🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Mĩ Thuật 10 Đồ Hoạ (Tranh In) – Kết Nối Tri Thức Với Cuộc Sống Ebooks Nhóm Zalo NGUYỄN XUÂN NGHỊ (Tổng Chủ biên) PHẠM DUY ANH (Chủ biên) NGUYỄN THỊ MAY – HOÀNG MINH PHÚC MĨ THUẬT(10 ĐỒ HOẠ (TRANH IN) GD NHÀ XUẤT BẢN GIÁO DỤC VIỆT NAM NGUYỄN XUÂN NGHỊ (Tổng Chủ biên) PHẠM DUY ANH (Chủ biên) NGUYỄN THỊ MAY – HOÀNG MINH PHÚC MĨ THUẬT ĐỒ HOẠ (TRANH IN) KẾT NỐI TRI THỨC VỚI CUỘC SỐNG 10 NHÀ XUẤT BẢN GIÁO DỤC VIỆT NAM HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG SÁCH Mỗi bài học trong sách giáo khoa Mĩ thuật 10 – Đồ hoạ (tranh in) được tổ chức thành bốn hoạt động cụ thể sau: - KHÁM PHÁ NHẬN BIẾT ĐÃ THẢO LUẬN Học sinh tìm hiểu, có nhận thức ban đầu về nội dung bài học. Học sinh lĩnh hội và hình thành kiến thức, kĩ năng liên quan đến bài học. Học sinh củng cố nội dung, yêu cầu cần đạt được của bài học. Học sinh sử dụng kiến thức, kĩ năng đã học để giải quyết những vấn đề của cuộc sống liên quan đến bài học. liên quan đến bài học D câu lệnh thực hành G VẬN DỤNG KẾT ng ? Câu hỏi Những hướng dẫn kĩ thuật, cách làm sản phẩm mĩ thuật trong sách có tính gợi ý, nhằm giúp học sinh thuận tiện hơn trong việc thực hành. Hãy bảo quản, giữ gìn sách giáo khoa để dành tặng các em học sinh lớp sau. LỜI NÓI ĐẦU Nội dung Đồ hoạ (tranh in) cấp Trung học phổ thông giúp học sinh tìm hiểu về nghệ thuật đồ hoạ tranh in, cũng như hình thành và phát triển năng lực mĩ thuật trong thực hành, sáng tạo sản phẩm mĩ thuật với kĩ thuật in bản dập, in nổi, in độc bản. Trong đó, sách giáo khoa Mĩ thuật 10 – Đồ hoạ (tranh in) được biên soạn nhằm mục đích giới thiệu những kiến thức về đồ hoạ tranh in và kĩ năng cơ bản để thực hiện bài thực hành theo kĩ thuật in bản dập để tạo nên sản phẩm mĩ thuật. Nội dung biên soạn giúp học sinh có hiểu biết khái quát về sự ra đời nghệ thuật đồ hoạ tranh in. Qua đó biết được vài nét về nghệ thuật Đồ họa (tranh in) và đặc điểm của tranh in bản dập, cũng như biểu đạt được cảm xúc thông qua kĩ thuật in bản dập. Cuốn sách giới thiệu kĩ năng, kĩ thuật tạo hình cho sản phẩm đồ hoạ tranh in giúp học sinh hình thành kiến thức, kĩ năng, vận dụng vào thực hành sáng tạo và thêm yêu nghệ thuật đồ hoạ tranh in với ngôn ngữ đặc trưng như nét, chấm, màu sắc,... Từ đó, học sinh có sự lựa chọn và định hướng nghề nghiệp trong tương lai. iết - Thảo luận - Vận dụng Phùn Mĩ thuật 10 – Đồ hoạ (tranh in) gồm hai bài: Nghệ thuật đồ hoạ tranh in và Tranh in bản dập. Mỗi bài học được biên soạn theo bốn hoạt động chính: Khám phá – Nhận biết – Thảo luận – Vận dụng, phù hợp với khả năng lĩnh hội kiến thức và khả năng thực hành của học sinh. Qua đó góp phần cùng các nội dung Mĩ thuật khác hình thành, phát triển năng lực theo yêu cầu đặt ra đối với môn học. CÁC TÁC GIẢ MỤC LỤC Bài NỘI DUNG Trang 1 Nghệ thuật đồ hoạ tranh in 5 2 Tranh in bản dập 15 Một số thuật ngữ dùng trong sách 30 Bảng tra cứu tên riêng nước ngoài 31 KẾT NỐI TRI THỨC VỚI CUỘC SỐNG BÀI 1 NGHỆ THUẬT ĐỒ HOẠ TRANH IN Yêu cầu cần đạt - Biết vài nét khái quát về nghệ thuật đồ hoạ tranh in; — Hiểu về một số kĩ thuật của đồ hoạ tranh in; - Giới thiệu được nét đẹp của tác phẩm thông qua đặc điểm, ngôn ngữ tạo hình của đồ hoạ tranh in - Biết chia sẻ, trân trọng giá trị của nghệ thuật đồ hoạ tranh in truyền thống. KHÁM PHÁ Đồ hoạ tranh in Đồ hoạ tranh in là một thể loại của mĩ thuật mà sản phẩm được