🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Hỏi – Đáp Pháp Luật Về Hộ Tịch Ở Cơ Sở Ebooks Nhóm Zalo HỎI - ĐÁP PHÁP LUẬT VỀ HỘ TỊCH Ở CƠ SỞ Héi ®ång chØ ®¹o xuÊt b¶n Chñ tÞch Héi ®ång TS. NguyÔn ThÕ Kû Phã Chñ tÞch Héi ®ång TS. NguyÔn Duy Hïng Thµnh viªn TS. NguyÔn An Tiªm TS. KhuÊt Duy Kim H¶i NguyÔn Vò Thanh H¶o ThS. Dương Bạch Long HỎI - ĐÁP PHÁP LUẬT VỀ HỘ TỊCH Ở CƠ SỞ NHÀ XUẤT BẢN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA SỰ THẬT HÀ NỘI - 2012 chó dÉn cña Nhµ xuÊt b¶n Hé tÞch lµ nh÷ng sù kiÖn c¬ b¶n x¸c ®Þnh t×nh tr¹ng nh©n th©n cña mét ng−êi tõ khi sinh ra ®Õn khi chÕt, nh÷ng sù kiÖn hé tÞch c¬ b¶n ®−îc c¬ quan nhµ n−íc cã thÈm quyÒn x¸c nhËn nh−: sinh; kÕt h«n; tö; nu«i con nu«i; gi¸m hé; nhËn cha, mÑ, con; thay ®æi, c¶i chÝnh, bæ sung, ®iÒu chØnh hé tÞch; x¸c ®Þnh l¹i giíi tÝnh; x¸c ®Þnh l¹i d©n téc. §©y lµ nh÷ng sù kiÖn c¬ b¶n v× chóng lµm ph¸t sinh, thay ®æi hoÆc chÊm døt c¸c quyÒn vµ nghÜa vô ph¸p lý kh¸c cña c¸ nh©n, c«ng d©n. Qu¶n lý hé tÞch lµ nhiÖm vô quan träng, th−êng xuyªn cña chÝnh quyÒn c¸c cÊp, nh»m theo dâi thùc tr¹ng vµ sù biÕn ®éng vÒ hé tÞch, trªn c¬ së ®ã b¶o hé c¸c quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña c¸ nh©n vµ gia ®×nh, ®ång thêi gãp phÇn x©y dùng c¸c chÝnh s¸ch vÒ kinh tÕ, x· héi, an ninh quèc phßng vµ d©n sè, kÕ ho¹ch hãa gia ®×nh. Nh»m cung cÊp cho ®«ng ®¶o b¹n ®äc vµ ®Æc biÖt lµ c¸n bé ë c¬ së nh÷ng kiÕn thøc ph¸p luËt vÒ hé tÞch, Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia - Sù thËt xuÊt b¶n cuèn s¸ch Hái - §¸p ph¸p luËt vÒ hé tÞch ë c¬ së, gåm cã 96 c©u hái vµ tr¶ lêi. Cuèn s¸ch gåm 5 phÇn. PhÇn I: Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ qu¶n lý vµ ®¨ng ký hé tÞch PhÇn II: §¨ng ký hé tÞch PhÇn III: Ghi chÐp sæ hé tÞch, biÓu mÉu hé tÞch; l−u 5 tr÷ sæ hé tÞch; giÊy tê hé tÞch; chÕ ®é b¸o c¸o thèng kª hé tÞch PhÇn IV: Qu¶n lý nhµ n−íc vÒ hé tÞch, c«ng chøc T− ph¸p - hé tÞch PhÇn V: Gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o vµ xö lý vi ph¹m trong ®¨ng ký vµ qu¶n lý hé tÞch Xin giíi thiÖu cuèn s¸ch víi b¹n ®äc. Th¸ng 5 n¨m 2012 Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia - sù thËt 6 PhÇn I NH÷NG VÊN §Ò CHUNG VÒ QU¶N Lý Vµ §¡NG Ký Hé TÞCH C©u hái 1. Theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt, hé tÞch lµ g×? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 1 NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP ngµy 27-12-2005 cña ChÝnh phñ vÒ ®¨ng ký vµ qu¶n lý hé tÞch (sau ®©y gäi t¾t lµ NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP)1 th×: “Hé tÞch lµ nh÷ng sù kiÖn c¬ b¶n x¸c ®Þnh t×nh tr¹ng nh©n th©n cña mét ng−êi tõ khi sinh ra ®Õn khi chÕt”. ___________ 1. NghÞ ®Þnh nµy ®· ®−îc söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu theo c¸c NghÞ ®Þnh sè 19/2011/N§-CP ngµy 21-3- 2011 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh chi tiÕt thi hµnh mét sè ®iÒu cña LuËt nu«i con nu«i (sau ®©y gäi t¾t lµ NghÞ ®Þnh sè 19/2011/N§-CP) vµ NghÞ ®Þnh sè 06/2012/N§-CP ngµy 02-02-2012 cña ChÝnh phñ söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu cña c¸c nghÞ ®Þnh vÒ hé tÞch, h«n nh©n vµ gia ®×nh vµ chøng thùc (sau ®©y gäi t¾t lµ NghÞ ®Þnh sè 06/2012/N§-CP (BT). 7 Nh÷ng sù kiÖn hé tÞch cã thÓ kÓ ra nh−: sinh; kÕt h«n; tö; nu«i con nu«i; gi¸m hé; nhËn cha, mÑ, con; thay ®æi, c¶i chÝnh, bæ sung, ®iÒu chØnh hé tÞch; x¸c ®Þnh l¹i giíi tÝnh; x¸c ®Þnh l¹i d©n téc (xem §iÒu 1, NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP). Nh÷ng sù kiÖn nµy ®−îc coi lµ sù kiÖn c¬ b¶n bëi v× chóng lµm ph¸t sinh, thay ®æi, hoÆc chÊm døt c¸c quyÒn vµ nghÜa vô ph¸p lý kh¸c cña c¸ nh©n, c«ng d©n. VÝ dô 1: Sù kiÖn mét ®øa trÎ ®−îc sinh ra lµm ph¸t sinh c¸c quyÒn cña ®øa trÎ ®ã, nh−: quyÒn ®−îc cã hä, tªn, quèc tÞch, quyÒn ®−îc x¸c ®Þnh ai lµ cha, mÑ cña m×nh vµ ®−îc chÝnh cha, mÑ m×nh nu«i d−ìng, ch¨m sãc... VÝ dô 2: Sù kiÖn kÕt h«n cña hai ng−êi (nam, n÷) lµm ph¸t sinh quyÒn vµ nghÜa vô vÒ h«n nh©n gi÷a hä víi nhau... hoÆc sù kiÖn chÕt cña mét ng−êi lµm chÊm døt phÇn lín c¸c quyÒn vµ nghÜa vô nh©n th©n cña ng−êi ®ã, ®ång thêi lµm ph¸t sinh c¸c quyÒn vÒ thõa kÕ cña nh÷ng ng−êi kh¸c ®èi víi di s¶n cña ng−êi chÕt... Chó ý: Theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 3 §iÒu 1 NghÞ ®Þnh sè 158 th× viÖc ®¨ng ký kÕt h«n; nhËn cha, mÑ, con, nu«i con nu«i cã yÕu tè n−íc ngoµi ®−îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh sè 68/2002/N§-CP ngµy 10 th¸ng 7 n¨m 2002 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh chi tiÕt thi hµnh mét sè ®iÒu cña LuËt h«n nh©n vµ gia ®×nh vÒ quan hÖ h«n 8 nh©n vµ gia ®×nh cã yÕu tè n−íc ngoµi1 (sau ®©y gäi t¾t lµ NghÞ ®Þnh sè 68/2002/N§-CP). ViÖc ®¨ng ký nu«i con nu«i ®−îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña LuËt nu«i con nu«i vµ c¸c v¨n b¶n h−íng dÉn thi hµnh. C©u hái 2. Ph¸p luËt quy ®Þnh ®¨ng ký hé tÞch lµ g×? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu 1 NghÞ ®Þnh sè 158 th× ®¨ng ký hé tÞch lµ viÖc c¬ quan nhµ n−íc cã thÈm quyÒn: a) X¸c nhËn c¸c sù kiÖn: sinh; kÕt h«n; tö; nu«i con nu«i; gi¸m hé; nhËn cha, mÑ, con; thay ®æi, c¶i chÝnh, bæ sung, ®iÒu chØnh hé tÞch; x¸c ®Þnh l¹i giíi tÝnh; x¸c ®Þnh l¹i d©n téc. Hµnh vi x¸c nhËn nµy ®−îc biÓu hiÖn b»ng hµnh ®éng cô thÓ lµ c¬ quan nhµ n−íc cã thÈm ___________ 1. NghÞ ®Þnh sè 68/2002/N§-CP ngµy 10-7-2002 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh chi tiÕt thi hµnh mét sè ®iÒu cña LuËt h«n nh©n vµ gia ®×nh vÒ quan hÖ h«n nh©n vµ gia ®×nh cã yÕu tè n−íc ngoµi ®· ®−îc söa ®æi, bæ sung theo c¸c NghÞ ®Þnh sè 69/2002/N§-CP ngµy 21-7-2006 cña ChÝnh phñ söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu cña NghÞ ®Þnh sè 68/2002/N§-CP ngµy 10-7-2002 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh chi tiÕt thi hµnh mét sè ®iÒu cña LuËt h«n nh©n vµ gia ®×nh vÒ quan hÖ h«n nh©n vµ gia ®×nh cã yÕu tè n−íc ngoµi vµ NghÞ ®Þnh sè 19/2011/N§-CP (BT). 9 quyÒn (ë ®©y lµ thÈm quyÒn ®¨ng ký hé tÞch) ghi c¸c sù kiÖn hé tÞch nãi trªn vµo sæ gèc (Sæ ®¨ng ký khai sinh, Sæ ®¨ng ký kªt h«n, Sæ khai tö...) vµ cÊp cho ®−¬ng sù GiÊy chøng nhËn vÒ c¸c sù kiÖn ®ã. b) C¨n cø vµo quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ n−íc cã thÈm quyÒn, ghi vµo sæ hé tÞch c¸c viÖc: x¸c ®Þnh cha, mÑ, con; thay ®æi quèc tÞch; ly h«n; hñy viÖc kÕt h«n tr¸i ph¸p luËt; chÊm døt nu«i con nu«i. Hµnh vi ghi (chÝnh x¸c lµ ghi chó) vµo sæ gèc c¸c sù kiÖn vÒ hé tÞch võa lµ quyÒn riªng cña c¬ quan nhµ n−íc, võa lµ nghÜa vô cña ho¹t ®éng qu¶n lý. Sù kh¸c nhau c¬ b¶n vÒ mÆt ph¸p lý gi÷a hai lo¹i hµnh vi nãi ë ®iÓm a vµ b trªn ®©y lµ ë chç: hµnh vi x¸c nhËn lµ x¸c nhËn c¸c sù kiÖn hé tÞch x¶y ra trªn thùc tÕ (sù kiÖn sinh, tö, kÕt h«n...) vµ trùc tiÕp ®em l¹i cho chóng gi¸ trÞ ph¸p lý; Cßn hµnh vi ghi chó th× c¨n cø vµo quyÕt ®Þnh ®· cã hiÖu lùc ph¸p luËt cña c¬ quan nhµ n−íc cã thÈm quyÒn (vÝ dô: B¶n ¸n xö ly h«n cña Toµ ¸n; QuyÕt ®Þnh cña Chñ tÞch n−íc cho th«i quèc tÞch...) ®Ó ghi chó sù viÖc ®ã vµo sæ hé tÞch. ViÖc ghi chó nµy chØ nh»m môc ®Ých ®Ó qu¶n lý, theo dâi viÖc chÊp hµnh c¸c b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh nãi trªn chø kh«ng ph¶i lµ ®em l¹i gi¸ trÞ ph¸p lý cho c¸c b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh ®ã. 10 C©u hái 3. Ph¸p luËt quy ®Þnh môc ®Ých, ý nghÜa cña viÖc ®¨ng ký vµ qu¶n lý hé tÞch lµ g×? Tr¶ lêi: Môc ®Ých qu¶n lý hé tÞch ®−îc x¸c ®Þnh mét c¸ch cô thÓ t¹i §iÒu 2 NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP. Theo ®ã, qu¶n lý hé tÞch lµ nhiÖm vô quan träng, th−êng xuyªn cña chÝnh quyÒn c¸c cÊp, nh»m theo dâi thùc tr¹ng vµ sù biÕn ®éng vÒ hé tÞch, trªn c¬ së ®ã b¶o hé c¸c quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña c¸ nh©n vµ gia ®×nh, ®ång thêi gãp phÇn x©y dùng c¸c chÝnh s¸ch vÒ kinh tÕ, x· héi, an ninh quèc phßng vµ d©n sè, kÕ ho¹ch hãa gia ®×nh. C¸c sù kiÖn hé tÞch nh− ®· nªu ë §iÒu 1 NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP lµ “nh÷ng sù kiÖn c¬ b¶n x¸c ®Þnh t×nh tr¹ng nh©n th©n cña mét ng−êi tõ khi sinh ra ®Õn khi chÕt”. T×nh tr¹ng nh©n th©n ®ã ®−îc thÓ hiÖn bëi c¸c yÕu tè vµ c¸c mèi quan hÖ nh−: hä, tªn, ngµy, th¸ng, n¨m sinh, n¬i sinh, d©n téc, quèc tÞch, quan hÖ cha - con, mÑ - con, «ng - ch¸u, bµ - ch¸u, anh, chÞ, em, quan hÖ vî - chång... V× vËy, ®¨ng ký vµ qu¶n lý hé tÞch cã ý nghÜa rÊt quan träng xÐt theo hai ph−¬ng diÖn chñ yÕu sau ®©y: a) Ph−¬ng diÖn b¶o hé c¸c quyÒn nh©n th©n cña c¸ nh©n: §¨ng ký hé tÞch thÓ hiÖn sù x¸c nhËn cña Nhµ n−íc ®èi víi c¸c sù kiÖn hé tÞch, trªn c¬ së ®ã Nhµ n−íc cã tr¸ch nhiÖm b¶o hé c¸c quan hÖ ®ã. VÝ dô: 11 viÖc kÕt h«n gi÷a hai ng−êi nÕu ®· ®−îc ®¨ng ký t¹i c¬ quan hé tÞch cã thÈm quyÒn th× hä ®−îc Nhµ n−íc c«ng nhËn lµ vî - chång, quan hÖ h«n nh©n vµ quan hÖ gia ®×nh cña hä ®−îc nhµ n−íc b¶o hé. Mäi hµnh vi x©m ph¹m ®Õn quan hÖ h«n nh©n vµ gia ®×nh nµy sÏ bÞ Nhµ n−íc xö lý theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 5 NghÞ ®Þnh sè 158/2005/ N§-CP th×: - GiÊy tê hé tÞch do c¬ quan nhµ n−íc cã thÈm quyÒn cÊp cho c¸ nh©n theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ hé tÞch lµ c¨n cø ph¸p lý x¸c nhËn sù kiÖn hé tÞch cña c¸ nh©n ®ã. - GiÊy khai sinh lµ giÊy tê hé tÞch gèc cña mçi c¸ nh©n. Mäi hå s¬, giÊy tê cña c¸ nh©n cã néi dung ghi vÒ hä, tªn, ch÷ ®Öm; ngµy, th¸ng, n¨m sinh; giíi tÝnh, d©n téc; quèc tÞch; quª qu¸n; quan hÖ cha, mÑ, con ph¶i phï hîp víi GiÊy khai sinh cña ng−êi ®ã. - GiÊy tê hé tÞch do c¬ quan ®¹i ®iÖn Ngo¹i giao, c¬ quan L·nh sù cña ViÖt Nam ë n−íc ngoµi (sau ®©y gäi lµ C¬ quan Ngo¹i giao, l·nh sù ViÖt Nam) cÊp cã gi¸ trÞ nh− giÊy tê hé tÞch ®−îc cÊp ë trong n−íc. Víi ý nghÜa nh− vËy, phï hîp víi môc ®Ých ®· ®Æt ra, ph¸p luËt ®· x¸c ®Þnh: c¸ nh©n cã quyÒn vµ nghÜa vô ®¨ng ký hé tÞch (§iÒu 3 NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP). Theo ®ã, x¸c ®Þnh: - Ng−êi cã tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn nghÜa vô 12 ®¨ng ký hé tÞch ph¶i tù gi¸c ®¨ng ký c¸c sù kiÖn hé tÞch theo quy ®Þnh cña NghÞ ®Þnh nµy. - C¬ quan ®¨ng ký hé tÞch cã tr¸ch nhiÖm t¹o ®iÒu kiÖn thuËn tiÖn ®Ó mäi c¸ nh©n thùc hiÖn quyÒn vµ nghÜa vô ®¨ng ký hé tÞch. b) §¨ng ký hé tÞch lµ ph−¬ng thøc ®Ó Nhµ n−íc qu¶n lý d©n c− ®ång thêi phôc vô cho c¸c ho¹t ®éng qu¶n lý trong c¸c lÜnh vùc quan träng kh¸c nh−: an ninh, quèc phßng, trËt tù an toµn x· héi, gi¸o dôc, y tÕ, d©n sè - kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh... C¸c sè liÖu thèng kª vÒ hé tÞch lµ rÊt cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng nghiªn cøu khoa häc, ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch kinh tÕ - x· héi... Víi ý nghÜa nh− vËy, viÖc ®¨ng ký vµ qu¶n lý hé tÞch ph¶i b¶o ®¶m nguyªn t¾c (§iÒu 4 NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP): - Mäi sù kiÖn hé tÞch ph¶i ®−îc ®¨ng ký ®Çy ®ñ, kÞp thêi, chÝnh x¸c theo quy ®Þnh cña NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP. - Mçi sù kiÖn hé tÞch chØ ®−îc ®¨ng ký t¹i mét n¬i theo ®óng thÈm quyÒn quy ®Þnh cña NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP. - C¬ quan qu¶n lý hé tÞch cÊp trªn ph¶i th−êng xuyªn kiÓm tra, ®«n ®èc, h−íng dÉn, chØ ®¹o ®èi víi c¬ quan qu¶n lý hé tÞch cÊp d−íi; tr−êng hîp ph¸t hiÖn thÊy sai ph¹m ph¶i chÊn chØnh, xö lý kÞp thêi. - C¬ quan ®¨ng ký hé tÞch ph¶i niªm yÕt c«ng khai, chÝnh x¸c c¸c quy ®Þnh vÒ giÊy tê mµ ng−êi 13 yªu cÇu ®¨ng ký hé tÞch ph¶i xuÊt tr×nh hoÆc nép khi ®¨ng ký hé tÞch, thêi h¹n gi¶i quyÕt vµ lÖ phÝ ®¨ng ký hé tÞch. C©u hái 4. Gi¸ trÞ ph¸p lý cña giÊy tê hé tÞch vµ viÖc sö dông giÊy tê hé tÞch do c¬ quan cã thÈm quyÒn cña ViÖt Nam vµ cña n−íc ngoµi cÊp ®−îc quy ®Þnh nh− thÕ nµo? Tr¶ lêi: §iÒu 5 NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP quy ®Þnh gi¸ trÞ ph¸p lý cña giÊy tê hé tÞch do c¸c c¬ quan nhµ n−íc cã thÈm quyÒn cña n−íc ta cÊp nh− sau: - GiÊy tê hé tÞch do c¬ quan nhµ n−íc cã thÈm quyÒn cÊp cho c¸ nh©n theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ hé tÞch lµ c¨n cø ph¸p lý x¸c nhËn sù kiÖn hé tÞch cña c¸ nh©n ®ã. - GiÊy khai sinh lµ giÊy tê hé tÞch gèc cña mçi c¸ nh©n. Mäi hå s¬, giÊy tê cña c¸ nh©n cã néi dung ghi vÒ hä, tªn, ch÷ ®Öm; ngµy, th¸ng, n¨m sinh; giíi tÝnh, d©n téc; quèc tÞch; quª qu¸n; quan hÖ cha, mÑ, con ph¶i phï hîp víi GiÊy khai sinh cña ng−êi ®ã. - GiÊy tê hé tÞch do c¬ quan ®¹i ®iÖn Ngo¹i giao, c¬ quan L·nh sù cña ViÖt Nam ë n−íc ngoµi (sau ®©y gäi lµ c¬ quan Ngo¹i giao, l·nh sù ViÖt Nam) cÊp cã gi¸ trÞ nh− giÊy tê hé tÞch ®−îc cÊp ë trong n−íc. 14 §iÒu 6 NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP quy ®Þnh ®èi víi c¸c giÊy tê hé tÞch do c¬ quan cã thÈm quyÒn cña n−íc ngoµi cÊp cã gi¸ trÞ nh− sau: - GiÊy tê hé tÞch do c¬ quan cã thÈm quyÒn cña n−íc ngoµi cÊp, khi sö dông t¹i ViÖt Nam ph¶i ®−îc hîp ph¸p hãa l·nh sù, trõ tr−êng hîp ®iÒu −íc quèc tÕ mµ Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam lµ thµnh viªn cã quy ®Þnh kh¸c. GiÊy tê hé tÞch do c¬ quan Ngo¹i giao, L·nh sù cña n−íc ngoµi t¹i ViÖt Nam cÊp cho c«ng d©n n−íc ®ã ®Ó sö dông t¹i ViÖt Nam ®−îc miÔn hîp ph¸p hãa l·nh sù trªn c¬ së nguyªn t¾c cã ®i, cã l¹i. - GiÊy tê hé tÞch quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 6 b»ng tiÕng n−íc ngoµi ph¶i ®−îc dÞch ra tiÕng ViÖt, b¶n dÞch ph¶i ®−îc c«ng chøng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ViÖt Nam. - C«ng d©n ViÖt Nam cã giÊy tê hé tÞch do c¬ quan cã thÈm quyÒn cña n−íc ngoµi cÊp mµ vÒ n−íc th−êng tró, th× ph¶i lµm thñ tôc ghi vµo sæ hé tÞch theo quy ®Þnh t¹i Môc 4 Ch−¬ng III cña NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP. C©u hái 5. ViÖc x¸c ®Þnh thÈm quyÒn ®¨ng ký hé tÞch ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh nh− thÕ nµo? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 8 NghÞ ®Þnh sè 158/2005/ N§-CP th×, thÈm quyÒn ®¨ng ký hé tÞch theo n¬i c− tró ®−îc x¸c ®Þnh nh− sau: 15 1. §èi víi c«ng d©n ViÖt Nam ë trong n−íc, th× viÖc ®¨ng ký hé tÞch ®−îc thùc hiÖn t¹i n¬i ng−êi ®ã ®¨ng ký hé khÈu th−êng tró; nÕu kh«ng cã n¬i ®¨ng ký hé khÈu th−êng tró, th× viÖc ®¨ng ký hé tÞch ®−îc thùc hiÖn t¹i n¬i ng−êi ®ã ®¨ng ký t¹m tró cã thêi h¹n theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ ®¨ng ký hé khÈu. 2. §èi víi ng−êi n−íc ngoµi c− tró t¹i ViÖt Nam, th× viÖc ®¨ng ký hé tÞch ®−îc thùc hiÖn t¹i n¬i ng−êi ®ã ®¨ng ký th−êng tró; nÕu kh«ng cã n¬i ®¨ng ký th−êng tró, th× viÖc ®¨ng ký hé tÞch ®−îc thùc hiÖn t¹i n¬i ng−êi ®ã ®¨ng ký t¹m tró. Theo quy ®Þnh cña LuËt nu«i con nu«i n¨m 2010, NghÞ ®Þnh sè 19/2011/N§-CP vµ theo quy ®Þnh t¹i c¸c ®iÒu 3, 12, 29 NghÞ ®Þnh sè 68/2002/ N§-CP ®· ®−îc söa ®æi, bæ sung bëi NghÞ ®Þnh sè 69/2006/N§-CP ngµy 21-7-2006 cña ChÝnh phñ th×: - §èi víi ®¨ng ký viÖc kÕt h«n, nhËn cha, mÑ, con, nu«i con nu«i gi÷a c«ng d©n ViÖt Nam víi ng−êi n−íc ngoµi; gi÷a ng−êi n−íc ngoµi th−êng tró t¹i ViÖt Nam víi nhau th× thÈm quyÒn ®−îc x¸c ®Þnh: ñy ban nh©n d©n tØnh, thµnh phè trùc thuéc Trung −¬ng (sau ®©y gäi lµ ñy ban nh©n d©n cÊp tØnh) thùc hiÖn ®¨ng ký viÖc kÕt h«n, nhËn cha, mÑ, con, nu«i con nu«i gi÷a c«ng d©n ViÖt Nam víi ng−êi n−íc ngoµi; gi÷a ng−êi n−íc ngoµi th−êng tró t¹i ViÖt Nam víi nhau. + §èi víi viÖc ®¨ng ký kÕt h«n, kho¶n 1 §iÒu 12 NghÞ ®Þnh sè 68/2002/N§-CP quy ®Þnh: ñy ban 16 nh©n d©n cÊp tØnh n¬i th−êng tró cña c«ng d©n ViÖt Nam thùc hiÖn ®¨ng ký viÖc kÕt h«n gi÷a c«ng d©n ViÖt Nam víi ng−êi n−íc ngoµi. Trong tr−êng hîp c«ng d©n ViÖt Nam kh«ng cã hoÆc ch−a cã hé khÈu th−êng tró, nh−ng ®· ®¨ng ký t¹m tró cã thêi h¹n theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ hé khÈu th× ñy ban nh©n d©n cÊp tØnh n¬i t¹m tró cã thêi h¹n cña c«ng d©n ViÖt Nam thùc hiÖn ®¨ng ký viÖc kÕt h«n gi÷a ng−êi ®ã víi ng−êi n−íc ngoµi. Trong tr−êng hîp ng−êi n−íc ngoµi th−êng tró t¹i ViÖt Nam xin kÕt h«n víi nhau th× ñy ban nh©n d©n cÊp tØnh n¬i th−êng tró cña mét trong hai bªn ®−¬ng sù thùc hiÖn ®¨ng ký viÖc kÕt h«n. + §èi víi viÖc ®¨ng ký viÖc nhËn cha, mÑ, con, kho¶n 1 §iÒu 29 NghÞ ®Þnh sè 68/2002/N§-CP kho¶n 2 §iÒu 2 NghÞ ®Þnh sè 19/2011/N§-CP quy ®Þnh: ñy ban nh©n d©n cÊp tØnh n¬i th−êng tró cña ng−êi ®−îc nhËn lµ cha, mÑ, con c«ng nhËn vµ ®¨ng ký viÖc ng−êi n−íc ngoµi xin nhËn c«ng d©n ViÖt Nam hoÆc ng−êi n−íc ngoµi th−êng tró t¹i ViÖt Nam lµ cha, mÑ, con; viÖc c«ng d©n ViÖt Nam xin nhËn ng−êi n−íc ngoµi th−êng tró t¹i ViÖt Nam lµ cha, mÑ, con. - ñy ban nh©n d©n x·, ph−êng, thÞ trÊn (sau ®©y gäi lµ ñy ban nh©n d©n cÊp x·) ë khu vùc biªn giíi thùc hiÖn ®¨ng ký viÖc kÕt h«n, nhËn cha, mÑ, con, nu«i con nu«i gi÷a c«ng d©n ViÖt Nam th−êng tró ë khu vùc biªn giíi víi c«ng d©n cña n−íc l¸ng giÒng th−êng tró ë khu vùc biªn giíi víi ViÖt Nam theo quy 17 ®Þnh t¹i Ch−¬ng V cña NghÞ ®Þnh sè 68/2002/N§-CP, vµ Môc 3 Ch−¬ng II NghÞ ®Þnh sè 19/2011/N§-CP. - C¬ quan ®¹i diÖn Ngo¹i giao, c¬ quan L·nh sù cña ViÖt Nam ë n−íc ngoµi thùc hiÖn ®¨ng ký viÖc kÕt h«n, nhËn cha, mÑ, con, nu«i con nu«i gi÷a c«ng d©n ViÖt Nam c− tró ë n−íc ngoµi víi ng−êi n−íc ngoµi theo quy ®Þnh cña NghÞ ®Þnh sè 68/2002/N§-CP, NghÞ ®Þnh sè 19/2011/N§-CP, nÕu viÖc ®¨ng ký ®ã kh«ng tr¸i víi ph¸p luËt cña n−íc tiÕp nhËn. Chó ý: Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 97 NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP th× ®èi víi viÖc ®¨ng ký vµ qu¶n lý hé tÞch ë c¸c huyÖn ®¶o do kh«ng cã ®¬n vÞ hµnh chÝnh cÊp x·, th× ngoµi viÖc thùc hiÖn chøc n¨ng ®¨ng ký vµ qu¶n lý hé tÞch cña ñy ban nh©n d©n cÊp huyÖn, ñy ban nh©n d©n huyÖn ®¶o cßn thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô, quyÒn h¹n vÒ ®¨ng ký vµ qu¶n lý hé tÞch cña ñy ban nh©n d©n cÊp x· theo quy ®Þnh cña NghÞ ®Þnh nµy. Phßng T− ph¸p cña huyÖn ®¶o cã tr¸ch nhiÖm cö c¸n bé chuyªn tr¸ch thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô, quyÒn h¹n vÒ ®¨ng ký vµ qu¶n lý hé tÞch theo quy ®Þnh cña NghÞ ®Þnh nµy. C©u hái 6. NhiÖm vô, quyÒn h¹n cña ñy ban nh©n d©n cÊp x· trong ®¨ng ký vµ qu¶n lý hé tÞch ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh nh− thÕ nµo? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1, §iÒu 79 NghÞ ®Þnh 18 sè 158/2005/N§-CP vµ c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt hiÖn hµnh th× nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña ñy ban nh©n d©n cÊp x· trong ®¨ng ký vµ qu¶n lý hé tÞch ®−îc quy ®Þnh nh− sau: 1. Trong lÜnh vùc qu¶n lý nhµ n−íc vÒ hé tÞch, ñy ban nh©n d©n cÊp x· cã nhiÖm vô, quyÒn h¹n sau ®©y: a) Thùc hiÖn ®¨ng ký c¸c viÖc hé tÞch thuéc thÈm quyÒn cña ñy ban nh©n d©n cÊp x· theo quy ®Þnh cña NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP, gåm c¸c viÖc cô thÓ sau: - §¨ng ký khai sinh; - §¨ng ký khai sinh cho trÎ em bÞ bá r¬i; - §¨ng ký khai sinh cho con ngoµi gi¸ thó; - §¨ng ký khai sinh cho trÎ em chÕt s¬ sinh; - §¨ng ký l¹i viÖc sinh; - §¨ng ký khai sinh qu¸ h¹n; - §¨ng ký khai sinh trong mét sè tr−êng hîp ®Æc biÖt; - §¨ng ký khai tö; - §¨ng ký khai tö cho trÎ em chÕt s¬ sinh; - §¨ng ký khai tö cho ng−êi bÞ Toµ ¸n tuyªn bè lµ ®· chÕt; - §¨ng ký l¹i viÖc tö; - §¨ng ký khai tö qu¸ h¹n; - §¨ng ký khai tö trong mét sè tr−êng hîp ®Æc biÖt; - §¨ng ký kÕt h«n; - §¨ng ký l¹i viÖc kÕt h«n; 19 - §¨ng ký kÕt h«n cho ng−êi ViÖt Nam c− tró trong n−íc víi ng−êi ViÖt Nam trong thêi h¹n c«ng t¸c, häc tËp, lao ®éng ë n−íc ngoµi vÒ n−íc; - §¨ng ký gi¸m hé; - §¨ng ký thay ®æi, chÊm døt viÖc gi¸m hé; - §¨ng ký nhËn cha, mÑ, con; - §¨ng ký thay ®æi, c¶i chÝnh hé tÞch, bæ sung hé tÞch (trong sæ ®¨ng ký khai sinh vµ b¶n chÝnh giÊy khai sinh); - Bæ sung, c¶i chÝnh sæ ®¨ng ký khai sinh vµ giÊy khai sinh cña ng−êi con trong viÖc nhËn cha, mÑ, con; - §¨ng ký thay ®æi, c¶i chÝnh hé tÞch cho ng−êi d−íi 14 tuæi vµ bæ sung hé tÞch cho mäi tr−êng hîp, kh«ng ph©n biÖt ®é tuæi; - §iÒu chØnh néi dung trong sæ hé tÞch vµ c¸c giÊy tê hé tÞch kh¸c; - CÊp giÊy x¸c nhËn t×nh tr¹ng h«n nh©n; - CÊp b¶n sao giÊy tê hé tÞch tõ sæ hé tÞch; - CÊp b¶n sao tõ sæ gèc; - CÊp b¶n sao giÊy chøng tö; - CÊp b¶n sao giÊy chøng nhËn kÕt h«n; - CÊp b¶n sao giÊy khai sinh; - CÊp b¶n sao quyÕt ®Þnh c«ng nhËn gi¸m hé; - CÊp b¶n sao quyÕt ®Þnh nu«i con nu«i; - §¨ng ký viÖc nu«i con nu«i; - §¨ng ký l¹i viÖc nu«i con nu«i. b) Tuyªn truyÒn, phæ biÕn, vËn ®éng nh©n d©n chÊp hµnh c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ hé tÞch; 20 c) Qu¶n lý, sö dông c¸c lo¹i sæ hé tÞch, biÓu mÉu hé tÞch theo quy ®Þnh cña Bé T− ph¸p; d) L−u tr÷ sæ hé tÞch, giÊy tê hé tÞch; ®) CÊp b¶n sao giÊy tê hé tÞch tõ sæ hé tÞch; e) Tæng hîp t×nh h×nh vµ sè liÖu thèng kª hé tÞch b¸o c¸o ñy ban nh©n d©n cÊp huyÖn theo ®Þnh kú 6 th¸ng vµ hµng n¨m; g) Gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o vµ xö lý c¸c vi ph¹m vÒ hé tÞch theo thÈm quyÒn. 2. C«ng chøc T− ph¸p - hé tÞch cã tr¸ch nhiÖm gióp ñy ban nh©n d©n cÊp x· thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô, quyÒn h¹n cô thÓ theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 79 NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP, trõ tr−êng hîp gi¶i quyÕt tè c¸o t¹i ®iÓm g kho¶n 1 nªu trªn. 3. Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n cÊp x· chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ t×nh h×nh ®¨ng ký vµ qu¶n lý hé tÞch cña ®Þa ph−¬ng. Trong tr−êng hîp do bu«ng láng qu¶n lý mµ dÉn ®Õn nh÷ng sai ph¹m, tiªu cùc cña c¸n bé, c«ng chøc trong c«ng t¸c ®¨ng ký vµ qu¶n lý hé tÞch ë ®Þa ph−¬ng m×nh, th× Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n cÊp x· ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm. Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 3 NghÞ ®Þnh sè 68/2008/ N§-CP, Môc 3 Ch−¬ng III NghÞ ®Þnh sè 19/2011/ N§-CP th×, ñy ban nh©n d©n cÊp x· ë khu vùc biªn giíi thùc hiÖn ®¨ng ký viÖc kÕt h«n, nhËn cha, mÑ, con, nu«i con nu«i gi÷a c«ng d©n ViÖt Nam th−êng tró ë khu vùc biªn giíi víi c«ng d©n cña n−íc l¸ng giÒng th−êng tró ë khu vùc biªn giíi víi ViÖt Nam. 21 C©u hái 7. Nh÷ng lo¹i viÖc hé tÞch nµo kh«ng thuéc thÈm quyÒn ®¨ng ký cña ñy ban nh©n d©n cÊp x·? Tr¶ lêi: ñy ban nh©n d©n cÊp x· lµ n¬i trùc tiÕp ®¨ng ký ®a sè c¸c viÖc hé tÞch x¶y ra trªn thùc tÕ, trõ mét sè viÖc sau ®©y thuéc thÈm quyÒn cña ñy ban nh©n d©n cÊp tØnh, cÊp huyÖn: - C¸c viÖc khai sinh, khai tö, kÕt h«n, nu«i con nu«i, gi¸m hé, nhËn cha, mÑ, con cã yÕu tè n−íc ngoµi thuéc thÈm quyÒn cña ñy ban nh©n d©n cÊp tØnh; - ViÖc thay ®æi, c¶i chÝnh hé tÞch cho ng−êi tõ ®ñ 14 tuæi trë lªn vµ x¸c ®Þnh l¹i d©n téc, x¸c ®Þnh l¹i giíi tÝnh, bæ sung hé tÞch, ®iÒu chØnh hé tÞch cho mäi tr−êng hîp, kh«ng ph©n biÖt ®é tuæi thuéc thÈm quyÒn cña ñy ban nh©n d©n cÊp huyÖn, mµ trong ®Þa h¹t cña huyÖn ®ã ®−¬ng sù ®· ®¨ng ký khai sinh tr−íc ®©y. Khi gÆp nh÷ng tr−êng hîp thuéc thÈm quyÒn ®¨ng ký cña ñy ban nh©n d©n cÊp tØnh hoÆc cÊp huyÖn th× ñy ban nh©n d©n cÊp x· kh«ng tiÕp nhËn gi¶i quyÕt mµ h−íng dÉn ®−¬ng sù ®Õn Së T− ph¸p hoÆc Phßng T− ph¸p ®Ó lµm thñ tôc ®¨ng ký. NÕu ñy ban nh©n d©n cÊp x· ®¨ng ký sai thÈm quyÒn th× viÖc ®¨ng ký ®ã sÏ kh«ng cã gi¸ trÞ ph¸p lý vµ sÏ bÞ huû bá sau ®ã. Chó ý: Tuy nhiªn ®èi víi viÖc ®¨ng ký hé tÞch 22 cã yÕu tè n−íc ngoµi trong mét sè tr−êng hîp ®Æc biÖt, th× thÈm quyÒn ®¨ng ký vµ qu¶n lý vÉn thuéc ñy ban nh©n d©n cÊp x·. Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 96 NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP vµ Th«ng t− sè 01/2008/TT-BTP ngµy 02-8-2008 cña Bé T− ph¸p h−íng dÉn thùc hiÖn mét sè quy ®Þnh cña NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP: 1. ThÈm quyÒn ®¨ng ký khai sinh theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 96 NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP, th× c¸c quy ®Þnh vÒ ®¨ng ký khai sinh t¹i Môc 1 Ch−¬ng II cña NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP còng ®−îc ¸p dông ®Ó ®¨ng ký khai sinh cho c¸c tr−êng hîp quy ®Þnh t¹i c¸c ®iÓm a, b, c, d vµ ® kho¶n 1 §iÒu 96 cña NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP. ThÈm quyÒn ®¨ng ký khai sinh cho c¸c tr−êng hîp nµy ®−îc x¸c ®Þnh nh− sau: - ViÖc ®¨ng ký khai sinh cho trÎ em sinh ra t¹i ViÖt Nam, cã cha vµ mÑ lµ c«ng d©n ViÖt Nam ®Þnh c− ë n−íc ngoµi, ®−îc thùc hiÖn t¹i ñy ban nh©n d©n cÊp x·, n¬i ng−êi mÑ hoÆc ng−êi cha c− tró trong thêi gian ë ViÖt Nam. - ViÖc ®¨ng ký khai sinh cho trÎ em sinh ra t¹i ViÖt Nam, cã cha hoÆc mÑ lµ c«ng d©n ViÖt Nam c− tró ë trong n−íc, cßn ng−êi kia lµ c«ng d©n ViÖt Nam ®Þnh c− ë n−íc ngoµi, ®−îc thùc hiÖn t¹i ñy ban nh©n d©n cÊp x·, n¬i c− tró cña ng−êi lµ c«ng d©n ViÖt Nam c− tró ë trong n−íc. 23 - ViÖc ®¨ng ký khai sinh cho trÎ em sinh ra t¹i ViÖt Nam, cã cha vµ mÑ lµ ng−êi n−íc ngoµi hoÆc ng−êi kh«ng quèc tÞch c− tró æn ®Þnh l©u dµi t¹i ViÖt Nam ®−îc thùc hiÖn t¹i ñy ban nh©n d©n cÊp x·, n¬i c− tró cña ng−êi mÑ hoÆc ng−êi cha. ThÈm quyÒn ®¨ng ký khai sinh theo n¬i c− tró cña ng−êi mÑ hoÆc ng−êi cha ®−îc x¸c ®Þnh nh− ®èi víi viÖc ®¨ng ký khai sinh cho trÎ em sinh ra t¹i ViÖt Nam c− tró ë trong n−íc. - ViÖc ®¨ng ký khai sinh cho trÎ em sinh ra t¹i ViÖt Nam, cã cha hoÆc mÑ lµ ng−êi n−íc ngoµi, ng−êi kh«ng quèc tÞch c− tró æn ®Þnh l©u dµi t¹i ViÖt Nam, cßn ng−êi kia lµ c«ng d©n ViÖt Nam c− tró ë trong n−íc, ®−îc thùc hiÖn t¹i ñy ban nh©n d©n cÊp x·, n¬i c− tró cña ng−êi lµ c«ng d©n ViÖt Nam. - ViÖc ®¨ng ký khai sinh cho trÎ em sinh ra t¹i ViÖt Nam, cã cha hoÆc mÑ lµ c«ng d©n ViÖt Nam th−êng tró t¹i khu vùc biªn giíi, cßn ng−êi kia lµ c«ng d©n cña n−íc l¸ng giÒng th−êng tró t¹i khu vùc biªn giíi víi ViÖt Nam, ®−îc thùc hiÖn t¹i ñy ban nh©n d©n cÊp x·, n¬i c− tró cña ng−êi lµ c«ng d©n ViÖt Nam. - X¸c ®Þnh thÈm quyÒn ®¨ng ký khai sinh cho trÎ em sinh ra t¹i ViÖt Nam, cã cha hoÆc mÑ lµ c«ng d©n ViÖt Nam c− tró ë trong n−íc, cßn ng−êi kia lµ c«ng d©n ViÖt Nam ®Þnh c− ë n−íc ngoµi. 24 §èi víi tr−êng hîp ®¨ng ký khai sinh cho trÎ em sinh ra t¹i ViÖt Nam, cã cha hoÆc mÑ lµ c«ng d©n ViÖt Nam c− tró ë trong n−íc, cßn ng−êi kia lµ c«ng d©n ViÖt Nam ®Þnh c− ë n−íc ngoµi mµ ng−êi ®ã ®· cã quèc tÞch n−íc ngoµi, th× c¨n cø vµo Hé chiÕu cßn gi¸ trÞ sö dông cña ng−êi lµ c«ng d©n ViÖt Nam ®Þnh c− ë n−íc ngoµi ®Ó x¸c ®Þnh thÈm quyÒn ®¨ng ký khai sinh. Tr−êng hîp ®−¬ng sù xuÊt tr×nh Hé chiÕu ViÖt Nam, th× viÖc ®¨ng ký khai sinh cho trÎ em ®−îc thùc hiÖn t¹i ñy ban nh©n d©n cÊp x· theo quy ®Þnh t¹i ®iÓm b kho¶n 1 §iÒu 96 NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP; nÕu xuÊt tr×nh Hé chiÕu n−íc ngoµi, th× viÖc ®¨ng ký khai sinh ®−îc thùc hiÖn t¹i Së T− ph¸p tØnh (thµnh phè) theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 49 vµ §iÒu 50 NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP. H−íng dÉn nµy còng ®−îc ¸p dông ®èi víi tr−êng hîp ®¨ng ký khai sinh cho trÎ em sinh ra t¹i ViÖt Nam, cã c¶ cha vµ mÑ lµ c«ng d©n ViÖt Nam ®Þnh c− ë n−íc ngoµi. 2. ThÈm quyÒn ®¨ng ký khai tö cña ñy ban nh©n d©n cÊp x· theo quy ®Þnh t¹i Môc 3 Ch−¬ng II cña NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP còng ®−îc ¸p dông ®èi víi nh÷ng tr−êng hîp ng−êi chÕt lµ ng−êi n−íc ngoµi hoÆc ng−êi kh«ng quèc tÞch c− tró æn ®Þnh l©u dµi t¹i ViÖt Nam. 3. ThÈm quyÒn cña ñy ban nh©n d©n x· vÒ 25 thay ®æi, c¶i chÝnh hé tÞch, x¸c ®Þnh l¹i d©n téc, x¸c ®Þnh l¹i giíi tÝnh, bæ sung hé tÞch, ®iÒu chØnh hé tÞch t¹i Môc 7 Ch−¬ng II cña NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP còng ®−îc ¸p dông ®èi víi c«ng d©n ViÖt Nam ®Þnh c− ë n−íc ngoµi, mµ tr−íc ®©y ®· ®¨ng ký hé tÞch tr−íc c¬ quan cã thÈm quyÒn cña ViÖt Nam... Riªng ®èi víi viÖc gi¶i quyÕt c¶i chÝnh hé tÞch, x¸c ®Þnh l¹i giíi tÝnh, bæ sung hé tÞch, ®iÒu chØnh hé tÞch cho ng−êi n−íc ngoµi hoÆc ng−êi kh«ng quèc tÞch c− tró æn ®Þnh l©u dµi t¹i ViÖt Nam mµ ®· ®¨ng ký hé tÞch t¹i ñy ban nh©n d©n cÊp x· theo quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP, th× ®−îc thùc hiÖn nh− ®èi víi c«ng d©n ViÖt Nam ë trong n−íc. 4. C¸c quy ®Þnh vÒ ®¨ng ký l¹i viÖc kÕt h«n, ®¨ng ký l¹i viÖc nu«i con nu«i t¹i Môc 9 Ch−¬ng II cña NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP, còng ®−îc ¸p dông ®Ó gi¶i quyÕt ®¨ng ký l¹i viÖc kÕt h«n, nhËn nu«i con nu«i gi÷a c«ng d©n ViÖt Nam th−êng tró t¹i khu vùc biªn giíi víi c«ng d©n cña n−íc l¸ng giÒng th−êng tró t¹i khu vùc biªn giíi víi ViÖt Nam mµ viÖc kÕt h«n, nu«i con nu«i tr−íc ®©y ®· ®−îc ®¨ng ký t¹i ñy ban nh©n d©n cÊp x· theo quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh sè 68/2002/N§-CP ngµy 10 th¸ng 10 n¨m 2002 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh chi 26 tiÕt thi hµnh mét sè ®iÒu cña LuËt h«n nh©n vµ gia ®×nh vÒ quan hÖ h«n nh©n vµ gia ®×nh cã yÕu tè n−íc ngoµi. C©u hái 8. ViÖc ®¨ng ký hé tÞch cã ®−îc ñy quyÒn cho ng−êi kh¸c thùc hiÖn hay kh«ng? NÕu cã th× ®−îc quy ®Þnh nh− thÕ nµo? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 10 NghÞ ®Þnh sè 158/2005/ N§-CP, kho¶n 3, §iÒu 1, NghÞ ®Þnh sè 06/2012/ N§-CP th×, ng−êi cã yªu cÇu ®¨ng ký hé tÞch (trõ tr−êng hîp ®¨ng ký kÕt h«n, ®¨ng ký gi¸m hé, ®¨ng ký viÖc nhËn cha, mÑ, con) hoÆc yªu cÇu cÊp c¸c giÊy tê vÒ hé tÞch mµ kh«ng cã ®iÒu kiÖn trùc tiÕp ®Õn c¬ quan ®¨ng ký hé tÞch, th× cã thÓ ñy quyÒn cho ng−êi kh¸c lµm thay. ViÖc ñy quyÒn ph¶i b»ng v¨n b¶n vµ ph¶i ®−îc c«ng chøng hoÆc chøng thùc hîp lÖ. Quy ®Þnh nµy lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p c¶i c¸ch hµnh chÝnh nh»m môc ®Ých t¹o ®iÒu kiÖn thuËn tiÖn cho ng−êi d©n khi cã yªu cÇu ®¨ng ký hé tÞch mµ kh«ng cã ®iÒu kiÖn ®Õn c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n−íc lµm thñ tôc. NÕu ng−êi ®−îc ñy quyÒn lµ «ng, bµ, cha, mÑ, con, vî, chång, anh, chÞ, em ruét cña ng−êi ñy quyÒn, th× kh«ng cÇn ph¶i cã v¨n b¶n ñy quyÒn. 27 C©u hái 9. Qu¶n lý nhµ n−íc vÒ sæ s¸ch, biÓu mÉu hé tÞch ®−îc quy ®Þnh nh− thÕ nµo? Tr¶ lêi: Qu¶n lý nhµ n−íc ®èi víi sæ s¸ch, biÓu mÉu hé tÞch bao gåm c¸c ho¹t ®éng nh−: ban hµnh mÉu, in, ph¸t hµnh, sö dông, cÊp ph¸t, l−u gi÷... c¸c sæ s¸ch, biÓu mÉu ®ã. Theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 3, §iÒu 75 cña NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP (®−îc söa ®æi, bæ sung theo NghÞ ®Þnh sè 19/2011/N§-CP, NghÞ ®Þnh sè 06/2012/N§-CP) th× Bé T− ph¸p lµ c¬ quan duy nhÊt cã quyÒn h¹n vµ nhiÖm vô ban hµnh, qu¶n lý vµ h−íng dÉn viÖc sö dông thèng nhÊt c¸c lo¹i sæ s¸ch, biÓu mÉu hé tÞch. Theo quy ®Þnh t¹i Th«ng t− sè 08.a/2010/TT BTP ngµy 25-3-2010 cña Bé T− ph¸p vÒ viÖc ban hµnh vµ h−íng dÉn viÖc ghi chÐp, l−u tr÷, sö dông sæ, biÓu mÉu hé tÞch, ®−îc söa ®æi bëi Th«ng t− sè 16.a/2010/TT-BTP ngµy 08-10-2010 cña Bé T− ph¸p vµ Th«ng t− sè 05/2012/TT-BTP ngµy 23-5- 2012 th× Bé T− ph¸p ban hµnh 05 lo¹i sæ hé tÞch vµ 66 lo¹i biÓu mÉu hé tÞch lo¹i biÓu mÉu hé tÞch ®−îc thèng nhÊt sö dông khæ giÊy (210 x 297mm). Theo ®ã: - Bé T− ph¸p in, ph¸t hµnh 05 lo¹i sæ hé tÞch vµ 05 lo¹i biÓu mÉu b¶n chÝnh, bao gåm: a) 05 lo¹i sæ hé tÞch ®−îc sö dông chung cho ®¨ng ký c¸c sù kiÖn hé tÞch theo quy ®Þnh t¹i 28 NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP, NghÞ ®Þnh sè 68/2002 /N§-CP ngµy 10-7-2002 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh chi tiÕt thi hµnh mét sè ®iÒu cña LuËt h«n nh©n vµ gia ®×nh vÒ quan hÖ h«n nh©n vµ gia ®×nh cã yÕu tè n−íc ngoµi vµ NghÞ ®Þnh sè 69/2006/N§-CP ngµy 21-7-2006 cña ChÝnh phñ söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu cña NghÞ ®Þnh sè 68/2002/N§-CP, theo Môc A Danh môc I kÌm theo Th«ng t− sè 08/a/2010/ TT-BTP (söa ®æi bëi Th«ng t− sè 16.a/2010/TT-BTP vµ Th«ng t− sè 05/2012/TT-BTP. b) N¨m lo¹i biÓu mÉu b¶n chÝnh in mµu, cã hoa v¨n: Ba lo¹i biÓu mÉu b¶n chÝnh (GiÊy khai sinh, GiÊy chøng nhËn kÕt h«n, GiÊy chøng tö) sö dông ®Ó ®¨ng ký c¸c sù kiÖn hé tÞch theo quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP, theo Môc B Danh môc I kÌm theo Th«ng t− sè 08.a/2010/TT-BTP (söa ®æi bëi Th«ng t− sè 16.a/2010/TT-BTP vµ Th«ng t− sè 05/2012/TT-BTP). Hai lo¹i biÓu mÉu b¶n chÝnh (GiÊy chøng nhËn kÕt h«n; QuyÕt ®Þnh c«ng nhËn viÖc nhËn cha, mÑ, con) sö dông ®Ó ®¨ng ký viÖc kÕt h«n; nhËn cha, mÑ, con cã yÕu tè n−íc ngoµi theo quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh sè 68/2002/N§-CP vµ NghÞ ®Þnh sè 69/2006/N§-CP, theo Môc C Danh môc I kÌm theo Th«ng t− sè 08.a/2010/TT-BTP (söa ®æi bëi Th«ng t− sè 16.a/2010/TT-BTP vµ Th«ng t− sè 05/2012/TT-BTP). §¨ng t¶i trªn Cæng th«ng tin ®iÖn tö Bé T−29 ph¸p 61 biÓu mÉu hé tÞch ®en tr¾ng, kh«ng cã hoa v¨n (bao gåm c¸c biÓu mÉu b¶n chÝnh cßn l¹i; tÊt c¶ c¸c biÓu mÉu b¶n sao, biÓu mÉu tê khai vµ biÓu mÉu kh¸c), bao gåm: a) 55 biÓu mÉu hé tÞch sö dông ®Ó ®¨ng ký c¸c sù kiÖn hé tÞch theo quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP, theo Môc A Danh môc II kÌm theo Th«ng t− nµy. b) S¸u biÓu mÉu hé tÞch sö dông ®Ó ®¨ng ký c¸c sù kiÖn hé tÞch theo quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh sè 68/2002/N§-CP vµ NghÞ ®Þnh sè 69/2006/N§-CP, theo Môc B Danh môc II kÌm theo Th«ng t− sè 08.a/2010/TT-BTP (söa ®æi bëi Th«ng t− sè 16.a/2010/ TT-BTP vµ Th«ng t− sè 05/2010/TT-BTP). C¬ quan ®¨ng ký hé tÞch vµ ng−êi cã yªu cÇu ®¨ng ký hé tÞch ®−îc tù truy cËp trªn Cæng th«ng tin ®iÖn tö cña Bé T− ph¸p (www.moj.gov.vn) ®Ó in vµ sö dông miÔn phÝ 61 biÓu mÉu theo h−íng dÉn t¹i ®iÓm a vµ ®iÓm b kho¶n nµy. §èi víi nh÷ng ®Þa ph−¬ng ch−a cã ®iÒu kiÖn sö dông internet, Së T− ph¸p chñ ®éng tæ chøc in, ph¸t hµnh miÔn phÝ c¸c biÓu mÉu hé tÞch nµy, ®¸p øng ®Çy ®ñ yªu cÇu sö dông biÓu mÉu hé tÞch trong ®Þa ph−¬ng. Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 70 NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP th× sæ hé tÞch ph¶i ®−îc l−u tr÷ mçi lo¹i sæ hé tÞch ®−îc lËp thµnh hai bé gièng nhau, mét bé l−u t¹i ñy ban nh©n d©n cÊp x· n¬i ®¨ng ký hé tÞch, mét bé chuyÓn l−u t¹i ñy ban nh©n d©n cÊp huyÖn. 30 Chó ý: §èi víi nh÷ng viÖc hé tÞch thuéc thÈm quyÒn cña Së T− ph¸p vµ ñy ban nh©n d©n cÊp huyÖn, th× chØ ®¨ng ký vµo 1 quyÓn vµ l−u t¹i Së T− ph¸p vµ ñy ban nh©n d©n cÊp huyÖn. ViÖc lËp hai bé sæ hé tÞch (sæ kÐp) vµ l−u t¹i hai cÊp nh− vËy lµ quy ®Þnh b¾t buéc cña ph¸p luËt kh«ng thÓ lµm kh¸c nh»m b¶o ®¶m ®é an toµn còng nh− ®é chÝnh x¸c cao cña sæ hé tÞch, chèng t×nh tr¹ng tïy tiÖn söa ®æi c¸c néi dung ®· ®−îc ®¨ng ký trong sæ hé tÞch. Sæ hé tÞch lµ mét trong nh÷ng lo¹i sæ quan träng ®Æc biÖt cña Nhµ n−íc cÇn ph¶i ®−îc l−u gi÷ vµ b¶o qu¶n cÈn thËn, l©u dµi. Thêi gian tèi ®a l−u gi÷ sæ hé tÞch kh«ng ®−îc quy ®Þnh trong ph¸p luËt; nh− vËy cã thÓ hiÓu lµ v« thêi h¹n. Bëi v× sæ hé tÞch cã gi¸ trÞ cÇn thiÕt ®èi víi x· héi vµ Nhµ n−íc kh«ng ph¶i chØ trong ph¹m vi mét ®êi ng−êi mµ lµ nhiÒu ®êi ng−êi. PhÇn II §¡NG Ký Hé TÞCH Môc I §¡NG Ký KHAI SINH C©u hái 10. Môc ®Ých, ý nghÜa cña ®¨ng ký khai sinh ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh nh− thÕ nµo? Tr¶ lêi: §¨ng ký khai sinh tr−íc hÕt lµ mét quyÒn quan 31 träng cña trÎ em kho¶n 1 §iÒu 11, LuËt b¶o vÖ, ch¨m sãc vµ gi¸o dôc trÎ em n¨m 2004 quy ®Þnh: “TrÎ em cã quyÒn ®−îc khai sinh vµ cã quèc tÞch”. §iÒu 7, C«ng −íc Liªn hîp quèc vÒ quyÒn trÎ em (®−îc Liªn hîp quèc th«ng qua ngµy 20-11-1989) ghi nhËn: "trÎ em ph¶i ®−îc ®¨ng ký ngay lËp tøc sau khi sinh ra vµ cã quyÒn cã hä tªn...". Së dÜ ph¸p luËt cña Nhµ n−íc ta còng nh− C«ng −íc Liªn hîp quèc vÒ quyÒn trÎ em ®Æc biÖt quan t©m ®Õn quyÒn ®¨ng ký khai sinh cña trÎ em nh− vËy lµ v× chØ trªn c¬ së vµ b¾t ®Çu tõ viÖc ®¨ng ký khai sinh, c¸c quyÒn c¬ b¶n kh¸c cña trÎ em míi ®−îc thùc hiÖn. VÝ dô: quyÒn ®−îc cã hä, tªn, cã quèc tÞch; quyÒn ®−îc biÕt cha, mÑ m×nh lµ ai vµ ®−îc chÝnh cha mÑ m×nh ch¨m sãc nu«i d−ìng. Ngoµi ra, ®¨ng ký khai sinh còng lµ thñ tôc cÇn thiÕt ®Ó trÎ em ®−îc h−ëng c¸c quyÒn vÒ ch¨m sãc søc khoÎ ban ®Çu, quyÒn vÒ gi¸o dôc... §¨ng ký khai sinh cã ý nghÜa quan träng kh«ng chØ riªng ®èi víi trÎ em mµ c¶ ®èi víi bÊt kú c¸ nh©n nµo dï ®· tr−ëng thµnh. Bëi v×, nÕu kh«ng ®¨ng ký khai sinh th× nãi chung lµ kh«ng cã c¬ së ph¸p lý ®Ó ph©n biÖt ng−êi (c¸ nh©n) nµy víi ng−êi kh¸c víi c¸c yÕu tè ®Ó x¸c ®Þnh t×nh tr¹ng nh©n th©n cña mçi c¸ nh©n nh−: hä, tªn, ngµy, th¸ng, n¨m sinh, n¬i sinh, d©n téc, quèc tÞch... Do vËy, §iÒu 29 Bé luËt d©n sù n¨m 2005 quy ®Þnh: “C¸ nh©n khi sinh ra cã quyÒn ®−îc khai sinh”. 