🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Kỹ Năng Quản Lý Điều Hành Tại Ấp - Thôn - Tổ Dân Phố Ebooks Nhóm Zalo HỘI ĐỒNG CHỈ ĐẠO SẢN XUẤT Chủ tịch Hội đồng PGS.TS. NGUYỄN THẾ KỶ Phó Chủ tịch Hội đồng TS. HOÀNG PHONG HÀ Thành viên TRẦN QUỐC DÂN TS. NGUYỄN ĐỨC TÀI TS. NGUYỄN AN TIÊM NGUYỄN VŨ THANH THẢO LÔØI NHAØ XUAÁT BAÛN Toå daân phoá, toå nhaân daân, aáp, thoân, khoùm,... ñöôïc thaønh laäp ôû coäng ñoàng daân cö laø caùc toå chöùc khoâng phaûi caáp haønh chính nhöng coù vai troø caàu noái giöõa chính quyeàn vôùi nhaân daân, giuùp chính quyeàn trieån khai, toå chöùc thöïc hieän chuû tröông, ñöôøng loái cuûa Ñaûng, chính saùch, phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc; laø toå chöùc vaän ñoäng nhaân daân thöïc hieän quyeàn, nghóa vuï coâng daân, chung söùc xaây döïng xaõ hoäi giaøu, ñeïp, daân chuû, vaên minh. Caùc toå chöùc naøy hoaït ñoäng toát, vöõng maïnh seõ giuùp nhaân daân coù cuoäc soáng an laønh, giuùp nhau cuøng phaùt trieån kinh teá ñeå naâng cao ñôøi soáng vaät chaát, tinh thaàn; chính quyeàn caáp xaõ giaûm bôùt vieäc giaûi quyeát söï vuï, tranh chaáp trong daân cö, taäp trung thöïc hieän chöùc naêng, quaûn lyù haønh chính nhaø nöôùc ôû cô sôû, chuùng ta seõ coù neàn taûng xaõ hoäi laø coäng ñoàng daân cö vöõng chaéc. Ñaây laø ñieàu maø Ñaûng, Nhaø nöôùc vaø nhaân daân ta mong muoán. Vì vaäy ngaøy 31-8- 2012 Boä Noäi vuï ñaõ ban haønh Thoâng tö soá 04/2012/ TT-BNV höôùng daãn veà toå chöùc vaø hoaït ñoäng cuûa thoân, toå daân phoá. 5 Ñeå giuùp baïn ñoïc hieåu bieát moät caùch khaùi quaùt veà caùc toå chöùc neâu treân vaø nhöõng coâng vieäc maø tröôûng aáp, thoân, toå daân phoá caàn laøm, Nhaø xuaát baûn Chính trò quoác gia - Sö ï tha ät pho ái hô ïp vô ùi Nha ø xua át ba ûn To ång hô ïp Tha ønh pho á Hoà Chí Minh xuaát baûn cuoán Kyõ naêng quaûn lyù ñieàu haønh taïi aáp - thoân - toå daân phoá cuûa PGS.TS. Tröông Thò Hieàn vaø ThS. Luaät Lyù Thò Nhö Hoøa. Noäi dung cuoán saùch giôùi thieäu phöông phaùp laøm vieäc, ñöa ra nhöõng gôïi yù veà caùch giao tieáp, öùng xöû hieäu quaû, ñaëc bieät chuù troïng vaøo caùc kyõ naêng caàn coù cuûa ngöôøi tröôûng aáp, thoân, toå ñeå laøm toát nhieäm vuï ñöôïc giao. Ngoaøi ra, caùc taùc giaû coøn taäp hôïp nhieàu vaán ñeà thöïc teá maø taïi aáp, thoân, toå daân phoá naøo cuõng coù theå xaûy ra, hình thaønh caùc baøi taäp tình huoáng, coù lôøi giaûi ñeå nhöõng ngöôøi hoaït ñoäng thöïc tieãn ôû cô sôû tham khaûo, tuøy theo tình hình cuï theå cuûa moãi ñòa phöông, vuøng, mieàn nghieân cöùu ñeå söû duïng sao cho phuø hôïp nhaát, hieäu quaû nhaát. Hy voïng, ñaây laø cuoán saùch höõu ích ñoái vôùi tröôûng aáp, thoân, toå tröôûng toå daân phoá vaø caû nhöõng ngöôøi quan taâm ñeán ñôøi soáng daân cö ôû cô sôû. Thaùng 11 naêm 2014 NHAØ XUAÁT BAÛN CHÍNH TRÒ QUOÁC GIA - SÖÏ THAÄT 6 PHAÀN MOÄT SÔ LÖÔÏC VEÀ AÁP, THOÂN, TOÅ DAÂN PHOÁ, TRÖÔÛNG AÁP, THOÂN, TOÅ I. KHAÙI NIEÄM VEÀ AÁP, THOÂN, TOÅ DAÂN PHOÁ 1. Vò trí aáp, thoân, toå daân phoá ÔÛ Vieät Nam, heä thoáng haønh chính ñöôïc chia thaønh boán caáp: Trung öông; thaønh phoá, tænh; thaønh phoá thuoäc tænh, quaän, huyeän, thò xaõ; xaõ, phöôøng, thò traán (döôùi ñaây goïi taét xaõ, phöôøng, thò traán laø caáp xaõ). Ñeå thuaän tieän cho coâng taùc quaûn lyù vaø toå chöùc, thöïc hieän chuû tröông, ñöôøng loái cuûa Ñaûng, chính saùch, phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc ôû khu vöïc daân cö döôùi caáp xaõ, Nhaø nöôùc ta ñaõ thaønh laäp theâm toå chöùc vôùi nhieàu teân goïi khaùc nhau: ôû ñoâ thò goïi laø khu phoá, khoái phoá, tieåu khu, khoùm, cuïm daân cö, khu daân cö, toå daân phoá (hoaëc toå nhaân daân); ôû noâng thoân nhieàu tænh phía Nam goïi laø aáp (coù nôi döôùi aáp thaønh laäp toå nhaân daân nhö ôû Thaønh phoá Hoà Chí Minh); 7 khu vöïc noâng thoân ôû nhieàu tænh phía Baéc goïi laø thoân, xoùm, laøng; ôû vuøng caùc daân toäc ít ngöôøi goïi laø baûn, buoân, soùc, phum. Trong cuoán saùch naøy, chuùng toâi xin pheùp ñöôïc goïi chung laø aáp, thoân, toå. Nghò quyeát soá 17-NQ/TW ngaøy 18-3-2002 cuûa Hoäi nghò laàn thöù naêm Ban Chaáp haønh Trung öông Ñaûng khoùa IX, Quyeát ñònh soá 85/2002/ QÑ-TTg cuûa Thuû töôùng Chính phuû ban haønh ngaøy 28 thaùng 6 naêm 2002 veà ñoåi môùi vaø naâng cao chaát löôïng heä thoáng chính trò ôû cô sôû xaõ, phöôøng, thò traán ñeàu coâng nhaän: Toå daân phoá, aáp, thoân, laøng, baûn, buoân, soùc, phum laø toå chöùc döôùi caáp xaõ (phöôøng, xaõ, thò traán). Nhö vaäy, Ñaûng vaø Nhaø nöôùc ñaõ xaùc ñònh vò trí phaùp lyù cuûa caùc toå chöùc naøy, söï toàn taïi vaø hoaït ñoäng cuûa caùc toå chöùc naøy laø taát yeáu, khoâng theå thieáu trong quaù trình hoaït ñoäng cuûa chính quyeàn caáp xaõ. AÁp, thoân, toå khoâng phaûi laø cô quan nhaø nöôùc, khoâng phaûi moät caáp haønh chính maø laø moät toå chöùc mang tính töï quaûn, laø caàu noái giöõa UÛy ban nhaân daân caáp xaõ vôùi töøng hoä daân, ngöôøi daân, giuùp UÛy ban nhaân daân caáp xaõ thöïc hieän coù keát quaû vaø hieäu quaû coâng taùc quaûn lyù nhaø nöôùc ôû caáp xaõ. AÁp, thoân, toå laø toå chöùc ñöôïc thaønh laäp treân cô sôû lieân keát caùc hoä gia ñình lieàn keà theo ñòa baøn daân cö vôùi quy moâ hôïp lyù do UÛy ban nhaân daân caáp xaõ xaùc ñònh theo khung soá löôïng quy ñònh cuûa UÛy ban nhaân daân caáp tænh. Moãi aáp, 8 thoân, toå coù baàu moät ngöôøi tröôûng vaø moät phoù ñeå ñaïi dieän cho nhaân daân trong aáp, thoân, toå vaø chính quyeàn caáp xaõ thöïc hieän nhöõng coâng vieäc taïi aáp, thoân, toå, ghi nhaän nguyeän voïng cuûa nhaân daân vaø baùo caùo UÛy ban nhaân daân caáp xaõ. Neáu aáp, thoân coù treân 500 hoä gia ñình thì coù theå boá trí theâm moät phoù tröôûng aáp, thoân. Toå daân phoá coù treân 600 hoä gia ñình thì coù theâm moät toå phoù toå daân phoá. Toå thöôøng coù quy moâ daân cö nhoû hôn aáp, thoân nhöng coâng taùc quaûn lyù treân ñòa baøn toå cuõng khaù phöùc taïp, khoù khaên do daân cö soáng taäp trung hôn, ít coù moái quan heä thaân thích hoaëc huyeát thoáng nhö ôû aáp, thoân. Ñeå laøm toát vai troø caàu noái giöõa chính quyeàn vaø nhaân daân, toå tröôûng, toå phoù toå nhaân daân, toå daân phoá cuõng caàn ñöôïc cuûng coá, huaán luyeän thöôøng xuyeân nhö tröôûng aáp, thoân. 2. Toå chöùc cuûa aáp, thoân, toå Trong quaù trình hoaït ñoäng, sinh hoaït ôû caùc coäng ñoàng daân cö thöôøng phaùt sinh raát nhieàu moái quan heä maø chính quyeàn caáp xaõ caàn quaûn lyù, ñieàu chænh theo ñuùng caùc quy ñònh ñaõ ñeà ra, nhöng trong thöïc teá chính quyeàn caáp xaõ khoâng theå ñuû ñieàu kieän, quyõ thôøi gian ñeå thöôøng xuyeân gaëp gôõ, tieáp xuùc tröïc tieáp vôùi ngöôøi daân nhaèm höôùng daãn, giaûi quyeát caùc giao dòch, caùc moái quan heä phaùt sinh, neân vieäc thaønh laäp caùc aáp, 9 thoân, toå ñeå giuùp chính quyeàn caáp xaõ thöïc hieän nhöõng coâng vieäc naøy laø ñieàu caàn thieát. Nhaø nöôùc quy ñònh, Chuû tòch UÛy ban nhaân daân caáp tænh ra quyeát ñònh coâng nhaän caùc aáp, thoân, toå khi thaønh laäp môùi cho töøng caáp xaõ ñeå oån ñònh toå chöùc vaø hoaït ñoäng cuûa caùc aáp, thoân. Quy moâ aáp, thoân ôû vuøng ñoàng baèng phaûi coù töø 200 hoä gia ñình trôû leân; ôû vuøng mieàn nuùi, bieân giôùi, haûi ñaûo phaûi coù töø 100 hoä gia ñình trôû leân. Ñoái vôùi toå daân phoá: vuøng ñoàng baèng coù töø 250 hoä gia ñình trôû leân; ôû vuøng mieàn nuùi, bieân giôùi, haûi ñaûo coù töø 150 hoä gia ñình trôû leân. ÔÛ thaønh phoá coù thaønh laäp khu phoá, cuïm daân cö. Khu phoá, cuïm daân cö ñöôïc thaønh laäp treân cô sôû taäp hôïp moät soá toå lieàn keà trong khu vöïc, nhöng khu phoá, cuïm daân cö khoâng phaûi laø caáp haønh chính cuõng khoâng phaûi laø caáp treân cuûa toå daân phoá maø laø moät phöông thöùc toå chöùc lieân toå daân phoá, toå nhaân daân ñeå ñieàu hoøa, phoái hôïp coâng vieäc trong ñòa baøn khu phoá, cuïm daân cö. 3. Hoaït ñoäng cuûa aáp, thoân, toå Hoaït ñoäng cuûa aáp, thoân, toå laø cuï theå hoùa hai chöùc naêng, thöù nhaát: chöùc naêng töï quaûn cuûa toå chöùc mình; thöù hai: thöïc hieän söï uûy quyeàn cuûa UÛy ban nhaân daân caáp xaõ veà quaûn lyù haønh chính nhaø nöôùc. Hai chöùc naêng naøy keát hôïp vôùi nhau trong söï thoáng nhaát veà lôïi ích vaø haønh ñoäng. 10 Döôùi ñaây laø nhöõng hoaït ñoäng cô baûn cuûa aáp, thoân, toå: a. Coäng ñoàng daân cö trong aáp, thoân, toå cuøng nhau thaûo luaän, quyeát ñònh vaø thöïc hieän caùc coâng vieäc töï quaûn, baûo ñaûm ñoaøn keát giöõ gìn traät töï an toaøn xaõ hoäi vaø veä sinh moâi tröôøng; xaây döïng cuoäc soáng môùi vaên minh, tieán boä trong söï quan taâm, ñoaøn keát vôùi nhau ôû coäng ñoàng daân cö; b. Thöïc hieän toát caùc quyeàn, nghóa vuï cuûa coâng daân, tích cöïc tham gia phoøng choáng teä naïn xaõ hoäi vaø caùc loaïi toäi phaïm treân ñòa baøn; c. Giuùp ñôõ laãn nhau trong saûn xuaát vaø ñôøi soáng; xaây döïng cô sôû haï taàng cuûa aáp, thoân, toå; baûo veä taøi saûn coâng coäng treân ñòa baøn, kòp thôøi phaûn aùnh vôùi UÛy ban nhaân daân caáp xaõ hoaëc cô quan chöùc naêng ñeå coù bieän phaùp xöû lyù vi phaïm, khaéc phuïc khi hö hoûng, xöû lyù haønh vi gaây oâ nhieãm moâi tröôøng, baûo ñaûm söùc khoûe, taøi saûn cuûa nhaân daân; d. Giöõ gìn vaø phaùt huy truyeàn thoáng toát ñeïp, thuaàn phong myõ tuïc cuûa queâ höông; e. Xaây döïng vaø thöïc hieän höông öôùc, quy öôùc cuûa aáp, thoân, toå. Höông öôùc, quy öôùc laø vaên baûn cuï theå hoùa nhöõng quy ñònh cuûa Nhaø nöôùc ôû cô sôû. Ñaây laø neùt vaên hoùa mang tính truyeàn thoáng toát ñeïp cuûa ngöôøi Vieät Nam, taïo neân söï ña daïng, phong phuù cho laøng, xaõ ôû nöôùc ta, vì vaäy caàn giöõ gìn vaø phaùt huy; 11 f. Baøn bieän phaùp thöïc hieän chuû tröông, ñöôøng loái cuûa Ñaûng; chính saùch, phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc do UÛy ban nhaân daân caáp xaõ giao vaø thöïc hieän nghóa vuï coâng daân ñoái vôùi Nhaø nöôùc; g. Thöôøng xuyeân söû duïng quy cheá thöïc hieän daân chuû ôû cô sôû trong caùc hoaït ñoäng quaûn lyù ñeå tranh thuû phaùt huy söï saùng taïo cuûa nhaân daân vaø ñeå nhaän ñöôïc söï ñoàng thuaän cuûa hoï; h. Ñoùng goùp yù kieán nhaèm xaây döïng vaên baûn cuûa caùc toå chöùc ñoaøn theå, quyeát ñònh, chæ thò cuûa UÛy ban nhaân daân caáp xaõ; i. Baàu, mieãn nhieäm, baõi nhieäm tröôûng, phoù aáp, thoân, toå. Baàu, mieãn nhieäm, baõi nhieäm thaønh vieân Ban thanh tra nhaân daân, Ban giaùm saùt ñaàu tö cuûa coäng ñoàng theo quy ñònh cuûa phaùp luaät veà thöïc hieän daân chuû ôû caáp xaõ. Hình thöùc hoaït ñoäng cuûa aáp, thoân, toå ñöôïc thöïc hieän thoâng qua hoäi nghò toaøn theå cö tri hoaëc cö tri ñaïi dieän hoä gia ñình cuûa aáp, thoân, toå. Moãi naêm toå chöùc hoäi nghò hai laàn vaøo giöõa naêm vaø cuoái naêm, khi caàn coù theå hoïp baát thöôøng. Tham döï hoäi nghò phaûi laø coâng daân töø ñuû 18 tuoåi trôû leân (coù theå goïi laø cöû tri) vaø coù quyeàn coâng daân ñaày ñuû, laø chuû hoä gia ñình hoaëc ñaïi dieän hoä gia ñình. Hoäi nghò ra quyeát ñònh neáu coù treân 50% soá cöû tri hoaëc cö tri ñaïi dieän hoä trong toaøn aáp, thoân, toå ñoàng yù. 12 II. NHÖ ÕNG QUY ÑÒNH VE À TRÖÔ ÛNG A ÁP, THOÂN, TOÅ 1. Tieâu chuaån cuûa tröôûng aáp, thoân, toå Treân ñòa baøn aáp, thoân, toå coù traät töï, coù saïch ñeïp, an toaøn, an ninh hay khoâng laø coù söï ñoùng goùp tích cöïc cuûa tröôûng, phoù aáp, thoân, toå. Do vaäy, vieäc tìm vaø baàu