🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Hỏi – Đáp Về Luật Biển Việt Nam
Ebooks
Nhóm Zalo
hái - ®¸p
vÒ luËt biÓn viÖt nam
Héi ®ång chØ ®¹o xuÊt b¶n
Chñ tÞch Héi ®ång
pgs. TS. NguyÔn ThÕ kû
Phã Chñ tÞch Héi ®ång
TS. HOµNG PHONG Hµ
Thµnh viªn
trÇn quèc d©n
TS. NguyÔn §øC TµI
TS. NGUYÔN AN TI£M
NguyÔn Vò Thanh H¶o
hång quúnh
hái - ®¸p
vÒ luËt biÓn viÖt nam
Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia - sù thËt Hµ néi - 2014
Lêi nhµ xuÊt b¶n
LuËt biÓn ViÖt Nam ®−îc Quèc héi n−íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam kho¸ XIII, kú häp thø ba th«ng qua ngµy 21 th¸ng 6 n¨m 2012. LuËt nµy cã hiÖu lùc thi hµnh tõ ngµy 01 th¸ng 01 n¨m 2013. LuËt biÓn ViÖt Nam quy ®Þnh vÒ ®−êng c¬ së, néi thñy, l·nh h¶i, vïng tiÕp gi¸p l·nh h¶i, vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ, thÒm lôc ®Þa, c¸c ®¶o, quÇn ®¶o Hoµng Sa, quÇn ®¶o Tr−êng Sa vµ quÇn ®¶o kh¸c thuéc chñ quyÒn, quyÒn chñ quyÒn, quyÒn tµi ph¸n quèc gia cña ViÖt Nam; ho¹t ®éng trong vïng biÓn ViÖt Nam; ph¸t triÓn kinh tÕ biÓn; qu¶n lý vµ b¶o vÖ biÓn, ®¶o.
LuËt biÓn ViÖt Nam cã ý nghÜa quan träng vÒ ®èi néi còng nh− ®èi ngo¹i, nh»m hoµn thiÖn khu«n khæ ph¸p lý cña ViÖt Nam phôc vô cho viÖc sö dông, qu¶n lý, b¶o vÖ chñ quyÒn, lîi Ých quèc gia trªn c¸c vïng biÓn ®¶o cña Tæ quèc; ph¸t triÓn kinh tÕ biÓn, t¹o ®iÒu kiÖn cho qu¸ tr×nh héi nhËp quèc tÕ vµ t¨ng c−êng hîp t¸c víi c¸c n−íc v× hoµ b×nh, æn ®Þnh trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. ViÖc x©y dùng vµ ban hµnh LuËt biÓn ViÖt Nam lµ nhu cÇu tÊt yÕu nh»m phôc vô c«ng cuéc ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n−íc vµ còng lµ c¸ch ®Ó ViÖt Nam thùc hiÖn nghiªm tóc tr¸ch nhiÖm cña mét
5
quèc gia thµnh viªn C«ng −íc Liªn hîp quèc vÒ LuËt biÓn n¨m 1982.
QuyÒn lîi biÓn mang l¹i thËt to lín nh−ng còng ®Æt ra cho ViÖt Nam nhiÒu th¸ch thøc; trong ®ã cã th¸ch thøc b¶o vÖ v÷ng ch¾c chñ quyÒn biÓn ®¶o vµ c¸c lîi Ých quèc gia trªn biÓn, gi¶i quyÕt hoµ b×nh c¸c tranh chÊp. D©n téc ViÖt Nam ®ang cïng nh©n lo¹i b−íc vµo “Thêi ®¹i biÓn”. BiÓn ViÖt Nam lµ tµi s¶n, kh«ng gian sèng v« gi¸ cho sù tr−êng tån vµ ph¸t triÓn cña d©n téc ta. §iÒu cÇn thiÕt hiÖn nay lµ phæ biÕn s©u réng cho c«ng d©n ViÖt Nam hiÓu vµ n¾m v÷ng LuËt biÓn cña ViÖt Nam. V× vËy, Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia - Sù thËt phèi hîp víi t¸c gi¶ lµ chuyªn gia vÒ vÊn ®Ò biÓn, ®¶o biªn tËp vµ xuÊt b¶n cuèn s¸ch Hái - ®¸p vÒ LuËt biÓn ViÖt Nam.
Xin giíi thiÖu cuèn s¸ch cïng b¹n ®äc.
Th¸ng 11 n¨m 2014
Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia - sù thËt 6
Lêi nãi ®Çu
ViÖt Nam cã bê biÓn dµi kho¶ng 3.260 km víi nhiÒu ®¶o, ®Æc biÖt cã hai quÇn ®¶o Hoµng Sa vµ Tr−êng Sa trªn biÓn §«ng. BiÓn cã vai trß v« cïng quan träng vÒ chiÕn l−îc, ph¸t triÓn kinh tÕ, b¶o ®¶m an ninh, quèc phßng v.v. ®èi víi ®Êt n−íc ta. BiÓn ViÖt Nam lµ mét bé phËn kh«ng thÓ t¸ch rêi vµ chiÕm vÞ trÝ träng yÕu trong b×nh ®å biÓn §«ng - mét khu vùc ®Þa lý giµu tµi nguyªn thiªn nhiªn, nh−ng còng chøa ®ùng nhiÒu m©u thuÉn lîi Ých liªn quan ®Õn c¸c tranh chÊp chñ quyÒn biÓn.
§Ó b¶o vÖ chñ quyÒn biÓn, ®¶o cña Tæ quèc, mäi ng−êi d©n ViÖt Nam cÇn hiÓu râ c¸c vÊn ®Ò vÒ biÓn, ®¶o cña ®Êt n−íc, ®Æc biÖt lµ vÒ chñ quyÒn, quyÒn chñ quyÒn vµ quyÒn tµi ph¸n quèc gia ®èi víi c¸c vïng biÓn, ®¶o; vÒ chñ tr−¬ng chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ ph¸p luËt cña Nhµ n−íc vÒ qu¶n lý, b¶o vÖ vµ khai th¸c c¸c vïng biÓn vµ biÓn ®¶o ViÖt Nam. Tõ ®ã, t¹o nªn nh÷ng hµnh ®éng thiÕt thùc trong céng ®ång, v× biÓn, ®¶o quª h−¬ng.
Víi môc ®Ých gióp mäi ng−êi d©n n©ng cao kiÕn thøc vÒ biÓn ®¶o ViÖt Nam t¸c gi¶ cã kinh nghiÖm
7
l©u n¨m vÒ biÓn, ®¶o ®· tiÕn hµnh biªn so¹n cuèn s¸ch “Hái - ®¸p vÒ LuËt biÓn ViÖt Nam” lµm tµi liÖu tham kh¶o.
V× lµ lÇn biªn so¹n ®Çu tiªn, cuèn s¸ch khã tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, rÊt mong ®éc gi¶ cã ý kiÕn gãp ý ®Ó cã thÓ hoµn thiÖn h¬n trong nh÷ng lÇn xuÊt b¶n sau.
t¸c gi¶
8
C©u hái 1: VÞ trÝ vµ ®iÒu kiÖn tù nhiªn cña biÓn §«ng cã ®Æc ®iÓm g×?
Tr¶ lêi:
BiÓn §«ng lµ mét biÓn nöa kÝn, cã diÖn tÝch kho¶ng 3,5 triÖu km2, tr¶i réng tõ 3o B¾c ®Õn 26o B¾c vµ tõ 100o §«ng ®Õn 121o §«ng. BiÓn §«ng lµ mét trong nh÷ng biÓn lín nhÊt trªn thÕ giíi víi 90% chu vi ®−îc bao bäc bëi ®Êt liÒn. Cã chÝn n−íc tiÕp gi¸p víi biÓn §«ng lµ ViÖt Nam, Trung Quèc, PhilÝppin, In®«nªxia, Brun©y, Malaixia, Xingapo, Th¸i Lan, Campuchia vµ mét vïng l·nh thæ lµ §µi Loan (thuéc Trung Quèc). Theo −íc tÝnh s¬ bé, biÓn §«ng cã ¶nh h−ëng trùc tiÕp tíi cuéc sèng cña kho¶ng 300 triÖu d©n c¸c n−íc nµy. BiÓn §«ng kh«ng chØ lµ ®Þa bµn chiÕn l−îc quan träng ®èi víi c¸c n−íc trong khu vùc mµ cßn cña c¶ ch©u ¸ - Th¸i B×nh D−¬ng vµ ch©u Mü.
N−íc ta gi¸p víi biÓn §«ng ë ba phÝa §«ng, Nam vµ T©y Nam. C¸c vïng biÓn vµ thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam lµ mét phÇn biÓn §«ng tr¶i däc theo bê biÓn dµi kho¶ng 3.260 km, tõ tØnh Qu¶ng Ninh ®Õn tØnh Kiªn Giang, víi nhiÒu b·i biÓn nh− Trµ Cæ, §å S¬n, SÇm S¬n, Cöa Lß,
9
Cam Ranh, Vòng Tµu, v.v.. Nh− vËy, cø 100 km2 th× cã 1 km bê biÓn, tû lÖ nµy cao gÊp s¸u lÇn tû lÖ cña c¸c n−íc ven biÓn trªn thÕ giíi (trung b×nh cña thÕ giíi lµ 600 km2 ®Êt liÒn cã 1 km bê biÓn). Kh«ng mét n¬i nµo trªn lôc ®Þa cña ViÖt Nam l¹i c¸ch xa biÓn h¬n 500 km.
ViÖt Nam cã vïng néi thñy, l·nh h¶i, vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ vµ thÒm lôc ®Þa réng lín theo C«ng −íc cña Liªn hîp quèc vÒ LuËt biÓn n¨m 1982; cã hai quÇn ®¶o Hoµng Sa vµ Tr−êng Sa n»m gi÷a biÓn §«ng vµ kho¶ng 4.000 ®¶o, ®¸ lín, nhá, gÇn vµ xa bê, hîp thµnh phßng tuyÕn b¶o vÖ, kiÓm so¸t vµ lµm chñ c¸c vïng biÓn vµ thÒm lôc ®Þa.
BiÓn §«ng cßn lµ n¬i chøa ®ùng nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn biÓn quan träng cho ®êi sèng vµ sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¸c n−íc chung quanh, ®Æc biÖt lµ nguån tµi nguyªn sinh vËt, kho¸ng s¶n, du lÞch; ®ång thêi, ®©y còng lµ khu vùc ®ang chÞu søc Ðp nhiÒu vÒ b¶o vÖ m«i tr−êng sinh th¸i biÓn.
BiÓn §«ng ®−îc coi lµ mét trong n¨m bån tròng chøa dÇu khÝ lín nhÊt thÕ giíi. Theo ®¸nh gi¸ cña Bé N¨ng l−îng Hoa Kú (United States Department of Energy), l−îng dù tr÷ dÇu ®· ®−îc kiÓm chøng ë biÓn §«ng lµ 7 tû thïng víi kh¶ n¨ng s¶n xuÊt 2,5 triÖu thïng/1ngµy. Theo ®¸nh gi¸ cña Trung Quèc, tr÷ l−îng dÇu khÝ ë biÓn §«ng kho¶ng 213 tû thïng, trong ®ã, tr÷ l−îng
10
dÇu t¹i quÇn ®¶o Tr−êng Sa cã thÓ lªn tíi 105 tû thïng. Víi tr÷ l−îng nµy, s¶n l−îng khai th¸c cã thÓ ®¹t kho¶ng 18,5 triÖu tÊn/1n¨m duy tr× liªn tôc trong vßng 15 - 20 n¨m tíi1.
Ngoµi ra, theo ý kiÕn cña nhiÒu chuyªn gia, khu vùc biÓn §«ng cßn chøa ®ùng l−îng lín tµi nguyªn khÝ ®èt ®ãng b¨ng (b¨ng ch¸y). Tr÷ l−îng lo¹i tµi nguyªn nµy trªn thÕ giíi ngang b»ng víi tr÷ l−îng dÇu khÝ vµ ®ang ®−îc coi lµ nguån n¨ng l−îng thay thÕ dÇu khÝ trong t−¬ng lai.
C©u hái 2: Vai trß cña biÓn §«ng ®èi víi ViÖt Nam vµ c¸c quèc gia kh¸c trªn thÕ giíi nh− thÕ nµo?
Tr¶ lêi:
ViÖt Nam lµ mét quèc gia ven biÓn §«ng, cã bê biÓn dµi kho¶ng 3.260 km tõ B¾c xuèng Nam, chiÕm tû lÖ kho¶ng 100 km2 ®Êt liÒn/1 km bê biÓn (møc trung b×nh trªn thÕ giíi lµ 600 km2 ®Êt liÒn/ 1 km bê biÓn) vµ kho¶ng 4.000 hßn ®¶o, ®¸ lín, nhá, trong ®ã cã hai quÇn ®¶o Hoµng Sa vµ Tr−êng Sa. Trong 63 tØnh, thµnh phè cña n−íc ta, cã 28 tØnh, thµnh phè gi¸p biÓn.
BiÓn §«ng ®ãng vai trß quan träng trong sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc, c¶ trong lÞch sö, ____________
1. Theo http://nghiencuubiendong.vn.
11
hiÖn t¹i vµ t−¬ng lai. Kh«ng nh÷ng cung cÊp nguån thùc phÈm cho c− d©n ven bê tõ hµng ngh×n n¨m nay, biÓn §«ng cßn lµ cöa ngâ ®Ó ViÖt Nam ph¸t triÓn c¸c ngµnh kinh tÕ cã quan hÖ trùc tiÕp víi c¸c miÒn cña ®Êt n−íc, giao th−¬ng víi thÞ tr−êng khu vùc vµ quèc tÕ, lµ n¬i trao ®æi vµ héi nhËp cña nhiÒu nÒn v¨n ho¸.
VÒ kinh tÕ, biÓn §«ng ®· t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ViÖt Nam ph¸t triÓn nh÷ng ngµnh kinh tÕ mòi nhän nh− thñy s¶n, dÇu khÝ, giao th«ng hµng h¶i, ®ãng tµu, du lÞch, v.v..
Ngoµi ra, ven biÓn ViÖt Nam cßn chøa ®ùng tiÒm n¨ng to lín vÒ quÆng sa kho¸ng nh− titan, zircon, thiÕc, vµng, s¾t, mangan, th¹ch cao, ®Êt hiÕm, v.v., trong ®ã c¸t nÆng, c¸t ®en lµ nguån tµi nguyªn quý gi¸ cña ®Êt n−íc.
BiÓn §«ng n»m trªn tuyÕn ®−êng giao th«ng biÓn huyÕt m¹ch nèi liÒn Th¸i B×nh D−¬ng - Ên §é D−¬ng, ch©u ¢u - ch©u ¸, Trung §«ng - ch©u ¸. §©y ®−îc coi lµ tuyÕn ®−êng vËn t¶i quèc tÕ nhén nhÞp thø hai cña thÕ giíi. Mçi ngµy cã kho¶ng 150 - 200 tµu c¸c lo¹i qua l¹i biÓn §«ng. NhiÒu n−íc vµ vïng l·nh thæ ë khu vùc §«ng ¸ cã nÒn kinh tÕ phô thuéc sèng cßn vµo tuyÕn ®−êng biÓn nµy nh− NhËt B¶n, Hµn Quèc, §µi Loan (thuéc Trung Quèc), Xingapo vµ c¶ Trung Quèc. H¬n 90% l−îng vËn t¶i th−¬ng m¹i cña thÕ giíi
12
thùc hiÖn b»ng ®−êng biÓn vµ 45% trong sè ®ã ph¶i ®i qua biÓn §«ng. BiÓn §«ng cã nh÷ng eo biÓn quan träng nh− eo biÓn Mal¾cca1, eo biÓn §µi Loan lµ nh÷ng eo biÓn kh¸ nhén nhÞp trªn thÕ giíi. Do ®ã, biÓn §«ng cã vai trß hÕt søc quan träng ®èi víi tÊt c¶ c¸c n−íc trong khu vùc vÒ ®Þa - chiÕn l−îc, an ninh - quèc phßng, giao th«ng hµng h¶i vµ kinh tÕ.
B¶n ®å ViÖt Nam vµ c¸c n−íc ven biÓn §«ng Nguån: ñy ban biªn giíi quèc gia, Bé Ngo¹i giao: Nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn chñ quyÒn biÓn, ®¶o cña ViÖt Nam trªn biÓn §«ng, Hµ Néi, 2010.
____________
1. Lµ eo biÓn n»m gi÷a b¸n ®¶o M· Lai vµ ®¶o Sumatra, nèi biÓn §«ng víi Ên §é D−¬ng.
13
XÐt vÒ an ninh - quèc phßng, biÓn §«ng ®ãng vai trß quan träng lµ tuyÕn phßng thñ h−íng §«ng cña ®Êt n−íc. C¸c ®¶o vµ quÇn ®¶o trªn biÓn §«ng, ®Æc biÖt lµ quÇn ®¶o Hoµng Sa vµ Tr−êng Sa, kh«ng chØ cã ý nghÜa trong viÖc kiÓm so¸t c¸c tuyÕn ®−êng biÓn qua l¹i biÓn §«ng, mµ cßn cã ý nghÜa phßng thñ chiÕn l−îc quan träng ®èi víi ViÖt Nam.
Hai quÇn ®¶o Hoµng Sa vµ Tr−êng Sa n»m ë trung t©m biÓn §«ng, rÊt thuËn lîi cho viÖc ®Æt c¸c tr¹m th«ng tin, x©y dùng c¸c tr¹m dõng ch©n vµ tiÕp nhiªn liÖu cho tµu bÌ phôc vô cho tuyÕn ®−êng hµng h¶i trªn biÓn §«ng.
C©u hái 3: C¸c vïng biÓn ViÖt Nam cã ®Æc ®iÓm ®Þa lý c¬ b¶n g×?
Tr¶ lêi:
ViÖt Nam lµ mét quèc gia biÓn lín n»m ven bê T©y biÓn §«ng - mét biÓn r×a lôc ®Þa (marginal sea). Trong biÓn §«ng, liªn quan tíi ViÖt Nam cã hai vÞnh (gulf) lín lµ vÞnh B¾c Bé ë phÝa T©y B¾c, réng kho¶ng 126.250 km2 vµ vÞnh Th¸i Lan ë phÝa T©y Nam, diÖn tÝch kho¶ng 293.000 km2. §©y lµ biÓn duy nhÊt nèi liÒn hai ®¹i d−¬ng lµ Ên §é D−¬ng vµ Th¸i B×nh D−¬ng. Trong khi biÓn §«ng lµ mét biÓn nöa kÝn, th× vïng biÓn ViÖt Nam phÇn lín l¹i lµ biÓn hë (“open sea”) vµ chÞu ¶nh h−ëng
14
m¹nh mÏ cña chÕ ®é giã mïa thÞnh hµnh h−íng §«ng B¾c vµ §«ng Nam. V× thÕ, biÓn ViÖt Nam g¸nh chÞu nhiÒu rñi ro thiªn tai vµ sù cè m«i tr−êng biÓn trªn biÓn §«ng, ®Æc biÖt tõ c¸c lo¹i dÇu trµn vµ dÇu th¶i kh«ng râ nguån gèc ®−a vµo vïng bê biÓn n−íc ta.