32 §¨ng ký khai sinh còng cã ý nghÜa quan träng ®Çu tiªn trong ®¨ng ký vµ qu¶n lý hé tÞch nãi chung. Bëi v×, nÕu kh«ng ®¨ng ký khai sinh th× c¸c ho¹t ®éng ®¨ng ký hé tÞch kh¸c tiÕp theo trong cuéc ®êi cña mçi con ng−êi nh−: ®¨ng ký kÕt h«n, ®¨ng ký nu«i con nu«i (nÕu cã), ®¨ng ký gi¸m hé (nÕu cã), ®¨ng ký khai tö... sÏ kh«ng thùc hiÖn ®−îc. XÐt theo gãc ®é qu¶n lý nhµ n−íc, ®¨ng ký khai sinh lµ ph−¬ng tiÖn ®Ó Nhµ n−íc theo dâi thùc tr¹ng vµ sù biÕn ®éng vÒ hé khÈu trªn c¬ së ®ã b¶o hé c¸c quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña c¸ nh©n vµ gia ®×nh, ®ång thêi gãp phÇn x©y dùng c¸c chÝnh s¸ch vÒ kinh tÕ, x· héi, an ninh quèc phßng vµ d©n sè, kÕ ho¹ch hãa gia ®×nh... C©u hái 11. ThÈm quyÒn ®¨ng ký khai sinh ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh cô thÓ nh− thÕ nµo? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 13 NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP th× thÈm quyÒn ®¨ng ký khai sinh ®−îc x¸c ®Þnh nh− sau: - ñy ban nh©n d©n x·, ph−êng, thÞ trÊn (sau ®©y gäi lµ ñy ban nh©n d©n cÊp x·), n¬i c− tró cña ng−êi mÑ thùc hiÖn viÖc ®¨ng ký khai sinh cho trÎ em; nÕu kh«ng x¸c ®Þnh ®−îc n¬i c− tró cña 33 ng−êi mÑ, th× ñy ban nh©n d©n cÊp x·, n¬i c− tró cña ng−êi cha thùc hiÖn viÖc ®¨ng ký khai sinh. - Trong tr−êng hîp kh«ng x¸c ®Þnh ®−îc n¬i c− tró cña ng−êi mÑ vµ ng−êi cha, th× ñy ban nh©n d©n cÊp x·, n¬i trÎ em ®ang sinh sèng trªn thùc tÕ thùc hiÖn viÖc ®¨ng ký khai sinh. - ViÖc ®¨ng ký khai sinh cho trÎ em bÞ bá r¬i ®−îc thùc hiÖn t¹i ñy ban nh©n d©n cÊp x·, n¬i c− tró cña ng−êi ®ang t¹m thêi nu«i d−ìng hoÆc n¬i cã trô së cña tæ chøc ®ang t¹m thêi nu«i d−ìng trÎ em ®ã. §Ó cô thÓ hãa c¸c quy ®Þnh nµy, t¹i c¸c ®iÓm a, b, c, d vµ ® kho¶n 1 Môc 2 Th«ng t− sè 01/2008/ TT-BTP ngµy 02-6-2008 cña Bé T− ph¸p h−íng dÉn thùc hiÖn mét sè quy ®Þnh cña NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP ngµy 27/12/2005 cña ChÝnh phñ vÒ ®¨ng ký vµ qu¶n lý hé tÞch th× thÈm quyÒn ®¨ng ký khai sinh ®−îc h−íng dÉn cô thÓ nh− sau: a) ThÈm quyÒn ®¨ng ký khai sinh theo n¬i ng−êi mÑ c− tró: Theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 8 vµ kho¶n 1 §iÒu 13 NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP, th× viÖc ®¨ng ký khai sinh cho trÎ em ph¶i ®−îc thùc hiÖn t¹i ñy ban nh©n d©n x·, ph−êng, thÞ trÊn (ñy ban nh©n d©n cÊp x·), n¬i ng−êi mÑ ®¨ng ký th−êng tró; tr−êng hîp ng−êi mÑ kh«ng cã n¬i ®¨ng ký th−êng tró, th× viÖc ®¨ng ký khai sinh cho trÎ em ®−îc thùc hiÖn t¹i ñy ban nh©n d©n cÊp x·, n¬i ng−êi mÑ ®¨ng ký t¹m tró. 34 Tr−êng hîp ng−êi mÑ cã n¬i ®¨ng ký th−êng tró, nh−ng thùc tÕ ®ang sinh sèng, lµm viÖc æn ®Þnh t¹i n¬i ®¨ng ký t¹m tró, th× ñy ban nh©n d©n cÊp x·, n¬i ng−êi mÑ ®¨ng ký t¹m tró còng cã thÈm quyÒn thùc hiÖn viÖc ®¨ng ký khai sinh cho trÎ em (VÝ dô: chÞ T ®¨ng ký th−êng tró t¹i x· §×nh B¶ng, huyÖn Tõ S¬n, tØnh B¾c Ninh, nh−ng lµm viÖc æn ®Þnh vµ sinh con t¹i n¬i ®¨ng ký t¹m tró lµ ph−êng T©n T¹o, quËn B×nh T©n, Thµnh phè Hå ChÝ Minh, th× ñy ban nh©n d©n ph−êng T©n T¹o còng cã thÈm quyÒn thùc hiÖn viÖc ®¨ng ký khai sinh cho con cña chÞ T). Trong tr−êng hîp nµy, ñy ban nh©n d©n cÊp x·, n¬i ®· ®¨ng ký khai sinh cã tr¸ch nhiÖm th«ng b¸o cho ñy ban nh©n d©n cÊp x·, n¬i ng−êi mÑ ®¨ng ký th−êng tró ®Ó biÕt. Cét ghi chó cña Sæ ®¨ng ký khai sinh ph¶i ghi râ “§¨ng ký khai sinh theo n¬i t¹m tró cña ng−êi mÑ”. b) ThÈm quyÒn ®¨ng ký khai sinh theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 96 NghÞ ®Þnh sè 158/ 2005/N§-CP: Theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 96 NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP, th× c¸c quy ®Þnh vÒ ®¨ng ký khai sinh t¹i Môc 1 Ch−¬ng II cña NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP còng ®−îc ¸p dông ®Ó ®¨ng ký khai sinh cho c¸c tr−êng hîp quy ®Þnh t¹i c¸c ®iÓm a, b, c, d vµ ® kho¶n 1 §iÒu 96 cña NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP. ThÈm quyÒn ®¨ng ký khai sinh cho c¸c tr−êng hîp nµy ®−îc x¸c ®Þnh nh− sau: 35 - ViÖc ®¨ng ký khai sinh cho trÎ em sinh ra t¹i ViÖt Nam, cã cha vµ mÑ lµ c«ng d©n ViÖt Nam ®Þnh c− ë n−íc ngoµi, ®−îc thùc hiÖn t¹i ñy ban nh©n d©n cÊp x·, n¬i ng−êi mÑ hoÆc ng−êi cha c− tró trong thêi gian ë ViÖt Nam. - ViÖc ®¨ng ký khai sinh cho trÎ em sinh ra t¹i ViÖt Nam, cã cha hoÆc mÑ lµ c«ng d©n ViÖt Nam c− tró ë trong n−íc, cßn ng−êi kia lµ c«ng d©n ViÖt Nam ®Þnh c− ë n−íc ngoµi, ®−îc thùc hiÖn t¹i ñy ban nh©n d©n cÊp x·, n¬i c− tró cña ng−êi lµ c«ng d©n ViÖt Nam c− tró ë trong n−íc. - ViÖc ®¨ng ký khai sinh cho trÎ em sinh ra t¹i ViÖt Nam, cã cha vµ mÑ lµ ng−êi n−íc ngoµi hoÆc ng−êi kh«ng quèc tÞch c− tró æn ®Þnh l©u dµi t¹i ViÖt Nam ®−îc thùc hiÖn t¹i ñy ban nh©n d©n cÊp x·, n¬i c− tró cña ng−êi mÑ hoÆc ng−êi cha. ThÈm quyÒn ®¨ng ký khai sinh theo n¬i c− tró cña ng−êi mÑ hoÆc ng−êi cha ®−îc x¸c ®Þnh nh− ®èi víi viÖc ®¨ng ký khai sinh cho trÎ em sinh ra t¹i ViÖt Nam, cã cha vµ mÑ lµ c«ng d©n ViÖt Nam c− tró ë trong n−íc. - ViÖc ®¨ng ký khai sinh cho trÎ em sinh ra t¹i ViÖt Nam, cã cha hoÆc mÑ lµ ng−êi n−íc ngoµi, ng−êi kh«ng quèc tÞch c− tró æn ®Þnh l©u dµi t¹i ViÖt Nam, cßn ng−êi kia lµ c«ng d©n ViÖt Nam c− tró ë trong n−íc, ®−îc thùc hiÖn t¹i ñy ban nh©n d©n cÊp x·, n¬i c− tró cña ng−êi lµ c«ng d©n ViÖt Nam. 36 - ViÖc ®¨ng ký khai sinh cho trÎ em sinh ra t¹i ViÖt Nam, cã cha hoÆc mÑ lµ c«ng d©n ViÖt Nam th−êng tró t¹i khu vùc biªn giíi, cßn ng−êi kia lµ c«ng d©n cña n−íc l¸ng giÒng th−êng tró t¹i khu vùc biªn giíi víi ViÖt Nam, ®−îc thùc hiÖn t¹i ñy ban nh©n d©n cÊp x·, n¬i c− tró cña ng−êi lµ c«ng d©n ViÖt Nam. c) X¸c ®Þnh thÈm quyÒn ®¨ng ký khai sinh cho trÎ em sinh ra t¹i ViÖt Nam, cã cha hoÆc mÑ lµ c«ng d©n ViÖt Nam c− tró ë trong n−íc, cßn ng−êi kia lµ c«ng d©n ViÖt Nam ®Þnh c− ë n−íc ngoµi. §èi víi tr−êng hîp ®¨ng ký khai sinh cho trÎ em sinh ra t¹i ViÖt Nam, cã cha hoÆc mÑ lµ c«ng d©n ViÖt Nam c− tró ë trong n−íc, cßn ng−êi kia lµ c«ng d©n ViÖt Nam ®Þnh c− ë n−íc ngoµi mµ ng−êi ®ã ®· cã quèc tÞch n−íc ngoµi, th× c¨n cø vµo hé chiÕu cßn gi¸ trÞ sö dông cña ng−êi lµ c«ng d©n ViÖt Nam ®Þnh c− ë n−íc ngoµi ®Ó x¸c ®Þnh thÈm quyÒn ®¨ng ký khai sinh. Tr−êng hîp ®−¬ng sù xuÊt tr×nh hé chiÕu ViÖt Nam, th× viÖc ®¨ng ký khai sinh cho trÎ em ®−îc thùc hiÖn t¹i ñy ban nh©n d©n cÊp x· theo quy ®Þnh t¹i ®iÓm b kho¶n 1 §iÒu 96 NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP; nÕu xuÊt tr×nh hé chiÕu n−íc ngoµi, th× viÖc ®¨ng ký khai sinh ®−îc thùc hiÖn t¹i Së T− ph¸p tØnh (thµnh phè) theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 49 vµ §iÒu 50 NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP. 37 H−íng dÉn nµy còng ®−îc ¸p dông ®èi víi tr−êng hîp ®¨ng ký khai sinh cho trÎ em sinh ra t¹i ViÖt Nam, cã c¶ cha vµ mÑ lµ c«ng d©n ViÖt Nam ®Þnh c− ë n−íc ngoµi. d) Tr−êng hîp trÎ em sinh ra ë n−íc ngoµi, cã cha vµ mÑ lµ c«ng d©n ViÖt Nam mµ ch−a ®−îc ®¨ng ký khai sinh ë n−íc ngoµi, sau ®ã vÒ n−íc c− tró còng ®−îc ¸p dông quy ®Þnh t¹i Môc 1 Ch−¬ng II NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP vµ h−íng dÉn t¹i Môc nµy ®Ó ®¨ng ký khai sinh. Cét ghi chó cña Sæ ®¨ng ký khai sinh ph¶i ghi râ “TrÎ sinh ë n−íc ngoµi, ch−a ®−îc ®¨ng ký khai sinh ë n−íc ngoµi”. ®) Tr−êng hîp trÎ em sinh ra ë n−íc ngoµi, ®−îc mÑ lµ c«ng d©n ViÖt Nam ®−a vÒ ViÖt Nam sinh sèng, còng ®−îc ¸p dông quy ®Þnh vÒ ®¨ng ký khai sinh cho con ngoµi gi¸ thó theo quy ®Þnh t¹i Môc 1 Ch−¬ng II cña NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP vµ h−íng dÉn t¹i môc nµy ®Ó ®¨ng ký khai sinh khi: - TrÎ em ch−a ®−îc ®¨ng ký khai sinh ë n−íc ngoµi; - MÑ cña trÎ em kh«ng ®¨ng ký kÕt h«n. Trong tr−êng hîp ng−êi mÑ khai vÒ ng−êi cha, th× ng−êi cha ph¶i lµm thñ tôc nhËn con theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Cét ghi chó cña Sæ ®¨ng ký khai sinh ph¶i ghi râ “TrÎ sinh ë n−íc ngoµi, ch−a ®−îc ®¨ng ký khai sinh ë n−íc ngoµi”. 38 C©u hái 12. Tr¸ch nhiÖm ®¨ng ký khai sinh cho trÎ em ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh nh− thÕ nµo? Tr¶ lêi: Kho¶n 1 §iÒu 23 LuËt b¶o vÖ, ch¨m sãc vµ gi¸o dôc trÎ em quy ®Þnh: “Cha mÑ, ng−êi gi¸m hé cã tr¸ch nhiÖm khai sinh cho trÎ em ®óng h¹n”; §iÒu 14 NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP "nÕu cha, mÑ kh«ng thÓ ®i khai sinh, th× «ng, bµ hoÆc nh÷ng ng−êi th©n thÝch kh¸c ®i khai sinh cho trÎ em". Nh− vËy, tr¸ch nhiÖm ®¨ng ký khai sinh cho trÎ tr−íc hÕt thuéc vÒ cha, mÑ ®øa trÎ. Trong thùc tÕ, nh÷ng tr−êng hîp ng−êi cha ®i v¾ng xa nhµ, ng−êi mÑ võa míi sinh con søc khoÎ ®ang cßn yÕu ph¶i kiªng c÷ th× «ng, bµ, c«, d×, cËu... cã tr¸ch nhiÖm ®i ®¨ng ký khai sinh cho trÎ. Tr−êng hîp trÎ s¬ sinh bÞ bá r¬i kh«ng biÕt cha, mÑ, ng−êi th©n thÝch lµ ai th× ng−êi ®ang t¹m thêi nu«i d−ìng trÎ, ng−êi phô tr¸ch c¬ së nu«i d−ìng trÎ... cã tr¸ch nhiÖm ®i ®¨ng ký khai sinh cho trÎ. C©u hái 13. Thêi h¹n ®¨ng ký khai sinh ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh nh− thÕ nµo? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 14 NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP th× thêi h¹n ®¨ng ký khai sinh cho trÎ lµ 60 ngµy kÓ tõ ngµy sinh. ViÖc ®Þnh ra 39 thêi h¹n ®¨ng ký khai sinh nh− vËy lµ nh»m b¶o ®¶m ®¨ng ký khai sinh kÞp thêi cho trÎ, mÆt kh¸c ®Ó cËp nhËt kÞp thêi c¸c sè liÖu vÒ sinh ®Î phôc vô tèt cho c¸c ho¹t ®éng qu¶n lý kh¸c. NÕu qu¸ thêi h¹n quy ®Þnh nªu trªn míi ®¨ng ký khai sinh th× ph¶i ®¨ng ký theo thñ tôc ®¨ng ký khai sinh qu¸ h¹n. Thùc tÕ tõ tr−íc tíi nay cã kh¸ nhiÒu tr−êng hîp c¸c bËc phô huynh Ýt quan t©m ®Õn viÖc ®¨ng ký khai sinh kÞp thêi cho trÎ. Th−êng th× chØ khi nµo trÎ cÇn ®Õn GiÊy khai sinh nh− ®i häc mÉu gi¸o, líp mét b¾t buéc ph¶i cã GiÊy khai sinh th× c¸c bËc phô huynh míi ®i ®¨ng ký khai sinh cho trÎ. T×nh tr¹ng nµy ®· g©y ¶nh h−ëng kh«ng tèt cho c¶ phÝa quyÒn lîi cña trÎ còng nh− phÝa qu¶n lý nhµ n−íc. C©u hái 14. Thñ tôc ®¨ng ký khai sinh ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh nh− thÕ nµo? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 15 NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP, kho¶n 4 §iÒu 1, NghÞ ®Þnh sè 06/2012/N§-CP th× thñ tôc ®¨ng ký khai sinh cho trÎ em ®−îc quy ®Þnh cô thÓ nh− sau: - Ng−êi ®i ®¨ng ký khai sinh ph¶i nép Tê khai, GiÊy chøng sinh (theo mÉu quy ®Þnh) vµ xuÊt tr×nh GiÊy chøng nhËn kÕt h«n cña cha, mÑ trÎ em (nÕu cha, mÑ cña trÎ em cã ®¨ng ký kÕt h«n). 