thực hiện bởi một số kĩ thuật như: in nổi, in lõm, in phẳng,... Trong đó, yếu tố đường nét, chấm, màu sắc được thể hiện đặc trưng. Sản phẩm đồ hoạ tranh in gồm các tác phẩm đồ hoạ độc lập, minh hoạ cho tác phẩm văn học, báo chí,... Nghệ thuật đồ hoạ tranh in có lịch sử phát triển từ rất sớm với những hình thức thể hiện khác nhau nhằm mục đích truyền bá tri thức, thưởng ngoạn, trang trí,... SHOW NYA THIC K Nguyễn Tiến Chung, Ngày Chủ nhật, 1960, tranh in khắc gỗ màu (1) Nguồn: Bảo tàng Mĩ thuật Việt Nam LO 6 Khái quát về đồ hoạ tranh in Đồ hoạ tranh in thế giới Đồ hoạ tranh in giữ một vị trí quan trọng trong lịch sử phát triển của nghệ thuật. Những ván in đầu tiên được tìm thấy vào thế kỉ 8 ở Trung Hoa, trong vai trò phổ biến tôn giáo, minh hoạ sách phục vụ đời sống xã hội, trang trí và phổ biến tri thức. Ở phương Tây, kĩ thuật in khắc gỗ ra đời muộn hơn, gắn liền kĩ thuật in trang trí trên vải. Từ thế kỉ 15, sau khi Giô-han-nơ Gun-ten-bớc (Johannes Gutenberg) hoàn thiện máy in, kĩ thuật in khắc gỗ thay dần sách viết tay và đồ hoạ trang trí sách phát triển ở phương Tây những thế kỉ trước. Đến giữa thế kỉ 15, kĩ thuật in khắc kim loại ra đời đánh dấu một bước tiến quan trọng trong lịch sử đồ hoạ tranh in bên cạnh nghệ thuật khắc gỗ. Từ thế kỉ 15 đến thế kỉ 18, 19, in khắc kim loại giữ vị trí quan trọng trong sáng tác tranh in đồ hoạ ở phương Tây gắn liền với tên tuổi của các hoạ sĩ An-brếch Đuy-re (Albrecht Dürer), Han Hô-bê (Hans Holbein), Rem-brăng (Rembrandt),... Đến thế kỉ 18, kĩ thuật in đá xuất hiện là tiền đề cho các loại hình nghệ T NU mới như in khác cao su và các hình thức | CUỘC đồ hoạ in ấn khác. Đồ hoạ tranh in Việt Nam J5 Máy in gỗ của Giô-han-nơ Gun-ten-bớc) Trong lịch sử nghệ thuật Việt Nam, đồ hoạ in khắc gỗ là một trong những loại hình nghệ thuật có truyền thống lâu đời nhất. Sự phát triển của tranh in khắc gỗ Việt Nam gắn liền với tên tuổi một số dòng tranh dân gian ra đời từ thế kỉ 16 – 18 như: tranh dân gian Đông Hồ (Bắc Ninh), Hàng Trống (Hà Nội), làng Sình (Huế), Kim Hoàng (Hà Tây cũ nay là Hà Nội). Những dòng tranh này cùng với nghệ thuật tranh in hiện đại Việt Nam như: in khắc gỗ, in khắc kim loại, in khắc cao su, in đá, in lưới,... phát triển từ đầu thế kỉ 20 đã trở thành một loại hình nghệ thuật quan trọng phản ánh tư duy thẩm mĩ và đời sống xã hội Việt Nam. Hãy trình bày hiểu biết về sự xuất hiện của loại hình đồ hoạ tranh in. (1) Nguồn: Wikipedia C) NHẬN BIẾT Một số kĩ thuật sử dụng trong đồ hoạ tranh in Trong lịch sử phát triển của nghệ thuật đồ hoạ tranh in, kĩ thuật in đồ hoạ phát triển rất đa dạng, gắn liền với lịch sử phát triển của chất liệu và công nghệ. Đặc trưng của nghệ thuật đồ hoạ tranh in chính là khả năng nhân bản. Kĩ thuật thực hiện bản in là quá trình chế bản hoặc tạo bản được phân loại theo thành phần tiếp xúc hoặc thành phần tác động của bản in, được hiểu là phần được in lên tranh, gồm kĩ thuật in nổi, in lõm, in phẳng, in xuyên, in độc bản,... Mỗi phương pháp in đều mang đến những hiệu quả thẩm mĩ khác nhau, nhờ đó các nghệ sĩ có thể lựa chọn phương pháp in phù hợp trong sáng tác. Kĩ thuật in nổi Kĩ thuật in nổi gồm các thể loại tranh in trên bề mặt chất liệu được khắc nổi như gỗ, thạch cao, cao su, bìa,... Tranh in là phần nổi cao và những phần không in được khắc bỏ. Bản in trên giấy, vải, lụa,... được gọi là dương bản. Ván in (ván