ChÕ ®é khÝ hËu vïng biÓn ViÖt Nam kh¸c nhau ë ba miÒn khÝ hËu chñ yÕu: (i) MiÒn khÝ hËu phÝa B¾c tõ ®Ìo H¶i V©n trë ra lµ chÕ ®é khÝ hËu nhiÖt ®íi giã mïa, cã mïa ®«ng l¹nh; (ii) MiÒn khÝ hËu phÝa Nam tõ §µ N½ng vµo tíi c¸c tØnh ven biÓn ®ång b»ng s«ng Cöu Long lµ chÕ ®é khÝ hËu giã mïa nhiÖt ®íi cËn xÝch ®¹o víi hai mïa lµ mïa m−a vµ mïa kh« râ rÖt, nhiÖt ®é lu«n cao; (iii) MiÒn khÝ hËu biÓn §«ng lµ chÕ ®é khÝ hËu mang tÝnh chÊt giã mïa nhiÖt ®íi biÓn. Vïng biÓn §«ng nãi chung vµ biÓn ViÖt Nam nãi riªng lµ khu vùc chÞu nhiÒu thiªn tai nh− b·o, tè, biÕn ®æi khÝ hËu vµ cã nguy c¬ sãng thÇn. Trung b×nh hµng n¨m cã kho¶ng t¸m c¬n b·o ®æ bé vµo vïng biÓn vµ néi ®Þa ViÖt Nam vµ dù b¸o sãng thÇn cã thÓ sÏ xuÊt ph¸t tõ c¸c hÎm vùc s©u ven bê T©y PhilÝppin (tØnh Palawan) vµ chØ sau hai giê sÏ tiÕp cËn ®Õn bê biÓn Nha Trang.
ChÕ ®é h¶i v¨n ven bê còng biÕn tÝnh râ. ChÕ ®é dßng ch¶y bÒ mÆt vµ sãng biÕn ®æi theo mïa giã trong n¨m, c¶ vÒ h−íng ch¶y vµ c−êng ®é.
15
C¸c ®Æc tr−ng khÝ hËu - h¶i v¨n nãi trªn gãp phÇn h×nh thµnh c¸c vïng ®Þa lý - sinh th¸i kh¸c nhau, kÐo theo thÕ m¹nh tµi nguyªn sinh vËt vµ tiÒm n¨ng ph¸t triÓn kh¸c nhau.
MÆc dï lµ mét biÓn r×a lôc ®Þa nh−ng biÓn §«ng l¹i mang nh÷ng nÐt ®Æc tr−ng cña ®¹i d−¬ng víi sù tån t¹i (theo ®é s©u) cña mét “bån tròng n−íc s©u kiÓu ®¹i d−¬ng” víi diÖn tÝch kho¶ng 1,745 triÖu km2, chiÕm kho¶ng 49,8% diÖn tÝch toµn bé ®¸y biÓn §«ng vµ ®é s©u trung b×nh kho¶ng 2.000 m, ®iÓm s©u nhÊt lµ 5.024 m. PhÇn diÖn tÝch kho¶ng 1,755 triÖu km2 cßn l¹i thuéc vÒ khu vùc biÓn n«ng víi c¸c thÒm lôc ®Þa réng lín, chiÕm kho¶ng 50,2%, trong ®ã cã thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam. H×nh th¸i - cÊu tróc cña bån tròng n−íc s©u kiÓu ®¹i d−¬ng nµy cã h×nh d¹ng mét c¸i “l−ìi bß” víi trôc chÝnh ch¹y theo tuyÕn §«ng B¾c - T©y Nam, mµ trªn b×nh ®å cã thÓ thÊy “®−êng l−ìi bß” 9 khóc ®øt ®o¹n do Trung Quèc vÏ vµ c«ng bè mét c¸ch v« lý hoµn toµn khu«n theo h×nh th¸i cÊu tróc nµy. Bån tròng nµy cung cÊp tiÒn ®Ò cho viÖc t×m kiÕm c¸c lo¹i h×nh kho¸ng s¶n nguån gèc ®¹i d−¬ng (nh− kÕt h¹ch quÆng ®a kim, b¨ng ch¸y, bïn kho¸ng, photphorit, nguån ®Þa nhiÖt, ®Êt hiÕm,...) vµ nguån lîi h¶i s¶n thÝch nghi víi m«i tr−êng sinh th¸i kiÓu ®¹i d−¬ng (nh− c¸ ngõ ®¹i d−¬ng,...). Khu vùc biÓn n«ng thuéc thÒm lôc ®Þa
16
®Þa lý (®Õn ®é s©u 200 m) chiÕm toµn bé diÖn tÝch vÞnh B¾c Bé, vÞnh Th¸i Lan, vïng biÓn tr−íc ch©u thæ s«ng Cöu Long vµ th¾t hÑp l¹i ë miÒn Trung n−íc ta.
BiÓn ViÖt Nam lµ mét bé phËn quan träng cña biÓn §«ng, bao gåm vïng néi thñy, l·nh h¶i, vïng biÓn tiÕp gi¸p, vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ vµ thÒm lôc ®Þa (theo quy ®Þnh cña C«ng −íc Liªn hîp quèc vÒ LuËt biÓn n¨m 1982) víi diÖn tÝch réng gÊp ba lÇn diÖn tÝch l·nh thæ ®Êt liÒn (diÖn tÝch ®Êt liÒn kho¶ng 330.363 km2).
H×nh thÕ phÇn ®Êt liÒn cña ViÖt Nam hÑp chiÒu ngang (kh«ng cã n¬i nµo trªn lôc ®Þa c¸ch bê biÓn trªn 500 km) víi ®−êng bê biÓn dµi kho¶ng 3.260 km (kh«ng kÓ bê c¸c ®¶o) ch¹y theo h−íng kinh tuyÕn, kÐo tõ Mãng C¸i (tØnh Qu¶ng Ninh) ë phÝa §«ng B¾c xuèng tíi Hµ Tiªn (tØnh Kiªn Giang) ë phÝa T©y Nam. Bê biÓn ViÖt Nam khóc khuûu, nhiÒu eo (“inlet”), vông (“embayment”), vòng/vÞnh ven bê (“bay”) vµ cø 20 km chiÒu dµi ®−êng bê biÓn l¹i b¾t gÆp mét cöa s«ng lín víi tæng sè kho¶ng 114 cöa s«ng ®æ ra biÓn, chñ yÕu tõ phÝa lôc ®Þa ViÖt Nam. §Æc biÖt, ViÖt Nam cã hai ®ång b»ng ch©u thæ réng lín vµ ph× nhiªu ven biÓn lµ ®ång b»ng ch©u thæ s«ng Hång ë phÝa B¾c vµ ®ång b»ng ch©u thæ s«ng Cöu Long ë phÝa Nam. L−îng n−íc vµ phï sa lín nhÊt ®æ vµo biÓn §«ng hµng n¨m chÝnh lµ tõ c¸c hÖ thèng s«ng cña hai ®ång
17
b»ng nµy. Bªn c¹nh viÖc bæ sung nguån dinh d−ìng cho biÓn ViÖt Nam vµ biÓn §«ng, c¸c hÖ thèng s«ng nµy còng ®æ ra biÓn kh«ng Ýt chÊt g©y « nhiÔm m«i tr−êng biÓn vµ vïng cöa s«ng ven biÓn n−íc ta.
C©u hái 4: ViÖt Nam cã bao nhiªu tØnh, thµnh phè cã biÓn? Lµ c¸c tØnh, thµnh phè nµo?
Tr¶ lêi:
VÒ mÆt hµnh chÝnh, ®Õn nay ë n−íc ta, cã 63 tØnh, thµnh phè trùc thuéc trung −¬ng, trong ®ã cã 28 tØnh, thµnh phè trùc thuéc trung −¬ng cã biÓn, víi kho¶ng 125 huyÖn ven biÓn vµ 12 huyÖn ®¶o. §©y lµ nh÷ng ®¬n vÞ hµnh chÝnh ®ãng vai trß quan träng ®èi víi sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ vµ b¶o vÖ an ninh, chñ quyÒn biÓn, ®¶o cña Tæ quèc.
Tõ B¾c vµo Nam, 28 ®¬n vÞ hµnh chÝnh trùc thuéc trung −¬ng cã biÓn lµ c¸c tØnh vµ thµnh phè: Qu¶ng Ninh, thµnh phè H¶i Phßng, Th¸i B×nh, Nam §Þnh, Ninh B×nh, Thanh Hãa, NghÖ An, Hµ TÜnh, Qu¶ng B×nh, Qu¶ng TrÞ, Thõa Thiªn - HuÕ, thµnh phè §µ N½ng, Qu¶ng Nam, Qu¶ng Ng·i, B×nh §Þnh, Phó Yªn, Kh¸nh Hßa, Ninh ThuËn, B×nh ThuËn, Bµ RÞa - Vòng Tµu, Thµnh phè Hå ChÝ Minh, TiÒn Giang, BÕn Tre, Trµ Vinh, Sãc Tr¨ng, B¹c Liªu, Cµ Mau vµ Kiªn Giang.
18
C©u hái 5: Nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ c¸c khu vùc biÓn, h¶i ®¶o cña ViÖt Nam trong biÓn §«ng nh− thÕ nµo?
Tr¶ lêi:
BiÓn, h¶i ®¶o n−íc ta n»m trong biÓn §«ng bao gåm nhiÒu khu vùc kh¸c nhau, nh−ng næi bËt vµ cã nh÷ng ®Æc ®iÓm cÇn chó ý h¬n lµ vÞnh B¾c Bé, vÞnh Th¸i Lan, hai quÇn ®¶o Hoµng Sa, Tr−êng Sa vµ mét sè ®¶o, quÇn ®¶o kh¸c.
1. VÞnh B¾c Bé
VÞnh B¾c Bé n»m vÒ phÝa T©y B¾c biÓn §«ng, ®−îc bao bäc bëi bê biÓn vµ h¶i ®¶o cña miÒn B¾c ViÖt Nam ë phÝa T©y; bëi lôc ®Þa Trung Quèc ë phÝa B¾c; bëi b¸n ®¶o L«i Ch©u vµ ®¶o H¶i Nam1
ë phÝa §«ng. VÞnh B¾c Bé tr¶i réng tõ kho¶ng kinh tuyÕn 105036’ §«ng ®Õn kho¶ng kinh tuyÕn 109055’ §«ng, tr¶i dµi tõ vÜ tuyÕn 21055’ B¾c ®Õn vÜ tuyÕn 17010’ B¾c. DiÖn tÝch vÞnh B¾c Bé kho¶ng 126.250 km2, chiÒu ngang n¬i réng nhÊt kho¶ng 310 km vµ n¬i hÑp nhÊt kho¶ng 220 km.
VÞnh B¾c Bé lµ vÞnh t−¬ng ®èi n«ng, ®é s©u trung b×nh kho¶ng tõ 40-50m, n¬i s©u nhÊt kho¶ng 100 m; ®¸y biÓn t−¬ng ®èi b»ng ph¼ng, ®é dèc nhá. ThÒm lôc ®Þa thuéc phÇn kÐo dµi tù ____________
1. Thuéc Trung Quèc
19
nhiªn cña lôc ®Þa ViÖt Nam ra biÓn kh¸ réng, ®é dèc tho¶i vµ cã mét lßng m¸ng s©u trªn 70 m gÇn ®¶o H¶i Nam cña Trung Quèc. Bê vÞnh khóc khuûu vµ ven bê cã nhiÒu ®¶o. PhÇn vÞnh phÝa ViÖt Nam cã hµng ngµn ®¶o lín, nhá, ®¶o B¹ch Long VÜ diÖn tÝch 2,5 km2 c¸ch ®Êt liÒn ViÖt Nam 110 km, c¸ch ®¶o H¶i Nam cña Trung Quèc 130 km. VÞnh B¾c Bé cã nhiÒu nguån lîi h¶i s¶n (tr÷ l−îng c¸ cña ViÖt Nam kho¶ng 44 v¹n tÊn) vµ tiÒm n¨ng dÇu khÝ.
VÞnh B¾c Bé cã hai cöa th«ng víi bªn ngoµi: Cöa phÝa Nam ra trung t©m biÓn §«ng, n¬i hÑp nhÊt réng kho¶ng 240 km, cöa phÝa §«ng qua eo biÓn Quúnh Ch©u (n»m gi÷a b¸n ®¶o L«i Ch©u vµ ®¶o H¶i Nam) ra phÝa B¾c biÓn §«ng, n¬i hÑp nhÊt kho¶ng 18 km.
2. VÞnh Th¸i Lan
VÞnh Th¸i Lan n»m ë phÝa T©y Nam cña biÓn §«ng, ®−îc bao bäc bëi bê biÓn ViÖt Nam, Campuchia, Th¸i Lan, Malaixia.
VÞnh Th¸i Lan cã diÖn tÝch kho¶ng 293.000 km2, chu vi kho¶ng 2.300 km, chiÒu dµi vÞnh kho¶ng 628 km. §©y lµ mét vÞnh n«ng, n¬i s©u nhÊt chØ kho¶ng 80 m. §¶o Phó Quèc lµ ®¶o lín nhÊt cña ViÖt Nam, diÖn tÝch 567 km2, n»m trong vÞnh Th¸i Lan.
20
VÞnh Th¸i Lan cã nhiÒu nguån lîi h¶i s¶n (tr÷ l−îng c¸ cña ViÖt Nam kho¶ng 51 v¹n tÊn) vµ cã tiÒm n¨ng dÇu khÝ lín mµ hiÖn nay c¸c n−íc liªn quan ®ang tiÕn hµnh th¨m dß, khai th¸c.
3. C¸c ®¶o vµ quÇn ®¶o
N−íc ta cã kho¶ng 4.000 hßn ®¶o lín, nhá ë c¸c khu vùc kh¸c nhau nh−: khu vùc biÓn §«ng B¾c; khu vùc biÓn B¾c Trung bé; khu vùc hai quÇn ®¶o Hoµng Sa vµ Tr−êng Sa; khu vùc biÓn Trung Trung bé, Nam Trung bé vµ khu vùc biÓn T©y Nam.
C¨n cø vÞ trÝ chiÕn l−îc vµ c¸c ®iÒu kiÖn ®Þa lý, kinh tÕ, d©n c−, cã thÓ chia c¸c ®¶o, quÇn ®¶o thµnh c¸c nhãm:
- HÖ thèng ®¶o tiÒn tiªu, cã vÞ trÝ quan träng trong sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc. Trªn c¸c ®¶o cã thÓ lËp nh÷ng c¨n cø kiÓm so¸t vïng biÓn, vïng trêi n−íc ta, kiÓm tra ho¹t ®éng cña tµu, thuyÒn, b¶o ®¶m an ninh quèc phßng, x©y dùng kinh tÕ, b¶o vÖ chñ quyÒn vµ toµn vÑn l·nh thæ cña ®Êt n−íc ta. §ã lµ c¸c ®¶o, quÇn ®¶o: Hoµng Sa, Tr−êng Sa, Chµng T©y, Thæ Chu, Phó Quèc, C«n §¶o, Phó Quý, Lý S¬n, Cån Cá, C« T«, B¹ch Long VÜ, v.v..
- C¸c ®¶o lín cã ®iÒu kiÖn tù nhiªn thuËn lîi cho ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. §ã lµ c¸c ®¶o: C« T«, C¸t Bµ, Cï Lao Chµm, Lý S¬n, Phó Quý, C«n §¶o, Phó Quèc.
21
- C¸c ®¶o ven bê gÇn ®Êt liÒn, cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn nghÒ c¸, du lÞch vµ còng lµ c¨n cø ®Ó b¶o vÖ trËt tù, an ninh trªn vïng biÓn vµ bê biÓn n−íc ta. §ã lµ c¸c ®¶o thuéc huyÖn ®¶o C¸t Bµ (H¶i Phßng), huyÖn ®¶o B¹ch Long VÜ (H¶i Phßng), huyÖn ®¶o Phó Quý (B×nh ThuËn), huyÖn ®¶o C«n §¶o (Bµ RÞa - Vòng Tµu), huyÖn ®¶o Lý S¬n (Qu¶ng Ng·i), huyÖn ®¶o Phó Quèc (Kiªn Giang), v.v..
C©u hái 6: Nh÷ng nÐt chÝnh vÒ vÞ trÝ ®Þa lý vµ ®iÒu kiÖn tù nhiªn cña quÇn ®¶o Hoµng Sa lµ g×?
Tr¶ lêi:
QuÇn ®¶o Hoµng Sa lµ mét quÇn ®¶o san h«, ph©n bè r¶i r¸c trong ph¹m vi tõ kho¶ng kinh tuyÕn 1110 §«ng ®Õn 1130 §«ng; tõ vÜ tuyÕn 15045’ B¾c ®Õn 17015’ B¾c, ngang víi HuÕ vµ §µ N½ng, phÝa ngoµi cöa vÞnh B¾c Bé, ë khu vùc phÝa B¾c biÓn §«ng, trªn con ®−êng biÓn quèc tÕ tõ ch©u ¢u ®Õn c¸c n−íc ë phÝa §«ng vµ §«ng B¾c ¸ vµ gi÷a c¸c n−íc ch©u ¸ víi nhau.
QuÇn ®¶o Hoµng Sa gåm h¬n 37 ®¶o, ®¸, b·i c¹n n»m trong ph¹m vi biÓn réng kho¶ng 30.000 km2, chia lµm hai côm chÝnh: côm phÝa §«ng cã tªn lµ côm An VÜnh, gåm kho¶ng 12 ®¶o, ®¸, b·i c¹n, trong ®ã cã hai ®¶o lín lµ Phó L©m vµ Linh C«n,
22
mçi ®¶o réng kho¶ng 1,5 km2; côm phÝa T©y gåm nhiÒu ®¶o xÕp thµnh h×nh vßng cung nªn cßn gäi lµ nhãm L−ìi LiÒm, trong ®ã cã c¸c ®¶o Hoµng Sa (diÖn tÝch gÇn 1 km2), Quang ¶nh, H÷u NhËt, Quang Hßa, Duy Méng, Chim YÕn, Tri T«n, v.v..
QuÇn ®¶o Hoµng Sa lµ mét thÕ giíi san h« víi h¬n 100 loµi ®· t¹o thµnh mét phÇn cña vßng cung san h« ngÇm däc bê biÓn §«ng Nam cña lôc ®Þa ch©u ¸.
H×nh th¸i ®Þa h×nh c¸c ®¶o trong quÇn ®¶o Hoµng Sa t−¬ng ®èi ®¬n gi¶n nh−ng mang ®Ëm b¶n s¾c cña ®Þa h×nh ¸m tiªu san h« vïng nhiÖt ®íi. §a sè c¸c ®¶o cã ®é cao d−íi 10m, vµ cã diÖn tÝch nhá hÑp d−íi 1 km2. Tæng diÖn tÝch phÇn næi cña tÊt c¶ c¸c ®¶o thuéc quÇn ®¶o Hoµng Sa kho¶ng 10 km2. Ngoµi c¸c ®¶o, cßn cã c¸c cån san h«, vµnh ®ai san h« bao bäc mét vïng n−íc t¹o thµnh mét ®Çm n−íc gi÷a biÓn kh¬i, cã cån dµi tíi 30 km, réng 10 km nh− cån C¸t Vµng.