ngöôøi coù ñuû khaû naêng, ñieàu kieän vaø nhieät taâm laøm tröôûng, phoù aáp, thoân, toå laø moät trong nhöõng yeáu toá quyeát ñònh ñeå goùp phaàn xaây döïng ñöôïc toå vaên hoùa, phöôøng, xaõ, thò traán vaên hoùa. Tröôûng aáp, thoân, toå coù theå laø ngöôøi ñöôïc Ñaûng uûy, UÛy ban nhaân daân caáp xaõ, Ban coâng taùc Maët traän Toå quoác löïa choïn trong daân cö, hoaëc trong caùc toå chöùc xaõ hoäi, hoaëc do nhaân daân giôùi thieäu, hoaëc do ngöôøi naøo ñoù töï ra öùng cöû. Laø ngöôøi daãn daét, laø ñaàu taøu, laø ngöôøi höôùng daãn cho caùc hoä gia ñình, cho nhaân daân xaây döïng aáp, thoân, toå daân chuû, vaên minh, giaøu, ñeïp. ÔÛ Thaønh phoá Hoà Chí Minh, moãi khu phoá coù tröôûng khu phoá, phoù tröôûng khu phoá ñieàu haønh coâng vieäc, kieåm tra, ñoân ñoác coâng vieäc, raø soaùt tieán ñoä vaø keát quaû thöïc hieän nhöõng nhieäm vuï cuûa caùc toå daân phoá vaø khu phoá. Tröôûng khu phoá ñöôïc tham döï giao ban thaùng vôùi UÛy ban nhaân daân caáp xaõ ñeå phaûn aùnh tình hình cuûa khu phoá trong thaùng vaø nhaän keá hoaïch, phöông höôùng thaùng tieáp theo, sau ñoù veà toå chöùc cuoäc hoïp 13 truyeàn ñaït laïi cho caùc toå tröôûng toå daân phoá. ÔÛ nhieàu tænh khoâng baàu tröôûng khu phoá, maø khu phoá chæ laø teân goïi ñoái vôùi moät soá toå nhaân daân lieàn keà trong moät phaïm vi nhaát ñònh. Caùc hoaït ñoäng quaûn lyù treân ñòa baøn daân cö ñeàu do toå tröôûng toå daân phoá ñieàu haønh vaø toå chöùc thöïc hieän. Tröôûng aáp, thoân, toå do hoäi nghò nhaân daân baàu ra, sau ñoù ñöôïc UÛy ban nhaân daân caáp xaõ ban haønh quyeát ñònh coâng nhaän keát quaû baàu cöû. Thaønh phaàn tham gia: Neân xaùc ñònh cô caáu thaønh phaàn, soá löôïng thaønh vieân ñeå baûo ñaûm thöïc hieän coâng vieäc, phuø hôïp vôùi toång soá hoä gia ñình, tình hình thöïc teá cuûa aáp, thoân, toå. Soá löôïng thaønh vieân neân coù tröôûng vaø moät phoù. Coù theå cöû theâm moät thö kyù oån ñònh ñeå ghi cheùp bieân baûn, soå saùch khi toå chöùc hoäi nghò hoaëc caùc coâng vieäc khaùc cuûa aáp, thoân, toå. Ñaây laø toå chöùc töï quaûn, khoâng ñöôïc söû duïng quyeàn löïc nhaø nöôùc nhöng coù traùch nhieäm quaûn lyù toaøn dieän taïi aáp, thoân, toå neân caàn xem xeùt soá ngöôøi ñeå chia seû coâng vieäc. Moïi hoaït ñoäng caàn ñöôïc phaân coâng cuï theå cho töøng ngöôøi ñeå thöïc hieän, traùnh tình traïng ñuøn ñaåy nhau do khoâng coù söï phaân coâng. Thaønh phaàn neân coù ñuû nam, nöõ, caùc löùa tuoåi ñeå thuaän lôïi khi phaân coâng toå chöùc thöïc thi nhieäm vuï. 14 Nôi naøo maø aáp, thoân ñöôïc chia thaønh nhieàu toå nhaân daân thì tröôûng aáp, thoân khoâng neân kieâm nhieäm theâm toå tröôûng. Ngöôøi phoù do tröôûng aáp, thoân, toå ñeà nghò sau khi baøn baïc vaø coù söï thoáng nhaát vôùi Ban coâng taùc Maët traän Toå quoác, Chuû tòch UÛy ban nhaân daân caáp xaõ xem xeùt ñeå ra quyeát ñònh coâng nhaän. Ngöôøi phoù cuõng coù caùc tieâu chuaån nhö tröôûng aáp, thoân, toå, coù traùch nhieäm giuùp tröôûng aáp, thoân, toå theo söï phaân coâng cuûa tröôûng aáp, thoân, toå. Thay maët tröôûng aáp, thoân, toå khi tröôûng aáp, thoân, toå vaéng maët theo söï uûy quyeàn cuûa tröôûng aáp, thoân, toå. Khi löïa choïn tröôûng aáp, thoân, toå neân chuù yù nhöõng khía caïnh sau: Neân choïn ngöôøi cö truù oån ñònh taïi aáp, thoân, toå, coù ngheà nghieäp, coù trình ñoä vaên hoùa ít nhaát toát nghieäp trung hoïc cô sôû trôû leân; Coù moái quan heä roäng raõi vôùi caùc taàng lôùp nhaân daân; Coù tinh thaàn traùch nhieäm, nhieät tình hoaït ñoäng vì lôïi ích cuûa nhaân daân trong aáp, thoân, toå; Coù khaû naêng ñeà xuaát vaø toå chöùc thöïc hieän caùc bieän phaùp, giaûi quyeát söï vieäc cuï theå vaø caùc vaán ñeà coù tính laâu daøi. Ví duï: môû roäng ñöôøng ñi, xöû lyù raùc thaûi, bieän phaùp phoøng choáng chaùy noå, giaûi quyeát maâu thuaãn giöõa caùc doøng hoï trong aáp, thoân,... 15 Coù khaû naêng thu huùt nhöõng ngöôøi coù naêng löïc chuyeân moân, coù khaû naêng toå chöùc, chuû trì hoaëc tham gia caùc döï aùn cuûa aáp, thoân, toå (thí duï: xaây heä thoáng coáng thoaùt nöôùc, laøm nhaø veä sinh ñaït chuaån...). Tieâu chuaån cuï theå: - Coù hoä khaåu thöôøng truù vaø cö truù laâu, oån ñònh treân ñòa baøn aáp, thoân, toå; - Coù ñaày ñuû quyeàn coâng daân, töø ñuû 21 tuoåi trôû leân; - Ñöôïc nhieàu ngöôøi tin caäy, tín nhieäm; - Coù khaû naêng thuyeát trình, phaùt bieåu tröôùc nhieàu ngöôøi; - Coù nhieät tình, traùch nhieäm ñeå tích cöïc hoaït ñoäng vì lôïi ích cuûa nhaân daân; - Coù kinh nghieäm trong coâng taùc toå chöùc, quaûn lyù nhaân söï; - Coù söùc khoûe ñeå laøm vieäc oån ñònh, laâu daøi; - Coù gia ñình vaên hoùa, göông maãu trong loái soáng; baûn thaân vaø gia ñình chaáp haønh toát chuû tröông, ñöôøng loái cuûa Ñaûng, chính saùch, phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc; - Vaø nhöõng tieâu chuaån khaùc theo yeâu caàu cuûa töøng aáp, thoân, toå (coù hieåu bieát veà toân giaùo, bieát noùi, bieát vieát tieáng daân toäc...). 16 2. Nhieäm vuï cuûa tröôûng aáp, thoân, toå Tröôûng aáp, thoân, toå nhö ñaõ neâu ôû treân laø ngöôøi giuùp chính quyeàn caáp xaõ toå chöùc, ñieàu haønh thöïc hieän coâng vieäc coù tính quaûn lyù theo ñòa baøn, bao goàm nhöõng hoaït ñoäng cuï theå döôùi ñaây: - Döï hoïp vaø tieáp thu ñaày ñuû, chính xaùc caùc chuû tröông, chính saùch, quy ñònh cuûa chính quyeàn; - Trieäu taäp, toå chöùc, chuû trì hoïp ñònh kyø hoaëc baát thöôøng hoäi nghò nhaân daân ñeå phoå bieán chuû tröông, chính saùch, quy ñònh, keá hoaïch cuûa chính quyeàn caáp xaõ; baøn, quyeát ñònh vaø toå chöùc thöïc hieän caùc quyeát ñònh maø hoäi nghò nhaân daân ñöa ra; - Ñoân ñoác, vaän ñoäng nhaân daân chaáp haønh ñuùng chính saùch, phaùp luaät, thöïc hieän quy cheá daân chuû, quy öôùc coäng ñoàng, höông öôùc cuûa aáp, thoân; - Noäp ñaày ñuû caùc khoaûn tieàn thu töø nhaân daân veà cô quan coù thaåm quyeàn; - Theo doõi, caäp nhaät bieán ñoäng veà nhaân khaåu cuûa töøng hoä gia ñình; - Naém baét vaø kòp thôøi baùo caùo nhöõng söï vieäc baát thöôøng xaûy ra treân ñòa baøn aáp, thoân, toå mình quaûn lyù; - Hoøa giaûi caùc xích mích, tranh chaáp trong daân cö; - Tìm hieåu hoaøn caûnh, taâm tö, nguyeän voïng chính ñaùng cuûa nhaân daân vaø ñeà xuaát, baùo caùo UÛy ban nhaân daân giuùp ñôõ, giaûi quyeát; 17 - Ñoäng vieân, khuyeán khích nhaân daân tham gia caùc chöông trình mang tính xaõ hoäi nhö toång veä sinh, troàng caây, chaêm soùc caây xanh, hieán maùu nhaân ñaïo...; - Höôùng daãn thu huùt nhaân daân tham gia caùc caâu laïc boä (OÂng baø chaùu, xaây döïng gia ñình haïnh phuùc, döôõng sinh, côø töôùng, sinh vaät caûnh, ngaâm thô, khuyeán hoïc, phoøng choáng toäi phaïm, hoäi ngöôøi cao tuoåi, khuyeán noâng,...); - Nhaéc nhôû caùc hoä gia ñình höôûng öùng caùc cuoäc vaän ñoäng, ví duï nhö: “Toaøn daân ñoaøn keát xaây döïng ñôøi soáng vaên hoùa ôû khu daân cö”, hoaëc “Ngöôøi Vieät Nam duøng haøng Vieät Nam”, höôùng daãn, giuùp ñôõ nhau laøm kinh teá, tieát kieäm, chi tieâu hôïp lyù; - Vaän ñoäng nhaân daân baøi tröø caùc teä naïn, meâ tín dò ñoan, khoâng ñeå ngöôøi trong gia ñình mình nghieän röôïu, söû duïng ma tuùy, tham gia maïi daâm; - Vaän ñoäng nhaân daân goùp phaàn chaêm soùc, giaùo duïc treû em, nuoâi döôõng ngöôøi giaø coâ ñôn, ngöôøi ngheøo, ngöôøi khuyeát taät; - Haèng thaùng, saùu thaùng, cuoái naêm phaûi laäp baùo caùo keát quaû coâng taùc göûi veà UÛy ban nhaân daân caáp xaõ; saùu thaùng, cuoái naêm phaûi baùo caùo coâng taùc tröôùc hoäi nghò aáp, thoân, toå; 18 - Phaûi töï kieåm ñieåm tröôùc hoäi nghò nhaân daân aáp, thoân, toå; - Vaø thöïc hieän nhöõng vieäc khaùc khi ñöôïc giao. 3. Quyeàn haïn cuûa tröôûng aáp, thoân, toå Ñeå thöïc hieän nhöõng nhieäm vuï neâu treân, tröôûng aáp, thoân, toå coù nhöõng quyeàn haïn sau ñaây: - Thu caùc khoaûn tieàn töø caùc hoä gia ñình theo quy ñònh hoaëc quyeân goùp ñeå duøng vaøo muïc ñích nhaân ñaïo, töø thieän neáu ñöôïc UÛy ban nhaân daân caáp xaõ ñoàng yù; - Ñaïi dieän cho nhaân daân trong aáp, thoân, toå tham gia moät soá hoaït ñoäng do cô quan, toå chöùc coù thaåm quyeàn tieán haønh ñeå goùp phaàn giaûi quyeát vieäc cuï theå (toáng ñaït giaáy tôø, cöôõng cheá thi haønh aùn, kieåm tra haønh chính nhaø ôû, cô sôû kinh doanh...); - Ñöôïc kyù hôïp ñoàng veà dòch vuï phuïc vuï saûn xuaát, xaây döïng cô sôû haï taàng vaø coâng trình phuùc lôïi coâng coäng do aáp, thoân, toå ñaàu tö ñaõ ñöôïc hoäi nghò aáp, thoân, toå thoâng qua; - Môøi caùc beân coù lieân quan trong phaïm vi aáp, thoân, toå tham gia ñeå toå chöùc hoøa giaûi; - Ñöôïc giôùi thieäu phoù tröôûng aáp, thoân, toå sau khi thoáng nhaát vôùi Ban coâng taùc Maët traän Toå quoác aáp, thoân, toå; - Ñöôïc môøi tham döï caùc cuoäc hoïp cuûa UÛy ban nhaân daân caáp xaõ veà nhöõng vaán ñeà lieân quan ñeán tình hình, hoaït ñoäng cuûa aáp, thoân, toå; 19 - Ñöôïc lieân tuïc giöõ chöùc tröôûng aáp, thoân, toå nhieàu nhieäm kyø neáu ñöôïc cöû tri tín nhieäm, hoaëc khoâng bò baõi nhieäm hoaëc coù lyù do khaùc. Nhieäm kyø cuûa tröôûng aáp, thoân, toå ñöôïc quy ñònh laø hai naêm röôõi. 4. Quyeàn lôïi cuûa tröôûng, phoù aáp, thoân, toå Tröôûng, phoù aáp, thoân, toå laø nhöõng ngöôøi laøm vieäc khoâng chuyeân traùch döôùi caáp xaõ, do ñoù khoâng ñöôïc höôûng löông nhö caùn boä, coâng chöùc, vieân chöùc trong boä maùy nhaø nöôùc. Nhöng hoï ñöôïc baàu ra ñeå thöïc hieän nhieäm vuï maø cô quan nhaø nöôùc giao neân cuõng ñöôïc höôûng caùc cheá ñoä nhaát ñònh do Nhaø nöôùc ban haønh. Tröôûng vaø phoù aáp, thoân, toå coù nhöõng quyeàn lôïi döôùi ñaây: - Tröôûng aáp, thoân, toå ñöôïc höôûng phuï caáp haèng thaùng töø UÛy ban nhaân daân caáp xaõ, möùc phuï caáp do Hoäi ñoàng nhaân daân caáp tænh quy ñònh; - Tröôûng vaø phoù aáp, thoân, toå ñöôïc tham gia caùc lôùp taäp huaán, lôùp boài döôõng lieân quan ñeán coâng taùc ñieàu haønh aáp, thoân, toå; - Tröôûng vaø phoù aáp, thoân, toå ñöôïc caáp, phaùt taøi lieäu, vaên phoøng phaåm ñeå laøm nhieäm vuï tröôûng, phoù aáp, thoân, toå; - Tröôûng, phoù aáp, thoân, toå ñöôïc ñöa vaøo danh saùch khen thöôûng theo quy ñònh neáu hoaøn thaønh xuaát saéc nhieäm vuï, ñöôïc nhaân daân tín nhieäm. 