khắc) được gọi là âm bản, hình ảnh trên âm bản thường được khắc ngược với hình ảnh được in. Tuỳ từng trường hợp và ý đồ của tác giả, bản in nét và bản in màu có thể phân tách hoặc thực hiện trên cùng một ván in như trường hợp tranh in khắc gỗ phân bản, Ca-txu-si-ca Hô-cu-xai (Katsushika Hokusai), Sóng lớn ngoài khơi Ca-na-ga-oa (Great wave off Kanagawa), 1826 – 1833, tranh in khắc gỗ màu in nét màu TH Hù thực hiện trên cùng một bản khi đều được CUOC Mai 2021 Đường Ngọc Cảnh, Phong cảnh, tranh in khắc thạch cao 2) Trần Tuyết Mai, Xoan tháng Ba, tranh in khắc cao su(3) ? Sự khác nhau giữa tác phẩm hội hoạ và đồ hoạ tranh in bằng kĩ thuật in nổi là gì? (1) Nguồn: Wikipedia (2), (3) Nguồn: Tác giả cung cấp 7 8 Kĩ thuật in lõm Kĩ thuật in lõm gồm các thể loại tranh in trên kim loại như kẽm, đồng, nhôm, i-nốc,... Trong kĩ thuật khắc lõm có khắc nguội (còn gọi là khắc khô) là phương pháp dùng dao khắc (có mũi nhọn) khắc trực tiếp trên bề mặt kim loại và khắc nóng là phương pháp dùng a-xít ăn mòn kim loại. Phần được in là phần lõm xuống, phần không in được che phủ bề mặt để a-xít không ăn mòn. Lê Mai Khanh, Bé Phương, tranh in khắc kẽm (khắc nóng) An-brếch Đuy-re, Thánh Giê-rôm trong nghiên cứu của mình (St.Jerome in his study), 1514, tranh in khắc đồng (khắc nguội)(2) . Sự khác nhau giữa kĩ thuật in nổi và in lõm như thế nào? (1) Nguồn: Tác giả cung cấp (2) Nguồn: Wikipedia Kĩ thuật in phẳng (hoặc in bằng) Kĩ thuật in phẳng là phương pháp in nền thấp: phần được in và phần không được in gần như nằm trên cùng một mặt phẳng. Nền in là giấy, bản in là đá, nhôm hoặc kẽm, mi-ca, kính,... Kĩ thuật in xuyên Trần Văn Quân, Ra đồng, 1985, tranh in đá, 60 x 40 cm (1) Tranh in xuyên hay kĩ thuật in xuyên chỉ các phương pháp in hình ảnh với kĩ thuật làm cho màu in đi xuyên qua, bằng cách phun, gạt hay quét màu trên một khuôn in được lấy từ tự nhiên như hoa lá hay khuôn in được trổ thủng trên mặt giấy, giấy bìa, mi-ca, hoặc khung lưới,... Phương pháp in này được dùng chủ yếu trong công nghệ in lưới. Các đường nét, mảng hình được in bằng phương pháp in xuyên chủ yếu có độ phẳng và độ mịn khá giống nhau do lượng mực in gạt qua khuôn in được dàn đều. 3551958 825 Tô-ba Mi-ca (Toba Mika), Sắc màu lung linh (The shimmer of the heated air), tranh in lụa(2) (1) Nguồn: Tác giả cung cấp (2) Nguồn: Tô-ba Mi-ka 9 10 Kĩ thuật in độc bản In độc bản là phương pháp in chỉ cho ra một tác phẩm duy nhất. Kĩ thuật phổ biến nhất của tranh in độc bản là vẽ hình bằng màu, mực in lên tấm kính, mi-ca hoặc kim loại,... (mặt phẳng không thấm nước) rồi in ra giấy. Trong cách thể hiện tranh in độc bản có kĩ thuật vẽ màu lên bề mặt khuôn in như theo nguyên tắc nghệ thuật hội hoạ hoặc dùng kĩ thuật in, chế bản với đồ vật có sẵn từ thiên nhiên hay đồ vật tự tạo theo ý tưởng sáng tạo của người vẽ. Nguyễn Nghĩa Duyện, Hạ Long, tranh in độc bản 光良 TẤT NỮ TRI THỨC VỚI CUỘC SỐNG K Lê Huy Tiếp, Màu xanh, tranh in độc bản (2) Hãy trình bày một số kĩ thuật in trong nghệ thuật đồ hoạ tranh in. – Cách thực hiện kĩ thuật in, – Hiệu quả bề mặt tranh in ở mỗi kĩ thuật — - Sự giống và khác nhau giữa các kĩ thuật. (1), (2) Nguồn: Tác giả cung cấp Ngôn ngữ tạo hình của nghệ thuật đồ hoạ tranh in Chám Chấm là yếu tố cơ bản trong nghệ thuật và là đơn vị đầu tiên của ngôn ngữ tạo hình. Trong đồ hoạ tranh in, chấm được tạo nên bằng cách khắc, điểm màu trong