Trªn ®¶o Hoµng Sa cßn cã mét tr¹m khÝ t−îng ®−îc chÝnh quyÒn b¶o hé Ph¸p x©y dùng vµ ho¹t ®éng tõ n¨m 1938, ®Õn n¨m 1947 ®−îc Tæ chøc KhÝ t−îng thÕ giíi WMO c«ng nhËn vµ ®Æt sè hiÖu 48860 trong m¹ng l−íi khÝ t−îng quèc tÕ. NhiÖt ®é kh«ng khÝ ë vïng biÓn quÇn ®¶o Hoµng Sa cã gi¸ trÞ thÊp nhÊt 220 - 240C trong th¸ng 1, t¨ng dÇn ®¹t cùc ®¹i 28,50 - 290C trong th¸ng 6, 7 vµ gi¶m tõ tõ tíi 250C vµo th¸ng 12. ChÕ ®é giã mïa vïng
23
quÇn ®¶o Hoµng Sa phøc t¹p vµ thÓ hiÖn ¶nh h−ëng cña ®Þa h×nh lôc ®Þa ViÖt Nam vµ Trung Quèc. L−îng m−a trung b×nh hµng n¨m lµ 1.200 - 1.600 mm, thÊp h¬n nhiÒu so víi l−îng m−a ë quÇn ®¶o Tr−êng Sa vµ c¸c vïng kh¸c trªn ®Êt liÒn. M−a chñ yÕu tËp trung vµo mïa hÌ (tõ th¸ng 5 ®Õn th¸ng 10), l−îng m−a trung b×nh hµng th¸ng 100 - 200 mm, ®¹t 200 - 400 mm trong th¸ng 10. L−îng m−a trung b×nh trong mïa ®«ng (tõ th¸ng 11 ®Õn th¸ng 4) 200 - 300 mm víi l−îng m−a hµng th¸ng 20 - 25 mm (th¸ng 1, 2, 3) vµ ®¹t ®Õn 50 mm trong th¸ng 12 vµ th¸ng 4. §é Èm t−¬ng ®èi trung b×nh ë Hoµng Sa lµ 80 - 85% vµ hÇu nh− kh«ng bÞ biÕn ®éng nhiÒu theo mïa.
Th¶m thùc vËt cña quÇn ®¶o Hoµng Sa rÊt ®a d¹ng; Cã ®¶o c©y cèi um tïm nh−ng cã ®¶o chØ cã c¸c c©y nhá vµ cá d¹i. Thùc vËt phÇn lín thuéc c¸c loµi cã nguån gèc ë miÒn duyªn h¶i ViÖt Nam.
H¶i s¶n ë quÇn ®¶o Hoµng Sa cã nhiÒu loµi quý nh− t«m hïm, h¶i s©m, ®åi måi, vÝch, èc tai voi... vµ lo¹i rau c©u quý hiÕm, rÊt cã gi¸ trÞ trªn thÞ tr−êng quèc tÕ.
C©u hái 7: QuÇn ®¶o Hoµng Sa bao gåm nh÷ng côm ®¶o chÝnh nµo?
Tr¶ lêi:
QuÇn ®¶o Hoµng Sa gåm hai côm ®¶o chÝnh 24
lµ côm L−ìi LiÒm ë phÝa T©y vµ côm An VÜnh ë phÝa §«ng.
1. Côm L−ìi LiÒm: Côm ®¶o nµy cã h×nh c¸nh cung hay l−ìi liÒm, n»m vÒ phÝa T©y quÇn ®¶o, gÇn ®Êt liÒn ViÖt Nam, gåm 08 ®¶o chÝnh lµ §¸ B¾c, Hoµng Sa, H÷u NhËt, Duy Méng, Quang ¶nh, Quang Hßa, B¹ch Quy, Tri T«n vµ c¸c b·i ngÇm, mám ®¸.
- §¶o §¸ B¾c cã täa ®é ®Þa lý 170 06 vÜ ®é B¾c vµ 1110 30,8 kinh ®é §«ng.
- §¶o Hoµng Sa n»m ë täa ®é 160 32 vÜ ®é B¾c vµ 1110 36,7 kinh ®é §«ng, cã h×nh bÇu dôc, ®é cao kho¶ng 9 m, diÖn tÝch kho¶ng 0,5 km2, dµi kho¶ng 950 m, réng kho¶ng 650 m, cã vßng san h« bao quanh. Tuy kh«ng ph¶i lµ ®¶o lín nhÊt nh−ng Hoµng Sa lµ ®¶o chÝnh cña quÇn ®¶o, cã vÞ trÝ qu©n sù quan träng nhÊt cho viÖc phßng thñ bê biÓn ViÖt Nam. Trªn ®¶o Hoµng Sa ®· cã bia chñ quyÒn cña ViÖt Nam víi dßng ch÷ kh¾c trªn bia: “RÐpublique Francaise - Royaune d’An Nam - Arehipesl des Paracels - 1816 - Ile de pathle 1938” (Céng hßa Ph¸p - V−¬ng triÒu An Nam - QuÇn ®¶o Hoµng Sa 1816 - ®¶o Hoµng Sa 1938). Ngoµi ra, trªn ®¶o cßn cã MiÕu Bµ, mét sè ng«i mé cña binh lÝnh ra canh ®¶o bÞ chÕt t¹i ®©y.
- §¶o H÷u NhËt mang tªn §éi tr−ëng cña mét suÊt ®éi Thñy qu©n triÒu NguyÔn ®−îc vua Minh M¹ng ph¸i ra Hoµng Sa ®o ®¹c thñy tr×nh, vÏ b¶n ®å,
25
dùng bia chñ quyÒn cña ViÖt Nam. §¶o H÷u NhËt n»m vÒ phÝa Nam vµ c¸ch ®¶o Hoµng Sa 3 h¶i lý, ë täa ®é 160 30,3 vÜ ®é B¾c vµ 1110 35,3 kinh ®é §«ng, d¸ng ®¶o h×nh trßn, ®−êng kÝnh 800 m, ®é cao 8 m, diÖn tÝch 0,6 km2, cã vßng ®ai san h« bao ngoµi, gi÷a lµ vïng biÓn lÆng.
- §¶o Duy Méng n»m vÒ phÝa §«ng Nam ®¶o H÷u NhËt vµ phÝa §«ng B¾c ®¶o Quang Hßa ë täa ®é 16027,6 vÜ ®é B¾c vµ 111044,4 kinh ®é §«ng, do san h« cÊu t¹o thµnh, b·i san h« n»m xa ®¶o, nh« lªn khái mÆt n−íc kho¶ng 4 m, cã h×nh bÇu dôc, diÖn tÝch 0,5 km2.
- §¶o Quang Hßa n»m ë täa ®é 16026,9 vÜ ®é B¾c vµ 111042,7 kinh ®é §«ng, do san h« cÊu t¹o thµnh, lµ ®¶o lín nhÊt trong côm ®¶o L−ìi LiÒm, diÖn tÝch gÇn 0,5 km2, trªn ®¶o cã nhiÒu c©y cèi, chung quanh ®¶o lµ mét b·i san h« mµu vµng nh¹t, nh« ra rÊt xa ®¶o, nèi víi mét sè ®¶o nhá kh¸c thµnh ®¶o Quang Hßa §«ng vµ ®¶o Quang Hßa T©y.
- §¶o Quang ¶nh mang tªn nh©n vËt lÞch sö Ph¹m Quang ¶nh - §éi tr−ëng §éi Hoµng Sa thêi NguyÔn, theo lÖnh vua Gia Long ra Hoµng Sa ®Ó thu håi h¶i vËt. §¶o n»m ë täa ®é 16027 vÜ ®é B¾c vµ 111030,8 kinh ®é §«ng do san h« cÊu t¹o thµnh, ®é cao 6 m. Chung quanh ®¶o lµ bê biÓn cã nhiÒu ®¸ ngÇm s¾c nhän rÊt nguy hiÓm, tµu lín kh«ng thÓ th¶ neo gÇn ®¶o mµ ph¶i neo ë ngoµi
26
kh¬i, muèn vµo ph¶i sö dông thuyÒn nhá. §¶o cã h×nh bÇu dôc, diÖn tÝch kho¶ng 0,7 km2. - §¶o B¹ch Quy n»m ë täa ®é 16003,5 vÜ ®é B¾c vµ 111046,9 kinh ®é §«ng. Víi ®é cao 15m th× ®©y lµ ®¶o cã ®é cao lín nhÊt trªn quÇn ®¶o Hoµng Sa.
- §¶o Tri T«n n»m ë täa ®é 15047,2 vÜ ®é B¾c vµ 111011,8 kinh ®é §«ng, n»m ë gÇn bê biÓn ViÖt Nam nhÊt, cã nhiÒu h¶i s©m, ba ba. San h« ë ®©y ph¸t triÓn m¹nh vµ ®a d¹ng.
Ngoµi ra, côm L−ìi LiÒm cßn cã mét sè ®¶o nhá, mám ®¸ vµ b·i nh−: ®¶o èc Hoa, ®¶o Ba Ba, ®¶o L−ìi LiÒm, ®¸ H¶i S©m, ®¸ Låi, ®¸ Chim Ðn, b·i Xµ Cõ, b·i Ngù B×nh, b·i ngÇm èc Tai Voi, v.v..
2. Côm An VÜnh
Côm ®¶o An VÜnh ®−îc ®Æt theo tªn cña x· An VÜnh thuéc huyÖn ®¶o Lý S¬n, tØnh Qu¶ng Ng·i, n»m ë phÝa §«ng, bao gåm c¸c ®¶o t−¬ng ®èi lín cña quÇn ®¶o Hoµng Sa vµ còng lµ c¸c ®¶o san h« lín nhÊt cña biÓn §«ng nh− ®¶o Phó L©m, ®¶o C©y, ®¶o Linh C«n, ®¶o Trung, ®¶o B¾c, ®¶o Nam, ®¶o T©y, ®¶o Hßn §¸.
- §¶o Phó L©m n»m ë täa ®é 16050,2 vÜ ®é B¾c vµ 112020 kinh ®é §«ng, lµ ®¶o quan träng nhÊt cña côm ®¶o An VÜnh vµ quÇn ®¶o Hoµng Sa. §¶o cã chiÒu dµi 1,7 km, chiÒu ngang 1,2 km.
27
- §¶o Linh C«n mang tªn mét con tµu bÞ ®¾m ë ®©y, cã täa ®é 16040,3 vÜ ®é B¾c vµ 112043,6 kinh ®é §«ng, cao kho¶ng 8,5 m, trªn ®¶o cã n−íc ngät. Vïng san h« bao quanh ®¶o kÐo dµi vÒ phÝa Nam ®Õn 15 h¶i lý.
- §¶o C©y n»m ë täa ®é 16059 vÜ ®é B¾c vµ 112015,9 kinh ®é §«ng.
- §¶o Trung (cßn gäi lµ ®¶o Gi÷a) n»m ë täa ®é 16057,6 vÜ ®é B¾c vµ 112019,1 kinh ®é §«ng. - §¶o B¾c n»m ë täa ®é 16058 vÜ ®é B¾c vµ 112018,3 kinh ®é §«ng.
- §¶o Nam n»m ë täa ®é 16057,0 vÜ ®é B¾c vµ 112019,7 kinh ®é §«ng.
- §¶o Hßn §¸ n»m ë täa ®é 16050,9 vÜ ®é B¾c vµ 112020,5 kinh ®é §«ng, diÖn tÝch 0,4 km2. Ngoµi ra, côm An VÜnh cßn cã nhiÒu mám ®¸, cån c¸t vµ b·i nh−: ®¸ Tr−¬ng NghÜa, ®¸ S¬n Kú, ®¸ Trµ T©y, ®¸ B«ng Bay, b·i B×nh S¬n, b·i §Ìn Pha, b·i Ch©u Nhai, cån C¸t T©y, cån C¸t Nam, Hßn Th¸p, b·i c¹n Gß Næi, b·i Thñy TÒ, b·i Quang NghÜa.
C©u hái 8: Nh÷ng nÐt chÝnh vÒ vÞ trÝ ®Þa lý vµ ®iÒu kiÖn tù nhiªn cña quÇn ®¶o Tr−êng Sa lµ g×?
Tr¶ lêi:
QuÇn ®¶o Tr−êng Sa n»m c¸ch quÇn ®¶o Hoµng Sa kho¶ng 200 h¶i lý vÒ phÝa Nam, bao
28
gåm h¬n 100 ®¶o, ®¸, b·i ngÇm, b·i san h«, n»m tr¶i réng trong mét vïng biÓn réng tõ T©y sang §«ng, kho¶ng 180.000 km2, kho¶ng tõ vÜ tuyÕn 6030’ B¾c ®Õn 12000’ B¾c vµ kho¶ng tõ kinh tuyÕn 111030’ §«ng ®Õn 117020’ §«ng. §¶o gÇn ®Êt liÒn nhÊt lµ ®¶o Tr−êng Sa c¸ch vÞnh Cam Ranh (Kh¸nh Hßa) kho¶ng 250 h¶i lý, c¸ch ®iÓm gÇn nhÊt cña ®¶o H¶i Nam (Trung Quèc) kho¶ng gÇn 600 h¶i lý vµ c¸ch ®¶o §µi Loan (Trung Quèc) kho¶ng 960 h¶i lý.
C¸c ®¶o cña quÇn ®¶o Tr−êng Sa thÊp h¬n c¸c ®¶o cña quÇn ®¶o Hoµng Sa. §é cao trung b×nh trªn mÆt n−íc kho¶ng 3 - 5 m. QuÇn ®¶o Tr−êng Sa ®−îc chia lµm t¸m côm: Song Tö, ThÞ Tø, Lo¹i Ta, Nam YÕt, Sinh Tån, Tr−êng Sa, Th¸m HiÓm, B×nh Nguyªn. Song Tö T©y lµ ®¶o cao nhÊt (cao kho¶ng 4 - 6m lóc thñy triÒu xuèng); Ba B×nh lµ ®¶o réng nhÊt (0,6 km2). Ngoµi ra, cßn cã nhiÒu ®¶o nhá vµ b·i ®¸ ngÇm nh− Sinh Tån §«ng, Ch÷ ThËp, Ch©u Viªn, Gaven, Kennan, §¸ Lín, ThuyÒn Chµi. Tæng diÖn tÝch phÇn næi cña tÊt c¶ c¸c ®¶o, ®¸, cån, b·i ë quÇn ®¶o Tr−êng Sa chØ kho¶ng 3 km2, nhá h¬n tæng diÖn tÝch cña quÇn ®¶o Hoµng Sa (10 km2) nh−ng l¹i tr¶i ra trªn mét vïng biÓn réng gÊp nhiÒu lÇn quÇn ®¶o Hoµng Sa.
Trªn ®¶o Tr−êng Sa vµ Song Tö T©y cã ®µi khÝ t−îng ngµy ®ªm theo dâi vµ th«ng b¸o c¸c sè liÖu vÒ thêi tiÕt ë vïng biÓn nµy cho m¹ng l−íi
29
quan tr¾c khÝ t−îng thÕ giíi vµ trªn mét sè ®¶o cã ®Ìn biÓn cña Tæng c«ng ty B¶o ®¶m an toµn hµng h¶i miÒn B¾c vµ Tæng c«ng ty B¶o ®¶m an toµn hµng h¶i miÒn Nam nh− ®¶o Song Tö T©y, ®¶o An Bang, ®¶o §¸ T©y.
Trªn c¸c ®¶o cã nhiÒu lo¹i c©y xanh nh− phong ba, phi lao, bµng vu«ng vµ mét sè lo¹i d©y leo cá d¹i. ChÊt ®Êt trªn c¸c ®¶o cña quÇn ®¶o Tr−êng Sa lµ c¸t san h«, cã lÉn nh÷ng líp ph©n chim vµ mïn c©y cã bÒ dµy kho¶ng 5 - 10 cm. Mét sè ®¶o trong quÇn ®¶o cã n−íc ngÇm nh− ®¶o Song Tö T©y, ®¶o Song Tö §«ng, ®¶o Tr−êng Sa. Nguån lîi h¶i s¶n ë quÇn ®¶o Tr−êng Sa rÊt phong phó, ®Æc biÖt cã lo¹i vÝch lµ ®éng vËt quý hiÕm, c¸ ngõ ®¹i d−¬ng cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao. Kh«ng chØ cã tr÷ l−îng tµi nguyªn kh¸ lín vµ ®a d¹ng mµ quÇn ®¶o Tr−êng Sa cßn cã vÞ trÝ qu©n sù chiÕn l−îc quan träng ¸n ng÷ phÝa §«ng Nam n−íc ta.
§iÒu kiÖn tù nhiªn vµ khÝ hËu vïng nµy rÊt kh¾c nghiÖt: n¾ng giã, gi«ng b·o th−êng xuyªn, thiÕu n−íc ngät, nhiÒu ®¶o kh«ng cã c©y. Mét sè hiÖn t−îng thêi tiÕt còng diÔn biÕn kh¸c víi trong ®Êt liÒn. KhÝ hËu ë quÇn ®¶o Tr−êng Sa cã thÓ chia lµm hai mïa: mïa kh« vµ mïa m−a. Mïa kh« tõ th¸ng 1 ®Õn th¸ng 5, mïa m−a tõ th¸ng 5 ®Õn th¸ng 1 n¨m sau, l−îng m−a trung b×nh hµng n¨m rÊt lín, vµo kho¶ng h¬n 2.500 mm. HiÖn t−îng d«ng trªn vïng biÓn quÇn ®¶o nµy rÊt phæ
30
biÕn, cã thÓ nãi quanh n¨m, th¸ng nµo còng cã d«ng vµ lµ n¬i th−êng cã b·o lín ®i qua, tËp trung vµo c¸c th¸ng mïa m−a.
C©u hái 9: QuÇn ®¶o Tr−êng Sa cã nh÷ng côm ®¶o chÝnh nµo?
Tr¶ lêi:
QuÇn ®¶o Tr−êng Sa ®−îc chia thµnh t¸m côm ®¶o chÝnh: Song Tö, ThÞ Tø, Lo¹i Ta, Nam YÕt, Sinh Tån, Tr−êng Sa, Th¸m HiÓm, B×nh Nguyªn.
1. Côm ®¶o Song Tö gåm: ®¶o Song Tö §«ng, ®¶o Song Tö T©y, b·i §¸ B¾c, b·i §¸ Nam, b·i c¹n §inh Ba, b·i c¹n Nói CÇu. Hai hßn ®¶o (Song Tö §«ng vµ Song Tö T©y) n»m ë cùc B¾c cña quÇn ®¶o Tr−êng Sa, ngang vÜ ®é víi thµnh phè Phan Rang (tØnh Ninh ThuËn). Trªn ®¶o cã nh÷ng c©y cao trung b×nh, nhiÒu ph©n chim cã thÓ xö lý thµnh ph©n bãn, vßng quanh hai ®¶o nµy vÒ phÝa §«ng vµ Nam chõng 5 h¶i lý cã nhiÒu mám ®¸ ngÇm. Rong biÓn mäc nhiÒu ë ®©y.
§¶o Song Tö §«ng cã h×nh d¸ng h¬i trßn, diÖn tÝch 12,7 ha, dµi 900 m, réng 250 m, cao ®é 3 m, cã nhiÒu b·i c¸t vµ san h« chung quanh, nhiÒu c©y cèi. N¨m 1963, chÝnh quyÒn Sµi Gßn cã dùng mét bia chñ quyÒn ë ®©y. PhilÝppin cho qu©n chiÕm ®ãng bÊt hîp ph¸p ®¶o nµy tõ n¨m 1968. §¶o Song Tö T©y h×nh l−ìi liÒm, nhá h¬n
31
Song Tö §«ng, dµi 700 m, réng 300 m, cã n−íc ngät, cã mét v−ên dõa vµ nhiÒu c©y nhá. Cã th¸p ra®a thêi chÝnh quyÒn Sµi Gßn ViÖt Nam Céng hßa. HiÖn Qu©n ®éi nh©n d©n ViÖt Nam ®ang trÊn gi÷ hßn ®¶o nµy.
2. Côm ®¶o ThÞ Tø n»m ë phÝa Nam côm Song Tö, gåm ®¶o ThÞ Tø vµ c¸c b·i ®¸ (Hoµi An, Tri LÔ, C¸i Vung, Xubi, VÜnh H¶o).
§¶o ThÞ Tø h×nh bÇu dôc, réng 550 m, dµi 700 m, cã giÕng n−íc ngät. Trªn ®¶o cã c¸c lo¹i c©y nh− mï u, bµng, nhiÒu c©y leo ch»ng chÞt. Quanh ®¶o cã nhiÒu b·i ®¸ ngÇm vµ rong biÓn.