20 Tröôøng hôïp khoâng hoaøn thaønh nhieäm vuï hoaëc coù sai phaïm, vi phaïm thì tuøy theo möùc ñoä seõ bò xöû lyù kyû luaät baèng hình thöùc pheâ bình, caûnh caùo, baõi nhieäm cho thoâi chöùc hoaëc truy cöùu traùch nhieäm theo phaùp luaät. Ban coâng taùc Maët traän vaø cöû tri ñeà nghò, Chuû tòch UÛy ban nhaân daân caáp xaõ seõ xem xeùt, ra quyeát ñònh xöû lyù hoaëc coâng nhaän keát quaû baõi nhieäm (xem quy trình ôû phaàn sau); - Tröôøng hôïp coù lyù do chính ñaùng (beänh naëng, chuyeån choã ôû, gia ñình gaëp nhieàu khoù khaên, ñi vaéng daøi ngaøy...) maø tröôûng, phoù aáp, thoân, toå khoâng coù ñieàu kieän tieáp tuïc laøm nhieäm vuï thì coù quyeàn laøm ñôn neâu roõ lyù do muoán thoâi laøm nhieäm vuï (goïi laø mieãn nhieäm) göûi Chuû tòch UÛy ban nhaân daân caáp xaõ, sau ñoù Tröôûng ban coâng taùc Maët traän Toå quoác aáp, thoân, toå seõ toå chöùc vaø chuû trì hoäi nghò mieãn nhieäm (xem quy trình ôû phaàn sau). Hieän nay moãi tænh, thaønh phoá coù quy ñònh khaùc nhau veà möùc phuï caáp cho caùc chöùc danh neâu treân vaø haàu heát hoï ñeàu laø ngöôøi kieâm nhieäm, laø ngöôøi ñang coù vieäc laøm khaùc, coù thu nhaäp khaùc. Do ñoù, hoï thieáu quyõ thôøi gian, thieáu taâm trí ñeå laøm toát nhieäm vuï tröôûng aáp, thoân, toå. Nhaø nöôùc ñaõ quy ñònh tieâu chuaån, nhieäm vuï, quyeàn haïn, quyeàn lôïi roõ raøng nhö ñoái vôùi 21 nhöõng ngöôøi ñöùng ñaàu caùc toå chöùc chính trò xaõ hoäi hôn nöõa thöïc teá hieän nay raát ít ngöôøi muoán nhaän coâng vieäc vaát vaû naøy. Theo chuùng toâi, Nhaø nöôùc ñaõ coâng nhaän aáp, thoân, toå laø toå chöùc döôùi phöôøng, xaõ, thò traán thì cuõng neân coù quy ñònh nhieàu quyeàn lôïi hôn ñoái vôùi caùc chöùc danh naøy. Nöôùc ta hieän nay coøn raát nhieàu ngöôøi lao ñoäng ñang nghæ höu nhöng coøn söùc lao ñoäng trí tueä, coøn khaû naêng saùng taïo, coù ñuû moïi ñieàu kieän ñaûm nhieäm coâng vieäc naøy. Löïc löôïng naøy vöøa coù kinh nghieäm chuyeân moân, hoaït ñoäng xaõ hoäi, vöøa muoán ñöôïc coáng hieán, laøm vieäc cho xaõ hoäi vaø vöøa taêng theâm thu nhaäp hôïp phaùp cho baûn thaân mình. Coù nhö vaäy môùi khuyeán khích moïi ngöôøi nhaän laøm tröôûng aáp, thoân, toå. 5. Quy trình baàu, mieãn nhieäm, baõi nhieäm tröôûng aáp, thoân, toå 5.1. Quy trình baàu tröôûng aáp, thoân, toå Coâng taùc chuaån bò: - Chaäm nhaát 20 ngaøy tröôùc ngaøy baàu cöû, UÛy ban nhaân daân caáp xaõ ra quyeát ñònh coâng boá ngaøy baàu cöû; phoái hôïp vôùi UÛy ban Maët traän Toå quoác cuøng caáp xaây döïng keá hoaïch, höôùng daãn nghieäp vuï vaø toå chöùc trieån khai keá hoaïch baàu cöû. - Chaäm nhaát 15 ngaøy tröôùc ngaøy baàu cöû, Tröôûng ban coâng taùc Maët traän toå chöùc hoäi nghò döï kieán töø 1-2 ngöôøi ra öùng cöû; baùo caùo Chi uûy 22 chi boä aáp, thoân, ñeå thoáng nhaát danh saùch ngöôøi ra öùng cöû. - Chaäm nhaát 10 ngaøy tröôùc ngaøy baàu cöû, Chuû tòch UÛy ban nhaân daân caáp xaõ quyeát ñònh thaønh laäp Toå baàu cöû, quyeát ñònh nhieäm vuï, quyeàn haïn cuûa Toå baàu cöû, quyeát ñònh thaønh phaàn cöû tri tham döï hoäi nghò. Caùc quyeát ñònh naøy phaûi thoâng baùo ñeán nhaân daân chaäm nhaát 7 ngaøy tröôùc ngaøy baàu cöû. Toå tröôûng Toå baàu cöû laø Tröôûng ban coâng taùc Maët traän aáp, thoân, toå; thö kyù vaø caùc thaønh vieân laø ñaïi dieän moät soá toå chöùc chính trò - xaõ hoäi vaø ñaïi dieän cöû tri. Quyeát ñònh thaønh phaàn tham gia baàu cöû laø toaøn theå cöû tri hoaëc cöû tri ñaïi dieän hoä gia ñình. Coâng taùc baàu cöû: - Vieäc baàu tröôûng aáp, thoân, toå coù theå keát hôïp taïi hoäi nghò aáp, thoân, toå hoaëc toå chöùc baàu cöû rieâng; - Hoäi nghò baàu tröôûng aáp, thoân, toå ñöôïc tieán haønh khi coù 50% soá cöû tri hoaëc cöû tri ñaïi dieän hoä gia ñình trong aáp, thoân, toå tham döï. Toå tröôûng Toå baàu cöû chuû trì hoäi nghò naøy. Hoäi nghò ñöôïc tieán haønh theo trình töï sau: + Toå tröôûng ñoïc quyeát ñònh coâng boá ngaøy baàu cöû, quyeát ñònh thaønh laäp Toå baàu cöû, quyeát ñònh quy ñònh nhieäm vuï, quyeàn haïn cuûa Toå baàu cöû, quyeát ñònh thaønh phaàn cöû tri tham döï baàu cöû; 23 + Tröôûng aáp, thoân, toå ñöông nhieäm trình baøy baùo caùo keát quaû coâng taùc vaø ñeå cöû tri ñoùng goùp yù kieán; + Neâu tieâu chuaån cuûa tröôûng aáp, thoân, toå; + Ñaïi dieän Ban coâng taùc Maët traän giôùi thieäu danh saùch nhöõng ngöôøi ra öùng cöû, cöû tri coù theå töï öùng cöû hoaëc giôùi thieäu ngöôøi ra öùng cöû; + Hoäi nghò thaûo luaän veà nhöõng ngöôøi ra öùng cöû laøm cô sôû giuùp toå tröôûng toå baàu cöû aán ñònh danh saùch ñeå hoäi nghò bieåu quyeát. Vieäc bieåu quyeát soá löôïng vaø danh saùch nhöõng ngöôøi ra öùng cöû baèng hình thöùc giô tay vaø coù giaù trò khi coù treân 50% soá cöû tri tham döï hoäi nghò taùn thaønh; + Tieán haønh baàu cöû: hoäi nghò quyeát ñònh hình thöùc baàu cöû baèng caùch giô tay hoaëc boû phieáu kín; neáu giô tay thì Toå baàu cöû ñeám soá bieåu quyeát, neáu boû phieáu kín thì Toå baàu cöû kieåm phieáu. Kieåm phieáu taïi nôi boû phieáu ngay sau khi keát thuùc cuoäc boû phieáu, môøi ñaïi dieän cöû tri coù maët ôû hoäi nghò chöùng kieán vieäc kieåm phieáu. Kieåm phieáu xong, laäp bieân baûn kieåm phieáu. Bieân baûn laäp thaønh ba baûn coù chöõ kyù cuûa taát caû caùc thaønh vieân Toå baàu cöû. Toå tröôûng Toå baàu cöû laäp baùo caùo keát quaû baàu cöû keøm theo bieân baûn kieåm phieáu göûi ngay ñeán UÛy ban nhaân daân, UÛy ban Maët traän Toå quoác caáp xaõ. Ngöôøi truùng cöû tröôûng aáp, thoân, toå phaûi ñaït 24 SÔ ÑOÀ QUY TRÌNH BAÀU CÖÛ TRÖÔÛNG AÁP, THOÂN, TOÅ 25 26 27 treân 50% soá phieáu baàu hôïp leä so vôùi toång soá cöû tri hoaëc cöû tri ñaïi dieän hoä gia ñình trong toaøn aáp, thoân, toå. Tröôøng hôïp khoâng coù ngöôøi naøo ñaït treân 50% thì tieán haønh baàu laïi vaøo ngaøy khaùc nhöng chaäm nhaát khoâng quaù 15 ngaøy keå töø ngaøy baàu cöû laàn ñaàu. Ne áu ba àu la àn thö ù hai va ãn kho âng ba àu ñöô ïc tröôûng aáp, thoân, toå thì Chuû tòch UÛy ban nhaân da ân ca áp xa õ quye át ñònh cö û tröô ûng a áp, tho ân, to å la âm thô øi ñe å ñie àu ha ønh hoa ït ño äng cu ûa a áp, tho ân, to å cho ñe án khi ba àu ñöô ïc tröô ûng a áp, tho ân, to å. Trong thôøi haïn 5 ngaøy laøm vieäc, keå töø khi nhaän ñöôïc baùo caùo keát quaû baàu cöû UÛy ban nhaân daân caáp xaõ ra quyeát ñònh coâng nhaän ngöôøi truùng cöû hoaëc quyeát ñònh toå chöùc baàu cöû laïi. 5.2. Quy trình mieãn nhieäm tröôûng aáp, thoân, toå Lyù do ñöôïc mieãn nhieäm: Tröôûng aáp, thoân, toå coù theå töï mình xin ñöôïc ngöng laøm nhieäm vuï vì coù lyù do chính ñaùng nhö tröôøng hôïp bò beänh hieåm ngheøo, beänh maõn tính laøm yeáu söùc khoûe, hoaëc gia ñình coù khoù khaên caàn coù thôøi gian, ñieàu kieän ñeå giaûi quyeát, hoaëc chuyeån nôi ôû, ñi vaéng daøi ngaøy... Thuû tuïc toå chöùc vieäc mieãn nhieäm chöùc danh 28 SÔ ÑOÀ QUY TRÌNH MIEÃN NHIEÄM TRÖÔÛNG AÁP, THOÂN, TOÅ t 29 tröôûng aáp, thoân, toå: - Ngöôøi xin mieãn nhieäm phaûi coù ñôn neâu roõ lyù do xin mieãn nhieäm göûi Chuû tòch UÛy ban nhaân daân caáp xaõ. - Vieäc mieãn nhieäm ñöôïc thöïc hieän taïi hoäi nghò cöû tri hoaëc cöû tri ñaïi dieän hoä gia ñình. Tröôûng ban coâng taùc Maët traän aáp, thoân, toå chuû trì hoäi nghò naøy. Hoäi nghò caàn coù treân 50% soá cöû tri hoaëc cöû tri ñaïi dieän hoä gia ñình trong aáp, thoân, toå tham döï. Trình töï hoäi nghò: - Chuû trì hoäi nghò neâu lyù do, yeâu caàu cuûa hoäi nghò; - Tröôûng aáp, thoân, toå ñöông nhieäm trình baøy lyù do xin mieãn nhieäm; - Hoäi nghò thaûo luaän, ñaùnh giaù quaù trình hoaït ñoäng cuûa tröôûng aáp, thoân, toå; - Tieán haønh bieåu quyeát. Hoäi nghò quyeát ñònh hình thöùc bieåu quyeát. Neáu coù treân 50% so vôùi toång soá cöû tri hoaëc cöû tri ñaïi dieän hoä gia ñình trong toaøn aáp, thoân, toå taùn thaønh thì ngöôøi chuû trì baùo caùo UÛy ban nhaân daân xem xeùt ra quyeát ñònh coâng nhaän keát quaû mieãn nhieäm; ñoàng thôøi ra quyeát ñònh cöû tröôûng aáp, thoân, toå laâm thôøi ñeå ñieàu haønh hoaït ñoäng cuûa aáp, thoân, toå cho ñeán khi baàu ñöôïc tröôûng aáp, thoân, toå môùi. Vieäc baàu tröôûng aáp, thoân, toå môùi phaûi ñöôïc tieán haønh trong thôøi haïn 20 ngaøy keå töø ngaøy ra quyeát ñònh 30 coâng nhaän keát quaû mieãn nhieäm. 5.3. Quy trình baõi nhieäm tröôûng aáp, thoân, toå Lyù do baõi nhieäm: Tröôûng aáp, thoân, toå seõ bò baõi nhieäm chöùc danh tröôûng aáp, thoân, toå trong caùc tröôøng hôïp sau: - Khoâng ñöôïc nhaân daân tín nhieäm nöõa; - Khoâng hoaøn thaønh nhieäm vuï ñöôïc giao; - Coù nhöõng haønh vi tham nhuõng; - Vi phaïm quyeàn coâng daân cuûa nhaân daân; - Khoâng chaáp haønh söï chæ ñaïo, ñieàu haønh cuûa UÛy ban nhaân daân caáp xaõ; - Vi phaïm phaùp luaät hoaëc phaïm toäi. Theo ñeà nghò cuûa Chuû tòch UÛy ban nhaân daân caáp xaõ hoaëc cuûa Chuû tòch UÛy ban nhaân daân, Maët traän Toå quoác cuøng caáp hoaëc coù ít nhaát moät phaàn ba toång soá cöû tri ñaïi dieän hoä gia ñình tröôûng aáp, thoân, toå kieán nghò. Thuû tuïc baõi nhieäm: Khi nhaän ñöôïc ñeà nghò hoaëc kieán nghò cuûa ñaïi dieän cöû tri, UÛy ban nhaân daân caáp xaõ ra quyeát ñònh toå chöùc hoäi nghò cöû tri hoaëc cöû tri ñaïi dieän hoä gia ñình trong aáp, thoân, toå ñeå xem xeùt baõi nhieäm tröôûng aáp, thoân, toå. Tröôûng ban coâng taùc Maët traän aáp, thoân, toå chuû trì hoäi nghò naøy khi coù treân 50% soá cöû tri hoaëc cöû tri ñaïi dieän hoä gia ñình trong aáp, thoân, 31 toå tham döï. Ngoaøi ra coù môøi ñaïi dieän UÛy ban nhaân daân, UÛy ban Maët traän Toå quoác caáp xaõ tham döï vaø phaùt bieåu yù kieán, nhöng khaùch môøi khoâng tham gia bieåu quyeát baõi nhieäm. Trình töï hoäi nghò baõi nhieäm: - Ngöôøi chuû trì tuyeân boá lyù do, muïc ñích, yeâu caàu cuûa hoäi nghò; - Tröôûng aáp, thoân, toå ñöông nhieäm trình baøy baûn töï kieåm ñieåm cuûa mình. Tröôøng hôïp tröôûng aáp, thoân, toå khoâng tham döï hoaëc khoâng trình baøy baûn töï kieåm ñieåm thì ngöôøi ñöa ra ñeà nghò baõi nhieäm trình baøy nhöõng khuyeát ñieåm cuûa tröôûng aáp, thoân, toå; - Hoäi nghò thaûo luaän, cöû tri phaùt bieåu yù kieán; - Bieåu quyeát theo hình thöùc do hoäi nghò quyeát ñònh. Neáu coù treân 50% so vôùi toång soá cöû tri hoaëc ñaïi dieän hoä gia ñình trong toaøn aáp, thoân, toå taùn thaønh vieäc baõi nhieäm thì ngöôøi chuû trì laäp bieân baûn, baùo caùo UÛy ban nhaân daân caáp xaõ xem xeùt vaø ra quyeát ñònh coâng nhaän keát quaû baõi nhieäm, ñoàng thôøi ra quyeát ñònh cöû tröôûng aáp, thoân, toå laâm thôøi ñeå ñieàu haønh hoaït ñoäng cuûa aáp, thoân, toå cho ñeán khi baàu ñöôïc tröôûng aáp, thoân, toå môùi. Trong thôøi haïn 20 ngaøy keå töø khi ra quyeát ñònh coâng nhaän keát quaû baõi nhieäm phaûi tieán haønh vieäc baàu tröôûng aáp, thoân, toå môùi. 32 SÔ ÑOÀ QUY TRÌNH BAÕI NHIEÄM TRÖÔÛNG AÁP, THOÂN, TOÅ t t 33 6. Hình thöùc laøm vieäc vaø quan heä coâng taùc cuûa tröôûng aáp, thoân, toå 6.1. Hình thöùc laøm vieäc Hình thöùc laøm vieäc laø nhöõng bieåu hieän ra beân ngoaøi hoaït ñoäng ñieàu haønh cuûa tröôûng aáp, thoân, toå nhaèm thöïc hieän vaø hoaøn thaønh caùc coâng vieäc cuûa aáp, thoân, toå hoaëc cuûa UÛy ban nhaân daân caáp xaõ giao. Tröôûng aáp, thoân, toå laøm vieäc thoâng qua moái quan heä tröïc tieáp, maät thieát vôùi hoä daân, ngöôøi daân. Qua quan heä aáy, tröôûng aáp, thoân, toå naém ñöôïc nhöõng dieãn bieán taâm lyù, taâm tö, nguyeän voïng, tình caûm veà kinh teá, vaên hoùa, xaõ hoäi trong cuoäc soáng haèng ngaøy cuûa ngöôøi daân treân ñòa baøn ñeå tìm caùch nhaéc nhôû, ñoäng vieân, giuùp ñôõ nhaân daân thöïc hieän caùc quyeàn vaø nghóa vuï cuûa mình, ñoàng thôøi phaûn aûnh nhöõng taâm tö, nguyeän voïng aáy vôùi Hoäi ñoàng nhaân daân, UÛy ban nhaân daân caùc caáp ñeå caùc cô quan naøy coù bieän phaùp giaûi quyeát thoûa ñaùng. Neáu thöïc hieän toát coâng taùc naøy, uy tín cuûa Ñaûng vaø chính quyeàn caáp xaõ seõ ñöôïc naâng cao, nhaân daân seõ tin töôûng vaø gaén boù hôn vôùi Ñaûng vaø chính quyeàn. AÁp, thoân, toå tieán haønh sinh hoaït ñònh kyø vaøo thôøi gian phuø hôïp, coù theå vaøo buoåi toái, ngaøy nghæ. Noäi dung thoâng thöôøng bao goàm moät soá vaán ñeà sau ñaây: - Baùo caùo tình hình hoaït ñoäng cuûa aáp, thoân, toå trong thôøi gian vöøa qua. Nhöõng coâng vieäc ñaõ thöïc hieän ñöôïc; coâng vieäc chöa thöïc hieän ñöôïc; 34 lyù do chöa thöïc hieän ñöôïc caùc coâng vieäc cuûa noäi boä aáp, thoân, toå vaø cuûa UÛy ban nhaân daân caáp xaõ giao veà traät töï, an ninh, phoøng chaùy, chöõa chaùy, veä sinh moâi tröôøng, phoøng beänh, neáp soáng vaên hoùa, tinh thaàn ñoaøn keát noäi boä, sinh hoaït toân giaùo trong coäng ñoàng daân