tranh khắc gỗ hay ăn mòn trong tranh khắc đồng, khắc kẽm, tranh in đá,... nên các hiệu ứng khác nhau trên bề mặt tranh. U'-ta-ga-oa Hi-rô-si-gê (Utagawa Hiroshige), Ô-ca-bê (Okabe), 1832-1833, tranh in khắc gỗ, 38,7 x 25,4 cm Na-tha-ni-en Cu-ri-ê (Nathaniel Currier), Đêm hè (Summer Night), khoảng thế ki 19, (1), (2) Nguồn: Wikipedia tranh in thạch cao, 41,7 x 30,5 cm (2) ]] Nét Nét là đường tạo thành do sự dịch chuyển của một điểm hoặc chấm, gồm nhiều loại như: đậm, nhạt, nhịp nhàng, uyển chuyển hoặc gãy khúc, dày, mỏng, nét đều hay thay đổi. Trong đồ hoạ tranh in, nét có tính trừu tượng và cô đọng hoá, được tạo nên từ nhiều kĩ thuật như khắc nổi, khắc lõm, khắc phẳng hay kĩ thuật không cần khắc trong in lưới, in độc bản, in phối chất,... 12 04 Nguyễn Đức Lân, Đợi chờ, tranh in khắc gỗ 1111 A Lê Thị Hiển, Rừng buông, tranh in khắc gỗ đen trắng 2 (1), (2) Nguồn: Tác giả cung cấp Màu sắc Màu sắc trong đồ hoạ tranh in được thực hiện gián tiếp qua quá trình chế bản khắc và in ấn. Do đó, màu sắc trong mỗi bản tranh in được thể hiện ra giấy ở những phần bắt màu. Căn cứ theo độ cao/ thấp của khuôn/ ván in, lượng màu và kĩ thuật in nên màu sắc trên mỗi bản in không thể tuyệt đối giống nhau. Điều này cũng làm nên hiệu quả đặc trưng trên bề mặt tranh in như sắc độ dịch chuyển êm, gợi cảm giác không gian, bề mặt mềm xốp, ... mạnh Mai Anh, Ca trù, tranh in khắc gỗ màu 師 2 Nguyễn Tiến Chung, Sau giờ lao động, tranh in khắc gỗ màu 2) Chấm, nét và màu sắc trong tác phẩm đồ hoạ tranh in có đặc điểm gì? (1), (2) Nguồn: Bảo tàng Mĩ thuật Việt Nam 13 14 THẢO LUẬN Trao đổi, thảo luận với các thành viên trong nhóm về các nội dung sau: - Đặc điểm của nghệ thuật đồ hoạ tranh in. - Các kĩ thuật in cơ bản trong nghệ thuật đồ hoạ tranh in. - Vai trò của nét, chấm, màu sắc trong tạo hình đồ hoạ tranh in. – Yếu tố tạo hình trong hai tác phẩm đồ hoạ tranh in được thể hiện như thế nào? Nguyễn Đức Hoà, Trời mưa, tranh in khắc gỗ đen trắng ( CONG O VÂN DỤNG Đặng Thạc, Lên đường, tranh in khắc gỗ màu(2) Sưu tầm hình ảnh về tác phẩm đồ hoạ (tranh in) qua tạp chí, internet,... (1), (2) Nguồn: Tác giả cung cấp durchoa BÀI 2 TRANH IN BẢN DẬP -- Yêu cầu cần đạt Biết được đặc điểm của kĩ thuật và tranh in bản dập; – Hiểu và sử dụng kĩ thuật dập trong thực hành, sáng tạo tranh in bản dập đơn giản; -- -- Biết trân trọng và giới thiệu được vẻ đẹp của tranh in bản dập. - - KHÁM PHÁ Bản dập Bản dập là bản in lại những nét chính của một bản chạm khắc về bố cục, hình vẽ, độ nông sâu,... bằng cách đặt một tờ giấy mỏng (giấy dó, giấy bản, giấy xuyến) lên trên bề mặt của một bản chạm khắc đá, gỗ hay đồng rồi dùng màu xoa và dập lên mặt giấy. Các hoạ sĩ, nhà nghiên cứu, nhà khảo cổ thực hiện bản dập để ghi lại văn tự (thác bản), hoa văn hay hình trang trí khắc trên mặt trống đồng, bia đá, trên các đồ thờ công trình kiến trúc cổ (1) UCS SOND 中此爱好专 Dập bia tại chùa Linh Mụ, thành phố Huế(2) (1) Nguồn: Theo Đặng Thị Bích Ngân (Chủ biên), Từ điển mĩ thuật phổ thông, NXB Giáo dục, 2002, tr. 16 – 17. (2) Nguồn: Thọ Quốc 15 Một số kĩ thuật in bản dập Kĩ thuật đập màu — Kĩ thuật đập màu là phương pháp dùng giấy dó, giấy bản hoặc một số loại giấy khác có tính chất mềm, dai và thấm mực đặt lên bề mặt bản khắc (đá, gỗ, kim loại,...), sau đó dùng màu bột hoặc mực dập (đập màu) lên trên mặt giấy. Phương pháp này chỉ thực hiện được với những