40 GiÊy chøng sinh do c¬ së y tÕ, n¬i trÎ em sinh ra cÊp; nÕu trÎ em sinh ra ngoµi c¬ së y tÕ, th× GiÊy chøng sinh ®−îc thay b»ng v¨n b¶n x¸c nhËn cña ng−êi lµm chøng. Trong tr−êng hîp kh«ng cã ng−êi lµm chøng, th× ng−êi ®i khai sinh ph¶i lµm giÊy cam ®oan vÒ viÖc sinh lµ cã thùc. Trong tr−êng hîp c«ng chøc T− ph¸p - hé tÞch cÊp x· biÕt râ vÒ quan hÖ h«n nh©n cña cha mÑ trÎ em, th× kh«ng b¾t buéc ph¶i xuÊt tr×nh GiÊy chøng nhËn kÕt h«n. - Sau khi kiÓm tra c¸c giÊy tê hîp lÖ, c«ng chøc T− ph¸p - hé tÞch cÊp x· ghi vµo sæ ®¨ng ký khai sinh vµ b¶n chÝnh GiÊy khai sinh, Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n cÊp x· ký vµ cÊp cho ng−êi ®i khai sinh mét b¶n chÝnh GiÊy khai sinh. B¶n sao GiÊy khai sinh ®−îc cÊp theo yªu cÇu cña ng−êi ®i khai sinh. - Trong tr−êng hîp khai sinh cho con ngoµi gi¸ thó, nÕu kh«ng x¸c ®Þnh ®−îc ng−êi cha, th× phÇn ghi vÒ ng−êi cha trong sæ ®¨ng ký khai sinh vµ GiÊy khai sinh ®Ó trèng. NÕu vµo thêi ®iÓm ®¨ng ký khai sinh cã ng−êi nhËn con, th× ñy ban nh©n d©n cÊp x· kÕt hîp gi¶i quyÕt viÖc nhËn con vµ ®¨ng ký khai sinh. Hå s¬ ®¨ng ký khai sinh såm: - GiÊy chøng sinh: Ng−êi ®i khai sinh nép giÊy chøng sinh do c¬ së y tÕ (bÖnh viÖn, tr¹m y tÕ, nhµ hé sinh…) n¬i trÎ ®−îc sinh ra cÊp hoÆc v¨n b¶n x¸c nhËn cña ng−êi lµm chøng nÕu trÎ em sinh ra ngoµi c¸c c¬ së y tÕ, hoÆc v¨n b¶n x¸c nhËn cña 41 ng−êi chØ huy, ng−êi ®iÒu khiÓn c¸c ph−¬ng tiÖn giao th«ng nh−: « t«, tµu thñy, m¸y bay… nÕu trÎ em ®−îc sinh ra trªn c¸c ph−¬ng tiÖn giao th«ng. - XuÊt tr×nh c¸c giÊy tê sau: + GiÊy chøng nhËn kÕt h«n cña cha mÑ (nÕu cã ®¨ng ký kÕt h«n); + Sæ hé khÈu gia ®×nh hoÆc GiÊy ®¨ng ký t¹m tró cña ng−êi mÑ trong tr−êng hîp kh«ng ®¨ng ký hé khÈu th−êng tró ë n¬i kh¸c). Trong tr−êng hîp kh«ng cã Sæ hé khÈu gia ®×nh th× GiÊy ®¨ng ký t¹m tró cã thêi h¹n hoÆc GiÊy x¸c nhËn c− tró cña c¬ quan C«ng an ®−îc coi lµ giÊy tê hîp lÖ thay thÕ Sæ hé khÈu gia ®×nh. L−u ý: Trong tr−êng hîp c«ng chøc T− ph¸p - hé tÞch cÊp x· biÕt râ vÒ quan hÖ h«n nh©n cña cha mÑ trÎ em, th× kh«ng b¾t buéc ph¶i xuÊt tr×nh GiÊy chøng nhËn kÕt h«n. Sau khi kiÓm tra c¸c giÊy tê hîp lÖ, c«ng chøc T− ph¸p - hé tÞch cÊp x· ghi vµo Sæ ®¨ng ký khai sinh vµ b¶n chÝnh GiÊy khai sinh, Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n cÊp x· ký vµ cÊp cho ng−êi ®i khai sinh mét b¶n chÝnh GiÊy khai sinh. B¶n sao GiÊy khai sinh ®−îc cÊp theo yªu cÇu cña ng−êi ®i khai sinh. C©u hái 15. Thñ tôc ®¨ng ký khai sinh qu¸ h¹n ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh nh− thÕ nµo? Tr¶ lêi: §¨ng ký khai sinh qu¸ h¹n lµ viÖc ng−êi ®i 42 ®¨ng ký khai sinh cho trÎ sau 60 ngµy kÓ tõ ngµy trÎ ®−îc sinh ra. §èi víi tr−êng hîp nµy, th× ng−êi ®i ®¨ng ký khai sinh qu¸ h¹n cho trÎ ph¶i lµm §¬n ®¨ng ký khai sinh qu¸ h¹n (theo mÉu) vµ nép c¸c GiÊy tê cßn l¹i gièng nh− viÖc ®¨ng ký khai sinh (xem c©u hái vµ tr¶ lêi sè 14). Sau khi nhËn ®ñ giÊy tê hîp lÖ, c«ng chøc T− ph¸p - hé tÞch ghi vµo sæ ®¨ng ký khai sinh vµ b¶n chÝnh GiÊy khai sinh. Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n cÊp x· ký vµ cÊp cho ng−êi ®i ®¨ng ký mét b¶n chÝnh GiÊy khai sinh. Trong cét ghi chó cña Sæ ®¨ng ký khai sinh ph¶i ghi râ “§¨ng ký qu¸ h¹n". Tr−êng hîp cÇn ph¶i x¸c minh, th× thêi h¹n x¸c minh kh«ng qu¸ 05 ngµy. * L−u ý: - Khi ®¨ng ký khai sinh qu¸ h¹n cho ng−êi ®· cã hå s¬, giÊy tê c¸ nh©n nh−: Sæ hé khÈu, GiÊy chøng minh nh©n d©n, häc b¹, b»ng tèt nghiÖp, lý lÞch c¸n bé, lý lÞch ®¶ng viªn, mµ trong c¸c hå s¬, giÊy tê ®ã ®· cã sù thèng nhÊt vÒ hä, tªn, ch÷ ®Öm; ngµy, th¸ng, n¨m sinh; d©n téc; quèc tÞch; quª qu¸n, th× ®¨ng ký ®óng theo néi dung ®ã. Tr−êng hîp hä, tªn, ch÷ ®Öm; ngµy, th¸ng, n¨m sinh; d©n téc; quèc tÞch; quª qu¸n trong c¸c hå s¬, giÊy tê nãi trªn cña ng−êi ®ã kh«ng thèng nhÊt th× ®¨ng ký theo hå s¬, giÊy tê ®−îc lËp ®Çu tiªn. Trong tr−êng hîp ®Þa danh ®· cã thay ®æi, th× phÇn khai vÒ quª qu¸n ®−îc ghi theo ®Þa danh hiÖn t¹i. 43 - PhÇn 6, Môc II Th«ng t− sè 01/2008/TT-BTP quy ®Þnh. Trong tr−êng hîp ®¨ng ký khai sinh qu¸ h¹n cho ng−êi ®· thµnh niªn mµ mét bªn hoÆc c¶ hai bªn cha, mÑ ®Î ®· chÕt, th× c¨n cø vµo nh÷ng giÊy tê c¸ nh©n cã ghi vÒ quan hÖ cha, mÑ, con do ®−¬ng sù xuÊt tr×nh ®Ó ghi; tr−êng hîp kh«ng cã giÊy tê ghi vÒ quan hÖ cha, mÑ, con, th× c¬ quan ®¨ng ký hé tÞch ph¶i x¸c minh, lµm râ tr−íc khi ®¨ng ký. H−íng dÉn nµy còng ®−îc ¸p dông ®èi víi tr−êng hîp ®¨ng ký l¹i viÖc sinh cho ng−êi ®· thµnh niªn mµ mét bªn hoÆc c¶ hai bªn cha, mÑ ®Î ®· chÕt. - Khi ®¨ng ký khai sinh qu¸ h¹n cho c¸n bé, c«ng chøc, hoÆc c¸n bé, chiÕn sÜ ®ang c«ng t¸c trong lùc l−îng vò trang, th× ng−êi ®ã ph¶i nép b¶n sao hå s¬, giÊy tê c¸ nh©n nh−: Sæ hé khÈu, GiÊy chøng minh nh©n d©n, häc b¹, b»ng tèt nghiÖp, lý lÞch c¸n bé, lý lÞch ®¶ng viªn. Tr−êng hîp v× lý do bÝ mËt mµ c¬ quan, ®¬n vÞ cña ng−êi ®ã kh«ng cho sao chôp b¶n lý lÞch c¸n bé, lý lÞch ®¶ng viªn, th× ph¶i cã x¸c nhËn cña thñ tr−ëng c¬ quan, ®¬n vÞ vÒ nh÷ng néi dung khai sinh cña ng−êi ®ã (nh−: hä tªn; giíi tÝnh; ngµy, th¸ng, n¨m sinh; d©n téc; quèc tÞch; quª qu¸n; quan hÖ cha con, mÑ con) ®· ghi trong hå s¬ c¸ nh©n do c¬ quan, ®¬n vÞ qu¶n lý. H−íng dÉn nµy còng ®−îc ¸p dông trong 44 tr−êng hîp gi¶i quyÕt ®¨ng ký l¹i viÖc sinh cho c¸n bé, c«ng chøc hoÆc c¸n bé, chiÕn sÜ ®ang c«ng t¸c trong lùc l−îng vò trang mµ kh«ng cã b¶n sao GiÊy khai sinh ®−îc cÊp hîp lÖ tr−íc ®©y. C©u hái 16. Thñ tôc ®¨ng ký khai sinh cho trÎ míi sinh ra råi chÕt ®−îc quy ®Þnh nh− thÕ nµo? Tr¶ lêi: §iÒu 23 NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP quy ®Þnh trÎ em sinh ra sèng ®−îc tõ 24 giê trë lªn råi míi chÕt còng ph¶i ®¨ng ký khai sinh vµ ®¨ng ký khai tö. NÕu cha, mÑ kh«ng ®i khai sinh vµ khai tö, th× c«ng chøc T− ph¸p - hé tÞch cÊp x· tù x¸c ®Þnh néi dung ®Ó ghi vµo Sæ ®¨ng ký khai sinh vµ Sæ ®¨ng ký khai tö. Trong cét ghi chó cña Sæ ®¨ng ký khai sinh vµ Sæ ®¨ng ký khai tö ph¶i ghi râ "TrÎ chÕt s¬ sinh". C©u hái 17. Thñ tôc ®¨ng ký khai sinh cho trÎ bÞ bá r¬i ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh nh− thÕ nµo? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 16 NghÞ ®Þnh sè 158/2005/ N§-CP th× thñ tôc ®¨ng ký khai sinh cho trÎ bÞ bá r¬i ®−îc quy ®Þnh nh− sau: 1. Ng−êi ph¸t hiÖn trÎ s¬ sinh bÞ bá r¬i cã tr¸ch 45 nhiÖm b¶o vÖ trÎ vµ b¸o ngay cho ñy ban nh©n d©n cÊp x· hoÆc C«ng an x·, ph−êng, thÞ trÊn, n¬i trÎ bÞ bá r¬i ®Ó lËp biªn b¶n vµ t×m ng−êi hoÆc tæ chøc t¹m thêi nu«i d−ìng trÎ em ®ã. Biªn b¶n ph¶i ghi râ ngµy, th¸ng, n¨m, ®Þa ®iÓm ph¸t hiÖn trÎ bÞ bá r¬i; giíi tÝnh; ®Æc ®iÓm nhËn d¹ng; tµi s¶n vµ c¸c ®å vËt kh¸c cña trÎ (nÕu cã); hä, tªn, ®Þa chØ cña ng−êi ph¸t hiÖn. Biªn b¶n ®−îc lËp thµnh hai b¶n, mét b¶n l−u t¹i ñy ban nh©n d©n cÊp x·, n¬i lËp biªn b¶n, mét b¶o giao cho ng−êi hoÆc tæ chøc t¹m thêi nu«i d−ìng trÎ. 2. ñy ban nh©n d©n cÊp x·, n¬i lËp biªn b¶n cã tr¸ch nhiÖm th«ng b¸o trªn §µi ph¸t thanh hoÆc §µi truyÒn h×nh ®Þa ph−¬ng ®Ó t×m cha, mÑ ®Î cña trÎ. §µi ph¸t thanh hoÆc §µi truyÒn h×nh cã tr¸ch nhiÖm th«ng b¸o miÔn phÝ 3 lÇn trong 3 ngµy liªn tiÕp c¸c th«ng tin vÒ trÎ s¬ sinh bÞ bá r¬i. HÕt thêi h¹n 30 ngµy, kÓ tõ ngµy th«ng b¸o cuèi cïng, nÕu kh«ng t×m thÊy cha, mÑ ®Î, th× ng−êi hoÆc tæ chøc ®ang t¹m thêi nu«i d−ìng trÎ cã tr¸ch nhiÖm ®i ®¨ng ký khai sinh. 3. Khi ®¨ng ký khai sinh cho trÎ s¬ sinh bÞ bá r¬i, hä, tªn cña trÎ ®−îc ghi theo ®Ò nghÞ cña ng−êi ®i khai sinh; nÕu kh«ng cã c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh ngµy sinh vµ n¬i sinh, th× ngµy ph¸t hiÖn trÎ bÞ bá r¬i lµ ngµy sinh; n¬i sinh lµ ®Þa ph−¬ng n¬i lËp biªn b¶n; quèc tÞch cña trÎ lµ quèc tÞch ViÖt Nam. PhÇn khai vÒ cha, mÑ vµ d©n téc cña trÎ trong GiÊy khai sinh vµ Sæ ®¨ng ký khai sinh ®−îc ®Ó trèng. 46 Trong cét ghi chó cña Sæ ®¨ng ký khai sinh ph¶i ghi râ "trÎ bÞ bá r¬i". Trong tr−êng hîp cã ng−êi nhËn trÎ lµm con nu«i, th× c¸n bé T− ph¸p hé tÞch c¨n cø vµo quyÕt ®Þnh c«ng nhËn viÖc nu«i con nu«i ®Ó ghi tªn cha, mÑ nu«i vµo phÇn ghi vÒ cha, mÑ trong Sæ ®¨ng ký khai sinh vµ GiÊy khai sinh cña con nu«i; trong cét ghi chó cña Sæ ®¨ng ký khai sinh ph¶i ghi râ "cha, mÑ nu«i"; néi dung ghi chó nµy ph¶i ®−îc gi÷ bÝ mËt, chØ nh÷ng ng−êi cã thÈm quyÒn míi ®−îc t×m hiÓu. 4. Tr−êng hîp trÎ em bÞ bá r¬i kh«ng ph¶i lµ trÎ s¬ sinh, th× viÖc lËp biªn b¶n vµ th«ng b¸o t×m cha, mÑ ®Î cña trÎ em còng ®−îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 vµ kho¶n 2 §iÒu 16 NghÞ ®Þnh sè 138/2005/N§-CP. Khi ®¨ng ký khai sinh, nh÷ng néi dung liªn quan ®Õn khai sinh ®−îc ghi theo lêi khai cña trÎ; nÕu trÎ kh«ng nhí ®−îc th× c¨n cø vµo thÓ tr¹ng cña trÎ ®Ó x¸c ®Þnh n¨m sinh, ngµy sinh lµ ngµy 01 th¸ng 01 cña n¨m ®ã; hä, tªn cña trÎ ®−îc ghi theo ®Ò nghÞ cña ng−êi ®i khai sinh; quèc tÞch cña trÎ lµ quèc tÞch ViÖt Nam; nh÷ng néi dung kh«ng x¸c ®Þnh ®−îc th× ®Ó trèng. Trong cét ghi chó cña Sæ ®¨ng ký khai sinh ph¶i ghi râ "trÎ bÞ bá r¬i”. Cô thÓ hãa quy ®Þnh nµy cña NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP, ®iÓm h, kho¶n 1 Môc 2 Th«ng t− sè 01/2008/TT-BTP ngµy 02-6-2008 cña Bé T− ph¸p h−íng dÉn thùc hiÖn mét sè quy ®Þnh cña NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP ngµy 27-12-2005 47 cña ChÝnh phñ vÒ ®¨ng ký vµ qu¶n lý hé tÞch h−íng dÉn th× viÖc khai sinh cho trÎ bÞ bá r¬i ®−îc h−íng dÉn nh− sau: Tr−êng hîp trÎ s¬ sinh bÞ bá r¬i, cã giÊy tê kÌm theo ghi vÒ th«ng tin cña cha, mÑ, nh−ng sau khi ®· thùc hiÖn viÖc th«ng b¸o theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu 16 NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP mµ kh«ng t×m ®−îc cha, mÑ ®Î, th× nh÷ng th«ng tin nµy chØ ghi chó trong cét ghi chó cña Sæ ®¨ng ký khai sinh; phÇn ghi vÒ ng−êi mÑ vµ ng−êi cha trong Sæ ®¨ng ký khai sinh vµ GiÊy khai sinh cña ng−êi con ®−îc ®Ó trèng. C©u hái 18. Thñ tôc ®¨ng ký khai sinh cho con ngoµi gi¸ thó ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh nh− thÕ nµo? Cã g× kh¸c víi viÖc ®¨ng ký khai sinh b×nh th−êng kh«ng? Tr¶ lêi: §iÓm kh¸c biÖt duy nhÊt ®èi víi tr−êng hîp nµy lµ trong Hå s¬ ®¨ng ký khai sinh cho con ngoµi gi¸ thó kh«ng cã giÊy ®¨ng ký kÕt h«n, c¸c giÊy tê cßn l¹i gièng tr−êng hîp ®¨ng ký khai sinh. Theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 3 §iÒu 15 NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP th× trong tr−êng hîp khai sinh cho con ngoµi gi¸ thó, nÕu kh«ng x¸c ®Þnh ®−îc ng−êi cha, th× phÇn ghi vÒ ng−êi cha trong Sæ ®¨ng ký khai sinh vµ GiÊy khai sinh ®Ó trèng. NÕu vµo thêi ®iÓm ®¨ng ký khai sinh cã ng−êi 48 nhËn con, th× ñy ban nh©n d©n cÊp x· kÕt hîp gi¶i quyÕt viÖc nhËn con vµ ®¨ng ký khai sinh. §iÓn ®, §iÒu 1, Môc II Th«ng t− sè 01/2008/ TT-BTP quy ®Þnh, tr−êng hîp trÎ em sinh ra ë n−íc ngoµi, ®−îc mÑ lµ c«ng d©n ViÖt Nam ®−a vÒ ViÖt Nam sinh sèng, còng ®−îc ¸p dông quy ®Þnh vÒ ®¨ng ký khai sinh cho con ngoµi gi¸ thó ®Ó ®¨ng ký khai sinh khi: - TrÎ em ch−a ®−îc ®¨ng ký khai sinh ë n−íc ngoµi; - MÑ cña trÎ em kh«ng ®¨ng ký kÕt h«n. Trong tr−êng hîp ng−êi mÑ khai vÒ ng−êi cha, th× ng−êi cha ph¶i lµm thñ tôc nhËn con theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Cét ghi chó cña Sæ ®¨ng ký khai sinh ph¶i ghi râ “TrÎ sinh ë n−íc ngoµi, ch−a ®−îc ®¨ng ký khai sinh ë n−íc ngoµi”. C©u hái 19. Thñ tôc ®¨ng ký l¹i viÖc sinh ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh nh− thÕ nµo? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i c¸c ®iÒu 46, 47, 48 NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP, kho¶n 13, §iÒu 1, NghÞ ®Þnh sè 06/2012/N§-CP th× thñ tôc ®¨ng ký l¹i viÖc sinh ®−îc quy ®Þnh nh− sau: §¨ng ký l¹i viÖc sinh lµ viÖc sinh ®ã ®· ®−îc ®¨ng ký, nh−ng sæ hé tÞch vµ b¶n chÝnh giÊy tê hé tÞch ®· bÞ mÊt hoÆc h− háng kh«ng sö dông ®−îc, 49 th× ®−îc ®¨ng ký l¹i t¹i ñy ban nh©n d©n cÊp x·, n¬i ®−¬ng sù c− tró hoÆc n¬i ®· ®¨ng ký viÖc sinh tr−íc ®©y thùc hiÖn viÖc ®¨ng ký l¹i. Thñ tôc ®¨ng ký l¹i viÖc sinh ®−îc quy ®Þnh nh− sau: Ng−êi cã yªu cÇu ®¨ng ký l¹i viÖc sinh, tö, kÕt h«n ph¶i nép Tê khai (theo mÉu quy ®Þnh) vµ xuÊt tr×nh b¶n sao giÊy tê hé tÞch ®· cÊp hîp lÖ tr−íc ®©y (nÕu cã); trong tr−êng hîp kh«ng cã b¶n sao giÊy tê hé tÞch, th× ®−¬ng sù ph¶i tù cam ®oan vÒ viÖc ®· ®¨ng ký, nh−ng sæ hé tÞch kh«ng cßn l−u ®−îc vµ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ néi dung cam ®oan. Sau khi nhËn ®ñ giÊy tê hîp lÖ, c«ng chøc T− ph¸p - hé tÞch cÊp x· ghi vµo sæ hé tÞch theo tõng lo¹i viÖc vµ b¶n chÝnh GiÊy khai sinh, GiÊy chøng tö, GiÊy chøng nhËn kÕt h«n. Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n cÊp x· ký vµ cÊp cho ng−êi ®i ®¨ng ký mét b¶n chÝnh giÊy tê hé tÞch theo tõng lo¹i viÖc. C¸c giÊy tê hé tÞch cò liªn quan ®Õn sù kiÖn hé tÞch ®¨ng ký l¹i (nÕu cã) ®−îc thu håi vµ l−u hå s¬. Tr−êng hîp cÇn ph¶i x¸c minh, th× thêi h¹n ®−îc kÐo dµi kh«ng qu¸ 03 ngµy. Khi ®¨ng ký l¹i viÖc sinh, nÕu ng−êi ®i ®¨ng ký l¹i xuÊt tr×nh b¶n sao giÊy tê ®· cÊp hîp lÖ tr−íc ®©y, th× néi dung khai sinh ®−îc ghi theo néi dung cña b¶n sao giÊy tê hé tÞch ®ã. Tr−êng hîp ®¨ng ký l¹i viÖc sinh cho ng−êi kh«ng cã b¶n sao GiÊy khai sinh ®· cÊp tr−íc ®©y, nh−ng ®· cã hå s¬, giÊy tê c¸ nh©n nh−: Sæ hé 50 khÈu, GiÊy chøng minh nh©n d©n, häc b¹, b»ng tèt nghiÖp, lý lÞch c¸n bé, lý lÞch ®¶ng viªn, mµ trong c¸c hå s¬ giÊy tê ®ã ®· cã sù thèng nhÊt vÒ hä, tªn, ch÷ ®Öm; ngµy, th¸ng, n¨m sinh; d©n téc; quèc tÞch; quª qu¸n, th× ®¨ng ký ®óng theo néi dung ®ã. Tr−êng hîp hä, tªn, ch÷ ®Öm; ngµy, th¸ng, n¨m sinh; d©n téc; quèc tÞch; quª qu¸n trong c¸c hå s¬, giÊy tê nãi trªn cña ng−êi ®ã kh«ng thèng nhÊt th× ®¨ng ký theo hå s¬, giÊy tê ®−îc lËp ®Çu tiªn. Trong tr−êng hîp ®Þa danh ®· cã thay ®æi, th× phÇn khai vÒ quª qu¸n ®−îc ghi theo ®Þa danh hiÖn t¹i. PhÇn khai vÒ cha, mÑ trong GiÊy khai sinh vµ Sæ ®¨ng ký khai sinh ®−îc ghi theo thêi ®iÓm ®¨ng ký l¹i viÖc sinh. Riªng phÇn ghi vÒ quèc tÞch cña cha, mÑ trong tr−êng hîp cha, mÑ ®· ®−îc th«i quèc tÞch ViÖt Nam, ®· nhËp quèc tÞch n−íc ngoµi, th× quèc tÞch cña cha, mÑ vÉn ph¶i ghi quèc tÞch ViÖt Nam; Quèc tÞch hiÖn t¹i cña cha, mÑ ®−îc ghi chó vµo sæ ®¨ng ký khai sinh vµ mÆt sau cña b¶n chÝnh GiÊy khai sinh. C©u hái 20. C¸ch ghi trong GiÊy khai sinh ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh nh− thÕ nµo? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 6 Th«ng t− sè 08.a/2010/TT-BTP ngµy 25-3-2010 cña Bé T− ph¸p vÒ viÖc ban hµnh vµ h−íng dÉn viÖc ghi 51 chÐp, l−u tr÷, sö dông sæ, biÓu mÉu hé tÞch th× c¸ch ghi trong GiÊy khai sinh ®−îc quy ®Þnh cô thÓ nh− sau: 1. Hä vµ tªn cña ng−êi ®−îc khai sinh ph¶i viÕt b»ng ch÷ in hoa, cã dÊu. 2. Ngµy, th¸ng, n¨m sinh cña ng−êi ®−îc khai sinh ph¶i x¸c ®Þnh theo ngµy, th¸ng, n¨m D−¬ng lÞch; viÕt c¶ b»ng sè vµ b»ng ch÷. 3. Môc n¬i th−êng tró/t¹m tró ®−îc ghi nh− sau: a) Tr−êng hîp c«ng d©n ViÖt Nam c− tró ë trong n−íc, th× ghi theo n¬i ®¨ng ký th−êng tró; trong tr−êng hîp kh«ng cã n¬i ®¨ng ký th−êng tró, th× ghi theo n¬i ®¨ng ký t¹m tró. b) Tr−êng hîp c«ng d©n ViÖt Nam c− tró ë n−íc ngoµi, th× ghi theo ®Þa chØ th−êng tró hoÆc t¹m tró ë n−íc ngoµi. ViÖc ghi n¬i th−êng tró/t¹m tró theo h−íng dÉn t¹i kho¶n nµy còng ®−îc ¸p dông ®èi víi viÖc ghi n¬i th−êng tró/t¹m tró trong sæ hé tÞch vµ giÊy tê hé tÞch kh¸c. 4. N¬i sinh: a) Tr−êng hîp trÎ em sinh t¹i bÖnh viÖn, th× ghi tªn bÖnh viÖn vµ ®Þa danh hµnh chÝnh n¬i trÎ em sinh ra (vÝ dô: BÖnh viÖn Phô s¶n Hµ Néi). Tr−êng hîp trÎ em sinh t¹i c¬ së y tÕ, th× ghi tªn c¬ së y tÕ vµ ®Þa danh hµnh chÝnh n¬i trÎ em sinh ra (vÝ dô: Tr¹m y tÕ x· §×nh B¶ng, huyÖn Tõ S¬n, tØnh B¾c Ninh). b) Tr−êng hîp trÎ em sinh ngoµi bÖnh viÖn 52 vµ c¬ së y tÕ, th× ghi ®Þa danh cña 03 cÊp hµnh chÝnh (cÊp x·, cÊp huyÖn, cÊp tØnh), n¬i trÎ em sinh ra (vÝ dô: x· §×nh B¶ng, huyÖn Tõ S¬n, tØnh B¾c Ninh). c) Tr−êng hîp trÎ em ®−îc sinh ra ë n−íc ngoµi, th× n¬i sinh ®−îc ghi theo tªn thµnh phè, tªn n−íc, n¬i trÎ em ®ã ®−îc sinh ra (vÝ dô: Lu©n §«n, Liªn hiÖp v−¬ng quèc Anh vµ B¾c Ailen; BÐclin, Céng hßa Liªn bang §øc). 5. Môc n¬i ®¨ng ký vµ ngµy, th¸ng, n¨m ®¨ng ký ®−îc ghi theo tªn c¬ quan ®¨ng ký vµ ngµy, th¸ng, n¨m ®¨ng ký. Tïy theo tõng tr−êng hîp, môc n¬i ®¨ng ký vµ ngµy, th¸ng, n¨m ®¨ng ký ®−îc ghi nh− sau: a) §èi víi tr−êng hîp ®¨ng ký khai sinh ®óng h¹n, qu¸ h¹n, th× ghi tªn c¬ quan ®¨ng ký vµ ngµy, th¸ng, n¨m ®¨ng ký lÇn ®Çu. b) §èi víi tr−êng hîp ®¨ng ký l¹i viÖc sinh, th× ghi tªn c¬ quan ®¨ng ký l¹i vµ ngµy, th¸ng, n¨m ®¨ng ký l¹i. c) §èi víi tr−êng hîp ghi vµo sæ viÖc khai sinh ®· ®¨ng ký t¹i c¬ quan cã thÈm quyÒn cña n−íc ngoµi, th× ghi tªn c¬ quan cã thÈm quyÒn cña n−íc ngoµi vµ ngµy, th¸ng, n¨m ®· ®¨ng ký khai sinh ë n−íc ngoµi. d) §èi víi tr−êng hîp cÊp l¹i b¶n chÝnh GiÊy khai sinh, th× ghi tªn c¬ quan ®¨ng ký vµ ngµy th¸ng n¨m ®¨ng ký tr−íc ®©y; tr−êng hîp cã thay ®æi vÒ ®Þa danh hµnh chÝnh, th× tªn c¬ quan ®¨ng 53 ký tr−íc ®©y ®−îc ghi theo ®Þa danh hµnh chÝnh ®· ghi trong Sæ ®¨ng ký khai sinh. ®) Tªn c¬ quan ®¨ng ký ®−îc ghi nh− sau: - Tr−êng hîp ®¨ng ký khai sinh thuéc thÈm quyÒn cña ñy ban nh©n d©n cÊp x·, th× ph¶i ghi ®ñ 03 cÊp hµnh chÝnh (cÊp x·, cÊp huyÖn, cÊp tØnh); - Tr−êng hîp cÊp l¹i b¶n chÝnh GiÊy khai sinh thuéc thÈm quyÒn cña ñy ban nh©n d©n cÊp huyÖn, th× ghi theo 02 cÊp hµnh chÝnh (cÊp huyÖn, cÊp tØnh); - Tr−êng hîp ®¨ng ký khai sinh hoÆc cÊp l¹i b¶n chÝnh GiÊy khai sinh thuéc thÈm quyÒn cña Së T− ph¸p, th× ghi tªn cña Së T− ph¸p (vÝ dô: Së T− ph¸p thµnh phè Hµ Néi); - Tr−êng hîp ®¨ng ký khai sinh hoÆc cÊp l¹i b¶n chÝnh GiÊy khai sinh thuéc thÈm quyÒn cña c¬ quan §¹i diÖn ViÖt Nam ë n−íc ngoµi, th× ghi tªn cña c¬ quan §¹i diÖn ViÖt Nam ë n−íc ngoµi (vÝ dô: §¹i sø qu¸n ViÖt Nam t¹i Céng hßa Liªn bang §øc). ViÖc ghi tªn c¬ quan ®¨ng ký theo h−íng dÉn t¹i ®iÓm ® kho¶n nµy còng ®−îc ¸p dông khi ghi tªn c¬ quan ®¨ng ký trong sæ hé tÞch vµ giÊy tê hé tÞch kh¸c. 6. Môc ghi chó ®−îc ghi nh− sau: a) Ghi râ lo¹i viÖc thùc hiÖn nh−: ®¨ng ký ®óng h¹n, ®¨ng ký qu¸ h¹n, ®¨ng ký l¹i, cÊp l¹i b¶n chÝnh GiÊy khai sinh hoÆc ghi vµo sæ viÖc 54 khai sinh ®· ®¨ng ký t¹i c¬ quan cã thÈm quyÒn cña n−íc ngoµi. b) §èi víi tr−êng hîp ghi vµo sæ viÖc khai sinh ®· ®¨ng ký t¹i c¬ quan cã thÈm quyÒn cña n−íc ngoµi, th× ghi tªn c¬ quan thùc hiÖn ghi vµo sæ vµ ngµy, th¸ng, n¨m ghi vµo sæ. c) §èi víi tr−êng hîp cÊp l¹i b¶n chÝnh GiÊy khai sinh, th× ghi tªn c¬ quan cÊp l¹i vµ ngµy, th¸ng, n¨m cÊp l¹i; tr−êng hîp cã thay ®æi vÒ ®Þa danh hµnh chÝnh, th× tªn c¬ quan cÊp l¹i ®−îc ghi theo ®Þa danh hµnh chÝnh míi. Môc II §¡NG Ký KÕT H¤N C©u hái 21. Môc ®Ých, ý nghÜa cña viÖc ®¨ng ký kÕt h«n ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh nh− thÕ nµo? Tr¶ lêi: §¨ng ký kÕt h«n lµ thñ tôc do ph¸p luËt quy ®Þnh nh»m c«ng nhËn viÖc x¸c lËp quan hÖ h«n nh©n gi÷a ng−êi nam víi ng−êi n÷. Do ®ã, ®¨ng ký kÕt h«n cã ý nghÜa rÊt quan träng kh«ng chØ ®èi víi b¶n th©n c¸ nh©n mçi c«ng d©n mµ cßn cã ý nghÜa rÊt quan träng ®èi víi c«ng t¸c qu¶n lý nhµ n−íc. Tr−íc hÕt, vÒ phÝa c«ng d©n, chØ th«ng qua hµnh vi ®¨ng ký kÕt h«n th× quan hÖ h«n nh©n 55 gi÷a mét ng−êi nam vµ mét ng−êi n÷ míi chÝnh thøc ®−îc x¸c lËp, lµm ph¸t sinh c¸c quyÒn vµ nghÜa vô gi÷a c¸c bªn trong quan hÖ h«n nh©n ®ã. GiÊy chøng nhËn kÕt h«n do ñy ban nh©n d©n x·, ph−êng, thÞ trÊn cÊp lµ mét chøng th− cã gi¸ trÞ ph¸p lý x¸c nhËn gi÷a hai bªn nam, n÷ ®· ph¸t sinh mét quan hÖ h«n nh©n hîp ph¸p ®−îc ph¸p luËt thõa nhËn vµ b¶o vÖ. Trong truyÒn thèng ®êi sèng h«n nh©n - gia ®×nh cña c¸c d©n téc ViÖt Nam tån t¹i nhiÒu nghi thøc kÕt h«n theo c¸c phong tôc tËp qu¸n kh¸c nhau, nh−ng ®¨ng ký kÕt h«n lµ “nghi thøc” duy nhÊt ®−îc ph¸p luËt thõa nhËn. Mäi nghi thøc kÕt h«n kh¸c ®Òu kh«ng cã gi¸ trÞ ph¸p lý. §èi víi c«ng t¸c qu¶n lý nhµ n−íc, viÖc quy ®Þnh c¸c thñ tôc ph¸p lý vÒ ®¨ng ký kÕt h«n nh»m b¶o ®¶m cho sù qu¶n lý viÖc tu©n thñ ph¸p luËt trong lÜnh vùc h«n nh©n, gia ®×nh; b¶o ®¶m thùc sù chÕ ®é h«n nh©n tù nguyÖn, tiÕn bé, mét vî mét chång theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 1 LuËt h«n nh©n vµ gia ®×nh hiÖn hµnh; ®ång thêi còng th«ng qua hµnh vi ®¨ng ký kÕt h«n cho c«ng d©n, c¸c c¬ quan nhµ n−íc cã thÈm quyÒn sÏ thùc hiÖn chøc n¨ng gi¸m s¸t, ng¨n ngõa c¸c quan hÖ h«n nh©n tr¸i ph¸p luËt nh− t¶o h«n, c−ìng Ðp kÕt h«n hoÆc c¸c hµnh vi c¶n trë h«n nh©n tù nguyÖn, tiÕn bé, yªu s¸ch cña c¶i trong c−íi hái... Ngoµi ra, trong tr−êng hîp hai vî chång tr−íc ®ã ®· ly h«n víi nhau nay muèn chung sèng trë 56 l¹i còng b¾t buéc ph¶i thùc hiÖn viÖc ®¨ng ký kÕt h«n th× viÖc chung sèng trë l¹i ®ã míi ®−îc coi lµ hîp ph¸p (theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 11 LuËt h«n nh©n vµ gia ®×nh n¨m hiÖn hµnh). C©u hái 22. ThÈm quyÒn ®¨ng ký kÕt h«n ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh nh− thÕ nµo? Tr¶ lêi: ViÖc ®¨ng ký kÕt h«n ph¶i ®−îc tiÕn hµnh tr−íc c¬ quan nhµ n−íc cã thÈm quyÒn: - Theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 17 NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP th× c¬ quan nhµ n−íc cã thÈm quyÒn ®¨ng ký kÕt h«n lµ ñy ban nh©n d©n cÊp x·, n¬i c− tró cña bªn nam hoÆc bªn n÷ thùc hiÖn viÖc ®¨ng ký kÕt h«n. Kh¸i niÖm “n¬i c− tró” trong quy ®Þnh nµy ®−îc hiÓu mét c¸ch h¹n chÕ d−íi hai gãc ®é: + N¬i ®¨ng ký hé khÈu th−êng tró; + N¬i ®¨ng ký hé khÈu t¹m tró cã thêi h¹n. - Theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu 17 NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP th× tr−êng hîp c¶ hai bªn nam, n÷ lµ c«ng d©n ViÖt Nam ®ang trong thêi h¹n c«ng t¸c, häc tËp lao ®éng ë n−íc ngoµi vÒ n−íc ®¨ng ký kÕt h«n, ®· c¾t hé khÈu th−êng tró ë trong n−íc, th× viÖc ®¨ng ký kÕt h«n ®−îc thùc hiÖn t¹i ñy ban nh©n d©n cÊp x·, n¬i c− tró tr−íc khi xuÊt c¶nh cña mét trong hai bªn nam, n÷. - Theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu 3 NghÞ ®Þnh 57 sè 68/2002/N§-CP cña ChÝnh phñ ngµy 10 th¸ng 7 n¨m 2002 quy ®Þnh chi tiÕt thi hµnh mét sè ®iÒu cña LuËt h«n nh©n vµ gia ®×nh vÒ quan hÖ h«n nh©n vµ gia ®×nh cã yÕu tè n−íc ngoµi ®· ®−îc söa ®æi, bæ sung b»ng NghÞ ®Þnh sè 69/2006/N§-CP cña ChÝnh phñ ngµy 21 th¸ng 7 n¨m 2006 th× ñy ban nh©n d©n cÊp x· ë khu vùc biªn giíi thùc hiÖn ®¨ng ký viÖc kÕt h«n gi÷a c«ng d©n ViÖt Nam th−êng tró ë khu vùc biªn giíi víi c«ng d©n cña n−íc l¸ng giÒng th−êng tró ë khu vùc biªn giíi víi ViÖt Nam theo quy ®Þnh t¹i Ch−¬ng V cña NghÞ ®Þnh sè 68/2002/N§-CP. - C¬ quan ®¹i diÖn Ngo¹i giao, c¬ quan L·nh sù cña ViÖt Nam ë n−íc ngoµi thùc hiÖn ®¨ng ký viÖc kÕt h«n gi÷a c«ng nh©n ViÖt Nam c− tró ë n−íc ngoµi víi ng−êi n−íc ngoµi theo quy ®Þnh cña NghÞ ®Þnh sè 68/2002/N§-CP, nÕu viÖc ®¨ng ký ®ã kh«ng tr¸i víi ph¸p luËt cña n−íc tiÕp nhËn. C©u hái 23. Hå s¬ ®¨ng ký kÕt h«n ®−îc quy ®Þnh cô thÓ nh− thÕ nµo? Tr¶ lêi: Khi ®Õn ®¨ng ký kÕt h«n, ®Ó thÓ hiÖn ý chÝ tù nguyÖn, hai bªn nam, n÷ ph¶i cïng cã mÆt ®Ó nép hå s¬. Trong tr−êng hîp mét trong hai bªn cã lý do chÝnh ®¸ng kh«ng thÓ trùc tiÕp ®Õn nép hå s¬ ®−îc (nh− èm ®au, ®i c«ng t¸c...) th× ph¶i cã ®¬n xin nép hå s¬ v¾ng mÆt, trong ®¬n nµy ph¶i nªu râ lý do 58 v¾ng mÆt vµ cã x¸c nhËn cña ñy ban nh©n d©n cÊp x· n¬i ng−êi lµm ®¬n c− tró. Theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt hiÖn hµnh, ®Ó lµm thñ tôc ®¨ng ký kÕt h«n, hai bªn nam, n÷ ph¶i nép hå s¬ t¹i ñy ban nh©n d©n cÊp x· n¬i c− tró cña bªn nam hoÆc bªn n÷ thùc hiÖn viÖc ®¨ng ký kÕt h«n. Cô thÓ: - Khi ®¨ng ký kÕt h«n, hai bªn nam, n÷ ph¶i nép Tê khai (theo mÉu quy ®Þnh) vµ xuÊt tr×nh GiÊy chøng minh nh©n d©n. Tr−êng hîp c¶ hai bªn nam, n÷ cïng c− tró t¹i mét x·, ph−êng, thÞ trÊn hoÆc cïng c«ng t¸c t¹i mét ®¬n vÞ trong lùc l−îng vò trang nh©n d©n, th× hai bªn kÕt h«n chØ cÇn khai vµo mét Tê khai ®¨ng ký kÕt h«n. * L−u ý: Trong tr−êng hîp mét ng−êi c− tró t¹i x·, ph−êng, thÞ trÊn nµy, nh−ng ®¨ng ký kÕt h«n t¹i x·, ph−êng, thÞ trÊn kh¸c, th× ph¶i cã x¸c nhËn cña ñy ban nh©n d©n cÊp x·, n¬i c− tró vÒ t×nh tr¹ng h«n nh©n cña ng−êi ®ã. §èi víi ng−êi ®ang trong thêi h¹n c«ng t¸c, häc tËp, lao ®éng ë n−íc ngoµi vÒ n−íc ®¨ng ký kÕt h«n, th× ph¶i