cö...; - Phoå bieán chuû tröông, chính saùch môùi cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc, chöông trình coâng taùc cuûa UÛy ban nhaân daân caáp xaõ coù lieân quan ñeán aáp, thoân, toå vaø cuûa UÛy ban nhaân daân trong thaùng tôùi, nhaát laø caùc bieän phaùp thöïc hieän caùc quyeàn coù lieân quan ñeán hoaït ñoäng kinh teá, xaõ hoäi, vaên hoùa, chính trò, ñeán lôïi ích hôïp phaùp, chính ñaùng cuûa nhaân daân; - Baùo caùo keát quaû giaùo duïc ñoái vôùi ñoái töôïng ñöôïc UÛy ban nhaân daân caáp xaõ giao ñeå giaùo duïc, giuùp ñôõ nhö: ñoái töôïng caûi taïo veà giaùo duïc taïi choã, ñoái töôïng bò aùp duïng hình thöùc quaûn cheá, ngöôøi môùi cai nghieän trôû veà..., coâng khai taøi chính nhöõng khoaûn ñoùng goùp cuûa daân ñeå thöïc hieän nhöõng coâng vieäc noäi boä; - Laáy yù kieán nhaân daân trong aáp, thoân, toå tröôùc khi cô quan coù thaåm quyeàn caáp treân quyeát ñònh nhöõng vaán ñeà coù lieân quan tröïc tieáp ñeán quyeàn vaø lôïi ích cuûa nhaân daân. Vieäc laáy yù kieán naøy coù theå baèng caùch phaùt phieáu thaêm doø, hoaëc baèng caùch ñaët caùc thuøng thö goùp yù raûi raùc trong khu vöïc daân cö ñeå nhaân daân töï giaùc goùp yù; - Laáy phieáu tín nhieäm ñoái vôùi moät soá chöùc danh chuû choát cuûa chính quyeàn caáp xaõ nhö: Chuû tòch, 35 Phoù chuû tòch Hoäi ñoàng nhaân daân, UÛy ban nhaân daân caáp xaõ; - Vaø caùc vieäc khaùc ñöôïc giao. 6.2. Quan heä coâng taùc Tröôûng aáp, thoân, toå chòu söï chæ ñaïo tröïc tieáp cuûa UÛy ban nhaân daân caáp xaõ, döï caùc cuoäc hoïp ñònh kyø hoaëc baát thöôøng theo yeâu caàu cuûa UÛy ban nhaân daân caáp xaõ ñeå naém baét tình hình vaø tieáp thu nhöõng coâng vieäc coù lieân quan ñeán aáp, thoân, toå roài sau ñoù phoå bieán vaø baøn bieän phaùp thöïc hieän ôû aáp, thoân, toå. Döï hoäi nghò cuûa caùc toå chöùc chính trò xaõ hoäi, chòu söï laõnh ñaïo cuûa Chi boä aáp, thoân (chi boä khu phoá ôû Thaønh phoá Hoà Chí Minh), baùo caùo, cung caáp thoâng tin cuûa aáp, thoân, toå coù lieân quan ñeán caùc aáp, thoân, toå khaùc trong cuøng xaõ, phöôøng, thò traán. Quan heä thöôøng xuyeân vôùi caûnh saùt khu vöïc ñeå ñoân ñoác, nhaéc nhôû, goùp yù nhöõng caù nhaân hoaëc hoä gia ñình khoâng quan taâm ñeán sinh hoaït aáp, thoân, toå, khoâng chaáp haønh chuû tröông cuûa Ñaûng, quy ñònh cuûa chính quyeàn. Toùm laïi, tröôûng aáp, thoân, toå chòu söï chæ ñaïo tröïc tieáp cuûa UÛy ban nhaân daân caáp xaõ, chòu söï laõnh ñaïo cuûa Chi uûy chi boä aáp, thoân, toå, quan heä maät thieát Ban coâng taùc Maët traän, caùc toå chöùc chính trò - xaõ hoäi, toå ñaïi bieåu Hoäi ñoàng nhaân daân xaõ, thò traán vaø caûnh saùt khu vöïc treân ñòa baøn ñeå phoái hôïp thöïc hieän caùc phong traøo vaø caùc lónh vöïc coâng taùc cuûa aáp, thoân, toå. 36 PHAÀN HAI PHÖÔNG PHAÙP VAØ KYÕ NAÊNG HOAÏT ÑOÄNG CUÛA TRÖÔÛNG AÁP, THOÂN, TOÅ I. PHÖÔNG PHAÙP LAØM VIEÄC CUÛA TRÖÔÛNG AÁP, THOÂN, TOÅ 1. Theá naøo laø phöông phaùp laøm vieäc Phöông phaùp laøm vieäc cuûa tröôûng aáp, thoân, toå laø caùc caùch taùc ñoäng cuûa hoï ñeán hoä gia ñình, ñeán ngöôøi daân ñeå thöïc hieän coù keát quaû nhieäm vuï cuûa mình hoaëc nhieäm vuï maø UÛy ban nhaân daân caáp xaõ uûy nhieäm. AÁp, thoân, toå khoâng phaûi laø cô quan nhaø nöôùc, khoâng phaûi laø moät caáp haønh chính, do ñoù, trong baát kyø tình huoáng naøo cuõng khoâng ñöôïc söû duïng caùc bieän phaùp mang tính cöôõng cheá nhaø nöôùc maø chuû yeáu söû duïng phöông phaùp thuyeát phuïc, vaän ñoäng nhaân daân. Thuyeát phuïc ôû aáp, thoân, toå laø laøm cho ngöôøi 37 daân thaáy ñuùng, thaáy hay, thaáy caàn thieát maø tin theo vaø laøm theo. Chaúng haïn: thuyeát phuïc nhaân daân laøm nhaø veä sinh ñaït chuaån. Vaän ñoäng laø tuyeân truyeàn, giaûi thích laøm cho ngöôøi daân töï giaùc thöïc hieän ñuùng quy ñònh cuûa Nhaø nöôùc, töï nguyeän laøm vieäc naøo ñoù, thöôøng laø tham gia moät vieäc hoaëc moät phong traøo maø cô sôû hoaëc ñòa phöông phaùt ñoäng. Ví duï: Vaän ñoäng nhaân daân tuaân thuû Luaät giao thoâng, hieán maùu cöùu ngöôøi. Trong khi vaän ñoäng cuõng caàn xaùc ñònh roõ nhöõng vieäc naøo laø baét buoäc chaáp haønh theo quy ñònh, neáu khoâng chaáp haønh seõ bò xöû phaït. 2. Caùc phöông phaùp laøm vieäc 2.1. Phöông phaùp thuyeát phuïc Thuyeát phuïc baèng lôøi noùi: laø phöông phaùp maø tröôûng aáp, thoân, toå duøng nhöõng lyù leõ phuø hôïp, ñuùng möïc ñeå taùc ñoäng vaøo tö töôûng, taâm lyù, tình caûm cuûa ngöôøi daân trong aáp, thoân, toå nhaèm giuùp hoï hieåu roõ moät ñieàu gì ñoù hoaëc laøm thay ñoåi moät quan nieäm, suy nghó naøo ñoù. Tuøy vaøo hoaøn caûnh vaø noäi dung thuyeát phuïc maø hình thöùc thuyeát phuïc baèng lôøi noùi coù theå ñöôïc tieán haønh baèng nhöõng caùch khaùc nhau döôùi ñaây: 38 Coù theå cuøng moät luùc noùi chuyeän, giaûi thích, tuyeân truyeàn ñeán vôùi nhieàu ñoái töôïng khaùc nhau thoâng qua caùc chuû ñeà ñöôïc ñeà caäp ñeán trong caùc cuoäc hoïp aáp, thoân, toå; Coù theå baèng caùch noùi chuyeän vôùi moät caù nhaân hay moät nhoùm nhoû khi phaùt hieän hoï coù nhöõng tö töôûng, quan ñieåm khoâng phuø hôïp vôùi quy ñònh cuûa phaùp luaät hay quy öôùc cuûa aáp, thoân, toå töø ñoù thuyeát phuïc hoï thay ñoåi; Phaùt hieän ngöôøi daân hoaëc hoä gia ñình coù vieäc laøm toát, khoâng traùi phaùp luaät thì phaûi ñeán gaëp gôõ ñoäng vieân kòp thôøi, ñoàng thôøi tìm cô hoäi tuyeân döông hoaëc khen, thöôûng ngay nhaèm nhaân roäng vieäc toát ñoù. Ví duï: ÔÛ nhieàu nôi ñang thuyeát phuïc hoä gia ñình hieán ñaát, môû roäng heûm, ngoõ... nhieàu hoä ñaõ uûng hoä, nhöng coøn moät soá hoä chöa ñoàng yù. Chuùng ta caàn phaân tích chæ ra söï caàn thieát môû roäng ñeå xe chöõa chaùy, xe caáp cöùu ñi laøm nhieäm vuï khi caàn thieát... Thuyeát phuïc baèng neâu göông toát: laø vieäc tröôûng aáp, thoân, toå duøng nhöõng söï vieäc tieân tieán, ñieån hình, göông ngöôøi toát, vieäc toát giôùi thieäu, phoå bieán cho ngöôøi daân, hoä daân ñeå cho hoï thaáy khaâm phuïc, thaáy ñuùng, töø ñoù hoïc taäp, noi theo nhöõng göông toát ñoù. 39 Nhöõng göông toát neâu ra neân laø ngöôøi trong cuøng phöôøng, xaõ, thò traán thì seõ coù söï thuyeát phuïc cao hôn, thoâng tin caàn chính xaùc, gaàn guõi vôùi caùch nghó vaø cuoäc soáng cuûa ngöôøi daân, traùnh tö töôûng caàu toaøn. Khoâng nhaát thieát phaûi laø ngöôøi toát hoaøn chænh, troïn veïn veà moïi phöông dieän, coù theå khai thaùc töøng maët, töøng khía caïnh ñeå giôùi thieäu, phaân tích cho ngöôøi daân hieåu, coâng nhaän caùi hay caùi toát ñoù. Taïi caùc cuoäc hoïp aáp, thoân, toå neân coù söï bieåu döông caùc caù nhaân, nhöõng hoä trong toå coù thaønh tích trong vieäc thöïc hieän phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc noùi chung vaø quyeát ñònh cuûa UÛy ban nhaân daân caáp xaõ noùi rieâng. Ai toát ñieåm naøo chæ giôùi thieäu ñieåm ñoù. Ví duï: chaùu A tröôùc ñaây ít chòu ñoäi muõ baûo hieåm khi ñi xe maùy nhöng nay ñaõ luoân ñoäi muõ baûo hieåm khi ñi xe maùy. Thuyeát phuïc baèng neâu göông laø lôøi noùi phaûi ñi ñoâi vôùi vieäc laøm, mieäng noùi tay laøm, tröôûng aáp, thoân, toå phaûi göông maãu laøm tröôùc vieäc naøo ñoù ñeå moïi ngöôøi nhìn thaáy laø caàn thieát vaø laøm theo. Ví duï, ñeå thuyeát phuïc moïi ngöôøi khoâng ñieàu khieån xe maùy sau khi uoáng bia röôïu thì mình cuõng luoân töï nhaéc nhôû vaø thöïc hieän ñuùng vieäc naøy. Caùch thuyeát phuïc toát nhaát, coù hieäu quaû nhaát ñeán daân cö treân ñòa baøn laø taám göông soáng cuûa tröôûng aáp, thoân, toå trong quan heä vôùi moïi ngöôøi, 40 trong loái soáng, trong phaùt trieån kinh teá gia ñình, trong vieäc nuoâi, daïy con... 2.2. Phöông phaùp vaän ñoäng Maëc duø hieän nay trình ñoä daân trí cuûa nhaân daân ta noùi chung ñaõ naâng cao, nhöng ôû moät soá coäng ñoàng daân cö vaãn coøn cheânh leäch khaù lôùn veà trình ñoä vaø nhaän thöùc. Coù nhieàu lyù do daãn ñeán tình traïng naøy, ví duï do ngöôøi lao ñoäng khoâng coù ñieàu kieän hoïc taäp, hoaëc do maûi meâ kieám soáng, hoaëc do khoâng nhaän ñöôïc thoâng tin ñaày ñuû. Maët khaùc, coù nhieàu baát caäp trong vieäc tieáp nhaän, truyeàn taûi, phaûn hoài thoâng tin vì nhieàu nguoàn thoâng tin khaùc nhau maø Nhaø nöôùc khoâng quaûn lyù ñöôïc. Vì vaäy, ñeå vaän ñoäng nhaân daân trong toå tham gia caùc hoaït ñoäng, phong traøo ñoøi hoûi phaûi coù phöông phaùp toát, phöông phaùp ñuùng. Tröôùc heát thöïc hieän vaän ñoäng nhaân daân thoâng qua cuoäc hoïp aáp, thoân, toå, tranh thuû phoå bieán thoâng tin chính thöùc, hoaëc baùc boû thoâng tin khoâng chính xaùc. Vaän ñoäng chaáp haønh phaùp luaät thoâng qua heä thoáng loa truyeàn thanh cuûa xaõ, thò traán baèng vieäc giôùi thieäu caùc vaên baûn. Caàn xaùc ñònh vaø laäp danh saùch caùc hoä gia ñình, caùc caù nhaân caàn vaän ñoäng ñeå taäp trung giaûi quyeát döùt ñieåm töøng loaïi vieäc caàn vaän ñoäng, töøng ngöôøi caàn vaän ñoäng trong töøng thôøi ñieåm. 41 Khoâng vaän ñoäng traøn lan, moïi luùc moïi nôi, gaëp ngöôøi naøo cuõng vaän ñoäng. Ñoái vôùi hoä, caù nhaân khoù vaän ñoäng thì tröôûng aáp, thoân, toå coù theå khoâng tröïc tieáp vaän ñoäng maø neân nhôø ngöôøi coù uy tín vôùi ngöôøi ñoù, vôùi hoä ñoù vaän ñoäng giuùp. Phaûi kieân trì, vaän ñoäng nhieàu laàn, baèng nhieàu caùch khaùc nhau, khoâng noùng voäi maø keát luaän ai ñoù baûo thuû, khoâng chaáp haønh yeâu caàu cuûa caáp treân, hoaëc cho raèng coù tö töôûng choáng ñoái... khi ngöôøi ñoù chöa uûng hoä mình, hoaëc chöa tuaân thuû quy ñònh. Vì neáu voäi vaøng ñöa ra yù kieán nhaän ñònh khoâng ñuùng veà moät con ngöôøi seõ gaây ra söï phaûn öùng raát maïnh meõ khoâng chæ töø ngöôøi ñoù maø coøn töø nhieàu ngöôøi khaùc, seõ laøm giaûm uy tín vaø maát loøng tin vaøo lôøi noùi cuûa caù nhaân tröôûng aáp, thoân, toå, xa hôn nöõa laø loøng tin vaøo chính quyeàn vì ñoái vôùi ngöôøi daân, tröôûng aáp, thoân, toå laø ñaïi dieän cho chính quyeàn ôû khu daân cö. Chaúng haïn, vaãn coøn tö töôûng choàng chuùa vôï toâi ôû moät soá khu vöïc daân cö laøm cho ngöôøi phuï nöõ bò chòu ñöïng raát nhieàu thieät thoøi, thaäm chí bò baïo haønh. Baûn thaân ngöôøi phuï nöõ cuõng nghó mình phaûi phuïc tuøng choàng, phaûi im laëng, phaûi cam chòu khi bò baïo haønh. Chuùng ta caàn vaän ñoäng ñeå thay ñoåi quan nieäm vaø haønh vi sai laàm naøy. 42 II. KYÕ NAÊNG HOAÏT ÑOÄNG 1. Kyõ naêng laø gì Kyõ naêng laø khaû naêng vaän duïng nhöõng kieán thöùc thu nhaän ñöôïc veà moät lónh vöïc naøo ñoù vaøo thöïc teá nhaèm xöû lyù, giaûi quyeát moät caùch thaønh thaïo coâng vieäc ñöôïc giao. Kyõ naêng laø khaû naêng thöïc hieän coâng vieäc coù cô sôû khoa hoïc, coù kieán thöùc, bieát bieán nhöõng tri thöùc thaønh haønh ñoäng, vieäc laøm cuï theå, caùch thöùc xöû lyù coâng vieäc ñöôïc naâng leân möùc ngheä thuaät, nhanh, phuø hôïp, coù keát quaû toát. Ngöôøi coù kyõ naêng veà lónh vöïc naøo ñoù laø ngöôøi trong quaù trình hoaït ñoäng luoân theå hieän khaû naêng vöôït troäi cuûa mình tröôùc ngöôøi khaùc, nhöõng vieäc laøm naøy thöôøng ñöôïc tieán haønh moät caùch thöôøng xuyeân, lieân tuïc, trôû thaønh nhöõng haønh ñoäng mang tính phaûn xaï heát söùc töï nhieân cuûa moãi ngöôøi. Nhöng kyõ naêng khaùc vôùi naêng khieáu. Naêng khieáu laø khaû naêng baåm sinh, töï coù khi ñöôïc sinh ra vaø coù ngöôøi phaùt hieän, bieát raèng ngöôøi naøo ñoù bieát laøm moät vieäc gioûi, toát hôn nhöõng ngöôøi khaùc. Naêng khieáu neáu ñöôïc nuoâi döôõng, reøn luyeän ñuùng caùch seõ thaønh taøi naêng. Ví duï, naêng khieáu veõ, haùt, laøm thô,... Coøn kyõ naêng phaàn lôùn ñöôïc hình thaønh töø yù thöùc, nhaän thöùc cuûa moãi ngöôøi, töø mong muoán 43 mình hoaøn thieän hôn, bieát thích nghi vôùi cuoäc soáng, laøm gioûi hôn coâng vieäc maø mình ñang laøm. Coù theå noùi kyõ naêng ñöôïc hình thaønh moät caùch coù ñieàu kieän, mang tính chuû quan, chuû ñoäng cuûa moãi ngöôøi. Ví duï: ngöôøi naøy coù kyõ naêng giao tieáp toát, ngöôøi khaùc coù kyõ naêng xöû lyù tình huoáng xaûy ra, kyõ naêng laøm nhaø quaûn lyù, nhaø laõnh ñaïo... Vaäy laøm sao ñeå coù ñöôïc kyõ naêng? 