hình khắc chìm và chạm nổi thấp. — Sử dụng kĩ thuật đập màu để ghi chép hoa văn trên bia đá tại chùa Diệu Đế, thành phố Huế) Xét về hiệu quả của thể loại, bản dập theo kĩ thuật đập màu phản ánh được chính xác hiện trạng bề mặt hình trang trí nhưng vẫn tạo được sự mềm mại giữa các khối nổi và chìm. VỚI CUỘNG SỐNG 折青 五 枝 芳老 (1), (2) Nguồn: Thọ Quốc 16 24 Bản dập hoạ tiết trên gỗ ở đình Hoành Sơn, Nghệ An 2) Kĩ thuật chà xát Kĩ thuật chà xát là một kĩ thuật tạo ra hình bằng cách đặt tờ giấy lên trên bề mặt một vật có hình hoặc ganh nhám như vận gỗ hay vải toan, chà bút chì, màu sáp, phấn màu,... tới khi bề mặt của vật bên dưới hiện rõ trên giấy. SUS 38 Chà xát bằng bút chì trên thân cây) ALE Mác An (Max Ernst), Cảnh rừng và mặt trời (The forest and the sun), 1931, tranh in bản dập 2 (1) Nguồn: Tác giả cung cấp (2) Nguồn: moma.org/collection/works/37053 17 Phối hợp một số kĩ thuật khác Trong quá trình thực hiện ghi chép hoạ tiết, tuỳ thuộc điều kiện có thể dùng kết hợp các kĩ thuật dập nổi, dập chìm, chà xát,... để ghi chép hoạ tiết. Sử dụng xơ mướp chà xát bề mặt giấy để lấy mực từ ván in gỗ 18 OINS HUC VORCU SONG Sử dụng lá cây chà xát kết hợp kĩ thuật đập/ dập để in(2) Sử dụng lá cây chà xát phía trên mặt giấy để lấy mực từ ván gỗ ra giấy(3) Hãy kể tên và thực hiện một số kĩ thuật in bản dập. (1), (2), (3) Nguồn: Minh Phúc NHẬN BIẾT Tranh in bản dập Tranh in bản dập là cách gọi chung các loại tranh được sáng tạo từ phương pháp đập màu, chà xát thủ công từ một khuôn in có hình ảnh, hoạ tiết, độ nhám hoặc vân gỗ, đá, cao su, kim loại,... lên bề mặt giấy. Đây là hình thức tạo hình ảnh một cách gián tiếp, không như vẽ trực tiếp ở hội hoạ. Tranh in bản dập có thể sử dụng một hoặc nhiều cách in để tạo nền, hình nhằm tạo một hiệu quả hấp dẫn về mặt thị giác. Ke 125 Pôn Cờ-le (Paul Klee), Chữ C (C' für Kurt Schwitters), 1923, tranh in bàn dập(1) KẾT NỐI TRỰ VỚI CUỘ Mác An, Cây hạt dẻ (Le start du chataigner), 1925, tranh in bản dập 2) (1) Nguồn: en.wahooart.com/@@/8LT3Z6-Paul-Klee-%27%27C%27%27-f%C3%BCr-Kurt-Schwitters (2) Nguồn: catawiki.com/fr/\/42615923-max-ernst-histoire-naturelle-1926-le-start-du-chataignier 19 Các bước tạo sản phẩm mĩ thuật từ kĩ thuật in bản dập Kĩ thuật in bản dập trong thực hành, sáng tạo sản phẩm mĩ thuật là khai thác, vận dụng các kĩ thuật in bản dập từ những vật liệu sẵn có trong cuộc sống, với mục đích ghi chép mẫu hoạ tiết để thể hiện ý tưởng và sáng tạo trên bản in. Từ cách thực hiện bằng phương pháp cọ bút chì, màu sáp hoặc đập màu đơn giản, các thao tác sử dụng phương tiện thực hành, kĩ năng quan sát mẫu vật và kĩ năng tạo bản vẽ (hình) chính xác được hình thành để mang lại những hiệu quả hấp dẫn. Bên cạnh đó, việc tiếp cận và lấy mẫu vật từ thiên nhiên, cuộc sống giúp học sinh biết trân trọng thiên nhiên, trân trọng giá trị cuộc sống và khoa học. Tìm ý tưởng và lựa chọn hình mẫu thể hiện Từ những vật liệu đơn giản và gần gũi trong cuộc sống hoặc những vật liệu thân thiện với môi trường như lá cây, bàn, ghế gỗ, mặt lưới, khăn trải bàn, chìa khoá, hộp bút, bìa sách in chữ hoặc hình nổi, hình chạm khắc trên kim loại, gỗ,... học sinh có thể lựa chọn vật liệu và hình mẫu theo ý thích để thực hiện: - – Sử dụng hình mẫu khai thác từ thiên nhiên: lá cây, thân cây,... - – Sử dụng hình mẫu có sẵn trong cuộc sống: lưới, vải,... Nên tìm hình mẫu có kết cấu bề mặt nổi