3. Côm ®¶o Lo¹i Ta n»m ë phÝa §«ng côm ThÞ Tø, gåm ®¶o Lo¹i Ta vµ cån san h« Lan Can (hay An Nh¬n), ®¸ An L·o, b·i §−êng, b·i An Nh¬n B¾c, b·i Lo¹i Ta B¾c, b·i Lo¹i Ta Nam, ®¶o Dõa vµ ®¸ C¸ Nh¸m. §¶o h×nh trßn, ®−êng kÝnh 300 m, cao kho¶ng 2 m, trªn ®¶o cã nhiÒu c©y lín. Vßng quanh ®¶o cã nhiÒu b·i c¸t tr¾ng t¹o nªn phong c¶nh ®Ñp, cã giÕng n−íc ngät nh−ng rÊt Ýt n−íc.
4. Côm ®¶o Nam YÕt n»m ë phÝa Nam côm Lo¹i Ta, gåm ®¶o Nam YÕt, ®¶o S¬n Ca, ®¶o Ba B×nh, b·i Bµn Than, ®¸ Nói ThÞ, ®¸ Ðn §Êt, ®¸ L¹c, ®¸ Gaven, ®¸ Lín, ®¸ Nhá, ®¸ §Òn C©y Cá.
Nam YÕt lµ hßn ®¶o cao nhÊt cña quÇn ®¶o Tr−êng Sa, lµ ®¶o lín thø hai sau ®¶o Ba B×nh, ë phÝa Nam cña côm, h×nh ch÷ C, dµi kho¶ng 700 m, réng 250 m, cao kho¶ng gÇn 5 m.
32
Trªn ®¶o cã nhiÒu lo¹i c©y vµ nhiÒu gièng c©y cá cã gai vïng nhiÖt ®íi. Quanh ®¶o cã vßng san h« vµ b·i ®¸ ngÇm.
§¶o S¬n Ca cã h×nh gièng ch÷ C, dµi 391 m, réng 156 m, cao 3 m. Tr−íc n¨m 1975, qu©n ®éi chÝnh quyÒn Sµi Gßn ®ãng gi÷ ®¶o nµy vµ sau ®ã ®−îc Qu©n ®éi nh©n d©n ViÖt Nam tiÕp qu¶n.
§¶o Ba B×nh ®−îc xem lµ ®¶o lín nhÊt trong quÇn ®¶o Tr−êng Sa, thÊp h¬n ®¶o Nam YÕt mét chót. Nh×n chung, côm ®¶o nµy cã ®iÒu kiÖn sinh ho¹t tèt. PhÝa T©y Nam côm Nam YÕt cã ®¸ Ch÷ ThËp, ®©y lµ chç cao nhÊt cña mét b·i c¹n dµi 25 km, réng tèi ®a 6 km, bÞ qu©n Trung Quèc chiÕm ®ãng bÊt hîp ph¸p n¨m 1988, biÕn n¬i ®©y thµnh c¬ së qu©n sù.
5. Côm ®¶o Sinh Tån n»m ë phÝa Nam côm ®¶o Nam YÕt, gåm ®¶o Sinh Tån vµ ®¸ Sinh Tån §«ng, ®¸ Nh¹n Gia, ®¸ B×nh Khª, ®¸ Kennan, ®¸ T− NghÜa, ®¸ B·i Khung, ®¸ §øc Hßa, ®¸ Ba §Çu, ®¸ An B×nh, ®¸ Bia, ®¸ V¨n Nguyªn, ®¸ Phóc Sü, ®¸ Len®ao, ®¸ G¹cma, ®¸ C«lin, ®¸ NghÜa Hµnh, ®¸ Tam Trung, ®¸ S¬n Hµ.
6. Côm ®¶o Tr−êng Sa n»m ë phÝa Nam vµ T©y Nam cña côm Sinh Tån, tr¶i dµi theo chiÒu ngang, gåm ®¶o §¸ L¸t, Tr−êng Sa, ®¶o §¸ §«ng ®¶o Tr−êng Sa §«ng, ®¶o Phan Vinh vµ ®¸ Ch©u Viªn, ®¸ Tèctan, ®¸ Nói Le, ®¸ Tiªn N÷. §¶o lín nhÊt lµ ®¶o Tr−êng Sa, cã d¹ng h×nh tam gi¸c c©n
33
mµ ®¸y h¬i chÖch vÒ phÝa B¾c. Thùc vËt ë ®¶o chñ yÕu lµ c©y phong ba, bµng vu«ng, x−¬ng rång, phi lao, muèng biÓn vµ mét sè loµi cá lau mÒm, cá l¸ kim nh−ng ph¸t triÓn, sinh tr−ëng kÐm do sù kh¾c nghiÖt cña khÝ hËu, chung quanh ®¶o cã nhiÒu c¸, èc, h¶i s¶n, mét sè lo¹i chim, nhiÒu h¬n c¶ lµ cß vµ mét sè chim di c− theo mïa. Cã giÕng n−íc ngät, song l¹i cã mïi tanh cña san h«. Tr−íc n¨m 1975, qu©n ®éi chÝnh quyÒn Sµi Gßn ®ån tró trªn ®¶o, cã cÇu tµu vÒ phÝa T©y cña ®¶o. Sau khi tiÕp qu¶n tõ n¨m 1975, Qu©n ®éi nh©n d©n ViÖt Nam ®· x©y cÇu tµu lín h¬n vµ s©n bay trªn ®¶o nµy.
7. Côm ®¶o An Bang n»m phÝa Nam côm ®¶o Tr−êng Sa, gåm cã ®¶o An Bang, b·i §Êt, b·i §inh, b·i Vòng M©y, b·i ThuyÒn Chµi, b·i Tr¨ng KhuyÕt, b·i KiÖu Ngùa, ®¸ Ba KÌ, ®¸ Hµ TÇn, ®¸ T©n Ch©u, ®¸ Lôc Giang, ®¸ Long H¶i, ®¸ C«ng §o, ®¸ Kú V©n, ®¸ Hoa Lau, ®¸ S¾clèt, ®¸ Louisa.
An Bang lµ ®¶o duy nhÊt gièng nh− mét c¸i tói, ®¸y n»m ë phÝa §«ng vµ miÖng th¾t l¹i ë phÝa T©y. §¶o t−¬ng ®èi nhá vµ dµi, chØ réng 20 m lóc n−íc rßng.
8. Côm ®¶o B×nh Nguyªn n»m ë phÝa §«ng gåm ®¶o B×nh Nguyªn, ®¶o VÜnh ViÔn, ®¸ Hoa, ®¸ §Ýchkinx¬n, ®¸ §in, ®¸ Hµn S¬n, ®¸ PÐt, ®¸ Vµnh Kh¨n, cån san h« Gi¾cx¬n, b·i Cá M©y, b·i c¹n Suèi Ngµ, ®¸ Bècxan, b·i c¹n Salin, ®¸ Hîp Kim, ®¸ Ba Cê, ®¸ Khóc Gi¸c, ®¸ B¸, ®¸ Giß Gµ, ®¸ Chµ Vµ,
34
b·i Má VÞt, b·i c¹n Nam, b·i N©u, b·i R¹ch Vang, b·i R¹ch LÊp, b·i Na Khoai. §¶o VÜnh ViÔn dµi chõng 580m, cao kho¶ng 2m. §¶o B×nh Nguyªn thÊp h¬n, hÑp bÒ ngang.
C©u hái 10: Ph¸p luËt biÓn ViÖt Nam ®−îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nh− thÕ nµo?
Tr¶ lêi:
Lµ mét quèc gia ven biÓn víi truyÒn thuyÕt con Rång ch¸u Tiªn: 50 ng−êi con xuèng biÓn, 50 ng−êi con lªn non, ngay tõ thuë ®Çu lËp n−íc, d©n téc ViÖt Nam lu«n cã mèi quan hÖ g¾n bã chÆt chÏ víi biÓn víi ý thøc tiÕn ra biÓn. Trong sö s¸ch ®· cã nh÷ng tõ ng÷ nh−: h¶i giíi Giao ChØ, c−¬ng vùc mÆt biÓn v.v.. Trong lÞch sö, ng−êi ViÖt Nam ®· më nhiÒu th−¬ng c¶ng, cöa biÓn ®Ó trao ®æi th−¬ng m¹i víi c¸c n−íc, qua ®ã gãp phÇn vµo viÖc h×nh thµnh nªn c¸c tËp qu¸n biÓn, luËt hµng h¶i. Ng−êi ViÖt Nam còng më réng ho¹t ®éng ë c¸c vïng biÓn trªn biÓn §«ng vµ t¹o ra c¸c vïng n−íc lÞch sö (trong vÞnh B¾c Bé vµ vÞnh Th¸i Lan), thiÕt lËp chñ quyÒn trªn c¸c quÇn ®¶o xa bê nh− quÇn ®¶o Hoµng Sa vµ quÇn ®¶o Tr−êng Sa v.v. nh÷ng thùc tiÔn ®ã còng ®ãng gãp nhiÒu cho viÖc h×nh thµnh nªn c¸c tËp qu¸n luËt biÓn. C¸c vua chóa nhµ NguyÔn ®· cã nhiÒu ho¹t ®éng qu¶n lý nhµ n−íc vÒ biÓn, cã nhiÒu lÖnh, chiÕu chØ v.v. vÒ
35
c¸c ho¹t ®éng ®o ®¹c ®−êng biÓn, trôc vít, cøu hé cho tµu thuyÒn n−íc ngoµi v.v..
Thêi kú ViÖt Nam lµ thuéc ®Þa cña thùc d©n Ph¸p, Ph¸p còng ban hµnh nhiÒu v¨n b¶n vÒ luËt biÓn. Trong giai ®o¹n ph©n chia hai miÒn, Nhµ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ vµ chÝnh quyÒn Sµi Gßn ®Òu cã ban hµnh nhiÒu v¨n b¶n vÒ luËt biÓn vµ luËt hµng h¶i. ChÝnh quyÒn Sµi Gßn ®· tham gia Héi nghÞ cña Liªn hîp quèc vÒ LuËt biÓn lÇn thø nhÊt n¨m 1958. Sau khi ®Êt n−íc thèng nhÊt, n−íc ta ®· tham gia x©y dùng C«ng −íc cña Liªn hîp quèc vÒ LuËt biÓn n¨m 1982 vµ ban hµnh nhiÒu v¨n b¶n vÒ luËt biÓn vµ luËt hµng h¶i trong ®ã cã Tuyªn bè cña ChÝnh phñ n−íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ngµy 12-5-1977 vÒ l·nh h¶i, vïng tiÕp gi¸p, vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ vµ thÒm lôc ®Þa cña ViÖt Nam; Tuyªn bè cña ChÝnh phñ n−íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam vÒ ®−êng c¬ së dïng ®Ó tÝnh chiÒu réng l·nh h¶i ViÖt Nam ngµy 12-11-1982; C¸c luËt nh−: Bé luËt hµng h¶i n¨m 2005, LuËt dÇu khÝ n¨m 1993, söa ®æi, bæ sung n¨m 2000, 2008, LuËt biªn giíi quèc gia n¨m 2003; c¸c nghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ quy ®Þnh cô thÓ vÒ xö lý vi ph¹m hµnh chÝnh trong c¸c ho¹t ®éng liªn quan ®Õn biÓn nh− m«i tr−êng, thñy s¶n, hµng h¶i, dÇu khÝ, b¶o ®¶m an ninh - quèc phßng trªn c¸c vïng biÓn ViÖt Nam.
36
Ngµy 10-12-1982, ViÖt Nam ®· ký C«ng −íc cña Liªn hîp quèc vÒ LuËt biÓn n¨m 1982 vµ phª chuÈn C«ng −íc nµy vµo ngµy 23-6-1994. Sau nhiÒu n¨m chuÈn bÞ, ngµy 21-6-2012, Quèc héi n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ®· th«ng qua LuËt biÓn ViÖt Nam.
C©u hái 11: Qu¸ tr×nh x©y dùng vµ ý nghÜa cña viÖc ban hµnh LuËt biÓn ViÖt Nam n¨m 2012? Tãm t¾t ph¹m vi ®iÒu chØnh cña LuËt biÓn ViÖt Nam n¨m 2012?
Tr¶ lêi:
Qu¸ tr×nh x©y dùng LuËt biÓn ViÖt Nam n¨m 2012 vµ ý nghÜa cña viÖc ban hµnh nh− sau: Ngµy 23-6-1994, Quèc héi n−íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam khãa IX ®· th«ng qua NghÞ quyÕt vÒ viÖc phª chuÈn C«ng −íc cña Liªn hîp quèc vÒ LuËt biÓn n¨m 1982. Thùc hiÖn NghÞ quyÕt cña Quèc héi, c«ng t¸c x©y dùng LuËt biÓn ViÖt Nam ®· ®−îc ®−a vµo Ch−¬ng tr×nh x©y dùng ph¸p luËt cña Quèc héi khãa X. Trªn c¬ së quy ®Þnh cña C«ng −íc cña Liªn hîp quèc vÒ LuËt biÓn n¨m 1982, tham kh¶o c¸c th«ng lÖ quèc tÕ vµ thùc tiÔn cña nhiÒu quèc gia ven biÓn, dùa trªn c¸c yªu cÇu vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, b¶o ®¶m an ninh - quèc phßng cña n−íc ta, tr¶i qua ba nhiÖm kú Quèc héi khãa X, XI, XII víi nhiÒu lÇn chØnh
37
söa, bæ sung, tíi phiªn häp ngµy 21-6-2012 trong kú häp thø 3, Quèc héi khãa XIII ®· chÝnh thøc th«ng qua LuËt biÓn ViÖt Nam víi sè phiÕu t¸n thµnh lµ 99,8%.
§©y lµ mét ho¹t ®éng lËp ph¸p quan träng nh»m hoµn thiÖn khu«n khæ ph¸p lý liªn quan biÓn, ®¶o n−íc ta. LÇn ®Çu tiªn n−íc ta cã mét v¨n b¶n luËt quy ®Þnh ®Çy ®ñ chÕ ®é ph¸p lý c¸c vïng biÓn thuéc chñ quyÒn, quyÒn chñ quyÒn vµ quyÒn tµi ph¸n quèc gia cña ViÖt Nam theo ®óng C«ng −íc cña Liªn hîp quèc vÒ LuËt biÓn n¨m 1982, t¹o c¬ së ph¸p lý cho viÖc khai th¸c vµ qu¶n lý c¸c vïng biÓn, ®ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho qu¸ tr×nh héi nhËp quèc tÕ. Víi LuËt biÓn ViÖt Nam n¨m 2012, cïng víi viÖc kh¼ng ®Þnh chñ tr−¬ng gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp biÓn, ®¶o b»ng c¸c biÖn ph¸p hßa b×nh, Nhµ n−íc ta ®· göi mét th«ng ®iÖp quan träng tíi toµn thÕ giíi: ViÖt Nam lµ mét thµnh viªn cã tr¸ch nhiÖm trong céng ®ång quèc tÕ, t«n träng vµ tu©n thñ luËt ph¸p quèc tÕ, nhÊt lµ c¸c ®iÒu −íc quèc tÕ mµ ViÖt Nam lµ thµnh viªn, quyÕt t©m phÊn ®Êu v× hßa b×nh, æn ®Þnh, hîp t¸c vµ ph¸t triÓn cña khu vùc vµ trªn thÕ giíi.
LuËt biÓn ViÖt Nam n¨m 2012 quy ®Þnh vÒ ®−êng c¬ së, néi thñy, l·nh h¶i, vïng tiÕp gi¸p l·nh h¶i, vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ, thÒm lôc ®Þa, c¸c ®¶o, quÇn ®¶o Hoµng Sa, quÇn ®¶o Tr−êng Sa
38
vµ quÇn ®¶o kh¸c thuéc chñ quyÒn, quyÒn chñ quyÒn, quyÒn tµi ph¸n quèc gia cña ViÖt Nam; ho¹t ®éng trong vïng biÓn ViÖt Nam; ph¸t triÓn kinh tÕ biÓn; qu¶n lý vµ b¶o vÖ biÓn, ®¶o.
LuËt biÓn ViÖt Nam n¨m 2012 bao gåm b¶y ch−¬ng vµ 55 ®iÒu.
Ch−¬ng I: Nh÷ng quy ®Þnh chung gåm cã b¶y ®iÒu quy ®Þnh vÒ ph¹m vi ®iÒu chØnh, viÖc ¸p dông ph¸p luËt, gi¶i thÝch tõ ng÷, nguyªn t¾c qu¶n lý vµ b¶o vÖ biÓn, chÝnh s¸ch qu¶n lý vµ b¶o vÖ biÓn, hîp t¸c quèc tÕ vÒ biÓn, qu¶n lý nhµ n−íc vÒ biÓn.
Ch−¬ng II: Vïng biÓn ViÖt Nam gåm cã 14 ®iÒu quy ®Þnh vÒ viÖc x¸c ®Þnh ®−êng c¬ së, chÕ ®é ph¸p lý cña c¸c vïng biÓn thuéc chñ quyÒn cña ViÖt Nam (néi thñy, l·nh h¶i) vµ c¸c vïng biÓn thuéc quyÒn chñ quyÒn cña ViÖt Nam (vïng tiÕp gi¸p l·nh h¶i, vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ vµ thÒm lôc ®Þa), ®¶o, quÇn ®¶o vµ chÕ ®é ph¸p lý cña ®¶o.
Ch−¬ng III: Ho¹t ®éng trong vïng biÓn ViÖt Nam gåm cã 20 ®iÒu quy ®Þnh vÒ néi hµm cña viÖc ®i qua kh«ng g©y h¹i, nghÜa vô khi thùc hiÖn quyÒn nµy, quy ®Þnh tuyÕn hµng h¶i vµ ph©n luång giao th«ng.
Ch−¬ng IV: Ph¸t triÓn kinh tÕ biÓn gåm cã n¨m ®iÒu, quy ®Þnh c¸c nguyªn t¾c ph¸t triÓn biÓn, c¸c ngµnh kinh tÕ biÓn −u tiªn ph¸t triÓn, vÊn ®Ò quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ biÓn, khuyÕn khÝch,
39
−u ®·i ®Çu t− ph¸t triÓn kinh tÕ biÓn trªn c¸c ®¶o vµ ho¹t ®éng trªn biÓn.
Ch−¬ng V: TuÇn tra, kiÓm so¸t trªn biÓn gåm cã ba ®iÒu quy ®Þnh vÒ lùc l−îng tuÇn tra, kiÓm so¸t trªn biÓn; nhiÖm vô vµ ph¹m vi tr¸ch nhiÖm tuÇn tra, kiÓm so¸t trªn biÓn.
Ch−¬ng VI: Xö lý vi ph¹m gåm cã bèn ®iÒu quy ®Þnh vÒ dÉn gi¶i vµ ®Þa ®iÓm xö lý vi ph¹m, biÖn ph¸p b¶o ®¶m tè tông, xö lý vi ph¹m, biÖn ph¸p ®èi víi ®èi t−îng lµ ng−êi n−íc ngoµi v.v. nh»m b¶o ®¶m sù phèi hîp nhÞp nhµng, ®óng ph¸p luËt gi÷a c¸c c¬ quan cã tr¸ch nhiÖm xö lý vi ph¹m LuËt biÓn ViÖt Nam n¨m 2012.
Ch−¬ng VII: §iÒu kho¶n thi hµnh: LuËt biÓn ViÖt Nam n¨m 2012 cã hiÖu lùc thi hµnh tõ ngµy 01 th¸ng 01 n¨m 2013. ChÝnh phñ sÏ ban hµnh nh÷ng quy ®Þnh h−íng dÉn thi hµnh c¸c ®iÒu kho¶n ®−îc giao ë trong LuËt.