2. Söï hình thaønh kyõ naêng - Muoán coù kyõ naêng tröôùc heát phaûi coù kieán thöùc. Coù nhieàu caùch ñeå coù kieán thöùc nhö: hoïc ôû tröôøng lôùp, hoïc ôû baïn beø; hoïc qua caùc phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng; luoân töï hoïc, hoïc töø ngöôøi lôùn tuoåi, hoïc ngöôøi nhoû tuoåi hôn mình neáu ñieàu naøo ñoù mình thaáy boå ích; hoïc laãn nhau, hoïc taäp suoát ñôøi vaø laøm theo lôøi oâng baø ñaõ daïy “Ñi ngaøy ñaøng, hoïc saøng khoân”. - Caàn trau doài thöôøng xuyeân nhöõng kieán thöùc ñaõ coù, lieân tuïc hoïc hoûi ñeå boå sung vaø naâng cao hieåu bieát cuûa mình. - Thöïc haønh nhöõng ñieàu ñaõ ñöôïc hoïc vaøo coâng vieäc cuûa mình ñeå kieåm nghieäm laïi tri thöùc trong thöïc teá. - Töï ruùt ra nhöõng kinh nghieäm sau khi thöïc haønh vaø ñieàu chænh, boå sung cho phuø hôïp, treân cô sôû ñoù goùp phaàn hoaøn chænh kieán thöùc vaø naâng cao khaû naêng vaän duïng cuûa mình khi laøm vieäc. 44 - Taäp cho mình coù thoùi quen quan saùt caùch soáng, caùch laøm vieäc cuûa ngöôøi khaùc ñeå tìm kieám ñieàu hay, leõ phaûi maø hoïc taäp, laøm theo. Ñoàng thôøi cuõng caàn xem xeùt ñieàu kieän, hoaøn caûnh coâng vieäc cuï theå cuûa mình ñeå coù öùng xöû phuø hôïp. III. NHÖÕNG KYÕ NAÊNG CUÛA TRÖÔÛNG AÁP, THOÂN, TOÅ 1. Kyõ naêng thu thaäp vaø xöû lyù thoâng tin Thoâng tin laø baùo cho ngöôøi khaùc bieát nhöõng tin töùc veà söï kieän, hoaït ñoäng ñaõ, ñang, seõ xaûy ra. Tin töùc laø noäi dung cuûa söï kieän. Coù nhieàu nguoàn thoâng tin khaùc nhau: Thoâng tin töø caáp treân: Hoäi ñoàng nhaân daân, UÛy ban nhaân daân, caùc toå chöùc chính trò xaõ hoäi cuûa caáp xaõ mang tính chæ ñaïo; Thoâng tin töø ngöôøi daân phaûn aûnh tình hình, thoâng baùo moät söï vieäc môùi xaûy ra, hoaëc nhôø caäy giuùp ñôõ khi hoï gaëp khoù khaên; Thoâng tin töø caùc aáp, thoân, toå khaùc ñeå phoái hôïp, hoã trôï; Thoâng tin töø caùc nguoàn khaùc. Coù nhieàu caùch thu thaäp thoâng tin: chính thöùc (ví duï: qua vaên baûn ñöôïc ban haønh chính thöùc), khoâng chính thöùc (qua lôøi noùi cuûa ngöôøi khoâng chöùng kieán söï vieäc naøo ñoù), quan saùt, thaêm doø, tra cöùu, khaûo saùt, baèng vaên baûn, baèng lôøi noùi... 45 Khi tieáp nhaän thoâng tin tröôûng aáp, thoân, toå caàn phaân tích, xaùc ñònh giaù trò thoâng tin, möùc ñoä khaån tröông, kieåm tra söï chính xaùc... Thoâng tin naøo caàn xöû lyù ngay thì giaûi quyeát ngay, can thieäp ñeå ngaên chaën, theå hieän söï giuùp ñôõ khaån caáp. Thoâng tin naøo caàn thaåm ñònh thì ghi cheùp laïi vaø tieán haønh thaåm ñònh ñeå coù bieän phaùp xöû lyù phuø hôïp. 2. Kyõ naêng giao tieáp vaø öùng xöû Tröôûng aáp, thoân, toå khaùc vôùi nhöõng toå chöùc khaùc laø tieáp xuùc vôùi nhieàu ngöôøi daân raát khaùc nhau veà trình ñoä, hoaøn caûnh kinh teá xaõ hoäi, toân giaùo, ñaúng caáp xaõ hoäi, löùa tuoåi, giôùi tính,... vaø trong quaù trình hoaït ñoäng khoâng ñöôïc söû duïng quyeàn löïc nhaø nöôùc, nhöng phaûi laøm sao cho moïi ngöôøi töï giaùc thöïc hieän phaùp luaät, quy öôùc cuûa toå, höông öôùc cuûa aáp, thoân, ñoäng vieân loøng töï troïng, söï töï giaùc cuûa moïi ngöôøi, cho neân ñoøi hoûi tröôûng aáp, thoân, toå phaûi coù caùch giao tieáp, öùng xöû rieâng. Moãi thaønh vieân ñeàu coù theå tìm cho mình moät caùch khaùc nhau vaø cuõng khoâng theå coù moät khuoân maãu chung cho caùc thaønh vieân. Tuy nhieân, cuõng coù theå ñöa ra moät soá ñieåm chung caàn thieát nhö sau: Luoân chaøo, hoûi thaêm nhöõng ngöôøi quen bieát khi gaëp maët; Luoân vui veû, lòch söï, thaân thieän vôùi taát caû moïi ngöôøi trong aáp, thoân, toå; 46 Bieát laéng nghe taát caû, töø nhieàu phía ñeå ñaùnh giaù ñuùng thoâng tin, söï vieäc; Chan hoøa, gaàn guõi vôùi moïi hoä gia ñình, ñaëc bieät quan taâm ñeán nhöõng hoä, caù nhaân coù vaán ñeà khaùc thöôøng, khoù khaên ñeå caûm hoùa hoï, giuùp ñôõ hoï; Kieân trì nhöng kieân quyeát khi caàn thieát; Nhanh nheïn, nhieät tình khi giaûi quyeát coâng vieäc; Khoâng noùi nhieàu, khoâng noùi quaù lôùn tieáng, khoâng neân noùi theo kieåu daïy khoân ngöôøi khaùc tröø khi caàn giaùo duïc treû em coù bieåu hieän chöa ñuùng; Neân noùi ngaén goïn, roõ raøng khi trình baøy yù kieán hoaëc khi toå chöùc cuoäc hoïp. 3. Kyõ naêng toå chöùc moät cuoäc hoïp Coâng taùc chuaån bò tröôùc khi hoïp Keá hoaïch toå chöùc cuoäc hoïp thöôøng do UÛy ban nhaân daân caáp xaõ xaùc ñònh, tröø hoïp ñoät xuaát do yeâu caàu cuûa tröôûng aáp, thoân, toå khi coù nhu caàu chính ñaùng nhöng phaûi baùo caùo vaø ñöôïc UÛy ban nhaân daân caáp xaõ ñoàng yù. Choïn ñòa ñieåm: tìm vò trí trung taâm cuûa aáp, thoân, toå, ñuû choã ngoài cho ngöôøi döï hoïp, ít nhaát moät cöû tri cuûa moãi hoä gia ñình ñeán döï, thoaùng maùt, ñuû aùnh saùng, coù baøn gheá (neáu coù seõ toát 47 hôn),... ñeå thuaän tieän cho vieäc ñi laïi cuûa cöû tri. Coù theå möôïn lôùp hoïc, hoaëc nhaø cuûa hoä gia ñình naøo roäng, hoaëc cô sôû toân giaùo ñoùng treân ñòa baøn. Môøi hoïp: caàn môøi tröôùc ít nhaát moät vaøi ngaøy ñeå caùc hoä chuû ñoäng saép xeáp coâng vieäc rieâng vaø môøi nhaéc laïi tröôùc cuoäc hoïp moät buoåi (neáu ñöôïc). Löu yù môøi theâm ñaïi bieåu caùc lónh vöïc, caùc ñoaøn theå caáp xaõ ñeå tranh thuû söï uûng hoä, ñoàng tình cuûa hoï vaø cuøng laéng nghe ñaày ñuû yù kieán, nguyeän voïng cuûa nhaân daân. Thaønh phaàn môøi hoïp: phaûi laø ngöôøi töø ñuû möôøi taùm tuoåi trôû leân, coù naêng löïc haønh vi daân söï ñaày ñuû, coù theå ñaïi dieän chuû hoä ñeå phaùt bieåu yù kieán. Caàn nhaéc nhôû vaø ghi vaøo soå theo doõi hoä naøo ñi khoâng ñuùng thaønh phaàn hoaëc vaéng maët. Chuaån bò noäi dung cuoäc hoïp: - Phaûi laäp chöông trình cuoäc hoïp: noäi dung naøo trình baøy tröôùc, noäi dung naøo trình baøy cuoái cuøng maø cöû tri khoâng theå boû veà vì caàn thieát ñoái vôùi hoï; - Caùc taøi lieäu coù lieân quan phaûi chuaån bò ñaày ñuû; - Hoäi yù thoáng nhaát giöõa tröôûng vôùi phoù aáp, thoân, toå. Tröôùc khi toå chöùc buoåi hoïp, xin yù kieán laõnh ñaïo cuûa Chi uûy chi boä aáp, thoân, toå, UÛy ban nhaân daân caáp xaõ vaø caùc toå chöùc khaùc coù lieân quan; - Döï kieán thö kyù vieát bieân baûn cuoäc hoïp; 48 - Neáu cuoäc hoïp coù thaûo luaän thì phaûi tìm tröôùc moät soá ngöôøi noøng coát, thoâng baùo tröôùc ñeå hoï phaùt bieåu höôùng noäi dung cuoäc hoïp vaøo troïng taâm vaø khoâng ñeå thôøi gian im laëng nhieàu seõ laøm cho cuoäc hoïp keùo daøi khoâng caàn thieát. Ñieàu haønh cuoäc hoïp: Phaûi chuù yù thôøi gian: baét ñaàu ñuùng giôø ñaõ thoâng baùo vaø keát thuùc ñuùng thôøi gian döï kieán. Thoâng baùo veà thôøi gian seõ tieán haønh cuoäc hoïp ngay khi môùi baét ñaàu ñeå cöû tri an taâm. Duy trì taát caû caùc cuoäc hoïp ñeàu tieán haønh vaø keát thuùc ñuùng giôø seõ taïo thaønh neáp soáng ñuùng giôø cuûa moïi ngöôøi. Neáu sinh hoaït aáp, thoân, toå ñònh kyø chæ neân hoïp döôùi 45 phuùt. - Phaàn nghi thöùc: Lyù do, thaønh phaàn döï hoïp vaø thoâng baùo hoaëc baàu thö kyù vieát bieân baûn, thoâng baùo chöông trình cuoäc hoïp, thôøi gian döï kieán töø maáy giôø ñeán maáy giôø; - Phaàn noäi dung: Tröôûng aáp, thoân, toå neân noùi ngaén goïn, ñaày ñuû töøng noäi dung vaø gôïi yù cho ñaïi bieåu cöû tri phaùt bieåu vaøo troïng taâm cuoäc hoïp; khoâng phaûi vaên baûn naøo cuõng ñoïc nguyeân vaên; Traùnh ñeå thôøi gian im laëng keùo daøi hoaëc phaùt bieåu ngoaøi leà noäi dung chöông trình laøm maát thôøi gian; cuoái buoåi hoïp caàn nhaéc laïi moät soá noäi dung chính maø caùc hoä, caù nhaân phaûi thöïc hieän; 49 - Ñoïc toùm taét bieân baûn cuoäc hoïp; - Hoûi yù kieán phaùt bieåu boå sung cuûa ngöôøi döï hoïp; - Chuû toïa theo doõi thôøi gian vaø keát thuùc cuoäc hoïp ñuùng döï kieán. Toå chöùc cuoäc hoïp laø moät trong nhöõng hoaït ñoäng thöôøng xuyeân cuûa tröôûng aáp, thoân, toå neân ngay töø khi môùi nhaän nhieäm vuï tröôûng aáp, thoân, toå (laàn ñaàu tieân ñöôïc tín nhieäm) caàn tham khaûo vaø nghieân cöùu kyõ naêng naøy ñeå vaän duïng toå chöùc cuoäc hoïp thaønh coâng. 4. Kyõ naêng giao nhieäm vuï vaø kieåm tra thöïc hieän coâng vieäc ñöôïc giao Sau khi nhaän nhieäm vuï do UÛy ban nhaân daân caáp xaõ hoaëc ngöôøi coù thaåm quyeàn giao ñeå toå chöùc thöïc hieän, tröôûng aáp, thoân, toå khoâng neân töï mình laøm moïi vieäc maø caàn nghieân cöùu, xem xeùt ñeà ra keá hoaïch toå chöùc thöïc hieän. Khi laäp keá hoaïch caàn löu yù nhöõng ñieàu sau ñaây: - Xaùc ñònh nhieäm vuï goàm nhöõng hoaït ñoäng naøo cuï theå. Ví duï: nhieäm vuï laø phaûi ñöa toaøn boä caùc chaùu ñeán tuoåi vaøo lôùp moät ñeán tröôøng hoïc ñuùng ngaøy khai giaûng. Vieäc caàn laøm goàm: raø soaùt laïi caùc chaùu ñuû 6 tuoåi cuûa caùc hoä gia ñình, laäp danh saùch trích ngang, thaåm tra ñeå baûo ñaûm danh saùch laäp ñuùng; phaân coâng ngöôøi 50 ñeán töøng hoä naém tình hình veà chaùu beù (veà söùc khoûe, quaàn aùo, deùp, saùch giaùo khoa, taäp vôû vieát, buùt, caëp,...); chaùu naøo caàn giuùp ñôõ (caàn quan taâm caùc chaùu cuûa hoä gia ñình khoù khaên, nhieàu con, khoâng ñuû ñieàu kieän cho chaùu ñi hoïc); giuùp ñôõ gì; laäp vaên baûn ñeå baùo caùo vaø ñeà xuaát caùch giaûi quyeát; - Thôøi gian cuï theå ñeå tieán haønh caùc hoaït ñoäng neâu treân; - Phaân coâng cho töøng ngöôøi cuï theå theo coâng vieäc, hoaëc theo khu vöïc daân cö; - Thôøi gian keát thuùc vaø laäp baùo caùo cho tröôûng aáp, thoân, toå; - Cöû ngöôøi kieåm tra, ñaùnh giaù möùc ñoä hoaøn thaønh coâng vieäc hoaëc tröôûng aáp, thoân, toå seõ tröïc tieáp laøm nhieäm vuï kieåm tra caùc vieäc ñaõ phaân coâng ngöôøi khaùc. Kieåm tra laø xem xeùt tình hình thöïc teá ñeå ñaùnh giaù nhaän xeùt coâng vieäc ñaõ thöïc hieän. Do vaäy caàn: - Nghieân cöùu laïi keá hoaïch ñaõ ñeà ra ñeå bieát roõ nhöõng coâng vieäc mình seõ phaûi kieåm tra. - Löïa choïn moät soá vieäc ñeå thaåm tra. Ví duï: ñeán gaëp gia ñình coù chaùu beù caàn giuùp ñôõ ñeå xem xeùt chaùu ñoù coù thöïc söï caàn söï giuùp ñôõ hay khoâng. - Coù theå chaám ñieåm cho möùc ñoä hoaøn thaønh 51 coâng vieäc cuûa töøng ngöôøi tham gia, hoaëc töøng keá hoaïch ñaët ra, töø ñoù laøm cô sôû ñeå bình xeùt thi ñua. - Vieäc naøo thöïc hieän chöa ñuùng, chöa toát hoaëc queân chöa laøm thì nhaéc nhôû ngöôøi ñöôïc phaân coâng phaûi laøm ngay. Khoâng neân töï mình laøm thay. Ñaây laø moät caùch laøm cho ngöôøi coù phaän söï bieát mình coøn thieáu soùt ñaõ ñöôïc ngöôøi khaùc chæ ra cho thaáy, ñoàng thôøi cuõng laø söï nhaéc nhôû nhaèm khaéc phuïc thieáu soùt, ñeå laøm toát hôn coâng vieäc ñang laøm vaø nhöõng vieäc khaùc sau naøy neáu ñöôïc phaân coâng. 