộng sản Liên Xô, Đồng chí Rốt-nây A-rít-mên-đi, Bí thư thứ nhất Đảng Cộng sản U-ru-goay giới thiệu tôi với Chủ tịch Hồ Chí Minh. Lúc đó, Người dẫn đầu đoàn đại biểu Đảng Lao động Việt Nam đến dự Đại hội. Trong giò giải lao, chúng tôi đã nói chuyện với nhau qua tiếng Pháp. Được biết tôi từ U-ru-goay tới, Chủ tịch Hồ Chí Minh hơi nheo mắt lại, vuốt chòm râu một cách khoan thai và Người bắt đầu tả về cảng Môn-tê-vi đê-ô, về ngọn đồi ở trong cảng và phong cảnh khu vực thủ đô nằm ỏ gần cảng. Tôi liền hỏi làm sao mà Người biết được những chi tiết đó. Người trả lời:
- Bởi vì tôi đã tới đó, tới Môn-tê-vi-đê-ô.
- Đồng chí đi bằng cách nào?
- Trên một chiếc tàu hàng của Pháp.
63
- Đồng chí làm gì ỏ trên tàu?
- Làm phụ bếp. Tôi gọt khoai tây cho cả tàu. Đây là một điều bộc lộ mới mẻ. Tôi lúc đó chưa ai biết và không nơi nào có tin là vị lãnh tụ thần thoại của nhân dân Việt Nam, Bác Hồ kính yêu trong khi bôn ba trên thế giới đã tới vùng miền Nam của châu Mỹ la-tinh.
Lần thứ hai tôi gặp Chủ tịch Hồ Chí Minh là ở Hà Nội vào tháng 10 năm 1965. Khi đó, bọn đê quốc Mỹ đang “leo thang” chiến tranh chống Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Tôi đã ở thủ đô, tới cảng Hải Phòng, vùng Vĩnh Linh đất lửa và cả vùng gần vĩ tuyến 17. Tôi đã thấy những đập nước bị phá huỷ, trường học, làng mạc và ruộng đồng bị bắn phá. 0 mọi vùng tròi đều thấy máy bay Mỹ xuất hiện. Nhưng ở tất cả mọi nơi, nhân dân đều nhất tề đứng dậy đấu tranh vì tài sản quý giá nhất của mình là độc lập, tự do. Sau khi đi thăm các địa phương trong vòng một tháng, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tiếp và trả lời phỏng vấn của tôi. Người đã trả lòi các câu hỏi bằng văn bản vào ngày 2-11-1965, trưốc khi tôi ròi Việt Nam về nước. Toàn văn bài phỏng vấn đó đã được đăng trên tờ Binh Dân của chúng tôi, cùng một sô" bài báo khác viết về Việt Nam. Hiện tôi không còn giữ được tài liệu đó bởi vì bọn độc tài làm đảo chính ở nưóc chúng tôi ngày 27-6-
64
MỘT GIỜ VỚI ĐỔNG CHÍ H ỗ CHÍ MINH
1973 đã phá huỷ toàn bộ tài liệu lưu trữ của toà báo và tôi buộc phải ra nước ngoài cư trú.
Nhưng tôi nhố rất rõ là những câu trả lòi đó, được viết trong chính những ngày ác liệt của cuộc kháng chiến, khi những trận ném bom của Mỹ đang tấn công những điểm xung yếu của Việt Nam xã hội chủ nghĩa, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã thể hiện niềm tin tưởng tuyệt đối vào thắng lợi cuối cùng của dân tộc mình. Người đã chứng minh một cách rành mạch, phân tích kỹ lưỡng những yếu tố đưa đến thất bại hoàn toàn và không thể tránh khỏi của đế quốc Mỹ, là Việt Nam sẽ thổng nhất và toàn bán đảo Đông Dương sẽ được tự do.