C©u hái 12: Trong hÖ thèng ph¸p luËt ViÖt Nam hiÖn nay, cã nh÷ng v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt c¬ b¶n nµo liªn quan ®Õn biÓn ®¶o?
Tr¶ lêi:
§Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc qu¶n lý, khai th¸c, b¶o vÖ tµi nguyªn còng nh− gi÷ v÷ng chñ quyÒn biÓn, ®¶o, ®Õn nay, ViÖt Nam ®· ban hµnh nhiÒu
40
v¨n b¶n ph¸p luËt liªn quan ®Õn biÓn, trong ®ã cã thÓ kÓ ®Õn mét sè v¨n b¶n quan träng sau: - HiÕn ph¸p n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam n¨m 1980; HiÕn ph¸p n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam n¨m 1992, söa ®æi, bæ sung n¨m 2001; HiÕn ph¸p n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam n¨m 2013.
- LuËt biªn giíi quèc gia n¨m 2003 (LuËt sè 06/2003/QH11).
- LuËt dÇu khÝ n¨m 1993; LuËt söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu cña LuËt dÇu khÝ n¨m 2000 (LuËt sè 19/2000/QH10); LuËt söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu cña LuËt dÇu khÝ n¨m 2008 (LuËt sè 10/2008/QH12).
- LuËt thñy s¶n n¨m 2003 (LuËt sè 17/2003/QH11). - Bé luËt hµng h¶i ViÖt Nam n¨m 2005 (LuËt sè 40/2005/QH11).
- LuËt biÓn ViÖt Nam n¨m 2012 (LuËt sè 18/2012/QH13).
- NghÞ quyÕt ngµy 23-6-1994 cña Quèc héi vÒ viÖc phª chuÈn C«ng −íc cña Liªn hîp quèc vÒ LuËt biÓn n¨m 1982.
- Ph¸p lÖnh lùc l−îng C¶nh s¸t BiÓn ViÖt Nam n¨m 2008 (Ph¸p lÖnh sè 03/2008/PL-UBTVQH 12). - Tuyªn bè ngµy 12-5-1977 cña ChÝnh phñ n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam vÒ l·nh h¶i, vïng tiÕp gi¸p, vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ vµ thÒm lôc ®Þa cña ViÖt Nam.
- Tuyªn bè ngµy 12-11-1982 cña ChÝnh phñ
41
n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam vÒ ®−êng c¬ së dïng ®Ó tÝnh chiÒu réng l·nh h¶i ViÖt Nam.
C©u hái 13: LuËt biªn giíi quèc gia n¨m 2003 cã nh÷ng ®iÒu, kho¶n nµo quy ®Þnh vÒ lÜnh vùc biÓn, ®¶o?
Tr¶ lêi:
LuËt biªn giíi quèc gia ®−îc ban hµnh n¨m 2003, chÝnh thøc cã hiÖu lùc tõ ngµy 01-01-2004, quy ®Þnh vÒ c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn biªn giíi quèc gia. LuËt gåm s¸u ch−¬ng 41 ®iÒu, trong ®ã cã 14 ®iÒu liªn quan trùc tiÕp ®Õn lÜnh vùc biÓn, ®¶o. Cô thÓ lµ:
§iÒu 1: ®Ò cËp bé phËn cÊu thµnh biªn giíi quèc gia n−íc ta trong ®ã cã ®−a ra c¸c côm tõ: c¸c ®¶o, quÇn ®¶o, quÇn ®¶o Hoµng Sa, Tr−êng Sa, vïng biÓn;
§iÒu 2: (®o¹n 2) ®Ò cËp chÕ ®é ph¸p lý, quy chÕ qu¶n lý vµ b¶o vÖ vïng tiÕp gi¸p l·nh h¶i, vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ, thÒm lôc ®Þa cña n−íc ta phï hîp víi C«ng −íc cña Liªn hîp quèc vÒ LuËt biÓn n¨m 1982 vµ c¸c ®iÒu −íc quèc tÕ kh¸c mµ ViÖt Nam tham gia;
§iÒu 4: ®Ò cËp kh¸i niÖm ®−êng c¬ së, vïng tiÕp gi¸p l·nh h¶i, vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ, thÒm lôc ®Þa cña ViÖt Nam (kho¶n 1, 2, 3, 4), kh¸i niÖm ®i qua kh«ng g©y h¹i trong l·nh h¶i (môc 9);
42
§iÒu 5: (kho¶n 3, 4) ®Ò cËp viÖc x¸c ®Þnh biªn giíi quèc gia trªn biÓn vµ ranh giíi phÝa ngoµi vïng tiÕp gi¸p l·nh h¶i, vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ vµ thÒm lôc ®Þa;
§iÒu 6: (kho¶n 2) ®Ò cËp khu vùc biªn giíi trªn biÓn;
§iÒu 7: x¸c ®Þnh “néi thñy” cña ViÖt Nam; §iÒu 8: nªu kh¸i niÖm “vïng n−íc lÞch sö”; §iÒu 9: x¸c ®Þnh l·nh h¶i cña ViÖt Nam; §iÒu 11: nªu chñ tr−¬ng cña Nhµ n−íc ta gi¶i
quyÕt c¸c vÊn ®Ò vÒ biªn giíi quèc gia th«ng qua ®µm ph¸n trªn c¬ së t«n träng ®éc lËp, chñ quyÒn, toµn vÑn l·nh thæ vµ lîi Ých chÝnh ®¸ng cña nhau;
§iÒu 15: ®Ò cËp viÖc qu¸ c¶nh qua biªn giíi vµo vïng biÓn n−íc ta ph¶i tu©n theo ®−êng hµng h¶i ®· ®−îc quy ®Þnh;
§iÒu 18: quy ®Þnh tµu thuyÒn n−íc ngoµi ®i qua kh«ng g©y h¹i trong l·nh h¶i ViÖt Nam ph¶i tu©n thñ ph¸p luËt ViÖt Nam vµ c¸c ®iÒu −íc quèc tÕ mµ ViÖt Nam tham gia; tµu ngÇm vµ c¸c ph−¬ng tiÖn ®i ngÇm kh¸c ph¶i ®i næi vµ treo cê quèc tÞch;
§iÒu 19: quy ®Þnh ho¹t ®éng cña tµu thuyÒn n−íc ngoµi trong l·nh h¶i ViÖt Nam;
§iÒu 21: (kho¶n 1) ®Ò cËp ng−êi, ph−¬ng tiÖn, hµng hãa cã thÓ bÞ h¹n chÕ hoÆc t¹m ngõng qua l¹i trong l·nh h¶i ViÖt Nam trong tr−êng hîp ®Æc biÖt;
43
§iÒu 35: quy ®Þnh néi dung qu¶n lý nhµ n−íc vÒ biªn giíi quèc gia trong ®ã bao gåm c¶ néi dung vÒ biªn giíi biÓn.
C©u hái 14: Vïng biÓn ViÖt Nam ®−îc hiÓu nh− thÕ nµo theo quy ®Þnh cña LuËt biÓn ViÖt Nam n¨m 2012?
Tr¶ lêi:
Theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 3 LuËt biÓn ViÖt Nam n¨m 2012, vïng biÓn ViÖt Nam bao gåm néi thñy, l·nh h¶i, vïng tiÕp gi¸p l·nh h¶i, vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ vµ thÒm lôc ®Þa thuéc chñ quyÒn, quyÒn chñ quyÒn vµ quyÒn tµi ph¸n quèc gia cña ViÖt Nam, ®−îc x¸c ®Þnh theo ph¸p luËt ViÖt Nam, ®iÒu −íc quèc tÕ vÒ biªn giíi l·nh thæ mµ n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam lµ thµnh viªn vµ phï hîp víi C«ng −íc cña Liªn hîp quèc vÒ LuËt biÓn n¨m 1982.
C©u hái 15: Nguyªn t¾c qu¶n lý vµ b¶o vÖ biÓn ®−îc quy ®Þnh nh− thÕ nµo trong LuËt biÓn ViÖt Nam n¨m 2012?
Tr¶ lêi:
§iÒu 4 LuËt biÓn ViÖt Nam n¨m 2012 quy ®Þnh vÒ nguyªn t¾c qu¶n lý vµ b¶o vÖ biÓn nh− sau: 1. Qu¶n lý vµ b¶o vÖ biÓn ®−îc thùc hiÖn thèng nhÊt theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ViÖt Nam,
44
phï hîp víi HiÕn ch−¬ng Liªn hîp quèc vµ c¸c ®iÒu −íc quèc tÕ kh¸c mµ n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam lµ thµnh viªn.
2. C¸c c¬ quan, tæ chøc vµ mäi c«ng d©n ViÖt Nam cã tr¸ch nhiÖm b¶o vÖ chñ quyÒn, quyÒn chñ quyÒn, quyÒn tµi ph¸n quèc gia trªn c¸c vïng biÓn, ®¶o vµ quÇn ®¶o, b¶o vÖ tµi nguyªn vµ m«i tr−êng biÓn.
3. Nhµ n−íc gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp liªn quan ®Õn biÓn, ®¶o víi c¸c n−íc kh¸c b»ng c¸c biÖn ph¸p hßa b×nh, phï hîp víi C«ng −íc cña Liªn hîp quèc vÒ LuËt biÓn n¨m 1982, ph¸p luËt vµ thùc tiÔn quèc tÕ.
C©u hái 16: Môc tiªu cña chÝnh s¸ch qu¶n lý vµ b¶o vÖ biÓn ®−îc x¸c ®Þnh nh− thÕ nµo trong LuËt biÓn ViÖt Nam n¨m 2012?
Tr¶ lêi:
Theo §iÒu 5 LuËt biÓn ViÖt Nam n¨m 2012, môc tiªu cña chÝnh s¸ch qu¶n lý vµ b¶o vÖ biÓn ®−îc x¸c ®Þnh râ nh− sau:
- Ph¸t huy søc m¹nh toµn d©n téc vµ thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p cÇn thiÕt b¶o vÖ chñ quyÒn, quyÒn chñ quyÒn, quyÒn tµi ph¸n quèc gia trªn c¸c vïng biÓn, ®¶o vµ quÇn ®¶o, b¶o vÖ tµi nguyªn vµ m«i tr−êng biÓn, ph¸t triÓn kinh tÕ biÓn.
- X©y dùng vµ thùc hiÖn chiÕn l−îc quy ho¹ch, kÕ ho¹ch qu¶n lý, sö dông, khai th¸c, b¶o vÖ c¸c
45
vïng biÓn, ®¶o vµ quÇn ®¶o mét c¸ch bÒn v÷ng phôc vô môc tiªu x©y dùng, ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, quèc phßng - an ninh.
- KhuyÕn khÝch tæ chøc, c¸ nh©n ®Çu t− lao ®éng, vËt t−, tiÒn vèn vµ ¸p dông thµnh tùu khoa häc - kü thuËt, c«ng nghÖ vµo viÖc sö dông, khai th¸c, ph¸t triÓn kinh tÕ biÓn, b¶o vÖ tµi nguyªn vµ m«i tr−êng biÓn, ph¸t triÓn bÒn v÷ng c¸c vïng biÓn phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña tõng vïng biÓn vµ b¶o ®¶m yªu cÇu quèc phßng - an ninh; t¨ng c−êng th«ng tin, phæ biÕn vÒ tiÒm n¨ng, chÝnh s¸ch, ph¸p luËt vÒ biÓn.
- KhuyÕn khÝch vµ b¶o vÖ ho¹t ®éng thñy s¶n cña ng− d©n trªn c¸c vïng biÓn, b¶o hé ho¹t ®éng cña tæ chøc, c«ng d©n ViÖt Nam ngoµi c¸c vïng biÓn ViÖt Nam phï hîp ®iÒu −íc quèc tÕ mµ n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam lµ thµnh viªn, ph¸p luËt quèc tÕ, ph¸p luËt cña quèc gia ven biÓn cã liªn quan.
- §Çu t− b¶o ®¶m ho¹t ®éng cña c¸c lùc l−îng lµm nhiÖm vô tuÇn tra, kiÓm so¸t trªn biÓn, n©ng cÊp c¬ së hËu cÇn phôc vô cho c¸c ho¹t ®éng trªn biÓn, ®¶o vµ quÇn ®¶o, ph¸t triÓn nguån nh©n lùc biÓn.
- Thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch −u tiªn ®èi víi nh©n d©n sinh sèng trªn c¸c ®¶o vµ quÇn ®¶o; chÕ ®é −u ®·i ®èi víi c¸c lùc l−îng tham gia qu¶n lý vµ b¶o vÖ c¸c vïng biÓn, ®¶o vµ quÇn ®¶o.
46
C©u hái 17: Hîp t¸c quèc tÕ vÒ biÓn bao gåm nh÷ng néi dung g× theo quy ®Þnh cña LuËt biÓn ViÖt Nam?
Tr¶ lêi:
Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 6 LuËt biÓn ViÖt Nam n¨m 2012, hîp t¸c quèc tÕ vÒ biÓn bao gåm: Nhµ n−íc ta ®Èy m¹nh hîp t¸c quèc tÕ vÒ biÓn víi c¸c n−íc, c¸c tæ chøc quèc tÕ vµ khu vùc trªn c¬ së ph¸p luËt quèc tÕ, t«n träng ®éc lËp, chñ quyÒn vµ toµn vÑn l·nh thæ, b×nh ®¼ng, c¸c bªn cïng cã lîi. Néi dung hîp t¸c quèc tÕ vÒ biÓn bao gåm: - §iÒu tra, nghiªn cøu biÓn, ®¹i d−¬ng; øng dông khoa häc - kü thuËt vµ c«ng nghÖ. - øng phã víi biÕn ®æi khÝ hËu, phßng chèng vµ c¶nh b¸o thiªn tai;
- B¶o vÖ ®a d¹ng sinh häc biÓn, hÖ sinh th¸i biÓn; - Phßng, chèng « nhiÔm m«i tr−êng biÓn, xö lý chÊt th¶i tõ ho¹t ®éng kinh tÕ biÓn, øng phã sù cè trµn dÇu;
- T×m kiÕm, cøu n¹n trªn biÓn;
- Phßng, chèng téi ph¹m trªn biÓn;
- Khai th¸c bÒn v÷ng tµi nguyªn biÓn, ph¸t triÓn du lÞch biÓn.
C©u hái 18: §−êng c¬ së ®Ó tÝnh chiÒu réng l·nh h¶i ®−îc quy ®Þnh nh− thÕ nµo? §Æc ®iÓm ®−êng c¬ së cña ViÖt Nam?
Tr¶ lêi:
§−êng c¬ së lµ ®−êng ranh giíi phÝa trong cña
47
l·nh h¶i vµ lµ ranh giíi phÝa ngoµi cña néi thñy, do n−íc ven biÓn quy ®Þnh trªn c¬ së phï hîp víi C«ng −íc cña Liªn hîp quèc vÒ LuËt biÓn n¨m 1982. §−êng c¬ së lµ c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh ph¹m vi, chiÒu réng cña l·nh h¶i vµ c¸c vïng biÓn kh¸c nh− vïng tiÕp gi¸p, vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ, thÒm lôc ®Þa.
Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 5 vµ §iÒu 7 cña C«ng −íc cña Liªn hîp quèc vÒ LuËt biÓn n¨m 1982, c¸c quèc gia ven biÓn (kh«ng ph¶i lµ quèc gia quÇn ®¶o) cã hai lo¹i ®−êng c¬ së lµ ®−êng c¬ së th«ng th−êng vµ ®−êng c¬ së th¼ng.
§−êng c¬ së th«ng th−êng lµ “ngÊn n−íc triÒu thÊp nhÊt däc theo bê biÓn”, cã thÓ hiÓu lµ “®−êng c¾t cña bÒ mÆt n−íc triÒu khi xuèng thÊp nhÊt víi bê biÓn, ®−êng nµy ch¹y däc theo bê biÓn, hoÆc phÇn ®Êt dèc cña bê, t¹i ®ã biÓn lïi xuèng møc triÒu thÊp nhÊt”.
§−êng c¬ së th¼ng ®−îc ¸p dông trong ba tr−êng hîp sau ®©y: ë nh÷ng n¬i bê biÓn khóc khuûu, bÞ khoÐt s©u vµ låi lâm; ë nh÷ng n¬i cã mét chuçi ®¶o n»m s¸t ngay vµ ch¹y däc theo bê biÓn; ë nh÷ng n¬i cã c¸c ®iÒu kiÖn thiªn nhiªn ®Æc biÖt g©y ra sù kh«ng æn ®Þnh cña bê biÓn nh− sù hiÖn diÖn cña c¸c ch©u thæ.
Tuy vËy, ®−êng c¬ së th¼ng ph¶i ®¸p øng hai ®iÒu kiÖn quy ®Þnh trong C«ng −íc cña Liªn hîp quèc vÒ LuËt biÓn n¨m 1982, ®ã lµ “tuyÕn c¸c
48
®−êng c¬ së kh«ng ®−îc ®i chÖch qu¸ xa h−íng chung cña bê biÓn” vµ “c¸c vïng biÓn ë bªn trong c¸c ®−êng c¬ së nµy ph¶i g¾n víi ®Êt liÒn ®ñ ®Õn møc ®−îc ®Æt d−íi chÕ ®é néi thñy” (kho¶n 3 §iÒu 7 C«ng −íc cña Liªn hîp quèc vÒ LuËt biÓn n¨m 1982).
C¨n cø theo C«ng −íc cña Liªn hîp quèc vÒ LuËt biÓn n¨m 1982, c¨n cø theo ®Þa h×nh bê biÓn ViÖt Nam, ®−êng c¬ së dïng ®Ó tÝnh chiÒu réng l·nh h¶i ViÖt Nam vµ c¸c vïng biÓn kh¸c lµ ®−êng c¬ së th¼ng. Ngµy 12-11-1982, ChÝnh phñ n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ®· ra Tuyªn bè vÒ ®−êng c¬ së dïng ®Ó tÝnh chiÒu réng l·nh h¶i ViÖt Nam. Theo ®ã, “®−êng c¬ së dïng ®Ó tÝnh chiÒu réng l·nh h¶i cña lôc ®Þa ViÖt Nam lµ ®−êng th¼ng g·y khóc nèi liÒn c¸c ®iÓm cã to¹ ®é ghi trong phô lôc ®Ýnh theo Tuyªn bè nµy” (§iÓm 1).
§iÒu 8 cña LuËt biÓn ViÖt Nam n¨m 2012 quy ®Þnh “§−êng c¬ së dïng ®Ó tÝnh chiÒu réng l·nh h¶i ViÖt Nam lµ ®−êng c¬ së th¼ng ®· ®−îc ChÝnh phñ c«ng bè. ChÝnh phñ x¸c ®Þnh vµ c«ng bè ®−êng c¬ së ë nh÷ng khu vùc ch−a cã ®−êng c¬ së sau khi ®−îc ñy ban th−êng vô Quèc héi phª chuÈn”.
Thùc hiÖn ®iÒu nµy, thêi gian tíi ®©y chóng ta cÇn tiÕp tôc kh¶o s¸t, c«ng bè bæ sung ®−êng c¬ së th¼ng dïng ®Ó tÝnh chiÒu réng l·nh h¶i trong vÞnh B¾c Bé vµ nh÷ng khu vùc ch−a cã ®−êng c¬ së th¼ng.
49
Nguån: Côc §o ®¹c vµ B¶n ®å Nhµ n−íc vÏ th¸ng 7 n¨m 1982
50
C©u hái 19: §−êng c¬ së cã ph¶i lµ biªn giíi n−íc ta trªn biÓn hay kh«ng?