5. Kyõ naêng ñaùnh giaù, bình choïn ôû aáp, thoân, toå Ñaùnh giaù laø ñöa ra yù kieán coù tính chaát nhaän ñònh, keát luaän veà moät ñoái töôïng, moät tình hình naøo ñoù. Bình choïn (xeùt choïn) laø baøn baïc, xem xeùt, bình luaän ñeå ñöa ra moät söï löïa choïn naøo ñoù ñoái vôùi moät söï kieän, moät toå chöùc, moät caù nhaân, moät saûn phaåm, moät ñoái töôïng theo nhöõng tieâu chuaån, yeâu caàu cuï theå. Muïc ñích cuûa ñaùnh giaù, xeùt choïn ôû ñaây laø ñeå tuyeân döông, khen, thöôûng caùc caù nhaân, toå chöùc coù thaønh tích, coù vieäc laøm ñaëc bieät toát, theå hieän söï ghi nhaän cuûa nhaân daân, Nhaø nöôùc ñoái vôùi vieäc laøm toát, ñaïo ñöùc toát cuûa hoï ñoàng thôøi cuõng laø neâu göông toát cho ngöôøi khaùc hoïc taäp, laøm theo. 52 Ñaây laø coâng vieäc thöôøng xuyeân phaûi laøm cuûa caùc toå chöùc ñoái vôùi thaønh vieân cuûa mình, nhöng ñoàng thôøi cuõng laø moät coâng vieäc ñoøi hoûi tính khaùch quan, coâng baèng, voâ tö nhaèm khuyeán khích, ñoäng vieân kòp thôøi caùc hoä gia ñình, caùc caù nhaân tham gia vaøo caùc hoaït ñoäng, coâng vieäc cuûa aáp, thoân, toå. Neáu ñaùnh giaù, bình choïn khoâng ñuùng seõ gaây ra maâu thuaãn, hieàm khích trong nhaân daân, phong traøo thi ñua seõ maát taùc duïng, loøng toát cuûa con ngöôøi khoâng ñöôïc ghi nhaän seõ daãn ñeán söï voâ caûm cuûa con ngöôøi ñoái vôùi nhau. Do ñoù, tröôûng aáp, thoân, toå caàn chuù yù reøn luyeän ñeå coù ñöôïc kyõ naêng naøy. Caên cöù cô baûn ñeå ñaùnh giaù, bình choïn: - Döïa vaøo caùc tieâu chí, tieâu chuaån cuûa caùc caáp chính quyeàn ñeà ra; - Caùc coâng vieäc ñöôïc xaùc ñònh ôû caùc keá hoaïch ñaõ laäp vaø thöïc hieän; - Töï ñaùnh giaù, nhaän xeùt cuûa hoä, caù nhaân, toå chöùc; - Keát quaû ñaït ñöôïc (so vôùi tieâu chuaån hoaëc so vôùi tình hình tröôùc khi thöïc hieän keá hoaïch) ñeå thaáy möùc ñoä tieán boä, thay ñoåi toát hôn hoaëc keùm ñi so vôùi tröôùc ñaây; Coù hai loaïi ñaùnh giaù: ñònh kyø vaø ñoät xuaát: + Ñaùnh giaù ñònh kyø laø bình choïn theo quy ñònh nhö: gia ñình vaên hoùa, caù nhaân xuaát saéc, tieâu bieåu,... 53 + Ñaùnh giaù ñoät xuaát laø do coù thaønh tích ñoät xuaát hoaëc thaønh tích khi tham gia phong traøo, chöông trình cuï theå naøo ñoù. Ví duï: cöùu ngöôøi, hieán ñaát môû roäng ñöôøng, heûm, duõng caûm baét troäm, cöôùp. * Ñaùnh giaù, bình choïn hoä gia ñình: - Neân quan taâm ñeán caùc hoä gia ñình coù tieán boä, thay ñoåi so vôùi tröôùc duø thaønh tích cuûa hoï chöa nhieàu baèng caùc hoä töø tröôùc ñeán nay ñaõ coù thaønh tích hoaëc khoâng coù gì thay ñoåi. Ví duï: hoä ñoù khoâng ñi hoïp, thôø ô vôùi caùc hoaït ñoäng cuûa toå, khoù chòu khi phaûi noäp tieàn vaøo caùc quyõ theo quy ñònh... nay ñaõ thay ñoåi roõ reät, tích cöïc tham gia, höôûng öùng caùc hoaït ñoäng cuûa toå, vui veû khi noäp tieàn; - Khoâng ñöôïc ñònh kieán, thaønh kieán hoaëc khoâng ñöa vaøo dieän xeùt choïn baát cöù hoä naøo; - Caàn tìm kieám nhöõng ñieåm toát cuûa taát caû caùc hoä khi ñaùnh giaù; - Phaûi xem xeùt ñeán yeáu toá hoaøn caûnh cuï theå cuûa hoä, thaønh vieân trong hoä; - Caùc cöû tri döï hoäi nghò giôùi thieäu caùc hoä seõ ñöa vaøo danh saùch xeùt choïn (tröôûng aáp, thoân, toå cuõng coù theå giôùi thieäu); - Coù theå laäp phieáu ñaùnh giaù, xeùt choïn in saün noäi dung gôïi yù ñaùnh giaù, xeùt choïn ñeå moïi ngöôøi 54 chæ ñaùnh daáu (x, v... khoâng ghi teân ngöôøi choïn) ñoái vôùi moät soá hoä coù thaønh tích toát, göông maãu maø döï kieán seõ ñöa vaøo danh saùch xeùt choïn. Sau ñoù thoáng keâ vaø coâng boá danh saùch ñeà nghò ñöôïc choïn taïi hoäi nghò; - Hoäi nghò bieåu quyeát danh saùch nhöõng hoä ñöôïc bình choïn; - Laäp baûn thaønh tích cho töøng hoä döïa treân söï ñaùnh giaù, xeùt choïn cuûa taäp theå hoäi nghò, ñaïi dieän töøng hoä kyù teân vaøo baûn thaønh tích vaø göûi keøm baùo caùo ñeå UÛy ban nhaân daân caáp xaõ löu hoà sô khen, thöôûng; - Laäp vaên baûn baùo caùo thoáng keâ cuøng bieân baûn hoäi nghò, phieáu xeùt choïn göûi UÛy ban nhaân daân caáp xaõ ñeå xem xeùt, coâng nhaän. * Ñaùnh giaù, xeùt choïn ñoái vôùi caù nhaân: Ngöôøi ñöa vaøo dieän xeùt choïn laø coâng daân cö truù taïi aáp, thoân, toå mình ñang phuï traùch neáu coù thaønh tích ñoät xuaát hoaëc xeùt choïn ñònh kyø, keå caû ngöôøi taïm truù daøi haïn. - Coù theå ñöa ra danh saùch giôùi thieäu ngöôøi seõ ñaùnh giaù, xeùt choïn keøm theo nhöõng thaønh tích noåi baät cuûa hoï (neâu roõ ñaây laø theo nhìn nhaän chuû quan cuûa tröôûng, phoù aáp, thoân, toå qua quaù trình ñieàu haønh ôû aáp, thoân, toå) vaø môøi cöû tri döï hoïp nhaän xeùt, ñaùnh giaù; 55 - Ñeà nghò ñaïi dieän caùc hoä döï hoïp giôùi thieäu theâm, ñaùnh giaù theâm nhöõng ngöôøi khaùc; - Khoâng caàn thieát nhöõng ngöôøi ñöôïc giôùi thieäu ñeå bình xeùt phaûi coù maët taïi hoäi nghò; - Tieán haønh bieåu quyeát nhöõng ngöôøi ñöôïc bình choïn; - Ñeà nghò nhöõng ngöôøi ñöôïc xeùt choïn vieát baûn thaønh tích caù nhaân (neâu caû nhöõng thaønh tích maø ñöôïc moïi ngöôøi chæ ra taïi hoäi nghò); - Laøm baùo caùo, thoáng keâ danh saùch ñính keøm bieân baûn, baûn thaønh tích caù nhaân, göûi UÛy ban nhaân daân caáp xaõ xem xeùt ra quyeát ñònh coâng nhaän. 6. Kyõ naêng laäp vaø löu giöõ vaên baûn, soå saùch Vaên baûn, soå saùch laø nhöõng phöông tieän ñeå tröôûng aáp, thoân, toå duy trì vaø thöïc hieän coâng taùc cuûa mình. Neáu vaên baûn, soå saùch khoâng ñöôïc söû duïng, löu giöõ vaø baûo quaûn ñuùng quy ñònh seõ gaây khoù khaên cho hoaït ñoäng cuûa aáp, thoân, toå. Caùc loaïi soå saùch do tröôûng aáp, thoân, toå laäp vaø quaûn lyù bao goàm: + Soå ghi bieân baûn cuoäc hoïp; + Soå danh saùch caùc hoä trong aáp, thoân, toå ñeå theo doõi; + Soå thu chi caùc loaïi quyõ, caùc khoaûn ñoùng goùp; 56 + Soå coâng taùc tröôûng aáp, thoân, toå vaø soå khaùc (neáu caàn). Caùc kyõ naêng cuï theå: caùch vieát caùc loaïi vaên baûn haønh chính: baùo caùo, bieân baûn, thö môøi, chöông trình coâng taùc, coâng vaên, tôø trình göûi UÛy ban nhaân daân caáp xaõ, baøi phaùt bieåu, quy öôùc, höông öôùc cuûa aáp, thoân, toå,... Caùc kyõ naêng vieát vaên baûn coù theå ñöôïc höôùng daãn ôû caùc lôùp taäp huaán neáu caùc tröôûng aáp, thoân, toå thaáy caàn thieát vaø ñeà nghò vôùi UÛy ban nhaân daân caùc caáp toå chöùc lôùp. Löu tröõ caùc vaên baûn cuûa caáp treân göûi ñeán, vaên baûn cuûa aáp, thoân, toå phaùt haønh: + Caàn coù nhieàu caëp taøi lieäu khaùc nhau ñeå löu tröõ vaên baûn töøng caáp, töøng cô quan, toå chöùc rieâng; + Töøng caëp taøi lieäu ñöôïc saép xeáp theo thaùng, naêm ban haønh ñeå deã tìm kieám khi caàn thieát; + Daønh vò trí coá ñònh, rieâng bieät ñeå caát giöõ caùc caëp taøi lieäu naøy; + Khi khoâng tieáp tuïc giöõ traùch nhieäm tröôûng aáp, thoân, toå nöõa thì baøn giao cho ngöôøi keá tieáp ñeå theo doõi vaø tieáp tuïc thöïc hieän coâng vieäc. Ñoái vôùi tröôûng aáp, thoân, toå naøo coù ñieàu kieän, coù khaû naêng söû duïng maùy vi tính thì coù theå tìm kieám vaên baûn, soaïn thaûo vaên baûn, löu tröõ vaên baûn treân maùy vi tính nhöng vaãn caàn ñeán heä thoáng soå saùch nhö ñaõ neâu ôû treân vì khi tröôûng aáp, thoân, 57 toå khoâng laøm nhieäm vuï tröôûng aáp, thoân, toå nöõa, hoaëc phaûi baøn giao coâng vieäc cho ngöôøi khaùc seõ phaûi baøn giao toaøn boä taøi lieäu, soå saùch naøy. 7. Kyõ naêng ñoân ñoác nhaân daân thöïc hieän nghóa vuï coâng daân Taïi nhieàu ñieàu cuûa Hieán phaùp ñaõ quy ñònh traùch nhieäm cuûa Nhaø nöôùc ñoái vôùi nhaân daân nhöng ñoàng thôøi cuõng xaùc ñònh nhaân daân cuõng coù nghóa vuï ñoái vôùi Nhaø nöôùc, vôùi xaõ hoäi. Muïc ñích cuûa vieäc ñoân ñoác nhaân daân nhaèm giuùp caùc caù nhaân, hoä gia ñình nhôù nghóa vuï cuûa mình ñeå thöïc hieän; Baûo ñaûm nguyeân taéc moïi coâng daân ñeàu bình ñaúng tröôùc phaùp luaät; Nhaéc nhôû ñeå nhaân daân quen vôùi yù thöùc phaûi thöïc hieän nghóa vuï vaø reøn luyeän neáp suy nghó muoán coù quyeàn cuõng caàn laøm nghóa vuï; Baûo ñaûm cho aáp, thoân, toå ñaït caùc chæ tieâu do UÛy ban nhaân daân caáp xaõ giao. Ví duï: muoán coù cuoäc soáng bình an, traät töï thì phaûi laøm nghóa vuï ñoùng tieàn an ninh quoác phoøng. * Caùch laøm: - Tröôùc heát phaûi naém vöõng noäi dung cuûa nhöõng chuû tröông, chính saùch vaø quy ñònh phaùp luaät cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc coù lieân quan, ñang ñöôïc toå chöùc thöïc hieän ôû aáp, thoân, toå; - Thoáng keâ caùc nghóa vuï cuï theå maø töøng hoä hoaëc caù nhaân naøo ñoù phaûi thöïc hieän roài thoâng 58 baùo baèng vaên baûn cho nhöõng ñoái töôïng ñoù khi thaáy caàn thieát; - Neáu hoä gia ñình naøo ñoù coù nhöõng khoù khaên khaùch quan, chuû quan maø chöa coù caùch thaùo gôõ thì tìm hieåu nguyeân nhaân, lyù do cuï theå, chính xaùc ñeå giuùp hoï khaéc phuïc nhaèm thöïc hieän nghóa vuï coâng daân; - Theo doõi vaø nhaéc nhôû töøng hoä thöïc hieän ñoàng thôøi cuõng thoâng baùo coâng khai nhöõng hoä, caù nhaân ñaõ thöïc hieän toát; Tuy nhieân, chöa caàn coâng khai nhöõng hoä, caù nhaân chöa thöïc hieän nghóa vuï neáu tröôûng aáp, thoân, toå chöa nhaéc nhôû, ñoäng vieân rieâng hoaëc thöïc söï hoï ñang raát khoù khaên khoâng thaùo gôõ ñöôïc ngay. Tröôøng hôïp naøy caàn laøm baùo caùo vaø ñeà xuaát caùch giaûi quyeát göûi UÛy ban nhaân daân caáp xaõ xem xeùt giuùp ñôõ. 8. Kyõ naêng hoøa giaûi ôû aáp, thoân, toå Hoøa giaûi ôû cô sôû laø höôùng daãn, giuùp ñôõ, giaûi thích, thuyeát phuïc caùc beân tranh chaáp ñaït ñöôïc thoûa thuaän, töï nguyeän giaûi quyeát vôùi nhau nhöõng vieäc vi phaïm phaùp luaät vaø tranh chaáp nhoû. Muïc ñích cuûa coâng taùc hoøa giaûi laø giöõ gìn ñoaøn keát trong noäi boä nhaân daân ôû khu daân cö; goùp phaàn cuûng coá vaø phaùt huy nhöõng tình caûm vaø ñaïo lyù truyeàn thoáng toát ñeïp trong gia ñình vaø coäng ñoàng daân cö; baûo ñaûm traät töï, an toaøn, 59 veä sinh trong xaõ hoäi; goùp phaàn hoùa giaûi nhöõng maâu thuaãn trong noäi boä daân cö, khoâng ñeå trôû thaønh caùc vuï tranh chaáp, vuï aùn phaûi ñeán Toøa aùn nhaân daân giaûi quyeát. * Caùch thöùc hoøa giaûi: - Choïn ngöôøi hoøa giaûi phuø hôïp vôùi söï vieäc, coù uy tín ñoái vôùi caùc beân hoaëc tröôûng, phoù aáp, thoân, toå tröïc tieáp hoøa giaûi; - Tìm hieåu kyõ söï vieäc, nguyeân nhaân maâu thuaãn, tranh chaáp. Neân gaëp gôõ rieâng ñeå nghe yù kieán, quan ñieåm cuûa töøng beân, töøng ngöôøi, sau ñoù môùi tieán haønh hoøa giaûi; - Nghieân cöùu tröôùc caùc quy ñònh lieân quan, suy nghó höôùng hoøa giaûi; - Môøi hai beân cuøng coù maët trong khoâng khí vui veû, thaân maät nhö khoâng coù vieäc gì xaûy ra, hoûi thaêm nhöõng vieäc khaùc khoâng lieân quan, roài töø töø vaøo vieäc hoøa giaûi. Môøi töøng beân noùi heát yù kieán cuûa mình roài môùi sang beân kia. Taát caû ñeàu caàn taäp trung noùi vaø nghe ñeå nhanh choùng laøm roõ vaán ñeà. Ngöôøi hoøa giaûi caàn chæ ra caùi ñuùng hoaëc chöa ñuùng cuûa töøng beân, hoûi laïi xem hoï coù thöøa nhaän khoâng, sau ñoù seõ phaân tích, ñoái chieáu vôùi quy ñònh ñeå khaúng ñònh ñuùng, sai cuûa töøng beân; - Chuû yeáu baèng lôøi noùi, chæ laäp bieân baûn khi caùc beân coù yeâu caàu; 60 - Löïa choïn thôøi ñieåm hoøa giaûi coù nhieàu khaû naêng hoøa giaûi thaønh coâng; - Xaùc ñònh ñòa ñieåm hoøa giaûi thuaän lôïi cho caùc beân; Sau khi hoøa giaûi, neáu caùc beân ñaït ñöôïc thoûa thuaän thì tieáp tuïc ñoäng vieân caùc beân töï giaùc thöïc hieän nhöõng vieäc maø hoï ñaõ thoûa thuaän. 