Lịch sử đã chứng minh lẽ phải thuộc về Người, mặc dù Người không tận mắt nhìn thấy thắng lợi. Tôi nghĩ rằng có được điều đó là do Chủ tịch Hồ Chí Minh đã biết kết hỢp, trong những giờ phút quyết định của Tổ quốc mình và may mắn thay cho nhân loại, sự sáng suốt tuyệt đối về chính trị vối niềm tin trọn vẹn vào lực lượng và sự đoàn kết nhất trí của dân tộc, vào lòng yêu nước tha thiết và tinh thần chiến đấu ngoan cường của nhân dân. Đó là một trong những bài học bất diệt của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Bài học thứ hai là cùng vói Lê-nin, Người đã biết làm sáng tỏ vai trò của nhân dân các nước thuộc địa và phụ thuộc với tư cách là Đồng minh của các nưốc xã hội chủ nghĩa và của giai cấp vô sản thế giối
65
MỘT GIỜ VỚI ĐỔNG CHÍ H ổ CHÍ MINH
trong cuộc đấu tranh chung, chống chủ nghĩa đế quốc, trong thòi đại ngày nay được mở đầu bằng cuộc Cách mạng tháng Mưòi Nga vĩ đại. Ngày nay, thế giối xác nhận tính thiên tài của những bài học này do Người để lại. Hai điều giáo huấn này của Chủ tịch Hồ Chí Minh làm cho Người sôhg mãi trong tiềm thức của dân tộc Người và trong tiềm thức của tất cả các chiến sĩ đấu tranh vì tương lai của nhân loại.
66
...... MỘT GIỜ VỚI ĐỔNG CHÍ H ổ CHÍ MINH t......................................................
PHÊ-LI-XI-AN Ô-LI-VAN
BÓC sĩ (Tây Ban Nha)
TẾ BÀO TRONG óc VÀ TIM
CỦA NHÂN DÂN
Bình minh đã dậy đốì với toàn thể nhân dân Việt Nam! Di chúc của Bác Hồ vô vàn kính yêu và sốhg mãi của chúng ta đã được thực hiện, vì chính nghĩa và hạnh phúc của toàn thể nhân dân Việt Nam! Sự chiến đấu và hy sinh của hàng nghìn hàng vạn những người như dũng sĩ Nguyễn Văn Trỗi, ngày hôm nay đã đơm hoa kết quả trên đất nước Việt Nam!
Những điều giáo huấn của con người vinh quang, duy nhất và phi thưòng, con người đã từ thiếu thòi cho đến khi “bưóc vào tuyệt đốì để vĩnh viễn tồn tại”, con người đã từng mang những tên Nguyễn Tất Thành, anh Ba, Nguyễn Ái Quốíc, Hồ Chí Minh, Bác Hồ, - những điều giáo huấn ấy đã biến thành tế bào trong óc và tim của nhân dân Việt Nam, tạo ra khả năng để chiến thắng, đè bẹp sự láo xược, tàn ác, tham lam của chủ nghĩa đế quốc Mỹ cường bạo vào bậc nhất trên thế giới. Chúng nó đã nhìn thấy chỉ ỏ
67
MỘT GIỜ VỚI ĐỎNG CHÍ HỎ CHÍ MINH
nưóc Việt Nam, những lá cò đẫm máu tội ác của chúng bị vứt xuốhg đất! Tất cả các dân tộc trên thế giối đều mang ơn Người, mang ơn nhân dân Việt Nam vì tự do của chính mình. Các dân tộc sẽ tìm thấy nguồn cổ vũ và ánh sáng trong cuộc chiến đấu quang vinh và kiểu mẫu của một dân tộc nhỏ đã sản sinh ra muôn vàn anh hùng.
Đã bao lần tôi đọc đi đọc lại từng câu từng chữ Di chúc của Người! Tôi cũng đã nhiều lần, trong nhiều năm, đọc về tất cả những gì có liên quan đến Người. Mỗi một lời nói của Người trong Di chúc giò đây đều mang một kích thước vô biên... Chính là Người đã chiến thắng! Chính là Người giờ đây đang “đi khắp cả hai miền Nam Bắc”! Chính là Người giò đây đang “đi thăm bầu bạn khắp năm châu” với niềm vui trong chiến thắng của Người! Cặp mắt tôi nhoà lệ vì một niềm xúc động không thể nào diễn tả hết, và trong giờ phút này đây, tôi chỉ tiếc rằng đã không thể cống hiến nhiều sức lực, khả năng, tất cả sự sông của mình giữa lòng nhân dân Việt Nam trong những năm chông Mỹ. Tuy nhiên, tôi cảm thấy mình xứng đáng với niềm vui lớn hôm nay được đích thân nhập vào cuộc tuần hành vĩ đại của chiến thắng hoàn toàn.