Tr¶ lêi:
§−êng c¬ së kh«ng ph¶i lµ biªn giíi n−íc ta trªn biÓn nh−ng nã lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh ®−êng biªn giíi ®ã. §−êng biªn giíi quèc gia trªn biÓn chÝnh lµ ®−êng song song víi ®−êng c¬ së vµ c¸ch ®−êng c¬ së mét kho¶ng c¸ch võa b»ng chiÒu réng cña l·nh h¶i. Theo LuËt biªn giíi quèc gia n¨m 2003 vµ LuËt biÓn ViÖt Nam n¨m 2012, ®−êng biªn giíi cña n−íc ta trªn biÓn chÝnh lµ ranh giíi bªn ngoµi cña l·nh h¶i, ch¹y song song víi ®−êng c¬ së vµ c¸ch ®−êng c¬ së 12 h¶i lý. T¹i nh÷ng vïng chång lÊn l·nh h¶i víi c¸c n−íc cã liªn quan, ranh giíi bªn ngoµi cña l·nh h¶i ®−îc x¸c lËp theo tho¶ thuËn.
C©u hái 20: Vïng néi thñy lµ g×? Vïng néi thñy cña ViÖt Nam ®−îc quy ®Þnh nh− thÕ nµo?
Tr¶ lêi:
Kho¶n 1 §iÒu 8 C«ng −íc cña Liªn hîp quèc vÒ LuËt biÓn n¨m 1982 quy ®Þnh: “Trõ tr−êng hîp ®· ®−îc quy ®Þnh ë phÇn IV, c¸c vïng n−íc ë phÝa bªn trong ®−êng c¬ së cña l·nh h¶i thuéc néi thñy cña quèc gia”.
51
Nh− vËy, vïng néi thñy bao gåm c¸c vïng n−íc c¶ng biÓn, c¸c vòng tµu, cöa s«ng, c¸c vÞnh v.v. n»m gi÷a l·nh thæ ®Êt liÒn vµ ®−êng c¬ së dïng ®Ó tÝnh chiÒu réng l·nh h¶i.
C¸c quèc gia ven biÓn thùc hiÖn chñ quyÒn hoµn toµn, ®Çy ®ñ vµ tuyÖt ®èi ®èi víi vïng néi thñy nh− trªn l·nh thæ ®Êt liÒn.
Theo §iÒu 9 LuËt biÓn ViÖt Nam n¨m 2012, néi thñy cña ViÖt Nam lµ vïng n−íc tiÕp gi¸p víi bê biÓn, ë phÝa trong ®−êng c¬ së vµ lµ bé phËn l·nh thæ cña ViÖt Nam.
§iÒu 10 LuËt biÓn ViÖt Nam n¨m 2012 còng quy ®Þnh râ chÕ ®é ph¸p lý cña néi thñy lµ: Nhµ n−íc thùc hiÖn chñ quyÒn hoµn toµn, tuyÖt ®èi vµ ®Çy ®ñ ®èi víi néi thñy nh− trªn l·nh thæ ®Êt liÒn.
C©u hái 21: Tµu thuyÒn n−íc ngoµi ho¹t ®éng trong vïng néi thñy ViÖt Nam ph¶i chÊp hµnh nh÷ng quy ®Þnh nµo?
Tr¶ lêi:
Vïng néi thñy cña ViÖt Nam lµ c¸c vïng n−íc c¶ng biÓn, c¸c vòng tµu, cöa s«ng, c¸c vÞnh v.v. n»m gi÷a l·nh thæ ®Êt liÒn vµ ®−êng c¬ së dïng ®Ó tÝnh chiÒu réng l·nh h¶i. ViÖt Nam cã chñ quyÒn tuyÖt ®èi, hoµn toµn vµ ®Çy ®ñ ®èi víi vïng néi thñy nh− trªn l·nh thæ ®Êt liÒn.
52
Tµu thuyÒn, m¸y bay n−íc ngoµi ho¹t ®éng trong vïng néi thñy cña ViÖt Nam ph¶i tuyÖt ®èi chÊp hµnh c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt ViÖt Nam liªn quan ®Õn c¸c ho¹t ®éng trong vïng néi thñy cña ViÖt Nam nh−: viÖc cÊp phÐp bay, l−u th«ng hµng h¶i, ph©n luång l¹ch ®i l¹i, quy ®Þnh cña c¸c c¶ng biÓn v.v. còng nh− nh÷ng quy ®Þnh kh¸c vÒ an ninh, quèc phßng, trËt tù c«ng céng, kiÓm dÞch, y tÕ, h¶i quan v.v..
C©u hái 22: L·nh h¶i lµ g×? ChiÒu réng vµ chÕ ®é ph¸p lý cña l·nh h¶i ViÖt Nam ®−îc quy ®Þnh nh− thÕ nµo?
Tr¶ lêi:
L·nh h¶i lµ vïng biÓn cã chiÒu réng 12 h¶i lý tÝnh tõ ®−êng c¬ së ra phÝa biÓn. Ranh giíi ngoµi cña l·nh h¶i lµ biªn giíi quèc gia trªn biÓn cña ViÖt Nam (§iÒu 11 LuËt biÓn ViÖt Nam n¨m 2012).
§iÓm 1 Tuyªn bè ngµy 12-5-1977 cña ChÝnh phñ n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam vÒ l·nh h¶i, vïng tiÕp gi¸p, vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ vµ thÒm lôc ®Þa cña ViÖt Nam quy ®Þnh: “L·nh h¶i cña n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam réng 12 h¶i lý, ë phÝa ngoµi ®−êng c¬ së nèi liÒn c¸c ®iÓm nh« ra nhÊt cña bê biÓn vµ c¸c ®iÓm ngoµi cïng cña c¸c ®¶o ven bê cña ViÖt Nam tÝnh
53
tõ ngÊn n−íc thñy triÒu thÊp nhÊt trë ra” vµ “N−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam thùc hiÖn chñ quyÒn ®Çy ®ñ vµ toµn vÑn ®èi víi l·nh h¶i cña m×nh còng nh− ®èi víi vïng trêi, ®¸y biÓn vµ lßng ®Êt d−íi ®¸y biÓn cña l·nh h¶i”.
§iÒu 12 LuËt biÓn ViÖt Nam n¨m 2012 còng quy ®Þnh râ chÕ ®é ph¸p lý cña l·nh h¶i ViÖt Nam nh− sau:
1. Nhµ n−íc thùc hiÖn chñ quyÒn ®Çy ®ñ vµ toµn vÑn ®èi víi l·nh h¶i vµ vïng trêi, ®¸y biÓn vµ lßng ®Êt d−íi ®¸y biÓn cña l·nh h¶i phï hîp víi C«ng −íc cña Liªn hîp quèc vÒ LuËt biÓn n¨m 1982.
2. Tµu thuyÒn cña tÊt c¶ c¸c quèc gia ®−îc h−ëng quyÒn ®i qua kh«ng g©y h¹i trong l·nh h¶i ViÖt Nam. §èi víi tµu qu©n sù n−íc ngoµi khi thùc hiÖn quyÒn ®i qua kh«ng g©y h¹i trong l·nh h¶i ViÖt Nam, th«ng b¸o tr−íc cho c¬ quan cã thÈm quyÒn cña ViÖt Nam.
3. ViÖc ®i qua kh«ng g©y h¹i cña tµu thuyÒn n−íc ngoµi ph¶i ®−îc thùc hiÖn trªn c¬ së t«n träng hßa b×nh, ®éc lËp, chñ quyÒn, ph¸p luËt ViÖt Nam vµ ®iÒu −íc quèc tÕ mµ n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam lµ thµnh viªn.
4. C¸c ph−¬ng tiÖn bay n−íc ngoµi kh«ng ®−îc vµo vïng trêi ë trªn l·nh h¶i ViÖt Nam, trõ tr−êng hîp ®−îc sù ®ång ý cña ChÝnh phñ ViÖt Nam hoÆc thùc hiÖn theo ®iÒu −íc quèc tÕ mµ
54
n−íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam lµ thµnh viªn.
5. Nhµ n−íc cã chñ quyÒn ®èi víi mäi lo¹i hiÖn vËt kh¶o cæ, lÞch sö trong l·nh h¶i ViÖt Nam.
C©u hái 23: ThÕ nµo lµ quyÒn ®i qua kh«ng g©y h¹i trong l·nh h¶i? QuyÒn ®i qua kh«ng g©y h¹i trong l·nh h¶i ViÖt Nam ®−îc quy ®Þnh nh− thÕ nµo?
Tr¶ lêi:
QuyÒn qua l¹i kh«ng g©y h¹i lµ mét quyÒn dµnh cho tµu thuyÒn n−íc ngoµi t¹i l·nh h¶i cña mét quèc gia ven biÓn. QuyÒn nµy lµ mét nguyªn t¾c tËp qu¸n cña luËt quèc tÕ vµ ®−îc thõa nhËn b»ng thùc tiÔn cña c¸c quèc gia. NÒn t¶ng cña nã lµ nguyªn t¾c tù do hµng h¶i.
Qua l¹i kh«ng g©y h¹i ®−îc hiÓu lµ: kh«ng lµm ph−¬ng h¹i ®Õn hoµ b×nh, trËt tù hay an ninh cña quèc gia ven biÓn. ViÖc qua l¹i kh«ng g©y h¹i ph¶i ®−îc tiÕn hµnh phï hîp víi C«ng −íc cña Liªn hîp quèc vÒ LuËt biÓn n¨m 1982 vµ luËt ph¸p quèc tÕ. Tµu ngÇm n−íc ngoµi khi ®i trong l·nh h¶i ph¶i trong tr¹ng th¸i næi vµ treo cê quèc tÞch.
§i qua l·nh h¶i ®−îc hiÓu lµ: ®i qua l·nh h¶i mµ kh«ng vµo néi thñy, kh«ng ®Ëu l¹i t¹i c¸c c«ng tr×nh c¶ng hay mét vòng tµu ë bªn ngoµi néi thñy,
55
®i qua l·nh h¶i ®Ó vµo néi thñy hoÆc rêi néi thñy ®i ra biÓn c¶. ViÖc ®i qua ®−îc tiÕn hµnh liªn tôc vµ nhanh chãng. C¸c thuyÒn n−íc ngoµi chØ cã thÓ dõng l¹i vµ th¶ neo khi gÆp nh÷ng sù cè th«ng th−êng vÒ hµng h¶i hoÆc v× mét tr−êng hîp bÊt kh¶ kh¸ng hay m¾c n¹n hoÆc v× môc ®Ých cøu gióp ng−êi hay tµu thuyÒn, ph−¬ng tiÖn bay ®ang l©m nguy hoÆc m¾c n¹n. Sau khi c¸c sù biÕn trªn kÕt thóc, tµu thuyÒn n−íc ngoµi ph¶i tiÕp tôc hµnh tr×nh liªn tôc vµ nhanh chãng (§iÒu 18 C«ng −íc cña Liªn hîp quèc vÒ LuËt biÓn n¨m 1982).
LuËt biÓn ViÖt Nam n¨m 2012 quy ®Þnh: “§i qua kh«ng g©y h¹i trong l·nh h¶i” t¹i §iÒu 23 vµ “NghÜa vô khi thùc hiÖn quyÒn ®i qua kh«ng g©y h¹i” t¹i §iÒu 24. Theo ®ã, viÖc ®i qua kh«ng g©y h¹i trong l·nh h¶i kh«ng ®−îc lµm ph−¬ng h¹i ®Õn hßa b×nh, quèc phßng, an ninh cña ViÖt Nam, trËt tù an toµn trªn biÓn (kho¶n 3 §iÒu 23). ViÖc ®i qua cña tµu thuyÒn n−íc ngoµi trong l·nh h¶i ViÖt Nam bÞ coi lµ g©y ph−¬ng h¹i ®Õn hßa b×nh, quèc phßng, an ninh cña ViÖt Nam, trËt tù an toµn x· héi nÕu tµu thuyÒn ®ã tiÕn hµnh bÊt kú mét hµnh vi nµo sau ®©y: ®e däa hoÆc sö dông vò lùc chèng l¹i ®éc lËp, chñ quyÒn vµ toµn vÑn l·nh thæ cña ViÖt Nam; ®e däa hoÆc sö dông vò lùc chèng l¹i ®éc lËp, chñ quyÒn vµ toµn vÑn l·nh thæ cña quèc gia kh¸c; thùc hiÖn c¸c hµnh vi tr¸i víi c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n cña ph¸p luËt quèc tÕ ®−îc
56
quy ®Þnh trong HiÕn ch−¬ng Liªn hîp quèc; luyÖn tËp hay diÔn tËp víi bÊt kú kiÓu, lo¹i vò khÝ nµo, d−íi bÊt kú h×nh thøc nµo; thu thËp th«ng tin g©y thiÖt h¹i cho quèc phßng, an ninh cña ViÖt Nam; tuyªn truyÒn nh»m g©y h¹i ®Õn quèc phßng, an ninh cña ViÖt Nam; phãng ®i, tiÕp nhËn hay xÕp ph−¬ng tiÖn bay lªn tµu thuyÒn; phãng ®i, tiÕp nhËn hay xÕp ph−¬ng tiÖn qu©n sù lªn tµu thuyÒn; bèc, dì hµng hãa, tiÒn b¹c hay ®−a ng−êi lªn xuèng tµu thuyÒn tr¸i víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt ViÖt Nam vÒ h¶i quan, thuÕ, y tÕ hoÆc xuÊt nhËp c¶nh; cè ý g©y « nhiÔm nghiªm träng m«i tr−êng biÓn; ®¸nh b¾t h¶i s¶n tr¸i phÐp; nghiªn cøu, ®iÒu tra, th¨m dß tr¸i phÐp; lµm ¶nh h−ëng ®Õn ho¹t ®éng cña hÖ thèng th«ng tin liªn l¹c hoÆc cña thiÕt bÞ hay c«ng tr×nh kh¸c cña ViÖt Nam; tiÕn hµnh ho¹t ®éng kh¸c kh«ng trùc tiÕp liªn quan ®Õn viÖc ®i qua (kho¶n 3 §iÒu 23).
Khi thùc hiÖn quyÒn ®i qua kh«ng g©y h¹i trong l·nh h¶i ViÖt Nam, tæ chøc, c¸ nh©n n−íc ngoµi cã nghÜa vô tu©n thñ quy ®Þnh cña ph¸p luËt ViÖt Nam vÒ néi dung sau ®©y: an toµn hµng h¶i vµ ®iÒu phèi giao th«ng ®−êng biÓn, tuyÕn hµng h¶i vµ ph©n luång giao th«ng; b¶o vÖ thiÕt bÞ vµ hÖ thèng b¶o ®¶m hµng h¶i, thiÕt bÞ hay c«ng tr×nh kh¸c; b¶o vÖ ®−êng d©y c¸p vµ èng dÉn; b¶o tån tµi nguyªn sinh vËt biÓn; ho¹t ®éng ®¸nh b¾t, khai th¸c vµ nu«i trång h¶i s¶n; g×n gi÷
57
m«i tr−êng biÓn, ng¨n ngõa, h¹n chÕ vµ chÕ ngù « nhiÔm m«i tr−êng biÓn; nghiªn cøu khoa häc biÓn vµ ®o ®¹c thñy v¨n; h¶i quan, thuÕ, y tÕ, xuÊt nhËp c¶nh (kho¶n 1 §iÒu 24).
C©u hái 24: ThÕ nµo lµ vïng tiÕp gi¸p l·nh h¶i? Ph¹m vi vµ chÕ ®é ph¸p lý cña vïng tiÕp gi¸p l·nh h¶i ®−îc LuËt biÓn ViÖt Nam n¨m 2012 quy ®Þnh nh− thÕ nµo?
Tr¶ lêi:
Vïng tiÕp gi¸p l·nh h¶i lµ vïng biÓn n»m ngoµi l·nh h¶i vµ tiÕp liÒn víi l·nh h¶i, t¹i ®ã quèc gia ven biÓn thùc hiÖn c¸c thÈm quyÒn cã tÝnh riªng biÖt vµ h¹n chÕ ®èi víi c¸c lÜnh vùc nhÊt ®Þnh. Ph¹m vi vïng tiÕp gi¸p l·nh h¶i kh«ng qu¸ 24 h¶i lý tÝnh tõ ®−êng c¬ së.
§iÒu 13 LuËt biÓn ViÖt Nam n¨m 2012 quy ®Þnh: “Vïng tiÕp gi¸p l·nh h¶i lµ vïng biÓn tiÕp liÒn vµ n»m ngoµi l·nh h¶i ViÖt Nam, cã chiÒu réng 12 h¶i lý tÝnh tõ ranh giíi ngoµi cña l·nh h¶i”.
§iÒu 14 LuËt biÓn ViÖt Nam n¨m 2012 quy ®Þnh chÕ ®é ph¸p lý cña vïng tiÕp gi¸p l·nh h¶i cña ViÖt Nam nh− sau:
1. Nhµ n−íc thùc hiÖn quyÒn chñ quyÒn, quyÒn tµi ph¸n quèc gia vµ c¸c quyÒn kh¸c quy ®Þnh t¹i §iÒu 16 cña LuËt biÓn ViÖt Nam n¨m 2012 ®èi víi vïng tiÕp gi¸p l·nh h¶i.
58
2. Nhµ n−íc thùc hiÖn kiÓm so¸t trong vïng tiÕp gi¸p l·nh h¶i nh»m ng¨n ngõa vµ trõng trÞ hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt vÒ h¶i quan, thuÕ, y tÕ, xuÊt nhËp c¶nh x¶y ra trªn l·nh thæ hoÆc trong l·nh h¶i ViÖt Nam.
C©u hái 25: Phao sè 0 cã ph¶i lµ ®iÓm mèc x¸c ®Þnh ranh giíi phÝa bªn ngoµi cña l·nh h¶i n−íc ta hay kh«ng?
Tr¶ lêi:
Khi ho¹t ®éng trªn biÓn, nhiÒu ng− d©n th−êng thÊy cã phao sè 0 vµ cho r»ng ®ã lµ biªn giíi quèc gia trªn biÓn. Sù thùc, phao sè 0 kh«ng ph¶i lµ ®iÓm mèc cña ®−êng biªn giíi quèc gia trªn biÓn. Nã chØ lµ ®iÓm ®Çu tiªn cña hÖ thèng mèc tiªu dÉn luång vµo c¶ng ®−îc ®Æt theo quy ®Þnh cña Bé luËt hµng h¶i n¨m 2005.
C©u hái 26: Vïng cÊm vµ khu vùc h¹n chÕ ho¹t ®éng trong l·nh h¶i cã ý nghÜa nh− thÕ nµo?
Tr¶ lêi:
Vïng cÊm vµ khu vùc h¹n chÕ ho¹t ®éng trong l·nh h¶i lµ nh»m:
- B¶o vÖ chñ quyÒn, quèc phßng, an ninh vµ lîi Ých quèc gia hoÆc an toµn hµng h¶i, b¶o vÖ tµi nguyªn, sinh th¸i biÓn, chèng « nhiÔm, kh¾c phôc
59
sù cè, th¶m häa m«i tr−êng biÓn, phßng chèng l©y lan dÞch bÖnh. ChÝnh phñ thiÕt lËp vïng cÊm t¹m thêi hoÆc vïng h¹n chÕ ho¹t ®éng trong l·nh h¶i ViÖt Nam.
- ViÖc thiÕt lËp vïng cÊm t¹m thêi hoÆc vïng h¹n chÕ ho¹t ®éng trong l·nh h¶i ViÖt Nam theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 26 LuËt biÓn ViÖt Nam n¨m 2012 ph¶i ®−îc th«ng b¸o réng r·i trong n−íc vµ quèc tÕ trong “Th«ng b¸o hµng h¶i”, theo tËp qu¸n hµng h¶i quèc tÕ, chËm nhÊt lµ 15 ngµy tr−íc khi ¸p dông hoÆc th«ng b¸o ngay sau khi ¸p dông trong tr−êng hîp khÈn cÊp (kho¶n 1, 2 §iÒu 26 LuËt biÓn ViÖt Nam n¨m 2012).