9. Kyõ naêng phoå bieán vaên baûn Moät trong nhöõng hoaït ñoäng raát caàn thieát cuûa tröôûng aáp, thoân, toå laø laøm cho moïi ngöôøi daân trong aáp, thoân, toå bieát roõ, bieát ñuùng veà nhöõng chuû tröông, ñöôøng loái cuûa Ñaûng, chính saùch, phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc, quy ñònh cuûa toå chöùc chính trò - xaõ hoäi, treân cô sôû ñoù seõ coù ñieàu kieän thöïc hieän ñuùng, thöïc hieän toát. Muïc ñích cuûa vieäc phoå bieán vaên baûn laø thoâng tin kòp thôøi, ñaày ñuû, chính xaùc chuû tröông, chính saùch cuûa Ñaûng, quy ñònh cuûa UÛy ban nhaân daân caùc caáp ñeán vôùi nhaân daân; goùp phaàn naâng cao hieåu bieát phaùp luaät cuûa nhaân daân. * Caùch thöïc hieän: - Nghieân cöùu tröôùc noäi dung vaên baûn, choïn loïc phaàn noäi dung quan troïng, caàn thieát phaûi phoå bieán. Coù theå vieát toùm taét tröôùc nhöõng vaán ñeà caàn phoå bieán. - Ñaùnh daáu caùc ñoaïn caàn phoå bieán. Coù theå 61 nhôø ngöôøi coù gioïng ñoïc to, roõ raøng ñoïc caùc ñoaïn caàn thieát cuûa vaên baûn. - Khoâng neân ñoïc toaøn boä vaên baûn, chæ neân phoå bieán noäi dung toùm taét ñeå cöû tri nghe. Neáu vaên baûn ngaén môùi ñoïc nguyeân vaên nhöng sau ñoù vaãn phaûi trình baøy moät caùch toùm taét noäi dung chính. - Coù theå môøi ngöôøi hieåu bieát veà lónh vöïc caàn phoå bieán trình baøy noäi dung cô baûn cuûa vaên baûn vaø giaûi thích theâm, khoâng nhaát thieát phaûi tröôûng aáp, thoân, toå phoå bieán, trình baøy. - Khi phoå bieán coù theå pha chuùt haøi höôùc hoaëc cheâm vaøo ít caâu noùi vui nhaèm giaûm bôùt söï caêng thaúng vì taäp trung nghe ñoïc, noùi. Coâng vieäc naøy seõ raát ñôn ñieäu neáu chæ caàm vaên baûn ñoïc nguyeân vaên, laøm cho ngöôøi nghe nhaøm chaùn, khoâng muoán ñi hoïp, vì cöû tri coù theå ñoïc ñöôïc baèng nhieàu caùch khaùc. Vì vaäy, muoán thu huùt ngöôøi nghe, ngöôøi ñi hoïp caàn reøn luyeän kyõ naêng naøy thaät nhieàu ñeå trôû thaønh nhaø dieãn thuyeát cuûa aáp, thoân, toå. 10. Kyõ naêng vaän ñoäng moïi ngöôøi tham gia vaøo caùc hoaït ñoäng coäng ñoàng, caâu laïc boä Baát cöù ôû ñaâu, thôøi kyø naøo cuõng ñeàu coù nhöõng hoaït ñoäng mang tính xaõ hoäi, nhaân ñaïo nhö: hieán maùu cöùu ngöôøi, toång veä sinh baûo veä moâi 62 tröôøng, chaêm soùc giuùp ñôõ ngöôøi giaø, neo ñôn khoâng nôi nöông töïa, treû em khuyeát taät, tham gia vaên ngheä, theå duïc theå thao, neân laøm sao ñeå thu huùt vaän ñoäng nhieàu ngöôøi tham gia, uûng hoä vaät chaát, tinh thaàn laø moät vieäc khoâng deã, ñoøi hoûi tröôûng aáp, thoân, toå phaûi coù kyõ naêng môùi thöïc hieän ñöôïc. Ngoaøi ra, ôû caáp xaõ coøn thaønh laäp khaù nhieàu caâu laïc boä, laø nôi taäp hôïp nhöõng ngöôøi coù naêng khie áu, co ù sô û thích, co ù kinh nghie äm, co ù ta ám lo øng va ø ca û nhö õng ngöô øi muo án ho ïc ho ûi, muo án chia se û, muo án nha än ñöô ïc sö ï ca ûm tho âng, nha än sö ï giu ùp ñô õ cu ûa ngöô øi kha ùc tham gia. Ca âu la ïc bo ä co øn la ø sa ân chôi bo å ích, giu ùp cho mo ïi lö ùa tuo åi pha ùt huy na êng lö ïc cu ûa mình, duy trì sö ï minh ma ãn cu ûa trí tue ä, sö û du ïng thô øi gian nha øn ro ãi co ù hie äu qua û, ño àng thô øi cu õng la ø ca ùch gia ûi trí tích cö ïc. Hieän nay, caùc ñòa phöông coù raát nhieàu loaïi caâu laïc boä nhö: “OÂng baø chaùu”, “Xaây döïng gia ñình haïnh phuùc”, “Döôõng sinh”, “Côø töôùng”, “Sinh vaät caûnh”, “Ngaâm thô”, “Khuyeán hoïc”, “Phoøng choáng toäi phaïm”, “Ngöôøi cao tuoåi”, “Toå giaûm ngheøo vöôït khoù”, “An toaøn giao thoâng”,... tuøy tình hình cuûa moãi nôi neân thaønh laäp caâu laïc boä naøo, khoâng neân thaønh laäp traøn lan, vì neáu thaønh laäp maø khoâng duy trì ñöôïc seõ maát uy tín, moïi ngöôøi khoâng muoán tham gia. 63 * Muoán moïi ngöôøi tham gia tích cöïc, caàn laøm ñöôïc nhöõng vieäc döôùi ñaây: - Tìm, löïa choïn ngöôøi coù khaû naêng toå chöùc, quaûn lyù tham gia Ban chuû nhieäm: coù thôøi gian daønh cho caâu laïc boä; coù taâm huyeát, nhieät tình; coù saùng taïo ñeå duy trì sinh hoaït cuûa caâu laïc boä; coù chuùt naêng khieáu, kinh nghieäm (ñoái vôùi caâu laïc boä ñoøi hoûi phaûi coù nhö: ca, haùt, laøm thô, chôi côø,...); - Xaây döïng noäi quy cuûa töøng caâu laïc boä. Caàn ngaén, goïn, ñuû yù chính ñeå moïi ngöôøi coù theå nhôù ñöôïc, noùi chuyeän vôùi nhau nhaèm thu huùt nhieàu ngöôøi khaùc tham gia; - Neâu ñöôïc yù nghóa nhaân vaên, xaõ hoäi, lôïi ích cuûa caùc phong traøo, cuoäc vaän ñoäng hay caâu laïc boä; - Caàn coù söï löïa choïn thaêm doø ñeå môøi, ruû, gôïi yù ñoái vôùi ngöôøi naøo tham gia hoaït ñoäng naøo, caâu laïc boä naøo cho thích hôïp ñeå hoï khoâng töø choái tham gia. Ví duï: ngöôøi bò ñau nhöùc thì giôùi thieäu veà caâu laïc boä döôõng sinh; ngöôøi coù hoân nhaân khoâng haïnh phuùc thì môøi tham gia caâu laïc boä “Xaây döïng gia ñình haïnh phuùc”; ngöôøi treû, coù söùc khoûe thì môùi hieán maùu cöùu ngöôøi...; - Caâu laïc boä caàn coù lòch sinh hoaït vaø giöõ ñuùng lòch sinh hoaït ñeå hoäi vieân chuû ñoäng keá hoaïch caù nhaân vaø daønh thôøi gian tham gia; - Sau moãi ñôït sô keát, toång keát phong traøo, cuoäc vaän ñoäng neân coâng boá danh saùch nhöõng ngöôøi 64 tham döï tích cöïc ñeå tuyeân döông hoaëc khen, thöôûng nhaèm khích leä hoï tieáp tuïc vaø cuøng mình thu huùt nhöõng ngöôøi khaùc tham gia; - Chuû nhieäm neân phaân coâng moãi hoäi vieân phuï traùch moät chuû ñeà sinh hoaït vaø seõ chuû trì buoåi sinh hoaït ñoù, nhaèm taïo söï chuû ñoäng, saùng taïo cuûa hoäi vieân vaø khoâng bò nhaøm chaùn khi chæ nghe chuû nhieäm noùi maõi. Ban chuû nhieäm caàn xaây döïng keá hoaïch sinh hoaït ñònh kyø, coù chuû ñeà cuûa töøng laàn sinh hoaït vaø thoâng baùo tröôùc cho caùc hoäi vieân; - Khoâng neân thu phí tham gia caâu laïc boä. Neân tìm caùc nguoàn thu töø “maïnh thöôøng quaân”, töø hoäi vieân naøo coù ñieàu kieän uûng hoä. Chính quyeàn neân coù khoaûn chi cho caâu laïc boä naøy baèng hình thöùc: caáp vaên phoøng phaåm, chi toå chöùc hoäi nghò, chi khen, thöôûng... 11. Kyõ naêng chaêm lo, oån ñònh phaùt trieån kinh teá cho gia ñình Nhu caàu oån ñònh, phaùt trieån kinh teá moät caùch hôïp phaùp, chính ñaùng cuûa töøng gia ñình laø vaán ñeà ai cuõng quan taâm, mong muoán, nhöng cuõng khoâng phaûi ngöôøi naøo cuõng laøm ñöôïc, hoaëc bieát caùch laøm. Tröôûng aáp, thoân, toå caàn löu taâm vaø giuùp ñôõ moät soá gia ñình khoù khaên khi tìm vieäc laøm hoaëc chöa bieát caùch phaùt trieån kinh teá hoaëc khoâng coù voán, khoâng coù nhaân löïc,... 65 * Sau ñaây laø moät soá gôïi yù: - Naém tình hình cuï theå ñeå xaùc ñònh ñöôïc caùc hoä gia ñình naøo caàn giuùp ñôõ; - Laäp danh saùch vaø phaân loaïi ñeå bieát hoä naøo caàn giuùp ñôõ veà vieäc gì. Ví duï, caàn giuùp voán, caàn tìm vieäc laøm, caàn hoïc ngheà, caàn höôùng daãn kyõ thuaät chaên nuoâi, troàng troït,... phaûi göûi danh saùch coù phaân loaïi theo nhu caàu cho UÛy ban nhaân daân caáp xaõ bieát vaø ñeà nghò hoã trôï vì ñaây laø moät trong nhöõng nhieäm vuï cô baûn cuûa chính quyeàn; - Lieân heä vôùi caùc toå chöùc kinh teá, toå chöùc tín duïng treân ñòa baøn aáp, thoân, toå hoaëc roäng hôn laø xaõ, huyeän ñeå tìm nguoàn hoã trôï nhö vieäc laøm, voán, tö vaán caùch laøm kinh teá; - Lieân heä vôùi tröôøng daïy ngheà, trung taâm daïy ngheà nhôø giuùp ñôõ ñöôïc mieãn, giaûm phí cho caùc chaùu thuoäc gia ñình chính saùch, gia ñình ngheøo. Hoaëc lieân heä vôùi Caâu laïc boä Khuyeán hoïc ñeå xin taøi trôï hoïc phí cho caùc chaùu thuoäc dieän naøy; - Coù theå ñeà nghò UÛy ban nhaân daân caáp xaõ toå chöùc môû lôùp daïy ngheà ngaén haïn cho taát caû caùc aáp, thoân, toå taïi ñòa baøn ñeå giaûm chi phí, thuaän tieän vieäc ñi laïi, aên, nghæ; - Toå chöùc tham quan, hoïc taäp, nhöõng hoä gia ñình laøm kinh teá thaønh coâng, nhôø hoï höôùng daãn kyõ thuaät, cung caáp gioáng (caàn lieân heä tröôùc vôùi gia chuû, ñöôïc gia chuû vui veû ñoàng yù vaø giuùp ñôõ, khi ñoù môùi toå chöùc chuyeán ñi); 66 - Tìm kieám ngöôøi coù kinh nghieäm, ñaõ töøng laøm kinh teá thaønh coâng, hieän taïi coù taám loøng muoán giuùp ñôõ ngöôøi khaùc, nhôø hoï phoå bieán, tö vaán, höôùng daãn caùc kyõ thuaät, bí quyeát laøm kinh teá. Ví duï, bieát naáu aên ngon nhöng phaûi coù ngöôøi bieát quaûn lyù môùi neân môû quaùn aên, nhaø haøng; coù ñaát nhöng phaûi bieát ñaát ñoù, vuøng mieàn ñoù phuø hôïp vôùi loaïi caây gì, chaêm soùc nhö theá naøo, thò tröôøng coù tieâu thuï khoâng, khi ñoù troàng thì môùi thaønh coâng...; - Neân gôïi yù cho moïi ngöôøi bieát theá maïnh cuûa mình, söï ñam meâ, yeâu thích vaø quyeát taâm cuûa mình ñeå tìm ñöôïc loái ñi rieâng, ñöøng thaáy ngöôøi khaùc laøm ñöôïc, mình laøm theo, chöa haún seõ thaønh coâng. Nhöng cuõng coù theå vieäc laøm cuûa ngöôøi khaùc laø söï gôïi yù cho söï saùng taïo cuûa mình, mình bieát laøm toát hôn, cuõng seõ daãn ñeán thaønh coâng. * Chuù yù nhöõng ñieàu khoâng ñöôïc laøm ñoái vôùi nhöõng hoä thuoäc dieän chính saùch: - Ñoøi hoûi tieàn thuø lao, tieàn boài döôõng khi giuùp hoï thaønh coâng, hoaëc tìm ñöôïc vieäc laøm, coù voán,... - Ñoøi chia phaàn traêm, lôïi nhuaän thaønh quaû lao ñoäng cuûa caùc hoä gia ñình. - Gôïi yù cho mình höôûng öu ñaõi nhö mua giaù reû, ñöôïc taëng, coù quaø vaøo ngaøy leã, teát, phaûi mang ôn vì coù coâng giuùp hoï... 67 12. Na ém ba ét kòp thô øi nhö õng vie äc ba át thöôøng xaûy ra trong khu vöïc phuï traùch * Vieäc baát thöôøng coù theå laø: - Coù nhaø naøo ñoù bò maát troäm; - Phaùt hieän coù nhieàu oáng tieâm ñaõ duøng vöùt böøa baõi; - Xuaát hieän ñoáng raùc nhieàu xaùc gia caàm, gia suùc,... töû thi hoaëc boä phaän cô theå ngöôøi, treû sô sinh bò boû rôi...; - Ñaùnh nhau, chöûi nhau gaây maát traät töï; - Hoûa hoaïn, noå, coù taøi saûn bò phaù huûy... Khi co ù sö ï vie äc, sö ï co á ba át thöô øng xa ûy ra nhieàu ngöôøi ñeàu mong muoán ngöôøi ñaïi dieän cho chính quyeàn coù maët kòp thôøi ñeå chöùng kieán, ñeå ñöa ra nhö õng bie än pha ùp nga ên cha ën, xö û ly ù ca àn thie át. Vì va äy, hie än nay nhie àu cô quan, nhie àu thu û tröô ûng cô quan ña õ co ù ñöô øng da ây no ùng, ña õ tho âng ba ùo co âng khai so á ñie än thoa ïi ca ù nha ân ñe å tie än cho vie äc lie ân la ïc. La ø ngöô øi ñöô ïc giao qua ûn ly ù theo khu vö ïc ne ân tröô ûng a áp, tho ân, to å va ø co âng an khu vö ïc pha ûi co âng khai so á ñie än thoa ïi di ño äng cu ûa mình ñe å nha ân da ân go ïi ñöô ïc khi ca àn thie át. * Khi coù söï coá xaûy ra, caùch xöû lyù cô baûn laø: - Khi coù thoâng tin dö luaän phaûi quan taâm hoûi thaêm, ñeán nôi xaûy ra söï vieäc. Neáu ñang coù nguy 68 cô xaûy ra thì tìm caùch ngaên chaën: baùo coâng an, giaûi hoøa, giaûi taùn moïi ngöôøi...; - Ñeà nghò giöõ nguyeân hieän tröôøng (neáu coù), chuïp aûnh, quay phim ngay (neáu coù ñieàu kieän) hoaëc ñöa ngöôøi ñi caáp cöùu ngay... thoâng baùo ngay cô quan coâng an, UÛy ban nhaân daân nôi gaàn nhaát; - Neáu bieát ngöôøi phaùt hieän ñaàu tieân thì môøi gaëp ñeå ghi laïi töôøng trình söï vieäc (neáu söï vieäc thuoäc phaïm vi cuûa mình) hoaëc baùo caùo coâng an, UÛy ban nhaân daân caáp xaõ giaûi quyeát theo thaåm quyeàn; - Neáu nhaân daân vaây baét ñöôïc ngöôøi gaây ra söï coá phaûi keâu goïi ngöôøi daân khoâng ñaùnh, haønh haï ngöôøi ñoù, nhôø ñöa ngay vaøo vò trí naøo ñoù ñeå traùnh bò ñaùnh, traû thuø hoaëc goïi ñöôøng daây noùng cho cô quan nhaø nöôùc gaàn nhaát, caûnh saùt khu vöïc hoaëc Toång ñaøi 113 hoã trôï. 13. Hieåu roõ hoaøn caûnh, ñieàu kieän cuûa moät soá gia ñình coù vaán ñeà trong phaïm vi mình phuï traùch Hieåu theâm veà nhöõng gia ñình trong khu vöïc mình phuï traùch laø vieäc caàn laøm cuûa