Xin các bạn Việt Nam hãy tin chắc rằng, cũng như hôm qua trong cuộc chiến đấu khó khăn gian khổ của các bạn, hôm nay trong công cuộc xây dựng
68
tràn đầy niềm vui của các bạm để làm cho đất nước Việt Nam “gấp mười lần đàng hoàng, to đẹp hơn”, cho đến tiếng đập cuô"i cùng của trái tim, tôi vẫn còn đứng sát cánh các bạn, sát cánh nhân dân Việt Nam quang vinh! Trong giờ phút trọng đại này, xin cho phép tôi được nhắc đến câu của Nguyễn Trãi:
“Xa gần bá cáo
Ai nấy đều hayí’
69
RA-UN VAN-ĐÉT VI-VÔ
Nhò vân (Cu Ba)
BÀI THƠ LỎN NHẤT
“Sài Gòn sụp đổ, Oa-sinh-tơn run rẩy. Ngay lúc .này đây, khó có thể hình dung một cách chính xác tất cả ý nghĩa của thắng lợi vĩnh viễn của nhân dân Việt Nam và sự thất bại nhục nhã nhất của chủ nghĩa đế quốc Mỹ.
... Chủ nghĩa đê quốc đã làm cho Việt Nam đau khổ trong suốt 20 năm trường, bom đạn ném xuông Việt Nam gấp hơn ba lần bom đạn ném xuông trong toàn bộ đại chiến thế giới lần thứ hai, để rồi kết thúc vào ngày 30-4: đại sứ Mỹ chạy trốn trong đám đao phủ đổ xô đến những chiếc trực thăng như đàn kiến chạy đến một đĩa mật đầy ảo giác.
Việt Nam là sự kết thúc của một giai đoạn đã bắt đầu.
Đối với chủ nghĩa đế quốc, cùng với những cuộc khủng hoảng kinh tế, chính trị, tư tưởng, văn hoá, tâm lý, đạo đức hiện nay, nó đánh dấu bước đầu của giai đoạn khác của những thắng lợi ngày càng to lớn hơn của các dân tộc chống áp bức và bóc lột.
70
...MỘI.l5íộ.ỵớí.ĐỒNG CHÍ
Việt Nam là mũi tên chỉ đường đến đỉnh núi với dòng chữ “vực thẳm”.
Sự phòng thủ rất kiên cô" của vùng Tây Nguyên đã sụp đổ như những tấm bảng mục mới được sơn lại, con đường dẫn tòi bò biển và những căn cứ, những thành phô"đều đã được giải phóng...
Bác Hồ lãnh đạo chiến tranh bằng những vần thơ. Bọn đê" quốc Mỹ sai lầm vì chúng không đọc thơ. Hầu như chúng chỉ biết đếm mà thôi.
Và chúng chỉ giơ tay vung tiền và vũ khí. Đúng như vậy, cứ mỗi trận tiến công lớn, Chủ tịch Hồ Chí Minh lại làm thơ. Bài thơ lớn nhất của Người là bản Di chúc đã đưỢc thực hiện”.
71
.............. MỘT GIỜ VỚI ĐỔNG CHÍ Hồ CHÍ MINH I....................... .......................... ...............................................................................................................
RI-O-KÊ O-NI-SI
Vị cao tõng (Nhột Bàn)
MÔI CHỦ TịCH HỔ CHÍ MINH
SANG THĂM NHẬT BẢN
Tôi chỉ cầu mong đất nưốc các bạn sớm có hoà bình để chúng tôi được mòi Chủ tịch Hồ Chí Minh sang thám Nhật Bản. Nhò các bạn về nói hộ với Chủ tịch rằng tôi năm nay đã 96 tuổi nhưng sẽ cố sống đến ngày đó.
NGƯỜI CỨU NƯỚC (+)
“Trời xanh đón người cứu nước về
Đau lòrìg chúng sinh trên đường mê
Xưa nay hiếm bậc lão anh kiệt
Chiếc lá thu bay: trời ủ
Khi được tin Hồ Chủ tịch mất, cụ rất đau xót bỏ cà ăn và tự tay viết bài thơ trẽn (thơ dịch) để kính viếng. Cụ trụ trì chùa Ki-ô-mi-dư, là một ngôi chùa cổ ỏ thành phố Ki-yô-tô, cổ đô Nhật. Cụ có uy tín rất lớn trong nhân dân Nhật.