C©u hái 27: ThÕ nµo lµ vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ? LuËt biÓn ViÖt Nam n¨m 2012 quy ®Þnh vÒ ph¹m vi vµ chÕ ®é ph¸p lý cña vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ ViÖt Nam nh− thÕ nµo?
Tr¶ lêi:
Vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ lµ vïng biÓn tiÕp liÒn vµ n»m ngoµi l·nh h¶i ViÖt Nam, hîp víi l·nh h¶i thµnh mét vïng biÓn cã chiÒu réng 200 h¶i lý tÝnh tõ ®−êng c¬ së.
§iÒu 16 LuËt biÓn ViÖt Nam n¨m 2012 quy ®Þnh chÕ ®é ph¸p lý vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ cña ViÖt Nam nh− sau:
1. Trong vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ, Nhµ n−íc thùc hiÖn:
60
a) QuyÒn chñ quyÒn vÒ viÖc th¨m dß, khai th¸c, qu¶n lý vµ b¶o tån tµi nguyªn thuéc vïng n−íc bªn trªn ®¸y biÓn, ®¸y biÓn vµ lßng ®Êt d−íi ®¸y biÓn; vÒ c¸c ho¹t ®éng kh¸c nh»m th¨m dß, khai th¸c vïng nµy v× môc ®Ých kinh tÕ;
b) QuyÒn tµi ph¸n quèc gia vÒ l¾p ®Æt vµ sö dông ®¶o nh©n t¹o, thiÕt bÞ vµ c«ng tr×nh trªn biÓn; nghiªn cøu khoa häc biÓn, b¶o vÖ vµ g×n gi÷ m«i tr−êng biÓn;
c) C¸c quyÒn vµ nghÜa vô kh¸c phï hîp víi ph¸p luËt quèc tÕ.
2. Nhµ n−íc t«n träng quyÒn tù do hµng h¶i, hµng kh«ng; quyÒn ®Æt d©y c¸p, èng dÉn ngÇm vµ ho¹t ®éng sö dông biÓn hîp ph¸p cña c¸c quèc gia kh¸c trong vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ cña ViÖt Nam theo quy ®Þnh cña LuËt biÓn ViÖt Nam n¨m 2012 vµ ®iÒu −íc quèc tÕ mµ n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam lµ thµnh viªn, kh«ng lµm ph−¬ng h¹i ®Õn quyÒn chñ quyÒn, quyÒn tµi ph¸n quèc gia vµ lîi Ých quèc gia trªn biÓn cña ViÖt Nam.
ViÖc l¾p ®Æt d©y c¸p vµ èng dÉn ngÇm ph¶i cã sù chÊp thuËn b»ng v¨n b¶n cña c¬ quan nhµ n−íc cã thÈm quyÒn cña ViÖt Nam.
3. Tæ chøc, c¸ nh©n n−íc ngoµi ®−îc tham gia th¨m dß, sö dông, khai th¸c tµi nguyªn, nghiªn cøu khoa häc, l¾p ®Æt c¸c thiÕt bÞ vµ c«ng tr×nh trong vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ cña ViÖt Nam trªn c¬ së c¸c ®iÒu −íc quèc tÕ mµ n−íc Céng hßa x·
61
héi chñ nghÜa ViÖt Nam lµ thµnh viªn, hîp ®ång ®−îc ký kÕt theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ViÖt Nam hoÆc ®−îc phÐp cña ChÝnh phñ ViÖt Nam.
4. C¸c quyÒn cã liªn quan ®Õn ®¸y biÓn vµ lßng ®Êt d−íi ®¸y biÓn ®−îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 17 vµ §iÒu 18 cña LuËt biÓn ViÖt Nam n¨m 2012.
C©u hái 28: Vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ cã ph¶i lµ vïng biÓn thuéc chñ quyÒn cña quèc gia hay kh«ng?
Tr¶ lêi:
Vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ kh«ng ph¶i lµ biÓn c¶ mµ lµ mét vïng ®Æc thï “Sui Generic”, trong ®ã quèc gia ven biÓn thùc hiÖn thÈm quyÒn riªng biÖt cña m×nh nh»m môc ®Ých kinh tÕ ®−îc C«ng −íc cña Liªn hîp quèc vÒ LuËt biÓn n¨m 1982 quy ®Þnh, kh«ng chia sÎ víi c¸c quèc gia kh¸c. §Ó x¸c lËp vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ, quèc gia ven biÓn cÇn ®−a ra tuyªn bè vÒ vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ ®Ó x¸c lËp quyÒn cña m×nh.
Trong vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ, quèc gia ven biÓn cã c¸c quyÒn, quyÒn tµi ph¸n vµ c¸c nghÜa vô (kho¶n 1 §iÒu 56 C«ng −íc cña Liªn hîp quèc vÒ LuËt biÓn n¨m 1982):
a) C¸c quyÒn thuéc chñ quyÒn vÒ th¨m dß vµ khai th¸c, b¶o tån vµ qu¶n lý c¸c tµi nguyªn thiªn
62
nhiªn sinh vËt hoÆc kh«ng sinh vËt, cña vïng n−íc bªn trªn ®¸y biÓn vµ lßng ®Êt d−íi ®¸y biÓn, còng nh− vÒ nh÷ng ho¹t ®éng kh¸c nh»m th¨m dß vµ khai th¸c vïng nµy v× môc ®Ých kinh tÕ, nh− viÖc s¶n xuÊt n¨ng l−îng n−íc, h¶i l−u vµ giã.
b) QuyÒn tµi ph¸n theo ®óng nh÷ng quy ®Þnh thÝch hîp cña C«ng −íc cña Liªn hîp quèc vÒ LuËt biÓn n¨m 1982 vÒ viÖc:
(i). L¾p ®Æt vµ sö dông c¸c ®¶o nh©n t¹o, c¸c thiÕt bÞ vµ c«ng tr×nh;
(ii). Nghiªn cøu khoa häc vÒ biÓn;
(iii). B¶o vÖ vµ gi÷ g×n m«i tr−êng biÓn. c) C¸c quyÒn vµ nghÜa vô kh¸c do C«ng −íc cña Liªn hîp quèc vÒ LuËt biÓn n¨m 1982 quy ®Þnh. Quèc gia ven biÓn qu¶n lý c¸c tµi nguyªn trong vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ:
- §èi víi c¸c tµi nguyªn kh«ng sinh vËt, quèc gia ven biÓn tù khai th¸c hoÆc cho phÐp quèc gia kh¸c khai th¸c cho m×nh vµ ®Æt d−íi quyÒn kiÓm so¸t cña m×nh.
- §èi víi c¸c tµi nguyªn sinh vËt, quèc gia ven biÓn tù ®Þnh ra tæng khèi l−îng cã thÓ ®¸nh b¾t ®−îc, tù ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng thùc tÕ cña m×nh trong khai th¸c vµ Ên ®Þnh sè d− cña khèi l−îng cho phÐp ®¸nh b¾t. NÕu cã d−, quèc gia ven biÓn cã thÓ cho phÐp c¸c quèc gia kh¸c khai th¸c sè d− th«ng qua ®iÒu −íc hoÆc tho¶ thuËn gi÷a c¸c bªn.
63
Quèc gia cÇn −u tiªn cho c¸c quèc gia kh«ng cã biÓn hoÆc c¸c quèc gia bÊt lîi vÒ ®Þa lý. Quèc gia ven biÓn cã nghÜa vô thi hµnh c¸c biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó b¶o tån vµ qu¶n lý nh»m lµm cho viÖc duy tr× c¸c nguån lîi sinh vËt trong vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ cña m×nh khái bÞ khai th¸c qu¸ møc.
Thùc hiÖn c¸c quyÒn chñ quyÒn nªu trªn theo C«ng −íc cña Liªn hîp quèc vÒ LuËt biÓn n¨m 1982, quèc gia ven biÓn cã quyÒn thi hµnh mäi biÖn ph¸p cÇn thiÕt, kÓ c¶ viÖc kh¸m xÐt, kiÓm tra, b¾t gi÷ vµ khëi tè t− ph¸p ®Ó b¶o ®¶m viÖc t«n träng c¸c quy ®Þnh mµ hä ®· ban hµnh theo C«ng −íc cña Liªn hîp quèc vÒ LuËt biÓn n¨m 1982. Tuy nhiªn cÇn l−u ý:
- Khi cã sù b¶o l·nh hay mét b¶o ®¶m ®Çy ®ñ kh¸c th× cÇn th¶ ngay chiÕc tµu bÞ b¾t vµ tr¶ tù do ngay cho ®oµn thñy thñ cña chiÕc tµu nµy.
- Kh«ng ®−îc ¸p dông c¸c h×nh ph¹t giam gi÷ còng nh− c¸c h×nh ph¹t th©n thÓ kh¸c nÕu kh«ng cã sù tho¶ thuËn kh¸c.
- Ph¶i th«ng b¸o ngay cho quèc gia mµ tµu mang cê vi ph¹m biÕt c¸c biÖn ph¸p còng nh− c¸c chÕ tµi ¸p dông.
Trong vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ, c¸c quèc gia kh¸c ®Òu ®−îc h−ëng quyÒn tù do hµng h¶i, hµng kh«ng, quyÒn tù do ®Æt d©y c¸p vµ èng dÉn ngÇm
64
còng nh− quyÒn tù do sö dông biÓn vµo c¸c môc ®Ých kh¸c hîp ph¸p vÒ mÆt quèc tÕ vµ g¾n liÒn víi viÖc thùc hiÖn c¸c quyÒn tù do nµy vµ phï hîp víi c¸c quy ®Þnh kh¸c cña C«ng −íc cña Liªn hîp quèc vÒ LuËt biÓn n¨m 1982. Khi ®Æt ®−êng èng ph¶i th«ng b¸o vµ tho¶ thuËn víi quèc gia ven biÓn.
C©u hái 29: ThÕ nµo lµ thÒm lôc ®Þa? Ph¹m vi vµ chÕ ®é ph¸p lý cña thÒm lôc ®Þa ®−îc LuËt biÓn ViÖt Nam n¨m 2012 quy ®Þnh nh− thÕ nµo?
Tr¶ lêi:
ThÒm lôc ®Þa theo nghÜa ph¸p lý kh«ng hoµn toµn trïng víi thÒm lôc ®Þa ®Þa chÊt. Theo C«ng −íc cña Liªn hîp quèc vÒ LuËt biÓn n¨m 1982, thÒm lôc ®Þa lµ vïng ®¸y biÓn vµ lßng ®Êt d−íi ®¸y biÓn n»m bªn ngoµi l·nh h¶i cña quèc gia ven biÓn, trªn toµn bé phÇn kÐo dµi tù nhiªn cña l·nh thæ ®Êt liÒn cña quèc gia nµy cho ®Õn mÐp ngoµi cña r×a lôc ®Þa, hoÆc ®Õn c¸ch ®−êng c¬ së dïng ®Ó tÝnh chiÒu réng l·nh h¶i 200 h¶i lý nÕu nh− r×a ngoµi cña bê lôc ®Þa cña quèc gia ®ã ë kho¶ng c¸ch gÇn h¬n. Trong tr−êng hîp bê ngoµi cña r×a lôc ®Þa kÐo dµi tù nhiªn v−ît qu¸ 200 h¶i lý tÝnh tõ ®−êng c¬ së th× quèc gia ven biÓn cã thÓ x¸c ®Þnh ranh giíi ngoµi cña thÒm lôc ®Þa theo sù kÐo dµi
65
tù nhiªn ®ã nh−ng còng kh«ng ®−îc v−ît qu¸ 350 h¶i lý tÝnh tõ ®−êng c¬ së hoÆc c¸ch ®−êng ®¼ng s©u 2.500 m mét kho¶ng c¸ch kh«ng qu¸ 100 h¶i lý (kho¶n 1, 5 §iÒu 76 C«ng −íc cña Liªn hîp quèc vÒ LuËt biÓn n¨m 1982).
§iÒu 17 LuËt biÓn ViÖt Nam n¨m 2012 quy ®Þnh: thÒm lôc ®Þa lµ vïng ®¸y biÓn vµ lßng ®Êt d−íi ®¸y biÓn, tiÕp liÒn vµ n»m ngoµi l·nh h¶i ViÖt Nam, trªn toµn bé phÇn kÐo dµi tù nhiªn cña l·nh thæ ®Êt liÒn, c¸c ®¶o vµ quÇn ®¶o cña ViÖt Nam cho ®Õn mÐp ngoµi cña r×a lôc ®Þa.
Trong tr−êng hîp mÐp ngoµi cña r×a lôc ®Þa nµy c¸ch ®−êng c¬ së ch−a ®ñ 200 h¶i lý th× thÒm lôc ®Þa n¬i ®ã ®−îc kÐo dµi ®Õn 200 h¶i lý tÝnh tõ ®−êng c¬ së.
Trong tr−êng hîp mÐp ngoµi cña r×a lôc ®Þa nµy v−ît qu¸ 200 h¶i lý tÝnh tõ ®−êng c¬ së th× thÒm lôc ®Þa n¬i ®ã ®−îc kÐo dµi kh«ng qu¸ 350 h¶i lý tÝnh tõ ®−êng c¬ së hoÆc kh«ng qu¸ 100 h¶i lý tÝnh tõ ®−êng ®¼ng s©u 2.500 m.
§iÒu 18 LuËt biÓn ViÖt Nam n¨m 2012 quy ®Þnh râ chÕ ®é ph¸p lý cña thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam nh− sau:
1. Nhµ n−íc thùc hiÖn quyÒn chñ quyÒn ®èi víi thÒm lôc ®Þa vÒ th¨m dß, khai th¸c tµi nguyªn. 2. QuyÒn chñ quyÒn quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 18 LuËt biÓn ViÖt Nam n¨m 2012 cã tÝnh chÊt ®Æc quyÒn,
66
kh«ng ai cã quyÒn tiÕn hµnh ho¹t ®éng th¨m dß thÒm lôc ®Þa hoÆc khai th¸c tµi nguyªn cña thÒm lôc ®Þa nÕu kh«ng cã sù ®ång ý cña ChÝnh phñ ViÖt Nam.
3. Nhµ n−íc cã quyÒn khai th¸c lßng ®Êt d−íi ®¸y biÓn, cho phÐp vµ quy ®Þnh viÖc khoan nh»m bÊt kú môc ®Ých nµo ë thÒm lôc ®Þa.
4. Nhµ n−íc t«n träng quyÒn ®Æt d©y c¸p, èng dÉn ngÇm vµ ho¹t ®éng sö dông biÓn hîp ph¸p kh¸c cña c¸c quèc gia kh¸c ë thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam theo quy ®Þnh cña LuËt biÓn ViÖt Nam n¨m 2012 vµ c¸c ®iÒu −íc quèc tÕ mµ n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam lµ thµnh viªn, kh«ng lµm ph−¬ng h¹i ®Õn quyÒn chñ quyÒn, quyÒn tµi ph¸n quèc gia vµ lîi Ých quèc gia trªn biÓn cña ViÖt Nam.
ViÖc l¾p ®Æt d©y c¸p vµ èng dÉn ngÇm ph¶i cã sù chÊp thuËn b»ng v¨n b¶n cña c¬ quan nhµ n−íc cã thÈm quyÒn cña ViÖt Nam.
5. Tæ chøc, c¸ nh©n n−íc ngoµi ®−îc tham gia th¨m dß, sö dông, khai th¸c tµi nguyªn, nghiªn cøu khoa häc, l¾p ®Æt thiÕt bÞ vµ c«ng tr×nh ë thÒm lôc ®Þa cña ViÖt Nam trªn c¬ së ®iÒu −íc quèc tÕ mµ n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam lµ thµnh viªn, hîp ®ång ký kÕt theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ViÖt Nam hoÆc ®−îc phÐp cña ChÝnh phñ ViÖt Nam.
67
C©u hái 30: Ph©n ®Þnh biÓn ®−îc hiÓu nh− thÕ nµo? C¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n trong ph©n ®Þnh biÓn vµ lËp tr−êng cña ViÖt Nam vÒ vÊn ®Ò ph©n ®Þnh biÓn ®−îc x¸c ®Þnh nh− thÕ nµo?
Tr¶ lêi:
Ph©n ®Þnh biÓn lµ mét ho¹t ®éng mang tÝnh quèc tÕ nh»m ho¹ch ®Þnh ®−êng biªn giíi biÓn (néi thñy, l·nh h¶i), ranh giíi biÓn (vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ vµ thÒm lôc ®Þa) gi÷a hai hay nhiÒu quèc gia cã bê biÓn ®èi diÖn hay tiÕp gi¸p nhau th«ng qua ®µm ph¸n, trung gian hoÆc c¸c c¬ chÕ tµi ph¸n quèc tÕ kh¸c.
§èi víi viÖc ho¹ch ®Þnh ranh giíi l·nh h¶i, §iÒu 15 C«ng −íc cña Liªn hîp quèc vÒ LuËt biÓn n¨m 1982 quy ®Þnh: khi hai quèc gia cã bê biÓn liÒn kÒ hoÆc ®èi diÖn nhau, kh«ng quèc gia nµo ®−îc quyÒn më réng l·nh h¶i ra qu¸ ®−êng trung tuyÕn mµ mäi ®iÓm n»m trªn ®ã c¸ch ®Òu c¸c ®iÓm gÇn nhÊt cña c¸c ®−êng c¬ së dïng ®Ó tÝnh chiÒu réng l·nh h¶i cña mçi quèc gia trõ khi cã sù tháa thuËn ng−îc l¹i.
§èi víi viÖc ho¹ch ®Þnh ranh giíi vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ vµ thÒm lôc ®Þa, §iÒu 74 vµ 83 cña C«ng −íc cña Liªn hîp quèc vÒ LuËt biÓn n¨m 1982 quy ®Þnh: ViÖc ho¹ch ®Þnh ranh giíi vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ vµ thÒm lôc ®Þa gi÷a c¸c quèc gia cã bê biÓn tiÕp liÒn hay ®èi diÖn nhau ®−îc
68
thùc hiÖn b»ng con ®−êng tho¶ thuËn theo ®óng ph¸p luËt quèc tÕ nh− ®· ®−îc nªu ë §iÒu 38 cña Quy chÕ Toµ ¸n quèc tÕ, ®Ó ®i tíi mét gi¶i ph¸p c«ng b»ng.
Nh− vËy, nguyªn t¾c c¬ b¶n trong ph©n ®Þnh biÓn lµ nguyªn t¾c tho¶ thuËn vµ nguyªn t¾c c«ng b»ng. Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nguyªn t¾c c«ng b»ng ®−îc g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh ¸p dông ®−êng trung tuyÕn hoÆc c¸ch ®Òu cã tÝnh tíi c¸c hoµn c¶nh ®Æc biÖt trong c¸c ph¸n quyÕt cña toµ vµ trong thùc tiÔn ph©n ®Þnh gi÷a c¸c quèc gia nh»m ®i tíi mét gi¶i ph¸p ph©n ®Þnh c«ng b»ng cho tÊt c¶ c¸c bªn liªn quan. Hoµn c¶nh ®Æc biÖt bao gåm:
- YÕu tè ®Þa lý vµ h×nh d¸ng ®Æc thï cña bê biÓn; - Sù hiÖn diÖn cña c¸c ®¶o;
- Sù hiÖn diÖn cña c¸c kªnh hµng h¶i;
- §Þa chÊt vµ ®Þa m¹o;
- YÕu tè tµi nguyªn thiªn nhiªn;
- YÕu tè an ninh - quèc phßng;
Kho¶n 3 §iÒu 4 LuËt biÓn ViÖt Nam n¨m 2012 kh¼ng ®Þnh: “Nhµ n−íc gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp liªn quan ®Õn biÓn, ®¶o víi c¸c n−íc kh¸c b»ng c¸c biÖn ph¸p hßa b×nh, phï hîp víi C«ng −íc cña Liªn hîp quèc vÒ LuËt biÓn n¨m 1982, ph¸p luËt vµ thùc tiÔn quèc tÕ”. Trong thùc tiÔn ph©n ®Þnh biÓn víi c¸c n−íc cã liªn quan, lËp tr−êng nhÊt qu¸n cña ViÖt Nam lµ c¨n cø luËt
69
ph¸p vµ thùc tiÔn quèc tÕ, ®Æc biÖt lµ C«ng −íc cña Liªn hîp quèc vÒ LuËt biÓn n¨m 1982, tÝnh tíi c¸c hoµn c¶nh vµ ®iÒu kiÖn tù nhiªn trong khu vùc ph©n ®Þnh ®Ó ®¹t ®−îc mét gi¶i ph¸p c«ng b»ng mµ c¸c bªn ®Òu chÊp nhËn ®−îc.