hoặc chìm thấp để dễ thực hiện. 20 (1) Nguồn: Nguyễn May C Hình mẫu từ thiên nhiên và cuộc sống( Chuẩn bị dụng cụ Cách thực hiện kĩ thuật in này đơn giản và cần ít nguyên liệu: bút chì, màu sáp, giấy vẽ, màu vẽ, xơ mướp hoặc con lăn,... PLASTIC CRITOS NOT TRETHUC O CU Dụng cụ thực hành Cách thức thực hiện - Chọn hình mẫu có khối nổi hoặc chìm để in. - Đặt giấy lên trên hình cần in. – Dùng bút chì hoặc màu sáp chà xát nhẹ trên mặt giấy để làm hiện rõ hoạ tiết của vật thể. — — Vệt chì hoặc màu in sẽ hằn trên bề mặt giấy in. (1) Nguồn: Hoàng Phúc 21 Tìm hiểu các bước thực hiện sản phẩm mĩ thuật bằng phương pháp chà xát bút chì 1. Chuẩn bị nguyên liệu in о 2. Đặt giấy lên hình cần in CUOC 3. Dùng bút chì chà xát 4. Hoàn thiện sản phẩm Hãy thực hiện một bản in đen trắng bằng phương pháp chà xát bút chì thể hiện về chủ đề thiên nhiên. Nguồn: Tác giả cung cấp 00 CC Quan sát một số sản phẩm mĩ thuật được thực hiện bằng phương pháp chà xát bút chì và cho biết hiệu quả bề mặt đối với thị giác như thế nào. 0001-05 131A Phạm Mai Hoa, Ô cửa, 2020, tranh in bản dập() Phạm Hà, Hoa, 2020, tranh in bản dập(2) Nguyễn Đắc Duy, Phong cảnh, 2020, tranh in bản dập 3) (1), (2), (3) Nguồn: Tác giả cung cấp 23 EM CÓ BIẾT: Một số tranh in bản dập được thực hiện theo kĩ thuật chà xát bằng màu sáp, đập màu, lăn màu. Kĩ thuật chà xát bằng màu sáp Kĩ thuật chà xát bằng màu sáp là kĩ thuật tạo hoa văn trên bề mặt bằng cách đặt giấy lên bản mẫu hoa văn và dùng màu sáp chà xát lên giấy. Khi sử dụng kĩ thuật này trong thực hành, sáng tạo tranh, cần xác định được hình và lựa chọn bản mẫu hoa văn để làm nổi bật sự đa dạng của bề mặt hình cần thể hiện. Một số sản phẩm của học sinh R C Kĩ thuật chà xát bằng màu sáp... 24 O Bản in hoa văn bằng màu sáp 2) (1), (2), (3) Nguồn: Tác giả cung cấp Đỗ Thương Dung, Chân dung, tranh in bản dập (3) Kĩ thuật in đập màu Kĩ thuật in đập màu là sử dụng màu bột (hoặc chất liệu tương đương) để thể hiện mẫu hoa văn cần thể hiện trên giấy. Khi thực hiện kĩ thuật này, phần nổi của mẫu hoa văn sẽ được in trên giấy thông qua cách dùng mút (hoặc giẻ) thấm màu và đập trên giấy đặt lên hoa văn cần in. Kĩ thuật in đập màu trên mặt giấy() Một số sản phẩm của học sinh Lê Thị Khánh Huyền, Tĩnh vật, tranh in bản dập 2) Nguyễn Vân Anh, Hoa, 2018, tranh in bản dập(3) (1), (2), (3) Nguồn: Tác giả cung cấp 25 Kĩ thuật in lăn màu Kĩ thuật in lăn màu sử dụng quả lô (ru-lô) lăn màu lên bề mặt giấy đặt trên hình mẫu. Mực từ quả lô sẽ hiện lên những chi tiết nổi và tạo bản in. 26 Nguồn: Tác giả cung cấp Tìm hiểu các bước thực hiện bản in từ hình mẫu trong thiên nhiên và cuộc sống bằng các phương pháp in dập khác nhau Các bước gợi ý thực hiện sản phẩm: – Tìm ý tưởng; — — — — — Tìm hình mẫu từ thiên nhiên và cuộc sống, Lựa chọn kĩ thuật hình thức thể hiện - Chuẩn bị dụng cụ và vật liệu thực hành; Đặt hình mẫu trên mặt phẳng, chà xát, lăn, vẽ hoặc đập màu trên bề mặt (mặt trước hoặc mặt sau) của đối tượng in; Có thể lựa chọn nhiều chi tiết; Hoàn thiện sản phẩm in theo ý tưởng đã định. 1. Lên ý tưởng và phác thảo bố cục so thào bố cục | T 2: Đặt vật liệu in dữ 2. Đặt vật liệu in dưới bản giấy, dùng màu chà xát trên mặt giây 3. Hoàn thiện sản phẩm in theo ý tưởng đã định 27 Thực hiện sản phẩm mĩ thuật bằng kĩ thuật in bản dập theo chủ đề em yêu thích. Dựa trên ý tưởng và vật liệu đã sưu tập, nghiên cứu, vận dụng