"72..
.............. MỘT GIỜ VỚI ĐỔNG CHÍ H ổ CHÍ MINH t ................................................................................................................................... ..........................
TUYÊN BỐ CỦA HỘI NGHỊ QUỐC TỂ
“Việt Nam và thế giới” kỳ niệm lần thứ 90
ngày sinh của Chù tịch Hồ Chí Minh
NGƯÒI YÊU NƯÒC
NỒNG NÀN
Ngày 16 và 17-5-1980, theo sáng kiến của Hội đồng Hoà bình thế giới, Hội nghị Quốic tế đã họp tại Hà Nội - thủ đô nưốc Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam - nhân kỷ niệm lần thứ 90 ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Ngày này đã tạo điều kiện cho các nhà hoạt động chính trị, xã hội nổi tiếng của 46 nước và đại diện của 8 tổ chức quôc tế bày tỏ sự kính trọng sâu sắc của nhân dân thế giối tưởng nhó đến người con vĩ đại của Việt Nam, người chiến sĩ yêu nưốc nồng nàn và quốc tế chủ nghĩa, một chiến sĩ xuất sắc đấu tranh cho hoà bình, tự do và độc lập dân tộc. Ngưòi là biểu tượng cho lòng dũng cảm, tính kiên cường và chủ nghĩa anh hùng của nhân dân Việt Nam.
Tên tuổi của Chủ tịch Hồ Chí Minh gắn liền với những sự kiện quan trọng nhất của lịch sử đấu tranh anh dũng của nhân dân Việt Nam vì tự do và độc lập,
73
1
công hiến vô giá vào phong trào giải phóng dân tộc và tiến trình cách mạng thế giới, vào việc củng cô" các lực lượng hoà bình, dân chủ và tiến bộ xã hội trên hành tinh chúng ta.
Chủ tịch Hồ Chí Minh là một trong số những người lốp đầu tiên ở châu Á, bằng cả trái tim mình tiếp thu những tư tưởng bất diệt của Lê-nin và vũ trang những tư tưởng đó cho quần chúng nhân dân lao động Việt Nam bị áp bức.
Dưới ngọn cò của Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhân dân Việt Nam đã tiến hành thắng lợi cuộc Cách mạng tháng Tám năm 1945, giáng một đòn chí mạng vào hệ thông thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc ở châu Á. Dưói ngọn cồ của Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhân dân Việt Nam đã thiết lập Nhà nước cộng nông đầu tiên ở Đông Nam Á - nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà, và đã bảo vệ Nhà nước đó trong cuộc kháng chiến chín năm chống thực dân Pháp.
Tài năng kiệt xuất của nhà cách mạng, người tổ chức cổ vũ những thắng lợi vĩ đại nhất của nhân dân Việt Nam, tinh thần nhân đạo sâu sắc và sự giản dị của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã thu phục được sự mến yêu và sự kính trọng vô hạn của nhân dân mình và toàn thể loài người tiến bộ. “Không có gi quý hơn độc lập, tự cỉo!” - câu nói đó của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong giò phút nghiêm trọng, khi nhân dân Việt Nam
74
..MỔ!l.íê.ỊỂỵ.ộlẸ!Ộ.!!:f.!5..?ííLí1^^ộ.£ĩ1Ì
bị đế quốc Mỹ xâm lược, đã trở thành phương châm của tất cả những người yêu nước Việt Nam. Chủ tịch Hồ Chí Minh không sống đến ngày vui toàn thắng. Nhưng Đảng do Người sáng lập ra, nhân dân Việt Nam anh hùng do Người giáo dục đã thực hiện Di chúc thiêng liêng của Người, đã bảo vệ danh dự, tự do và độc lập của Tổ quốc, đuổi hết bọn xâm lược ra khỏi bò cõi, lập nên nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa thống nhất - tiền đồn vững chắc của hoà bình và chủ nghĩa xã hội ở Đông Nam châu Á. Hôm nay cũng như ngày hôm qua, hãy cất cao thật mạnh mẽ trên toàn thê giới lời kêu gọi chiến đấu của chúng ta: Không được đụng đến Việt Nam. Trong những năm tháng khó khán nhất của cuộc đấu tranh ác liệt, Chủ tịch Hồ Chí Minh vẫn vững tin rằng sau thắng lợi trong điều kiện của đất nước tự do và thống nhất sẽ xây dựng lại một nước Việt Nam mối mười lần to đẹp hơn. Và hôm nay, khi nhân dân Việt Nam hăng hái và kiên quyết lao động, chúng ta bày tỏ lòng tin vững chắc rằng mặc dù còn gặp nhiều khó khăn trở ngại nhưng lòng mong ước của Chủ tịch Hồ Chí Minh sẽ được thực hiện. Nưốc Việt Nam sẽ được xây dựng đàng hoàng hơn, to đẹp hơn.