cã x¸c nhËn cña c¬ quan Ngo¹i giao, L·nh sù ViÖt Nam t¹i n−íc së t¹i vÒ t×nh tr¹ng h«n nh©n cña ng−êi ®ã. §èi víi c¸n bé, chiÕn sÜ ®ang c«ng t¸c trong lùc l−îng vò trang, th× Thñ tr−ëng ®¬n vÞ cña ng−êi ®ã x¸c nhËn t×nh tr¹ng h«n nh©n. Khi ®¨ng ký kÕt h«n, hai bªn nam, n÷ chØ cÇn nép mét trong hai lo¹i giÊy tê trªn. 59 ViÖc x¸c nhËn t×nh tr¹ng h«n nh©n nãi trªn cã thÓ x¸c nhËn trùc tiÕp vµo Tê khai ®¨ng ký kÕt h«n hoÆc b»ng GiÊy x¸c nhËn t×nh tr¹ng h«n nh©n. Tê khai ®¨ng ký kÕt h«n hoÆc GiÊy x¸c nhËn t×nh tr¹ng h«n nh©n cã c¸c x¸c nhËn cña c¬ quan, ®¬n vÞ n¬i c«ng t¸c (®èi víi c¸n bé, c«ng chøc) hoÆc cña ñy ban nh©n d©n x·, ph−êng n¬i c− tró (®èi víi nh©n d©n trong tr−êng hîp n¬i ®¨ng ký kÕt h«n kh¸c víi n¬i th−êng tró/t¹m tró cña ng−êi ®¨ng ký kÕt h«n) cña mçi bªn vÒ t×nh tr¹ng h«n nh©n cã gi¸ trÞ trong thêi h¹n 6 th¸ng, kÓ tõ ngµy cÊp). - Sæ hé khÈu gia ®×nh cña bªn nam hoÆc n÷ n¬i ®¨ng ký kÕt h«n. Trong tr−êng hîp kh«ng cã Sæ hé khÈu gia ®×nh th× GiÊy ®¨ng ký t¹m tró cã thêi h¹n hoÆc GiÊy x¸c nhËn c− tró cña c¬ quan C«ng an ®−îc coi lµ giÊy tê hîp lÖ thay thÕ Sæ hé khÈu gia ®×nh. Tr−êng hîp c¶ hai bªn nam, n÷ lµ c«ng d©n ViÖt Nam ®ang häc tËp, lao ®éng c«ng t¸c cã thêi h¹n ë n−íc ngoµi, ®· c¾t hé khÈu khái n¬i th−êng tró nay vÒ n−íc xin ®¨ng ký kÕt h«n th× ®−îc ®¨ng ký t¹i ñy ban nh©n d©n cÊp x· n¬i cha, mÑ bªn nam hoÆc bªn n÷ ®¨ng ký hé khÈu th−êng tró; Sæ hé khÈu gia ®×nh cña cha, mÑ ®−îc coi lµ giÊy tê hîp lÖ thay thÕ. - Tr−êng hîp mét trong hai bªn hoÆc c¶ hai bªn nam, n÷ ®· cã vî hoÆc chång nh−ng ®· ly h«n 60 hay ng−êi kia ®· chÕt th× ph¶i nép b¶n sao b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh ®· cã hiÖu lùc ph¸p luËt cña Toµ ¸n vÒ viÖc cho ly h«n hoÆc b¶n sao giÊy chøng tö. - Tr−êng hîp nghi ngê mét bªn hoÆc c¶ hai bªn nam, n÷ bÞ m¾c bÖnh t©m thÇn kh«ng cã kh¶ n¨ng nhËn thøc ®−îc hµnh vi cña m×nh th× ph¶i cã giÊy kh¸m søc khoÎ cña c¬ quan Y tÕ quËn, huyÖn. C©u hái 24. Tê khai ®¨ng ký kÕt h«n lµ g×? Yªu cÇu cô thÓ ®èi víi Tê khai ®¨ng ký kÕt h«n nh− thÕ nµo? Tr¶ lêi: Tê khai ®¨ng ký kÕt h«n lµ b¶n khai theo mÉu thèng nhÊt do Bé T− ph¸p ph¸t hµnh. Tê khai ®¨ng ký kÕt h«n lµ lo¹i giÊy tê quan träng dïng cho ®−¬ng sù tù khai vÒ t×nh tr¹ng h«n nh©n vµ c¸c ®iÒu kiÖn kÕt h«n theo luËt ®Ó qua ®ã, ñy ban nh©n d©n cã c¬ së ®Ó xem xÐt quyÕt ®Þnh c«ng nhËn hay kh«ng c«ng nhËn viÖc kÕt h«n. Trong Tê khai ®¨ng ký kÕt h«n, ngoµi phÇn tù khai cña ®−¬ng sù cßn ph¶i cã x¸c nhËn vÒ t×nh tr¹ng h«n nh©n cña ng−êi ®ã do c¬ quan, ®¬n vÞ n¬i c«ng t¸c (nÕu ng−êi xin ®¨ng ký kÕt h«n lµ c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc ng−êi lao ®éng, lùc l−îng vò trang nh©n d©n), hoÆc cña ñy ban nh©n d©n cÊp x· n¬i c− tró (®èi víi nh©n d©n) vÒ t×nh tr¹ng h«n nh©n cña mçi bªn ®−¬ng sù. VÒ nguyªn t¾c, mçi bªn nam, n÷ ph¶i lµm mét 61 tê khai ®¨ng ký kÕt h«n. Tuy nhiªn, nÕu c¶ hai bªn nam, n÷ cïng c«ng t¸c t¹i mét c¬ quan, ®¬n vÞ hoÆc cïng c− tró trªn ®Þa bµn mét x·, ph−êng, thÞ trÊn th× chØ cÇn khai chung vµo mét Tê khai ®¨ng ký kÕt h«n, nh−ng c¬ quan, ®¬n vÞ chñ qu¶n hoÆc ñy ban nh©n d©n cÊp x· cã thÈm quyÒn vÉn ph¶i b¶o ®¶m viÖc x¸c nhËn vÒ t×nh tr¹ng h«n nh©n ®èi víi tõng ng−êi. ViÖc x¸c nhËn t×nh tr¹ng h«n nh©n cã gi¸ trÞ 6 th¸ng, kÓ tõ ngµy x¸c nhËn. Chó ý: §èi víi néi dung x¸c nhËn t×nh tr¹ng h«n nh©n trong Tê khai ®¨ng ký kÕt h«n, ph¸p luËt quy ®Þnh (®iÓm c, d, ®, e, g, vµ h, kho¶n 2, Môc II Th«ng t− sè 01/2008/TT-BTP ngµy 02-6- 2008 cña Bé T− ph¸p h−íng dÉn thùc hiÖn mét sè quy ®Þnh cña NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP ngµy 27-12-2005 cña ChÝnh phñ vÒ ®¨ng ký vµ qu¶n lý hé tÞch) th×: - Néi dung x¸c nhËn t×nh tr¹ng h«n nh©n ph¶i ®−îc ghi râ: ®−¬ng sù hiÖn t¹i ch−a ®¨ng ký kÕt h«n víi ai (vÝ dô: Anh NguyÔn V¨n A, hiÖn ®ang c− tró t¹i..., hiÖn t¹i ch−a ®¨ng ký kÕt h«n víi ai); ®èi víi ng−êi ®· cã vî/chång nh−ng ®· ly h«n hoÆc ng−êi kia ®· chÕt th× còng ph¶i ghi râ ®iÒu ®ã (vÝ dô: Anh NguyÔn V¨n A, hiÖn ®ang c− tró t¹i... ®· ®¨ng ký kÕt h«n, nh−ng ®· ly h«n theo B¶n ¸n ly h«n sè ... ngµy... th¸ng ... n¨m.... cña Tßa ¸n nh©n d©n ..., hiÖn t¹i ch−a ®¨ng ký kÕt h«n víi ai). 62 - §èi víi nh÷ng ng−êi ®· qua nhiÒu n¬i c− tró kh¸c nhau (kÓ c¶ thêi gian c− tró ë n−íc ngoµi), mµ ñy ban nh©n d©n cÊp x·, n¬i x¸c nhËn t×nh tr¹ng h«n nh©n kh«ng râ vÒ t×nh tr¹ng h«n nh©n cña hä ë nh÷ng n¬i ®ã, th× yªu cÇu ®−¬ng sù viÕt b¶n cam ®oan vÒ t×nh tr¹ng h«n nh©n cña m×nh trong thêi gian tr−íc khi vÒ c− tró t¹i ®Þa ph−¬ng vµ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ viÖc cam ®oan. - Khi x¸c nhËn t×nh tr¹ng h«n nh©n trong Tê khai ®¨ng ký kÕt h«n, ñy ban nh©n d©n cÊp x· còng ph¶i ghi vµo Sæ cÊp GiÊy x¸c nhËn t×nh tr¹ng h«n nh©n ®Ó qu¶n lý. Sè/quyÓn sè trong Sæ cÊp GiÊy x¸c nhËn t×nh tr¹ng h«n nh©n ®−îc ghi bæ sung sau phÇn ghi vÒ thêi h¹n cã gi¸ trÞ cña viÖc x¸c nhËn: X¸c nhËn nµy cã gi¸ trÞ trong thêi h¹n 6 th¸ng, kÓ tõ ngµy cÊp (Sè ....../quyÓn sè .....). - GiÊy x¸c nhËn t×nh tr¹ng h«n nh©n hoÆc Tê khai ®¨ng ký kÕt h«n cã x¸c nhËn t×nh tr¹ng h«n nh©n trong hå s¬ ®¨ng ký kÕt h«n cña hai bªn nam, n÷ ph¶i lµ b¶n chÝnh. Kh«ng sö dông GiÊy x¸c nhËn t×nh tr¹ng h«n nh©n ®· ghi môc ®Ých sö dông kh¸c ®Ó lµm thñ tôc ®¨ng ký kÕt h«n vµ ng−îc l¹i, kh«ng sö dông GiÊy x¸c nhËn t×nh tr¹ng h«n nh©n ®· ghi môc ®Ých lµm thñ tôc ®¨ng ký kÕt h«n ®Ó sö dông vµo môc ®Ých kh¸c. - Khi ®−¬ng sù yªu cÇu x¸c nhËn l¹i t×nh 63 tr¹ng h«n nh©n trong Tê khai ®¨ng ký kÕt h«n do x¸c nhËn tr−íc ®ã ®· hÕt thêi h¹n sö dông, th× ph¶i nép l¹i Tê khai ®¨ng ký kÕt h«n cò; trong tr−êng hîp ®−¬ng sù khai ®· lµm mÊt Tê khai ®¨ng ký kÕt h«n, th× ph¶i cã cam kÕt vÒ viÖc ch−a ®¨ng ký kÕt h«n; b¶n cam kÕt ph¶i l−u trong hå s¬ cÊp x¸c nhËn t×nh tr¹ng h«n nh©n. ViÖc x¸c nhËn l¹i t×nh tr¹ng h«n nh©n còng ph¶i ®−îc ghi trong Sæ cÊp GiÊy x¸c nhËn t×nh tr¹ng h«n nh©n. Trong cét Ghi chó cña Sæ cÊp GiÊy x¸c nhËn t×nh tr¹ng h«n nh©n (kÓ c¶ x¸c nhËn lÇn ®Çu vµ x¸c nhËn l¹i) ph¶i ghi râ “§· x¸c nhËn l¹i t×nh tr¹ng h«n nh©n ngµy ... th¸ng ... n¨m ...., lý do x¸c nhËn l¹i ....”. H−íng dÉn nµy còng ®−îc ¸p dông khi gi¶i quyÕt yªu cÇu cÊp l¹i GiÊy x¸c nhËn t×nh tr¹ng h«n nh©n ®Ó sö dông vµo môc ®Ých kÕt h«n. - Khi mét bªn hoÆc c¶ hai bªn nam, n÷ ®Ò nghÞ rót hå s¬ ®¨ng ký kÕt h«n, th× ñy ban nh©n d©n cÊp x· tr¶ l¹i hå s¬, ®ång thêi h−íng dÉn ®−¬ng sù nép l¹i GiÊy x¸c nhËn t×nh tr¹ng h«n nh©n hoÆc Tê khai ®¨ng ký kÕt h«n cã x¸c nhËn t×nh tr¹ng h«n nh©n cho ñy ban nh©n d©n cÊp x·, n¬i ®· cÊp x¸c nhËn t×nh tr¹ng h«n nh©n ®Ó ghi chó vµo Sæ cÊp GiÊy x¸c nhËn t×nh tr¹ng h«n nh©n vÒ viÖc ch−a ®¨ng ký kÕt h«n; ®èi víi tr−êng 64 hîp ng−êi ®¨ng ký kÕt h«n lµ c¸n bé, chiÕn sÜ ®ang c«ng t¸c trong lùc l−îng vò trang, th× th«ng b¸o cho Thñ tr−ëng ®¬n vÞ cña ng−êi ®ã ®Ó biÕt. C©u hái 25. ViÖc ®¨ng ký kÕt h«n ®−îc tiÕn hµnh lóc nµo vµ ë ®©u? Tr¶ lêi: Sau khi nhËn ®ñ giÊy tê hîp lÖ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ hé tÞch, c¬ quan ®¨ng ký kÕt h«n kiÓm tra hå s¬ ®¨ng ký kÕt h«n; nÕu xÐt thÊy hai bªn nam, n÷ cã ®ñ ®iÒu kiÖn kÕt h«n th× c¬ quan ®¨ng ký kÕt h«n tæ chøc ®¨ng ký kÕt h«n. Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 14 LuËt h«n nh©n vµ gia ®×nh hiÖn hµnh th× khi tæ chøc ®¨ng ký kÕt h«n ph¶i cã mÆt hai bªn nam, n÷ kÕt h«n. §¹i diÖn c¬ quan ®¨ng ký kÕt h«n yªu cÇu hai bªn cho biÕt ý muèn tù nguyÖn kÕt h«n, nÕu hai bªn ®ång ý kÕt h«n th× ®¹i diÖn c¬ quan ®¨ng ký kÕt h«n trao GiÊy chøng nhËn kÕt h«n cho hai bªn. Theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu 18 NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP, kho¶n 5 §iÒu 1, NghÞ ®Þnh sè 06/2012/N§-CP th×, trong thêi h¹n 03 ngµy, kÓ tõ ngµy nhËn ®ñ giÊy tê hîp lÖ, nÕu xÐt thÊy hai bªn nam, n÷ cã ®ñ ®iÒu kiÖn kÕt h«n theo quy ®Þnh cña LuËt h«n nh©n vµ gia ®×nh, th× ñy ban nh©n d©n cÊp x· ®¨ng ký kÕt h«n cho hai bªn 65 nam, n÷. Trong tr−êng hîp cÇn ph¶i x¸c minh, th× thêi h¹n nãi trªn ®−îc kÐo dµi thªm kh«ng qu¸ 05 ngµy. Quy ®Þnh nµy nh»m môc ®Ých th«ng qua ®ã, c¬ quan cã thÈm quyÒn vµ quÇn chóng nh©n d©n cã thÓ ph¸t hiÖn nh÷ng hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt h«n nh©n - gia ®×nh cña hai bªn nam, n÷, b¶o ®¶m viÖc ®¨ng ký kÕt h«n tu©n thñ ®óng quy ®Þnh cña ph¸p luËt, h¹n chÕ viÖc khiÕu n¹i, tè c¸o sau nµy. Sau thêi h¹n trªn, nÕu xÐt thÊy hai bªn nam, n÷ cã ®ñ ®iÒu kiÖn kÕt h«n, th× ñy ban nh©n d©n cÊp x· th«ng b¸o cho hai bªn nam, n÷ biÕt vÒ ngµy ®¨ng ký kÕt h«n. Chó ý, theo quy ®Þnh t¹i Th«ng t− sè 01/2008/ TT-BTP ñy ban nh©n d©n th× thêi h¹n 05 ngµy ë ®©y lµ tÝnh theo ngµy lµm viÖc (kh«ng kÓ ngµy thø B¶y vµ Chñ nhËt). Khi nhËn ®−îc th«ng b¸o cña ñy ban nh©n d©n cÊp x· vÒ viÖc ®¨ng ký kÕt h«n, hai bªn nam, n÷ ph¶i cã mÆt. T¹i Trô së cña ñy ban nh©n d©n cÊp x·, vÞ ®¹i diÖn ñy ban nh©n d©n cÊp x· yªu cÇu hai bªn cho biÕt ý muèn tù nguyÖn kÕt h«n, nÕu hai bªn ®ång ý kÕt h«n, th× c«ng chøc T− ph¸p - hé tÞch cÊp x· ghi vµo sæ ®¨ng ký kÕt h«n vµ GiÊy chøng nhËn kÕt h«n. Hai bªn nam, n÷ ký vµo GiÊy chøng nhËn kÕt h«n vµ sæ ®¨ng ký kÕt h«n, Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n cÊp x· ký vµ cÊp cho mçi bªn vî, chång mét b¶n chÝnh GiÊy chøng nhËn kÕt 66 h«n, gi¶i thÝch cho hai bªn vÒ quyÒn vµ nghÜa vô cña vî, chång theo quy ®Þnh cña LuËt h«n nh©n vµ gia ®×nh. B¶n sao GiÊy chøng nhËn kÕt h«n ®−îc cÊp theo yªu cÇu cña vî, chång. C©u hái 26. C¸ch ghi trong GiÊy chøng nhËn kÕt h«n ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh nh− thÕ nµo? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 7 Th«ng t− sè 08.a/2010/ TT-BTP ngµy 25-3-2010 cña Bé T− ph¸p vÒ viÖc ban hµnh vµ h−íng dÉn viÖc ghi chÐp, l−u tr÷, sö dông sæ, biÓu mÉu hé tÞch th× c¸ch ghi trong GiÊy khai sinh ®−îc quy ®Þnh cô thÓ nh− sau: - Hä vµ tªn chång, hä vµ tªn vî ph¶i viÕt b»ng ch÷ in hoa, cã dÊu. - Môc n¬i ®¨ng ký vµ ngµy, th¸ng, n¨m ®¨ng ký ®−îc ghi theo tªn c¬ quan ®¨ng ký vµ ngµy, th¸ng, n¨m ®¨ng ký. Tïy theo tõng tr−êng hîp, Môc n¬i ®¨ng ký ®−îc ghi nh− sau: + §èi víi tr−êng hîp ®¨ng ký l¹i viÖc kÕt h«n, th× ghi tªn c¬ quan ®¨ng ký l¹i vµ ngµy, th¸ng, n¨m ®¨ng ký l¹i. + §èi víi tr−êng hîp ghi vµo sæ viÖc kÕt h«n ®· ®¨ng ký t¹i c¬ quan cã thÈm quyÒn cña n−íc ngoµi, th× ghi tªn c¬ quan ®· ®¨ng ký kÕt h«n vµ ngµy, th¸ng, n¨m ®¨ng ký kÕt h«n ë n−íc ngoµi. 67 - Môc ghi chó ®−îc ghi nh− sau: + Ghi râ lo¹i viÖc thùc hiÖn nh−: ®¨ng ký l¹i viÖc kÕt h«n; ghi vµo sæ viÖc kÕt h«n ®· ®¨ng ký t¹i c¬ quan cã thÈm quyÒn cña n−íc ngoµi hoÆc ®¨ng ký h«n nh©n thùc tÕ (nh÷ng tr−êng hîp x¸c lËp quan hÖ vî chång tr−íc ngµy 03 th¸ng 01 n¨m 1987). + §èi víi tr−êng hîp ghi vµo sæ viÖc kÕt h«n ®· ®¨ng ký t¹i c¬ quan cã thÈm quyÒn cña n−íc ngoµi, th× ghi tªn c¬ quan thùc hiÖn ghi vµo sæ vµ ngµy, th¸ng, n¨m ghi vµo sæ. + §èi víi tr−êng hîp ®¨ng ký h«n nh©n thùc tÕ, th× ghi râ ngµy, th¸ng, n¨m c«ng nhËn h«n nh©n cã hiÖu lùc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ hé tÞch. Môc III §¡NG Ký KHAI Tö C©u hái 27. T¹i sao ph¶i ®¨ng ký khai tö? C¬ quan nµo cã thÈm quyÒn ®¨ng ký khai tö? Tr¶ lêi: §¨ng ký khai tö lµ mét nghiÖp vô trong ®¨ng ký hé tÞch, lµ viÖc lµm ®Ó x¸c nhËn sù kiÖn chÕt cña mét con ng−êi vµ x¸c ®Þnh sù chÊm døt quan hÖ ph¸p luËt, quan hÖ x· héi, quan hÖ nh©n th©n.... cña ng−êi ®· chÕt. Khi cã ng−êi chÕt th× viÖc khai 68 b¸o cho ng−êi míi chÕt do ng−êi th©n thÝch, chñ nhµ hoÆc thñ tr−ëng c¬ quan, tæ chøc n¬i cã ng−êi chÕt thùc hiÖn t¹i c¬ quan nhµ n−íc cã thÈm quyÒn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ hé tÞch. ViÖc quy ®Þnh ®¨ng ký khai tö ®Ó c¸c c¬ quan nhµ n−íc cã thÈm quyÒn theo dâi ®−îc thùc tr¹ng vµ sù biÕn ®éng th−êng xuyªn vÒ d©n sè t¹o c¬ së cho viÖc x©y dùng ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi vµ cã chÝnh s¸ch d©n sè kÕ ho¹ch hãa gia ®×nh phï hîp víi nÒn kinh tÕ quèc d©n. Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 19 NghÞ ®Þnh sè 158/ 2005/N§-CP th×, ñy ban nh©n d©n cÊp x·, n¬i c− tró cuèi cïng cña ng−êi chÕt thùc hiÖn viÖc ®¨ng ký khai tö. Trong tr−êng hîp kh«ng x¸c ®Þnh ®−îc n¬i c− tró cuèi cïng cña ng−êi chÕt, th× ñy ban nh©n d©n cÊp x·, n¬i ng−êi ®ã chÕt thùc hiÖn viÖc ®¨ng ký khai tö. ThÈm quyÒn ®¨ng ký khai tö cô thÓ ®èi víi tõng tr−êng hîp nh− sau: - ñy ban nh©n d©n cÊp x· n¬i c− tró cña ng−êi chÕt thùc hiÖn viÖc ®¨ng ký khai tö. ñy ban nh©n d©n x· n¬i c− tró ®−îc x¸c ®Þnh lµ n¬i ng−êi chÕt ®¨ng ký hé khÈu th−êng tró hoÆc kh«ng cã n¬i ®¨ng ký hé khÈu th−êng tró nh−ng cã ®¨ng ký hé khÈu t¹m tró cã thêi h¹n theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ ®¨ng ký hé khÈu; - Tr−êng hîp kh«ng x¸c ®Þnh ®−îc n¬i c− tró cña ng−êi chÕt, th× ñy ban nh©n d©n cÊp x· n¬i ng−êi ®ã chÕt thùc hiÖn viÖc ®¨ng ký khai tö; 69 - §èi víi qu©n nh©n ®ang lµm nghÜa vô qu©n sù th× viÖc ®¨ng ký khai tö ®−îc thùc hiÖn t¹i ñy ban nh©n d©n cÊp x· n¬i ng−êi ®ã c− tró tr−íc khi ®i nghÜa vô qu©n sù; - Tr−êng hîp ng−êi chÕt lµ sÜ quan qu©n ®éi, qu©n nh©n chuyªn nghiÖp, c«ng nh©n, viªn chøc quèc phßng, c«ng an nh©n d©n th× viÖc ®¨ng ký khai tö ®−îc thùc hiÖn t¹i ñy ban nh©n d©n cÊp x· n¬i c− tró cña ng−êi chÕt; - §èi víi viÖc ®¨ng ký khai tö cho ng−êi chÕt ë n¬i t¹m giam, t¹m gi÷, th× ng−êi chØ huy trùc tiÕp n¬i t¹m giam, t¹m gi÷ cã tr¸ch nhiÖm ph¶i th«ng b¸o vÒ n¬i ng−êi ®ã c− tró tr−íc khi bÞ t¹m giam t¹m gi÷ ®Ó thùc hiÖn viÖc ®¨ng ký khai tö; - ViÖc ®¨ng ký khai tö cho ng−êi chÕt trong khi thi hµnh ¸n ph¹t tï, chÕt do bÞ thi hµnh ¸n tö h×nh hoÆc chÕt t¹i c¬ së gi¸o dôc, tr−êng gi¸o d−ìng ®−îc thùc hiÖn t¹i ñy ban nh©n d©n cÊp x· n¬i giam gi÷ cña ng−êi ®ã; - ViÖc ®¨ng ký khai tö cho ng−êi n−íc ngoµi hoÆc c«ng d©n ViÖt Nam ®Þnh c− ë n−íc ngoµi chÕt t¹i ViÖt Nam ®−îc thùc hiÖn t¹i Së T− ph¸p tØnh (thµnh phè), n¬i c− tró cuèi cïng cña ng−êi ®ã, nÕu nh©n th©n cña hä cã yªu cÇu; - Trong tr−êng hîp kh«ng x¸c ®Þnh ®−îc n¬i c− tró cuèi cïng cña ng−êi chÕt th× Së T− ph¸p tØnh (thµnh phè) n¬i ng−êi ®ã chÕt, thùc hiÖn viÖc ®¨ng ký khai tö. 70 C©u hái 28. Thêi h¹n ®i khai tö, tr¸ch nhiÖm khai tö vµ thñ tôc khai tö ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh nh− thÕ nµo? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 20, 21 NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP th×: - Thêi h¹n ®i khai tö lµ 15 ngµy, kÓ tõ ngµy chÕt; - Th©n nh©n cña ng−êi chÕt cã tr¸ch nhiÖm ®i khai tö; nÕu ng−êi chÕt kh«ng cã th©n nh©n, th× chñ nhµ hoÆc ng−êi cã tr¸ch nhiÖm cña c¬ quan, ®¬n vÞ tæ chøc, n¬i ng−êi ®ã c− tró hoÆc c«ng t¸c tr−íc khi chÕt ®i khai tö; Thñ tôc ®¨ng ký khai tö ®−îc quy ®Þnh nh− sau: - Ng−êi ®i khai tö ph¶i nép GiÊy b¸o tö hoÆc giÊy tê thay cho GiÊy b¸o tö theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 22 cña NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP (xem c©u hái vµ tr¶ lêi sè 29); GiÊy b¸o tö hoÆc giÊy tê thay cho GiÊy b¸o tö lµ mét lo¹i giÊy tê ®−îc cÊp cho th©n nh©n ng−êi chÕt ®Ó ®i khai tö. Theo ®ã, GiÊy b¸o tö ph¶i ghi râ hä, tªn, ®Þa chØ cña ng−êi chÕt; giê, ngµy, th¸ng, n¨m chÕt; ®Þa ®iÓm chÕt vµ nguyªn nh©n chÕt; - Sau khi kiÓm tra c¸c giÊy tê hîp lÖ, c«ng chøc T− ph¸p - hé tÞch cÊp x· ghi vµo sæ ®¨ng ký khai tö vµ GiÊy chøng tö, Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n cÊp x· ký vµ cÊp cho ng−êi ®i khai tö mét b¶n 71 chÝnh GiÊy chøng tö. B¶n sao GiÊy chøng tö ®−îc cÊp theo yªu cÇu cña ng−êi ®i khai tö. C©u hái 29. ThÈm quyÒn cÊp GiÊy b¸o tö ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh nh− thÕ nµo? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu 22 NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP th× thÈm quyÒn cÊp GiÊy b¸o tö ®−îc quy ®Þnh cô thÓ nh− sau: a) §èi víi ng−êi chÕt t¹i bÖnh viÖn hoÆc t¹i c¬ së y tÕ, th× Gi¸m ®èc bÖnh viÖn hoÆc ng−êi phô tr¸ch c¬ së y tÕ ®ã cÊp GiÊy b¸o tö; b) §èi víi ng−êi c− tró ë mét n¬i, nh−ng chÕt ë mét n¬i kh¸c, ngoµi c¬ së y tÕ, th× ñy ban nh©n d©n cÊp x·, n¬i ng−êi ®ã chÕt cÊp GiÊy b¸o tö; c) §èi víi ng−êi chÕt lµ qu©n nh©n t¹i ngò, c«ng chøc quèc phßng, qu©n nh©n dù bÞ trong thêi gian tËp trung huÊn luyÖn hoÆc kiÓm tra t×nh tr¹ng s½n sµng chiÕn ®Êu, phôc vô chiÕn ®Êu vµ nh÷ng ng−êi ®−îc tËp trung lµm nhiÖm vô qu©n sù do c¸c ®¬n vÞ qu©n ®éi trùc tiÕp qu¶n lý, th× thñ tr−ëng ®¬n vÞ ®ã cÊp GiÊy b¸o tö; d) §èi víi ng−êi chÕt trong tr¹i giam, tr¹i t¹m giam, nhµ t¹m giam hoÆc t¹i n¬i t¹m gi÷, th× Thñ tr−ëng c¬ quan n¬i giam, gi÷ ng−êi ®ã cÊp GiÊy b¸o tö; ®) §èi víi ng−êi chÕt t¹i tr−êng gi¸o d−ìng, c¬ 72 së gi¸o dôc do ngµnh C«ng an qu¶n lý, th× Thñ tr−ëng c¸c c¬ quan ®ã cÊp GiÊy b¸o tö; e) §èi víi ng−êi chÕt do thi hµnh ¸n tö h×nh, th× Chñ tÞch Héi ®ång thi hµnh ¸n tö h×nh cÊp GiÊy b¸o tö; g) Tr−êng hîp mét ng−êi bÞ Toµ ¸n tuyªn bè lµ ®· chÕt, th× quyÕt ®Þnh cña Toµ ¸n ®· cã hiÖu lùc ph¸p luËt thay cho GiÊy b¸o tö; h) Tr−êng hîp ng−êi chÕt cã nghi vÊn, th× v¨n b¶n x¸c ®Þnh nguyªn nh©n chÕt cña c¬ quan C«ng an hoÆc cña c¬ quan Y tÕ cÊp huyÖn trë lªn thay cho GiÊy b¸o tö; i) §èi víi ng−êi chÕt trªn ph−¬ng tiÖn giao th«ng, th× ng−êi chØ huy hoÆc ®iÒu khiÓn ph−¬ng tiÖn giao th«ng ph¶i lËp biªn b¶n x¸c nhËn viÖc chÕt, cã ch÷ ký cña Ýt nhÊt hai ng−êi cïng ®i trªn ph−¬ng tiÖn giao th«ng ®ã. Biªn b¶n x¸c nhËn viÖc chÕt thay cho GiÊy b¸o tö; k) §èi víi ng−êi chÕt t¹i nhµ ë n¬i c− tró, th× v¨n b¶n x¸c nhËn viÖc chÕt cña ng−êi lµm chøng thay cho GiÊy b¸o tö. GiÊy b¸o tö hoÆc giÊy tê thay cho GiÊy b¸o tö quy ®Þnh trªn ®©y, ®−îc cÊp cho th©n nh©n ng−êi chÕt ®Ó ®i khai tö. Trong tr−êng hîp ng−êi chÕt kh«ng cã th©n nh©n, th× GiÊy b¸o tö ®−îc göi cho ñy ban nh©n d©n cÊp x·, n¬i cã thÈm quyÒn ®¨ng ký khai tö theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 19 cña NghÞ 73 ®Þnh sè 158/2005/N§-CP, ®Ó ñy ban nh©n d©n cÊp x· ®¨ng ký khai tö. C©u hái 30. §¨ng ký khai tö cho trÎ em sinh ra råi chÕt ®−îc quy ®Þnh nh− thÕ nµo? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 23 NghÞ ®Þnh sè 158/2005/N§-CP th× khi trÎ em sinh ra sèng ®−îc tõ 24 giê trë lªn råi míi chÕt còng ph¶i ®¨ng ký khai sinh vµ ®¨ng ký khai tö. NÕu cha, mÑ kh«ng ®i khai sinh vµ khai tö, th× c«ng chøc T− ph¸p - hé tÞch tù x¸c ®Þnh néi dung ®Ó ghi vµo Sæ ®¨ng ký khai sinh vµ Sæ ®¨ng ký khai tö. Trong cét ghi chó cña Sæ ®¨ng ký khai sinh vµ Sæ ®¨ng ký khai tö ph¶i ghi râ “TrÎ chÕt s¬ sinh”. C©u hái 31. ViÖc ®¨ng ký khai tö trong tr−êng hîp ®Æc biÖt ®−îc quy ®Þnh nh− thÕ nµo? Tr¶ lêi: Ng−êi chÕt trong tr−êng hîp ®Æc biÖt ®−îc x¸c ®Þnh gåm: - Ng−êi chÕt cã nghi vÊn; - Ng−êi chÕt do bÖnh dÞch; - Ng−êi chÕt kh«ng râ tung tÝch; - Ng−êi bÞ Tßa ¸n tuyªn bè lµ ®· chÕt. 74 Theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt, viÖc ®¨ng ký khai tö ph¶i khai râ nguyªn nh©n chÕt, do vËy, ñy ban nh©n d©n x· chØ ®¨ng ký khai tö vµ cÊp giÊy phÐp mai t¸ng sau khi ®· cã v¨n b¶n x¸c ®Þnh nguyªn nh©n chÕt cña C«ng an cÊp cã thÈm quyÒn trong c¸c tr−êng hîp sau: - ChÕt ®ét ngét mµ kh«ng râ nguyªn nh©n; - ChÕt do tai n¹n; - ChÕt do bÞ giÕt, do tù tö, hoÆc nghi lµ bÞ giÕt, bÞ bøc tö; - Ng−êi chÕt kh«ng râ tung tÝch; - C¸c tr−êng hîp kh¸c do ph¸p luËt quy ®Þnh. §èi víi tr−êng hîp ng−êi chÕt do bÖnh dÞch, ñy ban nh©n d©n cÊp x· chØ ®¨ng ký khai tö vµ cÊp GiÊy phÐp mai t¸ng sau khi ®· cã ý kiÕn cña c¬ quan y tÕ cã thÈm quyÒn. §èi víi ng−êi chÕt kh«ng râ tung tÝch th×: - Ng−êi ph¸t hiÖn ra ng−êi chÕt kh«ng râ tung tÝch ph¶i b¸o ngay cho ñy ban nh©n d©n cÊp x· hoÆc C«ng an c¬ së n¬i cã ng−êi chÕt ®Ó lËp biªn b¶n vµ x¸c nhËn t×nh tr¹ng ng−êi chÕt kh«ng râ tung tÝch. Biªn b¶n ph¶i cã ch÷ ký cña ng−êi ph¸t hiÖn ra ng−êi chÕt kh«ng râ tung tÝch, ®¹i diÖn C«ng an x·, ®¹i diÖn ñy ban nh©n d©n vµ hai ng−êi lµm chøng; - ñy ban nh©n d©n cÊp x· hoÆc C«ng an c¬ së n¬i cã ng−êi chÕt ph¶i th«ng b¸o trªn c¸c ph−¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng ®Ó t×m ng−êi th©n thÝch cña ng−êi chÕt. Trong thêi h¹n 72 giê, kÓ tõ khi 75 ph¸t hiÖn ng−êi chÕt, nÕu kh«ng t×m ®−îc ng−êi th©n thÝch vµ ®−îc phÐp cña C«ng an cÊp cã thÈm quyÒn th× ñy ban nh©n d©n cÊp x· n¬i cã ng−êi chÕt ph¶i thùc hiÖn viÖc ®¨ng ký khai tö, mai t¸ng vµ l−u gi÷ h×nh ¶nh, dÊu tÝch, ®å vËt cña ng−êi chÕt. §èi víi ng−êi bÞ Tßa ¸n tuyªn bè lµ ®· chÕt: - ViÖc ®¨ng ký khai tö cho ng−êi bÞ Tßa ¸n tuyªn bè lµ ®· chÕt chØ ®−îc thùc hiÖn sau khi quyÕt ®Þnh cña Tßa ¸n ®· cã hiÖu lùc ph¸p luËt; - Ng−êi cã tr¸ch nhiÖm ®¨ng ký khai tö trong tr−êng hîp nµy lµ ng−êi ®· yªu cÇu Tßa ¸n tuyªn bè lµ ng−êi kia ®· chÕt; - Khi mét ng−êi bÞ Tßa ¸n tuyªn bè lµ ®· chÕt, ®· ®−îc ®¨ng ký khai tö, nay trë vÒ hoÆc cã tin tøc x¸c thùc lµ ng−êi ®ã cßn sèng, th× ñy ban nh©n d©n cÊp x· n¬i ®· ®¨ng ký khai tö c¨n cø vµo quyÕt ®Þnh cña Tßa ¸n vÒ viÖc hñy bá quyÕt ®Þnh tuyªn bè ng−êi ®ã ®· chÕt, g¹ch tªn ng−êi ®ã trong sæ ®· ®¨ng ký khai tö. C©u hái 32. Tr¸ch nhiÖm cña ñy ban nh©n d©n x· vÒ ®¨ng ký khai tö ®−îc quy ®Þnh nh− thÕ nµo? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt th× sau khi nhËn ®ñ hå s¬ hîp lÖ th× Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n cÊp x· ký vµ cÊp ngay cho ng−êi ®Õn khai tö 76 01 b¶n chÝnh GiÊy chøng tö vµ GiÊy cho phÐp mai t¸ng, c«ng chøc T− ph¸p - hé tÞch ghi vµo Sæ ®¨ng ký khai tö. B¶n sao vµ sè l−îng b¶n sao GiÊy chøng tö ®−îc cÊp theo yªu cÇu cña ng−êi ®i khai tö; - Tr−êng hîp mét ng−êi c− tró ë mét n¬i, nh−ng chÕt ë mét n¬i kh¸c mµ kh«ng cã ®iÒu kiÖn mai t¸ng t¹i n¬i c− tró, th× ñy ban nh©n d©n cÊp x· n¬i ng−êi ®ã chÕt cã tr¸ch nhiÖm cÊp GiÊy cho phÐp mai t¸ng; - Tr−êng hîp ®¨ng ký khai tö cho ng−êi chÕt kh«ng râ tung tÝch, nÕu kh«ng cã c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh ngµy chÕt, n¬i chÕt th× ngµy ph¸t hiÖn ra ng−êi ®ã chÕt lµ ngµy chÕt, n¬i chÕt lµ n¬i lËp biªn b¶n, nguyªn nh©n chÕt ®−îc ghi theo v¨n b¶n x¸c ®Þnh nguyªn nh©n chÕt cña c¬ quan C«ng an. Nh÷ng phÇn khai cßn l¹i trong GiÊy chøng tö vµ trong Sæ ®¨ng ký khai tö ®−îc ®Ó trèng. PhÇn ghi chó trong Sæ ®¨ng ký khai tö ph¶i ghi râ “Ng−êi chÕt kh«ng râ tung tÝch” vµ ghi chÝnh x¸c ®Þa ®iÓm ®· mai t¸ng ng−êi chÕt. Trong tr−êng hîp sau ®ã mµ ph¸t hiÖn ®−îc tung tÝch cña ng−êi chÕt vµ x¸c ®Þnh ®−îc th©n nh©n cña ng−êi ®ã, th× ñy ban nh©n d©n cÊp x·, n¬i ®· ®¨ng ký khai tö, ghi bæ sung nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt vµo nh÷ng phÇn cßn ®Ó trèng trong Sæ ®¨ng ký khai tö vµ cÊp cho th©n nh©n ng−êi chÕt GiÊy chøng tö. 77 C©u hái 33. C¸ch ghi trong GiÊy chøng tö ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh nh− thÕ nµo? Tr¶ lêi: Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 8 Th«ng t− sè 08.a/2010/ TT-BTP ngµy 25-3-2010 cña Bé T− ph¸p vÒ viÖc ban hµnh vµ h−íng dÉn viÖc ghi chÐp, l−u tr÷, sö dông sæ, biÓu mÉu hé tÞch th× c¸ch ghi trong GiÊy chøng tö ®−îc quy ®Þnh cô thÓ nh− sau: - Hä vµ tªn ng−êi chÕt ph¶i viÕt b»ng ch÷ in hoa, cã dÊu; - N¬i chÕt ph¶i ghi râ ®Þa ®iÓm chÕt (bÖnh viÖn, tr¹m y tÕ, nhµ riªng…); x·/ph−êng, huyÖn/quËn, tØnh/thµnh phè; - PhÇn ghi vÒ GiÊy b¸o tö/giÊy tê thay thÕ GiÊy b¸o tö ph¶i ghi râ lo¹i giÊy (GiÊy b¸o tö hoÆc tªn giÊy tê thay thÕ cho GiÊy b¸o tö); sè; ngµy, th¸ng, n¨m; tªn c¬ quan, tæ chøc cÊp GiÊy b¸o tö hoÆc giÊy tê thay thÕ GiÊy b¸o tö. - Môc n¬i ®¨ng ký vµ ngµy, th¸ng, n¨m ®¨ng ký ®−îc ghi theo tªn c¬ quan ®¨ng ký vµ ngµy, th¸ng, n¨m ®¨ng ký. Tïy theo tõng tr−êng hîp, Môc n¬i ®¨ng ký vµ ngµy, th¸ng, n¨m ®¨ng ký ®−îc ghi nh− sau: + §èi víi tr−êng hîp ®¨ng ký khai tö ®óng h¹n, qu¸ h¹n, th× ghi tªn c¬ quan ®¨ng ký vµ ngµy, th¸ng, n¨m ®¨ng ký lÇn ®Çu. + §èi víi tr−êng hîp ®¨ng ký l¹i viÖc tö, th× 78