tröôûng, phoù aáp, thoân, toå, töø ñoù mình coù caùch öùng xöû phuø hôïp, khi caàn vaän ñoäng hoï tham gia coâng vieäc naøo ñoù, hoaëc khi hoï caàn söï thoâng caûm, seû chia mình cuõng giuùp ñöôïc, taïo neân söï ñoaøn keát, giuùp 69 ñôõ, hoã trôï nhau trong daân cö. OÂng baø xöa ñaõ ñuùc keát “Soâng coù khuùc, ngöôøi coù luùc”, “Moãi caây moãi hoa, moãi nhaø moãi caûnh”, neân ñoái vôùi nhöõng caù nhaân, hoaëc hoä gia ñình coù vaán ñeà tröôûng aáp, thoân, toå neân bieát vaø caàn chia seû, caàn thoâng caûm, caàn giuùp ñôõ hoï. Hoaøn caûnh, ñieàu kieän deã laøm con ngöôøi thay ñoåi taâm tính. Khi coù ñieàu khoâng may xaûy ra, coù ngöôøi muoán che giaáu hoaëc tìm caùch giöõ kín ñeå baûo veä thanh danh, vò theá cuûa gia ñình mình neân deã xa laùnh moïi ngöôøi, khoâng taâm söï vôùi ai. Ñieàu naøy coù theå daãn ñeán caùch giaûi quyeát khoâng ñuùng, hoaëc thaùi quaù, seõ ñeå laïi haäu quaû. Chuùng ta coù nhieäm vuï giuùp hoï khoâng luùn saâu vaøo khoù khaên hôn, khoâng bi quan chaùn naûn, hoaëc xua ñuoåi, haét huûi ngöôøi beänh, ngöôøi nghieän, con chaùu hö, gia ñình ly taùn... Caùc vaán ñeà coù theå laø: trong gia ñình coù ngöôøi nhieãm HIV, AIDS; nghieän ma tuùy, phaïm toäi; laøm aên thua loã, vay nôï khoâng traû ñöôïc, phaù saûn; phaùt sinh maâu thuaãn vôï choàng, con chaùu hö boû nhaø ñi hoang, aên chôi traùc taùng, troäm caép taøi saûn... * Coù theå thöïc hieän nhöõng vieäc sau: - Thaêm doø qua nhöõng ngöôøi thaân quen vôùi gia ñình hoï tröôùc ñeå naém baét sô boä vieäc khoâng vui cuûa gia ñình hoï; 70 - Khoâng neân bình luaän ñaùnh giaù gì khi chöa bieát roõ, chính xaùc, ñaày ñuû veà hoï; - Choïn, cöû ngöôøi tieáp xuùc, gaëp gôõ töøng gia ñình cho phuø hôïp; - Tìm cô hoäi ñeå tieáp caän doø xeùt thaùi ñoä cuûa ngöôøi ñoù; - Coù theå tieáp xuùc vôùi töøng thaønh vieân trong gia ñình ñeå nghe ñöôïc tieáng noùi töø nhieàu phía; - Hoûi thaêm mong muoán cuûa hoï ñeå tìm giaûi phaùp hoã trôï: tìm nôi cai nghieän ma tuùy toát, nhôø tö vaán veà taâm lyù, nhôø chuyeân gia gaëp gôõ vôùi thaønh vieân naøo ñoù trong gia ñình hoï ñeå khuyeân nhuû, höôùng daãn caùch khaéc phuïc haäu quaû; - Giöõ bí maät ñôøi tö; - Phaûi theå hieän söï ñoàng caûm, chia seû vôùi hoï luùc hoï gaëp khoù khaên; - Keå cho hoï nghe moät vaøi tröôøng hôïp (khoâng caàn neâu ñích danh teân thaät, ñòa chæ thaät) coù caùch xöû söï ñuùng neân vöôït qua moïi khoù khaên, nhaèm kích thích hoï suy nghó theo höôùng tích cöïc, ñöøng maát loøng tin ôû ngöôøi thaân cuûa mình. Neáu ôû ñòa phöông mình coù ngöôøi vöôït qua khoù khaên thaønh coâng thì taïo cô hoäi ñeå caùc beân gaëp nhau, trao ñoåi, hoïc hoûi nhau caøng nhanh ñaït keát quaû toát; - Nhôø caùc nhaø tö vaán veà taâm lyù, phaùp lyù, kinh teá, y teá döï phoøng höôùng daãn cho mình ñeå 71 mình hieåu vaø trao ñoåi vôùi nhöõng ngöôøi coù vaán ñeà (Tröôøng hôïp nhôø tö vaán naøy thöôøng ñöôïc mieãn phí neáu coù giaáy tôø chöùng minh laø tröôûng aáp, thoân, toå). - Neân coù lòch ñeå theo doõi vaø tieáp tuïc hoã trôï hoï cho ñeán khi thaønh coâng, hoaëc neáu khoâng thaønh coâng thì tìm caùch khaùc giuùp ñôõ hoï. * Chu ù y ù: kho âng ñöô ïc la øm nhö õng vie äc döôùi ñaây: - Ñem vieäc cuûa nhaø naøy keå cho nhaø khaùc nghe nhö caâu chuyeän laøm quaø, hoaëc cheâ bai gia ñình hoï, ñaùnh giaù hoï thua keùm nhaø naøy, nhaø kia; - Phaùt ngoân, bình luaän xuùc phaïm ñeán danh döï, uy tín, nhaân phaåm cuûa caù nhaân, hoaëc gia ñình hoï; - Lôïi duïng luùc hoï gaëp khoù khaên ñeå truïc lôïi cho baûn thaân mình, gia ñình mình (ñoøi tieàn coâng, tieàn hoa hoàng, baùn cho hoï thuoác chöõa beänh giaù cao, cho vay laõi suaát cao...). 14. Kyõ naêng öùng xöû vôùi nhöõng ngöôøi khoù chòu Trong cuoäc soáng, coù moät soá ngöôøi ñoâi luùc trôû neân khoù chòu. Bieåu hieän coù theå laø: khoâng muoán gaëp gôõ vôùi ai, soáng kheùp kín, bi quan, thôø ô vôùi moïi vaán ñeà quanh mình, khoâng muoán nghe ngöôøi khaùc noùi, hoaëc nghó raèng mình 72 bieát moïi ñieàu, coù theå ñoù laø ngöôøi ñaõ coù thaønh tích, chieán coâng, coù chöùc vuï cao, coù tö töôûng coâng thaàn, quen baét ngöôøi khaùc phaûi nghe vaø laøm theo mình, ôû ñòa phöông khoâng bao giôø ñi hoïp aáp, thoân, toå, khoâng ñoùng goùp theo ñeà nghò cuûa tröôûng aáp, thoân, toå, cuõng coù ngöôøi do ngheøo neân töï ti... Tuy nhieân, chuùng ta luoân nhôù raèng ôû moãi ngöôøi ñeàu coù nhöõng tieàm naêng nhaát ñònh, neáu chuùng ta bieát tìm ñöôïc caùch “môû cöûa nguoàn taøi naêng” thì nguoàn naêng löïc naøy seõ tuoân chaûy ñeå hoï vaø chuùng ta khai thaùc, giuùp ích cho baûn thaân hoï vaø xaõ hoäi. * Vaäy baèng caùch naøo? Xin ñöôïc gôïi yù döôùi ñaây: - Qua baïn beø, ngöôøi thaân cuûa ngöôøi khoù chòu ñeå bieát nhöõng ñieåm toát cuûa hoï ñeå khuyeán khích; - Khoâng bao giôø nhaéc ñeán ñieåm khoù chòu cuûa hoï, laøm nhö mình khoâng bieát, khoâng thöøa nhaän hoï khoù chòu; - Tìm kieám nhöõng ñieåm maïnh, ñieåm hay cuûa ngöôøi khoù chòu ñeå phaùt huy. Ví duï, ngöôøi ñoù khoâng thích giao tieáp nhöng thích ñoïc saùch, coù theå nhôø hoï ñoïc cuoán saùch naøo ñoù vaø noùi laïi veà cuoán saùch ñoù cho tröôûng aáp, thoân, toå, hoaëc nhieàu ngöôøi khaùc nghe. Ngöôøi ñoù ngheøo nhöng bieát caùch chaêm soùc caây caûnh, nhôø hoï tôùi giuùp 73 mình hoaëc giuùp ngöôøi khaùc ñang caàn, höôùng daãn hoaëc tröïc tieáp chaêm soùc caây, coù nhaän tieàn coâng, ñeå hoï nghó mình seõ coù cô hoäi thoaùt ngheøo, khoâng töï ti nöõa; - Khi döï ñònh gaëp ngöôøi khoù chòu neân chuaån bò kyõ: choïn ai seõ ñeán gaëp, baét ñaàu caâu chuyeän baèng caùch naøo, neáu ngöôøi khoù chòu khoâng muoán noùi chuyeän, khoâng muoán tieáp mình thì seõ laøm gì? Neân ñeán cuøng vôùi ngöôøi thaân, baïn beø thaân thieát cuûa ngöôøi khoù chòu. Cöû ngöôøi coù tính tình meàm moûng, nheï nhaøng ñeå khoâng noåi caùu, giaän khi ngöôøi khoù chòu coù nhöõng haønh ñoäng, lôøi noùi khoù chòu; - Neân khích leä ngöôøi khoù chòu coù kinh nghieäm, coù chuyeân moân chuû trì hoaëc tham gia vaøo döï aùn naøo ñoù cuûa aáp, thoân, toå, hoaëc xaõ, phöôøng ñeå phaùt huy naêng löïc toát cuûa hoï. Hoaëc nhôø hoï goùp yù kieán, tö vaán, xaây döïng cho xaõ, aáp, thoân, toå moät keá hoaïch, moät chöông trình naøo ñoù phuø hôïp vôùi chuyeân moân cuûa hoï; - Khoâng neân duøng caùch öùng xöû nguyeân taéc maùy moùc nhö: “ñaây laø quy ñònh chung”, “oâng (baø) thöôøng truù ôû ñaây thì phaûi thöïc hieän, phaûi tuaân thuû phaùp luaät, phaûi ñoùng goùp...”. Vì nhö vaäy voâ tình seõ ñaåy ngöôøi khoù chòu vaøo tình theá khoù chòu hôn, hoï seõ baát caàn, baát hôïp taùc vaø khoâng ñaït ñöôïc muïc ñích laø thu huùt hoï tham gia vaøo caùc hoaït ñoäng cuûa aáp, thoân, toå. 74 15. Kyõ naêng thöïc hieän caùc khoaûn thu theo quy ñònh Hieän nay vieäc caùc hoä gia ñình caàn ñoùng goùp haøng naêm hoaëc haèng thaùng vaøo caùc quyõ do aáp, thoân, toå coù traùch nhieäm thu ñeå noäp veà UÛy ban nhaân daân caáp xaõ, ôû moãi tænh coù quy ñònh khaùc nhau. Ví duï, caùc loaïi quyõ sau: quyõ xaõ hoäi, quyõ an ninh quoác phoøng, quyõ khuyeán hoïc, quyõ veä sinh moâi tröôøng, quyõ vì treû thô, quyõ toå daân phoá... Caùc quyõ naøy chuû yeáu ñöôïc söû duïng vaøo caùc hoaït ñoäng xaõ hoäi nhaèm chaêm lo trôû laïi cho nhaân daân trong xaõ, phöôøng, thò traán sôû taïi. Tröôûng aáp, thoân, toå phaûi baûo ñaûm thu ñuùng quy ñònh cuûa chính quyeàn, coù soå theo doõi vaø ngöôøi ñoùng goùp kyù teân, xaùc ñònh roõ moïi caù nhaân, hoä gia ñình ñeàu phaûi thöïc hieän nghóa vuï naøy. Coâng taùc naøy ñoøi hoûi phaûi minh baïch, roõ raøng, coâng baèng. * Caùch thöïc hieän: - Thoâng baùo coâng khai caùc khoaûn thu trong cuoäc hoïp ñaàu naêm hoaëc sau khi nhaän ñöôïc chæ ñaïo; - Thoâng baùo soá ngöôøi coù nghóa vuï ñoùng, toång soá tieàn seõ thu cuûa töøng hoä gia ñình, thoâng baùo ñeå caùc hoä bieát tröôùc ngaøy seõ tôùi töøng hoä ñeå thu, giuùp hoï chuû ñoäng ñoùn tieáp vaø chuaån bò tieàn noäp; coù theå ñeå hoä gia ñình ñaêng kyù ngaøy, 75 thôøi gian noäp neáu hoï coù lyù do caàn chuû ñoäng veà thôøi gian; - Ñuùng ngaøy heïn tôùi thu vaø ñeå ngöôøi ñaïi dieän kyù soå theo doõi; - Sau moãi ñôït thu hoaëc tôùi kyø hoïp tieáp theo caàn coâng boá coâng khai danh saùch caùc hoä ñaõ noäp ñuùng, noäp ñuû; - Ñoái vôùi caùc hoä chöa noäp thì caàn phaân loaïi ñeå coù caùch öùng xöû töông öùng. Ví duï, hoä ñang gaëp khoù khaên ñoät xuaát, hoä ngheøo caàn ñeà nghò UÛy ban nhaân daân caáp xaõ ñoàng yù cho hoï noäp sau, hoaëc xeùt giaûm, mieãn. Hoä khoâng coù gì trôû ngaïi maø khoâng chòu noäp thì phaûi coù bieän phaùp cöông quyeát hôn: coâng boá taïi aáp, thoân, toå, nieâm yeát danh saùch taïi UÛy ban nhaân daân caáp xaõ, xöû phaït theo quy ñònh; - Cuoái moãi naêm caàn tuyeân döông nhöõng caù nhaân, hoä gia ñình chaáp haønh toát, cuõng neân pheâ bình, nhaéc nhôû nhöõng hoä chöa thöïc hieän toát. 16. Kyõ naêng quyeân goùp mang yù nghóa töø thieän, nhaân ñaïo Ngoaøi nhöõng khoaûn thu theo quy ñònh, nhaân daân trong aáp, thoân, toå coøn tham gia ñoùng goùp cho nhieàu hoaït ñoäng coù yù nghóa töø thieän, hoã trôï khaùc do cô quan nhaø nöôùc, toå chöùc chính trò xaõ hoäi phaùt ñoäng ñeå giuùp ñôõ nhöõng ngöôøi ñang laâm 76 vaøo hoaøn caûnh khoù khaên, hoaëc ñeå chia seû nhöõng ñau buoàn vôùi gia ñình bò maát ngöôøi thaân, hay bò thieät haïi taøi saûn do luõ luït, hoûa hoaïn, hoaëc uûng hoä caùc cuoäc vaän ñoäng nhö “Vì Tröôøng Sa thaân yeâu”... Ñaây laø coâng taùc coù giaù trò xaõ hoäi, theå hieän taám loøng nhaân aùi cuûa con ngöôøi, nhöng khoâng phaûi hoä gia ñình naøo, caù nhaân naøo cuõng töï nguyeän ñoùng goùp. Do vaäy ñoøi hoûi tröôûng aáp, thoân, toå phaûi coù kyõ naêng. Muïc ñích cuûa kyõ naêng naøy laø nhaèm ñaït ñöôïc muïc tieâu maø aáp, thoân, toå ñaõ ñeà ra, khoâng phaûi ñi laïi nhieàu laàn, thu ñöôïc nhieàu, ñaït hieäu quaû cao nhaát. * Caùch thöïc hieän: - Choïn thôøi ñieåm thích hôïp, döï kieán gaëp ai trong töøng hoä seõ thaønh coâng; - Giaûi thích roõ töøng khoaûn thu duøng vaøo vieäc gì; - Hieåu roõ muïc ñích quyeân goùp cho hoaït ñoäng, phong traøo naøo ñeå giaûi thích cho nhaân daân hieåu ñuùng; - Ghi cheùp soå saùch roõ raøng töøng khoaûn thu, noäp cho UÛy ban nhaân daân caáp xaõ hoaëc caùc ñòa chæ khaùc; - Thoâng baùo coâng khai cho nhaân daân bieát thu 77 ñöôïc bao nhieâu, noäp ôû ñaâu trong kyø sinh hoaït aáp, thoân, toå gaàn nhaát; - Tuyeân döông kòp thôøi nhöõng hoä gia ñình, caù nhaân noäp nhieàu, tích cöïc, coù thaùi ñoä toát vaø ñeà nghò UÛy ban nhaân daân caáp xaõ, Maët traän Toå quoác khen, thöôûng. * * * Toùm laïi, treân ñaây chuùng toâi môùi chæ ñöa ra moät soá phöông phaùp vaø kyõ naêng hoaït ñoäng cô baûn cuûa tröôûng aáp, thoân, toå nhaèm gôïi yù cho tröôûng, phoù aáp, thoân, toå suy nghó vaø coù theâm nhöõng yù töôûng khi thöïc hieän nhieäm vuï ñöôïc giao. Chuùng toâi chöa neâu ñöôïc nhieàu phöông phaùp vaø kyõ naêng khaùc nhö kyõ naêng tìm kieám thoâng tin qua heä thoáng maïng internet, kyõ naêng quay phim, chuïp aûnh ñeå coù tö lieäu, kyõ naêng laøm vieäc vôùi ngöôøi daân theo toân giaùo khaùc nhau... theo söï phaùt trieån cuûa xaõ hoäi maø coù theå seõ caàn thieát trong quaù trình laøm vieäc cuûa tröôûng aáp, thoân, toå. Chuùng toâi nghó raèng ñaõ coù caùc taøi lieäu khaùc giuùp quyù vò naém ñöôïc theâm nhieàu kyõ naêng nöõa. Raát mong nhaän ñöôïc söï thoâng caûm cuûa quyù vò. 78