những kiến thức đã học, tiến hành phác thảo nét sản phẩm mĩ thuật. Sử dụng vật liệu và kĩ thuật in để thực hiện tranh in bản dập. Có thể kết hợp cắt dán các hoạ tiết thực hiện từ phương pháp in bản dập để tạo hình sản phẩm. — — — — Cần chú ý. Sắp xếp cân đối và chặt chẽ các mảng sáng, tối, tạo nhịp điệu cho bài. Xác định các yếu tố nhịp điệu của bố cục khi tìm độ đậm nhạt của các mảng hình và không gian trong tranh. Thể hiện bước phác thảo và xây dựng hình tượng. Tạo nền bằng cách sử dụng chất liệu trong thiên nhiên và cuộc sống. Sáng tạo hoặc định hình hoạ tiết sử dụng trong bài. Một số sản phẩm của học sinh Mỹ Ngọc, Nón lá, tranh in bản dập VAHUC CUOSING 28 Nguyễn Thị Mai Hoa, Ngựa, tranh in bản dập2) (1), (2), (3) Nguồn: Tác giả cung cấp Mỹ Anh, Nghé con, tranh in bản dập(3) GÃ THẢO LUẬN Trao đổi, thảo luận với các thành viên trong nhóm về sản phẩm đã thực hiện theo các câu hỏi sau: — — Ý tưởng thực hiện của bạn (hoặc nhóm bạn) như thế nào? Vật liệu chọn để thực hiện là gì? Có sẵn trong tự nhiên và cuộc sống không? Có lựa chọn sử dụng kĩ thuật phù hợp không? Bề mặt của sản phẩm in bản dập thực hiện từ vật liệu thiên nhiên và cuộc sống khác nhau như thế nào? VẬN DỤNG Em (hoặc nhóm em) hãy lựa chọn những hoạ tiết trong thiên nhiên, cuộc sống mà mình yêu thích và sử dụng kĩ thuật in bản dập ghi lại. Cắt dán những hình đã in để thực hiện một sản phẩm mĩ thuật. — — Bước 1: Tìm ý tưởng thực hiện. Bước 2: Chọn hình mẫu từ thiên nhiên và cuộc sống. Bước 3: Đặt giấy lên trên hình cần in, dùng bút chì, màu sáp chà xát nhẹ bề mặt hoặc sử dụng phương pháp đập màu, lăn màu lấy chi tiết từ đối tượng in. Bước 4: Kết hợp các phương pháp in hoặc cắt dán các chi tiết đã in tạo hình sản phẩm để thể hiện ý tưởng. Một số sản phẩm của học sinh TRI THỨC VỚI CUỘC VIET-TEPI YETI Ngô Linh, Con cá, 2020(2) Nguyễn Thị Thanh Hằng, Con rùa, 2020(1) Nguyễn Thị Mai, Khu vườn, 2021(3) (1), (2), (3) Nguồn: Tác giả cung cấp BO 99 30 MỘT SỐ THUẬT NGỮ DÙNG TRONG SÁCH Thuật ngữ Giải thích Trang bản dập Là kĩ thuật dập bản với mục đích sao chép nguyên mẫu hoặc một phần thuộc nguyên mẫu để nghiên cứu và học tập 15 chạm khắc Vạch ra những đường nét, hình hài lên một bề mặt của gỗ, kim loại, đá 15 dao khắc Là dụng cụ để khắc tranh 8 đồ hoạ tranh in Là một lĩnh vực sử dụng kĩ thuật in ấn thủ công hoặc bán thủ công để thể hiện và nhân bản tác phẩm 5 in lõm Là phương pháp in kim loại (đồng, kẽm, nhôm, i-nốc,...) khắc bằng dao, bút nhọn (còn gọi là khắc nguội) hoặc dùng a-xít ăn mòn (còn gọi là khắc nóng) 5 in xuyên 9 Còn gọi là tranh in lụa, là phương pháp in thủ công nhờ kĩ thuật ép mực trực tiếp qua mặt lưới xuống sản phẩm p mực trực tiếp qua một lưỡi xuống sà VỚI CUỘC SỐNG BẢNG TRA CỨU TÊN RIÊNG NƯỚC NGOÀI Chữ cái Tên phiên âm Tên riêng nước ngoài Trang A An-bréch Duy-re Albrecht Dürer 6 C Ca-na-ga-oa Kanagawa 7 Ca-txu-si-ca Hô-cu-xai Katsushika Hokusai 7 G Giô-han-nơ Gun-ten-bớc Johannes Gutenberg 6 H Han Hô-bê Hans Holbein 6 M Mác An Max Ernst 17 N Na-tha-ni-en Cu-ri-ê Nathaniel Currier 11 O> Ô-ca-bê Okabe 11 P Pôn Cờ-le Paul Klee 17 70 R Rem-brǎng Rembrandt 6 T Tô-ba Mi-ca VỚI QUỐC CÔN Toba Mika 9 U U-ta-ga-oa Hi-rô-si-gê Utagawa Hiroshige 11 X Xanh Giê-rôm Saint Jerome 8 31 Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam xin trân trọng cảm ơn các tác giả có tác phẩm, tư liệu được sử dụng, trích dẫn trong cuốn