Hà Nội, ngày 17-5-1980
75
..MỘI.!êIờỵỚỊ ĐỔNG CHÍ H ổ
XO-XEN XTE-PAN
Đọi biểu Tiệp Khốc tại Hội nghị Quốc tế
“Việt Nam và thế giới” họp tại Hà Nội 5-1980
NGƯÒI CHA THÂN YÊU
Cuộc hội nghị này được tổ chức để kỷ niệm lần thứ 90 ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Người con vĩ đại của nhân dân Việt Nam và cô Chủ tịch của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà.
Trước tôi, đã có nhiều vị đại biểu phát biểu về bậc vĩ nhân này, người mà nhân cách vĩ đại được toàn thể những người tiến bộ, yêu chuộng hoà bình và công lý trên toàn thê giới đánh giá cao. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã công hiến toàn bộ cuộc đời mình cho sự nghiệp giải phóng, cho nền độc lập và hạnh phúc của nhân dân Người. Tên tuổi của Người gắn bó chặt chẽ với cuộc đấu tranh của nhân dân Việt Nam.
Chủ tịch Hồ Chí Minh là người thầy, nhà chính trị và chiến lược vĩ đại. Người đã thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, tổ chức ra Mặt trận Dân tộc Thống nhất và một xã hội mới ở Việt Nam. Vì những
76
MỘT GIỜ VỚI ĐỔNG CHÍ H ổ CHÍ MINH
điều đó, Người đã trở thành người Cha thân yêu của nhân dân Việt Nam. Chủ tịch Hồ Chí Minh là một người nổi tiếng và được nhân dân Tiệp Khắc yêu mến. Tình cảm đó đã được nhân dân Tiệp Kdiắc thể hiện bằng những lời rất thân ái về Người trong chuyến đi thăm của Người ở đất nưốc chúng tôi.
77
......t MỘT GIỜ VỚI ĐỔNG CHÍ Hổ CHÍ MINH .....................................................................
XU-DAN XON-TẮC
Nhà vãn (Mỹ)
KHÔNG C Ó GÌ QUÝ HON
Đ Ộ C LẬP Tự DO
Hãy lấy lòi nói của Chủ tịch Hồ Chí Minh mà chúng tôi thường được nghe nhắc lại: ‘'Không có gì quý hơn độc lập, tự do”. Chỉ sau khi tôi được nghe câu nói đó nhiều lần, nhiều lần lắm, tôi mới thực sự nhận thấy nó. Và khi đó, tôi nghĩ rằng đúng là câu nói ấy đã nói lên rất nhiều điều. Thực vậy, người Việt Nam đã có thể trong thời gian dài sống theo tinh thần của câu nói giản dị đó. Người Việt Nam coi Chủ tịch Hồ Chí Minh không chỉ là một nhà tư tưởng mà là một con người hành động, những lòi nói của Người là để áp dụng.
78
Phần H
BÁC HỒ
LÀ NGƯỜI CỘNG SẢN MẪU Mực
..MỘI.'ê.ỊỂỵỚLI!!í!?!N.5..ííríí.í^^^^
R.A-Rl XMEN-ĐI
Tổng Bí thư Đàng Cộng sàn U-ru-goay
NGƯỔI ĐÃ ĐI TỚI
CHỦ NGHĨA CỘ N G SẢN
TỪ KHÁT VỌNG GIẢI PHÓNG DÂN TỘC
Ngày 19-5-1969, đồng chí Hồ Chí Minh tròn 79 tuổi. Hơn 50 năm trong đòi mình, Người đã hiến dâng cho cuộc đấu tranh cách mạng và đã kết hỢp một cách nhuần nhuyễn đặc tính cơ bản của người cộng sản: đó là lòng yêu nưóc và tinh thần quốc tế. Đồng chí Hồ Chí Minh muốn tìm con đường giải phóng dân tộc qua lịch sử đấu tranh của các nước khác, ở Pháp, Người đã làm việc và tự nuôi sốhg bằng đồng lương của mình và Người tiếp xúc với những tư tưỏng của Lê-nin. về sau, Người đã trỏ thành một trong những người sáng lập ra Đảng Cộng sản Pháp. Học thuyết Lê-nin đã thấm sâu vào tâm hồn Người. Người đã đi tới chủ nghĩa cộng sản từ khát vọng giải phóng dân tộc.