C©u hái 31: ThÕ nµo lµ ®¶o vµ quÇn ®¶o? ChÕ ®é ph¸p lý cña ®¶o vµ quÇn ®¶o ®−îc quy ®Þnh nh− thÕ nµo theo LuËt biÓn ViÖt Nam n¨m 2012?
Tr¶ lêi:
ViÖt Nam lµ mét quèc gia ven biÓn, víi chiÒu dµi bê biÓn kho¶ng 3.260 km vµ rÊt nhiÒu c¸c ®¶o ven bê vµ xa bê. HÖ thèng ®¶o tiÒn tiªu phÝa B¾c cã c¸c ®¶o: ®¶o TrÇn (Qu¶ng Ninh), B¹ch Long VÜ (H¶i Phßng), Hßn M¸t, Hßn Mª (Thanh Ho¸) v.v.. C¸c ®¶o lín ven bê, giµu tiÒm n¨ng nh−: Phó Quèc, Phó Quý, C«n §¶o vµ hai quÇn ®¶o Hoµng Sa vµ Tr−êng Sa ë gi÷a biÓn §«ng v.v.. C¸c ®¶o cña n−íc ta cã vÞ trÝ rÊt quan träng trong sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc.
§iÒu 19 LuËt biÓn ViÖt Nam 2012 gi¶i thÝch: §¶o lµ mét vïng ®Êt tù nhiªn cã n−íc bao bäc, khi thñy triÒu lªn vïng ®Êt nµy vÉn ë trªn mÆt n−íc.
70
QuÇn ®¶o lµ mét tËp hîp c¸c ®¶o, bao gåm c¶ bé phËn cña c¸c ®¶o, vïng n−íc tiÕp liÒn vµ c¸c thµnh phÇn tù nhiªn kh¸c cã liªn quan chÆt chÏ víi nhau.
§¶o, quÇn ®¶o thuéc chñ quyÒn cña ViÖt Nam lµ bé phËn kh«ng thÓ t¸ch rêi cña l·nh thæ ViÖt Nam.
§iÒu 21 LuËt biÓn ViÖt Nam n¨m 2012 quy ®Þnh: Nhµ n−íc thùc hiÖn chñ quyÒn trªn ®¶o, quÇn ®¶o cña ViÖt Nam.
ChÕ ®é ph¸p lý ®èi víi vïng néi thñy, l·nh h¶i, vïng tiÕp gi¸p l·nh h¶i, vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ vµ thÒm lôc ®Þa cña c¸c ®¶o, quÇn ®¶o ®−îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh t¹i c¸c ®iÒu 10, 12, 14, 16 vµ 18 cña LuËt biÓn ViÖt Nam n¨m 2012.
C©u hái 32: §¸ cã ph¶i lµ ®¶o hay kh«ng?
Tr¶ lêi:
§¸ lµ mét d¹ng cña ®¶o, th−êng ®−îc gäi lµ ®¶o ®¸ hoÆc b·i ®¸. §©y lµ nh÷ng ®¶o ®−îc h×nh thµnh mét c¸ch tù nhiªn chñ yÕu tõ ®¸. C¸c ®¶o nµy th−êng ®−îc cÊu thµnh tõ mét khèi liÒn nhÊt hoÆc tõ nhiÒu chám ®¸, diÖn tÝch nhá (th−êng nhá h¬n 0,001 h¶i lý vu«ng). C¸c ®¶o ®¸ kh«ng thÝch hîp cho con ng−êi ®Õn ë hoÆc cho mét ®êi sèng kinh tÕ riªng th× chØ ®−îc cã vïng l·nh h¶i tèi ®a 12 h¶i lý, kh«ng ®−îc phÐp cã vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ vµ thÒm lôc ®Þa.
71
C©u hái 33: NhiÒu ®¶o n»m c¹nh nhau ®−îc gäi lµ nhãm ®¶o hay quÇn ®¶o?
Tr¶ lêi:
Kh¸i niÖm quÇn ®¶o cã mét lÞch sö ph¸t triÓn l©u dµi. Héi nghÞ Liªn hîp quèc vÒ LuËt biÓn häp t¹i Gi¬nev¬ n¨m 1958 ®· dÉn ®Õn mét kÕt luËn t¹m thêi sau nhiÒu n¨m nç lùc ph¸p ®iÓn ho¸ mét trong c¸c ngµnh quan träng nhÊt cña luËt quèc tÕ. C¸c kÕt qu¶ ®¹t ®−îc lµ nh÷ng s¶n phÈm cña mét c«ng tr×nh tËp thÓ to lín cña c¸c chÝnh phñ, c¸c häc gi¶, c¸c nhµ nghiªn cøu còng nh− sù ®iÒu hoµ gi÷a c¸c quan ®iÓm vµ lîi Ých kh¸c nhau.
Theo ®iÓm (a) §iÒu 46 C«ng −íc cña Liªn hîp quèc vÒ LuËt biÓn n¨m 1982, quÇn ®¶o lµ mét tæng thÓ c¸c ®¶o, kÓ c¶ c¸c bé phËn cña c¸c ®¶o, c¸c vïng n−íc tiÕp liÒn vµ c¸c thµnh phÇn tù nhiªn kh¸c cã liªn quan víi nhau chÆt chÏ ®Õn møc t¹o thµnh vÒ thùc chÊt mét thÓ thèng nhÊt vÒ ®Þa lý, kinh tÕ vµ chÝnh trÞ, hay ®−îc coi nh− thÕ vÒ mÆt lÞch sö.
ViÖt Nam cã hai quÇn ®¶o ngoµi kh¬i lµ Hoµng Sa vµ Tr−êng Sa, cïng nhiÒu quÇn ®¶o kh¸c n»m r¶i r¸c ven bê, nh−ng theo C«ng −íc cña Liªn hîp quèc vÒ LuËt biÓn quèc vÒ n¨m 1982, ViÖt Nam kh«ng ph¶i lµ quèc gia quÇn ®¶o, mµ chØ lµ quèc gia ven biÓn víi kho¶ng 3.260 km bê biÓn vµ c¸c ®¶o, quÇn ®¶o ngoµi kh¬i.
72
Tuy nhiªn, còng cã tr−êng hîp nhiÒu ®¶o n»m gÇn nhau nh−ng kh«ng ®−îc gäi lµ quÇn ®¶o v× chóng kh«ng ®¸p øng c¸c tiªu chÝ nªu trong ®Þnh nghÜa cña C«ng −íc cña Liªn hîp quèc vÒ LuËt biÓn n¨m 1982. C¸c ®¶o nµy th−êng ®−îc gäi lµ nhãm ®¶o.
C©u hái 34: C¸c b·i ngÇm, b·i c¹n lóc næi lóc ch×m cã ®−îc h−ëng quy chÕ cña c¸c ®¶o hay kh«ng?
Tr¶ lêi:
B·i c¹n lóc næi lóc ch×m lµ mét thùc thÓ chØ ë trªn mÆt n−íc khi thñy triÒu thÊp, vµ bÞ ngËp khi thñy triÒu lªn.
Theo §iÒu 13 C«ng −íc cña Liªn hîp quèc vÒ LuËt biÓn n¨m 1982: “B·i c¹n lóc ch×m lóc næi” lµ nh÷ng vïng ®Êt nh« cao tù nhiªn cã biÓn bao quanh, khi thñy triÒu xuèng thÊp th× lé ra, khi thñy triÒu lªn cao th× bÞ ngËp n−íc….
Mét ®¶o lµ mét vïng ®Êt tù nhiªn cã n−íc bao bäc, khi thñy triÒu lªn vïng ®Êt nµy vÉn ë trªn mÆt n−íc (§iÒu 121 C«ng −íc cña Liªn hîp quèc vÒ LuËt biÓn n¨m 1982).
ChÝnh v× quy ®Þnh râ rµng vµ cô thÓ nµy, mµ tÊt c¶ c¸c b·i ngÇm, b·i c¹n lóc næi lóc ch×m ®Òu kh«ng ®¸p øng ®−îc quy chÕ ®¶o, do ®ã, kh«ng cã c¸c vïng l·nh h¶i, vïng tiÕp gi¸p, vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ vµ thÒm lôc ®Þa riªng.
73
B·i c¹n lóc ch×m lóc næi kh«ng ®−îc h−ëng quy chÕ cña c¸c ®¶o. Tuy nhiªn, khi toµn bé hay mét phÇn b·i c¹n ®ã ë c¸ch lôc ®Þa hoÆc mét ®¶o mét kho¶ng c¸ch kh«ng v−ît qu¸ chiÒu réng cña l·nh h¶i, th× ngÊn n−íc triÒu thÊp nhÊt ë trªn c¸c b·i c¹n nµy cã thÓ ®−îc sö dông lµm ®−êng c¬ së dïng ®Ó tÝnh chiÒu réng l·nh h¶i.
Kho¶n 2 §iÒu 13 C«ng −íc cña Liªn hîp quèc vÒ LuËt biÓn n¨m 1982 quy ®Þnh: “Khi c¸c b·i c¹n lóc ch×m lóc næi hoµn toµn ë c¸ch lôc ®Þa hoÆc mét ®¶o mét kho¶ng c¸ch v−ît qu¸ chiÒu réng cña l·nh h¶i, th× chóng kh«ng cã l·nh h¶i riªng”.
C¸c ®−êng c¬ së th¼ng chØ ®−îc kÐo ®Õn hay xuÊt ph¸t tõ c¸c b·i c¹n lóc næi lóc ch×m mét khi: - Trªn ®ã cã nh÷ng ®Ìn biÓn hoÆc c¸c thiÕt bÞ t−¬ng tù, th−êng xuyªn ë nh« trªn mÆt n−íc; - ViÖc v¹ch c¸c ®−êng c¬ së ®ã ®· ®−îc thõa nhËn chung cña quèc tÕ.
C©u hái 35: §¶o nh©n t¹o vµ c¸c thiÕt bÞ c«ng tr×nh nh©n t¹o cã ý nghÜa nh− thÕ nµo? Trªn vïng biÓn ViÖt Nam cã nh÷ng lo¹i ®¶o nh©n t¹o, thiÕt bÞ vµ c«ng tr×nh nh©n t¹o nµo?
Tr¶ lêi:
§Ó ®¸p øng c¸c nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi, khoa häc hoÆc c¸c môc tiªu riªng biÖt v.v. c¸c quèc gia cã quyÒn tiÕn hµnh x©y dùng, cho phÐp
74
vµ quy ®Þnh viÖc khai th¸c, sö dông ®èi víi c¸c ®¶o nh©n t¹o, c¸c thiÕt bÞ vµ c«ng tr×nh nh©n t¹o trªn biÓn.
Trªn vïng biÓn ViÖt Nam cã ba lo¹i ®¶o nh©n t¹o, c¸c c«ng tr×nh vµ thiÕt bÞ trªn biÓn: - Côm dÞch vô kinh tÕ, khoa häc vµ kü thuËt Vòng Tµu - C«n §¶o, gåm c¸c tr¹m dÞch vô ®−îc x©y dùng theo ChØ thÞ sè 180-CT ngµy 05-7-1989 cñ Chñ tÞch Héi ®ång Bé tr−ëng vÒ viÖc x©y dùng Côm dÞch vô kinh tÕ - khoa häc - kü thuËt thuéc ®Æc khu Vòng Tµu - C«n §¶o.
- C¸c c«ng tr×nh, thiÕt bÞ th¨m dß vµ khai th¸c dÇu khÝ ®−îc ®iÒu chØnh b»ng LuËt dÇu khÝ n¨m 1993, söa ®æi, bæ sung n¨m 2000, 2008 vµ c¸c nghÞ ®Þnh h−íng dÉn thi hµnh.
- C¸c c«ng tr×nh, thiÕt bÞ phôc vô viÖc nghiªn cøu khoa häc biÓn ®−îc ®iÒu chØnh b»ng NghÞ ®Þnh sè 242-H§BT ngµy 05-8-1991 cña Héi ®ång Bé tr−ëng ban hµnh quy ®Þnh vÒ viÖc c¸c bªn n−íc ngoµi vµ ph−¬ng tiÖn n−íc ngoµi vµo nghiªn cøu khoa häc ë c¸c vïng biÓn n−íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam.
C©u hái 36: C¸c ®¶o nh©n t¹o, thiÕt bÞ vµ c«ng tr×nh nh©n t¹o cã ®−îc h−ëng quy chÕ nh− c¸c ®¶o hay kh«ng?
Tr¶ lêi:
Theo C«ng −íc cña Liªn hîp quèc vÒ LuËt
75
biÓn n¨m 1982, c¸c ®¶o nh©n t¹o, thiÕt bÞ vµ c«ng tr×nh nh©n t¹o trªn biÓn kh«ng ®−îc h−ëng quy chÕ nh− c¸c ®¶o, kh«ng cã c¸c vïng l·nh h¶i, tiÕp gi¸p, ®Æc quyÒn vÒ kinh tÕ vµ thÒm lôc ®Þa riªng. Sù cã mÆt cña chóng kh«ng ¶nh h−ëng vµ t¸c ®éng g× ®èi víi viÖc ho¹ch ®Þnh ranh giíi c¸c vïng biÓn vµ thÒm lôc ®Þa. Theo kho¶n 4, 5 §iÒu 60 C«ng −íc cña Liªn hîp quèc vÒ LuËt biÓn n¨m 1982, c¸c ®¶o nh©n t¹o, thiÕt bÞ vµ c«ng tr×nh nh©n t¹o trªn biÓn chØ ®−îc h−ëng c¸c vïng an toµn chung quanh, trong tr−êng hîp cÇn thiÕt, do quèc gia ven biÓn thiÕt lËp víi kÝch th−íc hîp lý. Vµ trong c¸c khu vùc ®ã, c¸c quèc gia ven biÓn cã thÓ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó b¶o ®¶m an toµn hµng h¶i còng nh− an toµn cña c¸c ®¶o nh©n t¹o, c¸c thiÕt bÞ vµ c«ng tr×nh ®ã. Khi quèc gia ven biÓn Ên ®Þnh chiÒu réng cña nh÷ng khu vùc an toµn cã tÝnh ®Õn c¸c quy ph¹m quèc tÕ cã thÓ ¸p dông ®−îc. C¸c khu vùc an toµn nµy ®−îc x¸c ®Þnh sao cho ®¸p øng mét c¸ch hîp lý víi tÝnh chÊt vµ chøc n¨ng cña c¸c c«ng tr×nh nµy. Kho¶ng c¸ch an toµn tèi ®a mµ C«ng −íc cña Liªn hîp quèc vÒ LuËt biÓn n¨m 1982 cho phÐp chung quanh c¸c c«ng tr×nh nµy lµ 500 mÐt (tÝnh tõ mçi ®iÓm mÐp ngoµi cïng cña c¸c c«ng tr×nh nµy) trõ ngo¹i lÖ do c¸c quy ph¹m quèc tÕ ®· ®−îc thõa nhËn chung cho phÐp hoÆc do tæ chøc quèc tÕ cã
76
thÈm quyÒn kiÕn nghÞ. Ph¹m vi cña khu vùc an toµn ®−îc th«ng b¸o theo ®óng thñ tôc vµ th«ng lÖ quèc tÕ.
§iÒu 34 LuËt biÓn ViÖt Nam n¨m 2012 quy ®Þnh:
- §¶o nh©n t¹o, thiÕt bÞ, c«ng tr×nh trªn biÓn bao gåm:
+ C¸c giµn khoan trªn biÓn cïng toµn bé c¸c bé phËn phô thuéc kh¸c b¶o ®¶m ho¹t ®éng b×nh th−êng vµ liªn tôc cña c¸c giµn khoan, hoÆc c¸c thiÕt bÞ chuyªn dïng ®Ó th¨m dß, khai th¸c vµ sö dông biÓn;
+ C¸c lo¹i b¸o hiÖu hµng h¶i;
+ C¸c thiÕt bÞ, c«ng tr×nh kh¸c ®−îc l¾p ®Æt vµ sö dông ë biÓn.
- Nhµ n−íc cã quyÒn tµi ph¸n ®èi víi c¸c ®¶o nh©n t¹o vµ thiÕt bÞ, c«ng tr×nh trªn biÓn trong vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ vµ thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam, bao gåm c¶ quyÒn tµi ph¸n theo c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ h¶i quan, thuÕ, y tÕ, an ninh vµ xuÊt nhËp c¶nh.
- C¸c ®¶o nh©n t¹o, thiÕt bÞ, c«ng tr×nh trªn biÓn vµ c¸c bé phËn kÌm theo hoÆc phô thuéc cã vµnh ®ai an toµn 500m tÝnh tõ ®iÓm nh« ra xa nhÊt cña ®¶o, thiÕt bÞ, c«ng tr×nh hoÆc c¸c bé phËn ®ã, nh−ng kh«ng cã l·nh h¶i vµ c¸c vïng biÓn riªng.
77
C©u hái 37: Nguyªn t¾c vµ tr¸ch nhiÖm cña tµu qu©n sù vµ tµu thuyÒn c«ng vô cña n−íc ngoµi trong vïng biÓn ViÖt Nam ®−îc quy ®Þnh nh− thÕ nµo?
Tr¶ lêi:
§iÒu 27, 28 LuËt biÓn ViÖt Nam n¨m 2012 quy ®Þnh nguyªn t¾c vµ tr¸ch nhiÖm cña tµu qu©n sù vµ tµu thuyÒn c«ng vô cña n−íc ngoµi trong vïng biÓn ViÖt Nam nh− sau:
- Tµu qu©n sù vµ tµu thuyÒn c«ng vô cña n−íc ngoµi chØ ®−îc ®i vµo néi thñy, neo ®Ëu t¹i mét c«ng tr×nh c¶ng, bÕn hay n¬i tró ®Ëu trong néi thñy hoÆc c«ng tr×nh c¶ng, bÕn hay n¬i tró ®Ëu cña ViÖt Nam ë bªn ngoµi néi thñy ViÖt Nam theo lêi mêi cña ChÝnh phñ ViÖt Nam hoÆc theo tháa thuËn gi÷a c¬ quan cã thÈm quyÒn cña ViÖt Nam víi quèc gia mµ tµu mang cê.
- Tµu qu©n sù vµ tµu thuyÒn c«ng vô cña n−íc ngoµi khi ë trong néi thñy, c¶ng, bÕn hay n¬i tró ®Ëu trong néi thñy hoÆc c¸c c«ng tr×nh c¶ng, bÕn hay n¬i tró ®Ëu cña ViÖt Nam ë bªn ngoµi néi thñy ViÖt Nam ph¶i tu©n thñ quy ®Þnh cña LuËt nµy, quy ®Þnh kh¸c cña ph¸p luËt cã liªn quan vµ ph¶i ho¹t ®éng phï hîp víi lêi mêi cña ChÝnh phñ
78