sách này, Chịu trách nhiệm xuất bản: Chủ tịch Hội đồng Thành viên NGUYỄN ĐỨC THÁI Tổng Giám đốc HOÀNG LÊ BÁCH Chịu trách nhiệm nội dung: Tổng biên tập PHẠM VĨNH THÁI Biên tập nội dung: ĐINH THANH LIÊM – NGUYỄN VĂN NGUYÊN Biên tập mĩ thuật: NGUYỄN BÍCH LA Thiết kế sách: PHẠM THỊ MINH THU Trình bày bìa: NGUYỄN BÍCH LA Minh hoạ: NGUYỄN THỊ NGỌC THUỶ Sửa bản in: TẠ THỊ HƯỜNG – NGUYỄN DUY LONG Chế bản: CTCP MĨ THUẬT VÀ TRUYỀN THÔNG KẾT NỐI TRI THỨC Bản quyền © (2022) thuộc Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam. Xuất bản phẩm đã đăng kí quyền tác giả. Tất cả các phần của nội dung cuốn sách này đều không được sao chép, lưu trữ, chuyển thể dưới bất kì hình thức nào khi chưa có sự cho phép bằng văn bản của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam. MĨ THUẬT 10 – ĐỒ HOẠ (TRANH IN) Mã số: G1HHXM008H22 In ... bản, (QĐ ...) khổ 19 x 26,5 cm. Đơn vị in: ... Cơ sở in: ... Số ĐKXB: 183-2022/CXBIPHI25-62/GD. Số QĐXB: ..JQĐ - GD - HN ngày ... tháng . năm ... In xong và nộp lưu chiểu tháng ... năm 20... Mã số ISBN: 978-604-0-31101-6 HUÂN CHƯƠNG HỒ CHÍ MINH BỘ SÁCH GIÁO KHOA LỚP 10 – KẾT NỐI TRI THỨC VỚI CUỘC SỐNG 1. Ngữ văn 10, tập một 2. Ngữ văn 10, tập hai 3. Chuyên đề học tập Ngữ văn 10 4. Toán 10, tập một 5. Toán 10, tập hai 6. Chuyên đề học tập Toán 10 7. Lich sú 10 8. Chuyên đề học tập Lịch sử 10 9. Dia lí 10 10. Chuyên đề học tập Địa lí 10 11. Giáo dục Kinh tế và Pháp luật 10 12. Chuyên đề học tập Giáo dục Kinh tế và Pháp luật 10 13. Vật lí 10 14. Chuyên đề học tập Vật lí 10 15. Hoá học 10 16. Chuyên đề học tập Hoá học 10 17. Sinh học 10 18. Chuyên đề học tập Sinh học 10 19. Công nghệ 10 – Thiết kế và Công nghệ 20. Chuyên đề học tập Công nghệ 10 – Thiết kế và Công nghệ 21. Công nghệ 10 – Công nghệ trồng trọt 22. Chuyên đề học tập Công nghệ 10 – Công nghệ trồng trọt 23. Tin học 10 – 24. Chuyên đề học tập Tin học 10 – Định hướng Tin học ứng dụng 25. Chuyên đề học tập Tin học 10 – Định hướng Khoa học máy tính 26. Mĩ thuật 10 – Thiết kế mĩ thuật đa phương tiện 27. Mĩ thuật 10 – Thiết kế đồ hoạ 28. Mĩ thuật 10 – Thiết kế thời trang 29. Mĩ thuật 10 – Thiết kế mĩ thuật sân khấu, điện ảnh 30. Mĩ thuật 10 – Lí luận và lịch sử mĩ thuật 31. Mĩ thuật 10 – Điêu khắc 32. Mĩ thuật 10 – Kiến trúc 33. Mĩ thuật 10 – Hội hoạ 34. Mĩ thuật 10 – Đồ hoạ (tranh in) 35. Mĩ thuật 10 – Thiết kế công nghiệp 36. Chuyên đề học tập Mĩ thuật 10 37. Âm nhạc 10 38. Chuyên để học tập Âm nhạc 10 39. Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp 10 40. Giáo dục thể chất 10 –Bóng chuyền 41. Giáo dục thể chất 10 --Bóng đá 42. Giáo dục thể chất 10 – Cầu lông 43. Giáo dục thể chất 10 -- Bóng rổ 44. Giáo dục quốc phòng và an ninh 10 45. Tiếng Anh 10 – Global Success – Sách học sinh KET NOI TRT A Các đơn vị đầu mối phát hành • Miền Bắc: CTCP Đầu tư và Phát triển Giáo dục Hà Nội CTCP Sách và Thiết bị Giáo dục miền Bắc • Miền Trung: CTCP Đầu tư và Phát triển Giáo dục Đà Nẵng CTCP Sách và Thiết bị Giáo dục miền Trung • Miền Nam: CTCP Đầu tư và Phát triển Giáo dục Phương Nam CTCP Sách và Thiết bị Giáo dục miền Nam CTCP Sách và Thiết bị Giáo dục Cửu Long • Cửu Long: Sách điện tử: http://hanhtrangso.nxbgd.vn Kích hoạt để mở học liệu điện tử: Cào lớp nhũ trên tem để nhận mã số. Truy cập http://hanhtrangso.nxbgd.vn và nhập mã số tại biểu tượng chia khoá. + ISBN 978-604-0-31101-6 9786040 311016 Giá: 6.000 ₫