81
MỒT GIỜ VỚI ĐỎNG CHÍ H ổ CHÍ MINH
Đồng chí HỒ Chí Minh đã đi tới chủ nghĩa cộng sản khi Người tìm thấy ở Lê-nin và Quốc tế cộng sản những câu trả lời về cuộc cách mạng của các nước thuộc địa, những điều mà đồng chí đã từng khao khát tìm tòi.
Cuộc đời của Chủ tịch Hồ Chí Minh là cuộc đòi của một người cộng sản. Người là hiện thân của hình ảnh mà Lê-nin gọi là “nhà cách mạng chuyên nghiệp”. Người đã hiến trọn cuộc đòi cho sự nghiệp chung.
Đồng chí Hồ Chí Minh có sự hiểu biết rộng lốn. Người là một cán bộ mẫu mực: bất khuất, có khả năng đấu tranh vì tự do, vì sự vĩ đại của con người, vì niềm tin ở sự tất thắng của cách mạng, cho dù gông cùm có treo trên cổ. Trong nhà tù, Người đã viết những bài thơ tuyệt đẹp...
Đồng chí Hồ Chí Minh trở thành một nhân vật thần thoại đối với nhân dân và thanh niên Việt Nam, có đức tính khiêm tôn, giản dị, hết sức nhạy cảm về chiến thuật, kiên quyết và trung thành với nguyên lý cách mạng, giàu lòng nhân đạo và trên khuôn mặt Người lúc nào cũng giữ một nụ cười hiền hậu.
Tháng 7-1946, khi Người ở Pa-ri, một nhà báo phương Tây phỏng vấn Người rất nhiều, trong đó có một câu hỏi về thời gian ^'Igười bị tù đày. Với nụ cười trên môi, Ngưòi trả lòi: “Bạn có biết không, thòi gian ở tù thì bao giờ cũng dài”. Bị giam cầm, cùm xích,
82
MỘT GIỜ VỚI ĐỔNG CHÍ H ổ CHÍ MINH
Người làm thơ và mỉm cười. Trong nụ cưòi, người tù đó biểu thị niềm tin vào cách mạng, vào cuộc đòi. Chúng tôi gặp đồng chí tươi cười như vậy, luôn luôn mỉm cười.
... Chủ tịch Hồ Chí Minh là người có công lao to lớn, là lãnh tụ quốíc tế. Tên tuổi của Người được cả thế giới biết đến và kính trọng. Người ta mang chân dung của Hồ Chủ tịch trong các cuộc đấu tranh... Người ta làm thơ, sáng tác bài hát ca ngợi Người.
Là người mác-xít lê-nin-nít có sức thuyết phục và trung thành. Người đã áp dụng học thuyết bất diệt của chủ nghĩa Mác - Lê-nin vào điều kiện thực tiễn của Việt Nam. Khi Người chuẩn bị thành lập Đảng thì ở Việt Nam đã có nhiều trào lưu cách mạng, trào lưu tư sản và tiểu tư sản, trào lưu bắt nguồn từ nông dân, vân vân... Đồng chí đứng trên lập trường của giai cấp công nhân, của chủ nghĩa Mác - Lê-nin. Với giai cấp công nhân tiên phong, nhiệm vụ lúc đó là lãnh đạo cuộc cách mạng dân chủ chống đế quốc, tiến lên chủ nghĩa xã hội.
...Trong những yêu cầu của việc thành lập Đảng, đồng chí Hồ Chí Minh nhấn mạnh đến vai trò Đảng của giai cấp công nhân, Đảng để lãnh đạo cách mạng, đào tạo nên các lãnh tụ của mình và các lãnh tụ đó trở thành vĩ đại trong quá trình sát cánh cùng nhân dân đấu tranh và phục vụ Đảng.
83
"""